AutoCAD2002

2Dtehniko crtanje
mr. Samir Leme, dipl.in.ma.
Mainski fakultet u Zenici
- Centar za uenje na daljinu -
slemes@unze.ba
AutoCAD2002
2Dtehniko crtanje
1. Osnove rada sa AutoCAD-om.
2. Priprema crtea i programa za rad.
3. Rad sa komandama za prikazivanje
crtea.
4. Unos koordinata i osnovne komande
za crtanje.
5. Komande za kreiranje objekata.
6. Rad sa osnap kriterijumima.
7. Manipulacija crteima, prototip
crte.
8. Slojevi.
9. Selekcija objekata.
10. Komande za modificiranje objekata.
11. Komande za modificiranje
objekata.
12. Osobine objekata.
13. Crtanje polilinije, multilinije, crtanje
spline krive.
14. Rad sa gripovima.
15. Crtanje i modificiranje rafure,
umetanje slika.
16. Pisanje i modificiranje teksta.
17. Crtanje i modificiranje kota.
18. Rad u prostoru modela i papira.
19. Priprema za tampanje i izrada
crtea na papiru.
20. Zavrni ispit i izdavanje certifikata
o zavrenom kursu.
1. Osnove rada sa AutoCAD-om
Upoznavanje sa korisnikim interfejsom
Dijelovi prozora
Unoenje naredbi
Koritenje mia
Koordinatni sistemi
Statusna linija
Prilagoavanje korisniku
1. Osnove rada sa AutoCAD-om
Upoznavanje sa korisnikim interfejsom
Izbor mjernih jedinica
Izbor naina pokretanja
1. Osnove rada sa AutoCAD-om
Dijelovi prozora
prostor za
modeliranje
komandna
linija
statusna
linija
trake s
alatima
trake s
alatima
meniji
koordinatni
sistem
1. Osnove rada sa AutoCAD-om
Unoenje naredbi
Putem komandne linije
F2, Enter, Esc, poetna slova
undo, zoom, line
AUTOLISP
Putem menija
draw/line, draw/arc/3 points
Putem traka sa alatima
tooltips
tipke sa vie naredbi
1. Osnove rada sa AutoCAD-om
Koritenje mia
Zumiranje tokiem
Dvostruki klik na toak = zoom E
Drag s tokom = pan
Desni klik = on screen menu
Shift+desni klik = object snap menu
1. Osnove rada sa AutoCAD-om
Koordinatni sistemi
WCS (world coordinate system)
X osa je horizontalna
Y osa je vertikalna
Z osa je okomita na XY ravan
UCS (user coordinate system):
tools/move UCS - translacija
tools/new UCS/Z - rotacija
tools/new UCS/world WCS
1. Osnove rada sa AutoCAD-om
Statusna linija
Koordinate poloaja mia
SNAP ogranienje koraka
GRID prikaz mree taaka
ORTHO - samo horizontalne i vertikalne linije
POLAR ogranienje koraka ugla
OSNAP koritenje postojeih taaka
OTRACK pomone linije
LWT prikaz debljine linije
1. Osnove rada sa AutoCAD-om
Prilagoavanje korisniku
Tools/options/display/
colors/color
View/toolbars
Pomjeranje
alatnih traka
Tools/options/display/
contour lines per surface
2. Priprema crtea i programa za rad
Skica na papiru
2D vs. 3D
Koordinatni sistem
Dimenzije i koordinate taaka
Izbor mjernih jedinica
Wizard
Priprema slojeva
2. Priprema crtea i programa za rad
Skica na papiru
Od dobre pripreme zavisi efikasnost
rada
CAD treba da ubrzava, a ne da
usporava izradu dokumentacije
Priprema obuhvata:
Izbor koordinatnog sistema
Koordinate karakteristinih taaka
2. Priprema crtea i programa za rad
2D ili 3D?
Izbor zavisi od namjene
2D crtanje je po pravilu lake i bre
2D manje optereuje raunar
Svi detalji i presjeci se crtaju posebno
3D model se koristi i za CAE
Od jednog 3D modela se mogu praviti
presjeci, pogledi i detalji
Zahtijeva vie memorije
2. Priprema crtea i programa za rad
Koordinatni sistem
Usvaja se prema geometriji komada
Naknadno se sve nacrtano moe
premjestiti translacijom ili rotacijom
Za osnosimetrine komade i komade sa
otvorima treba nacrtati linije simetrije
2. Priprema crtea i programa za rad
Dimenzije i koordinate taaka
Prije crtanja treba definisati koordinate
karakteristinih taaka na crteu
Prvo se unose koordinate taaka
simetrala
Koordinate se mogu unositi apsolutno i
relativno
Polarne i/ili pravougle koordinate
2. Priprema crtea i programa za rad
Izbor mjernih jedinica
Sve se crta u mjerilu 1:1
Naknadno se odreuje mjerilo crtea
(neposredno prije tampanja)
Mogu se proizvoljno odabrati mjerne
jedinice (mm, cm, m,...)
2. Priprema crtea i programa za rad
Wizard
Wizard se koristi za izbor mjerne
jedinice, konvencije za uglove, broj
decimalnih mjesta i sl.
2. Priprema crtea i programa za rad
Priprema slojeva
Kvalitetan crte obavezno koristi slojeve
Objekti se mogu
naknadno
premjetati
iz sloja u sloj
Imena slojeva bi
trebala biti
standardizirana
3. Rad sa komandama za
prikazivanje crtea
Zoom
Pan
Scroll
3D orbit
Regen
Redraw
3. Rad sa komandama za prikazivanje crtea
Zoom
Zumiranje bez nacrtanih objekata nema
smisla
Zumiranje mijenja nain prikaza na
ekranu
Zumiranje ne utie na mjerilo crtea!
Naredba ZOOM
Opcije u komandnoj liniji
Desni klik miem
3. Rad sa komandama za prikazivanje crtea
Zoom
ZOOM W pravougaonik definisan
dijagonalnim takama
ZOOM 3 3 x vea slika (apsolutno)
ZOOM 3x 3x vea slika (relativno)
ZOOM .2x 5 x manja slika (relativno)
ZOOM A prikazuje sve nacrtane objekte ili
granice crtea (limits)
ZOOM E - prikazuje sve nacrtane objekte
ZOOM P prethodno poveanje (max. 10)
3. Rad sa komandama za prikazivanje crtea
Pan / Scroll
Naredba PAN
Enter ili Esc za prestanak djelovanja
naredbe
Tipka mia se moe vie puta putati
tokom jedne naredbe
Desni klik mia prelazak iz ZOOM u
PAN i obrnuto
Mogu se istovremeno koristiti i trake za
scroll
3. Rad sa komandama za prikazivanje crtea
3D orbit
Ima smisla samo kod 3D grafike
Za prikaz XY ravni:
View/3D views/Top
ili
desni klik/Reset View
3. Rad sa komandama za prikazivanje crtea
Regen
Nakon zumiranja krunih objekata treba
regenerisati crte (REGEN)
3. Rad sa komandama za prikazivanje crtea
Redraw
Nakon brisanja objekata zaostaju
oznake taaka, koje se uklanjaju
osvjeavanjem crtea (REDRAW)
4. Unos koordinata i osnovne
komande za crtanje
LINE
Unos koordinata u komandnoj liniji
2D Dekartove koordinate
2D polarne koordinate
Apsolutne i relativne koordinate
3D koordinate (cilindrine, sferne)
Unos koordinata miem
Koritenje postojeih taaka
4. Unos koordinata i osnovne komande za crtanje
LINE
Primjer crtanja linije
Specify first point:
Specify next point or [Undo]:
Specify next point or [Close/Undo]:
Nakon svake naredbe treba pogledati u
komandnu liniju da bi se vidjelo ta
sljedee treba unijeti
4. Unos koordinata i osnovne komande za crtanje
Unos koordinata u komandnoj liniji
Koordinate taaka se mogu unositi:
U komandnoj liniji (20,9)
Pomou mia (SNAP)
Koritenjem postojeih taaka (OSNAP)
Specijalnim nazivima (C = CLOSE)
Kraj naredbe LINE: Enter ili Esc
Bez prompta Command: ne moe se zadati
sljedea naredba
U = UNDO (brisanje posljednjeg segmenta)
4. Unos koordinata i osnovne komande za crtanje
2D Dekartove koordinate
Koordinatni poetak ima koordinate 0,0
X horizontalna, Y vertikalna osa
X,Y ravan; X,Y,Z prostor
Pozitivni brojevi (4)
Negativni brojevi (-2)
Realni brojevi (4.5)
Razlomci (3/5)
4. Unos koordinata i osnovne komande za crtanje
2D polarne koordinate
Koordinatni poetak ima koordinate 0,0
R<
R radijus vektor
- ugao od X-ose
20<0 = 20,0
35<-90 = 35<270
4. Unos koordinata i osnovne komande za crtanje
Apsolutne i relativne koordinate
Koordinate se mjere od koordinatnog
poetka
Ako se ispred koordinate stavi znak @,
mjere se od posljednje nacrtane take
@30,40
@20<45
4. Unos koordinata i osnovne komande za crtanje
3D koordinate (cilindrine, sferne)
Cilindrine: R<,Z
Sferne: R<<
= ugao sa X-osom
= ugao sa XY-ravni
4. Unos koordinata i osnovne komande za crtanje
Unos koordinata miem
Unos proizvoljnih taaka
Upotreba mree taaka za ogranienje
koraka (SNAP)
Promjena koraka (SNAP)
Prikaz mree (GRID)
Ogranienje kretanja (ORTHO)
4. Unos koordinata i osnovne komande za crtanje
Koritenje postojeih taaka
Take na ve nacrtanim objektima
(krajnje take, centri krunica i lukova,
presjeci linija i sl.) se mogu koristiti za
unos koordinata miem.
OSNAP mora biti aktiviran
5. Komande za kreiranje objekata
LINE
CIRCLE
ARC
RECTANGLE
POLYGON
ELLIPSE
5. Komande za kreiranje objekata
LINE crtanje dui
Svaki segment izlomljene linije se
ponaa kao poseban objekat
Umjesto koordinata prve take moe se
sa Enter koristiti posljednja taka
prethodno nacrtanog objekta
Ako je prethodni objekat luk, LINE
Enter nastavlja liniju kao tangentu na
taj luk
5. Komande za kreiranje objekata
CIRCLE crtanje krunice
Naini crtanja krunice:
Centar/taka na krunici
Centar/radijus (Radius)
Centar/prenik (Diameter)
3P: tri nekolinearne take
2P: dvije take koje definiu prenik
TTR: dvije tangente i radijus
5. Komande za kreiranje objekata
ARC crtanje luka
Take za crtanje luka:
Poetna taka = start point
Centar luka = center
Druga taka na luku = second point
Krajnja taka luka = end
Ugao koji zatvara luk = angle
Duina tetive na luk = chord length
Luk se crta u pozitivnom smjeru
esto je bolje crtati krunicu nego luk
5. Komande za kreiranje objekata
RECTANGLE crtanje pravougaonika
Pravougaonik definisan pomou taaka
na kraju dijagonale
Za razliku od naredbe LINE, nacrtani
pravougaonik je jedan objekat
Stranice su mu paralelne sa
koordinatnim osama X i Y
5. Komande za kreiranje objekata
POLYGON crtanje pravilnog poligona
Number of sides = broj stranica
Edge = stranica (osnova)
Endpoint = krajnja taka stranice
Center = centar krunice
Inscribed = upisan u krunicu
Circumscribed = opisan oko krunice
Radius = poluprenik
5. Komande za kreiranje objekata
ELLIPSE crtanje elipse
Axis endpoint = krajnja taka ose
Other endpoint = druga krajnja taka
ose
Distance to other axis = drugi
poluprenik
Center = centar elipse (sredina izmeu
dva fokusa)
6. Rad sa osnap kriterijumima
Koncept OSNAP
Podeavanje kriterija za osnap
Opis osnap kriterija
Privremene referentne take
6. Rad sa osnap kriterijumima
Koncept Osnap
Ako ve postoje nacrtani objekti,
njihove karakteristine take se mogu
koristiti kao magneti za crtanje novih
taaka (uti markeri)
Tada nije potrebno poznavati tane
brojane koordinate take
Moe se koristiti kad god treba unijeti
koordinate take
6. Rad sa osnap kriterijumima
Podeavanje kriterija za osnap
Pojedine karakteristine take se mogu
ukljuiti ili iskljuiti
Shift + desni klik miem:
daje listu moguih
osnap kriterija
Desni klik na OSNAP
u statusnoj liniji:
Settings...
6. Rad sa osnap kriterijumima
Opis osnap kriterija
END krajnja taka
MID sredina dui ili luka
CEN centar luka ili krunice
NOD vor polilinije
QUA take presjeka krunice s koordinatnim
osama (granice kvadranta)
INT presjek 2 linije (intersection)
EXT produetak, pomona linija (extension)
6. Rad sa osnap kriterijumima
Opis osnap kriterija
INS polazna taka bloka (insertion)
PER normala (perpendicular)
TAN tangenta na krunicu
NEA najblia taka (nearest)
APP zamiljeni presjek (apparent)
PAR paralela
6. Rad sa osnap kriterijumima
Privremene referentne take
Pomone linije se pojavljuju kad se
kursor zadri na osnap taki
7. Manipulacija crteima, prototip
crte
File meni
Rad sa vie datoteka (window)
Starije verzije (2000, 14,...)
File/export
File/publish to web
Template otvaranje
Template - kreiranje
7. Manipulacija crteima, prototip crte
File meni
OPEN otvara dokument
NEW poinje novi dokument
SAVE snima dokument
SAVE AS snima pod drugim
imenom ili na drugo mjesto
CLOSE zatvara dokument
EXIT izlazak iz programa
7. Manipulacija crteima, prototip crte
Rad sa vie datoteka (window)
Istovremeno moe biti otvoreno vie
crtea
Pomou menija Window se prelazi iz
crtea u crte
CLOSE zatvara aktivni dokument
CLOSE ALL zatvara sve dokumente
TILE pravilno rasporedi crtee po
raspoloivom prostoru
7. Manipulacija crteima, prototip crte
Starije verzije (2000, 14,...)
AutoCAD 2000 format se koristi u
verzijama 2000, 2000i i 2002.
Dokument uraen u verziji 2004 ne
moe se koristiti u starijim verzijama
Kod naredbe SAVE AS moe se izabrati
verzija kojom e se koristiti dokument
7. Manipulacija crteima, prototip crte
File/export
WMF vektorski format za MS Office
ACIS 3D format
STL stereolitografija (3D printer)
DXX samo atributi u tekst datoteci
BMP bitmapa
3DS Autodesk 3D studio
EPS PostScript
DWG blok
7. Manipulacija crteima, prototip crte
File/publish to web
Volo View ili Whip su plug-in dodaci
za Internet browser koji omoguuju
prkaz vektorskog formata slike (DWF)
HTML stranica sa JPEG ili PNG slikama
ima statine
bitmap slike
I-drop se koristi
za web kataloge
blokova
7. Manipulacija crteima, prototip crte
Template otvaranje
Template je prototip crte koji sadri
postavke (format papira, mjerne
jedinice, broj decimala,...) i esto
koritene objekte
(slojevi, sastavnice,
okviri,...)
FILE / NEW...
acad.dwt (engl.)
acadiso.dwt (metr.)
7. Manipulacija crteima, prototip crte
Template kreiranje
FILE / SAVE AS
8. Slojevi (Layers)
Kreiranje slojeva
Vrsta linije
Debljina linije
Boja linije
Izbor sloja za crtanje
Manipulacija slojevima
Prenoenje objekata iz sloja u sloj
8. Slojevi (Layers)
Kreiranje slojeva
LAYERS / NEW
8. Slojevi (Layers)
Vrsta linije
LINETYPE
Posebna datoteka sa definicijama linija
se uitava po potrebi (LOAD) acadiso.lin
CONTINUOUS
CENTER
HIDDEN
8. Slojevi (Layers)
Debljina linije
LINEWEIGHT
Debljina 0 e se tampati
kao najtanja mogua
za dati ploter/printer
LWT iz statusne
linije prikazuje/sakriva
debljine linija na ekranu
8. Slojevi (Layers)
Boja linije
COLOR
White nije bijela;
zavisi od boje
podloge
Nekad su se boje
koristile za linije
razliitih debljina
Boje se koriste za
vizualno prepoznavanje slojeva
8. Slojevi (Layers)
Izbor sloja za crtanje
Nita ne smije biti oznaeno (esc esc)
Izbor sloja se vri miem
U dijalogu za modificiranje slojeva tipka
CURRENT postavlja aktivni sloj
Nakon izbora sloja,
svaki novi objekat
pripada tom sloju i
uzima osobine sloja
8. Slojevi (Layers)
Manipulacija slojevima
Dijalog za izbor sloja ili lista slojeva
ON/OFF - iskljueni sloj se ne vidi i ne
tampa
FREEZE ubrzava REGEN, za slojeve
koji se due nee koristiti
LOCK spreava izmjenu objekata
PLOT da li se sloj tampa
8. Slojevi (Layers)
Prenoenje objekata iz sloja u sloj
Oznaiti jedan ili vie objekata
Izabrati eljeni sloj
Esc esc
Zajedno sa promjenom sloja, mijenjaju
se sve osobine definisane za taj sloj
BYLAYER osobina koja se mijenja sa
slojem (boja, vrsta linije, debljina linije)
9. Selekcija objekata
ERASE
Naini selekcije miem
Naini selekcije komandnom linijom
Select Remove
Select All
9. Selekcija objekata
ERASE brisanje objekata
Primjer za selekciju objekata: brisanje
2 naina rada (za sve naredbe za
modifikaciju objekata):
Selekcija, brisanje
Naredba za brisanje, selekcija
Tipka DEL (DELETE) na tastaturi se
koristi za brisanje oznaenih objekata
OOPS zamjena za UNDO (za brisanje)
9. Selekcija objekata
Naini selekcije miem
Sve naredbe koje trae selekciju
objekata treba zavriti sa ENTER
Selekcija miem:
Kliknuti na svaki objekat posebno
Uokviriti objekte pravougaonikom
(dijagonalno)
Shift + klik = izuzima objekte
Moe se kombinovati sa komandnom
linijom
9. Selekcija objekata
Naini selekcije komandnom linijom
Primjer:
Command: erase
Select objects: 1 found
Select objects: 1 found, 2 total
Select objects:
Command:
Last posljednji kreirani objekat
Previous skup objekata koji su
izabrani prethodnom naredbom
9. Selekcija objekata
Select - Remove
Tokom izbora objekata, opcija R
pretvara prompt Select: u Remove:,
nakon ega svaki sljedei objekat se
izuzima iz skupa oznaenih
Opcija A pretvara prompt Remove: u
Select:, za nastavak dodavanja
objekata
9. Selekcija objekata
Select All
Opcija A ili ALL oznai sve objekte na
crteu
Moe se kombinovati sa miem, sa R ili
drugim nainima selekcije
Objekti na zamrznutim slojevima
(FREEZE) nisu obuhvaeni ovom
opcijom
10. Komande za modificiranje
objekata
MOVE
COPY
ARRAY
ROTATE
MIRROR
10. Komande za modificiranje objekata
MOVE - translacija
Specify base point or displacement:
poetna taka vektora translacije
Specify second point of displacement
or <use first point as displacement>:
krajnja taka vektora translacije
10. Komande za modificiranje objekata
COPY - kopiranje
Specify base point or displacement, or
[Multiple]: - poetna taka vektora
translacije
Opcija M omoguava viestruko
kopiranje (peat)
Specify second point of displacement
or <use first point as displacement>: -
krajnja taka vektora translacije
10. Komande za modificiranje objekata
ARRAY viestruko kopiranje
Pravouglo ili kruno rasporeene kopije
10. Komande za modificiranje objekata
ROTATE rotacija
Rotacija u ravni (oko take)
Specify base point: centar rotacije
Specify rotation angle or [Reference]:
ugao rotacije (pozitivan je u smjeru
suprotno od kazaljke na satu)
R postizanje paralelnosti
10. Komande za modificiranje objekata
MIRROR simetrino preslikavanje
Izabrati objekte (Select objects)
Izabrati osu simetrije pomou 2 take
(Specify first point of mirror line;
Specify second point of mirror line)
Treba li obrisati original?
(Delete source objects? [Yes/No] <N>)
11. Komande za modificiranje
objekata
OFFSET
TRIM
CHAMFER
FILLET
SCALE
11. Komande za modificiranje objekata
OFFSET koncentrine kopije
Paralelne kopije (linije, lukovi, krugovi,
elipse, polilinije, spline krivulje)
Offset na datoj udaljenosti:
Udaljenost (Specify offset distance)
Objekat (Select object to offset)
Strana (Specify point on side to offset)
Offset kroz taku (Through):
Taka (Specify through point)
11. Komande za modificiranje objekata
TRIM odsijecanje
Prvo se bira granica odsijecanja
(Select cutting edges ...)
Zatim se biraju dijelovi objekata koje
treba izbrisati
(Select object to trim)
11. Komande za modificiranje objekata
CHAMFER obaranje ivica
Prvo se definiu udaljenosti (D)
(Select first line or...)
Prva udaljenost (Specify
first chamfer distance)
Druga udaljenost (Specify
second chamfer distance)
Prva ivica (Select first line)
Druga ivica
(Select second line)
11. Komande za modificiranje objekata
FILLET radijusi
Prvo se definie radijus (R)
(Select first object or...)
Radijus (Specify fillet radius)
Prva ivica (Select first object)
Druga ivica (Select second object)
11. Komande za modificiranje objekata
SCALE skaliranje
Proporcionalno
poveavanje (faktor > 1) ili
smanjivanje (faktor < 1) objekata
Prvo se biraju objekti (Select objects)
Nepokretna taka (Specify base point)
Faktor (Specify scale factor)
12. Osobine objekata
Bylayer
Boja
Vrsta linije
Vrsta linije - skala
Debljina linije
Properties
Geometrijske osobine
12. Osobine objekata
Bylayer osobine zavisne od sloja
Osim eksplicitnih vrijednosti, boja, vrsta
i debljina linije mogu imati vrijednost
BYLAYER ta osobina zavisi od sloja u
kojem se objekat nalazi
Ako se osobina promijeni prije crtanja
objekata, ta osobina e se odnositi na
nove objekte
12. Osobine objekata
Boja
Boje su se nekad koristile kao zamjena
za debljine linija
Sada boje slue za lake prepoznavanje
slojeva
BYLAYER boja definisana za sloj
Standardne boje:
1 Red, 2 Yellow, 3 Green, 4 Cyan,
5 Blue, 6 Magenta, 7 White/Black.
12. Osobine objekata
Vrsta linije
Ponavljajui niz crtica, taaka i praznih
mjesta u liniji ili krivulji
U datoteci acad.lin se
nalaze definicije vrsta linija
Po potrebi se uitavaju samo
neke vrste linija (naredba LINETYPE)
12. Osobine objekata
Vrsta linije - skala
Faktor kojim se mnoe duine crtica
isprekidanih linija
LINETYPE
Show details
Global scale
factor
12. Osobine objekata
Debljina linije
Izraava se u milimetrima
Bira se pomou slojeva, a moe se
zadati i eksplicitno
BYLAYER debljina definisana za sloj
Default = 0,25 mm
LWT (statusna linija)
0,00 mm = najtanja mogua linija za
dati ploter/printer
12. Osobine objekata
Properties
Svaki oznaeni objekat
ima set osobina
Desni klik, properties
Pick point
(izbor koordinata taaka)
12. Osobine objekata
Geometrijske osobine
Povrina, teite, momenti inercije...:
Draw / Region
Tools / Inquiry / Region Mass Properties
Area: povrina
Perimeter: obim
Centroid: teite
Moments of inertia: momenti inercije
Principal moments and X-Y directions
about centroid: glavni momenti inercije
13. Crtanje polilinije, multilinije,
crtanje spline krive
PLINE
BOUNDARY
MLINE
PEDIT
SPLINE
13. Crtanje polilinije, multilinije, crtanje spline krive
PLINE polilinije
Polilinija je neprekidni niz dui i/ili
lukova, koji skupa ine jedan objekat
PLINE
Arc luk (Angle ugao, Center centar,
Direction smjer, Line du, Radius
poluprenik, Second pt druga taka
Close zavretak u poetnoj taki
Length duina
Draw / Boundary / Polyline
13. Crtanje polilinije, multilinije, crtanje spline krive
BOUNDARY geometrijski likovi
Regioni su dvodimenzionalni zatvoreni
likovi koji se kreiraju od objekata koji
ine zatvorene povrine
Draw / Boundary / Region
Koriste se za raunanje geometrijskih
karakteristika, te za kreiranje
trodimenzionalnih objekata
13. Crtanje polilinije, multilinije, crtanje spline krive
MLINE multilinije
1 do 16 paralelnih linija (elements)
MLINE
Scale udaljenost izmeu linija
Format / Multiline style
13. Crtanje polilinije, multilinije, crtanje spline krive
PEDIT izmjene polilinije
Close spaja krajeve pravom linijom
Open brie posljednji segment
Join spaja 2 polilinije (moraju imati
zajedniku taku)
Spline pretvara pline u spline
Fit pretvara dui u lukove
13. Crtanje polilinije, multilinije, crtanje spline krive
SPLINE Krivulje
Krivulja definisana polinomom reda za 1
manjeg od broja taaka
Moe se uporediti sa krivuljarima
Primjer: profil zupanika
Poetna taka (Specify first point)
Sljedea taka (Specify next point)
Tangente krajeva <start tangent>:
Specify start tangent:
Specify end tangent:
14. Rad sa gripovima
Objanjenje pojma grip
Mirror
Move
Rotate
Strech
Scale
Viestruke kopije
14. Rad sa gripovima
Objanjenje pojma grip
Hvataljke (kvadratii)
koji se pojave na
stratekim takama
SPACE mijenja:
stretch, move, rotate, scale, mirror
ESC uklanja gripove
14. Rad sa gripovima
Mirror
Izabrati objekte
Kliknuti na jedan grip
Ponavljati SPACE dok se ne pojavi
**MIRROR**
Izabrati drugu taku ili B (Base point)
da se ponovo izabere prva taka
Korisno je koristiti ORTHO
14. Rad sa gripovima
Move
Izabrati objekte
Kliknuti na jedan grip
Ponavljati SPACE dok se ne pojavi
**MOVE**
Izabrati novi poloaj objekata
Pomjeraju se svi objekti
14. Rad sa gripovima
Rotate
Izabrati objekte
Kliknuti na jedan grip
Ponavljati SPACE dok se ne pojavi
**ROTATE**
Unijeti ugao za koji se rotiraju svi
izabrani objekti oko gripa koji je izabran
14. Rad sa gripovima
Strech
Gripovi se mogu pomjerati:
proizvoljno (miem)
zadavanjem koordinata u komandnoj liniji
Koritenjem postojeih taaka
Prije izbora jednog gripa, moe se
oznaiti vie grpova sa SHIFT
istovremeno se pomjeraju svi oznaeni
gripovi
14. Rad sa gripovima
Scale
Izabrati objekte
Kliknuti na jedan grip
Ponavljati SPACE dok se ne pojavi
**SCALE**
Unijeti skalu faktor kojom se mnoe
sve dimenzije objekta
Izabrani grip ostaje nepomian (base
point)
14. Rad sa gripovima
Viestruke kopije
Izabrati objekte
Kliknuti na jedan grip
Ponavljati SPACE dok se ne pojavi
**MOVE**
Unijeti C (Copy)
Izabrati novi poloaj objekata
Kopiraju se svi izabrani objekti
15. Crtanje i modificiranje rafure,
umetanje slika
BHATCH
Podeavanje rafure
Izbor regiona
Skala
Napredne opcije rafiranja
Insert/raster image
15. Crtanje i modificiranje rafure
BHATCH
Obavezno na posebnom sloju
Oblik rafure (Pattern) ANSI31
Ugao (Angle)
0 ili 90
Gustoa (Scale)
Detekcija povrina
(Pick points)
Preview
15. Crtanje i modificiranje rafure
Podeavanje rafure
Pattern ili Swatch daju sliku svih
definisanih rafura
ANSI31 mainstvo
Other predefined
graevina
Solid ima boju
BYLAYER
15. Crtanje i modificiranje rafure
Izbor regiona
Pick Points za zatvorene konture
Select Objects za otvorene povrine
Obavezno koristiti Preview prije nego
se kreira rafura
Eventualno treba iskljuiti neke slojeve,
ako smetaju prilikom definisanja granica
rafure
15. Crtanje i modificiranje rafure
Skala
Faktor kojim se mnoe udaljenosti
izmeu linija rafure
Bira se prema mjerilu crtea i veliini
nacrtanih objekata
15. Crtanje i modificiranje rafure
Napredne opcije rafiranja
Ostrva se detektuju automatski prema
vanjskim i
unutranjim
granicama
rafure :
Normal
Outer
Ignore
15. Umetanje slika
Rasterske slike u crteu
Insert / raster Image
Insertion point lokacija u crteu
Scale faktor
uveanja
Rotation
ugao rotacije
Ne snimaju
se u DWG
16. Pisanje i modificiranje teksta
TEXT
MTEXT
Modify/text
Format/text style
16. Pisanje i modificiranje teksta
TEXT
Kratki tekst
Opcija J (Justify)
bira koja se taka
definie
Specify height je visina teksta u
izabranim jedinicama mjere
Specify rotation angle je ugao nagiba
teksta
16. Pisanje i modificiranje teksta
MTEXT
Dui komentari na crteu
Specify first corner i Specify opposite
corner definiu pravougaonik u kojem
se prikazuje tekst
16. Pisanje i modificiranje teksta
Modificiranje teksta
DDEDIT ili PROPERTIES
Kratki tekst (TEXT):
MTEXT:
16. Pisanje i modificiranje teksta
Formatiranje teksta
Format / Text Style izbor fonta
Veliina 0,00 znai da se veliina slova
unosi
eksplicitno
Oblique
Angle:
kosina slova
16. Pisanje i modificiranje teksta
Formatiranje teksta
SCALETEXT mijenja veliinu teksta
Specify new height unos nove veliine
Match object poreenje sa drugim
objektom
Scale factor mnoenje faktorom
17. Crtanje i modificiranje kota
Koncept kotiranja u Autocad-u
Nazivi elemenata kote
Vrste kota
Kreiranje kota
Stil kotiranja
Izmjene kota
Specijalni tekst na kotama
17. Crtanje i modificiranje kota
Koncept kotiranja u Autocad-u
Obavezno kreirati poseban sloj za kote
Razliiti tipovi kota:
17. Crtanje i modificiranje kota
Nazivi elemenata kota
Dimension line glavna kotna linija
Extension line pomona kotna linija
17. Crtanje i modificiranje kota
Vrste kota
Linearne: horizontalne, vertikalne, kose
(aligned)
Radijalne: prenik (diameter) i
poluprenik (radius)
Ugaone (angular)
Vrsta kote se odreuje prema poloaju
glavne kotne linije
17. Crtanje i modificiranje kota
Kreiranje kota
View / Toolbars / Dimension
Linearne kote:
Poetak (Specify first extension line origin)
Kraj (Specify second extension line origin)
Poloaj kotne linije (Specify dimension line
location)
Kod radijalnih kota bira se luk i poloaj
kotne linije
17. Crtanje i modificiranje kota
Stil kotiranja
Format / Dimension Style
Modify / Fit / Use overall scale of
faktor veliine
Modify / Lines and Arrows /
Arrowheads oblik kote (mainstvo,
graevina...)
Modify / Primary Units / Precision
broj decimala
17. Crtanje i modificiranje kota
Izmjene kota
Grip / desni klik
Izmijenjene
osobine se mogu
sauvati kao novi
stil kotiranja
Properties
17. Crtanje i modificiranje kota
Specijalni tekst na kotama
Properties / Text override za laganje
izmjerene veliine
DDEDIT unos specijalnih simbola:
%%d stepen
%%c fi
%%p plus-minus
<> - izmjerena dimenzija
18. Rad u prostoru modela i papira
Prostor modela
Prostor papira Layout
MODEL/PAPER
View/viewports
Sastavnica
Koritenje predloaka
Prostor modela
Prostor papira Layout
MODEL/PAPER
View/viewports
Sastavnica
Koritenje predloaka
18. Rad u prostoru modela i papira
Prostor modela
Autocad sadri dva paralelna radna
okruenja:
Prostor modela (model space) i
Prostor papira (paper space)
Prostor modela je neograniena
povrina za crtanje u mjerilu 1:1
18. Rad u prostoru modela i papira
Prostor papira - layout
Prostor papira je list za tampanje na
kojem se nalaze slike prostora modela
Na poetku postoje 2 takva lista
(Layout1 i Layout2)
Kad se prvi put otvori Layout, pojavi se
dijalog za podeavanje i na listu se
generie 1 Viewport
Viewport je slika prostora modela
18. Rad u prostoru modela i papira
MODEL / PAPER
PAPER okruenje slui za rad
sa Viewport-ima i objektima
koji su nacrtani na listu
papira za tampanje (okvir,
sastavnica,...)
MODEL okruenje slui za
rad sa jednim Viewport-om
(Zoom, Pan, promjena
objekata iz prostora modela)
18. Rad u prostoru modela i papira
Viewports
View / Viewports...
Gotovi rasporedi Viewport-a
Svaki Viewport se moe posebno brisati
ili mijenjati kao
pravougaonik
Okvir se iskljuuje
premjetanjem
Viewport-a u
iskljueni sloj
18. Rad u prostoru modela i papira
Viewports
Osobinama Viewport-a
(desni klik, Properties)
moe se definisati
standardno mjerilo
(zumiranje)
Na isti nain se mogu
definisati i dimenzije
Viewport-a
18. Rad u prostoru modela i papira
Sastavnica crtea
Sastavnice i okvir se
crtaju u Layout-u
(prostoru papira)
Jedna sastavnica
u vie crtea:
WBLOCK
Insert / Block
Explode
18. Rad u prostoru modela i papira
Koritenje predloaka
Postoje gotove standardne sastavnice
File / New...
DIN Ax Named
Plot Styles.dwt
ISO Ax Named
Plot Styles.dwt
Ovi predloci
sadre i slojeve,
Viewport-e...
19. Priprema za tampanje
i izrada crtea na papiru
Mjerilo crtea
Format papira
Vei format na manjem papiru
19. Priprema za tampanje i izrada crtea na papiru
Mjerilo crtea
Mjerilo crtea se odreuje pomou
zumiranja za svaki Viewport
(Properties, Standard Scale)
Ukupno mjerilo se podeava sa:
File / Page Setup / Scale
19. Priprema za tampanje i izrada crtea na papiru
Format papira
File / Page Setup / Plot Device
File / Page Setup / Paper Size
Portrait / Landscape
Paper Size je stvarna veliina crtea,
bez obzira na format papira u printeru
Format papira za tampanje:
File / Plot / Paper Size / Full Preview
19. Priprema za tampanje i izrada crtea na papiru
Vei format na manjem papiru
Maksimalna veliina papira je
ograniena printerom
Na printeru maks. formata A3 mogu se
tampati formati A3:
File / Plot / Paper Size
Plot offset (X i/ili Y)
Negativni offset pomjera sliku ulijevo
(X), odnosno prema dole (Y)