Barisandanderet 130908234522
Barisandanderet 130908234522
=
= + . + + +
+ . + + +
n
k
k
U
1
n 3 2 1
n 3 2 1
U . U U U
: written be can
U . U U U
3 3 3 3
n
1 j
3
2
2 i
2 2 3 2 2
5
1 i
2
.... 3 2 1 c.
2] [3(2) 2] [3(1) 2] [3(0) 2] 1) [3( 2] 2) [3( 2) (3i b.
5 4 3 2 1 i a.
: on Illustrati
n j + + + + =
+ + + + + + + + + = +
+ + + + =
=
=
=
1.NOTASI SIGMA
=
=
= + + +
= + . + + +
+ . + + +
n
1 i
i n 3 2 1
n
1 k
k n 3 2 1
n 3 2 1
a a .... a a a
U U . U U U
: ditulis dapat
U . U U U
3 3 3 3
n
1 j
3
2 2 3 2 2
5
1 i
2
5
1 i
n .... 3 2 1 j c.
5 4 3 2 1 i . b
2] [3.5 2] [3.4 2] [3.3 2] 2 . [3 2] 1 . [3 2) (3i a.
: Contoh
+ + + + =
+ + + + =
+ + + + + + + + + = +
=
=
=
| | | | 2 2 2 2 2 5 . 3 4 . 3 3 . 3 2 . 3 1 . 3
2 i 3
2] [3.5 2] [3.4 2] [3.3 2] 2 . [3 2] 1 . [3 2) (3i
a contoh Dari
5
1 i
5
1 i
5
1 i
+ + + + + + + + + =
+ =
+ + + + + + + + + = +
= =
=
| |
= = =
=
+ =
+ + + + = =
5
3 i
2
1 i
5
1 i
5
1 i
5
1
i 3 i 3 i 3 Dari
5 4 3 2 1 3 i 3 i 3 Dari
Mengubah batas pada notasi sigma
( )
( )
=
=
=
+ + + + = +
+ + + + =
+ + + + =
3
1 i
7
3 i
5
1 i
5 . 3 4 . 3 3 . 3 2 . 3 1 . 3 2 i 3
1 diganti bawah batas Jika
5 . 3 4 . 3 3 . 3 2 . 3 1 . 3 2 i 3
3 diganti bawah batas Jika
5 . 3 4 . 3 3 . 3 2 . 3 1 . 3 i 3
( )
=
+
+ =
=
=
+
= = + =
= = =
= = =
= = =
=
=
=
+ =
< <
=
|
.
|
\
|
= =
+ = +
= + + + =
n
m k
p n
p m k
p k k
n
m k
p n
p m k
p k k
n
1 k
m
1 k
n
1 m k
k k k
n
1 k
n
1 k
k 2 k 1
n
1 k
k 2 k 1
n
1 k
k
n
1 k
k k
n
1 k
n
1 k
n
1 k
n
1 k
k k k k
n
1 k
a a b.
a a 6a.
a a a
n m 1 If 5.
b c a c b . c a . c 4.
a c a c a . c 3.
b a ) b a ( 2.
nc c .... c c c 1.
sigma notasi sifat - Sifat
B. The Basic Characteristic of Sigma Notation
( )
( ) ( ) | | ( ) ( ) 0 1 8.
,...., 3 , 2 , 1 for b a If 7.
b.
6a.
n m 1 If 5.
. . 4.
. . 3.
) ( 2.
.... 1.
: applied always n and m, k, number odd positive and d and c number every For
Sum for Formula and Notation Sigma of stic Characteri Basic The
1
1 1
k k
1 1 1
1 1 1
1 1
n
1 k
n
1 1 1
n
1 k
F n F i F i F
b a
n k
a a
a a
a a a
b d a c b d a c
c a a c a c
b a b a
nc c c c c
n
i
n
k
k
n
k
k
n
m k
p n
p m k
p k k
n
m k
p n
p m k
p k k
n
k
m
k
n
m k
k k k
n
k
n
k
k k
n
k
k k
n
k
k
n
k
k k
k
n
k
n
k
k k k k
=
s
= s
=
=
+ =
< <
=
|
.
|
\
|
= =
+ = +
= + + + =
=
= =
=
+
+ =
=
=
+
= = + =
= = =
= = =
= = =
=
( )
( ) ( ) ( )
( ) 257 4 b 3 a 2
257
200 63 - 120
50 4 21 3 60 . 2
4 b 3 a 2 ) 4 b 3 a 2 (
: Jawab
4 b 3 a 2 : Hitung
. 21 b dan 60 a Diketahui
: Contoh1
50
1 i
i i
50
1 i
50
1 i
50
1 i
50
1 i
i i i i
50
1 i
i i
50
1 i
i
50
1 i
i
= +
=
+ =
+ =
+ = +
+
= =
=
= = = =
=
= =
Contoh 2:
Nyatakan bentuk berikut dengan notasi sigma
26 23 20 17 14 11 8 5 2 ) a 1 + + + + + + + +
Jawab:
( )
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
= =
= =
=
=
+ = +
=
+ + + + + + + +
10
2 i
10
2 i
8
0 i
8
0 i
9
1 i
4 i 3 1 1 i 3
2 diganti bawah batas Jika
2 i 3 1 1 i 3
0 diganti bawah batas Jika
1 i 3
26 23 20 17 14 11 8 5 2
=
=
+ + + + + =
+ + + + + =
+ + + + +
6
1 k
1 k
5 4 3 2 1 0
2
k
2
6
2
5
2
4
2
3
2
2
2
1
32
6
16
5
8
4
4
3
2
2
1
1
32
6
16
5
8
4
4
3
2
2
1 ) b 1
Contoh 3:
Nyatakan dengan batas bawah 1
( ) ( )
= =
+
9
4 k
2
6
1 k
2
1 k 5 k
Jawab:
( ) ( )
( ) ( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
( )
=
= =
= =
= =
= =
+ + =
+ + + =
+ + + =
+ + =
+
6
1 k
2
6
1 k
2
6
1 k
2
6
1 k
2
6
1 k
2
6
1 k
2
6
1 k
2
9
4 k
2
6
1 k
2
3 k 6 k 2
8 k 6 k 5 k
1 9 k 6 k 5 k
1 3 k 5 k
1 k 5 k
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
45 13 11 9 7 5
3 5 . 2 3 4 . 2 3 3 . 2 3 2 . 2 3 1 . 2 3 i 2 ) a 2
5
1 i
= + + + + =
+ + + + + + + + + = +
=
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
335 169 100 49 16 1
13 10 7 4 1
5 . 3 2 4 . 3 2 3 . 3 2 2 . 3 2 1 . 3 2 i 3 2 ) b
2 2 2 2 2
2 2 2 2 2
5
1 i
2
= + + + + =
+ + + + =
+ + + + =
=
( )
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( )
0 8 0 4 4
2 . 4 0 . 3 2 2 4 1
6 8 4 6 6 3 6 4 2 6 2 1
6 i 2 i ) c
4
1 i
= + + =
+ + + =
+ + + =
=
CONTOH 4:
( )
( )
( ) ( )
335 495 180 20
55 . 9 15 . 12 20
25 16 9 4 1 9 5 4 3 2 1 12 4 . 5
i 9 i 12 4
i 9 i 12 4
i 3 2
5
1 i
2
5
1 i
5
1 i
5
1 i
2
5
1 i
2
= + =
+ =
+ + + + + + + + + =
+ =
+ =
= = =
=
=
( )
( ) ( )
( )
( )
=
=
=
=
+ =
+ =
+ =
14
1 i
14
1 i
14
1 i
20
7 i
8 i 3
10 18 i 3
10 6 i 3
10 i 3 ) a
3.Ubah dengan batas bawah 1
CONTOH 5:
( )
=
+ +
10
3 i
2
8 i 6 i ) b
Ubah dengan batas bawah 1
Jawab:
( ) ( ) ( ) ( )
( )
( )
=
=
= =
+ + =
+ + + + + =
+ + + + = + +
8
1 i
2
8
1 i
2
8
1 i
2
10
3 i
2
24 i 10 i
8 12 i 6 4 i 4 i
8 2 i 6 2 i 8 i 6 i
( )
( ) ( )
( )
( )
=
=
=
=
+ =
+ + =
+ =
8
1 i
2
8
1 i
2
8
1 i
2
11
4 i
2
i 6 i
9 9 i 6 i
9 3 i
9 i ) c
Ubah dengan batas bawah 1
Barisan aritmetika adalah barisan yang selisih suatu suku
dengan suku sebelumnya selalu tetap(konstan)
Yang disebut beda dan diberi simbol dengan b =beda
Barisan aritmetika baku
a, a + b, a + 2b, a + 3b,...,a+(n-1)b
Dengan suku pertama a dan beda=b
Maka suku ke-n barisan aritmetika adalah:
dengan Un= suku ke-n
a = suku pertama
b =beda
n = banyaknya suku
b n a U
n
) 1 ( + =
Perhatikan barisan bilangan berikut:
a)2,5,8,11,14,
b)-1,1,3,5,7,..
c)15,11,7,3,-1,
Barisan aritmetika
U
1
,U
2
,U
3
,U
4
,.,U
n-1
,U
n
Dinamakan barisan aritmetika jika selisih suatu
suku dengan suku sebelumnya selalu
tetap(konstan) , disebut dengan beda=b
( )b 1 n a U
aritmetika barisan n ke suku Rumus
.
.
b 3 a U
b 2 a U
b a U
a U
dituliskan Dapat
b 3 a b U U b U U
b 2 a b U U b U U
b a b U U b U U
a U
n
4
3
2
1
3 4 3 4
2 3 2 3
1 2 1 2
1
+ =
+ =
+ =
+ =
=
+ = + = =
+ = + = =
+ = + = =
=
Deret aritmetika adalah jumalah dari barisan aritmetika
Secara umum deret aritmetika dapat dinyatakan sbb:
Dengan Sn= Jumlah n suku deret aritmetika
a = suku pertama
b =beda
n = b nyaknya suku
Un= Suku ke-n
| | ( )
( ) U a
2
n
S
atau b 1 n a 2
2
n
S
n n
n
+ =
+ =
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
( )
( )
( ) Un a n
2
1
S
Aritmetika Deret pertama suku n jumlah Rumus
Un a n
2
1
S
Un a n S 2
a b a b 2 a .... b 2 U b U U S
U b U b 2 U .... b 2 a b a a S
n
n
n
n n n n
n n n n
+ =
+ =
+ =
+ + + + + + + + + =
+ + + + + + + + =
atau ( )
( ) | | b 1 n a 2 n
2
1
S
b 1 n a a n
2
1
S
n
U
n
n
+ =
(
(
+ + =
Suku tengah barisan aritmetika
( ) 1 n
2
1 t
7 t
6 t
5 t
U U tengah suku Maka
.
.
U U 13 n
U U 11 n
U U 9 n
+
=
= =
= =
= =
( )
( )
( )
( ) ( )
( ) | |
| |
n t
t
t
t
t
1 n
2
1 t
U a
2
1
U
b 1 n a a
2
1
U
b 1 n a 2
2
1
U
b 2 1 n
2
1
a U
b 1 1 n
2
1
a U
U U
+ =
+ + =
+ =
(
+ + =
(
+ + =
=
+
( )
( )
t n
n n
n n
U . n S
U a
2
1
. n S
U a n
2
1
S
=
+ =
+ =
Suku tengah dari barisan aritmetika yang banyaknya suku ganjil
Dapat dirumuskan sbb:
Jika n = bilangan ganjil
( )
( ) ( )
( )
n t
n
n
t
U a U
b n a a
b
n
a
b
n
a
b
n
a
U U U
+ =
+ + =
|
.
|
\
|
+ =
|
.
|
\
|
+
+ =
|
.
|
\
|
+
+ =
= =
+
+
2
1
1
2
1
2
2 1
1
2
1
2
1
2
1
) 1 (
2
1
Suku tengah dari barisan aritmetika yang banyaknya suku ganjil
Dapat dirumuskan sbb:
Jika n = bilangan ganjil
( )
( ) ( )
( )
n t
n
n
t
U a U
b n a a
b
n
a
b
n
a
b
n
a
U U U
+ =
+ + =
|
.
|
\
|
+ =
|
.
|
\
|
+
+ =
|
.
|
\
|
+
+ =
= =
+
+
2
1
1
2
1
2
2 1
1
2
1
2
1
2
1
) 1 (
2
1
1 n n n
5 4 5
4 3 2 1 4
5 4 3 2 1 5
S S U
Rumus
U S S
U U U U S
U U U U U S
=
=
+ + + =
+ + + + =
( )
( )
1 k
b
' b
' b 1 k b
' b 1 2 k a b a
U U maka ' b beda
dengan baru Aritmetika Barisan membentuk sehingga
bilangan k disisipkan U dan U diantara Jika
2 k 2
2 1
+
=
+ =
+ + = +
=
+
If between U
1
and U
2
be inserted k number. So
forms arithmatic sequence with common difference
b. Find the formula b
) 1 (
'
' ) 1 (
' ) 1 2 (
2 2
2
1
+
=
+ =
+ + = +
=
+ =
=
+
k
b
b
b k b
b k a b a
U U new
b a U
a U
k
RUMUS-RUMUS BARISAN DAN DERET ARITMETIKA
( )
( )
( ) ( )
( )
b x , x , b x : dengan Misalkan
BA membentuk bil 3 jumlah Jika ) 6
U U U 2 berlaku BAmaka U , U , U ) 5
1 k
b
' b Sisipan ) 4
S S U ) 3
U a
2
1
U
U . n S ) c
b 1 n a 2 n
2
1
S ) b
U a n
2
1
S ) a 2
b 1 n a U . 1
3 1 2 3 2 1
1 n n n
n t
t n
n
n n
n
+
+ =
+
=
=
+ =
=
+ =
+ =
+ =
1 2
1 1 2
1 2
1 2 2
1 1
S 2 S b
S S S b
U U b
S S U
S U
=
=
=
=
=
CONTOH 3 :
Tentukan jumlah bilangan diantara 1 dan 100 yang
habis dibagi 2 tetapi tidak habis dibagi 5
CONTOH 4 :
Diantara bilangan 1 dan 65 disisipkan 15 bilangan
sehingga membentuk barisan aritmetika.Tentukan
bedanya
CONTOH 1 :
Diketahui barisan aritmetika dengan U
3
=-3 dan
U
10
=11.Tentukan nilai suku pertama( a) dan beda =b
CONTOH 2:
Diketahui deret aritmetika dengan S
n
=n(5n+8)
Tentukan U10
CONTOH 5:
Tiga bilangan membentuk barisan aritmetika. Jika
jumlahnya 21 dan hasilkalinya adalah 168.
Tentukan ketiga bilangan tersebut
CONTOH :
1.Diketahui barisan aritmetika dengan U
3
=-3
dan U
10
=11.Tentukan nilai suku pertama( a)
dan beda =b
2.Diketahui deret aritmetika dengan
S
n
=n(5n+8)
Tentukan U
10
2 b
14 7b
3 b 2 a 3 U
11 b 9 a 11 U ) 1
3
10
=
=
= + =
= + =
7 a
4 3 a
3 2 . 2 a
3 b 2 a
=
=
= +
= +
103
477 - 580
S S U
S S U
477 580
9(53) ) 58 ( 10
) 8 9 . 5 ( 9 S ) 8 10 . 5 ( 10 S
) 8 n 5 ( n S
a) 2
9 10 10
1 n n n
9 10
n
=
=
=
=
= =
= =
+ = + =
+ =
=
=
=
=
=
Jumlah n suku pertama deret geometri
( ) ( )
( )
1 r untuk
r 1
r 1 a
S
r 1 a r 1 S
ar a rS S
ar ar ar .... ar ar ar rS
ar ar .... ar ar a S
n
n
n
n
n
n n
n 1 n 2 n 3 2
n
1 n 2 n 2
n
<
=
=
=
+ + + + + + =
+ + + + + =
( ) ( )
( )
1 r untuk
1 r
1 r a
S
1 r a 1 r S
a ar S rS
ar ar .... ar ar a S
ar ar ar .... ar ar ar rS
n
n
n
n
n
n n
1 n 2 n 2
n
n 1 n 2 n 3 2
n
>
=
=
=
+ + + + + =
+ + + + + + =
Deret Geometri
Jumlah n suku pertama deret geometri
untuk r < 1
untuk r > 1
r
r a
Sn
n
=
1
) 1 (
1
) 1 (
=
r
r a
Sn
n
4 5 5
5 4 5
4 3 2 1 4
5 4 3 2 1 5
S S U
U S S
U U U U S
U U U U U S
Dari
=
=
+ + + =
+ + + + =
RUMUS
1 n n n
S S U
=
1
1 2
1
2
1 2 2
1 1
S
S S
U
U
r
S S U
S U
: Catt
= =
=
=
Rumus suku ke-n:
Suku tengah Barisan Geometri
( ) 1 n
2
1 t
7 t
6 t
5 t
U U tengah suku Maka
.
.
U U 13 n
U U 11 n
U U 9 n
+
=
= =
= =
= =
Suku tengah barisan geometri
( )
( )
( )
( )
n 1 t
n t
1 n
t
1 n 2
1 n
2
1
t
2 1 n
2
1
t
1 1 n
2
1
t
1 n
2
1 t
U . U U
U . a U
ar . a U
r . a ar U
ar U
ar U
U U
=
=
=
= =
=
=
=
+
+
+
6 5 4 3 2
4 3 2
2
ar , ar , ar , ar , ar , ar , a 7 n
ar , ar , ar , ar , a 5 n
ar , ar , a 3 n
=
=
=
Suku tengah barisan geometri
( )
( )
( )
( )
n t
1 n
t
1 n 2
t
1 n
2
1
t
2 1 n
2
1
t
1 1 n
2
1
t
1 n
2
1 t
U . a U
ar . a U
r a U
ar U
ar U
ar U
U U maka ganjil n Jika
=
=
=
=
=
=
=
+
+
+
Suku tengah barisan geometri
Suku tengah barisan geometri yang banyaknya suku
ganjil dapat ditentukan sbb
Barisan Geometri:
a, U
2
, U
3
, . . . , U
t
, . . . , U
n
Jika n= 2t-1 , maka barisan geometri dapat ditulis sbb
a, U
2
, U
3
, . . . , U
t
, . . . , U
2t-1
Sisipan pada Barisan Geometri
Jika diantara U
1
dan U
2
disisipkan k bilangan
sehingga membentuk barisan geometri dengan
rasio r
U
2
= U
k+2
a r = a .( r)
k+1
( )
1 k
1 k
r ' r
' r r
+
+
=
=
CONTOH 1:
Diketahui barisan geometri dengan U
2
=6 dan
U
5
=162
Tentukan suku pertama dan rasionya.
Jawab:
2 a
6 3 . a
6 ar
3 r
27 r
6
162
r . a
r . a
U
U
3
4
2
5
=
=
=
=
=
= =
Diketahui deret geometri dengan U
1
+ U
2
= 9 dan U
3
+U
4
=36
Tentukan keempat bilangan tersebut
Jawab;
2 atau 2 r
4 r
4
) ar a (
) ar a ( r
9
36
U U
U U
2
2
2 1
4 3
=
=
=
+
+
=
+
+
Untuk r=-2 maka a + ar=9 Untuk r=2 maka a+ar=9
a-2a=9 a+2a=9
a=-9 3a=9 maka a=3
Keempat bilangan adalah -9,18,-36,72 atau 3,6,12,24
CONTOH 2
Diketahui deret geometri dengan S
2
= 4, S
4
= 40
Tentukan rasio dan suku pertama
Contoh 3:
4
40
2
4
=
S
S
10
1
) 1 (
1
) 1 (
2
4
=
r
r a
r
r a
( )( )
( )
3 r
9 r
10 1 r
10
1 r
1 r 1 r
2
2
2
2 2
=
=
= +
=
+
JAWAB
2 a 4 a 2
4 a 3 a 3 r
1 a 4 a 4
4 a 3 a 3 r
= =
= =
= =
= + =
CONTOH 4:
Diantara 2 dan 162 disisipkan 3 bilangan sehingga
membentuk barisan geometri
Tentukan a) rasio deret geometri yang baru
b) suku ke-n dari barisan geometri yang baru
Suku pertama barisan geometri: U
1
= 2, U
2
= 162
dengan rasio :
r = = 81
disisipkan = k = 3
a)Rasio yang baru = r=
2
162
3 3 81
4 4
1 3
= =
+
1 n 1 n
n
3 . 2 r . a U
= =
CONTOH 5:
Diketahui barisan geometri dengan U
1
+U
3
=p and U
2
+U
4
=q
Nyatakan U
4
dalam p dan q
Jawab:
2 2
3
3
3
2 2
3
4
2 2
3
2
2
2
2
2
3
3 1
4 2
q p
q
p
q
x
q p
p
U
q p
p
a p )
p
q
1 ( a p ar a
p
q
r
p
q
ar a
) ar a ( r
p
q
ar a
ar ar
maka
p
q
U U
U U
2
+
=
+
=
+
= = + = +
= =
+
+
=
+
+
=
+
+
Contoh 6:
Diketahui deret geometri
a)1+3+9+ Tentukan S
8
b)16+8+4+Tentukan S
10
Jawab:
a) a=1, r=3
3280
2
1 6561
1 3
) 1 3 ( 1
S
1 r
) 1 r ( a
S
8
8
n
n
=
=
2
1
r , 16 a ) b = =
32
31
31
32
1023
1024
1023
. 32
]
1024
1
1 [ 32
2
1
1
] )
2
1
( 1 [ 16
S
r 1
) r 1 ( a
S
10
10
n
n
= = =
=
=
c)Hitunglah jumlah 8 suku yang pertama deret geometri
....
9
2
3
2
2 6 + + + +
3
1
6
2
U
U
r
6 U a
1
2
1
= = =
= =
JAWAB:
1
1
1
,r
r
) r a(
S
n
n
<
=
( ) | |
729
728
8
729
6560
6561
1 6561
9
3
1
1 9
3
1
1
2
3
. 6
3
2
3
1
1 6
S
1
1 6
S
8
8
8
8
3
1
8
3
1
8
= =
|
.
|
\
|
=
|
.
|
\
|
=
|
.
|
\
|
=
|
.
|
\
|
=
=
CONTOH 6:
Contoh 7:
Tentukan banyaknya suku jika
a)3+6+12+=93
b)2+6+18+=728
Jawab:
5 n 32 2
31 1 2
93
1 2
) 1 2 ( 3
93 S
2 r , 3 a ) a
n
n
n
n
= =
=
=
=
= =
6 n 729 3
728 1 3
728
1 3
) 1 3 ( 2
728 S
3 r , 2 a ) b
n
n
n
n
= =
=
=
=
= =
JAWAB:
Contoh 8:
Tiga bilangan membetuk barisan geometri. Jika
jumlahnya 21 dan hasilkalinya adalah 216
Tentukan ketiga bilangan tersebut
JAWAB:
Misalkan ketiga bilangan adalah
6 216 a 216 a
216 ar . a .
r
a
216 hasilkali
ar , a ,
r
a
3
3
= = =
=
=
Jawab:
3 , 6 , 12 bilangan ketiga maka
2
1
r untuk
12 , 6 , 3 bilangan ketiga maka 2 r Untuk
2 r atau
2
1
r
0 ) 2 r )( 1 r 2 (
0 2 r 5 r 2
0
r
6
15 r 6
21 r 6 6
r
6
2
=
=
= =
=
= +
= +
= + +
3
r
x
c dan b , a
Tiga bilangan p,q,r merupakan tiga bilangan yang
membentuk barisan geometri naik dengan jumlah 26
Apabila bilangan kedua ditambah 4 akan membentuk
barisan aritmetika .Tentukan ketiga bilangan tersebut.
JAWAB:
10 x
30 x 3
26 b x 4 x b x
26 Jumlah
b x , 4 x , b x : BG
b x , x , b x : BA
=
=
= + + +
=
+
+
( )
( )( )
( ) 18 , 6 , 2 naik BG 8 b
8 b
64 36 100 b
b 100 36
b 10 b 10 6
U U U
U
U
U
U
2
2
2
3 1
2
2
2
3
1
2
=
=
= =
=
+ =
=
=
Contoh 9:
Diketahui barisan geometri dengan U
1
=x dan
U
11
=y
Nyatakan U
6
dalam x dan y
y . x
U . U U
11 1 6
=
=
JAWAB:
PENERAPAN BARISAN GEOMETRI
BUNGA MAJEMUK
( )
( ) ( )( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
4 3
3
3 3 4
3 2
2
2 2 3
2
1
1 1 2
1
% p 1 M % p 1 % p 1 M % p 1 M
M % p M M tahun 4 setelah Modal
% p 1 M % p 1 % p 1 M % p 1 M
M % p M M tahun 3 setelah Modal
% p 1 M % p 1 % p 1 M % p 1 M
M % p M M tahun 2 setelah Modal
% p 1 M M % p M M tahun 1 setelah Modal
M awal Modal
+ = + + = + =
+ = =
+ = + + = + =
+ = =
+ = + + = + =
+ = =
+ = + = =
=
CONTOH:
Modal sebesar M disimpan di bank dengan bunga majemuk p% per tahun.
Hitung modal setelah disimpan selama n tahun.
( )
n
n
% p 1 M M
tahun n setelah Modal
tahun per % p Majemuk Bunga
M Modal
+ = =
=
=
KESIMPULAN
CONTOH 1:
Deni menyimpan uang Rp 1000.000,00 di bank
dengan bunga majemuk 10% per tahun .Hitung uang
Deni setelah disimpan selama 5 tahun
JAWAB:
( )
( )
( )
( )
510 . 610 . 1 61051 , 1 . 000 . 000 . 1 M
1 , 1 000 . 000 . 1 M
1 , 0 1 000 . 000 . 1 M
% 10 1 000 . 000 . 1 M
% p 1 M M
% 10 % p
000 . 1000 M
5
5
5
5
5
5
5
5
5
= =
=
+ =
+ =
+ =
=
=
Jadi setelah disimpan lima tahun uang menjadi Rp 1.610.510,00
CONTOH 2:
Pada setiap awal tahun Deni menyimpan uang Rp
1000.000,00 di bank dengan bunga majemuk 10%
per tahun.Hitung uang Deni pada akhir tahun ke-5
JAWAB:
( )
( )
( )
( )
( )
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) | |
( ) | |
( ) | |
( )
610 . 715 . 6
61051 , 0 . 000 . 000 . 11
1 61051 , 1 000 . 000 . 11
1 , 0
1 1 , 1 1 , 1
. 000 . 1000
1 1 , 1
1 1 , 1 1 , 1
. 000 . 1000
1 , 1 1 , 1 1 , 1 1 , 1 1 , 1 000 . 1000
seluruhnya uang Jumlah
1 , 1 000 . 1000 5 ke 000 . 1000
1 , 1 000 . 1000 4 ke 000 . 1000
1 , 1 000 . 1000 3 ke 000 . 1000
1 , 1 000 . 1000 2 ke 000 . 1000
1 , 1 000 . 1000 1 ke 000 . 1000
5
5
5 4 3 2 1
1
TAHUN 1
2
TAHUN 2
3
TAHUN 3
4
TAHUN 4
5
TAHUN 5
=
=
=
=
+ + + + =
+
PENERAPAN BARISAN GEOMETRI
PENYUSUTAN
( )
( ) ( )( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
4 3
3
3 3 4
3 2
2
2 2 3
2
1
1 1 2
1
% p 1 M % p 1 % p 1 M % p 1 M
M % p M M tahun 4 setelah a arg H
% p 1 M % p 1 % p 1 M % p 1 M
M % p M M tahun 3 setelah a arg H
% p 1 M % p 1 % p 1 M % p 1 M
M % p M M tahun 2 setelah a arg H
% p 1 M M % p M M tahun 1 setelah a arg H
M awal a arg H
= = =
= =
= = =
= =
= = =
= =
= = =
=
CONTOH:
Sebuah barang dibeli dengan harga M dengan penyusutan p% per tahun.
Hitung harga barang setelah dipakai selama n tahun.
JAWAB:
KESIMPULAN
Harga awal=M
Penyusutan =p% per tahun
Harga setelah n tahun=M
n
=M(1-p%)
n
CONTOH:
Sebuah laptop dibeli dengan harga Rp 5.000.000,00
Faktor penyusutan 15% per tahun Tentukan
harganya setelah digunakan selama 3 tahun.
Jawab:
( )
( )
( )
( )
625 . 070 . 3 M
85 , 0 000 . 000 . 5 M
15 , 0 1 000 . 000 . 5 M
% 15 1 000 . 000 . 5 M
% p 1 M M
3
3
3
3
3
3
3
3
3
=
=
=
=
=
EXAMPLE 2
Given that geometric series with S
2
= 4, S
4
= 40
4
40
2
4
=
S
S
10
1
) 1 (
1
) 1 (
2
4
=
r
r a
r
r a
10
1
1
2
4
=
r
r
( )( )
10
1 r
1 r 1 r
2
2 2
=
+
3 r 9 r
10 1 r
2
2
= : =
= +
3 = r
Definition of Infinite geometric series
Geometric series is called convergent
0 and 1 if = < a r
r
a
S
=
1
~
Geometric series is called divergent
0 and 1 if = > a r
~
~
= S
1 r 1 1 r jika
konvergen geometri Deret
< < <
0625 , 0
16
1
2
1
125 , 0
8
1
2
1
25 , 0
4
1
2
1
5 , 0
2
1
2
1
: Contoh
4
3
2
1
= =
|
.
|
\
|
= =
|
.
|
\
|
= =
|
.
|
\
|
= =
|
.
|
\
|
DERET GEOMETRI TAK HINGGA
0 r lim
n
~ n
=
( )
( )
r 1
a
~ S
r 1
0 1 a
~ S
r 1
r 1 a
lim ~ S
S lim ~ S
0 r lim maka 1 r 1 untuk
ar ar ar ar a
U U U U U S
hingga tak geometri deret Jumlah
n
~ n
n
~ n
n
~ n
4 3 2
5 4 3 2 1 ~
=
=
= < <
+ + + + + =
+ + + + + =
= =
2
genap ~
2
r 1
ar
S dan r rasio dengan
= =
( ) ( )
( )( )
~ genap ~ ganj il ~
2
2 2
genap ~ ganj il ~
S S S
r 1
a
r 1 r 1
r 1 a
r 1
r 1 a
r 1
ar
r 1
a
S S
= +
=
+
+
=
+
=
+
= +
CTT:
S ganjil =U
1
+ U
3
+ U
5
+
= a + ar
2
+ ar
4
+
2
1 r
a
=
S genap =U
2
+U
4
+U
6
+
= ar + ar
3
+ar
5
+
2
1 r
ar
=
Sganjil+Sgenap=
2
1 r
a
2
1 r
ar
+
=
) 1 )( 1 (
1 (
r r
r a
+
+
)
S
r
a
=
1
=
ganjil ~ S
genap ~ S
r
r
ganjil ~ S
genap ~ S
a
r 1
.
r 1
ar
r 1
a
r 1
ar
ganjil ~ S
genap ~ S
2
2
2
2
=
=
=
CONTOH 1:
Tentukan jumlah deret geometri tak hingga ,
jumlah suku-suku bernomor ganjil dan bernomor
genap:
+ + +
9
1
3
1
1 a)
2
3
3
2
1
1
1
r 1
a
~ S
3
1
r , 1 a ) a
3
1
= =
=
=
= =
JAWAB:
+
9
1
3
1
1 b)
( )
8
9
9
8
1
9
1
1
1
1
1
r 1
a
ganjil ~ S
3
1
r , 1 a ) ai
2
3
1
2
= =
=
=
= =
( )
8
3
8
9
.
3
1
9
8
3
1
9
1
1
3
1
1
3
1
. 1
r 1
ar
genap ~ S
3
1
r , 1 a ) aii
2
3
1
2
= = =
=
= =
( ) 4
3
3
4
1
1
1
~ S
3
1
r , 1 a ) b
3
1
= =
=
= =
( )
8
9
9
8
1
9
1
1
1
1
1
ganjl ~ S
3
1
r , 1 a ) bi
2
3
1
= =
=
=
= =
( )
8
3
8
9
.
3
1
9
8
3
1
9
1
1
3
1
1
3
1
1
genap ~ S
3
1
r , 1 a ) bii
2
3
1
= =
=
|
.
|
\
|
=
= =
Jumlah deret geometri tak hingga adalah 20.
Jika a = 4 Tentukan r.
5
4
20
16
r
16 r 20
4 20 r 20
4 r 20 20
r 1
4
20
r 1
a
S
~
= =
=
=
=
=
=
Jawab:
CONTOH 2:
CONTOH 3;
genap S ) c
ganjil S ) b
S ) a
: Hitung
.... 2 4 8 : Geometri Deret
~
~
~
+ + +
JAWAB:
3
2
10
3
32
3
4
. 8
4
3
8
4
1
1
8
r 1
a
ganjil S
4
1
r , 8 a ) b
16 2 . 8
2
1
8
2
1
1
8
r 1
a
S ) a
2
1
r , 8 a
.... 2 4 8 : Geometri Deret
2
~
2
~
= = = =
=
= =
= = =
=
= =
+ + +
3
1
5
3
16
3
4
. 4
4
1
1
4
r 1
ar
S
2
genap ~
= = =
=
=
Diketahui jumlah deret geometri tak hingga
CONTOH 4
3
8
ganj il ~
3
4
~
S , S = =
Tentukan U
5
JAWAB:
8
1
16
1
. 2
2
1
2 ar U
2 .
2
3
a
2
1
1
a
2
1
S
S
r
S S S
S , S
4
4
5
3
4
3
4
3
8
3
4
ganj il ~
genap ~
3
4
3
8
3
4
ganj il ~ ~ genap ~
3
8
ganj il ~ 3
4
~
= =
|
.
|
\
|
= =
= = =
|
.
|
\
|
=
= =
= + = =
= =
CONTOH 5:
Tentukan batas x jika deret geometri dengan rasio
r=
3
logx merupakan deret konvergen
JAWAB:
3 x
3
1
3 log x log
3
1
log
3 log x log 3 log
1 x log 1
1 r 1
konvergen Deret
3 3 3
1 3 3 1 3
3
< <
< <
< <
< <
< <
CONTOH 6:
b)Tentukan batas x jika deret geometri dengan rasio
r=
2
log(2x-1) merupakan deret konvergen
JAWAB:
( )
( )
( )
( )
2
3
x
4
3
3 x 2
2
3
1 2 x 2 1
2
1
2 1 x 2
2
1
2 log 1 x 2 log
2
1
log
2 log 1 x 2 log 2 log
1 1 x 2 log 1
1 r 1
konvergen Deret
2 2 2
1 2 2 1 2
2
< <
< <
+ < < +
< <
< <
< <
< <
< <
CONTOH 7:
b)Tentukan batas x jika deret geometri dengan rasio
merupakan deret konvergen
JAWAB:
1 x 2
1
r
=
1
1 x 2
1
dan
1 x 2
1
1
1
1 x 2
1
1
<
<
<
<
0
1 x 2
x 2
0
1 x 2
1 x 2 1
0 1
1 x 2
1
1 x 2
1
1
1
1 x 2
1
1
>
>
+
> +
<
<
<
dan
0
1 x 2
x 2 2
0
1 x 2
1 x 2 1
0 1
1 x 2
1
1
1 x 2
1
<
<
+
<
<
+ -
+
0
2
1
- + -
1
2
1
1 x atau 0 x adalah x batas > <
+ -
+
0
2
1
- + -
1
2
1
CONTOH:
Nyatakan dalam bentuk
b
a
.... 0191919 , 0 19 0 , 0 ) f
.... 52525252 , 1 52 , 1 ) e
.... 14 3143143143 , 0 314 , 0 ) d
.... 31313131 , 0 31 , 0 ) c
.... 444444 , 0 4 , 0 ) b
.... 333333 , 0 3 , 0 ) a
=
=
=
=
=
=
3
1
9
3
10
9
10
3
10
1
1
10
3
r 1
a
10
1
r ,
10
3
a dengan ~ S
....
10000
3
1000
3
100
3
10
3
.... 333333 , 0 3 , 0 ) a
= = =
=
= =
+ + + + =
=
99
31
100
99
100
31
100
1
1
100
31
r 1
a
100
1
r ,
100
31
a dengan ~ S
....
1000000
31
10000
31
100
31
.... 31313131 , 0 31 , 0 ) c
= =
=
= =
+ + + =
=
999
314
1000
999
1000
314
1000
1
1
1000
314
r 1
a
1000
1
r ,
1000
314
a dengan ~ S
....
000 . 000 . 1000
314
000 . 1000
314
1000
314
.... 14 3143143143 , 0 314 , 0 ) d
= =
=
= =
+ + + =
=
99
151
99
52 99
99
52
1
... 52525252 , 0 1
... 52525252 , 1 52 , 1 ) e
=
+
= + =
+ =
=
990
19
19 0 , 0
990
19
p
99
19
p 10 p 10 19 , 0
p 19 0 , 0
.... 01919191 , 0 19 0 , 0 ) f
=
= = =
=
=
Sebuah bola dijatuhkan ke lantai dari ketinggian a meter dan
setiap mengenai lantai bola mencapai ketinggian tinggi
sebelumnya.Hitung lintasan bola sampai berhenti.
q
p
CONTOH:
JAWAB:
dst
( )
( )
|
|
.
|
\
|
+
=
|
|
.
|
\
|
|
|
.
|
\
| +
=
|
|
.
|
\
|
|
|
.
|
\
|
+
=
+
=
+
=
=
|
.
|
\
|
=
p q
p q
a
q
p q
q
p q
a
q
p
1
q
p
1 a
r 1
r 1 a
r 1
ar a a 2
r 1
r 1 a a 2
a
r 1
a
2
bola asan int l Jumlah
EXAMPLE 2
The sum of infinite geometric series is 20. If a = 4, find r!
r
a
S
=
1
~
r
=
1
4
20
0 4 20 20 = r
16 20 = r
5
4
= r
CONTOH 3
Diketahui jumlah deret geometri tak hingga
Tentukan U
5 3
8
ganj il ~
3
4
~
S , S = =
r 1
S
S
ganj il ~
~
+ =
r + =
1
3
8
3
4
r + = 1
2
1
2
1
= r
r
a
S
=
1
~
2
1
3
4
1+
=
a
2 = a
( )
8
1
4
2
1
4
5
2
=
=
= ar U
Jawab
Expention Formula of Infinite geometric series
Consist of
General from of infinite geometric series:
+ + + + + = + + + + + =
4 3 2
5 4 3 2 1 ~
ar ar ar ar a U U U U U S
+ + + = + + + =
4 2
5 3 1 odd ~
ar ar a U U U S (i)
+ + = + + =
3
4 2 even ~
ar ar U U S (ii)
2
odd ~
2
r 1
a
S and r ratio with
= =
2
even ~
2
r 1
ar
S and r ratio with
= =
PENERAPAN JUMLAH DERET GEOMETRI TAK HINGGA
A
B
C
a
a
2 a
B
1
B
2
B
3
B
4
45
o
45
o
Diketahui segitiga ABC samakaki dan siku-siku di B
dengan AB= a Dari B dibuat BB
1
tegak lurus AC. Dari B
1
dibuat B
1
B
2
tegak lurus AB dst.Hitung
AC+AB+BB
1
+B
1
B
2
+.
JAWAB
a
2
1
2
2
1
. 2
2
1
. a 45 sin BB B B
2
2
1
. a 45 sin AB BB
2 a AC
a AB
o
1 2 1
o
1
= = =
= =
=
=
CONTOH 4:
( ) 1 2 a 2
1 2
1 2
.
1 2
a 2
2
2
.
2
2
1
1
2 a
r 1
2 a
S
2
2
1
45 sin r Ratio
... 2 a
2
1
a 2 a
... B B BB AB AC
Diperoleh
2 1 1
+ =
+
+
=
= = =
+ + + =
+ + + +
a 2 S
2
1
1
a
S
... a
4
1
a
2
1
a
... B B B B AB
siku - siku sisi Jumlah
~
~
4 3 2 1
=
=
+ + + =
+ + +
A
B
C
a
a
2 a
B
1
B
2
B
3
B
4
45
o
45
o
a 2 S
2
1
45 sin r Ratio
... 45 sin a 45 sin a a
or
... a
4
1
a
2
1
a
or
... B B B B AB
sides upright of Series
2
4 2
4 3 2 1
=
= = =
+ + +
+ + +
+ + +
A
B
C
a
a
2 a
B
1
B
2
B
3
B
4
45
o
45
o
A
B
C
A
2
C
1
B
1
A
1
B
2
C
2
a 2
2
1
1
a
r 1
a
S
Diperoleh
2
1
r ratio
.... a
4
1
a
2
1
a
samasisi segitiga sisi Jumlah
~
=
=
= =
+ + +
CONTOH 2:
Diketahui segitiga samasisi ABC Melalui titik tengah ketiga sisi-sisinya
dibuat segitiga samasisi A
1
B
1
C
1
dan melalui titik tengah segitiga
A
1
B
1
C
1
dibuat segitiga A
2
B
2
C
2
dst Hitung jumlah
a)AB+A
1
B
1
+A
2
B
2
+.
b)L.ABC+L.A
1
B
1
C
1
+L.A
2
B
2
C
2
+.
JAWAB:
A
B
C
A
2
C
1
B
1
A
1
B
2
C
2
2 2
2
~
2 2 2
2 2 2 1 1 1
a 3
3
1
3
4
. a 3
4
1
4
1
1
a 3
4
1
S
... a 3
64
1
a 3
16
1
a 3
4
1
.... C B A . L C B A . L ABC . L
segitiga luas Jumlah
= =
=
+ + + =
+ + + =
2
0
a . 3
4
1
3
2
1
. a . a .
2
1
60 sin . a . a .
2
1
samasisi Luas
= =
=
A
CONTOH 3:
Diketahui bujursangkar ABCD dengan sisi a cm. Melalui titik tengah sisi-
Sisinya dibuat bujursangkar A
1
B
1
C
1
D
1
dan seterusnya
Hitung jumlah luas bujursangkar yang terjadi seluruhnya.
A
B
C
D
A
1
B
1
C
1
D
1
A
2
B
2
C
2
D
2
2
2
2 2
a 2
2
1
1
a
... a
2
1
a luas Jumlah
=
=
+ + =
x
x
2 x
2
2
2
a
2
1
a 2
2
1
Luas a 2
2
1
II persegi sisi
a Luas a I persegi sisi
=
|
.
|
\
|
= =
= =
x
x
2 x
x
2
x
2
x
a
Diketahui lingkaran I berjari-jari a cm .Di dalam lingkaran dibuat
bujursangkar dengan diagonalnya adalah diameter lingkaran.
Dibuat lingkaran II yang menyinggung sisi-sisi bujursangkar I dan
seterusnya. Hitung jumlah luas lingkaran seluruhnya dan luas
bujursangkar seluruhnya.
JAWAB:
2
2 2
2
2
2
2
2
1 1 1
1
2
1
a II persegi Luas
a s 2 a 2 s
2 a 2
2
1
a . 2 II persegi Diameter
a
2
1
2
2
a II lingk Luas
a 2
2
1
R II lingk jari Jari
a 2 s I persegi Luas a 2 s a 2 2 s
s I persegi sisi a 2 I persegi Diameter
a Luas a R I lingk jari Jari
=
= =
= =
t =
|
|
.
|
\
|
t =
= =
= = = =
= =
t = = =
a
2
2
2
2
a 4
2
1
1
a 2
persegi luas Jumlah
a 2
2
1
1
a
lingkaran luas Jumlah
=
=
t =
t
=
( )
( ) 2 2 a 2
2 2
2 4
a 4
2 2
2 2
.
2 2
a 4
2
2
1
1
a 2
lingkaran kell Jumlah
+ t =
+
t
=
+
+
t
=
t
=
( )
( ) 2 2 a 2 2
2 2
2 4
a 2 4
2 2
2 2
.
2 2
a 2 4
2
2
1
1
a 2 4
persegi kell Jumlah
+ =
+
=
+
+
=
C. Application of Unlimited Geometric Series
1. Field Geometric
i. Equilateral Triangle
2a S
: formed that sides all of Sum
2
1
r ratio
.... a
4
1
a
2
1
a
Triangle l Equilatera of side of Series
=
= =
+ + +
Suku Tengah (U
t
) :
Kesimpulan :
Suku Tengah : U
t
=
n
U a
n
1 n
1 n 2
2
1 n
2
2 1 n
1
2
1 n
2
1 n t
U . a
r . a . a
r . a
r . a
r . a
r . a U U
=
=
=
=
=
= =
+
+
CONTOH
Tentukan nilai n jika (n+1), n, (n-3) membentuk
barisan geometri
Jawab:
(U
2
)
2
= U
1
. U
3
n
2
= (n+1)(n-3)
n
2
= n
2
2n 3
2n = -3
n = -
2
3
3
3
1
S
: formed that area of Sum
4
1
.... 3
64
1
3
16
1
3
4
1
Triangle l Equilatera of area of Series
2
2 2
a
r ratio
a a a
=
= =
+ + +
6a S
: formed that gs surroundin all of Sum
2
1
r ratio
.... a
4
3
a
2
3
a 3
Triangle l Equilatera of gs surroundin of Series
=
= =
+ + +
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
( ) ( ) 2 2 3 2 1 2 2
1 2
1 2
.
1 2
1 2 2
2
2
.
2
1
1
1 2 2
2
2
1
1
1 2 2
1
: formed that gs surroundin of Sum
2
2
1
45 sin
... 1 2 2
2
1
1 2 1 2 2
...
gs surroundin of Series
2
2 1 1
+ = + =
+
=
+
=
+
=
A
=
= = =
+ + + + + +
+ A + A + A
a a S
a a a
r
ABC K
S
r Ratio
a a a
or
B CB K CBB K ABC K
2
2
2 2 2
2 1 1
2
1
45 sin
...
8
1
4
1
2
1
...
Series Area
a S
r Ratio
a a a
or
B CB L CBB L ABC L
=
= = =
+ + +
+ A + A + A
3. Some Special Series Sum Formula
( )
( )( )
( )
( )( )
30
1 n n 9 n 6 1 n n
i . 4
2
1 n n
i . 3
6
1 n 2 1 n n
i . 2
2
1 n n
i . 1
2 3
n
1 i
4
2
n
1 i
3
n
1 i
2
n
1 i
+ + +
=
(
+
=
+ +
=
+
=
=
=
=
=
Buktikan dengan induksi Matematika
INDUKSI MATEMATIKA
( ) 1 n n
2
1
i
n
1 i
+ =
=
Bukti:
( )
( ) ( )
( ) ( )
( )
( ) ( )( )
( )
( ) ( )
( )| | terbukti 2 k 1 k
2
1
1 k 1 k k
2
1
1 k k .... 3 2 1 i
: Bukti
2 k 1 k
2
1
1 k k .... 3 2 1 i
1 k n untuk berlaku Dibuktikan
1 k k
2
1
k .... 3 2 1 i
k n untuk berlaku Misal
Benar 3 3 6 .
2
1
3 1 2 2 .
2
1
2 1 2 n
Benar 1 1 2 .
2
1
1 1 1 1 .
2
1
1 1 n
1 n n
2
1
n .... 3 2 1 i
1 k
1 i
1 k
1 i
k
1 i
n
1 i
+ + =
+ + + =
+ + + + + + =
+ + = + + + + + + =
+ =
+ = + + + + =
=
= = + = + =
= = + = =
+ = + + + + =
+
=
+
=
=
=
Buktikan dengan induksi Matematika
INDUKSI MATEMATIKA
( )( ) 1 n 2 1 n n
6
1
i
n
1 1
2
+ + =
=
Bukti:
( )( )
( )( ) ( )
( )( ) ( )
( )( )
( ) ( )( )( )
( )
( )( ) ( )
( ) ( ) ( ) | |
( )| |
( )| |
( )( )( )terbukti 3 k 2 2 k 1 k
6
1
6 k 7 k 2 1 k
6
1
6 k 6 k k 2 1 k
6
1
1 k 6 1 k 2 k 1 k
6
1
1 k 1 k 2 1 k k
6
1
1 k k .... 9 4 1 i
: Bukti
3 k 2 2 k 1 k
6
1
1 k k .... 9 4 1 i
1 k n untuk berlaku Dibuktikan
1 k 2 1 k k
6
1
k .... 9 4 1 i
k n untuk berlaku Misal
Benar 5 5 30 .
6
1
5 1 4 1 2 2 .
6
1
4 1 2 n
Benar 1 1 6 .
6
1
1 1 2 1 1 1 .
6
1
1 1 n
1 n 2 1 n n
6
1
n .... 9 4 1 i
2
2
2
2 2
1 k
1 1
2
2 2
1 k
1 1
2
k
1 1
2
2
n
1 1
2
+ + + =
+ + + =
+ + + + =
+ + + + =
+ + + + =
+ + + + + + =
+ + + = + + + + + + =
+ =
+ + = + + + + =
=
= = + + = + =
= = + + = =
+ + = + + + + =
+
=
+
=
=
=
Buktikan dengan induksi Matematika
INDUKSI MATEMATIKA
( )
2
n
1 i
3
2
1 n n
i
|
.
|
\
|
+
=
=
Bukti:
( )
( )
( )
( )
( )
( )( )
( )
( )( )
( )
( )
( ) ( ) | |
( ) | |
( ) | |
( )( )
terbukti
2
2 k 1 k
2 k 1 k
4
1
4 k 4 k 1 k
4
1
1 k 4 k 1 k
4
1
1 k
2
1 k k
2
2 k 1 k
1 k k .... 27 8 1 i
: Bukti
2
2 k 1 k
1 k k .... 27 8 1 i
1 k n untuk berlaku Dibuktikan
2
1 k k
k .... 27 8 1 i
k n untuk berlaku Misal
Benar 1 1 .
2
2
1
2
1 1 1
1 1 n
2
1 n n
n .... 27 8 1 i
2
2 2
2 2
2 2
3
2
2
3 3
k
1 i
3
2
3 3
1 k
1 1
3
2
3
k
1 1
3
2 2
2
2
n
1 1
3
|
.
|
\
| + +
=
+ + =
+ + + =
+ + + =
+ + |
.
|
\
| +
=
|
.
|
\
| + +
= + + + + + + =
|
.
|
\
| + +
= + + + + + + =
+ =
|
.
|
\
| +
= + + + + =
=
= |
.
|
\
|
= |
.
|
\
| +
= =
|
.
|
\
| +
= + + + + =
=
+
=
=
=
The proven from special series sum formula, can be done with
mathematics induction. Now, well prove it directly for formula 1
( )
( )
( )
( )
2
1
2
1
1
2
2
... 4 3 2 1
terms of amount the and , , 1 with series aritmathic was That total
n first the of sum the are ... 4 3 2 1
1
1
+
=
+
=
+ =
= =
= + + + + +
= = =
+ + + + + =
=
=
n n
i
n n
n
n
U a
n
S
S n
n n U a
n i
n
i
n n
n
n
n
i
INDUKSI MATEMATIKA
Example:
Prove with using mathematics induction
1 +2 +3 + +n=1/2n(n+1)
Proof:
For n=1 then 1=1/2.1.2
1= 1(true)
Supposed that fulfilled for n=k
1+2+3++k= .k(k+1)
Prove that fulfilled for n=k+1
1+2+3++k+(k+1)=1/2(k+1)(k+2)
Proof
Left side
=1+2+3+k+(k+1)
=1/2.k.(k+1)+ (k+1)
=1/2(k+1)(k+2) = right side=proved
3 = r
Rumus suku ke-n: