Anda di halaman 1dari 45

DERECHO

ADMI NISTRATIVO II
1.- ADMINISTRACION PBLICA CENTRAL EN GUATEMALA
1.a.- Ambi to Jurdico de la Admii!traci" #$blica.
La Administraci n P!"ica s# d#s#n$%#" $# d#ntr& d# %n &rd#nami #nt&
'%r(dic& )%# $a d#sd# "a C&nsti t%ci n P&"(tica d# "a R#*!"ica d# G%at#ma" a+ )%#
&c%*a d#ntr& d# "a *ir,mi d# '#r,r)%ica #" *ri m#r "%-ar+ d#ntr& d#" c%a" s#
#nc%#ntra #str%ct%rad& t&d& #" Estad& . s%s &r-anism&s /L#-is"ati $&+ E'#c%ti $& .
0%dicia"1+ . "a casi t&ta" i dad d# r-an&s admi nistrati $&s /Entidad#s
D#sc#ntra"i2adas . A%tn&mas1+ "a c%a" n&s da "a #str%ct%ra . #" 3%nci&nami #nt&
d# "&s mism&s+ ad#m,s d# "a #str%ct%ra . 3%nci&nami #nt& d# "&s Or-anism&s d#
Estad&+ "a C&nsti t%cin r#-%"a &tr&s r-an&s admi nistrati $&s+ c&m& "a
Pr&c%rad%r(a d# "&s D#r#c4&s 5%man&s+ "a Uni$#rsidad d# San Car"&s+ "a
C&ntra"&r(a G#n#ra" d# C%#ntas+ Minist#ri& P!"ic&+ #tc.. Tam!i6n c&m& 3%#nt#
im*&rtant# d#" D#r#c4& Administrati $& #nc&ntram&s "a L#. Ordinaria "a c%a" ti#n#
%na -ran im*&rtancia *%#s #n #""a s# #nc%#ntra #nmarcada "a C&m*#t#nci a
Administrati $a.
La "#. &r-,nica #s &tra 3%#nt# im*&rtant# d#" D#r#c4& Administrati $& . #s
#n "a )%# s# #nc%#ntra cr#ad& %n r-an& administrati $& . "a c&m*#t#ncia
-#n#ra" d#" mism&.
E" R#-"am#nt& tam!i 6n #s 3%#nt# im*&rtant# *&r)%# #nc&ntram&s "&s
*r&c#di mi #nt&s a "&s c%a"#s s# ti#n# )%# s&m#t#r "a admi nistracin *!"ica *ara
s% act%ar.
L&s C&n$#ni&s . Tratad&s Int#rnaci&na" #s r#-%"an m%c4as d# "as
3%nci&n#s )%# d#sarr&""a "a Administracin P!"ica. La Administraci n P!"ica #n
si d#!# s&m#t#r s% act%acin #strictam#nt# a "a "#. % 3%ndam#nta" m#nt# a "&s
*rinci*i&s d# "#-a"idad . '%ridicidad. L&s r-an&s admi nistrati $&s n& *%#d#n
act%ar ar!i trari am#nt#+ *%#s s% act%acin d#!# #star #nmarcada d#ntr& d# "&s
"(mi t#s )%# "a misma "# &t&r-a.
L&s 7r-an&s d# "a Administracin ti#n#n c&m& 3ina"idad #" Bi#n#star
C&mn+ %ti"i2and& *ara #""& #" s#r$ici& *!"ic&.
En c&nc"%sin+ s# *%#d# d#cir )%# "a admi nistracin P!"ica d#!# )%#dar
s&m#ti da a "a L#.+ c&m& .a "& m#nci&nam&s ant#ri&rm#nt#+ "a "#. n&s &t&r-a
#ntr# &tras+ "a C&m*#t#nci a . "a #str%ct%ra d# "&s r-an&s.
1.b. 1. - Com%et eci a.
S&n "as atri!%ci&n#s . 3%nci&n#s )%# "a "#. "#s &t&r-a a "&s 7r-an&s
Administrati $&s. 5a. )%# t&mar #n c%#nta )%# s"& "a "#. *%#d# dar
c&m*#t#nci a.
1. b.&. - E!tructura.
La C&nsti t%ci n . "a L#. Or-,nica+ "# dan "a #str%ct%ra . c&m*#t#nci a
a "a insti t%cin+ *&r "& c%a" s# #nc%#ntra '#r,r)%icam#nt# c&nsti t%i d& . %!icad& #"
r-an& admi nistrati $&+ *ara #" d#sarr&""& d# s% 3ina"idad+ a tra$6s d#" S#r$ici&
P!"ic&.
1. b.'. - #rocedi mi eto.
E" R#-"am#nt& #s #" *r&c#di mi #nt& admi nistrati $&+ *%#s a tra$6s d#
6st#+ s# d#sarr&""a "a acti $i dad & "a 3&rma #n )%# d#!# *r#stars# #" s#r$ici&
*!"ic&. La nat%ra" #2a '%r(dica d#" r#-"am#nt&+ #s )%# s# trata d# UN act&
administrati $& d#" E'#c%ti $& . n& %na 3ac%" tad "#-is"ati $a d#" mism&.
1.b. (. - Cotrol.
E" c&ntr&"+ c&nsist# #n %na s#ri# d# R#c%rs&s Administrati $&s .
Pr&c#s&s 0%dicia"#s )%# s# #nc%#ntran a "a man& d# "&s *artic%"ar#s+ #n cas& )%#
"a Administraci n P!"ica a3#ct# & *#r'%di )%# "&s d#r#c4&s # int#r#s#s d# "&s
administrad&s.
1.b. ). - Recur!o! *iaciero!.
S&n "&s im*%#st&s+ ar!i tri &s+ tasas+ c&n "&s c%a"#s #" Estad&+ a tra$6s
d# "a Administraci n P!"ica+ c%m*" # c&n s% 3ina"idad . sir$# *ara #"
s&st#ni mi #nt& d#" a*arat& #stata".
1.b. + .- Acti,idad -e.i!lati ,a.
Es "a )%# d#sarr&""a #" Or-anism& L#-is"ati $&+ #n "a *r&m%" -acin d#
"#.#s )%# $an #n !#n#3ici& d# "a *&!"acin . #s #" nic& r-an& )%# d#
c&n3&rmi dad c&n "a "#. ti#n# atri !%i da #sa 3%ncin.
1.b. /. - Acti,idad 0udicial.
Es "a )%# r#a"i2a #" Or-anism& 0%dicia"+ a" #'#rc#r "a 3%ncin
'%risdicci&na"+ im*arti #nd& '%sticia.
T&da #sta acti $i dad )%# d#sarr&""a #" Estad& a tra$6s d# s%s 7r-an&s
Administrati $&s # Insti t%ci&n#s "as d#sarr&""a 3%ndam#nta" m#nt# #n "a L#.+ .
!asad&s #n #" Princi*i& d# L#-a"idad . d# 0%ridicidad.
1.b.- 1mbi to #oltico de la Admii!traci" #$blica.
E" ,m!i t& *&"(tic&+ #n )%# s# ti#n# )%# d#sarr&""ar "a Administracin
P!"ica+ d#!# s#r #n "a a*"icacin d# "a "#. d#sd# #" cam*& *&"(tic&+ *ara
!#n#3ici& d# "a ma.&r(a d# "a *&!"acin . n& *ara s#ct&r#s #c&nmicam#nt#
*&d#r&s&s.
S# *%#d# in3#ri r )%# c&n t&d& #" andami a'# '%r(dic& . #str%ct%ra" )%#
"a Administracin P!"ica+ d&tada d#" cam*& 3i"&s3ic& # id#&"-ic&+ #nmarcad&
d#ntr& d# "as "#.#s+ d#!# a*"icar"&s *&"(ticam#nt# *ara ""#$ar a ca!& "a 3ina"idad
"ti ma )%# #s #" !i#n#star -#n#ra" & !i#n c&mn+ )%# *r#c#*ta "a C&nsti t%cin
P&"(tica.
1.c.- Si!tema de 2obiero de 2uatemal a.
1.c.1. - Si!tema #arlamet ari o.
E" sist#ma *ar"am#ntari & #s *r&d%ct& d# "a R#$&"%cin 8ranc#sa . #s
%n sist#ma t(*ic& d# "&s *a(s#s E%r&*#&s.
D#ntr& d# #st# sist#ma s# #nc%#ntran di$idi das "as 3%nci&n#s
-#n#ra"#s D#" G&!i#rn&+ *&r %n "ad& #9ist# #" R#. & M&narca+ )%# s# #ncar-a d#
"a 3%ncin *&"(tica+ c&m& 0#3# d# Estad& . %n Prim#r Ministr& & Pr#sid#nt# d#"
C&ns#'& d# Ministr&s )%# #s #" #ncar-ad& d# "a Administracin P!"ica+ #" )%#
d#*#nd# d#" Par"am#nt&.
L&s Ministr&s s&n n&m!rad&s *&r #" *ar"am#nt& a *r&*%#sta d#"
Prim#r Ministr&+ *%#d#n s#r int#r*#" ad&s+ *%#s #" r-an& admi nistrati $& )%#
n&m!ra+ ti#n# #" d#r#c4& d# r#$isar "a act%acin d#" n&m!rad&.
1.c.&. - Si!tema #re!ideciali!ta.
Est# sist#ma #s d# d&!"# 3%ncin+ "a c%a" d#!# d# c%m*"i r #" G&!i#rn&+ s#
c&nc#ntra #n %na s&"a *#rs&na+ )%# #s #" Pr#sid#nt# d# "a R#*!"ica+ #s d#cir s#
c&nc#ntra #n 6" "a 3%ncin P&"(tica . "a Administrati $a.
Las S#cr#tari as d# Estad&+ n& s&n r-an&s c&n c&m*#t#nci a+ sin& )%#
actan a ni$#" d# as#s&r(a d#" Pr#sid#nt#+ *&r s#r 6st# #" )%# t&ma "as d#cisi&n#s.
Para "&s s#cr#tari &s n& #9ist# "a int#r*#"acin.
B,sicam#nt# #" sist#ma -%at#ma" t#c& #s Pr#sid#ncia"ista+ *#r& c&n
"as caract#r(sticas d#" Par"am#ntarism&+ C&m& .a s# indic ant#ri &rm#nt#+ s#
*%#d# d#cir )%# n%#str& r6-i m#n d# G&!i#rn& #s %n sist#ma mi9t&+ *&r t#n#r
caract#r(sticas d# am!&s r#-(m#n#s+ #s s#mi*ar" am#ntari & .
s#mi*r#sid#ncia"ista.

&.- #RESIDENCIA DE -A RE#34-ICA.
&.a.- Ori.e de la #re!idecia.
S# &ri-ina a ra(2 d#" s%r-i mi #nt& d#" *r#sid#ncia"ism& #n "&s Estad&s
Unid&s. 5a. )%# 4ac#r n&tar )%# n%#str& r6-i m#n #s *r&3%ndam#nt# in3"%#nciad&
*&r "&s cr#ad&r#s d# #s# sist#ma+ "&s Estad&s Unid&s+ *&r #" *&d#r(& #c&nmi c& #
id#&"-ic& )%# ti#n# #sa Nacin . )%# #n %na -ran m#di da in3"%.# s&!r# "&s
*a(s#s "atin&am#ri can&s.
Es d# c&nsid#rar+ )%# #" sist#ma *r#sid#ncia"ista #s %n sist#ma .a
ad&*tad& tradici&na" m#nt# #n G%at#ma" a . d#!# s#r 3&rta"#cid&+ sin in3"%#nciar
d#ntr& d# "as c&m*#t#ncias d# "&s &tr&s &r-anism&s d#" Estad&+ *#r& s( d#!#
#9isti r %na c&"a!&racin armnica d#ntr& d# "&s mism&s . n& %na int#r$#ncin d#
%n &r-anism& a &tr&+ *ara n& *&n#r %n mant& d# s#*aracin a!s&"%ta #ntr# "&s
&r-anism&s.
&.b.- Re.ulaci" le.al de la #re!ideci a.
Art(c%"& 1:;. CPRG. Pr#sid#ncia d# "a R#*!"ica # int#-racin d#"
Or-anism& E'#c%ti $&.
E" Pr#sid#nt# d# "a R#*!"ica #s #" '#3# d#" Estad& d# G%at#ma" a . #'#rc#
"as 3%nci&n#s D#" Or-anism& E'#c%ti $& *&r mandat& d#" *%#!"&.
E" Pr#sid#nt# d# "a R#*!"ica act%ar, si#m*r# c&n "&s ministr&s+ #n C&ns#'&
& s#*aradam#nt# c&n %n& & m,s d# #""&s< #s #" c&mandant# -#n#ra" d#" E'#rcit&+
r#*r#s#nta "a %nidad naci&na" . d#!#r, $#"ar *&r "&s int#r#s#s d# t&da "a
*&!"acin d# "a R#*!"ica.
E" *r#sid#nt# d# "a R#*!"ica+ '%ntam#nt# c&n "&s ministr&s+ $ic#mi nistr&s .
d#m,s 3%nci&nari&s d#*#ndi#nt#s int#-ran #" &r-anism& #'#c%ti $& . ti#n#n
$#dad& 3a$&r#c#r a *arti d& *&"(tic& a"-%n&.
&.c.- Atribucioe! Del #re!idet e.
=#r art(c%"& 1:>. 8%nci&n#s d#" Pr#sid#nt# d# "a R#*!"ica.
&.d.- Debere! Del #re!idet e.
0%r(dicam#nt#+ d#!#r c&nsti t%.# #" im*%"s& )%# m&ti $a "a r#a"i2acin d# %n
act&+ c%.a c&nci#ncia #s inmi n#nt# a "a n#c#sidad d# s% r#a"i2acin . a"
c&nstr#?i mi #nt& )%# im*"ica #" im*#rati $& d# "a n&rma.
Es %n c&n'%nt& d# as%nt&s )%# d#!#n s#r r#-id&s *&r %na *#rs&na "i-ada
c&n #" Estad& *&r "a &!"i-acin d#" D#r#c4& P!"ic& d# s#r$i r"#. S%#"#n
c&n3%ndi rs# "as 3%nci&n#s c&n "&s d#!#r#s d#" Pr#sid#nt# d# "a R#*!"ica+ sin
#m!ar-& d#ntr& d# "as 3%nci&n#s r#-%"adas *&r "a C&nsti t%cin P&"(tica+ #9ist#n
d#!#r#s )%# d#!# c%m*"i r #" Pr#sid#nt#.
La 3%ncin *!"ica d#" #stad& #st, r#-%"ada #n #" art(c%"& 1@A d# "a CPRG.
&.e.- Acti,idad #oltica Del #re!idet e.
La acti $i dad *&"(tica d#" Pr#sid#nt# s# #'#rc# c&m& 0#3# d#" Estad& .
c&nsti t%.# "a %nidad naci&na". Est& si-ni3ica+ )%# "a acti $i dad )%# d#sarr&""a #"
Estad&+ a tra$6s d# s%s Or-anism&s . d# s%s 3%nci&nari &s+ #s "a *r&t#ccin d# "a
*#rs&na . #" d#!#r d# -aranti2ar #" !i#n#star d# t&d&s "&s -%at#ma" t#c&s.
&.5.- Acti,i dad Admii!trati ,a Del #re!idet e.
Es "a )%# d#sarr&""a #" Pr#sid#nt# d# "a R#*!"ica c&m& 0#3# . S%*#ri&r
0#r,r)%ic& d# "a Administraci n P!"ica+ *&r m#di& d# s%s Ministr&s+
=ic#ministr&s+ Dir#ct&r#s G#n#ra"#s+ G&!#rnad&r#s #tc. Tam!i6n "a d#sarr&""a a
tra$6s d#" C&ns#'& d# Ministr&s.
&...- Re!%o!abilidade! Del #re!idet e.
En #" cas& d#" *r#sid#nt#+ Est#+ ti#n# %na d&!"# r#s*&nsa!i"idad+ #n *ri m#r
"%-ar c&m& 0#3# d# Estad&+ )%# #n #st# cas& "a r#s*&nsa!i"idad #s d# ti*& *&"(tic&
. #n s#-%nd& "%-ar c&m& 0#3# . S%*#ri&r 0#r,r)%ic& d# "a Administracin P!"ica
s% r#s*&nsa!i"i dad #s d# ti*& admi nistrati $&.
&.6.- Si!tema de Su!ti tuci" Del #re!idet e.
S# #nc%#ntran c&nt#ni d&s d#ntr& d# "&s art(c%"&s 1:B+ 1:: . 1:C d# "a
C&nsti t%cin P&"(tica.
&.i.- 2abiet e #re!ideci al.
L& c&nsti t%.#n "&s m" ti *" #s 3%nci&nari &s )%# #" Pr#sid#nt# n&m!ra *ara #"
#'#rcici& d# s% mandat& c&nsti t%ci &na" . #n #st&s s# #nc%#ntran "&s Or-an&s
As#s&r#s+ )%# d#!# c&n3&rmar #" Pr#sid#nt#+ *ara "as di3#r#nt#s ,r#as t6cnicas .
ci#nt(3icas )%# s# d#sarr&""an d#ntr& d#" G&!i#rn&.
&.0.- Co!e0o de Mii!tro!.
Es %n r-an& admi nistrati $& #s*#cia" c&"#-iad&+ d#ntr& d#" c%a" s# dictan
"as *&"(ticas -#n#ra"#s d#" Pr#sid#nt#+ #n 3&rma c&n'%nta c&n #" =ic#*r#sid#nt# .
"a t&ta"i dad d# "&s Ministr&s+ d# c&n3&rmi dad c&n #" art(c%"& 1C@ d# "a
C&nsti t%cin.
'.- VICE#RESIDENCIA DE -A RE#34-ICA.
Es %n 3%nci&nari& )%# s# 4a cr#ad& #9c"%si$am#nt# *ara s%sti t%ci n D#"
Pr#sid#nt# #n 3&rma t#m*&ra" & d#3ini ti $a . *ara r#*r#s#ntar a" Pr#sid#nt#+ #n
act&s *r&t&c&"ari&s+ *%#s "a #9ist#ncia d# #st# 3%nci&nari& #s *ara )%# #"
E'#c%ti $& n& s# )%#d# ac63a"& *&r a"-%na a%s#ncia t#m*&ra" & d#3ini ti $a d#"
Tit%"ar. Sin #m!ar-&+ "a act%a" C&nsti t%cin .a "# da a" =ic#*r#sid#nt# %na
r#s*&nsa!i"idad a" m&m#nt& )%# #s *art# d# %n r-an& admi nistrati $& )%# t&ma
d#cisi&n#s C&m& "& #s #" C&ns#'& d# Ministr&s.
'.a.- Ori.e Del Vice%re!idet e.
Es %na 3i-%ra #s*#cia" d#" R6-im#n Pr#sid#ncia"ista+ #s %n 3%nci&nari& d#
s%sti t%cin . s%*"#ncia d#" Pr#sid#nt#. La C&nsti t%ci n "# da ma.&r *artici *acin
a" t&mar d#cisi&n#s #n #" C&ns#'& d# Ministr&s+ "& )%# ant#s n& s# 4acia.
'.b.- Re.ulaci" le.al Del Vice%re!idet e.
=#r art(c%"&s 1CD+ 1C1 . 1C; d# "a CPRG.
'.c.- *ucioe! del Vice%re!i det e.
=#r art(c%"& 1C1 d# "a CPRG.
'.d.- Re!%o!abilidade! del Vice%re!idet e.
Las d&s r#s*&nsa!i"i dad#s m,s -rand#s s&n c%and& *artici*a c&n $&2 .
$&t& #n #" C&ns#'& d# Ministr&s . c%and& s%sti t%.# a" Pr#sid#nt#+ 4aci#nd& "a
&!s#r$acin )%# "as 3%nci&n#s d# d#s#m*#?a #n #s# m&m#nt& s&n d#" car-& )%#
d#s#m*#?a/Pr#sid#nt#1.

'.e.- Su!ti tuci" del Vice%re!i det e.
Art(c%"& 1C; d# "a CPRG. S#r, #"#ct& *&r #" C&n-r#s& d# %na t#rna )%#
*r&*&n-a #" Pr#sid#nt#.
(.- SECRETARIAS DE -A #RESIDENCIA 7 VICE#RESIDENCIA.
(.a.- Ori.e de la! Secretari a!.
S&n r-an&s )%# s%r-#n c&m& *r&d%ct& d# "a n#c#sidad )%# #" Pr#sid#nt# .
=ic#*r#sid#nt#+ c%!ran a"-%n&s as*#ct&s )%# "#s s&n asi-nad&s *&r "a
C&nsti t%cin . "as L#.#s.
(.b.- Re.ulaci" le.al de la! Secretari a!.
S# #nc%#ntran r#-%"adas *&r #" Ac%#rd& G%!#rnati $& CE@- ::+ art(c%"& ;D;
d# "a C&nsti t%cin . *&r "a L#. d#" Or-anism& E'#c%ti $&.
(.c.- *ucioe! de la! Secretari a!.
S% 3%ncin *ri m&rdi a" #s a.%dar a" Pr#sid#nt#+ s&!r# as*#ct&s )%# n& ""#$an
im*"(ci ta %na c&m*#t#ncia admi nistrati $a+ sin& #" d#sarr&""& d# acti $i dad#s
t#ndi#nt#s a &r-ani2ar"# "a 3%ncin )%# d#!# d#sarr&""ar.
(.d.- Re!%o!abilidade! de la! Secretari a!.
Las r#s*&nsa!i"i dad#s #st,n a ni$#" int#rn&+ *&r)%# n& #'#rc#n nin-n ti*&
d# c&m*#t#ncia administrati $a+ si#nd& "a nica r#s*&nsa!i"idad #" a!%s& d#
*&d#r.
(.e.- Cla!e! de Secretari a!.
E9ist#n d&s c"as#s d# s#cr#tari as< "as cr#adas c&n !as# #n "a C&nsti t%ci n .
"as cr#adas *&r Ac%#rd&s G%!#rnati $&s.
(.5.- Situaci" de la Jerar8ua Admii!trati ,a de la!
Secretari a!.
Est&s s&n r-an&s )%# *#rt#n#c#n dir#ctam#nt# a "a Pr#sid#ncia d# "a
R#*!"ica c&m& r-an& admi nistrati $&+ . r#s*&nd#n dir#ctam#nt# d# s%s
acti $i dad#s 3r#nt# a" Pr#sid#nt# . n& #'#rc#n c&m*#t#ncia.
).- MINISTERIOS DE ESTADO.
S&n 7r-an&s E'#c%ti $&s+ Uni*#rs&na"#s . C#ntra"i2ad&sF
S&n r-an&s #'#c%ti $&s+ *&r)%# #'#rc#n c&m*#t#nci a+ #s d#cir )%# d#cid#n
. #'#c%tan<
S&n r-an&s %ni*#rs&na"#s+ *&r)%# #st,n diri-id&s *&r %na s&"a *#rs&na<
S&n r-an&s c#ntra"i2ad&s+ *&r)%# *#rt#n#c#n a "a #sca"a '#r,r)%ica d#"
E'#c%ti $&+ d#*#ndi #nd& dir#ctam#nt# d#" Pr#sid#nt# *&r c&m*#t#ncia . d#"
=ic#*r#sid#nt# *&r c&&rdinacin. Oc%*an "a t#rc#ra #sca"a '#r,r)%ica+ d#ntr& d#"
E'#c%ti $&.
).a.- Ori.e de lo! Mii!terio!.
Ti#n#n s% &ri-#n+ c&m& c&ns#c%#ncia d# "a R#$&"%cin d# &ct%!r# d#" AA .
s%r-#n c&m& r-an&s #'#c%ti $&s+ #s d#cir r-an&s c&n c&m*#t#ncia
administrati $a.
).b.- Re.ulaci" le.al de lo! Mii!terio!.
S# #nc%#ntran r#-%"ad&s #n "&s art(c%"&s d#" 1C> a" 1CC d# "a CPRG+ L#. d#"
Or-anism& E'#c%ti $&+ L#. d#" Minist#ri& d# 8inan2as P!"icas+ L#. d# Min#r(a .
&tras.
).c.- *ucioe! de lo! Mii!terio!.
Est,n c&nt#ni das #n #" art(c%"& 1CA . 1CC d# "a CPRG .+ #n #" D#cr#t& L#.
;@- :E d#" 0#3# d# Estad&.
).d.- Re!%o!abilidade! de lo! Mii!terio!.
P%#d#n inc%rri r #n r#s*&nsa!i"i dad#s d# ti*& *#na"+ ci$i" . "a!&ra"+ *#r& *&r
s#r r-an&s #'#c%ti $&s c&n d&!"# 3%ncin *%#d#n inc%rri r #n r#s*&nsa!i"i dad#s d#
ti*& admi nistrati $& . d# ti*& *&"(tic&.
).e.- Si!tema! de Creaci" de lo! Mii!terio!.
La cr#acin &*#ra m#diant# "a m&di 3icacin a "a L#. d#" Or-anism&
E'#c%ti $&+ si-ni3ica )%# d#!# s#r s&m#ti d& a" C&n-r#s& *ara )%# #st# "& s&m#ta a"
*"#n& . as( m&di 3icar dic4a L#..
).5.- El Recur!o de Re%o!ici" ate lo! Mii!terio!.
S# trata d# %n m#di& d# c&ntr&"+ )%# ti#n#n "&s *artic%"ar#s+ *ara &*&n#rs#
a "as d#cisi&n#s+ r#s&"%ci&n#s . act&s )%# #mi t#n "&s Minist#ri&s d# Estad&.
5a. )%# t&mar #n c%#nta )%# "as r#s&"%ci&n#s )%# s& &!'#t& d# #st#
r#c%rs&+ s&n "as &ri-inari as d#" Ministr&+ . s&n &ri-inari as "as )%# s# d#ri$an d# "a
c&m*#t#nci a #9c"%si$a d#" r-an&+ *%#s n& s&n mat#ri a d# #st# r#c%rs&+ "as
r#s&"%ci&n#s )%# *r&$i #n#n d#" R#c%rs& d# R#$&cat&ri a+ )%# r#s%#" $#n "&s
Ministr&s+ #stas s&n &ri-inarias d#" Dir#ct&r G#n#ra".
S% r#-%"acin "#-a" s# #nc%#ntra #n "&s art(c%"&s d#" 1@A a" 1@C d#" Cdi-&
Tri!%tari &.
S# *"ant#a c&ntra "as r#s&"%ci&n#s )%# dicta #" Ministr& d# Estad& . #"
mism& Ministr& r#s%#" $# #" R#c%rs& . c&n "a r#s&"%cin d#" mism& s# a-&ta "a $(a
administrati $a. A" )%#dar a-&tada "a $(a admi nistrati $a #" *artic%" ar *%#d#
%ti"i2ar "a $(a '%dicia"+ a tra$6s d#" Pr&c#s& d# "& C&nt#nci&s&- Administrati $&.
+.- VICEMI NISTERIOS DE ESTADO.
+.a.- Ori.e de lo! Vicemii!terio!.
S%r-#n c&m& c&ns#c%#ncia d# "a #9c#si$a c&m*#t#nci a )%# d#sarr&""an "&s
Ministr&s+ s% 3%ncin #s #9c"%si $am#nt# a ni$#" int#rn& d#" r-an&< . n& #'#rc#n
c&m*#t#nci a . s% "a!&r #s d# a.%dar a" Ministr& as( c&m& #'#rc#r "a c&m*#t#ncia
administrati $a #n a%s#ncia d#" tit%" ar.
+.b.- Re.ulaci" le.al de lo! Vicemi i!teri o!.
S&n r-an&s %ni*#rs&na"#s+ *&r)%# s# #nc%#ntran a car-& d# %na s&"a
*#rs&na+ s%s 3%nci&n#s s&n int#rnas+ *%#s s&n "&s #ncar-ad&s d#" r6-i m#n
int#rn& d#" Minist#ri& . s%s atri!%ci&n#s n& $an m,s a"", d# "a #s3#ra int#rna d#"
mism&. Est,n r#-%"ad&s #n #" art(c%"& ;DD d# "a CPRG.
+.c.- *ucioe! de lo! Vicemi i!teri o!.
S%s 3%nci&n#s #st,n c&nt#m*" adas #n #" art(c%"& B d# "a L#. d#" Or-anism&
E'#c%ti $&.
S%s 3%nci&n#s !,sicas s&nF La s%*"#ncia d#" Ministr& d# Estad&+ s#r a%9i"iar
d#" tit%" ar . #ncar-ad&s d#" r6-i m#n int#ri &r d#" r-an&.
+.d.- Re!%o!abilidade! de lo! Vicemi i!teri o!.
L&s =ic#mi nistr&s a" n& t#n#r c&m*#t#ncia #sta!"#cida n& *%#d#n inc%rri r
#n r#s*&nsa!i"idad#s d# ti*& admi nistrati $&+ ni d# ti*& *&"(tic&+ *%#s s%
r#s*&nsa!i"idad #s int#rna . r#s*&nd#n d# s%s act&s+ 3r#nt# a" Ministr& d# Estad&
)%# #s #" ti t%" ar d#" r-an&+ #m*#r& s# "#s *%#d# a*"icar "a L#. d#
R#s*&nsa!i"idad#s.
+.e.- Im%u.aci" de Acto! de lo! Vicemi i!teri o!.
N& #9ist#n m#di&s d# im*%-nacin #n c&ntra d# #st&s 3%nci&nari &s+ .a )%#
#""&s d#sarr&""an %na "a!&r int#rna.
/.- DIRECCIONES 2ENERA-ES.
Las Dir#cci&n#s G#n#ra"#s s&n r-an&s C#ntra"i2ad&s+ Uni*#rs&na"#s .
T6cnic&- Administrati $&s+ )%# d#*#nd#n dir#ctam#nt# d#" Ministr& . =ic#mi nistr&
d# Estad&< d#" *ri m#r& *&r c&m*#t#nci a . d#" s#-%nd& *&r c&&rdi nacin int#rna
d#" r-an& /c&ntr&" int#rn&1. S# trata d# r-an&s #min#nt#m#nt # t6cnic&-
administrati $&s+ c#ntra" i2ad&s . s%!&rdi nad&s1.
B.a.- Ori-#n d# "as Dir#cci&n#s G#n#ra"#s.
S%r-#n c&m& c&ns#c%#ncia d# "a -ran canti dad d# c&m*#t#nci as )%#
d#sarr&""an "&s Minist#ri&s d# Estad&+ ra2n *&r "a c%a" #st&s r-an&s
administrati $&s+ #n s% ma.&r(a #st,n d&tad&s d# c&m*#t#nci a admi nistrati $a.

B.!.- R#-%"acin "#-a" d# "as Dir#cci&n#s G#n#ra"#s.
S# #nc%#ntran r#-%"adas d#ntr& d# distintas "#.#s+ *#r& *rinci*a" m#nt#
d#ntr& d# "a L#. d#" Or-anism& E'#c%ti $& "a c%a" #s s% !as# d# &ri-#n.

B.c.- 8%nci&n#s d# "as Dir#cci&n#s G#n#ra"#s.
S&n r-an&s d# car,ct#r t6cnic&- administrati $&+ c&n c&m*#t#nci a
administrati $a #sta!"#cida+ a%n)%# d#ntr& d# "as )%# s# #nc%#ntran 3%nci&nand&
act%a" m#nt# #n "a Administracin P!"ica+ n& #'#rc#n c&m*#t#ncia+ sin&
3%nci&nan a ni$#" d# as#s&r(a d# car,ct#r t6cnic& d#ntr& d#" Minist#ri &+ *%#s s#
trata d# Dir#cci&n#s d# #sta nat%ra"#2a.
B.d.- Atri!%ci&n#s d# "as Dir#cci&n#s G#n#ra"#s.
S%s atri!%ci&n#s c&m& c%a")%i#r r-an& d# "a Administraci n P!"ica s#
#nc%#ntran c&nt#ni das #n "as n&rmas '%r(dicas d# "as c%a"#s+ d#$i#n# "a
c&m*#t#nci a )%# #'#rc#n "as mismas. A"-%nas Dir#cci&n#s+ c%#ntan c&n %na "#.
*r&*ia )%# r#-%"a s% c&m*#t#ncia+ #str%ct%ra . acti $i dad+ c&m& #" cas& d# "a
Dir#ccin G#n#ra" d# Mi-racin.

B.#.- R#s*&nsa!i"idad#s d# "as Dir#cci&n#s G#n#ra"#s.
S# *%#d#n #sta!"#c#r r#s*&nsa!i"idad#s a "&s Dir#ct&r#s G#n#ra"#s+ *%#s
s# trata d# r-an&s #'#c%ti $&s+ "&s c%a"#s #'#rc#n c&m*#t#ncia admi nistrati $a.
La 3ac%" tad d# "as Dir#cci&n#s G#n#ra"#s #s d# ti*& t6cnic&- admi nistrati $a+
. d#sd# #" m&m#nt& )%# %na Dir#ccin G#n#ra"+ dicta r#s&"%ci&n#s . act&s
administrati $&s+ *&r "a #misin d# "&s mism&s+ *%#d#n inc%rri r #n r#s*&nsa!i"i dad
3r#nt# a *artic%"ar#s.
D#ntr& d# "as n&rmas "#-a"#s s# #nc%#ntra "a 3&rma #n )%# s# "# *%#d#
d#d%cir r#s*&nsa!i"i dad a %n Dir#ct&r G#n#ra" . #s a tra$6s d# "&s R#c%rs&s
Administrati $&s /R#$&cat&ri a1.
B.3.- Dir#cci&n#s T6cnicas.
E9ist#n a"-%nas dir#cci&n#s )%# s% "a!&r #s nicam#nt# a ni$#" d# as#s&r(a+
#s d#cir )%# s&n #min#nt#m#nt# t6cnicas+ c&m& *&r #'#m*" & "a Dir#ccin T6cnica
d#" Pr#s%*%#st&+ La Dir#ccin d# Est%di&s 8inanci#r&s+ Dir#ccin d# As%nt&s
0%r(dic&s+ #tc. )%# s&n r-an&s t6cnic&s . d# as#s&r(a.

B.-.- Di$isi&n#s Administrati $as.
L&s Minist#ri &s+ s# di$id#n #n Dir#cci&n#s G#n#ra"#s *ara "as c&m*#t#ncias
)%# "# #st,n atri !%i das+ sin #m!ar-& 6st&s c%#ntan d#ntr& d# s% #str%ct%ra c&n
&tras di$isi&n#s admi nistrati $as "as c%a"#s c&nsti t%.#n %nidad#s &*#rati $as )%#
*%#d#n s#r+ d#*#ndi #nd& d# "a "a!&r )%# d#sarr&""an+ D#*artam#nt&s+ S#cci&n#s+
Di$isi&n#s+ "as )%# *%#d#n s#r *#rman#nt#s & t#m*&ra" #s. D#ntr& d# #stas s#
*%#d#n inc"%ir C&misi&n#s )%# *%#d#n s#r int#-radas *&r *#rs&na" d# %na &
$arias d#*#nd#ncias d#" r-an& admi nistrati $& & d# &tras d#*#nd#nci as distintas+
c&m& *&r #'#m*"& "as 0%ntas d# Licitacin+ "as 0%ntas d# C&ti2acin+ C&misi&n#s
d# R#c#*cin . Li)%idacin d# &!ras+ #tc.

B.4.- E" r#c%rs& d# R#$&cat&ri a.
Es %n m#di& d# c&ntr&" & m#di& "#-a" d# d#3#nsa )%# "&s *artic%"ar#s
ti#n#n+ *ara &*&n#rs# a "as r#s&"%ci&n#s . act&s d# "as Dir#cci&n#s G#n#ra"#s. S#
"# d#n&mi na r#c%rs& 0#r,r)%ic&+ *%#s #s #" S%*#ri&r /Ministr& d# Estad&1+ #" )%#
r#s%#"$# #" mism&.
Est# r#c%rs& s# #nc%#ntra r#-%"ad& d#ntr& d# "& )%# #s "a L#. d# "&
C&nt#nci&s& Administrati $&+ Cdi-& Tri!%tari & art. 1@A a" 1@C. D#ntr& d#"
C&n$#ni& C#ntr&am#ri can& *ara "a *r&t#ccin d# "a *r&*i#dad ind%stria"+ s#
#nc%#ntra r#-%"ad& . #sta!"#c# "a a*"icacin d# r#c%rs&s )%# s# d#t#rmi nan
d#ntr& d#" d#r#c4& int#rn& d# cada Estad& C&ntratant#+ Art. 1@: d# dic4&
C&n$#ni&.
:.- ENTIDADES G ORGANOS DE CONSULTA G DE CONTROL POLITICA G
0URIDICA.
S&n a)%#""&s #ncar-ad&s d# ac&ns#'ar+ as#s&rar % &*inar s&!r# "&s
*r&c#di mi #nt&s+ r#s&"%ci&n#s . act&s )%# "a admi nistracin #'#c%ti $a d#!# #mi ti r.
:.a.- Ori-#n.
Ti#n#n &ri-#n+ c&m& *r&d%ct& d# "a "a!&r )%# ti#n# )%# d#sarr&""ar "a
Administraci n+ *%#s "&s r-an&s admi nistrati $&s #'#rc#n 3%nci&n#s
#s*#cia"i2adas #n d&nd# r#)%i#r#n )%# #s*#cia"istas #n "as distintas disci*"inas
d# "a ci#ncia . "a t6cnica s# #nc%#ntr#n *r#s#nt#s a #3#ct& d# as#s&rar a "&s
#'#c%ti $&s.

:.!.- C"asi3icacin.
Las mas im*&rtant#s s&nF La C&ns%" ta 0%r(dica+ La C&ns%"ta T6cnica . "a
C&ns%"ta P&"(tica.
C&ns%"ta 0%r(dicaF C&nsist# *rinci*a" m#nt#+ #n "a as#s&r(a & c&ns#'& )%#
*r&$i#n# a tra$6s d#" dictam#n '%r(dic&+ ti#n# c&m& 3ina"idad )%# #" r-an&
#'#c%ti $& a" dictar s%s r#s&"%ci&n#s & act&s s# a*#-%#n a "as n&rmas "#-a"#s
$i-#nt#s. S# d#sarr&""a #s*#cia" m#nt# *&r "&s A!&-ad&s adscri t&s a "a
Pr&c%rad%r(a G#n#ra" d# "a Nacin.
C&ns%"ta T6cnicaF Es "a d#sarr&""ada *&r *#rs&nas $#rsadas #n mat#ri as
#s*#cia"i2adas d# "a ci#ncia . "a t6cnica+ . #n !%#na m#di da s&n "a !as# *ara #"
d#sarr&""& d# "as insti t%ci &n#s+ s# ""#$a a ca!& *&r *#rs&nas )%# ti#n#n "a
atri!%cin d# ac&ns#'ar a" r-an& #'#c%ti $& a #3#ct& )%# "as r#s&"%ci&n#s
administrati $as s# a*#-%#n #strictam#nt# a n&rmas t6cnicas.
C&ns%"ta P&"(ticaF Es "a )%# s# d#sarr&""a *&r *#rs&nas #s*#cia"i2adas #n
*&"(tica+ #n acci&n#s d# -&!i#rn& *ara )%# #stas s#an a*"icadas *ara #" !i#n#star
-#n#ra".

:.c.- Atri!%ci&n#s.
S&n !,sicam#nt#+ "a d# as#s&rar & ac&ns#'ar+ a tra$6s d#" dictam#n+ a "&s
r-an&s #'#c%ti $&s ant#s )%# 6st&s #mi tan %na r#s&"%cin admi nistrati $a+
#mi ti #nd& *ara #""& "&s dict,m#n#s &!"i-at&ri &s+ 3ac%" tati $&s . "&s $inc%"ant#s.
:.d.- R#-%"acin "#-a".
S# #nc%#ntra r#-%"ada #n di$#rsidad d# "#.#s+ *#r& #s*#c(3icam#nt# s%
r#-%"acin "#-a" #st, #n "a C&nsti t%cin . #n #" D#cr#t& @1; L#. d# "a
Pr&c%rad%r(a G#n#ra" d# "a Nacin.

:.#.- E" Minist#ri& P!"ic& /As#s&r(a . 8isca"(a1.
La C&nsti t%ci n P&"(tica+ a tra$6s d# "as R#3&rmas C&nsti t%ci &na" #s+
s&m#ti das a C&ns%"ta P&*%"ar s#*aran "as d&s 3%nci&n#s )%# #sta!an #'#rcidas
*&r %na s&"a insti t%cin+ *&r %n "ad& "a 8isca"(a G#n#ra" . *&r #" &tr& "a
Pr&c%rad%r(a G#n#ra" d# "a Nacin c&nt#ni das "a *ri m#ra #n #" D#cr#t& AD- CA . "a
s#-%nda c&n #" D#cr#t& @1;.
:.3.- As#s&rias T6cnicas.
S&n "as #ncar-adas d# #mi ti r &*inin #n "& r#"ati $& a "as distintas
disci*"inas d# "a ci#ncia . d# "a t6cnica+ 6stas ti#n#n -ran im*&rtancia d#ntr& d#
"a Administracin P!"ica+ *%#s d#ntr& d# "as acti $i dad#s )%# d#sarr&""a "a
misma+ s# #nc%#ntran "a ma.&r(a d# disci*"inas+ tant& t6cnicas c&m& ci#nt(3icas
#n -#n#ra".
:.-.- As#s&rias 0%r(dicas.
C&m& .a s# #9*"ic s# r#3i#r#n a as#s&rar . ac&ns#'ar a" 3%nci&nari& *!"ic&
#'#c%ti $&+ #n c%ant& a as*#ct&s "#-a"#s . a*"icacin d# "#.#s . r#-"am#nt&s #n
"&s #9*#di#nt#s+ #n d&nd# d#!# 4a!#r %na d#cisin+ %n act& & %na r#s&"%cin
administrati $a. S# d#sarr&""an a tra$6s d#" dictam#n+ d#*#ndi#nd& d# "a c"as#
)%# s#a+ &!"i-at&ri &+ 3ac%" tati $& & $inc%"ant#.
:.4.- La C&ntra"&r(a G#n#ra" d# C%#ntas.
Es %na insti t%cin t6cnica+ d#sc#ntra"i2ada+ c&n 3%nci&n#s d# 3isca"i2acin
d# "&s in-r#s&s+ #-r#s&s . #n -#n#ra"+ d# t&d& int#r6s 4ac#ndari & d# "&s
&r-anism&s d#" Estad&+ c&ntratistas d# &!ras *!"icas . d# c%a")%i#r *#rs&na )%#
*&r d#"#-acin d#" Estad&+ in$i#rta & admi nistr# 3&nd&s *!"ic&s. =#r arts. ;>;+
;>>+ ;>A d# "a CPRG+ "a L#. d#" Tri!%na" . C&ntra"&r(a d# C%#ntas.

:.i.- E" Pr&c%rad&r d# "&s D#r#c4&s 5%man&s.
E" Pr&c%rad&r d# "&s D#r#c4&s 5%man&s #s %n C&misari& d#" C&n-r#s& d# "a
R#*!"ica+ *ara "a d#3#nsa d# "&s D#r#c4&s 5%man&s )%# "a C&nsti t%cin
-aranti2a+ as( c&m& ti#n# 3ac%" tad#s *ara "a s%*#r$isin d# "a Administraci n
P!"ica.
Ti#n# s% &ri-#n #n S%#cia #n #" a?& d# 1+:DC+ s# d#ri$a d# "a *a"a!ra
Im!%d+ )%# #n s%#c& si-ni3ica r#*r#s#ntant#.
En G%at#ma" a+ ti#n# s% a*ar#ci mi #nt& c&m& insti t%cin n&$#d&sa #n "a
C&nsti t%cin d# 1+C:@+ si#nd& "a C&misin d# "&s D#r#c4&s 5%man&s d#"
C&n-r#s& "a )%# *r&*&n# a" *"#n& %na t#rna *ara s% #"#ccin+ art. ;B> CPRG<
d%ra #n s% car-& @ a?&s . *%#d# s#r r##"#ct&. E" Pr&c%rad&r d# "&s D#r#c4&s
5%man&s+ d# &3ici& & a instancia d# *art#+ act%ar, c&n "a d#!ida di"i-#ncia *ara
)%#+ d%rant# #" r6-i m#n d# #9c#*cin+ s# -arantic#n a *"#ni t%d "&s d#r#c4&s
3%ndam#nta" #s c%.a $i-#ncia n& 4%!i#r# sid& #9*r#sam#nt# r#stri n-i da. Para #"
c%m*"i mi #nt& d# s%s 3%nci&n#s t&d&s "&s d(as . 4&ras s&n 4,!i"#s.

:.'.- La C&rt# d# C&nsti t%ci &na" i dad.
Es cr#ad& #n "a C&nsti t%cin d# 1+C:@ . #s %n tri!%na" *#rman#nt# d#
'%risdiccin *ri$ati $a . "a 3%ncin #s#ncia" d# #st# a"t& &r-anism& #s "a d#
d#3#nd#r #" &rd#n c&nsti t%ci&na" . "a misma C&nsti t%ci n "a d&ta d# a!s&"%ta
ind#*#nd#ncia d# "&s d#m,s Or-anism&s d#" Estad&+ &t&r-,nd&" # ind#*#nd#nci a
#c&nmi ca. Art. ;E: d# "a CPRG.
S# int#-ra c&n cinc& Ma-istrad&s ti t%"ar#s . cinc& s%*"#nt#s #"#ct&s *&r "a
C&rt# S%*r#ma d# 0%sticia+ E" C&n-r#s& d# "a R#*!"ica+ E" C&ns#'& S%*#ri&r
Uni$#rsi tari &+ E" Pr#sid#nt# #n C&ns#'& d# Ministr&s . #" C&"#-i& d# A!&-ad&s .
N&tari&s< d%ran #n s%s car-&s @ a?&s *%di#nd& s#r r##"#ct&s. Art(c%"& ;EC d# "a
CPRG.
:.H.- E" Tri!%na" S%*r#m& E"#ct&ra".
Tam!i6n #s %n r-an& cr#ad& #n "a C&nsti t%cin d#" :@+ r#-%"ad& #n #"
art(c%"& ;;>+ s# int#-ra c&n @ Ma-istrad&s ti t%" ar#s . @ s%*"#nt#s+ d%ran #n s%s
3%nci&n#s E a?&s *%di#nd& s#r r##"#ct&s. Ti#n# s% *r&*i& *r#s%*%#st& . d#!#n
r#%ni r "as mismas ca"idad#s )%# "&s Ma-istrad&s d# "a C&rt# S%*r#ma d# 0%sticia.
C.- ADMINISTRACION PUBLICA REGIONAL G LOCAL EN GUATEMALA.
C.a.- R#-i&na"i2acin.
D# c&n3&rmi dad c&n #" art(c%"& >&. d#" D#cr#t& BD- :E d#" C&n-r#s&+ IL#.
*r#"i mi nar d# R#-i&na"i2acinI+ s# cr#ar&n &c4& r#-i&n#s as(F
I1 R#-in m#tr&*&" i tana int#-rada *&r #" D#*artam#nt& d# G%at#ma" a.
II1 R#-in N&rt#F A"ta . Ba'a =#ra*a2.
III1 R#-in N&r&ri#nt#F I2a!a"+ C4i)%i m%" a+ Jaca*a . E" Pr&-r#s&.
I=1 R#-in S%r&ri#nt#F 0%tia*a+ 0a"a*a . Santa R&sa.
=1 R#-in C#ntra" F C4ima" t#nan-&+ Sacat#*6)%#2 . Esc%int"a.
=I1 R#-in S%r&ccid#nt#F San Marc&s+ K%#t2a" t#nan-&+ T&t&nica*,n+ S&"&",+
R#ta"4%" #% . S%c4it#*6)%#2.
=II1 R#-in N&r&ccid#nt#F 5%#4%#t#nan-& . K%ic4#.
=III1R#-in P#t6n+ int#-rada *&r #" P#t6n.
C.!.- D#sc#ntra" i2acin . D#sc&nc#ntracin d# ac%#rd& a "a
C&nsti t%cin.
La d#sc#ntra" i2acin+ a -rand#s ras-&s+ *%#d# #nt#nd#rs# c&m& #" *r&c#s& *&r #"
c%a" #" Estad& trans3i#r# *art# d# s% ca*acidad d# d#cisin a instancias m#n&r#s
d# s% &r-ani2acin+ %!icadas #n distintas *art#s d#" t#rri t&ri & naci&na"+ c&n #"
*r&*si t& d# inc&r*&rar a t&da "a *&!"acin a" *r&c#s& d# d#sarr&""&.
La C&nsti t%ci n P&"(tica $i-#nt#+ )%# c&nti#n# di$#rsas n&rmas #ncami nadas a
&!t#n#r "a d#sc#ntra"i2acin d# "a Administraci n P!"ica+ #sta!"#c# )%# "a
di$isin admi nistrati $a d#" *a(s d#!#r, 4ac#rs# #nF r#-i&n#s+ d#*artam#nt&s .
m%nici*i &s. La "#. *r#"i mi nar d# r#-i&na"i2acin+ #n s% art(c%"& s#-%nd&+ d#3in# a
"a r#-in c&m&F I"a d#"i mi taci n t#rri t&ri a" d# %n& & m,s d#*artam#nt &s )%#
r#nan c&ndici&n#s -#&-r,3icas+ #c&nmicas . s&cia"#s simi"ar#sI.
E" art(c%"& > d#" d#cr#t& BD- :E .a m#nci&nad&+ #sta!"#c# )%# #" t#rri t&ri & d#
G%at#ma" a s# di$id# #n : r#-i&n#s.
1D.- DIRECCIONES REGIONALESF
Est,n 3&rmadas *&r "&s disti nt&s c&ns#'&s d# D#sarr&""& Ur!an& . R%ra"+ d#sd# #"
Naci&na" 4asta #" M%nici*a".
1D.a.- SISTEMA DE CONSE0OS DE DESARROLLO URBANO G RURALF
E9ist#n A cat#-&r(asF naci&na"+ r#-i&na"+ d#*artam#nta" . m%nici*a".
1D.!.- ACTI=IDAD GENERAL DE LOS CONSE0OS DE DESARROLLO URBANO G
RURALF
a1 *r&m&$#r . 3&rta"#c#r "a *artici *acin *#rman#nt# d# "a *&!"acin #n "as
di3#r#nt#s #ta*as d#" *r&c#s& d# d#sarr&""&+ *&r m#di& d# "a c&&rdinacin
#ntr# "&s s#ct&r#s *!"ic& . *ri$ad&.
!1 3&rm%" ar *&"(ticas d# d#sarr&""& . d# &rd#nami #nt& t#rri t&ri a".
c1 *r&m&$#r "a ca*tacin d# r#c%rs&s . raci&na"i2ar #" %s& d# "&s )%# s#
ti#n#n+ *ara #" d#sarr&""& naci&na".
R#%ni&n#sF
a1 C&ns#'& Naci&na"F cada CD d(as.
!1 C&ns#'& R#-i&na"F cada ED d(as.
c1 C&ns#'&s D#*artam#nta" . M%nici*a"F cada >D d(as.
K%r%m . r#s&"%ci&n#sF
E" K%r%m s# 3&rma c&n "as ;L> *art#s d# s%s mi#m!r&s . "as r#s&"%ci&n#s
c&n "a ma.&r(a a!s&"%ta d# "&s *r#s#nt#s.
1D.c.- CONSE0O NACIONAL DE DESARROLLO URBANO G RURALF
Ti#n# s% !as# "#-a" #n #" art(c%"& ;;@ d# "a C&nsti t%cin d# "a R#*!"ica< #s
%n #ntr# c&"#-iad& . r#*r#s#ntati $&+ m,9i m& #nt# d#" Sist#ma Naci&na" d#
C&ns#'&s d# D#sarr&""& Ur!an& . R%ra".
1D.d.- ORGANOS DEL CONSE0O NACIONAL DE DESARROLLO URBANO G
RURALF
S&n r-an&s d#" CNDURF "a C&&rdinacin+ "a Dir#ccin E'#c%ti $a+ "a S#cr#tar(a
. "as C&misi&n#s & Gr%*&s d# Tra!a'&.
1D.#.- 8UNCIONES DEL CNDURF
a1 Or-ani2ar . c&&rdi nar "a Administracin P!"ica<
!1 Pr&m&$#r #" d#sarr&""& #c&nmic&+ s&cia" . c%"t%ra" d#" *a(s<
c1 Pr&m&$#r "a *artici*acin d# "a *&!"acin #n "a id#nti 3icacin . s&"%cin d#
s%s *r&!"#mas< d1 Pr&m&$#r "a d#sc#ntra"i2acin . d#sc&nc#ntracin d# "a
Administraci n P!"ica.
1D.3.- CONSE0O REGIONAL DE DESARROLLO URBANO G RURALF
Ti#n# s% 3%ndam#nt& #n #" art(c%"& ;;E d# "a C&nsti t%cin P&"(tica.
D#3inicin . *r&*si t&F E" C&ns#'& R#-i&na" d# D#sarr&""& Ur!an& . R%ra" #s
%n r-an& c&"#-iad& . r#*r#s#ntati $&+ #ncar-ad& d# *r&m&$#r . c&&rdinar #"
*r&c#s& d# d#sarr&""& d# %na r#-in.
1D.-.- ORGANOS DEL CONSE0O REGIONAL DE DESARROLLO URBANO G
RURAL
La Pr#sid#ncia+ "a S#cr#tar(a . "as C&misi&n#s & Gr%*&s d# Tra!a'&.
1D.4.- 8UNCIONES DEL CRDURF
a1 Pr&m&$#r #" d#sarr&""& c%"t%ra+ s&cia" . #c&nmi c& d# "a r#-in<
!1 Pr&m&$#r "a *artici *acin d# "a *&!"acin #n "a id#nti 3icacin . s&"%cin d# s%s
*r&!"#mas<
c1 G#sti&nar "&s r#c%rs&s 3inanci#r&s )%# c&rr#s*&ndan a "&s *r&-ramas .
*r&.#ct&s d# d#sarr&""& d# "a r#-in<
1D.i.- CONSE0OS DEPARTAMENTALES DE DESARROLLO URBANO G RURALF
Es %n #nt# c&"#-iad& . r#*r#s#ntati $&+ #ncar-ad& d# *r&m&$#r . c&&rdinar #"
d#sarr&""& d#" d#*artam#nt &. S%s r-an&s s&n "&s mism&s )%# "&s d#" c&ns#'&
r#-i&na"F *r#sid#ncia+ s#cr#tar(a . c&misi&n#s.
1D.'.- 8UNCIONES DE LOS CDDURF
S&n "as mismas )%# "as d#" c&ns#'& r#-i&na"+ s&"& )%# a*"icadas nicam#nt# a "a
circ%nscri*cin d#*artam#nta" .
1D.H.- CONSE0OS MUNICIPALES DE DESARROLLO URBANO G RURALF
Es %n #nt# c&"#-iad& . r#*r#s#ntati $& #ncar-ad& d# *r&m&$#r . diri-ir #" *r&c#s&
d# d#sarr&""& d#" m%nici*i &.
1D.".- ORGANOS DE LOS CMDURF
L&s mism&s )%# "&s c&ns#'&s r#-i&na"#s . d#*artam#nta" #s+ c&n #" a-r#-ad& d#
%na Unidad T6cnica.
1D."".- 8UNCIONES DE LOS CMDURF
Las mismas )%# "&s c&ns#'&s r#-i&na" . d#*artam#nta" *#r& "imi tadas a" t#rri t&ri &
m%nici*a".
1D.m.- INCONSTITUCIONALIDAD DE LOS CONSE0OS LOCALES DE
DESARROLLO URBANO G RURALF
8%#r&n #"imi nad&s a" d#c"arar "a CC "a inc&nsti t%ci&na" i dad *arcia" d# "a L#.
d# C&ns#'&s d# D#sarr&""& Ur!an& . R%ra" #n "& r#3#r#nt# a "&s mism&s.
11.- GOBERNACIONES DEPARTAMENTALES
11.a.- ORIGENF
S&n r-an&s c#ntra"i2ad&s . %ni*#rs&na"#s )%# ti#n#n s% &ri-#n #n "a di$isin d#"
t#rri t&ri & naci&na" #n d#*artam#nt&sF s&n n&m!rad&s *&r #" Pr#sid#nt# . s&n
d#"#-ad&s d#" E'#c%ti $& . d# "&s Ministr&s d# Estad& a #9c#*cin d# "&s d#
D#3#nsa . R#"aci&n#s E9t#ri&r#s.
11.!.- REGULACION LEGAL DE LAS GOBERNACIONES DEPARTAMENTALESF
S% 3%ndam#nt& "#-a" s# #nc%#ntra #n #" art(c%"& ;;B d# "a C&nsti t%ci n
P&"(tica+ #" c%a" s#?a"a )%# #" -&!i#rn& d# "&s d#*artam#nt&s #star, a car-&
d# %n G&!#rnad&r D#*artam#nta" n&m!rad& *&r #" Pr#sid#nt# d# "a
R#*!"ica+ )%# d#!#r, r#%ni r "as mismas ca"idad#s )%# %n Ministr& d# Estad&
. )%# d#!#r, 4a!#r #stad& d&mici"iad& #n s% r#s*#cti $& d#*artam#nt&+ *&r
"&s "ti m&s @ a?&s.
11.c.- ATRIBUCIONES DE LAS GOBERNACIONES DEPARTAMENTALESF
a1 s&n "&s s%*#ri&r#s '#r,r)%ic&s d# "a Administracin P!"ica d#ntr& d# s%
d#*artam#nt&<
!1 #'#rc#n c&m*#t#ncia admi nistrati $a #n t&das "as mat#ri a s# "&s Ministr&s d#
Estad& a #9c#*cin d# #n mat#ri a d# D#3#nsa . R#"aci&n#s E9t#ri&r#s<
c1 Las s#?a"adas d#ntr& d#" Sist#ma Naci&na" d# C&ns#'&s d# D#sarr&""&.
11.d.- RESPONSABILIDADES DE LAS GOBERNACIONES DEPARTAMENTALESF
Ti#n#n r#s*&nsa!i"i dad d# ti*& Administrati $& . *&"(tic&+ *%#s s&n r-an&s c&n
c&m*#t#nci a.
11.#.- IMPUGNACION DE LOS ACTOS DE LOS GOBERNADORESF
E9ist#n > ti*&s d# r#c%rs&s )%# *%#d#n *"ant#ars# #n c&ntra d# "&s
-&!#rnad&r#sF
a1 R#c&nsid#racin< /c&m& n& ti#n# *r&c#di mi #nt&+ *%#d# d#cirs# )%# #st#
r#c%rs& n& #9ist#1
!1 R#c"am&<
c1 R#$&cat&ri a<
1;.- ADMINISTRACION MUNICIPAL.
1;.a.- GENERALIDADES DE LA ADMINISTRACION MUNICIPALF
La C&nsti t%ci n #sta!"#c# )%# "&s m%nici *i&s s&n #nti dad#s a%tn&mas a "as )%#
"#s c&rr#s*&nd#F
a1 #"#-ir a s%s *r&*ias a%t&ri dad#s<
!1 &!t#n#r . dis*&n#r d# s%s r#c%rs&s<
c1 at#nd#r "&s s#r$ici&s *!"ic&s "&ca"#s+ #" &rd#nami #nt& t#rri t&ri a" .
c%m*"i m#nt& d# s%s *r&*i&s 3in#s.
1;.!.- EL MUNICIPIOF
Es #" c&n'%nt& d# *#rs&nas indi$i d%a"#s )%#+ caract#ri2adas *ri m&rdi a" m#nt# *&r
s%s r#"aci&n#s *#rman#nt#s d# $#cindad . as#ntadas #n d#t#rmi nad& t#rri t&ri &+
#st,n &r-ani2adas #n insti t%ci n d# d#r#c4& *!"ic&+ *ara r#a"i2ar #" !i#n c&mn
d# t&d&s "&s 4a!i tant#s d# s% distri t&.
1;.c.- ELEMENTOS DEL MUNICIPIOF
a1 t#rri t&ri &<
!1 *&!"acin<
c1 a%t&ri dad<
d1 &r-ani2acin c&m%ni tari a<
#1 ca*acidad #c&nmi ca<
P%#d# citars# ad#m,s %n #"#m#nt& t#"#&"-ic&+ )%# c&nsist# #n c%m*"i r . $#"ar
*&r )%# s# c%m*"an "&s 3in#s . d#!#r#s d#" Estad&< #'#rc#r . d#3#nd#r "a
a%t&n&m(a m%nici*a"< im*%"sar #" d#sarr&""&< 3&rta" #c#r s% *atri m&ni & #c&nmic&
#tc+.
1;.d.- IMPORTANCIA DE LA ADMINISTRACION MUNICIPALF
La im*&rtanci a d#" m%nici*i & radica #n "a n#c#sidad d# d#sc#ntra" i2ar "a
administracin *!"ica+ d# ta" man#ra )%# 6sta *%#da #'#rc#r s%s atri !%ci&n#s d#
%na man#ra m,s #3ica2+ #n !#n#3ici& d# "&s 4a!i tant#s.
1;.#.- SISTEMAS DE GOBIERNO MUNICIPALF
C&m& "a t#nd#ncia m%nici *a" #s 4acia "a d#sc#ntra" i2acin+ "&s m%nici *i&s ti#n#n
cada $#2 mas im*&rtanci a.
A1 Sist#ma d# d#m&cracia dir#ctaF En #st# sist#ma #" *&d#r m%nici *a" d#
-#stin c&rr#s*&nd# a "&s $#cin&s+ )%i#n#s "& #'#rc#n dir#ctam#nt#+
c&n-r#-ad&s #n "as &*&rt%nas asam!"#as )%# s# r#n#n #n *"a2as
*!"icas+ "& )%# s# c&n&c# c&m& Ca!i"d& A!i#rt&.
B1 Sist#ma d# D#m&cracia R#*r#s#ntati $aF La r#*r#s#ntaci n d# "&s $#cin&s s#
#nc%#ntra #nc&m#ndada a "&s r-an&s r#*r#s#ntati $&s d# "a c&m%ni dad+ a
tra$6s d# %n r-an& c&"#-iad& d&nd# "a m,9i ma a%t&ri dad #"i-# a" A"ca"d# &
int#nd#nt# #n %na 3&rma int#rna.
C1 Sist#ma D#m&cr,tic&+ c&"#-iad& & in-"6sF Est# sist#ma ti#n# s% 3%ndam#nt& .
!as# #n "a &*inin *!"ica+ #9t#rnada *&r #" s%3ra-i&+ c#ntr& d# accin d#
-&!i#rn& #n #" A.%ntami #nt& & C&ns#'& M%nici*a"+ )%# #s dir#ctam#nt#
d#si-nad& *&r #" c%#r*& #"#ct&ra"+ si#nd& #" d#*&si tari & d# "a s&!#ran(a "&ca" .
d#" )%# r#ci!# t&d& im*%"s& "a $ida m%nici*a".
D1 Sist#ma d#m&cr,ti c& d# S#*aracin d# P&d#r#s & Sist#ma 8ranc6sF En #st#
sist#ma+ #" m%nici*i & #s %na c&r*&racin r#-ida *&r "as a%t&ri dad#s )%# s&n
d#si-nadas *&r #" C&ns#'& E"#ct&ra"+ ti#n# %na !as# d#m&cr,ti ca *&r m&ti $& )%#
d#" *%#!"& r#ci!# #" mandat& m%nici *a" . d# #" r#ci!#n "a in$#sti d%ra s%s
r#*r#s#ntant#s m#diant# #" *r&c#di mi #nt& c&mnm#nt# ac&st%m!rad&. S#
di3#r#ncia t&ta" m#nt# d#" in-"6s+ .a )%# #n #" 3ranc6s #9ist# %na s#*aracin d#
*&d#r#s+ mi#ntras )%# #n #" in-"6s #9ist# %na c&nc#ntracin d# *&d#r#s.
E1 Sist#ma A%t&ri tari & & a"#m,nF Era %n sist#ma #s#ncia" m#nt# antid#m&cr,ti c&
#n #" )%# #" 3%nci&nari& #"#-id&+ n& #ra )%i#n r#a" m#nt# #'#rc(a #" *&d#r
#'#c%ti $&.
1;.3.- SISTEMA DE GOBIERNO MUNICIPAL EN GUATEMALAF
En G%at#ma" a+ #" sist#ma )%# s# %ti"i2a #s #" d# d#m&cracia r#*r#s#ntati $a+ *%#s
s%s r-an&s s&n d#si-nad&s *&r m#di& d# s%3ra-i& . #n 6" )%#dan r#*r#s#ntad&s
t&d&s "&s s#ct&r#s d# "a *&!"acin.
1;.-.- ORGANOS ADMINISTRATI=OS MUNICIPALESF
a1 C&ns#'&s m%nici*a"#s
!1 E" A"ca"d# M%nici*a"
c1 E" 0%2-ad& d# As%nt&s M%nici*a"#s
1;.4.- CONSE0OS MUNICIPALESF
#st, int#-rad& *&r #" A"ca"d#+ s(ndic&s . c&nc#'a"#s< Entr# s%s 3%nci&n#s *&d#m&s
citarF a1 "a iniciati $a+ d#cisin . #'#c%cin d# "&s as%nt&s m%nici*a"#s+ !1 "a
#misin d# "as &rd#nan2as . r#-"am#nt&s d# s% m%nici *i&+ #'#c%tar" &s . 4ac#r"&s
#'#c%tan< c1 "a *r&m&cin d# "a #d%cacin+ "a c%"t%ra+ #" d#*&rt#+ "a r#cr#acin+ "a
"as ci#ncias . "as art#s #n c&&rdinacin c&n "&s Minist#ri &s r#s*#cti $&s< d1 "a
dis*&sicin d# "&s r#c%rs&s d#" m%nici*i & *ara #" c%m*"i mi #nt& d# s%s 3in#s.
1;.i.- ALCALDE MUNICIPALF
Es #" #ncar-ad& d# *r#sidir . r#*r#s#ntar a "a m%nici*a"idad< #s ad#m,s #"
r-an& #'#c%ti $& d# -&!i#rn& . administracin m%nici*a" . '#3# d# "&s mism&s.
Entr# s%s 3%nci&n#s *&d#m&s citarF a1 dictar m#di das d# *&"(tica . !%#n -&!i#rn&
)%# s#a c&n$#ni #nt# a "a !%#na marc4a d#" m%nici*i&< !1 $#"ar *&r #"
mant#ni mi #nt& d#" &rd#n *!"ic&< c1 $#"ar *&r "a "im*i#2a . sa"%!ri dad d#"
m%nici*i & #n ca""#s+ *"a2as+ m#rcad&s #tc< d1 a%t&ri2ar+ a t(t%" & -rat%i t&+ "&s
matri m&ni &s ci$i"#s.
1;.'.- 0UJGADO DE ASUNTOS MUNICIPALESF
Es %n r-an& admi nistrati $& )%# *%#d# s#r cr#ad& *&r "as m%nici*a"idad#s
c%and& s%s n#c#sidad#s "& r#)%i#ran.
Est, #ncar-ad& d# "a #'#c%cin d# "as &rd#nan2as m%nici*a"#s . d#"
c%m*"i mi #nt& d# s%s dis*&sici&n#s.
1;.H.- COMPETENCIAS DEL 0UEJ DE ASUNTOS MUNICIPALESF
a1 T&d&s "&s as%nt&s #n )%# s# a3#ct#n "as !%#nas c&st%m!r#s+ &rnat&+
m#di& am!i#nt#+ sa"%d . "&s s#r$ici&s *!"ic&s #n -#n#ra" . "&s m%nici*a"#s<
!1 D# di"i-#ncias $&"%ntari as d# ti t%" acin s%*"#t&ri a+ c&n #" s"& &!'#t& d#
*racticar "as *r%#!as )%# "a "#. asi-na a" A"ca"d#.
c1 As%nt&s #n )%# %na &!ra n%#$a & *#"i-r&sa *ara "&s 4a!i tant#s . #" *!"ic&.
1;.".- CARACTERISTICAS DEL PROCEDIMIENTO ADMINISTRATI=OF
a1 #s &ra"<
!1 *!"ic&<
c1 s#nci""&<
d1 anti 3&rma" ista<
#1 act%ad& # im*%"sad& d# &3ici&<
31 n#c#saria "a int#r$#nci n d#" '%#2<
-1 n#c#saria "a *#rman#ncia d#" '%#2 #n act&s . di"i-#ncias d# *r%#!a<
1;."".- 8ORMAS EN KUE PUEDE INICIARSE UN PROCESO ADMINISTRATI=O
MUNICIPALF
a1 c%and& "a "#.+ "a &rd#nan2a+ #" r#-"am#nt& & "a dis*&sicin m%nici *a" as( "&
#sta!"#2can<
!1 *&r d#n%ncia & )%#'a $#r!a"<
c1 *&r d#n%ncia & )%#'a #scri ta<
d1 *&r d#n%ncia & r#*&rt# d# &tras a%t&ri dad#s m%nici *a"#s<
1;.m.- IMPUGNACION DE LOS ACTOS MUNICIPALESF
Si s# trata d# r#s&"%ci&n#s &ri-inari as d#" C&ns#'& M%nici*a"+ s# *"ant#a r#c%rs&
d# R#*&sicin . "& r#s%#"$# #" mism& c&ns#'&.
Si s# trata d# r#s&"%ci&n#s & act&s d#" A"ca"d# M%nici*a" & d# r-an&s c&"#-iad&s
distint&s d#" c&ns#'&+ s# d#!# *"ant#ar r#c%rs& d# R#$&cat&ri a< #st# r#c%rs& "&
r#s%#"$# #" c&ns#'& m%nici *a"+ *r#$i & dictam#n d#" s(ndic&.
Si s# trata d# act&s & r#s&"%ci&n#s d# a%t&ri dad#s disti ntas d# "as m#nci&nadas+
*%#d# *"ant#ars# r#c%rs& d# A*#"acin+ )%# d#!# r#s&"$#r #" A"ca"d# M%nici*a".
Es #" *r&c#s& m#diant# #" c%a" %n Estad& trans3i#r# *art# d# s% ca*acidad
d# d#cisin a instancias m#n&r#s d# s% &r-ani2acin %!icadas #n di3#r#nt#s
*art#s d#" t#rri t&ri & naci&na". Art. ;;A d# "a CPRG.
1>.- CONTROL 0UDICIAL PRI=ATI=O G CONSTITUCIONAL DE LOS ACTOS DE LA
ADMINISTRACION PUBLICA GUATEMALTECA.
1>.a.- EL CONTROL PRI=ATI=OF
5#c4& )%# ti#n# )%# $#r c&n "&s m#di&s d# c&ntr&" '%dicia"#s )%# s# %ti"i2an
#n c&ntra d# "as r#s&"%ci&n#s . act&s d# "a admi nistracin *!"ica -%at#ma" t#ca+
c&m& "& #s #" *r&c#s& d# "& C&nt#nci&s& Administrati $&.
1>.!.- PROCESO CONTENCIOSO ADMINISTRATI=O.
Es %n m#di& d# c&ntr&" *ri$ati $&+ )%# "&s *artic%"ar#s ti#n#n+ %na $#2
a-&tada "a $(a admi nistrati $a+ *ara &*&n#rs# a "&s act&s d# "a Administraci n
P!"ica.
E" R#c%rs& d# "& C&nt#nci&s&- Administrati $& n& #s %n r#c%rs& sin& %n
$#rdad#r& *r&c#s&. Art. ;;1 d# "a CPRG.
1>.c.- ORIGEN.
E" C&nt#nci&s&- Administrati $&+ s%r-# c&m& c&ns#c%#ncia d#" nacimi#nt&
d#" D#r#c4& Administrati $& . "a n#c#sidad d# t#n#r %n m#di& d# c&ntr&"+ *ara "&s
*artic%"ar#s+ *ara t#n#r "a &*&rt%ni dad d# im*%-nar "as r#s&"%ci&n#s . d#cisi&n#s
d# "a Administraci n P!"ica. En G%at#ma" a+ #st# m#di& d# c&ntr&" s%r-# c&m& #"
R#c%rs& d# "& C&nt#nci&s&- Administrati $&+ sin #m!ar-& .a s# #sta!"#ci )%# s#
trata d# %n $#rdad#r& *r&c#s& '%dicia". S% &ri-#n data d#" ;@- DC- 1C>E.
1>.d.- CARACTERISTICA.
D#ntr& d# "as caract#r(sticas m,s im*&rtant#s #st,nF
a1K%# n& s# trata d# %n r#c%rs&+ c&m& "& r#-%"a "a L#. d# "& C&nt#nci&s&+
*&r #" c&ntrari & #s %n $#rdad#r& *r&c#s& d# c&n&ci mi #nt&.
!1S% c&m*#t#nci a #st, diri-i da a c&n&c#r d# "as c&ntr&$#rsi as )%# s%r-#n
d# "as r#"aci&n#s )%# s# dan #ntr# "a Administraci n P!"ica . "&s *artic%" ar#s.
c1L& c&n&c# %n Tri!%na" c&"#-iad&+ int#-rad& *&r tr#s ma-istrad&s tit%" ar#s
. tr#s s%*"#nt#s.
1>.#.- SISTEMAS. C&ncr#tam#nt# #9ist#n d&s sist#mas #" 8ranc6s .
An-"&sa'&n.
Sist#ma 8ranc6sF En #st# sist#ma #9ist# %n r-an& )%# s# #nc%#ntra
adscri t& a "a Administraci n P!"ica+ )%# s# "# d#n&mi na C&ns#'& d# Estad& . )%#
#s #" #ncar-ad& d# r#s&"$#r "as c&ntr&$#rsi as )%# s# dan #ntr# "a Administraci n
P!"ica . "&s *artic%" ar#s. Para #nt#nd#r mas s&!r# #st# t#ma #s n#c#sari&
r#m&ntars# a "a 6*&ca d# "a R#$&"%cin 8ranc#sa+ d#ntr& d# "a c%a" s# d#sarr&""a
"a '%sticia d#"#-ada. La r#$&" %cin 3ranc#sa cam!i t&d& #" sist#ma m&n,r)%i c&.
E" C&ns#'& d#" R#. 3%# *ri$ad& d# s%s *&d#r#s '%dicia"#s+ s# *%#d# sint#ti2ar #n
tr#s *%nt&s.
a1 En *ri m#r "%-ar+ %na &!ra d# d#str%ccin+ "a casi t&ta"i dad d# "a
administracin d#" anti -%& r6-i m#n d#sa*ar#c#. S"& s%!sist#n "&s c%#r*&s
administrati $&s #s*#cia"i2ad&s+ #n ra2n d# s% car,ct#r t6cnic&.
!1 Ensa.a #di3icar %na sana admi nistracin raci&na"+ %ni3&rm# . c&4#r#nt#<
#" m,s im*&rtant# 3%# "a di$isin t#rri t&ri a" d# 8rancia #n d#*artam#nt&s .
c&m%nas.
c1 Ca!# d#stacar *rinci*a" m#nt# "a 3&rm%" acin d# *rinci*i&s d# 3i"&s&3(a
*&"(tica )%# s#r, "a !as# d# t&da "a #"a!&racin *&st#ri &r+ "a *ri mac(a d# "a "#.+ "a
s#*aracin d# "as a%t&ri dad#s administrati $as . '%dicia"#s< #" "i!#ra"ism& *&"(tic&+
"a i-%a"dad d# "&s ci%dadan&s 3r#nt# a "a admi nistracin . #" "i!#ra"ism&
#c&nmi c&.
Sist#ma Sa'n & In-"6sF En #st# sist#ma n& #9ist# %n r-an& )%# r#s%#" $a
"as c&ntr&$#rsi as )%# s# dan #ntr# "a Administracin P!"ica . "&s *artic%"ar#s+
sin& t&d& "& r#"ati $& a #stas c&ntr&$#rsi as s# r#-%"a *&r #" D#r#c4& C&mn. En
c&ns#c%#ncia t&d& "& r#"aci&nad& c&n "as c&ntr&$#rsi as )%# s# d#ri$#n *&r act&s+
r#s&"%ci&n#s+ c&ntrat&s+ c&n "a Administracin P!"ica s# $#nti" an #n "&s
Tri!%na"#s d# Ord#n C&mn.
1>.3.- CLASES.
S#-n #" Cdi-& Tri!%tari & /)%# r#-%"a "as Sa"as d#" Tri!%na" d# "&
C&nt#nci&s& Administrati $&1 #9ist#n d&s c"as#sF
- C&nt#nci&s& Administrati $& #n mat#ri a Tri!%tari a M
- C&nt#nci&s& Administrati $& #n mat#ri a Administrati $a.
M S&"& 6sta 3%nci&na act%a" m#nt#.
1>.-.- DE8INICION.
Es %n *r&c#s& #n $irt%d d#" c%a" "a "#. 3ac%" ta a "&s *artic%"ar#s *ara
&*&n#rs# a "as d#cisi&n#s . r#s&"%ci&n#s d# "a admi nistraci n *!"ica+ ant# #"
r-an& '%risdicci&na" c&m*#t#nt#.

1>.4.- REGULACION LEGAL.
S% r#-%"acin "#-a" s# #nc%#ntra #n #" art(c%"& ;;1 d# "a CPRG+ #n "a L#. d#
"& C&nt#nci&s&- Administrati $& D#cr#t& 11C- CE+ #n #" D#cr#t& L#. A@- :> d#"
Pr#sid#nt#+ #n #" Cdi-& Tri!%tari &+ . &tras.
1>.i.- PROCEDENCIA.
La *r&c#d#ncia d#" Pr&c#s& d# "& C&nt#nci&s&- Administrati $&+ s# *%#d#
#sta!"#c#r d# "a si-%i#nt# man#raF
a1 C&ntra "as r#s&"%ci&n#s a %n R#c%rs& Administra-i $&+ c&n #" c%a" s#
a-&t# "a $(a admi nistrati $a.
!1 P&r)%# #" r-an& admi nistrati $& n& r#s%#" $# %n R#c%rs& Administrati $&+
#n #" Cdi-& Tri!%tari & s# #sta!"#c# "a *r&c#d#ncia d#" C&nt#nci&s& *&r si"#nci&
administrati $&+ s# ti#n# *&r r#s%#" t& d#s3a$&ra!" #m#nt# *ara #" s&"& #3#ct& d#
*"ant#ar #" *r&c#s&.
c1 C%and& s# r#$&)%# %na r#s&"%cin .a c&ns#nti da *&r "&s int#r#sad&s+ *&r
4a!#rs# inc%rri d& #n #rr&r d# c,"c%"& & d# 4#c4&.
d1 Para "a int#r*r#tacin d# C&ntrat&s Administrati $&.
1>.'.- EL CONTROL CONSTITUCIONAL.
E" c&ntr&" c&nsti t%ci &na" &*#ra *&r m#di& d# "a accin d# AMPARO+ #" )%#
s# #nc%#ntra r#-%"ad& #n #" Art&. ;E@ d# "a C.P.R. . #n "a L#. d# Am*ar&+
E94i!icin P#rs&na" . d# C&nsti t%ci&na"i dad.
1>.H.- PROCEDENCIA G PROCEDIMIENTO EN GUATEMALA.
Pr&c#d# #n "&s cas&s s#?a"ad&s #n #" art&. 1C d# "a L#. d# Am*ar&+ #n
d&nd# s# #nc%#ntra #" *"ant#ami #nt& d# "&s r#c%rs&s admi nistrati $&s *ara )%# #"
am*ar& *r&c#da. Asimism& #" Art&. ;: d# "a C&nsti t%cin+ #" c%a" #sta!"#c# )%# s(
#s *#rmisi !"# *r#s#ntar #" am*ar& sin a-&tar "a $(a admi nistrati $a+ . #s c%and&
s# da #" cas& d# "a 3i-%ra '%r(dica d#" Si"#nci& Administrati $& . #" Art&. 1D d# "a
L#. d# Am*ar&.
1A.- POLICIA ADMINISTRATI=A.
La n&cin d# *&"ic(a #s %na d# "as m,s #m*"#adas #n D#r#c4& P!"ic&+ . "a
)%# m,s s# *r#sta a c&n3%si&n#s+ . a ma"as int#r*r#taci &n#s *&r d&s m&ti $&sF 1.-
P&r "a *&sicin 3i"&s3ica )%# s# as%ma 3r#nt# a" *&d#r d# *&"ic(a< ;.- P&r "a
3%ndam#ntaci n id#&"-ica )%# d# #""a s# 4a-a.
En ta" s#ntid&+ #" *&d#r d# *&"ic(a n& s#r(a #n a!s&"%t& %n r-an& d#"
Estad&+ sin& %na #s*#ci# d# 3ac%" tad & m,s !i#n %na *art# d# a"-%na d# "as
3%nci&n#s m#nci&nadas.
N& s%r-# c&m& %n r-an& d#" #stad&+ sin& c&m& *art# d# "as 3%nci&n#s d#"
#stad&.
1A.a.- CARACTERISTICAS.
a.1 D#!# #manar d# %n r-an& c&m*#t#nt# s#-n "a "#.+ d# "& c&ntrari &
s#r(a %n act& d# a!%s& d# *&d#r & ar!i trari #dad+ c&n
r#s*&nsa!i"idad#s.
!.1 Para s% c%m*"i mi #nt& *%#d# a%t&ri2ars# #" %s& d# "a 3%#r2a *!"ica.
La #'#c%cin d#!# iniciars# d#sd# )%# s# n&ti3ica & *%!"ica. P%#d# s#r
im*%-nada . s&"ici tar "a s%s*#nsin 4asta )%# s# a-&t#n "as acci&n#s
"#-a"#s . )%#d# 3irm# "a r#s&"%cin.
c.1 D#!#n s#r c&ncr#tas . *r#cisas.
d.1 P%#d#n s#r r#$&cadas d# &3ici& *&r #" r-an& )%# "as #mi t#.
#.1 Las rd#n#s d#!#n s#r n&ti3icadas & *%!"icadas+ d# "& c&ntrari & n&
4a. &!"i-acin d# c%m*"i r"as.
3.1 N&rma" . %s%a" m#nt# s&n #scri tas+ #n cas& d# #m#r-#ncia *%#d#n s#r
$#r!a"#s.
1(. b.- DE*INICION .
La P&"ic(a Administrati $a #s "a acti $i dad d#" Estad& )%# "imi ta #"
#'#rcici& d# "&s d#r#c4&s indi$i d%a"#s d# "i!#rtad . d# *r&*i#dad+ *ara
ad#c%ar" &s a "as #9i-#ncias d#" int#r6s -#n#ra".
La P&"ic(a admi nistrati $a #s #" m#di& c&#rci ti $&+ *&r #" c%a" s#
mani3i#sta #" *&d#r *!"ic& d# "a admi nistracin+ a tra$6s d#" Estad&+
"imi ta "&s d#r#c4&s+ "i!#rtad#s . d# *r&*i#dad #n !#n#3ici& d#" !i#n#star
-#n#ra" & !i#n c&mn a tra$6s d# "a am#na2a . d# "a c&accin.
1A.c.- CLASES.
E9ist# di$#rsidad+ *#r& "as mas im*&rtant#s s&nF
a.- S#-%ridad d# !i#n#s . *#rs&nas+ )%# inc"%.# "a tran)%i "i dad *!"ica.
!.- Sa"%!ri dad+ t&mand& m#di das *ara "a sa"%d #n -#n#ra"+ 3%ncin )%#
#'#rc#n $ari&s r-an&s d# "a Administraci n+ c&m& #" Minist#ri & d# Sa"%d.
c.- "a m&ra"i dad+ #ncami nada s% accin a "a *r&t#ccin d# "as !%#nas
c&st%m!r#s.
1A.d.- MEDIOS DE POLICIA ADMINISTRATI=A.
M#di&s 8&rma"#s & G#n#ra"#s
- R#-"am#nt& d# P&"ic(a
- Ord#nan2as d# P&"ic(a
M#di&s Mat#ria"#s & Indi$i d%a"#s
Lic#ncias+ A%t&ri2aci&n#s & P#rmis&s d# P&"ic(a

1A.#.- REGLAMENTO DE POLICIA.
C&nsist#n #n n&rmas '%r(dicas -#n#ra"#s )%# dicta #" &r-anism&
#'#c%ti $& c&n !as# #n s% *&t#stad r#-"am#ntari a )%# "# &t&r-a "a
C&nsti t%cin. Estas n&rmas d#sarr&""an "&s *r#c#*t&s d# "as "#.#s
&rdinarias . s# "#s d#n&mi na r#-"am#nt&s d# a*"icacin+ )%# d#!#n s#r
c%m*"i d&r #n sit%aci&n#s n&rma" #s.
1A.3.- ORDENANJAS DE POLICIA.
S&n dis*&sici&n#s )%# dicta #" #'#c%ti $& . &tras #nti dad#s
c&m*#t#nt#s+ *ara %na r#-in+ d#*artam#nt&+ m%nici*i &+ "&ca"idad.
1A.-.- MEDIOS MATERIALES O INDI=IDUALES.
S# "# c&n&c# c&m& "ic#ncias & a%t&ri2aci&n#s admi nistrati $as+
/*#rmis&s d# *&"ic(a1+ #n s#nti d& *&siti $&+ *%#s *#rmi t#n #" #'#rcici&
"imi tad& d# %n d#r#c4&< . *r&4i!ici&n#s & "imi taci&n#s d# *&"ic(a /rd#n#s
d# *&"ic(a1 #n s#nti d& n#-ati $&+ *%#s n& *#rmi t#n )%# "as *#rs&nas
r#a"ic#n d#t#rmi nadas acti $i dad#s *ara *r#$#ni r #" &rd#n *!"ic&.
1A.4.- LICENCIAS+ AUTORIJACIONES O PERMISOS DE POLICIA.
S&n act&s d# "a admi nistracin )%# *#rmi t#n #" #'#rcici& d# "&s d#r#c4&s
)%# #sta!"#c# "a "#. a 3a$&r d# "&s *artic%" ar#s+ *#r& !a'&
r#-"am#ntaci n. N& cr#an d#r#c4&s+ s"& #"imi nan "&s &!st,c%"&s *ara )%# "&s
int#r#sad&s *%#dan #'#rc#r s%s d#r#c4&s+ d#ntr& d# "imi t#s *ara n& a3#ctar
#" int#r6s -#n#ra". Estas "ic#ncias n& *%#d#n s#r &!'#t& d# c#sin+ s%c#sin
4#r#di tari a ni d&nacin. E'#m*"&F Lic#ncias d# c&nd%cir.
1@.- INTER=ENCIONISMO ESTATAL.
1@.a.- EL INTER=ENCIONISMO ESTATAL EN LA PROPIEDAD PRI=ADA.
Es #" d#sa*&d#rami #nt& & *ri$acin d# "a *r&*i#dad+ *&r ca%sa d#
%ti"idad *!"ica & int#r6s *r#3#r#nt#+ . a cam!i& d# %na ind#mni2acin
*r#$ia. A%n)%# "a C&nsti t%ci n art. >C+ -aranti2a "a *r&*i#dad *ri$ada+
#9ist#n #9c#*ci&n#s+ c&m& "a 3i-%ra '%r(dica )%# s# d#sarr&""a #n #st# *%nt&.
1@.!.- ENPROPIACION. Art. AD CPRG.+ Dt&. @;C. DC- DB- A:+ Dt&. >DE C.
Armas.
Es #" instr%m#nt& "#-a" a" s#r$ici& d#" Estad& *ara int#r$#ni r "a
*r&*i#dad *ri$ada+ si 6sta c&nsti t%.# &!st,c%"&s *ara #" c%m*"i mi #nt& d# s%s
3in#s d# s#r$ici& *!"ic&. Esta insti t%cin a*ar#c# #n "as si#t# *arti das d#
A"3&ns& #" Sa!i& #n #" si-"& 1B #n 8rancia c&n #" n&m!r# d# C&n3iscacin.
1@.c.- NACIONALIJACION G CON8ISCACION. DESARROLLAR.
1@.d.- LAS SER=IDUMBRES ADMINISTRATI=AS.
S&n "as im*%#stas *&r "a "#. *&r ca%sa d# %ti"idad *%!"ica+ & *&r
int#r#s#s d# "&s *artic%"ar#s+ t#ni#nd& car,ct#r 3&r2&s& d# m&d& )%# s#
#sta!"#c#n an #n c&ntra d# "a $&"%ntad d#" d%#?& d#" *r#di& sir$i#nt#.
Las s#r$id%m!r#s c&m& d#r#c4& a )%# #st, s%'#ta "a c&sa a'#na #n %ti"idad
n%#stra & d# %n 3%nd& )%# n&s *#rt#n#c#< & !i#n+ #" d#r#c4& c&nsti t%i d& #n
c&sa a'#na m#diant# #" c%a" #" d%#?& s# 4a.a &!"i-ad& a n& 4ac#r & a d#'ar
4ac#r a"-& #n !#n#3ici& d# &tra *#rs&na & c&sa.
La s#r$id%m!r# "#-a"+ #s "a #sta!"#cida & *&si!"# *&r minist#ri & d# "a
"#.+ ant# "a n#c#sidad d# %n *#did& & *&r ca%sa d# %ti"idad *!"ica< ta"#s
c&m& "a d# *as& d# c&rri#nt# #"6ctrica+ "a d# #stri!& d# *r#sa+ "a d#
sa"$am#nt& . &tras m,s.
1@.#.- CARACTERISTICAS DE LAS SER=IDUMBRES LEGALES.
- N& ""#-an a s#r $#rdad#ras s#r$i d%m!r#s *!"icas
- Pr&d%c#n d#r#c4& a "a c&rr#s*&ndi #nt# ind#mni2acin
- Ti#n#n *&r 3%#nt# n& "a $&"%ntad d#" 4&m!r# sin& "a L#..
1@.3.- DI8ERENCIA DE LAS SER=IDUMBRES ADMINISTRATI=AS G LAS
CI=ILES.
Las s#r$id%m!r#s admi nistrati $as *r#s#ntan a3inidad c&n "as d#" D. Ci$i"+
*#r& n& id#nti dad. E9ist#n c%and& "a *r&*i#dad s&!r#s c&sas inm%#!" #s s# $#
dismi n%i da a" c&nsti t%i rs# s&!r# #""a %na car-a '%r(dica #n 3a$&r d# "a
c&"#cti $i dad+ #st& si-ni3ica )%# "a dismi n%cin $i#n# im*%#sta *&r
dis*&sici&n#s admi nistrati $as+ sin )%# 4a.a aca#cid& %n 4#c4& '%r(dic& )%#
m&ti $# #sas c&ndici&n#s. Las s#r$i d%m!r#s admi nistrati $as ti#n#
#9ist#ncia #n tant& #" inm%#!"# a 3a$&r d#" )%# s# #sta!"#c#n+ manti #n# "a
d#stinacin )%# "# di& &ri-#n. A di3#r#ncia d# "as ci$i"#s )%# *%#d#n s#r
r#a"#s+ & s#a #sta!"#cidas a 3a$&r d# %na c&sa+ & *#rs&na"#s+ c&nsti t%i das
a 3a$&r d# %na *#rs&na d#t#rmi nada+ "as admi nistrati $as SIEMPRE SON
REALES+ !#n#3ician a %na c&sa )%# int#-ra #" *atri m&ni & #stata"+ *ara
at#nd#r c&n #""& %n int#r6s -#n#ra".
1@.-.- REGULACION LEGAL DE LAS SER=IDUMBRES ADMINISTRATI=AS.
Art&s. B@; a" BED< BE:+BBB- B:1+ B:E+BCE+BCB+BC:+BCC d#" Cdi-& Ci$i". Art&s. d#"
EC a" B; d# "a L#. d# Min#r(a.
1@.4.- ELEMENTOS DE LAS SER=IDUMBRES ADMINISTRATI=AS.
a1 E"#m#nt& R#a"F c&nsist# #n "a &!"i-acin )%# *#sa #n #" inm%#!"# d#
*r&*i#dad *ri$ada.
!1 E"#m#nt& P#rs&na"F *#rs&na *ri$ada /indi $i d%a" & c&"#cti $a1 *r&*i#tari a d#"
!i#n -ra$ad&.
c1 E"#m#nt& T#"#&"-ic& & 3ina"istaF #s #" !#n#3ici& c&"#cti $& )%# m&ti $a "a
s#r$id%m!r#+ #" !i#n#star -#n#ra" #s "a 3ina"idad d#" Estad& . 6st# d#!# *ri$ar
s&!r# #" int#r6s *artic%" ar.
1@.i.- RESTRICCIONES ADMINISTRATI=AS.
S&n "imi taci &n#s -#n#ra"#s+ c&nstant#s . act%a"#s )%# *&r m&ti $&s d#
int#r6s *!"ic&+ s# "# im*&n#n a" *r&*i#tari & d# "a *r&*i#dad *artic%"ar+ c&m&
c&ndici&n#s "#-a"#s *ara #" #'#rcici& d# "as 3ac%" tad#s )%# "# -#n#ra #s# d#r#c4&.
Es %na acti $i dad d# *&"ic(a )%# im*"ica #" d#!i"i tami #nt& d#" #'#rcici& d# "&s
d#r#c4&s d# *r&*i#dad *ri$ada. N& d#sm#m!ran "a *r&*i#dad+ sin& )%# im*&n#n
%na t&"#rancia d# *art# d#" d%#?&+ #n int#r6s d# "a c&m%ni dad. E" *r&*i#tari &
4ac# %n sacri3ici& d# n& 4ac#r & d#'ar 4ac#r a"-&< "a r#striccin at#m*#ra+
dismi n%.# & r#stri n-# #" d&mi ni & *artic%"ar+ sin )%i tar" & & #"i mi nar"& & #"imi nar "a
*r&*i#dad.
1@.'.- CARACTERISTICAS DE LAS RESTRICCIONES ADMINISTRATI=AS.
a1 G#n#ra"idadF *&r)%# n& s# im*&n#n s&!r# c&sas d#t#rmi nadas+ sin& )%#
a3#ctan t&das "as c&sas )%# s# #nc%#ntran #n id6ntica sit%acin . c&ndici&n#s.
!1 S&n C&nstant#sF n& s# #sta!"#c#n *&r ti#m*& d#t#rmi nad&.
c1 S&n i"imi tadas #n s% nm#r&F .a )%# s%r-#n d# n#c#sidad *!"icas . #stas n&
*%#d#n "imi tars# a %n "(mi t# n%m6ric&.
d1 Im*&n#n a" *r&*i#tari & &!"i-acin d# n& 4ac#r & d#'ar d# 4ac#r.
#1 N& dan "%-ar a ind#mni2acin+ a" n& im*"icar %na dismin%cin d#" d#r#c4& d#
*r&*i#dad+ #st& n& *r&d%c# da?& '%r(dic&.
31 R#ca#n n& s&"& s&!r# c&sas inm%#!"#s+ sin& tam!i 6n *%#d#n r#ca#r s&!r#
c&sas m%#!"#s+ si#m*r# )%# 6st&s *%#dan a3#ctar #" &rd#n *!"ic&+ P.E'. #$itar #"
4%m& n#-r& *ara n& da?ar #" m#di& am!i#nt#.
1@.H.- PROCESO 5ISTORICO DEL DEREC5O AMBIENTAL EN GUATEMALA.
D#ntr& d# "&s ant#c#d#nt#s d#" D.Am!i#nta" d# G%at#ma" a+ #s n#c#sari& 4ac#r
r#3#r#ncia a "a DECLARACION DE ESTOCOLMO SOBRE EL MEDIO 5UMANO+
c#"#!rada #n Est&c&" m&+ S%#cia #n 1CB;+ #n "a c%a" *artici *ar&n 11; #stad&s+
si#nd& %n& d# #""&s G%at#ma" a+ #n "a c%a" ac#*t dic4a d#c"aracin int#-r,nd&s#
a "&s *r&-ramas m%nici *a"#s *ara "a *r&t#ccin . m#'&rami #nt& d#" m#di&
am!i#nt#+ . "a ca"idad d# $ida #n "& )%# a s% t#rri t&ri & c&rr#s*&nd#+ #" c%a" s#
#nc%#ntra #n "&s c&nsid#rand&s d#" Dt&. E:- :C d#" c&n-r#s& d# "a r#*!"ica LEG
DE PROTECCION G ME0ORAMIENTO DEL MEDIO AMBIENTE. En "a )%# s# cr# "a
COMISION NACIONAL DEL MEDIO AMBIENTE+ r-an& #ncar-ad& d# cr#ar %n
incr#m#nt& ad#c%ad& *ara *"ani3icar+ c&&*#rar . #'#c%tar %n *"an naci&na" *ara
a"can2ar "&s &!'#ti $&s d# c&ns#r$ar . m#'&rar #" m#di& am!i#nt#.
1@.".- COMISION NACIONAL DEL MEDIO AMBIENTE.
#s %n r-an& )%# d#*#nd# dir#ctam#nt# d#" *r#sid#nt# d# "a r#*!"ica . ti#n#
3%nci&n#s d# as#s&r(a . c&&rdi nacin d# t&das "as acci&n#s t#ndi#nt#s a "a
3&rm%" aci&n . a*"icacin d# "a *&"(tica naci&na"+ *ara "a *r&t#ccin .
m#'&rami #nt& d#" m#di& am!i#nt#.
1@."".- INTEGRACION DE LA COMISION NACIONAL DEL MEDIO AMBIENTE.
a1 *&r %n C&&rdinad&r+ n&m!rad& *&r #" Pr#sid#nt# d# "a R#*!"ica+ #" )%# d#!#
r#%ni r "as mismas ca"idad#s )%# %n Ministr& d# Estad&+ ad#m,s d# s#r
*r&3#si&na" & t6cnic& #n "a mat#ri a . %na #9*#ri #ncia m(ni ma d# ; a?&s. s%s
3%nci&n#s s# #nc%#ntra r#-%"adas #n #" art&. ;> d#" Dt&. E:- :C
!1 C&ns#'& T6cnic&+ #" c%a" s# int#-ra c&n 1D mi#m!r&s /Art&. ;A Dt&. E:- :C1 .
s%s 3%nci&n#s s# r#-%"an #n #" art&. ;@ d# "a citada "#..
1E.- REGIMEN PATRIMONIAL DEL ESTADO.
1E.a.- BIENES DEL ESTADO.
E" *atri m&ni & #stata" s# int#-ra *&r "&s !i#n#s d# t&da c"as# )%# #st,n a "a
dis*&sicin d# %n r-an& admi nistrati $&+ *ara )%# sir$an a "&s 3in#s
administrati $&s. S# c&nsid#ran !i#n#s & c&sas *!"icas a)%#""as )%# 3&rmand&
*art# d#" *atri m&ni & #stata"+ s&n %ti"i2adas *&r "a admi nistracin.
1E.!.- CLASI8ICACION DE LOS BIENES DEL ESTADO.
P&r "a 3&rma #n )%# *%#dan s#r %sad&sF
- D# %s& c&mn
- D# %s& *!"ic&
- D# %s& *ri$ad& & *ri$ati $& d# "a admi nistraci n.
1E.c.- BIENES DE USO PRI=ATI=O.
S&n %ti"i2ad&s *&r "a admi nistraci n *ara #" c%m*"i mi #nt& d# s%s 3in#s+ *#r& n& s#
4a""an a dis*&sicin d# t&d&s+ *&r #'#m*" &+ "&s #di3ici&s+ mat#ri a"#s d# &3icina+
m&!i"iari &+ $#4(c%"&s . &tr&s !i#n#s+ n& #st,n a dis*&sicin -#n#ra" d# "as
*#rs&nas.
1E.d.- BIENES DE USO PUBLICO.
S&n d#stinad&s a" s#r$ici& d# t&d&s+ . a "a dis*&sicin d# t&d&s+ & *&r "& m#n&s
d# %n s#ct&r n& indi $i d%a" i2ad& d# "a -#n#ra"idad+ c&m& "& s&n "as c&stas+ r(&s+
camin&s+ *%#nt#s+ #tc+ s% %ti"i2acin s# 4ac# -#n#ra" m#nt# sin *#rmis& #s*#cia"+
sin #m!ar-& *%#d#n #star r#-%"adas+ sin )%# #st& *ri$# #" car,ct#r *!"ic& d#
%s& c&mn.
1E.#.- BIENES DEL PRESUPUESTO.
Es #" c&n'%nt& d# r#c%rs&s d# ca*i ta" /tri !%tari &s . 3inanci#r&s1 )%# ca*ta #"
Estad& *ara s% 3%nci&nami #nt&+ *r#stacin d# s#r$ici&s+ in$#rsin d# &!ra *!"ica
. s% mant#ni mi #nt&. Est&s !i#n#s & r#c%rs&s s# ca*tan *&r m#di& d# im*%#st&s+
ar!i tri &s+ tasas+ r#ntas+ c&ntri !%ci &n#s+ r#-a"(as+ int#r#s#s+ cr6di t&s+ *r#stam&s+
d&naci&n#s+ #tc+ &!t#ni d&s d#ntr& . 3%#ra d#" #stad&.
NOTAF $#r Art&. 1;1 d# "a C&nsti t%ci n.
1E.3.- CARACTERISTICAS DE LOS BIENES DEL ESTADO.
a1 S&n ina"i#na!" #s /Art&. AE1 C.Ci$i"1
!1 La *r&*i#dad d#" #stad& n& *r#scri!# n%nca /art&. AE1 C.Ci$i"1
c1 S# #nc%#ntran #9#nt&s d#" *a-& d# im*%#st&s+ sa"$& )%# s# trat# d#
c&nstr%ccin *&r m#'&ras )%# "a m%nici*a"idad r#a"i2a d# s%s ca""#s.
d1 P%#d#n a*r&$#c4ars# d# #""&s t&d&s "&s 4a!i tant#s+ si#m*r# c&n "as
r#stricci&n#s )%# "a "#. #sta!"#c#. Art&s. AE1 a" AE> C.Ci$i".
1E.-.- ELEMENTOS DE LOS BIENES DEL ESTADO.
a1 E" #stad& . s%s #ntidad#s d#sc#ntra"i2adas . a%tn&mas s&n "&s ti t%" ar#s d#"
d#r#c4& r#a" d# *r&*i#dad.
!1 L&s !i#n#s *%#d#n s#r m%#!" #s & inm%#!" #s.
c1 E"#m#nt& t#"#&"-ic& & 3ina"istaF #s "a %ti"i2acin d# "&s !i#n#s *!"ic&s *ara #"
%s& dir#ct& & indir#ct& d# "a c&"#cti $i dad
d1 E"#m#nt& '%r(dic&F s# *r#s#nta *&r m#di& d#" c&n'%nt& d# dis*&sici&n#s "#-a"#s
)%# #sta!"#c#n "as c"as#s d# !i#n#s d#" d&mi ni& *!"ic&.
1E.4.- REGULACION LEGAL DE LOS BIENES DEL ESTADO.
Art&. 1;1 d# "a C&nsti t%cin+ A@E a" A@C d#" C.Ci$i".
1E.i.- DI8ERENCIAS CON EL PATRIMONIO PRI=ADO.
a1 L&s !i#n#s d#" d&mi ni & *%!"ic& n& s&n s%sc#*ti !" #s d# c&m#rci&< mi#ntras )%#
"&s d# d&mi ni & *ri$ad& si s&n s%sc#*ti !"#s d# "i!r# -&c# d# dis*&sicin.
!1 L&s !i#n#s d#" d&mi ni& *!"ic& s&n a*r&$#c4a!"#s *&r t&d&s "&s *artic%"ar#s+
mi#ntras )%# "&s !i#n#s *ri$ad&s+ s&n a*r&$#c4a!"#s *&r #" "#-i ti m& *r&*i#tari &.
c1 L&s !i#n#s d#" d&mi ni& *%!"ic& s&n in#m!ar-a!" #s+ mi#ntras )%# "&s !i#n#s d#
*r&*i#dad *ri$ada si s&n s%sc#*ti !"#s d# #m!ar-&.
1B.- EL DOMINIO DE LAS AGUAS.
1B.a.- APRO=EC5AMIENTO G REGULACION LEGAL SOBRE EL DOMINIO DE
LAS AGUAS.
En 3&rma s&m#ra #n "&s Art&s. 1;B . 1;: d# "a c&nsti t%cin+ *&dr, $#rs# tam!i 6n
#" d&c%m#nt& #"a!&rad& *&r "a USAC d#n&mi nad& CONSIDERACIONES PARA EL
ORDENAMIENTO DE UNA LEG GENERAL DE AGUAS.
1B.!.- DONDE SE REGULA LO RELATI=O AL APRO=EC5AMIENTO DE LAS
AGUAS.
Art&. 1;B d# "a C&nsti t%cin.
1B.c.- REGULACION LEGAL CI=IL G ADMINISTRATI=A CON RESPECTO AL
DOMINIO DE LAS AGUAS.
a1 Art&s. @BC a" @:: Cdi-& Ci$i"
!1 L#. d# Trans3&rmacin A-raria
c1 Cdi-& M%nici*a"
d1 R#-"am#nt& d# DIGESA
#1 L#. d# Pr&t#ccin . M#'&rami #nt& d#" M#di& Am!i#nt#
31 L#. d# Min#r(a.
1:.- EL DOMINIO DEL SUBSUELO.
C%and& s# 4a!"a d# s%!s%#"& )%#dan c&m*r#ndi d&s t&d&s a)%#""&s r#c%rs&s NO
RENO=ABLES+ /#'. min#ra" #s # 4idr&car!%r&s1 )%# d# c&n3&rmi dad c&n "a C.P.R.
s&n r#c%rs&s )%# *#rt#n#c#n a" Estad&+ . #st,n r#-%"ad&s *&r "#.#s #s*#cia"#s+
/L#. d# Minas . L#. d# 5idr&car!%r&s1. =#r Art&. 1;@ C.P.R. . Art&s. A . @ d# "a
L#. d# 5idr&car!%r&s.
1:.a.- ELEMENTOS DEL DOMINIO DEL SUBSUELO.
a1 E" Estad&+ )%# #s #" "#-(ti m& *r&*i#tari & d#" s%!s%#"&+ "&s .aci mi#nt&s d#
4idr&car!%r&s . "&s min#ra" #s.
!1 L&s #"#m#nt&s )%# s# #nc%#ntran #n #" s%!s%#"&+ .aci mi #nt&s d#
4idr&car!%r&s . min#ra" #s+ as( c&m& c%a")%i#r &tra s%stancia &r-,nica &
in&r-,nica d#" s%!s%#"&.
1:.!.- CARACTERISTICAS.
a1 Es %n !i#n *r&*i#dad d#" Estad&
!1 Es im*r#scri*ti !" #
c1 P%#d# s#r &!'#t& d# #9*"&tacin . #9*"&racin *&r *artic%"ar#s naci&na"#s &
#9tran' #r&s.
d1 S&n r#c%rs&s n& r#n&$a!"#s
1:.c.- CLASI8ICACION DE LOS RECURSOS DEL SUBSUELO.
- 5idr&car!%r&s
- Minas
1:.d.- REGULACION DE LOS 5IDROCARBUROS.
L#. d# 5idr&car!%r&s+ Dt&. L#. 1DC- :>
1:.#.- REGULACION DE MINAS.
L#. d# Minas+ Dt&. A1- C> d#" C&n-r#s&.
1:.3.- CONCESIONES G CONTRATOS PARA LA ENPLOTACION G
ENPLORACION PETROLERA G DE 5IDROCARBUROS.
La dis*&sici&n#s -#n#ra" *ara "&s c&ntrat&s d# &*#raci&n#s *#tr&"#ras )%#dan
c&nt#ni d&s d#ntr& d# "a L#. d# 5idr&car!%r&s+ d#" artic%"& : a" ;A< asimism& #n
#" r#-"am#nt& )%# r#-%"a "a c#"#!racin d# c&ntrat&s d# #9*"&racin .L&
#9*"&tacin d# 4idr&car!%r&s+ r#-"am#nt& *ara &*#rar c&m& c&ntratista d#
s#r$ici&s *#tr&" #r&s & s%!c&ntratista d# s#r$ici&s *#tr&" #r&s.
1:.-.- EL AREA DE ENPLORACION.
Es #" ,r#a )%# #" c&ntratista r#ti#n# *ara #" d#sarr&""& d# s%s &*#raci&n#s
*#tr&"#ras d# #9*"&tacin c&m& c&ns#c%#ncia d# %n& & $ari&s d#sc%!ri mi #nt&s
d# cam*&s c&m#rcia"#s c&n3&rm# a "a "#. . a" c&ntrat&.
NOTAF "##r "a "#. d# 4idr&car!%r&s . "a "#. d# minas.
1:.4.- LICENCIAS DE ENPLORACION.
S&n "as )%# c&n3i#r#n a" tit%" ar+ "a 3ac%" tad #9c"%si$a d# "&ca"i2ar+ #st%diar .
ana"i2ar "&s .aci mi #nt&s *ara "&s c%a"#s 4a.a sid& &t&r-ada.
1:.i.- PLAJO DE LA LICENCIA DE ENPLORACION.
> a?&s *r&rr&-a!" # 4asta *&r ; *#ri&d&s i-%a"#s & m#n&r#s.
1:.'.- DEREC5OS DEL TITULAR DE LA LICENCIA DE ENPLORACION.
a1 Prrr&-a d# s% "ic#ncia
!1 r#n%nciar & c#d#r "a tit%"ari dad d# s% "ic#ncia
c1 3ran)%icias+ !#n#3ici&s . #9&n#raci&n#s
1:.H.- OBLIGACIONES DEL TITULAR DE UNA LICENCIA DE ENPLORACION.
a1 Iniciar &*#raci&n#s #n #" *"a2& m,9i m& d# E m#s#s
!1 Dar a$is& a "a Dir#ccin d#" 4a""a2-& d# &tr&s min#ra"#s distint&s
c1 In3&rmar a "a dir#ccin d#ntr& d#" *"a2& d# > m#s#s+ a *arti r d# "a 3ina"i2acin
d# cada a?& d# #9*"&racin s&!r#F
- d#scri*cin d# &*#raci&n#s . tra!a'&s
- d#scri*cin d# in$#rsin #3#ct%ada
1:.".- CONCESIONES DE ENPLOTACION.
La c&nc#sin d# #9*"&taci n+ c&n3i#r# a" tit%" ar "a 3ac%" tad #9c"%si $a d# #9*"&tar
"&s .aci mi#nt&s *ara "&s c%a"#s 4a.a sid& &t&r-ada.
1:."".- PLAJO DE UNA CONCESION DE ENPLOTACION.
;@ a?&s+ *r&rr&-a!" # *&r 1 & mas *#r(&d&s i-%a"#s & m#n&r#s.
1:.m.- DEREC5OS DEL TITULAR DE UNA CONCESION.
a1 Prrr&-a d# s% c&nc#sin
!1 Dis*&n#r d# "&s *r&d%ct&s min#ra"#s
c1 8ran)%icias+ !#n#3ici&s . #9&n#raci&n#s
1:.n.- OBLIGACIONES DEL TITULAR.
a1 Iniciar &*#raci&n#s #n %n *"a2& m,9i m& d# 1: m#s#s
!1 C&nsti t%i r 3ian2a+ s#-%r& % &tra -arant(a a 3a$&r d#" Minist#ri &+ #n !#n#3ici& d#"
*r&*i#tari & & *#sar d#" t#rr#n&.
1C.- ADKUISICION G DISPOSICION DE BIENES DEL ESTADO.
1C.a.- LA A8ECTACION.
si-ni3ica "a s%'#cin d# %na *r&*i#dad a" r6-i m#n #s*#cia" d#" d&mi ni& *!"ic&+
*&r "a %ti"idad *%!"ica a )%# "a misma s# d#sti na. Pr#s%*&n# %n *&d#r d#
dis*&sicin . #s %n act& '%r(dic& administrati $& c&n #3#ct&s #s*#c(3ic&s )%# s#
di3#r#ncia d# "&s act&s admi nistrati $&s %s%a"#s *&r c%ant& car#c# d# d#sti natari &+
& s#a+ s# diri-# a %na c&sa+ n& a %na *#rs&na . ni si)%i#ra s% *r&*i#tari & *%#d#
c&nsid#rars# d#sti natari &+ *%#st& )%# s% *#rs&na #s indi3#r#nt# a "a
administracin.
1C.!.- LA DESA8ECTACION.
S# da c%and& "a administracin *!"ica+ saca d# s%s in$#ntari &s "&s !i#n#s d# s%
*r&*i#dad . "&s tras"ada+ *&r "&s *r&c#di mi #nt&s #sta!"#cid&s #n "a "#.+ a
*r&*i#dad d# "&s *artic%"ar#s+ *&r #" *r&c#di mi #nt& d# "a s%!asta *!"ica.
1C.c.- REGULACION LEGAL DE LA ADKUISICION G DISPOSICION DE BIENES
DEL ESTADO.
L#. d# C&ntrataci&n#s d#" Estad&+ Dt&. @B- C; d#" C&n-r#s& d# "a R#*!"ica . s%
r#-"am#nt&+ Ac%#rd& G%!#rnati $& 1D@E- C; d#" Pr#sid#nt# #n C&ns#'& d#
Ministr&s d# 3#c4a ;; d# dici#m!r# d# 1CC;.
1C.d.- REGULACION LEGAL DE LAS LICITACIONES PUBLICAS.
Art&s. 1B a" >B Dt&. @B- C; L#. d# C&ntrataci &n#s d#" Estad&.
1C.#.- REGULACION LEGAL DEL SISTEMA DE COTIJACION.
Art&s. >: a" A; Dt&. @B- C; L#. d# C&ntrataci &n#s d#" Estad&.
DONDE SE REGULA LO RELATI=O A LA COMPRA DIRECTAO
Art&. A> Dt&. @B- C; L#. d# C&ntrataci &n#s d#" Estad&.
8IN DEL DEREC5O ADMINISTRATI=O II.

Anda mungkin juga menyukai