PENELITIAN

Pengolahan Limbah Padat Kalsium Karbonat

sebagai Bahan Dasar Pembuatan Beton
Berwawasan Lingkungan Berkelanjutan
Diusulkan
Oleh
Joko umi!anto
"akultas Teknik
#ni$ersitas Negeri %og!akarta
&'(&
Kementerian Pendidikan dan Kebuda!aan
#ni$ersitas Negeri %og!akarta
"akultas Teknik
Alamat: Karangmalang Yogyakarta 55261
Telepon: (0274) 586168 psw 276, 28, 22, (0274) 540715, 5867!4 ("ekan #a$ % (0274)5867!4
LE)BA* PEN+EA,AN ##LAN PENELITIAN
1& '()(l *enel+t+an : Pengolahan Limbah Padat Kalsium Karbonat sebagai Bahan
Dasar Pembuatan Beton Berwawasan Lingkungan Berkelanjuan-
2& Kepala *royek *enel+t+an:
a& ,ama lengkap )engan gelar : -r& 'oko .(m+yanto, /T
0& ,-* : 1680207 1512 1 001
1& *angat23olongan : *enata /()a2---4
)& 'a0atan .ekarang : Tenaga 5)(kat+6
e& *engalaman *enel+t+an : A)a
6& #ak(ltas2'(r(san : Tekn+k2*T& .+p+l )an *eren1anaan
g& 7n+8ers+tas : 7n+8ers+tas ,eger+ Yogyakarta
!& '(mla9 T+m *enel+t+ : 1 (sat(2sen)+r+2man)+r+)
4& :okas+ *enel+t+an : :a0orator+(m 7;+ 4a9an 4ang(nan '(r(san
*en)+)+kan Tekn+k .+p+l )an *eren1anaan
5& Ker;asama
a& ,ama +nstans+ (kala( a)a) : <
0& Alamat : <
6& 'angka =akt( *enel+t+an : 4 (empat) 0(lan
7& 4+aya yang )+perl(kan : >p& 5&000&000,00 (l+ma ;(ta r(p+a9)
Yogyakarta, 5 /e+ 2010
/engeta9(+ Ket(a 4** '(r(san *enel+t+
Ket(a '(r(san
*T& .+p+l ? *eren1anaan
"rs& Ag(s .antosa, /*) "rs& .(y+tna @*, .T, /T -r& 'oko .(m+yanto, /T
,-*:1640822188121002 ,-*:1520814170!100! ,-*:168020715121001
Kajian Kekuatan Beton dan Beton Daur #lang dengan Nilai
Keausan . Keuletan Agregat
Abstrak
*engg(naan 0eton sangat pop(ler )an menempat+ pos+s+ tert+ngg+ )+ 0+)ang rekayasa
s+p+l )+0an)+ngkan 0a9an la+n& 4eton 0ers+6at getas )an s(l+t )+9+n)arkan )ar+
ker(sakan 6+s+k2mekan+s, 0+olog+s )an k+m+aw+& Ker(sakan +n+ 0er)ampak l+m0a9
0eton men+ngkat&
*enel+t+an +n+ 0ert(;(an (nt(k mengka;+ k(at tekan 0eton )an )egra)as+ k(at tekan
(nt(k 0eton )a(r (lang 0e0erapa kal+ yang )+)asarkan pa)a kea(san2ke(letan agregat&
*enel+t+an )+awal+ )engan (;+ keas(san agregat se0aga+ n+la+ kek(atan 0a9an& :angka9
0er+k(tnya a)ala9 )engan pem0(atan 0en)a (;+ s+l+n)er )ar+ 0a9an yang tela9 )+(;+
keasannya& *rose)(r +n+ akan )+lak(kan m+n+mal t+ga kal+ se9+ngga )+keta9(+ gra6+k
9(0(ngan anatara kea(san )an k(at tekan 0eton )an 0eton )a(r (lang&
-n6ormas+ 9as+l penel+t+an +n+ akan 0er(pa gra6+k 9(0(ngan kea(san, k(at tekan 0eton
)an 0eton )a(r (lang& 3ra6+k +n+ )+9arapkan akan 0erman6aat 0ag+ para prakt+s+,
+n)(str+ 0eton s+ap paka+, pemer+nta9, masyarakat pengg(na )an penel+t+ )+ 0+)ang
rekayasa str(kt(r (nt(k peman6aatan l+m0a9 0eton&
A- Latar Belakang
*engg(naan 0eton (nt(k 0+)ang rekayasa s+p+l )+ -n)ones+a sangat pop(ler )an
menempat+ pos+s+ tert+ngg+ )+0an)+ngkanan )engan 0a9an 0ang(nan la+nnya&
Kepop(leran terse0(t )+t(n;(kkan )engan peman6aatan 0eton (nt(k +n6rakstr(kt(r
0+)ang kea+ran, transportas+, ge)(ng, ;em0atan, geotekn+k, ;ar+ngan san+tas+2
penye9atan l+ngk(ngan )an la+n<la+n&
4eton ters(s(n atas ! komponen (tama ya+t( agregat kasar, agregat 9al(s )an pasta
0er(pa semen )an a+r& Komponen ter0esar pa)a 0a9an s(s(n terse0(t a)ala9 agregat
kasar yang 0+sa 0er(pa 0at( pe1a9 ata( ker+k+l yang t+)ak lewat sar+ngan A4 ata( 5
mm& Agregat kasar )alam a)(kan 0eton 0erk+sar antara 70B<75B )ar+ total 8ol(me
0eton pa)at ("+po9(soso, 14)& *rosentase 0esar +n+ mem+l+k+ konsek(ens+ 0a9wa
k(al+tas agregat kasar akan sangat menent(kan kek(atan 0eton yang )+ran1ang&
Ket+ga komponen 0eton se0ag+an 0esar mer(pakan 0a9an yang )+am0+l )ar+ alam&
.e9+ngga peng(naan 0eton sangat 0erpengar(9 pa)a kem(ngk+nan ker(sakan
l+ngk(ngan& .ela+n +t( pa)a proses pem0ang(nan per0a+kan +n6rastr(kt(r yang
meman6aatkan 0eton se0aga+ 0a9an konstr(ks+ ser+ng ter;a)+ per0a+kan 0ang(nan
)engan ;alan mem0ongkar str(kt(r 0eton yang tela9 a)a )an )+gant+ )engan 0eton
0ar(& @as+l 0ongkaran +n+ 0erak+0at men+ngkatnya l+m0a9 pa)at 0er(pa 0eton& Ke)(a
proses pem0ang(nan per0a+kan +n6rastr(kt(r terse0(t mem0er+kan )(a ker(sakan
l+ngk(ngan sekal+g(s ya+t( mengam0+l 0a9an alam 0er(pa agregat kasar )an
men+ngkatkan ;(mla9 l+m0a9 pa)at 0er(pa 0eton&
:+m0a9 0eton pa)at mas+9 mem+l+k+ ke(letan2kek(atan tertent( se9+ngga
mem(ngk+nan )+0(at men;a)+ agregat kasar map(n 9al(s& Kek(atan agregat )ar+
l+m0a9 0eton pa)at sangat pent+ng (nt(k )+keta9(+ apa0+la akan )+g(nakan se0aga+
0a9an peny(s(n 0eton& Kek(atan +n+ sangat )+tent(kan ole9 k(at tekan 0eton sem(la
setela9 men;a)+ komponen str(kt(r& K(at tekan 0eton t+)ak akan mele0+9+ k(at tekan
agregat peny(s(snnya (T;okro)+m(;o, K, 16, Teknolog+ 4eton, *ener0+t ,a6+r+,
Yogyakarta)& .e9+ngga pa)a kon)+s+ tertent( )engan peran1angan 1amp(ran 0eton
yang 0a+k )+m(ngk+nan 0eton yang )+s(s(n )ar+ l+m0a9 0eton akan mem+l+k+ k(at
tekan yang t+)ak 0er0e)a ;a(9 )engan k(at tekan 0eton sem(la&
:+m0a9 0eton 0+sa mer(pakan 9as+l )ar+ 0ang(nan r(sak karena 0en1ana alam sepert+
gempa, tana9 longsor, ke0akaran, serangan k+m+aw+, serangan 0+olog+s, )al la+n<la+n&
.ela+n +t( perkem0angan pem(k+man )an perkantoran yang men(nt(t pem0ang(nan
+n6rastr(k(r 0ar( )engan mem0ongkar 0ang(nan lama akan men+ngkatkan ;(mla9
l+m0a9 pa)at 0eton& Cle9 karena +t( )a(r (lang 0eton akan men;a)+ 0erperan pa)a
0+)ang rekayasa s+p+l&
4eton )a(r (lang se0enarnya m+r+p )engan 0eton 0ar( tetap+ 0eton )a(r (lang
mem+l+k+ 8ol(me semen yang le0+9 t+ngg+& D(ayang et. al )alam .kalny et. Al (2002)
men(n;(kkan 9as+l penel+t+annya 0a9wa ;(mla9 semen sangat pa)a 0eton
0erpengar(9 pa)a gra6+k 9(0(ngan tegangan )an regangan yang )+9as+lkan& .aak,
A&=& et& al (2004) mem0er+kan 9as+l penel+t+an tentang pen)ekatan (nt(k
menent(kan tegangan l(l(9 0eton segar )engan n+la+ sl(mp& *a)a peng(;+an (n+a$+al
*ark, T& et& al (175), =+s19ers )alam E9en, =&# et. al (182) memperl+9atkan
0a9wa k(r8a tegangan tekan<regangan (nt(k 0eton tergant(ng )engan kek(atannya&
*enel+t+an +n+ akan mengka;+ k(at tekan 0eton )an )egra)as+ k(at tekannya pa)a 0eton
)a(r (lang 0e0erapa kal+ yang )+)asarkan pa)a kea(san2ke(letan agregat& *enel+t+an
)+awal+ )engan (;+ keas(san agregat se0aga+ n+la+ kek(atan 0a9an& :angka9
0er+k(tnya a)ala9 )engan pem0(atan 0en)a (;+ s+l+n)er )ar+ 0a9an yang tela9 )+(;+
keasannya& *rose)(r +n+ akan )+lak(kan m+n+mal t+ga kal+ )a(r (lang se9+ngga
)+keta9(+ gra6+k 9(0(ngan anatara kea(san )an k(at tekan 0eton )an k(at tekan 0eton
)a(r (lang yang )+9as+lkan& .ela+n +t( )ar+ 9as+l penel+t+an +n+ akan )+t(n;(kkan gra6+k
9(0(ngan tegangan )an regangan (nt(k kon)+s+ awal20eton 0ar( sampa+ 0eton )a(r
(lang ket+ga&
-n6ormas+ 9as+l penel+t+an +n+ akan menye)+akan gra6+k 9(0(ngan kea(san, k(at tekan
0eton )an 0eton )a(r (lang& 3ra6+k +n+ )+9arapkan akan 0erman6aat 0ag+ para
prakt+s+, +n)(str+ 0eton s+ap paka+, pemer+nta9 )an penel+t+ )+ 0+)ang rekayasa str(kt(r
(nt(k peman6aatan l+m0a9 0eton se0aga+ 0a9an s(s(n 0eton )a(r (lang&
B- Perumusan )asalah
4er)asarkan 0e0erapa penel+t+an ter)a9(l( )an real+ta )+ lapangan yang )+(ra+kan
pa)a latar 0elakang )+r(m(skan 0a9wa ka;+an tentang kek(atan 0er(pa
kea(san2ke(letan agregat kasar yang 0er0(ngan )engan kek(atan 0eton )an 0eton
)a(r (lang yang )+9as+lkan sangat )+perl(kan (nt(k 0+)ang rekayasa s+p+l&
/- Tujuan Penelitan
*enel+t+an +n+ 0ert(;(an (nt(k mengka;+ )an men)apatkan 9(0(ngan antara kea(san
agregat kasar )engan kek(atan 0eton )an 0eton )a(r (lang& .ekal+g(s 0ert(n(an
(nt(k mengeta9(+ t+ngkat )egra)as+ kek(atan 0eton )a(r (lang )an 0erapa kal+ )a(r
(lang 0+sa )+g(nakan&
D- )an0aat Penelitian
/an6aat penel+t+an +n+ a)ala9:
1& *eman6aatan l+m0a9 0eton se0aga+ 0a9an (lang pem0(atan 0eton
2& /er(pakan +n6ormas+ pent+ng 0ag+ prakt+s+, pengelola la0orator+(m teknolog+ )an
0eton )an str(kt(r, pemer+nta9, +n)(str+ )an masyakarakat (nt(k mem+n+malkan
ker(sakan l+ngk(ngan ak+0at l+m0a9 pa)at 0er(pa 0eton )an eksploras+ s(m0er
)aya alam 0er(pa 0at(&
!& .e0aga+ langka9 awal (nt(k penel+t+an lan;(tan 0ag+ penel+t+an rekayasa s+p+l
k9(s(snya tekn+k str(kt(r )an teknolog+ 0eton
E- Tinjauan Pustaka
1& Agregat Kasar
.,- 0! <2847 (2002) mem0er+kan pen)e6+n+s+kan agregat a)ala9 mater+al gran(lar,
m+salnya pas+r, ker+k+l, 0at( pe1a9 )an kerak t(ngk( p+;ar, yang )+paka+ 0ersama<
sama )engan s(at( me)+a peng+kat (nt(k mem0ent(k s(at( 0eton ata( a)(kan semen
9+)ra(l+k& A)a t+ga ;en+s agregat ya+t( agregat kasar, agregat 9al(s )an agregat r+ngan&
Agegat kasar mer(pakan ker+k+l se0aga+ 9as+l )+s+ntegras+ Falam+F )ar+ 0at(an ata(
0er(pa 0at( pe1a9 yang )+perole9 )ar+ +n)(str+ peme1a9 0at( )an memp(nya+ (k(ran
antara 5 mm sampa+ 40 mm& (.,- 0!, 2002&, "+po9(so9o, 14)&
Agragat kasar menempat+ prosentase tert+ngg+ )alam a)(kan 0eton (.kalny, -& et& al,
2002) Gol(me agregat kasar 0+sa men1apa+ 70<75B ("+po9(so)o, 14)& '(mla9 +n+
meng+n)+kas+kan 0a9wa kek(atan agregat kasar sangat 0erpengar(9 pa)a kek(atan
0eton& /esk+p(n 0eton mem+l+k+ kek(atan yang t+)ak akan le0+9 t+ngg+ )+0an)+ngkan
kek(atan agregat peny(s(nnya (T;okro)+m(l;o, 16)
Agregat kasar (nt(k 0eton 9ar(s memen(9+ .,- 0!<2461<11 ya+t( spes+6+kas+
agregat r+ngan (nt(k 0eton str(kt(r& 7k(ran nom+nal agregat kasar 9ar(s memen(9+
seperl+ma ;arak terke1+l antara s+s+<s+s+ 1etakan, ata( sepert+ga kete0alan pelat lanta+,
ata( t+ga perempat ;arak 0ers+9 m+n+m(m anatara t(langan<t(langan ata( kawat<
kawat, 0(n)el t(langan, ata( ten)on<ten)on prategang ata( selongsong&
2& Kek(atan2Ke(letan Agregat&
Kek(atan2ke(letan agregat kasar 0+sa )+tentr(kan )engan (;+ kea(san agregat )engan
(;+ :oas Angeles ata( (;+ ke(letan )engan >()elo66& .(m+yanto, ' (17)
men(n;(kkan 9as+l penel+t+annya 0a9wa k(at tekan 0eton )an )+tent(kan )engan
kek(atan 0a9an )engan :os Angeles )an k(at tekan langs(ng 0at(an& K(at tekan
0eton 0+sa )+pre)+ks+ )engan ke(letan agregat kasar& *enel+t+an )+lak(kan pa)a t+ga
;en+s kek(atan 0at(an se0aga+ peny(s(n 0eton&
!& Kek(atan 4eton
Kek(atan 0eton 0+sa 0er(pa k(at tekan )an k(at tar+k& K(at tekan 0eton )+perole9
)engan k(at tekan s+l+n)er 0er(k(ran )+amter 150 mm )an !00 mm& K(at tekan 0eton
(nt(k str(kt(ral 0er8ar+as+ antara 17,5 /*a sampa+ )engan 55 /*a se0aga+ 0eton
normal& .e)angkan k(at tekan 0eton )+ atas 55 /*a mer(pakan 0eton k(at tekan
t+ngg+& *engg(naan 0eton )+lapangan (nt(k 0er0aga+ ke0(t(9an komponen 0ang(nan
ser+ng men(nt(t k(al+tas yang 0er0er)a karena alasan ekonom+s& 4eton )engan m(t(
)+ 0awa9 17,5 /*a 0+sa men;a)+ )+0(t(9kan (nt(k peker;aan<peker;aan a1(an
6on)as+, lanta+, )an elemen 0ang(nan yang t+)ak 0ers+6at str(kt(ral& Komponen +n+
0+sa )+9as+lkan )ar+ 0eton yang mem+l+k+ k(at tekan le0++9 t+ngg+&
K(at tekan 0eton menent(kan k(r8a 9(0(ngan tegangan )an regangan yang 0er0e)a&
.emak+n t+ngg+ k(at tekan 0eton akan mem0er+kan s+6at 0eton semak+n getas& *a)a
0eton m(t( ren)a9 regangan 0eton 0+sa men1apa+ 0,005& /esk+p(n (nt(k
perna1angan )engan meto)e (l+t+mate mensyaratkan regangan 0eton maks+m(m
0,00!& *a)a peng(;+an (n+a$+al *ark, T& et& al (175), =+s19ers )alam E9en, =&# et.
al (182) memperl+9atkan 0a9wa k(r8a tegangan tekan<regangan (nt(k 0eton
tergant(ng )engan kek(atannya&
4& 4eton "a(r 7lang
4eton )a(r (lang mer(pakan 0eton yang )+9as+lkan )ar+ 0eton se0el(mnya yang
)+ola9 se0aga+ 0at(an alam yang )+pe1a9 se9+ngga men;a)+ agregat kasar& '(mla9
keter(langan pemaka+an 0eton )a(r (lang sangat tergant(ng n+la+ kea(san& ,+la+
keas(san +n+ akan menent(kan perk+raan k(at tekan 0eton )a(r (lang 0er+k(tnya&
"- )etode dan Prosedur Penelitian
1& "ata penel+t+an )an ak(+s+s+ )ata&
"ata pene+l+t+an )+perole9 )ar+ peng(;+an s+l+n)er 0eton m+n+mal 5 0(a9 )an akan
)+(payakan 25 0(a9 (nt(k t+ga ;en+s agregat kasar& Keas(san agregat kasar )+(;+
)engan mes+n (;+ :oas Angeles& Ak(+s+s+ )ata )+lak(kan )engan anal+s+s stat+st+k
(nt(k sampel ke1+l )an sampel 0esar&
2& *rose)(r *enel+t+an
2&1& *ers+apan&
Ya+t( menye)+akan 0a9an<0a9an yang akan )+paka+ (nt(k penel+t+an yang 0er(pa alat
)an 0a9an& Alat yang )+g(nakan pa)a penel+t+an +n+ a)ala9 (;+ )esak 0eton, (;+
kea(san agregat :os Angeles, stra+n ga(ge, ker(1(t A0rams, penga)(k 0eton,
9(mmer tester, ayakan agregat& 4a9an yang )+paka+ a)ala9 semen *E, agregat
9al(s2pas+r, agregat kasar2ker+k+l )an a+r&
2&2& *elaksanaan *enel+t+an
*a)a langka9 +n+ )+lak(kan pem0(atan 0en)a (;+ 0er(pa s+l+n)er )engan (k(ran 150
mm $!00 mm, menyar+ng agregat kasar ses(a+ persyaratan, meng(k(r meng(k(r
sl(mp 0eton, menetapkan 6as yang akan )+paka+, mem0(at peran1angan 1amp(ran
0eton& .etela9 sem(a 0en)a (;+ s+ap, maka langka9 0er+k(tnya a)ala9 (;+ kea(san
agregat (nt(k ! ;en+s agregat yang )+paka+& 7;+ s+len)er )+lak(kan pa)a (m(r 7 )an
28 9ar+& .etela9 (;+ 28 9ar+ 0eton yang tela9 9an1(r )+paka+ se0aga+ 0a9an (nt(k
agregat kasar& *rose)(r )+lak(an se0anyak 4 kal+ se9+ngga )+perola9 )ata k(at tekan
0eton, k(at tekan 0eton )a(r (lang )an kea(san se0anyak 4 kal+ ;(mla9 sampel 0eton&
2&!& Anal+s+s @as+l 5ksper+men&
Anal+s+s 9as+l eksper+men )+lak(an )engan stat+st+k )engan 0ant(an 5$1el& @as+l
eksper+men +n+ akan 0er(pa gra6+k2k(r8a 9(0(ngan anatara keas(san )an k(at tekan
0eton )an 0eton )a(r (lang&
+- Da0tar Pustaka
T;okro)+m(;o, K, 16, Teknolog+ 4eton, *ener0+t ,a6+r+, Yogyakarta)
"+po9(so)o, -&, 14, .tr(kt(r 4eton 4ert(lang, 3rame)+a *(staka 7tama, 'akarta
E9en, =&#&, 182, Eonst+t(t+8e 5H(at+ons 6or 5ng+neer+ng /ater+alas, 'o9n =+ley ?
.ons, ,ew York
.aak, A&=&, 2004, A 3eneral+Ie) approa19 6or )eterm+nat+on o6 y+el) stress 0y sl(mp
an) sl(mp 6low, Eement an) Eon1rete >esear19 8ol&!4, p& !6!<!71
.kalny, '&, /ar19an), '&, Cl)er, -&, 2002, .(l6at Atta1k on Eon1rete, .pon *ress,
:on)on
.,-, 2002, Tata Eara *er9+t(ngan .tr(kt(r 4eton (nt(k 4ang(nan 3e)(ng (4eta
Gers+on), 4an)(ng
.(m+yanto, ', 16, *re)+ks+ K(at Tekan 4eton )engan 7;+ K(at tekan langs(sng
4at(an, '(rnal Teknolog+ )an *en)+)+kan Ke;(r(an, 8ol& 2 no& 75
*ark, T& An) *a(ly, >&, 175, >e+n6or1e) Eon1rete .tr(1t(res, /1@+ll, ,ew York
,- Bia!a Penelitian
,o& 'en+s *engel(aran '(mla9
4a9an )an alat
1& .emen *E >p 400 000,00
2& T+ga ;en+s agregat kasar2ker+k+l a m! >p 450 000,00
!& Agregat 9al(s2pas+r 2 m! >p !50 000,00
4& *emel+9araan alat >p !00 000,00
5& .em+nar proposal >p 400 000,00
6& *engga)aan >p !00 000,00
7& .em+nar 9as+l penel+t+an >p 400 000,00
8& "+sem+nas+ 9as+l penel+t+an (nt(k sem+nar >p 400 000,00
& A)m+n+stras+ >p 500 000,00
@onorar+(m
10& *enel+t+ >p 600 000,00
11& *em0ant( penel+t+ >p !00 000,00
12& /a9as+swa yang terl+0at (2 orang) >p 500 000,00
Total 4+aya >p 5 000 000,00
I- Jadual Penelitian
,o Keg+atan =akt( *elaksanaan (0(lan ke<)
1 2 ! 4
1 *ers+apan
2& Ka;+an *(staka
!& *eng(;+an )an ak(+s+s+ )ata )+ la0orator+(m
4& *engola9an )an anal+s+s 9as+l )ata eksper+men
5& *er0a+kan ;+ka a)a2perl(
6& :aporan
J- Personil Penelitian
1& Ket(a *enel+t+:
,ama :engkap )an 3elar : -r& 'oko .(m+yanto, /T
'en+s Kelam+n : *r+a
,-* : 168070215121001
Kea9l+an : Tekn+k .tr(kt(r
*angkat23olongan : As+sten A9l+2---4
'a0atan : .ta6 *enga;ar
#ak(ltas2'(r(san : Tekn+k2.+p+l )an *eren1anaan
=akt( *enel+t+an : 10 ;am2m+ngg(
2& :a0oran2pem0ant( penel+t+ :
,ama :engkap )an 3elar : .()arman, .*)
'en+s Kelam+n : *r+a
,-* : 1610214110!1001
Kea9l+an : 4a9an 4ang(nan
*angkat23olongan : *enata2---"
'a0atan : Tekn+s+ :a0orator+m 4a9an 4ang(nan
#ak(ltas2'(r(san : Tekn+k2.+pl )an *eren1anaan
=akt( *enel+t+an : 10 ;am2m+ngg(
K- Data Pribadi Peneliti
,ama : 'oko .(m+yanto
Alamat r(ma9 : /alangre;o >T 4 >= !4, =e)omartan+, ,gemplak, .leman
Alamat kantor :'(r(san *en)+)+kan Tekn+k .+p+l )an *eren1anaan #T 7,Y
5<ma+l :;s(m+yantoJya9oo&1om
*iwa!at Pendidikan1
.!, 0el(m selesa+, 0+)ang Ker(sakan .tr(kt(r, T9a) Eo19ran >esear19 Eenter t9e
7n+8ers+ty o6 /+ss+ss+pp+, 7.A
.2, 2000, 0+)ang Tekn+k .tr(kt(r, '(r(san Tekn+k .+p+l 7n+8ers+tas 3a);a9 /a)a,
Yogyakrta
.1, 12, 0+)ang Tekn+k .tr(kt(r, '(r(san Tekn+k .+p+l 7n+8ers+tas 3a);a9 /a)a,
Yogyakrta
Pengalaman Penelitian1
-solas+ 0akter+ per(sak 0ang(nan
"eteks+ ker(sakan str(kt(r ;em0atan )engan meto)e kelengk(ngan lapangan
Ka;+an k(at tekan 0eton )engan (;+ k(at tekan langs(ng 0at(an
Pengalaman Pro0esional
/ana;er konstr(ks+ pem0ang(nan kamp(s terpa)( 7/Y 16<2002
/ana;er konstr(ks+ pem0ang(nan kamp(s 73/ 4ank "(n+a 1!<17
"ep(ty E9+e6 >es+)ent 5ng+neer pem0ang(an kamp(s 73/ 1!
D(al+ty Eontrol 5ng+neer pem0ang(nan perpan;angan lan)asan lapangan ter0ang
A)+s(1+pto, Yogyakarta 11<12
Pengalaman )engajar:
.tr(kt(r 4eton 4ert(lang, 2010<sekarang
.tr(kt(r 4a;a, 17<2002
*emrograman Komp(ter, 16<18
*ela0(9an, 16<18
:apangan Ter0ang, 16<18
Yogyakrta, 5 /e+ 2010
'oko .(m+yanto