Negara Malaysia mempunyai sejarah pembentukan negara bangsa

yang amat panjang dalam mengorak langkah mencapai kemerdekaan. Selari

dengan proses tersebut, pendidikan juga telah berkembang seiring dengan
zaman. Maka, dapatlah disimpulkan bahawa sistem pendidikan di Malaysia
boleh dibahagikan kepada tiga peringkat iaitu sebelum merdeka, selepas
merdeka dan sistem pendidikan semasa. Perkembangan sistem pendidikan
sebelum merdeka terbahagi kepada empat peringkat iaitu sebelum
kedatangan British, tempoh penjajahan pertama, tempoh penjajahan kedua
dan awal kemerdekaan, iaitu sebelum pembentukan gagasan Malaysia.
Perkembangan sistem pendidikan selepas merdeka terbahagi kepada tiga
tahap iaitu tahap pertama(!"#$!"%&, tahap kedua(!""$!'(& dan tahap
ketiga(!'$!'%&. Perkembangan sistem pendidikan semasa pula berlaku
selepas tempoh !'%.
PERKEMBANGAN SISTEM PENDIDIKAN SEBELUM MERDEKA
Pada peringkat pertama sistem pendidikan sebelum merdeka iaitu
sebelum kedatangan British pendidikan pada umumnya merupakan
pendidikan yang tidak menekankan soal )ormal. Penekanan hanyalah kepada
pengajaran kitab suci *l$+uran, tingkah laku dan akhlak yang baik,
pengetahuan dan juga si)at kerohanian.
,erdapat juga sebilangan pelajar yang mempelajari pendidikan agama di
sekolah$sekolah pondok yang ditubuhkan oleh para ulama -slam yang
terkenal pada zaman tersebut. Sekolah$sekolah jenis ini masih boleh dilihat
sekarang di negeri$negeri seperti .elantan, ,erengganu dan .edah.
Pada amnya pendidikan tradisi ini mempunyai kurikulum yang terlalu sempit
kerana pelajaran adalah terhad kepada teks *l$+uran sahaja. Namun,
kelebihan yang boleh diperolehi daripada aspek pengajaran sebegini ialah ia
telah berjaya mewujudkan ramai tokoh agama yang bukan sahaja terkenal
dalam bidang agama, tetapi juga mempunyai tahap etika yang amat tinggi.
Perkembangan sistem pendidikan semasa penjajahan British(!/0$
!/"& pula bermula setelah 1rancis 2ight mengambil Pulau Pinang hingga
menjelang Perang 3unia .edua. Pada masa itu, kerajaan British mula
memberi perhatian terhadap pendidikan di negeri$negeri Selat.
Blundell(4abenor negeri Selat& telah mencadangkan supaya ditubuhkan
sekolah$sekolah 5ernakular Melayu di negeri$negeri Selat dengan bantuan
kerajaan British. Pada tahun /%", Blundell dengan bantuan kewangan
daripada 36MM ,emenggung 7ohor telah menubuhkan dua buah sekolah
5ernakular Melayu di Singapura. Selepas itu, pada tahun /%/ hingga /"#,
kerajaan British telah menubuhkan beberapa buah sekolah Melayu di Pulau
Pinang dan Melaka.
Mata pelajaran$mata pelajaran yang biasa diaplikasikan di sekolah$
sekolah 5ernakular ialah Bacaan, Mengarang, 8jaan, Menulis, -lmu 9isab,
2atihan 7asmani dan -lmu *lam. 4erakan bimbingan juga mula dikembangkan
di ,anah Melayu ketika ini. Pejabat Pelajaran Negeri$negeri Selat dan Negeri$
negeri ,anah Melayu Bersekutu mengeluarkan :A Guide To Careers In
Malaya For Parents, Teachers and Pupils. Buku tersebut mengandungi
analisis senarai kerja yang terdapat di dalam perkhidmatan kerajaan.
Pada awal kurun ke$;(, mata pelajaran Perkebunan dan *nyaman telah
ditambah ke dalam kurikulum sekolah. Murid$murid akan memasuki 3arjah -
hingga 3arjah -5. Selepas itu, hanya sebilangan kecil pelajar sahaja yang
berpeluang melanjutkan pelajaran ke Special Malay Class, di mana mereka
dapat meneruskan persekolahan di sekolah -nggeris kelak.
Sekolah 5ernakular <ina yang pertama telah didirikan oleh Persatuan
Mubaligh 2ondon di negeri Melaka pada tahun /%, dan kemudiannya di
Singapura pada tahun /!. Pada tahun !((, dua orang menteri dan
pendidik dari negeri <hina, .ang 6ou =ei dan 2iang +i <hau telah
mendirikan sekolah 5ernakular <ina dan menggabungkan pengajaran
<on)ucious dengan pengajaran sains Barat. .urikulum yang diperkenalkan
adalah berorientasikan kepada negara <hina. Sesetengah sekolah dijadikan
pusat untuk menyebarkan sentimen anti British. Pentadbiran -nggeris
kemudiannya telah mengawal segala akti>iti sekolah dan kurikulumnya
menjadi bertambah baik.
Perkembangan sekolah 5ernakular ,amil bermula semasa
perkembangan ladang getah, kelapa sawit, kopi dan gula di ,anah Melayu.
,erdapat ramai buruh dari negara -ndia telah diambil untuk bekerja di estet$
estet. Pendidikan dalam bahasa ,amil diberi di salah sebuah sekolah
cawangan Singapore 1ree School mulai tahun /#0. .umpulan$kumpulan
mubaligh .ristian banyak memberi sumbangan kepada perkembangan
pendidikan )ormal dalam bahasa ,amil pada peringkat awalnya. Sehingga
tahun !#/, terdapat # buah sekolah ,amil kerajaan, % buah sekolah
estet, ;# buah sekolah mubaligh dan "( buah sekolah ,amil swasta di
seluruh Semenanjung ,anah Melayu. Sepertimana sekolah 5ernakular
Melayu, sekolah$sekolah 5ernakular ,amil terhad pada peringkat rendah
sahaja dan seperti sekolah$sekolah <ina, kurikulum sekolah$sekolah ,amil
berorientasikan negara asal mereka, -ndia. Buku$buku dan tenaga pengajar
dibawa dari Sri 2anka dan -ndia.
Sementara itu, perkembangan bagi sekolah -nggeris pula bermula
apabila pada peringkat awal penubuhannya, kebanyakan sekolah -nggeris
didirikan daripada hasil usaha kaum mubaligh .ristian. Pada tahun /",
Penang 1ree School telah ditubuhkan dan mempunyai beberapa matlamat
seperti berikut?
i. untuk semua bangsa@
ii. mendidik supaya berdisiplin, berkelakuan baik dan rajin@
iii. ibu bapa yang berkemampuan dikehendaki membayar yuran
sekolah dengan kadar berpatutan@
i>. murid akan belajar membaca dan menulis Bahasa -nggeris dan
mempelajari -lmu .ira$kira@
>. murid Melayu akan diajar Bahasa Melayu@
>i. rancangan yang sama diadakan juga untuk bangsa lain@
>ii. murid akan diajar tentang pekerjaan seperti pertukangan menjahit
dan lain$lain@
>iii. diajar supaya menghormati ibu bapa dan agama .ristian.
Pada tahun /;", Melaka 1ree Schol ditubuhkan serta disusuli dengan
penubuhan 5ictoria -nsitute pada tahun /!#, Sekolah .ing 8dward 5-- di
,aiping pada tahun !(". Pada awal kurun ke$;(, semua 1ree School telah
diambil alih oleh kerajaan. Pada tahun !(% pula, sebuah sekolah Melayu
iaitu Malay <ollege .uala .angsar ditubuhkan khas untuk anak$anak Melayu
peringkat atasan. Sementara itu, perkembangan sistem pendidikan untuk
tempoh kedua selepas kedatangan British pula bermula dari tempoh !0"$
!%'. Perkembangan pendidikan terbantut apabila pihak 7epun telah
menakluki ,anah Melayu pada tahun !0 sehingga tahun !0% iaitu pada
Perang 3unia .edua. Pada zaman ini, kebanyakan sekolah terpaksa ditutup
dan hanya sebilangan kecil daripadanya digunakan untuk mengajar bahasa
7epun.
Selepas kekalahan pihak 7epun ke atas pihak -nggeris, kurikulum asal
telah diaplikasikan semula. =alau bagaimanapun, beberapa laporan
cadangan terhadap kurikulum baru telah digubal. 2aporan$laporan yang
dimaksudkan ialah 2aporan Barnes !%, 2aporan 1enn$=u !%, Ardinan
Pelajaran, 3asar Pelajaran .ebangsaan dan 2aporan Bazak !%".
3i antara cadangan yang telah dikemukakan ialah menuntut kerajaan supaya
menyediakan kemudahan$kemudahan pelajaran dan pembelajaran serta
menyediakan guru$guru terlatih di sekolah$sekolah. 4uru$guru ini merangkumi
mereka yang mempunyai rekod penilaian yang baik serta mempunyai etika
pengajaran yang boleh dicontohi oleh para pelajar.
Sistem pendidikan di Malaysia pada awal kemerdekaan bermula
setelah Parti Perikatan merebut % daripada %; kerusi dalam Pilihan Baya
Cmum pertama di Persekutuan ,anah Melayu.Sistem pendidikan pada
zaman ini masih berorientasikan sistem yang telah tercatat di dalam 2aporan
Bazak. Pada tahun !%!, cawangan Cni>ersiti Malaya telah ditubuhkan di
.uala 2umpur. .ursus$kursus yang ditawarkan ialah .ejuruteraan, Sastera
dan Sains. Pada tahun ini juga 2aporan Bahman ,alib diwujudkan iaitu pada
tahun !"(.
PERKEMBANGAN SISTEM PENDIDIKAN SELEPAS MERDEKA
Perkembangan sistem pendidikan di Malaysia selepas merdeka bermula pada
tahun !"# hingga !'%. ,ahap pertamanya(!"#$!"%& pula menekankan
perlaksanaan *kta Pelajaran !". *ntara yang dilaksanakan dalam tahap
pertama ini, termasuklah pemansuhan Peperiksaan Masuk Sekolah
Menengah(!"0&, penubuhan sistem Pendidikan *neka 7urusan(!"%& dan
penubuhan Pusat 2atihan 3aerah.
,ahap kedua(!""$!'(& pula dilaksanakan dibawah Bancangan Malaysia
Pertama yang digubal untuk menyelesaikan masalah ekonomi dan sosial
yang timbul pada masa itu. *ntara yang dilaksanakan dalam tempoh ini
termasuklah penubuhan Sekolah Menengah ,eknik dan 5okasional,
penyelarasan sistem pendidikan melalui Polisi Pendidikan .ebangsaan serta
penubuhan 2embaga Peperiksaan Malaysia.
,ahap ketiga(!'$!'%& merupakan pengubahsuaian sistem pelajaran dan
latihan untuk memenuhi keperluan$keperluan perkembangan ekonomi serta
mengeluarkan lebih ramai tenaga kerja mahir bagi melancarkan perlaksanaan
3asar 8konomi Baru. *ntara yang ditekankan ialah peranan pendidikan
dalam perpaduan(Bancangan Malaysia .edua&, penubuhan Bukun Negara
dan Pusat Pengajian Sains.
PERKEMBANGAN SISTEM PENDIDIKAN SEMASA
3alam jangka waktu ini, ideologi negara bagi sistem pendidikan adalah
Bukun Negara dan tumpuannya adalah sejajar dengan pembangunan negara.
*spek yang sangat penting dalam pendidikan iaitu berkaitan dengan etika
turut ditekankan dalam Bukun Negara, iaitu D.esopanan dan .esusilaanE.
*spek ini sering diaplikasikan dalam banyak mata pelajaran yang diajar di
sekolah$sekolah bagi mewujudkan para pelajar yang tinggi moral dan etika
mereka.
7awatankuasa .abinet Mengkaji Pelaksanaan 3asar Pelajaran
ditubuhkan pada bulan September !'0 untuk mengkaji pelaksanaan sistem
pelajaran kebangsaan bagi?
:Mengkaji semula matlamat dan erkesannya sistem pelajaran
sekarang, termasuk kurikulumnya, dalam rangka dasar palajaran
yang !ujud, dengan tujuan untuk memastikan aha!a keperluan
tenaga rakyat negara dapat dipenuhi sama ada dari segi jangka
pendek mahupun jangka panjang, dan leih"leih lagi untuk
memastikan aha!a sistem pelajaran itu dapat memenuhi
matlamat negara ke arah melahirkan masyarakat yang
ersatupadu, erdisiplin dan terlatih#
$Sumer% &ducation In Malaysia, '()*+
Mengikut 2aporan .abinet pada tahun !'! bagi peringkat sekolah
rendah iaitu kurikulum, kemahiran adalah tertumpu kepada bidang
komunikasi, alam sekitar, perkembangan diri yang menekankan aspek #M
dan perkembangan bakat, membantu murid yang lemah serta mengadakan
program pengayaan, pengajaran pemulihan diperbaiki lagi dan .urikulum
Baru Sekolah Bendah dicadangkan.
Bagi peringkat sekolah menengah pula, sistem baru bagi pelajaran
>okasional, jurusan perdagangan dipertingkatkan, penekanan terhadap mata
pelajaran Matematik, Sains dan Bahasa, penekanan kepada akti>iti ko$
kurikulum, bimbingan dan kaunseling diwujudkan di sekolah serta .urikulum
Bersepadu Sekolah Menengah dicadangkan.
Pada tahun !!($an, peperiksaan Cjian Penilaian Sekolah
Bendah(CPSB&, Penilaian Menengah Bendah(PMB&, Sijil Pelajaran
Malaysia(SPM& dan Sijil ,inggi Pelajaran Malaysia(S,PM& telah
diperkenalkan. Selain itu, beberapa akta telah digubal untuk memantapkan
sistem pendidikan di negara ini termasuklah?
i. *kta Pelajaran !!%
ii. Bang Cndang$Cndang Pendidikan !!%
iii. Bang Cndang$Cndang -nstitusi Pengajian ,inggi Swasta !!"
i>. Bang Cndang$Cndang Cni>ersiti dan .olej(Pindaan !!"&
>. Bang Cndang$Cndang Majlis Pendidikan ,inggi Negara !!"
>i. Bang Cndang$Cndang 2embaga *kreditasi Negara !!"
Perkembangan terhadap sistem pendidikan berterusan sehingga ke hari
ini antaranya termasuklah penubuhan Sekolah B8S,*B- !!%, .oridor Baya
Multimedia !!!, Cjian Bahasa -nggeris(MC8,&, PSM- ;((#, Sekolah
=awasan dan Pelan -nduk Pembangunan Pendidikan ;((". Perlaksanaan
pelbagai program ke arah perkembangan sistem pendidikan ini akan
berlanjutan untuk masa$masa yang akan datang. Pelajar$pelajar yang
dahagakan ilmu pengetahuan terus meningkat dari setahun ke setahun dalam
menda)tarkan diri mereka ke sekolah$sekolah rendah dan menengah di
seluruh Malaysia.