F I Botanikes

Fjalorthi i botaniks nga FGJSSH (1980)
Mr. Agim Spahiu

10 mars 2009
Prmbledhje
Ky Fjalorth sht nxjerr n mnyr elektronike (automatikisht), me an t programeve: grep, sort, uniq , awk etj., duke u mbshtetur n Fjalorin e gjuhs s
sotme shqipe t vitit 1980.
m. Bim e vendeve t nxehta, me
dru t mueshm, t rnd e t fort,
zakonisht me ngjyr t zez, i cili prdoret pr orendi, pr vegla muzikore e
pr punime artistike. Abanoz i zi (i kuq).
Dru abanozi. Orendi prej abanozi. Vegl
muzikore prej abanozi.
f. Bim barishtore shumvjeare,

me krcell t holl, me gjethe vezake, me
lule t verdha, q rritet n livadhe dhe q
el n llim t pranvers; lule pranvere.
elin (dalin) aguliet. Mbledh agulie.
ABANOZ
AFION
AGULIE
f. vet. Emr i prbashkt pr

aguliet dhe pr bimt e tjera barishtore,
q hyjn n nj grup me to.
AGULIORE
m. 1. shih HASHASH,I 1.
m. sh. Bim barishtore shumvjeare, me krcell t gjat, me et

gjatoshe e me push, q rritet n livadhe
e n gurishta dhe q lulzon n qershorgusht.
AGALLAR
AH
f. Bim e vendeve t ngrohta, me

gjethe shum t gjata, t trasha, me tul,
t dhmbzuara e me gjemba, nga t cilat
nxirren je pr industrin tekstile, pr
litart etj. Fije agaveje. Lulet e agaves.
Rritja e agaves.
AGAVE
AGNUSHE
I m. Dru gjethor i pyjeve malore, me trung

t trash, me lvore t lmuar t bardheme ose ngjyr mishi, lnda e t cilit
prdoret pr orendi, n ndrtim etj. Ah i
bardh (i kuq). Pyll ahu. Dru ahu. Drras ahu. Tryez (dollap) ahu.
f. vet. Emr i prbashkt pr drur
si ahu, dushku, gshtenja e t tjer, q
hyjn n nj familje me ta. Familja e
ahoreve.
AHORE
II f. shih MEND/R,RA. Ajazm

e egr (e but).
AJAZM
f. Bar zemre, sanz.
f. vet. Emr prmbledhs pr portokallet, limont, mandarinat, nernxat

dhe pr drur t tjer frutor t ktij
lloji, q rriten n vende t ngrohta dhe
q jan gjithnj t blert; kokrrat, frutat e ktyre drurve. Mbjellja (rritja) e
agrumeve. Plantacione agrumesh. Vjelja
e agrumeve. Lngje agrumesh.
AGRUME
m. Dru gjetherns i pyjeve malore,

me lule t verdha n vile, lnda e t cilit
sht e fort dhe prdoret pr orendi, pr
sende zbukurimi etj.; karth. Dru ajdsi.
AJDS
mb. 2. Q ndodhet n ajr, q nuk

sht i futur n tok. Pjesa ajrore e
bims. Rrnj ajrore.
AJROR
f. Dru bishtajor i vendeve t ngrohta,

me lvore t plasaritur, me gjemba, me
gjethe vezake t renditura n t dy ant e
nj bishti t gjat dhe q bn lule zakonisht t bardha, t grumbulluara n vile
e me er t mir; driz e but. Akacie
e bardh (e verdh. Pyll akaciesh. Lule
akacieje.
m. * Bar argjendi kputje. Lule

argjendi shih te LUL/E,JA.
AKACIE
AKSH
ARGJEND
ARITH
ARITHE
m. Lloj pishe mali me hala t holla e t

shkurtra, t vendosura pes e nga pes;
pish ballkanike, molik. Arneni i zi (i
bardh). Pyll arneni. Bucel arneni.
m. vjet. * Lule akshami shih te

LUL/E,JA.
AKSHAM
ARQIT
ARTI
m. krahin. shih MAKTH, I I.
AKULL
m. 3. Lule akulli shih te LUL/E,
mb. * Lule alle shih te LUL/E,JA.
ARRAKAE
Bim me krcell e me gjethe si t

lulediellit q i ka rrnjt si patate e q
hahen.
f. krahin. Lulekae.
I m. Shkurre gjethernse dy-tre metra

e lart, me gjethe t kmbyera si t arrs,
me lule t blerta n t verdh, q bn
kokrra t vogla e t zeza dhe q prdoret
pr ngjyrosje e n mjeksi; pjerz. Arr
i egr. Gjethe arri.
ARR
I f. 4. anat., shih VEZOR/E,JA.

m. Bim e viseve tropikale t
Ameriks, q i ka gjethet t gjata e
me gjemba dhe q bn kokrra t mdha
vezake me nj tuf t vogl gjethesh n
maj, me tul t mbl, me lng e me er
t mir; fryti i ksaj bime. Lng ananasi.
ANANAS
ANSOR
m. Pish mali, rrobull. Artiri i kuq (i

bardh). Pyll artiri.
f. Lule arush dorzonj. Rrush
arushe shih te RRUSH,I.
ALLME
AM
f. krahin. 1. Shelg i but.
ARUSH
JA.
ALL
krahin. Urithe.
ARNE
m. Trik, bar ethesh.
AKTH
m. krahin. Kputje, bargjan.
f. vet. Familje drursh, q prfshin drur e shkurre si arri etj.
ARRORE
f. 1. Pem frutore me trup t lart

e t trash, me dru t fort e shum t
mir pr orendi etj., me lvore t lmuar
ngjyr hiri, me gjethe t mdha e me
lule si vile, q bn kokrra me lvozhg
t fort, me shark t gjelbr e me thelb
t ushqyeshm, t ndar n katr pjes;
kokrra e ksaj peme. Arr gunge. Arr
gajg (ruk). Arr bukje arr me thelb
t madh, t plot e q del leht. Arr
mishje arr s cils nuk i del thelbi leht.
Arr pjeshke arr q i ndahet leht thelbi.
Arr vajse. Arr fyk (fyrb). Dru arre.
Gjethe arre. Vaj arre. Thelbi i arrs.
Ngjyr arre ngjyr kafe e murrme. Thyej
(aj) arra. I ushqyer me thelpinj arre i
ushqyer mir, me gjra t mira.
ARR
mb. Gjethe (rrnj) ansore.
f.
Bim barishtore shumvjeare e viseve t
ngrohta, me gjethe t mdha t prera
thell, q mbillet pr lulet si kok me
et t tulta, t cilat prdoren si ushqim
dhe pr t prgatitur pije, barna mjekimi
etj.; lulja e paelur e ksaj bime. Kok
angjinareje. Sallat me angjinare.
ANGJINARE
m. krahin. Gjethe delli, dejz. Flet

arapliu.
ARAPLI
f.
krahin.
Panxhar; rrep.
Arashka sheqeri. Arashk e egr.
ARASHK
m. Bim kaubore me dru t prdredhur si t dllinjs, me gjethe heshtore,

shum t vogla e t shpeshta, me lule
ngjyr vjollce, q prdoret pr t ngjyer
rroba.
ARGAN
HINDI Dru i egr, i ngjashm me arrn, me lvore t murrme, me gjethe q

kan nj er t rnd, me lule t vogla t
bardha e me fryt si bishtaj ngjyrkafe.
ARR
m. Bim barishtore ose gjysmshkurre

gjethernse, e prhapur sidomos n
vendet e Mesdheut, me lule n trajt vile,
q prdoret si bim aromatike dhe n
mjeksi. Arrsi i verdh bar dhmballe.
lulzon n pranver; presh i egr. Badra e

malit. Badr uji. Lule badre. Karabush
badre.
2. Shpatore, luleshpat.
ARRS
BAFR
III f. Bim barishtore njvjeare, me

gjethe si t trlit, t vendosura dendur
rreth krcellit, q rritet npr fushat ans
detit.
ARRZ
Bar i ngjashm me trlin, i lart

afr nj gjysm metri, me gjethe t holla,
q el lule n ngjyr limoni.
BAGOLIN
f. 1. Pem e vendeve t ngrohta, me

gjethe t vogla e heshtake dhe me lule t
bardha ose ngjyr trndali, q elin n
pranver; fryti i ktij druri, q ka trajt
vezake dhe lvozhg t fort e t lmuar;
thelbi i ktij fryti, q ka shije t mbl
ose t hidhur. Bajame e mbl (e hidhur). Bajame t pjekura (t qruara, t
thata). Bajame me krip. Vaj bajamesh.
Llokume me bajame. Me sy si bajame.
f. vet. Familje drursh dhe shkurresh, n t ciln me e njohura sht arra.
BAJAME
ARRORE
f. Shkurre e viseve malore gjithnj e

blert, me gjethe t ndritshme, t dhmbzuara e me gjemba, me lule t bardha
a ngjyr trndali, q rritet edhe si bim
zbukuruese. Ashe mali. Druja e ashes.
ASHE
II f. Gshtenj e egr.
ASHR
II m. Bim barishtore njvjeare e livadheve, me gjethe t vogla e t rralla n

trajt vezake, me lule ngjyrvjollc dhe
me krcell t degzuar, q kur kputet
lshon nj lng t bardh.
ASHT
ATHJE
f. Rrunj, qelbs. Shartoj bafrn.
m. 1. Dru i vendeve t nxehta, i fort

e me ngjyr t kuqe, q prdoret pr mobilie dhe pr t ngjyer. Orendi (tryez)
bakmi. Boj (ngjyr) bakmi.
BAKM
m. 1. Lule balsami. Lule bali. Lng

bali.
f. shih ATHJEZ,A.
BAL
f. Bim barishtore njvjeare, me

trup t vogl e t degzuar, me lule
ngjyr trndali, t verdha a t katrta
dhe me gjemba t mpreht e t helmet;
ferrnuse. Rrnjt e athjezs. Z athjeza
gruri.
ATHJEZ
f. Lloj trndali, me gjethe gjithmon t blerta, me lule t bardha, me

er t mir e t grumbulluara n tufa;
trndal breshke.
BALKROC
BALOSHE
m. Bim barishtore shumvjeare,

me krcell t drejt, me gjethe gjatoshe
e t dhmbzuara, me lule t bardha, t
verdha n t blert ose t kuqe, q prdoret n mjeksin popullore si bar pr
plag. Gjethe (lule) babaniku. I vuri babanik lungs.
BABANIK
f. 2. Mshtekn.
m.
Lule
LUL/E,JA.
BALSAM
balsami
shih
te
m. Shkurre deri nj metr e lart,

e ngjashme me pjerzn e shkmbinjve,
me gjethe t forta, t qndrueshme e me
dhmbza afr majs, me lule t verdheme, q bn kokrra n ngjyr si n t
verdh ose t kuqrreme.
BALTROK
m. 2. vet. nj. Bim me far, q luan

rolin e mashkullit n kryqzimin pr t
nxjerr nj lloj t ri. Bim bab. Far
bab.
BAB
f. Shkurre e madhe me dru t

lakueshm, me gjethe t vogla gjatoshe,
me lule t verdha, q i kan petlat t ngjitura si luspat e peshkut e me er t keqe.
BALTHUK
f. 1. Bim barishtore shumvjeare,

me krcell t degzuar e t lart rreth nj
metr, me rrnj si qepujk, me gjethe
si t preshit dhe me lule t vogla e t
bardha, q rritet n kullota dimrore e
BADR
f.
Bim barishtore
shumvjeare, e ngjashme me grashinn,
me gjethe t vogla e t renditura dy e nga
BALLBRESHTZ
dy n bisqe, me lule t bardha e n tuf

si t akacies, q rritet n ara e livadhe
dhe q sht ushqim i mir pr kafsht.
BALLGUN m. krahin. Shpardh.
BALLKOT m.
1. Bar peshku. Z peshk me ballkot. 2.
Nj lloj gruri kokrrbardh, me hala t
gjata. * I dha barin e ballkotit dikujt i
mori mendjen, e trullosi.
BAMBU f. Bim e vendeve t nxehta, me krcell t drunjt, t fort, t gjat, me nyja
dhe prbrenda fyl si kallami. Shkop bambuje. Shport (kanistr, kapele) bambuje.
Kasolle bambuje. Pyje me bambu.
BAMJE f. Bim barishtore njvjeare, me krcell t degzuar, me gjethe t mdha e
t ara si pllmb, q bn bishtaja t
vogla, shumfaqshe e si bri dhe q rritet
si perime; bishtaja e ksaj bime, q prdoret pr gjell. Bamje t njoma. Gjell
(mish) me bamje.
BANANE f. Bim e vendeve t nxehta, me
trup t lart, me gjethe shum t mdha,
me lule si vile, q bn fruta t gjat, t
kthyer, t tult, me lkur t trash e t
lmuar, me ngjyr t verdh kur piqen,
t mbl e me er t mir; fruti i ksaj
bime. Pyll bananesh. Lkur bananeje.
Ngjyr bananeje. Akullore me banane.
Qroi bananen.
BAOBAB m. Dru tropikal me trung shum
t trash dhe me kuror t gjer, q bn
kokrra t mdha si kunguj. Baobabi
afrikan.
BAR I m. 1. Bim zakonisht njvjeare, me
krcell t holl e t njom q nuk drunjzohet, me gjethe t holla e t gjata n
ngjyr t gjelbr, e cila mbin e dendur n
livadhe e n vende t tjera dhe shrben
kryesisht si ushqim pr kafsht; prmb.
trsia e bimve t ktij lloji, q rriten
vet n livadhe, n ara etj.; mbulesa e
gjelbr me kto bim; lndin. Bar i gjelbr. Bar i njom (i ri, i that). Bar i
egr bim barishtore q mbin e rritet vet.
Bar i dendur. Bar helmues (i kripur).
Bar mali (knete). Bar vjeshte.
BAR
ARGJENDI shih KPUTJ/E,A II.
BAR
BALSAMI shih BAL,I.
BAR
BERONJE Bim barishtore me gjethe

si t rigonit e me lule t bardha, q
rritet tuf zakonisht npr shkmbinj dhe
q prdoret n mjeksin popullore pr
grat q nuk lindin.
BAR
BIBE Bim barishtore deri nj metr e

gjysm e lart, me lule t bardha si push,
me gjethe t gjata e t holla q dalin
tuf afr rrnjs dhe q prdoren pr
mjekimin e verdhzs s bibave.
BAR
BLETE Bim barishtore njvjeare, me

gjethe vezake, me push e me er t mir
si t limonit, me lule ngjyr trndali ose
t bardha, q prdoret pr t mbledhur
bletn kur roit; milc, lule limoni.
BAR
BRENGE Bim barishtore njvjeare,

me krcell t degzuar, me lule t imta
ngjyr trndali, me gjethe si t shelgut
e me push n t dy ant, q zihet e prdoret pr mjekime popullore.
BAR
BRESHKE Nj lloj bari si qumshtorja,

q lshon kalli si gruri dhe q e ha shum
breshka.
BAR
BUI Bar gjarpri.
BAR
DALLNDYSHEJE Bim barishtore

njvjeare, me gjethe t vogla gati t
rrumbullakta, t cilat kan n mes nj
njoll t zez.
BAR
DELLI shih GJETHE DELLI.
BAR
DERRI Bim barishtore njvjeare, me

krcell t trash e t gjat dhe me lule si
t fshess.
BAR
DJATHI Bim q prdoret pr t zn

qumshtin djath.
BAR
DHMBALLE shih ARRS,I.
BAR
ETHESH shih TRIK/,A.
BAR
FARE Bim barishtore njvjeare, me

gjethe t gjata e t holla, me kalli si egjra
e me fara, q prdoren n mjeksin popullore.
BAR
GOMARI shih GJEMBA,I.
BAR
BAR
BAR
BAR
GRISKLE Bim barishtore shumvjeare, q rritet n pyje e n shkorrete,

q i ka gjethet t vogla e lulet n trajt
kupe, ngjyrmanushaqe e t vendosura
rresht ans krcellit dhe q e bn frytin
si boe.
BAR
BAR
BAR
GRYKE Bim barishtore shumvjeare,

me krcell t drejt e t mbuluar me push
dhe me gjethe t ara anash.
BAR
GURI Bim barishtore njvjeare, me

lule ngjyr vjollce, q rritet zakonisht
npr shkmbinj dhe bn far prej tri
kokrrash t imta e t kuqe.
BAR
BAR
GJAKU
a) Bim barishtore, me krcell t gjat
mbi nj pllmb, i cili, kur kputet, nxjerr nj lng n ngjyr t kuqe. b) shih
BISHTMI, U 1.
BAR
BAR
BAR
BAR
GJALPI Lloj bari q ka er si t bulmetit.
BAR
GJARPRI Bim barishtore shumvjeare, pa lule, me zhardhok, me gjethet

dhe kallirin si t klkazs, q prdoret n
mjeksin popullore kundr helmimit t
bagtive nga gjarpri.
BAR
BAR
GJEDHENI shih KPUTJ/E,A II.
BAR
BAR
HELMI Bim barishtore me krcell t

gjat e t degzuar, q nxjerr lule t
verdha dhe q sht helmuese pr bagtin.
BAR
HNZE Bim barishtore shumvjeare,

me rrnj t gjat boshtore, me gjethe
t renditura n nj bisht njra kundrejt
tjetrs, me lule si t grashins, q mbillet
n toka t varfra si ushqim pr bagtin.
BAR
HIKRRAQI shih SYKA,U.
BAR
HIRRE
a) Bim barishtore njvjeare, me gjethe
si t koprs s egr, me lule t bardha,
q rritet npr lndina dhe q i hidhet
gjizs pr t'i dhn nj er t mir ose
shrimin e hirrzs s kafshve. b) Bar
prdhesi.
BAR
BAR
BAR
BAR
BAR
BAR
BAR
HIRRZE Bar hirre.

I HIDHT shih RRUSHKULL,I.
I IMT Bim barishtore njvjeare, me
krcell t shkurtr e me nyja, me gjethe
t holla, q nxjerr lule t imta, t bardheme e t mbledhura tuf dhe bn fara
t zeza e shum t vogla.
I KEQ kryes. Bim barishtore q mbijn vetvetiu npr ara, npr kopshte etj.
dhe q dmtojn a pengojn rritjen e
bimve t dobishme.
I MADH shih SHPEND/R.RA.
I QELBUR Bim barishtore me gjethe
t holla si t pishs, me lule t kuqe, q
mban er t qelbur.
I TRASH Madrgon.
I VERDH Kuskut.
JODI Tamblagjak, gjak qumshti.
KOLANECI Bar prdhesi.
KRIMBI Bim barishtore, me gjethe t
vogla t prera n mes, me lule t bardha
e ngjyr manushaqe n maj, q bn nj
far t murrme t imt e t rrumbullakt.
KRIPI shih PRUK,U.
KRYEZI Bar i s paemrs.
KUKUNJZE Bim barishtore njvjeare, me gjethe t imta si t gjembait
e me lule t verdha si t trndelins, q
prdoret n mjeksin popullore pr t
shruar kukunjzat.
LEBRE Bim barishtore njvjeare, me
gjethe si gjuh ngjale e me push n t dy
ant, me lule ngjyr trndali t elur,
shrimin e lebrs s gjinjve.
LEPURI Bim barishtore njvjeare, e
but si mndafshi, me farn si xhufk t
gjat e t zbardhur, q rritet deri nj pllmb e prdoret si ushqim pr kafsht.
LNGOSE Bar prdhesi.
LNGJYRE Bim barishtore me gjethe
t gjata, me lule ngjyr manushaqe e me
er t rnd, q prdoret n mjeksin
popullore pr shrimin e lngjyrs.
BAR
LUNGE Bim barishtore me lule t

kaltra ose si t manushaqes, q rritet n
pyll dhe q n mjeksin popullore prdoret pr shrimin e lungave.
BAR
PESHKU Bim barishtore dyvjeare, me

gjethe t mdha, t gjata e t mbuluara
me push, me krcell t drejt, q n maj
ka nj kalli me lule t verdha.
BAR
MAJASLLI Bim barishtore me krcell

t prkulur, me gjethe ngjyr argjendi zakonisht me push n t dy ant, me kuror
lulesh t bardha ose t purpurta, q rritet
n toka t thata.
BAR
PEZMI Bim barishtore shumvjeare,

me krcell t drejt, me gjethe t buta
e t ara si t erit, me lule tuf n maj,
plagt me qelb.
BAR
ME KOK krahin. Trl.
BAR
BAR
MNDAFSHI Bim barishtore shumvjeare, e helmet, me krcell t holl kacavars, me gjethe n trajt zemre, me
lule n tuf e ngjyr jargavani t hapur,
q bn fara t mbshtjella n nj et me
push t gjat.
PRDHESI Bim barishtore njvjeare,

me krcell n ngjyr t errt, me rrnj
t dendura e t hidhura, me lule t
verdha, q prdoret n mjeksin popullore kundr prdhesit t bagtive.
BAR
PLAKASH Lule vjeshte.
BAR
PLASJEJE Bim barishtore njvjeare,

me krcell t degzuar n maj si fshes,
me gjethe vezake, me lule t bardha e n
tuf, q prdoret n mjeksin popullore
pr shrimin e plasjes.
BAR
PLEHU Bim barishtore me gjethe si t

hithrs, me lule ngjyr trndali, me fara
si t lirit n ngjyr t kuqrreme, q
rritet n plehrisht dhe lulzon nga mesi
i vers.
BAR
PLESHTASH Bim barishtore njvjeare, me krcell deri nj metr, me

gjethe si t hithrs, me lule si t shpatores, q rritet npr shkmbinj dhe farat
e s cils prdoreshin n mjeksin popullore pr shfarosjen e pleshtave.
BAR
PULASH Bim barishtore me krcell t

shtrir prtok, gjethet e njoma t s cils
prdoren si ushqim ose n mjekimet popullore.
BAR
PUSHI Bim barishtore shumvjeare,

me krcell t holl, me gjethe t imta,
me lule t mbledhura si fshes, q del n
tufa t dendura dhe q e han kafsht.
BAR
QENI Bim barishtore njvjeare, me

gjethe si t mendrs e me push, me lule
t bardha dhe me fara si t ajit, q rritet
e lart mbi nj pllmb.
BAR
MIU Shpargull.
BAR
MJALTI Lule blete.
BAR
MORRI Bim barishtore njvjeare, me

gjethe si t rrapit, me lule t gjelbra n
t kaltr, q bn fara me dy brthama si
fasule dhe q prdorej kundr morrave.
BAR
NDRGISHTEJE Bim barishtore

shumvjeare, me zhardhok, me krcell
q shtrihet prtok, me gjethe t dhmbzuara, me lule t verdha, q prdoret
n mjeksin popullore pr shrimin e
ndrgishtes.
BAR
NEPRKE Bim barishtore, me gjethe

si t grurit e me pika t zeza.
BAR
NGALOSE shih GURGULLESH/,A.
BAR
NGJITS Gjunjz.
BAR
PASRREGULLI Bim barishtore, me

lule t kuqe e t rrumbullakta si t zambakut, me gjethe si kmb pate, q prdoret n mjeksin popullore pr t sjell
n vete nj njeri, t cilit i ka rn t kt.
BAR
PATE Bim barishtore njvjeare, me

krcell q shtrihet prtok, me gjethe t
vogla n nyjat e krcellit, me lule t gjelbra e anash trndali, q bn fara t
vogla, t cilat i han shpendt.
BAR
QEROSI Bim barishtore me krcell t

trash, me gjethe t rralla e t dhmbzuara si t manit, q bn fara t
vogla t mbshtjella n nj lvozhg me
gjemba si t gshtenjs dhe q prdoret
n mjeksin popullore.
BAR
QUMSHTI Bim barishtore njvjeare,

me krcell si t qumshtores, me gjethe
t holla e t gjata, me gjemba t vegjl si
t hithrs, q u jepet si ushqim bagtive
pr t shtuar qumshtin.
BAR
RRESH Bim barishtore njvjeare, me

lastar shum t holl, t gjat, t but
e t verdhem, me lule ngjyr limoni, q
del npr ara t korrura, nuk e han kafsht dhe prdoret n mjeksin popullore
kundr rreve.
BAR
SAHATI Bim barishtore, me burbuqe

si t zymbylit, q nxjerrin disa jza si
akrepi i sahatit.
BAR
SQUFURI Bim barishtore shumvjeare

gjithmon e gjelbr, me krcell t shtrir
pr tok e t rrnjzuar, me gjethe t
holla si push rreth krcellit, q nxjerr
kalli t verdh.
BAR
BAR
SHLLIRE Bim barishtore, me gjethe

t vogla e me lule t bardha me push,
q vihet n kaden e djathit kundr
shtrepave.
SHKNDIJE Bim barishtore, me gjethe
si t hithrs e me nj vij t bardh, me
lule t vogla e t bardha, q prdoret n
mjeksin popullore pr shrimin e piks
n sy.
BAR
SHPRGTIE Bar i s paemrs.
BAR
SHPIRRE Kuskut.
BAR
SHPRETKE Ryz.
BAR
SHQIPONJE Bim barishtore shumvjeare, e helmet, me krcell t drejt e

me push, me gjethe t gjata, me lule t
verdha si kmbor.
BAR
lule t bardha, q prdoret n mjeksin

popullore pr shrimin e shurrkuqes s
bagtive.
SHURRGJAKEJE Bim barishtore,

me krcell t kuq e t gjat deri nj
gjysm metri, me gjethe si t hides e me
BAR
TAMBLI Qumshtore.
BAR
TELISHI Bim barishtore shumvjeare,

me krcell t lmuar e t gjat mbi nj
metr, me gjethe shum t holla si je
bari, me lule si fshes, q prdoret si
ushqim pr kafsht dhe pr gjelbrim.
BAR
TESHI Bim barishtore shumvjeare,

me krcell t degzuar, me gjethe pendore t ara n buz dhe me lule t purpurta, q prdoret n mjeksin popullore pr shrimin e teshit a t shprgtis.
BAR
T PRERI shih BAL,I 1.
BAR
THLLZE a) Bim barishtore njvjeare ose shkurre shumvjeare, e helmet, me lule t vogla, t gjelbra, pa petla
e t mbledhura n kalli, me gjethe t
mdha, q kan nj lnd ngjyruese. b)
Thrroke, xerxele.
BAR
THIU shih TRIK/, A.
BAR
UJI Marask.
BAR
URDHEJE Rrushqyqe.
BAR
URITHI Bim barishtore e fushave, me

krcell e gjethe si t zymbylit, me lule
ngjyrvjollc, q e plqejn blett.
BAR
VEDRE Bim barishtore, me lule ngjyr

blu, me gjethe t renditura n dy ant e
nj krcelli dhe me er t kndshme si ajo
e rozmarins.
BAR
VERDHZE Bim barishtore, me krcell

q shtrihet prtok, me gjethe t bardheme, q bn kokrra si lende t verdha
dhe q prdoret n mjeksin popullore
pr shrimin e verdhzs.
BAR
VESE Bim barishtore njvjeare, e lart

deri nj pllmb, me lule n ngjyr t
kaltr, q prdoret n mjeksin popullore pr shrimin e smundjes s lkurs
t shkaktuar nga vesa.
VESHI Bim barishtore shumvjeare,

me gjethe t tulta e me lule ngjyr
trndali, q rritet zakonisht n mure
t vjetra e mbi ati dhe q prdoret
n mjeksin popullore pr shrimin e
plagve dhe t smundjeve t veshit.
BARI
BARI
I DALS Bar plasjeje.
BAR
ZEMRE Sanz, agnushe.
BARI
I DREQIT shih KUSKUT/, A.
BAR
ZOGU Lloj luleje me ngjyr t verdh

dhe me er t mir.
BARI
BAR
m. Nj lloj bari i gjat, i

bardh, me xhufk n ngjyr t kuqe.
BARABARDH
f. Bim barishtore me er t
mir, me gjethe si pllmb e me push,
me lule t vogla ngjyr trndali, q mbahet n saksi pr zbukurim. Lule barbaroze. Er barbaroze.
BARBAROZ
BARI
BARI
f. Lloj fasuleje, q bn bishtaja

t gjera, me kokrra t mdha e mishtake; bishtajat e ksaj bime, q t njoma
gatuhen gjell. Ngastr me barbunja.
Mish me barbunja.
BARBUNJ
BARDREDH
m. shih DREDHK/,A.
BARDHES
f. Bar prdhesi.
BARI
mb. Pisha e bardh. Bredhi i

bardh. Veshtulla e bardh. Mshtekna
e bardh. Zambaku i bardh. Trndali
i bardh. Plepi i bardh. Lakra e bardh.
Sinapi i bardh. Frashri i bardh. Trli
i bardh. Nena e bardh. Fiku i bardh.
Krpudha e bardh. Myku i bardh. Ulliri i bardh. Misri i bardh. Fasulja e
bardh. Rrushi i bardh.
Kulpr e bardh (e egr) shih te
KULP/R,RA.
f. Lule dhensh.
BARGJAN
m. shih KPUTJ/E, A II.
BARI
I ARIUT shih KRAHNJER,I.
I GJS Bar plasjeje.

I JETS Bim barishtore njvjeare, q
rritet n fusha e npr hamullore dhe q
bn fara t helmta, lngu i t cilave, po
t pihet, sjell t vjella e gjum.
I LOTZONJS Drekz.
I MINURIT Bim barishtore me krcell
t degzuar, me gjethe gjatore e t dhmbzuara, me lule si t blerta, q mban er
t keqe kur thrrmohet.
BARI
I S PAEMRS Bim barishtore njvjeare, me krcell t gjat e t degzuar,

me gjethe pak m t vogla se t hithrs,
me lule t bardha si t borzilokut,
shrimin e shprgtis.
BARI
I SYRIT Bim barishtore, me gjethe si

t borzilokut etmadh, me fara n maj
si t arrsit, q rritet rreth dy pllmb.
BARI
I T HASURIT
Bim barishtore me gjethe t vogla e t
shpeshta, me lule t bardha, q rritet pr
tok n vende me lagshtir dhe q, sipas
bestytnive, prdorej pr mjekimin e t
hasurit a t shuplakurit.
BARI
I ZGJEBES Bim barishtore njvjeare

ose shumvjeare, me krcell t degzuar
e t gjat deri nj metr, me gjethe
t dhmbzuara, me lule si gjysmrruzull n ngjyr trndali, vishnjeje a t
bardh, q prdoret n mjeksin popullore kundr zgjebes ose pr t ngjyer.
BARDHKUQE
BARDHK
I DRITHIT Bim barishtore me gjethe

t holla, t gjata e t dhmbzuara, me
lule t bardha t grumbulluara n maj,
q shtrohet n hambart me drith pr t
larguar kandrrat e dmshme.
BARI
BARDH
mb.
1. Krpudh bardhkuqe: nj lloj krpudhe q hahet, me mbulesn sipr t
bardh dhe posht n ngjyr si t uthulls. 2. si em. BARDHKUQ/E JA f. sh.
E, ET. Krpudh bardhkuqe.
I IKS Bim barishtore, me gjethe

si t borzilokut e me push, me lule t
bardha, q prdoret n mjeksin popullore kundr lulzs s syrit.

me krcell t drejt e t lmuar, me
gjethe t holla, me lule t imta t mbledhura si fshes, q e han shum bagtit.
Barimza e bardh. Barimza e zakonshme.
ngjyr trndali, q rritet n vise t ngrohta, zakonisht npr kodra t thata e n

gurishte. Lule bedunice. Er bedunice.
2. krahin. Sherbel. Mbledh bedunic.
BARIMZ
m.
Lule behari (vere) shih te
LUL/E,JA.
BEHAR
f. 1. Lloj krpudhe q hahet, e

cila e ka ann e poshtme t kuqe.
BARKKUQE
m. Shkurre e vendeve mesdhetare, me

deg q thyhen leht, me gjethe t trasha,
t lmuara e prher t gjelbra, kokrrat
e s cils prdoren pr ngjyrosje.
BELOT
f. krahin. 1. shih VRUG,U. Bastra e grurit (e duhanit, e qeps, e hardhis). I ra (e vrau) bastra.
BASTR
m. Shkurre e vogl e vendeve t ftohta, me gjethe prher t gjelbra, me lule

t vogla si kmbor ngjyr trndali t
hapur, q bn kokrra t vogla, t kuqe
dhe pak t tharta; kokrrat e ksaj bime.
Shkurre (kokrra) belushi. Mbledh (ha)
belush.
BELUSH
f. 1. Bim barishtore njvjeare, me

gjethe pak t trasha, me lule t bardha n
manushaqe e me nj pik t errt n petla,
e cila mbillet pr t pasuruar tokn me
azot dhe pr bishtajat e kokrrat; bishtajat dhe kokrrat e ksaj bime, q prdoren
pr ushqim. Bath kokrrvogl. Bathe
t njoma (t thata). Ndryshku i baths.
Gjell me bath. Miell bathe. Mbjell
bath.
BATH
BATH
BERONJ
II f. 2. Ashe. Flet beronj.
f. krahin. Kuskut. Ferrave e beshtave.
BESHT
f. Shkurre e vendeve mesdhetare, me

shum deg t holla, me gjethe t zgjatura si hesht e posht me push, me lule
t verdha e t mbledhura tuf, q trheqin blett; sfak. Bezg e egr. Bezg e
but. Lule bezge.
BEZG
DETI iibanoz.
E EGR Bim barishtore njvjeare,

e egr, e helmt, me gjethe pak t trasha,
me lule t bardha n manushaqe me nj
pik t errt n petla, q rritet zakonisht n vende malore dhe bn bishtaja t
mbushura me kokrra.
BATH
BRCEL
m. Tep, okr.

e egr dhe e dmshme, me krcell nj
pllmb t gjat, q rritet n kullota
dimrore dhe q nxjerr ca kallinj t
veuar e pa bisht.
BRHAP
f. bot
1. Bim barishtore njvjeare, me krcell t drejt e me zhardhok, me gjethe
si t zambakut dhe me lule si xhufk n
krye t krcellit, n ngjyr t bardh ose
t verdh, q elin n pranver. Kodr
me bathra. eln bathrat. 2. shih
BAD/R, RA 1. .
BATHR
BRHUK
f. 1. Kopr e egr.
m. Dru halor, i ngjashm me

dllinjn, me gjethe prher t blerta, q
e ka lndn t kuqrreme, t rnd e t
fort dhe q ka lng t helmt n bala, n
lvore e n trung. Dru brsheni.
BRSHEN
f. 1. Bim bishtajore si batha, me

kokrra m t vogla, q prdoret kryesisht
si ushqim pr kafsht; bath kokrrvogl.
Ushqej me bathza.
BRTHAMOR
II f. Presh i egr, badr. Kokat e

bathoreve.
BRTHAMORE
f. 1. Shkurre e vogl, me gjethe

t imta e t tulta dhe me lule t merme
BRTHANZ
BATHZ
mb. 3. Q ka brtham.
Pem (far) brthamore.
BATHORE
f. vet. Pem, fryti i t cilave

ka brtham.
BEDUNIC
f. Thanukl, than e egr.
f. 2. Fryt i tult, q ka nj
brtham t fort.
3. krahin. Bok, qep deti.
BRTHOKL
BIB
f. Bar bibe shih te BAR,I.
BIF
f. Pazi.
m. Bim barishtore parazitare, me krcell t shkurtr e t holl, q bn kokrra
t vogla si t fshess dhe q del n arat e
mbjella me oriz.
BINEK
DACI Bim barishtore me krcell t

gjat e t holl si ll dhe me nj tuf
gjatoshe n maj.
BISHT
GOMARI Bim barishtore, rreth nj

metr e lart, me gjethe t holla si hala,
q rritet ans prrenjve, kanaleve etj.
BISHT
BISHT
MIU Bishtmi.
f. Bim barishtore njvjeare,

me krcell t holl, me gjethe si zemr,
me lule t bardha, q kacavaret n bimt
e tjera t arave.
BISHTADHIZ
f. vet. Familje bimsh, e cila

prmbledh barishte, shkurre ose drur,
q e kan frytin bishtaj. Bishtajore njvjeare (shumvjeare). Bishtajore pr
kokrr. Familja e bishtajoreve.
BISHTAJORE
m. Bim barishtore njvjeare,

me gjethe t pakta dhe me krcell t
shkurtr, me lule vezake, q rritet n
livadhet malore. Bishtaqen kreshtak.
Bishtaqen me gjemba.
BISHTAQEN
m.
Bim barishtore shumvjeare, me gjethe t holla e t gjata si
gjilpr, me lule t bardha si n t blert,
q rritet npr livadhe.
BISHTDAC

me krcell si t grurit e me gjethe t holla,
me tufn e fars t gjat dhe me je t
dendura e t buta, q rritet npr livadhe
me lagshti.
BISHTDUNG
f.
1. Bim barishtore njvjeare, me gjethe
t gjata me push nga sipr dhe me
gjemba anash, q bn lule t blerta ose
BISHTDHELPR
ngjyr vjollce t mbyllt. 2. Lloj rrushi

i bardh e kokrrgjat, q e bn vilen
gjatoshe si bisht dhelpre.
BISHTMI m. 1. Gjysmshkurre e vendeve t
ngrohta, me gjethe heshtake, pa bisht e
t mbuluara me push, me lule si kalli, n
ngjyr t purpurt e me er t mir, q
rritet zakonisht n toka t thata e shkmbore. Lule bishtmiu.
BISHTPELZ f.
Bim barishtore shumvjeare me lloje t ndryshme, me krcell
t holl, me gjethe si t grurit, me lule t
bashkuara n krye si fshes ose si kalli, q
rritet zakonisht ndr livadhe dhe q shrben si ushqim pr kafsht. Bishtpelz e
kuqe. Bishtpelz e lart. Bishtpelza e
livadheve. Bishtpelz delesh.
BIZELE f. 1. Bim kacavarse njvjeare, me
lule t bardha ose ngjyr trndali, q
bn bishtaja me kokrra t blerta; bishtajat dhe kokrrat e ksaj bime, q prdoren
pr ushqim. Bizele pranverore. Bizele t
njoma (t thata). Krimbi i bizeles. Mish
(sup) me bizele.
BLAN II f. Urra e drurit.
BLET f. Bar blete shih te BAR,I I. Lule
blete shih te LUL/E,JA.
BLETZ f. 1. Bar blete, milc. 2. Lpjet.
BLI m. Dru me trup t lart e t drejt, me
gjethe si zemr e t dhmbzuara ans,
me lule t verdha t mbledhura n tuf
dhe me er t mir; lulet e ktij druri, q
prdoren pr aj. Bli i but. Bli i egr.
Lule (gjethe) bliri. Era e blirit. aj bliri.
BLINORE f. vet. Familje drursh e shkurresh
ku hyjn bliri etj.
BLINTH m. Bim barishtore me krcell t
trash, me je t holla si shtiza, q rritet
npr toka moalore. Blinth i imt.
BOBOR f. Lule bore.
BOK f. 2. Bim mjeksore shumvjeare, e
helmt, me rrnj si t qeps, me lule t
bardha si n t blert dhe t mbledhura
n vile, q del npr shkmbinj n viset
bregdetare; qep deti. Bok bregdetare.
Boka e kuqe. Kok boke.
10
m. Bim barishtore e degzuar,

e cila rritet e shtrir npr livadhe, ans
arave etj., ka krcej t but dhe gjethe t
trasha, q prdoren pr ushqim. Lakror
(byrek) me bordullak. Sallat me bordullak.
BRES
f. vet. Familje bimsh

barishtore ku bn pjes edhe bordullaku.
BRESHKZ
BORDULLAK
BORDULLAKORE
f. kryes. nj.
LUL/E,JA.
BOR
Lule bore shih te
f. Pish e zez, etin. Pyll me

boriga. Kuror borige. * Krkon dardha
nga boriga krkon dika t pamundur,
krkon qiqra n hell.
BORIG
f. Qershiz, thrashegr, rrush

mali. Lng boronice. aj boronice.
Ngjyr boronice.
BORONIC
m.
Bim barishtore njvjeare, me lule t
bardha, me gjethe t vogla e me er t
kndshme, q mbillet n saksi ose n oborret e shtpive. Borzilok i egr bim barishtore njvjeare me gjethe t rralla e
me lule t kaltra, q rritet npr livadhe
dhe q e han kafsht. Lule (gjethe)
borziloku. Nj deg (nj tuf) borzilok.
Era e borzilokut.
f. 3. shih BRESHKZ,A 4.
Grur breshke shih te GRUR/,I. Liri
i breshks liri i egr. Lule breshke shih te
LUL/E,JA. Trndal breshke balkroc.
BRESHK
f. 4. Gung q del n trung t ullirit, e cila mund t shkputet nga trungu

e t mbillet si dan.
BRETK
m. Brirt e gjethes.
BRI
THEKRE Lloj krpudhe n trajt brirsh

t zinj, q del n kallinjt e drithrave e
sidomos t thekrs.
BRIGJR
m. Bim barishtore njvjeare, me

krcell t gjat, me lule t verdha, me
gjethe t gjata e t shtrira prtok, q
del n vjesht zakonisht npr hamullore
misri.
f. Dru a shkurre e viseve mesdhetare,
me gjethe t holla si leskra e me lule t
grumbulluara n tuf, q rritet zakonisht
afr ujrave.
BRUK
m. Bim, q n rrnj lshon nj

kokrr t madhe si patate, me lkur t
zez e me shum je t holla. Rrnj
brukthi.
BRUKTH
f. Shkurre me krcell me
gjemba e zakonisht t shtrir prtok,
me gjethe vezake, t dhmbzuara e t
bashkuara tri e tri, me lule t bardha, q
bn fryte si t manaferrs.
BRUSHTOVAT
mb. * Pjekje botanike pjekje natyrore e farrave t bimve.
BOTANIK
f. 1. Lule gjak. Lule bozhureje.
m. Dru halor prher i gjelbr, me

kuror me maj, q lshon boe t gjata
dhe q prdoret m shum pr mobilie.
Bredh i bardh. Bredh i zi. Bredh i kuq.
Bredhi i Vitit t Ri. Dru bredhi. Bo
bredhi. Pyll bredhash.
BREDH
II f. * BRENG THIU Bim barishtore me deg t gjata e t shtrira prtok,

me gjethe t imta e t mprehta, q del
e rritet zakonisht npr pyje.
m. Ashe.
BROKR
BOSHTR
BOZHURE
I m. zool. * Lule bretku zhabin.
BRI
BORZILOK
f. Shkurre q i ngjet shtogut, e

lart deri dy metra, me gjethe vezake me
pak push, q bn lule t verdha me bisht
t shkurtr; shtogr. Gardh me boshtra.
f. Radhiqe.
BRUSHTULL
f. shih URTH,I I.
m. Fik bualli shih te FIK,U 1. Lule

bualli shih te LUL/E,JA.
BUALL
mb. * Rrush bualls (kumbullor)

shih te RRUSH, I.
BUALLS
BU
BRENG
II m. zool. krahin. * Bar bui shih te

BAR,I I.
BUF
f. Hardhi e egr, larushk, larz.
BUFK
11
f. 4. Lulebufk.
f. Bim barishtore, q rritet zakonisht tuf, me krcell t lart deri nj

metr, me lule t verdha, me gjethe
vezake shum t gjata e me push, t cilat
lshojn nj lng ngjits. Lule buhavice.
Kanistr buhavice.
t gjer e t rregullt, me lkur t murrme e me gjethe vezake, q nxjerr tri

deri shtat lende s bashku n nj bisht.
Bunga e but. Lende bungu. Drras
bungu. Pyll bungjesh.
BUHAVIC
m. Lloj qarri, i gjat deri njzet e

pes metra, me lkur t murrme, me
gjethe vezake e t dhmbzuara si t lisit
dhe me dru t fort; qarr i kuq. Bujgri i
ashpr bungkeqja. Tra (drras) bujgri.
f. Lloj bungu njzet-tridhjet

metra i lart, me lkur t plasaritur e
me push, me gjethe vezake dhe me lende
m t vogla se t bungut, q kur bien, e
ln ksuln n deg; bung e but. Dru
bungbut. Lendet e bungbuts. Pyll
bungbut.
BUNGBUT
BUJGR
DERRI Bim barishtore shumvjeare,

me gjethe vezake e me lule n ngjyr
trndali a t bardha, q rritet npr
shkurre e el n vjesht.
BUK
MALI Nj lloj lakre e mbl, ett e s

cils bhen gjell.
f. Lloj bungu, q i ka gjethet

t hidhura.
BUNGKEQE
f. Bung, q i ka degzat e reja

t kuqrreme; qarr i kuq.
BUNGKUQE
BUK
f. Bim barishtore, q rritet n

fusha bregdetare, lulzon gjat dimrit
dhe mund t prdoret pr ushqim.
BUKLEPE
f.
Kasht knete me krcell t
mbushur e t but, q prdoret pr t
mbuluar atit e kasolleve, pr t br
rrogoza etj.; kasht frytje; lulja e ksaj
kashte.
BUNGL
BUNGLESHE
m. Shkurre deri dy metra e lart,

me gjethe vezake e me push, me lule t
bardhlleme, q bn kokrra t vogla e t
rrumbullakta me ngjyr t kuqe; ftua i
egr. Burbulli i but. Kokrra burbulli.
I m. Bim barishtore, me krcell
t shkurtr, me gjethe n trajt zemre,
me lule t merme ngjyr trndali n
t bardh, q elin n korrik; ciklamin
i egr.
BURTH
mb. Lpjet e bukur shih te LPJET/, A. Zonj e bukur shih te

ZONJ/,A.
BUKUR
m. 1. Pjes e trashur e krcellit t disa

bimve barishtore n trajtn e koks s
qeps e me et t tulta. Bulbi i qeps.
Bulbi i zambakut. Gjethet e bulbit.
BULBOR
BULI
f. shih BUNGBUT/,A.
BURBULL
BUKJE
BULB
f. Shpardh.
I m. Shkurre me shum deg ose dru

deri tet metra i lart, me gjethe vezake
jornse, me lule t vogla n tuf, q e
ka lndn t verdh, t fort e me palc
dhe q prdoret pr t br orendi, vegla
pune, ibuk, lodra etj. Bush i egr.
ibuk (lug, fyell) bushi.
BUSH
mb. 1. Q ka bulb. Bim bulbore.
m. Lloj vidhi deri tridhjet metra i lart,

me kuror t gjer e me deg t varura,
me gjethe t rrumbullakta e t dhmbzuara, q rritet zakonisht n fusha e
n toka t lagta bregdetare.
BUSHK
f. 1. Krpudh e madhe n trajtn e thundrs s kalit, q rritet n trung

t drurve dhe q prdoret pr t br
eshk; krpudh eshke.
BUTIN
m. Bush. Mal me dushk e me bushk.
mb. Ferr e but shih te FERR/,A.

Kulpr e but sumbullare. 1. Uj i but
(i leht) shih tek UJ/,I 1.
BUT
BULLEDR
m. Lloj dushku tridhjet-dyzet metra

i lart, me trung t trash, me kuror
BUNG
12
f. Gjini shkurresh a drursh me

gjethe rnse ose t qndrueshme, me
lule t vogla zakonisht t bardha, q
bjn kokrra t kuqe a t zeza me nj
far brenda dhe q mbillen pr zbukurim.
Butina e but shkurre ose dru i vogl deri

katr metra i lart, me lule t bardha, t
mbledhura tuf e me er t mir. Butina
e kuqe shkurre ose dru i vogl deri katr
metra i lart, me gjethe vezake e t dhmbzuara, me lule t bardha n t kuqrreme. Butina etlar shkurre me gjethe
t qndrueshme, me lvore t kuqrreme,
me lule t merme, t bardha si n t kuqe.
BUTISHT
f. Bungbut.
II m. Bim barishtore njvjeare,

e ngjashme me grashinn, me krcell t
gjat e t prkulshm, me gjethe ift e me
lule t kuqe, q lshon bishtaja me shum
fara t zeza e t rrumbullakta dhe q
mbillet si hasll pr ushqim t kafshve.
Buxhak hasll. Far (bishtaj) buxhaku.
Kullot n buxhak (lopt). Ushqen me
buxhak.
BUXHAK
NUSEJE Gjemba, q lshon lule t

verdha.
BUZ
BUZDELE
f. Luleshqerr.
f. Bim e egr barishtore, me

gjethe t gjera si t luleshqiponjs, por t
pa ara, dhe me lule t bardha n trajtn
e manushaqes, q rritet buz kanaleve.
BUZMADHE
f. vet. Familje bimsh barishtore

ose shkurre, ku bjn pjes borziloku,
rigoni, sherbela, rozmarina, livanda etj.
BUZORE
f.
1. Trndali i egr. 2. Ferrac.
BYTHKROM
f. Bim q rritet si shkurre,

me deg t holla e t gjata q kacavaren,
me lule gjatoshe si kallam dhe me kokrra
si qiqr.
BYTHQIQR
f. Bim e egr, me krcell t

gjat, t mbushur n t dyja ant me
gjethe t mdha e t rrumbullakta, q
lshon fara si kokrrat e arrs dhe q del
zakonisht npr ara t mbjella.
BYTHQYQE
m. Bim barishtore shumvjeare, me rrnj t gjat, me nj lule

n trajt tufe me thek e ngjyrvjollc,
me krcell t lart, t veshur me gjethe
CARANGTH
t vogla, t cilat kan anash gjemba t

mpreht e t holl. E shroi plagn me
rrnj carangthi.
CEDR m. Dru halor i lart me kuror si
piramid, me hala t ashpra, t gjelbra
n t hirt e t mbledhura tuf, q bn
boe rrumbullake ose vezake dhe q prdoret pr orendi e n ndrtim. Dru cedri.
Rrshir cedri. Boet e cedrit. Pyll me
cedra.
CRMDELL m. Shkurre e vendeve t ngrohta, e afrt me shqemen, me dru t verdhem e me gjethe vezake, q prdoren pr
t regjur lkurt. Dru crmdelli. Ngjyej
me crmdell. Mban er t rnd si crmdell.
CIKLAMIN m. 1. Bim barishtore zbukuruese, me gjethe n trajt zemre dhe
me zhardhok t trash, q nxjerr lule t
mdha me ngjyr t bardh e vjollc t
hapur n t kuqe. Ciklamin i egr. Lule
ciklamini.
CIKUT f. Bim barishtore shumvjeare, me
krcell t gjat e t degzuar lart, me
gjethe t holla e t dhmbzuara, me lule
t vogla, t bardha e t mbledhura tuf,
q ka rrnj t trash e me lng t helmet
dhe q rritet n vende me uj.
CILINDR m. 5. Pjesa e trungut, e degve
ose e rrnjve t nj druri, q mbetet po
t heqim lvoren. Cilindr qendror.
CIMARTE f. Shkurre me gjethe t vogla si t
shegs, me lule t verdha, q bn kokrra
t zeza dhe q rritet n vende bregdetare.
CIMBL f. Bim barishtore me gjethe t vogla
e t lmuara, t mbledhura tuf, q rritet
n shkmbinjt e bregdetit dhe prdoret
e zier si sallat.
CIM II f. Tuf lulesh t nj bime, e cila prbhet nga nj lule e par dhe nga disa
lule t tjera rrotull saj, q dalin m von
nga e njjta nyj.
CUCUFEND f. Fenddos.
CURRUBAB f. 2. Trshr e egr.
AANIK m. 1. Pema e arrs; kokrr arre me
lvozhg t njom. Gjethe aaniku.
13
II m. Lloj gruri me kokrra t mdha

e t rrumbullakta.
AFR
AJ
m. 1. Shkurre, q rritet n disa vende

t ngrohta, me lule t bardha, me gjethe
prher t gjelbra e me er t kndshme,
q thahen e prdoren pr t prgatitur
nj pije t ngroht; aj i zi, aj Evrope;
emrtim pr disa lloje t veanta bimsh
barishtore t vendit tone, q prdoren
pr t prgatitur nj pije t ngroht. aj
mali bim e till shumvjeare q rritet
n malet e vendit tone, me krcell e me
gjethe n ngjyr argjendi, me lule t
verdha e me er t kndshme. Gjethe
aji. Lule aji. Nj tuf aj. Kuti me
aj. Mbledh aj.
AKLLAZ
mb. bot 1. Q sht i s njjts

familje me dann. Shkurre danore.
Familja danore. 2. I dant. .
DAFINOR
f. vet. Familje drursh e shkurresh ku bjn pjes dana, kanella etj.
DAFINORE
DALLNDYSHE
BAR,I I.
m. 2. donjri nga gypat, npr t

cilt kalojn lndt ushqyese n trupin e
bims, n gjethet etj. Damar kryesor.
Damart e drurit (e gjethes). Iu than
damart.
DAMAR
f. Bim barishtore me krcell t

trash e me gjethe t tulta si t bordullakut, me lule t bardha pescepshe
e t merme, q rritet zakonisht npr
murishte t vjetra dhe prdoret pr t'u
ngrn. Lulet e dardhzs.
DARDHZ
m. 1. Bar breshke, halmuc.
f. Bim barishtore zbukuruese

me krcell t gjat dhe me lule pa er,
q i kan petlat t mbledhura njra mbi
tjetrn.
ALLMARE
ALLM
AM
f. 2. Dardh e egr, gorric;

kokrra e saj. E preu dardhishtn. Shartoi nj dardhisht. Mblodhi ca dardhishta.
DARDHISHT
f. Lule allm allmare.
II m. shih BREDH, I. am i bardh.

Dru ami. Pyll ami.
m. Lloj gruri kokrrmadh e i fort,
me ngjyr t bardh n t kuqrrem e
me hala t zeza. aparoz i bardh (i
kuq).
APAROZ
f. Gorric e vogl, q nuk ka

lshuar ende kokrra.
DARDHORE
f.
kokrra e saj.
DARDHUKL
DARKAJK
DASHE
m. krahin. Carac. Dru eremi.

Kokrra eremi.
DASHEZ
EREM
f. 1. Pish e zez, borig. etin e

zez harmo. Pyll etine. Mal me etin.
OL
m.
f. Rrnja e pazis.
f. Bim barishtore njvjeare, q i

ka gjethet si t angjinares e me gjemba
t but npr t arat dhe q rritet gjat
dimrit n vende t ngrohta, buz lumenjve a n bregdet e prdoret si ushqim.
ETIN
ILEK
Dardh e egr, gorric;
f.
* Krpudh dashe shih te
KRPUDH/,A 1.
m. hist. * Rrush aush lloj rrushi

kokrrmadhe i bardh.
AUSH
f. Bar dallndysheje shih te
f. 1. Bim barishtore e egr, me

krcell t drejt e t lart, me gjethe t
gjera, t ara e t kthyera nga lart, me
gjemba t fort, q el n ver lule t
bardha.
DASHTR
m. 2. Lloj bime q rritet npr moalishte dhe e han kafsht e ngarkess.

f. 1. Dru a shkurre q rritet n
vendet mesdhetare, me gjethe gjithmon
t gjelbra e me er t kndshme, q bn
kokrra t vogla me ngjyr t errt; lar.
Dan etgjer (etngusht). Druri i
dans. Deg (et, gjethe) dane. Pyll
danash.
DAFIN
f. 2. Bisk ansor i ri dhe i holl, q del

n degt e nj druri dhe q zakonisht ka
gjethe; lastar. Degza t shkurtra. Ka
nxjerr degza. Krasit degzat.
DEGZ
DEJ
14
f. Gjethe delli, dejz.
f. Gjethe delli, bar delli.
DEJZ
f. Lule deleje shih te LUL/E,JA.
DELE
DELL
f. Krpudh q e ka kmbn t kuqe e

kapeln t bardh dhe t djeg kur e ha.
DJEG
m. Gjethe (et, bar) delli shih te

GJETH/E,JA.
II m. Bim barishtore me gjethe

vezake, me lule t bardha, t verdha a
t kuqrreme, t mbledhura n vile e me
er shum t mir, q rritet n vende me
klim t but e mund t mbahet edhe si
bim zbukuruese.
DJEGS
m. Degzim i nj delli te bimt;

trsia e dejve n gjethet e bimve. Dellzimet e gjethes.
DELLZIM
mb. Q prshkohet nga shum

dej, q ka shum dellzime (kryesisht pr
gjethet). Gjethe t dellzuara.
DELLZUAR
m. 3. Lloj krpudhe me bisht t

gjat e me ksul t bardh.
DERVISH
DORDOLIN
kuq.
f.
Shkurre kacavarse me
gjethe gati rrotullare, q el lule t kuqrreme nga jasht e t verdha nga brenda,
t cilat i ngjajn nj dore t vogl me
gishtrinj t prkulur dhe kan er shum
t mir; lulemustak. Kundrmon dorzonja.
DORZONJ
m. Bar derri shih te BAR,I 1. Buk

derri shih te BUK/,A. Krpudh derri
shih te KRPUDH/,A. Lule derri
shih te LUL/E,JA.
DERR
DET
m.
Sallat deti.
Dan deti
shih te DAFIN/,A.Ferr deti shih
te FERR/,A. Fik deti (frngu)
shih te FIK,U. Misr deti shih
te MIS/R,RI. Pish deti shih te
PISH/,A 1.
Qep deti shih te
QEP/,A.
f. Dru a shkurre me gjethe halore
gjithnj t blerta, q bn kokrra t vogla
e t rrumbullakta me ngjyr zakonisht
t zez, t kuqrremt ose blu t errt dhe
me er t mir; kokrrat e ksaj bime, q
prdoren n industrin farmaceutike, pr
t br nj lloj rakie, hardhi etj. Dllinj
e zez (e kuqe). Dru dllinje. Kokrrat
e dllinjs. Vaj dllinje. Raki dllinje.
Mbledh dllinja.
DLLINJ
m. Bim barishtore helmuese, me

krcell fyl, me gjethe heshtore t dhmbzuara afr majs, me lule n ngjyr
trndali t elur, q rritet n toka t
punuara e me lagshtir.
mb. 2. Q sht i lakuar dhe i

prdredhur disa her, q sht dredhadredha; q dridhet, i prdredhur. Krcell
dredhak. Bim dredhake.
DREDHAK
DREDHE
f.
DREDH
f. 9. Dredh; urth.
1. Dredhk. Dredhja e zakonshme. Dredhja e arave.

f. 1. Bim barishtore kacavarse,
me gjethe n trajt zemre, me lule t
mdha e t vetmuara, n trajt kambane
dhe n ngjyr t kaltr, q rritet brigjeve
t lumenjve a prrenjve, ans udhve etj.
ose q mbahet n kopshte si bim zbukuruese. 2. Lulekmbor.
DREDHL
DRNOK
DIELL
m. Lule dielli shih te LUL/E,JA.
DIMR
m. Lule dimri shih te LUL/E,JA.
DISTIK
mb. Elb distik shih tek ELB,I.
f. Trli i livadheve, trli i
mb. 2. Q ngjitet pas nj druri

a nj bime tjetr duke u prdredhur, kacavars; dredhak. Bim dredhse. Krcell dredhs.
DREDHS
I f. 1. Luleshtrydhe. Dredhza t
pjekura. Reel dredhzash. 2. Dredhk.
Shkul dredhzat. 3. Urth. Mur i mbuluar me dredhza. 4. Dredh hardhie
etj. Ka nxjerr dredhza. sht kapur
me dredhza.
DREDHZ
m. Bar djathi shih te BAR, I I.

Lule djathi shih te LUL/E,JA.
DJATH
15

krcell t holl e t gjat, q shtrihet pr
tok ose kacavaret pas nj bime tjetr,
me gjethe t vogla vezake e me lule t
bardha n trajtn e ziles. Dredhka e
arave. Heqin dredhkat. E ka mbuluar
dredhka misrin.
DREDHK
f. vet. Familje bimsh si dredhla,

dredhka etj. q prdridhen ose q kacavaren pas drurve e bimve t tjera.
DREDHORE
mb. Pjalmim i drejt. Pjalmim q

bhet kur pjalmi i nj luleje bie n krezat
e pistilit t po ksaj luleje.
DREJT
f. Bim barishtore shumvjeare e

pyjeve halore me dy-tri gjethe vezake t
zgjatura n rrz t krcellit, me lule t
vogla n trajt kambane, t bardha e me
er t mir, q bn kokrra t vogla n
ngjyr t kuqe t ndezur dhe prdoret si
bim mjeksore.
DREKZ
mb. Q rritet e zhvillohet

mir n drit, q ka shum nevoj pr
drit, q do drit; kund. hijedashs (pr
bimt). Bim (lule) dritdashse.
DRITDASHS
m. 2. kryes. Bim barishtore njvjeare (si gruri, misri etj.) q bjn

kokrra t grumbulluara n kalli, t cilat
shrbejn si ushqim pr njerzit e pr kafsht; bimt e buks. Drithra pranverore.
Drithra buke. Dmtuesit e drithrave.
DRITH
f. Lloj laverdhze e pyjeve a e kullotave, me deg t drejta e me push, me

gjethe vezake e me maj t mpreht, q
bn lule t kuqe t vendosura dy e nga
dy n nj bisht t prbashkt dhe kokrra
t kuqe gjatoshe.
DRIZARE
f. Shkurre e vendeve mesdhetare me

deg t shtrembra e me shum gjemba,
me lkur n ngjyr si t kuqe, me gjethe
vezake t kmbyera, me lule t gjelbra
n t verdh, q mbin npr vende t
papunuara, ans udhve etj. dhe prdoret pr gjerdhe; ferrkuqe. Vend me
driza. Gardh me driza. Nj krah me
driza. Heq (pret) drizat. Z shtegun me
driz. Ngeci n nj driz.
DRIZ
m.
1. Fshikart. 2. Vjegjs. * Iu b buka
drokth i mbeti buka n gryk, nuk i shkon
buka, iu b buka lmsh (komb) n gryk
(nga nj lajm i hidhur, nga nj hall etj.).
DROSHT m.
Shkurre e vogl me gjethe
vezake, me lule t gjata n ngjyr t
bardh ose t trndalt, q mbin vetiu
npr pyje e n vende t thata dhe i ka
farat n bishtaj.
DRUJUB f.
Shkurre e lart, me deg
t shumta t mbuluara me push, me
gjethe n trajtn e veshks, me lule
ngjyrvjollc, q mbillet npr parqe si
bim zbukuruese.
DRUNAKUQ m. Zogl.
DRURRYELL m. Shkurre e lart, me deg t
buta, me lule t verdha e t mbledhura n
trajt ombrelle dhe me gjethe t zgjatura
si heshta e t grumbulluara m shum n
majat e degve, t cilat prmbajn nj
lng t bardh si qumsht.
DUHAN m. 1. Bim barishtore njvjeare, me
krcell t trash e t lart dhe me gjethe
t gjera, t cilat prmbajn nikotin dhe
kan shije t hidhur. Duhan i shkurtr
(i gjat). Duhan i bardh. Duhan grxhall. Duhan gjethemadh (gjethe vogl).
Duhan vjeshtak. Duhan vendi. Duhan
plepi. lloj duhani q e ka gjethen si t
plepit. Gjethe (lule, krcell, far, rasat)
duhani. Lehe duhani. Llojet e duhaneve.
Vrugu i duhanit. Hiri i duhanit. Duhan i
egr madrgon. Zjarri i duhanit (zjarri
i egr) shih te ZJARR,I.
DUNIC f. Bezg. Dunic mali.
DUSHK m. 1. Dru i lart pyjor me kuror
t dendur, me gjethe t shumta e t
dhmbzuara, q lidh lende dhe q e ka
lndn mjaft t fort e t rnd; emrtim i prgjithshm i disa llojeve drursh
q kan tipare t tilla t afrta (si p.sh.
rrnja, bunga, qarri, shpardhi, valanidhi
etj.); lis. Dushk i ri. Gjethe (deg,
dru, lende) dushku. Prush (hi) dushku.
Pyll me dushqe. Lule dushku shih te
LUL/E,JA.
DROKTH
16
I EGR Ashe.
f. 1. Bar i keq q rritet zakonisht

n arat e mbjella me grur dhe q bn
DUSHKULL m. shih XIN/,A II.
kokrra t vogla n ngjyr t zez, t cilat
po t bluhen bashk me grurin, e prishin
DYBUZOR mb.
2. Q sht ar n dy
cilsin e buks q gatuhet me kt miell
pjes t pabarabarta dhe ka pamjen e
dhe e bjn kt t dmshme pr njeriun;
dy buzve t hapura (pr lulet e disa
kokrrat e ksaj bime. Grur me egjr.
bimve). Kurora dybuzore e lules.
Buk me egjr. Qroj egjrn. E zuri (e
trullosi) egjra.
DYLL m. 2. Rrshira e disa drurve (si kumbulla, qershia, kajsia etj.); lngu i trash ELB m. Bim barishtore njvjeare, me kalli
si rrshir q nxjerr n krye kokrra e kut
si t grurit, por me thek me t gjat
kur piqet mir. Dylli i kumbulls (i qerq mbillet zakonisht pr tagji, pr prodshis). Smundja e dyllit. smundje q
himin e birrs, pr t br nj lloj kafeje
u bie disa pemve (kumbulls, qershis
etj. Elb pranveror (vjeshtor). Elb
etj.) dhe q i bn t'u kulloj vende-vende
dyrreshtor (distik) lloj elbi q e ka kallirin
rrshir nga trungu. Lule dylli shih te
me dy radh kokrrash dhe q prdoret zaLUL/E.JA.
konisht pr prodhimin e birrs. Elb i egr
bar i keq i kullotave dimrore me kalli si
DYTHELBOR mb. Q ka dy thelpinj; q ka
t elbit dyrreshtor, q sht i dmshm
embrionin e fars t ndar n dy thelpinj.
edhe pr bagtin. Elb vendi. Kalli elbi.
Bim dythelbore. Far dythelbore.
Buk elbi. Kafe elbi. Mbjell elb. Korr
elbin.
DHE m. sh Moll dheu shih te MOLL/,A.
T rndt e dheut shih te RND,T ELBAROZ f. Barbaroz.
(t).
EMBRION m. 2. Organizmi llestar i bimve
q formohet n farn e tyre nga qeliza e
DHEN vet. Lule dhensh shih te LUL/E,JA.
pllenuar. Embrioni i bims.
DHMBKAL m. Lloj misri me kalli t END m. Pjalm. Endi i dardhs (i molls).
madh e me kokrra t bardha e t mdha;
END f. 1. Pjalm; trsia e luleve t imta q
misr i bardh.
elin disa lloje drursh a shkurresh, zakonisht n pranver, endz. Enda e ullirit
DHIOZM f. Mendr e but, nenexhik.
(e kumbulls, e shqops).
EGR mb. Duhan i egr madrgon. Dushk
i egr shih te DUSHK,U. DHI,A. ENDS II m. Mugull, syth i bimve.
Veprimi sipas kuptimeve
Elb i egr shih tek ELB,I. Frashr i ENDZIM m.
t foljeve ENDZON, ENDZOHET.
egr rrunj. Gshtenj e egr shih te
Endzim natyror (articial). Endzim i
GSHTENJ/,A. Kafe e egr bar miu.
drejt. Endzim i zhdrejt (i trthort).
Kumbull e egr kullumbri. Kungull i egr
shih te KUNGULL,I. Liri i egr shih EN f. 3. Secili nga gypat qelizor te bimt,
te LI,RI. Mel i egr kostrev. Pambuk
q shrbejn pr kalimin e ujit dhe t
i egr shih te PAMBUK,U. Qershi e
lndve t tretura n t. En pruese.
egr thrashegr, rrush mali, qershiz, qerENZOR mb. 2. Q prbhet prej gypash qelishigl.
zor, npr t cilt kalojn uji dhe lndt
Trshr e egr shih tek TRSHR/,A.
e tjera t tretura n t.
Than e egr thanukl. Zjarri i egr
(zjarri i duhanit) shih te ZJARR,I. ENGJRDHISHTE f. Shkurre me deg t
gjata e t holla, t cilat prdoren zakonVishnj e egr shih te VISHNJ/,A.
isht pr t lidhur duajt, hardhit pas hunEGRLE f. Ulli i egr, ullastr.
jve etj.
DUSHK
EGJR
17
II f. Brshen.
ENJ
m. libr. * PALMA FENIKS Lloj

palme, degt e prkulura t s cils u
ngjajn pendve t gjata t nj zogu t
madh.
FENIKS
f. anat., Mbilkur. Epiderma e

domates. Qelizat e epiderms.
EPIDERM
m. Bim barishtore q prdort n

mjeksin popullore kundr etheve.
ETHACAK
m. Shkurre kacavarse e vendeve

mesdhetare, q ka gjethe t trasha n trajt zemre e me gjemba anve dhe q bn
lule t bardha n vile e kokrra t kuqe.
FERRAC
f. kryes. Bar ethesh trik. Lule ethesh

trik.
ETHE
m. Dru gjithmon i gjelbr, me

prejardhje nga Australia, q rritet shum
shpejt dhe ka trung shum t lart e
gjethe t holla t merme, nga t cilat nxirret nj lloj vaji q prdoret n mjeksi e
n industri. Dru eukalipti. Gjethe eukalipti. Vaj eukalipti.
EUKALIPT
MBL
gull.
FERRC
f. 1. Emrtim i prgjithshm pr
shkurre t ndryshme me shum deg e
me gjemba, q mbijn vetiu npr vende
t papunuara, npr ledhe, ans udhve
etj. Gjinia e ferrave.
2. Shkurre q mbin vetiu npr vende t
papunuara, ans udhve etj., me shum
deg t holla e t mbuluara me gjemba t
shkurtr, me gjethe t dhmbzuara n
trajt zemre dhe me lute t bardha, q
bn kokrra si t manit, t cilat kur piqen
marrin ngjyr t zez e bhen t mbla;
manaferr. Deg (gjethe) ferre. Gjemb
ferre. Mana ferre. Gardh me ferra. Pres
ferrat.
4. Gjemba. Ferr e bardh ferrbardh.
Ferr e but ferrbut. Ferr deti akacie.
Ferr (gjemb) gomari gjemba, rrfeshk.
Ferr e keqe driz. Ferr e kuqe ferrkuqe,
driz.
FERR
II f. Melekuqe.
f. Murriz i kuq, ushinth.
mb. Q i ka farat brenda frytit t vet; q bn fryte me brtham (pr

bimt); q i ka farat t veshura me nj
cip a me nj mbules. Bim farveshur.
FARVESHUR
mb. Q i ka farat jasht,

t pambuluara, q i duken farat. Bim
farzhveshur.
FARZHVESHUR
f. 1. Lloj pemsh a perimesh, fryti i

t cilave ka tul t lngshm e me shum
fara (si rrushi, domatja etj.).
FARJE
mb. 2. Q e ka frytin me fara, q

bn fryte me fara. Bim farore. Drurt
faror.
FAROR
FASULE
FEMR
FERRBARDH
mb. 4. Q ka vetm vezore (pr

lulet). Lule femrore.
FEMROR
FEMRORE
f. 2. Vezorja e lules.
f. Lloj krpudhe e rrumbullakt e

pa bisht, e cila kur piqet mbushet me nj
pluhur n ngjyr t errt.
f. Trndal i egr; kae.
f. Bim barishtore, me deg t

holla, me gjethe si je e me push, me lule
zakonisht t verdha, q bn kokrra si nj
rruaz e vogl n ngjyr t kuqe.
FERRBUT
f.
f. 3. Vezorja e lules.
f. 1. Gjemba; ferr.
f. 1. Gjemba; ferr. Ferrecka

gomari. 2. krahin. Ferr deti, akacie.
f. 6. Vezore e pllenuar. Vezorja bhet

far.
FARKUQE
mb. * Kungull ferracak strkun-
FERRECK
mb. Limon i mbl limet.
FARASHK
FAR
FERRACAK
FERRDET
m. Akacie.
FERRKAE
f. Trndal i egr, kae.
FERRKUQE
f. Driz.
f. Lloj manaferre me lastar

zvarrits, me gjemba t vegjl, me gjethe
t dhmbzuara e me push t but nga
posht.
FERRLAGSE
FENDOS
18
FERRMANZ
FERRMI
f. Manaferr.

me krcell t shkurtr, me gjethe t prera
thell e me nj lule t vetme si yll ngjyr
trndali n maj, q el n pranver.
FILLIKATE
m. Breng thiu.
f. Bim barishtore, me shum

deg e me gjemba t helmet, me lule t
vogla n ngjyr trndali a t verdha, q
mbin ans rrugve ose n kullota e livadhe; kolmuth.
FERRNUSE
f. Lloj gjembai me gjethe t

trasha e me nj maj si ferr, me lule n
trajtn e nj tufze t bardh e me kok
t verdh.
FERRPAT
m. Lloj maraqi i but me er t

mir, me gjethet e poshtme t mishta e
t mbledhura si qep, q hahen ose prdoren n mjeksi. Finok i zier (i skuqur).
Sallat (gjell) me nok.
FINOK
FJETUR
1.
m. 8. Petla e siprme e me e madhe

e kurors s lules te fasulja e bizelja dhe
te uturoret e tjera.
FLAMUR
m. 1. Bim barishtore shumvjeare e

kullotave, me krcell t holl dhe me je
t gjata e t ashpra si t trshrs s egr,
q dalin tuf nga rrnja. Nuk e ha fngun
delja.
FLEGR
m. Pisha e but; fara e ksaj pishe,

q i ngjan thelbit t bajames dhe q hahet zakonisht e pjekur.
FLET
FNG
FSTK
m. Lloj dllinje e vendeve mesdhetare me deg e gjethe si t selvis, q

bn kokrra t mdha n ngjyr t kuqe t
errt e me veti mjekuese dhe q ka dru t
fort, i cili prdoret sidomos pr t br
sende zbukurimi. Dru dhsi. Kokrra
dhsi.
FIDHS
FIER

shumvjeare, me krcell t drejt e t
holle pa lule, me gjethe t dhmbzuara
e t prdredhura kur jan t reja, me
rizom t trash e t fort, q rriten
npr pyje, n vende me hije e n toka
t lagshta.
DETI Bim shum vjeare a shkurre e

vendeve t ngrohta, me gjethe t trasha,
t tulta e t mbuluara me gjemba dhe
me fryte q kan shije si t kut t zakonshm; lule zbukurimi e ngjashme me
kt bim.
m. 3. Lule lxhani.
Lule lxhani shih te LUL/E,JA.
f. 2. Cip e holl e lvozhgs s nj

fryti; secili prej dy kapakve t zgjatur
dhe t bashkuar q mbajn kokrrat e bishtajs.
I f. Flet delli shih GJETHE DELLI
te GJETH/E,JA.
MISRI Bim q i ka gjethet t gjera e
me maj si t misrit, q e duron shum
thatsirn dhe q mbillet n vazo ose n
oborr pr zbukurim.
FLET
mb. * Grur okkuq shih te

GRUR/,
FLOKKUQ
FLOKSHTRIG
e jonxhs.
m. * Lule eri shih te LUL/E,JA.
FIERORE
FIK
mb. Syth i fjetur shih te SYTH,I
f. 2. Kuskut. Flokshtriga
f. 1. Bim barishtore shumvjeare,

me krcell t holl, me gjethe t holla e
t zgjatura e me lule si tufz e degzuar
n maj t krcellit, q rritet zakonisht
n toka me lagshtir, lulzon n pranver dhe prdoret si ushqim pr kafsht.
Flokza e livadheve.
FLOKZ
FLORI
m. Lule oriri shih te LUL/E,JA.
f. vet. Familje bimsh barishtore njvjeare, si fasulja, bizelja etj., q

e kan kurorn e lules n trajt uture.
FLUTURORE
f. 5. Smundje e bimve, q ua
fryn ktyre gjethet dhe ua bn si fshika.
Flluska kap gjethet e majs.
FLLUSK
FILXHAN
FOJLET
19
f. Carac.
FOM
m. Bim barishtore njvjeare e livadheve, me krcell t zbrazt, me shum

gjethe, me lule t vogla e t kuqrreme n
vile, q e bn frytin si kapsul t mbushur
me farza dhe q prdoret si ushqim pr
bagtin e n mjeksi.
mb.
Grur
GRUR/,I.
FORT
fort
shih
te
m. Dru ose shkurre pylli me gjethe

t gjata e t dhmbzuara dhe me deg
t trasha, q e ka lndn t bardh, t
fort e pa nyja dhe prdoret pr t br
vegla t ndryshme ose pr zjarr. Frashr
i bardh (i zi). Frashr mali (fushe).
Frashr uji. Sfurk (hesht) frashri.
m.
egr.
m. 1. Grumbull lulesh n trajtn e nj

vileje a te nj kalliri q varet; vastak, lvare.
GATH
II m. 1. Shkurre e vogl e viseve t

ftohta malore, me lule si vile t bardha
a t kuqrreme e me gjethe t trasha, q
prdoren n mjeksin popullore pr smundjet e veshkave a t fshikzs s ujit.
GRDEC
FRASHR
m. bised. Fik frngu (deti) shih te

FIK,U. Rrush frngu (tok) bot shih
te RRUSH,I.
GRTHAC
GRTHE
f. 1. Dru i viseve malore, me

trung t madh e me gjethe si hesht,
q bn fryte n trajt kokrrash t vogla,
t veshur me nj lkur t ndritshme
ngjyrkafe e me nj shark me gjemba;
fryti i ksaj peme, i cili hahet. Gshtenj
e but. Gshtenja t ziera (t pjekura).
Dru gshtenj. Pyll gshtenjash. Lkura
e gshtenjs. Thelbi i gshtenjs. Miell
gshtenjash. Qroj gshtenja.
GSHTENJ
f. Kasht me krcell t gjat, t prkulshm, t mbushur e pa gjethe, q rritet

npr kneta ose n brigjet e lumenjve
dhe prdoret pr t br rrogoza etj.
Fryz e kuqe fryzkuqe.
FRYZ
FSHES
mb. 1. Q ka fshika n trung a n

deg (pr drurt).
FSHIKET
FSHIKZ
E EGR Dru i madh me lule

t bardha t mbledhura tuf n trajtn
e nj koni, q mbillet ans rrugve ose
npr parqe pr zbukurim.
GSHTENJ
GSHTENJ
f. Bim barishtore shumvjeare

e livadheve me shum krcej t holl, me
gjethe t mbledhura nga pes, me lule
n ngjyr t verdh ose manushaqe t ngjashme me ato t trlit, q e han shum
bagtia.
FTUA
FYSHTR
f. Boshtr.
FYTZ
f. 1. Fryz.
GAK
f. Lakr e bardh.
KALI Gshtenj e egr.
GVEZHZ
f. 2. Fshikart, drokth.
m. Ftua i egr shkurre e vendeve malore, q i ngjan ftoit; me gjethe t vogla

e t dendura, q bn kokrra t vogla e t
mbuluara me push, t cilat nuk hahen.
m. krahin. Dredhz, luleshtrydhe.
m. Bim barishtore e egr, e cila

nxjerr nga krcelli nj lng t bardh si
qumsht dhe i ka gjethet me gjemba t
but, q i han shum bagtit.
FRYTJE
f. 4. Melekuqe. Mbjellin fshes. Korrin fshesn.

5. Emrtim i prgjithshm pr disa lloje
bimsh, krcejt e degt e t cilave prdoren pr t fshir. Fshes e egr. Lule
fshese shih te LUL/E,JA.
II m. Ullastr.
GSHILL
FRNG
mb. Kasht frytje. fryz. 2. si em.

FRYTJ/E,A f. E, ET Fryz.
Rrush gardhi larushk, rrush i
GARDH
GISHT
m. Lule gishti luletogz.
f. 1. Sharku i fort, q mbshtjell

gjysmn e lnds s lisit.
GISHTJE
mb. 2. Q ka zgjatime si gishtat

e dors, pllmbor (pr gjethet e disa
drurve e bimve); q ka trajtn e gishtave t dors. Gjethe gishtore.
GISHTOR
f. Bim barishtore si kaub e gjer,

q mbin npr ara dhe dmton t lashtat.
GALLORE
20
f. Bim barishtore me lule t

bardha si ombrell, me fara t mbla e
t merme q prmbajn vaj; farat e ksaj
bime. Farat e glikanxos. Vaj glikanxoje.
GLIKANXO
f. vet. Familje bimsh njthelbore, kryesisht barishtore, me krcell t

rrumbullakt, zakonisht fyl prbrenda e
t nyjzuar, me lule t grumbulluara n
kalli a n trajt fshese, si grami, gruri,
misri, elbi, thekra, trshra etj.
GRAMORE
m. Lulegoj. Gojasllan i bardh

(i kuq). Lulet e gojasllanit.
GOJASLLAN
GOJ
ASLLANI Gojasllan.
GOJ
UJKU Gojujk.
GOJKRAPE
GOJLUAN
m. Gram q rritet n kneta a n

vende me lagshtir e me uj.
GRAMUJ
f. Lulegoj. Lulet e gojkrapes.
f. Bim barishtore zvarritse e

kacavarse me krcell t degzuar, me
gjethe ift e me lule ngjyrmanushaqe ose
t verdha, q lidh bishtaja me fara t zeza
dhe q dmton drithrat e sidomos grurin,
por sht ushqim i mir pr bagtin;
secila nga kokrrat e bishtajave t ksaj
bime. Grashina leshatake. Grashina lulemadhe. Grashina gjetheholl. Bishtaja
e grashins. Grur me grashin. Qroj
grashinn. Pastroj grurin nga grashina.
GRASHIN
m. Gojujk.
f. 9. kryes. Gropza shum t vogla

n pjesn e poshtme t gjethes, q zakonisht dallohen me mikroskop. Gojzat e
gjethes.
GOJZ
GOJUJK
m. Lulegoj.
m.
Bisht gomari shih te
BISHT,I. Ferr (gjemb) gomari shih
te FERR/,A. Lule gomari shih te
LUL/E,JA. Vesh gomari veshgomar.
GOMAR
f. 4. Dardh gushtake, q i bn
kokrrat t mdha, me ngjyr t verdh
n t kuqe dhe me shum lng; kokrrat e
ksaj dardhe. Voli gomaren.
GRATHATEL
f. Shkurre e vogl me deg t

holla e t dendura me gjethe si hala, q
el lule n ngjyr trndali, t cilat shrbejn si kullot e mir pr blett.
GRATHAT
GOMARE
m.
marthit.
GOMARTH
Gjemba.
II m. Shkurre zbukuruese, e cila rritet

deri n dy metra e lart, me gjethe trietshe e me lule t verdha n trajt
vileje, q lidhin fryte si bishtaja.
GRILL
Gjembat e go-
f. 1. Dardh e egr me deg t

shkurtra e me gjemba, q bn kokrra t
vogla e t forta, t cilat zbuten e mbltohen kur piqen ose kur rrin n kasht;
fryti i ksaj peme. Gorrica t ziera. Shartojn gorricat.
GORRIC
II m. Bim barishtore shumvjeare

me krcell t nyjzuar e zvarrits, me
gjethe t sheshta, t holla e t gjata, q
rritet i shtrir pr tok bashk me t lashtat, m bimt prashitse ose ans arave
dhe q prdoret si ushqim pr bagtin;
krisje. Gram i trash. Gram zvarrits.
Rrnjt e gramit. Shkul gramin.
m. Grathat.
GRISKL
f. * Bar griskle shih te BAR,I I.
GROBULL
f. Kokull.
f.
1. Bim barishtore njvjeare q rritet
npr livadhe ose npr ara t mbjella
me t lashta, me krcell t prdredhur e
me gjethe t vogla e t holla, q el lule
t kuqrreme dhe bn fryte si bishtaja.
Groshza i dmton t lashtat.
GROSHZ
GRAM
GROSHIL
f. Bim barishtore kacavarse, me

krcell t holl e t prdredhur, q el dytri lule n nj vend me ngjyr vjollce t
hapt dhe q e bn frytin si bishtaj t
mbushur me kokrra t vogla e t rrumbullakta.
GROZHL
mb. Q lidhet me gramoret, q

i prket familjes s gramoreve, q bn
pjes n familjen e gramoreve. Bim
gramore. Kulturat gramore.
GRAMOR
21
f. Modhull.
mb. 2. Q rritet e bhet n

trajt kaube; q ka shum deg t grumbulluara si tuf, q ka trajtn e nj tufe,
tufshak. Pem (arr, dardh) grumbullore. Lule grumbullore.
GRUMBULLOR
f. 2. vet. Drur me deg

t grumbulluara n trajt tufe, drur q
rriten si kaub; bim q i bjn lulet t
grumbulluara si vile.
GRUMBULLORE
m. Bim mjeksore, me krcell t drejt, me gjethe t kmbyera

si t trlit, q bn lule ngjyrkafe, t
bashkuara n vile dhe me er t mir.
GRUNAMADH

q rritet npr ledhet e arave e n gurishte, me lule ngjyr vjollce e me gjethe
t trasha e pushatake, t cilat prdoren
n mjeksin popullore pr mjekimin e
pjesve t vrara a t shembura t trupit
dhe pr plagt.
II f. Bim barishtore me et t

vogla si t ullirit e t mbuluara me push,
q el lule ngjyrmanushaqe.
GUNISHTE
GUR
f. Bim barishtore me gjethe

t mdha, me rrnj si kok hudhre, q
prdoret n mjeksin popullore kundr
ngaloss s bagtive; bar ngalose.
GURGULLESH
m. b) u tremb pa mas, u trondit shum. Vajti (shkoi) gjaku deri n

bark (deri n shal) t kalit (deri n
tra) shih te BAR/K,KU. Bar gjaku
shih te BAR,I I. Lule gjaku shih te
LUL/E,JA.
GJAK
GRUNESH
mb. * Bimt grunore Trsia e

bimve barishtore njvjeare me krcell
si cilindr, t zbrazt e me nyja, me lule
t grumbulluara n kalli, q bjn fryte
njthelbore (si gruri, thekra, elbi etj.).
GJAK
f. 2. vet. Bimt grunore.
mb.
1. Q bn kokrra me tul t kuq (pr nj
lloj portokalli); q e ka tulin t kuq (pr
kokrrn). Portokall gjakoshar.
f. Bim barishtore, me gjethe
t gjera e me lule t verdha, q rritet
npr ara e q e ha shum bagtia.
GJALPTORE
m.
Bar gjarpri shih te
BAR,I I. Krpudh gjarpri shih te
KRPUDH/,A. Lule gjarpri shih te
LUL/E,JA. Presh gjarpri (i egr) shih
te PRESH,I. Qep gjarpri xhrrokull.
Rrush gjarpri shih te RRUSH, I.
GJARPR
m. Grur breshke lloj bari q bn kalli

si t grurit, grur i egr, grurth.
GRUR
m. Lloj gruri me kalli t madh e

pak t shtypur, q i bn kokrrat n ngjyr
t kuqrreme dhe jep prodhim t lart.
GRURKUQ
m. 1. Bim barishtore njvjeare

q i ngjan grurit e q rritet ans arave
ose npr lndina; grur i egr, grur
breshke.
GRURTH
GRUZ
f. Buhavic.
GUGUSHE
GUNEZ
GJEL
m. Lule gjeli lulkuqe.
GJEMB
m. Lule gjembi shih te LUL/E,JA.
(FERR)
rrfeshk.
GJEMB
Gjemba,
I BARDH Bim e egr shumvjeare

me gjethe t zgjatura e me gjemba, q
rritet npr ara.
LUGATI Bim njvjeare, me krcell
t degzuar e plot me gjemba t gjat,
me gjethe t buta, pa bisht e t mbuluara me push t bardh nga posht, q
mbin n vende t thata, buz rrugze e
kullotave.
GJEMB
mb. 2. Gungor. Rrnj gungae.
mb. Q ka ose formon pjes t dala

si gung; q ka ose formon zhardhok. Zgjatime gungore. Patatja (panxhari) sht
bim gungore.
GOMARI
GJEMB
II f. Lulja e lofats.
f. Bar blete, milc.
GUNGAE
QUMSHTI Tamblagjak.
GJAKOSHAR
GRUNOR
GRUNORE
m. Bar guri shih te BAR,I I. Fier guri

(shkmbi) shih te FIER,I 1.
GUNGOR
GJEMB
22
UJKU Ashe.
m. 1. Bim e egr barishtore me

krcell t drejt, me gjethe t mdha, t
zgjatura, t dhmbzuara e me gjemba t
fort, me lule si bo ngjyrmanushaqe;
gjemb gomari, rrfeshk, ferreck.
GJEMBA
GJEMBBARDH
GJI
f. 3. Bim barishtore e egr, q

mbin npr arat me grur dhe q i ka
gjethet shum t holla si gjilpr e lulet
ngjyrmanushaqe t hapt.
GJILPRZ
m. Gjemb i bardh.
f. Shkurre gjithnj e gjelbr, me gjethe si t borzilokut, t mbuluara n t dyja ant me push dhe me lule
ngjyr trndali n t kuqe.
GJEMBRISHT
Shkurre e vogl, me deg t

holla e t gjata, me gjethe t rralla, t
vogla e heshtake, me lule t verdha, n
trajt vileje e me er t kndshme, q lidh
si fryt nj bishtaj; degt e ksaj bime q
prdoren pr t thurur ose pr t nxjerr
nj je t fort. Deg gjineshtre. Lule
gjineshtre. Les prej gjineshtre. Thas
prej gjineshtre.
GJINESHTR
mb. 1. Q ka gjemba, me gjemba.

Shkurre gjembore. Krcell gjembor.
GJEMBOR
f. 1. Shkurre e lart, me deg

pushatake n ngjyr argjendi, q bn lule
t kuqe dhe kokrra t vogla t zeza me er
t kndshme.
GJERDHISHT
GJESHTR
f. shih GJINESHT/R,RA.
DELLI Bim barishtore e egr me

gjethe t trasha, me shum deje e t
shtrira prtok, q rritet ans vijave t
ujit e pran moaleve dhe prdoret n
mjeksin popullore; dejz.
f. Lloj gjineshtre, nga lulet

dhe rrnjt e s cils del nj boj e verdh
q prdoret pr t ngjyer lesh, t linjta
etj.
GJINEVERDH
GJETHE
mb. 2. Q mban gjethen;

q ka a nxjerr gjethen. Bishti gjethembajts.
GJIPISHT
Q sht me t ara t thella e t

harkuara. Gjethe gjirake.
f. M'u prish gjiza thjeshtligj., iron. nuk
shqetsohem fare pr dika, nuk bhem
merak, nuk m prishet puna. Lule gjize
shih te LUL/E,JA.
GJIZ
GJETHZ
GJETHIM
f. Krifsh, mret.
mb.
1. Q ka gjethe, q nuk ka hala n vend t
gjetheve (pr drurt e shkurret); q prbhet prej drursh me gjethe e jo me hala.
Drurt gjethor. Pyll gjethor. 2. Q ka
t bj me gjethen, q i prket gjethes,
i gjethes; q ka t bj me trsin e
gjetheve t nj bime a t nj druri. Indet gjethor. Mbshtjellje gjethore. N
trajt gjethore.
f. Bajame e egr.
GJIRAK
GJETHEMBAJTS
f. Gjethe e vogl, q del n llim n

sythin e bims; gjethe e vogl, q sht
pjes e nj gjetheje t madhe t prbr.
m. 10. Pjesa e thelluar ndrmjet bishtit

t gjethes dhe degs ose ndrmjet degs
dhe trungut.
GJUH
LOPE Gjuhlop.
f. Bim barishtore e livadheve,

me gjethe t gjata si t dejzs e me lule
ngjyr trndali t elt.
GJUHDELE
GJETHOR
f. Bim barishtore dyvjeare

me krcell t drejt, me gjethe pushatake
t ashpra, t zgjatura n trajt heshte
dhe me lule ngjyrmanushaqe, t grumbulluara n vile, q rritet zakonisht n
fusha e buz rrugve.
GJUHLOP
f.
1. Bim barishtore njvjeare me trup
t vogl e me gjethe t holla e t imta,
lulet e s cils kan te bishti nj zgjatim si
gjuh dhe jan t helmta. 2. Ferrnuse
GJUHNUSE
f. 3. Organ si fshikz shum e vogl

te bimt ose n lkurn e disa frutave,
q prodhon lngje. Gjndrat e rrshirs.
Gjndrat e lkurs s portokallit.
GJNDR
23
m. Bim barishtore dyvjeare

me krcell t degzuar, me gjethe t zgjatura si gjuh qeni, me lule t kuqrreme
n nj degz nga rrza e gjethes, q mbin
npr livadhe ose buz prrenjve.
GJUHQEN
f. 5. Cip e vogl q ndodhet n

pjesn e siprme t kllt t gjethes
dhe q mbshtjell krcellin (zakonisht te
gramoret). Gjuhz e bardh.
m. zakon. Familje drursh si pisha,

bredhi etj., q i kan gjethet t holla e
t gjata si gjilpra dhe prher t blerta,
farat t mbledhura n nj kokrr t vetme
dhe drurin me shum rrshir; dru q bn
pjes n kt familje. Druri i halorve.
Pyll halorsh.
HALOR
GJUHZ
mb. 3. Q ka trajtn e gjuhs.

Gjethe gjuhore.
mb. 1. Q sht i holl, i gjat dhe me

maj t mpreht si hal; q i ka gjethet
n kt trajt; q prbhet nga halor.
Gjethe halore. Dru halor. Pyll halor.
HALOR
GJUHOR
f. Shkurre e ult me deg t holla

me nyje, me gjethe shum t vogla e me
lule t bardheme, q del npr shkmbinj
dhe q lidh disa kokrra t kuqe t vogla
me shije t atht.
GJUNJZ
f. vet. Familje shkurresh t

vendeve t ngrohta e t shkrettirave, n
t ciln hyjn gjunjza e disa shkurre t
tjera.
GJUNJZORE
GJURM
m. 1. Gjethe e holl dhe e gjat si

gjilpr q ka pisha, bredhi etj., gjethe
halorsh. 2. krahin. Halmuc, bar
breshke.
HALTH
m. 1. Sinap. Gjethe hardalli.

Farat e hardallit. Rritet si hardall.
HARDALL
f. Shkurre kacavarse, me trung t

holl, t gjat e t prdredhur, me lvore
ngjyr hiri n t kuqrremt e me plasa,
me gjethe t gjera n trajt t pllmbs, me lule t vogla, t grumbulluara n
vile, t cilat japin si fryt rrushin; pema
e mishit. Hardhi e but. Hardhi e egr
larushk. Fidan (kalem, rrnj) hardhie.
Gjethe (et) hardhie. Krasit hardhin.
Tenja e hardhis. zool. Pleshti i hardhis. zool. Merimanga e hardhis. zool.
Zhuzhaku i hardhis. zool. Turigjati
(hundgjati) i hardhis. zool. Kpusha
e hardhis. zool. Hiri i hardhis. Vrugu
i hardhis.
HARDHI
MUSHKE Gjurmmushk.
f. Bim barishtore njvjeare, me krcell t rrgjuar e me gjethe

q i ngjajn gjurms s mushks, q rritet
n vende me lagshtir dhe prdoret si
bim mjeksore.
GJURMMUSHK
f. Bim q e ka pjesn e
poshtme t krcellit t drunjzuar, kurse
pjesn e siprme e ka si t barishteve;
bim q nga krcelli qndron midis barishteve dhe shkurreve. Rritet si gjysmshkurre.
GJYSMSHKURRE
f. 4. Pisha e zez; pish. Dru hale. Pyll

hale. Si hala n bjeshk.
f. vet. Familje shkurresh ku

bjn pjes lloje t ndryshme t hardhive
etj.
HARDHIORE
HAL
f. Bim e egr barishtore, e helmt,

me krcell t ashpr n maj, me kallinj
t blert ose t kuqrrem, q rritet n
toka me lagshtir.
HALZ
f. Bim barishtore njvjeare, q

lshon kalli me hala si gruri dhe q e ha
shum breshka; bar breshke. Halmuc
vezake. Halmuc me tri hala. Kalli halmuce.
I m. 1. Pisha e but. Pyll me harmo. Dru harmoi.
HARMO
f.
Pish e lart e vendeve malore, me lvore
ngjyr hiri n t kuqe, me gjethe si
hal t vendosura dy e nga dy dhe me
kuror vezake; pisha e but. Dru hartine.
Shkurre hartine. Pyll hartine.
HARTIN
HALMUC
m. 1. Bim barishtore njvjeare,

me krcell t gjat e t degzuar, me
HASHASH
24
lule t mdha me petla si t lulkuqes

e me ngjyr vjollce t hapt, q e ka
frytin si kapsul e t mbushur me fara
t vogla. Gjethe hashashi. Lulja e
hashashit. Lngu i hashashit. Ngjyr
hashashi ngjyr vjollce e hapt.
* Lule hashashi shih te LUL/E,JA.
HEJD
m. Bim shumvjeare kacavarse

me krcell t drunjzuar, me lule n
ngjyr t vjollcs ose t bardha, q lulzon nga prilli deri n vjesht, bn kokrra
vezake e t kuqe dhe prdoret si bim
mjeksore.
HIDHNAQ
I f.
1. Lloj drithi q bn kokrra t vogla me
cip t murrme e prbrenda t bardha,
t cilat prdoren m shum si tagji pr
kafsht; grur i zi, hejd; kokrrat e ktij
drithi. Bollgur hikrre. Ar e mbjell
me hikrr. 2. Bim e egr barishtore
ose shkurre e livadheve, me shum lloje,
me gjethe t dhmbzuara si t domates
q bn kokrra t vogla t rrumbullakta.
Hikrra e kuqe shkurre e till e shtrir
ose kacavarse, q rritet deri 2-3 metra.
Familja e hikrrave.
HIKRR
f. shih HIK/RR,RRA I 1.
f. Bim barishtore shumvjeare, e helmt, me lule n ngjyr t

kuqe t errt n vjollc, me kokrra si ato
t kullumbris, q prdoren n mjeksi.
Rrnjt (gjethet, kokrrat) e helmarins.
Lng (shurup) helmarine.
HELMARIN
f. Shkurre me gjethe si t shelgut e

me lng t hidhur; helms.
HELME
m. Shkurre e helmt e viseve jugore, me gjethe t gjata e t ngushta

q nuk bien n dimr, me lule t mdha
n ngjyr trndali ose t bardha dhe t
bashkuara si tuf. Gjethet e helmsit.
Flet helmsi.
HELMS
f. Bim barishtore parazite me krcell kacavars e pa gjethe, q bn lule

t verdha, t bashkuara si tuf dhe q
dmton rnd bimt bujqsore; kuskut.
Helmza e jonxhs. Helmza dmton fasulen (kungullin, qepn, pataten).
HELMZ
HEQSE
HIDE
mb. Q ka ngjyrn e hirit. Ngjyr

(boj) e hirt. Coh e hirt. Sy t hirt.
Mjegulla e hirt. Shelgu i hirt.
HIRR

me krcell t lart deri dy pllmb e
me lule t bardha, q mbin n toka
t punuara, n djerrishta, n grmadha,
ans rrugve etj., lulzon nga prilli deri
n vjesht dhe bn kokrra t zeza e shum
t hidhura.
f. Bar hirre shih te BAR,I I.
f. veter.
BAR,I I.
HIRRZ
HISLL
* Bar hirrze shih te
m. krahin. Hithr.
f. 1. Bim e egr barishtore q n krcellin e n gjethet e saj t dhmbzuara

ka nj push t imt djegs dhe q prdoret si bim mjeksore e pr ushqim.
Hithra mali. Gjethe (et) hithre. Lng
hithre. Lakror me hithra. E dogji hithra.
E rrahu me hithra. Vend ku rriten
hithrat vend i braktisur; grmadh.
HITHR
f. vet. 1. Familje bimsh barishtore, ku bjn pjes lloje t ndryshme

hithrash etj.
HITHRORE
m. krahin. Hithr.
HIDHNAKTH
m. Angjinare.
HIRT
f. 6. Kputje.
f. Dru frutor me deg t shtrembra e

plot gjemba, me gjethe t vogla, vezake
e me dhmbza anash, q bn kokrra t
zgjatura si ulli, t cilat kur piqen bhen
ngjyrkafe n t kuq e t mbla; kokrrat
e ksaj bime q hahen; xinxife.
HIDHS
HINARDH
m.
dhmbzuara e me maj, t mbuluara
nga lart me push t ashpr, me lule t
vogla pa bisht, druri i t cilit prdoret
pr lnd ndrtimi.
HITHS
f. krahin. 1. Ajds. Dru hithke.

Gjethet e hithks. 2. Hithr.
HITHK
25
f. 1. Bim barishtore njvjeare me

krcell e me gjethe si t preshit, q bn
n tok nj kok me thelpinj t bashkuar,
q ka er t fort e t djeg dhe q prdoret si ushqim a si bim mjeksore. Hudhr e njom (e that). Kok (thelb)
hudhre. Nj varg (nj tuf) hudhrash.
Shtypse hudhrash. Gjell (kos) me hudhr. Qronte hudhra. HUDHR E
EGR Bim barishtore njvjeare, q
rritet npr kullota dhe sht e ngjashme
me hudhrn.
e me thumb n maj. Ilqe shekullore.

Dru (lende) ilqeje. Pyll me ilqe.
HUDHR
m. Shelg i but.
Lulet e hunapit.
HUNAP
m. Bim bishtajore si shkurre, me

krcell t gjat, me gjethe vezake, me lule
t mbledhura n vile dhe me rrnj t
fuqishme t drunjta, q ka nj shije t
mbl dhe q prdoret pr t prgatitur
barra t ndryshme, pije etj. Lng jamballi.
JAMBALL
m. Shkurre a dru i vogl, me lule

n ngjyr vjollce t elt ose t bardha
dhe me er t mir, q mbillet n kopshte, n oborre etj. pr zbukurim; lulja e
ksaj bime; ngjyra vjollc e ksaj luleje.
Jargavan i bardh. Ngjyr (er) jargavani. Kopsht me jargavan.
JARGAVAN
Gjethe hunapi.
f. 1. Pem e vendeve t ngrohta,

e lart deri n dhjet metra, me gjethe
t gjata e vezake, me lule t bardha si
n t verdh, q bn kokrra t mdha
e t tulta si moll, t cilat kur piqen,
zbuten, marrin nj ngjyr t verdh me
t kuq dhe mblsohen; kokrrat e ksaj
peme; kaki, hurm deti. Hurma farzeza.
Hurma me fara (pa fara). 2. Pem e
vendeve mesdhetare, e lart mbi dhjet
metra, me gjethe t gjata, vezake e me
push t hirt, me lule t kuqrreme ose
t bardha n t gjelbr, q bn kokrra t
tulta sa nj lajthi e me ngjyr t verdh
n gshtenj, t cilat, kur piqen, mblsohen shum, hurm vendi; kokrrat e ksaj
peme. 3. Palm frutore e vendeve t nxehta t Azis e t Afriks, me gjethe si
pend t zgjatura e me lule t grumbulluara n vile, q bn kokrra m t mdha
se nj arr, t tulta e me ngjyr t verdh
n gshtenj, t cilat, kur piqen, zbuten
dhe mblsohen shum; kokrrat e ksaj
palme. Hurma t thata. Hurma me far
(pa far). 4. krahin. Vadhvie.
HURM
m. Barbaroz, elbaroz.
idrshahu. Stolisur me idrshah.
IDRSHAH
ILNJ
ILQE
m. Shkurre, zakonisht kacavarse,

me lule t bardha ose t verdha n trajt
ylli e me er t mir, q rritet n vende
t ngrohta dhe q mbahet si bim zbukuruese; lulja e ksaj shkurreje. Jasemin
i bardh (i verdh). Er jasemini. Lule
jasemini.
JASEMIN
f. Dru ose shkurre shum e ngjashme me dllinjn, q ka er t rnd

dhe bn kokrra t zeza. Dru jermsine.
Er jermsine.
JERMSIN
mb. bised. * Myku jeshil (i gjelbr)

shih te MYK,U.
JESHIL
f. Bim barishtore me krcell t

drejt, me gjethe t prbra n tri pjes,
me lule t vogla n ngjyr manushaqe ose
t verdh, q mbillet pr ta prdorur si
ushqim pr bagtin. Jonxh e njom (e
that). Jonxh e egr.
JONXH
JUT
Lule
f. shih ILQ/E,JA.
f. Bim q rritet n Azin Jugore e sidomos n Indi pr t nxjerr prej saj je, t
cilat shrbejn pr t br litar, plhura
t trasha etj.; jet q nxirren nga lvorja
e ksaj bime.
f.
1. Bim barishtore e vogl, q nxjerr
n llim t pranvers lule me petla t
bardha n t verdheme a n ngjyr vjollce
dhe q ka n rrnj nj zhardhok me shijen e pjeprit t papjekur; zhardhoku i
KAE
f. Lloj dushku i vendeve mesdhetare,

me trung t shkurtr e t trash dhe me
shum deg, me gjethe dhmb-dhmb,
gjithmon t gjelbra e t shklqyeshme
nga sipr, q bn lnd t vogla gjatoshe
26
ksaj luleje. Lule kaeje. eln kaet. 2.

Trndal i egr, kacibardh; fryti i ksaj
shkurreje. 3. Lule vjeshte.
mb. 1. Me deg t holla q dalin
tuf drejtprdrejt nga rrnja, q rritet si
kaub.
KAUBOR
KADAIFI
KALTR
1.
m. 1. Bim shumvjeare e vendeve

t lagshta, me krcell t fort, t lart,
t drejt, me nyja e bosh prbrenda dhe
me gjethe t gjata e heshtore; krcelli pa
gjethe i ksaj bime, q prdoret pr t
mbuluar atit, pr t br tavane, pr
gardhe etj. Kallam i but. Fyell prej
kallami. Res (les) kallamash. Gardh
(mur) me kallama. Kolltuk prej kallamash. I gjat e i holl si kallam.
2. Shavar, kundje.
* Kallam sheqeri bim barishtore
shumvjeare, me gjethe si t misrit, me
krcell t drejt e t gjat, nga e cila
nxirret sheqer.
KALLAM
I TOKS Kuskut.
f. 1. Shkurre e vendeve tropikale,

prher e blert, q bn kokrra t vogla,
t cilat kan brenda dy pjes si gjysmrruzuj n ngjyr t gjelbr a t prhime;
kokrrat e ksaj shkurreje. Dru kafeje.
Kokrra kafeje. Mulli kafeje. Pjek (bluaj)
kafen.
KAFE
KAFE
E EGR Bar miu.
f. 1. Dru i vendeve tropikale, prher

i blert, q bn kokrra t vogla t mbledhura n nj bishtaj t madhe, t cilat
bluhen e prdoren pr okollata dhe pr
nj pije t veant me er t kndshme;
kokrrat e ktij druri. Kokrrat (farat) e
kakaos. Gjalpi i kakaos (yndyra e kakaos)
lnd e yndyrshme q nxirret nga kokrrat
e ktij druri e q prdoret n industrin
farmaceutike e ushqimore. Kakao e bluar.
Nj kuti kakao. Kek me kakao.
KAKAO
KAKI
f. 1. shih HURM/, A 1. Kaki e egr

lloj hurme q bn kokrra sa nj lajthi e t
mbuluara me nj shtres t holl dyllore.
f. 1. Bim barishtore njvjeare, me
gjethe t mdha, q e ka krcellin dhe
lulesn si t shpendrs dhe rritet zakonisht npr kullota ose npr ledhet e arave.
KALLAMBOQ
holl mel.
f. 4. shih KALBZIM,I 3.
Kalbsira rrnjore. Kalbsira e kumbulls.
kali
shih
* Kallamboq i
m. 1. Bim barishtore shumvjeare,

me krcell t gjat, t holl e t fort, q
rritet npr moale dhe prdoret pr t
br tavanet e shtpive etj., kundje. Tavan me kallma.
2. krahin. shih KALLAM,I I.
KALLM
f. Lule kambane (kmbore) shih

te LUL/E,JA.
KAMBAN
KAMBANZ
f. 2. Lulekamban.
f. vet. Familje bimsh barishtore, q bjn lule n trajt t kambans.
KAMBANORE
m. 1. Bim barishtore njvjeare,

q rritet n vende fushore e kodrinore dhe
q bn lule si t luledeles e me er t kndshme; lulja e ksaj bime, e cila prdoret
n mjeksi si qetsues i sistemit nervor,
kundr smundjeve t lkurs etj. Lule
kamomili. Vaj kamomili. Grumbullimi
i kamomilit. 2. Pije qetsuese q prgatitet duke zier me uj lulet e thara t
ksaj bime. Nj got kamomil. I dha
fmijs pak kamomil.
KAMOMIL
m. 3. Smundje krpudhore,
q u bie pemve ose bimve n gjethe,
n rrnj, n fryte etj., zakonisht nga
lagshtira e teprt, kalbsir. Kalbzimi
i hidhur i pemve.
m.
Gshtenj
GSHTENJ/,A.
krahin.
m. Kallami i sheqerit.
Xhufka e kallamsheqerit.
KALBZIM
KAL
m.
KALLAMSHEQER
KAKUT
KALBSIR
mb. Myku i kaltr shih te MYK,U
te
27
mb. * Plep kanadez lloj plepi me

trung t trash e me kuror t gjer q
bhet deri 30 metra i lart dhe jep shum
lnd druri.
t degzuar, me gjethe t holla e t gjata

dhe q bjn lule t bukura, me ngjyra t
ndryshme e me er t kndshme; familja
e karalave.
KANADEZ
f. Bim shumvjeare e vendeve

tropikale, me lkur q mund t hiqet
dhe t prdoret n mjeksi ose n pije
e n gatesa; lkura e thar e ksaj bime;
pluhur n ngjyr kafe nga lkura e thar
e ksaj bime, q ka er t kndshme
dhe q u hidhet pijeve ose mblsirave
pr t'u dhn er e shije t mir. Er
kanelle. Ngjyr kanelle. Salep (sytlia)
me kanell. I hedh kanell.
KANELL
f. Lloj panje, me lkur t lmuar, me gjethe t ara si pllmb dhe

me lule t ndara si dy grrema.
KAPASTR
KAPIN
f. Bim barishtore me gjethe t

buta q dalin tuf afr rrnjs dhe me
rrnj boshtore m t gjer prsipr e n
ngjyr tulle, q ka vlera t mdha ushqimore; rrnja e ksaj bime, q prdoret
si ushqim. Karot e egr karot q del
npr toka kodrinore, rrnja e s cils nuk
hahet. Karota t ziera. Ngjyr karote.
Pure karotash.
KAROT
KARTH
m. 1. Bim njvjeare, me krcell t shtrir prtok dhe me gjethe t

mdha pllmbore, q bn nj fryt t
gjat, t trash e me ngjyr t gjelbr;
fryti i ksaj bime, q prdoret i njom
pr sallat ose bhet turshi; trangull. 2.
Lloj ku q i bn kokrrat t mdha e t
gjata. 3. prd. mb. g. keq. I papjekur
dhe pa prvoj n jet; budalla. Ishte
fare kastravec.
KASTRAVEC
f. krahin. Manaferr, ferrmanz.
m. Bim barishtore shumvjeare,

me krcell katrfaqsh e t degzuar, me
gjethe vezake e me push, e cila bn lule
t vogla e t bardha dhe rritet n toka
djerre, npr grmadha etj.
KAPINOK
m. * Nj kaposh (nj kndes, nj

kokosh) plaka shih te KNDES,I. Kapardisej (krekosej) si kaposhi (si gjeli, si
kndesi) maj plehut shih te GJEL,I.
Mbeti (katandisi) kaposhi (kokoshi) nj
thel shih te THEL/, A. Pend kaposhi shih te PEND/,A.
KAPOSH
f. 1. Fryti i that i disa bimve, q

ka shum dhomza t mbushura me fara.
Kapsula e hashashit.
KASHT
f. Lloj kasht e tokave t

lagta, me krcell t mbushur me palc,
e cila i ka gjethet t holla e me push dhe
nxjerr nj lules n trajt kalliri me fara.
f. Bim e vendeve moalore,

e ngjashme me shqirrn, q e ka krcellin
t kuq e me tri degzime.
KASHTKUQE
f. 1. Bim barishtore me krcell t gjat, t drunjzuar e me gjemba.
KASHTRROJ
KAPTIN
m.
1.
Bim barishtore njvjeare, me krcell t dobt, me nyja e t
degzuar, me gjethe t holla e t gjata,
q bn lule t bukura, me ngjyra t
ndryshme e me er t kndshme. Karal
i kuq (i bardh, me pikla). Er karali.
f. Lule kashte shih te LUL/E,JA.
KASHTBARDH
KAPSUL
f. (e bastunit, e lules etj.). Kaptina

e malit (e kodrs). Kaptina e lules. lules
e prbr nga disa lule q sht si nj
kok.
f. Ajds. Karth e egr rrunj.
KAT
KARAFIL
m. 3. Grup bimsh a drursh t nj lloji

n nj pyll ose n nj zon, q rriten n
t njjtn lartsi. Katet e bimve. Kali i
shkurreve (i barishteve).
m. Lloj plepi i gjat e i holl, me
deg t drejtuara prpjet, q rritet ans
ledheve t arave ose ans rrugve dhe
e duron thatsirn; plep i but. Maja
e kavakut. I gjat (i drejt) si kavak.
Lloj plepi i gjat e i holl, me deg t
drejtuara prpjet, q rritet ans ledheve
KAVAK
m. vet. Familje bimsh barishtore njvjeare, me krcell me nyja e
KARAFILOR
28
t arave ose ans rrugve dhe e duron

thatsirn; plep i but. Maja e kavakut.
I gjat (i drejt) si kavak.
f. krahin. Shelg i but, thupr nga ky
shelg pr t thurur shporta, pr t lidhur
duaj etj.
m. Bim barishtore njvjeare, me krcell t lart, nga i cili nxirren je pr t

br thas, litar etj. Fije (litar, plhur)
krpi. Vaj krpi. Far krpi. Mbjell krp.
KRP
KEPC
KEQ
mb. Bar i keq (i lig) shih te BAR,I

I. Ferr e keqe shih te FERR/, A.
Shkoza e keqe shkozzeza.
f. vet. Familje bimsh (si krpi

etj.), me krcell t gjat, nga i cili mund
t nxirren je pr t br litar, plhur
t trash etj.
KRPORE
f. 1. Bim e tipit t ult pa klorol, q sht zakonisht si nj ombrell e

vogl, q nuk bn lule e fara, por shumzohet me spore dhe rritet n livadhe e n
pyje, n vende me hije e me lagshtir.
Krpudh e helmt (helmuese, djegse).
Krpudh e bardh (e kuqe, me pika).
Krpudh q hahet. Krpudh eshke.
Krpudh dashe lloj krpudhe me ksul
t trndalt, q hahet. Krpudh derri
lloj krpudhe q ka ksuln me ngjyr
t verdh n t errt. Krpudh gjarpri
lloj krpudhe me ksul n t bardh nga
jasht dhe n t zez nga brenda, q nuk
hahet. Krpudh qeni lloj krpudhe me
ksul n trajt hinke, me ngjyr t gjelbr t elur dhe me kmb t holl, q
nuk hahet. Ksula (kapela) e krpudhs.
Kmba e krpudhs. Sup me krpudha.
Mbledh krpudha. Dalin (mbijn, rriten,
shtohen) si krpudhat pas shiut (si krpudha plehu). mosprf. dalin e rriten
shpejt e me shumic.
KRPUDH
f. 1. Bim barishtore shumvjeare, e helmt, me gjethe t mdha e t

tulta, me lule t verdha dhe me nj fryt
n trajtn e kallirit t misrit, i cili kur
piqet mbushet me kokrra t kuqe. Gjethe
klkaze. 2. Bim barishtore shumvjeare, me gjethe t gjera e me zhardhok,
q prdoren si ushqim pr derrat.
KLKAZ
KLPISHT
KLYSHZ
f. Bajame e egr. Vaj klpishte.

f. 2. Ndajgjethz.
m. 4. Pjesa e fundit e gjethes pa

bisht, q mbshtjell nyjn e krcellit te
disa bim (te misri, gruri etj.).
KLLF
KMBDELE
f. Radhiqe.

me gjethe si kmb pate, q bn lule n
trajt t nj lmshi me ngjyr t gjelbr
n t verdh dhe q rritet n vende t
lagshta, ans rrugve e npr ledhe.
KMBPAT
f. Bim barishtore shumvjeare, me krcell si t egjrs, me gjethe

t holla, me lule t verdha n trajt
kalliri, e cila bn fara si t fshess dhe
prdoret si ushqim pr bagtin.
KMBPUL
I f. Lloj krpudhe e vogl,

n trajtn e nj kupe, q e ka faqen e
jashtme n ngjyr si t kuqrreme.
KSULKUQE
m.
Bim barishtore njvjeare, me krcell
shum t degzuar dhe me gjethe t prbra nga katr etza vezake, me lule t
verdha, q bn n tok disa bishtaja me
dy-tri kokrra brenda; kokrrat e thara t
ksaj bime, t cilat prmbajn vaj dhe
hahen t pjekura. Kikirik i pjekur. Vaj
kikiriku. Kaush me kikirik. okollat
me kikirik. Shiste kikirik.
KIKIRIK
f. Lule kmbore (kambane) shih

te LUL/E,JA.
KMBOR
mb. Gjethe t kmbyera. gjethe

q n deg ose n krcell nuk dalin ift
njra kundrejt tjetrs, por tek (nga njra
dhe nga tjetra an) n nj largsi t caktuar.
KMBYER
II f. Bim barishtore shumvjeare

e tokave t lagshta, e ngjashme me erin,
me gjethe t holla e t lmuara si ato t
pishs, q kputen leht.
KPUTJE
KIN
29
f. Bim shumvjeare e vendeve t nxehta, me lule si vile, me lkur t hidhur,

nga e cila nxirret pluhuri i kinins.
f. Lloj pishe e vogl, q rritet si

shkurre, me deg t shtrira prtok dhe
me lkur t prhime n t zez.
KLEK
f. Krpudh parazitare n trajt

brirsh t vegjl, me ngjyr t errt n t
zez, q del mbi kallinjt e thekrs, t grurit etj. n mot me lagshtir; krpudha
e thekrs; smundja e ktyre bimve q
shkaktohet nga kjo krpudh.
f. Bisk q nxjerr druri i cungulluar, liz q del rreth krcurit t nj druri

t prer, mit. Ka nxjerr korthita. Pres
korthitat.
KORTHIT
KLLOGJR
f. Mare. Lulet e koimares. Raki

koimareje. Pyll me koimare.
f. Bim barishtore njvjeare e

egr, me krcell t trash, t fort e t
gjat, me gjethe si halza, q bn lule si
t misrit, rritet n toka me uj dhe prdoret si ushqim pr kafsht; meli i puls,
meli i egr. Kostrev e that. Shkul
kostrevn. I hedhin kostrev bagtis.
KOSTREV
KOIMARE

krcell si t urovit, q mbillet n toka t
thata, bn bishtaja me kokrra t murrme
n t zez, dhe prdoret si ushqim pr
bagtin.
KOKULL
m. Bim barishtore njvjeare me

krcell t degzuar, me gjethe t buta
e pak t dhmbzuara, q bn lule n
ngjyr t kaltr dhe rritet zakonisht n
kullota, n toka jopjellore e npr ara;
ngjyra e lules s ksaj bime.
KRAHJET
m. Shkurre me deg t holla n

ngjyr gshtenje t hapur, me gjethe si
hala e me bisht t shkurtr, me lule n
ngjyr trndali t grumbulluara n vile,
q bn fryte t vogla e t gjata, rritet
m shum n pyjet me pish t zez dhe
prdoret pr t br fshesa.
KRAHNJERR
KOKOEL
KOLMUTH
m.
* Lule krehri shih te
LUL/E,JA.
KREHR
f. Dru i vendeve t ngrohta, i ngjashm me panjn, me lvore t lmuar

n ngjyr t kuqrreme, me gjethe t
mdha t ndara zakonisht n pes pjes,
me lule t vogla, t blerta n t verdh
dhe me push, q bn fryte prej dy farash
n ngjyr t gjelbr dhe ka lnd t
fort, e cila prdoret sidomos pr t br
vegla muzikore; krekz. Kreka etvogl.
Kreka etmadhe.
KREK
m. Ferrnuse.
KOLLOGJON
f. shih MURRIZ,I.
f.
konopishts.
KONOPISHT
Maren.
Lulet e
m. * Konvejeri i gjelbr vargu

i rezervave ushqimore, q prbhet prej
bimsh t njoma (trl, jonxh, lakr, foragjere etj.).
KONVEJER
f. Bim barishtore njvjeare me krcell t drejt e pak t degzuar, me gjethe

t vogla e shum t holla treshe, q
mbillet npr kopshte e prdoret si erz
n gjell. Er kopre. Nj tuf kopr.
Gjizanik me kopr.
KOPR
LEPURI Shkurre q bn kokrra t ngjashme me rrushin, rrush me gjemba.
KREKZ
f. 2. Krek.
KRESHT
m. Pish e zez.
f. Shkurre a dru me gjethe gjithnj

t gjelbra, me lule t vogla, t bardha
n t verdh e t grumbulluara si vile n
rrz t gjetheve, q rritet n do lloj toke
dhe prdoret kryesisht si dru zjarri ose
pr t br qymyr; mret.
KRIFSH
KOQE
f. 1. Bim barishtore njvjeare me

krcell t degzuar, me gjethe t gjata e
heshtake, me lule t vogla e t bardha, q
bn nj fryt plot me farza t zeza.
f. Mshtekn.
f. vet. Grup bimsh (si krpudhat, eri; etj.), q nuk elin lule dhe
nuk bjn fryte t vrteta, q i kan organet e riprodhimit t fshehta dhe q
shumzohen me spore; bim pa lule.
KRIPTOGAME
KOQZ
30
m. 2. shih VESHTULL,A 1. Kokrrat e kripthit. Lngu i kripthit. Bagtia

ha degt e kripthit.
KRIPTH
KRISJE
II f. Gram. Shkul krisjet n ar.
f. Lule vjeshte. Krizantem

e verdh (e bardh). Tuf krizantemash.
Lulzuan krizantemat.
KRIZANTEM
KROC
f. Trndal i egr, kae.
KROM
f. 3. Trndal i egr, kroc.
KRUSPULLUK
KRYELAKR
lore.
m. Madrgon.
f. Lakr e bardh, lakr kungul-
f. vet.
Familje bimsh q e kan kurorn e lules
t prbr nga katr peta t vna kryq
(si lakra, sinapi, sheboja etj.).
KRYQORE

me krcell t drejt e t gjat deri nj
metr, me gjethe t mdha, me lule si
kamban zakonisht n ngjyr vjollc t
elur dhe me rrnj t madhe, e cila prdoret n mjeksi.
KUFIRM
KUKURAQ
m. Tae.
m. Lloj xunkthi q rritet n vende

moalore e q prdoret pr t br shporta, pr t lidhur tufat e perimeve etj.
KULMAK
m. Lloj plepi me kuror t gjer,

me trung t trash e me lkur t lmuar
n ngjyr hiri t errt, me lule t vogla,
t blerta n t verdh t varura si vile, q
rritet zakonisht ans lumenjve dhe pran
bregut t detit; plepi i zi.
KULMETIN
f. * Kulpr e but sumbullare.

Kulpr e egr (e bardh) shkurre kacavarse, q rritet deri n gjasht metra
dhe bn lule t bardha, me er t mir.
KULPR
f. Shkurre me deg t dendura

e me gjemba, me lule t bardha, q bn
kokrra t rrumbullakta m t vogla se t
qershis, n ngjyr blu t errt e me shije
t atht; kumbull e egr; kokrrat e ksaj
bime. Kullumbri t thara. Raki kullumbrish. sht si kullumbri e ka fytyrn
KULLUMBRI
t rrumbullakt, t mbushur e t bukur;

sht i shndosh dhe i bukur (pr fmijt etj.).
KUMAK m.
Bim barishtore njvjeare e
vendeve t ngrohta, me gjethe pak t zgjatura, me lule t verdha q dalin grumbull nga nj bisk.
KUMBULL f. Kumbull e egr kullumbri.
KUNDJE f. Lloj kallami i holl, q rritet npr
vende me lagshti e npr kneta dhe q
prdoret zakonisht pr res tavani. Res
me kundje. Mbuloj me kundje.
KUNGULL m. 1. Bim barishtore njvjeare,
me krcell t gjat zvarrits, me et t
gjera sa nj pllmb e me lule, t verdha,
q lidh kokrra t mdha, n trajt vezake
ose gjatoshe e me fara brenda; kokrrat e
ksaj bime q prdoren si ushqim.
Kungull ujs kungullujs. Lule kungulli
shih te LUL/E,JA.
KUNGULLESHK f. 1. Lloj kungulli q bn
kokrra t holla e t gjata si tranguj, me
lkur t but n ngjyr t bardheme;
kokrrat e ksaj bime, q prdoren pr
gjell. Kungulleshka t mbushura (t
skuqura).
KUNGULLISHT f.
1. Kungullujs. E
mbante dhallin (qumshtin) n kungullisht.
KUNGULLOR mb.
1. Q e ka frytin t tult si t kungullit,
q bn fryte t rrumbullakta e t mdha
si kungulli; q rritet e zhvillohet si kungulli (pr disa bim si trangulli, pjepri
etj.). Bim kungullore.
KUNGULLUSH m. Lloj kungulli i egr, me
gjethe t trasha, n trajt trekndshi
e me lule t verdha, q del vetiu npr
grmadha e toka t papunuara dhe bn
kokrra t gjata e t tulta.
KUNUPIC f. shih MAREN/,A. Lulet e
kunupics.
KUP f. 8. Flet t vogla t gjelbra, t vendosura n trajt hinke, q mbshtjellin dhe
mbrojn burbuqen e lules. Kupa e lules
(e karalit, e trndalit).
31
KUQ
mb. Misr i kuq. Grur i kuq. Trshr

e kuqe. Pisha e kuqe. Trndal i kuq.
Oriz i kuq. Panxhari i kuq. Ulliri i kuq.
Dllinja e kuqe. Man i kuq. Kumbull e
kuqe. Duhani i kuq. Ferr e kuqe ferrkuqe, driz. Fryz e kuqe fryzkuqe.
f. Bim shumvjeare, me krcell
t lmuar e t gjat deri n nj metr,
me gjethe t gjera e t ashpra, me lule
t kuqe a ngjyr trndali, q rritet n
toka t lna djerr. Mbuloi kasollen me
kuqlare.
f. Dru a shkurre e vendeve malore

me klim t but ose e vendeve t ngrohta e me lagshti, me deg t holla e t
lakueshme, me gjethe si zemr, t gjera
e me dhmbza anash q bn kokrra t
vogla me guask t fort; kokrrat e ksaj
bime, q kan brenda nj thelb t rrumbullakt a pak t zgjatur, i cili hahet.
Lajthi e but. Lajthi e egr. Lajthi
t pjekura (t qruara). Pyll me lajthi.
Thyej (aj) lajthi.
LAJTHI
KUQLARE
f. Lloj krpudhe me ngjyr si

t arit, q sht shum e shijshme n t
ngrn. Mbledh kuqlore.

rritet n bjeshk n trajt xhufke dhe bn
lule me pak er. Lajthiza del n pranver.
LAJTHIZ
KUQLORE
f. 7. Pjesa e siprme e nj druri, q

prbhet nga degt, gjethet e lulet.
8. Pjes e lules, q prbhet nga disa
petla t vendosura sipr kups; lules.
Kurora e lules.
KUROR
KURORZ
f. 2. Kurora e lules.
KUSKUT
f. Helmz.

krcell t gjat, me gjethe t gjelbra t
errta a t elta n t verdh, t ngjashme me ato t spinaqit, q mbin npr
toka t punuara ose mbillet dhe prdoret
si ushqim. Labot i egr. Labot i but.
Dollma me et laboti. Farat e labotit.
Lakror me labot.
f. 1. Nj nga perimet kryesore t

vjeshts e t dimrit q mbillet n kopshte
e rritet si kokrr e madhe me gjethe t
gjera, t mbledhura e t ngjeshura njra
mbi tjetrn. Lakr e bardh (e kuqe).
Lakr turshi. Nj kok lakr. Koani
(krcelli) i lakrs.
3. zakon. Barishte t ndryshme t egra e
t buta (si lpjet, laboti, nent, hithra,
spinaqi etj.) q prdoren si ushqim pr
njerzit e pr kafsht. Lakra t egra (t
buta). Lakra dimri (behari). Lakra mali.
Byrek (lakror) me lakra. Gjell me lakra.
Mbledh lakra. Grij lakrat.
Lule lakre lulelakr.
LAKR
LABOT
f. 2. Lloj krpudhe johelmuese, q i ngjan lafshs s gjelit.
LAFSHAGJELE
GJELI Bim barishtore me krcell e

me gjethe n ngjyr t kuqrreme dhe me
lule t kuqe, t ngjashme me kreshtn e
gjelit, e cila rritet npr kopshte e lulishte
pr zbukurim.
DETI Lloj alge e ujrave t kripura q

bhet e rrumbullakt si kok lakre.
LAKR
PATE Bim barishtore e egr, me

gjethe si t dejzs, por m t vogla, me
lule t verdha e me fara t grumbulluara
n vile, q rritet n toka me lagshti dhe
e han shum patat e rosat.
LAKR
LAFSH
f. Bim barishtore kacavarse, me

gjethe vezake prher t blerta, me lule
n ngjyr t kaltr a si t bardha, q rritet
npr gardhe, n pyje e n vende me hije;
menekshe gomari.
QENI Bim barishtore e egr, q rritet

n kullota e n vende me shkurre dhe q
ka lng t hidhur e mund t helmoj kafsht q e han.
LAKR
LAFSHIN
LAJTHAT
E VERDH Bim barishtore e egr,

me lule t verdha e t rrumbullakta, me
gjethe t vogla e me push n ann e
poshtme, q rritet n vende pa uj ose
pa lagshtir t teprt.
LAKR
f. Lofat.
32
ZOGU Bim barishtore njvjeare, me

gjethe t holla, me lule t grumbulluara
dhe me fara t mbledhura si xhufk, t
cilat i han shum zogjt dhe q rritet n
lndina e fusha.
LAKR
II f. Bim barishtore ujse, me

krcell t gjat, me lule t bardha dhe me
gjethe t gjera gjith push, t cilat rrin
t zhytura n uj.
LAKRISHT
f. Krpudh me ksul t rrumbullakt, n ngjyr t bardh n t murrme, q ka er t kndshme dhe q hahet.
f. 3. Lloj krpudhe e madhe,

me ksul t bardh, e cila hahet.
LEPURUSHK
f. 1. Marule. Sallat me leqika. 2.

Radhiqe.
LEQIK
m. 1. Urth. Gjethe (lule) lerthi. 2.

Hudhr e egr.
LERTH
mb. Q ka shum push; q ka je t

holla e t gjata. Gjethe (rrnj) leshtake.
Krcell leshtak.
LESHTAK
LAPRUSHE
LAPRUSHK
LAR
m. Bim e thjesht q nuk ndahet n krcell, gjethe e rrnj dhe q

rritet n det ose n vende t tjera me uj.
Leshterik i gjelbr (i kuq). Leshterik deti
(liqeni). Leshterik kroi.
LESHTERIK
f. Laprushe.
m. * Lari i egr (lari i zi) ashe, beronj.

E diela e larit (e danave, e luleve) fet.,
vjet. shih te DAFIN/,A.
LARZ
I f. shih LARUSHK,U.
LARTH
m. 1. Ashe. 2. Urth.
f. Myshk.
LESHNJE
LETR
f. Lule letre shih te LUL/E, JA.
LKORE
II f. Radhiqe. Lkore e egr.
m. Bim barishtore shumvjeare, me

gjethe t mdha e me lule t bardha n
t verdh q dalin mbi uj, e cila rritet
n liqene e n ujra t ndenjura; lpush.
Lkua gjoli. Lule lkoi.
LKUA
m. 1. Lloj rrushi i egr, me kokrra

t vogla si t kuqrreme, t rralla e t
athta; fryti i ksaj peme. Larushku i pyllit. Nj vesh larushk. Ta mbledh gjuhn
larushku.
LKURT
f.
1.
LARUSHK,U 1.
LMASHK
LARUSHK
LARUSHK
vet.
nj.
mb. 2. Lkuror. Gjethe (et) t

lkurta.
shih
f. 5. Dredhz e holl q lshojn

disa bim pr t'u kapur npr deg a diku
tjetr.
11. Lule t grumbulluara n bistak, q
nxjerrin disa drur, vile.
m. 1. Lmyshk. Lmashku bren

gurin, prtimi k burrin. fj. u.
LAVARE
f. Shkurre kacavarse, n shum

lloje, me gjethe e me lule n trajta e
n ngjyra t ndryshme, q rriten npr
pyje e kullota, ans ledheve etj. e mbahen edhe si bim zbukuruese. Laverdhza prdredhse. Laverdhza erkndshme dorzonja. Laverdhza e pyjeve.
m. 1. Bim e thjesht, zakonisht e gjelbr e n trajta t ndryshme,

q nuk ka ndarje n krcell e n gjethe
dhe q rritet n vende t lagta; n uj,
mbi trungun e drurve, mbi gur e tjegulla, mbi mure etj.; myshk. Lmyshk
uji (lumi, kroi, burimi). Lmyshk guri
(shkmbi, muresh). Lmyshk drursh
(lisi). Lmyshk bjeshksh (pyjesh). Er
lmyshku. Mbledh lmyshk. Ka zn (ka
vn) lmyshk muri.
LMYSHK
LAVERDHZ
f. mjek. veter. * Bar lebre shih te

BAR,I I.
LEBR
LNGSHTRYDHE
f. Bim barishtore shumvjeare

n lloje t ndryshme, me gjethe vezake
a gjatoshe, q rritet e egr ose mbillet
n kopshte dhe prdoret si ushqim pr
njerzit e pr kafsht. Lpjet e egr (e
LPJET
m. Koqe lepuri shih te KOQ/E,JA.

Lule lepuri shih te LUL/E,JA. Rrush
lepuri larushk.
LEPUR
33
f. Luleshtrydhe.
but). Lpjet e thart (e mbl). Lpjet bjeshke lloj lpjete q rritet n vise
malore dhe sht mjaft e thart, uthulla.
Lpjet uji. Lpjet kali lloj lpjete me
et t gjata si hesht e me njolla t keqe.
Lpjet guri. Lpjet lepuri uthullishte.
Lpjet me oriz (me miell). Gjethe (et)
lpjet. Lakror me lpjete. Tav me lpjet. Mbledh lpjet.
f. 1. Bim barishtore shumvjeare, me gjethe t mdha, me lule t
bardha n t verdh, q rritet n liqene,
n ujra t ndenjura etj.; lkua. Lpush
gjoli.
2. Bim barishtore dyvjeare, me gjethe
vezake e me push nga t dyja ant, me
krcell t lart deri dy metra, q el lule
t verdha n tuf.
3. Lloj lpjete e hidhur me et t gjata
e si t kuqrreme q rritet npr hendeqe
e n vende me lagshtir dhe q nuk hahet; lpjet kali. Nuk sht lpjet, po
lpush.
f. 2. Lngu q qarkullon brenda trupit

t bimve dhe q prbhet nga uji e nga
kripra t ndryshme. Limf organike
(joorganike). Limfa e drurit.
LIMF
m. 1. Agrume me gjethe gjithnj t

gjelbra, q bn kokrra vezake n ngjyr
t verdh t elur; kokrra e ktij druri
me lvore t trash, me lng t thart
e me er t mir. Lule (gjethe, kokrr)
limoni. Lkur limoni. Lng limoni. Er
limoni. Ngjyr limoni ngjyra e verdh e
elur. aj me limon. Sup me limon.
Shtrydh limonin.
LIMON
LPUSH
Limon i mbl lloj limoni q bn kokrra

vezake pak si t rrumbullakta e t mbla.
LIQE
I f. Xin.
LIR
mb. Thek t lira. Organ i lir. organ q

nuk sht i ngjitur me trupin e nj bime.
LIS
f. 1. shih LPUSH/,A 1, 4.
Lpushk knete. Lpushkat e duhanit.
LPUSHK
m. 2. Emrtim i prgjithshm
pr bim kacavarse si hardhia etj., q
ngjiten e kapen npr degt e pemve;
shtalbs.
LVARS
LI
m. Liri i breshks Liri i egr. Liri i egr

Bim barishtore e hidhur, me gjethe t
holla, t gjata e t dendura, me lule t
verdha, q rritet n vende t ulta dhe
nuk e han bagtit.
LIG
f. Bim e egr barishtore, zvarritse

ose gjysmshkurre, me gjethe t vogla
vezake, me lule t kuqrreme, t kaltra,
t kuqe ose t bardha, q ka er t kndshme e n disa krahina prdoret edhe si
erz pr gjell.
LISN
m. Trli i livadheve. Trumcaku i

livadheve. zool. E la livadh. Kositin livadhet.
LIVADH
mb. Bar i lig (i keq) shih te BAR,I.

f. shih VOSHT/R,RA. Ligustra e rndomt. Ligustr japoneze.
LIGUSTR
m. Bim e ult, q prbhet nga nj

krpudh e nga alge, t cilat bashkjetojn e formojn nj organizm t vetm
mbi lvoret e drurve, mbi gur e shkmbinj, npr mure etj.; shprgti; n grup
bimsh t ktilla. Likeni i verdh. Llojet
e likeneve.
m. 1. Dru pylli i lart, me gjethe me dhmbza anash, q lidh lnd dhe q prdoret
si lnd ndrtimi e pr zjarr; dushk. Lis
i bardh qarri. Lis i but bungbuta.
f. 1. Gjysmshkurre shumvjeare,
me deg t shumta e t thjeshta, me
gjethe vezake ose edhe t zgjatura si hesht, q bn lule t kaltra me er t mir;
trumz e but. Vaj livande. Er livande.
LIVAND
LIKEN
f. Dru a shkurre e vendeve t ngrohta

mesdhetare, me deg mjaft t lakueshme,
me gjethe t gjera n trajt zemre dhe
me lule ngjyr trndali, q elin n tuf
para gjetheve. Lkur lofate. Gardh
(kosh) lofate.
LOFAT
m. Jargavan. Ngjyr lilaku. Er lilaku.

Kopsht me lilak.
LILAK
34
f. vet. Gjini drursh e shkurresh

(si lofata etj.) me deg t holla e zakonisht t lakueshme, me gjethe t rrumbullakta e me lule t kuqe ose ngjyr
trndali n trajt vilesh, q rriten n
viset mesdhetare dhe lidhin bishtaja.
LOFATORE
LOP
f. Gjuh lope shih te GJUH/,A I.

mb. * Shelg lotues (vajtues) shih te
SHELG,U.
LOTUES
LOTZONJ
LOZE
f. 1. Dredh hardhie, kungulli etj. Loze

hardhie (rrushi). Lozet e kungullit.
LUGAT
LULE
f. Bari i lotzonjs drekz.
m. Gjemb lugati shih te GJEMB,I.
f. 1. Organi i riprodhimit t bimve, q

prbhet nga bishti, kupa, kurora, thekt
e pistili dhe q lidh kokrrn e formon
farn; pjes e bimve q prmban organet
e riprodhimit t tyre dhe q zakonisht
ka petla me ngjyra. Lule mashkullore
(femrore). Lule njseksore (dyseksore).
Lulet e baths (e fasules, e duhanit, e
patates). Lule kungulli (trangulli). Lule
dardhe (kumbulle, molle, qershie, shege,
arre).
Bim barishtore zbukuruese, me krcell t lart rreth nj metr,
me gjethe si zemr, q el afr mbrmjes
lule t kuqe n trajt hinke.
LULE AKSHAMI
Bim barishtore zbukuruese

me gjethe t tulta e t veshura me nj
cip t bardh dhe me lule t ashpra q
nuk shken.
LULE AKULLI
Bim barishtore zbukuruese, me

gjethe t gjata, t dhmbzuara e t tulta
dhe me lule n ngjyr t kuqe t ndezur,
q rritet npr kopshte dhe i lshon leht
farat prtok.
LULE ALLE
Bim zbukuruese me
gjethe si t portokallit, q bn nj lule t
vogl t bardh me pes petla e pa er.
LULE ARGJENDI
LULE ARUSHE
Dorzonj.
a) Bim barishtore, me
gjethe t holla dhe me lule t vogla ngjyr
portokalli e me er t mir, q prdoret
LULE BALSAM
n mjeksin popullore pr t mjekuar

plagt; bal; lule gjaku; b) Bim barishtore shumvjeare, me gjethe si hesht
dhe me lule t verdha me pes petla, q
del gjat muajve prill-gusht npr vende
me bar.
LULE BEHARI Lule vere.
LULE BLETE a) Bar blete, milc; b) Dorzonj.
LULE BORE Lulebor.
ULE BRESHKE Lulebreshk.
LULE BRETKU Zhabin.
LULE BUALLI Tatull.
LULE ALLME allmare.
LULE DELEJE Luledele.
LULE DERRI Bar derri.
LULE DIELLI Bim njvjeare, me krcell t
gjat e t trash, me lule t grumbulluara n nj kok t madhe si disk e rreth
e rrotull me petla t verdha, q kthehet
nga drita e diellit dhe q mbushet me fara
t zeza, nga t cilat nxirret vaj.
LULE DIMRI Bim barishtore shumvjeare
me gjethe t rrumbullakta e t tulta, me
lule t bardha e me er t mir, q rritet
si bim zbukuruese.
LULE DJATHI Bim barishtore e egr, me
gjethe si ato t erit, me lule t verdha,
q prdoret pr t zn qumshtin
djath.
LULE DUSHKU Bim barishtore e egr, me
gjethe si ato t dushkut e t mbuluara
me push, q qel lule t bardh
LULE DYLLI a) Bim kacavarse, me gjethe
vezake t tulta, t mbuluara me nj lnd
si dyll dhe me lule t bardha n vile, q
rritet si bim zbukuruese; b) Qumshtore,
lulequmshtore, luleradhiqe
LULE DHENSH Luledele.
LULE ETHESH Trik, bar ethesh.
LULE FIERI Bim barishtore, me gjethe si t
erit, q rritet edhe si bim zbukuruese.
LULE FILXHANI Lulelxhan.
35
Bim barishtore, me gjethe t

gjata ans krcellit dhe me nj boe me
lule t verdha n krye, q rritet si bim
zbukuruese.
LULE FLORIRI
Bim barishtore, me gjethe n

ngjyr t gjelbr t errt e me lule t
bardha, q rritet edhe si bim zbukuruese
dhe, kur thahet, prdoret pr t br fshesa.
LULE MBRMJEJE
Luletogz.
LULE GOMARI
Bim
zbukuruese
kacavarse, me gjethe si zemr, me lule
t bardha, t kaltra ose ngjyr vjollce
dhe me njolla e me vija t ndryshme, t
cilat rrin t elura vetm n mngjes ose
n dit pa diell.
LULE MNGJESI
LULE MIZE
Bim barishtore zvarritse,

me gjethe t vogla, me deg t tulta dhe
me lule t verdha e t kaltra, q rritet
fushave e pran gardheve.
, krahin. Lulkuqe.
Bim
barishtore njvjeare, me gjethe t vogla
si ato t mimozs, t cilat kur i prek ulen
posht, mblidhen e rrudhen.
LULE NGJITSE
Bim barishtore dyvjeare,

me krcell t drejt e t lart deri n
nj metr e gjysm, me gjethe t gjata
t mbuluara me push, me lule t verdha
e t grumbulluara si kalli n maj t krcellit, e cila rritet n toka t varfra e n
gurishte.
LULE PESHKU
Bim barishtore njvjeare, me

krcell t drejt e me gjethe heshtake,
q el lule t verdha dhe rritet zakonisht
npr ara.
LULE GJIZE
Hashash.
LULE KADIFEJE
Lulekadife.
Bim barishtore zbukuruese,

me lule t vogla n ngjyr trndali e pa
er, e cila rritet e rrumbullakt si rreth.
LULE PJATE
Bim barishtore, me krcell

t lart rreth nj metr, me gjethe t
gjata n trajt heshte, q rritet n tok
t pastr, t leht e me shum diell;
lulekasht, lulebukje.
LULE KASHTE
LULE KMBORE (KAMBANE)

LULE KREHRI
ULE LAKRE
Lulekungull.
PRESHI
Lulelakr.
Agulie.
Lulepresh.
Kamomil.
LULE QENGJI
Luledele.
Qumshtore,
qumshtore, luleradhiqe.
LULE QUMSHTORE
Bim barishtore shumvjeare,

me krcell t drejt, me gjethe vezake e
me bisht t gjat, q el lule t kaltra.
LULE QYQEJE
lule-
Luleqyqe.
Bim barishtore, q rritet

mbi nj gjysm metri dhe q el lule t
vogla ngjyr jargavani.
LULE REZHDE
Luleletr.
Bim zbukuruese, q kacavaret n

mur dhe q el n maj lule t bardha ose
t verdha e me er shum t mir.
LULE MAJI
LULE PRANVERE
LULE QENI
LULE LEPURI
LULE LETRE
Bim barishtore rreth nj pllmb e lart, me lule t verdh, t madhe

e t rrumbullakt, q i ka petlat t mbyllura si kup.
LULE PLEPI
Lulekmbor. LULE
Lulekrehr.
LULE KUNGULLI
Lulengjitse.
Menekshe.
LULE PASHKE
(LULE GJEMBI) Ferr gomari, gjemba.
LULE HASHASHI
Lulemiz 1.
LULE MOSMPREK (MOSPREK)
LULE GJARPRI
LULE GJELI
Lulemiz.
LULE MOSMHARRO
Qumshtore, luleradhiqe.
Lule balsami, bal.
LULE GJAKU
Lulemllag.
LULE MLLAGE
LULE FSHESE
LULE GISHTI
Lule akshami.
LULE RRUAZE
Lulerruaz.
LULE SABAHU
Lule mngjesi.
36
Bim kacavarse, me lule t

bukura n ngjyr t kaltr e t bardh,
q i ngjajn ors s xhepit.
LULE SAHATI
Shkumz, lulesapun.
LULE SAPUNI
Bim barishtore me krcell t

drejt, me gjethe t rrumbullakta si t
vjollcs, q el lule n ngjyra t ndryshme
e pa er; menekshe e egr.
LULE SYRI
Bim barishtore e dendur si

shkurre, me gjethe t gjata, t tulta e me
dhmbza anash, q el lule t mdha t
bardha, ngjyr trndali ose t kuqe dhe
mbillet pr zbukurim; gjuh vjehrre.
LULEAKSHAM
LULEALLE
LULE SHQERRE
LULEBLET
f.
Bim barishtore, me
gjethe e me deg t mbuluara me push t
gjat, me lule ngjyr trndali, q rritet
n vende t thata e fushore.
LULE TAMBLI
f.
1. Bim barishtore zbukuruese me gjethe
t vogla e t holla, me lule t verdha e
t grumbulluara n tuf. 2. Bim e egr
barishtore, me deg t holla e t grumbulluara si tuf, q rritet n ujra t kripura
dhe q e han peshqit si ushqim.
LULEBUFK
Luledele, luleshqerr.
Luleshqiponj.
LULEBUKJE
Qumshtore, bar tambli.
Bim zbukuruese, me gjethe t

grumbulluara, t holla e t shkurtra si
hala pishe, por t buta, e cila el lule t
verdha.
Lulevath.
LULE VEDRE
Lulevedr.
Bim barishtore me lule t

verdha, q el n ver.
LULE VERE
LULE VEZE (VEJE)
f. Bim barishtore e egr, q

el lule t vogla, t verdha, pa er e me
shum petla.
LULEDELE
m. Lule dielli.
LULEDIMR
m. Lule dimri.
LULEDREDH
m.
Bim barishtore dyvjeare ose shumvjeare, me krcell t
drejt, me lule si kup e vogl a si lxhan
dhe n ngjyra t ndryshme, e cila rritet
n natyr ose mbillet si bim mjeksore e
zbukuruese.
LULE VJESHTE
LULE VRESHTI
LULE YLLI
Dorzonj, lulevresht.
LULEFIN
LULE ZOGU
m. Bar thllze.
f.
Bim barishtore shumvjeare, me gjethe t mdha, t rrumbullakta a si zemr dhe me lule t bardha,
q rritet n cektinat e liqeneve e t knetave; zambak i bardh uji.
LULEFROS

me krcell t degzuar, me gjethe t zgjatura dhe me lule shumngjyrshe n trajt goje, q mbillet n oborre e lulishte
pr zbukurim; gojasllan, gojujk, goj
ujku, goj asllani.
LULEGOJ
Luleyll.
LULE ZJARRI
f. Dredhz.
LULEFILXHAN
Luleve.
a) Bim barishtore e helmt,

me lule t bardha n vjollc, e cila rritet
n kullota me lagshti dhe el n vjesht;
bar plakash; b) Bim barishtore shumvjeare zbukurimi, me gjethe shum t
ara e t mbuluara me nj push t imt,
me lule t verdha, t mdha e pa er, t
cilat elin n vjesht.
f. Luleshqerr, lule dhensh.
LULEDIELLI
Lulevizh.
LULE VIZHE
f. Lule kashte.
LULEIMK
LULE THOI
LULE VATHI
f. Bar blete, milc.
LULEBRESHK
Sheboj.
LULE SHQIPONJE
f. Lule alle.
mb. Q el lule, q ka lule.

Bim lulebartse.
Shpatore, luleshpat.
LULE SHPATE
m. Lule akshami.
LULEBARTS
LULE SHARRE
LULE SHEBOJE
Lulezonj.
LULE ZONJE
Lulezjarr.
Gjuhnuse.
37
f. Bim barishtore, me lule t

vogla n ngjyra t ndryshme, q rritet si
bim zbukuruese.
t kuqe, t verdh ose t bardh; tulipan.

Lulekup e kuqe (e verdh, e bardh).
LULEGRERZ

me gjethe t dhmbzuara anash, me lule
t verdha ose t bardha n t kuqrreme,
q elin n tuf npr livadhe sapo vjen
pranvera.
f. Lloj lakre, q bn n mes t

gjetheve nj kok lulesh t tulta e t ngjeshura, me ngjyr t bardh n t verdh,
t cilat prdoren pr t'u ngrn.
LULELAKR
LULEKAE
f. Bim barishtore me krcell

t lart rreth nj metr, me gjethe t
ara e t dhmbzuara, q el lule t
bukura shumngjyrshe dhe q mbillet
pr zbukurim.
f. Bim barishtore e ngjashme

me trlin, q rritet npr livadhe dhe
prdoret n mjeksin popullore pr t
shruar plag t ndryshme; trl plagsh.
LULELESHE
LULEKADIFE
LULEKASHT
f. Bim barishtore zbukuruese,

me gjethe t gjelbra n mes dhe t bardha
ans, me lule t bardha n tufa, q i kan
petlat me vija si gjurmt q ln gishtat
n letr.
LULELETR
f. Lule kashte.
LULEKMBPUL
f. Lulekrdhokull.
f. Bim barishtore shumvjeare, me krcej t shumt, t drejt

e pothuajse bosh prbrenda, me gjethe
vezake, me lule n trajt kmbore e me
petla t bashkuara n ngjyr vjollce, q
rritet npr lndina, npr shkurre etj.
LULEKMBOR
f. Bim barishtore e ngjashme me vjollcn, q rritet n vende t

larta malore.
LULEKRDHOKULL
LULEMAJ
f.
Bim zbukuruese me
gjethe t rrumbullakta si t mllags
e me er t mir, me lule tufa-tufa n
ngjyra t ndryshme, q mbillet n saksia
dhe npr kopshte.
LULEMLLAG
LULEMINE
f. 1. Bim barishtore shumvjeare, me lule shum t vogla, zakonisht

n ngjyr qielli t hapur, q rritet npr
livadhe e eltira, n pyjet e rrall etj. ose
q mbillet si bim zbukuruese. 2. Bim e
vogl barishtore n disa lloje, me lule t
vogla, t kaltra t grumbulluara n vile,
q rritet n bokrima, n pyje, n livadhe
e kullota.
f. Bim shumvjeare, q
rritet si shkurre ose me krcell t drejt
e t lart, ka gjethe t gjata e t ara
dhe el lule n trajt tufe, t cilat lidhin
kokrra t verdha; bar t preri.
LULEKREHR
LULEKUNDE
f. krahin. Lulkuqe.
f. Shporiz.
LULEMIZ
LULEKORCULL
m. Bim barishtore, q i ka
gjethet t holla e t gjata si dhmbt e
krehrit.
m. Lule maji.
LULEMUSTAK
m. Dorzonj.
f. Bim barishtore shumvjeare, me lule t kuqe, q i ka gjethet e

krcellin me push t imt ngjits dhe q
rritet n ara e livadhe.
LULENGJITSE
m. Bim barishtore zvarritse, me gjethe t rrumbullakta e t

mbuluara me push dhe me lule shum t
bukura, q mbillet npr kopshte si bim
zbukuruese.
LULEKUNGULL
f. Bim barishtore zbukuruese,

me krcej mbi gjysm metri t lart, me
tri-katr gjethe t trasha, t gjera e heshtake dhe me zhardhok n rrnj, e cila
nxjerr vetm nj lule n trajt kupe n
do krcell, pa er e zakonisht n ngjyr
f. Bim barishtore me lule

t kuqe, q mbillet pr zbukurim npr
oborre e n lulishte.
LULENISHTE
LULEKUP
f. Bim barishtore, me gjethe si

zemr e me lule t verdha, q rritet npr
pyje e mbillet edhe si bim zbukuruese.
LULENURE
LULENUSE
38
f. Lulkuqe.
f. Bim shumvjeare, me lule

t mdha n ngjyra t ndryshme, q i ka
rrnjt si kokrra patateje dhe mbillet pr
zbukurim npr oborre e lulishte.
LULEPATATE
LULEPRESH
m. Shpatz II 2.
f. Shkurre e vogl me gjethe t

imta gjithnj t blerta, q bn kokrra
t kuqe si qershi dhe q mbillet si bim
zbukuruese n lulishte, n oborre etj. ose
n saksi.
LULEQERSHI
f. Bim barishtore, me gjethe t

ngjashme me ato t zymbylit dhe me lule
ngjyr trndali e t grumbulluara n nj
vesh t dendur, q rritet e vetmuar npr
kullota e livadhe.
f.
luleshtrydhesh.
LULESHTRYDHE
tore.
f. Qumshtore, lulequmsh-
f. Bim barishtore, q rritet

deri n nj pllmb dhe el lule t vogla
si rruaza.
f. Qumshtore, lulequmshtore, luleradhiqe.
LULETAE
f. Bim barishtore shumvjeare, e lart deri n nj metr, me lule

ngjyr trndali a t bardha e me pika
t ndryshme, t cilat dalin n nj bisht
t gjat t mbledhura si gisht e varen
posht; lule gishti.
m.
Bim barishtore shumvjeare, q el lule t vogla n ngjyr t
koqe t ndezur e me pika t bardha dhe
q mbillet pr zbukurim.
LULEVATH
f. Bim barishtore, me gjethe si

t patllxhanit, me lule t bardha e t
rrumbullakta si vez, q mbillet pr
zbukurim.
LULEVE
f. Bim barishtore, me gjethe t

gjera e t mbledhura n tufa, me lule t
bardha a t verdha, q rritet npr kullota.
LULEVEDR
m. Shkumz, lule sapuni.
f.
Trsia e luleve t grumbulluara n trajtn e nj koke, t nj lvari, t nj kalliri,
t nj vileje etj.; grumbull a tuf lulesh q
kan nj bisht kryesor. Lules e madhe
(e vogl). Bim me nj lules (me shum
lulesa).
LULES
LULESY
LULEVERDH
LULEVER
LULESHPAT
f. Sheboj.
f. Lule ver.
f. Shkurre kacavarse, me gjethe t

prbra nga shum et t vogla e heshtake, me lule ngjyr qielli t grumbulluara n vile, q mbahet si bim zbukuruese
n mure, ballkone e kopshte.
f. Bim n lloje t ndryshme, gjethet e s cils kan aftsin t mblidhen
e t kapin kandrrat q qndrojn n to.
LULEVIZH
f. Shpatore, lule shpate.
LULESHPATZ
f. Zhabin
LULEVILE
m. Lule syri.
LULESHEBOJ
f. Tae.
LULETOGZ
LULERRUAZ
LULESAPUN
Lng
LULESHURDH
LULEQYQE
LULERADHIQE
Dredhz.
f. Shpatore.
f. Bim barishtore e vogl e

livadheve, me krcell t holl e me gjethe
vezake, q bn lule me zemr t verdh e
me shum petla t bardha rreth saj dhe
q el n llim t pranvers, luledele, lule
dhensh.
LULESHQERR
f.
Bim shumvjeare
zbukurimi, prher e gjelbr, me gjethe
t mdha e t prera thell, q u prngjajn krahve t shqiponjs; shqiponj.
LULEVJESHT
f. Lule vjesht.
LULEVRESHT
f. Dorzonj.
LULEXIXLLONJ
f. Lulemiz.
m. Bim barishtore, me gjethe e krcell me shum push, q rritet n male e

el lule t bardha me pes petla si yll.
LULEYLL
LULESHQIPONJ
f. Bim barishtore, me gjethe

t tulta, t ara m trish, t gjelbra n t
hirt prsipr, q el lule ngjyr trndali
LULEZEMR
39
t ndritshme, t grumbulluara n nj vile

me bisht t vogl dhe q mbahet si bim
zbukuruese.
m. Bim barishtore n lloje
t ndryshme, me gjethe vezake dhe me
lule t kuqe t ndezura, q rritet si
shkurre ose mbillet pr zbukurim n lulishte, oborre etj.
f. 1. Bim e egr barishtore, me

gjethe t holla e t vogla, me lule t
bardha n tuf, bishtat e t cilave, kur
thahen, i prdorin zakonisht si kruese
dhmbsh.
LLASHTR
LULEZJARR
f. Bim barishtore, me lule me

pes petla t mdha e t bardha dhe me
er shum t mir, q rritet n male dhe
kur kputet nxjerr nga krcelli nj lng
ngjits.
LULEZONJ
I f. 1. Bim barishtore e egr,

me gjethe t vogla heshtore, me lule t
bardha n vjollc, q rritet zakonisht n
arat e mbjella me drithra. 2. Lloj lakre
e mbl, me gjethe t mbledhura, q el
lule t bardha.
m. 1. Lloj bari i gjat me gjethe t

holla e me maj, q rritet npr pyje, n
kullota, n arat e mbjella etj. dhe e han
shum bagtit. Mal me llosh.
LLOSH
LLUK
f. 1. Bim barishtore helmuese pa krcell, me rrnj t mdha,

me gjethe t gjera q kan er t rnd
dhe me lule t verdha n t gjelbr; bar
i trash.
MADRGON
LULBARDH
LULBARDH
MAJ
m. Bim barishtore, q mbillet n kopshte, me krcell t but e t

holl, me gjethe t vogla e pak t ara,
t cilat kan er t kndshme e prdoren
si erza n gjell t ndryshme. Tuf me
majdanoz. Sup (sallat) me majdanoz.
Era e majdanozit. * N do gjell majdanoz iron. thuhet kur dikush, me vend
e pa vend, merr pjes n t gjitha punt a
shtjet ose kur dika prdoret pr shum
pun edhe kur s'sht nevoja.
m. Bim barishtore shumvjeare, q i ngjan karalit dhe el lule t

bukura, t grumbulluara n tufa.
LULBUKUR
LULGJAKE
f. 1. Bim barishtore njvjeare,

me gjethe si pend t ara, me lule t
kuqe me katr petla t mdha, q rritet
n t lashtat dhe n vende me gur.
LULKUQE
I f. 1. Bim barishtore, me gjethe t

holla si hala pishe e t grumbulluara n
tuf, e cila bn nj bo n maj q e
thajn dhe e prdorin pr fare djathi.
I m. Lloj bari i ngjashm me trndelinn, q rritet zakonisht n ara t mbjella me grur dhe bn lule t verdha a t
bardha e me er si t mjaltit.
MAKTH
MAL
m. Buk mali shih te BUK/, A.

Rrush mali shih te RRUSH, I.
MAN
m. * E shkund manin n prill shih

te SHKUND. Mana toke luleshtrydhet,
dredhzat.
LULZ
f. kryes.
Shkurre plot gjemba, me deg t holla e
t prkulura, me gjethe t dhmbzuara,
me lule ngjyr trndali n t bardh, e
cila bn kokrra si t manit e n ngjyr
t zez kur piqen; kokrrat e ksaj shkurreje, q kan shije t mbl a majhoshe
dhe hahen ose bhen reel etj.; ferrmanz. Reel (shurup, lng) manaferrash. Mbledh manaferra.
MANAFERR
m. 4. Xhung e vogl q del n trungun ose n degt e disa drurve. Deg

me lytha.
LYTH
mb. Q ka xhunga t vogla. Deg t

lythta.
LYTHT
LLAPUSH
I m. Lule maji shih te LUL/E,JA.
MAJDANOZ
m. Fshikart; drokth.

me gjethe t gjera dhe me lule t mdha
n ngjyr t kuqe t ndezur, q rritet zakonisht n vise malore ose q mbillet pr
zbukurim, bozhure.
II f. krahin. Bli.
f. 1. shih LPUSH/,A.
40
f.
Agrume si portokalli, e cila bn kokrra
t vogla, me lkur t holl, q i qrohet leht, t mbla dhe me er t mir;
kokrrat e ksaj agrumeje. Mandarina pa
brthama. Lng (shurup) mandarine.
MARULE
f. * Manushaqe e verdh
badr me lule t verdha, q rritet zakonisht npr kneta.
MARRTH
MANDARIN
MANUSHAQE
MANXURAN
MARAJ
f. Bim barishtore njvjeare q

mbillet n kopshte, me gjethe t trasha
e t gjata, q hahen t njoma si sallat;
zakon. gjethet e njoma t ksaj bime q
bhen sallat. Gjethet e marules. Sallat
marule.
m. Bim barishtore e egr, q i ngjan grurit.
m. 3. Krcelli i nj bime (kryesisht i qeps) q mban farat dhe q sht
zakonisht i fort, rabush. Mashkulli i
qeps. Mashkulli i misrit krcelli i misrit pa kalli.
MASHKULL
f. Rigon. Era e manxurans.
m. Maraq.
m. * Maraq i mbl Lloj maraqi q

mbillet n kopshte dhe q e ka rrzn
e krcellit t mbshtjell me disa pal
petsh t tulta, t cilat hahen si sallat
ose gatuhen n mnyra t ndryshme.
MARAQ
f. Bim barishtore e egr, e ngjashme me koprn, me gjethe t holla si

je, me lules t bardh n maj t krcellit e me fara t helmta, q rritet npr
moale e kullota me lagshtir dhe ka er
t keqe; kopr e egr, kopr qeni, bar uji.
mb. 4. Q ka vetm thek

(pr lulet). Lule mashkullore.
MASHKULLOR
f. 2. Shtresa e siprme e
lvores s drurve; cipa e jashtme q
mbulon krcellin, rrnjn, gjethet, frytin
etj. Mbilkura e pishs. Mbilkura e domates.
MBILKUR
MARASK
f. Shkurre e viseve bregdetare, me

gjethe prher t gjelbra dhe me lule
t bardha t mbledhura n vile, q bn
kokrra t kuqe si t dredhzs, me shije
t mbl; kokrrat e ksaj shkurreje, nga
t cilat mund t nxirret raki; koimare.
Pyll maresh.
mb. (t bims). Shprthime

mbitoksore.
MBITOKSOR
f.
Lule mbrmjeje shih te
LUL/E,JA.
MBRMJE
MARE
f.
Shkurre q rritet n toka t lagshta, me
gjethe t holla, t tulta e prher t gjelbra, me lule n ngjyr t vjollcs n t
bardh q i varen si vile dhe me dru t
rnd q prdoret pr zjarr. Lule marene.
Nxeh furrn me dru marene. * S'bhet
lundra me dru marene fj. u. s'vlen pr
nj pun t caktuar, s'bhet buk me
krunde (pr nj njeri ose pr dika pa
vler).
MEKADIN
MEL
m. Lloj drithi me krcell t holl e me

gjethe si t grurit, q nxjerr sipr nj
xhufk t mbushur me kokrra shum t
vogla; kokrrat e ksaj bime, q prdoren
zakonisht si ushqim pr zogjt, pr t prgatitur boz etj. Miell (buk) meli. Boz
meli. Sa nj kokrr mel shum i vogl. *
U b mel u mblodh, u struk e s'u ndie
m (nga frika, nga turpi etj.). Humbi
si meli n hali (n rr) u zhduk fare,
nuk duket gjkundi. sht tre mel e dy
grur mosprf. sht i trash nga mendja,
nuk ia pret, s`ka shum n kok. T merr
kokrrn (koqen) e melit para gjelit shih
te KOK/RR, RRA.
MEL
I EGR (MELI I PULS) Kostrev.
MAREN
f. Maren.
MARSHALLOJ
f. Landr. Era e marshallo-
js.

me krcell t fort, t holl, t gjat, me
gjethe si t misrit e me nj xhufk t
madhe n maj, q bn kokrra t vogla
MELEKUQE
MARENKUQE
m. Bujgr.
41
si meli e n ngjyr t kuqe dhe q prdoret zakonisht pr t br fshesa; fshes.

Fshes melekuqe.
f. 1. Bim barishtore shumvjeare
me lloje t ndryshme, me gjethe vezake e
me lule t imta, t grumbulluara tuf si
kalli, e cila ka er t mir dhe prdoret si
erz n gjell, n industrin farmaceutike
etj. Mendr e but dhiozm, nenexhik.
Mendr e egr. Gjethe mendre. Vaj mendre. Er mendre. Mbjell mendr.
f. Shkurre e vogl, me gjethe t

imta e t tulta dhe me lule t merme
ngjyr trndali, q rritet n vise t ngrohta, zakonisht npr kodra t thata o n
gurishte, bedunic. Lule mnishte. Er
mnishte.
MNISHTE
MENDR
MENDRZ
hik.
f. 1. Ferrkuqe, driz. 2. krahin.

Hide, xinxife
MRQINJ
f.
Shkurre me gjethe t vogla, t forta, me
maj t mpreht e prher t gjelbra dhe
me lule t bardha, nga degt e s cils
kullon nj lng me er t mir. Kokrra
mrsine. Er mrsine. * Mrsin mali
rrush thllze.
MRSIN
f. Mendr e but, dhiozm, nenex-
f. * Menekshe gomari bim barishtore shumvjeare, me krcej t zgjatur, me gjethe t buta e t mdha, me
lule ngjyr blu t vetmuara e me bisht
m t shkurtr se gjethet.
MENEKSHE
MERUDHI
f. Dru pylli i viseve t ftohta,

me trung t drejt, me lvore t lmuar e
t bardh dhe me gjethe si zemr e t
dhmbzuara, lnda e t cilit prdoret
zakonisht pr orendi; krahjet, baloshe.
Pyll me mshtekna.
f. Sherbel.
m. shih MUHAR,I.
f.
* Lule mllage shih te
LUL/E,JA. Mllag uji takr.
MLLAG
MSHTEKR
m. Bim barishtore q rritet n pyje

e buz lumenjve, me krcell t shtrir, me
gjethe vezake e prher t gjelbra, me
lule n ngjyr t kaltr t mbyllt, t
vendosura n sqetulln e gjethes. Bari
i mtrikut bar q nxirret nga kjo bim
dhe q prdoret ne mjeksin popullore.
f. vet. Familje bimsh e

vendeve t ngrohta, q i kan gjethet zakonisht n trajt t pllmbs dhe lulet
t mdha e me pes petla.
MLLAGJR
f. Shkurre me lvore t kuqrreme

n t murrme, me gjethe t vogla si t
shkozs s bardh, me kokrra si rezhde,
q prdoret zakonisht pr zjarr.
f. Mshtekn.
MTRIK
MLLAGORE
m. Shkurre e viseve mesdhetare

me lkur t kuqe, me gjethe prher t
gjelbra e me lule t bardha n t blert,
q lidh kokrra si ato t mares, por t hidhura; shkopkuqe, shtopje. Pyje mllagjri.
Qymyr mllagjri.
m. Ricin.
MSHTEKN
f. krahin. 1. Majdanoz.
MGASHTR
MHORR
MRTIK
MZHDRAV
MI
MLLEZ
m. MAC/E,JA. Vrima e miut - pesqind

grosh thuhet kur njerzve u kanoset nj
rrezik i madh dhe s'din ku t futen q
t shptojn. Bar miu shpargull. Bisht
miu shih te BISHTMI,U.
MILC
f. Bar blete.
f. Dru i viseve t ngrohta, me trungun t mbuluar me lvore t lmuar, me

gjethe t holla e prher t blerta, i cili
el n fund t dimrit lule t imta me
ngjyr t verdh e me er t mir. Lule
mimoze. Era e mimozs. Nj tuf me
mimoza. eln mimozat.
MIMOZ
f. 6. vet. nj. Bim me far, q luan

rolin e femrs n kryqzimin pr t nxjerr nj lloj t ri. Zgjedhin mmn.
MM
m.
Lule mngjesi shih te
LUL/E,JA.
MNGJES
42
f. Qershi e egr.
MISR
m. Flet misri shih te FLET/, A I.
MISR
QYQEJE Klkaz.
II f. Lloj krpudhe e tult, q hahet,

e cila e ka ann e poshtme t ombrells
n ngjyr kafe t elur.
MISHL
II f. Bisk i vogl i t lashtave ose i

bimve t tjera, q ka mbetur i pazhvilluar, mit. Mitr misri (gruri).
MITR
MIZ
f. Lule mize shih te LUL/E,JA.
MJALC
f. 3. Bar blete.
f. 1. Shkurre deri nj metr e lart,

me krcell zakonisht me gjemba t holl,
q lidh kokrra t kuqe, t mbla e me
er t mir, t ngjashme me ato t manaferrs; fryti i ksaj shkurreje. Mjedr
e kuqe. Mjedr e egr. Kokrra mjedre.
Lng (shurup) mjedre.
MJEDR
MJEDHR
MJEGULL
MOLLMUE
MOLLZ
II f. Modhull.
MORIN
f. Shelg i egr.
mb. Lule mosmharro shih

te LUL/E,JA.
MOSMHARRO
mb. Lule mosmprek (mosprek) shih te LUL/E,JA.
MOSMPREK
mb. Lule mosprek (mosmprek)

shih te LUL/E,JA.
MOSPREK
f. Lloj shqope mjaft e prhapur

n vendin ton, me lule t bardha ose
n ngjyr trndali e me pak er, me
rrnj t forta, q rritet si dru i vogl
a si shkurre dhe q prdoret pr t br
ibuk etj.; shqop e but.
MRE
f. Mjedr.
f. 4. Smundja e hithit; mykz.
f. Bim bishtajore e ngjashme me

grashinn, me lastar t gjat e t prdredhur, q mbin npr grunjra e kapet pas
bimve dhe bn kokrra t vogla, t zeza e
t rrumbullakta; mollz. Grur me modhull.
MODHULL

krcell t drejt e t lart deri nj gjysm
metri, me lules n trajt t nj kalliri t
dendur, q mbin e rritet n toka fushore
e zakonisht t lagshta dhe q dmton
drithrat. Presin (shkulin) mohaqin.
f. 1. Shkurre me lule t vogla t

bardheme, me gjethe gjithnj t gjelbra,
q rritet kudo e bn kokrra t vogla si ulli
n ngjyr t murrme; krifsh.
MRESHT
MRET
MOLL

krcell t gjat deri nj metr, me lules
n trajt kalliri e me gjethe t mbuluara
me push, q mbin e rritet sidomos n orizore dhe misrore, q ngjitet rrobave si
rrodhja dhe prdoret si ushqim pr bagtin.
MUHAR
II f. Bordullak.
f. Hiri i molls. Kroma e molls.
DHEU Bim me krcell si t lules s

diellit, me rrnj shum t zhvilluar e me
zhardhok, t cilt hahen ose prdoren si
ushqim pr bagtin. MOLL E EGR
Dru i vogl, me lkur t ashpr n ngjyr
t hirt n t murrme a n t kuqrremt,
me deg t vogla plot gjemba e me gjethe
vezake t dhmbzuara, q rritet npr
pyje, buz arave etj. dhe bn kokrra t
vogla e t tharta; fryti i ktij druri; mollin.
m.
Krifsh. Pyll me mret. * Mret i egr

rrushkull, therpel.
MOHAQ
MOLLDRAG
f. Mushmoll.
MOLL
m. Shkurre e egr me shum deg e

me gjemba, me gjethe t vogla me maj
t mpreht dhe me lule t bardha, q bn
kokrra t kuqe me lng, t cilat mund t
hahen ose t prdoren n mjeksi; kokrrat
e ksaj shkurreje. Murrizi i kuq ushinth.
Kokrrat e murrizit. Lule murrizi. Lng
murrizi. I hyri nj gjemb murrizi. Thuri
gardhin me murriz. Ishte plot murriza e
driza.
MURRIZ
43
mb. 2. Prdoret si pjes e dyt n

emrtimet e pathjeshta pr disa kafsh,
bim a lnd q jan trsisht a pjesrisht n ngjyr hiri t mbyllur si n t
zez. Krimbi i murrm. zool. Miu i
murrm. zool. Ariu i murrm. zool.
Bretkosa e murrme. zool. Algat e murrme. Ndryshku i murrm i grurit (i
thekrs). Tokat e murrme. Qymyri i murrm. Giza e murrme.
i buks. Myku i gshtenjave (i rrushit, i

agrumeve, i molls, i duhanit). Bie er
myk. Ka zn myk dika. U prek nga
myku. U mbulua me myk.
MURRM
f. b) ashtu e do puna. I gjeti

mushka drut keq. gjeti at q krkonte,
e psoi si e meritonte, mori prgjigjen
a dnimin e merituar. Harro mushk
Valaren! iron. s'sht m ajo koh, iku
ajo koh (kur dikush e kishte do gj t
leht). Nuk mbarset mushka t pjell
mz fj.u. nuk mund t bhet a t ndodh
dika e pamundshme, jasht mendjes,
edhe pse e mendon dikush. Gjurm
mushke shih te GJURM,A. Thundr
mushke shih te THUND/R,RA.
I m. Grup bimsh me ndrtim

m t ndrlikuar se algat, krpudhat e
likenet, pa lule, q kan gjethe, krcell
dhe rrnj, riprodhohen me spore dhe
rriten n vende me lagshti, mbi trungje
drursh, mbi tjegulla, mbi gur a mbi
shkmbinj, buz prrenjsh etj. Myshku
i gjelbr (i but). Myshqe t njoma.
Myshk druri. Myshk uji. Myshk pylli.
Myshku i knets. Fije myshku. I
veshur (i mbuluar) me myshk. Mbrojtja
e bimve nga myshku. Zuri myshk.
MYSHK
MUSHK
f. Bim barishtore kacavarse,

me gjethe si trekndsh, me lule si zile,
n ngjyr t trndalit, t bardh ose t
przier, q del ans arave, buz rrugve
etj. dhe lulzon nga maji deri n fund t
shtatorit. Lule mushllinze. Ushqeheshin
me rrnj mushllinze.
f. Pjes e vogl e nj bime,

q ka trajtn e nj etze a t nj zgjatimi dhe q sht e vendosur aty ku z
ll gjethja.
NDAJGJETHZ
f. 1. Bim barishtore shumvjeare me krcell t drejt t mbuluar me

push t holl, me lule t verdha n trajt
t gishtzs dhe me gjethe t zgjatura,
nga t cilat nxirret nj lnd mjekuese.
NDRGISHTE
MUSHLLINZ
f. Dru frutor i viseve t ngrohta, q bn lule t bardha dhe kokrra si

t molls, me ngjyr t gjelbr n gshtenj t elur; kokrrat e ktij druri, t cilat
kur jan t papjekura kan shije t atht,
ndrsa, kur ndulken, mblsohen. Mushmoll verore (dimrore).
MUSHMOLL
MYK
m. 1. Shtres a grumbull krpudhash

mikroskopike ose mikroorganizmash t
dmshme t prbra nga je shum t
holla e t grshetuara ndrmjet tyre
q riprodhohen e prhapen me an t
sporeve dhe q shfaqen si push ose si
njolla mbi organizmat, n drur, mbi
sende t ndryshme etj., zakonisht n nj
mjedis t errt, t ngroht e me lagshti;
smundje krpudhore e till q u bie zakonisht bimve a pemve. Myk i zi (i
bardh, i gjelbr, i hirt, i kaltr). Myku
m. Bar me t cilin ndjellim bletn,

bar blete.
NDJELLS
m.
1. Bim barishtore shumvjeare, q
rritet sidomos n toka djerre e shpate
glqerore, me krcell deri gjysm metri
t gjat, me lule t imta t mbledhura tuf, q lshon nj lng si qumsht,
lloj qumshtoreje. 2. Bim barishtore
shumvjeare, q rritet deri n nj metr
e lart, me lule t mdha, t bardha n
t kuqe e me er shum t, mir dhe q
mbillet pr zbukurim.
NDRYSHKULL
f. Bim barishtore me krcell nyjanyja, me gjethe si hesht e me lule ngjyr

trndali a t bardhreme, q rritet zakonisht n vende t ulta e me lagshtir.
Nej bregdetare. Nej ranishtash.
NEJ
mb. Q mban nektarin;

q prodhon nektarin. Gjndr nektarmbajtse.
NEKTARMBAJTS
44
mb. Q ka t bj me nektarin;
i nektarit; nektarmbajts. Gjndrat nektarore t luleve.
NEKTAROR
I m. 2. Bim barishtore q rritet

ndr ara e npr gjerdhe, me krcell t
holl e t gjat si t kulprs, me gjethe
t ara e me gjemba, q t ngjiten pas
trupit, dhe me lule t bardha n t gjelbr, q lshojn disa fara t murrme.
3. Urth.
NGJITS
m. Mendr e but, dhiozm.

Nenexhik i njom (i that). Gjell (qofte)
me nenexhik.
NENEXHIK
f. Bim barishtore njvjeare, q mbin

n ara e n kopshte, me fara t imta
e t shumta n maj dhe me gjethe t
mdha mishtore n ngjyr t gjelbr si n
t kuqe, q prdoren pr lakror; nenz.
Nen e but (e egr). Nen e bardh.
Lakror me nen.
NEN
NENZ
II mb.
ngjitse.
NGJITS
NUSE
NYJ
f. shih NEN, A.
m. 2. Mnyra e vendosjes s dejve n nj gjethe, dellzim. Nervzim pendor (pllmbor).
NJTHELBOR
mb. 1. I vendosur a i kthyer

vetm nga njra an. Lules njansore.
Plug njansor.
NERVZIM
mb. 1. Q e ka farn me nj
thelb. Fare njthelbore. Bim njthelbore. 2. si em. E, JA f. zakon. sh. E,
ET. Klas bimsh, q i kan farat me nj
thelb; bim q bn pjes n kt klas.
f. Kopr. Netr qeni marask.
f. 1. Bim e egr barishtore dyvjeare, q rritet deri n nj metr e

gjysm, me gjethe si t lpjets, me krcell t fort e me lule t vogla e t verdha
n form vileje, jet e s cils prdoren
pr t br fshesa.
NETULL
NEVESTR
f. Ferrnuse.
f. Secila nga gjethzat, zakonisht t blerta, q prbjn kupn e lules,

sepal.
NNPETL
NNQINGJE
f. Mendr e but, dhiozm.
mb. spec. Q sht vendosur

nn dika. Shtres e nntshme. gjeol.
Vezore e nntshme.
mb. 3. Q e kryen ciklin e plot

t zhvillimit brenda nj viti. Bim (lule)
njvjeare.
NJVJEAR
f. Tep. Kasht okre. Bollgur okre.

Ngjyr okre.
OKR
m. Dru pylli me et si t dardhs e

me push, me deg t holla, q kan palc
t trash n mes dhe q prdoren pr t
br cigarishte.
OKLIM
m. Shkurre e helmt, me lule t

verdha dhe me er t mir, q rritet n
vende me lagshti.
OMAN
NNTSHM
mb. Q gjendet nn siprfaqen ose n brendsin e toks; q ndodh

ose q bhet n thellsi t toks. Pasurit nntoksore. Burimet nntoksore. Ujra nntoksore. Punime (galeri,
tunele) nntoksore. min. Krcelli nntoksor. Shprthime nntoksore. gjeol.
NNTOKSOR
Fasule
f. 4. Vendi i fryr i nj dege a krcelli prej nga shprthejn gjethet; pjes e

fryr e trungut, nga ku dalin degt; gdhe
n nj dm a drras. Nyja e gjethit. Nyjat e drurit (e pems). Drras me nyja.
NJANSOR
NETR
Kacavars.
f. Buz nuseje shih te BUZ/, A.

si nena etj., me gjethe t kmbyera e t
prkundrta dhe me lule t vogla.
NENORE
2.
ORESHK
ORIZ
II f. Prrall. Dru ngasjeje. Lndt e

ngasjes.
NGASJE
45
f. krahin. Moll dheu.
m. Bim barishtore njvjeare e vendeve

t ngrohta me krcell t drejt e me nyja,
q mbillet e rritet n ngastra me uj dhe
q bn kokrra t vogla si t grurit; kokrrat e ksaj bime, me t cilat bjm pilaf ose gjell t tjera. Oriz i veshur (i
zhveshur, i qruar, i rrahur). Kokrrat e
orizit. Miell (lng) orizi. Fidane orizi.
Oxhak orizi. Gzhutat e orizit. Oriz me
qumsht sytlia. Fabrika e zhveshjes s

orizit. Mbjellin (korrin, shijn) orizin. *
Nuk mban m uj orizi (pilaf, kosi, vera)
shih tek UJ/, I. E bri dy uj e nj oriz
shih tek UJ/, I. S'ka oriz pa gur fj. u.
shih te GUR, I.
f. Bim barishtore shumvjeare e
vendeve t nxehta, me rrnj si patate,
me lule t bukura e t merme n trajta e
n ngjyra t ndryshme, q prdoren pr
zbukurim ose pr vajra ermira. Orkide e
zez. Llojet e orkideve. Lulja e orkides.
gjat e t drejt pa deg, me gjethe gjithnj t gjelbra, t mdha, si pend a si pllmb, t grumbulluara n maj dhe me
lule t mbledhura n trajt rrethi, q lidhin kokrra, t cilat hahen. Palma e hurmas. Palm rrushi. Gjethet e palms.
Vaj palme. Ver palme. 2. Emrtim
i prgjithshm pr disa bim zbukurimi,
q i ngjajn ktyre pemve. Palm uji.
Palm shpatore. Palm pllmbore.
ORKIDE
OSAK
f. Bezg, sfak.
f. vet. Familje bimsh, n t ciln

prfshihen palmat e llojeve t ndryshme.
PALMORE
m. det. 3. Bar i dmshm, me

krcell t trash e t gjat si t kulprs.
PALLAMAR
f. 5. edhe RA, RAT (t) Bim

barishtore shumvjeare e liqeneve dhe e
knetave, me krcell t lart, me et gjatore, q prdoret n mjeksin popullore
pr t shruar urdhjen.
6. edhe RAT, RAT (t) Lloj myshku
i bardhem, q vesh siprfaqen e gurve
n trajt njollash.
PAEMR
m. zool. * Syri i palloit shih te

SY,RI.
PALLUA
m. 1. Bim barishtore njvjeare

e vendeve t ngrohta, me gjethe pllmbore q kthehen nga rrezet e diellit, me
lule t mdha e t verdha, e cila bn nj
boe vezake me shum fara t veshura
me je t gjata si push i bardh. Ara
me pambuk. Rritsit e pambukut. Boe
pambuku. Farat e pambukut. Vaj pambuku vaj nga farat e ksaj bime. Brsi
pambuku brsi nga farat e ksaj bime.
Mbjellin (ujitin, mbledhin, vjelin) pambukun.
Pambuk i egr bim barishtore, e ngjashme me pambukun, e cila rritet n
toka t rnda t mbjella me bim q
prashiten dhe i dmton kto.
PAMBUK
mb. Q nuk lidh kokrra, q nuk jep

fruta. Pem e pafrut.
PAFRUT
mb. Q nuk ka krcell, q i dalin

gjethet afr rrnjs. Bim e pakrcell.
PAKRCELL
f. 2. Pjesa e but q gjendet brenda

trungut a brenda degve t disa drurve
ose brenda krcejve, rrnjs a degve t
bimve dythelbore; buka ose zemra e
trungut a e krcellit. Palca e shtogut.
Palca e arrs thelbi i arrs, buka e arrs.
I heqin palcn. Mos i shiko lvozhgn, po
shikoji palcn! fj. u.
PALC
f. * Pambukorja e agrumeve
smundje q u bie zakonisht agrumeve e
q shfaqet me disa plag n lastar n
trajtn e nj shkume t bardh, sidomos
pran sythave dhe nyjave.
PAMBUKORE
mb. Q ka palc (pr disa drur).

Dru i palct.
PALCT
mb. libr. 2. Q ka t bj me palcn

e bimve. Rreze palcore vija t holla q
duken n prerjen trthore t nj druri, t
cilat nisin prej pjess s jashtme dhe shkojn drejt palcs. Njolla palcore njolla t
vogla, t rralla e me ngjyra t ndryshme,
q duken n trungun e disa drurve kur i
presim trthorazi.
PALCOR
f. Krpudh q hahet, me ksul

t rrumbullakt t murrme nga sipr e
t bardh nga posht dhe me kmbn t
trash e t kuqrreme.
PANKUSHE
m.
1. Bim barishtore dyvjeare, me gjethe
t mdha vezake e n tuf afr rrnjs
dhe me nj zhardhok t tult, t madh,
t rrumbullakt sipr e me maj posht,
PANXHAR
f. 1. Emrtim i prgjithshm pr disa

pem t vendeve t nxehta, me trung t
PALM
46
q prmban sheqer n sasi t ndryshme

sipas llojit; zhardhoku i ksaj bime, prej
t cilit nxirret sheqer ose q prdoret si
ushqim. Panxhar i bardh. Panxhar
i kuq. Panxhari i sheqerit panxharsheqeri. Kok panxhari. Sallat me panxhar.
Brsi panxhari. Breshkza e panxharit.
zool. Mbjellin (shkulin) panxharin. 2.
Panxharsheqeri.
PANXHARSHEQERI m. Lloj panxhari, nga
rrnjt e t cilit nxirret sheqer.
PANJ f. Dru i pyjeve malore, me trung t
lart, t trash e t drejt dhe me lvore
t lmuar n ngjyr hiri, me gjethe t
mdha n trajt pllmbe e t dhmbzuara, me lule t verdha e t blerta n
vile, lnda e t cilit prdoret pr orendi,
pr vegla, pr gdhendje etj. Panja etgjeri. Panja e but. Panja e malit. Dru
panje. Orendi panje.
PAPIRUS m. 1. Lloj kallami q rritet n
vendet e nxehta, zakonisht buz lumenjve, me gjethe t holla q dalin pran
rrnjs dhe me krcell t gjat trekndsh,
prej t cilit n lashtsi bnin letr dhe
sende t tjera. Papirus i blert.
PATATE f. Bim barishtore njvjeare, me
gjethe me push nga posht e me lule
t bardheme, e cila mbillet zakonisht
n toka t shkrifta dhe bn zhardhok
q prmbajn shum niseshte e prdoren
gjersisht si ushqim etj.; zhardhokt e
ksaj bime. Patate e mbl lloj patateje
me tul shum t mbl. Patate e kuqe
lloj patateje me zhardhok gjatosh, q
e kan lkuren si t kuqe. Patate e
verdh lloj patateje q e ka lkurn n
ngjyr t verdh t zbeht. Patate verore.
Patate t hershme (t vona). Patate
t ziera (t skuqura, t frguara, t
pjekura). Kokrra patatesh. Niseshte
(miell) patatesh. Qofte (pure) patatesh.
Gjell (tav, mish) me patate. Dy thas
me patate. Buburreci (vrugu) i patates.
zool. Mbjellin (shkulin) patate. Qroj
(ziej, skuq, pjek) patate.
PATLLXHAN m. 1. Bim barishtore njvjeare me gjethe t mdha vezake, q
mbillet si perime dhe bn fryte gjatosh

t tulta n trajtn e kastravecit e me
ngjyr manushaqe t errt, e cila prdoret pr gjell a pr turshi; fryti i ksaj
bime. Patllxhan t skuqur (t zier, t
pjekur). Patllxhan t mbushur. Patllxhan turshi. Pure (qofte) m patllxhan. Mish (musaka) me patllxhan.
Boj patllxhani. 2. bised. Fik patllxhans. U poqn patllxhant.
PAZI
f. Bim barishtore si spinaqi, por me

gjethe m t mdha q prdoret pr t
br lakror e pr gjell t ndryshme.
Gjethe pazie. Lakror me pazi.
m. 1. Bim barishtore shum e hidhur,
me krcell t mbuluar me push dhe me
gjethe ngjyr hiri t zbardhlleme, me
lule t vogla n ngjyr si t verdh, q
prdoret n mjeksi, pr prodhimin e pijeve t ndryshme etj. Gjethe pelini. Er
pelini. I hidhur si pelin.
PELIN
m. 1. Bim barishtore
shumvjeare, me deg t holla q kan
n krye kallinj t vegjl me fara me maj
t holl e me gjemba t kthyer s prapi,
t cilt ngjiten n leshin e dhenve ose
futen n lkurn e kafshve dhe mund t
shkaktojn plag t rna. 2. Bim barishtore shumvjeare, q rritet npr shpate
malesh, n toka shkmbore e glqerore
dhe q ka nj tuf gjethesh t dendura
afr rrnj
PENDKAPOSH
mb. Q ka trajtn e nj pende a

t nj puple. Gjethe pendore. Degzime
pendore.
PENDOR
m. 1. Lloj meli me kokrra t vogla t

verdheme a t kuqe; mel i kuq.
PENIK
f. * Me periudha n mnyr jo
t vijueshme, me ndrprerje, me disa
etapa. Periudh vegjetative shih te
VEGJETATIV, E.
PERIUDH
PESGISHTE
m. Bar peshku shih te BAR,I I. Lule

peshku shih te LUL/E, JA..
PESHK
47
f. Bar gjaku.
f. Bim barishtore, q rritet

duke u zvarritur pr tok ose q ngjitet
pas krcellit t misrit.
PESHKULLIZ
PETAL
m. shih PET/L,LA.
PETZ
f. 2. Petl.
m. Organi femror i lules, q prbhet

nga vezorja, shtyllza dhe kreza. Pistili
sht n qendrn e lules.
PISTIL
f. 1. Dru pylli me trung t lart e t

drejt, me lvore t plasaritur e me gjethe
halore prher t blerta, q e ka lndn
t fort, me rrshir e q digjet leht.
PISH
mb. Gjethe e prbr. gjethe e

formuar prej disa gjethzash q kan nj
bishtak t prbashkt.
PRBR
PRCE
f. shih PRCLLAK,U II.
mb. 1. Q ka krcell t
epshm dhe ngjitet pas nj bime tjetr
duke u prdredhur, kacavars. Bim
(shkurre) prdredhse. Laverdhza prdredhse. 2. si em. E, JA f. sh. E,
ET. Lastar i holl te disa bim, q kapet
e dridhet pas bimve t tjera, dredhe,
dredhk.
PRDREDHS
PRNAR
f. Familje bimsh halore, n t ciln

hyjn pisha, bredhi, cedri etj.
PISHORE
m. 2. Pluhur shum i imt, zakonisht me ngjyr t verdh q e kan lulet

kur elin dhe q shrben pr t pllenuar
bimt. Blett (grerzat) mbartin pjalmin
nga nj lule n tjetrn.
PJALM
m.
Veprimi sipas kuptimeve
t foljeve PJALMON, PJALMOHET.
Pjalmimi me an t bletve. Pjalmim i
drejt pjalmim q bhet ndrmjet organeve mashkullore e femrore t s njjts
lule. Pjalmim i zhdrejt (i kryqzuar, i
trthort) pjalmim q bhet kur pjalmi
vjen nga nj lule tjetr, i sjell nga era,
nga blett etj,
PJALMIM
m. Prrall, ngasje. Gjethe prnari.
PRVASH
f. Prvashz.
f. Bim e egr barishtore e

vendeve t ulta, me lule t kaltra e me
gjethe me t ara t shumta, q nuk hahet nga kafsht. Kuror me prvashza.
Vinin prvashzave mbi pirgun e grurit
t shir.
PRVASHZ
PRZHUT
kal. Pllenon nj bim a nj lule me

pjalmin q mbartet nga thekt te maja e
pistilit. Insektet pjalmojn lulet.
PJALMON
f. Lulekorcull, bal, bar t preri.
PSHTJELLIZ
f. Dredhk e arave.
f. Smundje bimsh t ndryshme,

q shfaqet kryesisht me njolla n gjethet.
Pikalorja e gjetheve t panxharit (t kumbulls). Pikalorja e bardh e duhanit.
PIKALORE
m. 1. Bim kacavarse, q rritet n

vende tropikale dhe bn kokrra t zeza,
djegse e me er t mir; kokrrat e ksaj
bime ose pluhuri djegs q bhet duke
bluar kto kokrra; piper i zi. Bima e
piperit. Bluaj piper. I hedh piper pilat.
PIPER
f. 1. Bima dhe fryti i specit, spec.

Piperka t kuqe. Piperka t mbushura.
PIPERK
f. Bim barishtore me krcell t trash

e t ashpr, me gjethe t gjata, t
ngushta e me maj t mpreht, q rritet
zakonisht npr kneta. I shtroi pirr
bagtis.
PIRR
vetv. Ps. e PJALMON. Trli pjalmohet nga brumbujt.
PJALMOHET
f. Koka a pjesa e siprme e

theks s lules, q prmban pjalmin. Pjalmore e kthyer nga brenda.
PJALMORE
f. Lule pjate shih te LUL/E,JA.
PJAT
m. * Pjepr i egr bim barishtore shumvjeare, me krcell pothuaj t

shtrir n tok, pa lastar dhe me gjethe
t trasha vezake.
PJEPR
PJERZ
PLAG
PLAK
f. Trl plagsh luleleshe.
m. 6. Madrgon.
PLAK
f. Bar plakash lulevjesht.
f. * S'i kllet plasjen (amn)! shih

te KLLAS. M vinte plasja m vinte
shum inat, m vinte t plcas. Bar plasjeje shih te BAR,I I.
PLASJE
48
f. Arr. Lule (kokrra) pjerze.
f. Bim barishtore shumvjeare, q

ka krcell t drejt e t trash, gjethe t
zgjatura e t plota, lule n trajt gjuhze
e n ngjyr ari t vendosura n nj radh
dhe q mund t hahet ose t prdoret pr
ngjyrosje e pr mjekime.
PLEP m. 1. Dru i lart i familjes s shelgjeve, me trung t drejt e me deg t
holla t shtrira prpjet, me gjethe n
trajt zemre, q rritet shpejt n vende
me lagshtir dhe q ka lnd t prshtatshme pr ndrtim, pr orendi shtpiake,
pr prodhimin e letrs etj. Plep i bardh
plep deri n 35 metra i lart, me lvore n
ngjyr hiri t elur, t lmuar e t ndritshme, me gjethe me push t bardh n
faqen e poshtme. Plep i but plep i zakonshm, me trung t holl e t gjat, q
rritet n fushat e vendit ton. Plep i egr
plep deri 10-15 metra i lart, me kuror t
rregullt, me lvore ngjyr hiri, me gjethe
vezake t dhmbzuara, me bisht t gjat
e pa push, q rritet zakonisht buz prrenjve, n shpate malesh etj. Plep kavak
plep i but. Plep kanadez plep me kuror
t gjer. Plep i zi lloj plepi deri n 25
metra i lart, me lvore ngjyr hiri n t
murrme. Dru plepi. Gjethe plepi. Drras plepi. Pyll plepash. Mbjellin plepa.
sht si plep ka shtat t lart e t drejt.
U bft sa nj plep! ur.
Duhan plepi shih te DUHAN,I 1. Lule
plepi shih te LUL/E,JA.
PLISH m. Bim barishtore shumvjeare, me
krcell t drejt e t gjat deri katr metra, me gjethe t zgjatura e t sheshta
ngjyr hiri n t gjelbr, me lules n trajtn e nj xhufke dhe me kallza t dendura e t buta, q rritet npr kneta e
n vende me lagshtir dhe prdoret pr
t thurur rrogoza etj. Rrogoz prej plishi.
PLLENOJ kal. 2. Bj t krijohet fara e nj
bime duke bashkuar brthamn mashkullore (pjalmin) me qelizn femrore. Pllenon lulet. I pllenojn n mnyr articiale.
POLEN m. Pjalm, end. Polem i luleve. Poleni
dhe nektari.
PLENR
m. Pjalmim. Polenizim articial. Polenizimi i kryqzuar. Llojet e

polenizimit.
POLENIZIM
POLIK
m. krahin. Susak, kungull ujs.
m. 1. Pem e familjes s
agrumeve, me gjethe t zgjatura, t lmuara e gjithnj t gjelbra, me lule t
bardha e t murrme, q rritet n vende
me klim t ngroht dhe bn kokrra t
rrumbullakta, me lkur t trash e t
verdh n t kuqe kur piqen; kokrra
e ksaj peme, q ka tul t ndar n
disa pjes, me shum lng, t mbl
dhe me er t mir. Portokall i kuq
lloj portokalli me tul t kuq e shum
t mbl, gjakoshare. Portokall i egr
nernx. Lulet e portokallit. Lvozhg
(lkur) portokalli. Lng (reel) portokalli. Er portokalli. Fidanishte me
portokaj. Brezare me portokaj. Vjelja
e portokajve. Miza e portokajve. zool.
Ark me portokaj. Qroi (hngri) nj portokall.
PORTOKALL
PRANVER
f. Lule pranvere agulie.
I f. Vrugu i bimve. I ra preka grurit

(misrit, duhanit, rrushit).
PREK
I f. 1. Bim barishtore shumvjeare

gjithnj e gjelbr, me krcell t drejt
deri n dy metra t lart, me gjethe t
ngushta si t preshit, me an t mprehta
e t dhmbzuara si sharr dhe me lules
t gjat, q rritet npr kneta. Korrin
presjet. Presja ta pret dorn si brisk.
PRESJE
m. Presh i egr (presh gjarpri) bim

barishtore shumvjeare, me krcell t
shkurtr e me gjethe si t preshit, q
rritet zakonisht npr lndina fushore.
PRESH
m. Lloj dushku i vendeve t ngrohta, q bhet rreth pes a gjasht metra i lart dhe q i ka gjethet t vogla
me gjemba ans; prnar. Prrall i but
beronj. Gjethe prralli. Dru prralli.
PRRALL
PSHELINOK
49
m. Bar blete, milc.
PUL
f. Meli i puls kostreve. Rrush pule

mana toke. Thua pule thuapul. Verbria e pulave mjek., veter. shih te
VERBRI,A.
I m. Bim barishtore e egr dhe e
helmt, me lule t verdha e t grumbulluara n tuf, q rritet zakonisht n toka
t lna djerr dhe q prdoret n mjeksi.
mb. 2. Q sht n pjesn e

mesit t nj vendi, t nj sendi a t
nj grumbulli, q ndodhet n qendr t
dikaje. Pjesa qendrore. Krahin qendrore. Evropa Qendrore. Sheshi qendror.
Tribun qendrore. Fronti qendror. Druri
qendror. shkopi i bardh q mbetet pasi
t'i hiqet nj dege lvorja.
QENDROR
PULITH
PULLAGJEL
m. Burth.
f. 1. Bim barishtore me kok t nndheshme prej shum etsh t tulta, t

mbledhura njra mbi tjetrn, me rrnj
si tuf, me gjethe t gjelbra si bishta t
holl e t gjat, t zbrazt brenda e t
mbyllur n maj, q bn lule t vogla
t mbledhura si adr dhe fara shum
t imta; koka dhe gjethet e ksaj bime
me shije djegse, q prdoren si ushqim.
Qep e bardh (e kuqe). Qep t njoma
(t thata). Qep djegse (e mbl). Qep
e thar. Qep t grira (t skuqura). Kok
(et) qepe. Far qepe. Lng qepe. Bishtat e qeps. Karabushi i qeps. Cipa e
qeps. Barut qepe. bised. farat e imta
t ksaj bime. Varg me qep. Mish me
qep. Sallat me qep. Mbjell (shkul)
qept. I v plags qep e krip. 2. Pjesa
e nndheshme e disa bimve, q ka trajtn e nj koke t rrumbullakt e pak t
zgjatur prej shum etsh t mbledhura
njra mbi tjetrn, qepore. Qepa e zambakut. Shumzohet me qep.
QEP
f. 1. Bishtdhelpr. 2. Belish leshatake.
PUNGAC
PUPLOR
PUSH
mb. 2. Pendor. Gjethe puplore.
m. * Bar pushi shih te BAR,I I.
f. 8. Pjesa e ngusht q bashkon trungun me rrnjt e nj bime, qafz. Qafa e

rrnjs. Kalbzimi i qafs.
QAF
f. 6. Pjesa e ngusht q bashkon krcellin me rrnjt e disa bimve. Qafza e

danit. Qafza e rrnjs.
QAFZ
m.
Lloj dushku me trung t trash e t gjat,
me lkur t errt plot t ara e me gjethe
vezake, q bn lnd t mdha. Qarr i
bardh. Qarr i lesht bungbut. Qarr
i kuq (i zi, i egr) bujgr. Dru (drrasa,
trar) qarri. Gjethe qarri. Lende qarri.
* Kur t bj qarri arra iron. kurr, asnjher, kur t pjell kndesi.
QARR
QARRABUT
m. Bungbut.
QARRAZI
m. Bujgr.
QARRUC
f. Prnar.
QEP
DETI Bok.
QEP
GJARPRI Xhrrokull.
QEPZ
mb.
1. Q e ka pjesn e nndheshme n trajtn e nj koke t rrumbullakt e pak t
zgjatur si t qeps dhe prej shum etsh
t mbledhura njra mbi tjetrn. Bim qepore. Perime qepore. 2. si em. f. vet. sh
E, ET. Bim barishtore si zambaku etj.
q e kan pjesn e nndheshme si kok
qepe.
QEPOR
m. 2. Shkurre me deg t holla, me

gjethe heshtake, q mbajn er t rnd
dhe me lule t verdha, q bjn bishtaja;
karth e egr, rrunj. Farat e qelbsit.
QELBS
QELBIN
QEN
f. shih QEPOR/E,JA I.
f. Arr, shurrpel.
m.
Krpudh qeni shih te
KRPUDH/,A. Lule qeni shih te
LUL/E,JA. Trofta e qenit fulterz.
Kopr qeni marask.
I f. Pjesa e nndheshme e disa

bimve barishtore, q ka trajtn e nj
koke t rrumbullakt e pak t zgjatur si
QEPORE
50
t qeps dhe prej shum etsh t mbledhura njra mbi tjetrn. Qeporja e zambakut. Degzat e qepores.
f.
1. Qep e vogl q rritet nga fara dhe q
prdoret pr t'u mbjell ose pr ushqim.
Qepujka t regjura. Ngastr me qepujka.
2. Qepore e vogl e disa bimve barishtore. Bim me qepujka.
m. Bim barishtore dyvjeare me

krcell t degzuar n maj, me lule t
bardha ose ngjyr trndali t mbledhura
si adr, q bn disa fara t vogla me vaj,
t cilat prdoren pr t'u dhn er pijeve,
mblsirave etj. Farat e qimnonit.
QIMNON
QEPUJK
f. Dru frutor me gjethe vezake t

dhmbzuara, me lule t bardha t grumbulluara tuf, q bn kokrra t kuqe a t
verdha, t mbla e me brtham n mes,
t cilat piqen n llim t vers; kokrrat
e ksaj peme q prdoren pr t ngrn
a pr reel. Qershi e but (e egr). Qershi belica. Qershi gurje (krapje). Kokrra
qershie. Bishtat e qershive. Lng (reel)
qershie. Druri i qershis. Vjel qershit.
QINGL
m. Dru halor mesdhetar me trup t

drejt e t gjat dhe me nj maj t zgjatur, me gjethe t vogla luspake prher
t blerta, t renditura kryq npr degza,
q bn disa boe t vogla e t forta, selvi.
Qiparis i mom. Dru qiparisi. I drejt
si qiparis. E kishte trupin si qiparis.
QIPARIS
QERSHI
QERSHI
f. 1. Bim barishtore me krcell mjaft

t degzuar, me gjethe t vogla e t dhmbzuara, me lule ngjyr qielli t hapur, q
bn bishtaja vezake me kokrra t rrumbullakta si bizele, por me ngjyr si t
verdh; kokrrat e ksaj bime, q prdoren
pr ushqim. Qiqra t pjekura. Buk me
qiqra. Sa nj qiqr shum i vogl.
QIQR
TOKE Qershigl
f. Shkurre e ult me shum deg,

me gjethe t vogla e t dhmbzuara, me
lule t blerta ose n ngjyr trndali t
zbeht, q bn kokrra t vogla e t rrumbullakta n ngjyr vishnje t errt, me
shije t mbl e pak t atht; kokrrat e
ksaj bime, q hahen ose prdoren pr
reel etj.; qershi toke, qershiz e egr,
rrush mali, thrashegr. Kokrra qershigle.
Lng qershigle. Reel qershigle.
QERSHIGL
QERSHIZ
QIQRVIQR
QIRITH
m. 7. Pjest e bims, q rriten

rreth e rrotull krcellit a trungut kryesor.
QERTHULLAK
E.
mb.
mb. Q sht vendosur prreth krcellit ose trungut kryesor. Gjethe

(deg) qerthullore.
mb. 5. Q nuk bie nga
druri ose nga shkurrja; kund. rns.
Gjethe t qndrueshme.
QNDRUESHM
m. Gjunjz, bar guri.
f. Dru frutor i ngjashm me limonin,

me gjethe gjithnj t gjelbra, q bn
kokrra t mdha me ngjyr t verdh e
me lkur t trash, me pak lng me shije
si t atht; fryti i ktij druri, q prdoret
pr mblsira dhe pr t nxjerr nj esenc me er t mir. Kopsht me qitro.
Reel qitroje. Nj kokrr qitro.
m. Bar qumshti shih te BAR,I

I.
Dhmbt e qumshtit shih te
DHMB,I I. Gjak qumshti tamblagjak.
QUMSHT
shih QERTHULLOR,
QERTHULLOR
f. shih KIKIRIK,U.
QITRO
f. Qershigl.
QERTHULL
I f. shih SHPEND/R,RA 1.
mb. * Lule qumshtore shih

te LUL/E, JA.
QUMSHTOR
f.
1. Bim barishtore me gjethe t kmbyera, me lule t vogla, t verdha, t mbledhura tuf n form adre, krcelli i s
cils nxjerr nj lng t bardh si qumsht;
rryell.
QUMSHTORE
f. 6. Fije e holl q del n rrnjt a n

krcellin e disa bimve. Qime thithse.
QIME
51
f. Lule qyqeje shih te LUL/E,JA.

Misr qyqeje klkaz. Rrushi i qyqes shih
te RRUSH,I.
QYQE
f. Bim barishtore njvjeare e livadheve me gjethe t gjata e t dhmbzuara, me krcell t kuq e t bardh,
q prdoret e zier pr sallat; bres. Sallat me radhiqe. Mbledh radhiqe.
f. Krcell i nndheshm e i nyjzuar

i disa bimve, q nxjerr disa gjethe t
vogla e rrnj plotsuese. Rizomat a
patates (e gramit, e erit). Rizomat e
pishs. Shumzimi me rizoma.
RIZOM
RADHIQE
f.
Shkurre prher e gjelbr e vendeve t
ngrohta, me lule t vogla ngjyr qiell ose
t bardha, me gjethe t imta si hala e
me er t kndshme, q prdoren n gjell
ose pr t nxjerr prej tyre nj lloj vaji.
Rozmarin e egr. Era e rozmarins. Vaj
rozmarin.
ROZMARIN
mb. 2. Q nuk sht rritur e nuk

sht zhvilluar si duhet, q sht i dobt
e i pafuqishm (pr bimt). Bim rakitike. Fidan rakitik.
RAKITIK
f. Bim barishtore e knetave, me

t ciln bhen fshesa. Fshesa ramee.
RAME
m. Bim barishtore shumvjeare, me

krcell t trash e t lart, me gjethe t
mdha, t dhmbzuara e me bishta t
tult, e cila prdoret pr ushqim. Gjethe
raveni. Reel (marmelat) raveni.
f.
Bim mjeksore me et q kan er t
fort e t rnd, me lule t verdha t
mbledhura n tufa t vogla, nga e cila
nxirret nj vaj i hidhur; bar shpretke.
Lngu i ryzs.
RYZ
RAVEN
RES
I f. 2. Bim barishtore e knetave dhe

e liqeneve, q bn je t gjata, t cilat
prdoren pr t thurur; kasht knete.
RRABOSHT
m. 1. Dru i lart me trung t trash,

me deg t gjera, me gjethe t mdha n
trajt pllmbe, q bn lnd t vogla me
gjemba t imt prsipr. Rrap i vjetr (i
mom, i madh). Rrap shekullor. Dru
rrapi. Gjethe rrapi. Pyll rrapesh. N
hije t rrapit. I fort (i shndosh) si rrap.
* U b rrap e rrnj ka jetuar shum; ka
par e ka dgjuar shum.
RRAP
f.
* Lule rezhde shih te
LUL/E,JA.
REZHD
mb. Q shkputet nga druri e nga

pema, q bie. Gjethe rnse.
RNS
m.
Bim barishtore ose shkurre e vendeve t
ngrohta, me gjethe t mdha e me bisht
t gjat dhe me lule n trajt vileje, nga
farat e s cils nxirret nj vaj q prdoret n industri ose n mjeksi si bar
pr t dal jasht. Bima e ricinit. Farat
e ricinit. Vaj ricini.
RICIN
m.
Bim barishtore shumvjeare me er t
kndshme, me krcell t holl, me gjethe
t vogla vezake, me lule t bardha ose
ngjyr trndali, q rritet vetvetiu n
toka t thata dhe q thahet e prdoret
si erz pr gjell. Rigon i ri (i njom,
i that). Gjell (qofte) me rigon. aj
rigoni. Raki rigoni. I hedh rigon.
RIGON
f. Fshikakuq, herdhaqen.
f. vet. Familje q prfshin pak

lloje drursh, ndr t cilt m i njohuri
sht rrapi, familja e rrapeve.
RRAPORE
f. Krpudh q hahet, me ksul t

verdh e me vija t bardha rrath-rrath,
e cila, kur shtrydhet, nxjerr nj lng t
bardh e pak si t kuq.
RRATHJE
RREPAN
f. Bim barishtore kryqore me lloje t

ndryshme zakonisht dyvjeare, me gjethe
si t panxharit, q bn nn tok nj
kokrr t rrumbullakt me tul e me bisht
t zgjatur, me cip t bardh, t errt
ose t kuqe; zhardhoku i ksaj bime, q
prdoret si ushqim. Rrep e bardh.
Rrep e kuqe rrik. Rrep e egr. Rrep
RREP
52
m. Rrep e bardh.
e zier. Rrep sheqeri panxharsheqeri.

Lng rrepash. Sallat me rrepa.
q prdoret pr lnd ndrtimi, pr t nxjerr tanin, pr t br qymyr t cilsis

s lart etj. Druri i rrnjs. Lende e rrnjs.
f. Bim barishtore, q mbin zakonisht vet npr arat e mbjella me t

lashta, q bn lule t verdha e bishtaja
t holla me fara t zeza dhe q ka gjethe
t gjera, t cilat prdoren pr ushqim si
lakra.
RRNJZ
mb. Q i ka petlat ansore me llap

m t shtrir sesa ato t qendrs (prdoret pr lulet e prbra, si lulja e dhenve
etj.).
RRNJOR
RREPIC
f. Fije e holl q del nga degzimi

i rrnjs kryesore; je e holl q nxjerr si
rrnj fara kur sapo llon t mbij. Rrnjz e re (llestare). Rrnjz e vogl (e
imt). Rrnjzat e bimve.
RREZAK
mb. 1. Q ka t bj me rrnjn
e bims, i rrnjs. Sistemi rrnjor. Zhvillimi rrnjor.
2. Q ka krcell t nndheshm t trash
e t tult (si panxhari, karota etj.). Bim
rrnjore. Perime rrnjore. Ushqime rrnjore ushqim pr kafsh nga bimt si panxhari, karota etj.

e drursh t vendeve t nxehta (ku hyn
edhe druri i kafes) me lule zakonisht n
trajt vilesh, q prdoren n mjeksi, pr
t ngjyer etj.
RREZORE
m. 1. Gjemba, gjemb gomari.

Push rrfeshku. E ka mbuluar rrfeshku.
RRFESHK
f. vet. Familje bimsh si panxhari, karota, rrepa etj. q kan rrnj t

trash e t tult, e cila prdoret si ushqim
pr njerzit e pr kafsht, n industrin
ushqimore etj. Rrnjore me vler t lart
ushqimore. Ushqehen me rrnjore.
RRNJORE
m. Bim barishtore dyvjeare me

gjethe t mdha e t dhmbzuara, me
lule t verdha, q rritet n vende t thata
dhe q lulzon n qershor-shtator.
RRKUALL
mb. Q del drejtprdrejt nga

rrnja e jo nga krcelli. Gjethe rrnjake.
RRNJAK
I f. 1. Pjesa kryesisht nn dhe e nj

bime barishtore, e nj shkurreje a e nj
druri, q e mban at t ngulur dhe q
i shrben pr t thithur ujin a ushqimin;
pjesa e nndheshme e disa bimve, q prdoret pr ushqim, pr t br barna a pije
ose pr t prgatitur sende t ndryshme.
Rrnj e holl (e trash, e shkurtr, e
thell). Rrnj kryesore (nntoksore,
ajrore, mbitoksore, ansore). Rrnj
boshtore (xhufkore, penjzore). Rrnj
t kalbura. Rrnj n uj. Qafa e rrnjs.
Qimet (sythat) e rrnjs. Pije (barna)
me rrnj bimsh t egra. ibuk nga
rrnja e shqops. Lshon (nxjerr, z)
rrnj. I pres rrnjt. Shkul rrnjn. I
zbuloj (i mbuloj, i mbath) rrnjt. E nxjerr me gjith rrnj. Shtoj me rrnj.
mb. 2. Q e ka krcellin t
shtrir pr tok, q nuk rritet drejt lart;
zvarrits. Bim rrshqanore.
RRSHQANOR
RRNJ
II f. Lloj krpudhe q hahet,

e cila e ka ksuln ngjyr hiri nga sipr
e t bardh posht dhe vjen si e yndyrshme kur preket me dor. Mbledh (ha)
rrshqitje.
RRSHQITJE
m. Bim barishtore helmuese

e arave dhe e kullotave, me krcell t
but, i cili nxjerr nj lng si qumsht, me
gjethe t mdha shum t ara, t dhmbzuara e me gjemba dhe me lule t vogla
t verdha. Rrshyell i ashpr. Lulet e
rrshyellit.
RRSHYELL
II f. Bim barishtore e vendeve t ngrohta, me gjethe t holla q dalin si je nga

krcelli, me lule t imta, t verdha e t
mbledhura tuf dhe me rrnj t tult, e
cila thahet, bluhet e prdoret si boj pr
t ngjyer n t kuqe t ndezur. Rrnjt
e rrzs. Ngjyej me rrz.
RRZ
II f. Lloj dushku me trup t drejt e

me gjethe si t gshtenjs, q bn lende
t bashkuara zakonisht tri e nga tri dhe
RRNJ
53
I f. Rrep. Rrik e kuqe. Lngu i

rriks. * I l rrikn dikujt ia ngarkoi fajin a gabimin dikujt tjetr, ia hedh fajin tjetrit. Ia bri (kokn) rrik e qethi
shum shkurt, ia bri kokn rrafsh.
gjethe heshtore e me lule si t gjembave, rrnjt e s cils lshojn nj boj

t kuqe. Ngjyej me rrolb.
RRIK
RRILK
f. * La rruazn diku shih te L.

Si rruaza n pe stisur bukur, lidhur e
radhitur bukur. Shtie (fut) rruaza n
pe dikush shih te PE,RI. Zuri rruazn
(qafn, zverkun) keq. shih te Z. Lule
rruaze shih te LUL/E,JA.
RRUAZ
f. shih RRIK/,A I.
f.
1. Bim barishtore me gjethe t imta e
me lule t verdha, q bn kokrra t vogla
e t rrumbullakta dhe q lshon nj lng
helmues. 2. prd. mb. Q e ka kokrrn
shum t vogl, kokrrvogl. Moll rrill.
Grosh rrill.
RRILL
f. Dru a shkurre e pyjeve, me gjethe

vezake, t shklqyera prsipr a t zbehta
posht, me lule t blerta t grumbulluara
n vile, q bn kokrra t vogla, n llim
me ngjyr t kuqe e m von si gshtenj
dhe me shije t atht; qelbs, frashr i
egr. Kokrrat e rrunjs. Fshikzat e rrunjs.
RRUNJ
mb. 2. Q rritet e zhvillohet m tej,

q vazhdon t rritet. Organ rrits. Zona
(maja) rritse (e bims). Syth rrits.
RRITS
mb. spec. Q ka n siprfaqe

vija t ndrthurura e t kryqzuara si
rrjet. Far e rrjetzuar.
RRJETZUAR
RRUSH
GJARPRI Shkurre e vogl me krcell

t holl e t drejt, me gjethe vezake e t
trasha, me lule t vogla, t bardha e me
pes cepa, q bn kokrra t zeza, t cilat
hahen kur piqen mir.
RRUSH
m. Mnjoll. Rroboat e ullirit.

Dalin rroboa. Pres nj rrobo.
RROBO
m. Dru halor i pyjeve malore, i

ngjashm me pishn e zez, me trung
t trash, me deg t drejta e me pak
gjethe n maj dhe me lnd t fort
e t epshme, e cila prdoret pr fui,
pr bucela, pr ndrtim etj.; pish mali.
Rrobull i kuq. Rrobull i bardh molik.
Druri i rrobullit. Boet e rrobullit. Pyll
rrobulli.
RROBULL
f. 1. Bim barishtore njvjeare e

livadheve, me krcell t degzuar e me
lule t bardha, q bn kokrra vezake e me
gjemba si grep. Rrodhe e egr. Shkulin
(djegin) rrodhet. 2. Kokrra me gjemba e
ksaj bime, q u ngjitet bagtive n trup
ose njerzve n rroba; kokrr me gjemba e
do bime tjetr. Iu ngjitn rrodhet. Heq
(qroj) rrodhet. T ngjitet si rrodhe t
qepet e nuk t ndahet.
RRUSH
MALI Thrashegr, qershiz.
RRUSH
PULE Mana toke.
RRUSH
QENI Vadhz e egr.
TOKE Shkurre me deg t holla me

gjemba, me gjethe si t hardhis e me
lule t bardheme, q bn kokrra me cip
t gjelbr n t verdh si t tejdukshme,
me pak qime e me shije t atht.
RRUSH
RRODHE
f. Kokrra e rrodhes, rrodhe. Pastroj leshin nga rrodhzat.
THLLZE Qershi e egr, bar thllze.
RRUSH
RRUSHI
I QYQES Rrushqyqe.
m.
1. Fryti i disa bimve, q ka tul plot lng
dhe farat t shprndara npr t, peml.
2. vet. sh. Bim si rrushi, luleshtrydhja,
mjedra, manaferra etj. q bjn kokrra
t vogla me lng, pemlat.
RRUSHK
RRODHZ

rritet npr shkmbinj glqeror, me
ARUSHE Grdec.
m. Shkurre e viseve mesdhetare, me krcell shum t degzuar e

me lng t hidhur, me gjethe t vogla
RRUSHKULL
RROLB
54
si luspa, prher t blerta e me maj t

mpreht si gjemb, q bn kokrra t kuqe,
t cilat piqen n dimr dhe hahen; therpel. Kokrra rrushkulli. Ha si dhit n
rrushkull ha si i zijosur.
f.
1. Shkurre e vogl e ngjashme me gjineshtrn, q ka gjethe t lkurta, t
shklqyera, prher t blerta e me maj,
lule t vogla t verdheme dhe q bn
kokrra t vogla t kuqe. 2. Lulja e kuqe
e lofats, e mbledhur n vile. Lshon
rrushkuqe. Mbushet me rrushkuqe. I ka
fmijt si rrushkuqe i ka fmijt t shndetshm e me faqe t kuqe.
DETI
Lloj alge me gjethe t blerta e t
valzuara q rritet n det.
SALLAT
f. Bim barishtore shumvjeare me

lule t mdha e t verdha n maj t krcellit, me gjethe t holla e t gjata, rrnja
e s cils ka shije t hidhur e prdoret n
mjeksi; bar zemre, agnushe.
SANZ
RRUSHKUQE
f. Bim barishtore shumvjeare, me krcell t ult e t tult, me

gjethe vezake t dhmbzuara, me lule
t verdha t mbledhura n maj, q bn
kokrra t vogla si t rrushit, me ngjyr
n t gjelbr; bar urdhjeje, thonj qete.
SAPUN
SEFERGJEN
SEKULL
f. Bim barishtore dyvjeare, e ngjashme me majdanozin, por me gjethe

m t mdha, e cila mbillet n kopshte
dhe prdoret si erz ndr gjell ose pr
sallat. Selino e egr sherp. Gjethe selinoje. Rrnj selinoje. Sup me selino.
Sallat me selino.
SELINO
RRYELL
SABAH
m. vjet. * Lule sabahu Lule mngjesi.
m.
bised.
LUL/E,JA.
SAHAT
SAKZ
Lule sahati shih te
f. Qiparis. Selvit e varrezave. Dru

selvie. Kodra me selvi. E ka trupin si
selvi e ka trupin t hedhur, t drejt dhe
t hijshm.
SELVI
m. shih NNPET/L, LA. Sepalet

e luleve. Kupa me katr sepale.
SEPAL
SERDEN
f. Halmuc.
m. 1. Bim barishtore shumvjeare

me gjethe t gjata, t mbshtjella rreth
krcellit, me lule t mbledhura si kalli dhe
me zhardhok t nndheshm, q prdoret
pr t prgatitur nj pije dhe n mjeksi.
Bima e salepit. Zhardhoku i salepit.
SALEP

llojeve t ndryshme, me gjethe t mdha
t gjelbra, q hahen t gjalla me vaj, me
uthull e me krip. Sallat e njom. Sallat marule. Sallat pambukore (pambukje) sallat me gjethe shum t buta.
Sallat lakr lloj sallate e mbledhur kok
si lakr. Gjethe sallate.
f. Pazi. Lakror me sekull.
m. Bim barishtore rreth dy metra e

lart, me gjethe t grathta, me lule q
i ngjajn lulediellit dhe me rrnj si t
patates q prdoren pr ushqim.
f. Thanukl.
m.
1. Qumshtore. 2. prd. mb. Shum i
hidhur, helm. M`u b goja rryell. U b
buka rryell.
m. shih BORZILOK,U.
SEKULL
RRUSHQYQE
RRUSHZEZ
m. Lule sapuni shih te LUL/E,JA.
m. Lulemllag.
m. Bim barishtore njvjeare me

krcell t gjat, me gjethe t mdha
trekndshe dhe me lule t verdha n
maj n trajt vilesh, q bn fara t vogla,
t ndritshme, me shije t atht e djegse;
farat e ksaj bime q prdoren n mjeksi
dhe pr t prgatitur mustardn. Sinap
i bardh (i zi). Flet (gjethe) sinapi.
Llapa me sinap.
SINAP
SALLAT
f. Bim barishtore shumvjeare me

rrnj t trash zvarritse, me krcell t
lart t rrumbullakt, me gjethe t ashpra e t forta, q rritet npr kneta dhe
q prdoret pr t br rrogoza ose pr
mbulesa t lehta. Rrogoz prej sitke.
SITK
55
SOJ
f. Bim barishtore njvjeare, me krcell t drejt e t gjat, me lule t vogla

t bardha ose n ngjyr trndali, q bn
bishtaja, kokrrat e t cilave prdoren pr
t nxjerr nj lloj vaji ushqimor, pr miell
etj. Vaj soje. Miell soje. Fara soje.
Qumsht soje. Silazh soje e misri.
SOPOJAK
f. Filiz a lastar q del nn

sqetull t gjetheve ose t degve t disa
bimve si hardhia, domatja etj. Heqja
(kputja) e sqetulloreve. Pastrimi i sqetulloreve.
SQETULLORE
f. Shkurre e vendeve t Evrops Jugore, q rritet deri n dy metra e gjat,

me gjethe n trajt t kmbs dhe q bn
disa kokrra t kuqe.
STRGJI
m. Shkozbardh.
m. Bim njvjeare me krcell t

drejt e t lart, me gjethe t gjata e me
lule q i prngjajn misrit, e cila prdoret
si ushqim pr kafsht, zakonisht e grir,
ndrsa disa lloje prdoren n industri pr
prodhime t ndryshme; melekuqe. Mbjellin (korrin) sorgumin. U japin sorgum.
SORGUM
SPEC
m. 1. Bim barishtore e but me krcell t degzuar, me gjethe vezake, me

lule t vogla t bardha, q bn fryte
t fryra me lkur mishtake n ngjyr
t gjelbr, t verdh a t kuqe me fara
brenda dhe sht nj nga perimet me t
prhapura; frytet e ksaj bime q prdoren pr ushqim; piperk. Spec i kuq.
Spec djegs. Speca gogozhare. Speca t
thar. Spica t mbushur. Speca t pjekur
(t skuqur). Speca turshi. Salc specash.
SPRNG
m. 1. Bim barishtore kacavarse e helmt, me rrnj mishtake,

me lule si t blerta t mbledhura n tufa,
q lulzon n maj-qershor dhe prdoret
n mjeksin popullore.
STRKUNGULL
SUMAK
f. Bim barishtore kacavarse

me gjethe t ashpra n trajt zemre, q
bn kokrra si boa pishe me fara, t cilat
prdoren pr t'i dhn birrs shijen dhe
ern e veant; kulpr e but.
SUMBULLARE
SURV
f. Vadhz.
SUSAK
m. 1. Kungull ujs.
m. Bim barishtore e vendeve t ngrohta, me krcell t drejt deri nj metr e

gjysm, q mbillet pr farat e saj, nga t
cilat nxirret nj lloj vaji pr ushqim. Vaj
susami.
SUSAM
f. Shpargull.
m. Bim barishtore e but njvjeare me gjethe t mdha si trekndsh

i zgjatur, q dalin nga rrza e krcellit;
gjethet e njoma t ksaj bime q prdoren pr lakror e pr gjell t ndryshme.
Spinaq dimri. Gjethe spinaqi. Spinaq
me oriz. Lakror (sup, mish) me spinaq.
Lau (griu) spinaqin.
SPINAQ
mb.libr. 3. Q mbin e rritet vetiu,

pa ndrhyrjen e puns s njeriut; kund. i
kultivuar.
SY
m. Lloj lulkuqeje, q rritet n

vende t papunuara ose n arat me grur
si bim e egr e dmshme.
m. Bim barishtore e helmt, q rritet
n livadhe e pyje, me gjethe t vogla
t rrumbullakta dhe me lule ngjyr
trndali a vjollce n trajt ylli.
SYKA
m. 1. Bul n maj a n an t degs

s drurit, nga e cila shprthejn gjethet
dhe rriten bisqe t reja; mugull. Sytha
ansor. Syth i fjetur syth q nuk zhvillohet. Shartojn me sytha. Nxjerrin sytha
pemt n pranver.
SYTH
SQETULL
mb. Q sht i vendosur n sqetulln e nj gjetheje a t nj dege. Lulesa

sqetullore. Sytha (liza, lastar) sqetullor.
m. Bari i syrit shih te BAR,I I.
SYGJARPR
SPONTAN
f. 3. Vend i thelluar aty ku nis t

ndahet gjethja nga dega ose nj deg nga
trupi i pems. Sqetulla e gjethes.
m. shih SHQEM/E, JA.
SQETULLOR
m. 1. Bim barishtore e vendeve

t ngrohta, me zhardhok si t qeps, me
SHAFRAN
56
gjethe t ngushta e t gjata rreth dy pllmb dhe me lule ngjyrvjollc e si hink,

nga krezat e t cilave nxirret nj lnd e
verdh me er t mir e me shije t hidhur; lnda q nxirret nga lulet e ksaj
bime dhe q prdoret n gjelltari e n
industrin ushqimore, n parfumeri, n
mjeksi, pr ngjyrosje etj. Lule shafrani.
Ngjyr shafrani. Vaj shafrani. Er
shafrani. I verdh si shafran. Sikur ka
ngrn shafran.
m.
Bim njvjeare me krcell t gjat e t
shtrir prtok, me gjethe si pllmb, q
bn kokrra t mdha, t rrumbullakta
ose vezake; kokrra e ksaj bime me lkur
t trash, t gjelbr ose laramane, e me
tul t kuq, t lngshm e t mbl, i
cili hahet. Shalqi farvogl (farmadh).
Shalqi laraman. Shalqi vendi. Zemra e
shalqirit. Thel shalqiri. Fara shalqiri.
t mbledhura si kalli, q rritet n kneta

e buz ujrash dhe q prdoret pr t
mbuluar kasollet, pr t br rrogoza etj.;
shurdhac. Shavari i knets. Rrogoz
shavari. Tufa shavari. Korr shavar. Kasolle e mbuluar me shavar.
f. Bim barishtore zbukuruese me
krcell t degzuar, me gjethe t ngushta
e t gjata dhe me lule tufa-tufa me ngjyr
t verdh, t kuqrremt a n kafe, q e
ka ern si t vjollcs, menekshe. Lulet e
shebojs. I ka faqet si sheboj.
SHEBOJ
SHALQI
f. Nj lloj pjeshke, q i bn kokrrat

t vogla; kokrra e ksaj peme. Shefteli
ahje (mishje).
SHEFTELI
f. Dru mesdhetar, zakonisht si shkurre

deri n pes-gjasht metra e lart, me
deg me gjemba, me gjethe vezake, me
lule t kuqe si gjak, q bn kokrra t
rrumbullakta e t mdha, me lkur t
trash dhe brenda me shum fara t kuqe,
me lng, t mbla a majhoshe; kokrra e
ktij druri me farat, t cilat hahen kur
piqen. Sheg e kuqe. Sheg e mbl (e
thart). Sheg e egr. Sheg devedishe.
Lule shege. Lng shege. Ngjyr shege.
Bul shege (kaposh shege) nj pjes e
kokrrs s shegs, q i ka farat t mbledhura n nj vend. I kuq si sheg. Ngjyej
me lkura shege.
SHEG
I m. 2. Tuli q mbshtjell brthamn

ose farat e disa pemve si pjeshka, kumbulla, rrushi, portokalli etj. Sharku i
pjeshks (i qershis, i ullirit, i thans).
Pem me shark t mbl.
SHARK
f. * I ha sharra shih te HA. I ka prer

nj sharr jan t tr njsoj. E sharroft
sharra! mallk. vdekt!, u shkretoft! I
vuri sharrn dikaje e prishi dika krejt,
e shkatrroi. sht br pr ta ar me
sharr shak. sht shndoshur shum.
S'e kapte as sharra, as lima ishte shum
i varfr, ishte krejt i kputur. I zuri (i
ndeshi, i hasi, i ra) sharra n gozhd i doli
prpara nj vshtirsi e pakaprcyeshme
dhe e paparashikuar. I ngeci (i ngeli)
sharra n gozhd ngeci n vend nga nj
penges e pakaprcyeshme, nuk shkon
dot m tej. Sharra q pret, shklqen
edhe vet fj.u. ai q mson e ndihmon
t tjert, mson e prton edhe vet prej
tyre. Lule sharr shih te LUL/E,JA.
SHARR
f. Familje drursh e shkurresh si

shega etj., me gjethe t prkundrta, me
lule t kuqe, q lidhin nj fryt t rrumbullakt me lkur t trash e me shum
fara brenda.
SHEGORE
m. Dru ose shkurre me deg t holla

e t lakueshme dhe me gjethe gjatoshe,
t ngushta a vezake, q rritet zakonisht n vende me lagshti. Shelgu i
bardh. Shelgu i kuq (shelgu industrial)
shelgjishtr. Shelgu i zi. Shelgu i egr
lloj shelgu q rritet si shkurre e ult, me
gjethe pushatake e me lule t verdha.
Shelgu i but. Shelg lotues (vajtues) lloj
shelgu me deg shum t epshme e t
gjata q varen posht. Thupr shelgu.
SHELG
m.
1. Bim shumvjeare deri tre metra e
lart, me krcell t drejt pa nyja, me
gjethe t gjata e t ngushta dhe me lule
SHAVAR
57
f. vet. Familje drursh e shkurresh, ku bjn pjes llojet e ndryshme t

shelgjeve e t plepave.
e bardh shkozbardh. Shkoz e zez

shkozzez. Shkoz e keqe shkozzez.
Pyll shkoz. Dru shkoz. Gjethe shkoz.
U preu dhive ca shkoz.
SHELGORE
f. 2. Shelgjishtr.
SHELGJISHT
f. Nj lloj shelgu me deg n

ngjyr t kuqe t errt, shum t buta e
t lakueshme, q prdoren pr t br shporta, karrige, tryeza e prodhime t tjera
xunkthtarie; shelg i kuq. Thupra shelgjishtre.
SHELGJISHTR
f. Shkoz me trung t
trash, me gjethe vezake t dhmbzuara,
me lkur ngjyr hiri, t holl e t lmuar,
q rritet si dru pylli dhe q prdoret n
industri ose pr t djegur e pr qymyr.
SHKOZBARDH
f. Shkoz me deg t holla

t mbuluara me push, me gjethe vezake,
t vogla e t dhmbzuara, q rritet si
shkurre a si dru i vogl deri n tet metra
dhe q prdoret pr t djegur, si ushqim
pr dhit etj.
SHKOZZEZ
m.
Kallam sheqeri shih te
KALLAM,I.
SHEQER
f. Shkurre e vogl e viseve t

ngrohta bregdetare, prher e gjelbr, me
gjethe vezake ose heshtake, t mbuluara me push ngjyr hiri e me nj er
t veant, e cila prdoret n mjeksin
popullore, n industrin farmaceutike etj.
Lulet (gjethet) e sherbels. Lngu i sherbels. Era e sherbels. Grumbullimi i
sherbels. Tharja e sherbels.
SHERBEL
SHERE
f. Gjemba, gjemb gomari.
m. Urth. Deg (kuror) shermasheku. Mur (dru) i veshur me shermashek.
SHERMASHEK

e lart afr nj metr, me krcell t
drejt, me gjethe vezake e me lule ngjyr
trndali ose t bardha, rrnjt e s cils
prmbajn nj lnd q shkumzon si sapuni.
SHKUMZ
mb. Q sht si shkurre, q

rritet si shkurre. Bim (bimsi) shkurrake.
SHKURRAK
f.
1. Bim me krcell t drunjt, pa trung,
q degzohet q n rrnj dhe q nuk
rritet shum e lart. Vend me shkurre.
Kodra t veshura me shkurre. Rritet si
shkurre. Fshihet (e bn folen) npr
shkurre. 2. prmb. Pyll i imt, imsht;
shkorret.
SHKURRE
m. Bim barishtore q prdoret n

gjell t ndryshme pr shije ose hahet si
sallat; selino e egr.
SHERP
mb. I gjat dhe i holl si shigjet, q i prngjan shigjets. Gjethe shigjetake.
SHIGJETAK
SHIMSHIR
m. Bush. Lug shimshiri.
f. 2. veter. Shkepz. Bar shite.

Lloj bari q prdoret pr mjekimin e
shkepzs.
SHIT
SHKARP
SHKELLZ
mb. 2. Pa push, pa qime (pr

bimt). Gjethe t shogta. Krcell i
shogt.
SHOGT
II f. Fryti i that i disa drurve, i pajisur me nj atr vemesore, q e lejon t

prhapet duke uturuar n ajr. Shojz
frashri (vidhi, panje).
SHOJZ
III f. krahin. Xin.

f. Shkozzez.
SHKLNJET
m. 3. Trsia e bimve t llojeve

t ndryshme q rriten s bashku n nj
vend. Shoqrim bimor.
SHOQRIM
m. krahin. Krifsh.
SHKOPKUQE
f. Mllagjr, shtopje.
f. Dru pylli ose shkurre, me deg

t holla e me gjethe vezake, q prdoret
pr t djegur, n industri etj. Shkoz
II f. Nj lloj gjembai, q rritet n

vende t thata e npr rripa, me lule t
prbra e me krcell t mbl, i cili hahet
pasi t qrohet.
SHOSH
SHKOZ
58
m. Lloj lisi me gjethe t gjera e t

prera thell, q rritet deri n dyzet metra i lart e prdoret pr lnd ndrtimi.
Pyll shpardhi. Lnd shpardhi. Drrasa
shpardhi.
q prdoren nganjher pr t ngjyer.

Lulet e shpendrs. U fut npr shpendra.
E kan mbuluar shpendrat.
SHPARDH
m. 1. Bim barishtore shumvjeare, rreth nj metr e lart, me je

t imta e t vogla, me lule t gjelbra n
t verdhem dhe me bitme t tulta e me
shije t mbl, q hahen sa jan t njoma.
Shparg i zier. 2. Breng thiu, bar miu. 3.
Bim zbukurimi me je t imta, t vogla
e t dendura, q formojn nj kuror t
gjelbr e t bukur.

me zhardhok t helmt, me gjethe t
gjata e t ngushta dhe me lule t bardha
e t vogla si zile, q del n llim t pranvers. Kan dal shpenet.
SHPENE
SHPARG
SHPARGULL
SHPART
m. shih SHPARG,U 1.
II f. Liken. Pastroj drurt nga

shprgtit.
SHPRGTI
II m. 2. Zgjatim si gyp i kups a i

kurorzs s lules, ku mblidhet nektari.
SHPOR
m. Bim barishtore shumvjeare

me gjethe t ngjashme me ato t hithrs,
po ma t vogla, me lule t imta ngjyr
jargavani t elur, q rritet n toka t
papunuara dhe shtohet shum; lulemine.
U shtua si shporizi. U b shporiz u shtua
e u prhap shum (pr bimt etj.).
SHPORIZ
f. Gjineshtr.
SHPARR
m. Shpardh.
SHPAT
f. Lule shpat luleshpat, shpatore.
II f. 1. Bim barishtore zbukuruese

me gjethe t gjata, t ngushta e me maj
si shpat, me krcell t lart, e cila nxjerr nj vile lulesh t mdha, zakonisht
t bardha, t purpurta ose t trndalta.
Shpatz e bardh (e kuqe).
2. Shpatore, luleshpat. Lule (ngjyr)
shpatze.
SHPATZ
II f.
1. Bim barishtore shumvjeare, me
gjethe si shpat, me rizom zvarritse
dhe me lule t mdha ngjyrvjollc n t
kaltr, q rritet deri n nj metr; luleshpat. Lulja e shpatores. Rrnjt e shpatores. Kan elur shpatoret.
SHPROH
f.
Shkurre e vendeve t ngrohta, e lart deri
n dy-tre metra, me lule t vogla e t
bardha dhe me gjethe vezake, t dhmbzuara e t veshura me push t imt;
lnda q nxirret nga gjethet e nga lkura
e ksaj bime dhe q prdoret pr t regjur
lkurt. Grumbullimi i shqemes. Ekstrakti i shqemes.
SHQEME
SHPATORE
f. 8. Bisk q del n rrz t

trungut t nj peme ose deg q shqitet
nga pema pr t'u mbjell. Shpatull ulliri
(ku, ftoi). Shtohet me shpatulla.
SHQEMZ
f.
1. Bim barishtore shumvjeare e ngjashme me shtogun, q rritet n djerrina
dhe npr ledhe e grmadha, me krcell
pak t degzuar, me gjethe t prbra
prej shum etzash, me lule t bardha
si tuf, t cilat bjn disa kokrriza t zeza
f. shih SHQEME,JA.
f. vet. Familje drursh e shkurresh t vendeve t ngrohta (si shqemja,

bafra, xina, crmdelli etj.). me gjethe
t prkundrta, q te disa lloje bien e te
disa lloje qndrojn gjith vitin.
SHQEMORE
SHPATULL
SHPENDR
f. Helmarin.
SHQERR
SHQIND
f. * Lule shqerre luledele.
m. Xin, liqe.
f.
3.
Bim shumvjeare
zbukurimi, prher e gjelbr, me gjethe
t mdha e t prera thell, q u prngjajn krahve t shqiponjs, luleshqiponj.
SHQIPONJ
f. Plish. Mure me shqirr. Hasra

prej shqirre.
SHQIRR
59
f. 1. Shkurre prher e blert, q

rritet n djerrina t thata e n gurishta,
me gjethe t vogla si hala e me lule si
vile, degt e s cils prdoren pr fshesa
dhe rrnjt pr t br ibuk, krraba
e sende t tjera; mre. Pyll shqope.
Qymyr shqope. Fshes shqope. Llull
(ibuk, lug) shqope.
SHQOPORE f. vet. Familje drursh t vegjl e shkurresh, me gjethe rnse ose
t qndrueshme, zakonisht t kmbyera,
ku bjn pjes shqopa, marja, grdeci,
thrashegra etj.
SHTALBS m. Bim kacavarse, me krcell t
gjat q prdridhet npr drur e gardhe,
me gjethe vezake, me lule t vogla t
kuqe n t murrme, q rritet zakonisht
buz ujrash dhe q e han bagtia e
trash e kuajt.
SHTARC f. Bim barishtore shumvjeare
e viseve malore, me gjethe vezake t
mdha, q prdoren pr t ngjyer.
SHTAR f. 1. Bim barishtore e helmt e viseve malore, me krcell t drejt deri n
nj metr e gjysm t lart, me gjethe
vezake e t gjera dhe me lule zakonisht
t verdha n t gjelbr, nga rrnjt e s
cils nxirret nj lnd me veti mjekuese.
Rrnjt e shtars.
SHTRMEN m. Trumz. Era e shtrmenit.
SHTIJ f. 3. Bisht i zhveshur q del nga krcelli nntoksor dhe q mban nj ose m
shum lule, krcell i zhveshur.
SHTOG m.
* Shtog i egr shih
SHTOG/R,RA 1.
SHTOGR f. 1. Shkurre ose dru i vogl, me
gjethe vezake, me maj e t dhmbzuara
imt, me lule t bardha pak n t kuqe,
q rritet zakonisht n pyje; shtog i egr.
SHTOPJE f. Mllagjr, shkopkuqe.
SHTRAPR m. Bim barishtore njvjeare,
me krcell t ngritur prpjet ose t
prkulur, me gjethe rrnjake t shtrira
prtok e me lule t vogla e t bardha,
q hahet e zier e prdoret edhe pr t
ndaluar gjakun.
SHQOP
m. 10. Pjesa e siprme e bishtit t

lules, q sht m e gjer e q mban lulen.
Shtrati i lules.
SHTRAT
SHTRYDHZ
f. Luleshtrydhe, dredhz.
f. 1. Pjes e pistilit, si qaf e holl,

q del nga vezorja dhe q mban n maj
krezn. Shtyllza e lules. Lule me shtyllza t gjata (t shkurtra).
SHTYLLZ
SHUKULL
m. Djegs.
mb. 1. Q prbhet prej

shum njsish, pjessh, elementesh etj.
Emrtime shumshe. Form shumshe.
Fryt shumsh.
SHUMFISH
mb. 3. Q jeton dy a m
shum vjet (pr bimt). Bim (lule)
shumvjeare.
SHUMVJEAR
m. Nj lloj shavari me gjethe

pak m t gjera.
SHURDHAC
f. Lloj dushku q i prngjet bujgrit, me gjethe t dhmbzuara, me deg

t murrme e me push dhe me lkur t
trash e t plasaritur, prej s cils nxirret
nj lloj tape.
SHURDHI
f. Arr. Shurrpel e madhe.

Shurrpeln e han delet.
SHURRPEL
mb. 3. Q nuk sht me maj, q vjen

si rrumbullak, q nuk e ka majn t mpreht. Qylaf shyt. Gjethe shyt. gjethe
me maj t rrumbullakt. Kazm shyt
kazm pa kep.
SHYT
TAE
f. Bim barishtore shumvjeare, me

gjethe gjatoshe t dhmbzuara e gjithnj t blerta, me lule t mdha n t gjelbr e me er t mir q elin n dimr,
e cila rritet n vende me shkurre ose n
kullota dhe prdoret n mjeksin popullore.
f. Bim barishtore nga familja e
mllagoreve, me et pak t trasha e
pushatake, t cilat, s bashku me rrnjt,
prdoren n mjeksi; mllag uji.
TAKR
60
f. 3. Bim barishtore e dmshme, e

gjat rreth nj pash, me rrnj t trasha
e t helmta, e ngjashme me misrin, por
me gjethe t holla e me nj xhufk plot
fara si t melekuqes n krye; vulr. U helmuan nga talla. Shkulin (heqin) tallen.
TALL
f. * S'di sa (ku) shkon trshra

sht rrmuj e madhe, nuk e merr vesh i
pari t dytin, s'e merr vesh qeni t zotin.
Trshr e egr bar i keq njvjear i ngjashm me trshrn, q dmton rnd
t lashtat. Trshr e zbeht bim barishtore shumvjeare, me krcell t holl
deri nj metr t lart, me zhardhok t
shkurtr, me gjethe t gjera e me lule t
mbledhura si fshes, q bn disa kallinj
t vegjl.
TRSHR
m. krahin. * Bar tambli qumshtore. Lule tambli qumshtore, bar tambli.
TAMBL
m. Bim barishtore shumvjeare, me krcell shum t gjat, me rrnjt plot me nj lng si qumsht, shum t
hidhur e t verdh, me gjethe n ngjyr
deti nga ana e poshtme dhe me lule t
verdha, q prdoret n mjeksi; bar jodi,
gjak qumshti.
TAMBLAGJAK
TAMBLATORE
TAP
II f. krahin. Qumshtore.
f. Dru tape. dru, nga i cili nxirret kjo

lnd. Lisi i taps.
m. Herdhaqen, fshikakuq. TAT f.
sh. bised.
TATAREQ
f. 1. Bim barishtore e helmt, e

lart deri nj metr e gjysm, me lule si
zile, me frytin me gjemba t dendur dhe
me gjethe vezake e t dhmbzuara, t
cilat prdoren pr mjekimin e astms, t
plagve etj. Vaj tatulle lng si vaj q
nxirret nga gjethet e ksaj bime dhe q
prdoret n mjeksi. Piu tatull.
TIS
f. Lloj eri me et t gjata

dhmb-dhmb q mbin npr shkmbinj e npr mure. Ishte mbushur muri
me tjegullore.
TJEGULLORE
I f. vet. nj. Qershi toke shih te QERSHI, A. Rrush toke (frngu) shih te
RRUSH, I.
TOK
f. * Krpudh trashje lloj krpudhe

n ngjyr t bardh, me shum mish, q
hahet.
TRASHJE
TATULL
TREFLETSH
mb. 3. si em. , I m. Trl.
m. 1. Shkurre zbukuruese deri

n dy metra e lart, me gjemba t gjat,
me lule t mdha et-et, t bukura,
t mbledhura, me er t kndshme e
n ngjyr t bardh, t kuqe, t verdh
etj.; lulja e ksaj shkurreje. Trndal i
kuq (i bardh, i verdh). Trndal me
er. Gonxhe trndali. Tuf trndalash. Er trndali. Uj trndali. Shurup (reel) trndalash. Vaj trndali.
Kopsht (oborr) me trndala.
* Trndal breshke balkroc. Trndal
i egr shkurre e egr deri n tre metra
e degzuar dhe me gjemba t fort, me
lule n ngjyr t bardh me pes petla e
me er t mir, q bn kokrra t kuqe me
shum fara brenda; kae.
TRNDAFIL
II m. Bim shumvjeare, me krcej

t dendur, me rrnj t holla e me shum
gjethe n fund, q rritet n kullota e n
livadhe dimrore, lulzon nga maji n korrik dhe shrben si ushqim pr bagtin.
TELISH
m.
Bim barishtore me krcell t drejt e
t holl, me degza t vogla q kan n
krye tri gjethe s bashku n trajt zemre,
me lule t vogla n ngjyr t kuqe, t
trndalt, t verdh a t bardh, q lulzon n muajt qershor-korrik dhe q mbillet e prdoret si ushqim me vler pr
bagtin ose pr t pasuruar tokn. Trl i kuq (i bardh, i verdh). Trl i egr.
Trli i livadheve (i fushave). Gjethet e
trlit. Mbjellin trl. Korr trlin.
II m. Brshen.
TRFIL
f. vet. Familje bimsh, n

t ciln hyjn trndalat, ferrat, murrizi
etj.
TRNDAFILORE
f. Lloj zambaku, me gjethe t

gjata e si gyp, me lule me gjasht-shtat
TRIDHBOT
61
petla t prveshura e n ngjyr jargavani,

q varen posht.
helmt, me gjethe t holla, me lule tufatufa, t vogla, t kuqe e si hink, q mbin
npr livadhe e q prdoret n mjeksi;
bar ethesh.
f. Dru a shkurre q i ngjan

thans, me gjethe vezake, t lmuara nga
sipr dhe me push posht, q bn kokrra
t zeza e t hidhura si t shtogut, t cilat
nuk hahen; than e egr.
THANUKL
TRIK
m. Shkurre pyjesh shum e lart,

me lvore t lmuar, me gjethe t prbra prej pes ose shtat etzash t
prkundrta, n trajt vezake e t dhmbzuara, me lule t bardha pak si n
t kuqe t grumbulluara n vile, q bn
kokrra t vogla si qiqra; shtog i egr.
Gjethe (lule) trishulli.
TRISHULL
f. Shkurre shumvjeare me krcej

t vegjl, t fort e me shum deg, me
gjethe t ngushta, n ngjyr hiri si n
t gjelbr dhe me er t kndshme; me
lule t bardha, q bn kokrra t vogla
vezake e q prdoret shum pr prgatitjen e lndve t merme. Trumz e but,
livand.
TRUMZ
TUFKUQE
kuqe.
TUFK
I f.
Lpjet mali, uthulla;
uthullishte, uthullnike, lpjet lepuri.
THARTORE
f. 2. Nj lloj neje, q i ka ett

t ngjashme me ato t lpjets s kalit.
THARTUSH
II m. kryes. Pjesa e lules s disa

bimve, q prmban endin. Thekt e misrit. Theket e zambakut.
THEK
THEK
f. * E futi n thekr dik e futi n

ngatrresa, e futi n t thella, e ngatrroi. Ra n thekr e humbi toruan, u
shushat. Ra si pula (si gjeli) n thekr
ra n bollk ushqimesh, ra n t ngrna
t bollshme. Kapardiset (krekoset) si
maoku n thekr shih te MAOK,U.
Mbeti (ra) si ujku (si zagari) n thekr
shih tek UJK,U I. Mbolli thekr e i
doli grur dikujt shih te MBJELL. Kur
s'ke grur, e mir sht edhe thekra fj.u.
njeriu bn si t ket, knaqet me at
q ka; kur s'ke puln, ha edhe sorrn.
Thekra sht e gjat, po gruri hahet fj.
u. vlen puna, jo pamja, mos i shih gunn,
po punn. Ham bukn ton e rrahim
thekrn (bjm davan e bots) shih te
BUK/,A. Bri thekre shih te BRI,RI.
THEKR
f. Bim q i ka lulet si tufa t
m. Pluhuri i lules, endi.
TUNIK
f. Vemes.
f.
1. Bim q rritet e lart a si shkurre, me
dru t fort, me gjethe t vogla vezake e
t ashpra, q lulzon hert n pranver
dhe bn kokrra t kuqe, gjatoshe si ulli
me shije t atht; kokrrat e ksaj bime.
Than e but (e mbl). Dru (shkop)
thane. I fort si thana (si dru thane). I
kuq si thana me shndet shum t mir.
Lng (shurup) thanash. Si et thane
i ashpr.Than e egr thanukl. Than
ujku thanukl.
THAN
THANKEQE
f. Thanukl.
THANKUQE
f. Than.
THANQERE
f. Thanukl.
f. kryes. 2. shih THEK,U II.
m. 3. Flett e para q mbshtjellin

embrionin brenda fars s bimve, t cilat
elin lule, e lidhin fryte.
THELB
mb. 3. Q ka et, t cilat mbshtjellin embrionin brenda fars (pr bimt

q elin lule e lidhin fryte).
THELBOR
THERIBUJK
THERIMI
f. Ferrnuse
m. Rrushkull.
THERPEL
f. Rrushkull.
f. zool. Rrush thllze shih te

RRUSH,I.
THLLZ
62
f. vet. Familje bimsh q rriten

si shkurre si gjysmshkurre, si drur t
vegjl a si barra pothuaj n t gjith
botn, e sidomos n vendet e ngrohta
(si xerxelet etj.) dhe q prmbajn n
lngun e lvares lnd helmuese, e cila
prdoret zakonisht n mjeksi. Familja e
thrrokeve.
THRUMBE
f. Shkurre e ult helmuese,

me shum deg, me lkur t murrme, me
gjethe vezake t qndrueshme, me lule t
bardha e me er t kndshme, q el n
maj dhe bn kokrra t kuqe e me lng;
xerxele, bar thllze.
THUAPUL
THRROKE
THRROKORE
THI
f. Shkurre e vogl e vendeve

t thata mesdhetare, prher e gjelbr,
me er t kndshme, me lule n ngjyr
trndali n t bardh e si kalli, q elin
nga maji deri n gusht. Er thrumbe.
Lule thrumbesh.
THRUMBISHT
f. Bim shum vjeare e kullotave; me rrnj, boshtore, me krcej t

shpesht e t lart, me gjethe pes e nga
pes n do deg dhe me lule n ngjyr
t verdh n t kuqrremt.
f. * Ra n thundr u pengua e gati

sa s'ra, u pengua keq (pr, kalin etj.). I
ktheu thundrat (potkonjt, kpuct, kmbt) nga dielli prb. shih te DIELL,I. I
vajti thundra n qaf shih te QAF/,A.
Thundr mushke thundrmushk.
THUNDR
m. * Breng thiu shih te BRENG/, A

II.
m. 1. Filiza, lastar a deg shum
t holla ansore, q dalin n sytha t
pemve ose n nyje t bimve dhe q
rriten duke thithur ushqimin nga pemt a
nga bimt ku mbijn. Thithak parazitar.
Kan dal thithak. Lshon thithak.
Presin (pastrojn, heqin) thithakt.
THITHAK
THITHS
m. 2. Thithak.
THJERR
f. 1. Thjerrz.
f. 1. Bim bishtajore njvjeare,

me lule t vogla e t bardheme dhe me
bishtaj t shkurtr; kokrrat e ksaj bime,
t vogla, e t shtypura me dy faqe t
mysta dhe me buz t holla, q prdoren pr ushqim. Thjerrza t mdha
(t vogla, t kuqe).
THJERRZ
THOI
f.
Bim barishtore
shumvjeare, m krcell t mbuluar me
push t holl, me gjethe t dhmbzuara,
t ngjashme me gjurmn q l thundra e
mushks, me lule t verdha, t mbledhura
n maj t krcellit, e cila rritet n vende
me lagshti dhe prdoret n mjeksi.
THUNDRMUSHK
THUNDRZ
UJ
mb. * Kungull ujs kungullujs.
UJS
UJK
f. sh 1. Bim me krcell t veshura

plot me gjethe n trajt gjembash si thonjt e maces; q qel lule t vogla n ngjyr
portokalli; thonj maceje; lulja e ksaj
bime. 2. Pjesa e poshtme e petls s lules,
q vjen m e ngusht se pjesa e siprme.
Q ka trajtn e thoit, q sht

si thua. Petla thonjzake.
THONJZAK
f. Thundr mushk.
m. Mllag uji Takr.

I m. Than ujku shih te THAN/,A.
I m. 2. Lng q qarkullon n trupin
e bimve dhe q ndryshon sipas stinve,
limf. Ujthi i pemve.
UJTH
m. Lule thoi shih te LUL/E,JA. Thua

pule shih THUAPUL/, A.
THONJZ
f. Thrumbe.
ULPTI
ULZ
m. Hiths.
f. Dru i vogl ose shkurre nga gjinia e

panjave, me deg t murrme n t kuq,
me gjethe vezake e t dhmbzuara, me
lule t bardha n t blert, q lidh fara
me nj cip t holl si krah.
f. Ulli i egr, me deg t gjembta,
q lidh kokrra shum t vogla, t rrumbullakta, t zeza dhe pa shije. Dru ullastre.
Shartojn ullastrat.
ULLASTR
f. Qershiz, qershigl, qershi

toke, rrush mali. Lng thrashegre.
THRASHEGR
63
ULLI
m.
1. Dru frutor i vendeve t ngrohta, gjithmon i blert, me gjethe gjatoshe, q bn
kokrra t vogla me shum vaj; kokrra e
ktij druri, q prdoret pr t nxjerr vaj
ose pr t ngrn. Ulli i but. Ulli i
egr ullastr. Ulli i zi (i bardh). Ulli
kokrrmadh (kokrrvogl). Ulli gjatosh
(i rrumbullakt). Ulli vajs. Ulli krips.
Ullinj t kripur (t regjur). Ullinj t
ar (t shtypur). Ullinj stadhe. Ullinj
pa brtham. Ullinj vaji. Ullinj pr t
ngrn (tryez). Ullinj Berati (Vlore...).
Dru ulliri. Kokrr ulliri. Vaj ulliri.
Brtham ulliri. Brsi ullinjsh. Boj
(ngjyr) ulliri. Sallat me ullinj. Miza
(breshkza...) e ullirit. zool. Mbledhin
(shkundin) ullinjt. Krip (regj) ullinjt.
aj (shtyp) ullinjt.

ose shkurresh, n t ciln hyjn urthi e
disa bim t tjera.
URTHORE
f. Pjes e drurit q vjen ll pas myjs

ose zemrs s drurit dhe shkon gjer te
barma, blan. Urra e drurit. Urra e
pishs. E ka urrn t shndosh. Iu kalb
urra.
URR
f. Bim dyvjeare me gjethe t

dhmbzuara e plot me gjemba thers
n maj, me lule n ngjyr t verdh, q
rritet n vende t thata dhe dmton kullotat dimrore.
USHEJZ
m. Shkurre e vogl me gjemba,

me gjethe prher t gjelbra, vezake e
me maj me lule t bardha si tuf me
kokrra t vogla n ngjyr t kuqe e t
shndritshme, q rritet n vende malore e
n pyje ose si bim zbukuruese; murriz i
kuq, farkuqe. Dru ushinthi. Kokrrat e
ushinthit.
USHINTH
f. vet. Familje drursh q bjn

kokrra me vaj, n t ciln futen ulliri, ullastra etj. Familja e ullinjoreve.
ULLINJORE
URDHJE
f. mjek. * Bar urdhjeje rrushqyqe.
URENJ
f. Brshen.
f. Bim barishtore dyvjeare e kullotave, me gjethe t gjera, t trasha e

me push, q prdoren n mjeksin popullore pr t shruar plagt dhe me lule t
kaltra ose n ngjyr vjollce, q prdoren
pr t ngjyer.
USHQER
f. Shkurre e vogl me gjeth t ashpra

e me qime, q e kan bishtin me gjemba;
me lule t verdha ose t bardha n trajt
vileje.
URITHE
m.
Bim barishtore njvjeare, e ngjashme
me grashinn, me krcell t shkurtr e
me qime, me gjethe tek, me lule t
kaltra, q bn bishtaja me fara t rrumbullakta dhe prdoret si ushqim pr kafsht. Kokrra urovi. Bishtaja urovi. Mbjell (korr) urov. Kullot n urov. E
ushqen me urov.
UROV
URTYT
m. shih UTHULLISHT/E,JA.
UTHULLARE
f. shih UTHULLISHT/E,JA.
UTHULLIC
f. shih UTHULLISHIT/E, JA.
UTHULLIM
UTHULLIR
f. 2. A, AT Uthullishte.
f. Bim barishtore, q mbin

n vende t lna djerr dhe q i ka gjethet gjatoshe si t lpjets, por m t
vogla e mjaft t tharta; lpjet lepuri.
Uthullishte mali. Lakror me uthullishte.
UTHULLISHTE
f. Dredhz, luleshtrydhe.
I m. Shkurre kacavarse, m krcell

t bardh n t verdh, me gjethe gjithmon t gjelbra e me bisht t gjat me
lule t vogla, t verdha n t blert, q
bn kokrra t vogla sa nj qiqr dhe q
rritet si bim zbukuruese. E mbuloi urthi.
Ngjitet si urth.
URTH
UTHULLA
UTHULLNIKE
f. Dru i lart deri njzet metra, me

lvore t fort e t ashpr, me gjethe t
gjata, t dhmbzuara e me push nga
posht, q bn lule t bardha dhe kokrra
t vogla me ngjyr t verdheme e me
shije t atht; kokrrat e ktij druri, q
VADH
64
prdoren pr t ngrn, pr t br raki

etj.; vadhz. Vadh e egr. Vadh e but.
Vadha t thara. eli vadha.
f. Lloj vadhe me gjethe n trajt
pllmbe, q rritet ngadal dhe bn lule
t bardha e kokrra shum t vogla. Vadhvie e bardh ftua i egr. Vadhvija e
Alpeve. Druri i vadhvies.
VADHVIE
FLORINJT (i,e). Lule vathi shih te

LUL/E,JA.
VE
f. * Bie shi me vedra bie shi i madh,

bie shi me gjyma. Lule vedre shih te
LUL/E,JA.
VEDR
mb. anat. Q sht i veshur a i

mbuluar me nj cip t holl, me vemes
(pr nj far, pr qelizn etj.); q sht si
vemes. Cefl vemesore.
VEMESOR
mb. Shelg vajtues ( lotues ) shih

te SHELG,U 1.
VAJTUESE
m. Lloj dushku i viseve mesdhetare, me trung t trash e t lart,

me lkur ngjyr hiri e t plasaritur, me
gjethe vezake, dhe q bn lnd t mdha
e me kapu t gjer, t cilat prmbajn
tanin e prdoren pr t regjur lkurt.
Valanidh i but (i egr). Lnd (dru)
valanidhi. Pyll me valanidhe.
VALANIDH
f. 1. Bim barishtore shumvjeare me krcell t drejt, me gjethe t

zgjatura e t dhmbzuara, me lule t
bardha ose t trndalta n trajt tufe,
q rritet n livadhe, n pyje etj. dhe q
ka nj rizom t shkurtr me rrnj t
holla e t degzuara, e cila prdoret n
mjeksi. Rrnjt e valerians.
VALERIAN
f. 1. Bim barishtore kacavarse e

vendeve tropikale, q bn fryte n trajt
bishtaje t gjat e t holl dhe me er t
kndshme; fryti i ksaj bime. Bishtajat
(kokrrat) e vaniljes.
VANILJE
mb. 2. Q i ngjitet nj bime a dikaje

tjetr, kacavars; q nuk rri drejt m
kmb, q prkulet a q varet, q shtrihet pr tok. Bim varse. Krcell vars.
VARS
m. 1. Tufz lulesh a kokrrash, q

dalin s bashku n nj bisht ose n nj
krcell t holl dhe q varen posht si kalli
gruri; vile, bistak. Vastak arre. Vastak
shelgu. Vastak qershie. Nj vastak rrush.
Kishin rn vastakt.
f. * Lule veje (veze) shih te LUL/E,JA.
f. Shkurre jo e lart e viseve malore,

me lvore ngjyr hiri t errt, me deg
t holla, me gjethe n trajt luskash
n degt e siprme e n trajt halash n
degt e poshtme, q bn kokrra t trasha
me fara brenda dhe prdoret pr t br
vegla shtpiake e sende zbukurimi.
VENJ
I f. Lule vere shih te LUL/E,JA.
VER
m. Dru i ult me lvore t lmuar

ngjyr hiri, me gjethe vezake e t dhmbzuara, dhe me lnd t fort q rritet
buz lumenjve e n vende me lagshtir
dhe q prdoret zakonisht n ndrtim.
Verri i bardh. Verri i zi. Dru verri.
Gjethe verri. Pyll me verra.
VERR
VERRI
m. Verr. Druri i verririt.
m. Bar veshi shih te BAR,I 1. Dhmballt e veshit shih te DHMBALL,A

1. Gishti i veshit shih te GISHT,I 1.
VESH
VESH
GOMARI Veshgomar, babanik

me krcell zvarrits, me gjethe t zgjatura si vesh lepuri, me lule t bardha
n trajt kupe dhe me frytin si kapsul
t mbushur me fara t helmta, q mbin
zakonisht npr arat me grur.
VESHLEPUR
VASTAK
f. 1. Gjini bimsh q rriten n

vende me klim t nxeht a t but, me
gjethe t trasha, me lule q dalin n maj
t degve, me fryt t tult e me shum
fara brenda. Veshtulla e bardh bim barishtore e vendit ton me gjethe pa bisht,
me lule t verdheme, q mbin e rritet si
bim parazitare n degt e disa drurve
VESHTULL
m. * Iu b vath n vesh dikujt shih

te VESH,I. E vari (e vuri, e mban, e
ka) vath n vesh dika shih te VESH,I.
Vath i orinjt n vesh t derrit shih te
VATH
65
t mdhenj (n plepa, lisa, pisha, gshtenja etj.) dhe q bn kokrra t vogla sa

nj qiqr e me nj lng ngjits. Veshtulla
e lisit (e plepit, e gshtenjs).
2. Veshtullake.
m. Pjalmimi i luleve me
polenin e vet. Vetpjalmimi i luleve (i
thekrs, i trshrs).
VETPJALMIM
VEZ
f. Lule veze (veje) shih te LUL/E,JA.

f. 2. Pjesa e poshtme dhe e
fryr e pistilit t lules, q formohet pas
pjalmimit t saj. Vezorja e lules.
VEZORE
m. 6. Kalli misri, gruri etj., q del

e rritet njkohsisht nga e njjta rrnj;
klysh; vet. disa kallinj misri t ngjitur
s bashku. Bim me shum vllezr. Ka
nxjerr vllezr. Kan dal vllezr.
VLLA
m. Vllazrimi i grurit. Frym

vllazrimi.
VLLAZRIM
kal. 2. jokal. vet. veta III Nxjerr bisqe a liza nga i njjti vend, nxjerr
vllezr. Vllazron gruri (elbi, trshra,
orizi). Vllazrojn t lashtat.
VLLAZROJ
VGJE
m.
Pish e zez, kresht, hal; pish e but.
Kurora e vgjerit. Pyll me vgjenj. Dru
vgjeri. I gjat si vgjeri.
VIDH
m.
1. Dru i lart q rritet npr pyje, me
trung t drejt, me kuror t gjer, me
gjethe vezake t mprehta n maj, me
lvore n ngjyr t kuqrremt, q ka
lnd t fort dhe prdoret n ndrtim e
pr mobilie. Dru vidhi. Kurora e vidhit.
Trung vidhi.
VIDHEZ
f. Kokrra e caracs, kalibob.
f. vet. Familje drursh e shkurresh,

ku bjn pjes vidhi etj.
VIDHORE
VIGJZ
VILE
f. Grashin.
f. 2. Lules e disa bimve e drurve, q

prbhet prej lulesh t mbledhura tuf n
nj bisht t prbashkt si nj vesh rrushi.
Vile lulesh. Vilet e jargavanit.
f. 1. Lloj qershie q bn kokrra

ngjyr t kuqe t errt dhe pak majhoshe;
kokrrat e ksaj peme. Vishnje e but.
Ngjyr vishnje. Lng vishnje. Reel vishnje.
* VISHNJ E EGR Shkurre a dru i ult
me gjethe t rrumbullakta, me lule t
imta, t bardha e me er t kndshme,
q bn kokrra sa nj qershi e vogl, n
ngjyr t zez, pa lng e t hidhura; qershi e egr.
VIZAK mb. 2. Q vjen i zgjatur dhe sht njsoj n t gjith gjatsin e vet. Gjethe
vizake.
VIZH f. * Lule vizhe lulevizh;
VJEGJS m. Shkurre e vendeve mesdhetare e
t ngrohta, me deg t holla e t gjata,
me gjethe treshe t vogla e vezake, me
lule t verdha n trajtn e nj uture n
maj t do krcelli t ri, q rritet m
shum n shkmbinj e n troje malore.
VJESHT f.
* Lule vjeshte shih te
LULE,JA.
VJOLLC f.
VRESHT m. * Si lepur n vresht shih te
LEPUR,I. Flet n ar e n vresht shih
tek AR/,A. Shkoi (u vra) si qen n
vresht (n rrush) shih te QEN,I. Hajde
baba t t tregoj vreshtin (arat)! iron.
shih BABA,I. Lule vreshti dorzonj,
lulevresht.
VRUSHKULLORE f. Ferrac.
VULR f. Bim barishtore shumvjeare, me
krcell t trash e t drejt, me gjethe t
gjata e t holla, me lule n trajt tufze
n maj t do krcelli, q mbin e rritet
zakonisht npr ara dhe q dmton t mbjellat; tall.
XAN f. sh 1. Gjineshtr. Lule xane. Litar
xane. Torb (hejbe) xane. Thur me
xana.
XERXELE f.
Shkurre e ult helmuese me
lvore t murrme, me gjethe vezake t
zgjatura, me lule t bardha e me er t
kndshme q elin gjat muajit maj; bar
thllze. Lulet e xerxeles.
VISHNJ
66
XIN
II f. Shkurre me shum deg, me lvore

t murrme leskra-leskra me gjethe vezake
prher t blerta q prmbajn tanin e
me lule t kuqrreme n vile q lidh si
fryt disa kokrra t vogla t zeza, nga t
cilat nxirret nj lloj vaji me er t kndshm; shqind. Deg xinash. Pyll xinash.
XINXIFE
m. 1. Lloj karali i vogl, q ka zakonisht pes petla n ngjyr trndali.
YLLS
f. Bim barishtore shumvjeare, me

krcell t drunjzuar, q rritet npr
vende t thata dhe q prdoret n mjeksin popullore pr t shruar silizin.
ZABARI
ZAKUM
f. sh Hide.
m. sh 1. Bim barishtore q rritet

n brigjet e lumenjve, t liqeneve ose
npr kneta, me shum krcej pa gjethe,
t rrumbullakt, t holl e t epshm, t
cilt prdoren pr t br shporta, fshesa
etj., pr t mbuluar atit e kasolleve etj.
XUNKTH
m. Bim me krcell t holl e t

drejt, me zhardhok t vogl, me gjethe
t gjata si hesht, me lule si hink n
ngjyr t kuqe, t bardh, t verdh etj.
dhe me er t mir, q lulzon n llim t
vers dhe q rritet pr zbukurim. Zambak i bardh (i kuq, i verdh). Zambak etgjer. Zambaku shqiptar. Zambak uji (deti). Lule zambaku. Er zambaksh. Tuf zambaksh. I bukur si zambak.
ZAMBAK
f. 1. vet. Familje bimsh ku

hyjn xunkthi dhe disa bim t tjera t
ngjashme me t.
XUNKTHORE
m. Bim barishtore shumvjeare e vendeve t nxehta, me gjethe si

heshta e me lule t verdha, rizomat e s
cils kan nj lloj vaji dhe prdoren t
thara pr t'u dhn er t mir pijeve,
gatesave etj. Vaj xhenxheli. Salep me
xhenxhel. Me karal e xhenxhel. I
hedh xhenxhel.
XHENXHEFIL
f. Bim barishtore dyvjeare e

dmshme, me krcell t drejt, me gjethe
bardhoshe, me lule n ngjyr t kuqe, q
mbin n kullota a n gurishte.
f. vet. Familje bimsh, n

t ciln bjn pjes zambakt, zymbylat,
qept e hudhrat. Familja e zambakoreve.
ZAMBAKORE
ZBARDHSH
f. 4. Bim barishtore shumvjeare

e livadheve, me gjethe t gjata e t ashpra q dalin tuf nga rrnjt dhe me lule
t imta ngjyrmanushaqe mbi nj krcell t holl, t ciln nuk e ha bagtia.
YLL
m. b) i ka kaluar koha, e kaprceu kulmin

e vet e tani shkon drejt rnies. U pjek
ylli kan nj natyr ose zakone, dshira e
synime t njjta, shkojn mir njeri me
tjetrin; kan gjetur njri-tjetrin. Iu shua
ylli dikaje shih te SHUHEM. Ylli i ballit lulja e ballit. Me yll n ball i shquar
midis t tjerve; trim i madh. Si yll i
kputur shih te KPUTUR (i, e). Sheh
yllin e merr pyllin thuhet pr dik, q nuk
matet para se t bj dika, q shkon pas
berihas. Lule ylli shih te LUL/E,JA.
m. Zbardhulin.
f. Shtres e holl, e zbrdhult, q gjendet ndrmjet pjess s drunjt dhe lkurs s drurit; barm. I heq
zbardhulinn.
ZBARDHULIN
XHIXHLL
XHUFK
m. krahin. Helms.
mb. * Trshr e zbeht shih tek

TRSHR/,A.
ZBEHT
f. Pem e afrt me kajsin, q bn

kokrra m t vogla, me ngjyr t verdh,
me er t kndshme dhe me brtham
t hidhur; kokrrat e ksaj peme. Reel
zerdelie. Brthama e zerdelis.
ZERDELI
f. mjek. veter. * Bari i zgjebes shih

te BAR,I I.
ZGJEBE
m. Shkurre kacavarse, e gjat

pes-gjasht metra, me gjethe t
vogla rnse, me lule t bardha ose
ngjyrvjollc, q bn kokrra t vogla me
bisht t shkurtr.
ZGJEB
vetv. Po zgjohet natyra. Bimt

jan zgjuar. U zgjua fara. U zgjua pylli.
U zgjua miniera (qyteti).
ZGJOHEM
67
mb. 4. Q sapo ka nisur t mbij, q

sapo ka lluar t ngalloj. Syth i zgjuar.
Far e zgjuar.
ZGJUAR
ZI
mb. Myku i zi. Pisha e zez. Dllinja e

zez. Mani i zi. Ulliri i zi. Preshi i zi.
Trndali i zi. Lakra t zeza. Sinapi i zi.
m. Lule zjarr i shih te LUL/E,JA.
Zjarri i egr (zjarri i duhanit) smundje
q u bie gjetheve t duhanit e q shfaqet
me njolla t murrme.
ZJARR
f. vet. Familje bimsh barishtore e shkurresh, ku bjn pjes zhabina,

kulpra etj.
ZHABINORE
f. Bim barishtore, rrnja e s

cils prdoret n mjeksin popullore pr
t br nj bar kundr etheve.
ZHAPATRIN
m. Pjes e rrnjs a e krcellit

te disa bim si patatja etj., e tult dhe
e fryr si kokrr, q zhvillohet nn tok
e q mund t prdoret si ushqim. Zhardhokt e patates. Sythat e zhardhokut. E
mbjellin me zhardhok. Shumzohet me
zhardhok.
ZHARDHOK
m. 2. Smundje e disa bimve si

duhani, misri, rrushi etj., q u djeg gjethet.
ZJARRTH
f. 1. Shkurre a dru i vogl me myj

ngjyr trndali, me gjethe rnse, t
gjera e me bisht t gjat, me kokrra t
rrumbullakta e t zeza kur piqen, lvorja
e kokrrat e s cils prdoren pr ngjyrosje
dhe n mjeksi. Zogla e shkmbinjve (e
bjeshkve). Lulet e zogls. Druri i zogls.
ZOGL
ZOKTH
m. Veprimi sipas kuptimit t foljes ZHARDHOKZON. Zhardhokzim i mir (i shpejt).
ZHARDHOKZIM
jokal. Krijon zhardhok

nn tok n rrnj a n krcell (pr disa
bim si patatja etj.).
ZHARDHOKZON
mb. Q ka zhardhok; q formon zhardhok n rrnjt a n krcellin

e vet nn tok (pr disa bim si patatja
etj.); q trashet e bhet zhardhok (pr
rrnjt); q sht si zhardhok. Bim
zhardhokore. Rrnj zhardhokore.
ZHARDHOKOR
m. Vadhvija e bardh.
f. * Zonj e bukur helmarin. Zonj

e mir euf. smundja e lis. Lule zonje
shih te LUL/E,JA.
ZONJ
f. 2. Lloj luleje me krcell

t holl, i cili zvarritet e ngjitet zakonisht npr mure dhe n pem. eli zvarranikja.
ZVARRANIKE
m.
Bim barishtore me zhardhok t vogl,
me gjethe t zgjatura si hesht, me lule t
vogla si hink e zakonisht t grumbulluara n tuf, n ngjyr t kaltr, t bardh,
trndali etj. dhe me er t mir, q
lulzon n llim t pranvers. Zymbyl i
kaltr (i bardh). Er zymbylash. Kan
elur zymbylat.
I f. 1. Lloj xunkthi, me rrnj t

gjer dhe me je t holla e t gjata,
q dalin drejtprdrejt nga rrnja dhe q
mbarojn sipr me nj krekz t mbushur
me fara dhe me nj gjemb. Krekza
zhuke. Shkuln (dogjn) zhukat. U fshehn npr zhuka.
ZHUK
ZYMBYL
ZHABIL
ZHUKORE
f. Lloj gruri i vendit, mielli i t cilit

sht i mir pr pet. Zhulica e bardh
grur me hala t shkurtra, t cilit i shkunden kokrrat leht. Zhulica e kuqe grur
pa hala, q mbillet kryesisht n toka kodrinore e malore.
ZHULIC
m. 1. Zhabin. Lulet e zhabilit.
f. Bim barishtore e helmt, zakonisht njvjeare, q bn lule t verdha

me pes petla dhe q rritet n toka me
lagshtir. Zhabina e arave. Zhabina e
ujit.
ZHABIN
ZHABINOK
f. vet. shih XUNKTHORE,T.
f. Bar q rritet si tuf n livadhe e kullota, me gjethe t vogla ngjyr

hiri e me er t mir, q prdoret n
mjeksi e si erz pr gjell. Era e zhumbrics. Kundrmon zhumbrica.
ZHUMBRIC
m. Zhabin.
68

F I Botanikes

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

F I Botanikes

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

Fjalorthi i botaniks nga FGJSSH (1980)

Mr. Agim Spahiu

f. Bim barishtore shumvjeare,

f. vet. Emr i prbashkt pr

m. sh. Bim barishtore shumvjeare, me krcell t gjat, me et

f. Bim e vendeve t ngrohta, me

I m. Dru gjethor i pyjeve malore, me trung

II f. shih MEND/R,RA. Ajazm

f. Bar zemre, sanz.

f. vet. Emr prmbledhs pr portokallet, limont, mandarinat, nernxat

m. Dru gjetherns i pyjeve malore,

mb. 2. Q ndodhet n ajr, q nuk

f. Dru bishtajor i vendeve t ngrohta,

m. * Bar argjendi kputje. Lule

m. Lloj pishe mali me hala t holla e t

m. vjet. * Lule akshami shih te

m. krahin. shih MAKTH, I I.

m. 3. Lule akulli shih te LUL/E,

mb. * Lule alle shih te LUL/E,JA.

Bim me krcell e me gjethe si t

I m. Shkurre gjethernse dy-tre metra

I f. 4. anat., shih VEZOR/E,JA.

m. Pish mali, rrobull. Artiri i kuq (i

f. krahin. 1. Shelg i but.

m. Trik, bar ethesh.

m. krahin. Kputje, bargjan.

f. vet. Familje drursh, q prfshin drur e shkurre si arri etj.

f. 1. Pem frutore me trup t lart

mb. Gjethe (rrnj) ansore.

m. krahin. Gjethe delli, dejz. Flet

m. Bim kaubore me dru t prdredhur si t dllinjs, me gjethe heshtore,

HINDI Dru i egr, i ngjashm me arrn, me lvore t murrme, me gjethe q

m. Bim barishtore ose gjysmshkurre

lulzon n pranver; presh i egr. Badra e

III f. Bim barishtore njvjeare, me

Bar i ngjashm me trlin, i lart

f. 1. Pem e vendeve t ngrohta, me

f. vet. Familje drursh dhe shkurresh, n t ciln me e njohura sht arra.

f. Shkurre e viseve malore gjithnj e

II m. Bim barishtore njvjeare e livadheve, me gjethe t vogla e t rralla n

f. Rrunj, qelbs. Shartoj bafrn.

m. 1. Dru i vendeve t nxehta, i fort

m. 1. Lule balsami. Lule bali. Lng

f. Bim barishtore njvjeare, me

f. Lloj trndali, me gjethe gjithmon t blerta, me lule t bardha, me

m. Bim barishtore shumvjeare,

m. Shkurre deri nj metr e lart,

m. 2. vet. nj. Bim me far, q luan

f. Shkurre e madhe me dru t

f. 1. Bim barishtore shumvjeare,

dy n bisqe, me lule t bardha e n tuf

ARGJENDI shih KPUTJ/E,A II.

BALSAMI shih BAL,I.

BERONJE Bim barishtore me gjethe

BIBE Bim barishtore deri nj metr e

BLETE Bim barishtore njvjeare, me

BRENGE Bim barishtore njvjeare,

BRESHKE Nj lloj bari si qumshtorja,

BUI Bar gjarpri.

DALLNDYSHEJE Bim barishtore

DELLI shih GJETHE DELLI.

DERRI Bim barishtore njvjeare, me

DJATHI Bim q prdoret pr t zn

m. sh. Bim barishtore shumvjeare, me krcell t gjat, me et

Bar i ngjashm me trlin, i lart

f. Lloj trndali, me gjethe gjithmon t blerta, me lule t bardha, me

ME KOK krahin. Trl.

ngjyr trndali, q rritet n vise t ngrohta, zakonisht npr kodra t thata e n