DEFINISI & JENIS

DEFINISI KAJIAN TINDAKAN

Secara amnya kajian tindakan merujuk kepada penyelidikan ke atas amalan oleh pengamal, baik secara individu
mahupun bersama pengamal lain untuk mengubah dan menambah baik amalan sedia ada! Dalam bidang
pendidikan, pengamal boleh terdiri daripada seorang guru, pentadbir atau seseorang kaunselor sekolah, atau
individu lain yang terlibat dalam proses pengajaran dan pembelajaran! "alau bagaimanapun, la#imnya kajian
tindakan merujuk kepada penyelidikan yang dijalankan oleh guru untuk memperbaiki amalan dalam pengajaran
dan pembelajaran! $isalnya, guru boleh menyelidik kaedah pengajaran dan bahan pengajaran yang
digunakannya untuk meningkatkan lagi keberkesanan pengajarannya!
%uru juga boleh menjalankan penyelidikan ke atas para pelajarnya bagi mengenal pasti kesukaran yang
dihadapi oleh mereka dalam memahami sesuatu perkara atau topik yang diajar! $elalui penyelidikan yang
dijalankan, guru akan beroleh maklumat bagi merangka suatu tindakan yang bakal diambil, diikuti oleh suatu
penyemakan sama ada tindakan yang diambil itu berkesan atau tidak! Sekiranya tidak berkesan, maklumat baru
akan dikumpul bagi membuat tindakan susulan dengan diikuti penyemakan seterusnya! &enyelidikan ini
dijalankan secara berterusan sehinggalah penyelesaian ditemui untuk masalah yang dihadapi! 'leh itu, kajian
tindakan boleh dikatakan menghubungkan suatu penyelidikan dengan tindakan agar tindakan yang diambil oleh
guru adalah tindakan yang berasaskan (akta atau maklumat yang diperoleh melalui penyelidikan yang dijalankan
oleh guru sendiri sebagai pengamal!
)erdapat beberapa definisi yang sering dirujuk tentang kajian tindakan*
Elliot (1981) + Elliot menyi(atkan kajian tindakan sebagai suatu kerangka penilaian kendiri ,framework for self
evaluation- dan pendekatan yang digunakan, mementingkan aktiviti re(leksi dan inkuiri yang bertujuan untuk
memperbaiki atau mengubah amalan kendiri dalam lingkungan situasi sosial yang terdiri daripada guru, pelajar,
pentadbir, ibu bapa dan individu+individu lain yang berkepentingan! $enurutnya, kajian tindakan juga merupakan
penyelidikan situasi sosial yang bertujuan untuk memperbaiki kualiti tindakan dalam lingkungan sendiri! De(inisi
yang selalu dijadikan rujukan, khususnya di $alaysia, ialah kajian tindakan guru berkaitan dengan permasalahan
harian yang dilalui oleh guru, bukannya masalah teoritikal seperti mana yang dikemukakan oleh penyelidik
akademik!
Ebbut (1985) + Ebbut mende(inisikan kajian tindakan sebagai suatu penyelidikan yang sistematik oleh
sekumpulan pengamal terhadap usaha+usaha untuk mengubah dan memperbaiki amalan pendidikan melalui
tindakan praktis mereka sendiri serta re(leksi terhadap kesan atau akibat tindakan tersebut!
McNiff (1988) + $cNi(( mende(inisikan kajian tindakan sebagai satu pendekatan untuk memperbaiki atau
meningkatkan kualiti pendidikan melalui perubahan dengan menggalakkan guru+guru menyedari amalan mereka
sendiri, menjadi kritis terhadap amalan+amalan tersebut, dan bersedia untuk mengubahnya! .ajian ini melibatkan
guru dalam inkuiri yang dijalankan oleh mereka, di samping melibatkan guru+guru lain!
Coc!"n # $%tle (199&) + /ochran & 0ytle mentakri(kan kajian tindakan sebagai penyelidikan berasaskan bilik
darjah yang merupakan inisiati( guru dan dilaksanakan oleh guru! &enyelidikan yang dijalankan membolehkan
guru meneroka isu+isu yang menarik perhatian mereka! &endekatan ini juga membolehkan ilmu guru dijadikan
sebahagian daripada literatur pendidikan dan seterusnya, secara tidak langsung, menyumbang ke arah
pembinaan struktur pendidikan!
Ke'be! # (o) (199*) + .ember & %o1 menyatakan kajian tindakan melibatkan pengamal ,guru- yang cuba
membaiki pengajaran mereka melalui lingkaran yang melibatkan proses perancangan, pelaksanaan,
pemerhatian, dan re(leksi!
C"loun (199+) + /alhoun menyatakan baha1a kajian tindakan boleh dibahagikan kepada tiga kategori, iaitu
kajian tindakan individu ,individual action research-, di mana kajian tindakan dilaksanakan oleh guru secara
bersendirian kajian tindakan kolaborati( ,collaborative action research-, iaitu penyelidikan yang dilaksanakan
oleh sekumpulan guru dengan individu di institusi pengajian tinggi atau yang setara( dengannya school wide
action research, iaitu penyelidikan yang melibatkan seluruh sta( atau guru bersama konsortium sekolah!
Mc,!ide # Scost"- (199.) + kajian tindakan merupakan re(leksi tentang pengajaran sendiri yang dilakukan
dalam satu putaran perubahan, di mana (okus utama adalah untuk memperbaiki amalan kendiri!
JENIS KAJIAN TINDAKAN
.ajian tindakan boleh dibahagikan kepada ti/" 0enis iaitu kajian tindakan teknikal ,technical action
research-, kajian tindakan praktikal ,practical action research- dan kajian tindakan bebas,emancipatory action
research- ,/arr & .emmis 2345 %rundy 2346-! $enurut pengkaji+pengkaji ini, tujuan kajian tindakan teknikal
adalah lebih kepada keberkesanan dan kecekapan pendidikan atau lebih tertumpu kepada produk! &rojek di
ba1ah jenis ini ,kajian tindakan jenis teknikal- dimulakan oleh pakar dari luar sebagai (asilitator dan pengamal+
pengamal banyak bergantung pada (asilitator tersebut!
.ajian tindakan praktikal pula adalah melibatkan (asilitator dan pengamal menyelidik secara bersama dan
mengalakkan penglibatan serta re(leksi kendiri pengamal+pengamalnya! Sementara kajian tindakan bebas
adalah masih melibatkan (asilitator dan pengamal penyelidik bersama secara kolaborati(! .ajian tindakan bebas
menggalakkan tanggungja1ab dikongsi sama rata oleh pengamal dan pengamal bebas daripada mengikut cara
tradisi dan membuat keputusan demokrasi!
7agi /alhoun ,2338- pula, beliau membahagikan kajian tindakan kepada tiga senario iaitu kajian tindakan
individu ,individual action research-, kajian tindakan kolaborati( ,collaborative action research- dan kajian
tindakan seluruh sekolah ,school wide action research-! .ajian tindakan individu adalah kajian yang
dilaksanakan secara individu manakala kajian tindakan kolaborati( pula dilaksanakan oleh kumpulan guru secara
sukarela dengan pensyarah universiti! .ajian tindakan seluruh sekolah adalah kajian yang melibatkan seluruh
kakitangan dan guru sekolah secara bersama melaksanakan kajian!
$cNi(( et al ,6996- membahagikan kajian tindakan kepada tiga pendekatan iaitu, pertama, pendekatan interpreti(
,interpretive approaches- iaitu pendekatan yang mengakui ke1ujudan pengamal sebagai peserta kajian yang
sebenar di dalam kajian kedua, pendekatan teoritik kritikal ,critical theoritic approaches- iaitu pendekatan yang
membolehkan orang menjadi sedar tentang kekuatan sejarah dan budaya yang telah mempengaruhi mereka dan
situasi serta proses membuat teori adalah terhad pada kenyataan secara retorik daripada 1ujud dalam amalan
mereka sendiri dan ketiga, pendekatan teori hidup ,living theory approaches- iaitu pendekatan yang
menggalakkan pengamal sendiri yang mengemukakan penghuraian dan penjelasan mereka bagi pembelajaran
mereka sendiri!
"alau apapun jenis atau senario ataupun pendekatan kajian tindakan yang dikemukakan, tujuan utama
seharusnya adalah untuk menambahbaikkan amalan secara sistematik! $alahan tiga jenis kajian tindakan yang
diutarakan boleh dilihat sebagai peringkat+peringakat perkembangan dalam amalan kajian tindakan ! .ajian
tindakan boleh dimulakan dengan kajian tindakan teknikal, perlahan+perlahan berkembang kepada kajian
tindakan praktikal dan seterusnya kepada kajian tindakan bebas!