1

(B) Struktur
2a Senaraikan jenis-jenis kelim yang terdapat pada pakaian dan penggunaan.
Jenis-jenis Kelim
Kelim belah kangkung
Kelim betawi
Kelim papan mesin
Kelim papan tangan
Kelim lipat tindih

Kelim belah kangkung

Penggunaan : Digunakan untuk mencantum kain tebal seperti pada skrit, baju gaun
dan seluar panjang.

Ciri-ciri : - Lebar kedua-dua basi kelim adalah sama
- Kelim berkedudukan terbuka dan rata
- Mata jahitan tidak kelihatan di sebelah luar pakaian
- Lebar kelim yang siap yang siap ialah 1.25 cm

Proses menjahit :

Langkah 1

- Temukan fabrik dengan sebelah luar berhadapan
- Semat dengan peniti dan jelujur
- Cabut peniti dan jahit mesin di atas garisan pemadan.


Peniti


Rajah 1. 1Proses menjahit Kelim belah kangkung

2

Langkah 2
- Cabut benang jelujur
- Susup benang jahit mesin yang lebih
- Kemaskan tepi kelim (contoh jahit mesin/insang pari).
- Buka kelim dan tekan dengan seterika di sepanjang kelim di sebelah dalam dan
luar kelim.

Kemaskan tepi kelim

Kelim di tekan
buka




Susup benang jahit
mesin

Jahit
mesin






Rajah 1.2 Proses menjahit Kelim belah kangkung








Lebar siap
kbk
Buka Kelim dan tekan dengan seterika 1.5 cm2.5 cm








Rajah 1.3 Proses menjahit Kelim belah kangkung

3


Proses mengemas Kelim belah kangkung


(a) Jahit Insang pari




(b) Jahit mesin

(c) Menggunting
tepinya dengan bentuk pucuk rebung






(d) Menggunakan pita serung/kun

Rajah 1.4 Mengemas kelim belah kangkung














4

Kelim betawi
Penggunaan : Digunakan untuk fabrik nipis yang mudah berjerumbai seperti pakaian
bayi ,pakaian dalam wanita dan pakaian tidur.
Ciri - ciri : - Basi kelim tidak kelihatan di luar
- Kelim ini mempunyai 2 barisan jahitan
- Ia merupakan kelim di dalam kelim
- Tahan lasak
- Tidak beralur dan tidak bergulung
- Lebar kelim yang siap ialah 4mm - 6mm
Proses menjahit :
Langkah 1

- Temukan S.D fabrik itu bersama-sama dengan garis pemadannya supaya sepadan.
- Semat dan jelujur 6 mm atas garis pemadan.
- Cabut peniti

Jelujur



Garisan
pemadan
peniti
6 mm


Rajah 1.5 Proses menjahit kelim betawi


5

Langkah 2
- Jahit mesin sejauh 6 mm daripada garisan pemadan
- Gunting basi kelim sehingga lebarnya 3 mm
- Jahitan mesin kira-kira 4 mm dari garisan pemadan pada basi jahitan
- Gunting basi jahitan hingga tinggal 3 mm dari jahitan mesin


Gunting basi kelim
3 mm
Jahit 6 mm
mesin

Rajah 1.6 Proses menjahit kelim betawi

Langkah 3
- Terbalikkan kelim ke SD.
- Temukan S.L fabrik, semat dan jelujur.
- Cabut peniti dan jahit mesin di garisan pemadan.




6mm/kurang
Garisan
Pemadan
Jahit Mesin
S.D. fabrik
Proses menjahit Rajah 1.7 Kelim betawi


6

Langkah 4
- Susup benang jahitan mesin
- Tekan kelim ke bahagian belakang pakaian.

Susup benang jahitan mesin

SD
Tekan kelim ke bahagian belakang


Bahagian Bahagian benang
belakang hadapan Jahit mesin
S.L

Rajah 1.8 Proses menjahit kelim betawi











7

Kelim papan mesin
Penggunaan : Digunakan untuk mencantum kain sederhana tebal dan sesuai dijahit
pada skirt, blaus, kemeja, jeans, seluar, seluar pendek dan pijama.
Ciri- ciri : - Mempunyai dua baris jahitan

- Boleh dijahit pada sebelah luar dan sebelah dalam pakaian.
Jika dijahit di S.L fabrik akan terdapat dua baris jahitan di S.L.
Jika dibuat di SD fabrik akan terdapat satu baris jahitan di S.L.

- Lebar kelim yang telah siap ialah 6 mm

Proses menjahit :

Langkah 1

- Temukan S.D kedua-dua bahagian sebelah dalam fabrik semat dan jelujur
- Cabut peniti dan jahit mesin mesin di garis pemadan.
- Cabut benang jelujur dan susup benang jahit mesin yang lebih.



peniti









Jelujur

SL SD



Rajah 1. 9 Proses menjahit Kelim papan mesin






8

Langkah 2
- Buka dan tekan kelim supaya rata.
- Gunting basi kelim bahagian belakang hingga tinggal kira-kira 5mm 6 mm.
- Gunting basi kelim bahagian hadapan hingga tinggal kira-kira 10 mm 2 mm/1.2 cm


gunting


10 12 mm
5- 6 mm




Bahagian belakang SL
Bahagian
hadapan




Rajah 1. 10 Proses menjahit Kelim papan mesin


Langkah 3
- Lipatkan basi kelim bahagian hadapan membalut basi kelim bahagian belakang.
- Semat dan jelujur jika perlu.
- Jahit mesin ditepi lipatan kelim supaya selari dengan baris jahitan mesin yang pertama.



Benang jahit
mesin
lebar lipatan 6mm/ kurang
bergantung kepada jenis fabrik

Bahagian belakang
Lipat basi kelim hadapan
membalut basi kelim belakang
kurang bergantung kepada jenis
fabrik

Rajah 1. 11 Proses menjahit Kelim papan mesin




9

Kelim papan tangan
Penggunaan : Digunakan untuk kain yang nipis dan lembut seperti kain sutera dan
sesuai dijahit pada pakaian bayi dan baju kurung johor
Ciri- ciri : - Sama seperti kelim papan mesin tetapi ia dijahit pada sebelah dalam fabrik
dengan jahitan tangan

- Kelim papan tangan sempit, rata dan kemas tetapi tidak sekukuh kelim papan
Mesin

Prose menjahit:
Langkah-langkah menjahit Kelim papan tangan
- Temukan kedua-dua sebelah luar fabrik berhadapan, semat, jelujur kasar dan
jahit mesin di atas garisan pemadan,cabut jahitan jelujur kasar
- Gunting basi kelim pada bahagian belakang sehingga 6 mm ( ) dan bahagian
hadapan sehingga 1.2cm.
- Lipat, semat dan jelujur basi kelim hadapan ke atas bahagian belakang.
- Tekan kelim ke arah belakang baju
- Jahit sembat tepi yang berlipat ke bahagian belakang pakaian.
- Cabut jelujur kasar dan tekan kelim yang telah siap dengan kemas.






Jahit Sembat

Rajah 1. 11 Proses menjahit Kelim papan tangan
10

Kelim lipat tindih ( kelim tampal )
Penggunaan : Digunakan untuk melekat atau mencantumkan satu bahagian pakaian yang
rata pada bahagian pakaian yang bergelembung atau kepingan-kepingan baju
dan skirt, skirt mendatang, bahu mendatang, ben-ben dan ropol-ropol. Kelim
lipat tindih ini sesuai untuk baju kanak-kanak, pijama, blaus dan baju ibu
mengandung.
Ciri - ciri : - Digunakan untuk menjahit bahagian dalam dan luar pakaian
- Digunakan untuk stail dan perhiasan pada pakaian.
- Dijahit di sebelah luar pakaian dengan sebahagian kelim itu menindih yang lain
- Kukuh kerana ia dijahit melalui tiga lapisan fabrik
Proses menjahit:
Langkah 1
Sediakan bahagian atas pakaian.

- Tandakan Garisan tengah hadapan(GTH) dengan jahitan jelujur pada bahagian
atas pakaian atau bahu mendatang.
- Jahit jelujur di garisan pemadan.





Bahu mendatang

Garisan
Tengah
Hadapan
(GTH)
S.D





Rajah 1.12 Proses menjahit Kelim lipat tindih
11


Langkah 2
Sediakan bahagian bawah pakaian atau skirt

- Tandakan garisan pemadan
- Kedutkan 3 mm ke atas garisan pemadan dan 3 mm ke bawah g. pemadan.
-



GP ---------------------------------------- kedut
-------------------------------------


Sebelah
Luar Garisan
tengah






Rajah 1.13 Proses menjahit kelim lipat tindih

Langkah 3
Melekatkan bahagian atas pada bahagian bawah pakaian
- Letak bahu mendatang di atas bahagian bawah
- Temukan garisan tengan atas dengan garisan tengah bawah
- Temukan garisan pemadan bahu mendatang dengan garisan pemadan bahagian bawah
pakaian
- Jelujur dan jahit mesin dan cabut benang jelujur.



Bahu
mendatang


S.L Garisan tengah
Jelujur dan
Jahit mesin


Bahagian Garisan
Bawah tengah

Sebelah luar Rajah 1 14 Proses menjahit kelim lipat tindih
12

Langkah 4

Mengemas Kelim lipat tindih
Cara 1
- Gunting basi kelim hingga tinggal 6 mm dan kemaskan dengan jahitan
insang pari.



Sebelah dalam Jahit insang pari



6 mm
Bahu Sebelah dalam
mendatang



Rajah 1. 15 Proses menjahit Kelim lipat tindih
_____________________________________
Cara 2
- Gunting basi kelim dari bahagian bawah pakaian hingga tinggal kurang dari
6 mm
- Gunting basi kelim bahu mendatang hingga tinggal 1.5 mm 1.9 mm
- Bahagian rata membalut bahagian yang berkedut atau buat balutan sendiri.
- Jelujur dan jahit sembat pada tiap-tiap mata jahitan mesin.
- Tanggalkan benang jelujur.


sebelah dalam

Bahu mendatang
6.mm


Jelujur dan sembat
pada tiap- tiap mata
Bahagian jahitan mesin
Sebelah dalam Bawah



Rajah 1. 16 Proses mengemas Kelim lipat tindih