Buku Siswa Kls X Jadi (1) SMA-lengkap

0
Penddkan Agama Isam dan Bud Pekert SMA Keas X

1
Kata Pengantar
Daftar Isi
Bab 1 Perilaku Kontrol Diri, Prasangka Baik dan Persaudaran
A Mari Renungkan!
B Mari Belajar Al-Quran
1. Membaca Q.S. al anfal/8:72
2. Membaca Q.S. al ujura!/"#$ 1%
&. Membaca Q.S. al ujura!/"#$ 12
' Menera(kan )ukum !aj*i+
, Mengar!ikan A-a!
. /an+ungan A-a!
1. /an+ungan Q.S. al anfal/8:72 0er!a )a+i !erkai!
2. /an+ungan Q.S. al ujura!/"#$ 1% 0er!a )a+i !erkai!
&. /an+ungan Q.S. al ujura!/"#$ 12 0er!a )a+i !erkai!
1 20*a )a0ana
Rangkuman
.3alua0i
Bab 2 Indahnya Berdoa dengan Asmaul Husna
A Mari Renungkan!
B 4man /e(a+a Alla S56.
' A(aka Makna al-Asmul usn 7
, )ikma Beriman /e(a+a Alla S56
. 20*a )a0ana
Rangkuman
.3alua0i
Bab 3 Kejujuran, dan enghormati !rang "ua
A Mari Renungkan!
B Mari Ber(erilaku 8ujur !
' Mari Ber(erilaku Meng9rma!i 9rang !ua!
, )ikma +an manfaa! (erilaku jujur
. )ikma +an Manfaa! (erilaku meng9rma!i 9rang !ua
1 20*a )a0ana
Rangkuman
.3alua0i
Bab # $umber Hukum Islam
A Mari Renungkan!
B Sumber )ukum 40lam
Al-Quran
)a+i!0
4j!ia+
2
' :erilaku 9rang -ang ber(egang !egu ke(a+a ukum
40lam
, )ikma +an manfaa! (erilaku 9rang -ang ber(egang
!egu ke(a+a ukum 40lam
, 20*a )a0ana
Rangkuman
.3alua0i
Bab % Dak&ah 'abi uhammad sa& di ekah
A Mari Renungkan!
B Strateg dakwah d Mekah
,ak*a 0ecara 0embun-i-0embun-i
,ak*a Secara 6erang-!erangan
' :erilaku -ang mencerminkan 0emanga! ber+ak*a +i
Meka
, 20*a )a0ana
Rangkuman
.3alua0i
Bab ( enghindari Pergaulan Bebas dan Perbuatan )ina
A Mari Renungkan!
B Mari Belajar Al-Quran
1. Membaca Q.S. al-i0ra/17:&2
2. Membaca Q.S. an-nur/24:2
' Menera(kan ukum bacaan !aj*i+
, Mengar!ikan A-a!/ /alima!
. /an+ungan A-a!
1. /an+ungan Q.S. al-i0ra/17:&2 +an a+i!0 !erkai!
2. /an+ungan Q.S. . an-nur/24:2 dan hadits terkait
1 20*a )a0ana
Rangkuman
.3alua0i
Bab * Iman Ke+ada alaikat
A Mari Renungkan!
B Sia(aka Malaika! 4!u 7
' ,alil !en!ang ;ama +an 6uga0 Malaika!
, :erilaku Beriman /e(a+a Malaika! Alla S56
. 20*a )a0ana
Rangkuman
.3alua0i
3
Bab , Anjuran enuntut Ilmu dan Ber+akaian $e-ara Islam
A Mari Renungkan!
B Mari menun!u! ilmu
' :erilaku 9rang -ang 0emanga! mencari ilmu
, Ber(akaian 0ecara 40lami
. :erilaku 9rang -ang 0elalu ber(akaian 0ecara 40lami
. 20*a )a0ana
Rangkuman
.3alua0i
Bab . Pengelolaan /akaf
A Mari Renungkan!
B Aku 4ngin 6au /e!en!uan *akaf
' Aku 4ngin Bi0a mengel9la *akaf
, )ikma +an Manfaa! 5akaf
. 20*a )a0ana
Rangkuman
.3alua0i
Bab 10 Dak&ah 'abi uhammad sa& di adinah
A Mari Renungkan!
B Aku 4ngin 6au +ak*a +i Ma+ina
' Aku 4ngin 6au (erkembangan i0lam +i Ma+ina
, :erilaku -ang mencerminkan 0emanga! ber+ak*a +i
Ma+ina
, 20*a )a0ana
Rangkuman
.3alua0i
Indeks
1losarium
Daftar Pustaka
$ino+sis
"eam Penyusun2
13 ustahdi, 3Ag3
23 Ijen )aenal Abidin, 3Ag3
33 3 $holahuddin, $3Ag3
#3 Drs3 Khanifuddin
%3 Drs3 uhammad Arifin
4 Penddkan Agama Isam dan Bud Pekert SMA Keas X
5
Peta Konsep
Ayat tentang
tentang +erilaku
kontrol diri
4mujahadah an-
nafs5, +rasangka
baik 4husnuzzhan5,
dan +ersaudaraan
4ukhuwah5
emba-a 63$3 Al-Anfal7 ,2 *2, Al-
Hujurat 7#.210 dan 12, sert hadits
terkait
engidentifikasi hukum ba-aan
taj&id
enjelaskan isi kandungan 63$3 Al-
Anfal7 ,2 *2, Al-Hujurat 7#.210 dan 12,
sert hadits terkait
enghafal 63$3 Al-Anfal7 ,2 *2, Al-
terkait
engartikan 63$3 Al-Anfal7 ,2 *2, Al-
terkait
A
Mari
Renungkan !
6
/9n!r9l +iri< (engen+alian +iri a!au (engua0aan +iri =0elf regulation> meru(akan
0ika(< !in+akan a!au (erilaku 0e0e9rang 0ecara 0a+ar baik +irencanakan a!au !i+ak un!uk
mema!ui nilai +an n9rma 090ial -ang berlaku +i ma0-araka!. :engen+alian +iri
meru(akan 0a!u a0(ek (en!ing +alam kecer+a0an em90i =emotional quotient>. A0(ek ini
(en!ing 0ekali +alam kei+u(an manu0ia 0ebab mu0u !erbe0ar manu0ia bukan bera+a +i
luar +irin-a< akan !e!a(i ju0!ru bera+a +i +alam +irin-a 0en+iri. ,engan +emikian<
kemana (un 0e0e9rang (ergi< maka 9rang !er0ebu! 0elalu +iiku!i 9le ?mu0u@ -ang a+a
+alam +irin-a.
:engen+alian +iri a!au (engua0aan +iri meru(akan a0(ek -ang (erlu +ila!i 0ejak
+ini. 6i+ak a+a a0(ek kemam(uan un!uk mengua0ai +iri -ang !urun +ari langi!<
melainkan +i(er9le +ari (r90e0 -ang (anjang +alam (engalaman i+u( 0elama
berubungan +engan 9rang-9rang +i 0eki!ar. Bakan +alam 0ebua ka!a bijak
!er!uli0< ?Siapa yang menguasai diri ibarat mengalahkan sebuah kota@. ,iri -ang ki!a
ba*a-ba*a 0ekarang ini +a(a! mengua0ai ki!a a!au ki!a -ang mengua0ain-a< +a(a!
menja+i 0aaba! a!au mala menja+i la*an. 6ergan!ung (ilian ki!a menjalani i+u( ini.
)al -ang aru0 +iken+alikan +alam +iri ki!a an!ara lain (erilaku ber(ra0angka
buruk ke(a+a 9rang lain. Sering kali ki!a 0ak0ikan (erkelaian an!ar (elajar< ben!r9k
an!ar *arga. )al ini !erja+i karena ma0ing-ma0ing kel9m(9k 0aling mencurigai< 0aling
ber(ra0angka buruk !era+a( -ang lainn-a. A+an-a kecurigaan a!au (ra0angka buruk
+i0ebabkan 9le !i+ak mam(un-a 0e0e9rang mengen+alikan +iri. Arang -ang mam(u
mengen+alikan +iri akan mam(u men-ele0aikan ma0ala !an(a aru0 +engan kekera0an
a!au main akim 0en+iri. 4a akan menguba (ra0angka buruk menja+i (ra0angka baik.
6en!u 0aja< (erilaku (ra0angka baik akan menj+ikan kei+u(an ki!a menja+i
!en!eram< akan !erjalin (er0au+araan =ukhuwah>< 0aling (enger!ian. Sebalikn-a +engan
0elalu ber(ra0angka buruk ki!a akan bera+a(an +engan (ermu0uan an!ar 0e0ama +an
!i+ak a+an-a ke!en!raman +alam menjalani kei+u(an.
B
Mari Membaca !
7
Al-Quran mengajarkan ke(a+a ki!a un!uk 0elalu meng9n!r9l +iri agar !i+ak
!erjebak ke(a+a (erbua!an -ang !ercela. Al-Quran juga memerin!akan ke(a+a ki!a
un!uk 0elalu ber(ra0angka baik +an menjaga kerukunan +an mem(erera! uku*a a!au
(er0au+araan< baik 0e0ama uma! 40lam mau(un -ang lainn-a.
2n!uk lebi jela0n-a< mari ki!a 0imak +an baca a-a!-a-a! al-Quran !en!ang
(erilaku k9n!r9l +iri =mujahadah an-nafs>< (ra0angka baik =husnuzhzhan>< +an
(er0au+araan =ukhuwah> beriku! ini.
13 63$3 Al-Anfal7,2 *2
23 63$3 Al-Hujurat7#.210
33 63$3 Al-Hujurat7#.212
8
8afal Hukum Ba-aan 8afal Hukum Ba-aan
Ma+ jaiB
munfa0il
4Bar 0-afa*i
Ma+ !abii
Ma+ *ajib
mu!!a0il
QalCala 0ugra 4+gam mimi
4+gam
bigunna
4+gam
bigunna
Dunna 6afim
6arCiC 4kfa
4Clab
4+gam
bilagunna
4kfa 0-afa*i
4+gam
mu!ama!0ilain
C
Mengidentifkasi
Bacaan a!"id
#
13 engartikan 63$3 Al-Anfal7,2 *2
- Arti Mufradt (kosa kata/kalimat)
$a%a& Arti $a%a& Arti
0e0unggun-a
melin+ungi
mereka
9rang-9rang
-ang beriman
+ari 0e0ua!u
9rang-9rang
-ang berijra
membrikan
(er!9l9ngan
9rang -ang
berjia+
memin!a
(er!9l9ngan
mu
+engan
ar!an-a
+i +alam
agama
+engan
ji*an-a
maka bagimu
+i jalan Alla (er!9l9ngan
0eingga kecuali ke(a+a
0ebagian
mereka
kaum +i anar
kamu
ke(a+a
0ebagian -ang
lain
(erjanjian
an!ara mereka
+an mereka
-ang belum
ijra
a(a -ang kamu
kerjakan
- Arti ayat
Sesungguhnya orang-orang yang beriman dan berhijrah serta berjihad dengan
harta dan jiwanya pada jalan Allah dan orang-orang yang memberikan tempat
kediaman dan pertolongan kepada orang-orang muhajirin!" mereka itu satu sama
lain saling melindungi# $an terhadap! orang-orang yang beriman" tetapi belum
berhijrah" maka tidak ada kewajiban sedikitpun atasmu melindungi mereka"
'
Mengartikan
A(at
10
sebelum mereka berhijrah# Akan tetapi! jika mereka meminta pertolongan
kepadamu dalam urusan pembelaan! agama" maka kamu wajib memberikan
pertolongan ke%uali terhadap kaum yang telah ada perjanjian antara kamu
dengan mereka# $an Allah &aha &elihat apa yang kamu kerjakan# =Q.S. Al-Anfal/
8: 72>
23 engartikan 63$3 Al-Hujurat 7#.2 10
0e0unggun-a
9rang-9rang
mukmin
ber!aC*ala
ke(a+a Alla
ber0au+ara agar kamu
maka
+amaikanla
men+a(a!
rama!
an!ara ke+ua
0au+aramu
- Arti ayat
'rang-orang beriman itu Sesungguhnya bersaudara# sebab itu damaikanlah
perbaikilah hubungan! antara kedua saudaramu itu dan takutlah terhadap Allah"
supaya kamu mendapat rahmat# =Q.S. Al-(ujurat /"#: 1%>
33 engartikan 63$3 Al-Hujurat 7#.2 12
*aai 9rang-
9rang
0a!u 0ama lain
-ang beriman
a(aka kamu
0uka
jauila kalian
0ala 0e9rang
+ian!aramu
+ari (ra0angka
buruk
memakan
0ebagian
(ra0angka buruk
+aging
0au+aran-a
11
+90a
+an
ber!aC*ala
ke(a+a Alla
8angan mencari
ke0alaan 9rang
lain
0e0unggun-a
Alla
+an janganla
menggunjing
menerima
!auba! +an
(en-a-ang
- Arti ayat
(ai orang-orang yang beriman" jauhilah kebanyakan prasangka buruk
ke%urigaan!" karena sebagian dari prasangka buruk itu dosa# dan janganlah
men%ari-%ari keburukan orang dan janganlah menggunjingkan satu sama lain#
Adakah seorang diantara kamu yang suka memakan daging saudaranya yang
sudah mati) &aka tentulah kamu merasa jijik kepadanya# dan bertakwalah
kepada Allah# Sesungguhnya Allah &aha *enerima taubat lagi &aha *enyayang#9
Q.S. Al-(ujurat /"#: 12>
13 Kandungan 63$3 Al-Anfal7,2 *2
Al-Quran 0ura al-Anfal/8:72 menjela0kan !en!ang:
a. /aum Muajirin< -ai!u uma! 40lam -ang ijra ke Ma+ina baik ber0ama ;abi
Muamma+ 0a*. mau(un -ang men-u0ul berijra. Mereka ijra +an berjia+
un!uk mem(erjuangkan agama Alla 0*!. baik +i Meka mau(un +i Ma+ina.
b. /aum An0ar< -ai!u 9rang-9rang Ma+ina -ang memeluk agama 40lam< beriman
ke(a+a ;abi 0a*. +an mereka berjanji akan 0ama-0ama berjuang +i jalan Alla<
ber0e+ia menanggung 0egala re0ik9 +an akiba! -ang !erja+i +ari (erjuangan.
c. /aum Mu0limin -ang !i+ak berijra ke Ma+ina. Mereka !inggal +i negeri
-ang +ikua0ai 9le kaum mu0-rikin baik +i Meka mau(un bebera(a !em(a! +i
0eki!ar k9!a Ma+ina.
23 Kandungan 63$3 Al-Hujurat 7#.2 10
)
*andungan A(at
12
Al-Quran 0ura al-(ujurat /"#: 1% menjela0kan ba*a 0e0unggun-a 9rang-
9rang mukmin i!u ber0au+ara< 9le karena i!u (erera!la !ali (er0au+araan. Ra0ululla
0a* ber0ab+a:
Ar!in-a: ?$ari Abi &usa ra# dia berkata" +asulullah SA,# bersabda" -'rang mukmin
yang satu dengan yang lain bagai satu bangunan yang bagian-bagiannya saling
mengokohkan. =)R. Bukari>
,alam a+i!0 lain Ra0ululla 0a* ber0ab+a:
Ar!in-a: ?Seorang muslim adalah saudara bagi muslim lainnya" tidak menzhalimi atau
men%elakakannya# .arang siapa yang berusaha men%ukupi kebutuhan saudaranya"
Allah akan men%ukupi kebutuhanya.@ =)R. Bukari>
Se!ia( mu0lim memiliki ak a!a0 0au+aran-a -ang 0e0ama mu0lim. ,alam a+i!0
ri*a-a! Bukari +ari Ana0 bin Malik< Ra0ululla 0a* ber0ab+a< ?Arang mu0lim i!u
a+ala 0au+ara 9rang mu0lim< jangan berbua! ania-a ke(a+an-a< jangan membuka
aibn-a< jangan men-erakann-a ke(a+a mu0u< +an jangan meninggikan bagian ruma
0eingga menu!u( u+ara !e!anggan-a kecuali +engan iBinn-a< jangan mengganggu
!e!anggan-a +engan a0a( makanan +ari (eriukn-a kecuali jika ia memberi 0ega-ung
+ari kuan-a. 8angan membeli bua-buaan un!uk anak-anak< lalu +iba*a keluar
=+i(erlia!kan> ke(a+a anak-anak !e!anggan-a kecuali jika mereka +iberi bua-buaan
i!u. ?/emu+ian ;abi 0a* ber0ab+a< ?:eliarala =n9rma-n9rma (ergaulan> !e!a(i
=0a-ang> an-a 0e+iki! +i an!ara kamu -ang memeliaran-a. ?,alam a+i!0 0ai lain
-ang +in-a!akan< ?A(abila 0e9rang mu0lim men+9akan 0au+aran-a -ang gaib< maka
malaika! berka!a EAmin< +an 0em9ga kamu (un men+a(a! 0e(er!i i!u.@
13
33 Kandungan 63$3 Al-Hujurat 7#.2 12
Al-Quran 0ura al-(ujurat /"#: 12 menjela0kan ba*a Alla S*!. melarang
ber(ra0angka buruk< -ai!u men-angka 0e0e9rang melakukan (erbua!an buruk 2mar bin
Al /a!ab ra. (erna berka!a< F8anganla kalian ber(ra0angka !era+a( uca(an -ang
keluar +ari 0au+ara mukmin kecuali +engan (ra0angka baik. Se+angkan engkau 0en+iri
men+a(a!i a+an-a kemungkinan uca(an i!u mengan+ung kebaikan.F
Malik meri*a-a!kan +ari Abu )uraira RA< ba*a Ra0ullla 0a* ber0ab+a<
F8auila (ra0angka< karena (ra0angka i!u a+ala 0e+u0!a-+u0!a (erka!aan. 8anganla
kalian meneli!i raa0ia 9rang lain< mencuri +engan< ber0aing -ang !i+ak baik< 0aling
+engki< 0aling membenci< +an 0aling membelakangi. 8a+ila kalian ini 0ebagai amba-
amba Alla -ang ber0au+ara.F =a+i0 ini juga +iri*a-a!kan 9le Bukari< +an Mu0lim<
juga Abu ,a*u+>
:a+a 0ura al-(ujurat /"#: 12 juga !er+a(a! (emberi!auan !en!ang larangan
bergiba. Diba ma0i +i(erb9lekan bila !er+a(a! kema0laa!an -ang lebi kua!<
0e(er!i mi0aln-a +alam 8ar =menilai caca! +alam ma0ala a+i!0>< 6aG+il =menilai
baik/(eninjauan kembali +alam ma0ala a+i!0>< +an na0ia!.
A+a(un bagi 9rang-9rang -ang bergiba/menggunjing 9rang lain< +i*ajibkan
ber!auba! a!a0 ke0alaann-a< +an mele(a0kan +iri +arin-a =bergunjing> 0er!a
berkemauan kera0 un!uk !i+ak mengulangin-a lagi.
4mam Ama+ !ela meri*a-a!kan +alam aB-Hu+< ba*a G2mar (erna
memberikan na0ia!:
Ar!in-a:/0anganlah sekali-kali engkau menyangka dengan prasangka yang
buruk terhadap sebuah kalimat yang keluar dari mulut! saudaramu" padahal
kalimat tersebut masih bisa engkau bawakan pada makna! yang baik#1
+
)
,s"a- .asana-
14

.
)
)/a&uasi
0
)
Rangkuman
/9n!r9l +iri a+ala (erilaku mema!ui nilai +an n9rma 090ial -ang
berlaku +i ma0-araka! +an mengin+arkan +iri +ari n9rma 090ial
-ang ber!en!angan.
:ra0angka baik =u0nuBan> a+ala
Q.S. Al-Anfal/8: 72 menjela0kan !en!ang (erin!a berijra ke(a+a
kebaikan< berjia+ mela*an keb9+9an< +an 0aling men9l9ng$
Q.S. Al-)ujura! /"#: 1% menjela0kan !en!ang (erin!a men+amaikan
0au+ara -ang ber0eli0i$
Q.S. Al-)ujura! /"#: 12menjela0kan !en!ang (erin!a ber(ra0angka baik
=u0nuBan>
Al:6ur;an $ebagai Pembela Di Hari Akhirat
Abu 2mama r.a. berka!a: FRa0ululla 0a*. !ela menganjurkan 0u(a-a kami 0emua
mem(elajari al-QurGan< 0e!ela i!u Ra0ululla 0a*. memberi!au !en!ang kelebian al-
QurGan.F
6ela ber0ab+a Ra0ululla 0a*. : Belajarla kamu akan al-QurGan< +i akira! nan!i +ia
akan +a!ang ke(a+a ali-alin-a< -ang mana +i kala i!u 9rang 0anga! memerlukann-a.F 4a
akan +a!ang +alam ben!uk 0ein+a-in+an-a +an ia ber!an-a< F /enalka kamu ke(a+aku7F
Maka 9rang -ang (erna membaca akan menja*ab : FSia(aka kamu7F Maka berka!a al-
QurGan: FAkula -ang kamu cin!ai +an kamu 0anjung< +an juga !ela bangun malam un!ukku
+an kamu juga (erna membacaku +i *ak!u 0iang ari.F
/emu+ian berka!a 9rang -ang (erna membaca al-QurGan i!u: FA+aka kamu al-
QurGan7F Ialu al-QurGan mengakui +an menun!un 9rang -ang (erna membaca menga+a(
Alla S56. Ialu 9rang i!u +iberi kerajaan +i !angan kanan +an kekal +i !angan kirin-a<
kemu+ian +ia mele!akkan mak9!a +i a!a0 ke(alan-a.
:a+a ke+ua a-a +an ibun-a (ula -ang mu0lim +iberi (eria0an -ang !i+ak +a(a! +i!ukar
+engan +unia *alau berli(a! gan+a< 0eingga ke+uan-a ber!an-a: F,ari manaka kami
mem(er9le ini 0emua< (a+aal amal kami !i+ak 0am(ai ini7F Ialu +ija*ab: F/amu +iberi
ini 0emua kerana anak kamu !ela mem(elajari al-QurGan.F
15
I3 Penera+an
1. Bacala a-a! al-Quran beriku! +engan benar< kemu+ian berila !an+a cekli0!
=J> (a+a k9l9m +i ba*a ini 0e0uai kemam(uan -ang kamu miliki +engan
jujur!
A-a! al-Curan
;ama 0ura! +an
a-a!
Sanga!
lancar
Iancar Se+ang
/urang
lancar
6i+ak
lancar
;ama 0ura! +an
a-a!
Sanga!
lancar
Iancar Se+ang
/urang
lancar
6i+ak
lancar
2. 6uli0la ka!a/kalima! -ang mengan+ung ukum !aj*i+ (a+a Q.S. ar-anfal 72
+an Q.S. al-(ujurat23 dan 22 +an jela0kan 0ebeb-0ebabn-a (a+a k9l9m +i
0am(ingn-a!
II3 Pilihan 1anda 44ognitif5
:ilila 0ala 0a!u ja*aban -ang benar +engan memberi !an+a 0ilang =K> (a+a
uruf A< B< '< +an ,!
1. Se0e9rang -ang memilki 0ifa! u0nuBan berar!i ia memilki 0ifa! L
16
A. !ercela
B. !er(uji
'. buruk 0angka
,. baik a!i
.. aklakul karima
2. Ia*an +ari 0ifa! u0nuBan ialaL..
A. !ercela
B. !er(uji
'. buruk 0angka
,. baik a!i
.. Aklakul karima
&. Menuru! 0ab+a Ra0ululla 0a* 9rang -ang kua! a+ala kua! L
A. fi0ikn-a
B. menaan naf0un-a
'. menaan kan!ukn-a
,. menaan em90in-a
.. menaan amaran-a
". Arang-9rang -ang beriman akan !en!ram a!in-a a(abila mereka L
A. men+engar n-an-ian
B. men+engar uca(an 0elama!
'. menginga! keka0in-a
,. men+engar (ujian
.. menginga! Alla
M. Sika( rela berk9rban +alam kei+u(an ma0-araka! a+ala L
A. memberikan barang beka0
B. iku! (er!an+ingan 9laraga an!ar kam(9ng
'. memberikan 0e0ua!u ke(a+a 0e0e9rang
,. men+aulukan ke(en!ingan umum +ari(a+a ke(en!ingan (riba+i
.. memberikan bungan un!uk 9rang !ua
N. :erbua!an -ang +i0ukai Alla +an -ang +iri+ai-;-a baik beru(a (erka!aan mau(un
(erbua!an< baik !erang-!erangan mau(un !er0embun-i< (ern-a!aan ini meru(akan
(enger!ian +ari L
17
A. i0an
B. iba+a
'. !a*akkal
,. e!90 kerja
.. amal 0ale
7. :re0!a0i kerja +an kemajuan akan leni mu+a +irai 9le 0e0e9rang< jika ki!a
melakukanL
A. !er9b90an -ang mengun!ungkan
B. beru0aa mengalangi 9rang agar !i+ak maju
'. kek9m(akan +alam kel9m(9k 090ial
,. memiliki rela0i -ang ban-ak
.. bekerja kera0 +an mem(un-ai e!90 kerja
8. 'ara-cara bekerja -ang baik 0ebagai beriku!< kecualiL..
A. a+an-a (eri!ungan -ang ma!ang
B. mem(era!ikan *ak!u-*ak!u iba+a
'. +inia!kan 0ebagai bekal iba+a
,. +iu!amakan 0ele0ai +engan ce(a!
.. 0e0uai +engan kemam(uan a!au (r9fe0i
#. )al -ang !er(en!ing +alam bekerja a+ala L.
A. mem(er9le a0il -ang ban-ak
B. ema! !enaga
'. mem(er9le a0il -ang alal
,. (ekerjaan i!u men-enangkan
.. jeni0 (ekerejaan i!u mu+a
1%. 1ak!9r -ang +a(a! men+9r9ng agar bekerja kera0 0ebagai beriku!< kecualiL
A. a+an-a (erin!a Alla +an Ra0ul-;-a
B. keinginan menja+i +erma*an
'. 0emb9-an ba*a +unia i!u la+ang akira!
,. keinginan un!uk !i+ak mnj+i beban 9rang lain
.. !aku! menja+i (engemi0
18
III3 <raian 44ognitif>
8a*abla (er!an-aan +i ba*a ini +engan !e(a! +an benar!
1. A(a -ang an+a ke!aui !en!ang k9n!r9l +iri 7
2. Sebu!kan c9n!9 0ika( k9n!r9l +iri!
&. 8ela0kan manfaa! +ari (erilaku k9n!r9l +iri!
". A(a -ang kamu ke!aui !en!ang u0nuBan7
M. Sebu!kan c9n!9 u0nuBan ke(a+a Alla< manu0ia +an +iri 0en+iri!
N. A(a -ang kamu ke!aui !en!ang uku*a 40lami-a7
7. Sebu!kan c9n!9 (erilaku uku*a 40lami-a!
8. 8ela0kan i0i kan+ungan 0ura al-anfal/8:72!
#. 8ela0kan i0i kan+ungan 0ura al-(ujurat /"#: 1%
1%.8ela0kan i0i kan+ungan 0ura al-(ujurat /"#: 12
I=3 "ugas2
:emberian !uga0 -ang mengara (a+a kemam(uan (0ik9m9!9r
:9r!9f9li9 baik beru(a la(9ran (erkembangan afek!if mau(un (0ik9m9!9r
1#
Peta Konse+
21
Bi0millairramanirraiim< 0em9ga a(a -ang akan ki!a (elajari 0e0uai +engan
ajaran Alla S56 +an !erlin+ung +ari (engaru 0-ai!an -ang !erku!uk.
Anak-anakku 0ekalian< 0ebelum ki!a membaa0 !en!ang al-Asmaul (usna<
mari ki!a ber0ama merenungkan bebera(a al beriku!:
1. A(a -ang aru0 +imiliki 9le 0e9rang *akil7
Se0uai +engan QS Al-.aqarah a-a! &%< manu0ia +ici(!akan Alla +engan 0a!u
!uga0< -akni 0ebagai kalifa +i muka bumi. Menuru! /amu0 Be0ar Baa0a
4n+9ne0ia" khalifah ar!in-a a+ala *akil a!au (enggan!i. 8a+i !uga0 manu0ia +i
muka bumi ini a+ala 0ebagai *akil a!au (enggan!i Alla +alam mengel9la
ke0eimbangan kei+u(an.
'9ba ki!a renungkan< a(a -ang aru0 +imiliki 9le 0e9rang *akil7
Menuru! kamu0 be0ar baa0a 4n+9ne0ia *akil a+ala 9rang -g +ikua0akan
menggan!ikan -ang me*akilkan. Se9rang *akil !en!un-a +i(erca-a 9le -ang
+i*akilin-a memiliki 0ifa!< 0ika( +an kemam(uan -ang 0e0uai +engan -ang
+iara(kann-a. ,emikian juga +engan ki!a< Alla !i+ak mungkin memili ki!a
0ebagai *akil un!uk menguru0 +an menjaga bumi ini jika ,ia !i+ak !au kalau
ki!a memiliki kemam(uan un!uk i!u. Oakinla ba*a ki!a 0ebenarn-a
+ianugerai 9le Alla
0ifa!-0ifa! rububiyah -ang
!er!uang +alam Asmaul
(usna.
2. /ena(a bu+a-a mengina<
0aling mengancurkan
re(u!a0i 9rang lain menja+i
trend (9li!ik +i negara ki!a
0aa! ini7
/i!a memiliki 0ifa! +a0ar
al-4ariim =Memuliakan>< ini !erlia! (a+a ja*aban -ang 0ama ke!ika ki!a
melia! 9rang -ang +iinakan 9rang lain. :a0!i 0emua a!i berka!a 0ama<
?Muliakan/ka0ian Muliakan +ia/8angan )inakan ,ia@ namun +alam ken-a!aan
A
Mari Renungkan
22
+alam kei+u(an. A+a manu0ia -ang mengiku!i ka!a a!in-a !er0ebu! +an a+a
-ang mengabaikann-a. Sebagai *akil Alla -ang al-4ariim< !en!un-a ki!a aru0
menunjukkan ba*a ki!a juga a+ala al-4ariim selalu bersikap mulia/berbudi
pekerti luhur!.
&. /ena(a ban-ak ka0u0 keb99ngan 0e(er!i marakn-a ka0u0 k9ru(0i< kecurangan
+alam ujian +an lain-lain !erja+i (a+a bang0a ini7
Selain al-4ariim< manu0ia juga +ianugerai 0ifa! +a0ar al-&atiin =k9k9
(en+irian>< 0emua manu0ia +i(a0!ikan memiliki sense =ra0a> -ang membe+akan
mana -ang baik +an mana -ang buruk. Se!ia( manu0ia (a0!i a!in-a ingin
berka!a +an berlaku jujur< namun karena ke(en!ingan +an g9+aan 0-a*a!
+unia*i< 0uara a!i al-&atiin 0e+iki! +emi 0e+iki! !erg9-akan. Semakin
!erabaikan maka 0emakin jaula ki!a +ari fung0i +an !uga0 ki!a 0ebagai *akil
Alla.
". /ena(a +i ;egara ki!a ban-ak !erja+i kriminali!a07
Alla memiliki 0ifa! al-&u5min =Maa Memberi /eamanan>. ,emikian (ula
+engan *aki-l;-a. 5akil Alla -ang +i0ebu! manu0ia +ikaruniai 9le Alla 0ifa!
al-Mumin =member aman>. Buk!in-a +a(a! +i(a0!ikan 0e!ia( manu0ia (a0!i
ingin i+u(n-a aman +an ingin menja+i (ala*an bua! 9rang lain7 Be!ul kan7
Sa!u c9n!9< ke!ika ki!a melia! 0e9rang ibu-ibu 0e+ang mem(er!aankan
+9m(e!n-a 0aa! +irebu! 9le (eram(9k ber0enja!a a(i. A(a -ang +ibi0ikkan 9le
a!i ki!a (er!ama kali7 :a0!i ja*abann-a 0ama ?69l9ngla 4bu 4!u! )ajar
:eram(9kn-a!8a+ila :ala*an :emberi Ra0a Aman 2n!uk 0i 4bu!@. ;amun
karena ke(en!ingan +an (er!imbangan-(er!imbangan lain< !erja+ila (ergumulan
+alam a!i an!ara !9l9ng a!au jangan. Berbagai macam bi0ikan +a!ang< membua!
ki!a menja+i !aku! ma!i< beri!ung a(a un!ung-rugin-a +an lain-lain. Akiba!n-a
0emakin ilangla 0ifa! +a0ar al-&u5min +alam +iri ki!a.
M. A+aka manu0ia -ang !au a(a -ang akan !erja+i (a+a ari e09k a!au ma0a
+e(ann-a7
A+a +ua 9rang (emu+a -ang 0e+ang menc9ba ber*irau0aa< ki!a 0ebu! 0aja A
+an B. Si A menc9ba !eru0 (a+a 0a!u bi+ang 0e!ela menemui kegagalan.
Semen!ara Si B !eru0 ber(in+a-(in+a mencari (eluang -ang lain ke!ika +ia
gagal. '9ba kalian !erka 0ia(a -ang akan menemukan ke0uk0e0an !erlebi
23
+aulu7 :a+a 0aa! kegagalan (er!ama< 0i A 9(!imi0 ba*a ke0uk0e0an a+a (a+a
!aa( ke+ua< namun a0iln-a gagal lagi. Se!ela kegagalan ke+ua Si A berka!a:
?/e0uk0e0an a+a (a+a !aa( ke !iga< 8ika ini (un gagal< maka 0a-a 0anga! -akin
!i+ak mungkin kegagalan !erja+i lagi (a+a !aa( keem(a! karena 0egala
kekurangan 0u+a +i(erbaiki@. Sika( inila -ang menunjukkan ba*a 0i A
(erca-a +an -akin ba*a Alla akan men9l9ng +ia< karena Alla memiliki 0ifa!
al-,akiil.
N. 6auka ki!a a(a -ang !erbaik bua! ki!a7
Semua makluk Alla ci(!akan 0ecara ber(a0angan. Baik +an buruk< 0urge +an
neraka< ka-a +an mi0kin.
:erca-aka ki!a jika ki!a akan
+ikum(ulkan +an +iberikan 0ebua
ke(a0!ian akir +imana ki!a akan
+i!em(a!kan7 :erca-aka ki!a
ba*a ki!a akan +ii+u(kan
kembali 9le Alla 0e!ela ki!a
ma!i7 :erca-aka ki!a jika nan!i
ki!a akan +ikum(ulkan-;-a +i )ari
/iama!7
Sebua buk!i bua! ki!a ba*a Alla Maa Mengi+u(kan +an Maa
Mengum(ulkan. Mari ki!a ama!i biji (a+i +an biji jagung. Biji (a+i +an biji
jagung a+ala makluk ma!i< buk!in-a jika +ia +i0im(an +i +alam b9!9l +an
!i+ak !er0en!u 9le air< 0am(ai ka(an(un mereka !i+ak akan (erna menja+i
makluk i+u(. 6anamla ke+ua makluk ma!i !er0ebu! ke +alam !ana< +an
0iramla +engan air. 6i+ak bera(a lama< makluk ma!i !er0ebu! beruba menja+i
makluk i+u(. 6umbu menja+i be0ar +an +e*a0a< 0am(ai (a+a 0ebua !i!ik +i
mana Alla akan kembali mema!ikan ke+ua makluk i+u( !er0ebu! +i 0aa!
(anen. ,emikianla Alla maa mengi+u(kan +an mema!ikan.
2n!uk melia! kea+ilan Alla mari ki!a renungkan QS A!!aka!0ur/1%2 a-a! 8
beriku!:
24
Ar!in-a: ?4emudian kamu pasti akan ditanyai pada hari itu tentang
kenikmatan yang dinikmati di dunia itu>@.
8ika ki!a merenungi a-a! ini< maka !i+ak a+a be+an-a an!ara ka-a +an mi0kin.
/e+ua-+uan-a a+ala ujian i+u(. Arang -ang +ianugerai keka-aan +iuji 9le
Alla bi0aka +ia memanfaa!kan keka-aann-a !er0ebu! un!uk men+eka! +an
berbak!i ke(a+a Alla. Arang mi0kin +iuji 9le Alla< ber0abarka 9rang mi0kin ini
un!uk !e!a( men+eka! +an berbak!i ke(a+a Alla< *alau(un +alam +irin-a !imbul
keinginan -ang be0ar un!uk i+u( berkecuku(an ar!a.
,emikian (ula +engan 9rang can!ik +an jelek a!au (in!ar +an b9+9. Semua
+iuji +engan k9n+i0i ma0ing-ma0ing< 0ia(aka -ang 0ia( menja+i keka0i Alla7.
4nila -ang membuk!ikan ba*a Alla maa A+il.
Anak-anakku 0ekalian< -akinla ba*a Alla 0elalu memberikan ki!a -ang
!erbaik +an (aling ki!a bu!ukan. Alla membua! ki!a mi0kin bukan berar!i Alla
en+ak membua! ki!a !erina< !e!a(i mungkin i!u a+ala -ang !erbaik bua! ki!a.
Bi0a ja+i ke!ika ki!a +ija+ikan 9le Alla 0ebagai 9rang ka-a< ki!a akan menja+i
9rang -ang +ibenci ban-ak 9rang karena ki!a 09mb9ng. A!au mungkin al -ang
lainn-a. Oakinla Alla maa a+il menem(a!kan ki!a (a+a (90i0i !erbaik.
S-ukurila! 8a+ila manu0ia -ang !au !erimaka0i! Iakukan a(a -ang Alla
inginkan +an 8aui a(a -ang Alla !i+ak 0ukai!
1. :enger!ian 4man
Menuru! baa0a iman bera0al +ari ka!a aamana -ang berar!i (erca-a. Menuru!
Ra0ululla SA5 0e(er!i +iri*a-a!kan 9le 4bnu Maja< 4man +i+efini0ikan +engan
aka+/(erjanjian +engan a!i< +an ikrar/ber0um(a +engan li0an =uca(an> +an
+ilakukan/+ibuk!ikan +engan angg9!a !ubu =arkan>.
2. :enger!ian 4man ke(a+a Alla S56
Ber+a0ar (a+a (enger!ian iman +i a!a0< +a(a! ki!a uraikan ba*a iman ke(a+a
Alla menuru! baa0a a+ala (erca-a 0e(enun-a ke(a+a Alla S56. 8ika ki!a
bicara !en!ang (erca-a< mari ki!a c9ba !elaa +e0kri(0i beriku!:
B
A
1man *e2ada
A&&a- s"t3
25
Si A (erca-a ke(a+a 0i B. A(a kira-kira -ang akan +ilakukan 9le 0i B jika 0i A
men-uru 0i B un!uk melakukan 0e0ua!u7 Mi0aln-a 0i A men-uru ke(a+a 0i B
agar membeli burung be9 ber*arna i!am jika 0i B ingin i+u( berlim(a ar!a.
8ika 0i B (erca-a (a+a 0i A< (a0!i 0i B akan lang0ung melak0anakan (erin!a 0i A
!er0ebu!. 6a(i jika 0i B !i+ak melak0anakan (erin!a 0i A< +a(a!ka +ika!akan 0i B
(erca-a 0ama 0i A7. 5alau(un 0i B beribu kalimenguca(kan ba*a +ia (erca-a
ke(a+a 0i A< jika a(a -ang +i(erin!akan ke(a+an-a !i+ak +ilak0anakan< 0i A akan
berangga(an ba*a 0i B !i+ak (erca-a ke(a+an-a.
4!ula jika iman +imaknai +engan (erca-a. 4man ke(a+a Alla berar!i (erca-a
ke(a+a Alla. A(a(un -ang Alla ceri!akan< Alla (erin!akan +an Alla larang<
ki!a aru0 mem(erca-ain-a. ,an !an+a +ari ke(erca-aan !er0ebu! a+ala ki!a
melak0anakan 0egala in!ruk0i-;-a< baik beru(a (erin!a a!au(un larangan.
,alam k9n!ek0 keimanan ke(a+a Alla< ke(erca-aan +imulai +ari ke(erca-aan
0ecara +9gma!i0. /e(erca-aan ini kemu+ian akan melairkan ke-akinan 0e!ela
ki!a membuk!ikan k9n0e(-k9n0e( Alla -ang !er!uang +alam Al-Curan.
Sala 0a!u c9n!9 (erin!a Alla a+ala 0ala!. Alla berfirman +alam QS Al-
Ankabu!/2# : "M :
Ar!in-a:
/.a%alah apa yang telah diwahyukan kepadamu" 6aitu Al kitab Al 7uran! dan
dirikanlah shalat# Sesungguhnya shalat itu men%egah dari perbuatan keji tidak
berprikemanusian! dan mungkar melanggar aturan!# dan Sesungguhnya mengingat
Allah shalat! adalah lebih besar keutamaannya dari ibadat-ibadat yang lain!# dan
Allah mengetahui apa yang kamu kerjakan@. =7S Al-Ankabut/28 : 49>
:erca-aka ki!a ke(a+a Alla7 8a*abann-a bukan +engan uca(an +alam
mulu!< !a(i lakukan a(a -ang ,ia (erin!akan +an ra0akan a0iln-a.
c
A
A2a Makna a&4Asmau&
.usna
26
Asmaul (usnabera0al +ari ka!a al-asma -ang berar!i nama-nama +an al-husna
-ang berar!i baik. 8a+i al-Asmaul (usna0ecara baa0a +iar!ikan +engan nama-nama
-ang baik. Asmaul (usnaa+ala nama Alla -ang !erbaik. Bi0a +ika!akan (ula
0ebagai a0ma Alla -ang !erin+a. 4a meru(akan (uncak kein+aan karena +i
+alamn-a !er+a(a! makna !er(uji +an !ermulia. ;ama-nama !erin+a i!u
mengan+ung (enger!ian kei+u(an -ang 0em(urna< -ang !i+ak +i+aului +engan
ke!ia+aan +an !i+ak +iakiri +engan ke0irnaan. 6i+ak bera*al +an !i+ak berakir.
Secara fi!ra manu0ia !ela +ibekali 0ifa!-0ifa! baik +an !er(uji. Sifa!-0ifa!
!er0ebu! meru(akan (ancaran +ari asmaul husna. Sa-angn-a 0ejalan +engan
(erkembangan +an (engaru lingkungan< 0ifa!-0ifa! +a0ar !er0ebu! (erlaan-laan
melema +an menja+i !erkalakan.
Sejak lair< manu0ia !ela +ilengka(i +engan a!i -ang fitrah =ber0i>. )al ini
merekam 0ifa!-0ifa! Alla. 8ika ia mam(u memeliaran-a 0ama(ai +e*a0a< maka
(ancaran Asmaul (usnaakan membua! +irin-a menja+i mulia. 6a(i jika 0ifa! fi!ra
i!u !erk9n!amina0i +engan 0e0ua!u -ang buruk< maka 0ifa!-0ifa! fi!ra ini akan
menja+i lema bakan !erkalakan +an !erbelenggu 9le em90i +iri< (ra0angka
nega!i3e< ke(en!ingan (riba+i +an (engaru-(engaru luar -ang !i+ak
mengun!ungkan.
Sifa!-0ifa! +a0ar ini !i+ak akan (erna ilang +ari manu0ia 0am(ai +ia
meninggal< *alau(un +ia !erkalakan 9le 0ifa!-0ifa! buruk. )al inila -ang
menja+i +a0ar keimanan 0e0e9rang ke(a+a Alla S56. 8ika +ia mam(u menjaga
+an mem(erca-ai 0uara-0uara a!i -ang baik< maka nilai keimanann-a ke(a+a
Alla akan 0emakin baik.
Mari ki!a (elajari QS Al-Araf/7 : 18% beriku!:
Ar!in-a:
/$an bagi Allah asmaa-ul husna" &aka bermohonlah kepada-:ya dengannya"
dan tinggalkanlah orang-orang yang menyimpang dari kebenaran dalam
nama-nama-:ya# nanti mereka akan mendapat balasan terhadap apa yang
telah mereka kerjakan@. =QS Al-Araf/7:18%>
27
/e-akinan a+an-a Alla !i+ak (erlu +i(er!an-akan. ;amun ke-akinan
!era+a( (emaaman Asmaul (usna (erlu +i!ajamkan. /arena ban-ak 9rang -ang
(erca-a ke(a+a Alla !e!a(i !i+ak menge!aui 0eluk beluk Asmaul (usna. Ban-ak
9rang -ang a(al Asmaul (usna< !e!a(i !i+ak !e(a! +alam menga(likann-a. Seinga
0eringkali ki!a 0ecara !i+ak 0a+ar menganal9gkan an!ara 0ifa!-0ifa! Alla +engan
0ifa! makluk.
Manu0ia 0ebagai *akil Alla< !en!un-a Alla bekali +engan 0ifa!-0ifa! -ang
meleka! (a+a-;-a. Me0ki(un 0ifa!-0ifa! i!u !i+ak akan (erna 0ama. Mi0aln-a Alla
memiliki 0ifa! Maa A+il< manu0ia 0ebagai *akil Alla +alam mengel9la alam
0eme0!a ini (ula aru0 memiliki 0ifa! a+il. A(a -ang akan +ilakukan +engan
mem(era!ikan a0a0 kea+ilan !era+a( manu0ia lain< makluk Alla -ang lain -ang
Alla !i!i(kan ke(a+a ki!a un!uk menguru0n-a. Sa!u c9n!9 ke!ika ki!a mau
meru0ak u!an< ki!a aru0 mem(er!imbangkan kea+ilan ke(a+a manu0ia lain -ang
56
7
8
9
:
;
<
9
= > ; ?@
7
A
9
=
7
B
7
CD; E
F
= G H
7
<= G E
7
IJ
G
<
F
= H
;
K<=B
7
CD;
L
;
MG N9 @
;
<
9
=
7
O
;
P
7
8
F
<=
7
Q
;
R
9
S
T
U
;
<
9
=
7
V
;
K G@
7
<
9
=
7
W
;
X
9
YG Z
F
<=
7
L
;
@Y
9
Z
F
<=
7
[
7
<
9
=
7
L
;
@G X
9
\
7
@
;
<
9
=
]
^
;
< G?_7 <
9
=
7
Z
;
`
a
b
7
c 7@
;
<
9
=
7
d
;
?`
F
e
7
<
9
=
7
f;g
9
f
G
h; d
G
?`
7
<
9
=
7
i
;
?c Fj
7
<
9
=
7
k ; =lFZ
F
<=
7
m
;
?DF B
7
<
9
=
7
d
;
?\
F
U
7
<
9
=
7
d
;
?j
F
n7 <
9
=
7
d
;
B
a
o
7
@
;
<
9
=
7
<
9
=
7
W
;
X
9
K G[
7
<
9
=
7
fT[G @
;
<
9
=
7
p
;
qG =Z
F
<=
7
r
;
qG ?_7 <
9
=
7
s
;
AG ?`
7
<
9
=
7
r
;
t
G
?U
7
uT JG @
;
<
9
=
7
p
;
X
9
@G 8
F
<=
7
<
9
=
7
Z
;
X
9
oG `
7
<
9
=
7
v; X
9
w G K
F
<=
7
u; S
9
[
7
<
9
=
7
W
;
b
7
:
7
K G[
7
<
9
=
7
d
;
B
9
b
;
xF <=
7
d
;
B
9
j
;
n7 <
9
=
7
W
;
X
9
y G [
7
<
9
=
7
W
;
X
9
K G:
7
<
9
=
7
Z
;
X
9
`
G
_7 <
9
=
7
z
T
W
;
g
9
Z
G
b
7
<
9
=
7
{; X
9
K Ge
7
<
9
=
7
|
;
X
9
8G :
7
<
9
=
7
}
;
X
9
UG @
;
<
9
=
7
~
;
X
9
jG :
7
<
9
=
7
Z
;
X
9
`
G
b
7
<
9
=
7
@
;
<
9
=
7
|
;
X
9
G Z
F
<=
7
S
;
X
9
e
G
@
7
<
9
=
7
;
R
9
;
B
7
<
9
=
7
W
;
X
9
b G :
7
<
9
=
7
p
;
AG =B
7
<
9
=
7
|
;
X
9
e
G
X
9
G B
7
<
9
=
7
^
T
:
7
<
9
=
7
S
;
X
9
\
G
xF <=
7
; G ?`
7
<
9
=
7
L
;
X
9
c G@
7
<
9
=
7
T
B
G
U
7
<
9
=
7
{; X
G
:
9
@
;
<
9
=
7
S
;
X
9
[G @
;
<
9
=
7
h; SG `
9
@
;
<
9
=
7
5
T
oG :
9
@
;
<
9
=
7
S
;
X
9
@G :
7
<
9
=
7
5
T
< GB
7
<
9
=
7
5
;
S
;
YG =B
7
<
9
=
7
S
;
G
?@
7
<
9
=
7
S
;
G
=B
7
<
9
=
7
O
;
B
9
X
T
U
7
<
9
=
7
z
T
:
7
<
9
=
7
}
;
X
9
@G @
;
<
9
=
7
U
7
<
9
=
7
S
;
@
7
o
F
<=
7
S
;
Y
7
E
7
=
7
Z
;
a N7 @
;
<
9
=
7
O
;
S
a
U
7
@
;
<
9
=
7
d
;
SG c 7U
9
@
;
<
9
=
7
d
;
G? < GB
7
<
9
=
7
L
;
G ?`
7
<
9
=
7
Z
;
DG ?y
F
<=
7
Z
;
G E
7
=
7
u; R
F
E
7
=
7
u
G
?[
7
c 7@
;
<
9
=
7
5
T
; R
9
> ; Z
F
<=
7
B
T
j
;
[
7
<
9
=
7
W
;
UG c 76 9@
;
<
9
=
7
m
;
=B
F
c F<=
7
Z
T
`
7
<
9
=
7
u
G
P
7
Ce
7
<
9
=R
9
;
O
G
=Z
7
C
9
E G =
9
R
7
5
T
6 Gn9 @
;
<
9
=
7
5
T
6 Gn7 <
9
=
7
p
;
MG ?e
7
<
9
=
7
s
;
8G U
9
@
;
<
9
=
7
p
;
qG ?6 F<=
7
d
T
?F <=
7
p
;
G?@
7
<
9
=
7
p
;
g
9
SG `
7
<
9
=
7
I
9
G?\
7
<
9
=
7
d
;
B
9
6 T<=
7
5G ?C`<
9
=
7
S
;
X
9
G Z
F
<=
7
; d
G
=B
7
<
9
=
7
d
;
B
9
`
;
CCo
F
<=
7
56
7
8
9
:
;
<
9
= > ; ?@
7
A
9
=
7
B
7
CD; E
F
= G H
7
<= G E
7
IJ
G
<
F
= H
;
K<=B
7
CD;
L
;
MG N9 @
;
<
9
=
7
O
;
P
7
8
F
<=
7
Q
;
R
9
S
T
U
;
<
9
=
7
V
;
K G@
7
<
9
=
7
W
;
X
9
YG Z
F
<=
7
L
;
@Y
9
Z
F
<=
7
[
7
<
9
=
7
L
;
@G X
9
\
7
@
;
<
9
=
]
^
;
< G?_7 <
9
=
7
Z
;
`
a
b
7
c 7@
;
<
9
=
7
d
;
?`
F
e
7
<
9
=
7
f;g
9
f
G
h; d
G
?`
7
<
9
=
7
i
;
?c Fj
7
<
9
=
7
k ; =lFZ
F
<=
7
m
;
?DF B
7
<
9
=
7
d
;
?\
F
U
7
<
9
=
7
d
;
?j
F
n7 <
9
=
7
d
;
B
a
o
7
@
;
<
9
=
7
<
9
=
7
W
;
X
9
K G[
7
<
9
=
7
fT[G @
;
<
9
=
7
p
;
qG =Z
F
<=
7
r
;
qG ?_7 <
9
=
7
s
;
AG ?`
7
<
9
=
7
r
;
t
G
?U
7
uT JG @
;
<
9
=
7
p
;
X
9
@G 8
F
<=
7
<
9
=
7
Z
;
X
9
oG `
7
<
9
=
7
v; X
9
w G K
F
<=
7
u; S
9
[
7
<
9
=
7
W
;
b
7
:
7
K G[
7
<
9
=
7
d
;
B
9
b
;
xF <=
7
d
;
B
9
j
;
n7 <
9
=
7
W
;
X
9
y G [
7
<
9
=
7
W
;
X
9
K G:
7
<
9
=
7
Z
;
X
9
`
G
_7 <
9
=
7
z
T
W
;
g
9
Z
G
b
7
<
9
=
7
{; X
9
K Ge
7
<
9
=
7
|
;
X
9
8G :
7
<
9
=
7
}
;
X
9
UG @
;
<
9
=
7
~
;
X
9
jG :
7
<
9
=
7
Z
;
X
9
`
G
b
7
<
9
=
7
@
;
<
9
=
7
|
;
X
9
G Z
F
<=
7
S
;
X
9
e
G
@
7
<
9
=
7
;
R
9
;
B
7
<
9
=
7
W
;
X
9
b G :
7
<
9
=
7
p
;
AG =B
7
<
9
=
7
|
;
X
9
e
G
X
9
G B
7
<
9
=
7
^
T
:
7
<
9
=
7
S
;
X
9
\
G
xF <=
7
; G ?`
7
<
9
=
7
L
;
X
9
c G@
7
<
9
=
7
T
B
G
U
7
<
9
=
7
{; X
G
:
9
@
;
<
9
=
7
S
;
X
9
[G @
;
<
9
=
7
h; SG `
9
@
;
<
9
=
7
5
T
oG :
9
@
;
<
9
=
7
S
;
X
9
@G :
7
<
9
=
7
5
T
< GB
7
<
9
=
7
5
;
S
;
YG =B
7
<
9
=
7
S
;
G
?@
7
<
9
=
7
S
;
G
=B
7
<
9
=
7
O
;
B
9
X
T
U
7
<
9
=
7
z
T
:
7
<
9
=
7
}
;
X
9
@G @
;
<
9
=
7
U
7
<
9
=
7
S
;
@
7
o
F
<=
7
S
;
Y
7
E
7
=
7
Z
;
a N7 @
;
<
9
=
7
O
;
S
a
U
7
@
;
<
9
=
7
d
;
SG c 7U
9
@
;
<
9
=
7
d
;
G? < GB
7
<
9
=
7
L
;
G ?`
7
<
9
=
7
Z
;
DG ?y
F
<=
7
Z
;
G E
7
=
7
u; R
F
E
7
=
7
u
G
?[
7
c 7@
;
<
9
=
7
5
T
; R
9
> ; Z
F
<=
7
B
T
j
;
[
7
<
9
=
7
W
;
UG c 76 9@
;
<
9
=
7
m
;
=B
F
c F<=
7
Z
T
`
7
<
9
=
7
u
G
P
7
Ce
7
<
9
=R
9
;
O
G
=Z
7
C
9
E G =
9
R
7
5
T
6 Gn9 @
;
<
9
=
7
5
T
6 Gn7 <
9
=
7
p
;
MG ?e
7
<
9
=
7
s
;
8G U
9
@
;
<
9
=
7
p
;
qG ?6 F<=
7
d
T
?F <=
7
p
;
G?@
7
<
9
=
7
p
;
g
9
SG `
7
<
9
=
7
I
9
G?\
7
<
9
=
7
d
;
B
9
6 T<=
7
5G ?C`<
9
=
7
S
;
X
9
G Z
F
<=
7
; d
G
=B
7
<
9
=
7
d
;
B
9
`
;
CCo
F
<=
7
28
akan kekurangan 9k0igen +an (er0e+iaan air< e*an -ang akan keilangan !em(a!
!inggal +an abi!a!n-a< !umbuan lain -ang akan keilangan 0umber makanan
karena +aun-+aun -ang berja!uan +i a!a0 mereka !i+ak lagi berja!uan. 4nila
makna Asmaul (usnaAlla +alam kei+u(an ki!a.
2n!uk lebi memaami makna Asmaul (usnaini marila ki!a (er+alam
(emaaman ki!a !en!angn-a +engan mem(elajari bebera(a Asmaul (usna beriku!:
13 Al:Karim 4aha ulia52
Mari ki!a (elajari QS An-;aml/27 a-a! "% :
Ar!in-a:
/.arang siapa bersyukur" maka sesungguhnya dia bersyukur untuk dirinya"
dan barangsiapa yang ingkar maka sesungguhnya rabbku maha %ukup dan
maha mulia@.
Alla memiliki 0ifa! al-4ariim< ar!in-a Alla Maa
Mulia< ajaran;-a (un mengan+ung kemuliaan. Menuru!
kamu0 be0ar baa0a 4n+9ne0ia< mulia +imaknai +engan
!inggi =+eraja!< (angka!< jaba!an>< luur =bu+i>< +an
bermu!u !inggi.
/emuliaan Alla !ercermin +ari 0ifa!-;-a -ang !i+ak
(ili ka0i +alam mem(erlakukan maklk;-a. ,ia
berikan makluk-;-a kenikma!an -ang 0anga! 0uli! +ii!ung. Alla !i+ak memin!a
bala0an a(a(un +ari makluk-;-a a!a0 0egala nikma! !er0ebu!. Mala ki!a +iberi
kebeba0an un!uk mengiku!i ajaran-;-a a!au(un !i+ak. /arena 0e(er!i a-a! +ia!a0<
0ebenarn-a jika ki!a ber0-ukur =ber!erimaka0i> !era+a( nikma! -ang ki!a (er9le
+ari Alla< 0ebenarn-a ki!a ber0-ukur !era+a( +iri ki!a 0en+iri.
2n!uk menguji keluuran +an kemuliaan Alla mari ki!a ja*ab (er!an-aan-
(er!an-aan beriku!:
a. A+aka -ang bi0a menci(!akan 9k0igen -ang ki!a iru( 0ecara gra!i0 0e(anjang
u0ia ki!a7
b. A+aka -ang memberikan air -ang 0egar +an men-uburkan 0ecara gra!i0 0elain
Alla7
2#
c. A+aka -ang bia0 memberikan 0inar ma!aari gra!i0 -ang +a(a! member
keanga!an< ke0ea!an +an (enerang bagi makluk7
,an ma0i ban-ak lagi nikma! Alla -ang !i+ak akan +a(a! ki!a i!ung +an ki!a
0ebu!kan 0a!u (er0a!u. Semuan-a DRA64S< Alla !i+ak memin!a a(a(un ke(a+a
ki!a. Alla an-a mena*arkan ke(a+a ki!a< jika ki!a ingin i+u( baagia< 0eja!era
iku!ila a!uran-;-a. 6a(i jika !i+ak mau< ki!a +i(er0ilakan un!uk memilin-a<
+engan k9n0ekuen0i i+u( 0e0uai (ilian ki!a ma0ing-ma0ing.
4nila -ang menunjukkan kemuliaan +an keluuran Alla. Manu0ia 0ebagai
*akil Alla< makluk ke(erca-aan Alla un!uk memim(in kei+u(an alam 0eme0!a
ini !en!u aru0 memiliki 0ifa! 0e(er!i 0ia(a -ang ki!a *akili. Sebagai +a0arn-a Alla
0u+a !iu(ka (a+a Calbu ki!a 0ifa! +a0ar kemuliaan.
Su+aka ki!a 0ebagai *akil Alla lebi baik +ari makluk Alla -ang lain
-ang Alla 0erakan ke(a+a ki!a (engel9laann-a. Su+aka ki!a melebii ma!aari
+alam member manfaa! ke(a+a makluk Alla -ang lain7. 8ika belum< maka
0ebenarn-a ki!a belum menja+i manu0ia. /arena manu0ia akika!n-a a+ala
kalifa. Manu0ia a+ala (emim(in bagi alam 0eme0!a ini.
/emuliaan -ang aru0 meleka! +an menja+i 0ifa! manu0ia 0ebagai makluk
ke(erca-aan Alla +imulai +ari ke0a+aran +iri ba*a kemuliaan an-a akan
+i+a(a! +engan cara memuliakan -ang lain. 8a+ila manu0ia -ang 0ebenarn-a
+engan mem(elajari buku (an+uan (engel9laan alam 0eme0!a ini -ang +ikeluarkan
9le Alla ke(a+a c9n!9 manu0ia (ari(urna< Ra0ululla Muamma+ SA5.
,engan mem(elajari +an menga(lika0ikan Al-Curan +alam kei+u(an ini akan
lairla manu0ia-manu0ia 0ebenarn-a -ang memiliki kemuliaan 0e0uai +engan
-ang +i0am(aikan Alla +alam QS A!-6iin/#N:" beriku! :
Ar!in-a: ?Sungguh 4ami telah men%iptakan manusia dalam bentuk yang
terbaik@
23 Al:u;min 4aha engaruniakan Keamanan52
30
Al-mumin a+ala i0im fail +ari ka!a amana< -ang
ar!in-a (emberi keamanan. Alla memiliki 0ifa! al-mumin
ar!in-a Alla a+ala Ba! -ang maa memberikan keamanan
ke(a+a makluk;-a. ?Oa Alla< lin+ungila kami +ari
marabaa-a +an ke!aku!an@ inila +9a -ang 0ering ki!a
(anja!kan ke(a+a Alla. 4ni meru(akan buk!i ba*a Alla a+ala (emberi ra0a
aman +an (emberi ke!enangan +i a!i manu0ia.
QS Al-Qurai0-/1%N : &-" men-ebu!kan:
Ar!in-a:
&# &aka hendaklah mereka menyembah ;uhan *emilik rumah ini 4a-bah!#
4# yang telah memberi makanan kepada mereka untuk menghilangkan lapar
dan mengamankan mereka dari ketakutan.
Meru(akan 0ebua naluri +an 0ifa! fi!ra manu0ia baik 0ecara (riba+i mau(un
090ial cen+erung un!uk men+a(a!kan ra0a aman. /arena kecen+erungan inila<
manu0ia 0ebagai kalifa aru0 memberikan ra0a aman !er0ebu! ke(a+a alam
0eme0!a. Ra0ululla ber0ab+a< ?,emi Alla !i+ak beriman< +emi Alla !i+ak
beriman< +emi Alla !i+ak beriman.@ Men+engar +emikian (ara 0aaba! ber!an-a<
?Sia(aka -ang engkau mak0u+kan -a Ra0ululla7@ 8a*ab ra0ululla< ?Oang !i+ak
memberikan ra0a aman !e!anggan-a +ari gangguann-a.@ )R Buk9ri.
4n+an-a kei+u(an ini jika 0e!ia( manu0ia memiliki 0ifa! al-Mumin. 4a akan
0aling memberikan ra0a aman ke(a+a 0e0aman-a +an ke(a+a makluk Alla -ang
lain. Memberikan ra0a aman ke(a+a 9rang lain +a(a! +ilakukan +engan ber0ika(
jujur< amana +an +a(a! +i(erca-a. Sika( !i+ak jujur +an kiana! 0er!a mencari
ke0alaan 9rang lain +a(a! memicu ke!i+akn-amanan kei+u(an 9rang lain. :rilaku
mencuri< k9ru(0i< !a*uran a+ala bebera(a (rilaku -ang ber!9lak belakang +engan
Asmaul (usnaal-mu5min. 8ika ki!a (erca-a ba*a Alla memiliki 0ifa! al-mumin<
maka ja+ila *akil;-a -ang +a(a! mengeja*an!akan 0ifa! !er0ebu! +alam
kei+u(an ki!a. 8a+ila (emberi keamanan ke(a+a makluk Alla -ang lain.
31
&. Al /akil 4aha e&akili7Penolong52
Al*akiil bera0al +ari ka!a wakala -ang ar!in-a
men-erakan +an mem(erca-akan 0ua!u uru0an ke(a+a
9rang lain =me*akilkan>. ,alam k9n!ek0 asmaul husna<
Alla al-5akiil +a(a! +imaknai ba*a Alla a+ala ,Ba!
-ang (aling !e(a! un!uk +i0erai 0egala uru0an. Ar!in-a
ki!a men-n+arkan 0egala uru0an ki!a ke(a+a Alla S56.
,alam kei+u(an< 0ering ki!a menemukan kegagalan. ,ari kegagalan ini akan
lair +ua !i(e manu0ia. :er!ama !i(e 9rang 9(!imi0 =!a*akkal> -ang mema0rakan
+an me-akini ba*a 0egala uru0an a(a(un +alam kei+u(an ini a+a -ang maa
menga!ur. 6i(e manu0ia ke+ua a+ala !i(e 9rang (u!u0 a0a< 9rang-9rang 0e(er!i
inila -ang !i+ak men-a+ari ba*a +ibalik 0e0ua!u -ang ki!a alami< ki!a lia!< ki!a
+engar< ki!a ra0akan a+a ikma -ang aru0 ki!a ambil (elajaran un!uk menjalani
ma0a +e(an.
A+a 0e0e9rang -ang menga!akan i+u( i!u ibara! berjalan mengen+arai m9bil.
/aca +e(an +an kaca 0(i9n meru(akan +ua kaca -ang 0anga! (en!ing +i(era!ikan.
/aca +e(an (a0!i lebi be0ar +ari kaca 0(i9n. 4ni menan+akan ba*a (eluang
kei+u(an +i +e(an lebi be0ar. /i!a an-a (erlu melia! ke belakang melalui kaca
-ang kecil un!uk mema0!ikan ba*a (ergerakan ki!a !i+ak membaa-akan 9rang
lain. '9ba ba-angkan bagaimana ja+in-a jika +alam mengen+arai m9bil< ki!a lebi
ban-ak meman+angi kaca 0(i9n. ,emikianla (erum(amaan 9rang-9rang -ang
!erlalu ban-ak meman+angi +an mera!a(i ma0a lalu. ,ia akan mencelakakan +an
menggangu 9rang +i 0eki!arn-a.
Sebua (e(a!a menga!akan< ?Manu0ia an-a bi0a berencana< 6uanla -ang
menen!ukan@. :e(a!a ini 0anga! !e(a! menggambarkan ba*a Alla a+ala al-
5akiil< -ang 0ia( memban!u un!uk men-ele0aikan ma0ala-ma0ala ki!a. 4nila
luarbia0an-a Alla< ,ia mem(erca-a ki!a un!uk menja+i *akil-;-a mengel9la
alam 0eme0!a< namun jika ki!a menemukan ma0ala +alam !uga0 !er0ebu!< ki!a
+i(erin!akan-;-a un!uk memin!a ban!uan-;-a. QS Ali 4mran/& : 17&
men-ebu!kan:
32
Ar!in-a:
/yaitu! orang-orang yang mentaati Allah dan +asul! yang kepada mereka
ada orang-orang yang mengatakan: <Sesungguhnya manusia telah
mengumpulkan pasukan untuk menyerang kamu" karena itu takutlah kepada
mereka<" &aka *erkataan itu menambah keimanan mereka dan mereka
menjawab: <=ukuplah Allah menjadi penolong 4ami dan Allah adalah
Sebaik-baik *elindung<.
Selain i!u +alam QS Anni0a/" : 1&2
Ar!in-a: ?dan kepunyaan Allah-lah apa yang di langit dan apa yang di bumi#
%ukuplah Allah sebagai *emelihara@.
/eimanan ba*a Alla memiliki 0ifa! al-*akiil akan men+9r9ng ki!a un!uk
0elalu +eka! ke(a+a-;-a. /i!a akan melakukan 0e0ua!u !an(a !erlalu memikirkan
a0iln-a< karena !uga0 ki!a +alam i+u( ini 0ebenarn-a a+ala bekerja< berkrea0i<
berka!ifi!a0. A+a(un ma0ala a0iln-a ki!a 0erakan ke(a+a Alla.
,ari a0ma Alla al-5akiil ini kemu+ian lairla k9n0e( !a*akkal. 6a*akkal
+alam baa0a 4n+9ne0ia +a(a! +i0amakan +engan 9(!imi0< -akin ba*a Alla 0elalu
memberikan -ang !erbaik un!uk ki!a. ,ari a0ma Alla al-5akiil ini (ula +a(a!
+i!emukan kein+aan ajaran 40lam !en!ang !ak+ir. ,alam bebera(a ki!ab +ijela0kan
ba*a !ak+ir manu0ia 0emua !ela +ia!ur 9le Alla. RiBkin-a< u0ian-a< j9+9n-a
+an lain-lain. /i!a !i+ak !au a(aka akan menja+i 9rang ka-a a!au mi0kin<
berumur (anjang a!au (en+ek< +a(a! (era*an/(erjaka a!au kakek/nenek. /arena
ki!a !i+ak !au !ak+ir ki!a 0e(er!i a(a< maka *ajib un!uk ki!a berik!iar. ;amun
inga! jika gagal< Alla a+ala al-5akiil. ,ia 0ia( memban!u ki!a men-ele0aikan
ma0ala ki!a. Menga+a(la ke(a+a;-a ka(an(un ki!a bu!u. ,imana7 /i!a +a(a!
menemui +an berbincang/k9n0ul!a0i +engan Alla +i ruangan ku0u0 -ang +i0ebu!
!em(a! 0uju+. Ma0ji+ menja+i !em(a! k9n0ul!a0i ki!a +engan Alla berkai!an
+engan la(9ran (erkembangan !uga0 ki!a 0ebagai *akil-;-a. /a(an7 8ika ki!a
33
ingin lang0ung +i!erima +i ruangan-;-a maka carila *ak!u +imana *akil-*akil
-ang lain 0e+ang i0!iraa! -akni (a+a 0aa! !enga malam.
". Al: atin 4aha Kokoh7Kuat5
Alla memiliki a0ma al-Ma!iin
ar!in-a Alla a+ala ,Ba! -ang Maa /9k9
+alam kekua0aan-;-a. Alla a+ala ,Ba! -ang maa kua!
+alam (en+irian-;-a. Alla a+ala ,Ba! -ang maa !egu
+alam janji-;-a.
Alla menjanjikan kebaagiaan +an 0urge bagi amba
-ang mengiku!i (erin!a-;-a< +an Alla menjanjikan kei+u(an -ang 0aling
bermu0uan +an (ana0 0er!a ;erakan bagi -ang mengingkari +an men9lak a!uran-
a!uran-;-a. 4ni 0emua !i+ak akan (erna beruba 0am(ai ka(an(un< karena Alla
al-Ma!iin 0e0uai +engan QS A+-,Bari-a!/M1 : M8<
Ar!in-a: ?Sesungguhnya Allah $ialah &aha pemberi rezki yang mempunyai
kekuatan lagi sangat kokoh@.
Manu0ia 0ebagai *aki-l;-a< !en!u (ula aru0 memiliki 0ifa! ini. /i!a aru0
memiliki 0ifa! !egu< !i+ak gam(ang !erg9+a +an !erg9-akan +engan ara(an-
ara(an (al0u -ang mengin!ai +an mengg9+a ki!a.
Manu0ia -ang me-akini ba*a Alla al-Ma!iin akan !eru0 beru0aa menja+i
manu0ia -ang !egu (en+irian +alam kebenaran< kua! kemauan un!uk menja+i
manfaa! bagi manu0ia +an makluk Alla -ang lain.
M. Al:>ami? 4@ang aha engum+ulkan5
,alam QS Ali 4mran/& a-a! # Alla S56 berfirman :
Ar!in-a: F6a ;uhan 4ami" Sesungguhnya >ngkau mengumpulkan manusia
untuk menerima pembalasan pada! hari yang tak ada keraguan padanya<#
Sesungguhnya Allah tidak menyalahi janji.
34
8ami bera0al +ari ka!a jama5ah -ang ar!in-a kum(ulan<
lebi +ari 0a!u< ban-ak. Alla ber0ifa! al-8ami ar!in-a Alla
maa mengum(ulkan/mem(er0a!ukan.
Selain Alla akan mengum(ulkan ki!a nan!i (a+a ari
kiama!< Alla al-jami juga +a(a! ki!a buk!ikan +alam
kei+u(an ini. '9ba ki!a ama!i 0i0!em !a!a 0ur-a< a+aka
-ang mam(u mengum(ulkan ma!aari< (lane!< a0!er9i+< bin!ang< +an ben+a langi!
lainn-a menja+i 0a!u ke0a!uan 0i0!em -ang arm9ni07 A!au ki!a (era!ikan
kei+u(an +i lau!. ,i+alamn-a i+u( berbagai jeni0 makluk -ang Alla
kum(ulkan menja+i 0ebua ek90i0!em lau! -ang 0aling berubungan +an 0aling
membu!ukan7 Subhanallah !.
4!ula a0ma Alla al-Jami. A+a +ua (elajaran -ang +a(a! ki!a (e!ik +ari a0ma
Alla al-8ami.
:er!ama Alla akan mengum(ulkan ki!a nan!i (a+a ari Akir. Maka 0u+a
0ia(ka ki!a mem(er!anggungja*abkan !uga0 ki!a 0ebagai kalifa +i muka bumi
ini7
/e+ua< 0ebagai kalifa< *akil -ang +i(erca-a Alla un!uk menga!ur
kei+u(an alam 0eme0!a ini. /i!a aru0 membumikan al-8ami +alam kei+u(an.
/i!a aru0 menja+i ka!ali0a!9r un!uk !erben!ukn-a (er0a!uan +an ke0a!uan
makluk-makluk Alla 0eingga menja+i 0a!u ke0a!uan 040!em kei+u(an -ang
arm9ni0 +an 0aling membu!ukan. Ba-angkan jika kel9m(9k ka!ak 0a*a
menga0ingkan +iri< !i+ak mau men-a!u karena ke(en!ingann-a +alam 0ebua
ek90i0!em 0a*a. Maka akan ma!ila 0eluru burung elang karena ka!ak 0a*a
mengingkari !uga0 0ebagai makluk -ang Alla ci(a!akan 0ebagai makanan burung
elang. Akiba! +ari (engingkaran ka!ak 0a*a !er0ebu!< maka ancurla ek90i0!em
0a*a -ang arm9ni0 !er0ebu!.
,ari 0ifa! al-8ami-la -ang Alla !am(akkan +alam ran!ai makanan +an
ek90i0!em 0a*a< (elajaran berarga un!uk ki!a 0ebagai *akil-;-a. 8agala
(er0a!uan +an ke0a!uan 0i0!em kei+u(an< ber!anggungja*abla (a+a !uga0 +an
fung0i ma0ing-ma0ing. 8angan mera0a +iri -ang (aling baik +an (aling benar.
/arena an-a Alla -ang bi0a memu!u0kan mana -ang benar +an mana -ang 0ala.
35
8angan 09k !au +engan mengakimi 9rang lain 0ala< +an kemu+ian ki!a menarik
+iri +ari !uga0 +an fung0i ki!a +alam 0-0!em kei+u(an. Bukanka Alla
berfirman :
Ar!in-a:
11. (ai orang-orang yang beriman" janganlah sekumpulan orang laki-laki
merendahkan kumpulan yang lain" boleh 0adi yang ditertawakan itu lebih
baik dari mereka# dan jangan pula sekumpulan perempuan merendahkan
kumpulan lainnya" boleh 0adi yang direndahkan itu lebih baik# dan
janganlah suka men%ela dirimu sendiri dan jangan memanggil dengan
gelaran yang mengandung ejekan# Seburuk-buruk panggilan adalah
panggilan fasik setelah beriman dan .arangsiapa yang tidak bertobat"
&aka mereka ?tulah orang-orang yang zalim. =QS Al-)ujuraa!/"#:11>
Sebagai *akil +ari al-8ami mari ki!a menja+i (emer0a!u +ari 0egala un0ure
kei+u(an ini agar menja+i 0ebua kei+u(an -ang arm9ni0 +an in+a.
(3 Al:AAdl 4aha Adil5
,alam QS. Al-BaCara/2 a-a! 21N Alla S56 berfirman :
L.
Ar!in-a: @L. boleh 0adi kamu memben%i sesuatu" *adahal ia Amat baik
bagimu" dan boleh 0adi pula! kamu menyukai sesuatu" *adahal ia Amat
buruk bagimu@ Allah mengetahui" sedang kamu tidak mengetahui@.
Alla ber0ifa! al-A+lu ar!in-a -ang Maa A+il. Menuru!
kamu0 be0ar baa0a 4n+9ne0ia $ a+il a+ala 0ama bera!$ !i+ak
bera! 0ebela$ !i+ak memiak. Mak0u+ Alla memiliki 0ifa!
36
a+il a+ala ba*a Alla a+ala ,Ba! -ang memeliara ke*ajaran a!a0 berlanju!n-a
ek0i0!en0i.
,i manaka le!ak kea+ilan Alla ke!ika +ia+a(kan (a+a ken-a!aan ba*a a+a
-ang ka-a +an a+a -ang mi0kin7. Duga!an inila -ang 0ering muncul (a+a 9rang-
9rang !i+ak berun!ung 0ecara finan0ial.
Alla memiliki ari Akir< *ak!u +an !em(a! manu0ia
mem(er!anggungja*abkan !uga0 mereka 0ebagai kalifa. 2n!uk memaami a+il-
;-a Alla mari ki! abaca ilu0!ra0i beriku!:
A+a +ua 9rang ba*aan -ang +i!uga0kan 9le a!a0ann-a un!uk membangun 0ebua
(erkam(ungan. Sebu! 0aja A +an B. Si A an-a +ibekali 9le a!a0ann-a
(enge!auan !en!ang bagaimana cara membangun (erkam(ungan. Semen!era 0i B
+ibekali 9le a!a0annn-a fa0ili!a0 -ang mema+ai< +ian!aran-a uang< m9bil +an lain-
lain.
Se!ela ma0a k9n!rakn-a 0ele0ai< ke+ua kar-a*an !er0ebu! +i(anggil 9le
a!a0ann-a. /e+uan-a aru0 mem(er!anggungja*abkan !uga0 ma0ing-ma0ing. 8ika
ki!a menja+i a!a0an 0i A +an 0i B< a(aka (er!an-aan -ang +iajukan ke(a+a
ke+uan-a 0ama7 A(aka -ang aru0 +i(er!anggungja*abkan ke+uan-a 0ama7 Oa.
6en!u akan berbe+a. Si B akan men+a(a! (er!an-aan +an (er!anggungja*aban -ang
bera! karena +ia aru0 mem(er!anggungja*abkan (enggunaan uang< m9bil +an
fa0ili!a0-fa0ili!a0 lain. Semen!ara 0i A an-a akan +i!an-a !en!ang ilmu -ang +ia
manfaa!kan.
A+ilka 0i a!a0an jika membebani (er!anggungja*aban -ang 0ama ke(a+a ke+ua
ba*aann-a7
,emikian (ula +engan i+u( ki!a< Alla akan memin!a (er!anggungja*aban
0egala a(a(un -ang Alla !i!i(kan/bekalkan ke(a+a ki!a. /i!a -ang +iberi
kelelua0aan riBki janganla mera0a ba*a i!u 0emua a+ia< bukan! 4!u a+ala
!i!i(an -ang +i(erca-akan ke(a+a ki!a un!uk +igunakan membangun 0arana +an
(ra0arana umum -ang +igunakan 9le uma!. Ber0-ukurla< karena -akinla ba*a
g9l9ngan ini +i(ili 9le Alla +engan ujian syukur. 8ika ber0-ukur< maka akan
Alla !ambakan< namun jika ingkar !era+a( !uga0 maka 0ik0a Alla 0anga! (e+i.
Bagi -ang +iberi ke0em(i!an/ke0e+eranaan riBki< jangan mengguga!! /arena
-akinla ki!a -ang +iberi ke0e+eranaan riBki a+ala g9l9ngan -ang +i(ili 9le
Alla +engan ujian sabar. Barang 0ia(a -ang ber0abar maka +ia akan naik +eraja!
+an menja+i 9rang -ang berbaagia. Bagaimana !i+ak berbaagia< +i0aa!
(er!anggungja*aban +i akira!< 9rang-9rang mi0kin ini !i+ak akan ban-ak
37
(er!an-aan +ari Alla. Arang-9rang mi0kin ini an-a akan
mem(er!anggungja*abkan umur mereka.
,alam QS. Al-HalBala/## : N-8 Alla berfirman :
Ar!in-a:
N. pada hari itu manusia ke luar dari kuburnya dalam 4eadaan berma%am-
ma%am" supaya diperlihatkan kepada mereka balasan! pekerjaan mereka"
A# .arangsiapa yang mengerjakan kebaikan seberat dzarrahpun" nis%aya $ia
akan melihat balasan!nya#
B# dan .arangsiapa yang mengerjakan kejahatan sebesar dzarrahpun" nis%aya
$ia akan melihat balasan!nya pula#
4!ula buk!i ba*a Alla Maa A+il< an-a a+a +ua juru0 menjalani i+u(.
S-ukur bagi -ang berun!ung< +an 0abar bagi -ang !i+ak berun!ung. ,an inga!
0-ukur +an 0abar a+ala ala! uji Alla ke(a+a *akill-;-a. Agar ,ia +a(a!
mengukur 0ia(aka +ian!ara *akil-;-a -ang (aling ber!ak*a.
Sebagai *akil-;-a< ki!a aru0 berlaku a+il 0ebagai mana !i!a Alla beriku!:
Ar!in-a: ?(ai orang-orang yang beriman hendaklah kamu 0adi orang-orang
yang selalu menegakkan kebenaran! karena Allah" menjadi saksi dengan adil#
dan janganlah sekali-kali keben%ianmu terhadap sesuatu kaum" mendorong
kamu untuk .erlaku tidak adil# .erlaku adillah" karena adil itu lebih dekat
kepada takwa# dan bertakwalah kepada Allah" Sesungguhnya Allah &aha
mengetahui apa yang kamu kerjakan@. =QS Al-Mai+a/M:8>
*3 Al: Akhir 4aha Akhir5
Alla Al-Akir ar!in-a Alla a+ala ,Ba! -ang (aling akir
+iban+ingkan 0elain;-a. QS Al-)a+ii+/M7:&
38
Ar!in-a: ?$ialah yang Awal dan yang akhir yang Chahir dan yang .athin@
dan $ia &aha mengetahui segala sesuatu1.
Bagi manu0ia -ang mem(erca-ai ba*a Alla al-
Akir< +ia akan memanfaa!kan umurn-a 0ema0a i+u(
un!uk menja+i ab+i Alla. 4a akan bekerja 0emak0imal
mungkin memanfaa!kan 0egala -ang +ia miliki un!uk
menjalankan (erin!a Alla. /arena +ia 0a+ar ba*a
a+a +Ba! -ang Maa Akir -ang akan menja+i !i!ik
akir +ari kei+u(an ini. Se!ia( manu0ia !i+ak akan le(a0 +ari (er!anggungja*aban
!uga0n-a 0ebagai makluk ke(erca-aan Alla< (emim(in +i muka bumi ini.
B3 Hikmah Beriman Ke+ada Allah $/"
Se!ela ki!a mem(elajari !uju Asmaul (usna+i a!a0< a+a bebera(a
(elajaran/ikma -ang +a(a! ki!a (e!ik +ari keimanan ke(a+a Alla melalui
(emaaman !era+a(! Asmaul (usna. )ikma-ikma !er0ebu! an!ara lain:
1. /eimanan ke(a+a Alla aru0 +i!unjukkan +engan melak0anakan (erin!a-
(erin!a-;-a. Bukan an-a 0ebua (engakuan (al0u +engan li0an.
2. Alla memiliki Asmaul (usna+an ki!a +i(erin!a un!uk ber+9a +engann-a<
maka (elajarila ## Asmaul (usna Alla +an ber+9ala +engann-a.
&. Alla maa mulia =al-/ariim>< maka ja+ila kalifa Alla -ang memiliki
keluuran bu+i.
". Alla maa memberi keamanan =al-Mumiin>< maka ja+ila kalifa Alla
-ang +a(a! memberikan keamanan un!uk makluk lain.
M. Alla maa men9l9ng =al-5akiil>< maka i+u(la +engan 9(!imi0 karena Alla
akan men9l9ng kalifa;-a -ang mengalami ma0ala +alam !uga0n-a.
N. Alla maa kua!/k9k9 =al-Ma!iin>< maka ja+ila kalifa Alla -ang !egu
(en+irian +alam menegakkan kebenaran +an kejujuran.
7. Alla maa mengum(ulkan =al-8amii>< maka ber0ia(la un!uk berkum(ul +i
(a+ang ma0-ar +alam rangka mem(er!anggungja*abkan amana Alla
ke(a+a ki!a 0ebagai kalifa +i muka bumi ini. ,an ja+ila ka!ali0a!9r
!erben!ukn-a (er0a!uan +an ke0a!uan umma! un!uk !erben!ukn-a 0a!u ke0a!uan
0i0!em kei+u(an -ang arm9ni0.
3#
8. Alla maa a+il =al-A+l>< ja+ila kalifa -ang -akin ba*a Alla maa !au
a(a -ang ki!a bu!ukan< 0eingga ki!a menja+i manu0ia -ang 0ia( men+a(a!
ujian 0-ukur a!au(un ujian 0abar +ari Alla.
#. Alla maa akir =al-Akir>< ja+ila kalifa -ang 0ia( ber!anggungja*ab
!era+a( a(a -ang ki!a lakukan +alam rangka menjalani !uga0 0ebagai kalifa
ini.
40
1. Asmaul (usnaa+ala nama-nama Alla -ang !erbaik.
2. Manu0ia a+ala kalifa Alla -ang ber!uga0 mengeja*an!akan 0ifa!-0ifa!
Alla +alam mengel9la kei+u(an alam ini.
&. 8umla Asmaul (usnaa+a ## nama< bebera(a +ina!aran-a a+ala:
a. al-4ariim =Maa Mulia> <
b. al-&u5min =Maa Memberi /eamanan><
c. al-,akiil =Maa :en9l9ng><
+. al-&atiin =Maa /ua!><
e. al-0aami5 =Maa Mengum(ulkan/Mem(er0a!ukan><
f. al-DAdl =Maa A+il>< +an
g. al-Akhiir =Maa Akir>
". ,i an!ara ikma mem(elajari A0maul )u0na a+ala +a(a! meningngka!kan
keimanan ke(a+a Alla -ang +i!unjukkan +engan melak0anakan (erin!a-
(erin!a-;-a +an menjaui 0egala larangan-;-a.
I3 Penera+an
Berila !an+a cen!ang =J> (a+a k9l9m -ang !er0e+ia 0e0uai 0ika( kalian!
'o Pernyataan $etuju
Kurang
$etuju
"idak
$etuju
1. 4man ke(a+a Alla cuku( +engan mengakui
a+an-a Alla 0aja.
2. 6i+ak a(a-a(a meninggalkan 0ala! kalau
0ekali-kali.
&. Manu0ia i!u aru0 memiliki keluuran bu+i.
". Arang -ang !i+ak berbu+i (eker!i luur belum
!erma0uk manu0ia 0ebenarn-a.
M. 6i+ak a(a-a(a berb99ng< kalau un!uk
kebaikan ki!a.
N. Sa-a !i+ak akan berb99ng< *alau(un (ai!
akiba!n-a.
7. 6a*uran b9le 0aja< kalau un!uk
mem(er!aankan geng0i 0ek9la.
Rangkuman
Rangkuman
A(
Ber&ati-!
A(
Ber&ati-!
41
8. Sa-a 0ia( berk9rban< +emi memberi keamanan
un!uk 0au+ara 0a-a.
#. /egagalan a+ala 0e0ua!u -ang bia0a
1%. /eka-aan a+ala a0il kerja kera0 0a-a< ja+i
0a-a !i+ak (erlu berbagi.
II3 Pilihan 1anda
Berilah tanda silang 4B5 +ada +ilihan a, b, -, d, atau e yang sesuai dengan
ja&aban yang +aling te+atC
42
1. :erca-a +an -akin ke(a+a Alla +engan 0e0unggun-a +i0ebu! ... .
A. 4man
B. 40lam
'. 40an
,. Mu0in
.. Mu0lim
2. ;ama-nama Alla -ang +i0ebu! Asmaul (usnaberjumla ... .
A. #M
B. #N
'. #7
,. #8
.. ##
&. Al-/ariim berar!i ... .
A. Maa :enga0i
B. Maa :en-a-ang
'. Maa Bijak0ana
,. Maa Menge!aui
.. Maa Mulia
". Alla Maa Memberi /eamanan ke(a+a makluk-;-a< karena Alla memiliki 0ifa! ... .
A. Al-/ariim
B. Al-Mukmiin
'. Al-ma!iin
,. Al-Akir
.. Al-8ami
M. Se0e9rang -ang memiliki (en+irian -ang !egu +alam mem(er!aankan +an
mem(erjuangkan kebenaran a+ala 9rang -ang !erilami 9le a0ma Alla ... .
A. Al-/ariim
B. Al-Mukmiin
'. Al-Ma!iin
,. Al-Al-Akiir
.. Al-8amii
N. Se9rang k9ru(!9r mengin+ika0ikan ba*a mereka !i+ak mem(erca-ai 0ifa! Alla ... .
A. Al-Ma!iin
B. Al-8ami
'. Al-Akiir
,. Al-A+l
.. Al-MPlik
7. ,i an!ara ke!ela+anan -ang +a(a! +ic9n!9 +ari 0ifa! A0-8ami a+ala ... .
A. 0elalu beru0aa un!uk a+ir +i !enga-!enga ma0-araka! +engan (enu ke+amaian
B. memberikan kelelua0aan ke 0e!ia( 9rang un!uk men-ele0aikan ke*ajibann-a
'. mengajak 9rang un!uk mau melakukan kebaikan 0e0uai keen+akn-a
,. 0elalu berka!a benar +an jujur
.. membiarkan 0e!ia( 9rang un!uk berbua! 0emaun-a
8. :erilaku -ang !i+ak !erma0uk keimanan !era+a( 0ifa! Alla Al-5akiil a+ala ... .
A. Men+irikan 0ala! 0e!ia( *ak!u
B. SQa+aCa
43
'. Men-a-angi 9rang !ua
,. Memban!u 9rang -ang membu!ukan
.. Memiliki keri0 (u0aka un!uk keka-aan
#. Alla S56. Mengum(ulkan +an men-a!ukan bebera(a makluk;-a -ang a+a +i 0a*a
0eingga memben!uk 0a!u ke0a!uan ek90i0!em 0a*a membuk!ikan ba*a Alla S56.
ber0ifa! ... .
A. Ar-5akiil
B. Ar-8ami
'. Al-/ariim
,. Al-Ma!iin
.. Al-Akir
1%. Se0e9rang -ang !ela menela+ani 0ifa! Al-*akiil< akan !erlia! +ari (erilakun-a -ai!u ....
A. Selalu beru0aa +engan 9(!imi0me -ang !inggi *alau !eru0 +ia+a(kan (a+a
kegagalan.
B. Se9rang mumin aru0 beru(a-a menja+i (emaaf 0egala ke0alaan -ang +ilakukan
9rang lain ke(a+an-a
'. Se9rang mumin aru0 jujur melak0anakan amana -ang +ibebankan ke(a+an-a
,. Se9rang mumin aru0 mam(u menjaga ke0elama!an baik +irin-a a!au 9rang lain +ari
kejaa!an +an keBaliman
.. Se9rang (emim(in aru0 ikla0 +an ber!anggungja*ab +alam menjalankan
ke(emim(inanan-a
III3 <raian
1. 8ela0kan (enger!ian al-Asmaul (usna!
2. 6uli0kan 7 al-Asmaul (usnabe0er!a ar!in-a!
&. Bagaimana caramu un!uk +a(a! menela+ani 0ifa! Al-mukmiin +alam kei+u(an
0eari-ari7
". 6uli0kan 0a!u a-a! -ang menjela0kan !en!ang larangan meremekan 9rang lain!
M. 8ela0kan ikma beriman ke(a+a Alla melalui (emaaman Asmaul (usnaal-kariim<
al-mumiin< al-ma!iin< al-8ami< al-*akiil +an al-a+l!
I=3 "ugas
2n!uk membia0akan ki!a +alam menga(lika0ikan Asmaul (usna+alam kei+u(an 0eari-ari<
0u0unla f9r!9(9li9 -ang merangkum kegia!an kalian 0elama 0a!u 0eme0!er ke +e(an -ang meli(u!i
(embuk!ian -ang menunjukkan (rilaku:
1. /eluuran bu+i =/um(ulkan "% lembar (enilaian !eman/9rang !ua/guru/0au+ara
!era+a( kalian>
:9in! (enilaian meli(u!i:
a. 'ara bicara
b. 'ara bergaul
c. 'ara ber(akaian
+. 'ara men-ele0aikan ma0ala
44
2. /9k9 (en+irian =buk!i fi0ik +a(a! beru(a f9!9/rekaman 3i+e9/ke!erangan 0ak0i>
;9
6anggal
/eja+ian
,e0kri(0i
/eja+ian
:en+a(a!
/alian
Ma0ala
)a0il
=6e!a(/Beruba>
Ala0an
:erubaan
:en+irian
&. :emberi ra0a aman =buk!i fi0ik +a(a! beru(a f9!9/rekaman 3i+e9/ke!erangan 0ak0i>
;9
6anggal
/eja+ian
,e0kri(0i
/eja+ian
Oang ,ilakukan )a0il
". 6a*akkal
Su0un agen+a arian +an (elak0anaann-a 0elama 0a!u 0eme0!er
)ari
6anggal
;9 Agen+a
kegia!an
Rencana
5ak!u
:elak0anaan /e!erangan
M. :erilaku a+il
;9
6anggal
/eja+ian
,e0kri(0i
/eja+ian
Oang ,ilakukan )a0il
45
Referen0i:
Departemen Agama RI. 2005. Al-Quran dan Terjemahnya. Semarang: Karya
Putra.
Abu Fa|ar A-Oaam.2009.Sukses Dan Kaya Dengan Mengamakan Asmaul
Husna.Mtrapress
Muhammad Hazh A-Ashqya. 2011.Ouantum Doa Percepatan
Rzqy.Yogyakarta.Pustaka Rad|a
Peta Konsep
Kejujuran
akna >ujur
Perilaku >ujur dalam
Kehidu+an
46
A3 ari Denungkan
,alam ken-a!aan 0eari-ari ki!a
men-ak0ikan 9rang -ang jujur mala
!er0i0i bakan ancur< +ia +i angga(
!i+ak 0e!ia ka*an +an an-a
memen!ingkan +iri 0en+iri< (a+aal
+ia melak0anakan 0e0ua!u 0e0uai
+engan ka!a a!i +an a!uran agama.
8ujur 0anga! i+en!ik +engan kebenaran<
mengungka(kan kejujuran 0ama
aln-a mengungka(kan kebenaran.
Sebalikn-a< keb99ngan a!au +u0!a
i+en!ik +engan bermuka +ua ibara! (e(a!a< ?mu0ang berbulu +9mba@.
,emi 0!a!u0 090ial< geng0i +an eg9 0ebagian 9rang mencari jalan (in!a0 un!uk
lebi memili berb99ng +ari(a+a mengungka(kan 0ebua kejujuran. /e!ika +ia+a(kan
(ilian an!ara jujur a!au (re0!a0i< 0ecara (ragma!i0 (iliann-a a+ala (re0!a0i< karena
+engan (re0!a0i 0e0e9rang (un-a ?0!a!u0 090ial@< (ujian 0ebagai 0i0*a !erbaik *alau aru0
n-9n!ek< (un-a ruma me*a +ari a0il ngem(lang (ajak< 0eakan keluarga baagia
*alau i+u( +engan 0elingku< gelar +9k!9r ingga (r9fe009r +engan cara (lagia!. Semua
i!u 0eakan (re0!a0i< *alau(un +i(er9le +engan cara mengabaikan kejujuran.
:u+arn-a (e09na kejujuran +emi (re0!a0i berbalu! +u0!a< !en!u menja+i aib bagi
+unia (en+i+ikan. Sala 0a!u (e(a!a arab men-ebu!kan /al-maru5 makhbu5un tahta
lisanihi1 ar!in-a (riba+i 0e0e9rang i!u akan !am(ak a(abila ia berbicara< a(abila !eruca(
(erka!aan -ang baik +ari li0ann-a maka baikla ia< begi!u (ula 0ebalikn-a.
Reali!a0 ma0-araka! (a+a 0aa! ini< begi!u mu+a mereka meng9bral janji +an
(erka!aan< !an(a memaami makna +ari 0ebua (erka!aan. Manu0ia berl9mba-l9mba
+alam menca(ai kebu!uan +unia*in-a +engan menem(u berbagai macam cara<
!erma0uk +ian!aran-a +engan jalan ber+u0!a
Sebagai 0e9rang mu0lim ki!a aru0 ber(erilaku jujur +an mengin+ari 0ika( +u0!a
a!au b99ng ke(a+a 9rang lain. Se0unggun-a +engan kejujuran 0e0e9rang akan
mem(er9le keberun!ungan. Se9rang ali ikma menga!akan: ?(erka!aan 9rang berakal
bermula +ari a!in-a< 0e+ang (erka!aan 9rang -ang jail bera*al +ari li0ann-a +an
berbicara 0e0uka a!in-a@. Ar!in-a< 9rang cer+a0 !en!u akan berfikir !erlebi +aulu
47
+alam berbicara< +an 0e0uai +engan ka!a a!in-a karena fi!ra +ari a!i manu0ia a+ala
kebajikan< 0ebalikn-a 9rang -ang b9+9 i!u !i+ak berfikir +alam berbicara 0eingga
(erka!aan -ang keluar +ari mulu!n-a an-a 9m9ng k909ng belaka. )an-a 9rang b9+9
-ang berka!a +u0!a< 0e+angkan 9rang -ang men-a+ari kecer+a0ann-a !en!u a+ala 9rang-
9rang -ang jujur.
B3 Kejujuran
13 Pengertian
8ujur berar!i luru0 a!i$ !ulu0$ ikla0$ !i+ak berb99ng =berka!a a(a a+an-a>$
!i+ak curang =+alam (ermainan< +engan mengiku!i a!uran -ang berlaku>.
8ujur juga +a(a! +iar!ikan bi0a menjaga amana. 8ujur meru(akan 0ala 0a!u
0ifa! manu0ia -ang mulia< 9rang -ang memiliki 0ifa! jujur bia0an-a! men+a(a!
ke(erca-aan +ari 9rang lain. Sifa! jujur meru(akan 0ala 0a!u raa0ia +iri 0e0e9rang
un!uk menarik ke(erca-aan 9rang lain a!au ma0-araka! karena 9rang -ang jujur
0enan!ia0a beru0aa un!uk menjaga amana. Amana a+ala ibara! barang !i!i(an
-ang aru0 +ijaga +an +ira*a! +engan 0unggu-0unggu +an (enu !anggung ja*ab.
Bera0il a!au !i+akn-a 0ua!u amana 0anga! !ergan!ung (a+a kejujuran 9rang -ang
memegang amana !er0ebu!. 8ika 9rang -ang memegang amana a+ala 9rang -ang
jujur maka amana !er0ebu! !i+ak akan !erabaikan +an +a(a! !erjaga a!au !erlak0ana
+engan baik. Begi!u juga 0ebalikn-a< jika amana !er0ebu! ja!u ke !angan 9rang
-ang !i+ak jujur maka Eke0elama!an amana !er0ebu! (a0!i E!i+ak akan !er!9l9ng.
8ujur +a(a! (ula +iar!ikan kea!i-a!ian +iri 0e0e9rang +alam memegang
amana -ang !ela +i(erca-akan 9le 9rang lain ke(a+a +irin-a. /arena 0ala 0a!u
0ifa! !er(en!ing -ang aru0 +imiliki bagi 9rang -ang akan +iberi amana a+ala
9rang-9rang -ang memiliki kejujuran. /arena kejujuran meru(akan 0ifa! luur -ang
aru0 +imiliki manu0ia. Arang -ang memiliki ke(riba+ian -ang jujur< ma0uk +alam
ka!eg9ri 9rang -ang (an!a0 +iberi amana karena 9rang 0emacam ini memegang
!egu !era+a( 0e!ia( a(a -ang ia -akini +an menjalankan 0egala 0e0ua!u +engan
0unggu-0unggu +an (enu !anggung ja*ab.
Arang -ang jujur umumn-a akan ber!anggung ja*ab (enu !era+a( 0egala
-ang +iberikan a!au +ibebankan ke(a+an-a< ia akan beru0aa 0ekua! !enaga un!uk
menjalankan ke*ajibann-a !er0ebu! +engan 0unggu-0unggu. Selain i!u 9rang -ang
48
+alam lubuk a!in-a mengalir +ara kejujuran maka ia !i+ak akan 0anggu( men-aki!i
a!au melukai (era0aan 9rang lain.
/ejujuran a+ala (eria0an 9rang berbu+i mulia +an 9rang -ang berilmu. Ale
0ebab i!u< 0ifa! jujur 0anga! +ianjurkan un!uk +imiliki 0e!ia( uma! Ra0ululla 0a*.<
0e0uai +engan firman Alla 0*!. :
Artinya : /Sesungguhnya Allah menyuruh kamu menyampaikan amanah
kepada yang berhak menerimanya#1 7#S# an-:isa: 9B!#
Artinya : /(ai orang-orang yang beriman" janganlah kamu menghianati
Allah dan +asul-:ya dan janganlah kamu menghianati amanah-amanah yang
diper%ayakan kepadamu" sedang kamu mengetahui#1 7#S# al-Anfal: 2A!#
,ari +ua a-a! !er0ebu! +a(a! +i (aami ba*a manu0ia< 0elain +a(a! berlaku
!i+ak jujur !era+a( +irin-a +an 9rang lain< akan berlaku !i+ak jujur juga ke(a+a
Alla +an Ra0ul-;-a. Mak0u+ +ari ke!i+akjujuran ke(a+a Alla +an Ra0ul-;-a
a+ala !i+ak memenui (erin!a mereka. ,engan +emikian< 0u+a jela0 ba*a
kejujuran +alam memeliara amana meru(akan 0ala 0a!u (erin!a Alla +an
+i(an+ang 0ebagai 0ala 0a!u kebajikan bagi 9rang -ang beriman.
8ujur a+ala 0ika( -ang !i+ak mu+a +ilakukan jika a!i !i+ak benar-benar
ber0i. ;amun 0a-angn-a 0ifa! -ang luur ini belakangan 0anga! jarang ki!a !emui<
kejujuran 0ekarang ini menja+i barang langka. Saa! ini ki!a membu!ukan !ela+an
-ang jujur< !ela+an -ang bi0a +iberi amana uma! +an menjalankan amana -ang
+iberikan +engan jujur +an 0ebaik-baikn-a. ,an !ela+an -ang (aling baik< -ang (a!u!
+ic9n!9 kejujurann-a a+ala manu0ia (aling u!ama -ai!u Ra0ululla 0a*. /ejujuran
a+ala (eria0an Ra0ululla 0a*. +an 9rang-9rang -ang berilmu.
23 Ber+erilaku >ujur dalam kehidu+an
/ejujuran meru(akan 0ifa! u!ama +an kunci +alam ubungan a(a(un< 0e(er!i
(er0aaba!an< (ercin!aan< (ekerjaan +an !eru!ama +alam (en+i+ikan. Semua 9rang
men+ambakan a+an-a 0ifa! jujur (a+a +irin-a< *alau(un ia 0ering melakukan 0ua!u
al -ang !i+ak jujur. /a!a jujur a+ala 0ebua ungka(an -ang 0ering kali ki!a +engar
+an menja+i (embicaraan. Akan !e!a(i< bi0a ja+i (embicaraan !er0ebu! an-a
mencaku( 0i0i luarn-a 0aja +an belum men-en!u (embaa0an in!i +ari makna jujur
4#
i!u 0en+iri. /ejujuran meru(akan al -ang berkai!an +engan ban-ak ma0ala
kei0laman< baik i!u aki+a< aklak a!au(un muamala$ +i mana -ang !erakir ini
memiliki ban-ak cabang< 0e(er!i ma0ala jual-beli< u!ang-(iu!ang< 0um(a< +an
0ebagain-a.
Bebera(a al +alam kei+u(an 0eari-ari -ang berkai!an +engan kejujuran
0ebagai beriku! :
a. 8ujur +alam kei+u(an 0eari-ari$ meru(akan anjuran +ari Alla +an Ra0uln-a.
,alam Al Quran 0ura! Al Mai+a a-a! 11# Alla menerangkan ke+u+ukan 9rang-9rang
jujur :
Artinya : /Allah berfirman" ?ni adalah suatu hari yang bermanfa5at bagi orang-orang
yang benar atas kebenaran mereka# .agi mereka surga yang dibawahnya mengalir
sungai-sungai@ mereka kekal di dalamnya selama-lamanya@ Allah ridha terhadap
mereka dan merekapun ridha terhadap-:ya ?tulah keberuntungan yang paling besar/#
7S# Al &aidah : 228!
Begi!u juga 0ecara gamblang Ra0ululla men-a!akan +engan 0ab+an-a :
?5ajib a!a0 kalian un!uk jujur< 0ebab jujur i!u akan memba*a kebaikan< +an kebaikan
akan menunjukkan jalan ke 09rga< begi!u (ula 0e0e9rang 0enan!ia0a jujur +an
mem(era!ikan kejujuran< 0eingga akan !ermak!ub +i 0i0i Alla a!a0 kejujurann-a.
Sebalikn-a< janganla ber+u0!a< 0ebab +u0!a akan mengara (a+a kejaa!an< +an
kejaa!an akan membe*a ke neraka< 0e0e9rang -ang 0enan!ia0a ber+u0!a< +an
mem(era!ikan ke+u0!aann-a< 0eingga !erca!a! +i 0i0i Alla 0ebagai (en+u0!a@ =)R.
Bukari-Mu0lim +ari 4bnu Ma0u+>
b. /ejujuran +an keb99ngan +alam kei+u(an (9li!ik$
A+a a+i!0 -ang men-a!akan +engan !ega0 ba*a Ra0ululla 0a*. ber0ab+a:
?A+a !iga kri!eria manu0ia -ang !i+ak +ilia! +an +i0ucikan Alla 0*!. +i ari akira!
bakan bagi mereka men+a(a! a+Bab -ang (e+i< -ai!u :
1. Arang 0u+a !ua -ang berBina<
2. :emim(in -ang ber+u0!a< +an
&. Arang 09mb9ng.
A+a(un keb99ngan -ang +i(erb9lekan +alam kai!an un!uk kegia!an ber(9li!ik<
a(abila keb99ngan i!u bi0a mere+am keribu!an 090ial agar !i+ak !erja+i (er(ecaan.
50
,alam al ini Ra0ululla 0a*. memberi keringanan 0e(er!i +alam a+i0 +ari 2mmi
/al!09um: ?Sa-a !i+ak men+engar Ra0ululla 0a*. memberi keringanan (a+a 0ua!u
keb99ngan kecuali !iga ma0ala:
1. Se0e9rang -ang membicarakan ma0ala +engan mak0u+ menga+akan
(erbaikan =40la>$
2. Se0e9rang membicarakan ma0ala (a+a 0aa! k9nflik (erang =agar 0elama!>< +an
&. Se0e9rang -ang mera-u i0!rin-a begi!u juga i0!ri mera-u 0uami.=)R. Mu0lim>
A+a juga a+i!0 -ang men-a!akan< Ra0ululla 0a*. ber0ab+a:
/.ukanlah pendusta orang yang ingin melerai konflik sesama" hingga orang tersebut
berkata: semoga baik dan menjadi baik1 (+# &utafaq Alaih!
Begi!ula ba!a0 kejujuran +an keb99ngan 0ecara +a0ar -ang berkai!an +engan
ke0earian +an (9li!ik. ,an 0u+a jela0 ba*a !ujuan +ari ke+uan-a a+ala un!uk
0ebua ke+amaian
.
E3 <s&ah Hasanah
>ujur menyadarkan ahli maksiat
,i!uli0kan +alam 0ua!u ki0a !en!ang 0aaba! Ra0ululla SA5 -ang mengaku
(un-a kebia0aan mabuk< ju+i< Bina +an 0ifa! jelek lainn-a. 4a memin!a ke(a+a Ra0ululla
0a!u (e!ua agar bi0a ja+i mu0lim -ang 0ali. Ra0ululla (un ber0ab+a< ?/amu jangan
berb99ng@. Ialu 9rang !er0ebu! berka!a< ?an-a i!uka< -a Ra0ululla@. ?Oa<
lak0anakanla< nan!i +a!ang lagi ke 0a-a@ ka!a Ra0ul. Selanju!n-a< ke!ika ingin
melakukan ju+i< +ia bergumam +alam a!in-a< ?kalau aku melakukan kebia0aan i!u< +an
Ra0ululla ber!an-a ke(a+aku< bagaimana nan!i aku menja*abn-a< 0emen!ara !i+ak
b9le berb99ng@. Akirn-a (erbua!an i!u !i+ak !erulang lagi< 0e!ia( +ia menginga! (e0an
Ra0ululla. .fekn-a< bukan 0aja !ela mengen!ikan kebia0aan ju+i< !a(i 0emua
(erbua!an !ercela -ang bia0a +ia lakukan. Ie*a! bebera(a ari< Ra0ulula ber!emu
+engann-a +an ber!an-a< ?A(aka kamu ma0i melakukan (erbua!an !ercela -ang (erna
kamu ceri!akan7@. Arang i!u menja*ab< ?Semuan-a 0u+a 0a-a !inggalkan -a
Ra0ululla@. ?/ena(a7@< lanju! Ra0ul. ,engan en!eng 9rang i!u menja*ab ?Se!ia( kali
0a-a ingin melakukann-a< 0a-a +ilan+a kebingungan !en!ang ja*abann-a kalau engkau
!an-a< (a+aal engkau men-uru 0a-a un!uk !i+ak b99ng@.
51
D3 Dangkuman
1. 8ujur +a(a! +iar!ikan bi0a menjaga amana +an meru(akan 0ala 0a!u 0ifa! manu0ia
-ang mulia< 9rang -ang memiliki 0ifa! jujur bia0an-a! men+a(a! ke(erca-aan +ari
9rang lain.
2. /ejujuran a+ala (eria0an 9rang berbu+i mulia +an 9rang -ang berilmu. Ale 0ebab
i!u< 0ifa! jujur 0anga! +ianjurkan un!uk +imiliki 0e!ia( uma! Ra0ululla 0a*
&. 8ujur +alam kei+u(an 0eari-ari$ meru(akan anjuran +ari Alla +an Ra0uln-a
". /eb99ngan -ang +i(erb9lekan +alam kai!an un!uk kegia!an ber(9li!ik< -ai!u
a(abila keb99ngan i!u bi0a mere+am keribu!an 090ial agar !i+ak !erja+i (er(ecaan.
M. :erilaku jujur +a(a! men-a+arkan 0e9rang -ang bia0a melakukun (erbua!an mak0ia!.
F3 <ji Kom+etensi
Pilihlah jawaban yang paling tepat !
1. Secara e!im9l9gi jujur mengan+ung ar!i L .
a. ikla0
b. benar
c. luru0
+. !egak
e. baik
2. ,alam kei+u(an 0eari-ari 0ika( jujur berkai!an era! +engan 9rang -ang menja+i (emim(in
0ua!u kel9m(9k< -ai!u berubungan +engan L .
a. 'ara menja+i (emim(in
b. Mengemban amana
c. Mem(erlakukan 9rang lain
+. Memanfaa!kan kel9m(9k
e. Membua! (r9gram kel9m(9k
&. Sala 0a!u ciri 9rang -ang jujur$ jika men+a(a! !uga0 maka L .
a. men9lak
b. bekerja0ama
c. ber!anggungja*ab
+. menun+a melak0anakann-a
e. ber+iam +iri
". Sebagai 0e9rang mu0lim ki!a mengerjakan 0ala! lima *ak!u +engan 0unggu-0unggu 0e0uai
+engan !un!unan. Sika( !er0ebu! menunjukkan (erilaku jujur !era+a( L .
a. Alla
52
b. Ra0ul
c. ,iri 0en+iri
+. Arang lain
e. ma0-araka!
M. :ara Ra0ul Alla +alam men-am(aikan ri0ala ke(a+a uma!n-a +i lan+a0i +engan 0ifa! jujur
0eingga ban-ak -ang mem(erca-ain-a. Sifa! (a+a Ra0ul -ang berar!i jujur a+ala L .
a. 1a!ana
b. 6ablig
c. Amana
+. Si+iC
e. )afa+a
N. :era!ikan Al Quran Sura! An ;i0a : 1N" +iba*a ini :
'9n!9 (erilaku -ang 0e0uai +engan a-a! +ia!a0 a+ala L .
a. Sabar menga+a(i mu0iba +an c9baan.
b. Berbak!i ke(a+a ke+ua 9rang !ua.
c. Berk9rban +emi anak +an i0!ri
+. Berik!iar +alam menca(ai ci!a-ci!a.
e. Bijak0ana ke!ika menja+i (emim(in.
7. Sekarang (erilaku jujur meru(akan 0e0ua!u -ang maal +an langka karena manu0ia +alam
mengerjakan 0ua!u (ekerjaan umumn-a ber!ujuan memenui ke(ua0an fi0ik/+9iri-a. Sika(
jujur (a+a (elajar -ang benar a+ala L .
a. Mengerjakan 09al ulangan 0ecara man+iri< !i+ak !aku! men+a(a! a0il buruk
b. Men9l9ng !eman ke!ika ulangan 0ebagai *uju+ ke0e!iaka*anan
c. Mela(9rkan !eman -ang n-9n!ek ke(a+a (enga*a0 agar men+a(a! 0ank0i
+. Mem(er0ia(kan +iri 0ea+an-a karena -akin +engan (er!9l9ngan Alla
e. Mengangga( ulangan !i+ak (en!ing karena meru(akan uru0an +unia*i
8. Arang -ang +iia0i +engan kejujuran< 9rang lain akan mera0akan kebaikan +arin-a. Sebagaimana
+alam a+i!0< (erbua!an -ang +ilan+a0i 0ika( jujur akan melairkan L
a. keajaiban
b. kebijak0anaan
c. kebaikan
+. kema0laa!an
53
e. keni0ca-aan
#. Sika( jujur mu!lak +i bu!ukan +alam i+u( berma0-araka!< namun +alam 0i!ua0i !er!en!u b99ng
+i(erb9lekan. S-ara! b99ng +ib9lekan a+ala L .
a. 2n!uk mencega (ermainan
b. 2n!uk manca(ai kemenangan
c. 2n!uk memegang (rin0i(
+. 2n!uk men-elama!kan +iri
e. 2n!uk mencega (ermu0uan.
1%. Se9rang -ang memegang !egu 0ika( jujur +alam (erbua!an maka +alam i+un-a akan !era0a
!enang. )al ini !erja+i karena 0ika( jujur 0anga! +i(engarui 9le L .
a. Si!ua0i +an k9n+i0i ma0-araka!
b. 6ekanan +ari 9rang lain
c. :erin!a 9rang -ang lebi !ua
+. /ebijak0anaan (emim(in
e. /e!ulu0an a!i +iri 0en+iri
Jawablah pertanyaan-pertanyaan berikut dengan benar dan tepat!
1. 8ela0kan (enger!ian jujur +alam bi+ang (en+i+ikan!
2. /emukakan keun!ungan 9rang -ang memiliki kejujuran +alam i+u( 0eari-ari!
&. Bagaimanaka cara 0e0e9rang +a(a! menanamkan 0ifa! jujur (a+a +iri 0en+iri7
". 8ela0kan (engaru -ang menja+ikan 0e0e9rang !i+ek jujur!
M. 8ela0kan ikma kejujuran bagi +iri 0en+iri +an 9rang lain!
DAG"AD P<$"AKA
1. Al Buk9ri< Al 4mam. Shahih .ukhari. Suraba-a: :6. Al A0ri-a< 1#82.
2. Ab+ul Maji+ )a0-im. Syarah +iyadushalihin. Suraba-a: :u0!aka 4lmu< 1#8M.
&. ,e(ar!emen Agama R4. Alqur5an dan ;erjemah. 8akar!a: 'R. ;ala+ana< 2%%".
". Al DaBali< Al 4mam. At ;ijan fi Syu5bil ?man. S9l9: Al Makmuri-a
M. Arifin< ).M. ?lmu *endidikan ?slam suatu ;injauan ;eoritis dan *raktis. 8akar!a: Bumi
Ak0ara< 1##1.
N. Muji+< Ab+ul. Ou0uf Mu+Bakir. :uansa-nuansa *sikologi ?slam. 8akar!a: Raja*ali (re00<
2%%1
7. !!(://kamu0baa0ain+9ne0ia.9rg/
54
S2MB.R )2/2M 4SIAM
:e!a /9n0e(
55
:ernaka an+a mera0akan +alam i+u( ini be!a(a in+an-a +ia!ur 9le
0-aria! 40lam 7 c9ba ra0akan
!erlebi +aulu be!a(a baagian-a 0e9rang mu0lim
i+u( +i ba*a naungan agama
!erakir. Seluru (an+uan kei+u(an !er!uang +alam Al Quran. 4nila
A
B
Mari Renungkan
RRenungkanMem
baca !
. A! HA"#T$
%. A! Q&'A(
). #*T#HA"
$&M+,' H&-&M
#$!AM
-edudukan .
/un0si Al
1en0ertian
Al Quran
-edudukan .
/un0si Al
1en0ertian
Al Hadits
-edudukan .
/un0si #jtihad
1en0ertian
i|thad
56
0umber kebaagiaan akiki +ari (enci(!a 0eluru alam 0eme0!a +an i0in-a< !erma0uk manu0ia. 6a(i
0a-angn-a ma0i ban-ak 9rang mencari kebaagian -ang an-a ke+unia*ian 0aja -ang 0ifa!n-a
0emen!ara .
40lam ar!in-a +amai< maka ke+amaian +i a!i akan +ica(ai +engan memeluk 40lam 0e(enu
a!i. Mereka -ang !i+ak (erna mera0akan nikma!n-a +alam naungan 40lam ini karena meman+ang
40lam 0ebela ma!a. :a+aal be!a(a in+an-a arm9ni alam +engan manu0ia +alam beriba+a ke(a+a-
;-a. Ma!aari 0u+a berju!a !aun mengab+i ke(a+a Maa :enci(!a +engan !erbi! +i !imur +an
!enggelam +i Bara!. Ma!aari ma0i menemani 0e!ia( maluk 0e!ia( ari. ,ia !i+ak (erna ab0en.
/e0e!iaan maluk -ang naman-a ma!aari ini menimbulkan ra0a 0-ukur akan +iri +alam mera0akan
nikma! beriba+a ke(a+a ;-a.
Saa! 0uju+ +alam 0ala! !era0a 0ekali 0-a+un-a +alam (a-ung kein+aan (eriba+aan 40lam
0e!ia( ari. ;amun !en!u 0aja ra0a baagia ini +a(a! +irengku bagi mereka -ang (erca-a 0e(enun-a
akan i0i +ari (an+uan i+u( 40lam Bukanka Alla S56 0en+iri 0u+a meri+ai ,inul 40lam 0ebagai
0ebua (an+uan ki!a. Renungkanla ba*a ,Ba! Oang Menci(!akan ki!a 0emua 0u+a memberikan
0ebua (an+uan -ang 0u+a +ianugrakan +engan lengka( lalu menga(a ki!a ma0i kebingungan7
/i!a ra0akan bagaimana Maa Raman Alla +engan a-a! beriku!.

Ar!in-a : Sesungguhnya agama yang diridhai! disisi Allah hanyalah ?slam# tiada berselisih
orang-orang yang telah diberi Al 4itabE2B8F ke%uali sesudah datang pengetahuan
kepada mereka" karena kedengkian yang ada! di antara mereka# .arangsiapa yang
kafir terhadap ayat-ayat Allah &aka Sesungguhnya Allah sangat %epat hisab-:ya#
8ika kein+aan 40lam belum +ira0akan +alam a!i< maka (erlu ki!a renungkan a(aka a!i ini
0u+a kering< a(aka a!i ini !ak (erna +iba0u +engan a-a!-a-a!-;-a. A(aka a!i ini !ela kera0<
!i+ak lulu +engan lan!unan firman-;-a -ang ja+i (an+uan ki!a 0eari-a!i.40lam akan menja+ikan
in+a +iri ki!a< menja+ikan in+a kei+u(an ki!a< menja+ikan in+a 0emua langka ke +e(an ki!a.
Penddkan Agama Isam dan Bud Pekert SMA Keas X B
engertian dan *dudukan A&
uran Renungkan
RRenungkanMembaca !
57
,alam (ene!a(an ukum +alam 40lam aru0 +ilan+a0i +engan (ijakan a!au ala0an -ang +i0ebu!
+engan 0umber ukum< 0umber ukum -ang +imak0u+ -ai!u Al Quran +an a0 0unna. ;amun
a+akalan-a !imbul (erma0alaan-(erma0alaan baru -ang !imbul akiba! berkembangn-a jaman< 9le
karena i!u +ibu!ukan 0e0ua!u -ang +a(a! +ija+ikan (ijakan un!uk mene!a(kan ukum (erkara
!er0ebu!. ,engan +i+a0ari 9le a+i!0 ;abi< (ara ulama berij!ia+ +an men-u0un 0i0!ema!ika i0!inba!
ukum.
Marila ki!a (era!ikan a-a! Al Quran beriku! ini:
Artinya 2 Hai oran0-oran0 yan0 3eriman4 taatilah Allah dan taatilah 'asul ((ya)4
dan ulil amri di antara kamu. kemudian jika kamu 3erlainan 1enda5at
tentan0 sesuatu4 Maka kem3alikanlah ia ke5ada Allah (Al Quran) dan
'asul (sunnahnya)4 jika kamu 3enar-3enar 3eriman ke5ada Allah dan
hari kemudian. yan0 demikian itu le3ih utama (3a0imu) dan le3ih 3aik
aki3atnya
Marila ki!a ama!i +ial9g beriku! ini
58
Artinya: 4etika :abi mengutus Sahabat &uadz bin 0abal ke 6aman sebagai hakim :abi bertanya:
.agaimana %ara kamu menghukumi suatu masalah hukum) &uadz menjawab: Saya akan
putuskan dengan 7uran# :abi bertanya: Apabila tidak kamu temukan dalam 7uran) &uadz
menjawab: $engan sunnah +asulullah# :abi bertanya: 4alau tidak kamu temukan) &uadz
menjawab: Saya akan berijtihad dengan pendapat saya dan tidak akan melihat ke lainnya#
&uadz berkata: Galu :abi memukul dadaku dan bersabda: Segala puji bagi Allah yang
telah memberi pertolongan pada utusannya +asulullah karena :abi menyukai sikap &uadz#
1. :enger!ian Al Quran
Secara Baa0a =.!im9l9gi>
Meru(akan ma0+ar =ka!a ben+a> +ari ka!a kerja Q9r9-a =STU> -ang bermakna -ang ar!in-a
membaca .
Secara S-aria! =6ermin9l9gi>
A+ala /alam Alla !aala -ang +i!urunkan ke(a+a Ra0ul +an (enu!u( (ara ;abi-;-a<
Muamma+ 0allallaau Ealaii *a0allam< +ia*ali +engan 0ura! al-1a!ia +an +iakiri
+engan 0ura! an-;aa0.
2n!uk i!u 0imak (ula a-a!-a-a! beriku! ini:
Artinya : /Sesungguhnya 4ami telah menurunkan al-7ur5an kepadamu hai &uhammad!
dengan berangsur-angsur#1 al-?nsaan:2H!
Arinya : /Sesungguhnya 4ami menurunkannya berupa al-7ur5an dengan berbahasa
Arab" agar kamu memahaminya#1 6usuf:2!
Alla !aala !ela menjaga al-Quran -ang agung ini +ari u(a-a meruba<
menamba< mengurangi a!au (un menggan!ikann-a. ,ia !aala !ela menjamin akan
menjagan-a 0ebagaimana +alam firman-;-a<
Ar!in-a :/Sesungguhnya 4ami-lah yang menunkan al-7ur5an dan sesungguhnya
4ami benr-benar memeliharanya#1 al-(ijr:8!
5#
A+a(un nama-nama Al Quran a+ala 0ebagai beriku! :
;% ;AMA AI Q2RA; /.6.RA;DA;
1
Al Kitab
=buku>
4itab Al-7ur-an! ini tidak ada keraguan
padanya@ petunjuk bagi mereka yang bertaqwa
=QS. Al-BaCara V2W:2>
2
Al:GurHan
=pembeda benar salah>
&aha su%i Allah yang telah menurunkan Al-
Iurqaan Al-7ur-an! kepada hamba-:ya" agar
dia menjadi pemberi peringatan kepada seluruh
alam# =QS. Al 1urCaan V2MW:1>
&
AdI:DIikr
=pemberi peringatan>
Sesungguhnya 4ami-lah yang menurunkan Adz-
$zikr Al-7ur-an!" dan sesungguhnya 4ami
benar-benar memeliharanya# =QS. Al )ijr
V1MW:#>
"
Al:au;idhah
=pelajaran/nasihat>
(ai manusia" sesungguhnya telah datang
kepadamu pelajaran dari ;uhanmu dan
penyembuh bagi penyakit-penyakit yang
berada! dalam dada dan petunjuk serta rahmat
bagi orang-orang yang beriman# =QS. Ounu0
V1%W:M7>
M
Asy:$yifa;
=obat/penyembuh>
kepadamu pelajaran dari ;uhanmu dan
penyembuh bagi penyakit-penyakit yang
berada! dalam dada dan petunjuk serta rahmat
bagi orang-orang yang beriman# =QS. Ounu0
V1%W:M7>
N
Al:Hukm
=peraturan/hukum>
$an demikianlah" 4ami telah menurunkan Al-
7ur-an itu sebagai peraturan yang benar!
dalam bahasa Arab# $an seandainya kamu
mengikuti hawa nafsu mereka setelah datang
pengetahuan kepadamu" maka sekali-kali tidak
ada pelindung dan pemelihara bagimu
60
terhadap siksa! Allah# 7S# Ar +a-d E2HF:HA!
7
Al:Hikmah
=kebijaksanaan>
?tulah sebagian hikmah yang diwahyukan
;uhanmu kepadamu# $an janganlah kamu
mengadakan tuhan yang lain di samping Allah"
yang menyebabkan kamu dilemparkan ke
dalam neraka dalam keadaan ter%ela lagi
dijauhkan dari rahmat Allah!# =QS. Al 40raaG
V17W:&#>
8
Al:Huda
=petunjuk>
$an sesungguhnya kami tatkala mendengar
petunjuk Al-7ur-an!" kami beriman kepadanya#
.arangsiapa beriman kepada ;uhannya" maka
ia tidak takut akan pengurangan pahala dan
tidak takut pula! akan penambahan dosa dan
kesalahan# =QS. Al 8in V72W:1&>
#
At:"anIil
=yang diturunkan>
$an sesungguhnya Al 7uran ini benar-benar
diturunkan oleh ;uhan semesta alam" QS. A0-
S-uaraa V2NW:1#2>
1%
Ar:Dahmat
=karunia>
$an sesungguhnya Al 7ur-an itu benar-benar
menjadi petunjuk dan rahmat bagi orang-orang
yang beriman# =QS. An ;aml V27W:77>
11
Ar:Duh
=ruh>
$an demikianlah 4ami wahyukan kepadamu
ruh Al-7ur-an! dengan perintah 4ami#
Sebelumnya kamu tidaklah mengetahui apakah
Al 4itab Al-7ur-an! dan tidak pula mengetahui
apakah iman itu" tetapi 4ami menjadikan Al-
7ur-an itu %ahaya" yang 4ami tunjuki dengan
dia siapa yang kami kehendaki di antara
hamba-hamba 4ami# $an sesungguhnya kamu
benar-benar memberi petunjuk kepada jalan
yang lurus# =QS. A0- S-uura V"2W:M2>
61
12
Al:Bayan
=penerang>
Al-7ur-an! ini adalah penerangan bagi
seluruh manusia" dan petunjuk serta pelajaran
bagi orang-orang yang bertakwa# =QS. Ali
4mran V&W:1&8>
1&
Al:Kalam
=u%apan/firman>
$an jika seorang di antara orang-orang
musyrikin itu meminta perlindungan kepadamu"
maka lindungilah ia supaya ia sempat
mendengar firman Allah" kemudian
antarkanlah ia ketempat yang aman baginya#
$emikian itu disebabkan mereka kaum yang
tidak mengetahui# =QS. A! 6auba V#W:N>
1"
Al:Busyra
=kabar gembira>
4atakanlah: <+uhul 7udus 0ibril! menurunkan
Al-7ur-an itu dari ;uhanmu dengan benar"
untuk meneguhkan hati! orang-orang yang
telah beriman" dan menjadi petunjuk serta
kabar gembira bagi orang-orang yang
berserah diri kepada Allah!<. =QS. An ;al
V1NW:1%2>
1M
An:'ur =%ahaya>
kepadamu bukti kebenaran dari ;uhanmu#
&uhammad dengan mukjizatnya! dan telah
4ami turunkan kepadamu %ahaya yang terang
benderang# =Al-QurGan>. =QS. An ;i0aaG
V"W:17">
1N
Al:Basha;ir
=pedoman>
Al-7ur-an ini adalah pedoman bagi manusia"
petunjuk dan rahmat bagi kaum yang meyakini#
=QS. Al 8aa!0i-a V"MW:2%>
17
Al:Balagh
=penyampaian/kabar>
Al-7ur-an! ini adalah kabar yang sempurna
bagi manusia" dan supaya mereka diberi
peringatan dengan-:ya" dan supaya mereka
mengetahui bahwasanya $ia adalah ;uhan
6ang &aha >sa dan agar orang-orang yang
berakal mengambil pelajaran# =QS. 4braim
62
V1"W:M2>
18
Al:6aul
=perkataan/u%apan>
$an sesungguhnya telah 4ami turunkan
berturut-turut perkataan ini Al-7ur-an! kepada
mereka agar mereka mendapat pelajaran# =QS.
Al Qa0a0 V28W:M1>
23 Kedudukan dan Gungsi Al 6ur?an
Al-Quran 0ebagai ki!ab Alla S56 menem(a!i (90i0i 0ebagai 0umber (er!ama +an
u!ama +ari 0eluru ajaran 40lam<baik -ang menga!ur ubungan manu0ia +engan +irin-a
0en+iri<ubungan manu0ia +engan Alla S56<ubungan manu0ia +engan 0e0aman-a<+an
ubungan manu0ia +engan alam. A+a(un fung0in-a a+ala< 0ebagai (e!unjuk a!au (e+9man
bagi uma! manu0ia +alam menca(ai kebaagiaan i+u( +i +unia +an +i akira!.
'9ba (era!ikan juga 9le an+a a-a! beriku! :
Artinya : Sesungguhnya 4ami telah menurunkan kitab kepadamu dengan membawa
kebenaran" supaya kamu mengadili antara manusia dengan apa yang telah
Allah wahyukan kepadamu" dan janganlah kamu menjadi penantang
orang yang tidak bersalah!" karena membela! orang-orang yang khianat
A3 Pengertian dan kedudukan Al Hadits
1. :enegr!ian Al )a+i!0
Secara baa0a =>timologi! a+i!0 bera0al +ari baa0a Arab -ang ar!in-a baru<!i+ak lama< Secara
0-aria! =!ermin9l9gi> a+ala 0egala !ingka laku nabi Muamma+ SA5 baik beru(a uca(an<
=Cauli-a> (erbua!an =1ili-a> mau(un ke!e!a(an =!aCriri-a >.
2. /e+u+ukan +an 1ung0i Al )a+i!0
'9ba 0imak 9le an+a a-a! Al Quran +an )a+i!0 beriku! ini :
Ar!in-a : J dan apa yang diberikan rasul kepadamu maka terimalah" dan apa yang
dilarangnya bagimu tinggalkanlah
63
Artinya: Aku meninggalkan dua perkara untukmu sekalian" kalian tidak akan sesat
selama kalian berpegang kepada keduanya yaitu 4itabullah Al 7ur5an! dan
Sunnah +asulallah SA, Al (adits !
A+a(un fung0i )a+i!0 !era+a( Al Quran a+ala :
a. Mem(erkua! ukum-ukum -ang +i!en!ukan 9le Al Quran 0eingga ke+ua-+uan-a
=Al Quran +an Al )a+i!0 > menja+i 0umber ukum
'9n!9< Alla S56 +alam Al Quran menjela0kan un!uk menjaui (erka!aan +u0!a
/emu+ian Al )a+i!0 mengua!kan a!a0 !er0ebu! 0ebagai beriku! :
Artinya: ingatlah akau menjelaskan untuk tentang dosa-dosa yang paling besar# )
para sahabat menjawab betul ya +osulallah# .eliau meneruskan
perkataannya" syrik kepada Allah" durhaka kepada keuda orang tua"
seraya bangkit dari sandarannya seraya meneruskan perkataannya" awas
jauhilah perkataan dusta#
b. Menjela0kan !era+a( a-a!-a-a! Al Quran -ang ma0i ber0ifa! umum mi0aln-a a-a!
!en!ang aramn-a bangkai -ang Alla jela0kan +alam Quran 0ura! Al Mai+a a-a! &
Ar!in-a : ,iaramkan bagimu =memakan> bangkai< +ara< +aging babi< =+aging
e*an> -ang +i0embeli a!a0 nama 0elain Alla
/emu+ian +alam 0ebua )+i!0 Ra0ulalla menjela0kan:
Artinya: $ihalalkan bagi kita dua ma%am bangkai dan dua ma%am darah# Adapun
dua ma%am bangkai adalah ikan dan belalang" sedangkan dua ma%am
darah adalah" hati dan limpa ibnu majah dan hakim !
c. Mene!a(kan ukum baru a!au a!uran-a!uran -ang !i+ak !er+a(a! +alam Al Quran
64
)ukum -ang meru(akan (r9+uk a+i!0/0unna -ang !i+ak +i!unjukan 9le al-Quran
an!ara lain mencuci bejana -ang +ijila! anjing +engan mencucin-a 0eban-ak !uju kali
0ala 0a!un-a +engan !ana.
&. :enger!ian</e+u+ukan<+an 1ung0i 4j!ia+
a. :enger!ian 4j!ia+
Secara baa0a =e!im9l9gi> ka!a ij!ia+ bera0al +ari baa0a Arab -ang ka!a kerjan-a
?jaa+a@<-ang ar!in-a beru0aa +engan 0unggu-0unggu.
Secara 0-ari =!ermin9l9g-> a+ala mengerakan u(a-a 0eriu0 un!uk melakukana
(engambilan ukum 0-aria +ari +alil-+alil 0-aria. A!au u(a-a -ang 0unggu-0unggu un!uk
mengu0aakan (r9+uk ukum 0-aria baik -ang aCli-a a!au naCli-a ber+a0arkan 0umber-
0umber -ang 0u+a !e!a( 0e(er!i Al Quran< a+i!0< ijmak< Ci-a0 +an lain-lain
.b /e+u+ukan +an fung0i ij!ia+
4j!ia+ menem(a!i ke+u+ukan 0ebagai 0umber ukum 40lam 0e!ela Al-Quran +an )a+i!0.
,aliln-a a+ala
1. QS An-;al 1N:"& +an Al-Anbi-aG 21:7

Artinya: : maka bertanyalah kepada orang yang mempunyai pengetahuan jika
kamu tidak mengetahui
2. )a+i!0 mu!!afaC alai =Bukari Mu0lim> +an Ama+
Artinya: Apabila seorang hakim membuat keputusan apabila dia berijtihad dan benar
maka dia mendapat dua pahala apabila salah maka ia mendapat satu pahala#
&. )a+i!0 ri*a-a! Ama+< Abu ,au+ +an 6irmi+Bi !en!ang +ial9g an!ara nabi Muamma+
SA5 +engan Mua+B bin 8abbal ke!ika akan +iu!u0 ja+ gubernu! +i Oaman
A+a(un fung0i ij!ia+< 1ung0i ij!ia+ iala un!uk mene!a(kan ukum 0e0ua!u<-ang !i+ak
+i!emukan +alil ukumn-a 0ecara (a0!i +i +alam Al-Quran +an )a+i0.
A+a(un ben!uk-ben!uk ij!ia+ an!ara lain a+ala
1. 4jma
65
a+ala ke0e(aka!an muj!ai+ !en!ang ukum 0-ara +ari 0ua!u (eri0!i*a 0e!ela
R90ul *afa!..Sebagai c9n!9 a+ala 0e!ela r90ul meninggal +i(erlukan (engangka!an
(enggan!i beliau -ang +i0ebu! +engan k9lifa. maka kaum mu0limin (a+a *ak!u i!u
0e(aka! mengangka! Abu Bakar 0ebagai k9lifa (er!ama.
2. Qia0
Cia0 a+ala mene!a(kan ukum 0ua!u keja+ian a!au (eri0!i*a -ang !i+ak a+a
+a0ar na0n-a +engan cara memban+ingkan +engan 0ua!u keja+ian -ang !ela +i!e!a(akan
ukumn-a ber+a0arkan na0 karena a+a (er0amaan illa!/0ifa! +ian!ara keja+ian a!au
(eri0!i*a i!u. '9n!9 nark9!ika +i Qia0kan +engan meminum kamar.
&. Ma0laa mur0ala
a+ala 0ua!u kema0laa!an +imana 0-ar$i !i+ak men0-aria!kan 0u!au ukum n!uk
mereali0ir kema0laa!an i!u +an !i+ak a+a +alil -ang menunjukkan a!a0 (engakuan-a a!au
(emba!alan-a.'9n!9 kema0laa!n -ang karenan-a (ara 0aaba! men0-aria!kan (enga+aan
(enjara< (ence!akan ma!a uang< (ene!a(an !ana (er!anian< memungu! (ajak.
". 2rf
Menuru! baa0a a+ala kebia0aan 0e+angkan menur! i0!ila 0e0ua!u -ang !ela
+ikenal 9rang ban-ak +an menja+i !ra+i0i mereka +an !en!un-a !ra+i0i +i0ini a+ala
kebia0aan -ang !i+ak +ilarang. '9n!9: 0aling (enger!ian manu0ia !era+a( jual beli
+engan cara 0aling memberikan !an(a a+an-a 0ig9! laf+li-a.
)ukum ij!ia+ a+ala *ajib bagi -ang mam(u +an memenui 0-ara! un!uk
melakukann-a. :ara ulama 0e(aka! ba*a ij!ia+ b9le +ilakukan 9le alin-a -ang
memenui (er0-ara!an keilmuan 0e9rang muj!ai+. Bebera(a (er0-ara!an keilmuan
0e9rang muj!ai+ -ang !er0ebu! +alam ki!ab-ki!ab u0ul a+ala 0ebagai beriku!:
1. 40lam< berakal 0ea!< +e*a0a =balig>.
2. Mengua0ai na0 =!ek0> Al-Quran -ang berkai!an +engan ukum -ang 0ering +i0ebu! a-a!
akam. 8umlan-a 0eki!ar M%% a-a!.
&. Menge!aui a+i!0-a+i!0 -ang !erkai! +engan ukum
". Menge!aui ma0ala ukum -ang 0u+a menja+i ijmak =ke0e(aka!an> ulama +an -ang
ma0i !erja+i kilaf/ik!ilaf =(erbe+aan> +i an!ara fuC9a =ulama fiCi>. 6ujuann-a agar
!i+ak mengeluarkan fa!*a -ang ber!en!angan +engan ijmak a!au mengaku ijmak (a+a
ukum -ang bukan ijmak a!au mengeluarkan (en+a(a! baru -ang belum !erja+i.
M. Menge!aui Ci-a0 karena Ci-a a+ala rujukan ij!ia+ +an a*al +ari (en+a(a!. +ari
Ci-a0 muncul (r9+uk ukum. Arang -ang !i+ak menge!aui Ci-a0 !i+ak memungkinkan
melakukan (engambilan ukum =in0!inb! al-ukmi>.
66
N. )aru0 mengua0ai baa0a Arab +an k9n!ek0 (embicaraann-a 0eingga +a(a!
membe+akan an!ara ukum-ukum -ang (emaamann-a aru0 merujuk (a+a baa0a<
0e(er!i kalam 0ari =!ek0 ek0(li0i!> +an !ek0 fak!ual =+Bairul kalam>< ringka0an
=mujmal> +an +e!ail< umum +an ku0u0< (enger!ian akika! +an majaB =kia0an>.
7. Menge!aui na0ik +an man0uk baik -ang !er+a(a! +alam Quran mau(un a+i!0
0eingg !i+ak membua! (r9+uk ukum ber+a0ar (a+a na0 =!ek0> -ang 0u+a
+iman0uk.
8. Menge!aui kea+aan (era*i a+i!0 +alam 0egi kekua!an +an kelemaann-a.
Membe+akan a+i!0 0ai +ari -ang +aif a!au mau+uG< -ang maCbul =+i!erima> +ari
-ang mar+u+ =!er!9lak>.
#. Memiliki kecer+a0an +an kemam(uan +alam bi+ang (engembilan ukum -ang
+ia0ilkan +ari (embelajaran +an (en+alaman +alam ma0ala +an 0!u+i ukum 0-aria.
1%. A+il. ,alam ar!i bukan fa0iC. 1a0iC a+ala 9rang -ang (erna melakukan +90a be0ar
a!au !eru0-meneru0 melakukan +90a kecil.
Bi+ang -ang +a(a! +iij!ia+i a+ala ukum 0-aria (rak!i0 -ang !i+ak !er+a(a!
ukum -ang (a0!i +alam Quran +an a+i!0. Se+angkan ma0ala -ang (a0!i !i+ak bera+a
+alam +9main ij!ia+ 0e(er!i *ajibn-a 0ala! +an jumla rakaa!n-a. ,an (erkara -ang
+iaramkan -ang 0u+a !e!a( ber+a0arkan +alil -ang (a0!i 0e(er!i aramn-a riba +an
membunu !an(a ak.
Bilal bin Raba a+ala 0e9rang lagi !9k9 0aaba! Ra0ululla S.A.5. -ang ke+ua (en!ingn-a
+alam menegakkan 0-iar 40lam. /i0a a!au(un ri*a-a! i+u(n-a 0ebelum +an 0e0u+a memeluk
agama 40lam a+ala meru(akan 0ua!u ki0a -ang ama! memilukan bagi kaum mu0limin -ang
menge!aui.
Beliau meru(akan 0ala 0e9rang 0aaba! Ra0ululla S.A.5. -ang (aling ra(a!. /emana 0aaja
Ra0ululla S.A.5. (ergi +ia !e!a( ber0ama +engann-a.
Bilal bin Raba (a+a a0aln-a a+ala 0e9rang amba ke(a+a 0aaba! karib Abu 8aal -ang
bernama 2mai-a bin /alaf. Menuru! ri*a-a!< 0e!ela 2mai-a menge!aui baa*a Bilal !ela
memeluk agama 40lam< 2mai-a !ela men-ik0an-a +engan cara -ang ama! kejam 0ekali.
:erna 0ua!u ke!ika beliau !ela +i+era +i !enga (a+ang (a0ir +alam kea+aan +i!elen!angkan
+engan ba+an -ang +i!elanjangkan. ,i !enga (a+ang (a0ir +an +i ba*a ke!erikan (ana0 ma!aari
C
A
B
,s"a- .asana-
Renungkan
RRenungkanMem
baca !
67
-ang membakar i!u beliau !ela +i(ukul 9le bebera(a 9rang !ukang (ukul +ari g9l9ngan kaum
Qurai0-. 6ujuan mereka berbua! begi!u iala agar Bilal kembali ke(a+a agama a0aln-a.
Ale kerana keimanan Bilal begi!u menebal< meereka !i+ak Berja-a menguba aki+an-a.
Sebalikn-a 0emakin eba! +ia +i0ik0a 0emakin galak +ia menginga!i Alla S.5.6. Sema0a +ia +i0ik0a
+ia !i+ak en!i-en!i men-ebu!: ? Aa+! Aa+!@
Semakin kua! 2mai-a men-ik0a +ia 0emakin galak+ia men-ebu! a-a! i!u.
Melia!kan Bilal ber0ika( !egu +engan (en+iriann-a< lan!a0 2mai-a menam(ar mukan-a
+an berka!a :@ )ei bu+ak jaa!< engkau benar-benar celaka< aku mau kau men-ebu! la!a +an uBBa.@
;amun +emikian< *alau(un +ia +i0ik0a +engan 0ebegi!u kejam akan !e!a(i (a+a Bilal i!u
an-ala meru(akan menambakan keimanan !era+a( agama -ang !ela +i-akinin-a i!u.
Se!ela melia!kan 0egala !in+akann-a !era+a( Bilal !i+ak men+a!angkan ke0an maka
2mai-a (un (ergi berjum(a +engan Abu 8aal. Se!iban-a +ia +i ruma Abu 8aal maka 2mai-a (un
bermuafaka! +engan n-a bagaimana en+ak menga!a0i ma0alan-a i!u.
2mai-a berka!a ke(a+a Abu 8aal: ? Iebi baik 0aja ki!a bunu bu+ak i!am i!u.@ ?4!u !i+ak
bijak.@ 8a*ab Abu 8aal. ? /alau membunu +ia berer!i ki!a lema +an kala. Arang akan menen!ang
ki!a 0ecara +iam-+iam<@ 0ambung Abu 8aal.
2mai-a berka!a lagi : : A(aka -ang (a!u! ki!a lakukan7@ ?/i!a 0ik0a +ia 0eingga +ia !i+ak
ber+a-a lagi<@ ka!a Abu 8aal memberi (en+a(a!.
2mai-a berka!a lagi@ ? Sam(ai bila +an bera(a lamaka ki!a aru0 men-ik0a +ia7@ ? Sam(ai
+ia kafir 0emula<@ ja*ab Abu 8aal bangga. 2mai-a !i+ak bera0a (ua0 a!i maka +ia berka!a lagi :@
Oa Abu 8aal< ki!a 0ebenarn-a ma0i ke!inggalan Baman kerena belum (erna aku lia! 0e9rang
manu0ia -ang begi!u 0abar menanggung (elbagai aBab +emi mem(er!aankan ke(erca-aann-a
0ebagaimana Bilal.@
2mai-a ber!an-a lagi: : A+aka cara lain -ang engkau fikir b9le membua!kan +ia menguba
(en+iriann-a7@ ?Begini<@ ka!a Abu 8aal memulakan (en+a(a!n-a.@ Bukanka ari ama! (ana0 0ekali<
ja+i (akaikan +ia +engan (akaian be0i kemu+ian ki!a jemurkan +ia +i !enga (a+ang (a0ir +i luar k9!a
Meka. Aku (erca-a bu+ak i!am i!u !i+ak akan +a(a! menaan ke(ana0an be0i +an caa-a ma!aari
-ang membakar i!u.@
2mai-a ber!an-a lagi@ A+aka (erbua!an ini akan bera0il7@ ?6en!u 0ekali aku (erca-a +an
-akin jika +ia men+engar rancangan ki!a ini !en!u +ia akan memin!a am(un +an +engan i!u 0u+a !en!u
+ia akan kembali ke(a+a agama a0aln-a<@ /a!a Abu 8aal +engan (enu -akin.
Se!ela 0egala rangcangan mereka 0ia( +ia!ur maka mereka (un menangka( Bilal +an
+i(akaikann-a +engan 0eelai baju be0i. /emu+ian mereka (un memba*a Bilal ke!enga (a+ang (a0ir
+engan kakin-a +iran!ai.
68
Se!iban-a +i !enga (a+ang (a0ir i!u mereka (un meninggalkan Bilal ke0e9rangan +iri +i
an!ara ba!u-ba!u (a+ang (a0ir i!u.
)ari i!u ama! (ana0 0ekali 0eingga !i+ak a+a 0e0ia(a(un -ang 0anggu( ber+iri lama +i ba*a
0inaran ma!aari (a+a ma0a i!u. Manakala (a+a malam arin-a (ula kea+aann-a ama! 0ejuk 0eingga
!era0a ke !ulang i!am.
ABab -ang +i!erima 9le Bilal !i+ak !er(eri 0aki!n-a. Bagaimana(un +ia !i+ak mengelu a!au
gen!ar menga+a(i 0egala (ercubaan -ang +i!eriman-a. )a!in-a bula!< +ia an-a ber+9a ke(a+a Alla
S.5.6. agar Alla S.5.6. mengua!kan imann-a +i 0am(ing mem99n ban!uan agar Alla S.5.6.
mele(a0kan +ia +ari aBab -ang !i+ak !er!anggung i!u.
/ee09kan arin-a Abu 8aal +an 2mai-a +a!ang menemui Bilal. ,alam a!i mereka ber+ua
men-angkakan !en!ula bilal akan ber0uju+ ke(a+a mereka memin!a am(un +an berjanji akan
menguba (egangann-a.
Sebaik 0aja 0-ai!an Qurai0- i!u ber0emuka +engan Bilal< 0emanga!n-a menja+i 0emakin ken!al
menga+a( 0egala kemungkinan +an kemaraann-a 0emakin melua(-lua( !era+a( ke+ua manu0ia i!u.
Abu 8aal men+eka!i Bilal lalu membi0ikan 0e0ua!u< ka!an-a: ? )ai Bilal< bagaimanaka
kea+aan engkau 0ekarang7@ /emu+ian Bilal menja*ab: ? Aa+! Aa+!@
Men+engar (erka!aan i!u< 0ecara !iba-!iba Abu 8aal menja+i mara. )a!in-a bera0a !erlalu
0aki! men+engar (erka!aan i!u< bagi +ia (erka!aan i!u 0e9la-9la racun bagin-a.
Ian!a0 +ia berka!a ke(a+a Bilal +engan geramn-a : ? )ei bu+ak i!am< a(aka kau ma0i
mau berkera0 +i a!a0 ke0e0a!an engkau ini.@
Abu 8aal mengamuk +an mera+ang 0e!ela Bilal !e!a( +engan (en+iriann-a. ,ia mencari-cari
+i 0ekelilingn-a kalau-kalau a+a ben+a -ang +a(a! +i (ergunakann-a un!uk membunu Bilal (a+a
ma0a i!u. /emu+ian +ia !ernam(ak 0eke!ul ba!u be0ar !i+ak jau +ari 0i!u< lan!a0 +ia 0er!a 2mai-a +an
juga (ara (engiku! -ang mengiringin mereka mengangka! ba!u be0ar i!u +an mele!akkann-a +i a!a0
+a+a Bilal bin Raba.
Se!ela ba!u i!u +ile!akkan +i a!a0 +a+an-a< Bilal mera0a !erlalu 0ukar un!uk bernafa0< !e!a(i
+alam a!in-a ma0i men-eru ? Aa+! Aa+!@
Abu 8aal< 2mai-a +an (ara (engiku!n-a mengugu! Bilal menga!akan baa*a +ia akan ma!i
!i+ak lama lagi. Mereka ber09rak-09rak melia! kea+aan Bilal 0emakin (a-a un!uk bernafa0 +an
0emakin (erlaan (ula 0uaran-a men-ebu! ? Aa+! Aa+.@ Akan !e!a(i gerak bibirn-a ma0i belum
beren!i +ari men-ebu! (erka!aan i!u.
Segala ara(an Abu 8aal un!uk melia! Bilal mem99n am(un +an balik ke agama a0al
mele0e! 0ama 0ekali. Bakan bibir Bilal !i+ak en!i-en!i men-ebu! ?Aa+! Aa+@ mala a+akalan-a
ke+engaran +ia ber+9a ke(a+a Alla S.5.6. < ka!an-a ? Oa Alla< 0ekiran-a mereka mau membunu
6#
aku agar aku men-eku!ukan 6uan Ar Raman maka biarla aku ma!i< +ari(a+a men-eku!ukan
6uan. Aku !i+ak !aku! ma!i< aku !i+ak !aku! ma!i< aku lebi !aku! men-eku!ukan 6uan Ar-Raman.
Oa Alla< 6uan 4braim< Ounu0< Mu0a +an 40a aku berm99n ke(a+amu 0elama!kanla aku +ari
0ik0aan ini.@
,9a Bilal -ang ke+engaran !erke!ar-ke!ar i!u +i +engari 9le Abu 8aal +an 2mai-a. Mereka
ber(an+angan 0e0ama 0en+iri memikirkan a(aka -ang aru0 +ilakukan lagi !era+a( Bilal. /emu+ian
2mai-a berka!a ke(a+a Abu 8aal :@ Bukanka 0u+a aku beri!au (a+a engkau< !ak guna lagi ki!a
men-ik0a bu+ak i!u. ,ia memang kera0 ke(ala< memang !ak a+a ara(an -ang +ia akan mengiku!
agama ki!a lagi< lebi baik 0aja ki!a bunu +ia.@
,alam (erkara ini Abu 8aal lebi (in!ar +ari 2mai-a. Sambil menun+ukkan ke(a+a +ia
mencari-cari jalan bagaimana en+ak memak0a Bilal 0u(a-a +ia kembali kafir. Membunun-a
0ebagaimana -ang +i0arankan 9le 2mai-a a+ala jalan -ang !erakir !e!a(i !i+ak mengun!ungkan
mereka< 0ebalikn-a +ia akan memba*a ban-ak akiba! +an kerugian ke(a+a (iak Qurai0- 0en+iri.
/i0a (en+eri!aan Bilal menga+a(i 0ik0a +ari (iak Qurai0- akirn-a !ela 0am(ai ke
(enge!auan Ra0ululla S.A.5. +an Sai-i+ina Abu Bakar Al Si++iC r.a. Se!ela men+a(a! beri!a i!u<
!an(a membuang ma0a Sai-i+ina Abu Bakar (un !eru0 menuju ke !em(a! Bilal +i 0ik0a i!u. ,i ba*a
ke(ana0an caa-a ma!aari Sai-i+ina Abu Bakar mere+a (a+ang (a0ir -ang lua0 i!u.
,ari jau +ia nam(ak 0ekum(ulan manu0ia 0e+ang mengerumuni 0e0ua!u. 6an(a membuang
ma0a Sai-i+ina Abu Bakar +a!ang keara mereka< mereka (un berun+ur. Sebaik 0aja Sai-i+ina Abu
Bakar 0am(ai +i0i!u +ilia!n-a Bilal ma0i i+u( +an +ia !i+ak en!i men-ebu! ?Aa+! Aa+!@< akan
!e!a(i kea+aan-a begi!u men-a-a! a!i. ,ia mer9n!a-r9n!a 0e(er!i 0e(aru n-a*a ikan. Ba!u be0ar
-ang mengem(a( (a+a (eru!n-a men-ebabkan +ia mengalami ke0e0akan nafa0.
Melia! kea+aan 0aaba!n-a +i(erlakukan begi!u +ia bera0a ama! iba 0ekali< Sai+ina Abu
Bakar -ang bia0an-a ber0ifa! (en-abar< lema lembu! +an !enang !iba-!iba 0aja melen!ing mara bagai
a(i menjulang. A(i kemaraann-a !erlalu membara melia! keja+ian -ang men-a-a!kan i!u. /e!ika i!u
+ilia!n-a Abu 8aal +an 2mai-a a+ala 0e(er!i bu+ak kecil.
,engan 0uara -ang lan!ang +ia berka!a ke(a+a Abu 8aal: ? Sam(ai bila kamu akan men-ik0a
bu+ak i!u7@
/a!a 2mai-a :@ 4!u uru0an kami< menga(a kau aru0 ma0uk cam(ur< ini amba aku< aku b9le 0ik0a
+ia 0e0uka a!i aku +an aku b9le le(a0kan +ia bila aku 0uka.@
? A(aka engkau !i+ak !aku! ke(a+a Alla melakukan 0ik0aan 0e(er!i ini7@< ka!a Sai-i+ina Abu Bakar.
2mai-a berka!a lagi :@ 'uku(Lcuku( ai Abu Bakar! /erana engkaula maka +ia aku 0ik0a +an
engkaula -ang mer90akkann-a.@ 8a*ab Abu Bakar +engan mara : ? aku bukan mer90akkann-a< aku
an-a menunjukkan jalan -ang benar.@
70
?Su+aL0u+a aku cuku( menger!i (erkara i!u< engkau !i+ak (erlu menerangkann-a. )an-a 0a!u
(ermin!aan aku jangan kau cam(uri uru0an kami<@ ben!ak 2mai-a.
? /ami !i+ak akan membiarkan (erbua!an kejam 0e(er!i ini +ilakukan !eru!ama 0ekali !era+a( 0ala
0e9rang !eman -ang 0efaaman +engan kami. Men-ik0a +an memak0a +ia 0ama +engan men-ik0a +an
memak0a kami. 6eru0 !erang aku ka!akan baa*a aku akan membelan-a +an !i+ak akan
meninggalkan !em(a! ini 0ebelum engkau mele(a0kann-a +an memer+ekakan +ari(a+a (engania-aan
-ang kejam ini< ? !ega0 Abu Bakar geram.
? /ami 0emua 0u+a 0e(aka! !i+ak akan mele(a0kann-a 0eingga +ia kembali ke(a+a agama a0aln-a
a!au +ia ma!i +alam 0ik0aan ini<@ ja*ab 2mai-a (ula. /emu+ian Abu Bakar berka!a lagi : ? .ngkau
akan am(a 0aja ai 2mai-a. Su+a (a0!i +ia !i+ak akan kembali ke(a+a agama a0aln-a 0e!ela
men+a(a! i+a-a +ari Alla. Se(er!i 9rang -ang bera+a +alam gela( geli!a +ia !i+ak akan mau
ke!em(a! gela( i!u 0e!ela menemui !em(a! -ang !erang ben+erang.@
2mai-a berka!a +engan mara: ? 5aai Abu Bakar< a(aka engkau +a!ang ini un!uk
memin!a am(unkan +90an-a +ari(a+a kami a!au engkau +a!ang ini un!uk memban!u +ia mengina +an
memaki amun 6uan kami +i a+a(an muka kami 0en+iri7@
?Sa-a ka!akan ke(a+a kamu 0emua baa*a +ia akan !e!a( ber(egang ke(a+a ke(erca-aann-a 0am(ai
+ia ma!i *alau(un +ia +i0ik0a@. ? 8a+i a+aka kamu mau +ia i+u( +an 0a-a beri +ia makan +an
minum 0er!a (akaian kemu+ian +ia mengina +an mengejek-ngejek agama kami 0e!ela i!u +ia
meng9+a i0!eri +an anak-anak kami7@ Serga 2mai-a.
? Aku 0e+ia membelin-a.@ /a!a Abu Bakar 0elamba. ? .ngkau mau membelin-a<@ ka!a 2mai-a
0eakan-akan !erkeju!. ? BenarL.. aku mau membelin-a<@ ka!a Abu Bakar. ?Bera(aka kamu 0anggu(
ba-ar<@ 6an-a 2mai-a. ? Bera(a -ang kamu min!a<@ jela0 Abu Bakar.
Se!ela ber(aka! +engan Abu 8aal< 2mai-a (un berka!a :@ Iima *ang ema0 = 0e!enga
kil9>.@ 6an(a !a*ar mena*ar abu Bakar !eru0 memba-arn-a. Se!ela uru0an jual beli i!u 0ele0ai< !an(a
membuang ma0a Sai-i+ina Abu Bakar berlari men+a(a!kan Bilal -ang 0e+ang +iem(a( ba!u be0ar
i!u. Ale kerana ba!u i!u !erlalu be0ar Sai-i+ina Abu Bakar !i+ak ber+a-a mengangka!n-a 0e9rang +iri.
Arang ramai -ang !a+i ber0urai +a!ang men9l9ng Abu Bakar kerana ber0im(a!i +engann-a. /emu+ian
ba!u be0ar i!u Berja-a +iangka! +an Bilal (un !er0elama! +ari 0ik0aan 0e!eru0n-a.
Sai-i+ina Abu Bakar !eru0 mema(a Bilal un!uk +iba*a (ulang menga+a( Ra0ululla S.A.5.
6i+ak lama kemu+ian Sai-i+ina Abu Bakar memer+ekakan Bilal. Akirn-a Bilal +ibeba0kan +an !i+ak
+ikua0ai 9le 0e0ia(a lagi. Ian!aran !inggin-a bu+i Sai-i+ina Abu Bakar +an be0ar jia+ beliau
!era+a( 40lam maka !urunla a-a! Quran -ang men-a!akan ke0alaan 2mai-a bin /alaf 0er!a
memuji Sai-i+ina Abu Bakar -ang (enu +engan 0ifa! kemanu0iaan -ang !ia+a ban+ingann-a i!u.
71
:a+a Baman Ra0ululla S.A.5.< ke!ika !iba *ak!u 0emba-ang ;abi S.A.5. menja+i iman +an
Bilal r.a. menja+i MuGa+BBin. Bilal r.a. memang !erkenal +engan 0uaran-a -ang mer+u. Sele(a0
Ra0ululla S.A.5. *afa!< Bilal meninggalkan k9!a Ma+ina.
Sua!u ke!ika Bilal r.a. bermim(i ber!emu +engan Ra0ululla S.A.5. +an berka!a bagin+a
+alam mim(in-a< F5aai Bilal< menga(aka kamu !i+ak menBiaraiku7F Sebaik 0aaja Bilal !erjaga
+ari !i+urn-a< +ia (un ber0ia(-0ia( un!uk berangka! ke Ma+ina.
Se!ibn-a +i Ma+ina< Bilal r.a. ber!emu )a00an +an )u00ain -akni cucu Ra0ululla S.A.5.< lalu
mereka memin!a Bilal r.a. un!uk melaungkan aBan. 2n!u !i+ak mengam(akan (ermin!aan +ari 9rang-
9rang -ang 0anga! +ika0iin-a< maka Bilal r.a. (un mengalunkan aBan. A(abila 0uara Bilal beraBan
berkuman+ang< maka keluarla 9rang-9rang +ari k9!a Ma+ina !an(a 0egan 0ilu< 0ambil
mengerluarkan air ma!a menginga!i Baman kegemilangann-a -ang +ilalui ber0ama Ra0ululla S.A.5.
Bilal r.a. !erkenal +engan 0ifa! kejujurann-a< ke09leann-a +an ren+a a!i. :a+a 2% ijra<
*afa!la Bilal r.a. +alam u0ia N% !aun. Beliau +imakamkan +i k9!a ,am0-ik ber+eka!an +aera Babu0
Sagir.
Sumber ukum 40lam a+ala acuan un!uk mengambil rujukan +alam mene!a(kan 0ua!u
ukum +alam 0-aria! 40lam. Sumber ukum 40lam +i+a0arkan ke(a+a +ial9g an!ara Ra0ulalla
Muamma+ SA5 +engan Mua+B bin 8abal ke!ika akan +iu!u0 menja+i gubernur +i Oaman < 0eingga
bi0a +i0im(ulkan ba*a 0umber ukum i0lam i!u a+a !iga -ai!u =1> Al Quran< =2> Al )a+i!0< =&>
4j!ia+ .
4. :ilila 0ala 0a!u ja*aban -ang (aling !e(a!
1. Beriku! ini meru(kan 0umer uku 40lam< kecuali
a. Al-Quran +. 4j!ima
b. )a+i!0 e. 4ba+a
c. 4j!ia+
'
Rangkuman
enungkanMemba
ca !
)
)/a&uasi
enungkanMemba
ca !
72
2. Al-Quran mer(akan (eme+a an!ara -ang benar +an -ang 0ala< -ang baik +an -ang
buruk. Seubungan +engan i!u Al-Quran +inamkan...
a. Al-1urCan +. A0--S-ifa
b. AB-Hikru e. An-;ur
c. A!-6anBil
&. Sumber ukum 40lam 0e!ela A-Quran a+ala
a. 4jia+ +. Qi-a0
b. 4j!ima e. 2rf
c. )a+i!0
". /a!a Al-Quran bera0al +arika!a qara5a -ang berar!i
a. Membaca +. melia!
b. Men+engar e. men-imak
c. Berbicara
M. Al-Quran memiliki ar!i
a. Bacaan
b. 6uli0an
c. /um(ulan
+. Rekaan
e. A!uran
N. Al-Quran +i!urunkan ke(a+a
a. ;abi Muamma+ SA5
b. ;abi A+am AS
c. ;abi ;u
+. ;abi 4braim AS
e. ;abi Mu0a AS
7. Sala 0a!u 1ung0i )a+i!0 !era+a( Al-Quran a+ala 0ebaai bayan at-tasyri -ang
ar!in-a...
a. Menjela0kan a-a!-a-a! AlQuran -ang ma0i umum
b. Mem(er!ega0 ukum-ukum -ang +i0ebu! Al-Quran
c. Menga(u0 0ua!u ukum -ang !ela +ici(!akan Al-Quran
+. Me*uju+kan 0ua!u ukum a!au ajaran -ang !i+ak !ercan!um +alam Al-Quran
e. Memberikan k9rek0i !era+a( a-a!-a-a! Al-Quran -ang berkai!an +engan ukum
8. 20aa mengum(ulkan +an k9+ifika0i A-Quran (a+a Baman Abu Bakar Si++iC +an
2!0man bin Affan meru(akan c9n!9 ben!uk ij!ia+ -ang +i0ebu!....
a# 7iyas d# ijma5
b# &aslahah mursalah e# urf
%# ?stishab
#. :ener!ian 4j!a+ menuru! baa0a +ala..
a. Meera0 (kiran +. beru0aa
b. Bekeja e.berik!iar
c. /e0e(aka!an
1%. Beriku! ini S-ara!-0-ara! melakukan ij!ia+< kecuali..
a. :aam Al-Quran
b. Memaami )a+i!0
c. Memaami ijma
+. :aam baa0a arab +engan baik
73
e. :aam baa0a inggri0
11. )a+i!0 -ang ber+a0arkan (erka!aan Ra0ululla a+ala
a. Qauli--a +. /ar9ma
b. 1ili-a e. ;aCli
c. 6aCriri-a
12. )a+i!0 -ang ber+a0arkan (erbua!an Ra0ululla a+ala
b. 1ili-a e. ;aCli
c. 6aCriri-a
1&. )a+i!0 -ang ber+a0arkan (er0e!ujuan Ra0ululla a+ala
b. 1ili-a e. ;aCli
c. 6aCriri-a
1". )a+i!0 -ang benar< 0ea!< !i+ak caca!< an 0elama-! +ari aib a+ala
a. Sai +. Muaalaf
b. )a0an e. MuallaC
c. ,aif
1M. )a+i!0 -ang !ingka!n-a +i ba*a 0ai a+ala
a. Sai +. Muaalaf
b. )a0an e. MuallaC
c. ,aif
1N. )a+0 -ang lema / !i+ak kua! / !er!9lak a+ala
a. Sai +. Muaalaf
b. )a0an e. MuallaC
c. ,aif
17. Beriku! ini 0ala 0a!u fung0i a+i!0< kecuali..
a. Meru(akan ukum 40lam -ang (er!ama +an u!ama
b. Sebagai (enjela0 !era+a( ukum -ang a+a +alam Al-Quran
c. Sebagai c9n!9 ke!ela+anan Ra0uullan SA5
+. Sebagai !9lak ukur bagi ma! 40lam +alam melak0anakan ukm 40lam
e. Mene!a(ka ukum -ang belum !ermua! +alam Al-Quran
18. )a+i!0 -ang benar-benar 0elama! +ari caca! +an aib +i0bu!...
a. )a+i!0 garib +. a+i!0 mu!a*a!ir
b. )a+i!0 +aif e. a+i!0 a0an
c. )a+i!0 0ai
1#. Beriu! ini mru(akan a+i!0 maCbul..
a. M!a*a!ir +. munC9!i
b. ,aif e. mau+lu
c. mauCuf
2%. Mencurakan 0egena( kemem(uan un!uk mene!akan ukum -ang belum a+a +i +ala
Al-Quran +an a+i!0 mengunakan akal 0ea! +an jerni +i0ebu!
a. 4jmak +. 0una
b. /ia0 e. ij!ia+
c. Muj!ai+
21. Menuru! )ukum 40lam< 0ua!u (erbua!an -ang a(abila +ierjakan a!au +i!inggalkan
(elakun-a !i+ak men+a(a! (aala a!au +90a +i0ebu!
74
a. 5ajib +. makru
b. Suna e. muba
c. )aram
22. Menuru! )ukum 40lam< 0ua!u (erbua!an a(abila +i!ingalkan men+a(a! (aala !e!a(i
jika +ilakanakan !i+ak men+a(a! a(a-a(a +i0ebu!
a. 5ajib +. makru
b. Suna e. muba
c. )aram
2&. Menuru! )ukum 40lam< 0ua!u (erbua!an a(abila +ilak0akan men+a(a! (aala !e!a(i
jika +i!iggalkan !i+ak men+a(a! (aala +i0ebu!
a. 5ajib +. makru
b. Suna e. muba
c. )aram
2". Menuru! )ukum 40lam< 0ua!u (erbua!an a(abila +ilak0akan men+a(a! +90a +an jika
+i!iggalkan men+a(a! (aala +i0ebu!
a. 5ajib +. makru
b. Suna e. muba
c. )aram
2M. Mene!a(kan ukum -ang !i+ak !er+a(a! +alam Al-Quran a+ala (enger!ian +ari
a. Ba-an 6a0-ri +. ba-an !akbir
b. Ba-an !af0i! e. ba-a !akir
c. Ba-an !aCrir
44. 8a*abla +engan 0ingka! (er!an-aan +i ba*a ini !
1. /ena(a Al Quran menja+i 0umber ukum 40lam (er!ama 7
2. /ena(a )a+i!0 menja+i 0umber ukum 40lam ke +ua 7
&. /ena(a 4j!ia+ menja+i 0umber ukum 40lam ke !iga 7
". 8ela0kan fung0i a+i!0 !era+a( Al Quran !
M. 8ela0kan ke+u+ukan ij!ia+ +alam (engambilan ke(u!u0an +alam kum 40lam !
75
Peta Konsep
S909k manu0ia !er(9(uler 0e(anjang ma0a !ela
lair +i (a+ang (a0ir -ang !an+u0 menjelang akir
aba+ ke N M. ;aman-a (aling ban-ak +i0ebu! +an
!ak !er!an+ingi 9le !9k9 +unia mana(un +i+unia
ini. /eluuran bu+i (eker!in-a menja+i 0uri !aula+an
erkembangan
1s&am di Makka-
ubstansi dan strategi dak"a-
Rasu&u&&a- A eride Meka-
Mene&adani dak"a- Rasu&u&&a-
A 2eride Makka- da&am
2enera2an di era mdern3
.ikma- strategi dak"a-
Rasu&u&&a- a" 2eride Makka-
Mas(arakat Makka- ada A"a&
en(ebaran 1s&am
A
Mari
Renungkan !
76
bagi 0ia(a(un -ang men+ambakan ke+amaian +an kebaagiaan. Beliaula -ang menja+i nabi !erakir
-ang +i u!u0 9le Alla S56 ke(a+a uma! manu0ia +an menja+i (en-em(urna +ari ajaran-jaran -ang
+i ba*a 9le (ara nabi !er+aulu< beliaula nabi Muamma+ SA5. Mari ki!a lia! (en+a(a! !9k9-
!9k9 ilmu*an +unia !en!ang 0909k nabi Muamma+ SA5.
Micael )ar! +alam bukun-a ber!ajuk E;he 233: A +anking of the &ost ?nfluential *ersons in
(istory !ela menem(a!kan ;abi Muamma+ 0a* 0ebagai !9k9 n9m9r 1 -ang (aling ber(engaru
0e(anjang 0ejara. A(a ka!a (enuli0 ?8a!un-a (ilian 0a-a ke(a+a Muamma+ SA5 +alam uru!an
(er!ama +af!ar Sera!u0 69k9 -ang ber(engaru +i +unia mungkin mengeju!kan 0emen!ara (embaca
+an mungkin ja+i !an+a !an-a 0ebagian -ang lain. 6a(i 0a-a ber(egang (a+a ke-akinan 0a-a< +iala
Muamma+ SA5 0a!u-0a!un-a manu0ia +alam 0ejara -ang bera0il merai 0uk0e0-0uk0e0 luar bia0a
baik +i!ilik +ari ukuran agama mau(un ruang lingku( +unia*i@.
Se9rang Arien!ali0 8erman Bre!l- )iler +i +alam bukun-a ?Arang-Arang 6imur +an /e-akinan-
ke-akinan Mereka@ menga!akan : ?Muamma+ SA5 a+ala 0e9rang ke(ala negara +an (un-a
(era!ian be0ar (a+a kei+u(an rak-a! +an kebeba0ann-a. ,ia mengukum 9rang-9rang -ang
melakukan (i+ana 0e0uai +engan k9n+i0i Bamann-a +an 0e0uai +engan 0i!ua0i kel9m(9k-kel9m(9k
bua0 +i mana ;abi i+u( +i an!ara mereka. ;abi ini a+ala 0e9rang (en-eru ke(a+a agama 6uan
Oang .0a. $i dalam dakwahnya" dia menggunakan %ara yang lembut dan santun meskipun dengan
musuh-musuhnya. :a+a ke(riba+iaann-a a+a +ua 0ifa! -ang (aling u!ama +imiliki 9le ji*a manu0ia.
/e+uan-a a+ala ?kea+ilan +an ka0i 0a-ang@.
Maa!ma Dan+i< ber!u!ur : ?Ajaran -ang +iba*a 9le Muamma+ SA5 a+ala (eninggalan
-ang (aling bijak0ana bukan an-a un!uk mu0lim !a(i u!k 0eluru uma! manu0ia.@
&ari kita renungkanK Sudahkah kita mempelajari kehidupan sejarah beliau)
13 $trategi dak&ah Dasulullah $A/ di akkah
a3 asyarakat akkah Pada A&al Penyebaran Islam
Ma0-araka! Makka (a+a a*al kenabian Muamma+ SA5 +ikenal +engan 0ebu!an jaili-a<
-akni ma0-araka! -ang !i+ak mengenal 6uan -ang
0ebenarn-a 0ebab (a!ung +an ba!u menja+i 0embaan !uan mereka +an mereka i+u( +alam
kegela(an !eru!ama -ang berkai!an +engan aklak +an m9ral. Ma0-araka! Arab *ak!u i!u
0u+a men-im(ang jau +an ajaran agama 6aui+< -ang !ela +iajarkan 9le (ara ra0ul
!er+aulu< 0e(er!i ;abi 4braim A.S. Mereka umumn-a beragama watsani a!au agama
(en-emba berala. Berala-berala -ang mereka (uja i!u mereka le!akkan +i /aba
=.aitullah X ruma Alla S56> -ang jumlan-a menca(ai &%% lebi. ,i an!ara berala-
B
Materi 1nti
77
berala -ang !erma0-ur bernama: Maabi< )ubal< /uBaa< Ia!a< 2BBa< +an Mana!.
/ebia0aan buruk lainn-a +alam ma0-araka! jaili-a a+ala 0uburn-a !in+ak kejaa!an<
(erju+ian< mabuk-mabukan< (er!ikaian an!ar 0uku< 0aling membunu bakan mengubur ba-i
(erem(uan -ang ma0i i+u( menja+i kebia0aan mereka. 6a!anan kei+u(an ma0-araka! !i+ak
berjalan< -ang berlaku an-ala ukum rimba< 0ia(ala -ang kua! +ia -ang berkua0a +an 0ia(a
-ang menang +ia -ang berkua0a. Mereka 0u+ak !i+ak menja+ikan ajaran (ara nabi !er+aulu
0ebagai (e+9man i+u(n-a. Selain i!u a+a (ula 0ebagian ma0-araka! Arab jaili-a -ang
men-emba malaika! +an bin!ang -ang +ilakukan kaum Sabiin 0er!a men-emba ma!aari<
bulan< +an jin -ang +i(erbua! 9le 0ebagian ma0-araka! +i luar k9!a Meka. ,alam 0i!ua0i
inila Alla S56 mengu!u0 nabi Muamma+ SA5 un!uk men-am(aikan +ak*a ajaran
40lam.
b3 $ubstansi dan strategi dak&ah Dasulullah $a& Periode ekah
15 $ubstansi dak&ah Dasulullah $A/
Sub0!an0i ajaran 40lam (eri9+e Meka< -ang +i+ak*akan Ra0ululla SA5 +i a*al
kenabiann-a a+ala 0ebagai beriku! :
a! 4eesaan Allah S,;
40lam mengajarkan ba*a (enci(!a +an (emeliara alam 0eme0!a a+ala Alla S56<
6uan Oang Maa .0a. Alla S56 !em(a! bergan!ung 0egala a(a 0aja +an makluk-
;-a< !i+ak beranak +an !i+ak +i(eranakkan< 0er!a !i+ak a+a 0elain Alla S56< -ang
men-amai-;-a =baca +an (elajari 6$3 A1:Ikhlas, 1122 1:#>.
2ma! manu0ia aru0 beriba+a a!au mengambakan +iri an-a ke(a+a Alla S56.
Beriba+a a!au men-emba ke(a+a 0elain Alla S56< !erma0uk ke +alam (erilaku
0-irik< -ang ukumn-a aram< +an meru(akan +90a -ang (aling be0ar =lia! 63$ An:
'isa?, #2 #,>.
b! (ari 4iamat sebagai hari pembalasan
40lam mengajarkan ba*a ma!i -ang +ialami 9le 0e!ia( manu0ia< bukanla akir
kei+u(an< !e!a(i meru(akan a*al +an kei+u(an -ang (anjang< -akni kei+u(an +i
alam kuur +an +i alam akira!.
Manu0ia -ang ke!ika +i +unian-a !aa! beriba+a< gia! beramal 0ale< +an 0enan!ia0a
berbu+i (eker!i -ang !er(uji< !en!u akan mem(er9le bala0an -ang men-enangkan. ,i
alam kubur akan mem(er9le berbagai kenikma!an +an +i alam akira! akan
+i!em(a!kan +i 0urga -ang (enu +engan al-al -ang memua0kan. 6e!a(i manu0ia
-ang ke!ika +i +unian-a +uraka ke(a+a Alla S56 +an ban-ak berbua! jaa!< !en!u
0e!ela ma!in-a akan men+a(a! 0ik0a kubur +an +icam(akkan ke +alam neraka -ang
(enu +engan berbagai macam 0ik0aan. =Baca +an (elajari 63$3 Al:6ari?ah, 1012 1:
11>
%! 4esu%ian jiwa
78
40lam men-erukan uma! manu0ia agar 0enan!ia0a beru0aa men-ucikan ji*an-a +an
melarang kera0 meng9!9rin-a. Se0e9rang +iangga( 0uci ji*an-a a(abila 0elama a-a!
+i kan+ung ba+an 0enan!ia0a beriman +an ber!ak*a a!au meninggalkan 0egala
(erbua!an +90a< +an +iangga( meng9!9ri ji*an-a a(abila +uraka (a+a Alla S56
+an ban-ak berbua! +90a.
Sunggu berun!ung 9rang -ang 0enan!ia0a memeliara ke0ucian ji*an-a< +an
alangka rugin3a 9rang -ang meng9!9ri ji*an-a =baca 63$3 Asy:$yams, .12 .:10>.

Artinya : /Sesungguhnya beruntunglah orang yang mensu%ikan jiwa itu" dan
Sesungguhnya merugilah orang yang mengotorinya1#
d! *ersaudaraan dan *ersatuan
:er0au+araan mem(un-ai ubungan -ang era! +engan (er0a!uan< bakan (er0au+araan
lan+a0an bagi !er*uju+n-a (er0a!uan.40lam mengajarkan ba*a 0e0ama 9rang
beriman a+ala ber0au+ara. Mereka +i!un!u! un!uk 0aling mencin!ai +an 0a-ang-
men-a-angi< +i ba*a naungan ri+a 4lai. Ra0ululla SA5 ber0ab+a: /;idak
dianggap beriman seorang &uslim di antara kamu" sehingga ia men%intai
saudaranya" seperti rnen%intai dirinya#1 =).R. Bukari< Mu0lim< Ama+< +an ;a0ai>.
Selain i!u 0e0ama uma! 40lam< en+akn-a 0aling men9l9ng +alam kebaikan +an
ke!ak*aan< jangan 0ekali-kali !9l9ng-men9l9ng +alam +90a 0er!a (ermu0uan. 8angan
0aling mengania-a +an jangan (ula membiarkan 0au+aran-a -ang !erania-a !an(a
+iberikan (er!9l9ngan. Se+angkan uma! 40lam -ang mam(u +i0uru un!uk
memberikan (er!9l9ngan ke(a+a 0au+aran-a -ang +uafa< -akni (ara fakir mi0kin +an
anak-anak -a!im !elan!ar =baca +an (elajari 63$3 Al:a?un, 10*2 1:*>.
25 $trategi dak&ah Dasulullah $A/3
6ujuan +ak*a Ra0ululla SA5 (a+a (eri9+e Meka a+ala agar ma0-araka! Arab
meninggalkan kejailiaann-a +i bi+ang agama< m9ral< +an ukum. Seingga menja+i
uma! -ang me-akini kebenaran kera0ulan ;abi Muamma+ SA5 +an ajaran 40lam -ang
+i0am(aikann-a< kemu+ian mengamalkann-a +alam kei+u(an 0eari-ari. 8ika
ma0-araka! Arab !ela mengamalkan 0eluru ajaran 40lam +engan nia! ikla0 karena Alla
S56 +an 0e0uai +engan (e!unjuk-(e!unjuk Ra0ululla SA5< !en!u mereka akan
mem(er9le ke0elama!an< ke+amaian< +an ke0eja!eraan +i +unia +an +i akira!. A+a(un
0!ra!egi +ak*a Ra0ululla SA5 +alam beru0aa menca(ai !ujuan -ang luur !er0ebu!
0ebagai beriku!:
a5 Dak&ah se-ara sembunyi:sembunyi selama 3:# tahun3
'ara ini +i!em(u 9le Ra0ululla SA5 karena beliau begi!u -akin< ba*a
ma0-araka! Arab jailia< ma0i 0anga! kua! mem(er!aankan ke(erca-aan +an !ra+i0i
7#
*ari0an leluur mereka. Seingga mereka ber0e+ia ber(erang +an rela ma!i +alam
mem(er!aankann-a. :a+a ma0a +ak*a 0ecara 0embun-i-0embun-i ini< Ra0ululla
SA5 men-eru un!uk ma0uk 40lam< 9rang-9rang -ang bera+a +i lingkungan ruma
!anggan-a 0en+iri +an keraba! 0er!a 0aaba! +eka!n-a. Mengenai 9rang-9rang -ang
!ela memenui 0eruan +ak*a Ra0ululla SA5 !er0ebu! a+ala : /a+ija bin!i
/u*aili+ =i0!ri Ra0ululla SA5< *afa! !aun ke-1% +ari kenabian>< Ali bin Abu
6alib =0au+ara 0e(u(u Ra0ululla SA5 -ang !inggal 0eruma +engann-a< *ak!u
ma0uk 40lam ia baru beru0ia 1% !aun>< Hai+ bin )ari!0a =anak angka! Ra0ululla
SA5< *afa! !aun 8 ) X N2M M>< Abu Bakar A0-Si++iC =0aaba! +eka! Ra0ululla
SA5< -ang i+u( +an !aun M7& - N&" M>< +an 2mmu Aiman =(enga0u Ra0ululla
SA5 (a+a *ak!u kecil>.
Se0uai +engan ajaran 40lam< ba*a ber+ak*a bukan an-a ke*ajiban Ra0ululla
SA5< !e!a(i juga ke*ajiban (ara (engiku!n-a =uma! 40lam>< maka Abu Bakar A0-
Si++iC< 0e9rang 0au+agar ka-a< -ang +i9rma!i +an +i0egani ban-ak 9rang. /arena
bu+i baa0an-a -ang alu0< ilmu (enge!auann-a -ang lua0< +an (an+ai bergaul !ela
menela+ani Ra0uliilla SA5< -akni ber+ak*a 0ecara 0embun-i-0embun-i.
20aa +ak*a Abu Bakar A0-Si++iC bera0il karena !ern-a!a bebera(a 9rang
ka*an +eka!n-a men-a!akan +iri ma0uk 40lam< mereka a+ala :
- Ab+ul Amar +ari Bani Hura< Ab+ul Amar berar!i amba milik 0i Amar. /arena
40lam melarang (erbu+akan< kemu+ian nama i!u +igan!i 9le Ra0ululla SA5
menja+i Ab+urraman bin Auf< -ang ar!in-a amba Alla S56 Oang Maa
:enga0i.
- Abu 2bai+a bin 8arra +an Bani )ari.
- 2!0man bin Affan.
- Hubair bin A*am.
- Saa+ bin Au 5aCCa0.
- 6ala bin 2bai+illa.
Arang-9rang -ang ma0uk 40lam< (a+a ma0a +ak*a 0ecara 0embun-i-0embun-i< -ang
naman-a 0u+a +i0ebu!kan +i a!a0 +i0ebu! Assabiqunal Awwalun =(emeluk 40lam
genera0i a*al>.
b5 Dak&ah $e-ara terang:terangan
,ak*a 0ecara !erang-!erangan ini +imulai 0ejak !aun ke-" +ari kenabian< -akni
0e!ela !urunn-a *a-u -ang beri0i (erin!a Alla S56 agar +ak*a i!u +ilak0anakan
0ecara !erang-!erangan. 5a-u !er0ebu! beru(a a-a! Al-Quran Sura 2N: 21"-21N
=c9ba kamu cari +an (elajari>.
6aa(-!aa( +ak*a Ra0ululla SA5 0ecara !erang-!erangan ini an!ara lain 0ebagai
beriku! :
80
1> Mengun+ang kaum keraba! ke!urunan +ari Bani )a0-im< un!uk menga+iri
jamuan makan +an mengajak mereka agar ma0uk 40lam. 6e!a(i karena caa-a
i+a-a Alla S56 *ak!u i!u belum men-inari a!i mereka< mereka belum
menerima 40lam 0ebagai agama mereka. ;amun a+a & 9rang keraba! +ari kalangan
Bani )a0-im -ang 0ebenarn-a 0u+a ma0uk 40lam< !e!a(i meraa0iakan
kei0lamann-a< (a+a *ak!u i!u +engan !ega0 men-a!akan kei0lamann-a. Mereka
a+ala Ali bin Abu 6alib< 8afar bin Abu 6alib< +an Hai+ bin )ari!0a.
2> Ra0ululla SA5 mengum(ulkan (ara (en+u+uk k9!a Meka< !eru!ama -ang
bera+a +an ber!em(a! !inggal +i 0eki!ar /aba un!uk berkum(ul Buki! Safa<
-ang le!akn-a !i+ak jau +an /aba. Ra0ululla SA5 memberi (eringa!an
ke(a+a 0emua -ang a+ir agar 0egera meninggalkan (en-embaan !era+a(
berala-berala +an an-a men-emba a!au mengambakan +iri ke(a+a Alla
S56< 6uan Oang Maa .0a< :enci(!a +an :emeliara alam 0eme0!a. Ra0ululla
SA5 juga menega0kan< jika (eringa!an -ang +i0am(aikann-a i!u +ilak0anakan
!en!u akan merai ri+a 4lai baagia +i +unia +an +i akira!. 6e!a(i a(abila
(eringa!an i!u +iabaikan !en!u akan men+a(a! murka Alla S56< 0eng0ara +i +unia
+an +i akira!.
Menangga(i +ak*a Ra0ululla SA5 !er0ebu! +i an!ara -ang a+ir a+a kel9m(9k
-ang men9lak +i0er!ai !eriakan +an ejekan< a+a kel9m(9k -ang +iam 0aja lalu
(ulang. Bakan Abu Iaab< bukan an-a mengejek !e!a(i ber!eriak-!eriak ba*a
Muamma+ 9rang gila< 0era-a ia berka!a ?'elakala engkau Muamma+< un!uk
inika engkau mengum(ulkan kami7@ Sebagai bala0an !era+a( ku!ukan Abu
Iaab i!u !urunla a-a! Al- Quran -ang beri0i ku!ukan Alla S56 !era+a( Abu
Iaab< -akni Sura! Al-Iaab< 111: 1-M =c9ba kamu cari +an (elajari a-a! Al-
Quran !er0ebu!>.
:a+a (eri9+e +ak*a 0ecara !erang-!erangan ini juga !ela men-a!akan +iri ma0uk
40lam +ua 9rang kua! +ari kalangan kaum kafir Qurai0-< -ai!u )amBa bin Ab+ul
Mu!alib =(aman ;abi SA5> +an 2mar bin /a!!ab. )amBa bin Ab+ul Mu!alib
ma0uk 40lam (a+a !aun ke-N +ari kenabian 0e+angkan 2mar bin /a!!ab =M81-
N"" M>< !i+ak lama 0e!ela 0ebagian kaum Mu0limin berijra ke )aba0-a a!au
.!i9(ia (a+a !aun N1M M.
&> Ra0ululla SA5 men-am(aikan 0eruan +ak*an-a ke(a+a (ara (en+u+uk +i luar
k9!a Meka. Sejara menca!a! ba*a (en+u+uk +i luar k9!a Meka -ang ma0uk
40lam an!ara lain :
81
Abu Har Al-Diffari< 0e9rang !9k9 +an kaum Diffar< -ang ber!em(a! !inggal +i
0ebela bara! lau! Meka a!au !i+ak jau +ari lau! Mera< men-a!akan +iri +i
a+a(an Ra0ululla SA5 ma0uk 40lam. /ei0lamann-a i!u kemu+ian +iiku!i
9le kaumn-a.
6ufail bin Amr A+-,au0i< 0e9rang (en-air !er(an+ang +ari kaum ,au0 -ang
ber!em(a! !inggal +i *ila-a bara! k9!a Meka< men-a!akan +iri ma0uk 40lam
+i a+a(an Ra0ululla SA5. /ei0lamann-a i!u +iiku!i 9le ba(ak< i0!ri<
keluargan-a< 0er!a kaumn-a.
,ak*a Ra0ululla SA5 !era+a( (en+u+uk Oa!0rib =Ma+ina>< -ang +a!ang
ke Meka un!uk berBiara nam(ak bera0il. Berka! caa-a i+a-a Alla
S56< (ara (en+u+uk Oa!0rib< 0ecara bergel9mbang !ela ma0uk 40lam +i
a+a(an Ra0ululla SA5. Del9mbang (er!ama !aun N2% M< !ela ma0uk
40lam +ari 0uku Au0 +an /aBraj 0eban-ak N 9rang. Del9mbang ke+ua !aun
N21 M< 0eban-ak 1& 9rang +an (a+a gel9mbang ke!iga !aun beriku!n-a lebi
ban-ak lagi.
:a+a gel9mbang ke!iga ini !ela +a!ang ke Meka un!uk berBiara +an menemui
Ra0ululla SA5< uma! 40lam (en+u+uk Oa!0rib -ang jumlan-a menca(ai 7&
9rang +i an!aran-a 2 9rang *ani!a. 5ak!u i!u iku! (ula berBiara ke Meka<
9rang-9rang Oa!0rib -ang belum ma0uk 40lam. ,i an!aran-a Abu 8abir Ab+ulla
bin Amr< (im(inan kaum Salama< -ang kemu+ian men-a!akan +iri ma0uk 40lam
+i a+a(an Ra0ululla SA5.
:er!emuan uma! 40lam Oa!0rib +engan Ra0ululla SA5 (a+a gel9mbang ke!iga
ini< !erja+i (a+a !aun ke-1& +ari kenabian +an menga0ilkan .ai5atul Aqabah.
40i .ai5atul Aqabah !er0ebu! meru(akan (ern-a!aan uma! 40lam Oa!0rib ba*a
mereka akan melin+ungi +an membela Ra0ululla SA5. 5alau(un un!uk i!u
mereka aru0 meng9rbankan !enaga< ar!a< bakan ji*a. Selain i!u< mereka
mem99n ke(a+a Ra0ululla SA5 +an (ara (engiku!n-a agar berijra ke
Oa!0rib.
Se!ela !erja+in-a (eri0!i*a .ai5atul Aqabah i!u< kemu+ian Ra0ululla SA5
men-uru (ara 0aaba!n-a -akni 9rang-9rang 40lam -ang ber!em(a! !inggal +i
Meka< un!uk 0egera berijra ke Oa!0rib. :ara 0aaba! ;abi SA5 melak0anakan
0uruan Ra0ululla SA5 !er0ebu!. Mereka berijra ke Oa!0rib 0ecara +iam-+iam
82
+an 0e+iki! +emi 0e+iki!< 0eingga +alam *ak!u +ua bulan 0eban-ak 1M% 9rang
uma! 40lam (en+u+uk Meka !ela berijra ke Oa!0rib.
Se+angkan ;abi Muamma+ SA5< Abu Bakar A0-Si++iC r.a.< +an Ali bin Abu
6alib ma0i !e!a( !inggal +i Meka< menunggu (erin!a +ari Alla S56 un!uk
berijra. Se!ela +a!ang (erin!a +ari Alla S56< kemu+ian Ra0ululla SA5
berijra ber0ama Abu Bakar A0-Si++iC r.a.< meninggalkan k9!a Meka !em(a!
kelairann-a menuju Oa!0rib. :eri0!i*a ijra Ra0ululla SA5 ini !erja+i (a+a
a*al bulan Rabiul A*al !aun (er!ama ijr =N22 M>. Se+angkan Ali bin Abu
6alib< !i+ak iku! berijra ber0ama Ra0ululla SA5< karena beliau +i0uru
Ra0ululla SA5 un!uk mengembalikan barang-barang 9rang lain -ang +i!i!i(kan
ke(a+an-a. Se!ela (erin!a Ra0ululla SA5 i!u +ilak0anakan< kemu+ian Ali bin
Abu 6alib men3u0ul Ra0ululla SA5 berijra ke Oa!0rib.
23 Hikmah strategi dak&ah Dasulullah $a& +eriode ekah
)ikma -ang +a(a! +iambil +ari 0ejara +ak*a Ra0ululla 0a* (eri9+e Meka< an!ara lain
0ebagai beriku! :
a. Men-a+ari ba*a melalui 0ifa! 0abar< ule!< lema lembu! +an !i+ak meru0ak +alam
menjalankan amar maruf nai munkar (a0!i akan men+a(a!kan (er!9l9ngan Alla S56
b. Men-a+ari +an memaami ba*a 0e9rang ra0ul an-ala ber!uga0 men-am(aikan ri0ala +ari
Alla S56. Se9rang ra0ul !i+ak bi0a memberi (e!unjuk =i+a-a> bakan ke(a+a keluarga
+an 9rang -ang +icin!ai 0ekali(un. = QS. 28 : MN >
c. Memaami ba*a Alla S56 (a0!i akan menguji 0e0e9rang -ang akan !er(ili menja+i
u!u0an a!au ra0ul-;-a. Ale karena i!u 0anga! *ajar bila 0e09rang ingin menja+i (emim(in
a!au men+u+uki jaba!an !er!en!u !erlebi +aulu aru0 +iuji.
+. ,a(a! mengambil c9n!9 cara-cara ber+ak*a -ang +ilakukan nabi 0a*< -ai!u 0anga!
bijak0ana< (an+ai menggunakan ke0em(a!an -ang berarga< +a(a! menarik (era!ian 9rang
!an(a menimbulkan keb90anan. Se(er!i -ang +igambarkan +alam Sura! an-;al : 12M 0ebagai
beriku! :

Artinya : /Serulah manusia! kepada jalan tuhanmu dengan hikmah danpengajaran yang
baik" dan berdebatlah dengan mereka dengan %ara yang baik# Sesungguhnya ;uhanmu"
$ialah yang lebih mengetahui siapa yang sesat dari jalan-:ya dan $ialah yang lebih
mengetahui siapa yang mendapat petunjuk1 7S# An :ahl : 229!
83
e. ,a(a! menela+ani ;abi SA5 0ebagai uswatun khasanah< ar!in-a 0ika( +an amal (erbua!an
beliau 0eari-ari a+ala !ela+an -ang baik< !eru!ama !era+a( ajaran 40lam -ang
+i+ak*akann-a< 1irman Alla S56 :

Artinya : /Sungguh" telah ada pada diri! +asulullah itu suri teladan yang baik bagimu
yaitu! bagi orang yang mengharap rahmat! Allah dan kedatangan! hari kiamat dan yang
banyak mengingat Allah1 7S# Al-Ahzab : 22 !
33 eneladani dak&ah Dasulullah $A/ +eriode ekah dalam +enera+an di era modern3
Sika( +an (erilaku -ang +a(a! +i!era(kan +alam kei+u(an 0eari-ari a+ala 0ebagai beriku! :
a. Memaami (erjuangan nabi Muamma+ SA5 +an menela+anin-a 0er!a iku! 0er!a
men+ak*akan 40lam 0ebagai !a!anan kei+u(an menu0ia agar menca(ai !ujuan i+u(n-a<
0elama! +an 0eja!era +i +unia akira!.
b. Melak0anakan ajaran 40lam< -akni menjalankan rukun 40lam +an mele0!arikann-a +alam
kei+u(an 0eari-ari +ilingkungann-a ma0ing-ma0ing +engan !i+ak memak0a 9rang lain
a!aui mengina (eriba+a!an/nama !uan agama lain.
c. Melak0anakan +an mele0!arikan 0unna Ra0ululla SA5 -ang !i+ak ber!en!angan +engan Al
Quran< 0e0uai +engan kemam(uan ma0ing-ma0ing.
+. /9n0i0!en +an k9mi!men men-6uankan Alla S56< 6uan -ang Maa .0a +an !i+ak
men-eku!ukan-;-a +engan 0e0ua!u a(a(un. Men-eku!ukan-;-a a+ala +90a be0ar -ang !i+ak
!eram(uni = QS. An ;i0a : 11N >

Artinya: /Sesungguhnya Allah tidak mengampuni dosa mempersekutukan sesuatu! dengan
$ia" dan $ia mengampuni dosa yang selain syirik bagi siapa yang dikehendaki-:ya#
.arangsiapa yang mempersekutukan sesuatu! dengan Allah" &aka Sesungguhnya ia telah
tersesat sejauh-jauhnya1#
e. Senan!ia0a jia+ +i jalan Alla S56< 0ebagaiman firman;-a :

Artinya : 1&aka janganlah engkau taati orang-orang kafir" dan berjuanglah terhadap mereka
dengannya Al-7ur5an! dengan semangat! perjuangan yang besar1 7S# Al Iurqan : 92!
C
,s"a- *-asana-
84
kemuliaan NABI MUHAMMAD SAW
-isah ini men6eritakan tentan0 seoran0 7anita tua yan0 san0at mem3en6i
'asulullah $A8 dan 3ahkan 7anita ini serin0 kali men0hina 'asulullah $A8.
$uatu hari 7anita tua terse3ut sedan0 3erdiri di de5an rumahnya. 'u5anya
7anita tua itu sedan0 menun00u 'asulullah $A84 karena dia tahu kalau
'asulullah $A8 selalu mele7ati de5an rumahnya ketika akan melakukan i3adah
di Masjidil Haram. Tidak lama kemudian tam5ak 'asulullah $A8 sedan0 3erjalan
dan 7anita tua itu 3ersia5 in0in melakukan sesuatu terhada5 3eliau. -etika
'asulullah $A8 sam5ai di de5an rumahnya4 7anita tua itu lan0sun0 meludahkan
air liurnya den0an 5enuh ke3en6ian yan0 mendalam 2 96uih:6uih:6uih..;.
1eristi7a ini selalu 3erulan0kali terjadi setia5 'asulullah $A8 mele7ati de5an
rumah 7anita tua itu dan 3ahkan ham5ir setia5 hari 7anita itu melakukannya.
$uatu saat se5erti 3iasanya 'asulullah $A8 5er0i untuk 3eri3adah di Masjidil
Haram dan se5erti 3iasanya 5ula 'asulullah $A8 selalu mele7ati de5an rumah
7anita tua itu. Akan teta5i ketika 'asulullah $A8 ti3a di de5an rumah 7anita tua
itu4 3eliau tidak melihatnya se5erti 3iasa4 sehin00a 3eliau hari ini tidak meludahi
'asulullah $A8. -emudian 'asulullah $A8 3erhenti sejenak sam3il melihat-lihat
dan ternyata 7anita itu meman0 tidak ada di de5an rumahnya. 'asulullah $A8
5un menjadi kan0en akan air ludah si7anita tua terse3ut dan karena 5enasaran4
3eliau lalu 3ertanya ke5ada seseoran0 yan0 meru5akan tetan00a se3elah
7anita itu.
9 8ahai /ulan4 tahukah en0kau dimanakah 7anita 5emilik rumah ini4 yan0
setia5 kali aku le7at selalu meludahiku< ;4 kata 'asulullah $A8. =ran0 yan0
ditanya itu heran4 men0a5a 'asulullah $A8 menanyakan 7anita yan0 serin0
meludahi 3eliau. (amun akhirnya oran0 itu tidak am3il 5eduli dan lan0sun0
menja7a3 5ertanyaan 'asulullah $A8 2 9 8ahai Muhammad:A5akah en0kau
tidak men0etahui4 3ah7a si 7anita yan0 en0kau tanyakan dan yan0 3iasa
melidahimu4 sudah 3e3era5a hari ini dia sedan0 ter3arin0 sakit < ;. Menden0ar
ja7a3an dari oran0 itu 'asulullah $A8 men0an00uk-an00uk4 kemudian 3eliau
melanjutkan 5erjalanannya untuk melaksanakan i3adah di de5an -a3ah.
$etelah sekem3alinya dari i3adah4 'asulullah $A8 menyem5atkan diri untuk
mam5ir dan menjen0uk 7anita si 5eludah itu yan0 dalam keadaan sakit. 8anita
tua itu ka0et dan ada 5erasaan takut dalam dirinya ketika dia men0etahui4
3ah7a 'asulullah $A8 oran0 yan0 setia5 hari dia ludahi4 justru malah
menjen0uk dirinya. 8anita tua itu menan0is dalam hati 2 9"uhai 3eta5a luhur
3udinya manusia ini. Meski5un setia5 hari aku ludahi4 justru dialah oran0
5ertama yan0 menjen0uk aku ;.
"en0an 5erasaan haru dan menitikan air mata4 7anita terse3ut 3ertanya 2 9
8ahai Muhammad4 men0a5a en0kau menjen0ukku4 5adahal tia5 hari aku
meludahimu<;.
'asulullah $A8 menja7a3 2 9 Aku yakin4 en0kau meludahiku karena en0kau
3elum men0etahui tentan0 ke3enaranku. *ika en0kau men0etahuinya4 aku yakin
en0kau tidak akan la0i melakukannya ;. Menden0ar u6a5an yan0 san0at 3ijak
dari manusia mulia utusan Allah $8T ini4 7anita itu lan0sun0 menan0is dan
3erkata 2 9 8ahai Muhammad4 mulai saat ini aku 3ersaksi untuk men0ikuti
a0amamu 9. -emudian 7anita itu men0u6a5kan dua kalimat syahadat
$u3hanallah44444444
85
Bagian !er(en!ing -ang menja+i f9ku0 +ak*a Ra0ululla SA5 (eri9+e Meka +a(a! +ilia!
an!ara lain 0ebagai beriku!.
1. Mem(erbaiki aklak ma0-araka! Meka -ang mengalami +eka+en0i m9ral< 0e(er!i !umbu
0uburn-a kebia0aan berju+i< minum /amer< +an berBina.
2. Mem(erbaiki +an meluru0kan cara men-emba 6uan. Agama berala men-emba (a!ung-
(a!ung. Ra0ululla SA5 mengajak un!uk berali (a+a 40lam -ang an-a men-emba ke(a+a
Alla< 6uan -ang Maa .0a 0er!a menjaui 0ika( mu0-rik.
&. Menegakkan ajaran 40lam !en!ang (er0amaan ak +an +eraja! +i an!ara manu0ia.
". Menguba kebia0aan ber!akli+ ke(a+a nenek m9-ang +an meluru0kan 0egala a+a!- i0!ia+a!<
ke(erca-aan +an u(acara-u(acara keagamaan.
M. ;abi Muamma+ SA5 ber+ak*a +engan 0abar< ikla0< +an !ega0 +i an!aran-a +engan !i+ak
memak0akan keen+ak +an lema lembu!.
N. /ebia0aan ma0-araka! jaili-a 0ebelum +iu!u0n-a ;abi Muamma+ SA5 0ebagai ra0ul iala
!erja+in-a (en-im(angan +alam 0emua bi+ang kei+u(an< baik -ang berubungan 0ecara 3er!ikal
+engan 0ang (enci(!a mau(un ubungan 0ecara 9riB9n!al -ang men-angku! ubungan
kei+u(an 0e0ama manu0ia.
7. Sub0!an0i ajaran 40lam (eri9+e Meka< -ang aru0 +i+ak*akan Ra0ululla SA5 +i a*al
kenabiann-a a+ala 0ebagai beriku! :
- /ee0aan Alla S56
- )ari /iama! 0ebagai ari (embala0an
- /e0ucian ji*a
- :er0au+araan +an :er0a!uan
8. S!ra!egi +ak*a Ra0ulull9 SA5 (eri9+e Meka :
- Secara +iam-+iam
- Secara !erang !erangan
'
Rangkuman
)
)/a&uasi
86
:ilila ja*aban -ang (aling !e(a! +engan memberi !an+a 0ilang =Y> !
1. ,alam buku ?;he 233 : A +anking of the &ost ?nfluential *ersons in (istory1" Micael )
)ar! menem(a!kan ;abi Muamma+ SA5 0ebagai !9k9 n9 0a!u 9rang -ang (aling
ber(engaru +alam 0ejara kei+u(an uma! manu0ia< al ini karena L.
A. Ma0-araka! arab 0elalu !un+uk (a+a ajaran ;abi
B. /ei+u(an jaili-a (erangain-a ama! buruk
'. Ma0-araka! jaili-a men-emba ban-ak berala
,. ;abi SA5 !i+ak (erna (u!u0 a0a +alam ber+ak*a
.. ;abi SA5 bera0il membangun kei+u(an agama +an +unia
2. ;abi Muamma+ 0a*< men-am(aikan *a-u +imulai 0ecara +iam-+iam +an ini men+a(a!
(engiku! -ang +i0ebu! ....
A. A0maul k9m0a
B. A0maul u0na
'. 2lul aBmi
,. Al-Akamul amali-a
.. A00abiCunal a**alun
&. 6er0ebu! +i ba*a ini meru(akan 9rang-9rang -ang !er+aulu ma0uk 40lam =a00abiCunal
a**alun> :
A. Si!i /9!ija< Abu Bakar< 2mar< Ali bin Abi 6alib< )amBa< Bilal
B. Si!i /9!ija< Abu Bakar< Ali bin Abi 6alib< Mua*i-a< Hai+ bin )ari0!< Bilal
'. Si!i /9!ija< Abu Bakar< Amr bin A0< Ali bin Abi 6alib< Bilal
,. Si!i /9!ija< Abu Bakar< 2mar< 2!0man< Ali bin Abi 6alib
.. Si!i /9!ija< Abu Bakar< Ali bin Abi 6alib< Hai+ bin )ari0!< Bilal
". Ma0a +ak*a Ra0ululla SA5 ke!ika men-am(aikan *a-u +i k9!a Makka 0elama ....
A. 22 !aun 2 bulan 22 ari
B. 2" !aun 2 bulan 22 ari
'. 12 !aun M bulan 1& ari
,. 2& !aun 2 bulan 22 ari
.. 21 !aun 2 bulan 22 ari
M. /an+ungan -ang !er0ira! +alam a-a! !er0ebu! a+ala !en!ang ....
A. (rin0i(-(rin0i( +ak*a Ra0ululla 0a*.
B. 9b-ek +an !ujuan +ak*a (ara Ra0ul.
'. (rin0i(-(rin0i( (ara Ra0ul.
,. (rin0i( +an 9b-ek +ak*a (ara ;abi.
87
.. 9b-ek +an !ujuan +ak*a Ra0ululla 0a*
N. ,ak*a -ang +i+a0ari +engan ilmu -ang !e(a! +engan cara -ang jela0 +an !ega0 0eingga
+a(a! membe+akan an!ara -ang ak +an -ang ba!il< +i0ebu! +engan ....
A. ujja
B. bil ikma
'. muja+ala
,. mu0-a*ara
.. maui+a a0ana
7. 'ara +ak*a -ang +ilakukan ke(a+a 9rang-9rang -ang mem(un-ai kemam(uan berfikir kri!i0
+an l9gi0< -ang (aling !e(a! +engan cara ....
A. bil ikma
B. ujja
'. muja+ala
,. maui+a a0ana
.. na0ea! -ang baik
8. 40i Ri0ala ;abi Muamma+ SA5 ke!ika mem-am(aikan *a-u ke(a+a (en+u+uk Makka
-ang (aling (en!ing +an (aling men+a0ar iala :
A. ri0ala ke!aui+an
B. ri0ala muamala
'. ri0ala kea+ilan
,. ri0ala (embinaan aklak
.. ri0ala kema0-araka!an
#. Ma0-araka! Makka 0ebelum +a!angn-a ri0ala kera0ulan Muamma+ SA5 !erkenal +engan
0ebu!an jaili-a< karena L.
A. ban-ak 9rang (rimi!if
B. mereka men-emba (a!ung
'. !i+ak mengenal 6uan -ang 0ebenarn-a
,. berlaku ukum rimba
.. ma0-araka!n-a jau +ari k9!a lain
1%. 1ak!9r !er(en!ing (en-ebab kebera0ilan +ak*a Ra0ululla 0a* a+ala ....
A. ke0em(urnaan keja+ian Ra0ululla 0a*.
B. keluuran aklak (riba+i Ra0ululla 0a*.
'. ke!inggian na0ab Ra0ululla 0a*.
,. ke!e(a!an me!9+e +ak*a Ra0ululla 0a*.
88
.. ke!inggian kecer+a0an Ra0ululla 0a*.
11. ,ak*a -ang +ilakukan Ra0ululla SA5 0ecara 0embun-i-0embun-i berlang0ung 0elama &
!aun. )al ini +ilakukan karena L.
A. un!uk mele!akkan +a0ar-+a0ar
B. ma0-araka! Arab 0anga! kejam
'. ma0-araka! arab !i+ak mengenal 6uan -ang 0ebenarn-a
,. un!uk menga!ur 0!ra!egi
.. (erin!a Alla S56 +alam 0ura! Al-Mu+a!0!0ir : 1 Z 7
12. Sebagai langka a*al +ak*a 0ecara !erbuka Ra0ululla SA5 memulai +ak*a +engan
0a0aran L.
A. Bani )a0-im
B. Bani 2mma-a
'. Bani Ab+ul Mu!alib
,. Bani Abba0
.. Bani 6aim
1&. 6er0ebu! +i ba*a ini a+ala !ak!9r-fak!9r -ang men-ebabkan 9rang-9rang Qurai0-
menen!ang +ak*a Ra0ululla SA5 kecuali L.
A. :er0aingan (engaru +an kekua0aan
B. :er0aingan +agang
'. :er0amaan +eraja!
,. 6aku! +i bangki!kan 0e0u+a ma!i
.. :erniagaan (a!ung
1". Ra0ululla SA5 men+ak*akan 40lam 0ecara 0embun-i-0embun-i ke(a+a 0aaba!-0aaba!
+eka!n-a +i ruma L.
A. Abu Bakar A0-Si+ik
B. 2mar bi /a!!ab
'. 6ala bin 2bai+illa
,. Al-ArCam bin Abi ArCam
.. Ali bin Abi 6alib
1M. Melia! jumla (engiku! Ra0ululla SA5 0emakin ban-ak< mengakiba!kan 9rang-9rang kafir
Qurai0- men-u0un rencana un!uk membunu ;abi SA5 agar (erkembangan 40lam bi0a
+iben+ung. Arang Qurai0- -ang men-u0un rencana un!uk membunu Ra0ululla SA5 i!u
a+ala L..
A. Abu 8aal
8#
B. Abu Iaab
'. Abu S9f-an
,. Ab+ulla bin Ma0u+
.. Mu0ailama Al-/a+Bab
1N. 6er0ebu! +i ba*an ini meru(akan 0aaba!-0aaba! Ra0ululla SA5 -ang (er!ama kali ma0uk
40lam =a00abiCul a**alun>< kecuali .....
A. Ali bin Abi 6alib
B. Abu bakar A0-Si+iC
'. 20man bin Affan
,. Hubair bib A*am
.. Saa+ bin Abi 5aC90
17. 6er0ebu! +iba*a ini meru(akan 0aaba! Ra0ululla SA5 -ang +ijuluki bua (erma!a +ari
)ab0-i :
A. Abu bakar A0-Si+iC
B. Ab+ulla bin Ma0u+
'. Bila bi Raba
,. Ab+ulla bin Hubair
.. Amru bin A0
18. /e!ika ancaman< (enginaan +an in!imi+a0i +ari mu0-rikin Curai0- +ilancarkan ke(a+a uma!
40lam< Ra0ululla SA5 men-uru ke(a+a (ara 0aaba!n-a un!uk berijra ke )ab0-i. A+a(un
gel9mbang (er!ama -ang ijra ke )ab0-i +iiku!i 9le ....
A. 1% 9rang laki-laki +an " 9rang (erem(uan
B. 1% 9rang laki-laki +an 1% 9rang (erem(uan
'. " 9rang laki-laki +an " 9rang (erem(uan
,. " 9rang laki-laki +an 1% 9rang (erem(uan
.. 18 9rang laki-laki +an 18 9rang (erem(uan
1#. /egagalan mu0-rikin Curai0- mengen!ikan +ak*a Ra0ululla SA5 mengalami kegagalan<
0eingga mereka menga+aka embarg9 !era+a( keluarga bani )a0-im +an bani Ab+ul
Mu!alib. )al ini berakir ke!ika :
A. Ra0ulula SA5 mela*an +engan kekua!an 0enja!a
B. /aum mu0-rikin kala +alam ber(erang
'. Huair +an ka*an-ka*an mengambil 0ura! (emb9ik9!an +ari +in+ing /aba
,. /e+ua bela fiak ber+amai
#0
.. 2mar bin /a!ab +an )amBa Ma0uk 40lam
2%. Belum 0embu +ari (emb9ik9!an -ang +i ra0akan Ra0ululla SA5< Si!i /a!ija +an Abu
6alib meninggal +unia< 0eingga !aun !er0ebu! +iberi nama ....
A. Am Al-)u0n
B. Sa--i+ul A--am
'. S-arul Mubar9k
,. Oaumu0 Saa+a
.. Am Al-Mubar9k
8a*abla (er!an-aan-(er!an-aan beriku!!
1. Sebu!kan kebia0aan ma0-araka! 8aili-a 0ebelum nabi SA5 +iu!u0
0ebagai ra0ul!
2. A(aka -ang +imak0u+ +engan A00abunal a**alun7
&. Bagaimana reak0i 9rang-9rang Qurai0 !era+a( +ak*a -ang
+ilakukan 9le Ra0ululla SA5!
". Sebu!kan 0ub0!an0i +ak*a Ra0ululla SA5 (eri9+e Meka !
M. Sebu!kan 0!ra!egi +ak*a Ra0ululla SA5 (eri9+e Meka !
N. Sebu!kan fak!9r-fak!9r -ang mem(engarui +ak*a Ra0ululla SA5
(eri9+e Meka!
7. Sebu!kan )ikma -ang +a(a! +iambil +ari 0ejara +ak*a Ra0ululla
SA5 (eri9+e Meka!
8. Sebu!kan ke!ela+anan +ari +ak*a ra0ululla SA5 (eri9+e Meka !
#. 8ela0kan a(a -ang +imak0u+ +engan amar maruf nai munkar !
1%. A(a -ang an+a lakukan jika a+a kegia!an :eringa!an )ari Be0ar
40lam +i 0ek9la7
#1
Peta Konse+
Ayat tentang
+erilaku
menghindarkan
diri dari +ergaulan
bebas dan
+erbuatan Iina
emba-a 63$3 al-Isra71*2 32, dan
63$3 an-Nur72#2 2
engartikan 63$3 al-Isra71*2 32, dan
63$3 an-Nur72#2 2
enjelaskan isi kandungan 6 63$3 al-
Isra71*2 32, dan 63$3 an-Nur72#2 2
serta hadits terkait
enghafal 63$3 al-Isra71*2 32, dan
63$3 an-Nur72#2 2 serta hadits terkait
engidentifikas hukum ba-aan
taj&id
A
Mari
Renungkan !
#2
Manu0ia a+ala makluk 090ial< makluk -ang +alam (emenuan kebu!unn-a memerlukan
ban!uan 9rang lain. Ber+a0arkan 0!a!u0 !er0ebu!< manu0ia aru0 melakukan in!erak0i +engan 9rang lain
+engan cara -ang baik< !i+ak men-aki!i a!au meren+akann-a. ,alam berin!erak0i manu0ia aru0
menge+e(ankan e!ika +an m9rali!a0. ,engan menjalin ubungan an!ara 0e0ama manu0ia +engan cara-
cara -ang baik< manu0ia +a(a! mele0!arikan kei+u(ann-a un!uk ma0a -ang (anjang.
Akiba! +ari :ergaulan Beba0
Melakukan ubungan 0ek0 0ecara beba0 meru(akan akiba! (er!ama +ari (ergaulan beba0 -ang
meru(akan lingkaran 0e!an -ang !i+ak a+a (u!u0n-a +engan berbagai akiba! +i berbagai bi+ang an!ara
lain +i bi+ang 090ial< agama +an ke0ea!an 0ebagai beriku! :
- ,alam 0ek0 beba0 !erkum(ul bermacam-macam +90a +an keburukan -akni berkurangn-a iman 0i
(enBina< ilangn-a 0ika( menjaga +iri +ari +90a< buruk ke(riba+ian +an ilangn-a ra0a cemburu.
- Sek0 beba0 mengilangkan ra0a malu< (a+aal +alam agama malu meru(akan 0ua!u al -ang ama!
+i!ekankan +an +iangga( (eria0an -ang 0anga! in+a ku0u0n-a bagi *ani!a.
- Menja+ikan *aja (elakun-a muram +an gela(.
- Membua! a!i menja+i gela( +an mema!ikan 0inarn-a.
- Menja+ikan (elakun-a 0elalu +alam kemi0kinan a!au mera0a +emikian 0eingga !i+ak (erna mera0a
cuku( +engan a(a -ang +i!eriman-a.
- Akan mengilangkan ke9rma!an (elakun-a +an ja!u mar!aba!n-a baik +i a+a(an 6uan mau(un
0e0ama manu0ia.
- 6uan akan mencam(akkan 0ifa! liar +i a!i (enBina< 0eingga (an+angan ma!an-a liar +an !i+ak
!erjaga.
- :elaku 0ek0 beba0 akan +i(an+ang 9le manu0ia +engan (an+angan muak +an !i+ak (erca-a.
- Hina mengeluarkan bau bu0uk -ang mam(u +icium 9le 9rang-9rang -ang memiliki ECalbun 0alim
=a!i -ang ber0i> melalui mulu! a!au ba+ann-a.
- A(a -ang +i+a(a!kan (ara (elaku 0ek0 beba0 +alam kei+u(an ini a+ala 0ebalikn-a +ari a(a -ang
+iinginkann-a. 4ni a+ala karena< 9rang -ang mencari kenikma!an i+u( +engan cara bermak0ia! maka
#3
6uan akan memberikan -ang 0ebalikn-a +ari a(a -ang +ia inginkan< +an 6uan !i+ak menja+ikan
mak0ia! 0ebagai jalan un!uk men+a(a!kan kebaikan +an kebaagiaan.
- :erBinaan men-ere! ke(a+a !er(u!u0n-a ubungan 0ila!urraim< +uraka ke(a+a 9rang !ua< berbua!
Balim< 0er!a men-ia-n-iakan keluarga +an ke!urunan. Bakan b9le memba*a ke(a+a (er!um(aan
+ara +an (er+ukunan 0er!a +90a-+90a be0ar -ang lain. Sek0 beba0 bia0an-a berkai! +engan +90a +an
mak0ia! -ang lain 0ebelum a!au bila berlakun-a +an 0ele(a0 i!u bia0an-a akan melairkan kemak0ia!an
-ang lain (ula.
- Sek0 beba0 mengilangkan arga +iri (elakun-a +an meru0akkan ma0a +e(ann-a +i 0am(ing
meninggalkan aib -ang berke(anjangan bukan 0aja ke(a+a (elakun-a bakan ke(a+a 0eluru
keluargan-a.
- Aib -ang +ic9rengkan ke(a+a (elaku 0ek0 beba0 lebi membeka0 +an men+alam +ari(a+a +90a kafir
mi0aln-a< karena 9rang kafir -ang memeluk 40lam 0ele0aila (er09alann-a< namun +90a Bina akan
benar-benar membeka0 +alam ji*a karena *alau(un akirn-a (elaku Bina i!u ber!auba! +an
member0ikan +iri +ia akan ma0i mera0a berbe+a +engan 9rang -ang !i+ak (erna melakukann-a.
Begi!u ban-ak +am(ak nega!if -ang +i!imbulkan +ari (ergaulan beba0< (a!u! menja+i (era!ian bagi
genera0i mu+a ba*a mereka 0e+ang mem(er!arukan ma0a +e(ann-a +engan !erliba! +alam
(ergaulan beba0 -ang melam(aui ba!a0. Bergaul memang (erlu !a(i 0e-9g-an-a +ilakukan +alam ba!a0
*ajar< !i+ak berlebian.Remaja a+ala !um(uan ma0a +e(an bang0a< jika m9ral +an ja0mania (ara
remaja mengalami keru0akan maka begi!u (ula ma0a +e(an bang0a +an negara akan mengalami
keancuran. 8a+i< jika an+a ma0i memikirkan ma0a +e(an +iri +an juga ke!urunan 0ebaikn-a 0elalu
k9n0i0!en un!uk menga!akan !i+ak (a+a (ergaulan beba0 karena +am(ak (ergaulan beba0 ber0ifa!
0anga! meru0ak bagi +ari 0egi m9ral mau(un ja0mania.
emba-a Ayat Al:6ur?an tentang Perilaku enghindarkan Diri dari Pergaulan Bebas
dan Perbuatan )ina
B
Mari Membaca !
#4
13 63$3 Al-Isra71*2 32
23 63$3 An-Nur72#2 2
#5

8afal 8afal
C
Mengidentifkasi
Bacaan a!"id
#6
#3 engartikan 33 Al-Isra17 31433
- Arti ayat
H2#dan janganlah kamu membunuh anak-anakmu karena takut kemiskinan# kamilah yang
akan memberi rezki kepada mereka dan juga kepadamu# Sesungguhnya membunuh
mereka adalah suatu dosa yang besar#
H2#dan janganlah kamu mendekati zina@ Sesungguhnya zina itu adalah suatu perbuatan
yang keji# dan suatu jalan yang buruk#
HH#dan janganlah kamu membunuh jiwa yang diharamkan Allah membunuhnya!"
melainkan dengan suatu alasan! yang benar# dan .arangsiapa dibunuh se%ara
zalim" &aka Sesungguhnya 4ami telah memberi kekuasaan kepada ahli warisnya"
tetapi janganlah ahli waris itu melampaui batas dalam membunuh# Sesungguhnya ia
adalah orang yang mendapat pertolongan#
%3 engartikan 33 An4ur24 2
'
Mengartikan
A(at
#7
/*erempuan yang berzina dan laki-laki yang berzina" &aka deralah tiap-tiap seorang
dari keduanya seratus dali dera" dan janganlah belas kasihan kepada keduanya
men%egah kamu untuk menjalankan! agama Allah" jika kamu beriman kepada Allah"
dan hari akhirat" dan hendaklah pelaksanaan! hukuman mereka disaksikan oleh
sekumpulan orang-orang yang beriman#
4 63$3 An:'ur72#2 25
+
,s"a- .asana-
)
*andungan A(at
0
Rangkuman
#8
0e0unggun-a
9rang-9rang
mukmin
ber!aC*ala
ke(a+a Alla
ber0au+ara agar kamu
maka
+amaikanla
men+a(a!
rama!
an!ara ke+ua
0au+aramu
.
)/a&uasi
##
)A *)
100
A(a kalian me-akini a+an-a malkaika! 7 A(a (ula -ang men+9r9ng kalian un!uk
beramal 0ale +an mengin+ari (erbua!an buruk 7 Bukanka karena a+an-a iman -ang
mengujam +alam a!i akan a+an-a malaika! 0eingga ki!a !er+9r9ng beramal baik +an
beru0aa menjaui keburukan 7 /arena Alla akan membala0 a(a -ang ki!a lalukan.
,alam 0ebua a+i!0 -ang +iri*a-a!kan 9le 4mam Mu0lim< Ra0ululla 0a* ber0ab+a : ?
Se0unggun-a Alla -ang Maa Suci +an Maa Iuur mem(un-ai malaika! -ang
berkeliling +an u!ama 0ifa!n-a. Mereka i!u mencari majeli0 Z majeli0 +Bikir. A(abila
mereka menemukan 0ua!u majeli0 -ang +i +alamn-a beri0i +Bikir lalu mereka(un
+u+ukla be0er!a a+irin -ang a+a +i0i!u. Mereka berbari0 an!ara -ang 0ebagian +engan
A
Mari Renungkan
101
-ang lainn-a +engan mera(ikan le!ak 0a-a(n-a ingga memenui !em(a!-!em(a! -ang
a+a +i an!ara mereka +engan langi!@.
Ra0ululla 0.a.* melanju!kan 0ab+an-a:@ Alla EaBBa *a jalla lalu ber!an-a +an ,ia
a+ala lebi menge!aui !en!ang kea+aan amba-amba-;-a: ,ari mana kamu 0emua
+a!ang7
:ara malaika! menja*ab: kami 0emua +a!ang +ari !em(a! amba-amba-Mu +i bumi.
Mereka i!u 0ama memaa0ucikan<
memaabe0arkan< menge0akan< memuji
0er!a mem99n ke(a+aMu@.
Alla : A(aka -ang mereka min!a
ke(a+a/u7
Malaika! : mereka mem99nkan
0urgaMu@
Alla : a(aka mereka 0u+a (erna
melia! 0urga/u7
Malaika! : belum -a 6uan@

Ber+a0arkan inf9rma0i +ari
Ra0ululla 0a* !er0ebu! jela0 ba*a malaika! i!u a+a. Malaika! memiliki !uga0 -ang
bermacam-macam. A+a malika! -ang 0enan!ia0a men+a!angi !em(a!-!em(a! +Bikir. ,i
0ana mereka a+ir< menca!a amal a+irin< men-imak +9a -ang +i(anja!kan +an mereka-
(un mem99nkan am(unan ke(a+a Alla bagi 9rang-9rang -ang a+ir +i majli0 !er0ebu!.
102
Coba amat gambar d atas. Tatap pean-pean. Hadrkan hat dan
perasaan anda, kuatkan pandangan dengan man. Subhanaah; Maha
Suc Aah yang teah menghamparkan bum n dan meengkap
dengan segaa fastasnya. Maakat yang dtugas Aah sebaga
tentara-Nya. Makat pua yang setap saat turun ke bum
menyambang manusa dan mencacat ama perbuatan manusa.
Dar Abu Hurarah ra, Rasuuah teah bersabda:
"Para maakat maam bergantan dengan maakat sang daam
mengawas kaan. Mereka bertemu saat shaat ashar dan shubuh."
Kemudan Rasuuah men|easkan, maakat yang semaaman
mengawas manusa, nak ke angt dan meaporkan hasnya tugasnya.
"Bagamana keadaan hamba-hamba-Ku ketka kaan tnggakan?"
Aah bertanya pada mahuk cahaya tu.
103
"Kam mennggakan mereka daam keadaan sedang shaat, kam pun
datang pada mereka |uga daam keadaam shaat. Maka ampunah
mereka pada har kamat." kata maakat.
Bayangkan ketka maakat datang kta sedang meakukan shaat
shubuh. Ketka mereka perg ktapun sedang meakukan shaat Ashar.
Laporan yang akan dberkan pada Aah tentu akan bak dan muus.
Tak hanya tu, para maakat memberkan "rekomendas" ampunan
pada Aah untuk kta yang sedang shaat saat mereka tnggakan.
Mar kta bayangkan |uga konds sebaknya. Saat mereka datang d
Shubuh har, kta mash tereap tdur, merngkuk d daam hangat
semut. Atau saat mereka perg d waktu Ashar, kta sedang sbuk
dengan segaa peker|aan. Tentu aporan pun akan berwarna merah.
|ka kta terambat, angka yag tercatat akan berwarna merah. Mesk
kta masuk ker|a, tetap sa|a nka kta berkurang d depan atasan
tempat kta beker|a.
Begtu |uga yang ter|ad pada Aah, sebaga "atasan" daam hdup
kta. |ka kta ngn memperbak catatan dan prestas d depan Aah
sebetunya mudah sa|a. Kenapa kta tdak meakukan shaat tepat
waktu ketka maakat-maakat meaporkan has tugasnya. Oeh
karena tu mar kta shaat tepat waktu.
,alam Al-Quran 0ura! An-;al a-a! "#-M% Alla berfirman :
Ar!in-a : ,an ke(a+a Alla 0ajala ber0uju+ 0egala a(a -ang bera+a +i langi! +an
0emua makluk -ang mela!a +i bumi +an =juga> (ara maWaika!< 0e+ang mereka
=malaika!> !i+ak men-9mb9ngkan +iri. Mereka !aku! ke(a+a 6uan mereka -ang +i
B
ia2aka- Ma&aikat
itu
104
a!a0 mereka +an melak0anakan a(a -ang +i(erin!akan =ke(a+a mereka>.=QS. An-
;al/1N : "#-M%>.
/a!a malaika! menuru! baa0a a+ala malakun$ berar!i u!u0an< ri0ala a!au mi0i.
Menuru! i0!ila malaika! a+ala makluk ci(!aan Alla S5> -ang !erbua! +ari caa-a<
!i+ak makan< !i+ak minum< !i+ak !i+ur< +an !i+ak berjeni0 kelamin. Malaika! !i+ak
membu!ukan makan< minum< !i+ur< +an keinginan fi0ik a(a (un. Mereka
mengabi0kan *ak!un-a un!uk mengab+i ke(a+a Alla$ 0enan!ia0a !aa! ke(a+a
(erin!a-(erin!a-;-a +an !i+ak (erna men+urakai-;-a. )a+i!0 Ra0ululla
Muamma+ SA5 -ang men-a!akan !en!ang (enci(!aan malaika! +i an!aran-a a+ala
0ebagai beriku!:
Ar!in-a: &alaikat Aku Allah! %iptakan dari %ahaya" jin di%iptakan dari gugusan api"
dan Adam dari apa yang telah diterangkan pada kamu semua#< =)R Mu0lim>.
Ber+a0arkan a+i0 Cu+0i
!er0ebu!< malaika! +ici(!akan
+ari caa-a -ang karak!ern-a
meman!ulkan caa-a (a+a
a!i manu0ia +an ke+amaian
+i bumi. Manu0ia +ici(!akan
+ari !ana -ang karak!ern-a
!enang< +iam< 0!abil<
0e+angkan jin +ici(!akan +ari
a(i -ang 0ifa!n-a 0elalu
bergerak< bergej9lak< +an !i+ak (erna !enang. :ara malaika! mem(un-ai karak!er
(a!u an-a (a+a Alla. Mereka melak0anakan !uga0 menga!ur +an mener!ibkan alam
0eme0!a 0er!a !i+ak (erna mengelu. Malaika! 0enan!ia0a melak0anakan (erbua!an-
(erbua!an -ang 0e0uai +engan keen+ak-;-a +an !i+ak (erna melakukan (erbua!an
+i luar keen+ak Alla. meman!ulkan caa-a clan ke+amaian (a+a manu0ia
Beriman ke(a+a malaika! ar!in-a (erca-a +an -akin +engan 0e(enu a!i ba*a Alla
!ela menci(!akan makluk;-a beru(a malaika! -ang 0enan!ia0a ber!a0bi +an
ber0uju+ ke(a+a;-a< 0elalu menaa!i (erin!a-(erin!a-;-a +an !i+ak (erna +uraka
105
ke(a+a-;-a. /ebera+aan mereka +alam *uju+n-a -ang a0li !erg9l9ng 0ebagai
makluk gaib -ang !i+ak bi0a +ilia! manu0ia.
Menuru! S-aik Muamma+ bin [Ab+ul 5aab al-[ACiil menga!akan< ?,alil-+alil
+ari al-Qur[an< a0-Suna +an ijmaL kaum mu0limin =!en!ang malaika!> menunjukkan
al-al 0ebagai beriku!:
1. Maakat merupakan saah satu makhuk d antara makhuk-makhuk
cptaan Aah.
2. Aah mencptakan mereka untuk berbadah kepada-Nya,
sebagamana Aah mencptakan |n dan manusa |uga untuk
berbadah kepada-Nya semata.
3. Mereka adaah makhuk yang hdup, beraka, dan dapat berbcara.
4. Maakat hdup d aam yang berbeda dengan aam |n dan manusa.
Mereka hdup d aam yang mua ag suc, yang Aah memh
tempat tersebut d duna karena kedekatannya, dan untuk
meaksanakan perntah-Nya, bak perntah yang yang
bersfat kauniyyah, maupun syar>iyyah.
|umah Maakat secara keseuruhan hanya Aah SWT yang tahu,
bahkan dmungknkan ebh banyak dar |umah manusa tu sendr.
Sedangkan |umah yang wa|b dketahu oeh manusa sesua nformas A-
Ouràn sebanyak 10 Maakat.
Mutiara .adits
Sesungguhnya
para maakat tu
meetakkan
sayapnya bag
penuntut mu,
karena rdha
dengan apa yang
dakukannya. (HR.
Abu Daud dan
Trmmdz)
Mutiara .adits
Sesungguhnya
para maakat tu
meetakkan
sayapnya bag
penuntut mu,
karena rdha
dengan apa yang
dakukannya. (HR.
Abu Daud dan
Trmmdz)

Segaa pu| bag Aah Pencpta angt dan bum,
yang men|adkan maakat sebaga utusan-utusan
(untuk mengurus berbaga macam urusan) yang
mempunya sayap, masng-masng (ada yang) dua,
tga dan empat. Aah menambahkan pada cptaan-
Nya apa yang dkehendak-Nya. Sesungguhnya
Aah Maha Kuasa atas segaa sesuatu. (OS. Fatr : 1)

Segaa pu| bag Aah Pencpta angt dan bum,
yang men|adkan maakat sebaga utusan-utusan
(untuk mengurus berbaga macam urusan) yang
mempunya sayap, masng-masng (ada yang) dua,
tga dan empat. Aah menambahkan pada cptaan-
Nya apa yang dkehendak-Nya. Sesungguhnya
Aah Maha Kuasa atas segaa sesuatu. (OS. Fatr : 1)
C
'ama dan "ugas alaikat
106
D antara nama-nama dan tugas maakat yatu :
1. Malaika! 8ibril
Alla memberikan !uga0 ke(a+a Malaika! 8ibril un!uk memberikan *a-u ke(a+a
(ara nabi +an ra0ul. /e!ika *a-u !ela !eren!i< 8ibril memberikan ilam ke(a+a
9rang-9rang 0ale -ang +ikeen+aki 9le Alla.
Ar!in-a : /a!akanla: FBarang 0ia(a -ang menja+i mu0u 8ibril< Maka 8ibril i!u
6ela menurunkann-a =Al Quran> ke +alam a!imu +engan 0eiBin Alla$
membenarkan a(a =ki!ab-ki!ab> -ang 0ebelumn-a +an menja+i (e!unjuk 0er!a beri!a
gembira bagi 9rang-9rang -ang beriman. =QS. Al-BaCara/2 : #7>.
2. Malaika! Mikail
Mikail ber!uga0 menga!ur ke0eja!eraan makluk< menurunkan rikBi ke(a+a 0emua
makluk Alla -ang !er0ebar +i alam 0eme0!a ini.
Artnya : Barang sapa yang men|ad musuh Aah, maakat-
maakat-Nya, rasu-rasu-Nya, |br dan Mka, Maka Sesungguhnya
Aah adaah musuh orang-orang kar.(OS. A-Baqarah/2 : 98).
&. Malaika! 40rafil
Alla menen!uga0 ke(a+a Malaika! 40rafil un!uk meniu( 0angkakala (a+a ari
/iama!. Oai!u 0aa! mele!u0n-a kiama! kubra ingga +ibangki!kann-a manu0ia
menuju alam ma0-ar.
107
Ar!in-a : $an ditiuplah sangkalala# &aka tiba-tiba mereka keluar dengan
segera dari kuburn-a =menuju> ke(a+a 6uan mereka. =QS. Oa0in /&N :
M1> .
". Malaika! 4Bra[il
4Brail +i0ebu! juga Malaika! Mau!. Ber!uga0 0ebagai (encabu! n-a*a manu0ia +an
0emua makluk -ang bern-a*a +i alam ini.
Ar!in-a : yaitu! orang-orang yang diwafatkan dalam keadaan baik oleh para
malaikat dengan mengatakan kepada mereka!: <Salaamun-alaikum" masuklah kamu
ke dalam syurga itu disebabkan apa yang ;elah kamu kerjakanF.=QS. An-;al/1N :
&2> .
M. Malaika! RaCib +an A!i+
Semua amal manu0ia +icaca! 9le malaika!. Malaika! RaCib menca!a! ama kebaikan
0e+angkan Malika! A!i+ menca!a! amal buruk.
Artnya : (yaitu) ketika dua oran0
malaikat men6atat amal
5er3uatannya4 seoran0 duduk di
se3elah kanan dan yan0 lain
duduk di se3elah kiri. Tiada suatu
u6a5an5un yan0 diu6a5kannya
melainkan ada di dekatnya
malaikat 1en0a7as yan0 selalu hadir. (OS. Oaf/50 : 17-18).
Malaika! Menca!a Amal Oang /i!a Iakukan
Sumber : ,9k. /emenag
N. Malaika! Munkar +an ;akir<
/e+ua malaika! ini ber!uga0 mengajukan (er!an-aan ke(a+a manu0ia +i +alam
kubur. Munkar +an ;akir-la -ang mengin!er9ga0i 9rang -ang 0u+a meninggal +i
alam kubur. Bila ru 9rang !er0ebu! bi0a menja*ab +engan benar< maka ia akan
0elama!. Bila !i+ak< ia akan celaka.
7. Malaika! Malik
108
Malakia! Malik +i0ebu! juga Malaika! Habani-a. Alla memberikan !uga0 ke(a+a
Malaika! Malik un!uk menjaga neraka +an memim(in (ara malaika! (en-ik0a
(enguni neraka.
Ar!in-a : &ereka berseru: <(ai &alik" .iarlah ;uhanmu membunuh kami saja<#
dia menjawab: <4amu akan tetap tinggal di neraka ini!<# =QS. ABBukruf/"& :
77>.
8. Malaika! Ri+*an<
Malaika! Ri+*an ber!uga0 0ebagai (enjaga Surga +an memim(in malaika! lain un!uk
mela-ani (ara (enguni 0urga.
Ar!in-a : ,an 9rang-9rang -ang ber!ak*a ke(a+a 6uan +iba*a ke +alam 0-urga
ber9mb9ng-r9mb9ngan =(ula>. 0eingga a(abila mereka 0am(ai ke 0-urga i!u 0e+ang
(in!u-(in!un-a 6ela !erbuka +an berka!ala ke(a+a mereka (enjaga-(enjagan-a:
F/e0eja!eraan =+ilim(akan> a!a0mu. Berbaagiala kamu! Maka ma0ukila 0-urga
ini< 0e+ang kamu kekal +i +alamn-aF. =QS. ABBumar/&# : 7&>.
,engan menge!aui nama +an !uga0 1% Malaika! !er0ebu! +i a!a0 +iara(kan
bagi 0e9rang mu0lim un!uk menga(lika0ikann-a +alam 0ika( +an (rilaku kei+u(an
0eari-ari< 0eingga beriman ke(a+a Malaika! !er0ebu! +a(a! menimbulkan manfaa!
+an ikma bagi ke0alean (rilaku (elakun-a.
$engka2i abe& Berikut
3 ama Ma&aikat ugas
'a&i& A&4
uran.adits
10#
A3 Perbedaan anusia dengan alaikat
/i!a !ela (aam ba*a (enge!auan ki!a !en!ang Malaika! an-ala ber+a0ar (a+a +alil
*a-u. Maka< *a-u jugala -ang menjela0kan ke(a+a ki!a bagaimana 0ifa!-0ifa! -ang
+imiliki Malaika! -ang membe+akan mereka +engan makluk -ang lainn-a. Sebagai
makluk ci(!aan Alla< manu0ia memiliki (erbe+aan +engan Malaika!. :erbe+aan
!er0ebu! +a(a! +ilia! +ari bebera(a a0(ek beriku!:
13 i%at4si%atn(a
a. Manusa sebaga makhuk zhahr yang tampak dan bsa dhat
mata manusa, sedangkan Maakat daam bentuk asnya
merupakan makhuk gab yang tdak bsa dhat.
b. Manusa ada yang taat dan durhaka kepada Aah, sedangkan
Maakat semuanya taat, berbakt dan bertakwa kepada Aah.
c. Manusa mempunya |ens keamn (ak-ak dan perempuan),
menkah dan berkembang bak, sedangkan Maakat tdak
memk |ens keamn, tdak memk nafsu, dan tdak
berkembang bak.
d. Maakat senantasa takut kepada Aah dan seau menaat
perntah-perntahNya.
Sebagamana yang d|easkan Aah daam rman-Nya:
Artnya : "Mereka takut ke5ada Tuhan mereka yan0 di atas mereka
dan senantiasa melaksanakan a5a yan0 di5erintahkan (ke5ada
mereka)." (An-Nah/16: 50)
Artnya : 9Mereka itu tidak mendahului-(ya den0an 5erkataan dan
mereka men0erjakan 5erintah-5erintah(ya." (A-Anbya/21: 27)
e. Maakat berskap kasar dan keras kepada penghun neraka
110
Frman Aah daam OS At-Tahrm ayat 6:
Artnya: "Hai oran0-oran0 yan0 3eriman4 5eliharalah dirimu dan
keluar0amu dari a5i neraka yan0 3ahan 3akarnya adalah manusia dan
3atu? 5enja0anya Malaikat-Malaikat yan0 kasar4 keras4 dan tidak
mendurhakai Allah terhada5 a5a yan0 di5erintahkan-(ya ke5ada
mereka dan selalu men0erjakan a5a yan0 di5erintahkan." (At-
Tahrm/66: 6)
f. Mengatur segaa urusan
Frman Aah daam OS Fatr;1
Artnya: "$e0ala 5uji 3a0i Allah 1en6i5ta lan0it dan 3umi4 yan0 menjadikan
Malaikat se3a0ai utusan-utusan (untuk men0urus 3er3a0ai ma6am
urusan) yan0 mem5unyai saya54 masin0-masin0 (ada yan0) dua4 ti0a dan
em5at. Allah menam3ahkan 5ada 6i5taan-(ya a5a yan0 dikehendaki-(ya.
$esun00uhnya Allah Maha -uasa atas se0ala sesuatu.(OS Fathr /35 : 1)
23 Asa& *e!adiann(a
Dhat dar asa ke|adannya, manusa dcptakan Aah dar tanah,
sedangkan Maakat dcptakan Aah dar cahaya. |n dcptakan
Aah dar ap sesua dengan hads Ouds berkut:
Artnya: Maakat Aku (Aah) cptakan dar cahaya, |n dcptakan dar
gugusan ap, dan Adam dar apa yang teah dterangkan pada kamu
semua." (HR Musm).
33 ugas dan *e"a!ibann(a
Manusa dtugaskan Aah untuk men|ad khafah d muka bum
dengan segaa tugas dan kewa|bannya yang beraneka ragam,
sedangkan Maakat dcptakan oeh Aah dengan tugasnya yang
khusus. Sepert: menurunkan wahyu, membag rezek, menup
111
sangkakaa, mencabut nyawa, mencatat ama, menanya manusa
d daam kubur, men|aga surga, men|aga neraka, dan an-an.
43 'era!at dan *edudukann(a
Secara umum, manusa memk dera|at dan kedudukan yang ebh
mua darpada makhuk-makhuk Aah yang an, bahkan dar
maakat sekapun. Ha tu karena berbaga keebhan dan tugas yang
dembankan Aah kepadanya. Kemuan manusa yang ebh darpada
maakat dtegaskan dengan bukt bahwa Aah menyuruh kepada
maakat untuk su|ud kepada nab Adam seteah nab Adam
men|easkan mu yang da|arkan oeh Aah SWT.
B3 Perilaku Beriman Ke+ada alaikat Allah $/"
Orang yang berman/percaya kepada maakat tentunya akan seau
berhat-hat daam berperaku karena mereka mempercaya ada
maakat yang seau mendampng manusa daam men|aankan
tugasnya sebaga khafah d muka bum n. Beberapa peraku yang
menggambarkan tanda-tanda orang yang berman kepada maakat
antara an:
1. Seau berhat-hat dengan mempertmbangkan suara hat yang
bak karena ada maakat |br yang seau mengawa manusa
dengan wahyu dan mu.
2. Seau optms daam mencar penghdupan karena yakn ada
maakat mka yang membag rzk manusa.
3. Hdup d duna tdak semena-mena, karena yakn kehdupan n
akan berakhr ketka maakat Isra meaksanakan tugasnya.
4. Berusaha untuk memperbanyak perbuatan bak sebeum maakat
Mka meaksanakan tugasnya untuk mencabut nyawa.
5. Seau berhat-hat daam berbuat karena ada maakat Rokb dan
Atd yang seau mencatat ama bak dan buruk.

164. Tada seorangpun d antara kam (maakat) meankan
mempunya kedudukan yang tertentu,
165. Dan Sesungguhnya kam benar-benar bershaf-shaf (daam
menunakan perntah Aah).
166. Dan Sesungguhnya kam benar-benar bertasbh (kepada Aah).
(OS. As-Shahat : 164-166)

164. Tada seorangpun d antara kam (maakat) meankan
mempunya kedudukan yang tertentu,
165. Dan Sesungguhnya kam benar-benar bershaf-shaf (daam
menunakan perntah Aah).
166. Dan Sesungguhnya kam benar-benar bertasbh (kepada Aah).
(OS. As-Shahat : 164-166)
112
6. Seau berusaha berbuat bak untuk persapan seteah mat karena
yakn ada maakat Munkar dan Nakr yang menanya d daam
kubur.
Nab saw. Bersabda, "Sesungguhnya seorang hamba (yang
mennggga) apaba teah detakkan d daam kubur dan para
pengantarnya teah mennggakannya, sesungguhnya a akan mendengar
derap sanda mereka. Kemudan datangah dua Maakat (Munkar dan
Nakr) dan mendudukkannya, seraya bertanya kepadanya: Bagamana
pendapatmu tentang orang n (Muhammad saw.)? Apaba a seorang
mukmn maka akan men|awab: Saya bersaks bahwa da hamba Aah
dan utusan-Nya Kemudan dkatakan kepadanya: Lhatah tempatmu d
neraka, sunggguh Aah teah menggantkannya buat kamu d surga.
Kemudan a akan mehat kedua tempat tu semua (surga dan neraka)."
(HR. A-Bukhar dan Musm).
7. Men|auh segaa arangan Aah agar terhndar dar neraka yang
d|aga Maakat Mak.
8. Memperbanyak ama shaeh agar dapat bertemu dengan maakat
Rdwan sebaga pen|aga surga.
Berman kepada Maakat merupakan rukun man kedua yang
wa|b dmk setap orang yang mengaku musm.
Maakat adaah makhuk Aah yang Da cptakan dar cahaya
(nur) yang senantasa men|aankan perntah-perntahNya dan
tdak pernah mendurhaka-Nya.
Berman kepada maakat adaah meyakn dengan sepenuh hat
bahwa Aah teah mencptakan maakat dengan tugas-tugas
tertentu yang dbebankan kepada masng-masng maakat.
Maakat |umahnya sangat banyak dengan berbaga tugas yang
berbeda, tetap yang wa|b dketahu oeh seorang musm
berdasarkan nformas A-Ouràn dan hadts yang shahh |umah
mereka adaah 10 Maakat.
Maakat merupakan makhuk gab, tetap a dapat men|ema
daam bentuk makhuk an yang dapat dhat manusa.
Dengan mengman Maakat, kemanan dan ama shaeh manusa
akan semakn menngkat, a akan berhat-hat dengan
R10*AA MA)R1
R10*AA MA)R1
113
M,.AABA.
,alam kei+u(an 0eari-ari< ki!a 0ering men+a(a! bi0ikan +ari (ara malaika!
jika ki!a en+ak melakukan 0e0ua!u.
Mi0aln-a ke!ika ki!a mau melakukan (erbua!an +90a< (a0!i a+a bi0ikan +alam
a!i ki!a ?8angan lakukan!@.
:erca-aka ki!a !era+a( bi0ikan !er0ebu!7
M,.AABA.
,alam kei+u(an 0eari-ari< ki!a 0ering men+a(a! bi0ikan +ari (ara malaika!
jika ki!a en+ak melakukan 0e0ua!u.
Mi0aln-a ke!ika ki!a mau melakukan (erbua!an +90a< (a0!i a+a bi0ikan +alam
a!i ki!a ?8angan lakukan!@.
:erca-aka ki!a !era+a( bi0ikan !er0ebu!7
tndakannya, taat dengan perntah-perntah Aah, tdak sombong,
dan hatnya seau merasa tenang dan tentram.
A3 1$1.A 0A'A
Beri&a- tanda si&ang 2ada sa&a- satu !a"aban (ang 2a&ing
te2at

1. Art dar Maakat menurut
bahasa adaah..
A. taat
B. gab
C. suc
D.bersh
E. rsaah
2. Makhuk gab yang seau taat
dan patuh kepada Aah
adaah..
A. |n
B. maakat
C. bs
D.ruh
KAMUS ISTILAH
?man : (erca-a< -akin< +an membenarkan.
Maib : -ang !er0embun-i< !ak +a(a! +ilia! +an +i!angka(
(ancain+era manu0ia bia0a
&alaikat : ben!uk jamak +ari malaku -ang ar!in-a: ri0ala
=u!u0an>
+uh : ji*a< 0ukma< n-a*a manu0ia
KAMUS ISTILAH
?man : (erca-a< -akin< +an membenarkan.
Maib : -ang !er0embun-i< !ak +a(a! +ilia! +an +i!angka(
(ancain+era manu0ia bia0a
&alaikat : ben!uk jamak +ari malaku -ang ar!in-a: ri0ala
=u!u0an>
+uh : ji*a< 0ukma< n-a*a manu0ia
A
B)R$A1.
A
B)R$A1.
114
E. setan
3. Maakat yang bertugas
menurunkan wahyu kepada para
nab dan rasu adaah..
A. |br
B. Munkar
C. Rdhwan
D.Isra
E. Mak
4. Asa pencptaan Maakat
adaah..
A. ap
B. cahaya
C. ar
D.batu
E. tanah
5. Dengan berman kepada
Maakat, manusa akan memk
peraku..
A. hemat
B. qanaah
C. sabar
D.tawakka
E. |u|ur
6. Maakat yang mendapat |uukan
'uhul Amin adaah Maakat..
A. Mka
B. Rdwan
C. |br
D.Isra
E. Mak
7. D antara da naq dar A-
Ouran yang menun|ukkan
kemanan kepada Maakat
adaah..
A. surat Yasn: 2
B. surat A-Isra: 70
C. surat A-Baqarah: 285
D.surat A-Fathah: 4
E. surat A-Ashr: 3
8. Daam kehdupan sehar-har,
manusa yang berman kepada
maakat akan seau berhat-
hat. Karena seuruh
perbuatannya ada yang
mengawas dan mencatatnya.
In merupakan..
A. pengertan berman kepada
maakat
B. tu|uan berman kepada
maakat
C. hkmah berman kepada
maakat
D.tanda-tanda berman kepada
maakat
E. cr seseorang berman
kepada maakat
9. Dua maakat yang bertugas
menga|ukan pertanyaan kepada
manusa d daam kubur
adaah..
A. Mak dan Rdhwan
B. Rakb dan Atd
C. Munkar dan Nakr
D.|br dan Mka
E. Izra dan Isra
10. D bawah n merupakan sfat-
sfat Maakat, kecua&i..
A. seau taat kepada perntah
Aah
B. memk skap keras dan
kasar
C. dcptakan dar cahaya
D.makhuk gab
E. menkah dan berketurunan
0
B3 ,RA1A
1. |easkan pengertan berman kepada Maakat!
2. Sebutkan 10 nama Maakat yang wa|b dman setap
musm!
3. Apakah art dar hadts berkut n: \] ^
_
`]a
b
c
b
d
_
e]f
_
g
_
h
i
j ki l] m
n
o
i
p
b
) qjrm s`tl (
4. Sebutkan 2 contoh peraku yang mencermnkan berman
kepada Maakat!
5. Bagamana menurut pendapat Anda ba ada seorang yang
mengaku musm tetap a tdak mengaku adanya Maakat?
C3 ,0A )RR,*,R
Menghafakan A-Ouràn surat A-Baqarah ayat 285 sebaga
da berkatan dengan kemanan kepada Maakat!
'3 *)01AA MA'1R1 1'A* )RR,*,R
Buatah fortopoo kegatan kaan yang membuktkan
kemanan kepada Maakat. Kumpukan kepada gurumu
untuk mendapat penaan!

1
Peta Konsep
G3 ari Denungkan
enuntut Ilmu
:a+a ma0a 0ekarang 0ek9la
0eakan-akan !em(a! mencari nilai !a(i
bukan mencari ilmu< Begi!ula umumn-a
m9!i3a0i anak ke!ika 0ek9la +an
menanca( be!ul +i+alam a!i< )al ini
0elalu +i!era(kan +alam (erjalanan
(en+i+ikan (elajar 0ekarang< (a+aal
enuntut Ilmu
akna enuntut Ilmu
"okoh "eladan dalam enuntu
Ilmu
2
aru0 +i0a+ari jika nilai bukanla 0egalan-a. /e!ika ma0uk SMA< (a+a
umumn-a -ang !ergambar +alam (ikiran (elajar a+ala bagaimana aru0
men+a(a! nilai bagu0 +engan grafik -ang meningka! 0ecara k9n0i0!en<
bukann-a menurun. :elajar +i!un!u! un!uk belajar +emi men+a(a! nilai -ang
baik< jika a0il !i+ak 0e0uai maka ra0a men-e0al bakan (u!u0 a0a
men-elimu!i.
8ika 0e0e9rang belajar an-a ber9rien!a0i (a+a nilai< akan !e!a(i -ang
+i(er9le bukan nilai -ang bagu0< 0eingga +ia mera0a !i+ak !au a(a -ang
!ela (elajari< 0emua 0e(er!i bia0a 0aja< 0e!ela ulangan a!au ujian 0emuan-a
0era0a ilang< mak0u+n-a ilmu i!u< ilang +an ra0an-a !i+ak a+a lagi -ang
!er0i0a. ;amun jika 9rien!a0i belajar a+ala ilmu maka kei+u(an (elajar
menja+i lebi bermakna< +ia 0elalu mera0akan ke(ua0an 0e!ia( 0ele0ai
belajar< +an -ang menarik !an(a +i kejar (un nilai meningka! fan!a0!i0<
Se0unggun-a ke!ulu0an +alam melakukan 0egala kegia!an 0anga!
+i(erlukan< bukan an-a un!uk mengejar 0e0ua!u. Se0e9rang akan rela belajar
ingga (agi< an-a un!uk mengejar ke(ua0an belajar. /enikma!an belajar
akan +i +a(a!< berbe+a 0ekali ke!ika belajar an-a un!uk mengejar nilai<
0anga! 0u0a bagi 0e0e9rang un!uk belajar ingga !enga malam< 0u0a un!uk
memf9ku0kan +iri. 8a+i in!in-a< ki!a aru0 melakukan 0e0ua!u +engan !ulu0
+an !an(a mengara(kan imbalan< a!au jangan an-a memin!a a!au
mengara(kan imbalan +ari a(a -ang ki!a kerjakan< 0emuan-a i!u akan
berjalan beriringan 0e0uai +engan -ang ki!a kerjakan.
13 enuntutm Ilmu
13 Pengertian
/a!a ilmu +alam baa0a 4n+9ne0ia bera0al +ari ka!a al-Dilmu +alam
baa0a Arab. Secara baa0a =e!im9l9gi> ka!a al-Dilmu a+ala ben!uk ma0+ar a!au
ka!a 0ifa! +ari ka!a Lalima N yaLlamu- Lilman# ,ijela0kan ba*a la*an ka!a +ari
al-Dilmu a+ala al-jahl =b9+9/!i+ak !au>. Seingga jika +ika!akan alimtu asy-
syai5a berar!i ?0a-a menge!aui 0e0ua!u@.
Semen!ara 0ecara i0!ila =!ermin9l9gi> ilmu berar!i (emaaman !en!ang
akika! 0e0ua!u. 4a juga meru(akan (enge!auan !en!ang 0e0ua!u -ang +ike!aui
3
+ari +Ba! =esensi>< 0ifa! +an makna 0ebagaimana a+an-a. Se+angkan +alam ki!ab
6af0ir Aisar at-;afaasir +ijela0kan ba*a:
H
G
K<?CCt
G
H
;
<
7
W
7
K
9
G E
7
L
9
@
7
q
7

G
X
7
x9 _7 <
9
= {; X
9
`
G
A
7
W
;
K
9
[G <
9
=
G
?CC`
7
G L
9
CCM
G
H
7
CCK<= 5CCx7 _9 g
7
?@
7
G
H
;
<
7
X
7
x9 7 P
7
q
7
>G?@
7
K
7
[
;
<
9
=
Artinya : /?lmu itu adalah jalan menuju rasa takut kepada Allah" barang
siapa yang tidak mengenal Allah" maka dia tidak mempunyai rasa takut pada-
:ya# Sesungguhnya yang takut kepada Allah diantara hamba-hamba-:ya
hanyalah ulama1
2ma! 40lam *ajib menun!u! ilmu -ang 0elalu +ibu!ukan 0e!ia(
0aa!. 4a *ajib 0ala!< berar!i *ajib (ula menge!aui ilmu mengenai 0ala!.
,i*ajibkan (ua0a< Baka!< aji +an 0ebagain-a< berar!i *ajib (ula
menge!aui ilmu -ang berkai!an +engan (ua0a< Baka!< aji< +an
0ebagain-a 0eingga a(a -ang +ilakukann-a mem(un-ai +a0ar. ,engan
ilmu berar!i manu0ia menge!aui mana -ang aru0 +ilakukan mana -ang
!i+ak b9le< 0e(er!i (er+agangan< ba!a0-ba!a0 mana -ang b9le +i(erbua!
+an mana -ang +ilarang.
Menun!u! ilmu !i+ak an-a !erba!a0 (a+a al-al keakira!an 0aja !e!a(i
juga !en!ang ke+uniaan. 8ela0la kunci u!ama kebera0ilan +an
kebaagiaan< baik +i +unia mau(un +i akira! a+ala ilmu. 4mam S-afii
+alam maCalan-a berka!a:
L
9
CCM
7
R
7
W
G
K
9
[G <
9
?CCt
G
H
G
CCX
9
K
7
[
7
q
7
?X
7
9
S
T
CC<=
7
=d
7
=
7
L
9
CCM
7
?@
7
D;
7
=d
7
=
7
L
9
M
7
R
7
W
G
K
9
[G <
9
?t
G
H
G
X
9
K
7
[
7
q
7
7 Z
7
G E
7
=
7
=d
7
=
7
W
G
K
9
[G <
7
?t
G
H
G
X
9
K
7
[
7
q
7
Artinya: /.arangsiapa menghendaki kehidupan dunia maka dengan
ilmu" dan barangsiapa yang menghendaki kehidupan akhirat maka
dengan ilmu" dan barangsiapa yang menghendaki keduanya kehidupan
dunia dan akhirat! maka dengan ilmu#1
2n!uk kei+u(an +unia ki!a memerlukan ilmu -ang +a(a!
men9(ang kei+u(an +unia< un!uk (er0ia(an +i akira!. /i!a juga
memerlukan ilmu -ang 0ekiran-a +a(a! membekali kei+u(an akira!.
4
,engan +emikian< kebaagiaan +i +unia +an +i akira! 0ebagai !ujuan
i+u( in0-a Alla akan !erca(ai.
2n!uk mem(er9le (enge!auan< (erlu a+a u0aa. Ale karena i!u<
Ra0ululla 0a*. (erna memin!a uma! 40lam agar menun!u! ilmu
*alau(un ke negeri 'ina. ,ianjurkann-a memili negeri 'ina (a+a 0aa!
i!u< karena kemungkinan (era+aban 'ina 0u+a maju.
,alam a+i!0 lain Ra0ululla juga menega0kan ba*a menun!u!
ilmu i!u !i+ak mengenal ba!a0 u0ia:
K
9
[G <
9
==B
9
`
;
K
;
9
=
;
L
7
CCCCCCCM
G
W
7
5<
7
= G S
G
\
9
@
7
<
9
=
S
G
:
9
K
F
<=
Artinya: /;untutlah ilmu mulai dari buaian sampai liang lahat#1
Selanju!n-a +ijela0kan 9le Ra0ululla ba*a (ara malaika!
memben!angkan 0a-a(-0a-a(n-a ke(a+a 9rang-9rang -ang menun!u!
ilmu karena 0enangn-a. Begi!u (en!ingn-a ilmu (enge!auan bagi
0e0e9rang 0eingga malaika! bangga +engann-a.
,i 0am(ing i!u< (ara (enun!u! ilmu +ijanjikan 9le Ra0ululla 0a*.
akan +iberikan kemu+aan jalan ke 0urga. :era!ikan a+i!0 +i ba*a ini:
?C@
K
9
G H
G
X
9
qG
;
@
G
c
7
K
9
g
7
?U
g
9
Z
G
7
V
7
K
7
A
7
L
9
M
7
CCC
G
CC6
F
e
7
<
9
= 5CC<
7
= G ?U
g
9
Z
G
7
H
G
t
G
H
;
K<= {7 \
F
A
7
WK8M =Rd
Artinya: /.arang siapa menempuh suatu jalan untuk menuntut ilmu
maka Allah akan memudahkan baginya jalan menuju surga#1 (+#
&uslim!#
23 "okoh "eladan dalam $emangat en-ari Ilmu
Beriku! ini a+ala 0e(enggal ki0a-ki0a menakjubkan !en!ang
ke0ungguan (ara 2lama +alam menun!u! ilmu :
a3 Kesabaran dan Kesungguhan enuntut Ilmu
4bnu 6air al-MaC+i0- berka!a : @Aku +ua kali kencing +ara +alam
menun!u! ilmu a+i!0< 0ekali +i Bag+a+ +an 0ekali +i Mekka. Aku berjalan
ber!elanjang kaki +i (ana0 !erik ma!aari +an !i+ak berken+araan +alam
menun!u! ilmu a+i!0 0ambil memanggul ki!ab-ki!ab +i (unggungku@.
5
b3 Belajar $etia+ Hari
Al-4mam an ;a*a*- 0e!ia( ari membaca 12 jeni0 ilmu -ang berbe+a
=1iC< )a+i!0< 6af0ir< +0b..>
-3 emba-a Kitab $ebagai Pengusir Kantuk
4bnul 8am membaca ki!ab jika beliau mengan!uk< (a+a 0aa! -ang bukan
0eme0!in-a. 0eingga beliau bi0a 0egar kembali.
d3 Berusaha enda+atkan Gaidah Ilmu eski Di Kamar andi
Maj+u++in 4bn 6aimi--a =/akek S-aikul 40lam 4bn 6aimi--a> jika akan
ma0uk kamar man+i berka!a ke(a+a 9rang -ang a+a +i 0eki!arn-a: ?Bacala
ki!ab ini +engan 0uara kera0 agar aku bi0a men+engarn-a +i kamar man+i@.
e3 Kemam+uan emba-a @ang 8uar Biasa
4bnul 8auB- 0e(anjang i+u(n-a !ela membaca lebi +ari 2%.%%% jili+ ki!ab
Al-/9!ib al-Bag+a+- membaca Sai al-Bukari +alam & majeli0 = &
malam>< 0e!ia( malam mulai ba+a Magrib ingga Subu =je+a 09la!>
=atatan : Shahih al.ukhari !er+iri +ari 7%%8 a+i!0< 0eingga ra!a-ra!a
+alam 0a!u kali majeli0 =0a!u malam> +ibaca 2&&N a+i!0.
Ab+ulla bin Sai+ bin Iubbaj al-2ma*- +ibacakan ke(a+a beliau Sai
Mu0lim 0elama 0eminggu +alam 0eari 2 kali (er!emuan =(agi +an 09re> +i
ma0ji+ Qur!uba An+alu0 0e!ela beliau (ulang +ari Makka.
f3 engulang emba-a $uatu Kitab Hingga Berkali:Kali
Al-MuBani berka!a: @Aku !ela membaca ki!ab ar+isalah =kar-a a0--
S-afii> 0ejak M% !aun lalu +an 0e!ia( kali aku baca aku menemukan fai+a
-ang !i+ak +i!emukan 0ebelumn-a@.
D9lib bin Ab+irraman bin D9lib al-Muaarib- !ela membaca Sai
alBukari 0eban-ak 7%% kali.
g3 Kesungguhan enulis
40mail bin Hai+ +alam 0emalam menuli0 #% ker!a0 +engan !uli0an -ang ra(i.
Ama+ bin Ab+i+ ,a-im al-MaC+i0i- !ela menuli0/men-alin lebi +ari
2%%% jili+ ki!ab-ki!ab. 8ika 0enggang< +alam 0eari bi0a men-ele0aikan
0alinan # buku. 8ika 0ibuk +alam 0eari men-alin 2 buku.
4bnu 6air berka!a: @0a-a men-alin Sai al-Bukari< Sai Mu0lim<
+an Sunan Abi ,a*u+ 7 kali +engan u(a< +an Sunan 4bn Maja 1% kali@.
4bnul 8auB- +alam 0e!aun ra!a-ra!a men-alin M%-N% jili+ buku
6
h3 $angat Bersemangat Dalam en-atat Gaidah
Al-4mam an-;a*a*- berka!a: ?8anganla 0ekali-kali 0e0e9rang
meremekan 0ua!u fai+a =ilmu> -ang ia lia! a!au +engar. Segerala ia !uli0
+an 0ering-0ering mengulang kembali@.
Al-4mam al-Bukar- +alam 0emalam 0eringkali !erbangun< men-alakan
lam(u< menuli0 a(a -ang !eringa! +alam benakn-a< kemu+ian beranjak akan
!i+ur< !erbangun lagi < +an 0e!eru0n-a ingga 18 kali.
Abul Q90im bin 5ar+ a!6amiim- jika +iberikan ke(a+a beliau 0ua!u ki!ab
beliau akan membaca +ari a!a0 ingga ba*a< jika menemukan fai+a baru
beliau !uli0 +alam ker!a0 !er0en+iri ingga !erkum(ul 0ua!u (9k9k baa0an
ku0u0.
i3 Bersama Ilmu Hingga enjelang Ajal
Abu Hura ar-RaaBi- ke!ika menjelang ajal +ijenguk 9le 0aaba!-
0aaba!n-a alul a+i!0 mereka mengi0-ara!kan a+i!0 !en!ang !alCin Iaa
4laaa 4llallaa.
H3 <s&ah hasanah
Iblis 8ebih "akut Ke+ada !rang @ang Berilmu Dibanding Ahli Ibadah
,iri*a-a!kan ba*a 0e9rang ahli ibadah +ari kalangan Bani 40rail
beriba+a ke(a+a Alla 0*!. +i biaran-a -ang !erle!ak +i a!a0 gunung. :a+a 0ua!u
ari 0ebagaimana bia0a +ia keluar +ari !em(a! iba+an-a un!uk berkeliling
merenungkan kekua0aan Alla 0*!. +i 0eki!ar !em(a! iba+an-a. ,i 0ela-0ela
berkelilingi< +ia melia! +i jalan 0e0909k manu0ia -ang menebarkan bau !i+ak 0e+a(
+arin-a. Ali iba+a i!u ber(aling menuju ke !em(a! lain< 0eingga +ia !erlin+ungi
+ari bau !er0ebu!. /e!ika i!u 0e!an menam(akkan +iri +alam ben!uk 0e9rang laki-laki
0ali -ang memberi na0ia!. Se!an berka!a ke(a+an-a< ?Sunggu amal-amal
kebaikanmu !ela mengua( =0irna>< +an (er0e+iaan amal kebaikanmu !i+ak +ii!ung
+i 0i0i Alla 0*!.@. Ian!a0 0i ali iba+a ber!an-a< ?Menga(a7@ ,ia menja*ab<
?/arena engkau enggan mencium bau anak cucu A+am 0emi0al kamu.@ /e!ika
*aja 0i ali iba+a !erlia! 0e+i< 0e!an (un (ura-(ura mera0a ka0ian +an
memberin-a na0ia!< ?8ika engkau ingin agar Alla 0*!. mengam(uni ke0alaanmu<
0a-a akan memberi na0ia! ke(a+amu agar engkau mencari !iku0 gunung< lalu
engkau gan!ungkan !iku0 i!u +i leermu 0era-a beriba+a ke(a+a Alla 0*!.
7
0e(anjang i+u(mu. Si ali iba+a -ang b9+9 ini (un melak0anakan na0ia! 0e!an
-ang 0engaja mencari ke0em(a!an ini. Selanju!n-a< 0i ali iba+a memburu !iku0
gunung. ,ia (un !eru0-meneru0 beriba+a +engan memba*a naji0 +ari enam (ulu
!aun 0am(ai +ia meninggal +unia =0emua iba+an-a (un !i+ak 0a>.
6er+a(a! ri*a-a! ba*a ;abi Muamma+ 0a*. ber0ab+a meng9men!ari
ki0a !er0ebu!< ?Sua!u ma0ala ilmia Za!au majeli0 ilmu- lebi baik +ari(a+a
beriba+a enam (ulu !aun.@
I3 Dangkuman
1. Menun!u! ilmu meru(akan kuajiban bagi 0i!ia( mu0lim< +engan ilmu
0e0e9rang akan +a(a! memenui kebu!uan +unia*i mau(un ukra*i.
2. 4lmu bi0a +e(er9le an-a +engan cara +an e!ika -ang benar< 40lam !ela
memberikan !un!unan menun!un ilmu -ang benar 0eingga bi0a
bermanfaa! bagi +iri 0en+ri +an 9rnag lain.
&. 4lmu meru(akan i+en!i!a0 manu0ia -ang membe+akann-a +engan
makluklain
". 4lmu !i+ak bi0a +i(er9le +engan mu+a< +ibu!ukan 0-ara!-0-ara! ku0u0
agar men+a(a!kan ilmu -ang manfaa! +an baraka.
M. 2lama !er+aulu !ela menc9n!9kan cara-cara -ang +ilakukan 0eingga
mem(er9le ilmu -ang memba*a manfaa! bagi ki!a 0am(ai 0ekarang.
>3 <ji Kom+etensi
Pilihlah jawaban yang paling tepat !
7. )ukum menun!u! ilmu bagi 0e9rang mu0lim a+ala L .
a. *ajib
b. 0unna
c. makru
+. muba
e. aram
8. ,alam kei+u(an 0eari-ari 0e!ia( menu0ia mu!lak membu!ukan ilmu alam
mengarungi i+u( menuju kebaikan< bakan ke!i+akbaikan. )al ini menunjukkan
ba*a fung0i ilmu +alam i+u( a+ala L .
a. :enerang jalan
b. :e!unjuk jalan
c. :ene+u jalan
+. :erin!ang jalan
8
e. :ere!a0 jalan
#. 4lmu menja+ikan manu0ia mem(er9le !em(a! -ang mulia< 0e0uai keen+ak
Alla +alam (enci(!aan ba*a ilmu meru(akan L .
a. (embe+a manu0ia +engan manu0ia lain
b. (embe+a manu0ia +engan Alla
c. (embe+a manu0ia +engan makluk lain
+. (embe+a 9rang baik +an 9rang jaa!
e. (embe+a 9rang ka-a +an 9rang mi0kin
1%. ,alam 40lam +i !ekankan ba*a !ujuan a!au nia! 0e0e9rang mencari ilmu aru0
benar. Beriku! -ang bukan !ujuan a!au nia! mencari ilmu a+ala L .
a. Mencari ri+la Alla
b. Mengilangkan keb9+9an
c. Mengara( ma0uk 0urga +i akira!
+. Mem(er9le kei+u(an la-ak 0e0uai keinginan
e. Mengi+u(kan +an mengekalkan agama 40lam
11. 6un!unan ulama +alam memili ilmu a+ala men+aulukan ilmu -ang (aling
baik +an -ang 0e!ia( *ak!u +i(erlukan< -ai!u ilmu L .
a. 1iCi a!au ukum
b. Aklak a!au e!ika
c. Al Quran
+. 6arik a!au 0ejara
e. ACi+a a!au !aui+
12. ,alam menun!u! ilmu kebera+aan guru mu!lak +ibu!ukan< 0ika( muri+ ke(a+a
guru aru0 meng9rma!i. Mak0u+ meng9rma!i a+ala L .
a. Se!ia( ber!emu guru aru0 9rma! 0e(er!i 9rma! ben+era
b. 6i+ak men-inggung a!au men-aki!i a!i guru
c. Berjalan membungkuk +an ber0im(u +i a+a(an guru
+. 6i+ak membicarakan 0ama 0ekali !en!ang guru
e. Memenui +an melakukan 0e!ia( (ermin!aan guru
11. /unci u!ama 0e0e9rang +alam mencari ilmu a+ala L .
a. Arang !ua
b. bia-a
c. 0arana (ra0arana
+. ke0ungguan
#
e. kekua!an
12. Berkai!an +engan ilmu< +alam Al Quran Alla memberi (engargaan be0ar ke(a+a
9rang -ang beriman +an berilmu. Ben!uk (engargaan !er0ebu! a+ala L
a. Mem(ermu+a u0aan-a
b. Mengangka! +eraja!n-a
c. Mem(er(anjang umurn-a
+. Melua0kan riBkin-a
e. Mela(angkan jalann-a
1&. Ra0ululla 0a* ber0ab+a +alam a+i!0 ba*a beliau +i u!u0 Alla un!uk mem(erbaiki
bu+a-a ma0-araka! jaili-a arab 0aa! i!u. :erbaikan bu+a-a !er0ebu! berkai!an
+engan ilmu L .
a. aCi+a
b. aklak
c. fiCi
+. !arik
e. a+a!
1". Arang -ang 0e+ang menun!u! ilmu men+a(a! !em(a! luar bi0a +an +i muliakn Alla
0*!. Sala 0a!u kemul-aan !er0ebu! a+ala L .
a. Arang -ang 0e+ang menun!u ilmu aram +i g9+a 0e!an
b. Arang -ang 0e+ang menun!u ilmu !i+ak aru0 *u+u
c. Arang -ang 0e+ang menun!u ilmu jika 0aki! Alla lang0ung
men-embukan
+. Arang -ang 0e+ang menun!u ilmu jika berka!a b99ng !i+ak +90a
e. Arang -ang 0e+ang menun!u ilmu jika ma!i +iukumi ma!i 0-ai+
Jawablah pertanyaan-pertanyaan berikut dengan benar dan tepat!
1. Menga(aka 40lam memberikan !em(a! +an +eraja! !inggi bagi 9rang -ang
memiliki ilmu7
2. 8ela0kan a+ab 9rang -ang menun!u! ilmu menuru! 40lam!
&. Menga(aka manu0ia !eru!ama mu0lim +i*ajibkan munun!u! ilmu7
". /emukakan keu!amaan-keu!amaan 9rang -ang memiliki ilmu!
M. 8ela0kan 0ika( -ang benar 0e9rang -ang 0e+ang mencari +alam meng9rma!9
gurun-a!
10
DAG"AD P<$"AKA
1. 6im (en-u0un< &ajmaL al Gughah al-Arabiyah" al &uLjam al-,asith< 'air9:
1#8%< 8ili+ 2< lm. N2"
2# Abu Bakar bin 8abir al-8aBairi< Aisar at-;afOsir li al-4alam al-LAliy al-4abPr<
Ma+ina Al Muna**ara: Mak!aba al E2lum al )ikam< 2%%&< 8ili+ "< lm.
&M".
H# S-aik Muamma+ bin Sali Al E2!0aimin 1 4itabul ilmi1
4# S-ek Muamma+ Ou0uf Qar+a*i (alal dan (aram dalam ?slam Ali
baa0a: ). MuGammal )ami+- :enerbi!: :6. Bina 4lmu< 1##&
9# S-aik aB-Harnuji< 6alim Mu!aallim< ali baa0a Muamma+ 6aifuri<
:enerbi! Menara Suci Suraba-a : 2%%8
Q# Ali bin Muamma+ al-E4mran. al&usyawwaq ilal 7iro-ah wa tholabil Dilm
A# (iburan 'rang-orang Shalih" 232 4isah Segar" :yata dan *enuh (ikmah"
:u0!aka Arafa 'e!akan 1
:.6A /A;S.:
11
5A/A:
A. Mari ki!a renungkan
Sua!u 0aa! a+a 0e0e9rang 0e+ang berjalan +i 0ebua (a+ang -ang lua0
!ak berair< !iba-!iba +ia men+engar 0uara +ari a*an =men+ung>< ?Siramila
kebun 0i fulan!@ Maka< a*an i!u mene(i =menuju ke !em(a! -ang
+i!unjukkan>< lalu menggu-urkan airn-a +i !ana beba!uan i!am. 6ern-a!a
a+a 0aluran air +ari 0aluran-0aluran i!u -ang !ela (enu +engan air. Maka< ia
menelu0uri =mengiku!i> air i!u. 6ern-a!a a+a 0e9rang laki-laki -ang bera+a +i
WAKAF
WAKAF
KEUTAMAAN
WAKAF
PENGERTIAN
WAKAF
PENGERTIAN
WAKAF
DASAR HUKUM
WAKAF
DASAR HUKUM
WAKAF
PENGELOLAAN
WAKAF MENERUT
UUD N0. 41 THN.
2004
PENGELOLAAN
WAKAF MENERUT
UUD N0. 41 THN.
2004
KETENTUAN WAKAF
SECARA SYARI
KETENTUAN WAKAF
SECARA SYARI
RUKUN WAKAF
RUKUN WAKAF
KEUTAMAAN
WAKAF
KEUTAMAAN
WAKAF
TU|UAN DAN
FUNGSI WAKAF
TU|UAN DAN
FUNGSI WAKAF
UNSUR DAN
SYARAT WAKAF
UNSUR DAN
SYARAT WAKAF
12
kebunn-a 0e+ang mengarakan air +engan cangkuln-a. /emu+ian +ia
ber!an-a< ?5aai amba Alla< 0ia(aka nama an+a7@ ,ia menja*ab<
?1ulan@. Sebua nama -ang +i+engar +ari a*an !a+i. /emu+ian 9rang i!u
balik ber!an-a< ?Menga(a an+a menen-akan namaku7@ ,ia menja*ab< ?Sa-a
men+engar 0uara +ari a*an -ang ini a+ala airn-a< menga!akan ?Siramila
kebun 0i fulan!@ Oai!u nama an+a. Maka< a(aka -ang !ela an+a kerjakan
+alam kebun ini7@ ,ia menja*ab< /arena an+a !ela menga!akan al ini<
maka akan 0a-a ceri!akan ba*a 0a-a mem(eri!ungkan =membagi> a(a -ang
+ia0ilkan 9le kebun ini$ 0e(er!igan-a 0a-a 0e+ekakan$ 0e(er!igan-a lagi
0a-a makan ber0ama keluarga +an 0e(er!igan-a lagi 0a-a kembalikan lagi ke
kebun =+i!anam kembali>. =)a+i!0 Ri*a-a! Mu0lim< +ari Abu )uraira>.
,alam ri*a-a! lain< a+a 0a!u ki0a (a+a Baman ;abi SA5 -ang mana
0e0e9rang -ang ban-ak u!ang ber+iam +i ma0ji+ +i 0aa! 9rang-9rang bekerja.
/e!ika +i!an-a 9le ;abi SA5< 9rang !er0ebu! menja*ab ba*a ia 0e+ang
ban-ak u!ang. Oang menarik a+ala ;abi SA5 mengajarkan beliau 0ebua
+9a< -ang mana +9a !er0ebu! !i+ak men-ebu! 0ama 0ekali ?Bukakanla (in!u
reBeki@ a!au ?:erban-akla reBeki 0a-a 0eingga bi0a memba-ar u!ang.@
6e!a(i +9a -ang +iajarkan 9le ;abi SA5 a+ala memin!a (erlin+ungan +ari
ra0a mala0 +an bakil =(eli!>. ,9a !er0ebu! a+ala 0ebagai beriku! :
Ar!in-a : 6a AllahK Aku berlindung kepada-&u daripada kegundahan dan
kesedihan" daripada kelemahan dan kemalasan" daripada sifat
penge%ut dan bakhil pelit!" daripada kesempitan hutang dan
penindasan orang#1
)a+i!0 +i a!a0 a+ala 0ala 0a!u c9n!9 ki0a n-a!a +ari 0ala 0a!u
keu!amaan ber0e+eka< -ai!u Alla S56 !i+ak akan mengurangi reBeki -ang
ki!a 0e+ekakan< +an bakan Alla S56 akan menggan!i +an meli(a!
gan+akann-a. Sebagaimana firman Alla +alam Q.S. Saba: &#

13
Ar!in-a : 4atakanlah: <Sesungguhnya ;uhanku melapangkan rezki bagi
siapa yang dikehendaki-:ya di antara hamba-hamba-:ya dan
menyempitkan bagi siapa yang dikehendaki-:ya!<# dan barang
apa saja yang kamu nafkahkan" &aka Allah akan menggantinya
dan $ia-lah pemberi rezki yang sebaik-baiknya#
Daam O.S, A Baqoroh ayat 261 Aah |uga
men|easkan :

Artnya : perumpamaan nafkah yang dikeluarkan oleh! orang-orang yang
menafkahkan hartanya di jalan AllahE2QQF adalah serupa
dengan sebutir benih yang menumbuhkan tujuh bulir" pada tiap-
tiap bulir seratus biji# Allah melipat gandakan ganjaran! bagi
siapa yang $ia kehendaki# dan Allah &aha Guas karunia-:ya!
lagi &aha mengetahui#
B. /e!en!ua 5akaf
'9ba (era!ikan 9le an+a 0ebua a+i!0 -ang menceri!akan !en!ang
ki0a 2mar bin al-/a!!ab ke!ika mem(er9le !ana +i /aibar. Se!ela ia
memin!a (e!unjuk ;abi !en!ang !ana !er0ebu!< ;abi menganjurkan un!uk
menaan a0al !ana +an men-e+ekakan a0iln-a.
)a+i!0 !en!ang al ini 0ecara lengka( a+ala@ /Rmar memperoleh
tanah di 4haibar" lalu dia bertanya kepada :abi dengan berkata@ ,ahai
+asulullah" saya telah memperoleh tanah di 4haibar yang nilainya tinggi
dan tidak pernah saya peroleh yang lebih tinggi nilainya dari padanya# Apa
yang baginda perintahkan kepada saya untuk melakukannya) Sabda
+asulullah: /4alau kamu mau" tahan sumbernya dan sedekahkan manfaat
atau faedahnya#1 Galu Rmar menyedekahkannya" ia tidak boleh dijual"
diberikan" atau dijadikan wariskan# Rmar menyedekahkan kepada fakir
miskin" untuk keluarga" untuk memerdekakan budak" untuk orang yang
berperang di jalan AGGA(" orang musafir dan para tamu# .agaimanapun ia
boleh digunakan dengan %ara yang sesuai oleh pihak yang mengurusnya"
14
seperti memakan atau memberi makan kawan tanpa menjadikannya sebagai
sumber pendapatan#1
)a+i!0 lain -ang menjela0kan *akaf a+ala a+i!0 -ang +iceri!akan
9le imam Mu0lim +ari Abu )uraira. ;a0 a+i!0 !er0ebu! a+ala$ /Apabila
seorang manusia itu meninggal dunia" maka terputuslah amal perbuatannya
ke%uali dari tiga sumber" yaitu sedekah jariah wakaf!" ilmu pengetahuan
yang bisa diambil manfaatnya" dan anak soleh yang mendoakannya#1
Selain +a0ar +ari al-Quran +an )a+i!0 +i a!a0< (ara ulama 0e(aka!
=ijma5> menerima *akaf 0ebagai 0a!u amal jari-a -ang +i0-aria!kan +alam
40lam. 6i+ak a+a 9rang -ang +a(a! menafikan +an men9lak amalan *akaf
+alam 40lam karena *akaf !ela menja+i amalan -ang 0enan!ia0a +ijalankan
+an +iamalkan 9le (ara 0aaba! ;abi +an kaum Mu0limim 0ejak ma0a a*al
40lam ingga 0ekarang.
,alam k9n!ek0 negara 4n+9ne0ia< amalan *akaf 0u+a
+ilak0anakan 9le ma0-araka! Mu0lim 4n+9ne0ia 0ejak 0ebelum mer+eka.
Ale karena i!u (iak (emerin!a !ela mene!a(kan 2n+ang-2n+ang ku0u0
-ang menga!ur !en!ang (er*akafan +i 4n+9ne0ia< -ai!u 2n+ang-2n+ang
;9m9r "1 !aun 2%%" !en!ang 5akaf. 2n!uk melengka(i 2n+ang-2n+ang
!er0ebu!< (emerin!a juga !ela mene!a(kan :era!uran :emerin!a ;9m9r "2
!aun 2%%N !en!ang :elak0anaan 2n+ang-2n+ang ;9m9r "1 !aun 2%%".
1. :e*nger!ian
Menuru! baa0a =e!im9l9gi> a+ala J
K
LM NO P
M
Q yang artinya tertahan 3
$e-ara istilah syari? 4terminologi5 adalah 2
Menaan 0ua!u ben+a +an membeba0kan / mengalirkan manfaa!n-a.
8a+i mak0u+n-a a+ala menaan ar!a milik (riba+i -ang
+i0erakan ke(a+a (iak lain un!uk ke(en!ingan umum +engan !ujuan
men+a(a!kan ri+l9 Alla S56 .
2. ,a0ar ukum (elak0anaan *akaf

Artinya : kamu sekali-kali tidak sampai kepada kebajikan yang
sempurna!" sebelum kamu menafkahkan sehahagian harta
yang kamu %intai# dan apa saja yang kamu nafkahkan &aka
Sesungguhnya Allah mengetahuinya#
15

Artinya : J dan apa saja harta yang baik yang kamu nafkahkan di jalan
Allah!" &aka pahalanya itu untuk kamu sendiri# dan janganlah
kamu membelanjakan sesuatu melainkan karena men%ari
keridhaan Allah# dan apa saja harta yang baik yang kamu
nafkahkan" nis%aya kamu akan diberi pahalanya dengan %ukup
sedang kamu sedikitpun tidak akan dianiaya dirugikan!#
r
i
S
_
ucn v
_
m
]
wx
_
cn U
_
y_z
_
ki l] {
|
}
]
~n f
_
_
ki l] {
}
]
b `
b
g
_
_
b
i
_

_
_
^
_
p
i
j ] b wt
_
p
i
]
j _ wl
_
j
_
}
]
b
_
i
vb s
n
`
i
] .
Artinya : Apabila seorang manusia meninggal dunia" terputus darinya
amalnya ke%uali dari tiga hal dari sedekah jariyah" ilmu
yang bermanfaat" atau anak saleh yang mendoakannya#1 (+#
&uslim!
,alam )a+i!0 A0--S-aik Muamma+ ibn Sali al-2!0aimin
Raimaulla menga!akan< ?Oang menja+i (ijakan +alam ma0ala ini
=*akaf> a+ala ba*a0an-a Amirul Mukminin 2mar bin al-/a!!ab
Ra+i-allaau Eanu memiliki !ana +i /aibar. 6ana !er0ebu! a+ala
ar!a (aling berarga -ang beliau miliki. Beliau (un +a!ang menemui
Ra0ululla Sallallaau Ealaii 5a0allam un!uk memin!a (en+a(a! beliau
Sallallaau Ealaii 5a0allam !en!ang a(a -ang 0earu0n-a +ilakukan
=+engan !ana !er0ebu!>karena (ara 0aaba! g a+ala 9rang-9rang -ang
0enan!ia0a menginfakkan ar!a -ang (aling mereka 0ukai. ;abi
Sallallaau Ealaii 5a0allam memberikan (e!unjuk ke(a+a beliau un!uk
me*akafkann-a +an menga!akan<
w
_
]
\_ U
i
y_
_
_
r
_
uw
_
`
_
z
i
S
_
\_ t
i
_
\_
i
] i }
]
?8ika engkau mau< engkau !aan ar!a !er0ebu! +an engkau 0e+ekakan
a0iln-a.@ =)R. Bukari-Mu0lim>
4ni a+ala *akaf (er!ama +alam 40lam. 'ara 0e(er!i ini !i+ak +ikenal +i
ma0a jailia.
16
Semen!ara i!u +a0ar ukum *aCaf< juga bi0a +iambil +ari ijma
ulama 0e(er!i 0ebagaimana +ii0-ara!kan 9le al-4mam a!-6irmi+Bi ke!ika
menjela0kan a+i!0 2mar Ra+i-allaau Eanu !en!ang *akaf. Beliau
berka!a< ?4ni a+ala a+i!0 a0an 0ai. :ara ulama +ari kalangan (ara
0aaba! ;abi Sallallaau Ealaii 5a0allam +an -ang lainn-a !ela
mengamalkan a+i!0 ini. ,i 0am(ing i!u< kami !i+ak menjum(ai a+an-a
(erbe+aan (en+a(a! +i kalangan 9rang-9rang -ang !er+aulu +i an!ara
mereka !en!ang +ib9lekann-a me*akafkan !ana +an -ang lainn-a.
&. Rukun *akaf
a. Al-*aCif =9rang -ang me*akafkan>< +engan 0-ara! :
1> Berakal
2> ,e*a0a (emikirann-a =ra0-i+>.
&> Su+a beru0ia balig +an bi0a ber!ran0ak0i.
"> Arang -ang mer+eka =bukan bu+ak>.
b. Al-mauCuf =ar!a -ang +i*akafkan>
Ber+a0arkan jeni0 ben+a -ang +i*akafkan< maka *akaf !erbagi
menja+i !iga macam:
1> Ben+a / barang -ang beru(a ben+a -ang +iam/!i+ak bergerak<
0e(er!i !ana< ruma< !9k9< +an -ang 0emi0aln-a.
2> Ben+a / barang -ang bi0a +i(in+a/bergerak< 0e(er!i m9bil< e*an<
+an 0emi0aln-a
&> 5akaf beru(a uang.
A+a(un 0-ara! 0-ara! n-a a+ala :
a> )ar!a !er0ebu! !ela +ike!aui +an jela0 ben+an-a.
b> Ben+a !er0ebu! a+ala milik (riba+i -ang me*akafkan.
c> )ar!a -ang +i*akafkan a+ala ben+a -ang bermanfaa! +an
memiliki +a-a !aan lama
c. Al - mauCuf Ealai =(iak -ang +i!uju +ari *akaf !er0ebu!>< +engan
0-ara!
1> Berakal
2> ,e*a0a (emikirann-a =ra0-i+>.
&> Su+a beru0ia balig +an bi0a ber!ran0ak0i.
17
"> Arang -ang mer+eka =bukan bu+ak belian>.
,i(an+ang +ari 0i0i (emanfaa!ann-a< maka *akaf !erbagi
menja+i +ua:
1> 5akaf -ang 0ifa!n-a !er!uju (a+a keluarga =in+i3i+u>
2> 5akaf un!uk amalan-amalan kebaikan. 5akaf ini +iarakan un!uk
kema0laa!an ma0-araka! +i 0ua!u negeri. 4nila jeni0 *akaf -ang
(aling ban-ak +ilakukan< 0e(er!i un!uk ma0ji+< ma+ra0a<
+. Siga =lafa+B +ari -ang me*akafkan>.
A+a(un lafa+B 0ig9< (ara ulama membagin-a menja+i +ua
bagian:
1> Iafa+B -ang 0ari< -ai!u lafa+B -ang +engan jela0 menunjukkan
*akaf +an !i+ak mengan+ung makna lain.
2> Iafa+B kina-a< -ai!u lafa+B -ang mengan+ung makna *akaf
me0ki(un !i+ak 0ecara lang0ung +an memiliki makna lainn-a<
namun +engan !an+a - !an+a -ang mengiringin-a menja+i
bermakna *akaf.
2n!uk lafa+B -ang (er!ama< maka cuku( +engan
+iuca(kann-a akan berlaku ukum *akaf. A+a(un lafa+B -ang
ke+ua ke!ika +iuca(kan akan berlaku ukum *akaf jika +iiringi
+engan nia! *akaf a!au lafa+B lain -ang +engan jela0 menunjukkan
makna *akaf.
". /eu!amaan 5akaf
,i an!ara kei0!ime*aan *akaf +iban+ingkan +engan 0e+eka +an
iba a+ala :
a. 6eru0-meneru0n-a (aala -ang akan mengalir. 4ni a+ala !ujuan *akaf
+ilia! +ari 0i0i *akif =-ang me*akafkan>.
b. 6eru0-meneru0n-a manfaa! +alam berbagai jeni0 kebaikan +an !i+ak
!er(u!u0 +engan 0ebab ber(in+an-a ke(emilikan. 4ni a+ala !ujuan
*akaf +ilia! +ari kemanfaa!ann-a bagi kaum mu0limin.
8a+i< +alam al ini *akaf memiliki kelebian +ari 0e+eka lainn-a
+ari 0i0i !eru0-meneru0n-a manfaa!. Bi0a ja+i< 0e0e9rang menginfakkan
ar!an-a un!uk fakir mi0kin -ang membu!ukan +an akan abi0 0e!ela
18
+igunakan. Sua!u 0aa! +ia (un akan mengeluarkan ar!an-a lagi un!uk
memban!u 9rang mi0kin !er0ebu!. Bi0a ja+i (ula< akan +a!ang fakir mi0kin
-ang lainn-a< namun (ulang !an(a men+a(a!kan a(a -ang +iinginkann-a.
'. :engel9laaan *akaf +i 4n+9ne0ia
1. :enger!ian< 6ujuan +an 1ung0i *akaf
Mengacu (a+a 22, Re(ublik 4n+9ne0ia< ;%. "1 !aun 2%%" -ang
+imak0u+ +engan 5akaf a+ala (erbua!an ukum *akif un!uk
memi0akan +an/a!au men-erakan 0ebagian ar!a ben+a milikn-a un!uk
+imanfaa!kan 0elaman-a a!au un!uk jangka *ak!u !er!en!u 0e0uai +engan
ke(en!ingann-a guna ke(erluan iba+a +an/a!au ke0eja!eraan umum
menuru! 0-aria.
5akaf ukumn-a 0a a(abila +ilak0anakan menuru!
0-aria. 5akaf -ang !ela +iikrarkan !i+ak +a(a! +iba!alkan. 5akaf
ber!ujuan un!uk memanfaa!kan ar!a ben+a *akaf 0e0uai +engan
fung0in-a. ,engan fung0in-a a+ala me*uju+kan (9!en0i +an manfaa!
ek9n9mi0 ar!a ben+a *akaf un!uk ke(en!ingan iba+a +an un!uk
memajukan ke0eja!eraan umum.
2. 2n0ur 5akaf
5akaf +ilak0anakan +engan memenui un0ur *akaf 0ebagai beriku!:
a. 5akif$
2n0ur 5akif meli(u!i:
1> (er0e9rangan$
2> 9rgani0a0i$
&> ba+an ukum.
a> 5akif (er0e9rangan +engan 0-ara! :
=1> +e*a0a$
=2> berakal 0ea!$
=&> !i+ak !eralang melakukan (erbua!an ukum$ +an
="> (emilik 0a ar!a ben+a *akaf.
b> 5akif 9rgani0a0i < +engan 0-ara!< a(abila memenui ke!en!uan
9rgani0a0i un!uk me*akafkan ar!a ben+a *akaf milik
9rgani0a0i 0e0uai +engan anggaran +a0ar 9rgani0a0i -ang
ber0angku!an.
1#
c> 5akif ba+an ukum +engan 0-ara! an-a +a(a! melakukan
*akaf a(abila memenui ke!en!uan ba+an ukum -ang 0e0uai
+engan anggaran +a0ar ba+an ukum -ang ber0angku!an.
b. ;aBir$
2n0ur naBir meli(u!i:
1> (er0e9rangan$ +engan ke!en!uan<
a> *arga negara 4n+9ne0ia$
b> beragama 40lam$
c> +e*a0a$
+> amana$
e> mam(u 0ecara ja0mani +an r9ani$ +an
f> !i+ak !eralang melakukan (erbua!an ukum.
2> Argani0a0i +engan ke!en!uan<
a> (enguru0 9rgani0a0i -ang ber0angku!an memenui (er0-ara!an
naBir (er0e9rangan
b> 9rgani0a0i -ang bergerak +i bi+ang 090ial< (en+i+ikan<
kema0-araka!an< +an/a!aukeagamaan 40lam.
&> Ba+an ukum +engan ke!en!uan
a> (enguru0 ba+an ukum -ang ber0angku!an memenui
(er0-ara!an naBir (er0e9rangan
b> ba+an ukum 4n+9ne0ia -ang +iben!uk 0e0uai +engan (era!uran
(erun+ang-un+angan -ang berlaku$ +an
c> ba+an ukum -ang ber0angku!an bergerak +i bi+ang 090ial<
(en+i+ikan<
kema0-araka!an< +an/a!au keagamaan 40lam.
;aBir mem(un-ai !uga0 :
a> melakukan (enga+mini0!ra0ian ar!a ben+a *akaf$
b> mengel9la +an mengembangkan ar!a ben+a *akaf 0e0uai
+engan !ujuan< fung0i +an(erun!ukann-a$
c> menga*a0i +an melin+ungi ar!a ben+a *akaf$
+> mela(9rkan (elak0anaan !uga0 ke(a+a Ba+an 5akaf 4n+9ne0ia.
,alam melak0anakan !uga0n-a na+Bir menerima imbalan +ari a0il
ber0i a!a0 (engel9laan +an (engembangan ar!a ben+a *akaf -ang
be0arn-a !i+ak melebii 1% =0e(ulu (er0en>.
c. )ar!a Ben+a 5akaf$
)ar!a ben+a *akaf an-a +a(a! +i*akafkan a(abila +imiliki +an
+ikua0ai 9le 5akif 0ecara 0a. ,an ar!a ben+a !er0ebu! meli(u!i :
20
1. ben+a !i+ak bergerak$
2. ben+a bergerak.
)ar!a ben+a !i+ak bergerak +engan ke!en!uan :
a> ak a!a0 !ana 0e0uai +engan ke!en!uan (era!uran (erun+ang-
un+angan -ang berlaku baik -ang 0u+a mau(un -ang belum
!er+af!ar$
b> bangunan a!au bagian bangunan -ang ber+iri +i a!a0 !anaman
+an ben+a lain -ang berkai!an +engan !ana$
c> ak milik a!a0 0a!uan ruma 0u0un 0e0uai +engan ke!en!uan
(era!uran (erun+angun+angan -ang berlaku$
+> ben+a !i+ak bergerak lain 0e0uai +engan ke!en!uan 0-aria +an
(era!uran (erun+angun+angan -ang berlaku.
)ar!a ben+a bergerak meli(u!i :
a> uang$
b> l9gam mulia$
c> 0ura! berarga$
+> ken+araan$
e> ak a!a0 keka-aan in!elek!ual$
f> ak 0e*a$ +an
g> ben+a bergerak lain 0e0uai +engan ke!en!uan 0-aria +an
(era!uran (erun+angun+angan-ang berlaku.
+. 4krar 5akaf$
4krar *akaf +ilak0anakan 9le 5akif ke(a+a ;a+Bir +i a+a(an
:ejaba! :embua! Ak!a 4krar 5akaf =::A45> +engan +i0ak0ikan 9le 2
=+ua> 9rang 0ak0i. 4krar 5akaf +in-a!akan 0ecara li0an +an/a!au
!uli0an 0er!a +i!uangkan +alam ak!a ikrar *akaf 9le ::A45.
Sak0i +alam ikrar *akaf aru0 memenui (er0-ara!an:
1> +e*a0a$
2> beragama 40lam$
&> berakal 0ea!$
"> !i+ak !eralang melakukan (erbua!an ukum.
e. :erun!ukan ar!a ben+a *akaf$
:erun!ukan ar!a ben+a *akaf a+ala +i(erun!ukan un!uk :
1> 0arana +an kegia!an iba+a$
2> 0arana +an kegia!an (en+i+ikan 0er!a ke0ea!an$
&> ban!uan ke(a+a fakir mi0kin< anak !erlan!ar< -a!im (ia!u< bea 0i0*a$
"> kemajuan +an (eningka!an ek9n9mi uma!$ +an/a!au
M> kemajuan ke0eja!eraan umum lainn-a -ang !i+ak ber!en!angan
+engan 0-aria +an (era!uran (erun+ang-un+angan.
21
Abu SaiG+ al-/u+ri berka!a: ?:a+a 0ua!u ari Ali berka!a ba*a beliau bera0a
ama! la(ar. Beliau kemu+ian memin!a 1a!ima men-e+iakan makanan. 1a!ima
ber0um(a ba*a !i+ak a+a makanan -ang !inggal un!uk mengilangkan kela(aran Ali.
4mam Ali ber!an-a menga(a 1a!ima AS !i+ak memberi!aukan ke(a+an-a ba*a +i
ruma mereka 0u+a !i+ak a+a makanan lagi. 1a!ima men-a!akan ba*a +ia mera0a
malu un!uk n-a!akan (erkara i!u< +an +ia juga !i+ak mau menun!u! a(a-a(a +ari 4mam
Ali. 4mam Ali keluar +ari ruma +engan ra0a !a*akal ke(a+a Alla S56.
Beliau meminjam uang 0eban-ak 0a!u +inar +engan a0ra! un!uk membeli makanan
un!uk (enguni ruman-a. ,alam (erjalanan (ulang< beliau ber!emu MiC+a+ ibn A0*a+
0e+ang !erbaring +i a!a0 jalan (a0ir -ang (ana0 !erik 9le 0inar ma!aari -ang membakar.
MiC+a+ kelia!an 0e+i +an muram. Ialu 4mam Ali AS ber!an-a ke(a+an-a a(a -ang
!erja+i !e!a(i +ia enggan men-a!akan (erkara -ang berlaku ke(a+a 4mam Ali . 6e!a(i
akirn-a +ia men-a!akan juga raa0ia i!u +an berka!a:?5aai Abul )a0an! Aku
ber0um(a ba*a ke!ika aku keluar ruma !a+i< (enguni rumaku bera+a +i +alam
kela(aran -ang ama! 0anga!. Anak-anakku kela(aran +an aku !i+ak 0anggu( men9n!9n
kea+aaan mereka menangi0 i!u. Ialu aku meninggalkan mereka< +an beru0aa mencari
jalan un!uk menga!a0i ma0ala !er0ebu!.FAir ma!a Ali ja!u bercucuran +an mengenai
janggu!n-a a(abila men+engar ki0a !er0ebu!. Ali berka!a ke(a+an-a:F Aku ber0um(a
ba*a aku juga mengalami kea+aan -ang 0ama 0e(er!i engkau.F
Ali lalu men-erakan uang -ang +iba*an-a ke(a+a MiC+a+. Ali kemu+ian (ergi
ke ma0ji+ +i mana (a+a ke!ika i!u ;abi S.A.5 0e+ang 0ala!. Ali ber0ala! +i !em(a! 0uci
i!u< +an 0ele(a0 0ele0ai menunaikan ke*ajibann-a< beliau menemui ;abi S.A.5 +i (in!u
ma0ji+. Ra0ululla S.A.5 ber!an-a Ali !en!ang makanan a(a -ang akan +ia 0ia(kan
un!uk makam malam karena ;abi S.A.5 en+ak iku! makan malam +i !em(a! (u!rin-a..
Ali !un+uk +an !i+ak berka!a a(a-a(a. Beliau !i+ak !au a(a -ang aru0 +ika!akan.
/elia!ann-a Ra0ululla S.A.5 !au !en!ang ki0a uang 0a!u +inar i!u. 6ela +i*a-ukan
ke(a+a ;abi Muamma+ S.A.5 ba*a en+akla beliau S.A.5 ber0ama Ali (a+a
(e!ang i!u.F Menga(a an+a !i+ak berka!a 0e0ua!u7<F !an-a ;abi Muamma+ S.A.5. Ali
+engan menja*ab:F ,iriku +i !anganmu.F
C
A
B
,s"a- .asana- i
Renungkan
RRenungkanMem
baca !
22
;abi Muamma+ S.A.5 memegang !angan Ali +an +ua 9rang -ang agung ini
berjalan ber0ama-0ama ke ruma 1a!ima . A(abila 0am(ai +i 0ana< 1a!ima baru 0ele0ai
menunaikan ke*ajibann-a =09la!>< +an +i a!a0 !ungku a+a 0a!u (eriuk ma0akan 0e+ang +i
ma0ak +an ke!ika ia 0e+ang men+i+i. 1a!ima kemu+ian keluar a(abila men+engar
bun-i !a(ak kaki a-an-a +a!ang +an men-ambu! ke+a!angan mereka. ;abi S.A.5
menguca(kan 0alam +engan lembu!.F Sem9ga Alla S56 memberi rama! ke a!a0 kamu
ber+ua< +an 0em9ga kamu +a(a! men-e+iakan kami i+angan makan malam!F 0ambung
Ra0ululla S.A.5.
1a!ima mengambil (eriuk !er0ebu! +an mele!akkan +i a+a(an a-an-a S.A.5
+an 0uamin-a< Ali < -ang !erkeju! +an ber!an-a i0!erin-a bau makanan -ang leBa! +i +alam
(eriuk i!u. 1a!ima berka!a:F A+aka an+a mara +engan meman+angku +engan
(an+angan -ang +emikian! A+aka aku !ela melakukan 0e0ua!u -ang 0ala
men-ebabkan aku la-ak menerima kemaraanmu!7F
Ali berka!a:F Menga(a !i+ak7 Se
malam engkau ber0um(a ba*a engkau !i+ak mem(un-ai 0e+iki! makanan (un un!uk
ki!a i+u( 0elama bebera(a ari! A(a ar!in-a ini 0emua7F

,engan meman+ang ke langi! 1a!ima men-ambung:F 6uanku -ang berkua0a ke
a!a0 langi! +an bumi akan menja+i 0ak0i ba*a a(a -ang akan aku ka!akan ini a+ala
benar.F
Ali menamba:F 5aai 1a!ima! Su+ika engkau men-a!akan ke(a+a kami ki0a
0ebenarn-a. Su+ika engkau +engan jujur men-a!akan ke(a+a kami 0ia(aka -ang
mengan!arkan i+angan -ang laBa! ini -ang menja+i makanan ki!a!F
Ra0ululla S.A.5 +engan lembu! mele!akkan !angann-a ke a!a0 bau Ali +an
berka!a:F 5aai Ali! Semua 0ebenarn-a ini a+ala anugera +ari Alla S56 karena
kemuraan -ang kamu !unjukkan ke!ika memberikan uang +inar !er0ebu!.
F...Se0unggun-a Alla memberikan =reBeki> a(a -ang +ikeen+aki;-a !an(a
i0ab.F=Ali-4mran:&7>
F,an a(abila Hakaria ma0uk un!uk menemui Mar-am +i mirabn-a< +ia men+a(a!i
makanan +i 0i0in-a.F =Ali-4mran:&7>
'
Rangkuman
enungkanMemba
ca !
23

Sala 0a!u kebaikan manu0ia -ang menja+i (era!ian Alla S56. ,engan
(aala -ang !ia+a en!in-a *alau(un 0u+a meninggal< -ai!u ke!ika manu0ia
menginfakan ar!a -ang 0anga! +icin!ai. +i0erakan ke(a+a (iak lain un!uk
ke(en!ingan umum +engan !ujuan men+a(a!kan ri+l9 Alla S56 .

:ilila 0a!u ja*aban -ang (aling !e(a! !
4.:ilila 0a!u ja*aban -ang (aling benar !
1. Ar!i *akaf 0ecara baa0a a+ala..
a. Menjaga +. +9a
b. Ber0i / 0uci e. 0e+eka
c. Menaan
2. ?Menaan 0ua!u ben+a +an membeba0kan / mengalirkan manfaa!n-a@ kalima!
!er0ebu! a+ala (enger!ian *akaf 0ecara. L .
a. Baa0a
b. 2lama
c. Qi-a0
+. 4jma ulama
e. S-ari
&. 5akaf +i0ebu! 0e+eka jaria karena...
a. :aalan-a (aling be0ar
b. A+a manfaa!-na bagi 9rang lain
c. :aala *akaf i!u akan mengalir !eru0 ke 9rang -ang ber*akaf
+. 5akif akan +i0enangi ma0araka!
e. )ikma *akaf +a(a! mengilangkan ke0enjangan 09cial
". Berik! ini !erma0uk rukum *akaf< kecuali..
a. Arang -ang me*akafkan
b. Arang -ang menerima *akaf
c. 5ali
+. Barang -ang +i*afkan
e. Siga! / ikrar *akaf
M. Beriku! ini S-ara! *akaf kecuali...
a. )ar!a *akaf aru0 +i0erakan 0elama lama-a
b. )ar!a *akaf !i+ak b9le +i!arik kembali 9le ali *ari0-a
c. )ar!a *akaf b9le +igunaan u!uk ke(en!ingan -ag lain +ari !ujuan 9rang
-ang memberi *akaf a0alkan un!uk ke(en!inga umm
)
)/a&uasi
enungkanMemba
ca !
24
+. )ar!a *akaf !i+ak b9e +i(in+a !angankan menja+i milik (riba+i
e. )ar!a*akaf aru0 +igunakan 0e0uai +engan !ujuan 9rang -ang memberi
*akaf
N. Beriku! ini ar!a -ang memenui 0-ara! *akaf< kecuali
a. 6ana +. jam +in+ing
b. Bangunan ma0ji+ e. ruma 0aki!
c. Makanan
7. Sa-a *akafkan !ana milik 0a-a ke(a+a fakir mi0kin 0elama 0a!u !aun. Aka+
*akaf !er0ebu! ukum-a...
a. Makru +. muba
b. 6i+ak 0a e. 0unna
c. Sa

8. Manfaa! *akaf bagi -ang menerima *akaf a+ala.. kecuali
a. Menja+i ka-a
b. Mengilangka keb9+9an
c. Mengurangi kemi0inan
+. Bi0a berbua! baik lebi lelua0a un!uk men0ea!erakan umma!
e. Bi0a beramal 09le lebi ban-ak +ari (ara nabi

#. Beriku! ini -ang !erma0uk 0-ara! *akaf a+ala
a. bi0a mengunakan jangka *ak!u
b. Bi0a +iambi kembali 9le -ang me*akafkan / ali *ari0n-a
c. )aru0 +i0erakan 0elama-laman-a
+. B9le +imanfaa!kan un!uk al lain -ang ber!en!angan +engan !ujuan *akaf
(a+ umumn-a
e. Bi0a +i(in+a !angankan
1%. S!a!u0 un!uk !ana -ang +i*akafkan akan menja+i milik.
a. Oa-a0an/lembaga -ang +i0eri *akaf
b. :enguru0 *akaf
c. :emerin!a
+. ,e(ar!emen Agama
e. Ai *ari0
11. 40lam Sanga! Menganjurkan uma!n-a un!uk ber*akaf +emi........ uma!
a. /e0eng0aran
b. /0eja!eraan
c. /e0a!uan
+. /eruknan
e. :er0a!auan
12. )ukum *akaf a+ala
a. 5ajib
b. Sunna
c. Maru
+. Muba
e. )aram
25
1&. Arang -ang ber*akaf +i0ebu!
a. MauCuf
b. MauCfalai
c. Siga!
+. 5aCif
e. ;aBir
1". )ar!a -ang +i*akafkan +i0ebu!
a. MauCuf
b. MauCfalai
c. Siga!
+. 5aCif
e. ;aBir
1M. Arang +i0erai menguru0 +an a!au mengembangkan *akaf +i0ebu!. L
a. MauCuf
b. MauCfalai
c. Siga!
+. 5aCif
e. ;aBir
1N. Sala 0a!u 0-ara! ar!a -ang +a(a! +i*aafkan a+ala
a. Maal +. /ekal Ba!n-a +an manfa!n-a bi0a +iambil
b. Bagu0< bernila !inggi e. Bi0a Menga0ilkan uang bagi 5aCif
c. 5ari0an Ieluur
a. S-ara! 0-a ar!a *akaf
b. Rukun 5akaf
c. )ukum 5akaf
+. )ikma 5akaf
e. 6ujuan5akaf
17. 5akaf memiliki fung0i 09+aC9 jaria 0ebab. L
a. 9rang ber*akaf +i0enangi +an +i9rma!i ma0-araka!
b. (aala *akaf i!u akan mengalir !eru0 ke(a+a 9rang ber*akaf
c. manfaa! *akaf i!u bagi *aCif maCuf alai
+. *akaf i!u (aalan-a be0ar
e. ikma *akaf i!u akan mengalir !eru0 ke(a+a 9rang -ang ber*akaf
18. 5akaf +i 4n+9ne0a +ia!ur +alam
a. :era!uran :emerin!a ;9m9r 28 !aun 1##7
b. 2n+ag-2n+ang Re(ublik 4n+9ne0ia ;9m9r "1 !aun 2%%"
c. 2n+ang-2n+ang ,a0ar
+. /e(u!u0an :re0i+en
e. 6i+ak ,ia!ur
1#. )ar!a ben+a -ang +i*akfkan bi0a ar!a ben+a -ang bergerak +an ar!a !i+ak
bergerak< -ang !erma0ukar!a bergerak a+ala. L
a. 2ang
b. /en+araan
26
c. 6ana
+. Sura! berarga
e. I9gam mulia

2%. )ar!a -ang memenui 0-ara! un!uk +i*akafkan a+ala
a. 6ana
b. 2ang
c. Bera0 / na0i
+. Bangunan 0ek9la
e. :an!i A0uan
21. Ber+a0arkan (a0al 11<2n+ang-un+ang Re(ublik 4n+9ne0ia ;9. "1 !aun 2%%"
!enang *akaf< beriku! ini meru(akan !uga0 ;aBir
a. Melakukan :aenga+mini0!ra0ian ar!a ben+a *akaf
b. Mengel9la +an mengembangkan ar!a ben+a *akaf 0e0uai +engan !ujuan<
fung0i +an (erun!ukan-a
c. Menga*a0i +an melin+ungi ar!a ben+a *akaf
+. Mela(9rkan (elak0anaan !uga0 ke(a+a Ba+an 5akaf 4n+9ne0ia
e. Mem(er9le (embinaan +ari men!eri agama +an Ba+an 5akaf 4n+9ne0ia
22. ?/ekal Ha!n-a@ -ag +mak0u+ zat a+ala
a. /an+ungan e. 6aan lama
b. Manfaa!
c. Makluk +i +alamn-a
+. 8umla
2&. 6erma0uk )ikma *akaf< a+ala
a. Menumbukan 09li+ari!a0 090ial 0e0ama ma0-araka!
b. Menumbukan ra0a cin!a 0e0ama ma0-araka!
c. Menimbulkan /ebencian
+. Men+a(a! 2ang
e. Men+a(a! 4mbalan +ari MauCuf
2". ?Sa-a *akafkan !ana 0elua0 2 ek!ar ini un!uk membangun ma0ji+@ Aka+ *akaf
!er0ebu! ukum-a...
a. Makru +. muba
b. 6i+ak 0a e. 0unna
c. Sa
44. 8a*abla (er!an-aan Z (er!an-aan +i ba*a ini 0ecara 0ingka! +an jela0 !
1. Sebu!kan +an jela0kan rukun +an 0-ara! *akaf !
2. 8ela0kan manfaa! *akaf un!uk +iri 0en+iri +an 9rang lain !
&. 6uli0 0ala 0a!u +alil -ang menjela0kan *akaf !
". 8ela0kan ar!a ben+a -ang 0-a un!uk +i*akafkan 7
M. Sebu!kan 0-ara! 0-an-a *akif ke!ika ber*aka( !
28
Peta Konsep
Sunggu berbe+a k9n+i0i (ara remaja +i Baman ini +engan Baman Ra0ululla SA5.
Remaja ma0a kini !enggelam +engan !0unami (ergaulan beba0 +an *e0!erni0a0i. :erilaku
mereka !ak lagi menela+ani 0ang Ra0ululla SA5 namun boys band +an ar!i0-ar!i0
0emi0al 8u0!in Biber menja+i i+9la mereka. 6ak 0am(ai +i0i!u< *aba ?ala-@ (un
menjangki!i< lebi (ara lagi +ian!ara mereka a+a -ang bangga ber!ingka 0e(er!i banci.
erkembangan
1s&am di
Madina-
ubstansi dak"a- Rasu&u&&a-
A di Madina-
.ikma- strategi dak"a-
Rasu&u&&a- a" 2eride Makka-
trategi dak"a- Rasu&u&&a-
A di Manina-
A
Mari
Renungkan !
.i!ra- ke Madina-
2#
Sunggu !ak akan 0ele0ai mengungka( keb9br9kan remaja +i Baman ini< maka 0u+a
0aa!n-a (ara remaja mu0lim mulai mem(erbaiki +iri. Iia!la a(a -ang +ilakukan +ua
remaja ke!ika (erang Ba+ar +i Baman Ra0ululla SA5. /e+ua (emu+a -ang ma0i belia
ini mem(un-ai ki0a i+u( -ang !i+ak (erna !er(ikir a!au !erbe0i! +i +alam benak
0ia(a(un. :er!ama a+ala Mua+B bin Amr bin 8amu< u0ian-a baru em(a! bela0 !aun.
Semen!ara -ang ke+ua a+ala Mua**i+B bin Afra< u0ian-a baru !iga bela0 !aun. Akan
!e!a(i< +engan (enu an!u0ia0 ke+uan-a bergega0 iku! 0er!a bergabung ber0ama (a0ukan
kaum mu0limin -ang akan
berangka! menuju lemba
Ba+ar. Subhanallah!
Singka! ceri!a< +ari ke+ua
!angan (emu+a ini<
k9man+an (a0ukar kafir
Qurai-0 =Abu 8aal> *alau
+ikelilingi (ara alg9j9 bi0a
bi0a !erbunu 9le ke+ua
!angan (emu+a ini.
,ahai generasi muda
?slamK &ari kita renungkanK Apa sebenarnya yang kita bahas sekarang) Apakah kita
berbi%ara mengenai tingkatan kepahlawanan dalam perang yang ideal) Ataukah
gambaran keberanian yang sangat fantastis) Ataukah seni keahlian perang yang paling
indah) Ataukah kekuatan tenaga) Ataukah ketajaman daya pikir dan insting) Ataukah
kejujuran dalam berjihad" niat yang ikhlas" dan keinginan yang kuat)
1ambar 1031 Perang Badar
13 !DA'1:!DA'1 @A$"DIB A$<K I$8A
Su+a menja+i kebia0aan Ra0ululla SA5 (a+a 0e!ia( mu0im aji mengunjungi
kema-kema jamaa aji un!uk men-am(aikan +ak*an-a. Ak!i3i!a0 ini
men+a(a! re0(9n 0ebagaimana +i!unjukkan 9le Su*ai+ bin Sami!< 0e9rang !9k9
0uku Au0 +ari Oa!0rib -ang men-a!akan !er!arik (a+a ajakan Ra0ululla SA5.
Selang bebera(a lama 0e!ela i!u 4-aB bin Mua+B 0e9rang (emu+a /aBr9j juga
men-a!akan ke40lamann-a ke!ika Ra0ululla SA5 menemui r9mb9ngan kabila
B
Materi 1nti
30
/aBr9j 0aa! mereka +a!ang ke Makka. Au0 +an /aBr9j a+ala +ua kabila Arab
!erkemuka +i Oa!0rib -ang 0elalu bermu0uan. Mereka 0e+iki! ban-ak 0u+a
memiliki (enger!ian !en!ang ke!uanan< *a-u< kenabian +an ari akir.
:a+a mu0im aji !aun ke 11 +ari kenabian< bebera(a 9rang /aBr9j< +ua
+ian!aran-a Bani ;ajr9n ma0uk 40lam. Sejak i!u Ra0ululla SA5 menja+i
(embicaraan anga! +ari (en+u+uk Oa!0rib. :a+a mu0im aji !aun beriku!n-a 12
9rang laki-laki +an 0e9rang
(erem(uan +ari Oa!0rib
menemui Ra0ululla SA5 +i
AC9ba. Mereka berikrar
!i+ak men-eku!ukan 6uan<
!i+ak mencuri< !i+ak berBina<
!i+ak membunu anak-anak<
!i+ak menfi!na +an !i+ak
men+urakai Muamma+ SA5. :eri0!i*a ini +ikenal +engan .aiah Al-Aqobah Al-
Rla .aiah Aqobah pertama!. Se!ela i!u Ra0ululla SA5 mengu!u0 Mu0ab bin
2mair un!uk mengajarkan 40lam ke(a+a (en+u+uk Oa!0rib. Se!aun kemu+ian (a+a
malam ari 0eu0ai menunaikan iba+a aji !erja+i .aiah Al-Aqobah Ats-;saniyah
.aiah Aqobah kedua!" +imana 7& 9rang laki-laki +an +ua 9rang (erem(uan +ari
Oa!0rib ber!emu +engan Ra0ululla SA5< -ang *ak!u i!u +i +am(ingi Abba0 bin
Ab+ul Mu!9lib +i AC9ba. 12 9rang (emuka Au0 +an /aBr9j< ma0ing-ma0ing
me*akili -ang a+a +alam kabilan-a< menguca(kan 0um(a 0e!ia akan membela
Ra0ululla SA5 *alau(un ji*a +an ar!a !aruann-a. Arang-9rang Oa!0rib i!u
ma0uk 40lam !am(akn-a !erm9!i3a0i 9le keinginan mele(a0kan +iri +ari (erbu+akan
9rang-9rang Oau+i.
23 HI>DAH KF @A"$DIB
Se!ela Baia AC9ba ke +ua !in+akan kekera0an !era+a( kaum mu0limin
makin meningka!< bakan mu0-rikin Qurai0- 0e(aka! akan membunu Ra0ululla
SA5. Menga+a(ai ken-a!aan ini Ra0ululla SA5 menganjurkan ke(a+a (ara
0aaba!n-a un!uk hijrah ke Oa!0rib. /el9m(9k 9rang lema +i(erin!akan lebi +ulu
karena merekala -ang (aling ban-ak men+eri!a (engania-aan +an (aling 0e+iki!
men+a(a!kan (erlin+ungan. Ra0ululla SA5 0en+iri baru meninggalkan Makka
0e!ela 0eluru kaum mu0limin keluar +ari Makka kecuali Ali +an keluargan-a<
31
beriku! Abu Bakar +an keluargan-a. /e!ika akan berangka! Ra0ululla SA5
memin!a Ali un!uk !i+ur +i kamarn-a un!uk mengelabui mu0u -ang berencana
membunun-a. Beliau berangka! ke gua 60ur< ara 0ela!an Makka +i!emani 9le
Abu Bakar. Mereka ber0embun-i +i gua 60ur 0elama & malam. 6i+ak a+a -ang !au
!en!ang kea+aan +an !em(a! (er0embun-ian mereka 0elain (u!era (u!eri Abu Bakar
0en+iri< Ab+ulla< Ai0-a +an A0ma 0er!a 0aa-an-a Amir bin 1uair9. Merekala
-ang mengirimkan makanan 0e!ia( malam +an men-am(aikan kabar mengenai
(ergunjingan (en+u+uk Makka !en!ang Ra0ululla SA5.
:a+a malam ke!iga mereka keluar +ari (er0embun-iann-a un!uk melanju!kan
(erjalanan menuju Oa!0rib +i!emani 9le Ab+ulla bin Abi Bakar +an Ab+ulla bin
ArC9+ 0e9rang mu0-rik -ang ber!uga0 0ebagai (e!unjuk jalan. R9mb9ngan ini
bergerak ke ara bara! menuju lau! mera kemu+ian bel9k ke u!ara mengambil jalan
-ang !i+ak bia0a +ilalui 9le kafila-kafila (a+a umumn-a. Se!ela mengarungi
(a+ang (a0ir -ang 0anga! lua0 +an ama! (ana0 akirn-a (a+a ari Senin< !anggal 8
Rabiul A*al !aun 4 )ijri-a< !ibala ;abi Muamma+ SA5 +i Quba< 0ebua
!em(a! kira-kira 1% km +ari k9!a Oa!0rib.
Selama " ari +i Quba beliau mengina( +i ruma /ul!0um bin )a+am< 0e9rang
laki-laki !ua -ang ruman-a 0ering +ija+ikan (angkalan bagi 9rang-9rang -ang baru
+a!ang ke Oa!0rib. Se+angkan Abu Bakar mengina( +i ruma )ubaib bin 40af. Selam
" ari i0!iraa!< ;abi SA5 men+irikan 0ebua Ma0ji+< -ai!u masjid 7uba. 4!ula
ma0ji+ -ang (er!ama kali +i+irikan +alam 0ejara uma! 40lam. Ra0ululla SA5 -ang
mele!akkan ba!u (er!ama +i kibla!n-a< +iiku!i 9le Abu Bakar kemu+ian
+i0ele0aikan 9le (ara 0aaba!n-a. 6iga ari kemu+ian Ali bin Abi 6alib !iba +i
Quba 0elama menem(u (erjalanan 0elama 1M ari. 4a bergabung +engan Ra0ululla
SA5 !inggal +i ruma 4bnu )a+am. /ee09kan arin-a juma! 12 Rabiul A*al
ber!e(a!an +engan 2" Se(!ember N22 M r9mb9ngan muajirin ini melanju!kan
(erjalanan ke Oa!0rib.
/e+a!angan Ra0ululla SA5 +i0ambu! +engan anga! (enu kerin+uan 9le
kaum An09r. Begi!u 0am(ai +i k9!a ini beliau mele(a0 !ali kekang un!a -ang
+i!unggangin-a +an membiarkan un!a i!u berjalan 0ekeen+akn-a. 2n!a i!u baru
beren!i +i 0ebi+ang kebun -ang +i !umbui bebera(a (99n kurma ber0ebelaan
+enga ruma Abu A--ub. /ebun ini milik +ua anak -a!im ber0au+ara -ang +i a0u
9le Abu A--ub bernama Sal +an Suail (u!era Rafi bin 2mar. A!a0 (ermin!aan
Mua+B bin Ar9< kebun ini +i jual +an +i a!a0n-a +i bangun ma0ji+ a!a0 (erin!a
32
Ra0uluula SA5. Sejak ke+a!angan Ra0ululla SA5 Oa!0rib beruba naman-a
menja+i 4ota &adinah a!au &adinatur +asul a!au &adinatul &unawwaroh.
Se!ela mene!a( +i Ma+ina ini Ra0ululla SA5 barula memulai rencana
menga!ur 0ia0a! +an memben!uk ma0-araka! 40lam -ang beba0 +ari !ekanan +an
ancaman< mem(er!alikan ubungan kekeluargaan an!ara kaum Muajirin +an An09r<
menga+akan (erjanjian 0aling memban!u an!ara kaum mu0limin +engan bukan
mu0lim< men-u0un 0ia0a!< ek9n9mi< 09cial 0er!a +a0ar-+a0ar ,aula 40lami-a.
Mambar 9#2 suasana menyambut kedatangan +asulullah SA, di 6asrib
33 $"DA"F1I DA' $<B$"A'$I DAK/AH DA$<8<88AH $A/ PFDI!DF
ADI'AH
:ekerjaan be0ar -ang +ilakukan Ra0ululla SA5 +alam (eri9+e Ma+ina a+ala
(embinaan !era+a( ma0-araka! 40lam -ang baru !erben!uk. ,a0ar-+a0ar kebu+a-aan
-ang +ile!akkan 9le Ra0ululla SA5 i!u (a+a umumn-a meru(akan 0ebua nilai
+an n9rma -ang menga!ur manu0ia +an ma0-araka! +alam al -ang berkai!an
+engan (eriba+a!an< 09cial< ek9n9mi +an (9li!ik -ang ber0umber +ari Al-Quran +an
Sunna.
,alam membina ma0-araka! 40lam +i Ma+ina strategi dakwah -ang +ilakukan
Ra0ululla SA5 an!ara lain :
a3 endirikan asjid3
Beliau +aulukan men+irikan ma0ji+ 0ebelum bangunan-bangunan lainn-a 0elain
ke+iaman beliau 0en+iri< karena ma0ji+ mem(un-ai (9!en0i -ang 0anga! 3i!al
+alam men-a!ukan uma! +an men-u0un
kekua!an mereka lair +an ba!in un!uk
membina ma0-araka! 40lam a!au +aula
40lami-a berlan+a0kan 0emanga!
!aui+. ,i ma0ji+ ini Ra0ululla SA5
meng9barkan 0emanga! jia! +i jalan
Alla S56< 0eingga kaum mu0limin
*ak!u i!u belum begi!u ban-ak !e!a(i
rela meng9rbankan ar!a +an ji*a un!uk ke(en!ingan 40lam. ,i ma0ji+ (ula
beliau 0enan!ia0a mengajarkan +9k!rin !aui+ +an mengajarkan (9k9k-(9k9k
ajaran 40lam ke(a+a kaum muajirin +an an09r. ,an +i +alam ma0ji+ (ula kaum
mu0limin menga+akan 09la! berjamaa< menga+akan mu0-a*ara un!uk
merun+ingkan ma0ala-ma0ala -ang +i a+a(i.
33
b3 em+ersaudarakan kaum uhajirin dan Ansor3
/aum Muajirin -ang jau +ari 0anak 0au+ara +an kam(ung alaman mereka< +i
(erera! 9le beliau +engan mem(er0au+arakan mereka +engan kaum An09r
karena kaum An09r !ela men9l9ng mereka +engan ikla0 +an !i+ak
mem(eri!ungkan keun!ungan -ang ber0ifa! ma!eri< melainkan an-a karena
mencari keri+aan Alla S56 0ema!a. Sebagai c9n!9 Abu Bakar
+i(er0au+arakn +engan )ari!0 bin Hai+< 8afar bin Abi 6alib +engan Mua+B bin
8abal< 2mar bin /a!!ab +engan 4!ba bin Malik< begi!u 0e!eru0n-a !ia(-!ia(
kaum An09r +i(er0au+aran +engan kaum Muajirin. ,engan +emikian kaum
muajirin -ang ber!aun-!aun ber(i0a +engan keluargan-a mera0a !en!ram +an
aman melak0anakan 0-aria! agaman-a. ,i !em(a! -ang baru !er0ebu! 0ebagian
a+a -ang i+u( berniaga a+a -ang ber!ani 0e(er!i =Abu Bakar< 2!0man +an Ali>
mengerjakan !ana kaum An09r. ,engan ika!an !egu ini ;abi Muamma+ SA5
+a(a! men-a!ukan +engan ika!an (er0au+araan 40lam -ang kua! -ang !er+iri +ari
berbagai macam 0uku +an kabila ke +alam 0a!u ika!an ma0-araka 40lam -ang
kua! +engan 0emanga! berg9!9ng r9-9ng< 0ena0ib 0e(enanggunan. Seg9l9ngan
9rang arab -ang men-a!akan ma0uk 40lam +alam kea+aan mi0kin +i0e+iakan
!em(a! !inggal +ibagian ma0ji+ -ang kemu+ian +ikenal +engan nama A0ab
Suffa. /e(erluan i+u( mereka +i(ikul ber0ama +ian!ara Muajirin +an An09r.
-3 Perjanjian Perdamaian dengan kaum @ahudi3
Duna menci(!aka 0ua0ana !en!ram +i k9!a baru bagi 40lam =Ma+ina>< ;abi
Muamma+ SA5 membua! (erjanjian (er0aaba!an +an (er+amaian +engan
kaum Oau+i -ang ber+iam +i +alam +an +i 0ekeliling k9!a Ma+ina. 4nila 0ala
0a!u (erjanjian -ang +i(erlia!kan 9le ;abi Muamma+ SA5 0ebagai 0e9rang
ali (9li!iku0 -ang ulung -ang belum (erna +ilakukan 9le (ara nabi-nabi
!er+aulu. ,ian!ara i0i (erjanjian -ang +ibua! 9le ;abi SA5 +engan kaum
Oau+i an!ara lain :
1> Ba*a kaum Oau+i i+u( +amai ber0ama-0ama kaum mu0limin$ ke+ua
bela fiak beba0 memeluk +an menjalankan agaman-a ma0ing-ma0ing.
34
2> /aum mu0limin +an kaum Oau+i *ajib !9l9ng men9l9ng un!uk mela*an
0ia(a 0aja -amg memerangi mereka. Arang Oau+i memikul belanja mereka
0en+iri begi!u (ula kaum mu0limin juga memikul belanja mereka 0en+iri.
&> /aum mu0limin +an kaum -au+i *ajib na0ea! mena0ea!i< !9l9ng
men9l9ng< melak0anakan kebajikan +an keu!amaan.
"> Ba*a k9!a Ma+iana a+ala k9!a 0uci -ang *ajib +i9rma!i 9le mereka
-ang !erika! +engan (erjanjian i!u. /alau !erja+i (er0eli0ian an!ara kaum
Oau+i +engan kaum Mu0limin< maka uru0ann-a en+akla +i0erakan
ke(a+a Alla +an Ra0ullulla SA5.
M> Ba*a 0ia(a 0aja -ang !inggal +i +alam a!au +i luar k9!a Ma+ina *ajib
+ilin+ungi keamanan +irin-a< kecuali 9rang-9rang -ang Balim +an ber0ala<
0ebab Alla S56 menja+i (elin+ung 9rang-9rang -ang baik +an berbak!i.
:erjanjian (9li!ik -ang +ibua! 9le ;abi Muamma+a SA5 !er0ebu! !ela
menjamin kemer+ekaan beragama +an menjamin ke9rma!an ji*a +an ar!a +ari
g9l9ngan -ang bukan 40lam. 4ni a+ala meru(akan (eri0!i*a -ang baru +alam
+unia (9li!ik +an (era+aban manu0ia. Sebab *ak!u i!u +iberbagai (el909k +unia
ma0i !erja+i (erk90aan +an (eram(a0an ak-ak a0a0i manu0ia.
d3 eletakkkan dasar:dasar Politik, Fkonomi dan
$osial untuk masyarakat Islam3
/arena ma0-araka! 40lam !ela !er*uju+< maka Ra0ululla SA5 menen!ukan
+a0ar-+a0ar -ang kua! bagi ma0-araka! 40lam -ang baru !er*uju+ i!u< baik +alam
bi+ang (9li!ik< ek9n9mi< 09cial mau(un -ang lainn-a. )al ini +i0ebabkan karena
+alam (eri9+e (erkembangan agama 40lam +i Ma+ina inila !ela !urun *a-u
Alla S56 -ang mengan+ung (erin!a berBaka!< ber(ua0a< +an ukum-ukum
-ang ber!alian +engan (elanggaran a!au larangan< jina-a! =(i+ana> +an lain-lain.
,engan +i!e!a(kann-a +a0ar-+a0ar (9li!ik< ek9n9mi< 09cial +an lainn-a< maka
0emakin !egula ben!uk-ben!uk ma0-araka! 40lam< 0eingga 0emakin ari
(engaru agama 40lam +i k9!a Ma+ina 0emakin ber!amba be0ar.
e3 emelihara dan mem+ertahankan masyarakat
Islam3
8umla 9rang-9rang -ang mengakui kera0ulan Muamma+ SA5 ber!amba
+engan ama! ce(a!< 0eingga +alam *ak!u -ang 0anga! 0ingka! kekua!an 40lam
0u+a mulai +i(eri!ungkan 9le 9rang-9rang -ang !i+ak men-ukain-a. A+a !iga
35
kekua!an -ang 0ecara n-a!a memu0ui agama baru ini -ai!u : 9rang-9rang
Oau+i< 9rang-9rang munafik< +an 9rang-9rang Qurai-0 +engan 0eku!un-a.
1> Dongrongan Kaum @ahudi3 Arang Oau+i 0ejak 0ebelum ma0ei
0u+a i+u( +i Ma+ina< mereka !er+iri +ari & 0uku -ai!u Bani QainuCa<
Bani Qurai+a +an Bani ;a+Bir. Mereka 0emua mem(erca-ai akan
ke+a!angan nabi akir Baman 0ebagaimana +ijela0kan +alam ki!ab 0uci
mereka. Akan !e!a(i ke!ika nabi -ang +i!unggu-!unggu i!u +a!ang< mereka
mengingkarin-a karena mereka men+uga +an mengen+aki ba*a nabi
-ang +i!unggu-!unggu i!u bera0al +ari g9l9ngan meraka -ai!u ke!urunan
40rael. A(alagi 0e!ela bang0a Arab memeluk agama 40lam men+aului
mereka. /ekece*aan mereka 0u+a !ak bia0 +i0embun-ikan lagi. Iia! Q.S.
Al-BaC9r9 : 8#. Mereka memang (erna mengika! (erjanjian +engan kaum
mu0limin< akan !e!a(i !i+ak +ilan+a0i +engan ke!ulu0an a!i -ang jujur +an
mereka mengira ba*a kaum mu0limin a+ala kel9m(9k -ang lema -ang
!i+ak akan mam(u menga+a(i kekua!an kafir Qurai-0. Mereka !erkeju!
ke!ika Ra0ululla SA5 +an (ara (engiku!n-a bera0il mem(9rak-
(9ran+akan !en!ara Qurai-0 +alam (erang Ba+ar 17 Rama+an 2 ).
/e+engkian 9rang Oau+i 0emakin meningka! ke!ika men-ak0ikan 0en+iri
be!a(a (e0a!n-a agama -ang +i ba*a 9le Ra0ululla SA5. Mereka
menem(u berbagai cara un!uk mengen!ikan (erkembangan 40lam. Mula-
mula +engan cara ber+eba! un!uk menimbulkan keraguan +ikalangan kaum
mu0limin< akan !e!a(i cara ini !i+ak bera0il =Iia! Q.S. Al-BaC9r9 : 1%#>.
/emu+ian mereka menem(u cara -ang ke+ua< -ai!u +engan jalan
kekera0an +an mem(r939ka0i (en+u+uk Ma+ina. Oang mula-mula meru0ak
(erjanjian +engan ;abi SA5 a+ala Oau+i Bani QainuCa. :a+a 0ua!u ari
0e9rang *ani!a Arab +iania-a +engan cara -ang ama! keji< 0e*ak!u ma0uk
(a0ar Bani QainuCa< 0e9rang Arab -ang men9l9ng(un juga iku! +iania-a
0am(ai ma!i. /arena (elanggaran !er0ebu!< maka mereka akirn-a +i u0ir
+ari Ma+ina. )al ini !erja+i 0eabi0 (erang Ba+ar =Iia! Al-Anfal : M8>.
/ira-kira 0e!aun kemu+ian 0e0u+a (eri0!i*a ini< 9rang Oau+i Bani ;a+Bir
-ang +i*akili 9le Amr bin 8a0- en+ak membunu Ra0ululla SA5
+engan cara menja!ukan ba!u +ari a!a0 !emb9k !em(a! beliau beri0!iraa!
ber0ama Abu Bakar< 20man +an Ali ke!ika 0e+ang berkunjung ke !em(a!
36
(erkam(ungan mereka. )an-a berka! (e!9l9ngan Allala beliau 0elama!
+ari (erc9baan (embunuan !er0ebu! =Iia! Q.S. Al-Mai+a : 11> Akirn-a
Oau+i Bani ;a+Bir mereka juga +i u0ir +ari Ma+ina 9le Ra0ululla SA5
(a+a a*al !aun ke " ). :engu0iran !era+a( bani ;a+Bir men+9r9ng
mereka un!uk ber0eku!u +engan kabila-kabila be0ar Arab 0e(er!i Qura-0<
Da!fan< Bani Murra +an lain-lain un!uk ber0ama-0ama men-erang
Ma+ina. 6erja+ila (erang ABab (a+a !aun ke M ). /9!a Ma+ina +i
ke(ung< 0eingga kaum mu0limin !erancam kela(aran. ,alam 0i!ua0i -ang
0uli! i!u (emim(in Bani Qurai+a /aab bin A0a+ memba!alkan (erjanjian
+engan Ra0ululla SA5 +an ber0eku!u +engan (ara (en-erang. ,engan
+emikian kaum mu0limin !erje(i! 9le +ua mu0u +ari +alam +an +ari luar.
/emu+ian Ra0ululla SA5 mengu!u0 Saa+ bin Mua+B +an Saa+ bin
2ba+a un!uk menginga!kan /aab< akan !e!a(i mala +i0ambu! 9le /aab
+engan 0ika( ka0ar +an angku. /e!ika mu0u mengen!ikan (enge(ungan
+an meninggalkan Ma+ina !an(a a0il 0e+iki!(un< kaum mu0limin
menge(ung (erkam(ungan Bani Qurai+a 0elama 2M ari. Se!ela 2M ari
+ike(ung< akirn-a mau men-era +engan 0-ara! -ang menja+i akim
a+ala Saa+ bin Mua+B ke(ala 0uku Au0. Ale Saa+ bin Mua+B mereka
+ija!ui ukuman ma!i< 0emen!ara anak-anak +an (erem(uan mereka +i
!aan. ,engan +emikian !ama!la ri*a-a! 9rang-9rang Oau+i -ang !inggal
+i Ma+ina< 0eingga uma! 40lam mera0a !enang +an aman i+u( +i
Ma+ina.
2> Dongrongan orang:orang unafik3 /ebera+aan 9rang-9rang
munafik !i+ak bi0a +i abaikan begi!u 0aja 0ebagai ancaman -ang 0anga!
membaa-akan. :engaru mereka memang !i+ak begi!u be0ar< namun
a(abila +ibiarkan bi0a menimbulkan mala(e!aka -ang merugikan (erjuangan
uma! 40lam. Sekali(un mereka mengaku beriman ke(a+a Ra0ululla SA5<
namun aca( kali mereka mengalang-alangi 9rang lain ma0uk 40lam.
/e!ika Ra0ululla SA5 ber0ia( menga+a(i (erang 2u+< kaum munafik
keluar +ari bari0an -ang +i(er0ia(kan i!u a!a0 a0u!an Ab+ulla bin 2bai<
(emim(in mereka. Mereka juga menga+akan ubungan baik +engan kaum
Oau+i +an (erna menjanjikan ban!uan ke(a+a Bani Qurai+a 0e*ak!u
-ang +i0ebu! !erakir ini mengiana!i kaum mu0limin. 6en!u ma0i ban-ak
lagi (erbua!an mereka -ang merugikan kaum mu0limin. 6era+a( 9rang-
37
9rang munafik ini Ra0ululla SA5 ber0ika( lunak 0ambil beru0aa
men-a+arkan mereka 0u(a-a beriman 0ecara benar. 20aa Ra0ululla SA5
ini !i+ak 0ia-0ia< 0e!ela (emim(in mereka Ab+ulla bin 2bai meninggal
+unia. Sifa!-0ifa! 9rang-9rang munafik ini +igambarkan 9le Alla S56
0ebagaimana !ercan!um +alam 0ura! Al-MunafiCun.
&> Dongrongan kafir 6uraisy dan sekutunya3 Sika( (ermu0uan
kafir Qurai-0 !era+a( 40lam !i+ak beren!i +engan ke(in+aan Ra0ululla
SA5 +an (ara 0aaba!n-a ke Ma+ina. A!a0 0ika( mereka i!u Alla S56
menurunkan a-a! -ang mengiBinkan uma! 40lam mengangka! 0enja!a un!uk
membela +iri< karena mereka 0unggu +iania-a =biannaum +Bulimu>< lia!
Q.S. Al-ABab : &#-"%. 4ni a+ala a-a! (er!ama -ang +i!urunkan 9le Alla
S56 mengenai (erang. A-a! ini menja+i ala0an bagi Ra0ululla SA5 un!uk
memben!uk (a0ukan -ang +i(er0ia(kan un!uk !erjun ke me+an (er!em(uan.
:a0ukan -ang (er!ama +iben!uk a+ala un!uk berjaga-jaga menga+a(i
0erangan +ari 0uku-0uku Ba+ui +an kafir Qurai-0 0er!a 0eku!un-a. Arang
-ang b9le +i(erangi a+ala 9rang -ang !ela meram(a0 ak< baik ar!a
mau(un ji*a +an mengalangi un!uk beriman ke(a+a Alla S56 +an
melak0anakan ajarann-a =lia! Q.S. Al-BaC9r9 : 1#%-1#1>. :erang 0ebagai
ja*aban a!a0 (ermu0uan kafir Quri0- !erja+i (er!ama kali +ilemba Ba+ar
(a+a !anggal 17 Rama+an 2 ). ,alam Al-Quran (eri0!i*a ini +i0ebu!
+engan yaumul furqon< -akni ari (emi0a an!ara -ang ak +an -ang ba!il.
/en+a!i(un (a0ukan 40lam jau lebi kecil =0eki!ar &%% 9rang> namun
bera0il merai kemenangan +ari (a0ukan kafir Qurai-0 -ang jumlan-a
0eki!ar 1%%% 9rang. )al ini membua! 9rang-9rang Oau+i geram +an
kece*a. Mereka mulai menunjukkan 0ika( !i+ak ber0aaba! +engan 9rang
mu0lim +an beru0aa menu0uk +ari belakang. Semen!ara i!u kafir Qurai-0
beru0aa membala0 kekalaan +engan mem(er0ia(kan &%%% (a0ukan
+engan (erbekalan +an (er0enja!aan -ang lengka( berangka!la menuju k9!a
Ma+ina. 6uru! ambil bagian +alam (a0ukan kafir ini a+ala 0uku Arab
6iama< /inana< Bani )ari0!< Bani )aun +an Bani Mu0!aliC. :a+a bulan
S-aban & ) !erja+ila perang Rhud< +alam (e(erangan ini kaum mu0limin
men+eri!a kekalaan akiba! keluarn-a 0ebagian (a0ukan mu0limin -ang
+i(r939ka0i 9le 9rang munafik bernama Ab+ulla bin 2ba- 0eingga kaum
mu0limin -ang berjumla 1%%% 9rang !inggal kurang lebi +ua (er!igan-a.
38
,alam (e(erangan ini +ari kaum mu0limin -ang gugur 0ebagai 0-ua+a 7%
9rang< !erma0uk (aman ;abi SA5 -ang bernama )amBa bin Ab+ul
Mu!alib. /e0em(a!an ini membua! ke0em(a!an 9rang Oau+i bani ;a+Bir
un!uk mengancurkan kaum mu0limin. Mereka beru0a membunu
Ra0ululla SA5< namun gagal 0eingga mereka +i u0ir +ari Ma+ina. :a+a
bula 0-a*al M ) kurang lebi 1".%%% !en!ara kafir !erma0uk "%%% kafir
Qurai-0 +i ba*a (im(inan Abu S9f-an men-erbu Ma+ina. Menga+a(i
0erbuan ini Ra0ululla SA5 memili ber!aan +i k9!a. A!a0 0aran Salman
Al-1ari0i kaum mu0limin membua! (ari!-(ari! +i 0e!ia( l9r9ng un!uk ma0uk
ke k9!a Ma+ina. 6i+ak a+a (ilian lain bagi kafir un!uk menge(ung k9!a
Ma+ina. Akan !e!a(i 0e!ela 2M ari (enge(ungan< (era0aan jenu mulai
muncul !eru!ama (a+a kel9m(9k-kel9m(9k -ang !i+ak mem(un-ai
ke(en!ingan karena -ang jela0 (un-a ke(en!ingan a+ala kaum kafir +an
9rang Oau+i. :a+a 0aa! -ang 0ama 0e9rang (emim(in Arab ;uaim bin
Ma0u+ menga+a( Ra0ululla SA5 +an men-a!akan ma0uk 40lam. 6e(a!
(a+a 0aa! -ang men-uli!kan kaum mu0limin< +a!angla ba+ai (a+ang (a0ir
-ang mema!ikan +i0er!ai ujan leba! -ang men-a(u ber0i kema +an
(erbekalan mereka =lia! Al-ABab : #>. Akirn-a !er(ak0a mereka kembali
+an men-elama!kan +iri !an(a memba*a a(a-a(a =lia! Al-ABab : 2M>.
:erang ini +ikenal +engan nama perang 4handaq< karena kaum mu0limin
menggunakan (ari! =kan+aC> un!uk (er!aanan mereka. ,ikenal (ula
+engan 0ebu!an (erang ABab karena mu0u -ang men-erang ma+ina
!er+iri +ari berbagai g9l9ngan -ang ber0eku!u =Al-ABab>. ,alam (erang ini
gugur N 0aaba! Ra0ulullla SA5 !erma0uk Saa+ bin Mua+B< mereka gugur
0ebagai 0-ua+a. ,emikian kaum mu0limin mem(er!aankan +iri +an
0erangan -ang +ilakukan !e!a( !i+ak keluar +ari kerangka mem(er!aankan
+iri.
"> Gase +erjuangan setelah Perang AhIab3 :a+a bulan ,BulC9+a
N ) Ra0ululla SA5 be0er!a 1%.%%% 9rang 0aaba!n-a berangka! ke Makka
un!uk menunaikan umr9 +an aji. Mereka 0u+a mengenakan (akaian
ir9m 0ejak berangka! +an memba*a e*an-e*an -ang akan +i0embeli +i
Mina agar !i+ak +icurigai 9le kaum Qurai0-. Akan !e!a(i kafir Qurai0-
!i+ak mengen+aki kaum mu0limin mema0uki k9!a Makka< karena a(a(un
ala0ann-a berar!i i!u kemenangan bagi kaum mu0limin. Ale karena i!u kafir
3#
Qurai-0 mengirim (a0ukan +i ba*a (im(inan /ali+ bin 5ali+ un!uk
menga+ang kaum mu0limin. /aum mu0limin +a(a! mengi+ari (er!emuan
+engan (a0ukan /ali+ bin 5ali+ +engan menem(u jalan lain< 0eingga
ke!ika ma0uk bulan aram mereka 0u+a 0am(ai +i )u+aibi-a< bebera(a
mil +ari k9!a Makka. Ra0ululla SA5 bermu0-a*ra +engan (ara
0aaba!n-a kemu+ian mengu!u0 20man bin Affan un!uk menemui kaum
kafir Qurai0- guna men-am(aikan mak0u+ ke+a!angan mereka ke Makka.
Akan !e!a(i 20man bin Affan mala +i !aan 9le mereka +an muncul +e0a0
+e0u0 ba*a 20man mau +i bunu. Ra0ululla SA5 +engan (ara
0aaba!n-a menga+akan 0um(a 0e!ia un!uk ber(erang 0am(ai !erca(ai
kemenangan. Sum(a 0e!ia ini !erkenal +engan nama .aiah Ar-+idwan
=0um(a -ang +iri+ai Alla S56>. Sum(a ini mengge!arkan n-ali kaum
mu0-rikin Qurai-0 0eingga 20man bin Affan +ibeba0kan +an mereka
mengu!u0 Suail bin Amr un!uk menga+akan (erjanjian +engan kaum
mu0limin. :erjanjian inila -ang kemu+ian !erkenal +engan nama
*erjanjian (udaibiyah -ang (9k9k-(9k9k i0in-a an!ara lain :
a> Segala (ermu0uan ke+ua bela fiak +ien!ikan 0elama 1% !aun.
b> Se!ia( 9rang Qurai-0 -ang +a!ang ke(a+a kaum mu0limin !an(a 0eijin
*alin-a aru0 +i !9lak +an +ikembalikan.
c> Se!ia( 9rang 40lam -ang men-erakan +iri ke(a+a fiak Qurai-0 !i+ak
akan +ikembalikan.
+> Se!ia( kabila -ang ingin ber0eku!u +engan kaum Qurai-0 mau(un
+engan kaum mu0limin !i+ak b9le +ialang-alangi 9le 0ala 0a!u
fiak.
e> /aum mu0limin !i+ak b9le mema0uki k9!a Makka (a+a !aun i!u<
namun +iberi ke0em(a!an (a+a !aun beriku!n-a +engan 0-ara! !i+ak
memba*a 0enja!a kecuali (e+ang +alam 0arungn-a +an !i+ak b9le
!inggal +i Makka lebi +ari & ari.
,alam (eri0!i*a ini Ra0ululla SA5 menunjukkan kemam(uann-a 0ebagai
0e9rang (9li!iku0 -ang (an+ai ber+e(l9ma0i. :erjanjian ini menunjukkan
(engakuan Qurai-0 !era+a( ek0i0!en0i kaum mu0limin +an ini berar!i
kemenangan bagi uma! 40lam. Se(in!a0 lalu (erjanjian !er0ebu! memang bera!
0ebela +an merugikan kaum mu0limin. Akan !e!a(i 0elama genca!an 0enja!a
ban-ak !9k9 Qura-0 -ang ma0uk 40lam 0e(eri /9li+ bin 5ali+< Amr bin
40
A0 +an 20man bin 6ala. Selama genja!an 0enja!a berlang0ung<
Ra0ululla SA5 mulai men+ak*akan 40lam ke(a+a kabila-kabila Arab
lainn-a< +an mengirimkan 0ura! ke(a+a /ai0an R9ma*i< /i0ra :er0ia<
Dubernur Oaman< /ai0an )ab0-i< Dubernur Da00ania =Ba0r9 +i ba*a
kekua0aan R9ma*i> +an gubernur Me0ir. /i0ra +ari :er0ia +engan
keangkuann-a mer9bek-r9bek 0ura! +ari Ra0ululla SA5 +an mengina
0er!a mengu0ir (emba*an-a. ,alam (a+a i!u )ari!0 bin 2mar -ang +i u!u0
Ra0ululla SA5 ke(a+a Dubernur Da00ani-a +i !9lak +engan ka0ar +an
kemu+ian +i bunu. :enginaan -ang +ilakukan Dubernur Da00ani-a +an
(embunuan a!a0 )ari!0 bin 2mar memicu berk9rbann-a (erang &u5tah.
,alam (erang ini (anglima mu0lim Hai+ bin )ari!0a gugur 0ebagai 0-ai+.
/e(emim(inann-a +ilanju!kan 9le Ab+ulla bin Ru*aa namun ia(un
gugur. ,emikian (ula 8afar bin Abi 6alib -ang menggan!ikan Ab+ulla
gugur +i !angan !en!ara R9ma*i. /ali+ bin 5ali+ -ang !am(il
menggan!ikan 8afar< +engan naluri 0e9rang (anglima ber(engalaman
memberi k9man+9 ke(a+a (a0ukann-a 0u(a-a mun+ur +an kembali ke
Ma+ina. 4ni !erja+i (a+a !aun 8 ). :eri0!i*a ini men-a+arkan ke(a+a
kaum mu0limin ba*a +i u!ara a+a mu0u -ang !i+ak bia0 +i remekan. :a+a
!aun ke!ika !erja+i (erang Mu!a 9rang-9rang Qurai-0 memban!u 0eku!u
mereka Bani Bakar -ang ber0eli0i +engan Bani /uBaa =0eku!u kaum
mu0limin>. 6in+akan ini berar!i melanggar (erjanjian )u+aibi-a.
Menangga(i 0ika( kaum Qurai-0 ini (a+a 1% Rama+an 8 )< Ra0ululla
SA5 memim(in 1%.%%% (a0ukan berangka! berangka! menuju Makka.
/e!ika (a0ukan be0ar i!u berkema +i +eka! k9!a Makka< Abba0 bin Ab+ul
Mu!alib +a!ang men-a!akan ke40lamann-a< +i0u0ul Abu S9f-an (emim(in
be0ar Qurai-0 -ang 0u+a kan+a0 +engan ambi0in-a. Se!ela Abu S9f-an
men-era< Ra0ululla SA5 memerin!akan (a0ukann-a un!uk mema0uki
k9!a Makka le*a! " (enjuru. ,engan +emikian Makka ja!u ke !angan
kaum mu0limin !an(a (erla*anan 0ama 0ekali. :a!ung-(a!ung +an berala +i
0ekeliling /aba mereka ancurkan kemu+ian mereka !a*af mengelilingi
/aba +an kemu+ian !urunla QS. Al-40r9 : 81. :eri0!i*a ini !erja+i (a+a
!anggal 2% Rama+an 8 ). 4nila -ng +i0ebu! +engan Iathul &akkah.
,engan (embeba0an k9!a Makka bukan berar!i mu0u 40lam 0u+a len-a(<
kabila-kabila +i 0eki!ar Makka 0e(er!i Ba+ui< kaum Ma0ei +i ;ajran<
41
+an bebera(a kabila -ang !er+iri +ari )a*aBin< 60aCif< 8u0-am< ;a0r< Saa+
bin Bakar +an Bani )ilal memben!uk (er0eku!uan baru un!uk men-erang
kaum mu0limin. 1%.%%% (a0ukan +ari Ma+ina 2.%%% +ari Makka 0egera
+i0ia(kan un!uk men-erang (ara k9m(l9!an 0ebelum mereka men-erang.
/e!ika (a0ukan kaum mu0limin mele*a!i jalan-jalan 0em(i! +i 0ela-0ela
buki! )unain (egunungan 6iama !iba-!iba +i0erang +engan membabi bu!a
ingga membua! (a0ukan kaum mu0limin 0em(a! k9car kacir. /emu+ian
Ra0ullulla SA5 ber+iri +i!emani !i+ak kurang +ari 1%% 0aaba! !erma0uk
Abu Bakar< 2mar< Ali +an Abba0 memberikan k9man+9 un!uk melakukan
0erangan balik +an akirn-a mu0u +a(a! !aklukkan. Si0a-0i0a mu0u -ang
kala melarikan +iri ke 6aif !erma0uk (emim(in mereka Malik bin Auf +an
ber!aan +i ben!eng k9!a -ang !erkenal 0anga! kua!. /aum mu0limin
menge(ung ben!eng i!u bebera(a *ak!u laman-a namun !i+ak bera0il.
Akirn-a Ra0ululla SA5 kembali ke 8ar9na +an !e!a( membl9kir +aera
0eki!arn-a. :a+a 0aa! i!ula kabila )a*aBin men-era +an men-a!akan
ma0uk 40lam< begi!u juga (en+u+uk 6aif -ang men+eri!a akiba! bl9ka+e
kaum mu0limin juga men-a!akan ma0uk 40lam. :a+a bulan Rajab # )
ber!e(a!an +engan bulan 9k!9ber N&% M. Ra0ululla SA5 mem(er0ia(kan
(a0ukan un!uk menga+a(i !en!ara R9ma*i +i u!ara. /arena me+an -ang
+i!uju ama! jau +an mu0u -ang +ia+a(i 0anga! kua! +an !erla!i maka
Ra0ululla SA5 memben!uk (a0ukan ku0u0 -ang +inamakan /0aisyul
Rsroh1< =Ia0kar Saa! /e0uli!an> karena (a+a *ak!u 0e+ang !erja+i mu0im
(ana0 +an +i Ma+ina 0e+ang mu0im (anen. Seluru bia-a (erang +i
!anggung 9le bebera(a 0aaba! -ang ka-a 0e(er!i Abu Bakar
men+ermakan0eluru ar!an-a< 2!0man men+ermakan &%% un!a +an uang
1%%% +inar. :a0ukan R9ma*i -ang 0emula akan men-erang !en!ara 40lam<
mun+ur kembali ke negerin-a 0e!ela melia! be!a(a be0ar jumla (a0ukan
la*an -ang +i(im(in Ra0ululla SA5 +an (ala*an-(ala*an (a+ang (a0ir
-ang !ak kenal mun+ur. /aum mu0limin !i+ak mengejar mereka !e!a(i
berkema +i 6abuk. Ale karena i!u (eri0!i*a i!u +ikenal +engan nama
perang ;abuk. ,ari 6abuk Ra0ululla SA5 mengirimkan (a0ukan ke negeri-
negeri -ang berba!a0an +engan )ijaB un!uk mengika! (erjanjian +engan
kabila -ang men+iami +aera-+aera i!u. ,alam (erjanjian i!u +i0e(aka!i
ba*a (en+u+uk +i 0e!ia( negeri !er0ebu! +i*ajiban memba-ar 8iB-a
42
ke(a+a kaum mu0limin< ken+a!i(un 0e0unggun-a mereka !un+uk +i ba*a
(engaru R9ma*i. Se0u+a 40lam menca(ai kemenangan am(ir +i0eluru
jaBira Arab an-a kabila-kabila -ang !er(encar-(encar -ang belum
menganu! 40lam. /e!ika (emuka-(emuka kabila i!u menge!aui ba*a
Makka 0u+a +i kua0ai 9le kaum mu0limin< mereka men-a+ari !i+ak
mungkin lagi a+a kekua!an -ang mam(u memerangi kaum mu0limin. Ale
/aren i!u< 0ejak !au # ) =N&%/N&1 M> (ara u!u0an kabila-kabila Arab
+a!ang berb9n+9ng-b9n+9ng menga+a( Ra0ululla SA5 men-a!akan
ma0uk 40lam. Mereka i!u an!ara lain Bani 60aCif +ari 6aif< Bani A0a+ +ari
;aj+< Bani 6amim +i0u0ul kemu+ian 9le u!u0an +ari Oaman +an 0eki!arn-a
(a+a !au 1% ). Ale /arena i!u !aun ini +i0ebu! !aun (eru!u0an a!au DAm
Al-,ufud. ,emikianla 40lam !ela mera!a +i0eluru jaBira Arab 0e!ela
Ra0ululla SA5 berjuang lebi +ari 2% !aun. Bang0a Arab -ang
0ebelumn-a ber(eca bela +an 0elalu bermu0uan< kini ber0a!u +i ba*a
0e9rang (emim(in +an bernaung +i ba*a 0a!u (anji -ai!u (anji 40lam.
M> Haji /ada? dan Akhir Hayat Dasulullah $A/3 /e!ika (ara
u!u0an kabila-kabila Arab +a!ang menga+a( ;abi SA5 un!uk memeluk
agama 40lam kemu+ian +i0u0ul !urunn-a 0ura! An-;a0r -ang
menggambarkan u!u0an-u!u0an i!u 0er!a men-uru ;abi un!uk mem99nkan
am(un un!uk mereka< maka !era0ala beliau ba*a !uga0n-a am(ir 0ele0ai.
/emu+ian Ra0ululla SA5 bermak0u+ menunaikan iba+a aji ke
Bai!ulla. :a+a !anggal 2M ,BulC9+a 1% )< beliau ber0ama-0ama 1%%.%%%
0aaba!n-a berangka! meninggalkan Ma+ina menuju Makka. :a+a
!anggal 8 ,Bulijja -ang juga +i0ebu! ari !ar*i-a Ra0ululla SA5
ber0ama r9mb9ngan berangka! menuju Mina +an (a+a *ak!u fajar
beriku!n-a mereka berangka! ke Ar9fa. 6e(a! !enga ari +i Arafa< beliau
men-am(aikan (i+a!9 -ang ama! (en!ing< -ang !ern-a!a meru(akan (i+a!9
!erakir +ia+a(an kala-ak -ang 0anga! ban-ak< 0eingga (i+a!9 i!u(un
+ikenal +engan 4hutbah Al-,ada5i =(i+a!9 (er(i0aan>. Beliau
men-am(aikan amana +ari a!a0 (unggung un!a +an memin!a Rabia bin
2ma--a un!uk mengulang +engan kera0 0e!ia( kalima! -ang beliau
uca(kan. ,an aji inila -ang kemu+ian !erkenal +engan haji ,ada5# /ira-
kira & bulan 0e0u+a mengerjakan aji *a+a< ;abi SA5 men+eri!a +emam
43
0elama bebera(a ari< kemu+ian menunjuk Abu Bakar un!uk menggan!ikan
beliau mengimami 0ala! jamaa. :a+a !anggal 12 Rabiula A**al 11 ) =8
8uni N&2 M>< Ra0ululla SA5 kembali ke a+ira! Alla S56 +alam u0ia N&
!aun. 4nna lillai *ainna ilaii r9jiuun. Selama 2& !aun laman-a 0ejak
+iangka! menja+i Ra0ul beliau berjuang !ak mengenal lela +an +eri!a un!uk
menegakkan agama Alla S56 -akni agama 40lam. Ra0ululla SA5 !ela
*afa!< !ak a+a ar!a ben+a -ang berar!i -ang beliau !inggalkan un!uk
+i*ari0kan ke(a+a i0!ri +an anak-anakn-a< !e!a(i beliau meninggalkan +ua
bua (u0aka -ang beliau *ari0kan ke(a+a 0eluru uma! 40lam< 0ebagaimana
0ab+an-a:
=S
t
7
7
=B
9
K
T
G
7 L
9
<
7
?@
7
\
G
t
G
W
9
c ;b
9
8
7
@
7
7 ?M
7
L
G
g
9
Z
7
M
9
7
W
9
b
;
X
9
qG }
;

9
Z
7
7
H
G
< GB
9
A
;
d
7
7 6 FA
;
R
7
H
G
K<= m
7
?c 7
G
=s`tl qrm>
Artinya : /4utinggalkan untuk kamu dua perkara pusaka!" yang kamu tak
akan tersesat selama-lamanya" selama kamu masih berpegang pada
keduanya yaitu kitab Allah dan sunnah rasul:ya1# (+# &uslim!

Ada+un substansi dakwah asulullah !A" di #adinah da+at +ilia! +ari
(erubaan -ang +i ba*a 9le ;abi Muamma+ SA5 meli(u!i 0egala 0egi +an bi+ang
kei+u(an an!ara lain :
a. At-;auhid# Bang0a Arab +i Baman jaili-a< mereka men-emba (a!ung-(a!ung<
ba!u-ba!u berala +an mereka men-embeli e*an-e*an Curban +ia+a(an
(a!ung-(a!ung un!uk memul-akann-a. Mereka !enggelam +alam kemu0-rikan
+an i+u(n-a 0aling ber(eca bela< 0aling membunu +an bermu0uan.
/emu+ian +a!angla Ra0ululla SA5 memba*a ri0ala Al-Quran -ang
menjela0kan ba*a !ak a+a 6uan -ang berak +i 0emba kecuali Alla S56
-ang !ela menci(!akan 0eluru i0i alam ini. /i!ab Al-Quran benar-benar !ela
mengi+u(kan ji*a +an meruba ke(erca-aan mereka< ingga mereka an-a
men-eba 0a!u 6uan -ai!u Alla S56.
b. Al-?kha5 persaudaraan!# :er0au+araan meru(akan aBa0 -ang 0anga! (en!ing
+alam ma0-araka! 40lam -ang +ile!akkan Ra0ululla SA5. Bang0a Arab -ang
0ebelumn-a lebi men9nj9lkan i+en!i!a0 ke0ukuann-a< 0e!ela memili 40lam
+igan!i +engan i+en!i!a0 baru -ai!u uku*a i0lami-a. A!a0 +a0ar ini (ula kaum
44
muajirin +an an09r +i(er0au+arakan 0ebagaimana !ela +iceri!akan +i +e(an.
Ban-ak 0ekali a-a!-a-a! +an a+i!0 -ang menjela0kan !en!ang (er0au+araan ini.
c. Al-&usyawwamah persamaan!# Ra0ululla SA5 +engan !ega0 mengajarkan
0eluru manu0ia a+ala ke!urunan A+am -ang +ici(!akan +ari !ana< 0e9rang
Arab !i+ak lebi mulia +ari 0e9rang ajam =bukan Arab> +emikian (ula
0ebalikn-a< 9rang -ang (aling mulia a+ala 9rang -ang (aling ber!aC*a ke(a+a
Alla S56 =Al-)ujur9! :1&>. A!a0 +a0ar inila 0e!ia( *arga ma0-araka! memiliki
ak kemer+ekaan< kebeba0an =al-urri-a>. ,engan +a0ar ini Ra0ululla SA5
menganjurkan ke(a+a (ara 0aaba!n-a un!uk memer+ekaan amba-amba
0aa-a -ang +imilki 9le bang0a*an-bang0a*an Qurai-0.
+. At-;asamuh toleransi!# )al ini bi0a ki!a lia! +alam (iagam Ma+ina< +imana
uma! i0lam 0ia( ber+am(ingan +engan kaum Oau+i a!au bang0a a(a(un +i +unia
a!a0 +a0ar 0aling meng9rma!i +engan (emeluk agama lain =Al-/afirun : N>
/arena !erbuk!i 9rang Oau+i !ela mengu0ik ke-akinan uma! 40lam +an
beru0aa mencelekai Ra0ululla SA5< maka 0a!u (er0a!u mereka +i u0ir +ari
Ma+ina.
e. At-;asyawur musyawarah!# /en+a!i(un Ra0ululla SA5 mem(un-ai
ke+u+ukan -ang 0anga! !inggi +an !er9rma! +alam ma0-araka!< aca( kali beliau
memin!a (en+a(a! (ara 0aaba! +alam menga+a(i +an men-ele0aikan
(er09alan-(er09alan -ang berkai!an +engan uru0an-uru0an +unia +an 090ial
bu+a-a. Manakala argumen!a0i (ara 0aaba! i!u +iangga( benar< !i+ak jarang
beliau mengiku!i (en+a(a! mereka. =liar Ali 4mr9n :1M#< A0--S-ur9 : &8>
f. At-;a5awun tolong menolong!# 69l9ng men9l9ng 0e0ama mu0lim< an!ara lain
!ela +i!ujukan +alam ben!uk (er0au+araan an!ara kaum Muajirin +an An0ar<
juga 0aling memban!u an!ara (en+u+uk Ma+ina +engan fiak lain. =lia! Al-
Mai+a : 21>
g. Al-DAdalah keadilan!# )al ini berkai!an era! +engan ak +an ke*ajiban 0e!ia(
in+i3i+u +alam kei+u(an berma0-araka! 0e0uai +engan (90i0in-a ma0ing-
ma0ing. ,i 0a!u 0i0i 0e0e9rang mem(er9le akn-a< 0emen!ara +i0i0i lain ia
berke*ajiban memberikan ak 9rang lain ke(a+a -ang berak meneriman-a.
:rin0i( ini ber(e+9man (a+a 0ura! Al-Mai+a : 8 +an An-;i0a : M8.
$ika+ dan +erilaku yang men-erminkan +enghayatan terhada+ sejarah dak&ah
Ra0ululla SA5 (a+a (eri9+e Ma+ina an!ara lain 0ebagai beriku!.
45
a. Mencin!ai Ra0ululla SA5 +engan k9n0i0!en +an berk9mi!men melak0anakan Al
Quran +an Al-)a+i0!
b. Menela+ani 0una nabi< 0e(er!i gemar menafkakan ar!a +i *ak!u la(ang
mau(un 0em(i!< menaan amara< +an memaafkan ke0alaan 9rang lain 0er!a
!9l9ng-men9l9ng.
c. Demar membaca buku< !erma0uk buku 0ejara< ku0u0n-a 0ejara ;abi
Muamma+ SA5 +an (ara 0aaba!n-a.
+. Memeliara 0ila!urami +an rukun 0e0ama manu0ia< ku0u0n-a rukun 0e0ama
mu0lim
e. Mengunjungi !ana 0uci Meka +an Ma+ina un!uk melia! a!au na(ak !ila0
(erjuangan ;abi Muamma+ SA5 +engan menunaikan iba+a aji a!au umra.
f. Mem(elajari +an memaami Al Quran +an )a+i0 0er!a menga(lika0ikan (e0an-
(e0an -ang !er+a(a! +i +alamn-a +alam kei+u(an 0eari-ari.
g. Senan!ia0a berjia+ +i jalan Alla +engan mengiku!i (e!unjuk Al Quran< ber0ika(
0abar< +an !i+ak meru0ak.
. Ak!if a!au iku! 0er!a +alam acara ke(ani!iaan un!uk mem(eringa!i ari-ari be0ar
40lam< 0e(er!i Mauli+ a!au 40ra Mikraj +an ari be0ar lainn-a.
i. Mera*a! +an mele0!arikan !em(a! iba+a =ma0ji+>< -akni +engan member0ikan
+an mengi0in-a +engan kegia!an 0ala! berjamaa< (engajian/+i0ku0i< +an lain-lain
0eingga !er*uju+ kei+u(an -ang 40lami.
j. Menekuni +an mem(elajarin-a *ari0an ;abi Muamma+ SA5 -ai!u Al Quran
+an 0unan-a 0er!a +ia(lika0ikan +alam kegia!an 0eari-ari
Telah menceritakan kepada kami 'Ali bin 'Abdullah telah menceritakan kepada kami Al Walid bin Muslim telah menceritakan kepada kami Al Awza'i berkata, telah menceritakan kepada saya Ibnu Syihab dari 'Atha' bin Yazid dari Abu Sa'id Al Khudriy radliallahu 'anhu bahwa ada seoran 'Arab !adui bertanya kepada "asulullah Shallallahu'alaihiwasallam tentan #'amal$ hi%rah& Maka !eliau men%awab' ()ananlah beitu4 sun00uh hijrah itu @amal yan0 3erat. A5akah kamu memiliki unta yan0 7aji3 kamu keluarkan shadaAahnya<B. =ran0 itu menja7a32 BCa4 5unyaB. Maka +eliau 3erkata42 BMaka amalkanlah sekali5un dari 3alik lautan4 karena Allah tidak akan menyia-nyiakan amalmu sedikit5unB.
(BUKHARI - 1360) !ela" men#eri$akan ke%a&a kami 'Ali (in
'A(&ulla" $ela" men#eri$akan ke%a&a kami Al Wali& (in Muslim
$ela" men#eri$akan ke%a&a kami Al A)*a'i (erka$a+ $ela"
men#eri$akan ke%a&a sa,a I(nu S,i"a( &ari 'A$"a' (in -a*i&
&ari A(u Sa'i& Al K"u&ri, ra&lialla"u 'an"u (a")a a&a se.ran/
'Ara( Ba&ui (er$an,a ke%a&a Rasululla"
S"allalla"u'alai"i)asallam $en$an/ ('amal) "i0ra"1 Maka Beliau
men0a)a( 23an/anla" (e/i$u+ sun//u" "i0ra" i$u 'amal ,an/
(era$1 A%aka" kamu memiliki un$a ,an/ )a0i( kamu keluarkan
s"a&a4a"n,a521 6ran/ i$u men0a)a( 2-a+ %un,a21 Maka Beliau
(erka$a+ 2Maka amalkanla" sekali%un &ari (alik lau$an+
karena Alla" $i&ak akan men,ia-n,iakan amalmu se&iki$%un21
C
,s"a- *-asana-
46
,ak*a Ra0ululla SA5 (eri9+e Ma+ina berlang0ung 0elama 0e(ulu !aun<
-akni +ari 0emenjak !anggal 12 Rabiul A*al !aun (er!ama ijra 0am(ai +engan
*afa!n3a Ra0ululla SA5 !anggal 1& Rabiul A*al !aun ke-11 ijra. Ma!eri +ak*a
-ang +i0am(aikan Ra0ululla SA5 (a+a (eri9+e Ma+ina an!ara lain +alam bi+ang
ke!aui+an< (er0au+araan< (er0amaan< !9leran0i< mu0-a*ara< !9l9ng-men9l9ng< kea+ilan
0er!a mele!akkan +a0ar- +a0ar (9li!ik ek9n9mi +an 090ial un!uk ma0-araka! 40lam. )al ini
+ia*ali ke!ika ;abi !iba +i Ma+ina< langka (er!ama -ang +ilakukan ber0ama (engiku!-
(engiku!n-a a+ala men+irikan ma0ji+. ,i ma0ji+ inila Ra0ululla SA5 mengerjakan
0ala! berjamaa +engan (ara 0aaba!n-a +an mengajarkan Al-Quran 0er!a memberikan
(engajaran +an men+i+ik kaum mu0limin lainn-a. Iebi +ari i!u Ra0ululla SA5
menga+akan (er!emuan +an mu0-a*ara +alam 0egala uru0an baik (9li!ik ek9n9mi
+ak*a +an 0ebagain-a juga +ilak0anakan +i Ma0ji+.
Se!ela membangun ma0ji+ langka Ra0ululla SA5 beriku!n-a a+ala membina
2ku*a 40lami-a< (er0au+araan 40lam +an mengilangkan beka0-beka0 (ermu0uan
an!ara 0uku +an kabila< +i!ekankan ba*a 0e0ama mu0lim a+ala ber0au+ara<
(er0au+araan 40lam !i+ak +iba!a0i 9le 0uku< kabila< bang0a< *arna kuli!< a(alagi
g9l9ngan an09r +an muajirin. ,ari 0inila 09li+ari!a0 40lam men+a(a!kan *aja i+eal
0eingga !i+ak +i+a(a!i ke0enjangan an!ara ajaran +engan (rak!ek +alam ma0-araka!.
:er0au+araan 40lam ber!amba k9k9 +an kua! 0eingga mam(u mem(er0a!ukan kaum
mu0limin +alam 0a!u kekua!an (9li!ik< ek9n9mi 090ial mau(un bu+a-a.
*ilihlah jawaban yang paling tepat dengan memberi tanda silang S! K
1. 6er0ebu! +i ba*a ini a+ala 0ua!u (eri0!i*a -ang +i kenal +engan nama Baia
Al-AC9ba Al-2la :
A. 12 9rang laki-laki +an 0e9rang (erem(uan +ari Oa!0rib ma0uk 40lam +i
AC9ba
B. 7& 9rang laki-laki +an +ua 9rang (erem(uan +ari Oa!0rib ma0uk 40lam
'
Rangkuman
)
)/a&uasi
47
'. Arang-9rang Qurai-0 berb9n+9ng-b9n+9ng ma0uk 40lam
,. 12 9rang (emuka 0uku Au0 +an /ajr9j ma0uk 40lam
.. Arang-9rang Oa!0rib berb9n+9ng-b9n+9ng ma0uk 40lam
2. :eri0!i*a ijran-a kaum mu0limin +ari Makka ke Ma+ina !erja+i karena L.
A. Agama 40lam !i+ak berkembang +i k9!a Makka
B. 6in+akan kekera0a mu0-rikin Qurai-0 !era+a( kaum mu0limin
Makka
'. /einginan kaum mu0limin Makka
,. /einginan kaum mu0limin Ma+ina
.. /9!a Oa!0rin !em(a! -ang aman bagi kaum mu0limin
&. Se!ela kaum mu0limin ijra ke Oa!0rib baru kemu+ian Ra0ululla SA5
men-u0ul kemu+ian< un!uk mengelabui mu0u 0ebelum berangka! ke Ma+ina
Ra0ul SA5 ber0embun-i +i L.
A. Dua )ir9
B. Dua 60ur
'. Ruma Ali bin Abi 6alib
,. 8abal Rama
.. Ruma Abu Bakar
". Se!ela menem(u (erjalanan jau +an ama! (ana0 akirn-a Ra0ululla SA5
0ingga +i Quba 0ebelum k9!a Oa!0rib (a+a ari 0enin< !anggal L..
A. 8 ,Bulijja !aun ke- 1 )
B. # ,Bulijja !aun ke- 1 )
'. 1% ,Bulijja !aun ke- 1 )
,. 8 Rabuul a*al !aun ke- 1 )
.. # Rabuul a*al !aun ke- 1 )
M. Ma0ji+ -ang (er!ama kali +i+irikan 9le Ra0ululla SA5 (a+a *ak!u ijra
a+ala L.
A. Ma0ji+ ;aba*i
B. Ma0ji+il )aram
'. Ma0ji+ Quba
,. Ma0ji+il AC0a
.. Ma0ji+ Ma+ina
N. 20aa -ang (er!ama kali +ilakukan 9le Ra0ululla SA5 (a+a *ak!u beliau
0u+a mene!a( +i Ma+ina a+ala L.
A. Men+irikan Ma0ji+
B. Men+irikan :9n+9k :e0an!ren
'. Menga+akan Majli0 6alim
,. Membina aklak
.. Mem(er0au+arakan kaum Muajirin +an An09r
7. /e+a!angan Ra0ululla SA5 +i0ambu! +engan anga! (enu kerin+uan 9le
kaum mu0limin +i Oa!0rib< +an 0ejak ke+a!angan beliau k9!a Oa!0rib beruba
naman-a menja+i L.
A. /9!a Ma+ina
B. Ma+ina!ur Ra0ul
'. Ma+ina Al-Muna*ar9
,. Ma+ina!un ;abi
.. Semua ja*aban benar
8. ,alam membina ma0-araka! 40lam +i Ma+ina u0aa (er!ama -ang +ilakukan
9le Ra0ululla SA5 a+ala L.
A. Men+irikan Ma0ji+
48
B. Men+irikan bai!ul maal
'. Membangun ruma
,. Men-u0un 0!ra!egi (erang
.. Membua! +a0ar-+a0ar (emerin!aan
#. 2n!uk mem(erera! ubungan kaum Muajirin +an An09r maka Ra0ululla SA5
melakukan 0!ra!egi L..
A. mem(erlua0 *ila-a
B. Mem(er0au+arakan kaum Muajirin +an An09r
'. Men+irikan !em(a! u0aa
,. Men+irikan Ma+ra0a
.. Men+irikan m9numen! (er0au+araan
1%.Seg9l9ngan 9rang Arab -ang ma0uk 40lam +alam kea+aan mi0kin +i Ma+ina<
+i0e+iakan !em(a! !inggal +i bagian -ang kemu+ian +ikenal +engan nama L.
A. A0ab Suffa
B. A0abul /afi
'. /aum +uafa
,. 1akir mi0kin
.. /aum (a(a
11. Duna menci(!akan 0ua0ana !en!ram +i k9!a Ma+ina< Ra0ululla SA5 membua!
(erjanjian (er0aaba!an +an (er+amaina +engan kaum Oau+i -ang kemu+ian +i
kenal +engan nama L.
A. )aji 5a+a
B. :erjanjian )u+aibi-a
'. :iagam Ma+ina
,. :iagam (er+amaian
.. A0babun ;uBul
12.6er0ebu! +i ba*a ini a+ala meru(akan cirri-ciri a-a! Al-Quran -ang !urun +i
Ma+ina :
A. Beri0i !en!ang 6aui+
B. A-a!n-a (en+ek-(en+ek
'. ,imulai +engan Oa-a--uanna0
,. Sebagian be0ar beri0i !en!ang ubungan kema0-araka!an
.. Mengajarkan !en!ang ke .0aan Alla
1&.Arang-9rang Oau+i +i Ma+ina 0emua mem(erca-ai akan a+an-a ke+a!angan
nabi akir Baman 0ebagaimana +ijela0kan +alam ki!ab 0uci mereka +an 0e!ela
+a!angn-a nabi Muamma+ SA5 0ebagian be0ar +ari mereka L..
A. (erca-a ke(a+a ki!ab mereka
B. beriman ke(a+an nabi Muamma+ SA5
'. melak0anakan ajarann-a
,. !e!a( men-emba ke(a+a Alla S56
.. menginkari kera0ulan nabi Muamma+ SA5
1".Arang-9rang Oau+i +i Ma+ina +i u0ir 9le kaum mu0limin (a+a *ak!u i!u<
karena L.
A. mereka 0e+iki! jumlan-a
B. mereka mengingkari (erjanjian
'. mereka !i+ak mem(erca-ai Ra0ul SA5
,. 0ebagian +ari mereka 9rang-9rang munafik
.. !i+ak mau men-emba ke(a+a Alla S56
1M.:erang -ang (er!ama kali +ilakukan 9le kaum mu0limin !era+a( kaum
mu0-rikin Curai-0 a+ala L.
4#
A. (erang Ba+ar
B. (erang 2u+
'. (erang ABab
,. (erang /an+aC
.. (erang Mu!a
1N.6er0ebu! +i ba*a ini a+ala 0aaba! Ra0ululla SA5 -ang gugur 0ebagai
0-ua+a +alam (erang uu+:
A. Abu Bakar
B. 2mar bin /a!!ab
'. )amBa bin Ab+ul Mu!alib
,. Ali bin Abi 6alib
.. 20man bin Affan
17.:erang Ba+ar !erja+i (a+a !anggal 17 Rama+an 2 )< +alam Al-Quran (eri0!i*a
ini +i0ebu! +engan Oaumul 1urC9n -ang ar!in-a :
A. ari berkabung
B. ari kemenangan
'. ari !urunn-a rama!
,. ari -ang agung
.. ari (emi0a an!ara -ang ak +an -ang ba!il
18./ekalaan kaum mu0limin+alam (erang 2u+ a+ala akiba! +ari 0ebagian kaum
mu0limin !i+ak men!aa!i (erin!a Ra0ululla SA5< al ini a+ala akibar
(r939ka0i 0e9rang munafik -ang bernama :
A. Ab+ulla bin 2ba-
B. Ab+ulla bin /aab
'. Ab+ulla bin MA0u+
,. Hai+ bin )ari0!
.. 2ma-a bin Abi S9f-an
1#.:erang -ang menggunakan (ari! un!uk (er!aanan kaum mu0limin +i Ma+ina
+ikenal +engan nama L.
A. (erang 2u+
B. (erang /an+aC
'. (erang ABab
,. (erang Mu!a
.. (erang (ari!
2%.:ara (eri0!i*a k9!ba A-5a+ai Ra0ululla SA5 men-am(aikan k9!ba< -ang
kemu+ian +ikenal +engan aji 5a+a. )al ini !erja+i (a+a !aun :
A. 8 )
B. # )
'. 1% )
,. 11 )
.. 12 )
$iskusikan dengan temanmu kemudian jawablah pertanyaan-pertanyaan berikut#
1. 8ela0kan a(a -ang +imak0u+ +engan Baia Al-AC9ba A!0-60ani-a7
2. 20aa-u0aa a(aka -ang +ilakukan 9le Ra0ululla SA5 +alam membina
ma0-araka! 40lam +i Ma+ina7 8ela0kan.
&. Menga(a Ra0ululla SA5 mem(er0au+arakan kaum Muajirin +an An09r +alam
membina ma0-araka! 40lam +i Ma+ina7 Berikan ala0anmu.
". 8ela0kan 0ala 0a!u i0i :iagam Ma+ina +an +am(ak (9li!i0n-a bagi uma! 40lam7
50
M. Arang-9rang Oau+i +i Ma+ina me-akini akan +a!angn-a Ra0ul !erakir
0ebagaimana +ijela0kan +alam ki!ab 0uci mereka! Bagaimana !angga(an mereka
0e!ela +a!angn-a Ra0ululla SA57
N. Menga(a 9rang-9rang Oau+i Bani QainuCa +i u0ir +ari Ma+ina 9le kaum
mu0limin7 8ela0kan.
7. 8ela0kan fak!9r-fak!9r -ang men-ebakan kaum mu0limin mem(er9le
kemenangan +alam (erang Ba+ar !anggal 17 Rama+an 2 )7
8. Sebu!kan +am(ak (9li!ik bagi uma! 40lam 0e!ela !erja+in-a (erjanjian
)u+aibi-a7
#. A(a -ang men-ebabkan !erja+in-a (erang /an+ak
1%. :erubaan a(aka -ang +i ba*a 9le ;abi Muamma+ SA5 !era+a( bang0a
Arab +an kaum mu0limin7
7arila" ka$a %a&a k.l.m se(ela" kiri sesuai &en/an ka$a
&ise(ela" se(ela" kanan kemu&ian (eri %en0elasan8
M A A Y E R T Y U I M Y I P A
W E R H A R | I H A U S D D F
S D F G O S V B W A H Y U H G
S Z X Z O C R N M T A A W U N
O W E A B R T I W T | A S D F
T Y U L A E Y U B T I T Y U I
S D F O H O B A D A R Z X C V
H | K U O W E E E S I Z A S G
R T Y R | | | H Y A N O W E R
H A R A W A Y S U M Y U I O P
W E R N H H H H | U V B N | Y
A S D F G H | K K H V G B N K
1. Yastrb
2. H|rah
3. Muha|rn
4. Wahyu
5. Badar
6. Aqobah
7. Tasamuh
8. Musyawar
ah
9. Taawun
10. A-
Ouran
Mutiara .ikma-

9$esun00uhnya Allah telah mem3eli dari oran0-oran0 mukmin diri dan
harta mereka den0an mem3erikan sur0a; (At-Tau3ah 2 %%%)

Buku Siswa Kls X Jadi (1) SMA-lengkap

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Buku Siswa Kls X Jadi (1) SMA-lengkap

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

0

Penddkan Agama Isam dan Bud Pekert SMA Keas X

Anda mungkin juga menyukai