KATA PENGANTAR iii DAFTAR ISI iv DAFTAR TABEL x DAFTAR GAMBAR xii DAFTAR LATIHAN xxiv
BAGIAN 1 WEB STATIS 1
1 KONSEP DASAR DAN TEKNOLOGI WEB 3 1.1. Internet 3 1.2. Teknologi Web 6 1.3. Pengertian Web Design 9 1.4. Fungsi Situs Web 14 1.5. Tujuan Pembuatan Situs Web 17
2 DOKUMEN HTML 25 2.1. Pengertian dokumen HTML 25 2.2. Struktur dokumen 27 2.2.1. Elemen dan tag 27 2.2.2. Elemen HTML yang dibutuhkan 28 2.2.3. Penggunaan tag 30 2.2.4. Atribut tag 31 2.3. Format dasar 33 2.3.1. Format teks HTML 44 2.3.2. Entitas karakter HTML 55 2.3.3. List HTML 57 2.3.4. Image HTML 64 2.4. Link 73 2.4.1. Tag Anchor 73 2.4.2. Link Relatif 74 2.4.3. Link Absolut 76 2.4.4. Link ke bagian lain dalam dokumen 78 2.5. Format lanjut 86 2.5.1. Image sebagai link 86 2.5.2. Tabel 96 2.5.3. Frame HTML 117 2.5.4. Form dan Input HTML 123 2.5.5. Objek 138 2.5.6. Applet 141 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan v 3 IMPLEMENTASI WEB STATIS 145 3.1. Kebutuhan web design 145 3.1.1. Tujuan dan fungsi 146 3.1.2. Desain situs web 147 3.2. Local Published 148 3.2.1. Pembuatan dokumen web 149 3.2.2. Membuat link antar dokumen 163 3.2.3. Pengujian local published 168 3.3. Web Published 174 3.3.1. Pembuatan domain 174 3.3.1.1. Domain milik sendiri 175 3.3.1.2. Free domain 175 3.3.2. UpLoad 183 3.3.3. Pengujian situs web 193
BAGIAN 2 WEB DINAMIS DAN BASISDATA 197
4 WEB DINAMIS DASAR 199 4.1 Prinsip Web Dinamis 199 4.2 Persiapan Lingkungan Teknis 201 4.2.1 Teknologi Web Dinamis 201 4.2.2 ASP, ODBC dan ADO 203 4.2.3 Web Server 204 4.2.3.1 Installasi Web Server pada Windows XP 204 4.2.3.2 Pembuatan Skrip untuk Menguji Web Server 208 4.2.3.3 Virtual Directories 209 4.2.3.4 Domain Name Server (DNS) 210 4.3 Pembuatan halaman web dinamis 215 4.3.1 Pemahaman dasar tentang skrip ASP 217 4.3.2 Variabel 220 4.3.3 Tipe Data 222 4.3.4 Konstanta 225 4.3.5 Literal String 226 4.3.6 Ekspresi 228 4.3.7 Operator 228 4.3.8 Komentar 235 4.3.9 Pernyataan IF 235 4.3.10 Pernyataan Select 240 4.3.11 Pernyataan Pengulangan 243 4.3.12 Pernyataan For 248 4.3.13 Pernyataan Exit 250 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan vi 4.3.14 Array 251 4.3.15 Pernyataan Erase 257 4.3.16 Array Multidimensi 259 4.4 Penambahan prosedur 261 4.4.1 Subrutin 261 4.4.2 Fungsi 265 4.5 Menguji halaman web dinamis 266 4.5.1 Pengujian Jenis Pelewatan Argumen ke Prosedur 267 4.5.2 Lingkup Variabel 269 4.5.3 Direktif untuk Memberitahukan Bahasa yang Digunakan 271 4.5.4 Memenggal Pernyataan 272 4.5.5 Pemakaian Konstanta VbCrLf 272 4.5.6 Menangani Kesalahan (Error Handling) 275
6 BASISDATA 331 6.1 Konsep basisdata 331 6.1.1 Pengertian basisdata 331 6.1.2 Struktur hirarki basisdata 332 6.1.2.1 Model data 333 6.1.2.2 Arsitektur 3-skema 334 6.1.3 Entity-Relationship Model 335 6.1.4 Pendekatan DBMS dan Normalisasi Data 336 6.2 Aplikasi Dasar 338 6.2.1 Menu aplikasi basisdata 338 6.2.1.1 Membuka Microsoft Access 338 6.2.1.2 Membuat basisdata baru 339 6.2.1.3 Elemen dasar Microsoft Access 341 6.2.1.4 Menutup basisdata 342 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan vii 6.2.1.5 Membuka file basisdata 342 6.2.1.6 Mengakhiri Microsoft Access 344 6.2.2 Tabel 344 6.2.2.1 Membuat tabel baru 344 6.2.2.2 Mengelola tabel 346 6.2.3 Relation 354 6.2.4 Sorting 357 6.2.5 Filtering 358 6.2.5.1 Filter by selection 358 6.2.5.2 Filter by form 359 6.3 Aplikasi Lanjut 361 6.3.1 Query 362 6.3.2 Form 373 6.3.3 Macro 388 6.3.4 Report 394 6.3.5 Perintah SQL 399
7 PENGINTEGRASIAN BASISDATA DENGAN WEB 405 7.1 Prinsip pengintegrasian 405 7.2 Persiapan basisdata 406 7.3 Login pada basisdata 409 7.4 Koneksi pada basisdata 417 7.4.1 Apa itu DSN 417 7.4.2 Langkah Pembuatan DSN 417 7.4.3 Koneksi ke basisdata 424 7.4.3.1 Skrip koneksi 425 7.4.3.2 Skrip membuka tabel 426 7.4.3.3 Skrip menutup koneksi 426 7.5 Pengujian Koneksi 427 7.5.1 Menampilkan Data Tabel dengan Objek Connection 428 7.5.2 Menambahkan Record Tabel dengan Objek Connection 430 7.5.3 Menghapus Record Tertentu dengan Objek Connection 431 7.5.4 Mengedit Record Tertentu dengan Objek Connection 432 7.5.5 AddNew, Update dan Delete 433 7.5.6 Getrows 436 7.5.7 Property Recordcount 438 7.5.8 Property Pagesize, Pagecount dan Absolutepage 439 7.5.9 Field Collection 443
Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan viii BAGIAN 3 TEKNOLOGI WEB 445
8 APLIKASI WEB BERBASIS OBJEK 447 8.1. Pemrograman berbasis objek 447 8.1.1. Instalasi JDK dan JRE 452 8.1.2. JavaScript sederhana 463 8.2. Komentar 464 8.3. Variabel 466 8.4. Tipe data 466 8.5. Operator 468 8.5.1. Operator aritmatik 468 8.5.2. Operator pemberian nilai 468 8.5.3. Operator bitwise 469 8.5.4. Operator perbandingan 469 8.5.5. Operator logika 470 8.5.6. Operator string 470 8.6. Aliran Kontrol Program 472 8.6.1. Pencabangan 472 8.6.1.1. Pernyataan if ... else 472 8.6.1.2. Pernyataan switch 474 8.6.2. Pengulangan bersarang 476 8.6.2.1. Pernyataan for 476 8.6.2.2. Pernyataan while 478 8.6.2.3. Pernyataan do ... while 479 8.6.2.4. Pernyataan break dan continue 481 8.7. Function 482 8.8. Event 484 8.9. Exception handling 488 8.10. Applet 493 8.11. Koneksi dengan basisdata 500 8.11.1. Persiapan basisdata 500 8.11.2. Koneksi dengan basisdata menggunakan JavaScript 502
9 APLIKASI WEB BERBASIS JSP 507 9.1. Konsep JSP 507 9.1.1. Teknologi JSP 507 9.1.2. Kelebihan JSP 508 9.2. Persiapan server untuk aplikasi web berbasis JSP 511 9.2.1. Software requirement 511 9.2.2. Instalasi JSP container 512 9.2.2.1. Menginstal Tomcat 512 9.2.2.2. Informasi server 518 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan ix 9.2.2.3. Membuat direktori /myjsp 520 9.3. Aplikasi web berbasis JSP 523 9.3.1. JSP sederhana 523 9.3.2. Macam tag JSP 524 9.3.3. Directive 525 9.3.3.1. Page Directive 525 9.3.3.2. Include Directive 527 9.3.3.3. Library Directive 529 9.3.4. Exception Handling 530 9.4. Penyimpanan state pada client dan server 532 9.4.1. State pada client 533 9.4.2. State pada server 537 9.5. Koneksi JSP dengan basisdata 541 9.5.1. Persiapan 541 9.5.2. Skrip koneksi dengan basisdata 549 9.5.2.1. Memanggil driver JDBC 550 9.5.2.2. Membuat koneksi 550 9.5.2.3. Menangani statement 551 9.5.2.4. Dealokasi basisdata 551 9.5.3. Pengujian koneksi basisdata 552
Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan x DAFTAR TABEL
Tabel 2 1 Tag dasar dokumen HTML 44 Tabel 2 2 Tag pemformatan 54 Tabel 2 3 Tag-tag computer output 55 Tabel 2 4 Tag citation, quotation, definition 55 Tabel 2 5 Entitas karakter 57 Tabel 2 6 Tag ordered list 59 Tabel 2 7 Tag list 64 Tabel 2 8 Tag image 95 Tabel 2 9 Elemen-elemen tabel 96 Tabel 2 10 Atribut tabel 97 Tabel 2 11 Tag table 116 Tabel 2 12 Tag target frame 117 Tabel 2 13 Tag frame 122 Tabel 2 14 Tag form 138
Tabel 3 1 Schedule kerja 145
Tabel 4 1 Tag data form 216 Tabel 4 2 Daftar Tipe-Tipe Data 223 Tabel 4 3 Daftar nilai balik fungsi VarType 223 Tabel 4 4 Daftar Operator Aritmatika 229 Tabel 4 5 Daftar Prioritas Operator Aritmatika 229 Tabel 4 6 Daftar Operator Pembanding 232 Tabel 4 7 Daftar Operator Logika dan Prioritasnya 233 Tabel 4 8 Kriteria Produktifitas Pegawai/Karyawan 239 Tabel 4 9 Daftar properti pada objek Err 277
Tabel 6 1 Tombol ukuran 342 Tabel 6 2 Daftar field 345 Tabel 6 3 Tombol navigasi 348 Tabel 6 4 Menu penunjuk record 348 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xi Tabel 6 5 Karakter dan fungsi 373 Tabel 6 6 Tombol font 379 Tabel 6 7 Tombol pilihan record 387
Tabel 7 1 Struktur tabel Departemen 406 Tabel 7 2 Struktur tabel Kerja 406 Tabel 7 3 Struktur tabel Lokasi 407 Tabel 7 4 Struktur tabel Pegawai 407 Tabel 7 5 Struktur tabel Status Job 408 Tabel 7 6 Penempatan posisi kursor 434 Tabel 7 7 Pencarian record 435 Tabel 7 8 Field collection 443
Tabel 9 1 Fungsi atribut dalam page directive 525 Tabel 9 2 Value atribut page directive 526 Tabel 9 3 Interface javax.servlet.http.HttpSession 533 Tabel 9 4 Interface javax.servlet.http.HttpSession 537 Tabel 9 5 Struktur tabel Daftar 542
Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xii DAFTAR GAMBAR
Gambar 1 1 Ilustrasi hubungan antar sistem komputer dalam internet 3 Gambar 1 2 Arsitektur jaringan internet. 4 Gambar 1 3 Skema web 7 Gambar 1 4 Situs web yang cukup terkenal 10 Gambar 1 5 Contoh situs web yang pernah mendapat penghargaan 11 Gambar 1 6 Altavista (http://www.altavista.com) 12 Gambar 1 7 Situs web yang dimasukkan ke dalam bookmark 13 Gambar 1 8 Fungsi situs web 14 Gambar 1 9 Informasi jadual penerbangan 15 Gambar 1 10 Proses transaksi reservasi penerbangan 16 Gambar 1 11 Contoh domain e-learning 21 Gambar 1 12 Domain Friendster 22 Gambar 1 13 Portal Departemen Pendidikan Nasional 23 Gambar 1 14 Web personal milik Paul Francis 23
Gambar 2 1 Teknologi hypertext 25 Gambar 2 2 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-1. 30 Gambar 2 3 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-2. 32 Gambar 2 4 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-3. 35 Gambar 2 5 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-4. 36 Gambar 2 6 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-5. 37 Gambar 2 7 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-6. 39 Gambar 2 8 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-7. 40 Gambar 2 9 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-8. 41 Gambar 2 10 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-9. 42 Gambar 2 11 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-10. 43 Gambar 2 12 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-11. 46 Gambar 2 13 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-12. 47 Gambar 2 14 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-13. 48 Gambar 2 15 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-14. 49 Gambar 2 16 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-15. 50 Gambar 2 17 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-16. 51 Gambar 2 18 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-17. 53 Gambar 2 19 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-18. 54 Gambar 2 20 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-19. 56 Gambar 2 21 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-20. 58 Gambar 2 22 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-21. 60 Gambar 2 23 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-22. 61 Gambar 2 24 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-23. 62 Gambar 2 25 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-24. 63 Gambar 2 26 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-25. 67 Gambar 2 27 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-26. 68 Gambar 2 28 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-27. 69 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xiii Gambar 2 29 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-28. 71 Gambar 2 30 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-29. 72 Gambar 2 31 Link antar dokumen 73 Gambar 2 32 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-30. 75 Gambar 2 33 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-31. 76 Gambar 2 34 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-32. 77 Gambar 2 35 Link antar bagian dalam dokumen. 78 Gambar 2 36 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-33. 80 Gambar 2 37 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-33 yang diklik pada pilihan Topik Tiga. 81 Gambar 2 38 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-34. 82 Gambar 2 39 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-35. 83 Gambar 2 40 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-36. 84 Gambar 2 41 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-37. 85 Gambar 2 42 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-38. 86 Gambar 2 43 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-39. 87 Gambar 2 44 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-40. 93 Gambar 2 45 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-41 sampai dengan 2-43. 95 Gambar 2 46 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-44. 98 Gambar 2 47 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-45. 99 Gambar 2 48 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-46. 100 Gambar 2 49 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-47. 101 Gambar 2 50 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-48. 102 Gambar 2 51 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-49. 103 Gambar 2 52 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-50. 104 Gambar 2 53 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-51. 106 Gambar 2 54 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-52. 107 Gambar 2 55 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-53. 108 Gambar 2 56 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-54. 109 Gambar 2 57 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-55. 110 Gambar 2 58 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-56. 111 Gambar 2 59 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-57. 113 Gambar 2 60 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-58. 116 Gambar 2 61 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-59. 118 Gambar 2 62 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-60. 119 Gambar 2 63 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-61. 120 Gambar 2 64 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-62. 121 Gambar 2 65 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-63. 122 Gambar 2 66 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-64. 125 Gambar 2 67 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-65. 126 Gambar 2 68 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-66. 127 Gambar 2 69 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-67. 128 Gambar 2 70 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-68. 129 Gambar 2 71 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-69. 130 Gambar 2 72 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-70. 131 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xiv Gambar 2 73 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-71. 132 Gambar 2 74 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-72. 133 Gambar 2 75 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-73. 134 Gambar 2 76 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-74. 135 Gambar 2 77 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-75. 136 Gambar 2 78 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-76. 137 Gambar 2 79 Pemblokiran content 140 Gambar 2 80 Peringatan mengaktifkan content 140 Gambar 2 81 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-77. 141 Gambar 2 82 Hasil tampilan akhir web browser untuk Latihan 2-78. 143 Gambar 2 83 Hasil tampilan web browser untuk Latihan 2-79. 144
Gambar 3 1 Site map website 148 Gambar 3 2 Sketsa website 148 Gambar 3 3 Membuka Microsoft Office Publisher 150 Gambar 3 4 Submenu Web Sites and E-mail 150 Gambar 3 5 Pilihan dalam submenu Web Sites 151 Gambar 3 6 Desain 3-Page Web Site 151 Gambar 3 7 Pilihan pada Axis 3-Page Web Site 152 Gambar 3 8 Tampilan lay-out Axis 3-Page Web Site 153 Gambar 3 9 Simpan file MyPublication 154 Gambar 3 10 Mengedit simbol Organization 155 Gambar 3 11 Change picture 155 Gambar 3 12 Konfirmasi penggantian logo 156 Gambar 3 13 Hasil penggantian simbol organisasi 156 Gambar 3 14 Meng-edit logo organisasi 157 Gambar 3 15 Logo option untuk mengganti logo 157 Gambar 3 16 Hasil penggantian simbol organisasi 158 Gambar 3 17 Personal information 159 Gambar 3 18 Hasil editing personal information 159 Gambar 3 19 Hasil editing halaman web 160 Gambar 3 20 Hasil editing pada bagian bawah 161 Gambar 3 21 Hasil editing untuk content 162 Gambar 3 22 Halaman utama website kita 163 Gambar 3 23 Halaman ABOUT US 164 Gambar 3 24 Halaman CONTACT US 164 Gambar 3 25 Membuat hyperlink untuk item pertama 165 Gambar 3 26 Link item pertama dengan dokumen 2005_lit_jsdj.pdf 166 Gambar 3 27 Hyperlink untuk item pertama sudah terbentuk 166 Gambar 3 28 Link untuk semua item telah terbentuk 167 Gambar 3 29 Menu publish to the web 168 Gambar 3 30 Tampilan nama halaman index.html pada folder LocalHost 169 Gambar 3 31 Dialog penjelasan pembuatan file HTML 169 Gambar 3 32 Isi folder LocalHost 170 Gambar 3 33 Tampilan halaman utama web site 171 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xv Gambar 3 34 Tampilan halaman ABOUT US 171 Gambar 3 35 Tampilan halaman CONTACT US 172 Gambar 3 36 Tampilan dokumen pada item pertama 173 Gambar 3 37 Hasil pencarian free domain 176 Gambar 3 38 Website SynthaSite, HOME 177 Gambar 3 39 Pembuatan halaman web tahap 1 177 Gambar 3 40 Pembuatan halaman web tahap 2 178 Gambar 3 41 Pilihan desain: style 36 (Entomology) 179 Gambar 3 42 Tampilan desain web 179 Gambar 3 43 New page untuk halaman About Us 180 Gambar 3 44 Halaman About Us 181 Gambar 3 45 Halaman Contact Us 181 Gambar 3 46 Window untuk melakukan change style 182 Gambar 3 47 Hasil perubahan style 183 Gambar 3 48 Pilihan desain: Easy web site builder 184 Gambar 3 49 Website JSPersonal INFO 184 Gambar 3 50 Website JSPersonal INFO setelah di-scroll ke bawah 185 Gambar 3 51 Permintaan username dan password pada cPanel 186 Gambar 3 52 Lingkungan cPanel setelah di-scroll ke bawah 187 Gambar 3 53 Fasilitas file manager 187 Gambar 3 54 Upload file index.html 188 Gambar 3 55 File index.html sudah berada pada tempatnya 189 Gambar 3 56 Window untuk meng-upload file 189 Gambar 3 57 Pemilihan file yang akan di-upload 190 Gambar 3 58 Proses upload file-file pdf 190 Gambar 3 59 Hasil proses upload file-file pdf 191 Gambar 3 60 Tampilan situs web yang telah dipublished 192 Gambar 3 61 Artikel yang ditawarkan 193 Gambar 3 62 Tampilan artikel pdf 194 Gambar 3 63 Penyimpanan file pdf hasil download 195 Gambar 3 64 Folder tempat penyimpanan hasil download file pdf 195 Gambar 3 65 File pdf hasil download yang telah dibuka 196
Gambar 4 1 Client-side 201 Gambar 4 2 Server-side 201 Gambar 4 3 Proses pengaksesan Basisdata pada skrip ASP 203 Gambar 4 4 Kotak Dialog Add or Remove Prorams 205 Gambar 4 5 Kotak Dialog Windows Components Wizard 205 Gambar 4 6 Kotak Dialog Windows Components Wizard 206 Gambar 4 7 Kotak Dialog Windows Components Wizard 206 Gambar 4 8 Kotak dialog Windows Components Wizard 207 Gambar 4 9 Penjelasan dokumentasi IIS 207 Gambar 4 10 Tampilan Hasil Uji Skrip uji.asp 208 Gambar 4 11 Kode HTML dari sisi client 209 Gambar 4 12 Virtual Direktori 210 Gambar 4 13 Kotak dialog Control Panel 211 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xvi Gambar 4 14 Kotak dialog Network Connections 211 Gambar 4 15 Kotak dialog Network Connections 212 Gambar 4 16 Kotak setting LAN Properties 212 Gambar 4 17 Kotak setting LAN Properties 213 Gambar 4 18 Kotak dialog Internet protocol (TCP/IP) Properties 213 Gambar 4 19 Kotak dialog Advanced TCP/IP Settings 214 Gambar 4 20 Kotak dialog Advanced TCP/IP Settings 214 Gambar 4 21 Penambahan alamat IP DNS Server 215 Gambar 4 22 Proses Undirectional 216 Gambar 4 23 Proses Bidirectional 217 Gambar 4 24 Tampilan hasil Skrip1.asp 219 Gambar 4 25 Latihan contoh hasil ekspresi 220 Gambar 4 26 Proses perubahan nilai variabel 220 Gambar 4 27 Latihan contoh hasil pendeklarasian variabel 221 Gambar 4 28 Latihan contoh hasil tipe data variabel 222 Gambar 4 29 Latihan contoh hasil VarType data variabel 224 Gambar 4 30 Latihan contoh hasil penggunaan konstanta 226 Gambar 4 31 Latihan contoh hasil Literal String 227 Gambar 4 32 Ekspresi, operator dan operand. 228 Gambar 4 33 Latihan contoh hasil Operasi Aritmatika 230 Gambar 4 34 Latihan contoh hasil Operator Konkatenasi 231 Gambar 4 35 Latihan contoh hasil Operator Pembanding 233 Gambar 4 36 Latihan contoh hasil Operator Logika 234 Gambar 4 37 Latihan contoh hasil pernyataan IF tanpa Else 237 Gambar 4 38 Latihan contoh hasil pernyataan IF . . . Else 238 Gambar 4 39 Latihan contoh hasil pernyataan IF Bersarang 240 Gambar 4 40 Alur Pernyataan Select Case 241 Gambar 4 41 Latihan contoh hasil pernyataan Case Select (setelah pilih c) 243 Gambar 4 42 Diagram alir Do While . . . Loop 244 Gambar 4 43 Latihan contoh hasil pernyataan Do While ... Loop 245 Gambar 4 44 Diagram alir Do. . . Loop While 246 Gambar 4 45 Latihan contoh hasil pernyataan pengulangan Do . . . Loop Until 247 Gambar 4 46 Latihan contoh hasil pernyataan pengulangan For 249 Gambar 4 47 Latihan contoh hasil pernyataan pengulangan For dengan Step 250 Gambar 4 48 Latihan contoh hasil pernyataan Exit 251 Gambar 4 49 Ilustrasi penerapan Array dengan 7 elemen data 252 Gambar 4 50 Ilustrasi pengaksesan indkes Array dengan 7 elemen data 253 Gambar 4 51 Latihan contoh penggunaan indeks Array 254 Gambar 4 52 Latihan pendeklarasian yang indeksnya diluar yang tersedia 256 Gambar 4 53 Hasil Latihan pendeklarasian array dinamis 257 Gambar 4 54 Latihan penggunaan pernyataan Erase 258 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xvii Gambar 4 55 Ilustrasi Array berdimensi dua 259 Gambar 4 56 Latihan penggunaan pernyataan Array berdimensi 260 Gambar 4 57 Latihan pembuatan subrutin 262 Gambar 4 58 Latihan pembuatan subrutin tanpa argumen 263 Gambar 4 59 Hasil penggunaan instruksi Exit Sub sebelum subrutin selesai 264 Gambar 4 60 Hasil pembuatan fungsi 266 Gambar 4 61 Hasil tampilan pelewatan dengan referensi (berubah) 268 Gambar 4 62 Hasil tampilan pelewatan dengan nilai 269 Gambar 4 63 Hasil tampilan pemakaian variabel global dan lokal 270 Gambar 4 64 Hasil tampilan pemakaian direktif 271 Gambar 4 65 Hasil tampilan tanpa penggunaan VbCrLf 273 Gambar 4 66 Hasil tampilan View-Source HTML tanpa penggunaan VbCrLf 273 Gambar 4 67 Hasil View-Source HTML menggunakan konstanta VbCrLf 274 Gambar 4 68 Pesan kesalahan pemakai yang tidak memasukan nilai berupa angka 277
Gambar 5 1 Hubungan antar Objek dalam ASP 280 Gambar 5 2 Latihan untuk objek response.write 281 Gambar 5 3 Latihan untuk objek response.buffer 283 Gambar 5 4 Latihan untuk objek response.redirect 285 Gambar 5 5 Latihan untuk objek response.isclientconnected 286 Gambar 5 6 Hasil pembuatan form input data 289 Gambar 5 7 Latihan untuk objek request.querystring 290 Gambar 5 8 Hasil pembuatan form input data 291 Gambar 5 9 Latihan untuk objek request.form 292 Gambar 5 10 Request cookies 01 293 Gambar 5 11 Request cookies 02 294 Gambar 5 12 Server variable 295 Gambar 5 13 Hasil Latihan Objek Server.ScriptTimeout 297 Gambar 5 14 Hasil Latihan Objek Server.HTMLEncode 298 Gambar 5 15 Hasil latihan pengambilan data URLEncode 299 Gambar 5 16 Hasil Pengambilan Data 200 299 Gambar 5 17 Hasil Latihan objek Server.Mappath 300 Gambar 5 18 Hasil Latihan objek CreateObject 301 Gambar 5 19 Hasil tampilan objek Application sebelum kirim 303 Gambar 5 20 Hasil tampilan objek Application setelah kirim 304 Gambar 5 21 Ilustrasi penerapan objek session 305 Gambar 5 22 Ilustrasi penerapan objek dictionary 309 Gambar 5 23 Hasil tampilan latihan objek Dictionary 310 Gambar 5 24 Hasil tampilan Skrip53.asp 311 Gambar 5 25 Hasil tampilan Skrip54.asp 312 Gambar 5 26 Hasil latihan objek drive melihat nama volume drive E 314 Gambar 5 27 Hasil latihan objek drive melihat kapasitas drive c 315 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xviii Gambar 5 28 Hasil latihan objek drive melihat sisa kapasitas drive c 316 Gambar 5 29 Hasil latihan objek folder melihat atribut c:\windows 317 Gambar 5 30 Hasil latihan objek folder melihat status folder 318 Gambar 5 31 Hasil latihan objek folder melihat letak posisi folder 318 Gambar 5 32 Hasil latihan objek folder melihat size/ukuran folder 319 Gambar 5 33 Hasil latihan objek file melihat atribut file (32=archive) 320 Gambar 5 34 Hasil latihan objek file melihat status akses file 321 Gambar 5 35 Hasil latihan objek file melihat lokasi file 321 Gambar 5 36 Hasil latihan objek file melihat ukuran/size file 322 Gambar 5 37 Hasil latihan objek file melihat type file 323 Gambar 5 38 Hasil latihan membuat folder 324 Gambar 5 39 Hasil latihan menghapus folder c:\buatfolder 325 Gambar 5 40 Hasil latihan membuat file 326 Gambar 5 41 Hasil latihan membuka file 327 Gambar 5 42 Hasil latihan mengcopy file 328 Gambar 5 43 Hasil latihan menghapus file 329 Gambar 5 44 Hasil latihan pengubahan statemen error 330
Gambar 6 1 Arsitektur 3-skema 335 Gambar 6 2 Contoh diagram ER suatu basisdata 336 Gambar 6 3 Jendela aplikasi Access dan task pane 339 Gambar 6 4 Task pane New File 340 Gambar 6 5 Jendela File New Database 340 Gambar 6 6 Tampilan basisdata yang telah Anda buat 341 Gambar 6 7 Lingkungan kerja Microsoft Access 341 Gambar 6 8 Dialog peringatan 343 Gambar 6 9 Jendela create table 344 Gambar 6 10 Pendefinisian field pada tabel 346 Gambar 6 11 Hasil pembuatan tabel Pegawai kosong 347 Gambar 6 12 Tabel Pegawai yang telah diisi record-nya 347 Gambar 6 13 Tabel yang telah dibuat dalam basisdata COMPANY 350 Gambar 6 14 Pilihan format datasheet 353 Gambar 6 15 Jendela kerja relationship 355 Gambar 6 16 Jendela edit relationship, pembuatan relasi ke-1 356 Gambar 6 17 Jendela edit relationship, pembuatan relasi ke-2 356 Gambar 6 18 Hasil pembuatan relasi antar tabel 357 Gambar 6 19 Hasil pengurutan Ascending 358 Gambar 6 20 Hasil filter by selection dengan kriteria Satria 359 Gambar 6 21 Hasil filter by selection dengan kriteria selain Satria 359 Gambar 6 22 Hasil filter by form dengan kriteria jam kerja = 11 360 Gambar 6 23 Hasil filter by form dengan kriteria kode job = 1131 361 Gambar 6 24 Design query dan pemilihan tabel 362 Gambar 6 25 Design query dan tampilan relasi tabel 363 Gambar 6 26 Design query dan pembuatan query 364 Gambar 6 27 Tampilan hasil query 364 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xix Gambar 6 28 Hasil penambahan field baru yang berisi hasil perhitungan 367 Gambar 6 29 Pembuatan perhitungan dengan expression builder 368 Gambar 6 30 Persiapan pembuatan query 369 Gambar 6 31 Pembuatan query total 370 Gambar 6 32 Hasil query total 371 Gambar 6 33 Pemilihan field yang akan diisi lewat form 374 Gambar 6 34 Pemilihan jenis form 375 Gambar 6 35 Pemilihan gaya/style form 375 Gambar 6 36 Tampilan form yang telah dibuat 376 Gambar 6 37 Design view pada form 377 Gambar 6 38 Pembuatan header pada form 379 Gambar 6 39 Jendela pembuatan combo box 381 Gambar 6 40 Pengisian field yang menjadi pilihan combo box 382 Gambar 6 41 Pemilihan field dan cara sortingnya 382 Gambar 6 42 Penetapan lebar kolom yang akan ditampilkan 383 Gambar 6 43 Pemilihan field apa yang akan disimpan 383 Gambar 6 44 Penyimpanan nilai pilihan pada field Kode Dep 384 Gambar 6 45 Pemberian label Kode Departemen pada combo box 384 Gambar 6 46 Tampilan combo box 385 Gambar 6 47 Pemilihan kategori dan aksi bila tombol ditekan 385 Gambar 6 48 Penulisan teks pada tombol 386 Gambar 6 49 Pemberian nama tombol (button) 386 Gambar 6 50 Tampilan design view setelah diberi button 387 Gambar 6 51 Jendela pembuatan Macro 389 Gambar 6 52 Tampilan halaman Macro Builder 389 Gambar 6 53 Pembuatan Macro Close untuk Form Status Job 390 Gambar 6 54 Pemberian nama pada Macro 390 Gambar 6 55 Form Status Job dibuka kembali pada Design View 391 Gambar 6 56 Pilihan Categories dan Actions 391 Gambar 6 57 Pemilihan Macro mana yang akan digunakan 392 Gambar 6 58 Pembuatan teks pada button 392 Gambar 6 59 Penulisan nama button 393 Gambar 6 60 Form Status Job yang telah ditempeli Macro Close Form 393 Gambar 6 61 Tampilan Form Status Job setelah diberi Macro Close Form 394 Gambar 6 62 Pemilihan tabel dan field yang akan ditampilkan dalam laporan 395 Gambar 6 63 Pilihan laporan dalam bentuk group 396 Gambar 6 64 Laporan dikelompokkan dalam JK 396 Gambar 6 65 Penetapan kunci untuk mengurutkan 397 Gambar 6 66 Pilihan lay-out laporan 397 Gambar 6 67 Pemilihan style/gaya tampilan laporan 398 Gambar 6 68 Penulisan judul laporan 398 Gambar 6 69 Hasil preview laporan 399 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xx Gambar 6 70 Panel queries pada basisdata COMPANY 402 Gambar 6 71 Tampilan Query Departemen Pegawai 402 Gambar 6 72 Mengaktifkan SQL View 403 Gambar 6 73 SQL view dalam Design Query 403
Gambar 7 1 Data tabel Departemen 406 Gambar 7 2 Data tabel Kerja 407 Gambar 7 3 Data tabel Lokasi 407 Gambar 7 4 Data tabel Pegawai 408 Gambar 7 5 Data tabel Status Job 408 Gambar 7 6 Kotak dialog Security Wizard 409 Gambar 7 7 Tampilan kotak dialog Security Wizard tahap kedua 410 Gambar 7 8 Kotak dialog Security Wizard untuk mengatur objek data 410 Gambar 7 9 Kotak dialog Security Wizard untuk menentukan grup 411 Gambar 7 10 Kotak dialog Security Wizard untuk pemilihan () grup 411 Gambar 7 11 Kotak dialog Security Wizard untuk pemberian akses grup pemakai 412 Gambar 7 12 Kotak dialog Security Wizard untuk pembuatan pemakai 412 Gambar 7 13 Kotak dialog Security Wizard untuk pembuatan pemakai yanti dengan passwordnya 413 Gambar 7 14 Kotak dialog Security Wizard hasil pembuatan pemakai baru 413 Gambar 7 15 Kotak dialog Security Wizard penentuan hak pemakai 414 Gambar 7 16 Kotak dialog Security Wizard yanti -> full permissions 414 Gambar 7 17 Kotak dialog Security Wizard untuk penentuan cadangan basisdata company yang tidak diberi security 415 Gambar 7 18 One-step security wizard report 415 Gambar 7 19 Kotak dialog Security Wizard pemberian pesan untuk menyimpan laporan sebagai suatu berkas 416 Gambar 7 20 Kotak dialog Security Wizard pemberitahuan hasil pengamanan 416 Gambar 7 21 Kotak dialog masuk/login basisdata dengan menggunakan nama pemakai dan passwordnya 416 Gambar 7 22 Tampilan pilihan menu Administrative Tools 418 Gambar 7 23 Kotak dialog ODBC Data Source Administrator 418 Gambar 7 24 Kotak dialog ODBC Data Source Administrator 419 Gambar 7 25 Kotak dialog Create New Data Source 419 Gambar 7 26 Kotak dialog Create New Data Source 420 Gambar 7 27 Kotak dialog ODBC Microsoft Access Setup 420 Gambar 7 28 Kotak dialog Select Database 421 Gambar 7 29 Kotak dialog Select Database 421 Gambar 7 30 Kotak dialog ODBC Microsoft Access Setup 422 Gambar 7 31 Kotak dialog ODBC Microsoft Access Setup 422 Gambar 7 32 Kotak dialog Select System Database 423 Gambar 7 33 Kotak dialog ODBC Microsoft Access Setup 423 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xxi Gambar 7 34 Kotak dialog ODBC Data Source Administrator 424 Gambar 7 35 Pembangunan koneksi ke basisdata dengan Open pada recordset 426 Gambar 7 36 Tampilan hasil uji objek connection 427 Gambar 7 37 Hasil tampilan data isi tabel 429 Gambar 7 38 Hasil pesan Skrip79.asp penambahan record tabel 430 Gambar 7 39 Hasil skrip Skrip80.asp untuk menghapus record tabel 432 Gambar 7 40 Hasil skrip Skrip81.asp untuk mengubah/edit record tabel 433 Gambar 7 41 Ilustrasi penggunaan array pada method getrows 437 Gambar 7 42 Ilustrasi pengaktifan halaman dengan property absolutepage 440 Gambar 7 43 Hasil tampilan form untuk mengisikan banyak record dan halaman 442 Gambar 7 44 Tampilan hasil halaman dan tampilan record halaman aktif 443 Gambar 7 45 Tampilan hasil melihat field suatu tabel dengan objek fields 444
Gambar 8 1 Hirarki class 450 Gambar 8 2 Class dan objek 451 Gambar 8 3 JDK setup launcher untuk windows 454 Gambar 8 4 Licence agreement Java 454 Gambar 8 5 Custom setup pada J2SE DK 455 Gambar 8 6 Installing 455 Gambar 8 7 Pemberitahuan instalasi JRE 456 Gambar 8 8 Custom setup pada J2SE RE 456 Gambar 8 9 Browser registration 457 Gambar 8 10 Installation completed 457 Gambar 8 11 Letak folder \bin 458 Gambar 8 12 System properties 459 Gambar 8 13 Environment variables 459 Gambar 8 14 New user variable 460 Gambar 8 15 Hasil pendaftaran folder \bin 460 Gambar 8 16 Menguji dengan perintah: Java 461 Gambar 8 17 Menguji dengan perintah: javac 462 Gambar 8 18 Menguji perintah: java -version 462 Gambar 8 19 Tampilan Javascript_1.html 464 Gambar 8 20 Tampilan Javascript_2.html 465 Gambar 8 21 Tampilan Javascript_3.html 467 Gambar 8 22 Tampilan Javascript_4.html 472 Gambar 8 23 Tampilan Javascript_5.html 474 Gambar 8 24 Tampilan Javascript_7.html 476 Gambar 8 25 Tampilan Javascript_8.html 477 Gambar 8 26 Tampilan Javascript_9.html 479 Gambar 8 27 Tampilan Javascript_10.html 481 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xxii Gambar 8 28 Tampilan Javascript_11.html 482 Gambar 8 29 Tampilan Javascript_12.html untuk penerapan fungsi 484 Gambar 8 30 Tampilan Javascript_13.html karena ada onLoad 487 Gambar 8 31 Tampilan Javascript_13.html setelah klik OK 487 Gambar 8 32 Tampilan Javascript_13.html pada button B=A faktorial 488 Gambar 8 33 Tampilan alert dalam file Eksepsi_01.html 491 Gambar 8 34 Tampilan file Eksepsi_01.html setelah proses eksepsi selesai 491 Gambar 8 35 Tampilan file Eksepsi_02.html 493 Gambar 8 36 Tampilan kompilasi Clock.java 499 Gambar 8 37 Tampilan applet Clock.class 499 Gambar 8 38 Tabel Stocks dalam Inventory.mdb 501 Gambar 8 39 Nama field dalam tabel Stocks 501 Gambar 8 40 Data dalam tabel Stocks 502 Gambar 8 41 Tampilan basisdata Inventory.mdb dalam dokumen HTML 506
Gambar 9 1 Ikon Installer Tomcat 512 Gambar 9 2 Tampilan selamat datang 513 Gambar 9 3 Tampilan license agreement 513 Gambar 9 4 Tampilan pemilihan komponen 514 Gambar 9 5 Tampilan lokasi instalasi 514 Gambar 9 6 Tampilan konfigurasi dasar Tomcat 515 Gambar 9 7 Tampilan pemilihan path 516 Gambar 9 8 Proses instalasi Tomcat 516 Gambar 9 9 Proses instalasi selesai 517 Gambar 9 10 Welcome Tomcat 518 Gambar 9 11 Connect to localhost 519 Gambar 9 12 Status server 519 Gambar 9 13 Application manager 520 Gambar 9 14 Pembuatan direktori /myjsp 521 Gambar 9 15 Sukses membuat direktori /myjsp 521 Gambar 9 16 Susunan akhir direktori server 522 Gambar 9 17 Tampilan JSPscript_01.jsp 524 Gambar 9 18 Tampilan JSPscript_02.jsp 529 Gambar 9 19 Tampilan file JSPscript_03.jsp 532 Gambar 9 20 Tampilan pertama ClientState.jsp 535 Gambar 9 21 Tampilan ClientState.jsp yang ke-12 536 Gambar 9 22 Tampilan ClientState.jsp setelah web browser ditutup 536 Gambar 9 23 Tampilan pertama ServerState.jsp 539 Gambar 9 24 Tampilan ServerState.jsp pada akses ke-8 539 Gambar 9 25 Tampilan ServerState.jsp setelah menutup web browser 540 Gambar 9 26 Tampilan ServerState.jsp setelah menutup web browser dan di refresh 541 Gambar 9 27 Data tabel Daftar 542 Gambar 9 28 Tampilan Administrative Tools 543 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xxiii Gambar 9 29 Sistem DSN 544 Gambar 9 30 Tampilan Create New Data Source 545 Gambar 9 31 Tampilan select database 545 Gambar 9 32 Tampilan ODBC Microsoft Access Setup 546 Gambar 9 33 Tampilan select system database 546 Gambar 9 34 Tampilan kedua ODBC Microsoft Acces Setup 547 Gambar 9 35 Tampilan set advanced option 548 Gambar 9 36 System DSN mydb terbentuk 549 Gambar 9 37 Tampilan Basisdata.jsp 554 Gambar 9 38 Tampilan BasisdataEksepsi.jsp 556
Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xxiv DAFTAR LATIHAN
Latihan 2 1 Struktur dokumen HTML 29 Latihan 2 2 Pewarnaan background 32 Latihan 2 3 Dokumen HTML sederhana 34 Latihan 2 4 Paragraf 01 35 Latihan 2 5 Paragraf 02 36 Latihan 2 6 Line break 38 Latihan 2 7 Heading 39 Latihan 2 8 Letak heading 41 Latihan 2 9 Garis mendatar 42 Latihan 2 10 Komentar 43 Latihan 2 11 Format teks 45 Latihan 2 12 Preformat 46 Latihan 2 13 Komputer output 48 Latihan 2 14 Address 49 Latihan 2 15 Akronim dan singkatan 50 Latihan 2 16 Arah teks 51 Latihan 2 17 Kutipan 52 Latihan 2 18 Teks sisipan & hapus 53 Latihan 2 19 Entitas karakter 56 Latihan 2 20 List 01 57 Latihan 2 21 List 02 59 Latihan 2 22 List 03 61 Latihan 2 23 List 04 62 Latihan 2 24 List 05 63 Latihan 2 25 Image 66 Latihan 2 26 Image alignment 67 Latihan 2 27 Image floating 68 Latihan 2 28 Image adjustment 70 Latihan 2 29 Keterangan image 71 Latihan 2 30 Link 01 74 Latihan 2 31 Link 02 75 Latihan 2 32 Link 03 77 Latihan 2 33 Link antar bagian 79 Latihan 2 34 Link dalam web site yang sama dan www 81 Latihan 2 35 Link dengan windows baru 83 Latihan 2 36 Keluar dari Frame 84 Latihan 2 37 Link tanpa garis bawah 85 Latihan 2 38 Mailto 85 Latihan 2 39 Image sebagai Link 87 Latihan 2 40 Kepala 90 Latihan 2 41 Telinga 91 Latihan 2 42 Mata 91 Latihan 2 43 Bibir 92 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xxv Latihan 2 44 Tabel 97 Latihan 2 45 Border tabel 98 Latihan 2 46 Tabel tanpa border 100 Latihan 2 47 Caption 100 Latihan 2 48 Header 101 Latihan 2 49 Colspan dan rowspan 102 Latihan 2 50 Sel kosong 104 Latihan 2 51 Tag di dalam tabel 105 Latihan 2 52 Cellpadding 106 Latihan 2 53 Cellspacing 107 Latihan 2 54 Background 108 Latihan 2 55 Background sel 109 Latihan 2 56 Align 110 Latihan 2 57 Tabel dalam tabel 112 Latihan 2 58 Atribut frame 113 Latihan 2 59 Frame kolom 118 Latihan 2 60 Frame baris 119 Latihan 2 61 Frame campuran 119 Latihan 2 62 Frame navigasi 121 Latihan 2 63 Frame inline 121 Latihan 2 64 Input teks 125 Latihan 2 65 Input checkbox 126 Latihan 2 66 Input radio 1 127 Latihan 2 67 Input radio 2 128 Latihan 2 68 Dropdown box 1 129 Latihan 2 69 Dropdown box 2 130 Latihan 2 70 Text area 131 Latihan 2 71 Tombol 132 Latihan 2 72 Field data 133 Latihan 2 73 Form dengan field input 134 Latihan 2 74 Form chexk box 135 Latihan 2 75 Form tombol radio 136 Latihan 2 76 Mengirim email dari form 137 Latihan 2 77 Menambahkan objek 139 Latihan 2 78 Applet menggunakan tag <applet> 142 Latihan 2 79 Applet menggunakan tag <object> 144
Latihan 4 1 Skrip1.asp 218 Latihan 4 2 Skrip2.asp 219 Latihan 4 3 Skrip3.asp 221 Latihan 4 4 Skrip4.asp 222 Latihan 4 5 Skrip5.asp 224 Latihan 4 6 Skrip6.asp 225 Latihan 4 7 Skrip7.asp 227 Latihan 4 8 Skrip8.asp 229 Latihan 4 9 Skrip9.asp 230 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xxvi Latihan 4 10 Skrip10.asp 232 Latihan 4 11 Skrip11.asp 234 Latihan 4 12 Skrip12.asp 236 Latihan 4 13 Skrip13.asp 237 Latihan 4 14 Skrip14.asp 239 Latihan 4 15 Skrip15.asp 242 Latihan 4 16 Skrip16.asp 244 Latihan 4 17 Skrip17.asp 247 Latihan 4 18 Skrip18.asp 248 Latihan 4 19 Skrip19.asp 249 Latihan 4 20 Skrip20.asp 250 Latihan 4 21 Skrip21.asp 253 Latihan 4 22 Skrip22.asp 255 Latihan 4 23 Skrip23.asp 257 Latihan 4 24 Skrip24.asp 259 Latihan 4 25 Skrip25.asp 262 Latihan 4 26 Skrip26.asp 263 Latihan 4 27 Skrip27.asp 264 Latihan 4 28 Skrip28.asp 265 Latihan 4 29 Skrip29.asp 267 Latihan 4 30 Skrip30.asp 268 Latihan 4 31 Skrip31.asp 269 Latihan 4 32 Skrip32.asp 271 Latihan 4 33 Skrip33.asp 272 Latihan 4 34 Skrip34.asp 274 Latihan 4 35 Skrip35.asp 275
Latihan 5 1 Skrip36.asp 280 Latihan 5 2 Skrip37.asp 283 Latihan 5 3 Skrip38.asp 284 Latihan 5 4 Skrip39.asp 285 Latihan 5 5 Skrip40.htm 288 Latihan 5 6 Skrip41.asp 289 Latihan 5 7 Skrip42.html 290 Latihan 5 8 Skrip43.asp 291 Latihan 5 9 Skrip43a.asp 292 Latihan 5 10 Skrip43b.asp 293 Latihan 5 11 Skrip44.asp 295 Latihan 5 12 Skrip45.asp 296 Latihan 5 13 Skrip46.asp 297 Latihan 5 14 Skrip47a.asp 298 Latihan 5 15 Skrip47b.asp 299 Latihan 5 16 Skrip48.asp 300 Latihan 5 17 Skrip49.asp 300 Latihan 5 18 Skrip50.asp 303 Latihan 5 19 Skrip51.asp 303 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xxvii Latihan 5 20 Skrip52.asp 309 Latihan 5 21 Skrip53.asp 310 Latihan 5 22 Skrip54.asp 311 Latihan 5 23 Skrip55.asp 313 Latihan 5 24 Skrip56.asp 314 Latihan 5 25 Skrip57.asp 315 Latihan 5 26 Skrip58.asp 316 Latihan 5 27 Skrip59.asp 317 Latihan 5 28 Skrip60.asp 318 Latihan 5 29 Skrip61.asp 319 Latihan 5 30 Skrip62.asp 319 Latihan 5 31 Skrip63.asp 320 Latihan 5 32 Skrip64.asp 321 Latihan 5 33 Skrip65.asp 322 Latihan 5 34 Skrip66.asp 322 Latihan 5 35 Skrip67.asp 323 Latihan 5 36 Skrip68.asp 324 Latihan 5 37 Skrip69.asp 325 Latihan 5 38 Skrip70.asp 326 Latihan 5 39 Skrip71.asp 327 Latihan 5 40 Skrip72.asp 327 Latihan 5 41 Skrip73.asp 328 Latihan 5 42 Skrip76.asp 330
Latihan 6 1 Membuat tabel 348
Latihan 7 1 Skrip77.asp 427 Latihan 7 2 Skrip78.asp 428 Latihan 7 3 Skrip79.asp 430 Latihan 7 4 Skrip80.asp 431 Latihan 7 5 Skrip81.asp 432 Latihan 7 6 Skrip82.asp 441 Latihan 7 7 Skrip83.asp 443
Latihan 8 1 JavaScript_1.html 463 Latihan 8 2 Javascript_2.html 465 Latihan 8 3Javascript_3.html 467 Latihan 8 4 Javascript_4.html 471 Latihan 8 5 Javascript_5.htm 473 Latihan 8 6 Javascript_6.html 474 Latihan 8 7 Javascript _7.html 475 Latihan 8 8 Javascript _8.html 476 Latihan 8 9 Javascript _9.html 478 Latihan 8 10 Javascript _10.html 480 Latihan 8 11 Javascript_11.html 481 Latihan 8 12 Javascript_12.html 483 Web Design Direktorat Pembinaan Sekolah Menengah Kejuruan xxviii Latihan 8 13 Javascript_13.html 485 Latihan 8 14 Eksepsi_01.html 489 Latihan 8 15 Eksepsi_02.html 492 Latihan 8 16 Clock.java 494 Latihan 8 17 js_clientside_ado_example.html 502
Latihan 9 1 JSPscript_01.jsp 523 Latihan 9 2 JSPscript_02.jsp 528 Latihan 9 3 JSPscript_03.jsp 531 Latihan 9 4 ClientState.jsp 534 Latihan 9 5 ServerState.jsp 537 Latihan 9 6 Basisdata.jsp 552 Latihan 9 7 BasisdataEksepsi.jsp 555