Anda di halaman 1dari 23

Baedah Madjid

BGN. MIKROBIOLOGI
FAK. KEDOKTERAN UNISA PALU
2013

A. Antibiotik & Bahan antibakteri
B. Bahan bakteriostatik & Bahan bakterisidal
C. Bahan antibakteri berspektrum sempit &
berspektrum luas
D. MIC & MBC



A. Bahan Antibiotik & antibakteri
a. Antibiotik: dihasilkan secara alamiah oleh
mikreoorganisme
b. Antibakteri: dihasilkan secara alamiah,
sintetik atau semi-sintetik.

B. Bahan bakteriostatik & Bakterisidal
Bahan bakteriostatik : menghambat
pertumbuhan mikroorganisme
Bahan bakterisidal: mematikan
mikrooranisme


C. Bahan antibakteri berspektrum sempit &
Berspektrum luas
Bahan antibakteri berspektrum sempit
effektif hanya terhadap sejumlah kecil
organisme
Bahan antibakteri berspektrum luas:
effekti terhadap sejumlah besar organisme

D. MIC (Minimal Inhibitory Concentration)
adalah konsentrasi minimal yang masih bisa
menghambat pertumbuhan bakteri

MBC (Minimal Bactericidal Concentration)
adalah konsentrasi minimal yang masih bisa
mematikan bakteri
Sifat-sifat antibiotik yg kita butuhkan:
Mecegah perkembangbiakan bakteria atau bisa
menghancurkan bakteri patogen, tanpa
menghancurkan sel host.
Bahan baktericidal >> Bahan bakteriostatik
Bakteri masih sensitif
Effektif terhadap banyak bakteri
Tidak menyebabkan allergi atau effek samping
lain
Aktif dlm plasma atau cairan tubuh lain
Stabil dalam larutan.
1. Mikroorganisme : target yg unik & vital
susseptibel terhadap konsentrasi, target
harus berbeda dgn jaringan host yg terinfeksi
effek samping

2. Bahan Antibakteri
a. Mampu penetrasi pd permukaan bakteri &
mencapai target kerjanya.
b. Bisa mencapai jaringan terinfeksi
c. Tdk bisa diffusi kedlm sel mammalia

3. Host
a. mempunyai sistem immune yg intact
b. ada vascularisasi & drainage

Untuk Terapi Antibiotik Rasional : hrs diketahui:
1. Mikrobiologi: Bahan & susseptibilitasnya
2. Klinis: organ atau jaringan terinfeksi antibiotik
hrs cepat mencapai jaringan tsb dlm kedaan masih
aktif
3. Farmakologi: Farmakokinetik & kerja
farmakologisnya: solubilitas, toksisitas, effek
sampingnya
Terapi Rasional :
Tepat target, dosis, resimen, dan cara pemakaian
Bahan Antibakteri yg menghambat :

A. Sintesis Dinding Sel
1. Obat antibakteri -lactam
2. Penghambat sintesis dinding sel yg lain

B. Sintesis Nukleotida
C. Sintesis asam Nukleat
1. Menghambat sintesis DNA
2. Menghambat sintesis RNA

D. Sintesis Protein
1. Menghambat unit 30S ribosomal
2. Menghambat unit 50S ribosomal

A. Bahan Antibakteri yg Menghambat
Sintesis Dinding Sel
1. Bahan antibakteri -lactam
mengkambat peptidoglican layer cross-linking:
- Penicillin
- Cephalosporin
- Others: carbapenems (e.g. imipenem), monobactam
(e.g. aztreonam)

2. Inhibitor lain
Menghambat sintesis peptidoglican:
- Cyclocerine
- Vancomycin
- Bacitracin
Penicillin
a. Penicillin natural
Penicillin G
b. Penicillin semisintetik
methicillin, oxacillin,
cloxacillin, nafcillin,
discloxacillin

c. Extended-spectrum
penicillins (Broad-s)
a. Aminopenicillin:
ampicillin, amoxycillin
b. Carboxypenicillin:
carbenicillin, ticarcillin
c. Ureidopenicillins:
azlocicllin
d. Piperazine penicillin:
piperacillin

Klassifikasi
Penicillin
1. Mekanisme kerja
Target:penicillin-binding
proteins transpeptidase,
carboxypeptidase,
autolytic enzymes
Inaktifasi enzim2 tsb
kerusakan peptidoglycan dgn
cepat & terjd penghancuran
dinding sel bakteri lisis
2. Resistensi bakteri
-lactamase
3. Spektrum
a. Penicillin Natural
Sempit : Gr + & anaerob
b. Semi-sintetik
lingkaran -lactam << <
accessible
c. Extended-spectrum P
Gr+ & Gr
Beberapa: mempunyai
inhibitor -lactamase

4. Toksisits
sangat sedikit
Cephalosporin
Klassification
a. Generasi pertama : Bentuk oral & injeksi
b. Generasi kedua : kebanyakan bentuk injeksi
c. Generasi ketiga: kebanyakan bentuk injeksi
d. Generasi keempat: kebanyakan bentuk injeksi
Spektrum: berspektrum luas
Toksisitas :
- Allergi
- Lebih toksik daripada penicillin nephrotoxic
- Generasi terahir < toksik dp generasi terdahulu

B. Antibacterial agents that inhibit
nucleotide synthesis

1. Sulfonamida
a. Sediaan: Sulfadiazine, sulfamethoxazole,
sulfisoxazole, sulfaamethoidiazine oral.
b. Mekanisme kerja: bakteriostatik kompetetif dgn
PABA
c. Spektrum: luas
d. Toksisitas: Hipersensitivitas
kelainan hematologis & pembentukan kristal
2. Trimethoprim struktur = asam hidrofolik

3. Sulfamethoxazole-trimethoprim
kombinasi sinergis


C. Bahan antibakteri yg menghambat
sintesis asam nukleat
1. Inhibitor Sintesis DNA
a. Novobiocin : jarang digunakan di klinik
b. Quinolones:
Nalidixic acid : broad spcetrum UT
Flouroquinolones: cloxacin, ciprocloxacin derivat
naidixic acid: oral & parenteral.
c. Nitromidazoles, Metronidazole.
Spektrum: T. vaginalis, G. lamblia, E. histolytica,
anaerobik obligat.
Toksisitas: mutagenik

2. Inhibitor Sintesis RNA
Rifampicin : M. tbc, M. leprae, Legionella,
meningitis (N. meningitidis, H. influenzae)

D. Bahan Antibakteri yg menghambat
sintesis Protein
1.Inhibitor unit 30S ribosomal
a. Aminoglycosides
- Streptomycin: 2
nd
line anti-tb, injeksi
- Neomycin: topikal. oral
- Kanamycin: utamanya dipakai sebagai anti-tb
- Gentamycin, tobramycin, amikasi, netilmycin:
beberapa bakteri R
b. Tetracyclines: broad-spectrum
2. Inhibitor unit 50S ribosomal
a. Chloramphenicol: typhoid fever, H. influenzae,
rickettsia
b. Macrolide antibiotics: erythromycin, azithromycin
c. Lincosamides: lincomycin, clindamycin
Terjadinya Resistensi pd bakteri
A. Resistensi Intrinsik
Ada hubungannya dgn gambaran struktur
bakteri(permiabilitas dinding sel bakteri)
dibawa oleh gen khromosomal e.g.
Pseudomonas aeroginosa.

B. Resistensi krn mutasi
ada huibungan dgn mutasi khromosomal
tak mampu berinteraksi dgn antibakteri.

C. Disebabkan oleh gen resisten
- Plasmid resisten( R )
- Gen khromosomal baru

Mekanisme Resistensi Bakteri
A. Inaktivasi antibakteri secara enzimatik
B. Modifikasi permiabilitas dinding sel
C. Perubahan molekul target
D. Pathways alternatif terbentuk
E. Antibakteri dikeluarkan secara aktif dari sel
bakteri
F. Terjadi toleransi
A. Inaktivasi antibakteri secara Enzimatik

1. -lactamases: mnghidrolisa lingkaran -
lactam dari penicilin

2. Acetyltranferases, phosphorylases,
nucleo-tidases: mengubah aminoglycosides
tidak mampu melekat pada target ribosomal.

3. Chloramphinecol acetyltransferases:
mirip dgn aminoglycoside transferases.

Cell wall permeability correlates with
intrinsic resistance
B. Modifikasi Permiabilitas Dinding Sel

1. Purin (specific outer membrane protein in Gr-negative)
Mutation affecting purin inhibit transport >>> AB.

2. Lipopolisaccharida (LPS) inhibit passage of
hydrophobic antibacterial agents throuh the cell wall.
Thus mutans which lack polysaccharide capsule and
minimal LPS more permiable to multiple antibiotics

3. Membrane transport proteins. Mutation of mtp
resistance to tetracyclin as a result of
transportation into cell

4. Electron transports. Uptake aminoglycosides depens
on electron transport to oxygen this agents are not
effective to anaerobic bacteria or to facultative
organisms in anaerobic enviroment (e.g. abscess)

C. Alteration of target molecules. Molecule target may
be located on cytoplasmic (e.g. PBP), or inside the
cytoplasic membrane (e.g. ribosome). Alteration of the
target affnity for the antibacterial compound.

D. Development of alternate pathways. A mutant
enzyme may bypass the synthetic block exerted by
antibiotic by using an alterntivepathway.

E. Active exclusion of the antimicrobial agent from
the bacteria. R to tetracyclin is mediated by the
synthesis new transport proteins that actively exluded
the drug.

F. Development of tolerance. Impermiability outer
membrane & inactivation of murein hydrolases (autolytic
enzymes) renders bactericidal agent to bacteriostatic.

ANTIBACTERIAL RESISTANCE MECHANISMS
Penicillin &
Cephalosporin
Enzymatic inactivation (-lactamase)
Target modification (PBPs)
Tolerance
Sulfonamides Active exclusion
Target alternation
Aminoglycosides Enzymatic inactivation (acetyltrans-ferase, phosphorilase,
nucleotidases)
Target alteration (30S ribosomal unit)
Decriaced cell wall permiability
Tetracyclines Active exclusion (mutation of membrane transport
protein)
Chloramphenicol Enzymatic inactivation (acetyltrans-ferase)
Macrolides Target alteration (50S ribosomal unit)
Quinolones Target alteration (DNA gyrase mutation)

Anda mungkin juga menyukai