MATRIKS
MATRIKS
(DETERMINAN, INVERS, TRANSPOSE)
Macam Matriks
Matriks Nol (0)
Matriks yang semua entrinya nol.
Ex: 0 0 0 0 0
, 0 0 0
0 0 0 0 0
I 3 0 1 0
0 0 1
Matriks Diagonal
Matriks yang semua entri non diagonal
utamanya nol.
d 1 0 ... 0
Secara umum:
Ex:
6 0
1
0
0
0 4
2 0
, 0 1 0 ,
0 5 0 0 1 0 0
0 0
d 2 ...
0
...
... d n
0 0
0 0
0 0
0 8
Matriks Segitiga
Matriks persegi yang
semua entri di atas
diagonal utamanya nol
disebut matriks
segitiga bawah.
0 a 22 a 23
A
0
0 a 33
0
0
0
0
0
a11 0
0
a 21 a 22 0
A
a 31 a 32 a 33 0
41 a 42 a 43 a 44
a14
a 24
a 34
a 44
Matriks Simetris
Matriks persegi A disebut simetris jika
A = At
d 1 0 0 0
Ex:
1 4 5
0
7 3
, 4 3 0 ,
3 5 5 0 7 0
d2
0
0
d3
0
0
0
d 4
2 1 5
t
A 1 0 A
3 0 3
5 3
(At)t = A
(AB)t = At Bt
(AB)t = BtAt
(kA)t = kAt
B
1 2
karena
2 5 3 5 1 0
I
AB
1 3 1 2 0 1
dan
3 5 2 5 1 0
I
BA
1 2 1 3 0 1
c
d
ad bc
b ad bc
c
a
ad bc
ad bc
a
ad bc
2 5
A
1 3
Penyelesaian:
3 5 1 3 5 3 5
1
2(3) (5)(1) 1 2 1 1 2 1 2
Sifat:
1. A-1 dapat dibalik dan (A-1)-1 = A
2. An dapat dibalik dan (An)-1 = (A-1)n, n=0,1,2,
3. Untuk sebarang skalar tak nol k, matriks kA
dapat dibalik dan
1
(kA) 1 A 1
0 d2
D
0 0
d1
0
1
d2
...
... 0
...
... d n
... 0
1
...
d n
...
Dk
d 1 0
0 d2
D
0 0
d 1k
d2
...
... 0
...
... d n
...
...
...
0
0
... d n
1 2 3
A 2 5 3
1 0 8
1 2 3 1 0 0 b 2b
1 2
3 1 0 0
b2 b 1
3
1
2 5 3 0 1 0 0 1 3 2 1 0
1 0 8 0 0 1
0 2 5 1 0 1
b 3 2b 2
3
0 1 3 2 1 0 0 1 3 2 1
0
0 0 1 5 2 1
0 0 1 5 2 1
1 2 0 14
0 1 0 13
0 0 1 5
b1 3b3
b2 3b3
1 0 0 40 16
6
3
9
b 2b
2
5 3 1
0 1 0 13 5 3
0 0 1 5
2 1
13
5
5 3
2 1
c
d
4 5
maka | P | = (2x5) (3x4) = -2
(Bagaimana kalau matriksnya tidak
berukuran 2x2???)
1 2 3 1 2
3 1 2
0 1 4
2 2 1
4
3 1
6 12 3
8
2
9
9 3 6
4 8 1 12
3 1
6 12 3
2 4
dengan det(A)0
Ex: Cari invers dari
3 1 2
A 0 1 4
2 2 1
Maka
A-1
9 3 6 9 / 16 3 / 16 3 / 8
1
8 1 12 1 / 2 1 / 16 3 / 4
16
3 1 / 8 1 / 4
3 / 16
2 4
a 22
a
A 21
a
n1 an 2
b1
... a 2n
b2
,
B
b
... a nn
n
A1
A2
An
x1
,x2
,..., x n
A
A
A
dengan |Ai| adalah determinan A dengan
mengganti kolom ke-i dengan B.
Soal
Buktikan
a1 b1t a 2 b2t a 3 b3t
a1 a 2 a 3
a1t b1 a 2t b2 a 3t b3 (1 t 2 ) b1 b2 b3
c1
c2
c3
c1 c 2 c 3
Buktikan
1
a b c (b a )(c a )(c b )
a2 b2 c 2
Tugas
Buat program untuk menghitung
determinan matriks dengan ekspansi
kofaktor dengan bahasa C++ !
Input berupa ukuran matriks (harus
persegi), elemen-elemen matriks,
baris/kolom yang akan dijadikan patokan.
Output berupa matriks yang bersangkutan
dengan nilai determinannya.
Dikumpulkan di yessica_24@yahoo.com
paling lambat saat TTS !
Kuis
Cari a,b,c agar
8
5 2b 3a 2
1
c 1
a b c 5
a 8
2c 4
0
sin
Cari
Cari
sin
cos
simetris
0
1 0
5
matriks diagonal A supaya A 0 1 0
0 0 1
1 0
3
nilai x supaya x 1
2 x
6
3 1x
1 3 x 5