ERA SAINS, TEKNOLOGI & INOVASI

BUDAYA INOVASI KE ARAH KECEMERLANGAN SAINS DAN TEKNOLOGI

nas

TEMA majalah estidotiny kali ini agak luar biasa kerana is

menyentuh isu sains pengukuran bertajuk Kepentingan Sains
Piawaian.
Tema tersebut dipilih bagi memberi pendedahan kepada
-pembaca apakah bidang tersebut secara umumnya dan mengapa is penting.
Malaysia mempunyai Makmal Metrologi Kebangsaan (NML),
Sirim Berhad khusus untuk berfungsi sebagai badan yang mengawasi dan memantau aspek piawaian dan tentu ukur.
Selain itu, Malaysia juga mempunyai Jabatan Standard Malaysia yang mengawasi pelbagai aspek akreditasi dan standardisasi, satu bidang yang mungkin tidak banyak diketahui oleh
orang ramai tetapi mempunyai peranan penting.
Sains pengukuran itu amat penting bukan semata-mata untuk
memastikan ukuran itu tepat tetapi penting dalam pembangunan ekonomi dan kemakmuran sosial serta keselamatan.

1. Mengurus sistem akreditasi dan mematuhi

standard

Jika selama ini, kita hanya mengetahui kepentingan pengukuran semasa membuat kuih, membuat tempahan baju tetapi
is sebenarnya lebih daripada itu
Keluaran ini agak istimewa dan diharap memberi gambaran
mengapa piawaian, pengesahan dan tentu ukur peralatan amat
penting dalam penyukatan dan timbang berat serta ukur lain
termasuk waktu standard.

6. Teknologi menentukan ketulenan logam

13. Dunia saintis

14. Kerjaya

7. Chit-chat: Pembangunan ekonomi berasaskan S&T- Dr Ahmed Tasir

2. NML terajui sains pengukuran

15. IT dan Abang Wan

16. Kuiz

8. Info esti

17. Estidotsudoku

3. Mini hidro bantu bekalkan sumber elektrik

9. Dunia sains
18. Cuba-cuba sains

4. Development through measurements

10. Science facts

19. Rakan esti

11. Fakta menarik

20 Surat pembaca

12. Saintis Islam

21. Poster

5. Platform terbaik untuk `kaki' robot

Makmal
Kebangsaan
Metrologi
(NML) menjadi badan penting dalam mengawasi dan menentukan
piawaian pengukuran dan waktu di
negara ini...

Agak menarik dan unik apabila

penduduk luar bandar di Sabah
mengambil inisiatif menjana sendiri
hidro elektrik untuk keperluan mereka. Ini membukti rakyat pedalaman juga mampu menghasilkan inovasi...

Permainan tradisional seperti Basing merupakan permainan orang

Melayu yang mampu menyerlahkan
kepakaran dan teknik yang menarik
oleh pemainnya...
muka 24 dan 25

muka 6 dan 7
muka 8 dan 9

3
Mac
2009

Kcmrntcrian Sains,
Tcknolugidan
Ino^a^i

ALAM sejahtera buat pembaca

sekalian. estidotmy pada bulan ini
membawakan tema menarik iaitu
Kepentingan Sains dan Piawaian.
w
la

merupakan salah satu cabang

sains yang melibatkan pengukuran, piawaian dan
tentu ukur. Makmal
Metrologi I-

+
s,:

saan (NML) mer

merupakan badan
yang bertangrty
gungjawab
ke atas piawaian
pengukuran
unit
SI yang kita
gunakan sehingga kini.
Apabila
kita me-

mandang jam, belum tentu waktu

yang ditunjukkan itu tepat melainkan kita merujuk NML.
Jabatan Standard
Standard Malaysia
sia yang merupakan antara
agensi Kementerian Sains,
Teknologi dan Inovasi
(MOSTI) memainkan periv
anan penting dalam akreditasi dan piawaian untuk
memastikan aspek kualiti
diamalkan.
,-}
Banyak lagi kepentingan
piawaian ini dan kita mungkin
lebih menghargainya jika faham
mengenainya.
Adalah diharapkan supaya para
pembaca memperoleh manfaat
dengan yang dipaparkan kali ini.
Salam mesra daripada warga
MOSTI buat anda sekalian.

sistem akreditasi dan mematuhi standard

Oleh KHAIRUNNISA SULAIMAN

b TDAK ramal yang mengetahui dan

masih tertanya-tanya mengenai jaatan Standard Malaysia serta fun g
-sinyawlupjbterknalh
ditubuhkan pada 28 Ogos 1996.
Ditubuhkan di bawah Akta Standard
1996 atau Akta 549 selepas pengkorporatan SIRIM Berhad dan rnelalui akta
berkenaan jabatan Standard telah dilantik menjadi Badan Standard Kebangsaan
dan Badan Akreditasi Kebangsaan.
Pada 2006, jabatan Standard Malaysia

telah menjalankan penjenamaan semula

dan kini dikenali dengan singkatan STANDARDS MALAYSIA.
Pengarah Bahagian Pengurusan Strategik, STANDARDS MALAYSIA, Rafaiq
Bakri Zakaria berkata, tugas dan fungsi
Standards Malaysia tertakluk kepada Akta
Standard 1996 dengan dua fungsi utama
laitu membangunkan dan mempromosikan Berta menguruskan sistem akreditasi
untuk Badan Penilaian Ketetapan di negara ini.
Bagi membangun dan mempromosi
Standard Malaysia (MS), STANDARDS
MALAYSIA bertanggun gjawab melaksanakan polisi dan strategi berkaitan dengan
aktiviti standardisasi dalam pembangunan
dan pengurusan MS.
Selain itu, STANDARDS MALAYSIA
akan mengesyorkan MS untuk diluluskan
oleh Menteri Sains, Teknologi dan Inovasi
serta mempromosikan aplikasi MS dan
standard antarabangsa untuk diguna pakai
dan dimanfaat oleh rakyat negara ini.
"STANDARDS MALAYSIA juga
menerajui usaha dan kerjasama
berkaitan aktiviti standardisasi di peringkat kebangsaan dan antarabangsa
serta mewakili negara dalam aktiviti
standardisasi di peringkat serantau dan
antarabangsa bagi memastikan kepentingan negara terpelihara, katanya semasa
ditemui di pejabatnya di Cyberjaya barubaru ini.

Baggi nmenguruskan sistem akreditasi

untul Badan Penilaian Ketetapan, STANDARDS MALAYSIA bertanggungjawab
dalam mengekredit organisasi yang terlibat dalam aktiviti Penilaian Ketetapan
yang melibatkan bidanq pengujian, pemeriksaan serta persijilan sistem dan produk.
Bercerita rnengenai visi STANDARDS
MALAYSIA, Rafaiq berkata, is bertujuan
menjadikan negara sebagai peneraju dan
penyumbang utama yang berkesan di peringkat global dalam aktiviti standardisasi
dan akreditasi menjelang tahun 2020.
STANDARDS MALAYSIA akan menggerakkan sumber modal insan untuk mewakili kepentingan negara dalam aktiviti
standardisasi dan akreditasi dengan berkesan di peringkat antarabangsa.
Manakala visi STANDARDS MALAYSIA adalah menyediakan perkhidmatan
standardisasi dan akreditasi yang berupaya
znempermudahkan produk dan perkhidmatan negara bagi terus berdaya swing di
pasaran global.
Ini merangkumi pelbagai rantaian pengeluaran bagi produk dan perkhidmatan
dalam pelbagai bidang dalam rains dan
teknologi.
STANDARDS MALAYSIA sentiasa
merujuk kepada perkembangan sains
dan teknologi bagi memastikan standard
MS yang dibangunkan dan skim akreditasi yang disediakan memenuhi kehendak
pasaran semasa.

Selain itu standard dan skim akreditasi yang

dibangunkan selaras dengan perkembangan
dunia sains dan teknologi dapat dimanfaatkan
oleh pelbagai pihak yang memerlukan bagi kemakmuran sosial dan ekonomi.
Rafaiq berkata, dalam menangani keperluan
sains dan teknologi, STANDARDS MALAYSIA
telah memastikan bahawa pembangunan standard bukan hanya melibatkan penyelidikan
dan pembangunan (R&D) tetapi inovasi bagi
memenuhi permintaan industri.

Seluruh proses serta infrastruktur pembangunan standard telah disusun semula dengan
menggunakan model Agenda Inovasi Kebangsaan yang dikeluarkan oleh Majlis Inovasi Kebangsaan bagi memberikan penekanan kepada
pasaran serta teknologi berasaskan inovasi.
Dalam bidang akreditasi pula, STANDARDS
MALAYSIA sentiasa menambahbaik skim
akreditasi yang sedia ada Berta membangunkan
skim baru selaras dengan perkembangan sains
dan teknologi bagi memenuhi keperluan serta
kehendak pasaran semasa.
Dalam merealisasi aspirasi bagi memanfaatkan perkembangan sains dan teknologi dalam
aktiviti teras, STANDARDS MALAYSIA telah
memastikan infrastruktur pembangunan standard dan akreditasi sedia ada mantap dengan
keanggotaan kumpulan teknikal yang pakar
dalam pelbagai bidang dari institusi kerajaan
dan swasta.
Kumpulan ini menyertai Jawatankuasa Penasihat, Jawatankuasa Teknikal dan Kumpulan
Kerja Teknikal yang ditubuhkan bagi memberi
input untuk aktiviti standardisasi dan akreditasi negara.
Mengenai perbezaan antara SIRIM dan Jabatan Standrad, Rafaiq Bakri berkata Jabatan
Standard telah ditubuhkan selepas pengkorporatan SIRIM Berhad.

Berdasarkan Akta Standard 1996,

STANDARDS MALAYSIA telah
dilantik sebagai Badan Standard
Kebangsaan dan Badan Akreditasi
Kebangsaan.
Didalam Akta Standard Malaysia
1996, STANDARDS MALAYSIA telah menubuhkan Struktur Pembangunan Standard Kebangsaan yang
terdiri daripada

a. Menteri Sains, Teknologi dan

Inovasi
b. Majlis Standard dan Akreditasi
Malaysia (MSDAM)

c. Standards Malaysia sebagai sekretariat di peringkat antarabangsa

d. Jawatankuasa penasihat yang terdiri daripada
i. Jawatankuasa Standard Kebangsaan (MyNSC)

H. Jawatankuasa Akreditasi Kebangsaan (MyNAC)

iii.jawatankuasa
Elektroteknikal
Kebangsaan (MyENC)
iv. Jawatankuasa Pengajian Perubatan (MyNMTAC)
v. SIRIM Berhad sebagai Agensi
Pembangunan Standard Kebangsaan yang
merupakan sek-

STANDARDS MALAYSIA merupakan anggota kepada pertubuhan

peringkat serantau Asia Pacific Laboratory Accreditation Corporation
(APLAC) dan International Laboratory Accreditation Cooperation (ILAC).
Menerusi APLAC, STANDARDS
MALAYSIA telah berjaya mendapat
status penandatangan bagi Mutual
Recognition Arrangement (MRA)
dalam bidang
1. Pengujian
2. Tentukuran
3. Pengujian Perubatan
STANDARDS MALAYSIA juga
merupakan anggota kepada pertubuhan Pacific Accreditation Cooperation (PAC) dan International Accreditation Forum (IAF)bagi Skim
Akreditasi Badan Persijilan.
Melalui PAC, STANDARDS MALAYSIA telah berjaya mendapat status penandatangan bagi Mutual Recognition Arrangement (MLA) bagi
dua program di dalam ACB iaitu:

retariat di peringkat teknikal.

STANDARDS MALAYSIA dan
SIRIM adalah dua entiti berbeza
yang terlibat dalam rantaian pembangunan MS pada fasa berbeza.
Dalam aktiviti akreditasi, STANDARDS MALAYSIA adalah sekretariat di peringkat polisi manakala
SIRIM di peringkat teknikal.

Bagi membantu industri bersaing

di peringkat antarabangsa, Rafaiq
berkata, MS dibangunkan berdasarkan garis panduan antarabangsa
yang termaktub di dalam dokumen
i. ISO/IEC Guide 59 - Code of Good
Practice for Standardisation
H. Annex 3 - Perjanjian WTO/TBT
Dalam akreditasi pula, STANDARDS MALAYSIA mempunyai
tiga skim akreditasi iaitu
1. Skim Akreditasi Makmal Malaysia (SAMM)
2. Skim Akreditasi Badan Persijilan
(ACB)
3. Skim Akreditasi Badan Pemeriksa
(MIBAS)

1. Sistem Pengurusan Kualiti (QMS)

2. Sistem Pengurusan Alam Sekitar
(EMS)

Standard dan akreditasi ini memberikan kesan yang amat besar kepada
industri dalam mengurangkan sekatan teknikal ke atas perdagangan ke
peringkat antarabangsa.
Bagi memudahkan orang ramai
STANDARDS MALAYSIA menyediakan Standard MS dan antarabangsa
untuk digunakan oleh orang ramai.
Standard ini boleh dibeli secara
terus di pejabat Jabatan Standard
di Cyberjaya atau SIRIM Berhad
manakala pembelian secara online
boleh dilakukan menerusi laman
web www.msoiiline.gov.my

Bagi aktiviti akreditasi orang ramai

yang terlibat dalam aktiviti bidang
pengujian, pemeriksaan dan persijilan dari Jabatan Standard.
Kaedali permohonan terdapat di dalam lamas web Jabatan Standard Malaysia www.standardsmalaysia.gov.my.

Glosari

STANDARDS MALAYSIA merupakan peneraju dan penyumbang utama kepada aktiviti

standardisasi dan akreditasi negara.

Standard
Sesuatu dokumen yang diluluskan oleh badan yang diiktiraf
mengadakan peruntukan bagi
kegunaan biasa dan berulang,
kaedah-kaedah, garis panduan
atau ciri-ciri bagi keluaran, proses

dan kaedah pengeluaran yang

berkaitan dan pematuhannya
tidak mandatori.
Standardisasi
Aktiviti berkenaan pembangunan
standard.

6
Mac
2009

0
Oleh LAUPAJUNUS

AGAIMANA anda memasak sebiji

kek? Apa perkara yang perlu diketahui? Satu daripadanya ialah

apakah ramuan-ramuan atau bahan yang
diperlukan dan tidak kurang pentingnya
ialah banyak mana bahan tersebut perlu
dimasukkan dalam acuan adunan bagi
menjadikan kek anda sedap.
Anda juga perlu membuat ukuran
mengikut saiz badan jika ingin menempah baju dan seluar untuk dipakai.
Demikian penting sukatan yang tepat
dalam kehidupan manusia. Lebih daripada itu selain sukatan, perlunya anda
menentukan is sama dengan piawaian dan bukan agak-agak dan sebagainya.
Di

Malaysia

F :v

[PG R U
terdapat satu makmal yang menentukan Akta Sistem Pengukuran Kebangsaan
ukuran dan waktu standard sebagai stan- 2007 yang mencatatkan sejarah penting
dard rujukan untuk penggunaan dalam kepada negara kerana buat kali pertama
pelbagai bidang.
setiap pengukuran kuantiti boleh diukur
Makmal Metrologi Kebangsaan (NML) dalam pelbagai bidang sama ada perdaini ditubuhkan di bawah Sirim Berhad gangan, kesihatan, keselamatan sains
dan pada 15 Februari tahun lalu, is di- dan kualiti alam sekitar yang merujuk
lantik sebagai Makmal Standard Pengu- kepada unit sistem pengukuran antarakuran Kebangsaan di bawah Akta Sistem bangsa iaitu SI.
Pengukuran Kebangsaan 2007.
Katanya lagi, ukuran yang
Metrologi bermaksud sains
berdasarkan kepada standard
pengukuran dan di bawah NML,
rujukan itu penting dalam konstandard-standard utama penguteks nasional kerana kuantitikuran kebangsaan yang diselengkuantiti boleh diukur itu hargarakan ialah jisim, panjang,
uslah dihubungkaitkan atau
masa, waktu, cahaya, rintanmempunyai pengesanan kepada
% h.gan, voltan dan standardstandard-standard pengukuran
standard
pengukuran
kebangsaan yang diselenggarabidang kimia. Standardkan oleh NML.
standard sekunder bagi
Lebih penting, penggunaanpengukuran beban, tepenggunaan unit pengukuran
ABDUL RASHID
kanan, tenaga, kapasitan, ZAINAL ABIDIN antarabangsa dan standard penkelembapan, bendalir
gukuran terkini diperlukan undan lain-lain dibantuk memudahkan perdagangan
gunkan berasaskan ke- dan menjadikan produk negara ini lebih
pada standard-standard berdaya saing di pasaran antarabangsa.
utama tersebut.
Pada masa sama kebolehkesanan racun
Menurut Pengurus
serangga di dalam produk minuman sepBesar Kanan, NML,
erti teh atau paras antibiotik pada ikan
Abdul Rashid Zainal
dan udang pada tahap bahagian per juta
Abidin, pengukuran
(ppm) atau bahagian per bilion (ppb)
yang tepat itu pentmemerlukan penghasilan bahan rujukan
ing kerana pelbagai
kimia (Certified Reference Materialbagi
faktor.
menjamin kualiti hidup peng
Paling penting kata
pg='`
"Kerajaan bergantung kepa
beliau
ialah
gunaan peralatan dan meter-meter
Penguatkuapengukuran yang tepat untuk
saan
aktiviti percukaian ke atas
sumber asli seperti air,

1 ABDUL Rashid Zainal Abidin

memeriksa pemberat standard

untuk disahkan beratnya.

MAKMAL Metrologi Kebangsaan

di Bandar Baru Salak Tinggi.
.fem......:

 NML ditubuhkan pada 1976 di

bawah Sirim.
NML berfungsi sebagai standard
rujukan dalam unit SI bagi jisim
(berat), panjang, masa, suhu, kerintangan, voltan dan ketumpatan
ketara
Terletak di Salak Tinggi, Sepang
berkeluasan 10 hektar.
Agensi dan jabatan yang sering
menggunakan khidmat NML
Kementerian Perdagangan dalam
Negeri dan Hal Ehwal PenggunaPenguatkuasaan alat-alat timbang
dan sukat
Kastam dan Eksais Dirajam Malaysia (KDRM) - Percukaian sumber
asli seperti gas dan petroleum
Polis Diraja Malaysia (PDRM) Penguatkuasaan undang-undang
had laju, cermin gelap, kandungan
alkohol dalam darah.

KERJA mengukur atau mengesahkan berat

piawai memerlukan peralatan khas.

gas, petroleum dan kayu balak;' ujarnya.

Oleh itu katanya, cara paling berkesan melindungi pengguna ialah dengan
mempunyai infrastruktur sistem pengukuran yang kukuh manakala pelabur
yang terlibat dalam sektor pembuatan
memerlukan sistem ini sebagai sokongan
teknikal kepada mereka.
Bayangkan sekiranya sistem pengukuran ini tidak tepat dan tidak ada piawaian, maka, ada kemungkinan produk eksport negara tidak diterima.
Menurut Abdul Rashid, sebarang ralat
yang wujud akibat kesilapan instrumen yang
tidak di tentukur (calibration) menyebabkan
pengukuran menjadi tidak tepat.
la akan menyebabkan produk dan
perkhidmatan yang tidak berkualiti terutama yang melibatkan kesihatan dan keselamatan.
Ini boleh berlaku jika ukuran sesuatu
proses pembuatan produk tidak menepati piawaian dan spesifikasi manakala kerajaan akan mengalami kerugian daripada
segi cukai sekiranya nilai ukuran sumber
ash yang perlu dicukai tidak tepat.
Justeru, pihaknya yang bertanggungjawab dengan ukuran standard meminta mana-mana pihak atau agensi yang
memerlukan ukuran piawaian sebagai
contoh perlu menentukur instrumen
masing-masing.
la mungkin bergantung kepada kesesuaian dan cara instrumen atau standard
tersebut digunakan iaitu sekiranya penggunaannya kritikal, is perlu dilakukan setiap 24 jam manakala standard-standard
yang stabil mungkin perlu dilakukan dalam tempoh setiap 10 tahun.
Ketika ini NML mengadakan kerjasama dengan pelbagai agensi atau makmal
seumpamanya di serata dunia seperti
United Kingdom (UK), Amerika Syarikat

BEBERAPA berat standard yang digunakan

NML.

(AS), Australia, Jepun, Jerman dan Korea

Selatan.
Bagaimanapun rujukan perlu dilakukan di Biro Antarabangsa Bagi Timbang
dan Sukat atau BIPM di Paris, Perancis
sebagai sumber rujukan piawaian ukuran
di seluruh dunia.

Abdul Rashid berkata, banyak pihak

semakin sedar mengenai keperluan ketepatan pengukuran ini terutama berkaitan
keselamatan, kesihatan dan perdagangan.
Standard-standard tersebut kata beliau
penting untuk menjamin kesejahteraan
hidup rakyat negara ini.

Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ)

- Penguatkuasaan undang-undang
cermin gelap, pelepasan asap kenderaan, ketepatan meter teksi
Jabatan Alam Sekitar (JAS) - Akta
Kualiti Alam Sekeliling
Badan-badan penyiaran- Ketepatan
waktu (jam)
Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara
(SPAN) - ketepatan meter air.
Jabatan Standard Malaysia- Makmal-makmal pengujian dan tentu
ukur di bawah skim Akreditasi
Makmal Malaysia bergantung kepada NML untuk menentu ukur
peralatan mereka.
Institusi-institusi Pengajian Tinggi
-pendedahan bidang pengukuran
kepada tenaga pengajar dan pelajar
Fungsi-fungsi utama NML
ccMenyelaras Sistem Pengukuran
Kebangsaan

ccMembangunkan dan menyelenggara standard-standard rujukan pengukuran kebangsaan,

ccMenyediakan perkhidmatan pengukuran sah untuk peralatan pengukuran yang digunakan dalam penguatkuasaan undang-undang.
cMenjalankan aktiviti-aktiviti penyelidikan dan pembangunan dalam
teknologi pengukuran
ccBekerjasama dengan organisasiorganisasi antarabangsa
ccMenawarkan latihan dan khidmat
runding kepada makmal-makmal
industri, kerajaan dan institusi pengajian tinggi.

rasa

Mac
2009

Mini hidr^
Q

OU

C Kesungguhan yang ditunjukkan oleh penduduk kampung telah menarik minat pihak
SIRIM, WAITRO dan ISESCO untuk menyumbang kepakaran teknikal serta penyelidikan
teknologi dalam usaha memajukan projek berkenaan.
Oleh NAZRUL AZIM SHARUDDIN

I (E

PERLUAN terhadap tenaga elek-

trik sememangnya tidak dapat dinafikan lagi kerana selain memberi

kemudahan, is juga dapat melancarkan
aktiviti harian masyarakat.
Bayangkan bagaimana anda dapat menyalakan lampu syiling, menggerakkan
kipas angin atau menonton televisyen
jika kediaman anda tidak dilengkapi sumher elektrik.
Selain untuk keperluan asas, tenaga
elektrik juga amat penting dalam pembangunan pelbagai industri di mana is secara tidak langsung dapat menggalakkan
lagi perkembangan ekonomi sesebuah
negara.
Bagi penduduk yang tinggal di kawasan
bandar, mereka pastinya tidak menghadapi sebarang masalah untuk mendapatkan bekalan elektrik.
Namun, untuk masyarakat di kawasan
pedalaman atau luar bandar pula, mereka mungkin tidak dapat menikmati kemudahan tersebut disebabkan keadaan
bentuk muka bumi kawasan mereka yang

PROJEK mini hidro asal yang dibangunkan

atas inisiatif penduduk kampung.

esfidetm3

PAIRIN Kitingan bersama Maximus Johnity Ongkili pada perasmian projek mini hidro
di Tambunan, Sabah baru-baru ini.

menyukarkan aktiviti pemasangan pencawang elektrik.

"Saya yakin melalui usaha ini,

is sudah pasti dapat menjadi peMelihat kepada kekangan
mangkin kepada pembangunan
tersebut, organisasi penyelidiserta kehidupan yang lebih sekan dan teknologi tempatan,
lesa kepada ahli masyarakat.
SIRIM Berhad bersama dua lagi
"Ia juga merupakan sumber
syarikat dari luar negara iaitu
tenaga yang ideal, praktikal dan
Persatuan Industri Dunia dan
ekonomi serta mampu menOrganisasi Kajian Teknologi
gurangkan impak negatif terh(WAITRO ) serta Pertubuhan
adap alam sekitar," katanya pada
Pendidikan Islam, Sains dan HAMIDJASMIN pelancaran projek tersebut di
Kebudayaan (ISESCO) telah bekerjasama Kampung Libang Laut, Tambunan, Sabah
membangunkan Projek Mini Hidro (Hy- baru-baru ini.
gen) sebagai kemudahan infrastruktur
Turut hadir ialah Menteri Sains,Tekkepada penduduk luar bandar.
nologi dan Inovasi (MOSTI), Datuk Dr
Secara asasnya, projek tersebut meru- Maximus Johnity Ongkili.
pakan salah satu sumber tenaga alternatif
Pada peringkat awal, projek berkenaan
yang berupaya menghasilkan tenaga elek- telah diselenggara atas usaha dan inisiatif
trik sehingga 40 kilowatt yang efektif dan
penduduk kampung tersebut yang diketselamat serta mampu memberi kesele- uai oleh seorang penduduk tempatan,
saan kepada penduduk.
Hamid Jasmin.
Menurut Timbalan Ketua Menteri Sabah, Datuk Seri Panglima Joseph Pairin
Kitingan, projek berkenaan mampu meningkatkan taraf hidup penduduk dari segi
pertanian dan juga pendidikan.

Kesungguhan yang ditunjukkan oleh

penduduk kampung telah menarik minat pihak SIRIM, WAITRO dan ISESCO
untuk menyumbang kepakaran teknikal
serta penyelidikan teknologi dalam usaha

Mac
2009

ALIRAN air sungai merupakan faktor penting untuk menjayakan projek mini hidro ini.

memajukan projek berkenaan.

Tambahan pula, faktor demografi Kampung Libang Laut yang terletak di kawasan
terpencil dan berada di aliran sungai amat
bersesuaian dengan matlamat projek tersebut.
Menurut Hamid, 42 tahun, beliau mendapat idea membangunkan sistem hidro
itu daripada kajian dan bacaan buku-buku
berkaitan.
"Bermula dari penghujung tahun 2003
sehingga 2004, saya mencari formula terbaik bagaimana untuk memulakan projek
ini.
"Selepas beberapa bulan, saya akhirnya
berjaya memulakan projek ini dengan kos
lebih kurang RM6,000," katanya.
Antara bahan yang digunakan adalah
seperti besi yang dibeli dengan harga murah, moto penggerak dan juga plat besi terpakai dari kenderaan.
Selain itu, beliau turut menggunakan
saluran paip air bersaiz 10 inci serta kota
gear kereta untuk tujuan mengawal kela-

KINCIR digerakkan oleh aliran sungai

yang melalui saluran paip.

juan moto.
Menerusi projek perintis itu, is mampu
membekalkan tenaga elektrik kepada 13
buah rumah secara berterusan selama 24
jam untuk menyokong fungsi perlatan
elektrik asas seperti lampu, kipas dan
juga peti ais.
Sementara itu, Presiden SIRIM Berhad,
Ir. Yahaya Ahmad berkata, menerusi projek
yang dilaksanakan pihaknya, is mempunyai
keupayaan untuk membekalkan tenaga kepada lebih kurang 40 buah rumah.

"Pelaksanaan projek ini merupakan

fasa pertama yang dilaksanakan di Kampung Libang Laut dan is akan menjadi
model kepada usaha pembangunan kampung-kampung terpencil lain pada masa
akan datang.
"Selain memperkembangkan teknologi ini, pihak SIRIM juga akan memberi
penerangan dan tunjuk ajak kepada penduduk kampung tentang cara-cara mengguna dan menyelenggara sistem ini,"
jelasnya.

Pengenalan kepada sistem ini dilihat

lebih moden kerana menggunakan rantai
untuk mengawal kelajuan moto berbanding penggunaan gear pada sistem lama.
Secara asasnya, sistem tersebut berfungsi menggunakan kincir air yang digerakkan basil daripada aliran air sungai dan is
seterusnya akan menggerakkan penjana
di dalam rumah janakuasa.
Selepas itu, panel kawalan akan bertindak mengagihkan kuasa elektrik kepada
rumah-rumah di kawasan sekitar melalui
kabel transmisi.
Dengan kuasa yang dibekalkan itu, is
bukan sahaja mampu menampung kuasa
untuk perkakas elektrik asas malah turut
boleh digunakan untuk menggerakkan
mesin.
Apa yang diharapkan, penduduk di kawasan Kampung Libang Laut dapat memanfaatkan sepenuhnya kemudahan itu
sambil memperluaskan lagi aktiviti pertanian mereka bagi meningkatkan taraf
ekonomi.

PWN
RUMAH janakuasa menempatkan peralatan seperti penjana , panel kawalan dan juga
moto penggerak.

through measurements
By NURUL ANUAR KARI
ASUREMENT are an integral
part of scientific development in all

elds, may it Whig or small'.

Being able to distinguish one thing from
another is a huge step in human innovation.
Not just being able to count or tell the
difference between two, quite similar objects, but also differentiating the most
minute difference such as volume, length,
weight and even time.
For modern day standard measurements, it all probably began with the metric system, conceived by the father of modern chemistry, Antoine-Laurent Lavoisier
and several other scientists.

This group of intellects were commissioned by Louis XVI of France to develop a

standardized system of measurements.
So began the development and wide
use of the Metre, Grave (mass), Kilogram,
Second, Ampere, Kelvin, Mole (unit), Candela, and Coulomb.
The preliminary definitions and terms
of the decimal `metre' and also the other
decimal units were formally adopted on
August 1, 1793.
Two years later on April 7, the terms
gramme' and `kilogramme' replaced the
former terms `gravet' and `grave'.
The metric system was adopted throughout France on December 10,1799, a month
after Napoleon's coup d'etat.

Metric to SI
Can you imagine not having a system

to distinguish between one amount from

another?
Sure you can count how many fingers you
have, but what about your weight or height?
So it was that the metric system that
began to be widely used helped standardized measurements in many parts of the
world, replacing traditional measurement
systems.

Not saying that other systems were incorrect but as it was, a standard system
could hasten development of trade, education and of course science.
From 1948, a study was formulated to
promote a unified, worldwide measurement system.
By 1954, it was recommended that the
international system should derive from
six base units (metre, kilogram, second,
ampere, kelvin and candela) for measuring
temperature, optical radiation, mechanical
and electromagnetic quantities.
The standard measurement was named
the International System of Units (SI) in
1960 while a seventh base unit (mole) was
added in 1971.

Global
The International System of Units (SI)
was developed from the metre-kilogramsecond (mks) system and is the modern
form of the metric system.
It is generally a system devised around
the convenience of the number ten and
is the world's most widely used system of
measurement, be it in daily commerce or
even science.

By not be a static system, SI units are created with modifiable definitions through
international agreement among nations.
This allows the system to progress and
improve its precision as human technology advances.
The SI is almost universally accepted
now, except for a few (notably the United
States) that have opted to continue using
customary units, metric unit and other
non-SI units, some along with the SI.
The SI consists of seven base units, derived units and prefixes. The base units
represent different types of physical quantities, and from which other unit are derived.

SI base units
Name
metre
kilogram

Symbol
m
kg

Quantity
length
mass
time
electric
current

second

ampere

kelvin

thermodynamic temperature

candela

cd

mole

mol

luminous
intensity
amount
of substance

A prefix is used in multiplication of

the original unit, in integer powers of
ten.
This helps simplify an otherwise
quite confusing way of distinguishing
different measurements of the same
thing.
For example, one kilogram (1 kg)
is equal to 1,000 grams (g), one gram
(1 g) is equal to 1,000 miligram (mg),
and one miligram (1 mg) is equal to
1,000 microgram.

The prefix enables us to distinguish

a millionth of a kilogram (1 kg) as one
miligram or 1,000 microgram, and
not as a `microkilogram'.

deca

Name
Symbol
Factor

hect kilo mega giga tera peta

da

10'

10

10'

10"

10'

101'

deci

centi

milli micro

10'

10'

10`

10y

1012

10

exa

zetta

yotta

101i

10IS

10'1

10 '1

Subdivisions
Name
Symbol
Factor

100 101

Daily lives
Although the development of the metric and SI systems for the past 200 years
have helped improve precision and improvement, it can also be used alongside
other systems.

Being a flexible and non-static system,

the SI can be combined with daily non-SI
base units such as metre, kilogram, second,
ampere, kelvin, mole, and candela.
This prevents limitations to non-SI units
usage such as:
Time - minute (min), hour (h), day (d)
Temperature scale - celcius (kelvin is
rarely use in daily life)
Electric energy billing - kilowatt-hours

nano Pico femto atto zepto yocto

f
1015

a
10's

z
1021

y
10'4

(not megajoules)
Distance and speed - nautical mile and
knot (nautical mile per hour), I International nautical mile equals to 1,852
metres
Astronomical distances - astronomical units, parsecs, and light-years (not
petametres), a light-year is about 9.461
petametres (Pm) or 9,461 trilion metres
(9,461 bilion kilometres)
Blood glucose measurements - milligrams per decilitre (mg/dL) in the United States, while Canada, Australia, New
Zealand, Oceania and Europe use the
standard millimole per litre (mmol/L)
or mM (millimolar)

MEASURING blood pressure and glucose

level can help determine your state of
health.

Blood pressure - milimeter mercury

(mmHg) instead of Pa
No matter the system used, measurements surely play a big part in our daily
lives and even development of science.
Books, computers, cars, houses and just
about anything produced or built has it
measurements. Without it, your life would
probably be filled with things too big, too
small or just ridiculously formed.
The numbers and prefixes may give
you headaches, sometimes. But know that
everything in the world, including we human, have its shapes and sizes.
Size up yourself and get to know your
units correctly.

WEIGHT and volume measurements are essential in daily life and science.

esti htmy

atform terbaik untuk

19

]a 0 [do

Oleh NAZRUL AZIM SHARUDDIN

Gambar IZHAM JAAFAR

S ELAMA ini kita mungkin teruja melihat

keupayaan serta kebolehan pelbagai jenis
robot beraksi dan mampu menjalankan
HEZLE HELAN

C Bagi senario
di Malaysia pula,
sebenarnya terdapat ramai individu
yang cenderung
dan berminat untuk
mendalami bidang
tersebut terutama di
kalangan remaja.

esfi

mg

bermacam-macam tugas sama seperti manusia.

Menyaksikan sesuatu yang cukup unik An

tentunya membuatkan kita tertanya-tanya
apakah mekanisme yang diimplementasikan
di sebalik teknologi robotik tersebut.
Jika diteliti dari segi pembangunan bidang
berkenaan,Jepun merupakan antara negara
yang banyak meneroka dan mempeloporinya
melalui pengenalan robot dengan pelbagai
fungsi menarik.
Antaranya adalah seperti robot untuk
melaksanakan kerja-kerja rumah, menyelenggara bangunan, memasak, mengurut dan sebagainya.
Bagi senario di Malaysia pula, sebenarnya
terdapat ramai individu yang cenderung dan
berminat untuk mendalami bidang tersebut
terutama di kalangan remaja.

D
Namun, disebabkan kurangnya saluran atau
platform yang ditawarkan, maka minat tersebut dilihat seakan sukar untuk direalisasikan.
Dalam usaha mencari lebih banyak peluang agar penggemar robot dapat meluaskan
pengetahuan mereka, pelbagai inisiatif telah
dijalankan oleh banyak organisasi dan juga
syarikat tempatan.
Salah satu daripadanya adalah menerusi
penganjuran acara Robofair 2009 yang diadakan pada Februari lepas bertempat di Mutiara
Damansara, Kuala Lumpur.

Acara yang dikelolakan oleh sebuah syarikat

produksi, Imagika Sdn. Bhd. itu menyediakan
banyak program berkaitan dunia robotik seperti seminar pendidikan robotik, demonstrasi
robot, bengkel, pertunjukan animasi 3D serta
pelancaran pengambaran filem sains fiksyen,
CEI yang bakal diarahkan oleh pengarah
terkenal, Aziz M. Osman.
Selain itu, terdapat juga aktiviti penjualan
robot permainan yang dikenali sebagai Robopet dengan tawaran pakej harga menarik bagi
memberi peluang kepada orang ramai mencuba dan mempelajari teknik memasang robot.

Menurut Pengarah Urusan Imagika

Sdn. Bhd., Hezle Helan, penganjuran
acara tersebut memberi fokus kepada
pengisian yang bertemakan robotik sepenuhnya.
"Imagika telah menghasilkan beberapa ciptaan robotik dan acara ini merupakan saluran terbaik untuk mempamerkan hasilnya," katanya pada pelancaran
Robofair 2009 di Kuala Lumpur barubaru ini.
Turut menarik perhatian apabila pengunjung berpeluang mendaftar sebagai
ahli Kelab Kaki Robot Malaysia bagi
membolehkan mereka menyertai aktiviti-aktiviti anjuran kelab tersebut.
Sementara itu, Naib Setiausaha Agung
Kelab Kaki Robot Malaysia, Nursuraya
Hussain, berkata, aktiviti kelab tersebut
lebih menjurus kepada pendedahan dari
sudut pendidikan sains, kejuruteraan,
kreativiti, imaginasi serta kepintaran
inovasi.

"Kelab ini turut menganjurkan kegiatan bulanan dan mingguan seperti bengkel mencipta robot dan menghasilkan
robot daripada bahan terbuang.
"Setakat ini, kami telah berjaya mengumpulkan lebih 1,000 ahli daripada
kalangan kanak-kanak berusia bawah 10
tahun sehinggalah kepada pelajar universiti dan juga profesor," jelasnya.
Mengenai kelab tersebut, is telah di-

tubuhkan sejak 1 November tahun lalu

dengan menyasarkan penyertaan ahli
dari pelbagai peringkat umur dan juga
lapisan masyarakat.
Ahli jawatankuasa kelab berkenaan
dipilih menerusi mesyuarat agung yang
dijalankan dan kebanyakan mereka terdiri daripada pelajarpelajar institusi pengajian tinggi (IPT) awam
dan swasta.

Dalam usaha menggalak dan menanam

minat golongan remaja mengenai bidang
robotik, kelab tersebut
turut
mengadakan
promosi Berta pameran di universiti dan

sekolah-sekolah.
"Sambutan yang diterima cukup
menggalakkan sehingga ada pihak sekolah yang meminta kami datang mengendalikan bengkel robot dan seterusnya
mewujudkan kelab robotik di sekolah
mereka," katanya.
Penerimaan itu merupakan satu permulaan yang baik dalam era globalisasi
kerana aktiviti robotik kini bukan sahaja
lagi dijalankan sebagai hobi tetapi telah
diaplikasikan secara meluas dalam banyak industri.
Untuk jangkamasa sehingga Mei depan, penyertaan kelab tersebut adalah
percuma dan selepas itu yuran sebanyak
RM25 setahun akan dikenakan.
Mereka yang berminat boleh melayari
laman wwwlcikirobot. coin

estia(qtm^

Tek nologi
menentukan ket u lenan logam
T

EKNOLOGI nuklear telah sekian

lama memberi pengertian negatif

kerana sering dikaitkan dengan bidang persenjataan dan bom.
Meskipun kesedaran telah timbul
bahawa teknologi nuklear khususnya
berkaitan dengan sinaran telah banyak
dimanfaatkan dalam beberapa sektor Berta perkhidmatan seperti hospital dalam
diagnosis penyakit seperti sinar X dan
nyahkuman (pensterilan).
Selain itu, teknologi nuklear juga merangkumi apa yang dipanggil analisis ujian tanpa musnah (DDT) iaitu ujian yang

tidak merosakkan bahan yang diuji.

Antara yang menarik dalam DDT ialah
menentukan atau menguji ketulenan logam dan ini penting terutama bagi yang
ingin mengesahkan sejauhmana emas
tersebut tulen atau sebaliknya.
Di negara ini, Agensi Nuklear Malaysia
(Nuklear Malaysia), memiliki teknologi
tersebut dikenali sebagai EDXRF .
Prinsip kaedah EDXRF ialah apabila
sinaran X yang dihasilkan sama ada dari
tiub sinar X atau pun radioisotop dipancarkan kepada barang emas, satu proses
penyerapan akan berlaku kepada zarah
emas.

Apa yang berlaku ialah sinar X bertenaga tinggi mampu untuk menyebabkan pengionan kepada atom-atom logam
tersebut dan teruja atau terion elektron
terkeluar daripada orbit atau petala atom
logam.
Ini menjadikan atom logam tidak stabil ini akan cuba mencapai kestabilan
dengan digantikan oleh elektron daripada petala terawal.
Semasa perpindahan inilah foton dipancarkan dalam bentuk tenaga dikenali
sebagai sinar X K bagi elektron yang dibebaskan orbit K, sinar X L bagi orbit L dan
seterusnya dan menghasilkan spektrum.
Oleh kerana perubahan yang membawa penghasilan spektrum ini tidal dapat dikesan dengan mata kasar maka alat
pengesan digunakan.
Spektrum yang dikesan itu dinilai
menerusi graf dan membandingkannya

CONTOH logam piawai.

dengan spektrum yang dihasilkan oleh

logam tulen sebagai piawai.
Alat yang digunakan ialah Silikon litihium iaitu pengesan tenaga yang dihasilkan dalam proses akhirnya dan nampak
satu spektrum besar.
Spektrum inilah menentukan ketulenan emas tersebut.
Teknologi tersebut bukan sahaja memberi faedah kepada industri logam tetapi
yang is menarik perhatian lcepada pengusaha kedai emas dan pemilik barang kemas untuk menguji ketulenan barangan
mereka.
Sebelum ini, kaedah menguji ketulenan
11

Result shows that it is a',16 stainless steel

with no platinum

PUNCAK spektrum dapat menentukan jenis- RAJAH menunjukkan besi tahan karat yag disahkan tanpa campuran platinum.
jenis logam tulen untuk perbandingan.

15
Mac
2009

emas digunakan kaedah tradisional seperti fire assay tetapi is boleh merosakkan
barang kemas kerana perlu dicairkan terlebih dahulu.
Sebaliknya, kemajuan dalam kaedah
penentuan ketulenan emas menggunakan teknik EDXRF yang yang diperkenalkan pada awal tahun 90-an dahulu.

INSTRUMEN menguji ketulenan logam.

Info
Spektrometer yang canggih boleh
mempelbagaikan kegunaannya Berta memberikan analisis yang lebih
tepat.
la adalah hasil dari perkembangan
didalam bidang sains dan teknologi
khususnya didalam teknologi elektronik.
Antara banyak teknik analisis yang
digunakan hari ini kaedah sinar X
khususnya pendarflour sinar X berserakan tenaga (EDXRF) nampaknya lebih menonjol dan menarik
sebagai kaedah pengujian ketulenan emas secara tanpa musnah
dan yang paling berpontensi untuk
digunakan sebagai kaedah alternatif
kepada fire assay.

Barangan emas yang hendak ditentukan ketulenannya hanya perlu

diletakkan terus ke tempat yang
disediakan tanpa perlu dipotong
atau kerat terlebih dahulu.
Nilai ketulenan akan diperolehi
dalam masa satu atau hingga dua
minit selepas itu.

bukan sahaja tidak merosakkan logam

tersebut tetapi juga hasil keputusan lebih
pantas dan tepat diperoleh.
Kemajuan didalam teknik EDXRF kini
adalah untuk mempertingkatkan ketepatan analisisnya bukan sahaja setanding,
malah lebih baik dari kaedah fire assay.

Sebelum ini terdapat dua kaedah yang

biasa digunakan menentukan ketulenan
secara tradisional iaitu kaedah touch stone
merupakan satu kaedah yang lazim digunakan dikebanyakkan kedai emas dan
pajak gadai.
Penentuan dibuat dengan menghiris
barang emas tersebut kepada satu batu
khas untuk menghasilkan serbuk emas
Asid komersial kemudiannya dititiskan
kepada serbuk emas tersebut dan penentuan kandungan emas ditentukan dengan membanding warna yang dihasilkan
melalui pandangan mata dengan warna
larutan emas standard.
Penggunaan kaedah touch stone ini
walaupun cepat dan murah namun is
hanya dapat membezakan kandungan
emas yang besar seperti di antara emas
916 dan emas 875 tetapi kurang tepat jika
kita hendak membezakan kandungan
emas 916 dan emas 910.
Kaedah penentuan tradisional yang lebih tepat ialah secara fire assay yang telah
digunakan semenjak kurun ke 16 lagi.
la berdasarkan kepada berat emas asal
berbanding dengan berat emas tulen
yang telah melalui pelarutan logam-logam sekutunya.
Justeru itu penggunaan teknologi baru
ini dianggap lebih baik patah lagi is juga
mempunyai kelebihan lain iaitu mampu
melakar peta taburan ketulenan emas
pada keseluruhan barangan kemas tersebut bersama dengan gambar yang boleh
dibesarkan sehingga 50 kali
ganda.
Justeru, menerusi kaedah
ini, unsur-unsur yang terdapat di dalam sesuatu barang
boleh ditentukan melalui
tenaga sinaran X yang dihasilkan seperti mana cap
jari boleh menentukan identiti kita.
Satu aspek penting dalam
industri ini ialah perundangan dan bagaimana kerajaan
khususnya Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan
Hal Ehwal Pengguna bertanggungjawab
mengenai
masalah pengguna berkaitan
dengan harga dan kandungan
emas dalam barangan emas
yang dijual di negara ini.
Begitu juga amalan sistemsistem perniagaan barangan
emas yang berbeza telah diwujudkan mengikut bangsa.

Info
Undang-Undang Baru Bagi
Perniagaan Emas
Bagi menyelesaikan masalah itu, satu
undang-undang subsidari di bawah Akta
Perihal Dagangan 1972 telah digubal bagi
memperkemaskan perniagaan barangan
emas di Malaysia.
la dikenali sebagai Peraturan-Peraturan
Perihal Dagangan (Artikel-Artikel Yang
Dibuat Daripada Logam Berharga). Undang-undang ini telah diwartakan pada
I Ogos 1994 dan berkuatkuasa mulai 1
Ogos 1995.

Tujuan mengwujudkan undang-undang ini ialah :

a) Untuk melindungi para pembeli
atau sesiapa yang berminat dengan menyediakan jaminan yang berkaitan dengan standard produk tersebut;
b) Untuk menambahkan keyakinan
pembeli menerusi kualiti produk tempatan bagi barangan emas, perak dan platinum; dan
c) Untuk memperkenalkan kepada
umum akan pertumbuhan dan pembangunan industri penghasilan emas, perak
dan platinum.
Undanb undang ini juga membuat peraturan bahawa setiap mereka yang terlibat dalam industri ini hendaklah mengikut standard yang telah ditetapkan oleh
kerajaan.
Karat (K) merupakan satu unit lama
yang digunakan untuk menunjukkan tahap ketulenan
emas
bagi
suatu barang.
Pelaksanaan undangundang
ini
telah menyeragamkan unit
mi
kepada
unit standard
antarabangsa
bahagian seribu atau part
per thousand
(ppt)

MENGUJI
ketulenan
logam dengan
instrumen
khas yang
menggunakan
teknologi
sinar X.

estl

16
Mac
2009

Pembangunan ekonomi berasaskan S&T

j EPAKARAN dan pengalaman

beliau dalam polisi dan strategi

pembangunan rains dan teknologi
untuk industri menjadikan pengalaman
anak jati Perak, Datuk Dr Ahmed Tasir
Lope Pihie ini menarik untuk dikongsi.
Berikut beberapa perkara penting yang beliau kongsi dengan wartawan LAUPAJUNUS
di pejabatnya di Perbadanan Herba Malaysia
(MHC) Kuala Lumpur, baru-baru ini.

Apakah bidang penyelidikan dan

kepakaran Datuk?
DR. AHMED TASIR: Saya terlibat dalam bidang multi disiplin. Pada awalnya
saya terlibat dengan pertanian. selain itu,
saya juga terlibat dengan bidang kejuruteraan dan ekonomi.

Kepakaran saya lebih kepada polisi dan

strategi pembangunan teknologi dan industri.
Apakah keistimewaan atau kelebihan
bidang tersebut?
DR. AHMED TASIR: Saya guna kepakaran saya dari dulu hingga sekarang untuk mewujudkan satu polisi yang mana
teknologi digunakan untuk pembangunan industri.

Saya bukan saintis yang memakai baju

makmal (labcoat) dan bukan pegawai
tadbir dan diplomatik (PTD). Saya hanya
menggabungkan teknologi-teknologi untuk pembangunan industri.
Saya terlibat dengan ketiga-tiga komponen penting iaitu universiti, korporat
dan juga kerajaan. Ini kerana, saya juga
pernah terlibat dengan pelbagai jawatan
kuasa termasuk di bawah Unit Perancang
Ekonomi, Jabatan Perdana Menteri (JPM),
dan menjadi penasihat sains di Pejabat
Perdana Menteri.

Ketika ini pun saya terlibat dengan pelbagai industri seperti aeroangkasa, bioteknologi dan telekomunikasi.
Secara ringkasnya apakah pengalaman yang Datuk boleh kongsi dalam
pembangunan bidang sains di negara
ini?
DR. AHMED "TASIR: Pengalaman saya
dalam bidang sains (macam orang lain
juga)., kena mengambil subjek sains, serta
belajar aspek teknikal dan lulus peperiksaan.

Di peringkat sarjana, saya masih di da-

estiadtmg

17
Mac
2009

lam bidang sains tulen dan di peringkat doktor falsafah saya menceburi multi disiplin
melibatkan perkembangan dan pertumbuhan ekonomi dan pembangunan industri.
Saya berpendapat, pembangunan ekonomi
perlu berasaskan sains dan teknologi. Saya
mengambil Ph.D pada 1990an dan telah
menceburi apa yang kita kenali hari ini sebagai ekonomi berasaskan pengetahuan
(knowledge economy). Sebagai contoh, setiap pembangunan perlu berasaskan kepada
sains dan teknologi. Kalau berasaskan kepada buruh, ada masalah akan berlaku iaitu
persaingan dengan negara-negara lain termasuk China dan Vietnam sebagai contoh.
Apakah pelaksanaannya sekarang berada pada landasan?
DR. AHMED TASIR: Berlaku sedikit
kepincangan kerana meskipun dasarnya
dan strategi sudah elok, pelaksanaannya
perlu dibaiki. Kita sudah ada infrastruktur,
sistem, latihan teknikal yang elok dengan
pelbagai institusi seperti universiti dan
kolej tetapi berlaku masalah apabila industri tidak berkembang dengan cara yang
menjana pekerjaan.

Kebanyakannya mahu mengurangkan

risiko, tidak mahu mengutamakan teknologi dan nilai pelaburan rendah. Oleh itu,
mereka tidak mementingkan tenaga pakar
dan hanya mengimport pekerja tidak mahir untuk melaksanakan kerja-kerja buruh.
Oleh itu, apa jadi dengan graduan kita yang

Datuk Dr. Ahmad Tasir

Lope Pihie FASc.
Asa]: Perak
Tarikh lahir : 20 Mac 1951

Kelayakan akadeniik
Doktor Falsafah (Ph.D) Polisi Sains
dan Teknologi, Universiti Manchester,
United Kingdom 1990
Ijazah Sarjana (Teknologi Benih) Universiti Edinburgh, Scotlnd (UK) 1979
Ijazah Sarjana Muda Sains Pertanian
(Kepujian) Universiti Malaya 1976

memerlukan
pekerjaan
mahir ini? Peluang pekerjaan graduan ini akan
semakin sempit kerana
tidak mungkin mereka
mahu diambil bekerja
untuk tugasan buruh.
Bagaimana pendekatan yang sesuai?
DR. AHMED TASIR:
Jika keadaan terus berlaku, dimanakan gra-

duan ini akan berkhidmat dan bagaimana

kepakaran mereka diDR. Ahmad Tasirmenunju1T
manfaatkan?. Terdapat
di MHC , Kuala Lumpur baru - baru ini.
syarikat yang menggunakan teknologi tinggi
yang boleh menjana
pekerjaan kepada graduan ini tetapi jumApakah lagi halangan yang berlaku?
lahnya sedikit sangat.
DR. AHMED TASIR: Saya ini menyOleh itu perlu kepada penubuhan
syarikat berteknologi tinggi dan usaha entuh sedikit mengenai pendemokrasian
pembangunan sains dan teknologi untuk
ini sudah pun dirintis oleh kerajaan. Saya
industri. Kerap berlaku apabila kepimpimemberi contoh dalam bidang biotenan berubah di peringkat universiti misknologi kerajaan menubuhkan Innobioalnya, maka fokus berubah, Apa yang
logics manakala dalam aeroangkasa ada
Composite Technology Research Malay- dirancang oleh orang terdahulu akan disia (CTRM) yang membangunkan kom- ubah oleh mereka yang mengambil alih.
Oleh itu pembangunan terencat kerana
ponen pesawat. Syarikat-syarikat seperti
ini mampu menjana pertumbuhan den- kita tidak mempunyai banyak masa dan
modal untuk mengubah banyak benda.
gan mengembangkan potensi teknologi
Adakah kita perlu mengubahnya waldan menjana pekerjaan.
hal dalam satu-satu jabatan ada tiga empat
kerat orang sahaja? Ini akan membazirkan
masa dan wang.
Jawatan
Satu lagi ialah kecenderungan kita
membangunkan sesuatu bidang atau sub Pengerusi Eksekutif, Perbadanan Herbidang yang kita tidak mempunyai kepakaran dan mengambil masa.
ba Malaysia (MHC)
Sebagai contoh apabila kita mem Pengarah BSN Venture Capital
bangunkan teknologi dan institusi atau
Pengarah Innobiologics (M) Sdn Bhd
syarikat besar seperti Innobiologics, Fel Pengarah Inno Bio Ventures Sdn Bhd
da, CTRM, syarikat-syarikat kecil cuba
Pengerusi Eksekutif Herbal Valley
berbincang dengan big boys ini untuk meCorporation
nyokong bidang yang mereka telah miliki.
Penasihat Korporat. Nagoya Plastic InTidak perlu kita membuka (beralih) bidustry Sdn Bhd
dang lain yang akhirnya tidak membawa
Profesor Adjung, Universiti Tun Huskita ke mana dan hilang daya saing.
sein Onn, Batu Pahat Johor
Apakah pengalaman paling tidak dapat dilupakan atau yang menyeronokkan sepanjang menjadi saintis?

Jawatan yang pernah

di sandang

DR. AHMED TAS1 R: Pengalaman yang

tidak dapat saya lupakan ialah semasa
merangka dan merumuskan blue print in-

Presiden merangkap Ketua Pegawai

Eksekutif Kumpulan Industri-Kerajaan Bagi Teknologi Tinggi Malaysia
(MIGHT)

dustri aeroangkasa kita yang mana banyak

negara seperti China dan Jepun mengajak
bersama-sama menyertai mereka dalam
pembangunan industri berkenan. Begitu
juga negara-negara Islam yang tertarik
dengan bidang yang kita ingin ceburi itu.
Akhirnya kita tetapkan fokus kepada bidang penyenggaraan, pembaikan dan baik
pulih (MRO), pembangunan komponen,
avionik (sistem pesawat) dan sumber manusia. Keputusan kita jelas, kita tidak bertujuan untuk membangunkan pesawat
dan is tepat untuk negara kita.

Keahlian Dalam Jawatankuasa Utama

Kerjasama Glonal Dalam Inovasi
(GCI)
Ahli Jawatankuasa 1 Jj -1, Sariona
Muda Kejuruteraan (Pembuatan),
Universiti Teknologi Malaysia (UTM).
Ahli Panel Penasihat Penyelidikan
dan Pembangunan (R&D) Universiti
Kebanbsaan Mal- 9sia (UKM)

Lembaga Penasihat Universiti Antarabangsa Malaysia-Jepun (MJUC)

menggunakan ul ^'r
meramal gem pa buh
ATU kejadian gempa bumi yang
dahsyat di Taiwan pada tahun
S 2006 telah meragut nyawa dua
orang dan mencederakan 42 yang lain
akibat tiga buah bangunan runtuh.
Bencana ini merisaukan negaranegara yang berjiran dengan Taiwan,
khususnya China.
Justeru, China menggunakan sistem
meramal gempa bumi dengan meramal kelakuan ular selepas gempa bumi
yang melanda Taiwan.

of kepada gempa bumi.

Ular boleh mengesan gempa bumi
pada jarak 120 kilometer (km) tiga
hingga lima hari sebelum kejadian
dengan berkelakuan aneh.
Pakar di agensi berkenaan me- ,., Apabila gemp a bumi akan berlaku,
mantau ular di ladang ular tempatan ular akan keluar dari sarangnya walaumenggunakan kamera video yang pun sernasa musirn dingin.
disambungkan kepada Internet jalur
Jika gempa bumi berkenaan belebar selama 24 jam sehari.
sar, ular akan menghempaskan diri
Pengarahnya Jiang Weisong berkata, ke dinding seperti mahu melepaskan
antara semua haiwan, ular amat sensi- diri.
Biro Gempa Bumi Nanning di
Guangxi, selatan China membangunkan sistem yang menggunakan kombinasi naluri semulajadi dan teknologi
moden.

Bolehkah manusia merentasi masa?

l^lror rr is I

^^ ^^lt
t? SIB

tlO ^^^l
fofn
fj a 1?"ado
o
t/'
C
V tao It foI

4 Tf'IFO
SUDAH tentu ramai yang telah menonton filem `Back to the Future' yang popular pada 1980-an mengenai perjalanan
merentasi masa.
Walaupun ada kemungkinan is berlaku tetapi akan berkaitan dengan hak
kemanusiaan sama seperti masalah peng-

esti

m3

klonan.
Cuba ambil contoh, anda gagal peperiksaan dan kembali ke masa silam lalu menduduki peperiksaan semula.
Sudah tentu anda akan berjaya dengan
cemerlang dan ini adalah suatu penipuan.

Perkara ini jika dilihat dengan teliti ada

kebaikan dan keburukannya.
Jika anda membunuh seseorang dan
jika berkesempatan ke masa silam tentu
saja anda tidak mahu melakukan pembunuhan, ini sudah tentu sesuatu yang
baik.
Selama ini merentasi masa merupakan
tema bagi kebanyakan novel sains fiksyen.
Ada di antaranya merupakan fakta sebenar, misalnya merentasi masa.
Teori relativiti ahli fizik terkenal Albert
Einstein meramalkan seorang pemerhati bergerak relatif dengan Bumi boleh
melompat ke masa depan Bumi clan kesannya telah disahkan menggunakan jam
atom.
Kembali semula ke masa lalu bukanlah
sesuatu yang mudah.
Teori relativiti tidak dapat dikaitkan
dengan kembali ke masa lalu tetapi semua senario memerlukan keadaan yang
sangat eksklusi
Salah satu cara untuk kembali ke masa
lalu adalah menggunakan lubang cacing
di angkasa.
Saintis secara teori meramalkan terowong berkenaan mungkin wujud.
Jika is benar, is mungkin mesin merentasi masa dan boleh pergi bukan ke mana
saja tetapi ke masa bila - silam atau akan
datang.

19
Mac
2009

Bagaimana haiwan melihat warna?

ANJING, kucing, tikus dan arnab tidak
boleh membezakan warna.
Haiwan ini biasanya hanya boleh melihat warna kelabu, beberapa warna biru
dan kuning.
Sebenarnya lembu juga buta warna,
haiwan ini tidak menyerang warna merah tetapi kain bergerak yang dipegang
oleh matador.
Tetapi ada juga haiwan yang mempunyai penglihatan yang baik seperti monyet, tupai, burung, serangga dan ikan.
Haiwan ini boleh melihat pelbagai jenis
warna walaupun tidak sebaik manusia.
Saintis berkata penglihatan yang baik
dapat membantu haiwan mencari makanan di tanah atau di air.
Haiwan di daratan boleh membantu
membezakan antara buahan ranum atau
masih muda.
Warna juga boleh menjadikan haiwan
lebih tertarik antara satu sama lain semasa musim mengawan.
Keupayaan membezakan warna membantu haiwan mengenalpasti mangsa.

Mengapa bas sekolah

bP

eo^)

0)

DI negara ini hampir semua bas sekolah berwarna kuning pinang masak.
Biasanya manusia lebih cepat tertarik kepada warna-warna terang seperti kuning atau warna yang sekelu-

C)

arga dengannya.
Pada satu-satu masa walaupun, anda
melihat kehadapan, anda boleh melihat objek kuning di sebelah - lebih cepat berbanding warna merah.

BAS SEKOLAH

Saintis menggambarkan perkara

berkenaan sebagai penglihatan periferal lateral mengesan warna kuning
1.24 kali lebih cepat berbanding warna
merah.
Kebanyakan saintis menyatakan warna seperti kuning atau hijau pucuk pisang
lebih senang dilihat dalam
cahaya samar berbanding
warna merah.
Semasa kabus atau jerebu, pemandu masih boleh
melihat kereta berwarna
kuning berbanding dengan kenderaan lain.
Bukan saja bas
sekolah tetapi banyak
kenderaan
berat berwarna kuning bagi memudahkan pengguna
mengelaknya
dengan cepat.

esfiaafmg

C 4

r is r4VP f n7r ,'. r

l7i

pn

hilij Apr ,afi pp uVp . 1}p_;my

.1.

Nape l i p i p k E l p (d Ins hbO rel }'[ inel npt~ppm p ripGi in'nY n

6 Dial .t it ^r
a...

mpasp^p 1! ^nv_,i^p o pant -fir,,{ acl a rani

t le .r..;tlap nnu, 'I^e7 ^r^ n_

.p;; ^r

-5i p nan inp . hil

?E

.ioPp F

or^io^_ r Poor
ilnawk,'jen

rr, l.

Mina,; l'pouim '

pa

o_

WSWr
. ee_innaudn f
^4 nnr ipp pp^n .tai gk a
pi pnp ^(

pin;>, ^: iiiaf<<,

SEBUT sahaja ikan, kita pastinya membayangkan kumpulan haiwan tersebut hidup di
dalam air sama ada air masin,
payau atau air tawar dan bernafas melalui insang.

la sebenarnya tergolong
sebagai benda hidup yang
mempunyai tulang belakang,
bersisik, berlendir, menggunakan sirip untuk bergerak,
berdarah sejuk dan membiak
secara bertelur.
Secara keseluruhannya, terdapat lebih 27,000 spesies ikan
di seluruh dunia yang is boleh
dibahagikan kepada tiga kat-

I egori utama.
Kategori tersebut adalah
ikan yang bertulang keras,
bertulang rawan dan juga
ikan yang tidak mempunyai
rahang.
Selain dijadikan hidangan
lazat untuk membuka selera,
terdapat juga beberapa species
ikan yang cantik boleh dibela
sebagai perhiasan.

Kelajuan cahaya boleh diperlahankan

SEJAK sekian lama teori fizik diperkenalkan,
is menyatakan bahawa cahaya bergerak secara
malar pada kelajuan 300,000 kilometer sesaat
dalam keadaan vakum.
Kelebihan tersebut telah menjadikannya
sangat relevan untuk digunakan dalam bidang komunikasi terutama komunikasi tanpa
wayar.
Ketika di sekolah, kita pernah mempelajari
tentang pembiasan cahaya oleh alat yang dinamakan prisma bagi menghasilkan beberapa spektrum cahaya.
Sebenarnya, fenomena tersebut berlaku
adalah kerana kelajuan cahaya telah diperlahankan menerusi satu nisbah yang dikenali
sebagai indeks pembiasan bahan.
Bagi membolehkan keadaan itu berlaku,
pengantara yang digunakan mestilah lebih
tumpat daripada cahaya seperti air dan juga
kaca.

21

Keunikan anggota badan zirafah

ZIRAFAH atau nama saintifiknya Gi- ratnya.

Fungsi
kesihatan pada
bawang merah
MUNGKIN kita tidak pernah mengetahui bahawa bawang merah yang ser4
ing digunakan sebagai bahan mentah
masakan sebenarnya mempunyai khaslat yang sangat banyak untuk tujuan
kesihatan manusia.

Antara khasiat tersebut adalah se erti vitamin C, potasium, serat, acid follk, kalsium, zat besi dan jugs protein.
Menerusi beberapa penyelidikan
yang telah dijalankan, bawang merah
juga dikatakan mampu mengurangkan risiko kanser, penyakit jantung,
kencingg manis dan juga sebagai agen
anti bakteria.
Kerap memakan bawang merah
akan meningkat kandungan phenolic
dalam badan untuk tujuan menghindar dan membunuh set kanser.
Apa yang paling menarik, pengambilannya juga dapat membantu otak
berfungsi dengan balk dan seterusnya menguranggkan risiko penyakit
nyanyuk atau Alzheimer.

raffa eamelopardalis merupakan species

haiwan darat yang paling tinggi dengan
ketinggian maksimum mencapai sehingga 5.5 meter dengan begat 900 kilogram
(kg)
Haiwan
mamalia
tersebut mempunyai
eiri anggota badan jA 0yang unik seperti
ener dan
^,
lidah yang
panjang

memu-

^,-Ox^/

US

dahkannya mencapai
daun di VrI- % WIF
puneak
1
%V
, '6
074
"0 %
%'
pokok.
Selain r ';fir
itu,
kaki
hadapan
"^
zirafah ada- .,,
lah lebih panJan darippada *.
`
kaki belakang1
nya seta mempunyai
tapak
yang besar untuk
menampung be-

Tompok pada bahagian badannya

Pula sangat berfungsi terutama kepada
anak zirafah sebagai penyamaran untuk
mengelakkan daripada diserang oleh haiwan pemangsa
Berat jantungnya yang mencecah sehingga 10 kilogram (kg) perlu menghasilkan tekanan darah sehingga sate kali
Banda lebih tin--gi daripada tekanan
normal bagi memastikan
bekalan darah sampai
kepada otak.

22
Mac
2009

science facts

oint of water
Compiled by KHAIRUNNISA SULAIMAN

IN industry, the development and application of standards make it possible

to manufacture a large volume of interchangeable parts.
Standardization may focus on engineering standards, such as properties
of materials, fits tolerances, and drafting practices' or on product standards,
which detail the attributes of manufactured items and are embodied in formulas descriptions, drawings or models.
Adoption of standards makes it easier
for firms to communicate with their
suppliers.
Standards are also used within industries to prevent conflict and duplication
of effort.
Governmental departments, trade
associations, and technical associations
help to set standards within industries.

esfiaotmg

EMPERATURE is a physical

quantity which gives us an idea

of how hot or cold an object is.
The temperature of an object depends on how fast the atoms and molecules which make up the object can
shake, or oscillate.
As an object is cooled, the oscillations of its atoms and molecules slow
down.
For example, as water cools, the slowing oscillations of the molecules allow
the water to freeze into ice.
The temperature which corresponds
to this point is called freezing point of
water. Note that the oscillations never
come to a complete stop, even at absolute zero.
There are three temperature scales.
Most people are familiar with either
the Fahrenheit or the Celsius scales,
with temperatures measured in degrees Fahrenheit (F) or degrees Celsius
(C) respectively.
On the Fahrenheit scale, water freezes at a temperature of 32 Fahrenheit
and boils at 212 Fahrenheit.
Absolute zero on this scale is not at
0 Fahrenheit, but rather at -459 Fahrenheit.
The Celsius scale sets the freezing
point of water at 0 Celsius and the
boiling point at 100 Celsius. On the
Celsius scale, absolute zero corresponds
to a temperature of -273 Celsius.

23
Mac
2009

What is measurement

for weight?
THE gravitational weight of a body is the force with which the
Earth attracts the body.
This force is proportional to the body's mass and depends
on the location.
The distance from the surface to the centre of the Earth decreases at higher latitudes and because the centrifugal force of
the Earth's rotation is greatest at the Equator this causes the
observed weight of a body to be smallest at the Equator and
largest at the poles.
The difference is sizable, about 1.5 part in 300.
At a given location, the weight of a body is highest at the
surface of the Earth.
Weight is measured by several procedures.

NyNff^2 009

ACCREDITA-'

TION is a process
in which certification
of competency, authority, or
credibility is presented.
Organizations that issue credentials or
certify third parties against on official standards are themselves formally accredited
by accreditation bodies; hence they are
sometimes known as "accredited certifica-

tion bodies".
The accreditation certification
process ensures that their certification practices are acceptable, typically
meaning that they are competent to test
and certify third parties, behave ethically,
and employ suitable quality assurance.
One example of accreditation is the accreditation of testing laboratories and
certification specialists that are permitted

to issue official certificates of compliance

with established standards, such as physical, chemical, forensic, quality, and security
standards.
Accreditation processes are used in a
wide variety of fields such as investment,
public relations, accredited registrar, diplomatic accreditation, e-mail sender accreditation, professional certification, healthcare
and education.

estiaotmg

00

EPERTI semua sedia maklum , sabun merupakan se-

jenis bahan pencuci yang digunakan sama ada untuk

membersihkan diri atau barangan lain seperti pakaian
dan pinggan mangkuk.
Bagi menghasilkan sabun jenis ketul atau lebih dikenali
sebagai buku, is akan melibatkan tindakbalas antara sebatian asid lemak dengan bahan beralkali melalui proses yang
dikenali sebagai saponifikation.
Setelah membentuk ketulan yang kasar, is kemudiannya
akan direbus bagi menyingkirkan kandungan air dari
sabun.
Selepas itu, is akan dipadatkan
menjadi ketulan kecil yang dikenali
sebagai pallet sebelum dicampurkan
dengan pewangi dan bahan lain di
dalam mesin penggaul.
Akhir sekali, sabun akan dimampatkan di dalam kebuk hampagas bagi
menghilangkan
gas yang
terperangkap
sebelum dipotong mengikut saiz yang
dikehendaki.

Proses pembuatan

bomn I MI m
ZOO negara merupakan antara lokasi terbaik bagi mendedahkan ahli masyarakat terutama golongan muda dengan
kepelbagaian spesies haiwan.
Ditubuhkan pada 14 November 1963, Zoo Negara kini
didiami oleh kira-kira 4,000 jenis haiwan dari kategori reptilia, burung, amfibia, mamalia dan juga ikan.

Secara keseluruhannya, taman haiwan tersebut yang

meliputi keluasan tanah 110 ekar ditadbir oleh sebuah badan bukan kerajaan iaitu Persatuan Zooligikal Malaysia
la terletak di kawasan Ulu Klang, Selangor yang jaraknya dari pusat bandar raya Kuala Lumpur kira-kira
lima kilometer sahaja.
Apa yang menarik, Zoo Negara menonjolkan konsep
terbuka dengan 90 peratus haiwan ditempatkan di kandang terbuka dan luas selain keadaan persekitarannya
seakan-akan habitat asal haiwan tersebut.

esfia-atmy

SECARA asasnya, motosikal

yang dikategorikan sebagai
skuter harus mempunyai ciriciri seperti dibangunkan dengan kerangka boleh langkah,
saiz roda tidak melebihi 16
inci serta enjin yang terletak
di bahagian bawah penumpang belakang.

Kebiasaannya, skuter dilengkapi sama ada enjin dua lejang

atau empat lejang merangkumi saiz dari 50cc hingga 500cc
dengan transmisi automatik.
Melihat kepada sejarahnya,
skuter mula dicipta pada tahun 1894 oleh Hildebrand &
Wolfmuller menerusi kenderaan beroda dua pertama dengan kerangka boleh langkah
dan enjin silinder yang terletak di bawah kerangka.
Kini, dengan teknologi
yang lebih maju, hampir semua skuter dilengkapi dengan
penghidup enjin elektrik.
Untuk skuter lebih mewah,
is turut didatangkan dengan
pelbagai ciri tambahan seperti
sistem penggera, pemain radio
dan cakera padat serta sistem
brek cegah kunci.

GASING merupakan sejenis permainan

tradisional masyarakat melayu dahulu di
mana melibatkan sejenis alat yang boleh
berputar pada paksinya.
Secara asasnya, gasing boleh diperbuat
daripada pelbagai jenis kayu seperti
kayu kemuning, merbau, rambai dan
kundang selain talinya diperbuat daripada kulit kayu bebaru.
Antara jenis gasing yang terkenal adalah seperti gasing pangkah, gasing leper,
gasing piring, gasing kelamar dan juga
gasing bergelen.
Kaedah permainan gasing adalah berbeza mengikut bentuk, saiz dan sifat alat
tersebut.
Antara kemahiran yang perlu ada
pada seorang pemain gasing adalah seperti memusing, memangkah, menegak,
mengangkat dan membela uri gasing.

Mercedes peneraju kenderaan enjin petrol

TERLIBAT dalam menghasilkan produk
automotif seperti kereta, bas dan juga lori,
pengeluar kenderaan yang berasal dari Jerman, Mercedes-Benz telah diasaskan pada
28 Jun 1926.
la sebenarnya telah dibangunkan hasil
daripada gabungan dua syarikat automotif
iaitu Benz & Cie serta Daimler Motoren
Gesellschaft (DMG).

Kerjasama tersebut telah menjadikan

kedua-dua syarikat dianggap sebagai perintis

kepada industri automotif berasaskan petrol

menerusi kereta kuda ciptaan Daimler.
Dengan kemampuan yang ada, Mercedes-Benz bukan sahaja menghasilkan
kereta mewah dan berprestij, malah is
turut mengeluarkan kereta untuk tujuan
perlumbaan serta kereta mampu milik.
Apa yang menarik, selain kenderaan untuk kegunaan di darat, Mercedes-Benz juga
membina enjin untuk bot dan juga kapal
terbang.

esti'R9tmm

26 saintis Islam
2009

Nasir Khusraw
teroka ilmu secara
intelektual , tradisional

Nasir menggambarkan bandar Kaherah dengan kecemerlangan pentadbiran

Iman Khalifah Fatimid dengan kekayaan
dan keselamatan.
Beliau juga menggambarkan masjid,
taman, bangunan dan kawasan luar Bandar cantik dan menawan.

O1eh KHAIRUNNISA SULAIMAN

ASIR Khusraw adalah seorang

ahli falsafah, pengembara dan
sasterawan semasa zaman perten-

gahan.
Beliau merupakan salah seorang
cendekiawan tersohor pada abad ke 11 di
Iran seiring dengan nama-nama seperti
Omar Khayam, Hasan bin Sabbah dan alMua'yyid ash-Shirazi.
Nasir Khusraw yang digelar Pintar Tulen dari Timur berasal dari Qubadiyan di
Balkan.
Nama sebenar personaliti menarik dan
luar biasa bagi Sejarah Kesusasteraan Iran
adalah Abu Muin'id-Din-i-Khusraw.
Beliau menggelarkan dirinya Marwazi
Qubaidiyani.
Bapanya seorang pemilik tanah kecil di
Balkan.
Khusraw dilahirkan pada 1003 Masehi
semasa pemerintahan Sultan Mahmood
Ghaznavi dan mendapat pendidikan bermula seawal usia sehingga 30 tahun.
Beliau meneroka semua bidang ilmu
secara intelektual dan tradisional.

Pakar

kitab

Khusraw menghafaz kitab suci alQuran dan menjadi pakar mengkaji kitab
suci berkenaan.
Selain kesusasteraan Islam, beliau juga
mengkaji Kitab Perjanjian Lama dan Baru
serta buku-buku berkaitan agama lain.
Beliau juga mengkaji al-Magisty of
Ptolemy, geometry Euclid, al-kimia, fizik,
logik, muzik, matematik, perubatan, astronomi dan astrologi.
Amat meminati kesusasteraan dan
tahu berbahasa Hebrew, Sanskrit selain
Arab, Parsi, Turki dan Greek.

Beliau juga mengkaji mengenai falsafah Socrates, Plato, Aristotle dan karyakarya al-Kindi, al-Farabi dan Ibnu Sina.
Khusraw pernah berkata, tiada ilmu di
dunia ini di mana saya tidak mendapat
manfaat daripadanya.
Penduduk Lembah Yamgan di mana
Nasir menghabiskan sisa hidupnya
mendakwa mereka adalah warisnya.
Lahir dalam keluarga yang berorientasikan kerajaan, beliau menurut tradisi
pada masa itu dan memasuki perkhidmatan kerajaan Ghaznavid dan Sarijuq.

Gambaran yang diberikan mengenai

pentadbiran Fatimid amat berharga.
Perang saudara

Pada usia 40 tahun, Nasir menunaikan

fardu haji ke tanah suci Mekah.

Selepas itu beliau meletakkan jawatan

dalam kerajaan dan memulakan pengembaraan bersama-sama adiknya Abu Saeed
dan pembantunya.
Mereka mengembara dari Shaburqan
ke Merv kemudian ke Nishapur, Qumis,
Demghan ke Samnan.
Di sana beliau menemui Ali Nisai,
anak murid Ibnu Sina dan pensyarah aritmetik, geometri dan perubatan.

Melalui Qazwin beliau tiba di Tabriz

pada tahun 1046 Masehi.
Kemudian beliau ke Van, Akhiat, Bittis, Arzan, Mayfaraqin, Amid, Aleppo dan
Ma'arrtun-Nu'man di mana beliau menemui Abul-ala-af-Ma'arri.
Selepas itu beliau melawat Hama, Tripolis, Beirut, Sidon, Tyre, Acre dan Haif.
Menghabiskan sedikit masa di Syria,

Nasir melawat beberapa makan nabi di

sana dan tempat suci seperti Palestin dan
Baitulmaqdis.
Beliau menunaikan ibadah haji sekali
lagi dan sampai di Kaherah pada 1047
Masehi.
Kehidupannya di Kaherah sangat sibuk
sebagai pentadbiran dalam Khalifah Fatimid dan Imam al-Mustansir yang sedang mencapai zaman kegemilangannya.

Nasir dikatakan meninggalkan Kaherah

semasa zaman kemelesetan akibat perang
saudara yang berterusan.
Beliau mendapati perkara yang sama
berlaku semasa mengembara ke beberapa negara Islam lain.
Semasa Nasir melawat Kaherah, beliau
ke mahkamah Khalifah Fatimid.
Di sana beliau menemui Khawaji alMuayyid Fiddin al-Shirazi dan berbincang mengenai Kitab Suci Al-Quran dan
rahsia syariah.
Kebanyakan masyarakat Iran adalah
sasterawan tetapi karya Nasir lebih ke
arah moral, falsafah dan agama.
Antara karya agungnya adalah buku
falsafah Diwan yang dihasilkan semasa di
dalam tahanan.
Karya lain Nasir adalah SafarNama
yang menceritakan mengenai jemaah ke
Mekah yang mempunyai pelbagai maklumat.
Beliau juga memberikan perhatian
khusus kepada tanah, kemudahan pengairan, industri dan bazaar.
Selain itu beliau juga menghasilkan
berpuluh-puluh karya termasuk Jami alHikmatain yang menulis mengenai teologi dan fisiologi.
Karya lain seperti Khwanal Ikhwan.,
Shish-Fasi, Gushaish wa-Rihaish, Bustanul-uqul, Daliui-Mutahhareen.
Terdapat kontroversi mengenai kematiannya. Ada yang mengatakan beliau
meninggal pada usia 140 tahun.
Tetapi kajian sejarah moden berpendapat beliau meninggal pada usia 87 hingga
100 tahun,
Nasir meninggal di Yamgan dan dikebumikan di sana dan dijaga oleh masyarakat
Badakhshan.
Sebagai seorang yang bijaksana, sumbangannya terhadap dunia Islam masih
dikenang sehingga kini.

dunia saintis ? 7
ac
2009

Henry Kater
bapa sains pengukuran
O1eh LAUPA JUNUS

ANUSIA

tidak

mungkin
menghargai apakah kepentingan ukuran tepat
jika tidak kerana perdagangan.
Pada awal tahun kurun 1800-an, ketidaktepatan dan pengukuran
yang tidak konsisten
antara kerajaan Britain
dan negara jajahannya
industri
menjejaskan
eksport import negara
terbabit.
Cukai import bagi barangan yang sangat berat
memberi kesan kepada
kedua-dua pihak kerana
tanpa penyeragaman, pengukuran dan sukatan panjang dan
berat adalah berbeza.

Bagaimanapun, ukuran standard

mula digunakan oleh Kapten Henry Kater
sebagai pengubahsuaian piawaian sistem
Imperial di negara berkenaan.
Kater merupakan ahli fizik dan pereka
cipta berbangsa Inggeris. Beliau menyertai
tentera pada umur 22 tahun dan dihantar
ke Madras India
Beliau pada mulanya bercadang mengambil jurusan undang-undang tetap terbantut
ekoran kematian bapanya pada 1794.
Beliau berkhidmat dengan pejabat bapanya di firma guaman dan selepas kematiannya bapanya pada 1794 , dia menyambung
pengajian dalam bidang matematik sebelum menyertai kerjaya ketenteraan.
Beliau kemudiannya menyertai pasukan
tentera dan ditempatkan di Madras, India
dan diberi penghormatan membantu Koll.
William Lambton dalam kajian trigonometri
di Great Trigonometric Survey dan
menerbitkan banyak jurnal saintifik mengenainya
Oleh kerana masalah kesihatan, beliau
kembali ke England dan pada 1808 dilantik
sebagai leftenan. Beliau menyertai Kolej
Tentera Diraja di Sandhurst dan kemudiannya di lantik sebagai kapten tidak lama kemudian.
Pada 1814 beliau bersara dengan separuh
gaji dan menyumbangkan bakti dalam bidang penyelidikan selepas itu.
Beiau menjadi aktif dalam persatuan dan
terlibat dalam aktiviti-aktiviti sains khusus-

nya dalam pengukuran tepat

berkaitan piawaian berat dan
ukuran
Pada 1814 juga, Kater
dipilih sebagai Felo Royal
Society of London yang
menarik minatnya untuk
mereka bentuk

standard pengukuran
dan berat.
Beliau bekerjasama
dengan Sir Joseph
Banks dan Thomas
Young untuk menjalankan eksperimen
menggunakan pengukuran dan berat dan
juga kaedah yang sesuai
supaya is dilakukan dengan tepat.
Kater dilantik sebagai
Pesuruhjaya bersama Joseph
Banks, Thomas Young dan beberapa orang lagi apabila Suruhanjaya Diraja berkaitan sukatan dan
ditubuhkan pada awal kurun ke-19.
Antara usahanya ialah menjalankan eksperimen menggunakan mikroskop untuk
membandingkan ukuran panjang objek dan
membuat kesimpulan bahawa dia mampu
menyukat sehingga ke 10,000 inci .
Suruhanjaya tersebut berjaya menghasilkan satu laporan yang membawa kepada
Akta Penyukatan dan Berat pada 1824 yang
memperkenalkan Piawaian Standards.
Pada 1824 Britain menetapkan pengukuran standardnya kepada tiga terminologi
utama iaitu yard, paun, dan gelen.

Loyang yang mengikut piawai telah digunakan untuk tujuan itu dan replikanya diedarkan kepada negara-negara jajahan
Disinilah Kater bekerjasama rapat dengan
pembuat instrumen atau peralatan saintifik di sekitar London untuk menghasilkan
salinan dan standard baru ukuran Imperial
yang beliau kenal pasti.
Selain itu, beliau turut memberi sumbangan dalam bidang Astronomi, dan jarum
kompas.
Sumbangan pentingnya dalam ilmu sains
ialah perbandingan merit antara Cassegrainian dan teleskop Gregorian.
Bar pengukuran standard itu disumbangkan kepada pusat Observatori Sydney Observatory oleh anaknya pada 1873.
Pusat tersebut banyak membantu kerajaan
dalam memastikan masa dan pengukuran di
negara itu tepat.

28

kerjaya

Mac
2009

pelua1g ke rjaya

jututera
mekanika

Oleh NAZRUL AZIM SHARUDDIN

( EMUDAHAN teknologi canggih

pada mesin, jentera dan kenderaan
yang diaplikasikan dalam pelbagai
industri telah menyumbang banyak kebaikan dan manfaat kepada pengguna.
Dengan adanya bantuan peralatan itu,
sesuatu tugasan akan menjadi lebih mudah
dan cepat di samping meningkatkan kualiti
penghasilan produk serta perkhidmatan.
Namun, di sebalik kelebihan itu, sebenarnya terdapat individu yang bertanggungjawab mencipta dan menyelenggara
peralatan berkenaan agar is dapat berfungsi dengan sempurna.
Individu yang dimaksudkan adalah jurutera mekanikal iaitu mereka yang banyak mengaplikasikan konsep-konsep seperti mekanik, kinetik, termodinamik serta
tenaga dalam tugasan harian mereka.
Melihat kepada skop yang lebih luas,
penglibatan dalam bidang kejuruteraan
mekanikal ini memerlukan pengamalnya
memahami prinsip dan konsep asas fizik
secara menyeluruh bagi membantu mereka mencipta, menganalisis serta menyelenggara sesebuah alat.
Pengetahuan tersebut kemudiannya
akan diimplementasikan pada peralatan
seperti kereta dan pesawat, sistem pemanasan dan penyejukan, penyelenggaraan
bangunan dan jambatan serta jentera dan
kelengkapan industri.
Bidang tersebut juga dikategorikan sebagai disiplin kejuruteraan yang luas kerana
is berkait rapat dengan pelbagai peralatan
bermula dari jentera mekanikal mikro
sehinggalah ke turbin jana kuasa yang kompleks.
Lapangan lain yang mempunyai kaitan
rapat dengan bidang berkenaan adalah
seperti tenaga solar, mekanik bendalir,
sains material, kajian besi dan logam, pembuatan serta pembakaran.
Dari segi kerjaya pula, graduan bidang
tersebut mempunyai peluang yang luas
untuk ditawarkan dalam tugas teknikal,
kejuruteraan, pengurusan projek, kawalan
kualiti, pemasaran dan juga perniagaan.
Bagi individu yang mempunyai pemikiran yang kritis, mereka mungkin

boleh terlibat secara langsung dalam bidang kajian dan penyelidikan di institusi
pengajian tinggi (IPT).
Bagi mendedahkan golongan pelajar
dengan pengetahuan tersebut, banyak program pengajian kejuruteraan mekanikal
ditawarkan di IPT awam dan juga swasta.
Antaranya adalah seperti Universiti
Teknologi Mara (UiTM), Universiti Teknologi Malaysia (UTM), Universiti Malaya (UM)
dan juga Universiti Multimedia (MMU).

Secara asasnya, kewujudan kursus berkenaan adalah bertujuan untuk membantu

meningkatkan keupayaan individu dalam
teknologi termaju di industri penghasilan
dan pembuatan.
la juga secara tidak langsung dapat memenuhi permintaan terhadap tenaga kerja
dalam sektor berkaitan bagi meningkatkan
produktiviti ekonomi.
Tumpuan utama penyedaaan kursus
tersebut adalah untuk mendedahkan para
pelajar dengan pengetahuan dan kemahiran mereka bentuk dan menganalisis
sistem teknologi sedia ada.
Menerusinya, pelajar juga akan dilengkapkan dengan pengetahuan mengenalpasti dan menyelesaikan masalah secara
sistematik, kreatif dan kritis mengikut formula tertentu.
Antara subjek komprehensif yang akan
diketengahkan adalah seperti pembuatan
teknologi, mekanik material, elemen mekanikal, pembangunan produk, pemproses
mikro serta makmal elektronik.
Sebagai seorang jurutera yang baik,
teknik komunikasi juga perlu dititik beratkan terutama melibatkan hubungan dengan komuniti.
Justeru, disiplin dan tanggungjawab turut diterapkan dalam diri para pelajar agar
mereka memahami kehendak sosial dan
persekitaran.
Selain itu, mereka turut diterapkan dengan kebolehan mengurus dan mengetuai
sesuatu projek selain menjalankannya secara berpasukan.
Dengan semua pendedahan tersebut,
graduan dalam bidang kejuruteraan mekanikal pastinya mampu membawa pelbagai
kemajuan dan perubahan untuk manfaat
semua pihak.

Syarat Kemasukan Am
Diploma
Matrikulasi
STPM

Syarat Am Universiti
1. Lulus Sijil
(SPM)

Pelajaran

Malaysia

2. Kredit untuk Bahasa Malaysia

3. Memiliki Diploma atau pencapaian setaraf yang diiktiraf Kerajaan

Malaysia dan Majlis Senat Universiti.
4. Lulus Sijil Tinggi Pelajaran Malaysia (STPM) dengan sekurangkurangnya gred C (NGMP 2.00)
dalam Pengajian Am dan Gred C
(NGMP 2.00) dalam mana-mana
dua subjek.
5. Lulus peperiksaan Matrikulasi
sekurang-kurangnya CGPA 2.0
6. Telah mengambil Malaysian University English Test (MUET) dengan pencapaian sekurang-kurangnya Band 1.

Syarat khas program

Calon-calon perlu memiliki sekurang-kurangnya
Diploma Sains
Diploma Kejuruteraan

Diploma Sains Kuantiti dan

Geomatik

Perjalanan program
Pelajar akan didedahkan dengan
kerja-kerja di dalam makmal dan
studio selain tugasan berpssukan
penyelesaian masalah.
Kuliah, tutorial dan seminar turut
akan diberikan sebagai melengkapkan pengetahuan pelajar secara menyeluruh.

O1eh MOHD. KHUZAIRI ISMAIL

ALAM memastikan produk clan

perkhidmatan mampu bersaing di
peringkat tempatan dan global, aspek standard dan piawaian menjadi kriteria
utama yang perlu diberi perhatian.
Pelaksanaan kedua-dua elemen ini pada
akhirnya bermaksud untuk menghasilkan
produk dan perkhidmatan dijamin dari
sudut mutu dan kualiti.
Standard atau piawaian memainkan peranan penting dalam memastikan kualiti dan
keseragaman produk dapat
dicapai dengan menepati aspek keselamatan dan alam
sekitar.
la
juga
membantu
mengembangkan sektor perindustrian serta lebih utama
melindungi hak-hak pengguna.
Bagi negara pula, pelaksanaan
kedua-dua elemen ini meningkatkan
perdagangan domestik dan antarabangsa
sekali gus menjadi penanda aras utama kepada pertumbuhan ekonomi.
Justeru kerana kepentingan itu juga, elemen standard dan piawaian diimplimentasikan dalam hampir keseluruhan sektor
awam dan swasta di negara ini.
Di Malaysia, kedua-dua aspek ini dikawal
selia oleh dua agensi utama kerajaan iaitu
SIRIM Berhad (SIRIM) dan Jabatan Standard Malaysia (JSM) iaitu agensi di bawah
Kementerian Sains dan Teknologi.

JSM yang lebih dikenali sebagai Standards Malaysia bertanggungjawab menyediakan infrastruktur dalam pembangunan
standard dari segi polisi.
Sehingga kini, negara mempunyai lebih
4,000 standard Malaysia yang aktif. SIRIM
pula bertanggungjawab dari sudut pengurusan berkualiti, piawaian dan standard
syarikat sama ada milik tempatan atau multinasional merupakan tanggungjawab.
Menerusi anak syarikat milik penuhnya,
SIRIM QAS International Sdn. Bhd.,
SIRIM menjadi agensi utama negara ini

yang mentauliah, menilai dan menguji tahap kualiti sesebuah organisasi.

Perkhidmatan pensijilan, pemeriksaan

dan pengujian itu meliputi pelbagai bidang
dan dilaksanakan dengan mematuhi standard antarabangsa yang telah diiktiraf. la
dilakukan menerusi pengeluaran persijilan
ISO (Internatioal Standard Organisation).
SIRIM QAS turut mendapat pentauliahan daripada JSM. Khidmat SIRIM QAS juga
meluas ke luar negara seperti Jepun, China,

Thailand, Indonesia dan Vietnam.

Dari sudut kualiti pendidikan
pula, negara memiliki Agensi
Kelayakan Malaysia (AKM)
yang mengawal selia kualiti pengajian di institusi
pengajian tinggi awam
(IPTA)
dan
institusi
pengajian tinggi swasta
(IPTS).

Malah sebagai salah

sebuah negara Islam yang
progresif juga, Malaysia
mencipta
sejarah
apabila
memperkenalkan Standard Halal
Malaysia (MS 1500:2004) yang merupakan
standard halal pertama seumpamanya di
dunia.

Bagaimanapun, usaha kerajaan memastikan pengguna menikmati produk dan

perkhidmatan bermutu tinggi menerusi
pelbagai standard dan piawaian yang diperkenalkan tidak akan berhasil sekiranya
pengguna masih dengan sikap tidak ambil
peduli.
Isu cetak rompak dan produk tiruan misalnya, gagal dibendung sepenuhnya kerana
kurangnya kesedaran di kalangan pengguna terhadap kepentingan menggunakan produk yang mematuhi standard dan
piawaian.
Faktor harga yang murah menjadi tarikan utama pengguna meskipun menyedari
barangan tersebut boleh dipersoalkan kualitinya.
Justeru, sebagai pengguna yang bijak,
perkara mengenai standard dan kualiti
produk serta perkhidmatan yang digunakan
seharusnya diletakkan sebagai keutamaan.
la bukan sahaja menjamin keselamatan
pengguna, malah turut membantu negara
menjadi salah sebuah negara pengeluar
produk dan perkhidmatan yang disegani
dunia.

Standard halal itu diperkenalkan melalui

kerjasama Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (Jakim) dan JSM.
Selain standard dan piawaian domestik,
produk dan perkhidmatan tempatan juga
perlu mematuhi standard dan piawaian
yang ditetapkan oleh negara-negara lain.
-+^Hakikatnya, setiap negara mempunyai
standard dan piawaian den gan kriteria Yan g_.---^._
tersendiri. Kepatuhan kepada standard dari.;. ;. -piawaian yang pelbagai ini mungkin dini
lai mengekang pembangunan sesebuah
negara.
Namun, is sebenarnya membolehkan
negara membangun khususnya mengem
bang skop dan fokus produk serta perkhidmatan mereka. Kebiasaannya, standard dan
piawaian antarabangsa mengandungi input,
teknologi yang amat tinggi.
Justeru, is turut mendorong negara
membangun untuk berusaha mematuhi
atau melepasinya sekali gus menghasilkan
produk dan perkhidmatan yang juga bermutu tinggi.

--

rlnlnI^I
of

ESTI
VOCABLE
FEB

Ahmad Haziq Hanis Bin Zaihan

Kuaters JMTI, 59, Lorong PBM 15,
Tmn. Perindustrian Bkt. Minyak,
Simpang Ampat, 14100 P.Pinang.
Nur Raihana Binti Bundawan
110, PT Daun Laut, 86400,
Parit Raja, Batu Pahat, Johor.
Ahmad Zubair Bin Abdul Aziz
41, Jin 4/11 E, Seksyen 4 Tambahan,
43650 Badar Baru Bangi, Selangor

INTRUCTIONS
Listed below are 10 words, 5 words in science and 5 words in mathematics.
Please fill in the blanks with the correct letter. Clues for the words are given.

EXAMPLE:
Nurul Afiqah Binti Lotfi Nor
83, Jalan Sepah Puteri,
5/20, Damansara Emas,
Kota Damansara, 47810 Petaling Jaya.
Fatin Norliyana Binti Mohd Azmi
51, Taman Satria, KM7,
Jalan Langgar,
065000, Alor Setar, Kedah Darul Aman.

SCIENCE
Sense of organ which
detects sound

E 6 &k R

MATHEMATICS
Odd number

1.

Answer
NOVA

2.

It is an organ we use to think.

3.

2. A desert animal with one or two

humps on its back.
3.

Of the sea.

ALIEN

4.

A statement that initiates a process.

To spread out wider.

EXPAND

5.

4.

The path of an electric current.

To send a message from a source

to a destination.

CIRCUIT

5.

A tropical evergreen tree always

growing in or near water.

MANGROVE

MATHEMATICS

Answer

1.

A measure of lenght equal to twelve

inches.

FOOT

3. Of twice the weight, size, etc.

2.

A diagram consisting of a line or lines

drawn to show changes in some quantity.

GRAPH

4. A part of section.

3.

A number which exactly divides into

another.
To change from one thing into
another
Likely to happen or be true.

FACTOR

5. The angular distance of a point

on the Earth from the equator,
measured along the meridian
through that point.

4.
5.

CONVERT

E
M

L
I

Answer

MATHEMATICS
1. Going or being far down or far into.

2. Coins of bank notes used in trading.

Y
B

E
E

PROBABLE

Open to primary and secondary school students aged 17 or

below.
V Children of the staff of the Academy of Sciences Malaysia
(ASM), Syarikat Permainan (Malaysia) Sdn. Bhd. (SPM) and
Utusan Melayu (M) Berhad are not eligible for the competition.
Judges' decision is final.
Entries need to reach us before or on 11 APRIL 2009.
V Entries received after the closing date will not be entertained.
Five winners will be chosen each month based on the correct answers.
Each winner will receive a games set from SPM worth
RM100.

estiaotmy

A strong wind.

1.

SCIENCE
A star suddenly increasing in brightness
and then slowly returning to normal.

Answer

SCIENCE

Answers for Esti Vocable Feb. 2009

Name:
Home Address:

Age:
Birth Certificate/ IC No:
Tel:
E-mail:
Mail your entries to:
Akademi Sains Malaysia , 902-4 , Jalan Tun Ismail, 50480 Kuala Lumpur.

INSTRUCTIONS
The sudoku grid consists of eighty-one squares in a nine by nine grid. To solve the
sudoku, each square in the grid must contain a number between one and nine , with the
following conditions:
Each row of nine cells must contain each of the numbers from 1 to 9 once and only
once.
Each column of nine cells must contain each of the numbers from 1 to 9 once and only
once.
Each of the nine 3 by 3 boxes of nine cells must contain each of the numbers from 1 to 9
once and only once.
If you complete the grid , you've solved the sudoku . Good luck and have fun!

1. Kavina Kamalanathan
48, An SJ 15, Taman Selayang Jaya,
68100 Batu Caves, Selangor.
2. Sem Ambrose
Kampung Bunut, Tenom , WDT 147,
Sabah.
3. Koh Chia Yong
E-21 0 Taman Wira,
Mergong 05150 Alor Setar,
Kedah.

1 `) G ) It

e^
9

1
L^E
)

tt
8

Contest Terms
and Conditions

'

Open to primary and secondary school students

aged 17 or below.
Children of the staff of the Academy of Sciences
Malaysia (ASM), Syankat Permainan (Malaysia) Sdn.
Bhd. (SPM) and Utusan Melayu (M) Berhad are not
eligible for the competition.
Judges' decision is final.
Entries need to reach us before or on 11 April 2009.
Entries received after the closing date will not be
entertained.

Prizes
Three winners will be choosen each month
based on the correct answers.
Each winners will receive a special hamper.

^)
((
`)

e^

5 [

e^

7
4

); W

^;

1177 1 9

16P 1

*
4

^) 9

l)

.;

<

<1 H

8i : 71
`

^)

Age:
Birth Certificate/ IC No:
Tel:
E-mail:
Mail your entries to:
Akademi Sains Malaysia , 902-4 , Jalan Tun Ismail, 50480 Kuala Lumpur.

32
Mac
2009

breathing

1.) Objective
Z,) What You Need
3.) To Do and Observe
4.) What's Going On
5.) Parent/Teacher TiPs
6.) Cool Links

Yeasties

Objective
DEMONSTRATE the interaction of
microorganisms and the carbon cycle
with yeast, sugar and water, and discover how organisms are dependent on
water and energy flow through some

type of food chain.

1. Pour one packet of activated

dry yeast into each Ziploc
bag.
2. Add 1 teaspoon of sugar to
one of the bags and label the
bag 1 tsp.
3. Add 1h teaspoon of sugar to
another bag and label it as 1/2
tsp.
4. Add 1/4 teaspoon of sugar to
the fourth bag and label it as
1/4 tsp.

5. Mark 0 on the outside of the

last bag and do not add any
sugar to it
6. Pour warm water into the
large bowl so it is about 2/3
full. Check the temperature
of the water with the thermometer. The water should
be about 46C (115C). Add
hot or cold water to bring the
water to this temperature.
7. Use the measuring cup to dip
1/4 cup of warm water from
the bowl into each of the
bags. Gently squeeze each
bag between your fingers to
mix the contents thoroughly.
Make sure that there are no

What You Need

Four (4) quart-sized Ziploc bags
4 packets of activated dry yeast
sugar
1 teaspoon
1 measuring cup
about 6 cups of warm water (about
46C or 115F)
large bowl
marking pen (permanent ink)
thermometer
piece of cardboard (or notebook
with a stiff back)
ruler
pen or pencil

Y1

What's Going On

dry pockets of yeast or sugar

in the bags.
8. Squeeze most of the air out
of the bags and seal them. Set
the bags in the bowl of warm
water in a warm place so it
will not cool down rapidly.
9. Wait 30 - 40 minutes.
10.Take the bag marked 0 out of
the water, dry it, and place it
on a flat table. Put the cardboard or notebook on top of
the bag, holding the table level. Use the ruler to measure
the distance from the table to
the bottom of the cardboard.
11. Record your measurements.
12.Repeat #10 with the remaining bags.

13.Calculate the approximate

volume of carbon dioxide in
each bag: measure the length
of the bag: (a) measure the
width of the bag: (b) distance
from table to cardboard; (c) a
x b x c will give you the volume.in each bag.

Many scientists are interested in the effects of natural recycling that takes place
in the Earth's biosphere.
Recycling biodegradable
material often requires the
presence of moisture for
the microorganisms (creatures responsible for the
biological breakdown of
trash) to be activated.
The yeast in this experiment consists of living organisms that break down
(decompose) the substrate
(sugar and water) and produce carbon dioxide gas.
Although its hard to see
a microorganism without
a microscope, you can see
evidence (the carbon dioxide) of them "eating"'
which is how they break
down food sources (in this
case sugar) that provide energy for their tiny systems

and help
recycle
materials.
The bags
contain various amounts
of carbon dioxide because
more decomposition took
place in the bags with larger
amount of sugar; the yeast
in the bag marked 0 had no
sugar to "eat"' so no carbon
dioxide was produced.
Scientists are also interested in microorganisms in
outer space - does life exist
out there? One example is
the search for life on Mars.
Life forms aren't readily
visible on the surface, but
scientists look for other
kinds of evidence that microorganisms might exist.
What kinds of experiments
could be designed to identify life? Could this experiment (or part of it) apply?

Parent/Teacher Tips
Be careful when handling hot water and the thermometer - if the water is too hot, you'll kill the yeast!

33
Mac
2009

Muhammad Adib
Zamri
Alamat: B4/601, Jln
Rompin Pekan, Kg.
Sg. Puteri, 26800 Kuala Rompin, Pahang.
Sekolah: SK Sg. Puteri, Kuala Lumpur
Emel: Umur: 10 tahun
Bidang sains yang
diminati:
Robotik, Reka Cipta
dan Angkasa Lepas

Rahifa Ramizi
Alamat: 79 Tmn
Medan Berjaya, 07000
Langkawi, Kedah.
Sekolah : SMK Kelibang
Emel: -

Umur: 13 tahun
Bidang sains yang
diminati: Sains
Angkasa

Amirah Mohamad
Salim
Alamat: 2091 Sg.
Gelugor, Mukim 13,
11700 Sg. Gelugor,
P.Pinang.
Sekolah : SMK (P) St.
George, P.Pinang
Emel: -

Umur: 13 tahun
Bidang sains yang
diminati : Perubatan

Irwan Mustaqim
Ahmed
Alamat: 13 Perumahan Awam Redang
Panjang, Ijok 34510
Batu Kurau, Perak.
Sekolah: SK Haji Wan
Jaafar Ijok

Emel: Umur: 11 tahun

Bidang sains yang diminati : Sains Robotik

Mohammad Faris
Awaludin
Alamat: Blok M 0310, Jln Padi Mahsuri,
81200 Pangsapuri
Ledang, Bandar Baru
Uda, Johor.
Sekolah: SK Temenggong Abdul Rahman
(1) Johor
Umur: 11 tahun
Emel: raptor@yahoo.
corn

Bidang sains yang

diminati : Robotik
N

Nur Athirah Azhar

Alamat: Lot 2933,
Kampung Gertak
Seratus, 22300 Kuala

Besut, Terengganu
Sekolah: SMK Agama
Nurul Ittifaq
Umur: 17 tahun
Emel: Bidang sains yang diminati: Bioteknologi
dan Farmasi

Nor Hamizah Jaafar

Alamat: 02, Batu 3,
Kg. Selabak 3600 Telu
Intan, Perak.
Sekolah : SMK Seri
Kandi
Emel: Umur: 14 tahun
Bidang sains yang

diminati: Usahawan
dan Sains Komputer

Nurasma Ayuni
Damian

Mohammad Nadzir
Razi

Muhammad Zulazizi
Mohd Nawi

Alamat: 266, Jln Waja

4/2, Tmn Kangkar
Jaya, Bkt Kangkar,
84400, Sg. Mati, Muar,
Johor.
Sekolah: SMK Pei
Hwa, Sg. Mati
Umur: 15 tahun
Emel: -

Alamat: 185, Jln Laman Bakawali C/12,

Laman Bakawali,
Kota Seriemas, 71800
Nilai, Negeri Sembilan.
Sekolah: MRSM
Serting
Umur: 17 tahun
Emel: nadzir_evolution@yahoo.com
Bidang sains yang
diminati: Sains

Alamat: PT 2037, Tmn

Villa Makmur, Jln Pdg
Golf, Pengkalan Chepa
Kemumin, 16100 Kota
Bharu, Kelantan.
Sekolah: SMK Ugama
Maahad Muhammadi
Lelaki (MML)
Umur: 15 tahun
Emel: -

Bidang sains yang

diminati : Forensik
dan Kedoktoran

Bidang sains yang

diminati: Astronomi
dan Sains Perubatan

BORANG PENYERTAAN
Nama:
Alamat:
Ietakkan
gambar anda
disini.

Sekolah:
Umur:

E-mel:

Tarikh:

Bidang sains yang diminati:

Alamatkan borang anda kepada : Akademi Sains Malaysia (ASM), 902 -4, Jalan Tun Ismail,
50480 Kuala Lumpur. Anda juga boleh e-melkan penyertaan anda kepada : estidotmy@akademisains . gou.my

es ti cV tm
I

r - I

I
I

gin men dapatkan

Set CD kompj5j
Saudara pengarang,

Buku ilmiah
pengalaman
angkasawan
Malaysia

Saya meru
Seperti kad keahlian atau sebabaam
estidotm
pakan peminat majalah
ya.
tuan, seb Iurrn iris aengetahuan pihak
Sekian terima
kasih.
saya telah
A CD k
Saya in mpilasi bag' tahun 2002 2007.
&Al
upHida
saya rngin tahu ka agalmana cara untuk
MuarJoh or yahlamll
2008 sahaia.
CD kOmPilasi bagi
Saya juga ingin bertan
seorang ahli
hakan untuk
untuk mentr
K ami sedan gg nengu aya sebagai
be
shim pun 2008
seora
Semua keluaran
sal' keahlian ba ghit , adakah bukti
Pilasi
ah tpun
b orang pesanan
my
ahli rakan esti
2008 da
telah
kan.
dikeluar-

Saudara pengarang,
Saya ingin memiliki cakera padat (CD) atau buu tentang perjalanan dan aktiviti angkasawan
kita Dr. Sheikh Mustapha ke angkasa lepas.
peruntukan
Sejajar dengan
yang begitu tinggi, seharusnya
pengalaman beliau dapat diterjemahkan ke bentuk catatan (buku)
sebagai sebuah baha ilmi
rujukan kepada rakyat Malaysia.n
Buku beliau yang telah berada
di pasaran hanyalah
k bel au Berta kil
tribute untuk
sah keluarga.
Sehingga kini saya masih tertanya tanya sama ada ianya telah
diterbitkan ataupun masih tidak
ada di pasaran. Walaupun beliau
sering memberi ceramah ke sekolah-sekolah, namun bukan s ern u.
sekolah dapat menjemp
v ka sih.
Sekian. Terima
rozila@mp o b
buPengarang Difahamkan
ku yang dituhs sendiri mengenai
pengalaman Angkasawan Negara
itu akan diterbitkan. Cuma saudari perlu bersabar.

Sains sukan
Saudara pengarang
Saya ingin mencadangkan supaya
estidotmy menerbitkan ruangan
atau keluaran tentang sains sukan.
Pengarang boleti memberi penerangan dengan lebih lanjut tentang
bagaimana para atlet negara menjalankan sesi latihan mereka dan seterusnya melibatkan aktiviti sukan
tersebut dengan sains. Ini sudah semestinya boleti menarik minat pembaca yang meminati sains dalarn sukan seperti saya.

Bagaimanapun kami bersedia menimbang sekiranya ada keperluan

dan rarnai pihak dapat memberi
idea pengisiannya.

Priscilla Balakrishnan
Perak.
Pengarang, Kami mengtuapkan
terima kasih atas cadangan saudari
dan mohon dapat mengesyorkan kepada rakan-rakan lain supaya membaca estidotzny. Tema sains sukan
telah pernah disiarkan sebelum ini
seperti yang ditunjukkan oleh kulti
majalah tersebut

Hantarkan sebarang pendapat atau teguran sama ada melalui surat kepada Akademi Sains Malaysia (ASM),
902-4, Jalan Tun Ismail, 50480 Kuala Lumpur ataupun menerusi e-mel:

estiuotmg

I
I

0
I
I
I

poster

Dennis

Gabor
Study in Electric
Transmission

ENNIS Gabor, born on 5 June 1900

was a Hungarian electrical engineer

and inventor, most notable for inventing holography, for which he later received the Nobel Prize in Physics.
He studied at the Technical University
of Budapest from 1918 and also Charlottenburg Technical University in Berlin.
At the start of his career, he analyzed
the properties of high voltage electric
transmission lines by using cathode-beam
oscillographs, which
led to his interest in
electron optics.
Studying the fundamental processes
of the oscillograph,
Gabor was led to
other electron-beam

<.' ''

devices such as electron

microscopes
and TV tubes.
He
eventually
wrote his Ph.D. thesis concerning the
cathode ray tube in 1927, and worked on
plasma lamps.
l;, v l I V V ll 1 1 t/^

Pen^er^bi^t^ani Terk^i`n o'

trod r}

MEMBUDAYAKAN SAINS & TEKNOLOGI

KE ARAH MASYARAKAT BERILMU

BAGI mereka yang mencintai dunia ilmu sains, teknologi dan inovasi, inilah masanya untuk memiliki tiga buah buku yang amat berguna
sebagai sumber pengetahuan dan rujukan dalam bidang tersebut.
Pada harga yang berpatutan, harganya tidak mungkin dapat menandingi isi kandungan buku-buku berkenaan yang menghimpunkan
khazanah ilmu sains.
Budaya Kreativiti:
Pameran Seratus Tahun
Hadiah Nobel

Kecemerlangan Sains Dalam

Tamadun Islam: Sains Islam
Mendahului Zaman
Scientific Excellence in Islamic
Civilization:
Islamic Science Ahead of its
Time

Ulf Larsson (Editor)

(2004)
ISBN 983-9445-09-X
Harga: RM 50.00

Pengembaraan Merentasi
Masa: Satu Perjalanan he
Arah Hadiah Nobel
Ahmed Zewail
(2007)
ISBN 978-983 -9445-20-6
Harga: RM 40.00

Fuat Sezgin
(2006)
ISBN 983-9445-16-2
Harga: RM 40.00

Budaya Kreativiti : Menceritakan bagaimana pemenang Hadiah Nobel memupuk kreativiti yang membawa kepada penciptaan dan inovasi seterusnya mengangkat
ketinggian ilmu kepada nilai ekonomi.

Kecemerlangan Sains dalam Tamadun

Islam: Sains Islam Mendahului Zaman
merupakan himpunan ciptaan saintis Islam
dahulu yang mempelopori banyak inovasi
pada hari ini. Buku merupakan katalog bahan panduan yang dipamerkan di Pameran
Kegemilangan Sains dalam Tamadun Islam
yang diadakan di negara ini.

Pengembaraan Merentasi Masa: Satu

Perjalanan ke Arah Hadiah Nobel merupakan biografi seorang cendekiawan sains Islam kini Prof Dr. Ahmed Zewail yang menerima Hadiah Nobel dalam bidang kimia
pada 1999. Buku ini wajar dimiliki untuk
generasi muda yang bercita-cita untuk
mengikutjejak langkah penulisnya.

papatKan Set!

200$
kompilasi estidotmv
ball WIWIR 35
p%aa tai-"~ aran pus)

(w asukaay

Hantarkan borang inl berserta cek/MO/PO kepada:

I
I

AKADEMI
USAI_Ms
i

Akademi Sains Malaysia (ASM)

902-4, Jalan Tun Ismail
50480 Kuala Lumpur.
Tel: 03-2694 9898
Fax: 03-2694 5858

Nama:

Umur:

Alamat:

estil
Buku

Kuantlti

Harga (RM)

Budaya Kreativiti
Kecemerlangan Sains dalam
Tamadun Islam
Pengembaraan Merentasi Mesa

Telefon:
Sekolah/Organisasi:

Bayaran pos per buku: RM8

Set CD Kompilasi
esti?,',i `m
2002-2008
Jumlah

Money order Bank draf Cek-cek hendaklah dipalang dan dibayar

atas nama 'Akademi Sains Malaysia'
Postal order

4' Nota : Sila tulis `Pesanan Buku' pada sampul surat