153
CHNG 05
NGCKHNGNGB3PHA
5.1.TNG QUAN V T TRNG TRONG MACH T CUA NG C IN :
Mch t ca ng c cm ng hay ng c khng ng b 3 pha gm hai thnh phn:
Stator : phn ng yn khng quay.
Rotor: phn quay ca ng c.
Khi cho dng in qua cc b dy qun trn stator to thnh h thng ng sc t trng
hay t thng trong mch t. H thng ng sc t trng tha cc qui lut sau dy:
ng sc t trng lun c hng v khp kn trn mch t .
ng sc t i theo ng ngn nht c t tr nh nht v tp trung mnh nht
trong vt liu dn t.
Mt h thng ng sc t khp kn c gi l mi ng sc.
S mi ng sc bng vi s cc t hnh thnh trong ng c
STATOR
CC T BAC
BC CC T
STATOR
BAC
T
THONG
T
THONG
NAM
ROTOR
ROTOR
NAM
BAC
MO HNH 2p = 2
S cc t ca ng
c (k hiu l 2p), lun lun
l s chn. Cc cc t i
tnh lun lun xp lin tip
xen k nhau trong khng
gian ca rotor v stator.
Trong hnh 5.1 trnh by
phn b ng sc t
trng dng tng qut.trn
mch t ca ng cvi
cc trng hp 2p = 2 cc
v 2p = 4 cc.
MO HNH 2p = 4
CC T NAM
T THONG
CC T BAC
CC T NAM
STATOR
154
Trong hnh 5.2, ta c th hnh dung r rng hn dng ng sc t trng (hay t thng)
qua mch t ca mch t ng c c 2p = 2. T thng to ra trong mch t l do cc cun dy
qun trn stator khi cho dng in i qua. Quan st h thng ng sc hnh thnh trn mch t
ta rt ra cc nhn xt nh sau:
Ti mt cc t c ng sc i hng ra l mt cc t Bc
Ti mt cc t c ng sc i hng vo l mt cc t Nam.
ng sc t trng tp trung mnh nht ngay gia mt cc t.
ng thng ni lin tm ca cc mt cc t (trong kt cu 2p = 2) gi l trc cc t.
ng thng vung gc vi trc cc t gi l ng trung tnh hnh hc.
HNH 5.3: Phn b t trngmt cp cc t theo v tr khng gian, dng khai trin trn mt phng.
155
.x
B Bm.cos
(5.1)
Trong :
Bm : bin cc i ca t cm B.
: bc cc t, hay khang m rng ca mt cc t (tng ng phm vi gc in
180o theo v tr khng gian)
x : l ta ca v tr kho st trong khng gian.
5.1.2. T TRNG P MCH :
Theo ni dung phn tch trong mc 5.1.1,ta ch cc trng hp sau:
Khi cp dng mt chiu vo dy qun stator, phn b t cm ti khe h khng kh
(gia rotor v stator ) c dng sin trong v tr khng gian tng ng vi ln ca gi tr dng
in c cp vqo dy qun. iu cn nh l: phn b t cm trong khng gian khng ph
thuc bin s thi gian t m ch ph thuc vo bin s v tr x.
Khi cp dng in xoay chiu hnh sin vo dy qun stator, gi tr dng tc thi hnh
sin thay i theo tng thi im kho st (bin dng in bin thin theo bin s thi gian).
Phn b t cm trong khng gian c bin thay i theo tng thi im kho st, nhng
vn phi m bo qui tc phn b sin theo v tr khng gian. Gi s , biu thc tc thi ca
dng in c dng sau :
i t Im.sin t
(5.2)
.x
B t,x Bm.sin t .cos
(5.3)
Tm li khi cp dng hnh sin vo dy qun stator, t trng nhn c ti khe h khng
kh l hm theo hai bin s x (v tr khng gian) v t (bin s thi gian) . Ni cch khc, phn b t
cm ti khe h khng kh c dng sin trong khng gian v bin bin thin theo qui lut sin i
vi thi gian . T trng phn b theo qui lut trn c gi l t trng p mch.
156
TUCAMB
0.52 1.04 1.56 2.08 2.6 3.12 3.64 4.16 4.68 5.2 5.72 6.24 6.76
VI TRI X
HNH 5.5: Cc ng biu din bin t cm B (phn b t trng) theo v tr khng gian, khi thi
gian thay i. (Hnh v m t bin i ca phn b t cm khi thi gian t bin i )
Khi t 0 ,
.0
B Bm .sin 0 .cos
0
Khi t
,
6
.x Bm
.x
B Bm.sin .cos
.cos
6
2
Khi t
,
4
Khi t
,
3
Khi t
,
2
.x Bm
.x
B Bm.sin .cos
.cos
4
2
.x Bm 3
.cos .x
B Bm.sin .cos
3
2
.x
.x
B Bm.sin .cos
Bm.cos
2
.x
B Bm.sin .cos
0
Khi t ,
Khi t
3
,
2
3
.x
.x
B Bm.sin
.cos
Bm.cos
157
Khi kho st ng biu din phn b t trng trong khng gian ti nhiu thi im lin
tip, chng ta rt ra nhn xt sau:
Ti cc v tr khng gian c t trng t bin cc i, khi thi gian bin i bin
ca cc v tr ny lc no cng cc i .
Tng t, ti cc v tr khng gian t trng t bin trit tiu, khi thi gian bin
i bin cc v tr ny lc no cng trit tiu.
Nh vy, t trng p mch c xem tng ng vi hin tng sng dng
ca tng hp sng c hc hay giao thoa sng c.
Cc v tr khng gian tng ng vi bin t cm B = 0, tng ng nt dao ng
ca sng dng, cc v tr ny c gi l trung tnh ca cc t.
Cc v tr khng gian tng ng vi bin t cm t cc i, tng ng bng dao
ng ca sng dng, cc v tr ny ang ngay chnh tm cc mt cc cc t ca ng c.
Tm li, trn stator ng c, khi cho dng in xoay chiu i qua dy qun s hnh
thnh t trng p mch trong khang h khng kh gia rotor v stator.
158
159
HNH 5.10: Rotor ang c gia cng tin lng b mt sau ghi p trc vo rotor.
160
i 120o
Cp cc dng in xoay chiu lch pha thi gian
tng i 120o vo 3 b dy
161
iB t Im.sin(t 120O )
iC t Im.sin(t 240O )
iA t Im.sin(t)
(5.4)
.x
BA t,x Bm .sin t .cos
HNH 5.15
(5.5)
.x
120o
BB t, x Bm.sin t 120o .cos
(5.6)
.x
240o
BC t,x Bm.sin t 240o .cos
(5.7)
(5.8)
Mun xc nh biu thc gii tch ca B ta p dng cng thc bin i lng gic c bn
sinp.cosq
1
sin(p q) sin(p q) bin i cc quan h (5.5); (5.6) v (5.7) ri tng hp.
162
Ta c kt qu sau:
.x
.x
1
.Bm sin(t
) sin(t
)
2
(5.9)
BB t,x
.x
.x
1
240o ) sin(t
.Bm sin(t
)
2
(5.10)
.x
.x
1
480o ) sin(t
.Bm sin(t
)
2
(5.11)
BA t,x
BC t,x
.x
.x
.x
240o sin t
480o 0
sin t
sin t
(5.12)
Phi hp (5.9); (5.10) v (5.11) suy ra biu thc gii tch ca t trng tng hp, ta c:
B t,x
1 .5
1 .4
1 .3
1 .2
1 .1
1
0 .9
0 .8
0 .7
0 .6
0 .5
0 .4
0 .3
0 .2
0 .1
0
-0 .1
-0 .2
-0 .3
-0 .4
-0 .5
-0 .6
-0 .7
-0 .8
-0 .9
-1
-1 .1
-1 .2
-1 .3
-1 .4
-1 .5
3.Bm
.x
.sin t
(5.13)
t 0
t
4
t
3
t
0 .52 31.0 461 .56 92 .09 22.6 153 .13 83.6 614 .18 44.7 07 5.2 3 5 .75 36.2 766 .79 9
V i tri
x
3.Bm
.x
t 0 ; B
sin
;B
4
3.Bm
.x
sin
2
4
;B
2
3.Bm
.x
sin
2
2
;B
6
3.Bm
.x
sin
2
6
;B
3
3.Bm
.x
sin
2
3
Trong hnh 5.16 trnh by dng ca t trng tng di chuyn theo khng gian khi v ti cc
thi im lin tip nhau. trc hanh biu din v tr khng gian ti khe h khng kh gia stator v
rotor ng c .
i hc Bch Khoa Tp H Ch Minh Khoa in in T Phng Th Nghim My in v Thc Tp in- 2009
163
Ta rt ra nhn xt sau:
T trng tng phn b theo dng sin trong khng gian .
Khi thi gian thay i, t trng sin ny di chuyn theo hng trc x (trn hnh v di
chuyn t tri sang phi).
Tm li, t trng tng di chuyn trong khng gian theo hng trc v tr x. Nu trc v tr
c un cong thnh hnh trn (theo khng gian ca khe h khng kh thc s gia rotor v
stator) t trng ny s di chuyn dc theo chu vi trong ca stator. Chuyn ng ny chng
t t trng tng hp l dng t trng quay trn bn trong ng c.
TM LI :
Trong stator ng c 3 pha, khi lp t 3 b dy qun c lp tha cc qui tc: lch v tr
khng gian 120o, v dng in qua cc b dy ny lch pha thi gian 120o; ta c kt lun nh sau:
T trng to bi mi b dy l dng t trng p mch.
T trng tng to bi 3 t trng p mch thnh phn (t 3 b dy qun) l t trng
quay trn.
3
ln bin ca t trng thnh phn
2
t1
6
t2
2
5
t3
7
t4
3
t5
11
t6
Mun kho st
s hnh thnh t
trng quay; da vo
gi tr tc thi ca
dng 3 pha qua 3 b
dy qun, suy ra cc
vector t trng B to
bi mi b dy ti
tng thi im ; sau
cng tng hp cc
vector t trng B
thnh phn c
c
vector
t
trng tng to ti
thi im kho st.
Thc hin li phng
php trn ti vi thi
im lin tip; ta c
th thy c hnh
nh t trng tng l
t trng quay.
Trn hnh 5.17, ta c th biu din cc dng 3 pha tc thi qua dy qun, chng ta kho
st gi tr tc thi ca cc dng in iA, iB, iC ti 6 thi im; ta c bng gi tr sau:
t
iA
iB
iC
/6
0,5 Im
- Im
0,5 Im
/2
Im
-0,5 Im
-0,5 Im
5/6
0,5 Im
0,5 Im
- Im
7/6
-0,5 Im
Im
-0,5 Im
3/2
- Im
0,5 Im
0,5 Im
11/6
-0,5 Im
-0,5 Im
Im
164
i A = 0,5 I m
BA
C
BC
i C = 0,5 I m
BC
BB
BB
T TRNG
TONG
BA
iB=
-Im
iA= Im
A
A
BA
BC
BB
BC
BB
- 0,5.I m
iC=
iB=
T TRNG
TONG
A
A
BA
- 0,5.I m
i A = 0.5I m
BA
BB
BC
i B = 0,5.I m
BB
C
C
iC=
T TRNG
TONG
-Im
5
T TRNG TONG TAI LUC t
6
BC
BA
3
5
, t
, t
6
6
6
165
T TRNG
TONG
i A = - 0,5 I m
BA
i C = - 0,5 I m
BC
BB
BA
BB
iB= Im
7
6
BC
T TRNG
TONG
i A = -I m
BA
BA
BC
BB
BB
i C = 0,5.I m
i B = 0,5.I m
T TRNG
TONG
3
2
i A = - 0,5I m
BA
BC
BC
i B = - 0,5.I m
BB
BA
iC=Im
T TRNG TONG TAI LUC t
11
6
BC
BB
7
9
11
, t
, t
6
6
6
166
Vi cc phng php trnh by trong cc mc 5.3.1 v 5.3.2 v phng thc hnh thnh t
trng quay chng ta rt ra cc nhn xt nh sau i vi my in ch c 2p = 2 cc:
Vi cc dng sin 3 pha cp vo cc b dy qun theo (5.4), gi tr trong cc biu thc
ca cc dng in l tn s gc. Gi tr ny quan h vi tn s ngun in theo quan h:
2.f
(5.14)
2.n1
(5.15)
f n1
(5.16)
Ni theo cch khc, khi dng in sin hon tt mt chu k th t trng quay qut qua
ng mt khong bng 2 cc t ca my in.
T suy ra vi my c 2p = 4 cc, mun t trng quay qut qua trn vn khng gian
tng ng vi 4 cc ta cn 2 chu k ca dng in hnh sin cp t ngun. Mt cch tng qut vi
my in c 2p cc quan h gia tn s ngun in vi vn tc t trng quay tha quan h sau:
f p.n1
(5.17)
vong
Trong , p l s i cc t; f Hz v n1
. Nu i n v o ca vn tc
s
vong
n1 phut ta ghi li nh sau:
p.n1
f
60
(5.18)
167
t2 = dt
t1 = 0
B
v
dS
dx
B. S2 S1
1
d
2
dt
dt
dt
dx
B.dS
B.l B.l.v
dt
dt
(5.19)
(5.20)
thuc vo hng
Hng ca sc in ng e sinh ra ph
e
B
HINH 5.21: Qui tc bn tay tri
nh hng sc in ng e.
168
5.4.1.2. NH LUT V LC IN T :
F B.I.L.sin
I
B
F
F
B
(5.21)
F B.I.L
(5.22)
ROTOR
quay
ROTOR
ng yen
T TRNG
NG YEN
e2
+
B
ROTOR
QUAY
e2
169
n1 n2
n1
n2
(5.23)
n1
Hay
n2 n1.(1 s)
(5.24)
TH D 5.1:
ng c khng ng b ba pha 2p = 4 cc, c cp ngun xoay chiu 3 pha c tn s l
f = 50Hz. Bng l lch ca ng c c ghi tc nh mc l 1425 vng/pht . Xc nh :
a./ Tc ca t trng quay.
b./ trt ca ng c ti ti nh mc.
GII
TC CA T TRNG QUAY:
n1
1500 [vong/phut]
p
2
2
TRT CA NG C:
n1 n2
n1
n2
n1
0, 05
1500
1500
1500
170
Tng t nh my bin p, dy qun stator xem l dy qun s cp, khi cp dng hnh
sin qua dy qun stator mi pha dy qun to thnh t thng p mch vi bin l m . T
thng ny bin thin theo thi gian nn hnh thnh cc sc in ng cm ng trn mi pha dy
qun . Sc in ng cm ng hiu dng trn mi pha dy qun xc nh theo quan h sau:
E1 4, 44.f1.N1.Kdq1.m
(5.25)
Trong :
N 1 : tng s vng mt pha dy qun stator.
Kdq1 : h s dy qun mt pha stator, tnh n s phn b dy qun trn mt cp cc t
T thong chnh T thong tan ranh stator T thong tan tap stator
STATOR
ROTOR
in tr ni R1 ca
mi pha dy qun .
Thnh
phn
in
khng tn t c trng cho t
thng tn ( thnh phn t thng
to nn do dy qun stator,
khp kn mch trn dy qun
stator nhng khng mc vng
qua rotor) . Cc thnh phn t
thng tn trong my in quay
gm c t thng tn trong rnh
v t thng tn tp (hnh 5.25).
Gi xt1 l thnh phn in khng tn t mi pha dy qun stator. Phng trnh cn bng
p vit cho mt pha dy qun pha stator c vit nh sau:
(5.26)
Khi rotor ng yn, t trng quay qut qua dy qun rotor hnh thnh sc in ng
cm ng E2 trn mi pha dy qun rotor. Sc in ng rotor ny cng tn s vi sc in ng
pha stator:
(5.27)
f2 f1 (Rotor ng yen)
(5.28)
171
V rotor thuc dng ngn mch, phng trnh cn bng p mi pha pha rotor lc ng
yn c dng sau:
E2 (R2 j.X t2 ). I 2
(Rotor ng yen)
(5.29)
Trong :
R2 : in tr ni ca mi pha dy qun rotor
Xt2 : in khng tn t mi pha pha rotor
5.5.2.2. PHNG TRNH CN BNG P ROTOR ( LC ROTOR QUAY):
TN S ROTOR
n1
s.n1
f 2 = f1
f2
f2
s.n1.f1
s.f1
n1
Tm li :
f2 s.f1
(5.30)
TRNG THI
SC IN NG CM NG ROTOR
IN KHNG TN T ROTOR
Rotor ng yn
E2 4, 44.f1.N2 .kdq2 .m
X t2 2.f1.Lt2
Rotor quay
Suy ra:
E2 s
E2
f2
f1
s.f1
f1
E2s s.E2
(5.31)
Tng t ta suy ra :
X t2 s
X t2
2 .f2 .L t2
2 .f1.L t2
X t2s s.X t2
s.f1
f1
s
(5.32)
172
(5.33)
TH D 5.2:
Vi ng c trong th d 5.1, xc nh tn s pha rotor khi ng c ang ti nh mc.
GII
Vi h s trt ca ng c ti lc mang ti nh mc l s = 0,05 ; p dng quan h
(5.30) suy ra tn s pha rotor lc ti nh mc l
f2 s.f1
f2 0, 05 50 2, 5 Hz
5.5.3. PHNG TRNH CN BNG DNG IN :
5.5.3.1.TC T TRNG QUAY STATOR V T TRNG QUAY ROTOR KHI NG C QUAY:
60f1
. Di tc dng ca t trng quay, rotor quay
p
nr
60.f2
p
nr s.n1
60.s.f1
p
s.
60f1
p
(5.34)
n2 nr n1.(1 s) s.n1
n2 nr n1
(5.35)
Tm li :
Vn tc ca t trng quay (to bi dy qun stator) v tc ca t trng quay
(to bi dy qun rotor) bng nhau
5.5.3.2.PHNG TRNH CN BNG DNG (KHI NG C ANG QUAY):
173
Gi:
N1kdq1.I1 : sc t ng to bi mt pha dy qun stator (khi ng c mang ti).
N2kdq2.I2 : sc t ng to bi mt pha dy qun rotor (khi mang ti).
N1kdq1.I10 : sc t ng to bi mt pha dy qun stator (khi khng ti).
Ta c :
(5.36)
j.X t1
I10
I1
V1
E1
I C Im
RC j.Xm
I2
ROTOR QUAY
E2 s
n2 0
s 1
j.X t2s
R2
T TRNG QUAY
R1
j.X t1
I10
I1
V1
E1
I C Im
RC j.Xm
E2
I2
ROTOR NG YEN
j.X t2
R2
T TRNG QUAY
n2 0
s 1
Thc hin qu
trnh kho st tng t
nh thc hin khi kho
st mch tng ng
ca my bin p. Mch
tng ng 1 pha khi
ng c ang quay tha
phng trnh cn bng p
(5.26) v khi c ch
n tn hao li thp do
dng xay v chu trnh
t tr to ra c trnh
by trong hnh 5.26.
Hnh 5.27 trnh by
mch tng ng 1 pha
ca ng c khi rotor
ng yn. Ti trng thi
ny tn s pha rotor v
stator bng nhau. Trong
thc t trng thi ny xy
ra ti thi im ng c
khi ng hay khi rotor
mang ti c momen ti
qu ln so vi momen ra
trn trc ng c lm
rotor b ghm ng yn
khng quay.
(5.37)
174
E2 (
R1
R2
j.X t2 ). I 2
j.X t1
I10
I1
I C Im
RC j.Xm
V1
E1
R2
E2
I2
ROTOR QUAY
n2 0
s 1
j.X t2
T TRNG QUAY
(5.38)
T quan h
(5.38) cho thy cc
thng s mch rotor
c qui i v
tn s f1, mch in
tng ng ca
ng c lc ny
c trnh by trong
hnh 5.28.
Kbd
E1
E2
4, 44.f1.N1.Kdq1.m
4, 44.f1.N2 .Kdq2 .m
N1.Kdq1
N2 .Kdq2
(5.39)
T (5.36) suy ra :
N2 .Kdq2
. I 2 I10
I1
N1.Kdq1
t :
N2 .Kdq2
I
. I2 2
I'2
N1.Kdq1
Kbd
(5.40)
t :
E '2 Kbd.E2
(5.41)
R2
Kba.E2 Kba
j.X t2 ). I 2
.(
R2
s
j.X t2 ).
I'2
Kba
(5.42)
175
(5.43)
X't2 (Kbd )2 .X t2
(5.43)
E1 E '2 (
R'2
s
j.X't2 ).I'2
(5.43)
I 1 I'2 I10
R1
(5.54)
R'2
j.X t1
j.X 't2
I10
I1
V1
E1
I C Im
RC j.Xm
I'2
Cn c vo cc quan
h (5.26) , (5.43) v (5.54) suy
ra mch tng ng 1 pha
dng chnh xc qui i rotor v
stator theo hnh 5.29.
E '2
R'2
:
s
5.6.3. NGHA VT L CA
Mun hiu r ngha ca thng s ny chng ta tch phn t thnh hai thnh phn :
R'2
1 s
R'2
.R'2
s
s
(5.55)
R1
I1
R '2
j.X t1
I10
V1
E1
I C Im
RC j.Xm
E '2
j.X 't2
I'2
1 s
.R'2
s
R2 : in tr dy
qun rotor qui v stator.
1 s
.R'2 : c
s
176
ROTOR
P1
CONG SUAT IEN T
CONG SUAT C
Pc
Pt
P1
Pmq
CONG SUAT C RA
P2
(A TR MA SAT C)
Pth
Pj1
Pj2
Pmq
P2
T mch in tng ng trong hnh 5.30 suy ra cc thnh phn cng sut t dng nng
lng cp vo ng c nh sau:
CNG SUT IN CUNG CP VO NG C (THNG QUA DY QUN STATOR):
P1 3.V1.I1.cos1
(5.56)
Trong :
V1 : in p pha cp vo mi pha dy qun stator.
I1 : dng qua mi pha dy qun stator.
cos1 : h s cng sut mi pha dy qun stator.
TN HAO THP
(5.57)
Pj1 3.R1.I12
(5.58)
(5.59)
(5.60)
1 s 2
1 s 2
Pc 3.R'2 .
.I'2 3.R2 .
.I2
s
s
(5.61)
P2 Pc Pma sat c
(5.62)
177
P2
P1
P2
P2 (Pth Pj1 Pj2 Pmq )
(5.63)
Khi kho st phn b nng lng pha rotor ta cn ch thm cc mi quan h gia 3
thnh phn cng sut : Pin t , Pj2 v Pc . T (5.59), (5.60) v (5.61) suy ra cc quan h sau:
Pient Pj2 Pc
(5.64)
Pj2 s.Pien t
(5.65)
Pc (1 s).Pient
(5.66)
TH D 5.3:
Cho ng c khng ng b ba pha: 100HP c 2p = 4 cc, tn s ngun in cp vo
ng c l f = 50Hz, tc nh mc 1445 vng/pht. Cho 1HP 750W , bit tn hao ma st c
l 900 W, tn hao thp 4200 W, tn hao ng stator l 2700 W ; xc nh hiu sut ca ng c,.
GII
p dng cc quan h trnh by trong gin phn b nng lng, ln lt xc nh
cc thnh phn cng sut ca ng c ti ti nh mc l :
Cng sut c hu ch trn trc ca ng c ( tr i ma st c ):
P2 100.750 75.000W
Cng sut c :
n1
60f1
p
60.50
1500 vong / phut
2
n
1445
s 1 2 1
0, 03667
n1
1500
Pient
Pc
(1-s)
75.900
78.788, 93W
1 0.03667
Cng sut in cp vo ng c :
P2
P1
75.000
0, 87525 87, 53%
85.688, 93
178
P2
P2
(5.67)
2.n2
vong
Trong n v ca cc i lng l: P2 W ; n2
; M Nm .
s
vong
Trong trng hp n v o ca n2
quan h (5.67) c vit li nh sau:
phut
60.P2
2.n2
9, 55.
P2
(5.68)
n2
TH D 5.4:
Vi ng c khng ng b ba pha: 100HP c tc nh mc 1445 vng/pht v
1 HP = 746W ; ti lc ti nh mc momen nh mc trn trc ng c l:
M 9, 55.
100 746
493 Nm
1445
M2 9, 55.
Pc
n2
1 s 2
3R'2 .
.I'
s 2
9, 55.
n2
(5.69)
Ta vit li nh sau:
M2 9, 55.
Pc
n2
R'
1 s
9, 55.3 2 .I'22 .
s
n
(5.70)
n2
n1
1 s
Hay:
1 s
1
n2
n1
(5.71)
M2 9, 55.
Pc
n2
R'
3 2 .I'22
s
Pien t
9, 55.
9, 55.
n1
n1
(5.71)
179
Tm li
9, 55.
Pc
n2
9, 55
Pient
(5.72)
n1
Mien t 9, 55.
Pien t
n1
R'
3 2 .I'22
s
9, 55.
n1
(5.73)
0
.
0
I1
R1
V1
I10
j.X t1
R'2
I'2
I C Im
RC j.Xm
j.X 't2
Rn R1 R'2
(5.74)
Xn X t1 X 't2
(5.75)
Zn Rn2 Xn2
(5.76)
180
I'2
V1
(5.77)
2
R'
2
R1 2 Xn
s
Mien t
R'2
9, 55.3.V2
1
.
2
n1
R'2
2
R1
Xn
s
(5.78)
R'
R'
u
Hm momen in t theo trt s c dng , vi u 2 ; v R1 2 Xn2
s
s
v
ds
v2
2
R'2
R'2
R'
R' R'2
2
vu' uv '
R1
Xn 2 2 R1 2 .
s2
s
s2
s
s
R'2
R'2
R'2
R'2
2
vu' uv '
R
Xn 2
. R
s2 1
s 1
s
s
2
R'2 2
R'2
2
vu' uv '
R Xn
s2 1
s
o hm
dMdt
ds
vu' uv '
v2
181
R'2
2
2
0 khi R1 Xn
0 . Suy ra , momen t cc tr khi
sth
R'2
(5.79)
R12 Xn2
Mmax
9, 55.3.V2
1
1
n1
2
2
2 R1 R1 Xn
(5.80)
T
quan
h
(5.78) thay th gi tr
trt s = 1 suy ra gi tr
ca momen ti lc n2 = 0
y chnh l gi tr ca
momen ng c lc khi
ng.
M max
M mm
0
0.1
s th
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
1
s
Momen
khi
ng hay momen m
my Mmm xc nh theo
quan h (5.81).
9, 55.3.V2
R'2
1
Mmm
.
R2 X2
n1
n
n
(5.81)
TH D 5.5:
Cho mt ng c khng ng b 3 pha , rotor lng sc ca nh sn xut CROMPTON
GREAVES (Anh quc) loi TEFC; cch in cp F c cc thng s sau:
182
1./ Tn s ca rotor .
2./ Dng in nh mc cp vo stator ng c .
3./ Cng sut in t khi bit tn hao ma st c, qut gi chim 15% tng tn hao ca
ng c ; tn hao thp chim 25% tng tn hao.
4./ Tn hao ng rotor v stator suy ra in tr mi pha dy qun stator.
GAI:
1. TN S CA ROTOR KHI TI NH MC:
n1 nm
n1
Iday
1000 980
0, 02
1000
Ipha
Tn s dng in rotor lc ti nh mc l :
Vday = 380 V
2. DNG IN NH MC NG C:
Dng nh mc t ngun cp vo ng c lc ti nh mc c xc nh theo quan h sau
(khi cp ngun p 3 pha vi p dy l 380V vo dy qun stator ang u theo s ).
Pm
Im day
3Vm.m.cos m
55000
3 380 0, 935 0, 86
103, 92A
Impha
Im
103, 92
59, 99 60A
Tng tn hao ca ng c:
Pm
Pm Pm 1
Tonhao 55000
1 3823, 53W
0, 935
Tonhao Pien Pm
T iu kin, tng tn hao ma st c, qut gi chim 15% gi tr tng tn hao, suy ra:
Pmq 15%
Pdt
Pc
55573, 53
1 s 1 0, 02
56707, 68 56708W
183
Pj2 s.Pt
s.Pc
1 s
Pthep 25%
R1
Pj1
2
3.Idmpha
1170
3.602
0, 1083
184
BI TP CHNG 5
BI TP 5.1
Cho ng c khng ng b 3 pha : 25 hp, 6 cc, 60 Hz c rotor dy qun; in tr v in
khng tng ng 1 pha l : R2 = 0,1 /pha ; Xt2 = 0,54 /pha. in p o trn mi pha rotor khi
rotor b chn l E2 = 150 V.
Khi ng c vn hnh, nu rotor quay vi tc l 1164 vng/pht, xc nh:
a./ Tc ng b (tc n1 ca t trng quay).
b./ H s trt.
c./ Tng tr pha rotor lc ang quay.
d./ Dng in rotor.
e./ Dng in qua dy qun rotor khi thay i ti trn trc c h s trt s = 1,24 %
f./ Tc ng c khi t iu kin theo cu e.
P S:
R2
s
b./ s = 0,03
j.X t2 3, 38 9o20
d./ IR = I2 = 44,42 A
BI TP 5.2
Cho ng c khng ng b 3 pha: 25 hp, 4 cc, 60 Hz; 460 V (p dy) c cng sut in
t cp vo rotor l 14,58 kW. Tn hao ng l 263 W, tn hao ma st c qut gi l 197 W.
Xc nh:
a./ Tc ng c.
b./ Cng sut c cp n ti.
c./ Momen c trn trc ng c.
P S:
b./ 14317 W
c./ 77,35 Nm
BI TP 5.3
Cho ng c khng ng b 3 pha: 100 hp; 6 cc ; 60 Hz ; 230 V (p dy) c hiu sut
l 91 % khi c cp dng dy hiu dng l 218 A . Cho tn hao li thp, tn hao ng stator v
tn hao ng rotor ln lt l : 1697 W ; 2803 W v 1549 W . Xc nh:
a./ Cng sut in cp vo ng c.
b./ Tng tn hao ca ng c.
c./ Cng sut in t.
d./ Tc ngc.
e./ H s cng sut ca ng c.
f./ Tn hao ma st c + qut gi.
g./ Momen c ra trn trc .
P S:
a./ 81978 W
d./ 1176 vng/pht
b./ 7378 W
e./ HSCS = 0,83
c./ 77478 W
f./ 1329 W
g./ 605,8 Nm
BI TP 5.4
Cho ng c khng ng b 3 pha: 40 hp; 8 cc, 60 Hz, 2300 V (p dy) vn hnh 80 %
ti nh mc ti in p thp hn nh mc 6 %. Hiu sut v h s cng sut ca ng c trong
trng thi ny ln lt l 85% v 90%. Tn hao ma st c v qut gi l 1011 W , tn hao ng
rotor l 969 W, tn hao ng stator l 1559 W. Xc nh:
a./ Cng sut c trn trc.
b./ Tc ng c.
c./ Momen c ra
d. H s trt.
e./ Dng dy t ngun cp vo ng c.
f./ Tn hao thp.
i hc Bch Khoa Tp H Ch Minh Khoa in in T Phng Th Nghim My in v Thc Tp in- 2009
185
BI TP 5.5
Cho ng c khng ng b 3 pha: 5 hp, 4 cc, 60 Hz, 115 V (p dy) hot ng ti p
nh mc, tn s nh mc v h s ti l 125 % ; ng c c hiu sut l 85,4% . Tn hao ng
stator, tn hao ng rotor v tn hao thp ln lt l : 223,2 W ; 153 W v 114,8 W . Xc nh:
a./ Tc ng c.
b./ Momen ra trn trc.
c./ Momen sinh ra do ma st c, qut gi.
BI TP 5.6
Cho ng c khng ng b 3 pha: 50 hp, 4 cc, 60 Hz, 230V (p dy) hot ng ti p
nh mc, tn s nh mc . ng c b qua ti khi tn s gim thp 5% v p ngun gim thp
7%. trnh tnh trng qu ti cng sut c trn trc gim cn 70% cng sut nh mc . Dng
dy ngun cp vo ng c lc ny l 100 A. Cc thnh phn tn hao trong trng thi hot ng
ny l; tn hao ng stator 1015 W ; tn hao ng rotor 696 W ; tn hao thp 522 W tn hao do
ma st c v qut gi l 667 W. Xc nh:
a./ Hiu sut ca ng c.
b./ Tc ng c.
c./ Momen c trn trc.
d./ H s cng sut.
BI TP 5.7
Cho ng c khng ng b 3 pha: 25 hp, 2 cc, 60 Hz, 230V (p dy) dng ko ti theo
yu cu momen khng i (momen l hng s khng ph thuc vo tc quay). ng c hot
ng ti p nh mc, tn s nh mc vi tc nh mc l 3575 vng/pht.
Xc nh cng sut c trn trc, tc quay v hiu sut nu tn s gim thp n 54 Hz.
H s cng sut v dng dy ngun trong iu kin mi l 0,89 v 55 A. Tn hao ng
stator, tn hao ng rotor v tn hao thp ln lt l: 992,7 W , 496 W v 546 W.
BI TP 5.8
Cho ng c khng ng b 3 pha: 15 hp, 6 cc, 60 Hz, 460V (p dy) dy qun stator
u Y, dng ko bm ly tm ti tc 1185 vng/pht. Tn hao ma st c v qut gi l 166 W.
Thng s mch tng ng 1 pha qui v stator l:
R1 = 0,2 ;
Xt1 = 1,2 ;
R2 = 0,25 ;
Xt2 = 1,29 ;
Rc = 317
Xm = 42
P S:
a./ 0,0125
d./ 137 W, 121 W
b./ 15,11 A
e./ 9655 W
BI TP 5.9
Cho ng c khng ng b 3 pha: 40 hp, 4 cc, 60 Hz, 460V (p dy) c tc nh
mc l 1751 vng/pht . Thng s mch tng ng 1 pha qui v stator l:
R1 = 0,102 ;
R2 = 0,153 ;
Xt2 = 0,613 ;
Xt1 = 0,409 ;
Xc nh:
a./ Tc ti lc t momen cc i.
b./ Momen cc i v momen nh mc
P S:
Rc = 102,2
Xm = 7,665
186