MATEMATIKA XII
A. Pilihan Ganda
1. Jawaban: c.
13
2
Pembahasan:
1
3 2
3
3x 2 -3x + 7 dx = x x 7 x
2
2.
3
16 3 13
3 3 2
1 1 7.1 0 1 7
2
2
2
2
Jawaban: c. 20 5
6
Pembahasan: Kurva y = x2 dan garis x + y = 6 ( y = 6 x ).
Substikan nilai y pada y = x2 sehingga didapat : 6 x = x2
6 x = x2
x2 + x 6 = 0 ( a = 1, b = 1, c = 6 )
Untuk mencari luas pada soal diatas lebih mudah jika dikerjakan menggunakan rumus luas yang
D D
.
6a 2
D = b2 4ac = 12 4 (1) (6) = 1 + 24 = 25
D D 25 25 25.(5) 125
5
20
2
2
6
6
6
6a
6.1
3. Jawaban: d. 8
3
Pembahasan:
Cat: Gambar diatas kemudian diputar 3600 terhadap sumbu y(
kasih masukkan ya, kalau anda tahu cara menggambar kurva
dengan putaran 3600).
Dari gambar sebenarya terlihat titik potong kedua kurva. Kalau
melalui perhitungan didapat dari :
y = x2 + 4
y = 2x + 4
Substitusikan nilai y, didapat :
2x + 4 + x2 4 = 0
x2 2x = 0
x(x2)=0
x = 0 atau x = 2
Untuk nilai y, substitusikan nilai x pada y = 2x + 4
x=0
y = 2(0) + 4 = 4
x=2
y = 2(2) + 4 = 0
Karena beda diputar terhadap sumbu y, maka terlebih dahulu rubah fungsi y = f(x) menjadi x = f(y).
y = x2 + 4
y = 2x + 4
y 4 = x2
y 4 = 2x
2
4y=x
2y=x
4 y
x=
V=
( y ) g 2 ( y ) dx
= ( 4 y ) 2 (2
1 2
y ) dy
2
= (4 y ) (4 2 y
0
4
1 2
y ) dy
4
1 2
1 3 1 24
y y dy =
y y
0
4
12
2
1
1
16
8
(4) 3 (4) 2 } ( 8)
12
2
3
3
2
4. Jawaban: d. 14
5
= {
Pembahasan:
y = x2 dan x + y 2 = 0 ( y = 2 x )
Substitusi kedua persamaan untuk mendapat titik potongnya.
x2 = 2 x
x2 + x 2 = 0
(x+2)(x1)=0
x = 2 atau x = 1
b
V=
( x) g 2 ( x) dx
= (2 x) 2 ( x 2 ) 2 dx
2
1
= 4 4 x x 2 x 4 dx
= (4 x 2 x 2
1 3 1 5 1
x x )
2
3
5
1 3 1 5
1
1
(1) (1) ) (4(2) 2(2) 2 (2) 3 (2) 5 )}
3
5
3
5
1 1
8 32
)}
= {( 4 2 ) ( 8 8
3 5
3 5
= {( 4(1) 2(1) 2
1 1
8 32
16 )
3 5
3 5
3
= (21 6 )
5
2
= 14
5
= (2
5. Jawaban: b. 15
Penyelesaian:
df ( x)
x2 x
dx
df ( x) x
x dx
f ( x) 13 x 3 12 x 2 c
f (2) 13 .8 12 .4 c
16
6
126 c
20
3
40
6
sehingga c = 2
1
3
x 3 12 x 2 2 dx
f ( x)dx
1
= 121 x 4 16 x 3 2 x
3
1
180
12
30
2
15
1 11
p C
11
6. Jawaban: e.
Pembahasan:
10
3 sin x
cos x dx
10
dp 111 p 11 c
7. Jawaban: a.
1
1
x 5 sin 2x cos 2x C
2
4
Penyelesaian :
(x + 5) cos 2x dx
Misal :
u = x + 5 du = dx
dv = cos 2x dx v =
u dv = uv - v du
1
sin 2xdx
2
1 1
1
1
x 5 sin 2 x cos 2 x C
2
4
8. Jawaban: b. 21 1
Pembahasan:
f(x) = ( x 2 )2 4
= x2 4x + 4 4
= x2 4x
( terbuka keatas )
2
f(x) = 4x x
( terbuka kebawah )
Note : Untuk mengetahui bentuk sebuah kurva dapat dilihat pada koefisien x2, jika positif maka kurva
terbuka keatas, dan jika negatif terbuka kebawah.
Batas atas dan bawah didapat dari akar akar x2 4x.
x2 4x = 0
x(x4)=0
x=0
atau
x4=0
x=0
atau
x=4
b
L=
f ( x) g ( x )
dx
a
4
(4 x x
) ( x 2 4 x) dx
0
4
4x x
x 2 4 x dx
0
4
8x 2x
dx
4
2
2
2
= 4 x 2 x 3 = {4(4) 2 (4) 3 } {4(0) 2 (0) 3 }
3
3
3
0
= 64
128
128
1
21
= 64
3
3
3
4
2
x 2dx x 2 x 6 x 8 dx
10. Jawaban: b.
83
15
Pembahasan:
V 4 x x 2 dx
2
1
0
16 x 2 4 4 dx
1
0
16 x 3 x 5
5 1
3
16 3 1 2 16
1
3
2
0 0 1 1
3
5
3
5
16 1
0 -
3 5
16 1 83
3 5 15
11. Jawaban: c. -1
Pembahasan:
3
(3x
2 x 2)dx x 3 x 2 2 x
x 3 x 2 2x
3
40.
p
3
{33 3 2 2(3)} { p 3 p 2 2 p} 40
p
27 9 6 p 3 p 2 2 p 40
24 p 3 p 2 2 p 40 0
p 3 p 2 2 p 16 0
p 3 p 2 2 p 16 0
Untuk menentukan nilai p dapat dicari dengan menentukan faktor dari perkalian koefisien p3 dan p0
yaitu 1 dan
16. Faktor faktor yang mugkin adalah : 16, 8, 4, 2, 1 . Karena nilai a yang memenuhi adalah
2 maka nilai p = 1
1
2
3
2
13
3
1 1 2 1 3 2 3
3 2 1 2
13
3
12. Pembahasan: d.
D-1
= 3.750 - 4.000
= 250
1
15. Jawaban: a.
6
Pembahasan:
AB = OB OA
5
=
3 3
1
=
6
16. Jawaban: a. j k
Pembahasan:
2 6 2
AB b a 2 6 2
0 0 0
0
AC 0
2
i
AB AC AC
AC
2 6
2 2
0
0 2
i 2
44
2
0 0
1
i 2 1 j k
2
2 1
0 1 1
RP p r 1 0 1
4 2 2
2 1 3
RQ q r 3 0 3
2 2 0
1 3
PR.RQ 1 3 3 3 0 0
2 0
cos PRQ
PR RQ
0
PR RQ
PRQ 90 0
a b
3
1
1
2
ab
2
2 3
2
19. Jawaban: e.
. Didapat = 135.
1
2
Pembahasan:
a = (2, 1, 2) dan b = (1, 1, 2)
a . b = 2 . (-1) + (-1) . 1 + 2 . 2 = -2 1 + 4 = 1
|a| = 22 12 22 4 1 4 3
|b| = 12 12 22 1 1 2 2
Misalkan panjang proyeksi vektor a pada b adalah c, maka:
c
a b 1
b
2
20. Jawaban: c.
2 1
2
i j k
3 3
3
Pembahasan:
a = 2 i j + 2k dan b = i + j + 2k
a . b = 2 . (-1) + (-1) . 1 + 2 . 2 = -2 1 + 4 = 1
|a| = 22 12 22 4 1 4 3
|b| = 12 12 22 1 1 2 2
Misalkan panjang proyeksi vektor a pada b adalah c, maka:
c
a b
1
2 1
2
a .2i j 2k i j k
3
3
3
3
a
2
21. Jawaban: b. -3
Pembahsan:
6
2 x 4 2 y
18 2 x 4 2 y
4 1 4
22 - 2x 2y
11 -x y y x 11
a 89
89 x 2 16 y 2
89 x 2 16 y 2 11 x
89 x 2 16 121 22 x x 2
2 x 2 22 x 48 0 x 2 11x 24 0
x 3x 8 0
x - 3 atau x - 8
22. Jawaban: b. 9
Pembahasan:
a .b
= a1 . b1 + a2 . b2 + a3 . b3
=0
= 1. 2 + 2 . (-10) + m . 2 = 0
2 20 + 2m
=0
- 18 + 2m
=0
2m
= 18
m
=9
o
23. Jawaban: e. 60
Pembahasan:
a1b1 a2b 2 a3b 3
cos
2
2
a1 a2 a3 2 b1 2 b 2 2 b 3 2
cos
cos
cos
2.- 1 1.3 - 3
. 2
2
1 - 3
- 12 32 - 22
-2 3 6
4 1 9 1 9 4
7
14 14
7
14
1
1
cos , maka = 60o karena cos =
2
2
cos
24. Jawaban: c.
1
3
Pembahasan:
a.b
b
3 3
p 2
1 p
3 2
2
p2
3 2p p
3 4 p2
3 3p
7 p2
23 3 p 3 7 p 2
61 p 3 7 p 2
21 p 7 p 2
2
2 2 p 7 p 2
2
2
4 8p 4p 7 p
8p 3p2 3 0
3 p 1 p 3 0
1
3
p 3tidak
p
25. Jawaban: a. 3x + y + 2 = 0
Pembahasan:
Misalnya (a,b) pada kurva y 3x 2 = 0
a
1
b
1 0
a
1
b 1 0
1 0 a'
0 1 b'
0 a'
1 b'
a a'
b b'
Sehingga :
b 3a 2 0
b' 3a' 2 0
y' 3x' 2 0
x" cos 90o sin 90o a
y"
o
cos 90o b
sin 90
x" 0 1 a'
Y " 1 0 b'
x" b'
y" a'
x" 3y" 2 0
x" 3y" 2 0
B. Uraian
1. Pembahasan:
Mencari batas-batas luas daerah:
y = x2 dan x + y = 6 y = 6 x
3
2
subsitusi y = x2 ke y = 6 x x2 = 6 x
x2 + x 6 = 0
(x+3)(x2)=0
x = 3 dan x = 2
b 2 4ac
b 2 4ac
12 4.1 6 12 4 1 6
D d
5
L
20 satuan luas
2
6
6a 2
6a 2
6 1
2. Penyelesaian:
Stasiun 1 : 480 menit 48 menit = 432 menit
Stasiun 2 : 480 menit 67.2 menit = 412.8 menit
Stasiun 3 : 480 menit 57.6 menit = 422.4 menit.
Model umum pemrograman linier :
Maksimumkan z = x1 + x2
Kendala :
6x1 + 4x2 432
5x1 + 5x2 412.8
4x1 + 6x2 422.4
x1, x2 0
3. Penyelesaian:
a.
b.
2 x 3y 2
x 4y 1
2 x 3y 5
x 5y 6
2 3
11
1 4
2 3
11
1 4
2 2
y
0
1 1
x
11
0
1, y
0
11
11
2 3
12
1 5
5 3
7
6 5
2 5
y
7
1 6
x
7
7
1, y 1
7
7
4. Penyelesaian:
x x 4 2 6
a. Komponen vektor AB = 2 1
y 2 y1 5 3 8
b. Besar vektor AB
x 2 x1 2 y 2 y1 2
62 82
36 64 100 10
5. Penyelesaian:
AB . AC = | AB | . | AC | . Cos
1 2 1
AB b a 0 1 1
3 4 1
2 2 0
AC c a 0 1 1
3 4 1
Cos
AB AC
1 0
1 1
1 1
12 12 12 .
AB . AC
Cos
0 11
3 2
Jadi, A = (
2
6
1
2
1
6
3
2 ,
1
2
2 )
0 12 1