4.1.
55
56
Depth 0-12 m
N SPT = 8
Depth 12-18 m
N SPT = 12
Depth 18-33 m
N SPT = 20
Depth 33-60 m
N SPT = 25
57
sat =
17 kN/m3
sat =
16 kN/m3
sat =
17 kN/m3
sat =
18 kN/m3
58
d=
11 kN/m3
d=
10 kN/m3
d=
11 kN/m3
d=
13 kN/m3
59
c = 10 kN/m2
c = 15 kN/m2
c = 20 kN/m2
c = 25 kN/m2
60
= 21 kN/m3
= 22 kN/m3
= 25 kN/m3
= 25 kN/m3
61
Design Value
Gambar 4.6 Grafik Batas Plastis, Kadar Air dan Batas Cair
62
Berdasarkan pengolahan data SPT (Standard Penetration Test) tanah
yang digunakan dan kepadatan tanah, tanah terbagi atas 4 lapisan yang berbeda.
Tanah lapisan pertama setebal 12 meter, tanah lapisan kedua setebal 6 meter,
tanah lapisan ketiga setebal 15 meter dan tanah lapisan keempat setebal 27 meter.
Berdasarkan tes Atteberg Limit, diketahui bahwa keempat lapisan tanah tersebut
berjenis tanah lanau. Parameter-parameter keempat lapisan tanah tersebut
terdapat pada tabel 4.1.
Tabel 4.1
Keterangan
MH 1
MH 2
MH 3
MH 4
Kedalaman
0 12 m
12 18 m
18 33 m
33 60 m
11
10
11
13
(kN/m3)
17
16
17
18
E (kN/m2)
8000
14000
20000
25000
c (kN/m2)
10
15
20
25
21
22
25
25
d (kN/m
sat
Data tanah:
o MH 5: E = 3000 kN/m2
o MH 6: E = 10000 kN/m2
o MH 7: E = 15000 kN/m2
63
Data tiang:
o Diameter tiang:
B 1 m 100 cm
o Panjang tiang:
40 m 4000 cm
4730
fc '
4730
30
2,59 10 4 MPa
2,59 107 kN / m 2
2,59 105 kg / cm 2
1
14
64
4,91 10 2 m 4
4,91 106 cm 4
64
4.2.
k h ' 1,3
12
E s B4
Es
EpIp 1 s2
22,4 E s 1
kh '
1
3 4
2 ln
2L
B
0,443
19,5 E s 1 s
3 4 s 8,5 log k h '
Tipe Tanah
Lanau Elastik
Lanau Elastik
Lanau Elastik
Lanau Elastik
Tipe Tanah
Lanau Elastik
Lanau Elastik
Lanau Elastik
Lanau Elastik
Tingkat
Teratas
m
0
12
18
33
Simbol
Tanah
Tingkat
Teratas
m
0
12
18
33
Simbol
Tanah
Tingkat
Teratas
m
0
12
18
33
Simbol
Tanah
MH1
MH2
MH3
MH4
MH1
MH2
MH3
MH4
MH1
MH2
MH3
MH4
Es
kN/m2
8000
14000
20000
25000
Es
kN/m2
8000
14000
20000
25000
Es
kN/m2
8000
14000
20000
25000
Vesic
kh'
kN/m2
7769
14244
20963
26695
Glick
kh'
kN/m2
6481
11341
16202
20252
Francis
kh'
kN/m2
10480
19516
29075
37351
Rata-rata
kh'
kN/m2
8243
15034
22080
28099
Vesic
kh
kN/m3
7769
14244
20963
26695
Glick
kh
kN/m3
6481
11341
16202
20252
Francis
kh
kN/m3
10480
19516
29075
37351
Rata-rata
kh
kN/m3
8243
15034
22080
28099
65
Panjang tiang (L) = 40 m
Panjang efektif tiang =
2
L
3
26 m
z
(m)
kh
(kN/m2)
MH1
12
8000
MH2
15000
MH3
22000
15000 6
12 6 8
13923 kN / m 3
22000 8
k h rata rata
k hi z i
zi
8000 12
66
4.2.1. Metoda Solusi Elastik (Reese dan Matlock)
Mg
Qg
0m
D1m
Soil Layer 1
12 m
Soil Layer 2
18 m
40 m
Soil Layer 3
33 m
Soil Layer 4
Mg
67
Ep
4730
fc '
4730
30
2,59 10 4 MPa
2,59 107 kN / m 2
Momen inersia pondasi tiang:
Ip
1
64
14
4,91 10
m4
13923 kN / m3
EpIp
kh
Qg
x z (z)E p I p
Ax 'R3
0,006 2,59 107 4,91 10
1,4 3,093
185 kN
68
Untuk defleksi kepala tiang (x) = 9 mm = 0,009 m
Beban lateral:
Qg
x z (z)E p I p
Ax 'R3
0,009 2,59 107 4,91 10
1,4 3,093
277 kN
Qg
x z (z)E p I p
Ax 'R3
0,012 2,59 107 4,91 10
1,4 3,093
370 kN
69
4.2.2. Metoda Chang
Kepala tiang bebas
Tabel 4.4 Kapasitas Lateral Pondasi Tiang Tunggal Dengan Kondisi Kepala
Tiang Bebas
unit
kh =
13923
kN/m3
Data Tiang:
B=
I=
4,91E-02
m4
E=
2,59E+07
kN/m2
T=
125
kN
0,23
4,11
-175,97
6,87
10,30
13,74
3,43
m-1
mm
kN.m
m
m
m
m
Beban:
Tiang Tunggal
Perhitungan:
=
y-top =
M-max=
ly-1 =
li =
lm-i =
lm-max =
mm
183
kN
-257
kN.m
mm
274
-386
kN
kN.m
12
365
-514
mm
kN
kN.m
70
Tabel 4.5 Kapasitas Lateral Pondasi Kelompok Tiang Dengan Kondisi
Kepala Tiang Bebas
unit
Tanah dan Data Tiang
Reaksi Tanah:
kh =
13923
kN/m3
Data Tiang:
B=
I=
4,91E-02
m4
E=
2,59E+07
kN/m2
T=
125
kN
s (jarak tiang)
s/B=
Faktor Red.=
3
3,0
0,25
Khg =
3481
kN/m3
g =
0,16
m-1
Beban:
Kelompok Tiang
Jarak Tiang:
Faktor Grup:
Perhitungan:
y-top =
11,62
M-max=
-248,85
ly-1 =
9,71
li =
14,57
lm-i =
19,42
lm-max =
4,86
Kapasitas Lateral Untuk Pergerakan 6 mm:
y-top-all =
6
Kapasitas Tiang =
65
M-max=
-129
Kapasitas Lateral Untuk Pergerakan 9 mm:
y-top-all =
9
Kapasitas Tiang =
97
M-max=
-193
Kapasitas Lateral Untuk Pergerakan 12 mm:
y-top-all =
12
Kapasitas Tiang =
129
M-max=
-257
mm
kN.m
m
m
m
m
mm
kN.m
kN.m
mm
kN.m
kN.m
mm
kN.m
kN.m
71
Kepala tiang terjepit
Tabel 4.6 Kapasitas Lateral Pondasi Tiang Tunggal Dengan Kondisi Kepala
Tiang Terjepit
unit
Tanah dan Data Tiang
Reaksi Tanah:
kh =
13923
kN/m3
Data Tiang:
B=
I=
4,91E-02
m4
E=
2,59E+07
kN/m2
T=
125
kN
0,23
m-1
Beban:
Tiang Tunggal
Perhitungan:
y-top =
2,05
M-top =
273,25
M-max-1=
-56,84
ly-1 =
10,30
li =
13,74
lm-i =
17,17
lm-max =
6,87
Kapasitas Lateral Untuk Pergerakan 6 mm:
y-top-all =
6.0
Kapasitas Tiang =
365
M-top =
798
M-max-1=
-166
Kapasitas Lateral Untuk Pergerakan 9 mm:
y-top-all =
9.0
Kapasitas Tiang =
548
M-top =
1198
M-max-1=
-249
Kapasitas Lateral Untuk Pergerakan 12 mm:
y-top-all =
12.0
Kapasitas Tiang =
730
M-top =
1597
M-max-1=
-332
mm
kN.m
kN.m
m
m
m
m
mm
247
kN.m
kN.m
mm
370
kN.m
kN.m
mm
493
kN.m
kN.m
72
Tabel 4.7 Kapasitas Lateral Pondasi Kelompok Tiang Dengan Kepala Tiang
Terjepit
unit
Tanah dan Data Tiang
Reaksi Tanah:
kh =
13923
kN/m3
Data Tiang:
B=
1
m
I=
4,91E-02
m4
Acting Load:
Kelompok Tiang
Jarak Tiang:
Faktor Grup:
Perhitungan:
E=
T=
s (Jarak Tiang)
s/B=
Faktor Red.=
Khg =
2,59E+07
125
kN/m2
kN
3
3,0
0,25
3481
g =
0,1617
y-top =
5,8082
M-top =
386
M-max-1=
-80
ly-1 =
14,57
li =
19,42
lm-i =
24,28
lm-max =
9,71
Kapasitas Lateral Untuk Pergerakan 6 mm:
y-top-min =
6.00
Kapasitas Tiang =
129
M-top =
399
M-max-1=
-83
Kapasitas Lateral Untuk Pergerakan 9 mm:
y-top-min =
9.00
Kapasitas Tiang =
194
M-top =
599
M-max-1=
-125
Kapasitas Lateral Untuk Pergerakan 12 mm:
y-top-min =
12.00
Kapasitas Tiang =
258
M-top =
798
M-max-1=
-166
kN/m3
m-1
mm
kN.m
kN.m
m
m
m
m
mm
kN
kN.m
kN.m
mm
kN
kN.m
kN.m
mm
kN
kN.m
kN.m
73
4.2.3. Metoda Finite Difference
Metoda finite difference untuk tiang tunggal
D1m
-2
Mg
-1
Qg
0m
Soil Layer 1
kh
8000 kN / m 3
12 m
Soil Layer 2
kh
15000 kN / m 3
18 m
40 m
Soil Layer 3
kh
22000 kN / m
40 m
kh
k1
8000 kN / m 3
k2
8000 kN / m 3
k3
8000 kN / m 3
k4
8000 kN / m 3
k5
8000 kN / m 3
k6
8000 kN / m 3
k7
8000 kN / m 3
k8
15000 kN / m 3
k9
15000 kN / m 3
10 k 10
15000 kN / m 3
11 k 11
22000 kN / m 3
12 k 12
22000 kN / m 3
13 k 13
22000 kN / m 3
14 k 14
22000 kN / m 3
15 k 15
22000 kN / m 3
16 k 16
22000 kN / m 3
17 k 17
22000 kN / m 3
18 k 18
28000 kN / m 3
19 k 19
28000 kN / m 3
20 k 20
28000 kN / m 3
21 k 21
28000 kN / m 3
33 m
Soil Layer 4
28000 kN / m 3
22
23
B 1 m 100 cm
L
40 m 4000 cm
2m
200 cm
74
Qg
215 kN
Mg
21500 kg
4000
200
20
f c ' 30 MPa
4730
fc '
4730
30
4
2,59 10 MPa
2,59 107 kN / m 2
2,59 105 kg / cm2
1
14
64
4,91 10 2 m 4
4,91 106 cm4
yi
4y i
yi
4y i
yi
K i L4 B
E p Ip n 4
K i 40004 100
6
2,59 105 4,91 106 204
6 0,13 K i
75
Titik 2 s/d 7 (i):
6 0,13 K i
6 0,13 0,8
6,104
yi
4 yi
6,104yi
4 yi
yi
4 yi
yi
4 yi
yi
4 yi
yi
6 0,13 K i
6 0,13 1,5
6,195
yi
4 yi
6,195yi
6 0,13 K i
6 0,13 2,2
6,286
yi
4 yi
6,286yi
6 0,13 K i
6 0,13 2,8
6,364
yi
4 yi
6,364yi
76
Kepala Tiang Bebas
Untuk Free Head Qg = 124kN
Geser:
d3y
dz 3
Ep Ip
2y
y
y
Qg
Q g L3
2y2
y3
2y
2y2
y3
21500 40003
2,59 105 4,91 106 203
2y
2y2
y3
d2y
dz 2
Mg
E p Ip n 3
Momen:
Ep Ip
y2
2 y1
y2
2 y1
y2
2 y1
M g L2
1
E p Ip n 2
0 40002
2,59 105 4,91 106 202
0 ............................................................................. (21a)
Ep Ip
d3y
dz 2
yn
2y n
Qg
2y n
yn
77
y19
2 y 20
2 y 22
y 23
0 ............................................................. (22a)
Momen:
yn
2y n
y 20
2 y 21
Pi
yn
y 22
0 ........................................................................... (23a)
K i yi B
P1
P8
P7
P11
P18
P17
P21
Qg
0.5 200 P1
2P11
2P12
P21
2P2
2P13
2P3
2P14
2P4
2P15
2P5
2P16
2P6
2P17
2P7
2P18
2P8
2P19
2P9
2P10
2P20
12400 0.5 200 80y1 160y 2 160y 3 160y 4 160y 5 160y 6 160y 7
300y 8
440y16
300y 9
300y10
440y17
440y11
560y18
440y12
560y19
560y 20
44y11
44y12
44y13
44y14
56y18
56y19
56y 20
28y 21
12,4
44y15
440y13
280y 21
30y8
44y16
440y14
440y15
0
30y9
44y17 .............(24a)
78
M 21
Mg
Qg L
0,5 P2
P5
0,5 P5
P8
0,5 P8
P2
19,5
2
3
P3
16,5
P6
P9
18
0,5 P4
2
3
13,5
2
3
14,5
2
3
P8
0,5 P10
0,5 P11
P12
2
3
P14
7,5
0,5 P13
0,5 P14
P15
2
3
P17
4,5
0,5 P16
0,5 P17
P18
P20
1,5
0,5 P19
0,5 P20
P21
2
3
2
3
P11
P13
2
3
P16
2
3
P17
P19
2,5
2
3
P20
2
3
12,5
0,5 P9
P10
P12
17
14
2
3
11
2
3
2
3
2
3
9,5
0,5 P12
P13
P15
6,5
0,5 P15
P16
P18
3,5
0,5 P18
P19
P21
0,5
2
3
15,5
P9
18,5
P4
P7
7
5,5
P3
0,5 P6
10
8,5
P14
P6
13
11,5
19
0,5 P3
16
P10
10,5
2
3
P5
12
2
3
17,5
P7
0,5 P7
2
3
P2
P4
15
P11
0 12400 4000
0,5 P1
9P12
8P13
7P14
6P15
5P16
4P17
3P18
280y 20
46,2 y 21
1240
2200y11 1980y12
880y17
840y18
....................(25a)
79
Kepala Tiang Terjepit
Untuk Fixed Head Qg = 215kN
Geser:
d3y
dz 3
Ep Ip
2y
2y2
Q g L3
y3
E p Ip n 3
2y
2y2
y3
21500 40003
2,59 105 4,91 106 203
2y
2y2
y3
Rotasi:
Ep Ip
y2
dy
dz
1
0 ....................................................................................... (21b)
Ep Ip
yn
y19
d3y
dz 2
Qg
2y n
2y n
2 y 20
2 y 22
yn
y 23
0
0 ............................................................. (22b)
80
Momen:
yn
2y n
y 20
2 y 21
Pi
yn
y 22
0 ........................................................................... (23b)
K i yi B
P1
P8
P7
P11
P18
P17
P21
Qg
0,5 200 P1
2P11
2P12
2P2
2P13
2P3
2P14
2P4
2P15
2P5
2P16
2P6
2P17
2P7
2P18
2P8
2P19
2P9
2P20
2P10
P21
21500 0,5 200 80y1 160y 2 160y3 160y 4 160y5 160y 6 160y 7
300y8
440y16
300y9
300y10
440y17
440y11
560y18
440y12
560y19
440y13
560y 20
44y11
44y12
44y13
44y14
56y18
56y19
56y 20
28y 21
21,5
44y15
280y 21
30y8
44y16
440y14
440y15
0
30y9
44y17 ............ (24b)
81
M 21
Mg
Qg L
0,5 P2
P5
P2
19,5
2
3
P3
16,5
0,5 P5
P8
13,5
0,5 P8
12
10,5
0,5 P10
0,5 P11
P12
2
3
P14
7,5
0,5 P13
0,5 P14
P15
2
3
P17
4,5
0,5 P16
0,5 P17
P18
P20
1,5
0,5 P19
0,5 P20
P21
2
3
0 21500 4000
P20
11,5
2
3
P11
P13
8,5
P16
5,5
P19
2
3
P20
2
3
17
15,5
2
3
0,5 P6
P7
P9
12,5
0,5 P9
P10
14
2
3
11
2
3
2
3
2
3
9,5
P13
P15
6,5
0,5 P15
P16
P18
3,5
0,5 P18
P19
P21
0,5
18,5
P4
0,5 P12
4
2,5
P3
P12
2
3
P17
10
2
3
P14
13
P10
P11
P6
14,5
2
3
P8
19
0,5 P3
16
P7
0,5 P7
2
3
17,5
2
3
P5
2
3
P2
P4
15
2
3
P9
18
0,5 P4
2
3
P6
0,5 P1
0,165 P21
9P12
8P13
7P14
6P15
5P16
4P17
3P18
46,2 y 21
2150
840y18
560y19
......... (25b)
82
Free Head (eq. 1 until 25)
y15
y16
y17
y18
y19
y20
y21
y22
y23
y-2
y-1
y1
y2
y3
y4
y5
y6
y7
y8
y9
y10
-4
6,286
-4
-4
6,286
-4
-4
6,286
-4
-4
6,364
-4
-4
6,364
-4
-4
6,364
-4
y11
y12
y13
y14
y15
y16
y17
y18
y19
-1
-2
1
y20
y21
-2
44
44
44
56
56
56
28
y22
1320
1100
880
840
560
280
46,2
y23
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0,078
0
0
0
12,4
1240
83
y-2
y-1
y1
y2
y3
y4
y5
y6
y7
y8
y9
y10
y11
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
1,025
0,823
0,599
0,368
0,185
0,067
0,001
-0,026
-0,031
-0,024
-0,014
-0,007
-0,002
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
Fiktif
Fiktif
y12
y13
y14
y15
y16
y17
y18
y19
y20
y21
y22
y23
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
2 x 10-4
0,001
0,001
0,001
3,90 x 10-4
2 x 10-4
2 x 10-5
-2 x 10-5
-5,24 x 10-5
-0,001
-0,001
-0,002
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
Fiktif
Fiktif
-2
-1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Gambar 4.9 Pergerakan Pondasi Tiang Tunggal Dengan Kondisi Kepala Tiang Bebas
84
Fixed Head (eq. 1 until 25)
y15
y16
y17
y18
y19
y20
y21
y22
y23
y-2
y-1
y1
y2
y3
y4
y5
y6
y7
y8
y9
y10
-4
6,286
-4
-4
6,286
-4
-4
6,286
-4
-4
6,364
-4
-4
6,364
-4
-4
6,364
-4
y11
y12
y13
y14
y15
y16
y17
y18
y19
-1
-2
1
y20
y21
-2
44
44
44
56
56
56
28
y22
1320
1100
880
840
560
280
46,2
y23
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0,135
0
0
0
21,5
2150
85
y-2
y-1
y1
y2
y3
y4
y5
y6
y7
y8
y9
y10
y11
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
0,225
0,508
0,597
0,508
0,360
0,217
0,108
0,038
0,001
-0,013
-0,015
-0,011
-0,006
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
Fiktif
Fiktif
y12
y13
y14
y15
y16
y17
y18
y19
y20
y21
y22
y23
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
-0,003
-3,14 x 10-4
9,72 x 10-4
0,002
0,002
0,002
4,22 x 10-4
-0,004
-0,013
-0,027
-0,040
-0,059
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
Fiktif
Fiktif
-2
-1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Gambar 4.10 Pergerakan Pondasi Tiang Tunggal Dengan Kondisi Kepala Tiang Terjepit
86
Metoda finite difference untuk kelompok tiang dengan jarak 4D
D1m
-2
Mg
0m
-1
Qg
1
2
3
Soil Layer 1
k hg
3200 kN / m 3
3200 kN / m 3
k1
k7
k8
k 10
6000 kN / m 3
k 11
k 17
8800 kN / m 3
k 18
k 21
11200 kN / m 3
5
6
7
12 m
Soil Layer 2
k hg
6000 kN / m 3
18 m
10
40 m
11
12
13
Soil Layer 3
k hg
8800 kN / m 3
14
15
16
17
33 m
18
Soil Layer 4
k hg
11200 kN / m
19
20
40 m
21
22
23
B 1 m 100 cm
40 m 4000 cm
2m
200 cm
87
Qg
108 kN
Mg
10800 kg
4000
200
20
f c ' 30 MPa
4730
fc '
4730
30
1
14
64
4,91 10 2 m 4
4,91 106 cm4
yi
4y i
yi
4y i
yi
K i L4 B
E p Ip n 4
K i 40004 100
6
2,59 105 4,91 106 204
6 0,13 K i
88
Titik 2 s/d 7 (i):
6 0,13 K i
6 0,13 0,32
6,042
yi
4 yi
6,042yi
4 yi
yi
4 yi
yi
4 yi
yi
4 yi
yi
6 0,13 K i
6 0,13 0,60
6,078
yi
4 yi
6,078yi
6 0,13 K i
6 0,13 0,88
6,114
yi
4 yi
6,114yi
6 0,13 K i
6 0,13 1,12
6,146
yi
4 yi
6,146yi
89
Kepala Tiang Terjepit
Geser:
d3y
dz 3
Ep Ip
2y
2y2
Qg L3
y3
E p Ip n 3
2y
2y2
y3
10800 40003
2,59 105 4,91 106 203
2y
2y2
y3
Rotasi:
Ep Ip
y2
dy
dz
0
0 ......................................................................................... (21)
Ep Ip
yn
y19
d3y
dz 2
Qg
2y n
2y n
2 y 20
2 y 22
yn
y 23
0
0 ............................................................... (22)
Momen:
yn
2y n
y 20
2 y 21
yn
y 22
0
0 ............................................................................. (23)
90
Pi
K i yi B
P1
P8
P7
0,32 yi 100
P10
0,60 yi 100
60yi
P17
0,88 yi 100
88yi
P21
P11
P18
Qg
32yi
0,5 200 P1
2P11
2P12
P21
2P2
2P13
2P3
2P14
2P4
2P15
2P5
2P16
64y3
2P6
2P7
2P8
2P17
2P18
2P19
64y 4
64y5
64y 6
2P9
2P10
2P20
64y 7 120y8
224y18
6,4 y 2
224y19
6,4 y3
6,4 y 4
224y 20 112y 21
6,4 y5
6,4 y 6
0
6,4 y 7 12y8 12y9
12y10 17,6 y11 17,6 y12 17,6 y13 17,6 y14 17,6 y15 17,6 y16
17,6 y17
22,4 y18
22,4 y19
22,4 y 20 11,2 y 21
10.8
......... (24)
91
M 21
Mg
Qg L
0,5 P2
P5
P2
19,5
2
3
P3
16,5
0,5 P5
2
3
13,5
0,5 P8
18
15
2
3
12
P11
10,5
0,5 P11
P12
2
3
P14
7,5
0,5 P13
0,5 P14
P15
2
3
P17
4,5
0,5 P16
0,5 P17
P18
P20
1,5
0,5 P19
0,5 P20
P21
2
3
2
3
0 10800 4000
13
P10
0,5 P10
11,5
2
3
P11
P13
8,5
P16
5,5
P19
2
3
P20
2P19
P20
4
2,5
1
18,5
2
3
P4
17
15,5
2
3
P7
P9
12,5
0,5 P9
P10
P12
14
2
3
11
2
3
2
3
2
3
9,5
0,5 P12
P13
P15
6,5
0,5 P15
P16
P18
3,5
0,5 P18
P19
P21
0,5
2
3
P17
P3
0,5 P6
10
2
3
P14
P6
14,5
2
3
P8
19
0,5 P3
16
P7
0,5 P7
P9
17,5
2
3
P5
2
3
P2
P4
0,5 P4
P6
P8
0,5 P1
0,165 P21
7P14
6P15
5P16
4P17
314,72y1
608y 2
576y3
544y 4
720y9
660y10
880y11
792y12
440y16
352y17
336y18
512y5
704y13
480y 6
616y14
448y 7
780y8
528y15
1080
...... (25)
92
Fixed Head (eq. 1 until 25)
y15
y16
y17
y18
y19
y20
y21
y22
y23
y-2
y-1
y1
y2
y3
y4
y5
y6
y7
y8
y9
y10
-4
6,114
-4
-4
6,114
-4
-4
6,114
-4
-4
6,146
-4
-4
6,146
-4
-4
6,146
-4
y11
y12
y13
y14
y15
y16
y17
y18
y19
-1
-2
1
y20
y21
-2
17,6
17,6
17,6
22,4
22,4
22,4
11,2
y22
528
440
352
336
224
112
18,48
y23
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0,068
0
0
0
10,8
1080
93
y-2
y-1
y1
y2
y3
y4
y5
y6
y7
y8
y9
y10
y11
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
0,363
0,542
0,600
0,542
0,431
0,309
0,199
0,112
0,051
0,013
-0,007
-0,014
-0,014
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
Fiktif
Fiktif
y12
y13
y14
y15
y16
y17
y18
y19
y20
y21
y22
y23
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
-0,010
-0,006
-0,002
0.001
0,002
0,001
-0,002
-0,009
-0,020
-0,034
-0,049
-0,067
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
Fiktif
Fiktif
-2
-1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Gambar 4.12 Pergerakan Tiang Pada Pondasi Kelompok Tiang Dengan Jarak 4D
94
Metoda finite difference untuk kelompok tiang dengan jarak 5D
D1m
-2
Mg
0m
-1
Qg
1
2
3
Soil Layer 1
k hg
4400 kN / m 3
k1
k7
4400 kN / m 3
k8
k 10
8250 kN / m 3
k 11
k 17
12100 kN / m 3
k 18
k 21
15400 kN / m 3
5
6
7
12 m
Soil Layer 2
k hg
8250 kN / m 3
18 m
10
40 m
11
12
13
Soil Layer 3
k hg
12100 kN / m 3
14
15
16
17
33 m
18
Soil Layer 4
k hg
15400 kN / m
19
20
40 m
21
22
23
B 1 m 100 cm
40 m 4000 cm
2m
200 cm
95
Qg
138 kN
Mg
13800 kg
4000
200
20
f c ' 30 MPa
4730
fc '
4730
30
1
14
64
4,91 10 2 m 4
4,91 106 cm4
yi
4y i
yi
4y i
yi
K i L4 B
E p Ip n 4
K i 40004 100
6
2,59 105 4,91 106 204
6 0,13 K i
96
Titik 2 s/d 7 (i):
6 0,13 K i
6 0,13 0,44
6,057
yi
4 yi
6,057yi
4 yi
yi
4 yi
yi
4 yi
yi
4 yi
yi
6 0,13 K i
6 0,13 0,825
6,107
yi
4 yi
6,107yi
6 0,13 K i
6 0,13 1,21
6,157
yi
4 yi
6,157yi
6 0,13 K i
6 0,13 1,54
6,200
yi
4 yi
6,200yi
97
Kepala Tiang Terjepit
Geser:
d3y
dz 3
Ep Ip
2y
2y2
Qg L2
y3
E p Ip n 3
2y
2y2
y3
13800 40003
2,59 105 4,91 106 203
2y
2y2
y3
Rotasi:
Ep Ip
y2
dy
dz
0
0 ......................................................................................... (21)
Ep Ip
yn
y19
d3y
dz 2
Qg
2y n
2y n
2 y 20
2 y 22
yn
y 23
0
0 ............................................................... (22)
Momen:
yn
2y n
y 20
2 y 21
yn
y 22
0
0 ............................................................................. (23)
98
Pi
K i yi B
P1
P8
P7
0,44 yi 100
P10
0,825 yi 100
P17
P21
P11
P18
Qg
44yi
82.5yi
0,5 200 P1
2P11
2P12
P21
2P2
2P13
2P14
2P3
2P4
2P15
40y 2
2P5
2P16
40y3
2P6
2P7
2P8
2P17
2P18
2P19
40y 4
40y5
40y 6
2P9
2P10
2P20
40y7
75y8
8,8y3
8,8y 4
70y 21
8,8y6
8,8y5
16,5y10
24,2 y11
24,2 y12
24,2 y13
24,2 y14
24,2 y17
30,8y18
30,8y19
30,8y 20 15,4 y 21
24,2 y15
13,8
99
M 21
Mg
Qg L
0,5 P2
P5
P2
19,5
2
3
P3
16,5
0,5 P5
2
3
13,5
0,5 P8
18
15
2
3
12
P11
10,5
0,5 P11
P12
2
3
P14
7,5
0,5 P13
0,5 P14
P15
2
3
P17
4,5
0,5 P16
0,5 P17
P18
P20
1,5
0,5 P19
0,5 P20
P21
2
3
2
3
0 13800 4000
11,5
2
3
P11
P13
8,5
P16
2
3
P17
5,5
P19
2,5
2
3
P20
2P19
P20
432.74y1 836y 2
1072,5y8
847y14
990y9
726y15
25,41 y 21
1380
0,5 P9
P10
P12
14
2
3
11
2
3
2
3
2
3
9,5
0,5 P12
P13
P15
6,5
0,5 P15
P16
P18
3,5
0,5 P18
P19
P21
0,5
17
2
3
12,5
2
3
15,5
P9
18,5
P4
P7
10
2
3
P14
P3
0,5 P6
13
P10
0,5 P10
P6
14,5
2
3
P8
19
0,5 P3
16
P7
0,5 P7
P9
17,5
2
3
P5
2
3
P2
P4
0,5 P4
P6
P8
0,5 P1
0,165 P21
792y3
7P14
6P15
4P17
748y 4
704y5
660y6
5P16
484y17
462y18
616y7
968y13
308y19 154y 20
.............. (25)
100
Fixed Head (eq. 1 until 25)
y15
y16
y17
y18
y19
y20
y21
y22
y23
y-2
y-1
y1
y2
y3
y4
y5
y6
y7
y8
y9
y10
-4
6,157
-4
-4
6,157
-4
-4
6,157
-4
-4
6,200
-4
-4
6,200
-4
-4
6,200
-4
y11
y12
y13
y14
y15
y16
y17
y18
y19
-1
-2
1
y20
y21
-2
24,2
24,2
24,2
30,8
30,8
30,8
15,4
y22
726
605
484
462
308
154
25,41
y23
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0,087
0
0
0
13,8
1380
101
y-2
y-1
y1
y2
y3
y4
y5
y6
y7
y8
y9
y10
y11
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
0,323
0,533
0,601
0,533
0,410
0,280
0,168
0,085
0,031
0,001
-0,012
-0,015
-0,012
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
Fiktif
Fiktif
y12
y13
y14
y15
y16
y17
y18
y19
y20
y21
y22
y23
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
-0,008
-0,003
-0,001
0,002
0,003
0,002
0,001
-0,007
-0,017
-0,032
-0,046
-0,065
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
Fiktif
Fiktif
-2
-1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Gambar 4.14 Pergerakan Tiang Pada Pondasi Kelompok Tiang Dengan Jarak 5D
102
Metoda finite difference untuk kelompok tiang dengan jarak 6D
D1m
-2
Mg
0m
-1
Qg
1
2
3
Soil Layer 1
k hg
5600 kN / m 3
k1
k7
5600 kN / m 3
k8
k 10
10500 kN / m 3
k 11
k 17
15400 kN / m 3
k 18
k 21
19600 kN / m 3
5
6
7
12 m
Soil Layer 2
k hg
10500 kN / m 3
18 m
8
9
10
40 m
11
12
13
Soil Layer 3
k hg
15400 kN / m 3
14
15
16
17
33 m
18
Soil Layer 4
k hg
19600 kN / m
19
20
40 m
21
22
23
B 1 m 100 cm
40 m 4000 cm
2m
200 cm
103
Qg
165 kN
Mg
16500 kg
4000
200
20
f c ' 30 MPa
4730
fc '
4730
30
1
14
64
4,91 10 2 m 4
4,91 106 cm4
yi
4y i
yi
4y i
yi
K i L4 B
E p Ip n 4
K i 40004 100
6
2,59 105 4,91 106 204
6 0,13 K i
104
Titik 2 s/d 7 (i):
6 0,13 K i
6 0,13 0,56
6,073
yi
4 yi
6,073yi
4 yi
yi
4 yi
yi
4 yi
yi
4 yi
yi
6 0,13 K i
6 0,13 1,05
6,137
yi
4 yi
6,137yi
6 0,13 K i
6 0,13 1,54
6,200
yi
4 yi
6,200yi
6 0,13 K i
6 0,13 1,96
6,255
yi
4 yi
6,255yi
105
Kepala Tiang Terjepit
Geser:
d3y
dz 3
Ep Ip
2y
2y2
Qg L2
y3
E p Ip n 3
2y
2y2
y3
16500 40003
2,59 105 4,91 106 203
2y
2y2
y3
Rotasi:
Ep Ip
y2
dy
dz
0
0 ......................................................................................... (21)
Ep Ip
yn
y19
d3y
dz 2
Qg
2y n
2y n
2 y 20
2 y 22
yn
y 23
0
0 ............................................................... (22)
Momen:
yn
2y n
y 20
2 y 21
yn
y 22
0
0 ............................................................................. (23)
106
Pi
K i yi B
P1
P8
P7
0,56 yi 100
P10
P17
P21
P11
P18
Qg
56yi
0,5 200 P1
2P11
2P12
P21
2P13
2P2
2P14
2P3
2P4
2P15
2P5
2P16
2P6
2P17
2P7
2P18
2P8
2P19
2P9
2P10
2P20
16500 0,5 200 56y1 112y 2 112y3 112y 4 112y5 112y6 112y 7
210y8
210y9
210y10
308y11 308y12
308y16 308y17
392y18
392y19
308y13
392y 20 196y 21
308y14
0
21y10
30,8y11 30,8y12
30,8y17
39,2 y18
30,8y13
39,2 y19
30,8y14
308y15
21y8
30,8y15
39,2 y 20 19,6 y 21
16,5
............ (24)
107
M 21
Mg
Qg L
P2
0,5 P2
P5
19,5
2
3
P3
16,5
0,5 P5
P8
2
3
13,5
0,5 P8
18
0,5 P4
P6
2
3
10,5
0,5 P10
0,5 P11
P12
2
3
P14
7,5
0,5 P13
0,5 P14
P15
2
3
P17
4,5
0,5 P16
0,5 P17
P18
P20
1,5
0,5 P19
0,5 P20
P21
2
3
2
3
0 16500 4000
17,5
2
3
P5
16
P7
14,5
2
3
P8
12
P11
P2
P4
15
0,5 P7
P9
0,5 P1
13
P10
11,5
2
3
P11
P13
8,5
7
P16
5,5
2
3
P17
P19
2,5
2
3
P20
2P19
P20
P3
0,5 P3
P6
32,34 y 21
1650
17
15,5
2
3
0,5 P6
P7
P9
12,5
0,5 P9
P10
P12
14
2
3
11
2
3
2
3
2
3
9,5
0,5 P12
P13
P15
6,5
0,5 P15
P16
P18
3,5
0,5 P18
P19
P21
0,5
0,165 P21
7P14
6P15
5P16
4P17
952y 4
896y5
840y6
784y7
2
3
P4
18,5
19
10
2
3
P14
2
3
770y16
616y17
588y18
392y19 196y 20
............ (25)
108
Fixed Head (eq. 1 until 25)
y15
y16
y17
y18
y19
y20
y21
y22
y23
y-2
y-1
y1
y2
y3
y4
y5
y6
y7
y8
y9
y10
-4
6,200
-4
-4
6,200
-4
-4
6,200
-4
-4
6,255
-4
-4
6,255
-4
-4
6,255
-4
y11
y12
y13
y14
y15
y16
y17
y18
y19
-1
-2
1
y20
y21
-2
30,8
30,8
30,8
39,2
39,2
39,2
19,6
y22
924
770
616
588
392
196
32,24
y23
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0,104
0
0
0
16,5
165
109
y-2
y-1
y1
y2
y3
y4
y5
y6
y7
y8
y9
y10
y11
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
0,286
0,524
0,600
0,524
0,390
0,255
0,143
0,065
0,017
-0,007
-0,014
-0,014
-0,010
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
Fiktif
Fiktif
y12
y13
y14
y15
y16
y17
y18
y19
y20
y21
y22
y23
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
-0,005
-0,002
0,001
0,002
0,003
0,002
-0,001
-0,006
-0,016
-0,030
-0,044
-0,062
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
Fiktif
Fiktif
-2
-1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Gambar 4.16 Pergerakan Tiang Pada Pondasi Kelompok Tiang Dengan Jarak 6D
110
4.2.4. PLAXIS 3D Foundation versi 2.2
Tiang Tunggal
Tiang tunggal dengan kondisi kepala tiang bebas (free head pile)
Pergerakan di kepala tiang = 6 mm
Kapasitas lateral = 310 kN
111
Kelompok Tiang
Pada kelompok tiang dilakukan perhitungan faktor efisiensi untuk
berbagai jarak antar tiang dari as ke as dalam suatu kelompok tiang diantaranya
jarak 4D (4 meter) 5D (5 meter) dan 6D (6 meter). Selain itu perhitungan faktor
efisiensi kelompok tiang juga dilakukan untuk bebagai jumlah tiang yaitu 2, 4, 6,
9, 12, 16, 25, 36, 49 dan 64. Berbagai nilai modulus elastisitas tanah juga
digunakan untuk perhitungan faktor efisiensi kelompok tiang.
Perhitungan
faktor
efisiensi
kelompok
tiang
dilakukan
dengan
112
4.3.
Pembahasan Hasil
Berdasarkan hasil perhitungan dengan menggunakan beberapa metoda diperoleh
kapasitas lateral pondasi tiang untuk pergerakan di kepala tiang sebesar 6 mm.
Tabel 4.8
Metoda
Kepala Tiang Bebas
Solusi Elastik
185 kN
NA
Chang
183 kN
365 kN
Finite Difference
124 kN
215 kN
Kapasitas lateral tiang tunggal untuk kepala tiang bebas berdasarkan program
PLAXIS 3D Foundation = 310kN
Tabel 4.9
Kapasitas Lateral
Faktor Efisiensi
Chang
87 kN
0,24
108 kN
0,50
138 kN
0,64
165 kN
0,78
113
Tabel 4.10 Faktor Efisiensi Kelompok Tiang Jarak 4D, 5D dan 6D Hasil
Perhitungan PLAXIS
Faktor Efisiensi Rata-rata
Jumlah Tiang
4D
5D
6D
0,43
0,41
0,39
16
0,31
0,35
0,40
25
0,28
0,29
0,33
36
0,24
0,25
0,28
49
0,21
0,24
0,24
64
0,20
0,22
0,24
Gambar 4.18 Grafik Faktor Efisiensi Kelompok Tiang Jarak 4D, 5D dan 6D
Hasil Perhitungan PLAXIS
114
Tabel 4.11 Faktor Efisiensi Kelompok Tiang Dengan Berbagai Jumlah Tiang
Hasil Perhitungan PLAXIS
Jumlah Tiang
Jarak
Tiang
9
16
25
36
49
64
4D
0,31
0,28
0,24
0,21
0,20
0,19
5D
0.35
0,29
0,25
0,24
0,22
0,21
6D
0,40
0,33
0,28
0,24
0,24
0,23
Gambar 4.19 Grafik Faktor Efisiensi Kelompok Tiang Dengan Berbagai Jumlah
Tiang Hasil Perhitungan PLAXIS
115
Tabel 4.12
Jumlah
Tiang
2
4
6
9
E=8e3
E=10e3
E=14e3
E=15e3
E=20e3
E=25e3
0,20
0,17
0,14
0,12
0,42
0,33
0,37
0,30
0,53
0,53
0,48
0,38
0,56
0,54
0,49
0,38
0,60
0,58
0,52
0,41
0,82
0,83
0,74
0,61
1,05
1,15
1,01
0,82
0,35
0,29
0,25
0,23
0,22
0,37
0,31
0,26
0,24
0,23
0,55
0,46
0,40
0,37
0,35
0,76
0,64
0,55
0,52
0,49
12
0,10
0,27
0,35
25
0,08
0,23
0,29
36
0,07
0,20
0,25
49
0,07
0,19
0,24
64
0,06
0,17
0,22
E = Modulus elastisitas tanah (kN/m2)
Gambaar 4.20
116
Tabel 4.13
Jumlah
Tiang
E=8e3
E=10e3
2
0,17
0,23
0,31
4
0,17
0,33
0,53
6
0,14
0,37
0,48
9
0,12
0,30
0,38
12
0,11
0,23
0,37
25
0,08
0,23
0,29
36
0,07
0,20
0,25
49
0,07
0,19
0,24
64
0,06
0,17
0,22
E = Modulus elastisitas tanah (kN/m2)
Gambaar 4.21
E=14e3
E=15e3
E=20e3
E=25e3
0,56
0,54
0,49
0,38
0,35
0,29
0,25
0,23
0,22
0,33
0,58
0,52
0,41
0,39
0,31
0,26
0,24
0,23
0,41
0,83
0,75
0,61
0,56
0,46
0,40
0,37
0,35
0,48
1,15
1,02
0,82
0,77
0,64
0,55
0,52
0,49
117
Tabel 4.14
Jumlah
Tiang
E=8e3
E=10e3
E=14e3
E=15e3
E=20e3
E=25e3
0,17
0,33
0,53
0,54
0,58
0,83
1,15
0,12
0,30
0,38
0,38
0,41
0,61
0,82
25
0,08
0,23
0,29
0,29
0,31
0,46
0,64
36
0,07
0,20
0,25
0,25
0,26
0,40
0,55
49
0,07
0,19
0,24
0,23
0,24
0,37
0,52
0,22
0,23
0,35
0,49
64
0,06
0,17
0,22
E = Modulus elastisitas tanah (kN/m2)
Gambaar 4.22