Perkembangan dan Penguasaan Bahasa

Perkembangan bahasa seseorang kanak-kanak bermula dari tangisan dan

jeritan bagi menyatakan perasaan dan keperluannya.
Kemudian kanak-kanak itu membentuk bahasanya sendiri seperti merengek
dan membebel untuk menyatakan perasaannya.
Apabila umur kanak-kanak itu meningkat, barulah kanak-kanak mula mengisi
kemas bahasa melalui beberapa peringkat dan pengalaman.
Tahap perkembangan bahasa
Umur (bulan)
0
1
1
2
3
4
5

hingga
hingga
hingga
hingga
hingga

2
3
4
5
6

6 hingga 7
7 hingga 9
9 hingga 12
12 hingga 18

18 hingga 20
20 hingga 24

ng/2013

Tahap Penguasaan Bahasa

Tangisan, dengusan, dan bunyi-bunyi berkaitan dengan
penafasan.
Membuat bunyi-bunyi yang berbeza bagi menunjukkan
lapar, sakit dan kurang selesa / senang.
Membuat bunyi-bunyi vocal ah, uh, dan uy.
Memandang ke arah bunyi suara manusia.
Mula mengagah.
Membuat bunyi ma, mu, do, nah bersendirian.
Membuat bunyi yang berbeza bagi menunjukkan senang
dan tidak senang.
Berhenti bersuara apabila terdengar olehnya suara
orang yang biasa dengannya.
Mengulang-ulang bunyi gabungan seperti nama, bubu,
dada dan sebagainya.
Memahami gerak badan / tangan / menggoyangkan
tangan apabila disebut tata, byebye dan
sebagainya.
Meniru-niru suku kata dan perkataan yang mudah dan
boleh memberi arahan yang senang-senang.
Menyebut dua perkataan yang berbeza.
Menyebut tiga perkataan yang berbeza.
Faham dan boleh respon terhadap tegahan, arahan dan
permintaan.
Boleh menamakan objek-objek dalam gambar /
mengenali objek-objek dalam gambar.
Boleh menggabungkan beberapa perkataan menjadi
rangkai kata.
Boleh menggunakan rangkai kata dan ayat yang senangsenang.

bmm3117

[Type text]

Teori Pemerolehan Bahasa

4 teori utama:
1. Teori
2. Teori
3. Teori
4. Teori

Behaviorisme atau Mekanis

Mentalis atau Innatis
Kognitif
Interaksionalisme

Teori Behaviorisme
- menekankan kepentingan persekitaran dalam
pembelajaran bahasa
- berlandaskan Teori Pelaziman Operan (B.F.Skinner,
1938)
- pembelajaran bahasa kanak-kanak berlaku apabila
ibu bapa/ahli keluarga yang lain mengajar kanakkanak bercakap dan memberi galakan dengan
memberi ganjaran setiap kali kanak-kanak dapat
meniru atau menyebut perkataan yang diajar itu.
- ganjaran adalah untuk mengukuhkan sesuatu
perlakuan bahasa yang betul yang berjaya dilakukan
- manusia secara semula jadi dilahirkan dengan
keupayaan mempelajari bahasa.
- keupayaan bertutur ialah satu bentuk perlakuan
manusia (perlakuan bahasa) yang terbentuk
berdasarkan prinsip Rangsangan ------------- Tindak
balas.
- persekitaran mempengaruhi pembelajaran bahasa.
Persekitaran dalam bentuk bahasa dan bukan bahasa
membantu kanak-kanak menguasai bahasa dengan
lebih cepat.

ng/2013

bmm3117

[Type text]

- peneguhan akan merangsang kanak-kanak

mengulang-mengulang percakapannya.

ng/2013

bmm3117

[Type text]

Teori Mentalis
- Noam Chomsky, 1959 pemerolehan bahasa berlaku
secara mentalis.
- kanak-kanak dilahirkan dengan alat pemerolehan
bahasa yang bersifat universal.
- melalui alat ini, kanak-kanak berpotensi secara
semula jadi untuk mempelajari apa-apa bahasa
sahaja.
- Hipotesis Nurani (The Innateness Hypothesis) otak
manusia telah dipersiapkan secara semula jadi
(genetik) untuk berbahasa.
- otak manusia telah diperlengkapkan dengan struktur
bahasa sejagat yang dikenali sebagai LAD (language
acquisition device).
- empat kenyataan tentang LAD:
i.
proses pemerolehan bahasa semua kanak-kanak
boleh dikatakan sama.
ii. Proses pemerolehan bahasa ini tidak ada
kaitannya dengan kecerdasan (anak yang IQnya
rendah juga memperoleh bahasa pada masa dan
cara yang hampir sama).
iii. proses pemerolehan bahasa tidak pula
dipengaruhi oleh motivasi atau emosi kanakkanak.
iv. Tatabahasa yang dihasilkan oleh semua kanakkanak boleh dikatakan sama.
- tiga hujah berkaitan dengan keupayaan semula jadi
(innate) kanak-kanak dalam mempelajari bahasa
ibundanya:
i.
wujudnya unsur-unsur kesejagatan dalam
sesuatu bahasa, iaitu kesejagatan formal yang
ng/2013

bmm3117

[Type text]

ii.

iii.

terdiri daripada ciri-ciri tatabahasa, dan

kesejagatan substantive yang berupa kategorikategori bahasa.
bentuk-bentuk ujaran yang didengari kanakkanak tidak akan diperolehnya tanpa keupayaan
sejadi.
Kanak-kanak boleh menguasai bahasa
ibundanya dalam tempoh 4 5 tahun dan tanpa
keupayaan sejadi bahasa itu tidak akan dikuasai.

Teori Kognitif
- berlandaskan pandangan Piaget (psikologis Swiss).
- perkembangan bahasa kanak-kanak berkait rapat
dengan perkembangan mentalnya.
- untuk memperoleh penguasaan bahasa, seseorang
kanak-kanak perlu melalui beberapa peringkat
perkembangan kognitifnya:
i.
peringkat deria-motor (8 bulan 2 tahun)
membentuk skema atau struktur kognitif hasil
daripada interaksi yang aktif dengan
persekitaran.
ii. Peringkat praoperasi konkrit (2 7 tahun)
penguasaan bahasa kanak-kanak semakin
berkembang sudah pandai bercakap, boleh
membentuk ayat, memahami percakapan orang
lain.
iii. Peringkat operasi konkrit (7 12 tahun) sudah
menguasai beberapa kemahiran seperti hukum

ng/2013

bmm3117

[Type text]

iv.

ng/2013

pengekalan, konsep hubungan, pengkategorian,

dan persirian.
Peringkat operasi formal (12 tahun ke atas).

bmm3117

[Type text]

Teori Interaksionalisme
Halliday, Schleinger, Cromer
Berkembang dalam tahun-tahun 60-an dan 70-an.
Teori ini memandang pembelajaran bahasa adalah
sebagai alat interaksi dan ia merupakan satu proses
yang melibatkan mental dan linguistik.
Teori ini menekankan pentingnya proses
pembentukan hipotesis mengenai undang-undang
bahasa dalam sesuatu pembelajaran itu.
Kebolehan kognitif perlu dibantu oleh interaksi
linguistik.
Perkembangan kognitif melengkapkan kebolehan
mentafsir nama tetapi tidak menjamin
pentafsiran makna boleh dilahirkan dalam
bentuk bahasa.
Kanak-kanak perlu didedahkan kepada interaksi
linguistik supaya mereka boleh mempelajari caracara menggambarkan makna kognitif dalam bentuk
bahasa yang tepat.
Mereka boleh menguasai bahasa dan menyampaikan
maklumat dengan berkesan melalui interaksi sosial.
Snown (1972), Ringle (1978) pemerolehan bahasa
kanak-kanak adalah akibat interaksi penjaga dengan
kanak-kanak.

ng/2013

bmm3117

[Type text]

 Pertama, penyampaian makna adalah lebih

diutamakan dalam komunikasi bahasa.
Dalam pengajaran dan pembelajaran bahasa,
sama ada pembelajaran bahasa pertama dan
kedua, penyampaian makna adalah penting.
Pembelajaran bahasa bukan hanya mempelajari
struktur itu tetapi apa yang lebih penting ialah
belajar untuk interaksi.
Kedua, pembelajaran bahasa merupakan proses
mental dan linguistik.
Dalam pengajaran dan pembelajaran bahasa,
bahasa yang dituturkan dan makna yang
dimaksudkan adalah berhubung rapat.
Interaksionalis mementingkan kedua-dua unsur
iaitu makna dan struktur bahasa.
Ketiga, pengajaran dan pembelajaran bahasa
memerlukan penumpuan terhadap tugas-tugas atau
aktiviti-aktiviti yang bermakna.
Jika guru itu dapat menyampaikan pengajaran
dalam bentuk aktiviti-aktiviti yang bermakna
maka murid-murid berkemampuan untuk
menggunakan bahasa itu dengan lancar dan
fasih.

ng/2013

bmm3117

[Type text]

Dua teori yang paling popular mengenai pemerolehan

dan penguasaan bahasa: teori behaviorisme dan teori
mentalisme.
Teori
1. Tokoh

2. Tanggapan

Behaviorisme
Skinner, Boas,
Fries, Brooke,
Bloomfield.

Mentalisme
Chomsky,
Lennenberg,
Miller, Katz,
Lakoff.
1. Bahasa
1. Manusia
dikuasai
mempunyai
melalui
kebolehan
proses
semula jadi
pengulangan;
dalam
secara
menguasai
mekanis;
bahasa. (LAD)
tidak
memerlukan
2. Ada dua
daya mental.
bahagian
penting
2. Bahasa ialah
dalam
hasil operasi
penguasaan
rangsangan
bahasa:
dan gerak
kecekapan
balas.
dan prestasi.

3. Bahasa ialah
alat
komunikasi.

ng/2013

bmm3117

3. Bahasa
mempunyai
hubungan
erat dengan
pemikiran
keupayaan
mental; ada
ciri-ciri
[Type text]

kreativiti.

4. Bahasa
dihuraikan
secara
struktural.

4. Bahasa
dihuraikan
secara
transformasi
generatif.

Amali mikro
Memilih teori pemerolehan bahasa, merancang dan
melaksanakan aktivitipengajaran.
Isl 2
Senaraikan satu aktiviti pengajaran dan pembelajaran
yang menunjukkan guru mengaplikasikan teori
Pemerolehan Bahasa.
Teori Behaviorisme
Teori Mentalis
Teori Kognitif
Teori Interaksionalis

ng/2013

bmm3117

[Type text]

Faktor-faktor yang mempengaruhi perkembangan dan penguasaan bahasa.

1. Persekitaran
Lingkungan kedudukan kanak-kanak itu dalam masyarakat serta
suasana sekelilingnya dapat membantu pencapaian bahasa seseorang
itu.
Faktor kedudukan sosio-ekonomi, perhubungan di dalam keluarga serta
kehidupan rumah tangga juga mempengaruhi perkembangan bahasa
kanak-kanak.
2. Pengalaman
Pengalaman merupakan asas kepada pembelajaran dan merangkumi
beberapa perkara yang dibuat, dilihat, disebut, dirasa dan sebagainya.
3. Dorongan dan motivasi
D.N.Larson dan W.A.Smalley (1972) menegaskan bahawa faktor-faktor
motivasi dan dorongan penting sebagai penggerak ke arah
penguasaan bahasa.
Faktor-faktor ini menggalakkan serta memberikan pengalaman yang
baik ke arah penguasaan yang sempurna dan baik dari segi kualiti dan
kuantiti.
4. Jantina dan baka
McCarthy (1954) dan Prof. Atan Long (1972) berpendapat bahawa
kanak-kanak perempuan lebih dahulu bercakap daripada kanak-kanak
lelaki.
Pertuturan kanak-kanak perempuan lebih awal dapat difahami,
perbendaharaan kata mereka sentiasa lebih berbanding dengan kanakkanak lelaki.
5. Kecerdasan dan psikomotor
Hasil-hasil penyelidikan mendapati bahawa kecerdasan dan tahap
upaya psikomotor seseorang mempunyai hubungan yang rapat dengan
kebolehan berbahasa.
Terman (1925) dalam kajiannya mendapati kanak-kanak cerdas lebih
awal bercakap berbanding dengan kanak-kanak yang terencat akal.
6. Pengamatan
Pengalaman merupakan proses mental dan neurologi yang
mempengaruhi pembentukan konsep-konsep yang jelas itu.

ng/2013

bmm3117

[Type text]

Gangguan atau masalah yang dialami oleh seseorang dalam

penglihatan dan pendengaran boleh menjejaskan pengamatan dari
aspek mengingat kembali, mendiskriminasi, memahami konsep dan
kemahiran pengamatan yang lain,

ng/2013

bmm3117

[Type text]