ANALISIS ITEM UJIAN

ARAS KESUKARAN ITEM

ARAS DISKRIMINASI ITEM
LANGKAH PENGANALISISAN ITEM
KRITERIA UNTUK ITEM YANG SESUAI
PEMILIHAN ITEM MENGIKUT ARAS
KESUKARAN
PEMILIHAN ITEM MENGIKUT INDEKS
DISKRIMINASI
PROSEDUR ANALISIS BAGI ITEM ESEI

TUJUAN ANALISIS ITEM

Kaji ciri item sesuai atau tidak untuk
dijadikan alat mengukur penguasaan murid.
Tentukan kualiti item yang melibatkan
kesahan dan kebolehpercayaan item.
Kenal pasti item yang sukar atau senang dan
item yang boleh membezakan antara murid
yang berpencapaian tinggi dan rendah.
Menambahkan koleksi item yang baik untuk
disimpan dalam bank item bagi tujuan
digunakan semula.

azizi/092008

ARAS / INDEKS KESUKARAN

ITEM
Item boleh dianalisis secara
empirikal berdasarkan jawapan
untuk mengetahui kekuatan dan
kelemahan item.
Indeks kesukaran item (item
difficulty index, p)

M
E
T
I
N
A
R
A
K
U
S
E
K
S
K
E
D
N
I
/
S
A
AR
OBJEKTIF?
Item yang berbentuk
dikotomus, aras kesukaran item
ditakrifkan sebagai peratus
atau kadar bilangan murid yang
memberi respons dengan betul,
kadaran tersebut dipanggil
indeks kesukaran item.

Indeks Kesukaran Item, p

Menunjukkan tahap kesukaran sesuatu item sama ada sukar,

sederhana atau terlalu mudah.

Indeks Kesukaran, p =

bilangancalonyangmenjawab
betul
Jumlahcalonyangmenjawab
itemtersebut

NT NR
N

N = Bilangan calon kumpulan skor tinggi yang menjawab betul

N = Bilangan calon kumpulan skor rendah yang menjawab betul
T

N = Jumlah calon kumpulan skor tinggi dan kumpulan skor rendah

Bagi ujian berbentuk objektif, pengiraannya

adalah seperti berikut:
P = Bilangan calon memberi jawapan
betul
_____________________
Jumlah calon yang menjawab

Satu soalan dapat dijawab dengan betul oleh

30 orang pelajar daripada
sejumlah 40 orang pelajar yang menjawab
soalan tersebut. Nilai p bagi
soalan ini ialah 30/40 = 0.75.
azizi/092008

INDEKS KESUKARAN ITEM

SUBJEKTIF?
Indeks kesukarnan ditentukan dengan
mencari peratus skor min(skor purata)
atau kadar skor min.
Indeks kesukaran item(K0) = Skor purata

Skor
Item yang mempunyai indeks aras
maksiumaras
kesukaran 0.7 ke atas merupakan
kesukaran rendah manakala indeks
kesukaran 0.3 ke bawah dikelaskan aras
kesukaran yang tinggi.

Menentukan Indek Kesukaran Item

Subjektif
Pengiraan indeks kesukaran item
subjektif:
Nama murid
skor murid
Item 1
(markah penuh
5)

Item 2
(markah penuh
5)

Item 3
(markah penuh
8)

Elbert

Venu

Joseph

Baba

25

19

17

Skor min

2510 = 2.5

19 10 = 1.9

1710 = 1.7

Indeks
kesukaran

2.55 = 0.5

1.9 5 = 0.38

1.7 8 = 0.21

Jumlah

INDEKS KESUKARAN ITEM

Sekiranya tiada seorang pelajar yang
dapat menjawab dengan betul, maka
nilai p akan menjadi 0 dan
1.00
sebaliknya.
0.5
Nilai,
p
0

Item

Sukar

Sederhana
Sukar

Mudah

Aras Indeks Kesukaran Item Mengikut Ebel

(1965).
Indeks
Maksud
kesukaran
0.00 < x 0.33

item yang sukar

0.33 < x 0.66

item sederhana

0.66 < x 1.00

item yang mudah

Aras Kesukaran dan

Pengkelasan Item
Nilai p

Pengkelasan Item

0.00 0.20

Terlalu sukar

0.21 0.40

Sukar

0.41 0.60

Sederhana sukar

0.61 0.80

Senang

0.81 1.00

Terlalu senang

INDEKS KESUKARAN ITEM

Nilai p merupakan nilai yang relatif
kepada sesuatu kumpulan pelajar
yang mengambil ujian.
Nilai berubah mengikut keupayaan
kumpulan.
Kesukaran item hanya boleh
diketahui selepas nilai p dikira.

INDEKS DISKRIMINASI ITEM

Item atau soalan yang baik akan dapat
membezakan atau mendiskriminasikan antara
mereka yang berkeupayaan rendah dan yang
berkeupayaan tinggi.
Indeks
yang
diguna
untuk menentukan
perbezaan
keupayaan pelajar ini ialah indeks
diskriminasi item. Mehrens & Lehmann, (1991)
Dapat membezakan murid berpencapaian
rendah daripada murid berpencapaian tinggi.

azizi/092008

15

Indeks Diskriminasi Item, D

Membezakan calon daripada kumpulan skor tinggi dengan

kumpulan skor rendah.

Indeks Diskriminasi, D =

NT NR
1
N
2

N = Bilangan calon kumpulan skor tinggi yang menjawab betul

N = Bilangan calon kumpulan skor rendah yang menjawab betul
T

N = Jumlah calon kumpulan skor tinggi dan kumpulan skor rendah

LANGKAH PENGANALISISAN ITEM

Carikan indeks kesukaran dan diskriminasi bagi item-item diberi.

Langkah 1: Susun calon mengikut skor tertinggi kepada skor
terendah.
Langkah 2: Tentukan kumpulan skor tinggi (27%) dan kumpulan
skor rendah (27%)
Langkah 3: Tentukan Bil. Jawapan Betul dalam kumpulan skor
tinggi, NT dan Bil. Jawapan Betul dalam kumpulan skor
rendah, NR
Langkah 4: Gantikan dalam formula.

Contoh :
Andaikan seramai 200 orang pelajar
menjawab soalan tertentu.
Setelah 54 orang (27% daripada
200) pelajar berpencapaian tinggi
dikenalpasti, didapati 45 orang
daripada mereka dapat menjawab
soalan tersebut dengan betul (RU =
45).
Seterusnya, daripada 54 orang
pelajar
berpencapaian rendah,
seramai 15 orang dapat menjawab
dengan betul (RL = 15).
Dalam contoh ini, jumlah pelajar
berpencapaian rendah dan tinggi
ialah 108 orang (T(L+U) = 54 + 54
= 108).
azizi/092008

19

Indeks Diskriminasi boleh dikira

seperti berikut:

azizi/092008

20

azizi/092008

21

Indeks diskriminasi
Indeks
Diskriminasi

Maksud

Lebih daripada 0.4 Item amat diskriminasi

0.30 ke 0.39
Item yang berdiskriminasi
Diskriminasi yang
0.20 ke 0.29
sederhana
Kurang diskriminasi dan
0.10 ke 0.19
perlu semakan semula
Kurang dari 0.10

Item kurang diskriminasi

dan
perlu dibuang

 Soalan-soalan yang dibina oleh guru hanya mempunyai

Indeks Kesukaran antara 0.00 hingga 0.50. [Hanna dan
Dettmer (2004: 252)]
Indeks Diskriminasi untuk soalan-soalan ujian di bilik
darjah perlu melebihi 0.20, sekiranya pencapaian pelajar
dibahagikan kepada dua (separuh berpencapaian rendah,
separuh berpencapaian tinggi). Indeks ini sepatutnya
lebih tinggi daripada 0.20, sekiranya pelajar dibahagikan
kepada

27%

berpencapaian

rendah

dan

27%

berpencapaian tingggi. [Mehrens dan Lehmann (1991) ]

azizi/092008

23


Item yang boleh dipilih untuk
sesuatu
ujian
hendaklah
mempunyai Indeks Diskriminasi
melebihi 0.30. [Nitko (2004: 323) ]
Justeru,
sebagai
kesimpulan,
item/soalan yang baik untuk
sesuatu ujian perlu mempunyai
Indeks Diskriminasi melebihi 0.30.

Pengganggu (Distractors)
Indeks diskriminasi item perlu diperoleh bagi setiap item
untuk menentukan keberkesanan pengganggu.
Nilai diskriminasi bagi jawapan betul adalah positif dan
nilai diskriminasi bagi pengganggu sepatutnya rendah
atau negatif.
Pengganggu perlu diteliti dengan betul apabila item
menunjukkan nilai diskriminasi positif yang besar.

Contoh 1
Item Ujian 1

Pilihan

6 pelajar kumpulan T

A
2

B
1

C*
3

D
0

6 pelajar kumpulan R

*Jawapan: C
Pilihan A: Pengganggu yang tidak baik
Pilihan B: Pengganggu yang kurang baik
Pilihan D: Pengganggu yang baik

Contoh 2
Item Ujian 1

Pilihan

10 pelajar kumpulan T

A
0

B*
5

C
4

D
1

10 pelajar kumpulan R

*Jawapan: B
Pilihan A dan D: Pengganggu yang baik
Pilihan C: Pengganggu yang tidak baik

Penilaian kendiri.
1. Bagaimanakah menentukan
aras kesukaran:
a ) item objektif?
b) item subjektif?
2. Bagaimanakah
menentukan indeks
diskriminasi ?

KRITERIA UNTUK ITEM YANG

SESUAI

Kriteria Untuk Item Yang

Sesuai

L1 Akur Kurikulum Apa yang ditaksir dan

di mana pentaksiran itu dilakukan (konteks)
mestilah sebahagian daripada kurikulum.
L2 Akur Peluang Kelengkapan, kehadiran
pengajar, kepakaran pengajar, pengalaman
harian pelajar.
L3 Akur Spesifikasi Kawalan dari aspek
releven dan cakupan.

Kriteria Untuk Item Yang

Sesuai
L4 Tepat Konstruk Tugasan dalam item
mesti mampu menghadirkan evidens yang
boleh digunakan untuk mentaksir konstruk
yang diharapkan.
L5 Tepat Konteks Pentaksiran sesuatu
konstruk itu dilaksanakan.
L6 Jelas Mempunyai darjah komunikabiliti
yang tinggi (kebolehbacaan, gambaran,
mudah difahami)

Kriteria Untuk Item Yang

Sesuai
L7 Sesuai Aras Kesukaran Item
dibina besama aras kesukaran
yang dihasratkan. (Aras Rendah,
Aras Sederhana, Aras Tinggi)
L8 Sesuai Penting Pastikan idea,
isi, kandungan dalam item penting
dalam pembelajaran.
L9 Sesuai Adil memberi faedah
kepada kumpulan tertentu seperti
dari aspek bangsa, jantina, status
ekonomi, tempat tinggal.

Syarat- Syarat Item Itu Boleh

Masuk Dalam Bank Soalan
Mesti diuji dahulu / Pra ujian
diadakan.
Penganalisisan dan pentafsiran
item/soalan.
Menguji ketepatan dan keakuran
item.

SEKIAN, TERIMA KASIH