ARMIRANOBETONSKE PLOE

Ploama se nazivaju ravni povrinski nosai koji su optereeni okomito na

srednju ravan, tj. ravan koja na svakom mjestu polovi debljinu ploe.
Geometrijski, ploa ima malu debljinu u odnosu na druge dvije dimenzije
irinu i duinu.
Prema tlocrtnom obliku razlikuju se pravokutne, krune, mnogokutne,
trokutne, trapezne, eliptine itd. Prema nainu oslanjanja razlikuju se ploe
oslonjene na zidove ili podvlake ploe sa linijskim osloncima. Takoe
razlikujemo i ploe koje se oslanjaju samo na stupove (bez podvlaka)
takasto oslonjene ploe.
Ploe se proraunavaju kao da lee na nepominim osloncima.
Jednoosno napregnute ili duge ploe
Na slici 6. prikazan je sistem kontinualnih ploa oslonjenih na podvlake
koje se prostiru u jednom pravcu (pravac y-y), pa se optereenje svakog
polja ploe prenosi u pravcu x-x koji je okomit na pravac y-y.

Ako je pravokutna ploa oslonjena na dvije naspramne strane i optereena

tako da se intenzitet optereenja mijenja samo u pravcu x-x (pravac
noenja) p = p (x), onda su progibi ploe nezavisni od y; progibna povrina
zakrivljena je samo u x-z ravni, dok je zakrivljenost u y-z ravni jednaka
nuli. Iz toga slijedi da je momenat savijanja mx jednak momentu savijanja
u gredi ija je irina poprenog presjeka b = 1,0 m, odnosno da se ploa
ponaa kao skup greda raspona lx koje su poloene jedna pored druge, s
tim da se pored momenata mx pojavljuju i momenti my = mx i da
progib ploe iznosi (1 - 2) progiba grede, gdje je koeficijent poprene
kontrakcije.

Prema tome, sile u presjecima (mx, qx) kod ploa iji se linijski oslonci
prostiru samo u jednom pravcu (pravac x-x, raspon lx) i iji se intenzitet
optereenja mijenja samo u pravcu raspona lx, odreuju se kao kod greda
raspona lx i irine b = 1,00 m. Momenti savijanja my u pravcu okomitom na
pravac raspona ne odreuju se posebno nego se pokrivaju konstruktivnom
armaturom koja se naziva razdjelna ili poprena armatura.
Ako se zamisli da su pomenute ploe razdijeljene u trake koje su paralelne
sa x-osom onda se na osnovu prethodnih slika moe zakljuiti slijedee :

U prenosu optereenja na oslonce ne uestvuje samo traka na kojoj

djeluje teret nego i trake koje lee lijevo i desno od optereene trake;

Zakrivljenost 1/x ovih traka u x-z ravni je razliita. Najvie je

zakrivljena traka na kojoj djeluje teret.

Da bi se mogle odrediti prosjene sile jednoosno napregnutih ploa

pomou zamjenjujue grede od optereenja linijskim ili koncentrisanim
optereenjem, potrebno je odrediti sudjelujuu irinu bm zamjenjujue
grede.
Prema naprijed navedenom, u jednoosno napregnute ili duge ploe
spadaju :

ploe oslonjene na dvije naspramne strane

konzolne ploe;

ploe oslonjene na sve etiri strane kod kojih je odnos raspona ly / lx

2;

ploe oslonjene na dvije due i jednu krau stranu ako je odnos

raspona ly / lx 2.

Proraun presjenih sila kod ovih ploa optereenih optereenjem p = p (x)

koje se mijenja samo u pravcu noenja, tj. u pravcu x, vri se na
zamjenjujuoj gredi irine b = 1,00 m raspona lx. Na ovom proraunskom
modelu odreuju se momenti mx, a momenti my, koji se javljaju zbog
kompatibilnosti deformacija iznose my = mx. Glavna armatura kod ovih
ploa se postavlja u pravcu noenja (pravac x), a u pravcu y se postavlja
tzv. razdjelna armatura za preuzimanje sila zatezanja usljed djelovanja
momenata my.
Osnovni principi armiranja jednoosno napregnutih ploa
Vrlo esto moraju uvoditi odreene pretpostavke i idealizacije kao to su
pretpostavke o mehanikim osobinama materijala, krutostima presjeka,
raspodjeli optereenja i oslonakim uslovima koji u potpunosti ne

odgovaraju stvarnosti, ali znatno uprotavaju proraun. Greke koje se ine

ovim pretpostavkama moraju se procijeniti i odgovarajuim konstruktivnim
mjerama obuhvatiti. To se u prvom redu odnosi na konstruisanje i
postavljanje tzv. konstruktivne armature iji je zadatak da preuzme sile
zatezanja koje se mogu javiti u konstrukciji, a koje nisu proraunom
obuhvaene kao i izbjegavanje, odnosno sprjeavanje irokih naprslina u
tim presjecima. Pri odabiranju proraunskog modela oslonaki uslovi imaju
odluujuu ulogu.
Kod kontinualnih jednoosno napregnutih ploa raspored armature se vri
prema liniji zateuih sila. Na krajnjim osloncima u donjoj zoni ploe mora
se zadrati najmanje 1/2 armature polja, a na srednjim osloncima
najmanje 1/3 armature polja. Raspored podune armature kod ovih ploa
se moe vriti na nekoliko naina. Na slici 19. prikazano je srednje polje
jednoosno napregnute kontinualne ploe, linija zateuih sila Zu i linija
pokrivanja zateuih sila kao i raspored armature uzimajui da se 2/3
armature iz polja povija u gornju zonu, a 1/3 vodi od oslonca do oslonca u
donjoj zoni.
Prvi nain je konstruisanje armature tako da se 2/3 armature polja povija u
gornju zonu, a 1/3 armature polja vodi u donjoj zoni iznad srednjih
oslonaca, dok se iznad krajnjih oslonaca povija 1/3 armature polja, a 2/3
vodi u donjoj zoni
Drugi nain se sastoji u tome da se 1/2 armature polja povija u gornju
zonu, a 1/2 vodi u donjoj zoni. Ovaj nain rasporeda armature se najee
primjenjuje.
Trei nain rasporeda armature se sastoji u tome da se u polju odaberu
armaturne ipke razliitih prenika koje se naizmjenino postavljaju , s tim
da se deblji profili povijaju u gornju zonu, a tanji profili vode od oslonca do
oslonca u donjoj zoni.
etvrti nain sastoji se u tome da se armatura ploe konstruie od pravih
ipki pri emu se 1/2 armature polja sidri u polju (samo za RA 400/500 i MA
500/560).

Konstruktivne odredbe za jednoosno napregnute ploe

Najmanja debljina ploe treba da iznosi 7 cm. Debljina ploe po kojoj se
kreu putnika vozila treba da iznosi 10 cm, a ako se po ploi kreu teretna
vozila onda debljina ploe treba da iznosi minimalno 12 cm. Ako se ugibi
ploa posebno ne raunaju, onda debljina ploe mora da iznosi
dmin = li /35 ,
gdje je :
li raspon ploe, odnosno odstojanje nultih taaka momenata savijanja i
moe se uzeti da iznosi
li = l za proste ploe
li = 0,8 l za kontinualne ploe
li = (2,4 do 4) lk za konzolne ploe.
Razmak armaturnih ipki u podruju najveih naprezanja ploe ne moe
biti vei od 2d za ravnomjerno podijeljena optereenja, odnosno 1,5d za
ploe optereene koncentrisanim optereenjem, ali ne vei od 20 cm (d
debljina ploe). U podruju gdje se vri povijanje glavne armature (u donjoj
zoni u blizini oslonaca) najvei razmak armaturnih ipki ne smije biti vei
od 40 cm. ist razmak izmeu armaturnih ipki ne moe biti manji od 4
cm.
Najmanji procenat razdjelne armature mora da iznosi 20% glavne
armature, ali ne moe biti manji od 0,1% betonskog presjeka za GA
240/360, 0,085% za RA 400/500 i 0,075% za MA 500/560.

Razmak podeone (razdjelne) armature ne moe biti vei od 4d za ploe

optereene kontinualnim optereenjem, odnosno 3d za ploe optereene
koncentrisanim optereenjem, ali ne vei od 30 cm, odnosno 40 cm.
Osnovne jednaine teorije savijanja tankih ploa
Savremenu teoriju savijanja tankih ploa postavio je KIRCHOFF 1850.
godine na bazi hipoteza koje,u izvjesnom smislu, predstavljaju uoptavanje
hipoteza koje se ine kod savijanja linijskih nosaa. Te hipoteze su
sljedee:

ploa je izraena od materijala koji je: homogen, izotropan i linearno

eIastian; - debljina ploe je konstantna i mala je u odnosu na druge
dvije dimenzije;
ugibi ploe su mali u odnosu na debljinu ploe;
vlakna ploe koja su upravna na nedefomisanu srednju ravan ploe
ostaju upravna na deformisanu srednju ravan ploe;

normalni naponi z upravni na srednju ravan ploe mogu se

zanemariti;

u srednjoj ravni ne djeluju nikakvi normalni naponi, pa se

deformacije elemenata srednje ravni mogu zanemariti.

Pomou tabela, za razne odnose = ly / lx i ravnomjerno podjeljeno

optereenje mogu se odrediti momenti savijanja:

Kontinualne pravougaone ploe oslonjene po itavom obimu

U praksi se veoma esto izvode kontinualne pravougaone ploe oslonjene
po itavom obimu, uglavnom monolitno povezane sa armiranobetonskim
podvlakama koje se oslanjaju na stubove kao dijelove okvirne konstrukcije.
Ako su sva polja kontinualnih ploa optereena ravnomjerno podjeljenim
optereenjem gu onda su momenti savijanja nad svim kontinualnim

osloncima pribIino jednaki momentima savijanja samostalne pravougaone

ploe ukljetene na istim rubovima kada je odnos raspona minlx /maxlx
0,75, odnosno minly/maxly 0,75.
Kada su polja kontinualne ploe naizmjenino optereena u ahovskom
poretku istim pozitivnim i negativnim optereenjem pu, oslonaki momenti
na svim rubovima e biti priblino jednaki nuli za navedeni odnos raspona
(minlx /maxlx 0,75, odnosno minly/maxly 0,75) i u tom sluaju svako polje
ploe moemo posmatrati kao samostalnu plou slobodno oslonjenu po
svim rubovima.
Ako se ukupno optereenje podijeli na dva optereenja, analogno kao kod
odreivanja momenata u poljima, tj.: quI = gu+ pu/2 i qu" = pu/2 .
Optereenje quI = gu+ pu/2 djeluje u svim poljima j oslonaki momenti na
pojedinim rubovima ploe odreuju se kao za samostalne ploe ukljetene
po svim unutranjim rubovima, a na vanjskim rubovima slobodno
oslonjene. Optereenje qu" = pu/2 djeluje u rafiranim poljima prema dole,
a u nerafiranim poljima prema gore.

DETALJI ARMIRANJA UNAKRSNO ARMIRANIH PLOA

PLOE OSLONJENE NA SVE ETIRI STRANE

Unakrsno armirane ploe se armiraju u oba pravca. U pravcu kraeg

raspona, odnosno u pravcu djelovanja veih momenata savijanja postavlja
se armatura blie zategnutom rubu (donja), a preko nje armatura drugog,
slabije napregnutog pravca.

Krajnje trake dvoosno napregnutih ploa se mogu armirati sa

1/2 aa
polja ali u tim trakama ne vri se povijanje armature. irina traka ploe
koje se armiraju smanjenom armaturom iznosi 0.25 lx (lx - krai raspon)
ako je ploa slobodno oslonjena, i 0,20 lx ako je ploa ukljetena na
rubovima.
Ploa slobodno oslonjena na tri strane sa jednim slobodnim rubom
Pravac glavnih momenata, a time i pravci noenja kod ovih ploa jako
zavisi od odnosa raspona ly/lx. Za ly < lx ploa prenosi optereenje
preteno preko uglova u pravcu glavnih momenata koji su pod uglom 45
odnosno 135.
Za odnos raspona ly/l x < 0,5 torzioni momenti mxye , odnosno glavni
momenti m1 i m2 u uglovima su vei od momenta savijanja mxfrm u sredini
ploe na slobodnom rubu. U ovim ploama je potrebno armaturu u
uglovima odrediti prema momentima m1 m2 i rasporediti je prema slici uz
dobro sidrenje. Ploe sa odnosom raspona ly/lx > 1,5 mogu se u podruju
y > 1,0 lx posmatrati kao jednoosno napregnute.

KRUNE I PRSTENASTE PLOE

Ako bi krunu plou armirali unakrsnom armaturom u smjeru x i y, onda se
mora voditi rauna pri dimenzioniranju, a odstupanje pravca armature od
pravca djelovanja glavnih momenata savijanja iznosi do 45 . Da bi se
smanjio ugao odstupanja pravca armaturnih ipki od pravca glavnih
momenata savijanja kruna ploa se moe armirati izlomljenim
armaturnim ipkama.
Nedostatak ovakvog rasporeda armatura je u tome to se u armaturnim
ipkama javljaju skretne sile koje je potrebno paralisati, a i izrada ove
armature je dosta oteana.
Ako se kruna ploa armira radijalnom armaturom, onda je linija nosivosti
radijalne armature hiperbolnog oblika pa je za dimenzioniranje mjerodavan
presjek izvan centra ploe (vidi narednu sliku).
Kod prstenastih ploa oslonjenih po vanjskom obodu javljaju se, takoe,
radijalni i tangencijalni momenti. Tok tih momenata zavisi od uslova
oslanjanja ploe i optereenja.