Digitalna Obrada Slike V.

Crnojevi 2008

OSNOVNI POJMOVI U
DIGITALNOJ OBRADI SLIKE
POGLAVLJE 2

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

SENZORI SLIKE
Energija na koju je
senzor osetljiv
transformie se u
elektrinu
l kt i
Digitalizacijom
analogne elektrine
veliine dobija se
digitalna slika
Tri
T i osnovna ti
tipa
Takasti
Linijski
j
Matrini
2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

SENZORI SLIKE: Takasti

Fotodioda
Izlazni napon proporcionalan svetlosti
Upotreba optikih filtara poveava selektivnost po
uestanosti (zeleni filtar prouzrokovae na izlazu vei
napon ako je prisutna zelena boja)

Formiranje 2D slike: kretanje senzora po x i y osi

Skeniranje filma u visokoj rezoluciji - pri jednom koraku
rotacije senzor prelazi sa leve na desnu stranu bubnja
skenirajui pri tome jednu liniju

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

SENZORI SLIKE: Linijski

Vei broj takastih senzora u liniji
Kretanjem senzora normalno na
liniju formira se slika
Snimanje teritorije linijskim senzorom na trupu aviona
Ravni skeneri (Flatbed)

Linijski senzor u
formi prstena
U medicini i
i d
industriji
iji (CAT)
Omoguava
dobijanje poprenog
snimka
i k 3D objekta
bj k
2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

SENZORI SLIKE: Matrini

Tipina struktura u digitalnim kamerama - CCD
Izlaz svake elije proporcionalan je integralu svetlosne
energije
Nije neophodno
kretanje kao kod
prethodna dva tipa
Digitalne i analogne
komponente
generiu digitalnu
sliku

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

DIGITALIZACIJA SLIKE
Digitalizacija
takastim
senzorom
Rezoluciju
kontrolie
mehaniki sklop
Veoma visoka
rezolucija
Ogranienja su u
optikim
k
komponentama

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

DIGITALIZACIJA SLIKE
Digitalizacija matrinim senzorom
Kvalitet slike zavisi od prostorne rezolucije (broja piksela)
i broja kvantizacionih nivoa (nijansi)

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

REPREZENTACIJA SLIKE
Slika predstavljena u obliku matrice dimenzija MxN
Svaka taka naziva se piksel picture element
Piksel moe imati jjednu od L nijansi
j
u sivojj skali

f (0, 0)
f (0, 1)

f (1, 0)
f (1, 1)

f (x, y) =
...
...
f (M 1, 0) f (M 1, 1)

A=

...
...
...
...

f (0, N 1)

f (1, N 1)

...
f (M 1, N 1)

(x, y) Z 2 , f Z
a0,0
a1,0
...

a0,1
a1,1
...

aM 1, 0

aM 1,1

...
...
...
...

a0, N1
a1, N1
...
aM 1,N 1

aij = f (x = i, y = j ) = f (i, j)
2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

PROSTORNA REZOLUCIJA
Decimacija (subsampling) sa korakom 2
Svaka druga vrsta i svaka druga kolona
U svakom koraku povrina slike smanjuje se 4 puta

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

PROSTORNA REZOLUCIJA
Interpolacija na 1024x1024 piksela replikacijom
vrsta i kolona

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

AMPLITUDSKA REZOLUCIJA
Efekat amplitudske
rezolucije
Prostorna rezolucija je
konstantna - CAT slika sa
452x374 piksela

Broj nivoa sivog (bita

po pikselu) se smanjuje

256 nivoa (8 bita)

128 nivoa (7 bita)
64 nivoa (6 bita)
32 nivoa (5 bita)

Standard
St d d - 8 bita
bit
Nekad 16 bita (medicina)
2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

AMPLITUDSKA REZOLUCIJA
Broj nivoa sivog (bita
po pikselu) se smanjuje

16 nivoa (4 bita)
8 nivoa (3 bita)
4 nivoa (2 bita)
2 nivoa ((1 bit))

Pojava lanih kontura

(false contouring)
Slika
Slik sa 256
256x256
256
piksela sa 64 nijanse je
granica p
g
prihvatljivog
j g

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

UTICAJ REZOLUCIJE
Razliiti parametri za razliite slike
Lice (Lena) slika bez mnogo detalja
Kamerman slika sa vie detalja
Guva

slika sa veoma mnogo detalja

Subjektivni testovi (isopreference curve)

Iste ocene za razliit broj bita po pikselu k i
dimenziju slike NxN
Slika sa vie detalja ima vertikalnu krivu

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

UTICAJ REZOLUCIJE - ALIASING

f s 2 f max
Teorema o uzorkovanju
ma
Ukoliko nije ispunjena, visoke uestanosti e se
pojaviti na mestu niskih aliasing
Ovo se u optici manifestuje u vidu Moir efekta

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

W.K.Pratt: Digital Image Processing, 3rd edition

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

PROSTORNA REZOLUCIJA
Poveanje rezolucije
zooming
Estimacija crvenih
piksela na osnovu
vrednosti plavih

Smanjenje rezolucije
shrinking
Estimacija plavih
piksela na osnovu
p
vrednosti crvenih
NF filtriranje da bi se
izbegao
g
aliasing
g

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

PROSTORNA REZOLUCIJA
Interpolacija najbliim susedom nearest neighbor
Novi piksel dobija vrednost (euklidski) najblieg piksela
originalne slike (koristi se samo jedan piksel)
Najjednostavniji metod,
metod ali se javlja mozaik efekat

Bilinearna interpolacija
Nova vrednost dobija
j se na osnovu etiri susedna p
piksela

f (x 0, y 0 ) =

(1 a) [(1 b)f (x, y) + bf (x, y + 1)]

+a [(1 b)f (x + 1, y) + bf (x + 1, y + 1)]

Sloenije interpolacije

Nova vrednost se odreuje

na osnovu ire okoline i na
osnovu razliitih 2D funkcija
Raunarski zahtevne metode
2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

f(x,y)

f(x,y+1)

a
f(x,y)
f(x+1,y)

f(x+1,y+1)

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

PROSTORNA REZOLUCIJA
Slike sa 1024x1024 piksela dobijene od slika sa
128x128, 64x64, 32x32 piksela, respektivno

Najblii sused

Bilinearna
interpolacija

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

RELACIJE IZMEU PIKSELA

Susedi piksela p sa koordinatama (x,y)
(x y)
N4(p) - 4 po vertikali i horizontali
Svi su na jedininom rastojanju od (x,y)

ND(p) - 4 po dijagonalama
N8(p) po svim pravcima
N 4 (p) =
ND (p) =
N 8 (p) =

{(x + 1, y), (x 1, y), (x, y + 1), (x, y 1)},

{(x + 1, y + 1), (x + 1, y 1), (x 1, y + 1), (x 1, y 1)},

N 4 (p) N D (p)

Pikseli p i q su 4
4-susedni
susedni ako je q u N4(p)
Pikseli p i q su 8-susedni ako je q u N8(p)
2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

RELACIJE IZMEU PIKSELA

Bliskost (adjacency)
V skup vrednosti nijansi pomou kojeg se definie
bliskost (adjacency)
U binarnoj slici,
slici V={1}
V {1} skup svih piksela koji imaju vrednost 1
U sivoj slici, V je neki podskup skupa sa 256 vrednosti

4-bliski su pikseli p i q sa vrednostima iz V

ako je q u N4(p)
8-bliski su pikseli p i q sa vrednostima iz V
ako je q u N8(p)
m-bliski su pikseli p i q sa vrednostima iz V ako je
q u N4(p), ili
q u ND(p) i presek N4(p) i N4(q) ne sadri piksele sa
vrednostima iz V
2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

RELACIJE IZMEU PIKSELA

Skupovi S1 i S2 su bliski (adjacent) ako su bilo koja

dva piksela iz S1 i S2 bliski
Putanja (path) od piksela p sa koordinatama (x,y)
do piksela q sa koordinatama (s,t) je skup piksela
( 0 , y0 ),
(x
) (x
( 1 , y1 ),
) ...(x
( n , y n ),
)
(x 0 , y0 ) = (x, y), (x n , y n ) = (s, t),
((xi , y i) i ((x ii11 , yii11 ) su bliski za 1 i n

Putanja je zatvorena ako je (x 0 , y0 ) = (x n , yn )

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

RELACIJE IZMEU PIKSELA

Povezanost (connectivity)
Pikseli p i q su povezani u skupu S, ako izmeu njih
postoji putanja koja se sastoji samo od piksela iz S
Za
Z svaki
ki piksel
ik l p iz
i S,
S skup
k
piksela
ik l koji
k ji su sa njim
ji povezanii
u S ine povezanu komponentu skupa S
Ako postoji samo jedna povezana komponenta u skupu S,
t d jje S povezan skup
tada
k

Region slike
Podskup
pp
piksela R koji
j jje p
povezan skup
pp
predstavlja
j region
g
Granica/kontura (boundary, border, contour) regiona R
je skup svih piksela regiona koji imaju jednog ili vie
j ne p
pripadaju
p
j skupu
p R
suseda koji
Ako je R itava slika, granicu ine
prve i poslednje vrste i kolone
2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

MERE RASTOJANJA PIKSELA

Metrika
Za piksele p, q, z sa koordinatama (x, y), (s, t), (v, w)
D je metrika ili funkcija rastojanja ako vazi
1. D(p, q)

0, (D(p, q) = 0 akko je p = q),

2. D(p, q) =

D(q, p),

3 D(p,
3.
D(p z)

D(p q) + D(q,
D(p,
D(q z)

Na osnovu ove definicije mogue je formulisati razliita

rastojanja izmeu piksela
Euklidsko rastojanje
D4 rastojanje
D8 rastojanje

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

MERE RASTOJANJA PIKSELA

Rastojanja
Euklidsko rastojanje izmedu piksela p i q
p
De (p,
(p q) = [(x s)2 + (y t)2 ]
D4 rastojanje (city-block ) izmedu piksela p i q
D4 (p, q) = |x s| + |y t|
D8 rastojanje (chessboard ) izmedu piksela p i q
D8 (p, q) = max(|x s| , |y t|)
D4 i D8 zavise samo od koordinata,
koordinata a ne i od putanje
Dm rastojanje je najkraa m-putanja izmeu piksela p i q
2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

MERE RASTOJANJA PIKSELA

Rastojanja
Pikseli koji imaju Euklidsko rastojanje od (x,y) manje od r
pripadaju krugu prenika r opisanog oko piksela (x,y)
Pikseli koji imaju D4
rastojanje od (x,y)
manje ili jednako 2
Pikseli sa D4=1 su

2
1
2

2
1
0
1
2

2
1
2

2
2
2
2
2

2
1
1
1
2

2
1
0
1
2

2
1
1
1
2

2
2
2
2
2

4-susedi od (x,y)

Pikseli koji imaju D8

rastojanje od (x,y)
manje
j ili jjednako 2
Pikseli sa D8=1 su
8-susedi od (x,y)

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

OPERACIJE NAD SLIKAMA

Operacije na nivou piksela
Slike su predstavljene kao matrice, ali se na njima
najee ne vre matrine operacije
N
Npr. d
deljenje
lj j slike
lik f sa slikom
lik
g podrazumeva
d
d
deljenje
lj j
vrednosti odgovarajuih piksela u slikama f i g
Slino je i sa ostalim operacijama: invertovanje, logaritam

Linearne
Li
i nelinearne
li
operacije
ij
Operator H iji su ulaz i izlaz slike je linearan, ako za bilo
koje dve slike f i g i konstante a i b vai sledee

H(af + bg) = aH(f ) + bH (g)

Ako ovaj uslov nije uvek ispunjen,
operator H je nelinearan
2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods

Digitalna Obrada Slike V.Crnojevi 2008

ZAKLJUAK

Senzori slike
Digitalizacija slike
Reprezentacija
ep e e tac ja slike
s e
Prostorna rezolucija
Amplitudska rezolucija
Interpolacija i decimacija
Moir efekat (aliasing)
Relacije izmeu piksela
Mere rastojanja izmeu piksela
Operacije na nivou piksela

2002 R. C. Gonzalez & R. E. Woods