BAB 1 PENYIASATAN SAINTIFIK

Soalan Objektif
1

Manakah antara pernyataan berikut menerangkan maksud sains dengan paling tepat?
A Ilmu pengetahuan tentang alam sekeliling yang tersusun dan kian berkembang mengikut
penemuan yang baru
B Kajian angkasa lepas
C Penerangan tentang pencemaran alam sekitar
D Ciptaan alat yang semakin canggih

W : Membuat hipotesis
X : Mengumpulkan data
Y : Mengawal pemboleh ubah
Z :Mengenal pasti masalah
W, X, Y, dan Z merupakan langkah-langkah yang terlibat dalam kaedah saintifik. Manakah
merupakan turutan langkah yang betul?
A Z, W, Y, X
B W, Z, Y, X
C Z, Y, W, X
D Y, Z, W, X

Dalam proses sains, bagaimanakah hipotesis yang dibentuk dapat diuji?

A Melakukan eksperimen
B Mengenal pasti masalah
C Membuat inferens
D Membuat kesimpulan

Antara berikut, yang manakah menerangkan maksud hipotesis dengan paling tepat?
A Hipotesis ialah suatu pernyataan tentang hubungan antara pemboleh ubah dimanipulasikan
dan pemboleh ubah bergerak balas
B Hipotesis ialah suatu pernyataan mengenai penyiasatan yang kebenarannya telah dibuktikan
C Hipotesis ialah keputusan suatu penyiasatan
D Hipotesis ialah suatu tafsiran data yang dikumpulkan semasa penyiasatan

Mengapakah penggunaan kaedah dan teknik harus dirancang sebelum memulakan suatu
penyiasatan saintifik?
A Untuk memastikan data yang dikumpulkan adalah lebih tepat
B Untuk memudahkan pengumpulan data
C Untuk mengumpulkan data dengan lebih cepat
D Untuk menjalankan penyiasatan dengan mudah

Semasa merancang untuk suatu penyiasatan saintifik, perkara berikut dilakukan kecuali
A menyenaraikan semua bahan dan radas yang sesuai digunakan
B menentukan cara mengawal pemboleh ubah yang dimalarkan
C memilih seberapa yang banyak pemboleh ubah yang dimanipulasikan
D menentukan cara untuk mengumpulkan data

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1-1

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

Soalan 7 dan 8 berdasarkan Rajah 1 di bawah.

7
benang

ladung

Y
Rajah 1

Dalam suatu eksperimen yang mengkaji perhubungan antara ayunan ladung dan panjang benang,
yang manakah dipadankan dengan betul?
Pemboleh ubah yang
dimalarkan

Pemboleh ubah yang

dimanipulasikan

A Panjang tali ladung

B Jisim ladung
C Masa ayunan ladung
D Bentuk ladung

Masa ayunan ladung

Panjang tali ladung
Bentuk ayunan
Masa ayunan ladung

Semasa penyiasatan dijalankan, kita harus mengambil kira perkara-perkara yang berikut kecuali
A mengambil sukatan sekali sahaja untuk menjimatkan masa
B memastikan satu ayunan lengkap ialah dari X ke Y dan kembali ke X
C memulakan jam randik selepas mengira dari 5, 4, 3, 2, 1, 0
D memastikan susunan radas tidak terganggu oleh tiupan angin

Antara fenomena berikut, yang manakah bukan fenomena alam?

A Berkelah di tepi pantai
B Bulan mengeliling Bumi
C Gempa bumi
D Pasang surut lautan

10 Penyiasatan saintifik biasanya melibatkan deria berikut, kecuali

A deria rasa
B deria sentuh
C deria penglihatan
D deria pendengaran
11 Seorang pelajar hendak menyiasat bagaimana bahan berlainan mempengaruhi kadar pengembangan
logam. Antara berikut, pemboleh ubah yang manakah tidak harus dimalarkan?
A Tekanan atmosfera
B Jenis bahan
C Haba yang dibekalkan
D Bentuk bahan

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1-2

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

12 Antara pemboleh ubah berikut, yang manakah nilainya diperoleh melalui pemerhatian dalam suatu
eksperimen?
A Pemboleh ubah bergerak balas
B Pemboleh ubah dimalarkan
C Pemboleh ubah dimanipulasikan
D Pemboleh ubah tidak bersandar
13

K
L
M
N

:
:
:
:

Tujuan
Kesimpulan
Keputusan
Prosedur

Antara berikut, yang manakah ialah urutan langkah pelaporan eksperimen yang betul?
A K, L, M, N
B K, N, M, L
C K, N, L, M
D N, M, L, K
14
pemanjangan
spring

daya

Rajah 2
Rajah 2 di atas menunjukkan keputusan eksperimen yang mengkaji kesan pemanjangan spring
dengan perubahan daya yang dikenakan ke atas spring. Apakah inferens yang dapat dibuat?
A Perubahan daya tidak memberi kesan ke atas pemanjangan spring
B Perubahan daya berkadar terus dengan pemanjangan spring
C Perubahan daya berkadar songsang dengan pemanjangan spring
D Spring terputus apabila daya yang besar dikenakan
15
K

silinder
penyukat

Lp

Rajah 3

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1-3

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

Rajah 3 menunjukkan bahan-bahan tenggelam timbul dalam cecair-cecair yang berbeza. Ketumpatan
bahan-bahan disusun mengikut urutan ketumpatan yang semakin berkurang ialah
A K, L, M, O, P, Q
B Q, M, P, L, O, K
C K, O, L, P, M, Q
D O, P, Q, K, L, M
16 Perkara berikut mesti diperhatikan semasa suatu hipotesis dibuat, kecuali
A memberi cadangan penerangan yang selaras dengan beberapa prinsip sains
B mengubah data-data untuk menyokong hipotesis yang dibuat
C menggunakan pengetahuan sedia ada untuk menerangkan sesuatu fenomena
D mungkin terdapat cara-cara lain untuk menerangkan suatu kejadian
17

laju
laju

masa

Rajah 4
Graf dalam Rajah 4 di atas menunjukkan perubahan laju dengan masa bagi gerakan suatu objek.
Apakah yang dapat diperhatikan tentang pergerakan objek itu?
A Bergerak dengan kelajuan yang malar
B Bergerak dengan pecutan yang sifar
C Objek mengalami nyahpecutan
D Kelajuan objek berubah-ubah
18 Antara berikut, yang manakah tidak benar tentang pemboleh ubah?
A Pemboleh ubah yang dimanipulasikan merupakan pemboleh ubah tak bersandar
B Perubahan pemboleh ubah yang bergerak balas ditentukan oleh pemboleh ubah yang
dimalarkan
C Pemboleh ubah yang bergerak balas merupakan data yang dikumpulkan hasil daripada
aktiviti penyiasatan
D Pemboleh ubah yang dimalarkan ialah pemboleh ubah yang ditetapkan semasa menjalankan
eksperimen
19 Antara berikut, yang manakah bukan merupakan sikap saintifik dan nilai murni dalam menjalankan
penyiasatan saintifik?
A Jujur
B Bersistematik
C Meniru data-data daripada kawan sekelas
D Bertanggungjawab

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1-4

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

20 Apakah langkah pertama yang harus dilakukan dalam sesuatu penyiasatan saintifik?
A Mengawal pemboleh ubah
B Mengenal pasti masalah
C Membuat hipotesis
D Membuat inferens
21 Antara berikut, yang manakah benar tentang sumbangan sains dalam kehidupan manusia?
I Menjadikan kehidupan manusia lebih selesa
II Membolehkan manusia berkomunikasi pada jarak jauh
III Mengawal mutu hasil pertanian
A I dan II sahaja
B I dan III sahaja
C II dan III sahaja
D I, II, dan III
22 Antara berikut, langkah yang manakah terlibat dalam kaedah saintifik?
I Mengumpulkan data
II Mereka alat yang diperlukan
III Membuat inferens
A I dan II sahaja
B II dan III sahaja
C I dan III sahaja
D III sahaja
23 Langkah berikut dilakukan semasa mengumpul dan mentafsirkan data dalam suatu penyiasatan
saintifik kecuali
I data yang dikumpulkan boleh ditafsirkan dalam bentuk jadual
II data yang direkodkan boleh dipersembahkan dalam histogram
III sebarang data yang difikirkan salah harus disingkirkan
A I sahaja
B II sahaja
C III sahaja
D I dan II sahaja
24 Manakah antara yang berikut merupakan pernyataan hipotesis?
I Kadar penyejatan air dipengaruhi oleh luas permukaan yang didedahkan
II Semakin besar saiz balang gas, semakin lama lilin menyala dalam balang gas itu
III Bumi adalah suatu planet dalam Sistem Suria
A III sahaja
B I dan II sahaja
C II dan III sahaja
D I, II, dan III
25 Semasa mengkaji kadar keterlarutan gula berlainan saiz dalam air, apakah pemboleh ubah yang harus
dimalarkan?
I Suhu air
II Isi padu air yang digunakan
III Masa untuk gula melarut dalam air
A I sahaja
B II sahaja
C III sahaja
D I dan II sahaja

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1-5

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

26 Antara perkara berikut, yang manakah dilakukan oleh saintis sebagai kaedah saintifik?
I Meramal
II Memerhati
III Mensyukuri
A I dan II sahaja
B I dan III sahaja
C II dan III sahaja
D I, II, dan III
27 Antara berikut, yang manakah merupakan sikap saintifik dan nilai murni?
I Berfikir kritikal dan analitis
II Rasional
III Minat dan bersifat ingin tahu
A I dan II sahaja
B I dan III sahaja
C II dan III sahaja
D I, II, dan III
28

kadar
tindak
balas
enzim
suhu
0

10

20

30

40

Rajah 5
Rajah 5 di atas menunjukkan kadar tindak balas suatu enzim pada julat suhu yang berbeza.
Apakah kesimpulan yang boleh dibuat?
I Suhu tidak menunjukkan kesan ke atas tindak balas enzim
II Kadar tindak balas enzim semakin meningkat pada julat suhu 0 C 30 C
III Kadar tindak balas menurun selepas suhu 30 C 40 C
A I sahaja
B I dan II sahaja
C II dan III sahaja
D I, II, dan III
29 Antara faktor berikut, yang manakah mempengaruhi ketumpatan sesuatu bahan?
I Isi padu
II Bentuk bahan
III Luas permukaan
A I sahaja
B I dan II sahaja
C II dan III sahaja
D I, II, dan III

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1-6

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

30

M
minyak masak

N
Rajah 6
Rajah 6 menunjukkan keputusan apabila dua bongkah M dan N dimasukkan ke dalam bikar
yang berisi minyak masak. Antara berikut, yang manakah benar?
I M adalah paling kurang tumpat
II N adalah paling tumpat
III Ketumpatan minyak masak lebih daripada ketumpatan M
A I sahaja
B I dan II sahaja
C II dan III sahaja
D I, II, dan III
31

Rajah 1
Rajah 1 di atas menunjukkan dua jenis sel saraf P dan Q dalam badan manusia. Antara berikut, yang
manakah mewakili sel-sel saraf tersebut?

A
B
C
D

P
Neuron deria
Neuron perantaraan
Neuron motor
Neuron motor

Q
Neuron perantaraan
Neuron motor
Neuron deria
Neuron perantaraan

32 Antara berikut, yang manakah merupakan tindakan luar kawal?

A Batuk
B Mendengar
C Membaui
D Bercakap

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1-7

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

33
P
Q
R
S

Rajah 2
Rajah 2 di atas menunjukkan kelenjar-kelenjar endokrin yang utama dalam badan. Antara kelenjar P,
Q, R, dan S, yang manakah berfungsi apabila seseorang memakan madu dalam kuantiti yang tinggi?
A P
B Q
C R
D S
34

organ deria

neuron deria

otot

sistem saraf X

neuron motor

Rajah 3
Rajah 3 di atas menunjukkan pergerakan impuls dari organ deria hingga ke otot seorang budak
yang sedang menulis. Antara berikut, yang manakah mewakili sistem saraf X?
A Sistem saraf autonomi
B Sistem saraf pusat
C Sistem saraf periferi
D Sistem saraf somatik

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1-8

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

35
P
Q

Rajah 4
Mata seorang pelajar mengerlip untuk mengelakkan kemasukan seekor serangga kecil ke dalamnya.
Antara bahagian yang berlabel P, Q, R, dan S pada Rajah 4 di atas, yang manakah bertanggungjawab
kepada gerak balas itu?
A P
B Q
C R
D S
36
kelenjar Y
ginjal

Rajah 5
Kelenjal Y, dalam Rajah 5, berfungsi untuk
A merangsangkan pertumbuhan
B menyediakan uterus untuk menerima ovum
C mengawal aras gula dalam darah
D menambahkan keupayaan badan untuk mengatasi tekanan hidup
7 Pernyataan yang manakah tidak benar tentang saraf tunjang?
A Jirim kelabu terletak di sebelah luar jirim putih
B Merupakan sebahagian daripada sistem saraf pusat
C Bersambung dengan medula oblongata

D Mengawal tindakan refleks

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1-9

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

38
I
II

III
IV

Rajah 6
Berdasarkan Rajah 6 di atas, kekurangan hormon dari kelenjar manakah boleh menyebabkan
seseorang menghidap penyakit goiter?
A I
B II
C III
D IV
39 Bahagian otak yang manakah mengawal minda seseorang?
A Serebrum
B Serebelum
C Medula oblongata
D Saraf spina
X
40

reseptor

dendrit

Rajah 7

Rajah 7 menunjukkan suatu neuron deria. Bahagian berlabel X dikenal sebagai

A dendron
B akson
C sinaps
D badan sel

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1 - 10

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

41 Antara berikut, yang manakah bukan suatu tindakan luar kawal?

A Penganalisaan maklumat
B Pengawalaturan suhu badan
C Rembesan air liur
D Peristalsis dalam usus
42 Kekurangan hormon yang dirembeskan oleh kelenjar tiroid akan mengakibatkan
A kadar metabolisme dipercepatkan
B penyakit goiter
C perkembangan otak kanak-kanak terencat
D perkembangan ciri-ciri seks sekunder terencat

43

Rajah 8
Berdasarkan Rajah 8, antara bahagian-bahagian berlabel A, B, C, dan D, yang manakah
merembeskan hormon bagi mengawal kandungan gula di dalam darah?

44

reseptor

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

sistem saraf pusat

efektor
1 - 11

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

Y
Rajah 9

Rajah 9 di atas menunjukkan hubungan reseptor dan efektor dengan sistem

saraf pusat. X dan Y
ialah

A
B
C
D

X
neuron motor

Y
neuron deria

neuron perantaraan

neuron deria

neuron deria

neuron motor

neuron deria

neuron perantaraan

45 Otak manusia dilindungi oleh tulang keras yang dikenali sebagai

A serebrum
B serebelum
C meninges
D kranium
46

Rajah 10
Rajah 10 di atas menunjukkan keratan rentas otak manusia. Bahagian berlabel X ialah
A serebelum
B serebrum
C jirim putih
D jirim kelabu
47 Rembesan hormon yang berlebihan oleh kelenjar adrenal mengakibatkan

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1 - 12

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

A
B
C
D

penyakit kencing manis

pertumbuhan yang melampau
kekurangan kandungan garam dalam darah
tekanan darah tinggi

48 Antara berikut, tindakan yang manakah tidak melibatkan deria kinestesis?

A Mengecamkan warna-warna yang berlainan
B Menyedari kedudukan badan
C Menganggar berat objek-objek
D Mengimbangi badan semasa berjalan dengan mata dipejam
49

Menyebabkan kretinisme
Menyebabkan kegergasian

Ciri-ciri di atas disebabkan oleh kegagalan satu daripada kelenjar endokrin untuk berfungsi dengan
baik . Apakah kelenjar endokrin itu ?
A Kelenjar tiroid
B Kelenjar pankreas
C Kelenjar pituitari
D Adrenal
50 Antara aktiviti berikut, yang manakah tidak dikawal oleh medula oblongata?
A Peristalsis
B Pemikiran
C Denyutan jantung
D Peredaran darah

21 Ubat penenang yang diambil dalam dos yang banyak boleh menyebabkan
I mengantuk
Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1 - 13

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

II koordinasi otot terbantut

III penglihatan menjadi kabur
A I sahaja
B II sahaja
C II dan III sahaja
D I, II, dan III
22 Bahagian X membentuk sebahagian besar otak. Antara berikut , yang manakah fungsi bahagian X
itu?
I Mengawal aktiviti mental
II Mengawal tindakan terkawal
III Mengawal keseimbangan badan
A I sahaja
B

II sahaja

C I dan II sahaja
D I, II, dan III
23

sel kulit
neuron motor

neuron perantaraan

neuron deria
otot
Rajah 11
Rajah 11 di atas menunjukkan keratan rentas bagi saraf tunjang. Bahagian yang manakah dilabelkan
dengan betul?
I Neuron deria
II Neuron motor
III
A
B
C
D

Neuron perantaraan
III sahaja
I dan II sahaja
II dan III sahaja
I, II, dan III

24 Antara berikut , yang manakah tergolong di dalam sistem saraf periferi manusia?
I Saraf kranium
II Saraf spina
III Saraf tunjang

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1 - 14

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

A
B
C
D

I sahaja
I dan II sahaja
II dan III sahaja
I, II, dan III

25 Kesan alkohol kepada manusia termasuklah

I sirosis hati
II gangguan tindakan terkawal
III ulser perut
A II sahaja
B III sahaja
C I dan III sahaja
D I, II, dan III
26 Antara berikut , yang manakah benar tentang sistem saraf manusia?
I Terdiri daripada kelenjar-kelenjar tanpa duktus
II Impuls dihantar secara kimia melalui darah
III Impuls bergerak dengan sangat cepat
A I sahaja
B II sahaja
C

I dan III sahaja

II dan III sahaja

27 Antara berikut , yang manakah kesan ketagihan dadah morfin?

I Menggeletar
II Mimpi ngeri
III Insomnia
A II sahaja
B III sahaja
C I dan III sahaja
D I, II, dan III
28 Gerak balas refleks tidak melibatkan
I otak
II otot
III
A
B
C
D

saraf tunjang
I sahaja
II sahaja
I dan II sahaja
II dan III sahaja

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1 - 15

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

29 Di manakah terdapat reseptor regang?

I Sendi
II Ligamen
III Otak
A I sahaja
B II sahaja
C I dan II sahaja
D II dan III sahaja
30 Kesihatan mental seseorang boleh dipengaruhi oleh
I kecederaan otak
II penyalahgunaan dadah
III pengalaman pahit
A I sahaja
B I dan II sahaja
C II dan III sahaja
D I, II, dan III

Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1 - 16

Bank Soalan BPS Tingkatan 4

 Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

1 - 17

Bank Soalan BPS Tingkatan 4