2010, ,
..
, - ,
..., .
..., .
...
:
.
.. , I . XIX
, - ,
..., . ,
..., . , ..., . ,
... , , ... ,
... , ... , ... ,
... , ... , ...
:
, - ,
..., . ( ),
..., . ( ),
... ( ),
, ..., . , ... ,
... , ... , ...
XIX
16-33
35-68
69-100
-
101-137
,
139-184
185-247
249-284
13
285-321
323-371
373-497
10
. :
499-578
14
!
579-586
587-588
589-606
607-611
The resume
613-616
15
XIX
X I X
* (17471828)
, .
XIX .
,
, .
,
XVIII
.
,
, , XIX ,
. ,
.
*
.
. 1-
[.: .37].
..
17
X I X
, ,
. ,
, , , ,
,
, , *,
- .
,
(Kitabi Dd Qorqud)
,
, ,
.
(14681478) () - -
, ,
, ,
, .
-
,
.1
,
,
.
-
.
XIX
. ,
1441
()
* 1930 , 12 ,
, ,
.
1
.: bubkr Tehrani. Kitabi-Diyarbkriyy.
Bak, 1998, s. 46-47.
..
18
X I X
. (*), , ,
1443 ,
.**
,
. , , ,
,
.
.
,
, , , , .***
.
.**** .
XIX
.
, ,
. , ,
.
* , (194-216),
() (),
. , ,
. ,
[95, 116; 190, 29].
** .: 2, 1.
*** .: 4, 2, 3.
**** .: 2, 2.
..
19
X I X
,
.
- 1804-1813
,
(2 3 1804 . 3
30 1808 .). .
-
(1784-1805) (1806-1827),
, . , ,
.
..
,
.1
.
,
, . ,
.2
,
- .
,
, .
..
20
X I X
. I (1825-1855)
.. - . , 21 1826 : ,
, , ( .).1
- (1826-1828)
I 1 1826
,
, , ,
, : 15
.2
() , , ,
1827 (27 - 23 ; 24 - 1 )
(16-17 ; 14-20 )
. ,
.. , , .3 ,
; , ,
, .
. - . . . II, .,
1890, . 122.
2
(1816-1827). . II, , 1868, . 214; .: 8,
3.
3
.. , , . . III,
.1-4, ., 1886, . 304-305.
1
..
21
X I X
.
..
,
.1
..,
,
2, 2- , 1 .3
. ,
[.: 8, 5, 6].
., ,
,
: -
, . ,
,
.4
, (1828)
(1829) ,
,
, , *, , -
. . , 1954, . 85-86.
. . ., . 330.
.. , , . . III,
. 1-4, ., 1886, .591.
4
.. . ., . 516.
* , ,
.
1
2
3
..
22
X I X
. ,
,
, ,
:
.1 26 11 1828 ,
,
,
8249 , , , 40
.2
90
. 3
,
.
, , .4
.
,
. ,
(), , , :
(.. .) , (.. .)
, ,
? ! .
,
. . ., .129-130.
.. . , 1831,
. 131.
3
, .VII, , 1878, . 829, . 845.
4
, .VII, . 586, . 619-620; .. . ., . 107.
1
2
..
23
X I X
,
. ,
.1 ,
,
, , .2
1828
.. , .
..
. 1828
,
.
, (), .3 , , ,
1
2
3
.. . ., . 107-111.
.. . ., . 68-69.
, .VII, . 438, . 488-491; .: 9, 1.
..
24
X I X
, ,
,
, ,
.1
.,
, 1911 :
1 300
,
(.. .).2
20-30-
XIX
, .
.
- ,
, . 21
1828
I
.3 ,
, ,
. , 1828 ,
,
..
25
X I X
1111- 1125- .
1840
. , ,
, , , -, ,
. 1849
-
. ,
.
, .
, . , , ,
- .
,
,
.
, 29 1918 , ,
9,5 . . , ,
, , .
..
26
X I X
29 1918 ! ,
,
. ,
.
-
. ,
, .
,
, , .
, , ,
. ,
20-30- XIX
, , , , .
.*
.
, 1805 ,
, .
:
14 1805
.1 , , ,
, .2 , -
* , .
1
, .II, . 1436, .702-705.
2
.: 200. , 2005.
..
27
X I X
, , , , , ,
.
,
, 1805
, 1828 .
1978 , 150-
,
. 1988 , ,
,
150, 150-
. . . 1978
1988 ,
..
28
X I X
.
.
: XIX ,
,
. . ,
. ,
, . - 18261828 , ,
.
1828
.1 , III :
, ,
. .
. , ,
1
..
29
X I X
. , ?
, ,
. .. ,
.. , -
XVIII . 1 ,
, .
1
.. .. , 1948, .9.
..
30
X I X
,
..
1 , .
, ,
..,
, .
,
!
, ..,
..
,
, , , ,
..
: ,
,
, ,
,
. :
, , , -
.. . ( ), .,
( ), .65, 113.
1
..
31
X I X
, ,
, ,
. XIX
.
1828
. ,
, 180
.
.
.
, . , .
***
:
.
.
. ,
,
.
... , ,
, ,
,
, ,
.
,
, ..
32
X I X
... , , ,
, ...
, , ... ,
,
.., ... , .
... , , : .
,
:
.
,
- ,
..
33
,
*,
,
** ***. ,
-
.
****,
,
.
,
, , -
. ,
, ,
[91, 17-18].
XIV
. [200, 2].
* ,
. ,
. [.: 196, 24, 191].
** , ,
. XIX .
- ,
( .) - [82, 1].
. . Ir (Yer)
, [7, 218].
,
Ir, , ,
van - [.: 110, 270].
( )
Ir (Yer) [.: 111, 28].
*** 19 20 1747
20 .
, , , , ,
, , , , ,
, , , , , ,
, , , .
**** , VII
.. , .
Saka Yurdu Saka uxuru ( ),
.
..
37
1411
[164, 139].
[164, 139].
() .
, XIV , .
- (
* )
[164, 140].
.
Sahata pos - ()
, Yerkrin Sahat - [214, 26; 164,
140].
1428 , ,
(). ,
,
, ,
. XV
,
. ,
,
,
[18, 562; 195, 22].
, (). ,
, Shd uxuru
( ) , XVIIIXIX [44, 11-12].
1410 ,
, .
[.: 1, 2, 3, 4 ]. 1420
* ()
, .
..
38
, ,
.
[164, 142].
( 1469
), , *, , ,
, . .
,
.
1441 ,
(**) [51, 87; 138,
255]. ,
. , , . ,
,
.
, ,
. , , ,
.
XVI .
,
[.: 6, 7, 8, 9 ].
* -
- (- ).
** , ,
. , ,
[.: 51, 374]. , ,
. ()
, (mdzin)
.
[.: 72; 73].
..
39
30- XVI
13 . (). , , (
XVII ), , , , , , ,
* [174, 14].
.
,
,
- . , , 1538
-, .
. 1554 ,
, .
.
[174, 121-122; 170, 52-53].
XVI , , . ,
, ,
. 1590
, .
(Mfssl dftr,
1590), -
: -
* XVI
.
, , ,
- .
,
, -
[.: 17; 192, 437-438].
..
40
.
10 (nahiy): , ,
, , , , , , , .
14 (, , -, , , , , , , , , , , )
1 (sancaq) [6, 8-9].
- , 100 ,
1639 - .
,
1723 . -
. ,
, . I
(1587-1629), ,
, Sar Aslan ( )*.
1625
I [105, 155-156; 174, 125]. XVII
.
1663 II (1642-1666)
,
.
70- XVII .
, .
[104, 100-101; 105, 156; 164, 111; .:
1 ].
. 1677
[181, 195-196].
, II () (16661694)
. II
* .
..
41
, ,
.
. , ,
, .
,
,
, [187, 28].
.
,
[187, 28].
-
. - 1635-1639 . XIV-XVI
. I. ,
I 1629 1634 .
,
[182, 53]. ,
() [96, 107].
, 30- XVII 20- XVIII
, ,
, *. XVI XVIII
.
(
).
XVIII . , ,
.
* ,
XIX .
..
42
.
. 1721 ,
.
[136, 28-36].
.
,
. ,
, , 30 . , , ,
.
, [52, 28-29].
, 1722
. .
,
, I [.: 126, 86-93].
1722 -: ,
( .) ,
, ,
, ,
[35, XXXI; 126, 93].
1722-1723
[169, 38-64].
, ,
, 1723 .
.
1724
. ,
..
43
. ,
. .
(6
7 1724 ).
.
(Rvan Fthnamsi),
[22].
1724 60-
29
[22, 33-34]. , , ,
75-
* [38, 8]. .
**
***.
.
, ****, .
.
,
*
. , ,
.
** ,
[.: 22, 50, 61].
*** , ,
, .
**** ,
35 [38, 11], 10-
[38, 12; 204, 261], 3- [38, 13].
..
44
,
, [204, 261].
. ,
, . ,
, .* ,
.
.** , III .
III
,
, ,
-
- [38, 11]. ,
,
[38, 11].
III
,
,
, , , ,
. ,
, .
* ,
, [22, 54-55].
** ,
, , , ,
. . ,
,
[.: 22, 56; 38, 17].
..
45
,
.
. , ,
III
. :
, .
?
? [38, 11].
,
,
.
. , ,
,
.
,
[204, 261]. , 92
, ,
, , ,
* [22, 69].
, I,
[38, 17]. , ,
,
200 .
, .
[22, 70].
* , 60
7 1724 [38, 17]. , 24 28 [204, 261].
, 6 1724 (13
1136 ) [22, 46] 7 (18 1137
) [22, 69].
..
46
.,
,
. ,
, 20 ,
[204, 261].
. ,
20 , , [34,
LXXX]. . -
[204, 261].
10
.
.
() (), ,
, - .
(Mfssl dftr)
1728 ,
, , ,
, , .
, , ,
, , , . XVI
, , , ,
[6; 9].
1728
, -
: , ,
, , , , , , , ,
, , , , , , ,
; ,
, , , , , -, , , , , , , [6; 9].
..
47
. 1726
, ,
,
. 1730
.
. ,
.
. 1731
, . ,
,
.
.
, II,
, ,
[219; 116; 115, 19].
.
16 1732
, ,
, .
, -
, .
,
II , III.
..
48
,
,
[136, 106].
1723
. ,
.
. 9 1735
.
,
, .
.
3 1735 [203, 89].
.
1736
, 4- III
() .
,
.
. -
. - ,
..
49
, -
.
,
.
.
,
, ,
,
, ,
( ) , ,
, ( .)
,
[23, 244].
, ,
, ,
[23, 198, 199, 214, 215, 220, 244, 250
.]. ,
,
.
,
.
[23, 245].
, ,
,
,
..
50
,
. .
.
, [115, 24-25, 51].
,
,
.
19 20 1747
[203, 261].
.
.
.
, .
[115,
52].
20
, XVIII
- .
* () [221, 93],
,
*
[.: 221, 93-94].
..
51
. 1748
, ,
, , -
[221, 93-94;
112, 111]. .
1748 [221, 94, 9798].
, -
. 1751 II, , , . ,
II, ,
* [105, 136, 194]
1752 [82, 5]. . ,
-
[115, 55]. .. -
, 1752 ,
** [39, 156]. ,
.
* , 1750-1751,
1752-1753, 1754-1755
( ) [.: 105, 136,
149].
** ..
, ,
. ,
1755 [.: 105, 136].
..
52
, 1755
[105, 231].
**. .,
[95, 161].
[105, 137, 232; 95, 163; 82, 5].
,
1759-1760 [105, 137]. 9 1783
, , 15-
* -
. , , ,
, .
(Aacrilr), 465 ,
.
. .., ,
;
, ,
. , , ,
[.: 209, 137-147].
**
[196, 186-187].
[82, 5; 39, 185; 200, 8]. XVII ,
.
, [.:
2 ].
..
53
12-
5 ].
1797 ,
,
[95, 164; 115, 84]. ..,
,
, ,
,
[41, II, 428].
[95, 164; 41, II, 426; 200, 9].
- [41, II,
431; 214, 185]. ., , ,
(1797)
. ,
[214, 185; 200, 9].
(1797-1834). [115,
* [60, 6].
. .
(H.Busse), 1796 ,
[99, 67].
[99, 107, 108, 109].
(Dodaq), , [99, 109]. .
( .)
[200, 8]. .. 1785 [41, II, 177],
1779 [82, 5]. ,
, 1784 .
..
54
85]. ,
[200, 9].
,
. , 1805 ,
[26, . 1256, . 626; 188, 113]. ,
-
[95, 167],
(
) [200, 1415]. ,
( 5 .).
,
, , , .
, 1805
[95, 167; 200, 14-15]. ( 1805
)
* [26, . 1256, .626; 82, 5; 200, 14-15].
, .
[8, II,
156]. [98, 222] ,
, 1804 , .
, 1805 .
* ,
[.: 98, 193]. .
[.: 127, 30].
..
55
1806 ,
[26, . 1256,
.626-627].
[82, 5; 74, 368-369].
. ,
. ,
.
,
[98, 285286]. 17 1806 .
[.: 27, . 792, .421],
.
*
,
()** [.: 27,
. 129, .69-70; . 424, .232; 95, 167; 82, 5; 200, 16-17].
,
[200, 17]. ,
, [98, 295].
.
*. , XVIII
[.: 200, 17-18].
.
** , (
.) .
. 1800-1802
, ,
. 1802
[.: 200, 17-18].
..
56
,
*,
[.: 8, II, 63; 177, 515; 127, 96; 200,
18].
, ,
, 1747
1827 , - .
.
* , ba (, )
sr sar (, ), , Sar
Aslan [.: 8, II, 63; 127, 96; 200, 18].
Aslanlar ba ( ) [.: 59, 62; 177,
515].
..
57
, ()
:
( XIV 1410 )
(1410-1413)
( ) (1420- )
( ) (1440- )
(1440- )
(1460- )
( 1515 )
( 1550 )
(1550-1575)
(1576-1583)
(1583)
(1577)
( 1604 )
(1604/5-1625)
(1625-1635)
(1635)
(1636-1639)
* (1639/40-1648)
** (1648-1652/53)
(1652/53-1659/60)
(1659/60-1663)
( ) (1663-1666)
( )*** (1666/67-1674)
(1674-1675)
* - XVIII , [105,156],
, ,
. ,
- (1639)
[66,129].
** [66,140].
*** , [105, 156; 82, 4].
( ) [104, 63],
[104, 80, 84, 88].
..
58
**** (1675-1679)
***** (1679-1688)
****** (1688-1691)
(1691-1694)
(1694-1699)
() (1699-1705)
(1705-1709)
(1709-1719)
(1719-1725)
(1725-1728)
(1728-1734)
(1734)
(1734)
(1735)
(1736)
59
2
:
()* (1747-1748)
** (1748-1751)
*** (1751-1755)
(1755-1759)
( ) (1759/60****1783, )
( ) (1783-1784,
*****)
( ) (17841805, ******)
( ) (1797, )
(
) (1797,
)
(1805, 1806, )
(1806, -)
() (
)******* (1806, ******** - 1827, )
* [.: 221, 93].
** ,
[.: 221, 93].
*** , ,
[ .: 1, . 52].
**** ,
1764 [82, 5], ,
1759-1760 [105, 137].
***** 8 .
****** 1797
, [ .: 1, . 53-54].
******* ., XVIII
[.: 200, 17].
******** .
1807 . , 10 1806 , ,
[.: 27, . 129, . 69-70].
..
60
. . , 1989.
, . , 1991.
, . II. , 1868.
, . III. , 1869.
.. -. , 1991.
, .I. , 1881.
..
. ., 1852.
Brydges H.J. The dynasty of the Kajars, translated from original Persian
[ . -. , 1329].
: : , ,
, :
: :[ . .
. , 1873].
..
61
1.
(XIII ).
: . . . ., 1939, . 101.
..
62
2.
(XVIII ).*
: . . . ., 1939, . 102.
* .
..
63
3. * ( ).
* ,
( ),
.
4. * ( ).
*
( ) .
..
64
5.
(1784-1805).
: .. ( ).
, 1890, . 308.
..
65
6.
() , .
http: //ru.wikipedia.org/wiki/ : Iravan-copper/jpg
7.
() , .
:
... .
, 11-15 2005 . .
, 2005, . 70-71. www.museum.ru/GMII/tezisi.pdf
..
66
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba044a.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba053.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba047.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba054.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba049.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba055.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/bi051.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba056.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba059.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba058.jpg
8. () , .
..
67
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba060.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba063.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba064.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba067.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba070.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/ba071.jpg
http://www.rustypennies.com/catalog/pix/bh001.jpg
http://ru.wikipedia.org/wiki/:Iravan_1144_AbbasIII.jpg
9.
() ,
.
..
68
-
. ,
,
.
. ,
,
[34, 326-327; 105, 119].
,
, ,
, [.: 1
].
, , 1687 , ,
: , ,
, , ,
[51, 28]. ,
XV-XVIII
[51, 28].
,
() 1441
,
. (*),
,
, 1443 ,
. , 1443
(), , 8
* , ,
(194-216), () ().
,
- (). ,
,
[.: 95, 116; 190, 29].
..
71
40 (),
, [105, 100].
90
6 [105,
102; .: 1 ].
, ,
. , .,
, ,
: , ,
, , ,
. ,
, ,
XVI-XVII (
.) [117, 3-4; 126, 33].
,
.
,
,
,
.
, () .
, ,
,
- XVI-XVII
XVIII .
, ,
..
72
. , , , 1583
, ,
,
() [192, 346].
,
,
.
, ,
I (1587-1629). ,
.
* [174, 181-182; 126, 29, 32].
,
. .
II (16421667): ,
[
], ,
. ,
, -
, [73, 368369; 126, 32; .: 2 ].
* ,
, I,
, , ,
, .
..
73
- XVI-XVII .
(Mfssl dftr)
1590 , - 67,5 %
[6, 13]. (Icmal dftri)
1728
61, 2 % [6, 18].
XVIII
. ,
1735 300
[82, 6-7]. ,
.
(1736) .
[23, 252-255]. ,
.
. ,
.
. XVIII
:
, ,
, .
[100, 154].
, XVIII , -
..
74
, .
., -, , , ,
, -
[100, 153; 35, LXXVII].
,
() .
, ,
,
[.: 1,
2 ].
,
109
, ,
[58, 42, 43; .: 1
]. , -
XVIII , ,
,
[.: 1, 2 ].
,
1813 , ,
100 , 25
( ) [102, 256].
,
115 [133, 22].
,
XVIII
..
75
XIX , ,
..* .. 1829-1832
, [95].
**
20%.
.,
. [.: 200, 59; 201, 78; 145, 121].
,
: ,
( .)
.
,
25 000 .
,
[200, 59-60].
***, 80%
.
, , , ,
,
. I,
,
[173, 141].
* (1798-1870), ,
. ..
. , ..
1852 ,
.
9.
** ,
(, , , , -) . ,
. , ,
, 100 - [38, 12].
***
- -.
..
76
.,
: (5000 ), (3000),
1000
, , - ( .), ,
* , . [95,
535-538; .: 2]. ,
,
,
.
. ,
49.875
( .), 324 , 20.073 [95, 635642].
()
. 521 ,
, 153-
() [200, 38].
,
,
.
, 25
5 **,
,
19.125 .
., 521
310 *** [95, 509-517].
, 25
5 , ,
125 . ,
, 310 38.750
****.
,
-
77
, , 107.750 .
18%
.
, .,
,
*. , [200, 60].
,
,
. ,
(
9).
.
,
. ,
.
XVII
1673 ,
.
,
[10, 23]. ,
. (..
.) [10, 21].
, , 1700 , ,
, . : (..
.) ** (
* 15 115.155 [.:
95, 635-638].
** , , ,
. ,
. , , , - ,
.
..
78
.),
(, .)
, .
( .)
[224, 118].
., , . ,
, ,
[215, 34; 116, 5-6].
,
,
,
, ,
. ,
XVIII ,
.
, - ,
.
25 1701 ,
, I 18 ,
. 7-
, 300 ,
...
,
, 300, ,
[35, 213; 126, 31].
, ,
,
. ,
, . ,
, XVIII
,
..
79
.
. , . ,
(1759-1779) 20 [210, 230]. .
[197, 12].
,
.
.
, ,
, .
XIX ,
.
, ,
,
,
:
- XVI -
,
,
;
- , , (
) ,
[.: 126, 219].
..
80
XVIII ,
, . ,
.
, .
..
81
1.
,
1441 .
- ,
**
,
,
.
99-108
,
. 1443 . (1443-1455) .
, 14 ,
. 1445 .
.
XVII
(1603-1625)
(1604-1625)
,
, .
(1625-1635)
,
( .)
.
* , ,
(194-216), ().
, ,
().
[: 95,116; 190, 29].
** , ,
, , , .
..
82
II
(1642-1667) (1633-1655)
, , ,
.
(1663-1666)
.
(1655-1682),
(1667-1694), .
(16911709)
(1694-1722) ,
.
(1714-1730)
(1724-1727)
,
.
(1734-1747)
(1736-1747) ,
, ,
.
.
. , ,
,
.
.
37,
108112
*
[170,197]. ,
[110 ,351].
..
83
, ,
, ,
,
.
,
(1724-1727),
.
.
.
,
: ,
,
,
,
.
.
.
-
. 1760 .
(1759-1763)
(1759-1783)
.
,
.
112114
* - 1728 .
. XIV -, ,
. , ,
.
.
[.: 95,327; 110, 397].
..
84
114115
,
-
116117
**
117119
XVI
. ,
XVIII
(1707-1714).
.
.
,
. XVII
.
XVIII
, ,
.
, ,
.
1735 .
.
.
II (16421667) ,
,
.
* ()
, , [165,369] (.. , ).
,
[. 110,332].
** ,
. XVIII
[105,37,105 .].
..
85
119
*,
,
120
II
. -
.
.
.
1760
, 1768
.
XVI
.
1682 .
.
XVIII
( .)
.
(17341736) (17361747) .
. 1082 . (70- XVII )
.
.
* [105,120].
..
86
121
10
**
122
11
***
122123
12
124125
,
,
.
.
( ),
II (16421667), 1660
. .
. 1674 .
(1655-1682),
,
.
. II
.
.
(17591783) 1768 .
.
(). 1660 .
.
*
( ).
** - (-
). ,
, [.110,348].
*** , ,
[6,36], [95,55].
, .
( ) [.110,242].
..
87
13
124125
14
**
125
15
125126
16
126127
17
***
. , II
, ,
.
.
.
.
. ,
.
.
. , ,
.
.
, ,
. 1687 .,
,
.
127
*
.
**
.
***
() [.110,426].
..
88
127128
20
**
129
21
***
129
129
18
19
22
23
, ,
.
.
XVII
.
. ,
XVII
.
128129
,
. 1768 .
.
,
, .
129
,
, .
,
, .
: : , ,
,
: : :
[ . . , .
, 1873]
* - . -, ,
,
. ,
-, .
() [.110,259].
** (), ,
. , .
*** - Ye
( , , ), (
, - , ). oba
. [: 111,6]
..
89
..
90
1.
,
XIX .
: . , .133, .214, .12-13; :
(. , 1801-1917 .). : ... , 1978, . 110-111.
..
91
1.
109 .
: 1) , 2) , 3) , 4) , 5) , 6) , 7) , 8) , 9) , 10) , 11) 12) , 13) , 14) , 15) , 16) , 17) , 18) , 19) , 20) , 21) , 22) , 23) , 24) , 25) , 26) , 27) , 28) , 29) ,
30) , 31) , 32) -, 33) , 34) , 35) , 36) -, 37) , 38) , 39) , 40) , 41) , 42) ,
43) , 44) , 45) , 46) , 47) ,
48) , 49) , 50) , 51) , 52) , 53) , 54) , 55) , 56) , 57) , 58) , 59) , 60) , 61) ,
62) , 63) , 64) , 65) , 66) ,
67) , 68) , 69) , 70) , 71) , 72) , 73) , 74) , 75) , 76) , 77) , 78) , 79) -,
80) , 81) , 82) , 83) , 84) 85) , 86) , 87) , 88) , 89) ,
90) , 91 , 92) , 93) ,
94) , 95) , 96) , 97) , 98) , 99) , 100) , 101) , 102) , 103) ,
104) , 105) , 106) , 107) , 108) , 109)
..
92
( 358)
109- , :
1) , 2) , 3) -, 4) -, 5) ,
6) , 7) -, 8) -, 9) , 10) , 11) -, 12) -, 13) , 14) -, 15) -, 16) -, 17) -, 18) -, 19) , 20) , 21) , 22) , 23) , 24) , 25) , 26) -, 27) -,
28) -, 29) -, 30) - , 31) , 32) --, 33) , 34) -, 35) , 36) -, 37) , 38) , 39) , 40) , 41) , 42) -, 43) -, 44) , 45) , 46) -, 47) , 48) ,
49) , 50) -, 51) -, 52) -,
53) -, 54) , 55) , 56) , 57) , 58) --, 59) , 60) -, 61) -, 62) , 63) , 64) , 65) , 66) , 67) -, 68) -, 69) , 70) , 71) -, 72) -, 73) -, 74) , 75) -, 76) -, 77) -, 78) , 79) -, 80) -, 81) , 82) , 83) , 84) , 85) , 86) -, 87) , 88) -, 89) -, 90) -,
91) -, 92) , 93) , 94) , 95) , 96) -, 97) , 98) -, 99) , 100) , 101) , 102) -, 103) -,
104) -, 105) , 106) , 107) -, 108) , 109) .
: , . XX, ( .
, 15- 1825 . 358. . ). , 1900,
.42-43.
..
93
2.
XVIII .
()
()
()
..
94
( )
( )
()
( )
()
..
95
..
96
:
: : , ,
,
: : : [ . .
. , 1873].
..
97
2, .
: .
, . II, 1601-1650 ., . ... , 1959, . 368-369.
..
98
2, .
: .
, . II, 1601-1650 ., . ... , 1959, . 368-369.
..
99
2.
- .
1
2
3
4
6
7
8
()
()
10
11
12
13
14
55
357
840
159
90
31
98
34
12
16
12
4.619
988
541
228
652
232
68
82
75
24
158
13
72
10
57
65
308
15
631
3.484
17
124
565
16 -
18
19
20 ()
21 ()
311
160
1.754
565
200
1.100*
149
940
164
959
: . . ., 1852. .535-537.
Bournoutian G.A. The khanate of Erevan under Qajar rule 1795-1828, Mazda
Publishers in association with Bibliotheca Persica, Costa Mesa. California and
New York, 1992, p. 231.
* ..
..
100
-
-
. XVIII , , ,
.
.
XVIII ,
, , ,
( .)
[155, 11]. 1782
, ,
, , , , [37, 215-216].
.
*.
.
, , , ,
. .
,
* , ., ,
,
, .
: () - , () - , () - , () - ,
() - , - () - . [.: 95, 738-746].
, ,
.
..
103
* 1 28 4 ( 1 - 16 ).
..
104
.
. ,
,
XIX [.: 8, 9
].
, .
, [.:
95, 747; 71, IV, 281-282].
,
[.: 95, 745-746]. ,
. 1782
7000 2 , ,
, ( ), , , . 1784 II
[214, 41-42]. , , ,
.
, , , ,
.
( )
( ).
, .
..
105
, , ,
, .
, (300 ) 100 .
300 . . .
[141, 235; 214, 43].
,
, ,
[141, 228-229; 214, 43].
XVIII ,
, ,
.
,
.
, , ,
, , , , [.: 95, 523-525].
[.: 10 ].
- .
, - ,
.
.
.
[.: 95, 519-523].
. ,
, ,
;
, , ,
. , ,
, , ,
..
106
, , , , ,
[66, 153]. , , ,
, , , , ,
, , - .
300 .
, , ,
[71, IV, 284; 214, 46].
.
,
. ,
. ,
,
, , , , , , ,
, , .. [.: 71, IV, 282283]. . ,
* [.: 95, 851-853].
, .
. , .
[.:
95, 862].
, , .
(**).
,
,
[71, IV, 259-266; 95, 859-860].
* . ,
. ,
,
.
** , ,
.
..
107
. , ,
[95, 857-858].
. ,
, , ,
. [.: 95, 856, 858-859, 861-862].
.
()* [.: 10 ],
,
. ,
, [42, 72; 214, 43-44]. .
, -
, 50
( .) [95, 824; .: 9].
. .,
14.000 [.: 95, 827]. ( .)
,
.
, [71, IV, 268-269].
* () , [7,
148]. - .
, .
. ,
, . - .
: , ().
(Avern),
. ()
[60, 16; 71, IV, 267-268; 95, 283, 284, 824 . ]. ..
[214, 43]. ,
, , 30 50 , 8 [71, IV,
268].
..
108
, ,
.
.
, . XVII
.
, .
,
: , ,
.* ,
,
[104, 7-8].
, ()
,
. ,
, , , [.: 1, 2, 3,
4, 5, 8, 9 ].
, ,
. ,
, ,
, , .
,
[104, 7-8].
,
, , [214, 46].
XVII
109
..
. ,
: , ,
, , , [223, 141-156].
,
,
.
.
, ,
[104, 7].
XVII ,
XVIII . 1829-1832
, : 1.
; 2.
; 3.
; 4.
( 161
); 5. (
) [.: 95, 718-721].
. ,
, .
[71, IV, 285; 95, 883-884].
, ,
.
, , [.:
1, 2, 3; 5 ]. , , 851
[.: 1, 2, 3 ].
[.: 4
].
-
.
..
110
, .*
, ,
(1501-1736), ,
, [95,
851, 888-891]. XVII-XVIII
.
. ,
,
[.: 95, 888-889; .: 5 ].
.
.
, 25 , 340 , 85 1
[.: 71, IV, 283-284].
, , , , ,
,
, [.: 71, IV, 283-284].
.
,
, .
5 :
() () , ,
, , .
.
. , .
,
[171, 14].
* , 1825 ,
.
1000
[.: 58, 60].
..
111
, ,
XVIII , , ,
. , ,
,
. [.: 95, 989-990; 160, . 1, .
102].
(). . ,
.
[.: 95, 926-928].
: 1) , ; ,
, , ,
; ; 2) ,
1/10
; 3) 1/10 ,
[.: 51, 107, 174, 287; 174, 222248].
:
.
. .
[.: 160, .
1, .122].
, XVII-XVIII
22 .
, [174, 234].
. XVIII , ,
.
.
..
112
113
,
,
,
[.: 51; 72; 73]. XVII ,
,
, .
XVIII
190 ( 375 ), 103
. ,
, , [115, 29].
1763 ,
[51, 208].
, , 7 , , , , , , , , *.
[139, 3].
, , XVII ,
, . , 1797
,
- ,
-
. 24
. -. ,
.
, , ,
* , 1443
, , ,
, ,
[(.: 2, 1].
..
114
.
(
). .
[214, 51].
, . ,
.
.
[173, 72; 115, 28].
., 8 . ,
, [.: 95, 967-980].
.
. ,
.
, .
, (
).
: , [95, 967; 115,
30-31]. c XVII
-,
[174, 311].
1828
. ,
1939 ..,
,
[141, .: 174, 313-314].
,
(), , , , ,
, .
,
:
- .
, .
..
115
(). ,
, ().
( - .) , [174, 266]. ,
, .
, , 3,5 ,
. , , 1,5 (), , [115,
37].
. , .
. , ,
[115, 38].
, , , , , . [115, 38].
,
, , ( , , ). .
, (, ), [174, 281].
72 [95, 978].
. ,
, , .
, , .
..
116
, ,
,
. 22 1828
,
458 17 1828 , , .
[214, 54].
29 1828
,
[214, 54].
, ,
, -
.
:
, .
., ,
, 680 [95,
975].
:
( ).
, , . ,
. ,
..
117
,
[174, 278-279].
.,
() , , [53, 183].
, .
. ,
.
, ,
, .
,
.
, , , , - , .
.
..
118
1.
( )
-
( )
(
)
7
8
9
, ,
.
.
, ,
( )
( )
,
,
,
( )
:
1. ..
. ., 1852 .877-878.
2. , .I, , 1881, (, ).
3. Bournoutian G.A. The khanate of Erevan under Qajar rule 1795-1828, Mazda Publishers in
association with Bibliotheca Persica. Costa Mesa, California and New York, 1992, p.207.
..
119
2.
, *
2
4
5
6
252
543
32
4
18
851
:
1. .IV. ., 1836, .290-291.
2. ..
. ., 1852, .469, 881.
3. Bournoutian G.A. The khanate of Erevan under Qajar rule 1795-1828, Mazda Publishers
in association with Bibliotheca Persica. Costa Mesa, California and New York, 1992, p.204.
* . ,
. ,
[.: 215, 34].
..
120
3.
, *
1
2
3
4
5
6
7
,
. 78
, 24 .
,
. 28 .
74 .
38 .
74 .
. . 74 .
40 .
:
:
1. .IV. ., 1836, .290-291.
2. ..
. ., 1852, .468-469, 878-880.
3. Bournoutian G.A. The khanate of Erevan under Qajar rule 1795-1828, Mazda
Publishers in association with Bibliotheca Persica. Costa Mesa, California and New York,
1992, p.207.
* . , ,
, :
- , ;
- ,
, , -;
- ,
.
..
121
4.
100 **
5 ***
4 50
****
89
640 7 17/89
, , ,
, ,
,
,
10 *****
12
(
)
,
121/2
( ).
..
122
24
:
1. ( .). .IV. ., 1836, .286-288.
2. ..
. ., 1852, .886-888.
3. , : ,1938: [ . , 1938].
* 28 (1 16 ) , 4 .
** 4500 .
*** 139 . (
). 24 () 9- [.: liyev F.
XVIII srin I yarsnda Azrbaycanda ticart. Bak, 1964, c. 53]. XVII
[104, 114].
. 1 139 , 50 6, 95 [.:
. . , 1939, . 144].
**** 5 .
***** 3 .
..
123
5.
10 500
,
1- 4, 2- 2, 3-
1
4 7
10
11
13
10
12
14
20
35
.
,
1- 2
, 2- 1,5
6 ,
3- 1
50
,
1 34
,
16 8
10
:
1. ( .). . IV. ., 1836, .287-288.
2. ..
. ., 1852, .888-890.
* .
..
124
6.
,
11.500
()
34.185
,
,
,
18.400
50 100
2100
50
,
12, 5
1 ,
1
60
..
125
1 ,
4
24
12
1 ,
4
:
1. ( .). .IV. ., 1836, .278-280.
2. ..
. ., 1852, .739-741,745-746.
..
126
7.
( )
34.185
11.500
830.000
3.200
18.400
40
24
12
60
2.100
:
1. ( .). .IV. ., 1836, .280-281.
..
127
8.
1.473
1.233
199
38
259
54
172
36
76
15????
2.608 34
2.9823
390
150
68
50
320
80
-
115
19
50
284
375
110
95
96
21
10
76
20
80
16
50
60
62
78
34
160
279
245
:
1. ..
. ., 1852, .747.
..
128
9.
, ,
, ,
, ,
40
1
4
110
120
132
46
107
46 34
5000
:
1. ( .). .IV. ., 1836, .281-282.
..
129
10.
20 ;
100
290
400
:
1. ( .). .IV. ., 1836, .282-283.
..
130
1.
, (XIV )
: www.armeniapedia.org/index.php.title=/Rediscov
2.
,
: .. V-XVII .
., 1950, . 105
..
131
3.
,
: ., ., . . ., 1968, .69
4.
. 1905
132
5.
.
: ., ., . . ., 1968, .68
6.
: ., ., . . ., 1968, .68
..
133
7.
*
: ., ., . . ., 1968, .66
* -
..
134
8.
*.
: ., ., . . ., 1968, .67
* -
9.
*. .
: ., ., . . ., 1968, .67
* - .
..
135
10.
. (XIX )
,
, XVIII ,
-
.
-
.
,
, .. ,
, ,
,
,
[149, 327]. .. ,
- * [40, 25-26].
,
,
[40, 17].
** [95, 351-353;
149, 327; 71, V, 253; .: 3, 4 ].
, 61-64
41-39 ,
, ,
, , , ,
,
, ,
. ,
* , ,
- [71, I, 294].
** , ,
[.: 1, 2, 3].
..
141
142
[105, 178; 214, 32].
1795
.
,
[149, 65]. , 1796 ,
.
.
- , .
1797 ,
,
,
[149, 207; 214; 33].
. ,
.
1801 .
1805
.
-
- , , , , , [.:
3 ].
,
,
,
() . ,
, . 28 [95, 463-464; .:
5, 6, 7, 8, 11 ]. , ,
..
143
(
, ) [.: 2, 4 ].
.
1583
,
, , XVIII
.
.
,
. :
.
[71, IV, 290; 200, 41].
1813 :
, -
;
( .),
;
. , ;
, ,
[49, 8].
,
, *.
(
- ) [.: 3, 4
].
800 .
[71, IV, 290].
* , [.:
2, 1, 2].
..
144
() - mhll:
(ski hr), - ,
. ,
[95, 464; 200, 46;
.: 3, 9, 10, 14 ].
,
.
.
(Xan ba) [95, 464-465; 200, 46].
- ,
.
, [95, 465; 214, 40;
200, 47].
[200, 47].
,
XVI ,
[9, 169].
XIX ,
. . :
, . ,
, .
, , , ,
: ,
,
, ,
.
, ,
..
145
[154, 40-42].
, 1836 ., , , 1736
, 5 , 8 , 5 *, 6 , 1670
, 9 , 1470 ,
40 , 6 [71, IV, 291].
, . 1730
. , , 792 , 622
, 322 [95, 468].
.
,
. .,
(
.) 1810 [95, 255]. ,
,
, .
6 ,
4 .
4 . ,
700 , 1 , 33 , 16
, 1 , 4 , 1
.
, , ,
, ,
[71, IV, 291-292].
,
.
[59, 28].
[35,
564].
*
, .
..
146
,
[.: 95, 442-446; 50, 31].
, . ,
, . ,
, .
, .
, . ,
, ,
.
.
12 .
3 , ,
15 [200, 33].
,
.
.
[.:
1 ].
. ,
, ,
- . XVIII
.
[214, 33]. ,
XIX ,
:
[95, 442]. . 48 ,
, , 26
[.: 95, 509-510, 543-544].
, . ,
22 [200, 38].
..
147
XVIII
XIX . .
33 , ,
7- [.: 95, 510, 547-548].
. ,
26 [200, 35].
- .
,
, (), , . ,
[214, 34].
* [95, 442-443].
,
, , ,
. . 95 , 43 [.: 95, 442,
510-511, 547-555]. ., ,
52 . [200, 35].
, ,
- ,
.
* : ,
, basmaq (, ),
. ,
[171, 50]. ,
.
[95, 537]. ,
1918 , 1915-1918
[.: 110, 162, 169-170].
..
148
[95, 442-443]. . 54
, . 33
[95, 511-512, 555-556]. .
21
[200, 35].
. , --
, -
, , -
.
[95, 443]. .
61 , 11
. , -
,
. - ,
- , ,
. .,
,
, 78 , 28
[95, 443, 512-513, 563-567].
.
. .
49 [200, 35].
. 50 [.:
95, 563-567].
-
..
149
. -
, . - , - , .
, , .
8 , 26 , 54 [95, 443, 513, 571574].
. [200,
35-36].
*.
. , ,
.
, , , . .
14 , ,
5 [95, 444, 513, 575-576].
. , ,
, 9 .
[200, 36].
-
.
, , - , - . .
47- , 27 -
* - . ,
, .
. XVII
[34, 90, 193, 485 .].
..
150
* -
. .
[.: 200, 36]. ,
, axsaq, . , . . ,
Saki, Sak talas, A Sakl, r Sak . ,
. ,
, .
..
151
- , 30 . 8 . ,
[95, 444, 514,
579-584].
() .
- , , ,
, -
.
, .
49 . 9 [95, 445, 514,
583-588]. , ,
-, . .,
[200, 37].
, , - (.: 1, 3 ).
* . ,
, ,
- ,
. -. , - , , . .
61 , ,
22 [95, 445, 514-515, 587-591].
*, , - .
.
, , [.: 171, 1].
.
-. ,
[.: 110, 96-97].
..
152
, ,
, . 39 .
[200, 37].
. ,
, .
, * .
,
, , , . . 53
, 16 [95, 445, 515-516, 591-596].
, ,
. , 37 ,
.
[200, 37].
**. - .
( .).
, - ,
, , ,
.
,
* XIX [.:
95, 445].
** . 1918 ,
, ,
( 1930 ).
..
153
, , . .
126 , ,
67 , . 59 [95, 446, 515-517,
595-600]. ,
, * [200, 37].
. . ,
, ,
, .
. , ,
[50, 81; 214, 35].
. ,
.
. ,
[50, 82; 214, 35-36].
, II
, .
., XIX 831
310 ,
[95, 510-517].
,
. ,
.
.
* ., , (), ,
1829 , [200, 37-38].
..
154
,
.
.
. , ,
,
. ,
, .
[50, 82].
,
.
.
,
[.: 13 ].
, , .
.
, ,
.
.
,
. ,
, .
, [95,
451].
.
. .
, (
), (
), (), , ,
,
*. [214, 38].
* , ..,
, ,
, , .
..
155
,
, .
, , , .
.
.
.
.
, , ,
.
.
.
,
2000 [69, 122, 127].
. ,
5000 [214, 38-39].
XVIII
.
.
, .
, , .
, ,
, .
..
156
1
2
()
4
6
10
- ()
()
12
()
14
11
13
15
..
. ., 1852, .441-446.
Bournoutian .A. The khanate of Erevan under Qajar rule 1795-1828, Mazda Publishers in association with Bibliotheca Persica, Costa Mesa, California and New York, 1992. p.35-38.
*
(, , ) .
[.: 110, 292]. 1829
, ( 1850
-). 1959 .
..
157
1
2
3
1
2
3
4
5
,
()
(1679-1688).
-
,
.
1760-1768
(1759-1783).
,
.
7 ,
,
*
.
. 4 ,
. , .
..
158
10
11
[, . 1, ].
:
1. , .IV. ., 1836. .290-291.
2. ..
. ., 1852, .468, 687.
3. , .I, , 1881, ( ).
..
159
1 ()
2
3
4
5
()
(ski
hr)
(ski
hr)
(ski
hr)
8
( )
10 (
)
:
1. , .IV. ., 1836, .290-291.
2. ..
. ., 1852, .469.
3. Bournoutian .A. The khanate of Erevan under Qajar rule 1795-1828, Mazda
Publishers in association with Bibliotheca Persica, Costa Mesa, California and New York,
1992, p.206.
* . 1836
9 .
..
160
1.
.
161
2.
.
3.
: Bournoutian .A. The khanate of Erevan under Qajar rule 1795-1828,
4.
: ., ., . . ., 1968, .66
5.
: ., ., . . ., 1968, .75
..
166
6.
. 1655
: ., ., . . ., 1968, .62
7.
,
. 1672
: ., ., . . ., 1968, .62
..
167
8.
. 1837
: ., ., . . ., 1968, .76
..
168
9.
() .
: ., ., . . ., 1968, .71
..
169
10.
: . - . ., 1969, .143
..
170
11.
: (
).
I-V, ., 1904
..
171
1. -
: ..
XIX . , 1959, .143
2.
: , .I, , 1881
3. . 1820
: Bournoutian .A. The khanate of Erevan under Qajar rule
1795-1828, Mazda Publishers in association with Bibliotheca Persica,
Costa Mesa, California and New York, 1992, p. 34
12.
(XIX )
13.
, - (1811-1893)
14.
, - (1811-1893)
..
182
4.
XVIII
: . , 2007, .34
..
183
15.
.
(XIX )
..
184
, ,
,
.
, , , ,
, - . ,
,
.
, , ,
.,
..
,
,
, XIX
[.: 35, 36, 37, 38, 39, 40
]. ,
, ,
.
.
- .,
.
,
..
187
,
[95, 901-911].
.,
.
.
, . ,
, , .
, ,
, .
200 [95, 901-911].
. ,
: -, - -.
,
. ,
, .
, , , , .
, , , , ,
.
, ( () - .) [95, 903].
.
,
.
, , , .
. ,
, , .
, ;
, , ,
..
188
- [95, 917]. ,
.
. XVIII
, ,
, , ,
.
, ,
, , , .
,
, () ,
, .
, , , . [.:
24, 25 ].
-
(
04.04.1946
). ,
, ,
,
[Nemtova M. srlrin da yadda. Bak, Elm, 1987, s.40-41].
, ,
, 12 5
[.:
1, 2 ]. 1414
,
. 50
, ,
..
189
. . , ,
, ,
,
.
,
[ .
. . .
... , 1961, .68-75].
- .
, , ,
. -
,
. , , . . , ,
,
. , . ,
. ,
, ,
, .
, [ ..
. ,
1986, . 250-251; .: 4 ]. ,
, .
..
190
.
, .
.
.
[107, 481].
[.: 27, 28 ].
,
,
.
1510-1517 ,
.
XIX , , , (790 850 ), 7 .
4,5 . 10,5 12 . -, - - . .
36-42 .
.
2450 . , 53 ,
.
,
[.: 5, 6 ].
..
191
,
, . 16721673 , ,
, 2
[10, 21-22]. , , , , [10, 21-22].
, .
,
.
XIX [.:
3 ].
. 1815-1817
, , , , , .
, 1840
,
[.: 8, 4]. .
-, ,
, , , , ,
, , ,
.
, ..
192
. , , , ,
.
(1764-1783) .
. ,
,
[Krimov Krim. Irvan srdarnn saray. Yeni fikir qzeti, 1995,
18 oktyabr, 5].
1837 , 1 . ,
- ,
.
. [.:
7, 8, 9, 10, 11 ].
.
, (: 36 35 31 25 ).
.
, ,
.
(), . ,
, .
- .
.
..
193
.
, ,
.
.
1880
,
, ,
,
. , , !
,
?!, - . [121,
571].
,
.
, , , , ,
.
,
, .
(1828 .), - . (1840 .), . (60- . XIX .),
. ( XIX .) , , ,
.
.
..
194
. ( ), , ,
[Krimov Krim. . .].
[Krimov Krim.
. .].
.
: , ,
.
. ,
[101, 216].
, ,
, , ,
, , , [101, 217; 215, 181].
.,
1827-1828 , ,
, [Krimov
Krim. . .].
50- XIX ,
( ,
), ,
. (18251875). , ,
, .
..
195
,
, , (
) . ,
( , .). 1860-70-
, , ,
,
, -
, - [ASE, VI, Bak, 1980, s.517-518; .: 12, 13
].
,
, , . , , - .
, , , .
,
. [Krimov
Krim. . .].
, ,
1918 , .
. ,
1510
. ,
, . ,
..
196
, 1918 ,
[113, 449].
,
, ,
1929 , , ,
. ,
, . , , :
Zmane ah Abbas cnntmkan,
z u kt abad mulke-cahan
[ , . 4, , 1929, .299].
. , ,
. ,
. ,
, ,
1685
[ , 4, 1929, .299].
8 . . ,
,
, , , ,
, [95, 468].
, .
(Gy mscid), - ,
.
1760-1768 .
-,
1616 , . 97,2
66 . ,
.
..
197
1988 .
, 10 , ,
.
, ( ), .
XVII-XVIII [.:
14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21 ].
1725 ,
XIX , .
. . .
. , ,
,
.
, ,
1988 [113, 452; .: 23 ].
, , XIX
, , 8 ,
,
.
8 , .
, ,
. , ,
. . : 1. (); 2. ; 3. ; 4.
; 5. ; 6. ; 7.
; 8. [95, 469].
..
198
- ,
,
, , . ,
.
.
, , ,
.
.
, , , [.: 29, 30
].
, ,
.
, . , , [.: 31, 32, 33 ].
.
.
1 1827
[177, 361].
. 1924
, 461
473. . ,
.
145 261 217. - .
, . , - , ,
..
199
.
, , .
.
.
, .
, , -
.
-
.
- :
(). :
. (, - ) .
. ,
. 1825-1826
(1241- ).
.
.
, , .
. , (
.) , ( .), ,
. ,
, , [95, 716717]. ,
.
( ). , [170, 98].
, ,
.
..
200
,
.
- , , .
,
. , .
, 1543 , ,
[ .
. III , , 2001, .75; .: 26
].
. , ,
.
- .
. 1470
( - ) .
, 500
, , -, , ,
,
. , . 1988
.
.
(1694-1722). -
. ,
..
201
,
[.: 34
].
.
. , ,
, , . , ,
. ,
, , .
30-40-
.
, , ,
. ( , .4, , 1929),
, ,
(1868-1938),
. . , .
.
.
,
. 1938 , . [121, 67, 73].
.
.
..
202
, 1657
.
(2941) [121,
545].
, . , ,
.
- 1812 ,
1826 1832-1833 . 1892 .
, ,
.
, . - 1892 , ,
. , . ,
, - 1950
(), [121,
544].
, , .
. 201-
1888 .
nvh
( )
. 239-
[121, 544].
..
203
2001 245 . , ,
, ,
. ,
, .
,
, , , .
300
. . ,
..
2814.
, ,
, , ,
, , , ,
[Mdtli E. Smd Srdariniyanin 245 shiflik Irvan
mslman yurdu olmudur kitab. Tarix v onun problemlri, 2002, 2,
s.196-199].
.
.
(1470-1535)
. ,
,
XV-XVI .
..
204
(1754-1860), .
(1800-1911). ,
,
(1821-1926).
1918 , - [Sazl-szl Gy. Bak, 1999, s.13].
(1780-1860).
, .
.
XVIII , ,
. XVIII
.
.
.
, , ,
1692 .
, .
. .
.
1752 . XIX
.
, , .
. , ()
, , , , , , ,
, , , .
..
205
,
, , ,
, ,
[95, 909-910].
.., ,
:
- (.. - .), , ,
, [
. . V . , 1937,
.393].
.
. ,
1673 ,
(
.). ,
, ,
,
.
:
. (.. .)
,
,
.
, .
.
. ,
, ,
[10, 23, 28].
..
206
, XVII
.
,
.
,
. .
:
. ,
: ,
, , , [.:
Abbasov . Azrbaycan folkloru XX sr ermni mnblrind. Bak,
1977, s. 65].
150
,
(
.), , , ,
- [.: Abbasov
. Azrbaycan folkloru XX sr ermni mnblrind, s. 65].
, ,
. ,
,
( .)
.
,
, XV-XVI .
, XIX
. ,
..
207
,
. ( )
,
.
( .) ,
,
, ( .)
, ,
.
,
.
. ,
, ,
. ( .)
,
[.: Abbasov . Azrbaycan folkloru XX sr ermni
mnblrind, s. 102].
XVII ,
.
.
, , , ,
XVIII .
, :
- ,
[Yerevanl . Azri-ermni dbi laqlri. rvan, 1968, s.282].
,
- ,
, , XVII-XVIII
, XIX ,
.
., ..
208
,
, ,
. ,
,
.
,
,
.
.
..
209
"-"
2394
"-"
2845
1
2
4
"-"
"-"
2842
3055
"-"
3581
"-"
3229
6
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
3228
3411
3417
3443
3751
3998
1831
1617
1885
1640
4355
5954
6640
4529
6438
6998
7009
7315
7197
7316
7318
..
210
24
"-"
7351
26
"-"
7693
25
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
7653
7694
1876
7702
1831
7667
7707
1759
1611
7709
1620 (1608)
7716
7715
1687 (1688)
7717
1695
7891
8021
1802
8099
7782
7997
8084
8338
1784
?
1810
8361
1696
8540
1799-1807
8715
8725
8397
8605
1666
1676 (1667)
8738
8764
8741
8820
8831
8967
9003
8968
1556
211
1.
: ..
.
. . ... ., 1961, .72
..
212
2.
: .
, .3. , 2001, .175
..
213
3.
-
: . ( . .).
, 1890, . 275
..
214
4.
-
: .
. , 1986, . 311
..
215
5.
,
(XIX )
6.
..
218
7.
..
219
8.
()
9.
()
..
220
10.
: ., ., . . ., 1068, . 66.
11.
.
221
12.
.
: (), . VI, .312
..
222
13.
.
: (), . VI, .313
..
223
14.
. , XVIII
, ..
..
224
15.
.
: ., ., . . ., 1968, . 64
16.
: ., ., . . ., 1968, . 64
..
225
17.
..
226
18.
: ., ., . . ., 1968, . 65
..
227
19.
- .
(XIX )
20.
(XIX )
..
228
21.
, . 1910
: http://www.baku.ru/cmm-gir-list.php?cmm_id=564&id=124124
22.
( ),
1988
: www.wikipedia.org/wiki/category: Blue-Mosgue
..
229
23.
- .
,
. 1988
..
230
24.
-.
: ., ., . .
., 1968, . 71
..
231
25.
- .
: ., ., . .
., 1968, . 70
..
232
26.
(XII )
: . .
, 2004, .192
..
233
27.
.
: ., ., . . ., 1968, . 74
..
234
28.
.
: ., ., . . ., 1968, . 89
..
235
29.
..
236
30.
*
: http://www.gudman-stroy.ru/article2/images/kover_armen.jpg
*
- .
..
237
31.
, *
: . . ., 1950, .56
*
.
..
238
32.
, *
: . . ., 1950, .61
*
.
..
239
33.
*
: . . ., 1950, .61
*
.
..
240
34.
(XVI )
: " " , 6 2000-
..
241
35.
- .* .
* ,
( )
.
..
242
36.
- .*
* ,
( )
.
..
243
37.
.*
*
( )
.
38.
.*
*
,
( ) .
39.
.*
*
( )
.
..
246
40.
.*
*
,
( ) .
..
247
, ,
. XVIII
.
, , ,
.
,
,
. ,
,
.
,
, [. : ,
].
:
I. , 1747
1783 ;
II. XVIII
;
III. XIX
( ).
, ,
- .
. 1748
(1747-1751)
..
251
, , ,
[112, 111].
1749
,
.
4-
[41, I, 237-238; 115, 52]. ,
,
.
,
II ,
* [105, 172, 187; 214, 30]. II
. ,
, .
**,
, ,
1751
. ,
, [41, I, 237-238, 387-388,
389; 115, 53].
, ,
. ,
* ,
.
. ,
.
** 1736
, , ,
. ,
, , .
, , .
, ,
, , I. ,
,
- - .
..
252
1751 II,
,
.
, - .
.
[41, I, 389-390; 115, 53].
.
1748 .
1751 ,
,
,
, . 30-
. .
II.
. *
- [41, I, 238; 115, 53-54].
,
,
.
II. ,
II .
.
200 ,
[41, I,
* , , II
, ,
[.: 123, 200-201].
..
253
254
II [166,
129]. II , 17621765, 1778-1789 [214, 31]. , II
.
, , - [166, 205],
.
, , II.
[115, 60].
.
1770 II
[166, 42].
,
, ,
. 23 1775 (,
- .)
.
[191,
107; 125, 38].
. ,
- , ,
. III (1757-1774)
[14; 20, 57; 124, 159].
, II
. , ,
..
255
1776 , ,
II
[20, 67].
-
[166, 205]. 1779 II
12- ( 5
)
.
- ,
. II
[41, II, 73-74; 115, 60].
1779
,
. II,
,
. .
1779 II 20-
[53, 22; 159, 112].
, ,
.
II
[214, 68-69].
.* -
* .. ,
II 1780 [.: 41, II, 75].
II .
. ,
1781 [.: 214, 71, 72, 73].
..
256
.
: -,
..,
[214, 73].
, *,
- II.
, II, ,
[214, 72].
**
[214, 72].
.
1781 II
.
, ,
[214, 72]. , 1781
-
. II,
300 ,
[41, II, 75; 115, 63; 214, 73].
,
, .
* 1781 , ,
.
[115, 62].
** II ,
. ,
,
. II
, [.: 214, 72].
..
257
1782 II
II (1762-1796) -
. ,
,
[166, 167].
,
.
3 1783 . .,
II ( .)
( .)
[214, 82].
, ,
,
.
,
,
. 24 (4 )
1783
[41, II, . 11; 166, 168-171].
. ,
, , .
,
.
..
258
, ,
, ,
.
.*
, II, ,
, .
[166,
205].
. , ,
,
, ,
, ,
[20, 85; 21, 66; 125, 55].
, ,
*
, .
,
, ,
, . ,
, , I,
, , ,
- . ,
, II [.: 126].
..
259
, ,
. ,
[125, 54].
II
. *, 1782 ,
, [37, . 132,
.215-217; 126, 153]. 1783
.
1783 ..-
,
II -
. ,
.
XVIII
, II
, , , . II
[125, 55].
, .
,
,
. ,
, .
* ( , )
.. .
[.: 37, . 132, .215-217; 126, 153].
..
260
.
, , , [81,
.360]. ,
, ,
[81, . 331].
, , ,
,
[81, .
366, .209].
,
II.
, , ,
,
.
, ,
[81, . 331, .54-55].
.
,
.
(
.) [159,
113].
, ,
II.
[1, 17; 125, 55].
..
261
,
.
,
.
,
[.: 125, 89].
9 1783 .*
, , 15-
. II,
,
. ,
,
. , -
[115, 69-70]. , ,
,
.
II
, , -
. 1783 , , -
* .
, [115,
69]. , [.: 37,
274; 214, 81]. ,
[.: 37, 274; 159, 268].
..
262
, II
[20,
72-74; 125, 55].
, ,
, 1783 .
, .
, 35
[20, 88; 125, 55].
, -
.
.. 9 1784 , , ,
, ;
, -
. . .. -
[1, 17; 125, 56]. ,
1784 -
..
263
. , , 200
[115, 73-74].
II ., , ,
.. 16 1784 ,
.
, II, ,
[78, VII, .173; 214, 83].
. ,
[166, 203; 115, 74].
II [20, 84, 85, 296;
124, 189] .
. 26 1784
* [214,
84]. , .,
. ,
( II .)
[1, 110; 125, 56].
. 2 1784 , .
II .
[78,
* ,
[.: 115, 49-53; 214, 84-85].
..
264
* ,
. II, ,
. , ,
[.: 214, 87].
** : 1) 7 1784
[.: 159, 266-267]; 2) 1784
, - [.:
166, 205].
..
265
266
.
.
25 1785 ,
, ,
,
.
,
[.: 214, 115].
,
.
., .
, ,
, ,
.
[159, 134-135].
,
II . 1785
- ,
*.
II [214, 135].
. 1787 II
., , -
* - ( )
[.: 24, . 482, .144, .41481; .148, .41929].
, .
..
267
[78; .: 159, 182].
. , 1787
, ,
.
, () ,
, ,
.
,
[79, .4252, .126].
,
.. ,
[79, .4252, .126].
8 1787 .
., , ,
. ,
.
,
,
-
[81, .1/194, . 416, I, .354; 115, 77-78].
- 1787-1791 II,
,
. 22 1787
,
,
. , II
..
268
[20, 122; .: 125, 82-83].
, 26 1787
.
.
[19, b. 9, 6,
71; 125, 83]. ,
,
- ( .)
[11; 15, 215; 20, 123, 324; 124, 222].
,
.
90- XVIII . .
-
.
I .
,
, .
. 1795
.
.
1789-1790
,
[12; 124, 229].
..
269
, , ,
. ,
,
,
. ,
,
, ,
[20, . 43, 134-135; .: 124, 229].
. , 1791 , ,
, , ,
. ,
. ,
.
,
. , , ,
,
.
, [16; 124, 230].
,
, 15 1795 . ,
,
20-30 .
, ..
270
,
[20, . 46, .145-146, 339-340; 124, 236].
,
,
.
20-
. .
35 , , , .
8 80 .
, , ,
[115, 7981].
1795
33
, .
, [9, 260-261].
,
, , . ,
. II . , , 30 ..
.
.
,
.
II 1796 ..
271
I.
.
,
.
5- ,
, [24, .80-81].
, , , ,
[24, .80-81].
.
.
-
,
. , II
[80, . 628-631, .19].
1797
. . .
, ,
[9, 261-262].
, -
, .
* [41, II, 428; 95, 164].
[41, II, 426; 95, 164; 200,
9].
272
273
.. ,
, [25,
.1031, .705].
1802 ,
. ,
, . .
, . , ,
. , - [41, II,
513-514].
23 1802 ,
,
.
. ,
, ,
[41, II, 514-516].
1802 ,
.
.
. 1802
[41, II, 516-517].
..
274
, ,
[162, 44]. , , . ,
- , - .
.
..
275
1.
, . 461
..
276
2.
, . 473
..
277
1.
2.
,
:
Bournoutian .A. The khanate of Erevan under Qajar rule 1795-1828,
Mazda Publishers in association with Bibliotheca Persica,
Costa Mesa. California and New York, 1992, p. 56
3.
. .
: (
).
I-V, ., 1904, .77-78
4.
: (
). 1847 .
..
284
, ,
.
,
, ,
, .
, XIX ,
,
.
, ,
.
- 1804-1813 ,
,
.
.
.
,
,
-
,
.
XIX
.
(- )
.
I (1801-1825) 16 1801
, [178, 25],
,
, , [150, 372; 132, 28].
..
287
,
,
[25, . 801, 802, .598-599; 132, 28; 41, II, 448].
,
.
,
,
-
,
.
,
,
.
. 600
[150, 402; 132, 28].
..,
.
[150, 402-403; 132,
28-29]. .. ,
, 30
[25, . 799, .598; 132, 29].
,
[25, . 800, .598]. ,
, ..
,
,
..
288
289
, ,
[25,
. 838, .617-618; 115, 89]. ..,
- ,
14 . ,
, [25, . 838, 617618; 115, 89].
. , 1792
,
,
. ,
.
(12 1801
I - )
,
. -
.
. 18 1802
..
[25, . 840, .618-619;
115, 90]. 24 I
,
, ,
[115, 90].
I ,
..
290
.
:
, ..
.
17 1802
[115, 90].
, , ..
. ,
.
. ,
,
[178, 50; 115, 90-91].
1802 .. ...
.
, ,
. 1803
.
(
.) [26,
. 1214, .609]. ,
. ,
, [148, 120; 188,
19].
..
291
,
.
. ,
: ,
,
, - [26, . 1215,
.609-610].
.
[26, . 1215, .610; 148, 121].
, 12 1803 I ,
.
,
, - .
6- ,
,
.
,
[26, . 1216, .610; 132,
46]. ,
* [26, . 1216, .610].
- (-
1803 ), (3 1804 )
* .. I 12 1803 ,
4 100
. , , ,
, ,
[26, .1216, .610; 148, 121].
..
292
..
.
,
[9, 265].
.
10 1804 ,
, .
, ,
,
. , ,
,
,
, 80
(
, - ). ,
,
,
.
, ,
. [26, . 1224, . 613 . 1227,
. 614; 115, 92].
.
.
. ,
.. .
1804 , ..,
,
[74, 258].
..
293
,
,
[67,
95, 97; 56, 159; 132, 47]. ,
, .
, , :
(),
; ,
,
[26, . 1224, .613].
, .
, , [178, 136]. , .
.
, .
,
.
,
, ,
. , , , ..
294
295
, ,
[67, 79-82].
,
,
.
,
. ,
7 ,
22 ,
[.: 148, 298; 74, 267; 115, 95-96].
,
4 100
. ,
*
,
, ,
[26, . 1216, .610]. ..,
,
,
[178, 137].
,
,
[26, . 1225, .613; 132, 47].
. ,
,
[147, 95-96].
. , , .. ,
* 3572 12 , 3
, 300 200
[178, 137].
..
296
1500 .
, ,
[177, 722; 178, 138].
, , , .
, . ,
,
, ,
[25, . 34,
.119]. , ,
, .
,* . ,
, :
[25, . 548, .436].
,
, . ..,
[178, 136].
.
, ,
, **.
* ,
[.: 178, 137].
** ., 1 1804
. 18 ,
[.: 188, 22, 25-26].
..
297
, .
1804 ..,
,
. ,
, 100 [178,
138; 148, 311; 132, 48-49]. 12
.. *
[148, 311-312; 74, 260-261].
(2 3 1804 )
10 1804
.
.
, 15
. **,
2 [26,
. 1668, .810; 74, 228, 266]. ,
, ,
24 1804
, 7000 6
[172, 21].
* 8-
, [.: 127, 30].
**
5 . ,
26 . ,
.
, .
, .
.
, , ,
[.: 74, 225-227, 261266; 148, 314-315, 320-321; 188, 38].
..
298
,
(
) , .
, ,
.
15 20 *. .
17 . 60 , , 20 . 3 ( ).
7000 [74, 267; 115, 97].
, . ,
: (
.) ,
. ,
[8, I, 68]. ,
, ,
. ,
[178, 150; 172, 21]. -
.
,
.
.
* 1 2,134 .
..
299
,
,
, [26, .
1672, .811, . 1673, .812; 148, 325].
13 173 [178, 147; 67,
100].
15- .
, ,
3 120 , 6
200 [74, 269-270].
,
.
,
. , , ,
. ,
,
[115, 97-98].
, , ,
, .
, .
, 22-26
100 ,
, 250
.
20 ,
50 , , [74,
..
300
274-275]. . ,
,
* 350 3 [148,
339; 178, 153; 132, 49]. , .
. , ,
,
. , , 50
.
. ,
.
[148, 338-339; 74, 272; 115, 101-102].
, ,
. 1
( 34 ),
[74, 272-273].
. -,
( .) [177, 372;
132, 50] **
.
, ,
. 12 ,
* , ,
[178,
150].
**
. [.: 74,
272]. - ,
, -
. .
, , -
( ,
) ( - .) [.: 74, 273-274].
..
301
,
* [54, 241; 74, 275; 132, 50]. ,
20 ,
[147, 275; 74, 275;
132, 50]. , ,
,
. , ,
,
.
,
,
[.: 26, .
1241, .618; 132, 50-51].
,
.
31 1804
, - ,
, , ,
,
.**
1
.
.
3
[26, . 1242, .619; 178, 154-155; 74, 275-276; 115, 104].
* .
, ,
15 , . ,
[.: 74, 275].
** ,
, , ,
. , ,
.
, , [.:
74, 275-276].
..
302
,
,
. ,
, 200
.
500
, [26, . 1256, .626
. 1205, . 604-605; 74, 283]. ,
, ,
,
.
,
. ,
2000
[26, . 1682, .815-816].
. ,
.
,
. . 1805
-
* [.: 26, . 1672, .572-574].
* ,
3- .
- .
. , ,
, , , ,
- [26, . 1672, .573-574].
..
303
1805 ,
,
[26, . 1256, .626; 200, 14-15; 188, 113].
1806
.
.
..,
[8, 72-73; 39, 187-188].
. , ,
[26, . 1256, .626-627].
1806
[82, 5; 74, 368-370].
,
.
.
17 1806 .
[98, 285-286; 74, 380].
[.: 27, . 792, .421].
. ,
1806
[27, . 129, .69-70; 74, 456; 95, 167; .:
1].
..
304
.
,
. 1806
.
.
.
[115, 106].
,
.
,
, .
[.: 27, . 831, . 456-460; 178, 268].
1807 -
,
. ,
.
,
,
;
,
[27, . 467, .254; 115, 107-108]. ,
[74, 462-463; 132, 90].
,
. ..
305
.
,
,
[79, .4265,
.17018; 115, 108]. ,
[75, . 168,
.60-72; 115, 108].
, ,
. ,
1808 .
, ,
, ,
, ,
, , . 1808 6 12
. ,
240 7506 [151, 209].
500
[115, 109-110].
.
,
. ,
, , ,
[26, . 1258, .627].
..
306
, ,
.
.
,
,
[.: 180, 7-30, 56-62, 85-103].
, ,
,
. 1806
, , , ,
[27, . 424, .232; 74, 456].
. , ,
, .
- [27, . 467,
.254]. ,
[27, . 436, .235].
26
. 2-
, 4
.
. 30 1808
.
[27, . 453, .243].
..
307
(3 30 1808 )
,
, , .
, [79, .4265,
.4-16; 115, 110; 178, 295-297]. 3
[27, .
450, .244].
. 4
,
, , .
*.
,
.
,
. ,
-
, [27, . 450, .244; 178, 298299; 115, 110].
,
.**
,
9 .
* ,
, , , ,
,
[27, . 443, .237].
** 7
; , ,
- ;
- , [27, . 453, .244245; 178, 296-297].
..
308
,
[27, . 453, .244-245; 178, 296-297].
17
.
.*
21 ,
[74, 473].
.
.
[27, . 458; .248-249].
.
,
. , ,
5-
. ,
- . ,
,
[27, . 453, .245].
,
. ,
**
. ,
*
, .
. , , ,
, ,
[27, . 447, .239-240].
**
, . ,
,
. ,
. .
,
, [27, . 453, .246].
..
309
40 ,
[178, 299-302; 132, 91].
. 12
,
[27, .
458, .248-249].
,
: ,
, , ,
,
[27, . 460, .249-250; 178, 301; .:
1 ]. , ,
, ,
[151, 222; 178, 301].
,
.
. , , ,
[79, .4266, .1-2; 115, 111; 178, 301].
, , , , .
5 17 1808 [27,
. 895, .509]. .
,
. ,
, 3000 [172, 26].
,
4645 [27, . 467, .253-256].
..
310
.
.
,
. ,
, 1000 , [41, III, 390]. ,
17 269
; 64 829 [27, . 467, .256].
, , ,
30
. 1
[27, . 895, .509, 510; 178, 304305].
, ,
,
. , ,
, [8, I, 75; 8, II, 55].
, ,
,
.
. ,
;
, 17 269
, 64 829 [27, . 467; 132, 92].
.,
, ,
,
[151, 224; 132, 92; 178, 304].
1000 , ,
[178, 305]. ,
..
311
.
, ,
,
;
,
[74, 473; 178, 298].
,
,
( .) [27, .
462, .250-251].
,
.
1809 , ,
,
[39, 191].
. ,
,
.
, .
20-
.
[.: 28, . 1112, . 725; .
1127, . 736; 115, 112].
1810
[178, 160].
, . ,
..
312
,
,
.
, .
- , , : , ; -
, , , [29, . 170, . 120; .: 2 ].
, [28, . 666, . 478].
- , 4 200 , 10
:
.
, , . ,
[29, . 172, .122].
1813
. , 6 ,
.
II [74,
616-617]. , , ,
,
.
..
313
27 1813 ,
,
.
, . 12
(23- ) ,
11 [29, . 879, . 736; 29, . 883, . 739-747].
, ,
(
) .
,
- . . ,
, .
..
314
1.
: ..
XIX . , 1959, c.83
..
315
2.
: ( ). I-V, ., 1904
1.
( ). 1808 .
: , . III. , 1869, . 460, .249
..
318
1, .
( ). 1808 .
: , . III. , 1869, . 460, .249
..
319
2.
- 27 1811 .
: , .V. , 1873, .170, .120
..
320
1.
(1806-1827)
: http://en.wikipedia.org/wiki/hossein_khan_sardar
( )
..
321
- (1826-1828) .
,
[95, 873-874]. ,
1500 , ()
57 [71, . I, 51]. ,
, 300
[71, . IV, 51]. , ,
, ,
,
.*
,
,
22 1812
,
-
(1804-1812). : ..,
... 1802 ,
, 1804 . ,
, , ,
,
[29, . 88, .59-60; .: 1
].
, ( , ),
, , -
*
1813 ,
.
..
325
,
, ,
. ,
, , -
. ,
,
[29, . 523, . 443-444].
XIX
.
,
.
.
, .
,
[82, 40-41; 93, 231; 177, 334].
, ,
,
. 1816 I
: ,
( .)
; , ,
, ,
[93, 12-13].
..
326
I I,
[93, 122; 175, 410-411].
,
, .
-
, .
.
, ,
, .
[30, . 1370-1371, . 892; 132, 162; 58, 40-42].
, 1826
(*) [132, 162].
.
, ,
. : 1000
; ,
1000 (
), ;
6 3000
; 5-
( , ) [59, 105]. -
* , , ,
, [30, . 1374 .].
, [60, 179; 177, 32, 36; 59, 105; 93,
97]. , , ,
[105, 191].
..
327
, *.
, ,
, , ,
, ,
, ,
, [30, . 1372, . 892; .:
2 ].
16 1826 , , ,
.
.
, .
,
.
[20, 111-112].
5-
[93, 37; 59, 104].
, , .
. ,
.
- ,
. , ,
() ,
, ,
[8, I, 81-82]. , ,
* - (Dlican)
, . ,
XIX , [.: 1
].
..
328
, . , 16 21 ,
, 92
, 2 37 , 2
25 [146, 143-144].
19 1826 - .
, ,
. 26
166
. 113 , 18
, ( 40 ) [177, 47-50]. ; , , ,
,
, , ,
[177, 50].
, .
., , ,
, [177, 52; 132, 164].
,
, ,
[152, 618-619; 132, 164].
.
, [177, 52].
..
329
14 1826
, . 1
2 3
[177, 63; 93, 84-85;
43, 261].
.
.
.
[43, 261]. . , .
1 1826 I,
,
, , , ,
. , , : , , ,
, , : 15
[55, 214; .: 3 ].
. - ,
.
, , .
.
..
330
. , 21 .
.
, , ,
, 29
[152, 686-687; 93, 87; 132, 65].
,
.
,
[93, 87-88; 132, 165].
21 1826 :
, , , ,
[93, 122].
,
, 1826 ,
. ,
.
[152, 687; 93, 159-160, 166;
132, 165].
,
, ,
. ,
.
, . ,
.
I , ,
..
331
[93, 157-166,
205-208].
,
1827 . , 400 ,
500 .
[93, 166-170].
I, , . 1827
.. (1827-1831) [93, 226,
228-229; 177, 283; 172, 38-39]. , ,
.
26 1827
.
[32, . 214, . 258-260; 177, 287; 93,
222-223, 229-230, 233; 137, 12; 132, 166]. 11
, 40 .
. ,
,
[93, 231]. 13
- ,
, -
..
332
*. ,
[32, . 214, .
258-259].
(16-17 1827 )
, 16
.
22 .
3000 .
( .) [59, 28].
,
16 5 4 .
.**
, ,
. ,
, ,
.
( .) , ,
[177, 304-305]. ,
16 17
.
* .
, .
, .
[.: 177, 287-288; 175, .IV, 409]. ,
.
1828 ,
[32, . 214, . 258-259].
** , ,
1000 10
. , [.:
93, 243].
..
333
.
, ,
.
17
[93, 243-244; 177, 305].
, ,
.
[93, 245]. , 23
, ,
. 10 [177,
306]. ,
.
(27 23 1827 )
,
,
.
. ,
5 . 26
[59, 28].
, . ,
400
.
,
..
334
,
[93, 233].
,
[8, II, 84].
, ,
23
.
- . 24 27
, -,
.* 27
[93, 256-258; 177, 308-310]. ,
.
** (
.).
, , ,
, ,
, .
, .
29 30 ,
* 500 , ,
.
,
- .
. 25 , ,
( ).
,
. . ,
, [.: 93, 256257; 177, 308-309].
** .
[177, 309-311], [177, 514].
. [93, 264].
[32, 566].
..
335
,
, .
[177, 309-312].
30 200
, [93, 258]. 1
;
,
.
, [93, 260]. 7
4
. 8 1200
, , .
, .
.
,
. ,
. ,
, ,
300 . 54
. ,
.
. .
, ,
,
5 [93,
261-262].
.
. 12
..
336
. 7
*,
I. 1000
[177, 323-324].
, ,
.
8 , -
. , 1000 () 500 ,
18 -
.
:
, ,
,
.
,
. 2
[93, 262-263].
,
,
, 1804
* 1826 ,
( .). 24 1827
, ,
[153, 62-64].
..
337
,
.
, ,
.
.
. , ,
.
: ,
, , ,
[93, 264-265].
[93, 265; 132,
167].
- 20- .
, [177, 449].
.
, .
240 ,
. ,
400 . , 26 .
, , ,
, , ..
338
, ,
.* ,
3 , ,
, . ,
10
. , ,
, [93, 265-267].
,
.
, 25 .
, ,
. , , -
.** ,
***: , , , , . ,
,
,
.
[93, 267273; 177, 332-333].
19 . 21
, -
* , .
[93, 266].
** 3200 1200
16- . 4800 ,
800 3000 , 26- [93,
269-270].
*** , ,
,
[.: 93, 273].
..
339
340
.* ,
- , , ,
[177, 453-454].
.
[115, 118]. 26 . 1 ,
, [93,
275-280].
** [177, 454]. ,
, .
5 ,
, . .
. 7
, , 8 , . 13
-
[93, 282-287,
293; 132, 167]. 19 1827 . ..
* ,
, ,
.
, 23 , ,
[177, 452, 453-454].
** 4 ,
, .
, .
.
, .
.
[177, 454-455; 59, 8].
..
341
.
, 10 . [153, 76].
, , 1
.
,
35 , ,
.
, 10 * [59,
6; 177, 452-455].
17 ( 10
15- 28 [93, 301]),
.
, 7
4 , .
.
, , [93, 302-303]. .,
1166
(685 , 347 , 134 ) [146,
145; 132, 167]. . ,
700 , 300
,
. .,
3 [93, 303].
, .
, ,
,
.
, ,
* ., , ;
, - [177, 455].
..
342
, [93, 303-304].
, ,
,
[177, 481].
, ,
, , , .* ,
4-
. 4
30- . 6 . , , 17 . 24
1130 ; 200 [185,
48; 177, 457, 469-478; 137, 21; 132, 168]. .
,
(14-20 1827 )
29 1827
.
,
[64, 138]. 11
. ,
.
[32,
. 518, . 561; 177, 494].
* ,
[185, 48].
..
343
14
[59, 31]. ,
12 *,
,
. , , ,
. , 2 , 14 ,
, ,
. ,
.
, [32, . 518, . 561; 177, 494-495;
93, 315-316].
,
,
. -
. . 15
. . 16 . 18
, ,
24 .
. 20
[32, . 518, . 561; 177, 495-501; 93, 315317]. 13 ,
, ,
[177, 501-
* . ,
1810 [95, 255].
..
344
,
.
. , ,
..
345
[177, 505]. 21
.
.
. , , ,
[93, 319]. 23
, 750
.
.
. ,
, 200 ,
.
, ,
, ,
.
,
.
, 50- , , ,
,
. ,
,
, ,
, 1808 ,
. , ,
. ,
. , , ,
, .
..
346
18- . 18-
,
, , ,
[93, 321-322].
[93, 323]. , ,
, ,
. 2
2 .
[93, 263].
,
,
.
, ,
(
) [177, 492].
24 1827
.
[93, 323; .: 1
]. ,
.
, .
,
( ),
.
.
, , .
.
.
..
347
,
40 , 1000
. . ,
,
[177, 505-511]. ,
.
- ,
.
,
, .
: -
. ,
, ,
, [84, 36; 153, 86].
,
,
. 1827 ,
,
[153, 85-86]. ,
, ,
,
[143, 164].
,
, . 27-28
[172, 44].
30
.
,
..
348
. ,
, 1
.
.
1 , ,
,
.*
,
[32, . 523, . 566]. .,
,
, [177, 512-513]. ,
, ,
, ,
. ,
, ,
,
[153, 85-86].
, . , ,
, , ,
.
,
,
. ,
, .
, .
,
* , 28 ,
[.: 177, 508].
..
349
[: 5 ]
, ,
,
.
, ,
,
[175, 415; 177, 512-513; 67, 252].
., ,
[93, 329]. ,
,
.
6 , 6
[153, 86].
, .
200-
. .
* **, ,
, ,
, .
, [32, .
523, . 564-566; 93, 328-330; 177, 514]. ,
,
* ,
(Aslanlar bas),
. ,
I.
.
, [.: 177, 516]. .
** , , 3 1827
, , ,
, [.: 32, . 523, . 566].
, ,
[177, 514; 93, 329].
..
350
. ,
.*
.,
, :
- ,
. ,
, [177,
516; .: 3 ].
,
,
. . ,
I, , . 8 , .
[177, 518-519].
, ,
.
, . 1-
, . 2- ,
[93, 330; 177, 591]. [.: 6, 7 ].
* 1402 .
. , ,
, .
, , ,
, .
,
. , .
I. ,
, ,
[.: 59, 61-62; 177, 515-516].
..
351
. ,
,
. .,
[46, 34-35; 132, 170].
2 1827 . , , ,
, , ,
, [177,
517-518].
. 10
1828
.
,
,
[76, 125-131; .: 4 ].
,
.
. , .
21 1828 , , I ,
[76, 272-273; 32, . 437, . 487;
.: 5 ]. ,
,
[163, 37].
..
352
1.
22 1812
: , .V. , 1873, . 88, .59-60
..
353
1,
..
354
2.
21 1825
: , . VI, .I. , 1874, . 1372, .892
..
355
3. I (1825-1855)
1 1826
: (1816-1827),
.II, , 1868, .214
..
356
4. ,
.
10 1828
: , . , .III, 1828, ., 1830, .125-131
..
357
4,
..
358
4,
..
359
4,
..
360
4,
..
361
4,
..
362
4,
..
363
5.
I
: , .VII, , 1878, . 437, .487
..
364
1.
(1903 )
..
365
1.
*. 1827
: .. , ,
. . III, . 3, ., 1887, .502 .
* ,
. , ,
.
[.: 95, 686-687]
..
366
2.
: , - (1811-1893)
: http://en.wikipedia.org/wiki/(Grigory_Gagarin)
..
367
3.
( 1827 )
: ..
XIX . , 1959, .115
..
368
4.
: (
).
I-V, ., 1904
..
369
5.
: http://sardari-iravani.org/FamilyHistory/familyhistory1.htm
..
370
6.
, I
( 1827 )
: http://ru.wikipedia.org/wiki/:ErevanMedal.jpg
7.
, I
(1829 )*
: . . , 1976, .352 .
* ,
..
371
.
, * ** ,
.
XVIII
.
,
, ,
.
, ,
, , ,
1441
, .***
, ,
(). , ,
.
* 10
1828 . , 15-
, , ,
, , .
** 2 1829
. , ,
, .
13- .
*** , , , , , [.: 2].
..
375
,
(,
, 2- .), XVIII
.
1783 . ,
, , , ,
,
[214, 107].
,
XVIII
..
, , . , ,
.-
., 1784 , ,
, . ( .),
[214, 109].
,
.
,
, , *,
, .
, ,
*
.
..
376
.
.
, .,
, ,
, ,
,
[46, 93].
. .
, 6 1827 * . - .
, . , , . . 4500 ,
,
,
, . ,
.
, :
, .-. ,
, (-
* ,
, 160
, ,
. 12 1989
-
. ,
, .
, , , .
1828 ,
.
..
377
.), *,
[32, . 438, . 487-491; 109, 22; .:
1 ].
, , . . ( .),
, , 12,3 13,5 [177,
335; 182, 112-113]. . :
** ( .) ,
, ;
, [177, 334335]. 27
1827 , 4500
. , 800
; 100 300
, 600
[32, . 512, . 547].
, ,
.
. ,
* ,
,
, ,
, .
, , , .
** , . .
,
,
, ,
.
..
378
. ,
, , [109, 22; 172, 72].
(20 1828 ) I
. : ,
,
,
.
(76, 272-273; .: 2 ).
, ,
[32, . 437, . 487].
, , 15 .
5 ,
.
, -, .. [32, . 438, . 487; 109, 23].
. 15- , ( .), , ,
. ,
[47, 339-341; 130, 85-86].
, ; ..
379
[76, 130; 75, 221-222; 46, 44; 4, 283].
1827
, ... .
80 [79, . 923,
. 1-16; 153, 128, 129]. .,
, ,
[153, 128].
1827 ,
* ( **),
[153, 129].
,
,
. (13 .) , , , , . 19 ,
[46, 38, 40].
*
19 1827
. (46, 40). ,
XVIII ,
, ( ) (.: 74, 649),
, ,
.
** 30 1828
, , : (46, 111).
..
380
.
.
, , ,
[153, 129]. ,
, , 15
( .), ,
. , [153, 129130]. ,
, , ,
[79, . 978, 1; 153, 129-131]. ,
, , ,
.
, 14
1828 , ,
, , ,
(
.).
, , : 1)
,
;
,
..
381
; 2) , .. ,
, , -
- , ( ,
.); 3)
,
;
; 4)
[32, . 553, . 588 . 561, . 603604; 109, 26].
26
29-
.
, 19 ,
, , :
,
, , , ,
;
6 ,
3 ; ,
, ,
, , , ;
,
, ,
, , 150 300 ; ,
, ..
382
, , ;
, , 2 5
; -
, , -
, ,
,
, , ,
,
,
, , , .. ,
,
;
, , 25 , , ,
, ; ,
, 10 . ,
[.: 46, 98107; .: 3 ].
16
,
.
, ,
.
, , , ,
..
383
, ,
;
.*
,
. ,
, , ,
,
.
, .
. , ,
,
4 6 .
.
[77, 189-191;
109, 27-28].
, ,
,
. , ,
,
,
, .
,
* ,
, 1928-1953
,
, - , ,
. ,
.
.
..
384
,
[65, 60].
.
6 ,
[32, . 586,
. 619-620].
[46, 66-67, 76-78].
: ,
, , ,
, ,
[46, 77-78].
.
, ,
,
[46, 114115]. , , ,
,
17 1828 ,
[32, . 568, . 607-608; 65, 72-73; 109, 28].
19
[32, . 568, . 607-608].
.
, ,
25 .
- .
..
385
-
.
. , ,
,
.
- [46, 105106].
24 1829 . ,
26 1828
11 .
( ),
.
. , 41-
, -
, ,
,
, [46, 48, 55, 63, 69,
115-116].*
, ,
8 .
* - , ... .,
, , , , , ,
-, XVII ( ..
. , 2005, . 601-602 .).
. , ,
.., -,
I, . . ,
. - ,
.
..
386
, -
. 7 ,
- . 9
.
.
, ,
[46, 55-56]. 9
, 4500
[32, . 592, .
624-625].
,
,
-, [46, 48].
, ,
[46,
57-58]. , ,
30 1828 : (..
.) ,
(.. .)
, ,
? ! .
,
,
.
, [46, 107-111; .: 4
].
.
- 1828
, , ,
..
387
388
1500 ,
,
[46, 131; 109, 31].
,
, ,
. ..
,
90 [183, 180].
. ,
, ,
, , ,
, , , ,
( .), ..
. 300 -
- [153, 135136; 122, 94]. 200 ,
, ,
., [153, 141; 122, 94].
, ,
, ; , ,
; , , , ,
. [45, 93; 182, 118].
,
, . , , . ,
, ,
. ..: , , : ,
..
389
(
.), ,
[153, 135].
,
, , ..,
,
, , ,
. , ,
* [32, . 618, . 642-644; 65, 81-85;
153, 140; .: 5 ].
,
, ,
. ,
. ,
.
.
..
500 , , .
[32, . 623, . 647-648;
109, 30-31].
,
, ,
32 .
, .
390
,
[130, 94].
,
. ,
.
,
, .
1826-1828 ,
, 12 , 14 1828
. 23
. 24 , 15
, 22 , 28- . 1829
, ,
, , [109, 33].
-
.
,
..
391
, .
[193, 826; 109,
33].
1829
, II . 2
. , , ,
, [183, 180].
. 13-
, , , 18 , , .
, , , , .
, ,
, , .
10 1829 , I, 10
[32, . 818, . 830].
18 1829
, [32, . 819, .
830-832]. ,
. 3
, , , .
..
392
393
, ,
. ,
, . 17 ,
, .
, , , , , , , ,
[189, 386-387; 109, 37-38].
, ,
. , .
, , , . ,
80 . 15
. ,
,
, ( )
[109, 38].
, , , 3 1831 ,
, .
, , ,
- [32, . 830, . 847].
..
394
,
( , ,
, ) 14044 . 5000 7288
, , 67
*, 1050
, 1305
. 2264 2464
, ,
, 200 .
4215
[32, . 830, . 847].
,
- ,
. ,
,
84
[32, . 830, . 847].
380 14
, ,
[89, 61; 32, . 832, . 847].
90 [32, .
829, . 845; 172, 66]. , ..
100 [186, 37].
,
, , .
. -
*
.
, , ,
.
, ,
().
..
395
106
. ,
- ( .) [212, 75].
100 [212, 100]. 1832
[213, 82-111].
, 20 ( .) [211, 70].
,
, ,
, , [45, 93; .: 182, 118].
, - ,
. ,
96 [71, II,
303-304; 182, 118].
,
, , .
., 1828-1829
21666 (3682 ) ,
324 (67 ) -. - 129 , ,
, , ,
[95, 636-642;
109, 40].
,
- 1801-1805
, . 1829
, - , - ..
396
1536 (5425 ).
3148
(10575 ). 1832 1833 182
(674 ),
, - . 169 963 (71, II, 302-304; 109, 41]. .., 90
75 ,
,
, (183, 180]. . , ,
, .
, , , , ,
[200, 37-38; 145, 122].
.
, ,
21 1828 ,
. , 4 : , , . , ,
[71, IV, 270].
. ..,
, , ,
8510 [186, 33].
..
397
1834 , 2750 ,
, 1807
(.. - .), 898 - ,
40 - .
[71, IV, 291].
, 22336 ; 65300
, 29690
( .), 10350 - ,
, 24255 ,
, 1000 , .
,
[71, IV, 270-271; . 5 ].
[32, . 622, . 646 . 623, . 647].
. , 1828
, -
(.. ,
.)
[32, . 438, . 490].
1829 -
. .
, 20 ,
1852
. ., 752
521 , 179
, 52 [95, 485508). ,
..
398
359 , 310
( ,
.), 43
, 6 .
,
[95, 510-518; .: 3 ].
, 1111 (359 752 ), 831 (521
310 )
[109, 23; .: 2 3 ].
.,
,
, 23730
(17000 , 4600
, 2130 ), 118650 (
5 ) [95, 542].
,
81749 25151 *.
, ,
,
. ,
. (
10631 ),
(35560 ) (21666 ),
, [95,
639-642]. , .
,
[.: 1 ].
. ,
, ,
, -
* ., ,
, XIX ,
- - .
..
399
,
. , 1826-1828
20 * ,
55,5 ,
.
: (.. .) ,
(.. .),
.
, . ,
, ,
. 2
: (.. .)
(.. .).
, 1829 . 1829
, 1536 (5425
) 3148 (10575
) [71, II, 303; 122,
95-96].
.
2 .
, 1/3
.
64%, 66%,
98% [95, 635-638; 182, 118]. ,
.
* , ,
20% ,
XIX , .
..
400
. , ,
- ,
[45, 92].
1832 , ( .) 463 ,
98 . 65 ,
, .
, , ,
, .
, , 62 ,
, 68 ,
, 24
32 . , ,
, 64 ,
, , ,
.
15 , , 23 ,
.
12 , . ,
126 , 70
, 22 47 [95, 543-630; 182, 118119].
..,
,
, , , ,
[32, .
618, . 642].
, -
( .),
..
401
, . ,
, -
.
,
,
. .. , ,
, ,
, , [47, 341].
,
.
, ,
-
- .
[90, 159].
.
, -
. 1834 , 1000 -
( 300 )
[71, IV, 270-271]. -
(). 1839 - , , , ,
, , ,
. , 1877 -
-- (
) [70, 4].
, , ,
() [109, 42].
..
402
, - 1826-1828
- 1828-1829 ,
,
57226 (10631
) .
25151 (4428 ) ,
, .
, ,
. 81749 (16078
) . 82377 (15059
). , ,
, [95, 642;
109, 42]. , , 6949 8249
, ,
1300
[109, 32].
1840 .
,
- . , , . 1849 , ,
( .), ,
- ( .)
, .
1917 (109, 24]. .
,
, , ,
, , , ..
403
.
, .
..:
,
1828 1830
40 84 600
, ,
, , , .
200
:
( )
. ,
124 , ,
,
200
[92, 63; 109, 43].
-
1877-1878 . 90- XIX ,
, ,
,
400 . .,
, :
, , ( ),
:
, 1.300 ., ,
1.000.000
[92, 63].
..
404
, ,
XIX , .
, , , , ,
.
, 20-30- XIX ,
.
, ,
.
,
.
.
..
405
1.
(1828 )
1828 ,
7-8
9-16
22-23 ,
20-21
(
, ,
, ,
,
, ,
,
, ,
, ,
, )
20
5000
200 ,
,
..
406
13 , 9
(22
29
)
,
}
.
,
,
26
11 1828
8249
(
40
),
1500
.
300
.
,
,
:
, ,
, ,
,
,
(
:
.. . ., 1831.
. , , 1954.
..
407
1.
,
( )
1829-1832
..
408
* , 1828 .
..
409
..
410
..
411
..
412
..
413
..
414
..
415
..
416
..
417
..
418
..
419
..
420
..
421
..
422
..
423
..
424
..
425
..
426
..
427
..
428
..
429
..
430
..
431
..
432
..
433
..
434
..
435
..
436
..
437
..
438
..
439
..
440
..
441
..
442
..
443
..
444
..
445
..
446
..
447
..
448
..
449
..
450
:
1. . . ., 1852, . 543-630.
..
451
2.
(
), . 1829-1832 .
..
452
..
453
..
454
..
455
..
456
..
457
..
458
..
459
..
460
..
461
..
462
:
1. . . ., 1852, . 485-508.
..
463
3.
( ),
- 1826-1828 .
- 1828-1829 .
..
464
..
465
..
466
..
467
:
1. . . ., 1852, . 510-518.
..
468
2.
( )
2
4
5
7
10
12
589
91
999
78,0
787
4321
97,0
3,0
1043
15
756
420
74
416
1837
469
3214
11
58
897
1300
5607
2374
603
2592
231
22,0
1004
3267
400
-
1779
5892
()
276
343
935
1754
160
24,4
4832
311
14
709
75,6
145
6010
9700
2369
34
13
15
1305
4176
133
1396
3449
567
262
574
753
383
11
81
7331
5413
1807
910
28
1305
6016
90,0
3464
99,6
6510
46,0
54,0
160
100
590
3272
165
836
51,0
49,0
5051
37,0
63,0
100
1004
1782
5290
1297
7882
552
323
15
0,4
1644 10724
317
92
100
10,0
745
11
90
1014
1344
58
1852
5697
99,9
99,0
33,0
71,0
99,0
0,1
1,0
67,0
29,0
1,0
1344
7489
7489
:
. . , 1852, .543-600.
..
469
3.
1832
,
,
- ,
-
-
(-
) 1827
1828
1828
7331
2369
1715
5413
603
2360
3449
4
6
8 -
9
10
383
4176
15
-
4832
5892
1004
3267
420
416
1837
3214
58
1754
13 ()
2592
14
145
6510
11 -
12
1396
28
49875
20073
16
5607
90
8376
5359
1069
1757
3053
9680
4533
8268
1459
1342
13525
1004
1144
356
21
3535
552
231
2897
1300
11463
1043
5290
15
48
1980
1782
5428
176
10955
3263
8650
2018
6857
8557
23568
3272
8933
14254
21639 115155
:
1. . . ., 1852, .643-648.
..
470
4.
1834 ,
,
,
,
-
,
(
-
22.336
65300 29.690 10.350
1834
24.255
1000
2750
5900
1807
11
1834
898
40
:
1. , , (), .IV, .270-271, 290-291.
..
471
1.
2 1828
472
1,
..
473
1,
..
474
1,
..
475
1,
..
476
1.
1828-1831
: . . . .
. . , 1998, . 261
..
477
2.
I (1825-1855)
: , . , .III. 1828, ., 1830, 272-273
..
478
2,
..
479
3.
, ,
: ..
. , 1831, .98-107
..
480
3,
..
481
3,
..
482
3,
..
483
3,
..
484
3,
..
485
3,
..
486
3,
..
487
3,
..
488
3,
..
489
4.
- ,
,
: ..
. , 1831, .107-111
..
490
4,
..
491
4,
..
492
4,
..
493
4,
..
494
5.
, ,
, ..
: , .VII, , 1878, .618, .642-644.
..
495
5,
..
496
5,
..
497
XIX
, , , ,
,
. ,
.
, , .
1826-1828 1828-1829
,
( , ).
.
,
.
, .
. .
, .
, , . - , ,
, .
..
580
. . ,
().
,
, . , . , ,
500
. ,
.
, 20- XIX 90 , 1 .
,
, .
. ,
-
, -
. ,
, -
. ,
- .
, , , -
,
.
..
581
,
. , , .
29 1918 ,
, ,
. , 100 , -
. , , . ,
1918
9,5 . . ,
, , , .
- , , .
, , , - .
- ,
I. , .
- .
..
582
10 1920
, - , ,
. XI - .
, .
. -
. , , ,
. ,
. -, - ,
.
. , 1922 379.984
, 450.000 . 1928 ,
, 75.904
79.208
. ,
. 1929
, 1921 ,
9 657 . .
. 1938 ,
..
583
. .
,
, ,
,
- ( ). .
.
. .
. , , , , - . ,
, 23 1947 .
. , 1948-1950
100 000 ,
, - . . 1948-1950 ,
1953 ,
, ,
,
, . , ,
. - .
..
584
- .
( ). 1946-1948 100 [158,
365]. ,
.
, , (
), ,
, ,
, , , .
, 1948-1953 , 1988 ,
.
, 1918 - , , , - ,
, - 70 , 1988 , . ,
,
, !
, - , .
26 1992 , .
..
585
, .
20
, 1
.
,
, , , , , ,
.
, , , , , - ,
,
. ,
! , !
!
,
,
- ,
..
586
- ( )
- ( )
-
-
- ,
- - ( )
-
-
-
-
-
- , ,
-
-
- -
- ( )
- ( )
-
-
-
..
588
1. , . 1795/1/.
2. , . 1795/2/.
3. , . 202, . 1, 7, . 317-321.
4. . , 1989.
5. . ( -
..., ). , 1997.
6. . (, , -
.), . . , 2006.
8. , . , 1989; . , 1991.
9. .. ---.
(XVI ). , 2007.
10. . ( .-
). , 1994.
11. , - , 37.
12. , - , 8488.
13. , - , 3.
15. , , 9.
16. , - , 9932
18. Hafz Ebru. Zubdet ut- tevarx. Fath Ktb. 4371, v. 562 b.
19. ,
. , 1992.
..
591
23. . . ( , .
. ..). , 1973.
24. , . , . 77/1, . 158 (1796).
25. , . I. , 1866.
34. . . ( ,
..). , 1973.
35. - XVIII
592
41. .. 1722
42. .-
. ., 1839.
43. ( -
). . , . VI. ., 1854.
44. - , .
45. ..
46. ..
. , 1831.
47. ..
. . , .II. , 1971.
48. . (-
.). ., 1869.
( ). , 1826.
50. .. -
, . I, , , 1889.
51. . . ,
. . ., . . ... , 1958.
52. -.
/1702-1722 ../(. . . .. -. -
..). , 1989.
53. , . I. ., 1813.
54. (1766-1808). .,
1908.
..
593
594
78. , . XXIII.
79. , . .
80. , .41.
81. , . 52.
82. , .I. , 1881.
83. , .II. , 1882.
84. , .IV. , 1884.
85. , .VI. , 1888.
86. , .I, .I. , 1887.
87. , .I, .II. , 1887.
88. , .III. , 1888.
89. , , . I. , 1833.
90. , , . II. , 1838.
91. . - .
(. . . ..-). , 1957.
92. .. : . ., 1911.
93. . - .
, .II. ., 1890.
94. . - .
, .III, ., 1891.
95. ..
. .,
1852.
96. . .
(VII ). (. . .. ,
.. , .. , .. ), . 3.
. , 1983.
..
595
97. .. .
., 1898.
98. Brydges H.J. The dynasty of the Kajars, translated from original Persian manuscript. New York, Arno Press, 1973.
99. Busse H. History of Persia under Qajar rule, translated Hasane Fasai's "Farsnama-ye Naseri". New York, 1972.
100. -. i ,
. , . , (1750).
101. Lynch H.F.B. Armenia, Travels and Studies , II vol. 1901.
102. Morier J. Second Voyage en Perse, en Armenie et dans L'AsieMineure, fait de 1810 a 1816, tome second, Paris, 1818.
103. Tadhkirat al-Muluk. A Manual of Safavid Administration.
Translated and explained by V.Minorsky. London, 1943.
104. , : ,1938: [ .
. , 1938].
105. : : , ,
,
: : : [ . .
. , 1873].
..
596
106. . , 2007.
107. . , c. III. , 1999.
108. . , c. IV. , 2000.
109. , . . . . . , 1998.
110. ., ..
. , 1998.
111. . , , .
, 2008.
112. .. . , 1979.
113. (
.) , 1995.
114. ., . . , 1996.
115. ., . . , 1997.
116. .
// . . , 2007, 5, . 41-45.
117. . " " (
). , 1917 // ( .). " ".
118. . : . , 2005.
119. , . . . . . , 2005.
120. , . : . ,
2007.
121. . , , . , 2002.
122. . XIX . // ( ).
, 2008/1(3), .89-110.
..
598
123. .. -
. , 1977.
124. .. -
- . , 2002.
125. .
( ). , 2002.
126. . XVIII
. , 2007.
127. . ( - -
). ( , ,
, . ). , 1993.
128. .. ""
. , 2004.
129. . . ,1997.
130. . 1828 ( ). , 2006.
131. . (
.. .). , 2006.
132. .
(1801-1828), , 2004.
133. .. . (-,
). , 1993.
134. .. : , , . , 1989.
135. .. - . , 2003.
136. .. XVIII . ,
1975.
..
599
137. .. - .
., 1912.
138. . / XIX /. , 1900.
139. ..
XVII-XVIII . , 1940.
140. . . 1907 .
II. //
. , 2005, 1-6, .128-132.
141. .. XIX . // , .II. , 1939.
142. . . ( ), .I. .,1885.
143. .. . , 1976.
144. : - 200. , 2005.
145. . . "
(1795-1828)". //. , (, , ) , 2007, 8, . 118-127.
146. ..
(1801-1885). , 1901.
147. ..
XIX . , 1959.
148. .. 1803 1806 . ., 1866.
149. ..
, .I. (.II-III), ., 1871.
150. ..
, .IV. ., 1886.
151. ..
, .V. ., 1887.
..
600
152. ..
, . VI. ., 1888.
153. . . , 1954.
154. . (
), . 4. , 1913.
155. .. XVIII . . -
. , 1929, . IV. 8.
156. ..
XIX . , 1969.
157.
. , 2005.
158.
. , 2009.
159. .. 80- . XVIII . , 1947.
160. 20-60 . XIX , .1-2. -, 1936.
161. . . (1796 .).
. 2003.
162. . XVIII .// - 200. , 2005, .67-82.
163. .
" " XVIII- XIX . // . , 2005. 1-6, .35-48.
164. .. XV - XVIII . , 1993.
165. .. .
, 1984.
166. .. , XVIII . , 1966.
..
601
167. .. . ,
2005.
168. .., .. : .
. . , 2005.
169. .. - XVIII . , 1993.
170. ..
. , 1913.
171. ..
XVI-XVII .. , 1972.
172. .. 1801-1900 .
, 1972.
173. .. XVII-XVIII . " ", . 4.
, 1935.
174. .. XVI - XIX . ,
1949.
175. ( ), . I-V. ., 1904.
176. .. - . , 1964.
177. .. , ,
, .III, .1-4. ., 1886.
178. .. ,
.I. , 1901.
179. .. ,
.II. , 1902.
180. ( . ..). , 1978.
181. .. XVI XVII
(1590-1700). , 1981.
182. . XIX - ( ..
602
) // , (, ). , 2004,
4, .111-134.
183. .. XVI - XIX . , 1958.
184. .,
1907 . . //
., .., . . 1989, 2, .146.
185. . ( ). ., 1901.
186. .. . // - . . , 1978, 3(82)
.26-40.
187. - .. . , 1963.
188. . . , 1811.
603
204. Lockhart L. The fall of the Safavi dynasty and the afghan oc-
abad, 2005.
..
604
2006.
ritory of Azerbaijan in the first quarter of the 18th century (from materials of "Peter the Great's relations with Armenian people" book after
210. Perry J.P., Karim Khan Zand (1747-1779). Chicago and Lon-
211. . "", -
?! , 1996 [ ].
[ ].
213. . -
--
(- )// , 1925. " " 43. 1988-
.)//
4717 1, 6, .82-111. [ ].
214. .. 18- , ,
215. : : , 1931: [
. . , 1931].
..
605
216. , . . . . -
[ ].
217. , . . . . -
[ ]
218. , . . . . -
[ ].
219. . - - . III . .,
1966.
220.
[ -
- (-) . - , , 1317].
221.
[ . -
. , 1329].
[ .. (1801-1879). , 1959].
224. . - . -
, 1716.
..
606
(17471828) .
.
.
.
.
-
,
.
(1468-1478)
-
,
.
*1918-
1930
"" .
..
608
- -
, ,
.
. ,
1441- ()
.
- () 1443-
-
.
.
.
, ,
.
. . :
( .) .
(), ,
.
, , , , .
-
- ,
.
, .
() 6, 4 .
4 .
700- , 1 , 33 , 16 , 1 , 4
, 1 .
, .
,
, , , ,
, , .
- -
..
609
.
.
.
.
.
, 2- ,
1 .
- ,
.
,
(1828) (1829) ,
-
, ,
,
.
,
. ,
.
,
.
,
- .
,
,
.
, ,
-
. 1828- 21- -
.
, ,
.
..
610
.
.
.
, 1918- 29-
9,5 .
.
.
,
. -
.
.
:
,
, ,
. ,
, :
,
, .
. ,
.
. ,
.
..
611
The resume
The resume
..
614
of the XIX century the population of Irevan city consisted of the Azerbaijan Turks. B.Jelikhovskaya writes: In view Irevan is entirely a Tatar (Azerbaijan - editor) city.
Being the second after the Irevan city and situating on the left bank of the river
Araz Sardarabad was one of majestic medieval fortresses of Azerbaijan. In Sardarabad
fortress, except for the sardars palace and the huge garden belonging to the sardar there
were roughly 700 houses, 1 mosque, row of 33 shops, 16 mills, 4 factories on manufacture of oil, set of other craft works. This city, as well as other monuments of Azerbaijan, was wiped off the face of the Earth.
In the territory of the Irevan khanate samples of material culture of the Azerbaijan
people - settlements, cities had been erected; thousands of historical monumentsfortresses, mosques, minarets (prayers tower), caravansaries, bath-houses had been
built. In the territory of the khanate were a great deal of ancient Oghuz-turk graveyards
and a lot of other gravestone monuments, including gochbashi (ram-head) statues belonging to the Azerbaijan people. All the place names- toponyms also belonged to the
Azerbaijan people.
However in the beginning of the XIX century in Southern Caucasus began the period of bloody tragedies. After bloody battles and protracted sieges Russian troops managed to seize the fortresses of Sardarabad and Irevan. The Irevan khanate was invaded.
The commander-in-chief of the Russian troops Paskevich was awarded with the title of
count Erivanski, the second degree Cross of St. George and the money premium in
amount of 1 million roubles. Seizure of the Irevan fortress was celebrated in Saint Petersburg with special official parade and special medals were instituted.
After the victory over Iran and Turkey, the Russian invaders under the clauses of
Turkmenchay (1828) and Adirna (1829) contracts, began mass resettlement of Armenians from these states to the lands of Northern Azerbaijan, in particular to the territories
of Irevan, Nakhchivan, Garabagh khanates and the lands of present Republic of Georgia where Azerbaijanis lived. This fact is proved with numerous archival documents.
Armenians were moved to the territory of Northern Azerbaijan purposefully, i.e. to
create for them the permanent homeland. Despite of mass resettlement of Armenians, the
imperial government bodies not at once managed to change a demographic situation in
the Irevan khanate. Russian general Paskevich who had realized the invasion of the Irevan khanate was obliged to recognize that even after the resettlement of Armenians there
three quarters of population in the Irevan lands were made by the Azerbaijan Turks.
In due course, with the purpose of liquidation of historical state traditions and consciousness of independence of the Azerbaijani people, the Russian colonizers began to
carry out administrative-territorial reforms. On March, 21, 1828 according to the decree
of Emperor Nicolas I, Irevan and Nakhchivan khanates of Azerbaijan were liquidated,
and in their territory for Armenians moved from Iran and Turkey the fictious Armenian province was created. Thus the first step on the way of creation of the Armenian
state in Southern Caucasus, to be exact, in the territories of Irevan and Nakhchivan
khanates was made.
After resettlement of Armenians Southern Caucasus stepped to the period of bloody
massacres. Having been armed and supported by the Russian invaders, the Armenian
..
615
armed formations started to pursue a policy of genocide against the Azerbaijani people.
With the purpose of carrying out the invasive plans in Southern Caucasus great powers
began to use Armenians and in exchange for it they tried their best for creation their
state on the lands of North Azerbaijan former Irevan and Nakhchivan khanates.
At last on May 29, 1918 under pressure of great powers the government of the newly
established Azerbaijan Democratic Republic conceded the ancient Azerbaijan city of
Irevan with adjoining area of 9, 5 sq. km to Armenians. On the conceded Northern Azerbaijan lands- in the territories of former Irevan khanate the Armenian state was created.
It is an incontestable historic fact that in Southern Caucasus had never been the Armenian state before. Today in the given territory Armenians completely have destroyed
all monuments of material - spiritual culture and toponyms of Azerbaijan. As a result of
bloody policy pursued by the support of great powers in the territories, where in the recent past the overwhelming majority of the population was made by the Azerbaijan
Turks, today does not live any Azerbaijani.
The book The Irevan khanate: the Russian invasion and resettlement of Armenians
in the territory of Northern Azerbaijan, made by the staff of authors from employees of
the History Institute, the Azerbaijan Republic National Academy of Sciences is worked
out with the purpose of unmasking falsifications and to make the world community
aware of the scientific truth, to be exact, the real history. Written on the basis of incontestable primary sources, including numerous archival documents and even the Armenian sources, the book The Irevan khanate: the Russian invasion and resettlement of
Armenians in the territory of Northern Azerbaijan proves, that the territory on which
today the state called the Armenian Republic has been formed, in the recent past and during all history was the Azerbaijan land. Native populations of these lands were Azerbaijanis. But the Armenian is the alien ethnos resettled in Southern Caucasus by the
tsarist Russia. The territory of the Armenian Republic on which the stated ethnos lives
is the Azerbaijan land. As long as Azerbaijan people live, this truth will also live.
2010, ,
620
..
1009
.,
. 143
.: (+994 12) 596 36 60
: (+994 12) 596 36 86
.: (+994 50) 216 78 57
(+994 50) 443 80 07
regionlariib@yahoo.com region.00@rambler.ru
ISBN: 978-9952-813 4-6-3