Oleh :
Siswandono
Obat Analgesik
Analgesik Narkotik
Turunan Morfin
Turunan Meperidin
Turunan Metadon
Analgesik-Antipiretik
Turunan p-Aminofenol
Turunan 5-Pirazolon
Turunan Salisilat
Turunan 5-Pirazolidindion
Turunan Asam N-Arilantranilat
Turunan Asam Aril asetat
Morfin
H
N
CH3
- Pusat muatan
Permukaan datar
Reseptor Analgesik
Lubang
Tempat anionik
Struktur Morfin
CH3
N
Gugus N tersier
Cincin piperidin
16
9
10
1
Cincin aromatik
11
15
14
7
12 13
3
HO
Jembatan eter
OH
Atom C 13 kuarterner
(tidak mengikat atom H)
Gugus hidroksi alkohol
Hubungan Struktur-Aktivitas
CH3 H; alil; propil; isobutil
CH2CH2C6H5
N+(CH3)2
N
16
9
10
1-Cl/Br
2-NH2
11
15
CH2CH2
14
7
12 13
3
HO
CH3
OH
Modifikasi
Gugus
Nama obat
Morfin
Hidroksil fenol
-OH
-OH
Hidroksil alkohol
-CH=CH-
Jembatan eter
= C-O-CH-
N-tersier
N CH3
-OCH3
Kodein
-OCH2CH3
Etilmorfin
(Dionin)
-OCH3
-OCH2CH3
-OCOCH3
=O
Heterokodein
Asetilmorfin
Morfinon
-CH2-CH2- Dihidromorfin
Normorfin
100
15
( + antibatuk)
10
( + kemosis)
500
240
420
37
250
120
13
=C-OH H2CN H
Aktivitas
analgesik
5
antagonis morfin
1
( + efek kurare kuat)
1400
aktivitas turun
50
280
Struktur umum :
1N
R3
R2
R4
R2
R3
R4
Nama obat
Aktivitas
analgesik
COOC2H5
CH3
Meperidin
COOC2H5
CH3
Bemidon
1,5
COOCH(CH3)2
CH3
Properidin
15
3-CH3
COOC2H5
CH3
Alfaprodin
3,6-diCH3 COOC2H5
CH3
Trimeperidin
7,5
Feneridin
2,5
Anileridin
3,5
R1
H
m-OH
H
H
COOC2H5
CH2CH2
COOC2H5
CH2CH2
NH2
C6H5
COOC2H5
CH2CH2
C6H5
Difenoksilat
(konstipan)
Loperamid
CN
C6H5
p-Cl
COOC2H5
CH2CH2
C6H5
(konstipan)
O C-N(CH3)2
H
N
COC2H5
CH2CH2
Fentanil
940
CH2
O
+ C CH2CH3
CH3
:N
CH3
CH3
R1
Struktur umum :
C
R2
R1
COC2H5
R2
CH2 CH-N(CH3)2
Nama obat
Isomer, Aktivitas
garam analgesik
Metadon
(), HCl
CH3
COC2H5
CH2 CH-N(CH3)2
Levanon
(-), bitartrat
1,9
Isometadon
(), HCl
0,65
CH3
COC2H5
CH CH2-N(CH3)2
CH3
COC2H5
CH2 CH2-N(CH3)2
Normetadon
0,44
CHC2H5
CH2 CH-N(CH3)2
1,3
(), HCl
2,3
(), HCl
0,21
OCOCH3
CH3
OCOC2H5
CH CH2-N(CH3)2
CH3
Propoksifen
ANALGESIK-ANTIPIRETIK
R1
Aktivitas
Toksisitas
Anilin
M++++
Asetanilid
++
M+
Benzanilid
R1
R2
Nama obat
COCH3
NH R 2
Salisilanilid
(antijamur)
HO
OH
p-Aminofenol
M+++
OCH3
Anisidin
++
Fenetidin
+++
M+++
M+++
COCH3
Asetaminofen
+++
M+; H+
COCH3
Fenasetin
++++
COCH3
Fenetsal
+++++
OCH2CH3
OH
OCH2CH3
O
O C
HO
Hubungan struktur-aktivitas
1.
2.
3.
4.
para-Aminofenol
toksisitas .
5.
produk
metabolik
anilin,
6. Eterifikasi gugus hidroksi para-aminofenol dengan gugus metil (anisidin) atau etil (fenetidin)
aktivitas analgesik , gugus amino bebas (+)
metHb .
7. Pemasukan gugus polar (karboksilat/sulfonat) ke
inti benzen aktivitas (-).
8.
9.
CH3
N
N
CH3
Aktivitas
Toksisitas
Nama obat
Dosis
-H
Antipirin
300 mg
A+++
-CH(CH3)2
Profifenazon
250 mg
AR+; S+
Ag+++
Ag +
-N(CH3)2
Amidopirin
300 mg
A+++
Ag+++
Metampiron
500 mg
A++
Ag+
N CH2SO3Na
CH3
R1
R2
OR1 O
C R2
Nama obat
Aktivitas
OH
Asam salisilat
Antijamur
OCH3
Metil salisilat
Counter Irritant
NH2
Salisilamid
Asam asetilsalisilat
Analgesik
Analgesik
Antipiretik
Antiradang
Iritasi +
Diflunisal
Analgesik++
Iritasi -
Karbetil salisilat
Analgesik +
Iritasi -
COCH3
OH
COOH
F
F
OH
COOCH2CH3
O
C O
2
Hubungan struktur-aktivitas
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Turunan 5-Pirazolidindion
N
O
H
Struktur umum :
R1
R1
R2
-CH2CH2CH2CH3
p-OH
-CH2CH2CH2CH3
CH2CH2 S
O
O H O
R2
N
O
Nama obat
Dosis
Aktivitas
Fenilbutazon
(pra-obat)
Oksifenbutazon
100 mg
Antirematik
100 mg
Antirematik
Sulfinpirazon
100 mg
Urikosurik
OH
N C C C N
N C C C N
R2
R2
Bentuk keto
atau
OH
N C C C N
R2
Bentuk enol
Struktur umum :
R3 6
R2
R1
R3
R2
3
4
5
Nama obat
Dosis
Asam mefenamat
250 mg 4 dd
CF3
Asam flufenamat
150 mg 2 dd
Cl
CH3
Cl
Asam meklofenamat
50 mg 3 dd
O
OH
C OCH2 CH CH2OH
3
NH 4
Glafenin (R = 7-Cl)
200 mg 4 dd
Floktafenin (R = 8-CF3)
200 mg 4 dd
N1
8
6
R1
R2
R1
H
R2
CH
Nama
R3
H3C CHCH2
H3C CHCH2
O
Ibufenak
800 mg 3 dd 1
Ibuprofen
400 mg 3 dd 1
Loksoprofen
60 mg 3 dd 1
Flurbiprofen
50 mg 2 dd 1
Diklofenak
25-50 mg 3 dd 1
Ketoprofen
50-100 mg 2 dd 1
CH3
CH2
CH3
CH3
Dosis
CH3
CH3
COOH
Cl
H
NH
H
Cl
O
CH3
Hubungan Struktur-Aktivitas
1.
2.
5.