THE END OF ETERNITY/

SONSUZLUUN SONU
ISAAC ASIMOV'un roman
trkeletiren: alperen kele

1971 Fawcett Crest, New York 1984

Cep Kitaplar, Istanbul 1997
Doubleday, inc. / Kesim Ajans Cep
Kitaplar, stanbul

ISAAC ASIMOV

SONSUZLUUN SONU
Trkesi: ALPEREN KELE

*
1971 Fawcett Crest basksndan eksiksiz olarak trkeletirilmitir.

www.webturkiyeforum.com
ISBN 975-480-010-3

by Ayhan

Cep kitaplar: 30/Bilimkurgu: 2

Birinci bask: ubat 1984 kinci
bask:1988 nc bask: 1997

Ofset hazrlk: Cep Kitaplar

Ofset bask: Mart Matbaas

Piyerloti Cad. 7-9 emberlitas - stanbul

Horace L. Gold'a

1 TEKNSYEN

Andrew Harlan byk bir tencereyi andran madeni araca

girdi. Ara, yukarya doru uzanan, Harlan'n ba zerinde yaklak iki metre kadar ykseklikteki garip grnl bir sis tabakas iinde kaybolan ubuklardan meydana gelen dikey afta,
serbest bir biimde yerletirilmiti ve kenarlar yuvarlakt. Birtakm dmelere bast ve hareket manivelasn yavaa ekti.
Ara hareket etmedi.
Aslnda Harlan da bilinen anlamda bir hareket beklemiyordu. Aa yukar, saa sola ya da ileri geri. Fakat, maddesel olmadklar halde dokunulduunda hissedilebilen ve dikey aft
oluturan ubuklar arasndaki boluk gmi renkte bir grnm ald. Ayn anda balayan, midesindeki hafif bir rahatszlk
ve psikosomatik ba dnmesi ona arala Sonsuzluk'ta st zamanlara doru yolculuun baladn anlatyordu.
ki yl nce kendisine verilen grevin ss olan araca 575.
yzylda binmiti. O zamanlar 575., o gne dek gittii en uzak
st zamand. imdi 2456. yzyla gidiyordu.
Normal olarak bulunduu durumda bir kaybolmuluk hissi
iinde olmas gerekirdi. Yerlisi olduu Yzyl uzak alt zamanda,
95. yzyld. 95., atom gcnn iddetle snrlandrld, ky hayat yaanan, genellikle tahtann yap malzemesi olarak kullanld, damtlm ikiler ihra edilip yonca tohumlarnn ithal edildii bir yzyld. Her ne kadar Harlan henz on be yandayken
zel eitime girip rak olduysa da, kii "ev"den d zamana hareket ettiinde bu kaybolmuluk hissini yaard. 2456.'da o, doum

zamanndan yaklak iki yz krk bin yl uzakta olacakt ve bu,

kat bir sonsuz iin bile olduka byk bir uzaklktr.
Normal olarak durum byle olacakt.
Fakat u anda Harlan cebinde arln hissettii belgelerden baka bir ey dnecek durumda deildi. Biraz rkek, biraz
sinirli, biraz aknd.
2456.'ya geldiinde, elleri kendiliklerinden hareket ederek
gerekeni yapp arac durdurdu.
Gariptir ama, bir teknisyen hibir konuda sinirli davranamaz. Bir zamanlar Eitmen Yarrow ne demiti?
"Her eyden evvel, bir Teknisyen soukkanl olmaldr. Yapaca Gereklik Deiiklii elli milyar insann hayatm etkileyebilir. Bunun bir milyon, belki de daha fazlasnn hayatlar ise ylesine etkilenir ki hemen hemen yeni bireyler haline gelirler. Bu
artlar altnda, duygusal bir davran hogrlemez."
Harlan ban serte sallayp retmeninin, kupkuru sesiyle
canlanan hatrasn bir kenara brakt. O gnlerde bu rtbe iin
gerekli yetenee sahip olduu aklnn ucundan bile gememiti.
Fakat duygusal davranyordu. Elli milyar insan iin deil. Elli
milyar insan umurunda bile deildi. Yalnzca biri vard. Bir kii.
Birden aracn durduunu fark etti ve dncelerini bir araya
toplamak iin bir an duraklarken Teknisyenlere zg souk,
duygusuz haline brnd, aratan kt. Terk ettii ara, tabii ki
biraz nce binmi olduuyla ayn deildi, artk ayn atomlardan
meydana gelmiyordu. Ancak bu, sonsuz iin zerinde durulacak
bir konu deildi. Varolduu gereinden ziyade, zaman iinde
seyahatin srlaryla ilgilenmek, bir raa ya da sonsuzlua yeni
gelmi birine yakrd.
Bir tarafnda sonsuzluk, bir tarafnda normal zamann bulunduu, son derece ince olan zamanszlk ve meknszhk perdesinin nnde tekrar duraklad.
Buras kendisi iin sonsuzluun tamamen yeni bir ksmyd.
Zaman Rehberi'nden gerekli her eyi renmiti. Yine de iinde

yaamann yerini tutamazd ve kendisini uyum salamann ilk okuna hazrlad.

Gerekli ayarlamalar yapt. Zamandan sonsuzlua gei ok
kolay olmasma ramen, ok daha seyrek yaplan zamana gei
karmak bir olayd. Perdeyi geti ve kendini gz kamatran bir
k cmb iinde buldu. Gzlerini korumak iin ellerini yzne gtrd.
Karsnda sadece bir kii vard. Onu ancak bulank bir biimde grebiliyordu.
Adam, "Ben Sosyolog Kantor Voy. Sanrm siz Teknisyen
Harlan'snz." dedi.
Harlan bam sallayarak onaylad ve, "Zaman Baba! Bu tarz
giyinmeyi deitirmek mmkn deil mi?"
Voy yle bir kendisine bakt ve anlayl bir tarzda, "Molekler filmleri mi kastediyorsunuz?"
"Evet", dedi Harlan. Rehberde bahsi geiyordu ama bu derece lgnca k yansttndan sz etmiyordu.
Harlan tedirginliini normal karlyordu. Birok yzyl gibi
2456. yzyl da madde kkenliydi, o yzden uyum salayabilmeyi
mit etmeye hakk vard. 300'lerin enerji girdaplar ya da 600'le in alan dinamii madde kkenli bir yzyla ait insanlar artabilirdi ama 2456. yzylda bu olmamalyd. Bu yzylda basit bir
sonsuz iin dahi konfor, duvarlardan ivilere kadar dnlm,
hazrlanmt.
Aslmda, her ey maddeseldi. Enerji kkenli bir yzyldan
olanlar bunu anlayamazd. Onlara bu grn, ar, kaba ve barbarca gelirdi. Ama madde kkenli Harlan'a gre, her taraf tahta,
cins cins metal, plastik, silikat, beton, deri, vb. idi.
Fakat maddenin her tr ayna grevi gryordu.
2456.'da gze arpan ilk bu oluyordu. Btn yzeyler parlakt ve yanstyordu. Molekler filmlerden dolay, her yer
przsz bir grnm arz ediyordu. Kendisinin, Sosyolog
Voy'un, grebildii her eyin, her taraftan btnler ya da paralar halinde her adan defalarca yansyan grntleri insan kar-

maaya iten bir rahatszla yol ayordu. Karklk gz kamatryor ve mide bulandryordu.
"zr dilerim," dedi Voy, "Bu yzylmzn adetlerindendir
ve bu ilere bakan ksm da zaman geldiinde adetleri uygulamak gerektiine inanyor. Bir sre sonra alrsnz."
Voy hzl ve grnts birbirine karan admlarla yrd.
Yrrken tepetaklak oluyor, uzun admlan yerin altna gidiyormu gibi grnyordu. Bir yere uzand ve bir devreyi kapatt.
Yansmalar kesildi, suni klar lgnleti. Harlan tekrar
kendine geldiini hissetti.
"Ltfen benimle gelin" dedi Voy.
Harlan birka dakika nce klar ve yansmalar iinde olan
bo koridorlarda adam takip etti. Bir antre boyunca yukar doru trmandktan sonra bir alma odasna girdiler.
Ksa yryleri srasnda hi kimseye rastlamamlard. Aslnda Harlan bu duruma o kadar alkt ki, eer bir insana rastlasalar ok aracakt. Hi phesiz, bir teknisyenin geldii haberi yaylm olmalyd. Hatta Voy bile srekli aralarnda mesafe
brakmaya alyor ve eer kazara Harlan'n eli elbisesine bile
deecek olsa gzle grlr bir biimde uzaa ekiliyordu.
Harlan, bu durumun iinde bir burukluk hissi uyandrdn fark
edince ard. Eer iinde byd kabuk yeterince kalnsa
duygusal davranmamas gerekirdi. Eer yle deilse, kabuu
daha ince kalmsa bunun bir tek sebebi olabilirdi. Noys!
Sosyolog Kantor Voy arkadaa gzken bir tavrla teknisyene doru eildi ama Harlan olduka byk bir masann iki
uzak ucunda oturduklarn fark etti.
Voy, "Sizin gibi nl bir teknisyenin bizim kk sorunumuzla ilgilenmi olmasna ok sevindim."
Harlan, evresindekilerin her zaman kendisinden bekledik
leri souk tavrla, "Evet," dedi. "lgi ekici ynleri var." (Yeterin

ce souk ve duygusuz davranyor muydu acaba? Suunu ortaya

koyan ter damlalar alnnda grnyor olmalyd.)
cebinden, rulo halindeki gereklik deitirmesi zetini kard. Bu, bir ay nce Btnzamanlar Meclisi'ne gnderilen
kopyayd. Kdemli Bilgisayar Twissell'le olan yaknl dolaysyla
bunu ele geirmekte glk ekmemiti.
Harlan ruloyu ap, masanm zerindeki yumuak paramanyetik alana yaymadan bir an bekledi.
Masay kaplayan ince molekler tabaka yumuam, fakat
henz tamamen kaybolmamt. Masadan yansyan kolunun hareketi birden dikkatini ekti ve bir an iin masada kendi yznn aksini grd. Otuz iki yandayd ama daha yal gsteriyordu. Bu ona kimsenin sylemesini gerektirmeyecek kadar akt.
Ona, sonsuzlarn kafasndaki teknisyen imajyla btnlemi
olan aalayc tavrlar ve keskin, souk nazarlar kazandran,
uzun yz ve koyu renk gzlerinin zerindeki siyah kalar olmalyd. Zaten kendisi de bir teknisyen olduunu bu zelliklerinden
anlyordu.
Ruloyu masann zerine at ve konuya girdi.
"Ben bir sosyolog deilim, baym."
Voy glmsedi. "te bu fena. Ne zaman birisi belirli bir
alanda tam bilgi sahibi olmadn belirterek konuya girse, arkasndan o konuda ok ak bir biimde fikrini belirtecek demektir."
"Hayr," dedi Harlan, "Fikir deil. Yalnzca bir rica. Acaba bu
notlar tekrar gzden geirip, kk de olsa bir hata yapp
yapmadnz kontrol etmek ister miydiniz, diye soracaktm."
Voy birden vakur bir tavr taknd. "Umarm, hayr," dedi.
Harlan'n bir kolu oturduu sandalyenin arkasna sarkm, dieri
ise kucandayd. Bota kalan parmaklarnn sinirli hareketler
yapmasn istemiyordu. Dudaklarn srmamalyd. Duygularn
aa vurmamalyd.
imdiye dek, imdiye kadar hayatnn yn, Btnzamanlar
Meclisi'nin tc idari mekanizmalarndan geen Gereklik

Deitirmesi projelerini inceleye inceleye ylesine deimiti ki.

Kdemli Bilgisayar Twissell'in kiisel olarak atad teknisyeni
olarak, profesyonelce, olaylar basit deitirmelerle ayarlayabilirdi. zellikle kendisi byk projesi, Twissell'in dikkatini zerine ekmiken. (Harlan'n burun kanatlar ald, kapand. imdi,
bu projenin yaps hakknda bir eyler biliyorduk)
Harlan mantkl bir sre zarfnda neyi aradn bulacandan emin deildi. V-5 seri nolu 2456-2781 Gereklik Deitirmesi
projesine ilk baktnda mantk gcnn hisler ve arzularla
saptrldn hissetmiti. Btn bir gn tekrar tekrar baz eitlik
ve denklemleri karmak bir belirsizlik iinde kontrol etmi, artan bir heyecan iinde kendisine hi olmazsa temel psi-komatematik retildiine kretmiti.
Voy ayn konulan yar akn, yar endieli gzlerle tekrar
gzden geirdi.
"Bana yle geliyor ki; yani, bana yle geliyor ki btn her
ey mkemmel bir biimde, gerektii gibi yaplm,"
Harlan, "Bu yzyln halihazrdaki gerekliindeki kiilerin
kur yapma ekilleri konusu iin size bavurdum. Bu sosyolojiye
girer ve sizin sorumluluunuzdadrr, sanrm. te bu yzden, geldiimde sizinle, bakasyla deil de sizinle grmek istedim."
Voy'un kalar atld. Hl nazikti, fakat artk souk davranyordu. "Blmmzdeki gzlemciler olduka ehil kiilerdir.
Bu konuya atananlarn da doru veriler topladna itimadm
sonsuzdur. Aksi ynde bir deliliniz mi var?"
"Hayr yok, Sosyolog Voy. Verilerini kabul ediyorum. Benim sormak istediim verilerin deerlendirilii. Eer kur yapmalarla ilgili veriler doru bir biimde deerlendirilseydi, bu noktada farkl bir yol bulunamaz myd?"
Voy bakt ve soma baklarna belirgin bir rahatlk ifadesi
yerleti. "Tabii, teknisyen, tabii, fakat bu kendini bir benzerlik
iinde zer. Her iki taraftan da dn vereni olmayan kk boyutlu bir daire sz konusu. Sanrm kat matematiksel ifadeler
yerine manzaral bir dil kullanmam ho grrsnz."

"Anlarm," dedi Harlan kuru bir ses tonuyla. "Ben de bir

sosyologdan daha fazla bilgisayar deilim."
"ok gzel, o halde. Bahsettiiniz farkl yol, ya da buna atallama da diyebiliriz, nemli deil. atallamalar sonuta ayn
noktada birleir ve tek bir yol halini alr. Tekliflerimiz arasnda
deinmeye deer bulmamtk."
"yle diyorsanz, baym, bende sizin kararnza uyacam.
Bununla birlikte yine de G.A.D. meselesi var."
Sosyolog, Harlan'n da bekledii gibi birden irkildi. G.A.D.
- Gerekli Asgari Deiiklik. O konuda teknisyen patrondu. Bir
sosyolog, zaman iindeki snrsz muhtemel gerekler konusunda
tartma kabul etmeyebilirdi ama, G.A.D. konusunun stad teknisyendi.
Mekanik hesaplamalar bunu yapamaz. En yetenekli ve tecrbeli kdemli bilgisayar tarafndan ynetilen, gelmi gemi en
byk hesap kompleksi ancak G.A.D. yaplacak alann snrlarn
saptayabilir. Verileri inceleyip, karar veren ve saptanan snrlar
arasmda tam noktay tespit eden teknisyendir. yi bir teknisyen
ok ender yanlr. Birinci snf bir teknisyen hibir zaman yanlmaz.
Harlan da hibir zaman yanlmazd.
"imdi, nerilen G.A.D.," dedi Harlan (Sakin, tek tek ve
tam Standart Zamanlararas Lisan hecelerini kullanarak konuuyordu), "yani sizin nerdiiniz, uzayda bir kazann balangcn
ve bir dzine belki de daha fazla insann derhal lmn ieriyor."
"Kanlmaz," dedi Voy, omuz silkerek.
"Yalnz," dedi Harlan, "Ben G.A.D.'nin sadece bir kutunun
bir raftan dierine aktarlmasyla yaplabilecei kansndaym. te! "Parmayla gsterdi. aret parmamn beyaz, bakml trna birtakm delikli iaretlere yneldi.
Voy duruma iini acyla dolduran fakat sessiz bir
younlukla
bakt. Harlan, "Bu, sizin u dikkate deer bulmadnz
atallama-

ya bal olarak durumu

sonuta da -" derken
Harlan, "Yani, sten
Voy ban kaldrd
ve krgnlk doluydu. Ha
mn n dilerinin ayrk
grnm verdiini fark
Voy, "Sanrm Bt
im," dedi.
"Sanmyorum. Bild
si'nin bu durumdan hab
me projeleri elime geti
tilmemiti." Harlan, "eli
da sormad.
"Hatay siz buldunu
"Evet."
"Ve Btnzamanlar
"Hayr, bildirmedim

Harlan frsat kar

nrm. Zaten bu yzden
nek olarak aldm ve hak
lmn gerelerinden ya
Voy'un yznden n
di, Harlan da sustu. i
ye gerek yoktu.
Voy ayaa kalkt.
receim. Gizli kalacak.
lar emsal tekil etmesi
"Gayet tabii."
"Ve sizce bir sakn
retmek istiyorum. Sanr
refini bizden esirgemez
Harlan bayla onay

eri girdiklerinde
Mhendisler, ekranlar

Ancak, en sonund
kip ederek gereklik d
gibi bir teknisyenin, sa
kes lanetleyen bakla
deil, sen mahvettin b
Bu yzden onu k
lamayacaklad. Herk
alay edecekti.
Harlan, sert bir se
bakalm biz" dedi.
Grntdeki "e
cce gibi duruyorlard
snda yeryz ve yery
Bu insanlar km
bu donmu annda in
yaratyordu.
Voy omuz silkti.
Harlan sol bilein

2 GZL

Harlan zam
dnd. Bir z
szler, lkler
amac vard. "T
"Bir sonsu
Her ey te
miti ve paral
mek mmkn d
Bir sonsuz

bulandrlmam gere
rine verilebilecek do
lecek aklkta gerekl
kil edebilecek drstl
"Ve unu da hi u
riniz mmkn olduu
harcanamaz. Bu sre
raki hayatnz etkileye
brannzda ne kadar
ne dek okulda ne yap
duklarnz belirleyece
eitiminizdir ve u an
hipmi gibi grnseni
hizmetlerde grevlend
dar."
Hepsiyle tek tek e
vr taknm, gemi v
iin gerekli ayrcalkla

yabilirsin. Kesin, tam v

rum. En ufak bir ihma
cetveli yarn sabaha haz
"Evet, bilgisayar,"
sayar Hobbe Finge'le ge
Ertesi sabah hesap
kark deliklerle dolu c
diini bulmak iin Stan
da olsa bir hata yapabil
zcs kulland. As
madan da anlayabilece
davranmakta yarar vard
Cetvel, 482. yzy
memesi gerektiini, ne
kanmas gerektiini a
istenmeyen biimde et
bilirdi.
482. kendisi iin r

lar yaratm. Ve san

man salkl olama
"yleyse, sen k
mek iin aldn."
"Bir Gzlemc
zorundaym."
Artk aralan a
Gereklikleri incel
derek greviydi. B
eklik Deitirmele
da, hemen her Gz
doru bir Gzlem
incelenmesi yetmiy
ilikilerinin de ara
Finge'i, fikirle
erlendirmek Harl
ranyordu.

suratl adam ilk tanmala

Bu srtkan ifade, kimi za
geliyor, fakat hi kaybolm
nn arasnda yanan bir sig
Harlan'n hayatnda g
daha ok dikkat edip Fi
hazrlayabilirdi.
Finge, "Kdemli Bilg
Andrew Harlan," dedi.
Harlan'n gzleri de
adamn sigarasndan yz
Kdemli Bilgisayar T
slsn? O mkemmel rapo
Harlan konumak ist
sell bir masal kahraman,
numaral Bilgisayar', bir
mertebedeki Sonsuz'du.
Sonsuzluun tarihinde en

Boaznn kurudu
inizi sorabilir miyim,
"Raporlarn been
Harlan'n gzleri s
medi. "Teekkr ederim
"Bir sanatnn elin
rin var. Hissedebiliyor
bildiimi sanyorum ve
Harlan dnd: n
Sesindeki zafer ifa
byk eref, efendim,"
Bu arada, Kdemli
ne el abukluu numa
beliren bir dierini yak
man akna, olum, ez
yorsun. Byk eref, p
dun mu, ha?

tm, nk seni srarl

kiler takdire deer ey
sn. Hem de bir daha h
"Fakat, ilkel tarih
"Finge, senin bu
yattn sanyor. Anl
Doal ki anlam
gelen bu deyimi anla
yesinde, resmen ya
kendi zamanna olma
mek; aralarnda dola
paras olmak eklind
bii, hemen hepsinde b
du.
"Meselenin bu o
"Ben de ayn fik
ilgin ve deerli. Ded
getireceim bir ra

Twissell, "Teknisye
Harlan, "Merhaba,"
leyici bulamad. Ks
kulaklyd ve trnak
Twissell, "lkel tarih
Zaman," dedi Harla
hemen unutmutu.
Twissell, "Ken
iki gn leden son
kendi yntemlerini
dokmanlar ve ben
ya da Zaman'n ula
getirilecektir, tamam
Nereden kt
zamanki gibi) ve h
ald ekle baklrs
cakt.
Twissell gittikt

"Ben Avru
rihi retirlerdi.
"Peki. lk i b
man'da lml
Deitirmesi'yl
onlara gre tek
ite. Gzellii d
Kolomb, Wash
Cooper hafife
gezdirdi ve Har
Cooper, "Bir t
fnda." dedi.
"Neye ala
"Doum zaman
hemen hemen o
benden byks
Belki de sizin b
olabilirim."

Teknisyenler hakknd
edileceini bile bildi
"zr dilerim,"
mitim."
"Hayr, hayr, ki
sylediini duydun,
uk" derler, deil mi
esnemesine bakar de
lenir. Cevabnz ned
mu? Sizi ok byk b
lardan biri mi?"
"zr diledim."
"Tamam. Bir ay
masn tadm ve
mesi yapmadm bi
lim."

Ertesi gn Kdem

iin bir yl yetmiti. Ha

ler takanlar da vard.
Cooper'la da ok
arkada olmadlar. (E
davranmas gerektiin
yorlard ve Cooper'n
lan'nkine yaklamt.
Bir gn Harlan C
m? Bu hafta iinde 3
ilgili verileri kontrol e
tediim kii de yalnzc
Cooper'n gzleri
"ster miydin?"
"Elbette. Hayatm
getirirlerken bir seyah
ler olup bittiini anlaya
Harlan hep C aft
matlarla deilse bile al

ka ey de Twissell ile
Her naslsa bu yzylla
du. Bu ksmda Sonsuz
yordu. Neden? Kimse b
Harlan Twissell'de
hemen alttaki baz Yzy
n tahmin ediyordu a
gzlem yaplma imkn
mmkn deildi.
Bir gn Twissell g
da geeriz. Bu arada
zaten az saylmaz."
Harlan bunu yeterin
"150.000.'den sonr
oper.
Harlan derin bir ne
mt. "Hi." dedi. "Her
70.000.'den sonraki bl

Bir yandan birka

ryor, sonra soru yam
En sonunda, "Bir
san, seni mahvederim.
Harlan utan ve a
oper'n aralara bindir
sylememiti."
Aklama yumuat
hane be. Sana onun sar
Kafasn sfr numaray
di. ie geirip kzartm
na, olum, sana onunla
"lkel tarihi retec
"yle yap o halde.
garasn yere att ve can
ezdi.
"Bilmenizi isterim
ki Gereklik'te baz y

Uzmanlarn tek renkli a

min zerine mavi bir
lemede alyordu. B
Ve o da "Teknisye
Biraz bezgin bir tav
Haberleme elema
ge'i aryorum, efendim
Harlan 482.'yi kat
hemen hemen fakir ve
575.'nin cam ve p
mt. Pastel renklerin,
evreye almt.
482.'nin ar sval
itici ve sevimsiz grn
Hatta Finge bile g
Gzlemci Harlan' iin
grnrd.
imdi ise Teknisye

Harlan Zman'a
ama, zaman ierisind
d. Bir duvardan, top
sundan ya da bir eldiv
lar incelenmesi gereke
Sonsuzlukta, bir k
Giysisi 482.'nin
Belinden st tarafta, v
altnda da diz boyund
tolon. Pantolon da ye
gzler nne seriyord
Parlak siyah ren
Dudaklar krmzya b
mi, alt duda ise ab
lak memeleri hafife
geri kalan ksmnda
herli kpeleri omuzla
gslerine arparak

miti. Neden byle

dmezdi. imdi bu
nn sabrsz heyecan
O gn boyun
kalamt. Balangt
sesuar 1.70'lik boy
biraz daha uzunmu
kadar kk de de
yalarnda ol malyd
Sessiz ve ekin
rnda hafife glm
de memek iin kena
nc gn son
nin gerektirdiini ya
ti. phesiz, kzn du
hesiz, Finge de kura
Finge'in saygszl
aykryd ve mutlaka

Harlan devam et
tnzamanlar Meclisi
su lml'nn tam b
caat ettikten sonra
man-mekn cetvelle
runludur."
"Doru. Bir ge
yen?"
"Hayr, Bilgisaya
"Dnr msn
"Hayr, Bilgisaya
"Belki de dn
as salar. Bir kad
ka Sonsuzlarla olabi
may renirsin."
Harlan fke iin
t.

"Duyduuma g
snz."
"Orada bulunmu
"Bir gn bu konu
"ok megulm.
"Fakat Bay Harl
halde."
Kz ona glms
Harlan ancak fs
fen? Ya da benim ge
Kendisini utand
sine kzgnd, en ok

ki haftann bit
zerinde birtakm de
yordu. Bir ara Harlan
tahmin edilen bir Za

Bununla beraber,
suzlukla ilgili, baz arz
Genellikle tehlikeli ina
unlar. Bu kesimler
oluturduu insanlarda
stmalar asndan ne
Finge konumasn
n beklercesine durakla
Finge devam etti.
olan 433-486, seri nu
beri byle bir istenmey
grlmeye balad. Bu
dm ve durumu Btn
saplama yntemleriyle
kk olaslklarla ak
lenmekte isteksiz gr
koymadan nce doru
gzel bir grev bu. Se

5 LML

Noys Lambent'in e
kn bir yerde bulunuyor
tu. Harlan bu ehri o Ge
nyordu. Aratrma gz
her senesine geziler yap
ehri yerel ve zama
ve byyen bir organizm
vinleri ve zntleriyl
da, elik ve betonun yav

Harlan'n kendi aznda

bent oturuyordu.
Balangta onu far
grd ve kekelemeye ba
Baka kimse onu g
dier btn yeleri iler
dnd ve glmsedi; kz
asna bo bakyordu.
Harlan kza gitmes
myordu. Dokunarak a
ediyordu ve Noys kprd
Finge glyor, gr
daha grltl- ve glen
Harlan parlak gne
etle karsnda duran k
duunu kestirmeye al
Kz, "nliyor ve yas
m grdnz?" dedi.

s veriyordu. Harlan k
uzaklat.
"Yanllk yok. Bu
uygundu. Aslnda, Zam
"Ama nasl burada
rnyordu. "Arada ge
rum. ki tane mi ben va
Harlan huzursuzla
iiklie sebep olmada
yatlarnda kk dei
edebilirdi. Bazen Son
"d"), Deitirmeler (b
"Sonsuzluk ne ya
"Bunu yle gururlu bir
demli Bilgisayar'd ve
kaybolan ayn nem
sel olarak karar vermi
"yi ama, bu durum

Harlan sinirli ha
yerlerinden alp cihaz
"Bana kar ned
dedi Noys. Kollar v
klar altnda parlyo
"Kzgn deilim.
deilim."
"Hl alyor m
Harlan huysuzlan
dedi.
"Siz bana kzgns
konumadnz."
"Herkesle mmk
mamn nedeni geveze
ledi.
Fakat kz, "Size
bir tane imitiniz v

ba bulduu bu 50. b
ak geliyordu. Yoks
rn oyununa m geli
"Siz btn zam
bu yzden Sonsuzlu
pacaklarn zanne
bulunduu bir yerle
iin benimle ko
konumayacaktn."
"Hepimiz ok m
ta olduunu hissediy
du. "Ben de ok me
"Fakat neden or
Harlan konuac
yebilirdi ki?
Sonsuzluun y
ni. Birincisinin, iin
mak olduunu, ikinc

eyi umursam
ketle sarld.
oluverdiler.
Rya g
Harlan dard
Her zam
ey deildi.
Kz yan
amaya bala
onu bir kadn
Kendin den b
kendisi nin b
Zaman-m
Harlan hi su
kabar tan, ya
deildi. Kesi
Bu tatm
Yatakta

6 YAAM

Birok eyi anla

fizyozaman olarak bi
yaklak 2000 yz yl
karm bir eyler ya
Lambent'in durumun
Yapt ahlaksz
Geen bir aydan beri
zaten. Gerekleri giz
vam etmek, onu daha

lan yanna geldiinde

len bir eyler mrldan
Bir deiiklik uzay
laklndan eser kalma
ni kaybetmilerdi. Ort
Hi kimse yoktu. Hi h
Harlan'n yznde
boldu. Evet, .A.S. tam
olmutu. Deiikliin
gerekmiyordu. Hesapl
oluuna kadar, saatler
tn istatistiksel olaslk
rlebilirdi. Eer matem
deiiklik olmayabilird
te bu da Harlan'
kendisi bir G.A.D. hes
sa, btn istatistiki ola
hal gerekleirdi.

renkti. Bundan dolay,

"Uzay gemileri ldrld
Voy bayla onaylad
Feruque'un dudakla
Harlan kollarn g
m Yaam-emacs'na
Dnd: Ayn zam
yor.
Feruque, Voy'a hit
man akna, ben anti-kan
bilirim. Anti-kanser seru
ki. Neden btn bavuru
"Dier yzyllara d
yaplyor, biliyorsun."
"Bari hi deilse s
ediyorlar."
"Bunu nasl salayab
"Kolay. Btnzama

davi ettiimiz adam, o

sn tekmeleyen biriy
hayranln kazanm,
dir. Gereklik Deitir
biz de anlatamyoruz.
"Btnzamanlar M
nzca gerekli Gerek
emalaryla ilgili ola
etmedike, biz bam
olamayz. Hepsi bu. T
olaylarda dnlmel
'Canm, kime ne zarar
Sosyologun yz
kansere yakalansaydn
"Bu ok sama bir
yanarak m veriyoruz?
Deitirmesi yaplmaz
yacaktr, bundan kaam

"Duunu ayarladm,
Ne diyebilirdi ki? "T
Kahvalt boyunca k
na oturmu, yemiyor,
du. Sa bir yana dor
den ok uzundu.
O gzlerini masaya
varrken, kz da her hare
"Bir'de nereye gidec
"Havatopu mana,"
"yi bir spordur. B
kaybettim ya. Kim kaza
lk ismiyle arld
anlamnda ban sallad
"Nasl olur, bilmen
deil mi?"
Olaan koullarda
suz bir cevap vermesi g

Hatta byk bir o

lecei onu ok rahatsz
Kalan gn boy
lutlarn toplanmasn e
Kz, "Ne oldu? Bi
farklydn. Kat kiili
oldun. Dnmek zorund
"Biraz."
"Dnmek zorunda
"Mecburum."
"Peki biraz gecikse
Harlan bu soruya
lamayacaklardr," de
nd iki gnlk marj
Noys, kendine h
akortlarla, yumuak ve
gnn kontrollerini aya
bir btnlk iinde m

"Biliyorum
grmek ister m
Harlan son
olurdu bu?
Omuzuna
Voy'un sesi n
olsa, bir Teknis
muasna elin
Harlan b
"Olduka iyiyim
Duygularn
mik aratrm
davranmalyd.
bir duygu selin

Telefon ekrann
olursun sanmtm."
"Raporumu gn
beklediimin bir ne
"yle mi?" Fing
liyordu. "Bana tam
"Odana gelebilir miy
Harlan bir an i
kendisinin davetini g
Suunun ortaya km
vermezdi.
"Memnuniyetle,
kabul etti.

Finge'in yumua
sahte nee havas ge
Sparta modas hakim
kullanyordu. Metal

"Evet, u senin h
bahsettiini hatrlyor
le ilgilenmene izin ver
Harlan'n dudakl
mantk d davranl
Eer yleyse, bunu ba
"Sanrm raporum
"Evet, yle." Bilg
ye seti, ihtiyatl hare
rtmzde de syle
"Ne ynden, efen
Finge sinirli sinir
ol du mu, Harlan?"
"Hibir ey, ef
duruyorsa da, banda
"Haydi, Teknisye
za man harcadn. E

Harlan bu bavuru
viniyordu. Ona ac ek
sa, Harlan'a sylemek
olduunun sorulmasn
Normal olarak bi
gereklemesini bu t
Twissell'e gveniyordu
rabileceini dnyo
Finge ar bir tep
sze balad, "sen zate
lunmusun."
Harlan kpkrmz
maya yeltendi. "Zama
mamz iin ok srarl
deil. Sululuk duymu
Yaland ve Finge
duunu bildii aka
"Bir Gereklik De

"Kesin destek salayacak gzlemler olmadan Btnzaman

lar Meclisi'nin incelemelerimi kabullenmek istemediini de sy
lemitim. Btn bunlar seni, gerekli Gereklik Deitirmesi'ni
hesapladma ikna edemiyor mu?"
"Fakat gerekli destei, benim yaptm gzlemler salyor,
deil mi?"
"Evet, onlar salyor."
"Ve bunlar en doru biimde deerlendirmek iin incele
mek zaman alr."
"Sama. Raporun hibir ey ifade etmiyor. Destekleyici noktalar, biraz nce szl olarak anlattklarnda sakl."
"Ne demek istediini anlayamadm."
"Bak, Harlan. Sana 482.'yle ilgili sorunu anlataym. Bu yzyln yksek snflar, bilhassa kadnlar arasnda, sonsuzlarn gerekten sonlar olmayan kiiler olduklar inanc yaylm durumda. Yani gerek anlamda, sonsuza dek yaadklar, lmedikleri...
Byk Zaman, olum, Noys Lambent de sana bunu sylemiti
ya, daha yirmi dakika nce sen bana onun szlerini tekrarlamadn m?"
Harlan, Finge'e bo bo bakt. Noys'un yanna uzandnda,
kara gzleriyle bakn ve yumuak, okayan sesini hatrlyordu
Sen sonsuza dek yaayacaksn. Sen bir Sonsuz'sun.
Finge devam etti. "imdi, byle bir inan iyi bir ey deil
fakat aslnda ok kt de denemez. Uyumsuzluklara yol aabilir
Blm iin baz sorunlar karabilir falan ama, hesaplara gre
bu olaylarn ok az Gereklik Deitirmesi'ne ihtiya gsteriyor.;
Yine de, bir Deitirme gerekliyse, yzyln konuyla ilgili ahslarnn, yani bu inana sahip olanlarn, Deiiklik'ten en ok etkilenecek kimseler olmas doal. Baka bir deyile aristokrat ka
dnlann. Noys'un."
"Olabilir, ama ben ansm denemek istiyorum," dedi Har
lan.
"Hi ansn yok. Senin yakklln ve ekiciliin mi tatl"

aristokrat basit bir Teknisyen'in kollarna att sanyorsun? Hadi

Harlan, biraz gereki ol."
Harlan sabrla dinliyordu. Hibir ey sylemedi.
Finge, "Bu insanlarn, Sonsuzlarn lmsz sandklar yaamlaryla ilgili inanlarna ekledikleri batl itikad tahmin edemiyor musun? Kadnlarn ou, bir Sonsuz'la iliki kurduklar
takdirde sonsuza dek yaayacaklarna inanyorlar."
Harlan tereddt iindeydi. Noys'un kulaklarna dolan sesi o
kadar berrakt ki: Eer bir Sonsuz olsaydm...
Ve sonra pckleri.
Finge devam etti. "Byle bir batl itikadn varlna inanmak
ok gt Harlan. Hi bylesiyle karlamamtk. Hata pay snrlarnda kald iin bir nceki Deitirme'nin hesaplamalar
esnasnda da ortaya kmad. Btnzamanlar Meclisi kesin kantlar, hakiki rnekler istiyordu. Ben de snfnn en iyi rneklerinden biri olan Bayan Lambent'i setim. Deneyin br eleman
olarak da seni..."
Harlan ayaa frlad. "Beni setin ha? Bir deney eleman
olarak?"
"zr dilerim," dedi Finge, "ama gerekliydi. Sen iyi bir rnektin."
Harlan dosdoru adamn gzlerinin iine bakyordu.
Finge bu sessiz bak karsnda kurnazca geri ekilmeye
geti. "Anlamyor musun? Hayr, hl anlamyorsun. Bak, Harlan, sen Sonsuzluun dondurulmu balktan farksz bir rnsn. Bir kadna bakamazsm. Kadnlar ahlk d eyler olarak
grrsn. Hayr, daha iyi bir kelime var. Onlar gnahkrlk olarak kabul edersin. Bu her halinden belli oluyor ve hibir kadn
sana, bir ay nce gebermi bir uskumrudan daha seksi gelemez.
te yandan elimizde bir kadn var, sefahate dm bir toplumun ahane bir rn, seni ilk gecenizde batan karp kendisine sahip olman salamaya alan bir yaratk. Anlamyor musun
ki bu ok komik, imknsz, ta ki... neyse, ite bizim aradmz
destekleyici unsur buydu."

Harlan konumakta glk ekiyordu. "Diyorsun ki bu

kendini satt..."
"Neden bu ifadeyi kullanyorsun? Bu yzylda seksin utan
lacak bir taraf yok. Deiik olan yalnzca, kar taraf olarak seni
lmsz olabilmek iin semi olmas. Son derece normal."
Ve Harlan, kollar havada, elleri pene eklinde kaslm,
beyni durmu ya da akl Finge'nin grtlan skp bomakta
baka hibir eyi alamayacak durumda olarak, saldrd.
Finge abucak geri ekildi. Birden elinde beliren bir silah
Harlan'a dorulttu. "Dokunma bana! ekil!"
Harlan henz durmay akl edebilecek durumdayd. Salar
dimdik olmutu. Gmlei terden srlsklamd. Daralm burun
deliklerinden nefesi slk alarak kyordu.
Finge'in sesi titriyordu, "Grdn gibi seni ok iyi tanyorum ve tepkinin vahice olabileceini tahmin etmitim. Mecbur
kalrsam ekinmeden ate ederim."
Harlan, "Defol," dedi.
"Tamam, gideceim. Ama nce beni dinleyeceksin. Bir Bilgisayar'a saldrmak suundan rtbelerini sktrebilirim, fakat
ben olay bytmeyeceim. Nasl olsa bir gn yalan sylemediimi anlayacaksn. Yeni Gerekiliin Noys Lambent'inin bu batl
inan hakknda hibir bilgisi olmayacak. Deiiklik yalnzca bu
inan silmek amacna ynelik olacak. Ve bu inan olmadan
Harlan..." konumaktan ok, hrlar gibiydi; "hi Noys gibi bir kadn, senin gibi birini ister mi?"
Bodur Bilgisayar, hl silah Harlan'a dnk olarak, geri geri kapya doru yrd.
kmadan nce, yznde acmasz bir mutlulukla duraklad,
"Tabii onu imdi bulabilirsen, tadn karabilirsin Harlan. likini resmi hale de getirebilirsin. Ama imdi bulabilirsen. Fakat
Deiiklie ok az kald Harlan ve sonra onu elde edemeyeceksin. Ne yazk ki, Sonsuzluk'ta bile, imdiki zaman, geip gidiyor,
deil mi, Harlan?"
Harlan artk ona bakmyordu. Her eye ramen Finge ka-

zanm, sahay galip terk ediyordu. Ban edi, ayaklarna doru

bakyor fakat gzleri hibir ey grmyordu. Ban kaldrdnda, be dakika m, on be dakika m gemiti, farknda deildi;
Finge gitmiti.
Geen saatler strapla doluydu ve Harlan kapana ksldn
hissediyordu. Finge'in btn syledikleri tartma gtrmeyecek
kadar doruydu. Harlan geriye dnp baktnda, artk ksa, olaan d ilikilerini daha baka bir gzle gryordu.
Bu, bir anlk lgnlk deildi. Nasl da byle bir eye inanabilmiti. Onun gibi biri iin bylesine bir zaaf gstermek mmkn myd?
Elbette hayr. Gzyalar gzlerini actyordu ve utanyordu.
Demek bu duygusal iliki bylesine sinsi bir hesaba dayanyordu.
Kzn inkr edilemeyecek fiziksel zellikleri vard ve bunlar ahlakszca kullanmasna engel olabilecek hibir deer yargs bulunmuyordu. Ve bunlar kullanm, kullanrken de Andrew Harlan' karsnda bir insan olarak grmemiti. Kzn kafasndaki
tahrif edilmi Sonsuzluk imajm temsil etmekten te hibir deeri
yoktu.
Harlan'n uzun parmaklar kk kitaplm bir robot gibi
tarad. Bir kitab ekip ald, at, bakyordu ama grmyordu.
Yazlar bulank grnyordu. Resimlerin soluk renkleri irkin, anlamsz kabarcklarla benziyordu.
Neden Finge btn bunlar anlatmak zahmetine katlanmt
acaba. Byle davranmas iin bir neden yoktu. Bir Gzlemci'nin
ya da Gzlemci grevi yapan birinin, gzlemlerinin sonuta nerelere varacan bilmemesi gerekirdi. nk bu, insan ideal tarafszlktan uzaklatrabilirdi.
Onu ykmak iindi, doal ki; kskanl yznden intikam
almak iin!
Elindeki derginin ak duran sayfasnn zerinde parman
gezdirdi. Kendini, lkel'de olduu kadar, 45., 182., 590. ve
984.'de de revata olan bir kara tama aracnn, parlak krmz

renkli resmine bakar buldu. ten patlamal motorla alan bir

arat bu. lkel ada g kayna olarak bu arata petrol trevleri kullanlyor ve doal kauuktan tekerlekler zerinde hareket
ediyordu. Dier yzyllarda bu tr eyler kullanlmyordu doal
olarak.
Harlan bunu Cooper'a da gstermiti. ok ilgisini ekmiti.
Biraz da u mutsuz dakikalarn skntsndan uzaklamak iin o
gnleri dnd.
"Bu reklamlar," demiti, "bize lkel Zaman'la ilgili bilgi vermek asndan, ayn dergideki haber stunlanndan daha faydaldrlar. nk haber stunlarnda kullanlan birok deyim ve kelimeleri anlamak bal bana bir problemdir. 'Golf topu' der
mesela, fakat nedir bu anlayamazsn."
Harlan byle frsatlar ktnda zevkle kulland retme
tavryla, "Aslnda yazy inceleyerek bunun bir tr kk top ol
duunu karabiliriz. Bir spor olaynda kullanldn biliriz, nk spor sayfasndaki bir konuda gemektedir. Hatta buna uzun
bir sopayla vurulduunu ve amacn yerdeki bir delie sokmak ol-

Harlan'n kafasn
kt ve her an daha da
Kz almalyd, he
plmadan. Finge dalga
diki zaman, geip gidi
Doruydu ya. De
Harlan ne yapmas
c davranlar onu tah
ve son szleri de, ba
nasl gerekletirecei
Bir dakikay bile
kt. Neredeyse koac
meye gidiyordu.

velince tannm iki g

rnda yakalanma olas
lere sktrma eil
aptalca riske atlma
zamandan saatler n
yapard? Gzlemcili
uydu: Ayn Zaman'
birden igal eden b
maruz kalr.
Her nedense bu
lan yalmzca kendisiy
baka, nceki (ya da
bakmak istemiyordu
Twissell'in her frsat
elikiler yoktur, n
Noys, zek fk
karken, Harlan da se
Sonra kz yakla

"Sen yle olduunu dnmyorsun, o halde?"

"Sonsuzlukta geirdiim gnlerden sonra yle dnmemem
mmkn deil. Orada insanlar hi de lmsz gibi
davranmyorlar yrca baya yal kiiler de var."
"Yine de bana sonsuza dek yaadm syledin... o gece.''
Kz yanna sokuldu, glrnsyordu, "yle dndm: kim
bilir?"
Harlan, iinde bulunduu gerginliin sesini etkilemesine en
gel olamyordu. "Bir lml nasl Sonsuz olur?" diye sordu.
Birden kzn yzndeki glmseme kayboldu ve belki de ona
yle gelmiti ama yanaklar da kzarr gibi olmutu. "Neden
sor
dun?"
"Bilmek istiyorum."
"Aptalca bir ey bu," dedi. "Bu konuda konumamay tercih
ederim." Aracn lo klan altnda ban ne emi ellerine
ba-

b
e
S

k
d

d
g
k

Harlan gsterg
doru."
"yi de nereye g
"Uzak stzama
caklar bir zamana."
Ve sessizce rak
snda Harlan defala
kzn sulanamayac
raf etmi ve gsterd
duygusal birtakm te
bir eyi gizlememi
Noys'un kprda
oturduu tarafa ek
koluna uzand ve h
Harlan bu ani d
mesi iin gzlerini k
Noys'un yz k
ra, "Daha teye gitm

yunca her yzyla ayn Blm bu yolla ina ederek oalttk. Ne

kadar uzaa gittiini ben de bilmiyorum. Belki milyonlarca yz
yl telere kadar gidiyor."
"Hepsi burann ayn m, Andrew?"
"Hepsi, her eyiyle burann bir eidir. Ve sonsuzluk genile
dike, biz de baz ekler yapyoruz. Ait olduu yzylla ilgili
baz zel eklentiler. Yalnz bir enerji kkenli yzylla
karlarsak., baz sorunlar kabilir. Henz byle bir durumla
da karlama-dk." (Sonsuzlarn buras gibi gizli yzyllardan
zamana geeme-diklerini anlatmann bir anlam yoktu. Ne fark
ederdi ki?)
Kza bakt, Noys rahatsz olmua benziyordu.
abuk abuk konutu, "Blmler ina edilirken hibir artk
madde sz konusu deildir. Sadece enerji harcanr, hepsi bu
ve novann ekim gc devam ettii srece..."
Kz szn kesti. "Hayr. Ben byle bir ey hatrlamyorum."
"Neyi hatrlamyorsun?"
"oaltc 300.'lerde bir zamanda ortaya kt dedin. Ben
482'denim ve bizde byle bir ey yoktu. Hatta tarihimizde rastladm da sanmyorum..."
Harlan dnceye dald. Her ne kadar kz boyca ondan topu
topu be santim ksaysa da, u durumda kendisini bir deve benzetti O bir ocuktu, bir bebekti ve kendisi Sonsuzluk'tan gelen
bir tanryd. Ona retmeli, doruyu gstermeliydi.
"Noys, canm gel bir yere oturalm ve... nk sana bir ey
izah etmem gerekecek."
Deiebilen Gereklik kavram, gerekliin sabit ve sonsuz
ve deimez olmad, herhangi birinin kolaylkla anlayp,
gayet normal karlayabilecei bir ey deildi.
Harlan bazen uykusu arasnda, raklnn ilk gnlerini,
yzylndan ve zamandan koparln hatrlard.
Normal olarak raklarn hakikati renmesi ve hibir zaman tekrar evlerine dnemeyeceklerini anlamalar yaklak
alt ay srerdi. Onlar durduran yalnzca Sonsuzluun
yasalar deil,

ayn zamanda bildikleri evlerinin artk ortada bulunmamas olaslnn plak bir hakikat olarak kafalarna sokulmu olmasyd. Bir
anlamda hi evleri olmamt.
Bu raklarn her birini deiik biimde etkilemiti. Harlan,
Bonky Latourette'in, Eitmen Yarrow'un Gereklik hakkndaki
kanlmaz son szlerinden sonra bembeyaz olan yzn hatrlad.
raklarn hibiri o gece yemek yiyemedi. Bir araya gelip
birbirlerinden manevi destek almaya altlar. Bir tek Latourette
yoktu, ortadan kaybolmutu. Sahte kahkahalar ve clz, basit esprilerle
oyalanmaya alyorlard.
lerinden biri, titrek ve kararsz bir sesle, "Sanrm benim hibir
zaman bir annem olmad. Eer 95.'ye dnsem, herhalde bana: "Kimsin
sen? Biz seni tanmyoruz. Seninle ilgili bir kayt yok. Sen
yaamyorsun.' diyecekler," demiti.
Hepsi rkek rkek glmsemi, balarn sallayarak onaylamt.
Sonsuzluk'tan baka hibir yere ait olmayan yalnz ocuklard hepsi
de.
Yatma vakti geldiinde Latourette'i buldular. ocuk derin bir
uykuya dalmt. Sol kolundaki kpkrmz izden, skt spreyin
yapt tahribat aka anlalyordu, neyse ki tam zamannda
bulunmutu.
Yarrow anld ve bu ran eitimden karlaca sanld.
Fakat bir hafta sonra Latourette tekrar aralarndayd. O uursuz
gecenin hatrasn, bir kiilik nian gibi hep tad.
"Ve imdi Harlan, Gereklik'le ilgili her eyi Noys Lambent'e
anlatmak zorundayd; bu kz da o raklardan pek byk deildi ve
anlamasn salamak iin fazla zaman yoktu. Yapmalyd. Baka
seenei yoktu. Onlar neyin beklediini ve ne yapmas gerektiini
tam olarak bilmeliydi.
Anlatt. On iki kiilik bir konferans masasnda, konserve et,
souk meyve yiyip, st itiler ve orada her eyi anlatt.
Mmkn olduunca nazik bir biimde anlatt ama pek de byle
davranmasna gerek yoktu. Kz anlattklarn hemen kavr-

yor ve henz konuyu tamamlamadan ak kalan noktalar kendi

mantyla birletiriveriyordu. ok ard ama Noys kt grn
myordu. Korkmamt. armamt. Yalnzca fkelenmi gi
biydi.
Yz kzard ve koyu renk gzleri imdi daha da koyulamt.
"Fakat bu dpedz su," dedi. "Sonsuzlar kim oluyorlar da
bunu yapabiliyorlar?"
"nsanln iyilii iin yaplyor," dedi Harlan. Elbette kz bunu kolay kolay anlayamazd. Bir lml'nn zamana baml
dnen kafa yaps yznden ona acd.
"yle mi? Sanrm ktle oaltcsnn ortadan kaybedilii
de bu sebepten tr."
"Biz de kopyalar var. Merak etme. Saklyoruz."
"Siz saklyorsunuz. Peki ya biz? 482.'de biz kullanabilirdik."
Yumruklarn sallayarak konuuyordu.
"Bir yarar olmaz. Bak, heyecanlanma canm ve dinle." Kzn
ellerini avular arasna ald.
Bir an iin Noys kurtulmaya alt ve sonra sakinleti. Hatta
glmeye balad. "Hadi canm. Brak zlmeyi. Seni sulamyorum."
"Hi kimseyi sulamamalsn. Bir sulama sz konusu olamaz. Yaplmas gerekeni yaparz biz. u ktle oaltcs da tipik
bir rnek. Bu konuyu okulda inceledim. Ktleyi oaltabilirsen,
bunu insanlar iin de yapabilirsin. ok karmak sorunlar kabilir."
"Sorunlar toplumlar kendileri zmeli."
"yle ama, biz bu rnekteki toplumu zaman iinde inceledik ve grdk ki sorunu tatmin edici bir biimde zemiyorlar.
Eer bir toplum hata yaparsa, sonraki toplumlarn da bundan etkileneceini unutma. Aslnda oaltc sorununa tatmin edici bir
zm bulmak mmkn deil."
"Nasl bu kadar emin olabilirsin?"
"Kendi hesaplama makinelerimiz var, Noys; hesap komp-

leksleri herhangi bir gereklikteki en mkemmel benzerlerinden

daha da gelimi aralardr. Binlerce deikeni hesaba katarak,
olas gereklikleri ve bunlarn kabul edilebilirlik derecelerini
saptarlar."
"Makineler!" Kz bunu hakaret edercesine syledi. Harlan
kalarn att, sonra tekrar yumuad. "Neden byle
yapyorsun? Doal olarak, hayatn senin sandn kadar sabit,
deimez olmadn renmek ve kabullenmek zordur. Sen ve
yaadn dnya belki de bir yl nce bir olaslktan ibarettiniz
ama ne fark eder? Anlarn var deil mi? ocukluunu ve aileni
hatrlyorsun?"
"Tabii hatrlyorum."
"yleyse o gnleri yaam gibisin, deil mi? yle deil mi?
Yani, yaadn veya yaamadn. Sen yle hatrlyorsun ya, yetmez
mi?"
"Bilmiyorum. Bu konu zerinde dnmem lazm. Ya yarn
da bir rya lemiyse, glgeyse ya da nasl adlandryorsanz, yle
bir eyse?"
"O zaman, farkl anlara sahip yeni bir sen ve yeni bir gereklik
olacaktr. nsanlar daha mutlu olsun diye bir eyler yaplmtr
ve kimse bunun farkna varamaz." "Tatmin edici bir aklama
deil bence." "Zaten," dedi Harlan, aceleyle, "imdi sana hibir
ey olmaz. Yeni bir gereklik oluacak fakat sen Sonsuzluk'tasn.
Sen deimeyeceksin."
"Fakat hi fark etmeyeceini sylemitin," dedi Noys, anlamakta glk ektii belliydi. "Bu kadar skntya girmenin ne lzumu var?"
"nk seni olduun gibi istiyorum. u anda olduun gibi.
Deimeni istemiyorum. Hibir ekilde."
Kz biraz korkmua benziyordu, "Yani hep burada m kalacam? Yalnz bama?"
"Hayr, hayr. Onu dnme." Harlan'n vahice hareketleri
ve kollarn skmas kz iyice korkuttu. "nce 482.'deki yeni ger-

eklikte sana ne oldu

tekrar geri gtreceim
mracaat edeceim ve
men iin aratrmalar
en iyilerinden biri ve d
lmsemeyle ekledi, "V
yorum," ve sustu.
Noys, "Peki bu ya
suzlukta tutarak dei
sin? Sonsuzlukla ilgili
bir i gibi gelmedi."
Bir an iin Harlan
rya doru uzanan bin
unda dn, bz
dostu, yegne evi ola
nnda yalnzca urund
hem Sonsuzluk'tan he
Kelimelere gerek

Harlan ban kal

niz, Bilgisayar," dedi.

ki: tekrar 575.'de

lk i olarak Twis
kafann oturtulduu k
parma arasna skt
n bile zlemiti.
"Bilgisayar," dedi.
Odasndan kma
mayan baklarla onu
yorgunluktan gzleri
"Ah, Teknisyen H
"Evet, efendim."
Twissell bir tuha
"Tam hedef, olum, ta
Harlan kalp atla
nceki son grmes

Yznde hibir
bilse, altndan Harlan
gilerine dayanan tah
ey bir bir aydnlany

Drt: Aratrma.
nce, kendisi i
porlara gizlice gz g
olarak sunulan Ger
Btnzamanlar Mecl
da Twissell'e gnder
karmak istemiyord
deitirmenin raporu
baka bir deitirme
Aslnda, elbette
aralar Twissell bro
ni'nin onun odasnda
vazife deildi.

ksmna dnd. sim

di. Biraz dndk
mak iin imzalad.

Be: Noys.
Gelimelerin g
iirsel olan.
Cooper gittikte
mek yemek, okum
lanlmas gereken
tuttu.
Bir teknisyeni
Bir gn gelip de b
kimsenin kendisiyl
Arata ne ii o
kimse sormuyordu
uzanmyor, geveze

Ban sallayarak, "

Keke
Zamanlararas bilsey
"Aslnda," dedi
zannettiin bu eri b
lerdir."
"Sen anlayabiliy
Harlan kzn g
kat mecburen, "Yete
mek iin hl matem
Aleti havaya a
masa
nn zerine koydu.
Noys'un gzle
Harlan'n akl bana
"Zaman Baba! S
"Hayr. Tabii bil
"O halde, bu b

hareket etmeden nce iki gn bekledi. Herhangi bir gelime ol

maynca da bu olay unutmutu.
Fakat imdi, zamana bu son girii iin gerekli
ayarlamalar yaparken, yeniden aklna geliyordu. Belki de,
artk gerekleme zaman gelmi olan Deitirme'nin, onu bir av
gibi bekledii d ncesi, kafasn kartryordu. Daha
sonralar dndnde ite bu ruh halinin kontrolleri yanl
ayarlamasma sebep olduu na karar verecekti. Baka trl yle
bir hata yapmas imknszd
Yapt hatann farkna varamad. Doru oday nianlad
ve Noys'un ktphanesine girdi.
Artk tand film kutularnn dizaynndaki iilik, eskisi ka
dar kendini zavall, geri kalm hissetmesine yol amyordu.
Doru drst okuyamad kitaplardaki balklar nefis, incecik
ilemelerle sslenmiti. Ktphanede, estetiin, faydaclk ve sa
delie zaferi kol geziyordu.
Harlan raflardan rastgele birka tanesini ekip ald.
ard. Balkta, Zamanlarmzn Sosyal ve Ekonomik Tarihi;
yazyordu.
Noys'un bu tip eylerle uraaca hi aklna gelmemiti,K
zn aptal olmadn biliyordu ama, dorusu byle ar
eserlerle ilgilenebileceini de tahmin etmemiti.
'Zamanlarmzn Sosyal ve Ekonomik Tarihi' adl u kitaba bir
gz atmak iin dayanl maz bir arzu duyuyordu, fakat kendini
tuttu. ok isterse, bu ki tabn bir kopyasn 482.'nin blm
ktphanesinde bulabilirdi. Finge, Sonsuzluun kaytlar iin,
halihazrdaki bu Gerekliin btn ktphanelerinin altn
stne getirmitir nasl olsa, diye dnd.
Elindekini brakt. abucak dierlerini gzden geirip ro
man ve benzeri eyleri seti. ki tane de cep gstericisi ald. Hep
sini bir srt antasna yerletirdi.
Tam o anda, bir kere daha, evin iinden gelen bir ses
duydu. Bu defa yanlmyordu. Bu seferki, kaynan
anlayamad bir grlt de deildi. Bir kahkahayd. Bir erkek
kahkahas. Evde yalnz deildi.

Srt antasnn elinden dtn bile fark edemedi. Yalnzca kapana ksldn dnebiliyordu.

10 KAPANDA

Her ey ok akt. En katsndan dramatik bir ironiydi bu

Zamana son defa girmi, son bir defa daha Finge'in burnunu
kstrm, testiyi kuyuya son defa getirmiti. Ve yakalanmt.
Kahkahay atan Finge miydi acaba?
Baka kim onu izleyecek, saklanp bekleyecek ve sonra da
yandaki odada keyiften patlarcasna kahkaha atacakt.
Eee, o halde, her ey boa m gidiyordu? Ve artk her eyin
bittiine emin olduu, u insan deli eden dakikada kararn ver
di. Bu sefer kamayacak ya da bir kez daha Sonsuzlua snma
ya teebbs etmeyecekti. Finge'le yzlemek istiyordu.
Gerekirse onu ldrecekti. Harlan, kahkahann geldii yan
daki odann kapsna doru seyirtti. Planlad cinayeti ilemeye
giden bir katilin kararl admlaryla ilerliyordu. Bir dmeyi tuta
rak, kapy otomatik dzeninden kurtard ve eliyle amaya bala
d. ki santim. . Kap sessizce hareket etti.
Yan odada duran adamn arkas dnkt. Boyu da Finge'e
gre ok uzundu ve bu gerek karsnda Harlan olduu yerde
kalakald.
Sonra felce uramasna kaskat duran sahne hareketlendi
ve adam yava hareketlerle dnd.
Harlan bu dnn tamamlanmasn gremedi. Son bir gay
retle, kendini dehet iinde kapdan geriye doru frlattnda
karsndaki henz tam olarak dnmemiti. Mekanizmas serbest
kalan kap, kendi kendine kapand.
Gzleri karard, yere yuvarland. Nefes alabilmek iin ola-

anst bir aba sarf ediyor, kalbi yerinden frlayacakm gibi

rpyordu.
Finge, Twissell ve hatta btn meclis yeleri hep birlikte
karsna ksa bile byle dehete dmezdi. Onu rkten, fiziksel, elle tutulur bir ey deildi. Daha ok, bana gelenin yapsndaki mide bulandran durumdan tr altst olmutu.
Kitap filmlerini yn halinde kucaklad ve iki baarsz giriimden sonra, Sonsuzlua geecei kapnn ayarlarn yapmay
baarabildi. abucak geti, bacaklar kendiliinden hareket ediyordu. Doru 575.'deki blme gitti ve odasnn yolunu tuttu.
Yeni yeni deerini anlayabildii Teknisyenlii onu bir kez daha
kurtard. Karlat birka Sonsuz, onu grnce balarn teye
evirip her zaman yaptklar gibi gzlerini kardlar.
yi ki byle davranyorlard, nk u anda yznde bir lnnkine benzeyen ifadeyi deitirmesi ya da yzne renk gelmesini salamas mmkn deildi. Fakat kimse ona bakmad ve
Harlan, Zaman'a, Sonsuzlua ve kimseyi ona baktrmayan kade-re
kretti.
Noys'un evinde karlat adamn yzn tam olarak grememiti, ama kim olduunu anlamt.
Geen defa eve girdiinde, yan odadan, arpan bir eyin sesini duyduunun hemen ncesinde, grltl bir kahkaha atmt. Bu defa ise, yan odadan bir kahkaha atldn duymu ve bunun zerine elindeki srt antasn yere drmt. lk defasnda, sese doru dndnde, kapnn kapandn grm, bu sefer de karsndaki dnerken kapy kapatmt.
Kendisiyle karlamt!
Ayn zaman ve hemen hemen ayn yerde, kendisi ve birka
fizyogn ncesindeki kendisi, yz yze gelmilerdi. Yanl ayarlama yapm, zamann daha nce kulland bir anna denk getirmi ve Harlan, kendisini, Harlan' grmt.
O gnden sonra ileriyle urarken, dehetin glgesini hep

zerinde hissetti. Ken

yaramyordu.
Aslnda, o gnde
lnmeye parman ba
lama yapm, her eyi
tye gidiyordu.
mitsizlik ve yei
deitirme de yaplm
gereklik deitirmes
den birini seti, fakat
kendinde bulamyordu
Birka nedenden
eklik Deiiklii pro
ilgiliydi, epey uzaktay
ama ok basitti, hata
antajla, Noys'un yen
vard.
Fakat geirdii so

mi vard: "Sen srgan

rahata ezebilecein k
Ksacas, yeni Ge
bu kz, tekrar toplumd
yerini alabilir, hatta S
sini yadsmasna gere
rak yasalara kar ge
nasl galip kacan
Bu mkemmel ha
kt. Birka gn nce
dehet ortamndan
nn mutluluunu payl
Tam o anda bind
Hayr, yavalam
uzayda olsa, bu duru
linde bir yumaa ev
ezilmi, etten ve kemi
Normal olarak, m

482.'ye geldiinde
mu, keelemiti. G
lunu bastrdnda, g
hissedebiliyordu.

Asistan Bilgisaya
hayret dolu baklarla
endieye dnt.
Harlan bir sre se
kuya dnmesini g
ile ekranl telefonun a
Finge'in belden yu
yk, adeta kadnlannk
kemerinin stnden sa
Bo baklarla Ha
Harlan sa elini g
rad. "Beni kimse grm
ma. Farkndaysan, bir

mi olurdum. Noys'u sonsuzlu

biliyorduk. Gerei renmek
Harlan kendi aptallna la
"Evet. Onu gizli yzyllar
her giriinde, ona konfor sal
Sonsuzlukla ilgili yeminini un
biliyoruz."
"Madem yle, neden engel
"Hl gerei istiyor musu
gemii dnrken, cesareti a
raz daha acz iine dyordu.
"Devam et."
"yleyse, izninle, batan b
cana karar verdiimi sylem
ve olaylara egemen bir Teknis
drt drtlk bir Sonsuz olman
buraya getirdiim zaman, yaln
lumu deil, ayn zamanda seni
kararak, bir sr hata yaptn.

yoksa her iki duyg

bir ifade vard.
"Ondan ok dah
Acmasz bir k
lad.
"Madem yle M
Meclisi'ne; onlar bi
adamsn..." Daha fa
Harlan'n mek
olan parma teredd
"Byle bir kon
tirme'nin zamanlam
te! te kopyalar.
"Dur, kmldam
Fakat Finge bu
frlad ve kaytlarn
kaydn kod kombin
tular zerinde gere

11 KAP

Teknisye
unu fark ed
mekik dokurk
ridorlara bakt
Fakat f
fazla zaman a
yneldi. Bilgi
yordu ve ayn
durdurulmakt

Meclisi'nin, bir Tek

ala mayaca hakk
yoktu.)
Doal ki, hapse
can dnmek
yzyllardaki bir ger
Harlan byle d
tense lmeyi yelerd
Twissell'i dn
htiyar 575.'de d
hangi cehenneme git
feragat edemezdi. H
lis'in toplantsna ka
hakkndaki. Kimsen
bu vazgeilmez Tek
d toplantya.
Harlan'n dudak
rsn rapor etmi ols

"Neden?"
"Neden, Btnza
komite toplants yap
yor."
"Ve beni mi grm
tan sonra dnd: Ta
hakknda grecekle
imdi, dn akam
Bilgisayarn neden ke
yar, kararlatrlm o
o saatte bir Teknisye
onu epey elendirmi
mik, diye dnd.
dareci, "Ben ver
eyden haberim yok,"
"Sizin bundan haberin
"Teknisyenler," d
iinde yaarlar."

"Zamanda seyahati
"Eee, melodramati
tam anlamyla byle d
Gereklik Deitirmele
sorunu var. Buna benz
Sonsuzluk'ta, Zaman'd
bak alarmz etkile
man'da seyahati bilme
dnce tarz nedir?"
TwisselPin dudak
"rmcek alar!"
Fakat Sennor aldrm
yen?"
"lkellerin Zaman'd
leri yok, efendim."
"Byle bir eyin m
ni?"
"Sanrm yle."

"Ve byle bir durum

drt alt grupta incelen
nceki adama A, sonrak
B birbirlerini grmeyeb
de etkileyecek herhangi
lamamlardr ve bu o
"Ya da B, sonraki
grmemitir. Bu olaslk
ini kabul edebiliriz. B,
u bir hareket esnasnd
nemli bir durum yoktu
"nc ve drdn
A'y grmemitir. Ya da
olaslkta nemli olan
insan, fiziki varlnn
sonraki haliyle grmek
gelebileceini, o zaman
dir. Tank olduu ana

Twissell kalarn
gibi geldi bana."
"Fakat ben yalnz
yorsunuz."
"Devam et," dedi
araca bakt, parmakla
bir tavrla oynuyordu.
"24. yzylda yaa
d. Biliyorsunuz bu za
adamn zellii, bir Za
oluu. Doal ki bu, So
suzluk, bildiimiz norm
dan bamsz olarak, z
man bir Zaman Alan'd
"Bunlar sana hen
"Fakat 24. yzyl
bulmasna olanak olm
hi kimse bulamazd.

kendisini yakaladm."
de aklayabilecek du
da olsa yakaladnn
du.
"Hayr, hayr. G
Mallansohn'a herhang
"Sana inanmyoru
"yi ama inanma
Projenin geri kalan k
senin hayal edebildii
ley Sheridan Cooper,

Kendisini Bilgis
raya nasl geldiini h
Twissell'in bro
eylerin tayabilece
d. Odann bir duvar
mt. Bu niteler bi
sel Hesapkompleksin
referans filmleriyle
koridordan biraz dah
masa, iki sandalye, p
sell iine sigara izm
mad ve daha nce
ti.
Twissell kendin
hareketle yeni bir si
Harlan dnd
Yksek perdede
konumaya balad,

ve allmn d
adl ahs bulur
kurar ve son de
bir sey yahla ka
ve Mate matik'l
"Fakat zam
dr. Cooper zam
ncesine kapl
namayan bir tu
dik bir ekilde
yona dmtr
de tm Sonsuzl
mitsizlikle haf
imde bulunma
mez. Eldeki son
Zaman Alan ku
"Ayrntlar
siklikler ve ken

ce Sonsuzluun
gerekliin yap
konusu olan sr
gelimeler sonu
ilikin gerei
Harlan by
geen ve zerin
suydu. lk olara
"yleyse ne
tiini ve u ana
Anlatt y
Twissell'in, ma
bakan gzleri y
Harlan'a dikildi
doaldr ki bilm
luk'ta geirdii
zaman var. A
Twissell ii

Teknisyen iin ise bu

g bir ey." leri do
hafife vurdu. "Doal
oper gittikten sonraki h
"Anlyorum efend
"Bu i bittikten so
gereken erdemler var.
baz grevler seni bekl
miyorum ama tahmin
konusu."
Harlan iin yzn
konuda yllarn deney
Dnd: Resmen
Fakat artk yalnz
Balangta dayanaks
sezgileri; allmam,
gunlam, sonra da b
bir olaylar zincirinin h

Byk bir odayd

sinin arkasnda bu
rntsn alglam
Odann by
kre dolduruyord
ierisinde bir plat
yordu.
eriden birta
den birinin kt
ini grd. nde
daki de kahvalt m
Bu durum, T
troll bir ses tonuy
Umursamaz
ben varz. Bu ok
mak zellikleri
Rice, hakl o
olan insanlarn a

duvarlar arasnda kala

Bu ara, aftlardan ba
Sonsuzluun en alt ist
zayn ve yaps Malla
yanlarak gelitirilmit
Aracn kontrol od
er uundayd. Harlan
incelemeye balad.
Twissell, "Beni du
Harlan bam kald
likte ieri girmemi old
ne el salhyordu. "Duyu
"Hayr. Oraya kili
Harlan kapya atl
sell doru sylyordu.
Twissell, "Artk
erdi," dedi. Bu sorum
sorular soruyordun ve

13 EN ALT S

Brinsley Cooper
zarm ve st dudan
ona ocuksu bir hava
(Harlan onu pen
hoparlrden duyuyord
Tabii yaa!)
Cooper admlarn
rd. "u ana kadar i
"Tamam," dedi T

bir seyahat arac sz

lagelmi aralardan
"G transferini
rnn yollarna, patla
younlukta enerji em
"Bu zel ara, kum
bilgi birikimi ve bir
Birok yzyln de
zel teknikler iin
anahtar grevi gr
rilmi ve onsuz bu
cmleleri stlerine b
bunu Cooper! Hatr
Anlarna yazasn
bilebilsinler ve byl
ve bylece sen de
duracakt...)
Twissell, "Ara

Cooper, "Tam
23.17.'ye demek ist
"Titizlikle kon
maz."
(Harlan dnd
Twissell devam
ilemi dikkatle yap
mek istiyordum, im
anlamasna yardm
(Birden Harlan
takld. mitsizlik p

Twissell hl
dikktli havasyla
aklnn yars orada
Twissell, "Bili
mesi uyguladktan s
uzaa gnderilebile

izin basn
bile.
ibre de ay
Twissell'in
land.
"Teknisyen Ha
"Evet, Bilgisay
aklna geldi. P
Twissell sank
yordu. "Zaman
mtr. Herhang
n i, fiziksel
mek. Kadrann
salla.''

Harlan ba
"bre sfra
noktasnda dev

Eksi be saniye.
Noys!.
Sa eli tekrar, b
rini yumdu.
Yokolu bu muy

Hayr. Henz hi
Pencereden da
man geiyordu ama
Oda botu. O ko
Odada hareket e
aa bir yukar dola
Harlan bir sre o
Derken ara, bir
belirdi. Yine sessizce
O an iin aracn
Twisssell tekrar ne
Harlan'n hapis b

"Neler sylyors
omuzlarna yapt, a
lum. Sinirlerin bozulm
"Hasta falan deil
"Gsterge mi?" b
zndeki sevin bir and
Harlan sknetle
erittim. tme kumanda
lantdan kurtardm."
"Sen bunu nasl..."
"Bir silahm vard
at yapacak ekilde d
Yerde dank vaziyet
duvara doru itti.
Twissell bir trl
yzylda m?"
Harlan, Twissell'e
rum. tme kumandala

"Ben Twissell. Buraya k

ladnz m? Btnzama
Bu emir zellikle onlar
Harlan'a dnd. "B
yorlar." Bir an iin sustu
aptal olduumu dn
Harlan dnd: E
di.
Bir adm geri gitti.
rkmt. Sonra sakinl
derece zayf ve elimsi
da fark etmezdi. Biraz
suzluun sonu neden g
Twissell, (artk sig
olduumu mu dny
konumaya demeyece
moruk gibi deil de, bir
rini anlatrdn. u yaptk

bu kayboluunun mantk
Finge kozlarn deerlen
"Hangi adan?" di
pek umursad yoktu am
se sohbete katlmak daha
"Finge'in hazrlad
'Teknisyen Andrew Ha
hakknda.' Namuslu So
mantkl. fkelenmeyi
iin elinden geleni ard
ans yoktu, nk seni
knda gelecek her rapor
mek iin yaplacak basi
vale edildiinden habers
"Bana bunlardan hi
"Nasl sz edebilird
sebep olabilecek herha
dum. Problemlerini ban

grmeye gelmilerdi. Bir gn daha ve sonra proje sona erecekti.

Bekledikleri yarn bir gn nceden grmek iin geldiler."
"Olum, byle bir ey yok. Yalnzca insan olduklar iin
seni grmek istediler. Meclis yeleri de insan. Mallansohn anlar
on lara sahnede rol vermedii iin, seyahatin yapld an
greme yeceklerdi. Anlarda yer almad iin bu konuda
Cooper'la da grlemezdi. te bu yzden, bu karlamay
arzu ettiler. Za man akna, olum, bu kadarck bir ey istediler
ve seni yakndan grmek iin oraya ardlar."
"Sana inanmyorum."
"Ama gerek bu,"
"Sahi mi? Ve kahvaltda meclis yesi Sennor, kendisiyle karlaan bir insandan bahsetti. 482.'ye yaptm seyahatleri ve neredeyse kendimle karlama durumuna geldiim olay bildii
aikr. Benimle alay edip, elendi."
"Sennor mu? Sennor'u mu dert ediyorsun? Onun ne acnacak
bir halde olduundan haberin var m? O, zaman iinde insanolunun estetik zellikler asndan en zayf olduu, 803. yzyl
doumludur. Bu yzyln insanlarnn daha bulu ana ererken
salan dklr.
"Bu insanln devam asndan ne anlama gelir, biliyor musun? Bilmen gerek. Zayf estetik zelliklere sahip olular dolaysyla atalarndan da torunlarndan da ayr derler. 803.'den
Sonsuzlua seilmek olanaksz gibi bir eydir. Sennor bu yzyln
meclis yelii kazanm tek temsilcisidir.
"Bunun onu nasl etkilediini grmedin mi? Gvensizlik kelimesinin anlamn biliyorsundur sanrm. Bir meclis yesinin gvensizlik hissedebilecei aklna gelir miydi?
"Felsefe yapmay snak olarak kullanr. Tartmalarda,
herkese bilinmeyen ve genellikle kabul grmeyen noktalar kastl olarak abartp n plana kmaya alr. Kendisiyle karlaan
insan elikisinin stnde durmas da benzer bir davrann rn.
Projenin bana bir eyler geleceini iddia ederken tek

amac, bizi meclis yelerini huzursuz etmekti. Seninle hi ilgisi

yok. Hi!"
Twissell atelenmi anlatyor, anlatyordu. inde bulunduklar
durumu unutmua benziyordu.
Fakat birden durdu, dnd ve Harlan'a bakt. Sanki Har-lan'n
biraz nce sylediklerini yeni duymu ve pek anlayamam
gibiydi.
"Neredeyse kendimle karlama durumuna geldiim olay
derken, neyi kastettin?"
Harlan btn olay zetledikten sonra, sordu, "Siz bunu bilmiyor muydunuz?"
"Hayr."
Sessiz birka dakika geti ve Harlan, bandan aa buz gibi
sularn dkldn hissetti.
Twissell sordu. "Kendinle karlam olsaydn ne olurdu?"
"Karlamadm, bilemem."
Twissell cevab duymam gibiydi. "Rastlantsal sapmalar her
zaman iin mmkndr. Snrsz sayda Gereklik sz konusu
olduunda, kesin zm diye bir ey dnlemez. Mallansohn
Gereklii'ni dn. emberin bir nceki tamamlannda..."
"emberler srekli kapanyor mu?"
"Sen sadece iki defa m sanmtn? ki, sihirli bir rakam m?
Snrsz sayda emberler sz konusudur. Bir kt zerine kalemle
ember izmeye benzer. emberin nceki dnlerinde, sen
kendinle karlamyordun. Bu defa, istatistiki belirsizlikler bu
rastlantnn gereklemesine neden oldu ve kendinle karlatn.
Gerek yanllklar kendi kendine dzelteceinden, yeni
gereklikte sen Cooper' 24.'ye gndermedin, fakat..."
Harlan birden haykrd, "Btn bu konumalarn bir anlam
yok. Ne anlatyorsun? Olan oldu. Her ey bitti. Rahat brak artk
beni! Rahat brak!"
"Yanl bir i yaptn bilmeni istiyorum. Yaptnn yanl
olduunu kavraman istiyorum."

"Yanl deildi. Ayrca yanl bile olsa fark etmez, oldu bir
kere."
"Hayr, yle deil ite. Biraz daha dinle beni." Twissell adeta
yalvaryor, sesi inler gibi kyordu. "O kz senin olacak. Sz ver
mitim. Hl szmdeyim. Ona hi kimse bir fenalk yapmaya
cak. Sana da kimse dokunmayacak. Sz veriyorum."
Harlan falta gibi alm gzlerle yal adama bakt "Fakat
artk ok ge. Ne ie yarar ki?"
"ok ge deil. Her eyin aresi bulunur. Yardm edersen,
hl baarma ansmz var. Ama yardmna ihtiyacm var. Yanl
bir i yaptn anlaman lazm. Sana bunu anlatmaya alyorum.
u yaptn yapmamay istemen gerekiyor."
Harlan kuru diliyle dudaklarn slatmaya alt. Dnyordu: Evet, kesinlikle delirdi bu adam. Olanlar akl almyor
Yoksa Meclis'in bildii baka eyleri mi var?
Zaman' durdurabilir ya da tersine evirebilir miydi acaba?
"Beni kumanda odasna kilitlediniz ve aklnzca her ey bitene kadar elimi kolumu baladnz."
"in senle ilgili ksmnda bir aksaklk olmasndan korktuunu syledin. Bu da yapacaklarn mkemmelen baaramayabilecein anlamna geliyordu."
"Benim szlerim tehdit niteliindeydi."
"Ben baka trl anlamm. Bala. Yardmna ihtiyacm
var."
Ne biim iti bu byle. Mutlaka Harlan'm yardm gerekiyordu. Twissell gerekten delirmi miydi acaba? Yoksa deliren
Harlan myd? Ya da deliliin bir anlam var myd?
Meclis yardmna ihtiya duyuyordu. Bu yardmna karlk
ona her eyi verebilirlerdi. Noys. Bilgisayarlk rtbesi. Fakat szler bir anlam tamyordu. bitince szlerini tutmazlarsa ne olacakt. Hayr, onu ikinci bir defa daha kandramayacaklard.
"Hayr!" dedi.
"Noys senin olacak."
"Yani Meclis, tehlike geene kadar Sonsuzluun kurallarn

inemeye raz olacak, deil mi? Sana inanmyorum." Gerekten

bu durumun atlatlmas mmkn olabilir miydi ki? Nasl olurdu?
"Meclis'in haberi olmayacak."
"Sen kendin mi kurallarn inenmesine rza gstereceksin?
Sen ideal bir Sonsuz'sun. Tehlike geer gemez yine kurallara
uyarsn. Baka trl davranamazsn."
Twissell'in yz gzlerine kadar kzarmt. Yal yzndeki
kurnaz ve gl ifadenin yerinde yeller esiyordu. Darya yansyan yalnzca duyduu strapt.
"Tahmin bile edemeyecein bir nedenden tr, kurallar
ineyecektim. Sz veriyorum. Sonsuzluun yok olmasndan nce ne kadar vaktimiz var bilemiyorum. Saatler de kalm olabilir,
aylar da. Fakat seni manta davet etmek iin bu kadar vakit
kaybettikten sonra, biraz daha uramaya deer. Beni dinleyecek misin? Ltfen?"
Harlan bir an iin tereddt etti. Sonra, baka yapacak bir
eyi olmadn dnerek, "Devam et," dedi.
"Yal olarak doduumu, hesap makinesi yerken diimi krdm, uyurken pijamamn cebinde bulundurduum bir hesap
makinesine sarldm, damarlarmda makine ya dolatn
sylerler.
"Bu tr eyler, arada srada kulama gelir ve sanrm biraz
da houma gider. Belki benim bile inanasm gelir. lk bakta
yal bir adam iin aptalca eylermi gibi geliyorsa da, hayat biraz daha ekilir hale getirir ite.
"Bu seni artt m? Benim gibi bir adamn, hayat daha ekilir hale getirme yollarn aray yani? Kdemli Bilgisayar Twissell'in, Btnzamanlar Meclisi'ni kdemli yesinin?
"Belki sigaray da bu yzden iiyorumdur? Hi dnmedim. Bir nedeni olmal. Zamann byk bir ksm ve Sonsuzluun tamam sigara diye bir eyi tanmaz. Bazen bunun Sonsuzlua bir bakaldrma yolu olduunu dnrm. Baka bir konuda
tatmin edilemeyen bir isyan arzusunun kendini gstermesi...

"Yok yok, iyiyim

ca bu konular oktan
"in iinde, ayn
Rastlant deil. Ka
hayatnn tatminlerin
brakmak zorun da
hastala yakalanm
Sonsuzluun halihaz
yrrle konmutur.
ak noktalarndan y
yntemler buldu.
"Kadnm hatrl
lere ait baka hibir
ou imdi kitaplarda
Gereklik Deitirme
ytldr. Kadn gzm
sanrm.
"Resmi bir iliki

"Ve sonra hi bek

malden nce gerekle
"Yzme byle bakma
cmleyi kullanabilece
felaketten de te bir ola
ey saylmaz. Hi umm
sorunlar elimi ayam
blmne gittim ve g
ihtimalin sonucu olan,
Aslnda meslee vak
yapmazd, fakat konu
fazla gvenmek gib
yapabilirdim? "ocu
iki hafta kalmt. Br
haftalk mutluluk by
"Olmas gerektii
zaman-mekn cetvelin
da oturdum. Kollarmd

izliyor, benliimi onu

ey ortadan kaybolaca
"Ayn ekilde kar
dim. Fakat o zaman, b
Zaman'a gemeye bile
"Sonsuzlua dnd
tesi sabah, tavsiyeler
me'nin yaplabilmesi i

Twissell'in sesi gi
adeta fslt halinde
kk, baklar dizler
Harlan yal adam
ksrerek genzini tem
men ona acdn hiss
Twissell fsldad
bir benzeri yeni Gere
ci geiren biri olarak.

15 LKEL A

Twissell, Harlan'n
lanmt.
"Harlan! Harlan! Za
Harlan yava yava
"Herhalde u senin
Balang olarak beni
gzyle grmeyi bir yan
Karlaacan eyler
deitirip, bir Gereklik

Devreyi kapatp, g ko
aa?"
"Syledim size, bilmiy
ama kaslarn biliyordur.
kendine gel artk. Tut k
ediyorsun. Meclisten
ediyorsun. Yrein Noy
et. Neler hissettiysen te
Bir dakika vaktin var.
Sonra, sfra yaklanca
tekrarlasn. Sonra tekra
hareketsiz kal. Hazr m
"Yapabileceimi sa
"Dnsene, baka
nin baka bir yolu var m
Yoktu. Harlan kend
ve o an yaamaya al

"Bir kere kesinlikle eminiz ki, zeki, hayali geni ve akll bir
delikanldr, sence de yle deil mi?"
"Eee, ey, bu adam her eyden evvel Mallansohn." "Doru. Ve
yanl bir yere gelip gelmediini merak edecektir. Hatrlyor
musun? Tam istenen noktaya varamazsam ne olacak, diye
sormutu."
"Eee?" Harlan bu mantk yrtmenin nereye varacan kestiremiyordu.
"Bu yzden, kendini Zaman'da yanl bir yerde bulmaya
kar hazrlklyd. Bir eyler yapacak, bize ulamaya alacaktr.
Takip edebileceimiz birtakm izler brakacaktr. Unutma ki, bu
adam, yaamnn bir blmnde bir Sonsuz'du." Twissell sigarasndan bir nefes ekti ve havaya dumandan bir halka fledi. Parmayla bu halkay bozdu ve kopup daln seyretti. "Zamanda
haberleme fikrine alkndr. Zaman iinde kaybolduu dncesine kaplacan sanmyorum. Onu aradmz bilmesi gerekir."
"yi ama, 20. yzylda, seyahat aralarmz da, Sonsuzluk da
yok. Bizimle nasl temas kurabilir?"
"Seninle, Teknisyen, seninle. Bizimle deil. lkel alar uzman
olan sensin Zaman'n o blmn Cooper'a sen rettin.
Brakaca izleri bulabileceini mit edecei tek insan sensin."
"Hangi izleri, Bilgisayar?" Twissell'in yal yz Harlan'a dnd.
Btn hatlar buru-mutu. "Cooper'n lkel Zaman'da
braklmas planlandndan, Zaman iinde onu koruyup rtecek
bir kalkan dnlmedi. Buradan ayrldktan sonra, geri kalan
hayat, biz durumu tersine e-virinceye kadar, Zaman iinde bir
yer kaplayacak. Bu kaplad zaman ierisinde, bize bir mesaj,
iaret ya da bulunduu zamana uygun olmayan, dikkati ekecek
bir ey brakabilir. 20. yzyl incelerken kullandn zel
kaynaklar vardr herhalde. Dokmanlar, arivler, filmler,
referans almalar. Zaman'n iinde bulunan temel kaynaklar
kastediyorum." "Evet."

"Bunlar seninle birlikte o da incelemi miydi?"

"Evet."
"Bunlarn iinde senin ok beendiin, zel bir ey yok mu?
Senin yakndan tandna, iyi bildiine emin olduu bir referans
kullanabilir."
"imdi ne demek istediini anladm." Harlan dnmeye
balad.
"Eee?" Twissell sabrszlanyordu.
"Tamam, gncel olaylar yanstan dergilerim. Bu dergiler, 20.
'nin ilk yarsnda ok kullanlr. Hele bu tr dergilerden birinin, 20.
yzyln balarndan 22. yzyla kadarki btn saylar, tarih srasna
gre, bende var."
"yi. imdi, sence Cooper'n bu haber dergisinden, bir mesaj
iletmek zere, herhangi bir ekilde yararlanmas olanakl m?"
"Bilmem." Harlan ban sallad. "Bahsettiim derginin garip
bir sistemi vardr. Orada bir yaznn yaynlanmasn planlayarak yola
kmak yanl olur. nk kendileri seip yaynlyorlar. Hatta
Cooper bu derginin yaz ailesine katlmay ayarlasa bile, ki bu ok
zor, yine de yazsnn bir sr editrden kendi istedii gibi
geebileceini sanmyorum. imize yarayacak bir ey aklma
gelmiyor, Bilgisayar."
"Zaman akna, dn! u dergi meselesine biraz daha kafa
yor. 20. yzyldasn ve onun ald eitim ve sahip olduu gemile
Cooper sensin. ocua sen rettin, Harlan. O'nun dnce yapsn
sen ekillendirdin. imdi, ne yapar bu adam, dn. Tam istedii
kelimelerle bu dergiye bir eyler yazdramaz m?"
Harlan'n gzleri falta gibi ald. "Bir ilan."
"Ne?"
"Bir ilan. Parasn deyerek, bir eyi tam istediiniz gibi yazdrabilirsiniz. Cooper'la bu konuda epey konumutuk."
"Haa evet. 186.'da da byle bir eyler olacak." dedi Twissell.
"20. yzyldaki biraz daha farkldr. Bu konuda 20. yzyl tek
rnektir. Kltrel bir..."

"imdi bu ilan," diyerek szn kesti Twissell, heyecanlanmt; "nasl bir ey olabilir?"
"Nerden bileyim?"
Twissell sigarasnn yanan ucuna bakt, ilham gelmesini bekler gibi bir hali vard. "Derdini aka anlatamaz. rnein; '78.
yzyldan Cooper, 20. yzyla karaya oturdu ve sonsuzluu aryor...' diyecek hali yok."
"Nasl byle emin olabilirsiniz?"
"Olanaksz! 20. yzyla onlarn bilmedii eyleri sylemek,
Mattansohn'un anlarna zarar verip emberi koparmak asndan, en az bizim burada yapacamz bir hata kadar kt sonular dourur. Biz hl buradayz ve varz, o halde lkel Zamanlarn u andaki gerekliinde bulunan Cooper byle zarar verecek
bir ey yapm olamaz."
Harlan sz devrald. "Aslnda, bahsettiim dergi, sama, ya
da anlam anlalmayan bir eyi yaynlamay kabul etmez. Hileli
bir durumdan ya da kanunsuz bir eyler olduundan phelenecek ve anlamadklar ilere karmaktan kanacaklardr. Bu yzden Cooper, mesajnda Standard Zamanlararas Lisan' kullanamaz."
Tekrar Twissell konutu. "Kurnazca bir eyler kullanmas la
zm. Dolayl yollardan anlatmaya alr herhalde. lannda, ilkel
insana yabanc gelmeyecek bir eyler yazmal. Bize de hitap edebilmeli. Hem de ilk bakta grebileceimiz bir ey olmah, aksi
takdirde saylamayacak kadar ok yaznn iinden bulup karmak imkanszlar. Ne byklkte bir ey olur acaba, Harlan?
Bu ilanlar pahal mdr?"
"Olduka pahaldr sanrm."
"Cooper'n parasnn miktarn da belli etmemesi lazm. Za
ten yanl bir ekilde bakalarnn dikkatini ekmemek iin k
k bir ilan verir herhalde. Dn bakalm. Sence ne
byklkte bir ey olur?"
Harlan tahmin yrtmenin gln anlatmak iin ellerini
aarak, "Yarm stun?" dedi.

"Stun mu?"
"Bu dergiler biliyorsunuz, baskdan kyor. Kt zerine
baslyor. Yazlar stunlar halinde hazrlanyor."
"Haa, anladm. imdi baka trl bir yaklamda bulunalm.
yle bir yarm stun ilan arayacaz ki, bakar bakmaz ilan verenin ilerki yzyllardan geldii aka anlalacak ve ok normal
eylerden bahsettii iin de o yzyln insanlar herhangi bir eyden phelenmeyecek."
"Ya byle bir ey bulamazsam?"
"Bulacaksn. Sonsuzluk hl devam ediyor deil mi? Devam
ettii srece doru yoldayz demektir. Syle bakaym, Cooper'la
alrken byle bir ilandan bahsetmi miydin? Gze arpacak,
allmam, kurnazca bir ey."
"Hayr."
"Hemen cevap verme. Dn biraz."
"Hayr. Cooper'la birlikte bu dergileri incelerken, o 20. yzylda deildi ki."
"Ltfen olum, kafan kullan. Cooper'n 20.'ye gnderildii
an, sz konusu ilan derginin ilgili saysnda belirmitir. Bir nceki Gereklikte bu dergiye bakarken sana sanki byle bir ey yokmu gibi gelmitir. Anladn m?"
Kendisini zamansal mantn ortamna sokan Twissell'in
karsnda Harlan, bir kere daha akna dnmt. Ban sallad. "Hi byle bir ey hatrlamyorum."
"Peki, nerede saklyorsun bu dergileri."
"Cooper'dan tr tannan ayrcalk sayesinde, ikinci kademede kurduum bir ktphanede."
"Gzel," dedi Twissell. "Haydi oraya gidelim. Hemen!"
Harlan, Twissell'in ktphanedeki eski, ciltli kitaplara dikkatle bakn ve sonra da ilerinden birini rastgele ekip aln
seyretti. Bu kitaplar o kadar eskiydiler ki, kttan yaplm sayfalar zel yntemlerle korunmasa un ufak olabilirdi. Oysa u anda Twissell'in bunu hi umursad yoktu ve elindeki kitaba hi
de nazik davranmyordu.

Harlan'n ii gidiyordu. Baka zaman olsa, bir Kdemli Bilgisayar olmasna ramen Twissell'e kitaplardan uzak durmasn
sylerdi.
Yal adam elinin altnda atrdayan sayfalara gz gezdirdi ve
yazlanlar okumaya alt. "Bu, dilbilimcilerin durmadan
bahsettikleri ngilizce deil mi?" diye sordu. Bir yandan da iaret
parmayla kitaba vuruyordu,
"Evet, ngilizce," diye homurdand Harlan.
Twissell cildi yerine koydu. "Ar ve kaba."
Harlan omuz silkti. Her ne kadar kt ve bask duyulmam
bir ey deilse de, Sonsuzluun kapsamndaki yzyllarn bir ksmnda molekler kayt cihazlar, geri kalan hemen hepsinde de
filmler kullanlyordu.
"Kitaplar, filmler kadar fazla teknolojik yatrm gerektirmiyor," dedi.
Twissell enesini ovuturdu. "yle. Balyor muyuz?"
Baka bir cildi eline ald ve rasgele at bir sayfaya bakmaya
balad.
Harlan dnd: Bu adam zm, rastgele at bir sayfada
ans eseri bulacan sanyor galiba.
Belki de Twissell gerekten yle dnyordu, nk ban
kaldrp da Harlan'n acayip acayip kendisine bakan gzleriyle
karlanca, kzard ve kitab bir kenara brakt.
Harlan 19.25.'nin ilk cildini ald ve sayfalar birer birer evirmeye balad. Yalnzca sa eli ile gzleri hareket ediyordu.
Vcudunun geri kalan ksmlar hep birden dikkat kesilmi, kprdamyordu bile.
Yalnzca yeni bir cilt alaca zaman nefes alyor gibiydi.
Kahve, sandvi ve dier ihtiyalar iin de yalnzca bu duraklamalar
kullanlyordu.
Harlan yorgun bir sesle, "Burada durup beklemenizin bir
anlam yok," dedi.
"Seni rahatsz ediyor muyum?
"Hayr."

"yleyse kalyorum," diye mrldand Twissell. "Raflar dolayor, aresizlik iinde ciltleri seyrediyordu. O lgn sigaralar kimi zaman parmaklarn yakyor, fakat hi aldrmyordu.
O gn yle bitti.
Gya uyudular, ama uykunun zaman deildi. Sabah saatlerindeki iki cilt aras molalardan birinde, Twissell kahvesinden son
yudumu ald ve konumaya balad. "Bazen, u benim sorundan
sonra Bilgisayarlm neden bir kenara frlatp atmadma
aarm."
Harlan ban sallad.
Yal adam devam etti. "Brakacaktm. Aylarca nme bir
Deitirme ii kmasn diye dua ettim. Midemi bulandryordu.
Bu Deitirmeleri yapyoruz ama, yaptmz doru bir ey mi diye dnmeye baladm. nsann aklna trl eit ey geliyor.
"Sen ilkel tarihi iyi bilirsin, Harlan. Nasl bir ey olduunu
bilirsin. lkel an Gereklii rastlantlara gre krlemesine akp
gider. Eer kaderde bir salgn hastalk varsa ya da on yz yl
srecek bir ekonomik bamllk hayat yaanacak, teknolojik bir
k sz konusuysa ve hatta bir... bir... rnein, en kts nedir... hatta bir atom sava olacaksa, olur. Bunun hi kimse nne
geemez.
"Fakat Sonsuzluun balangcndan itibaren olan yzyllarda
bunlarn hepsine dur denildi. 28.'den sonraki yzyllarda u saydklarmn hibiri olamaz. Biz insanla, ilkel alarn hayal bile
edemeyecei refah saladk, gvenceyi verdik."
Harlan utanarak dnd: "Ne yapmaya alyor ki bu? Beni gayrete mi getirmeye alyor? Elimden geleni yapyorum
ben."
Twissell devam ediyordu. "imdi ansmz kullanmazsak,
Sonsuzluk kaybolacak, belki de btn fiziksel zaman boyunca. Ve
muhtemel bir atom sava sonunda insan soyu ortadan kalkacak."
Harlan mrldand, "Bir sonraki cilde balasam iyi olacak."

Bir sonraki molada, Twissell aresizlik iinde sordu. "Bu

byle bitecek gibi deil. Daha hzl bir yolu yok mu?"
"Varsa siz syleyin. Bana kalrsa her bir sayfay tek tek incelemem gerekiyor. Bu i bundan daha hzl nasl yaplr, bilmem
Sayfalar evirmeye devam etti.
"Sonunda," dedi Harlan, "harfler gzmn nnde uuma ya
balad. Bu demektir ki biraz uyumam gerekiyor." Bylece ikinci
gn de bitti.
,.

nc gn sabah 10.22'de Harlan bir sayfaya gzlerini diki

ti, akn bakt ve "te bu!" dedi.
Twissell nce anlayamad. "Ne?"
Harlan ban kaldrd, yal Bilgisayar'a bakt, hareketlerin
den ok ard anlalyordu. "Biliyor musunuz, inanmamtm
Sizin dergiler ve ilanlarla ilgili anlattklarnz deli samas kabul
ediyor, gerekten inanmyordum."
Twissell ancak imdi durumu kavrayabilmiti. "Buldun!"
Harlan'n elindeki cilde saldrd, titreyen elleriyle kitab al
mak iin uzand.
Harlan kitab ondan uzaklatrd ve birden kapatt.
"Bir dakika. Size sayfay gstersem bile yine de
bulamazsnz.
"Ne yapyorsun?" diye bir lk att. Twissell. "Yerini kay
bettin."
"Kaybolmaz. Nerede olduunu biliyorum. Ama nce..." "nce
ne?" "Bir hususu akla kavuturalm Bilgisayar, Noys'u alabile
ceimi sylediniz. Getirin onu buraya o halde. Onu grmemi
salayn."
Twissell, Harlan'a dik dik bakt, seyrek beyaz salar karma
karkt. "aka m ediyorsun?"
"Hayr," dedi Harlan, ifadesi sertlemiti. "aka
yapmyo
rum. Bana bu ii ayarlayacanza dair garanti verdiniz... Siz mi

aka yapyorsunuz? Noys'la ben beraber olacaktk. Sz vermitiniz."

"Evet, verdim. O i tamam."
"O halde getirin onu buraya, hem de canl, salkl ve el srlmemi olarak."
"Fakat, seni anlayamyorum. Bende deil ki. Hi kimsenin
elinde deil. Hl o stzamanlarda bir yerde duruyor. Kimsenin
elini srd yok. Zaman akna, sana o emniyette diyorum."
Harlan yal adama bakt, sinirleri iyice gerilmiti. Konumakta glk ekiyordu, "Siz kelime oyunu yapyorsunuz. Tamam, kz o uzak stzamanlarda bir yerde, fakat bunun bana ne
faydas var? 100.000.'deki engeli kaldrn."
"Neyi?"
"Engeli. Ara geemiyor."
Twissell birden heyecanland. "Daha nce byle bir eyden
bahsetmemitin."
"Bahsetmemi miydim?" Harlan armt. Hayret. Gerekten de Twissell'e bu konudan sz edip etmediini hatrlamyordu. Fakat imdi bunu dnmenin zaman deildi. Dnmekten vazgeti.
"Her neyse. imdi sylyorum ite. Kaldrn onu ordan."
"Ama bu olanaksz. Aracn yolunu kesen bir engel, yle mi?
Zamansal bir engel mi?"
"imdi siz bana o eyi oraya sizin koymadnz m sylyorsunuz?"
"Ben yapmadm. Zaman adna, yemin ederim."
"O halde... o halde..." Harlan vcudundan kann ekildiini
hissetti. "O halde Meclis'in ii bu. Her eyi biliyorlard ve bu ii
sizden habersiz tezghladlar... ve madem yle, ilanlarn da, Cooperlarn da, Mallansohnlarn da, Sonsuzluklarn da kaybettiler demektir. Kaybettiler. Hepsini."
"Dur. Dur." Twissell mitsizlik iinde Harlan'n koluna yapt. "Kendine hkim ol. Dn, olum, dn. Meclis engel falan koymaz."

"Orada bir engel var ama."

"yi de onlar byle bir engel
maz. Byle bir ey kuramsal olar
"Ama var ite."
"Fakat eer o..."
Ve Harlan, Twissell'in g
gnderildiini ve Sonsuzluun
rendiinde bile grmedii kada
yordu imdi.

biyat, deiik ge
larla ilgilenerek d
Daha olumlu
met insanlarnn
manlam sonsu
bir grnm arz;
Geri hizmet
nce bu ak ge
Zaman'dan yiyec
g merkezlerini
taki btn makin
larn eseriydi. Bi
yitirse bile bu in
sini salard. Fa
kalksa, uzmanlar
getirir ya da yokl
Geri hizmet
yerlerinden kopu

Twissell bir trl karar

sesle, "Eee, madem yl
Sonsuzluk devam etti.

Araca bindikten so
de kaybolmamt. Bir
ra bakt.
"Gelmemen gereki
Harlan omuz silkti
"Beni rahatsz edi
itikat olarak da adland
kenetledi.
"Seni anlamyorum
Twissell, kafasnn
numaya arzuluydu. "B
lar konusunda uzmans
yaamtr?"

stzamanlarda, karlarn
ecei kiilerle karlaa
m?"
"Olabilir. Ama insan
"Hatta 70.000.'de bi
yaptmz gereklik de
Normal olmayan, allm
Hatta hemen hemen zar
zamanndaki sasz ins
Belki de, kendi kendimi
nolunun evrimini kast
per insanlarla karlama
Konuulanlar hl H
lim. Ne fark eder?"
'Ta bu sz konusu
daha tedeki zamanlard
biz 70.000.'ye kadar kon
yllar diye geiyor! Nede

Twissell hafife ban sallad. Bu hareketi mit mi veriyordu, yoksa aresizliini mi anlatyordu, belli deildi.
99,851-99.852-99.853Harlan, engelin yarataca oka hazrlkl olabilmek iin btn vcudunu kast, dnyordu: Sonsuzluu, gizli yzyllarn
yaratklaryla boumak zere zaman kazanmak iin mi kurtaracakt? Noys'u baka nasl elde edebilirdi? Dn geriye, git 575.
yzyla, ura, didin...
99.983-99.939-99.940Harlan nefesini tuttu. Twissell arac iyice yavalatmt.
Harlan konutuunun farknda bile olmadan mrldand.
"Hayr, imdi, imdi."
99.998 - 99.999 -100.000 -100.002 Rakamlar artmaya devam ediyor, sessizlik iindeki iki adam
gzlerini gstergeden ayramyordu.
Birden Twissell bard, "Engel falan yok ite."
Ve Harlan cevap verdi, "Vard! Vard!" Sonra can ekiir gibi bir halde ekledi, "Belki de onu aldlar ve engele ihtiyalar kalmad."
111.394.!
Harlan aratan dar frlad ve barmaya balad. "Noys!
Noys!"
Sesi bo blmn duvarlarnda yankland.
Aratan yava yava kan Twissell, arkasndan seslendi,
"Bekle, Harlan..."
Harlan' durdurmak mmkn deildi. Daha nceleri, bir ev
eklinde hazrladklar blmn koridorlarnda deli gibi kouyordu.
Twissell'in sz ettii gelimi insanlardan biriyle karlamak
olasl aklna gelince, tyleri diken diken oldu. Fakat Noys'u
bulmas gerekiyordu, o garip dnceyi kafasndan sildi.
Ve birdenbire, doru drst yzn bile gremeden, kz
kollarna atld. Onunlayd, kollarnda scakln duyuyor, g-

sne yaslanan yznn ve siyah salarnn yumuakln hissediyordu.

"Andrew, nerelerdeydin? Gnler geti, ok korktum."
Harlan, kzn kollarndan tutarak kendinden ayrd, yzne
bakt, "yi misin?"
"yiyim. Sana bir ey oldu diye ok korktum. Zannettim ki..."
birden sustu, korkudan titreyerek Harlan'n srtnn dnk olduu
tarafa bakarak fsldad, "Andrew!"
Harlan birden dnd.
Gelen Twissell'di.
Kz, Harlan'n ifadesinden, nemli bir ey olmadm anlayarak, daha sakin bir sesle sordu, "Onu tamyor musun, Andrew?
Her ey yolunda m?"
"Korkacak bir ey yok. O, benim amirim, Kdemli Bilgisayar
Laban Twissell. Seni biliyor."
"Bir Kdemli Bilgisayar, yle mi?" Noys, iyice bzld.
Twissell yava yava yaklat. "Size yardm edeceimi, evladm. Her ikinize de yardm edeceim. Teknisyene sz verdim,
inanyorsa, doal ki."
"Balayn beni, Bilgisayar," dedi Harlan. Fakat bu szleri
sylerken ifadesi sertti ve hi de pimanlk duymua benzemiyordu.
"Balandn," dedi Twissell. Elini uzatp, kzn isteksiz elini
tuttu. "Anlat bakalm, kzm. Burada iyi vakit geirdin mi?"
"Merak iinde kvrandm."
"Harlan ayrldktan sonra, burada baka kimseye rastladn
m?"
"Ha-Hayr, efendim."
"Hi kimse ? Hibir ey?"
Kz ban sallad. Koyu renk gzleri Harlan' aryordu. "Neden sordunuz?"
"Hi, kzm. Sama bir kbus. Gel, seni 575.'ye geri gtreceiz."
Geri dnerken, Andrew Harlan, 100.000.'yi grmek iin

gstergeye bakmaya cesaret edemedi. Artan ve derinleen bir

sessizlik iinde oturduu yere bzlmt. l00.000.'yi geince,
Twissell de bir oh ekti.
Noys'la el ele, seyahati tamamladlar.
Noys baka bir odada uyurken, iki adam tekrar bir araya
geldi. Artk, Twissell'in huzursuzluu da doruk noktasna ulamt.
"lan, olum! Sen kadnna kavutun. Anlamann bana ait
olan taraf yerine getirildi."
Sessizce ve dalgn bir ifadeyle, Harlan, masann zerinde
duran cildin sayfalarn evirdi. lgili sayfay buldu.
"ok basit," dedi, "fakat, ngilizce. Size okuyacam, sonra
da tercme ederim."
30 numaral sayfann sol st kesinde yer alan kk bir
iland. Deiik bir ekil meydana getirecek biimde, pek bir anlam tamayan kelimeler, byk harflerle yazlmt.
ALL THE
TALK OF
THE
MARKET
Altnda, kk harflerle: "Yatrm Haber Blteni, P.K 14,
Denver, Colorado" yazlyd.
Harlan kelimelerin anlamn tercme ederken, Twissell b
yk bir dikkatle dinledi, hibir ey anlamad ve ard belli
oluyordu. "Market nedir? Bununla ne demek istiyorlar?"
Harlan sabrszland. "Borsa. zel sermayenin i sahalarna
aktarld bir sistem. Fakat nemli olan o deil. lann hazrlan
eklini grmyor musunuz?"
"Evet. Bir Atom bombasmn patlama sonrasndaki
mantara benzeyen eklini andryor. Ne var bunda?"

Harlan iyice sinirlenmiti, bararak, "Zaman akna, bilgisayar, neyiniz var? Derginin tarihine baksanza."'
Sayfa numarasnn yanndaki saylan parmayla gsterdi.
28 Mart 1932 yazyordu.
"Bunu tercme etmeme gerek yok. Rakamlar, standart Zamanlararas lisanda da ayndr. O tarihte bir Atom bombasmn
patlamas ile ortaya kan mantar kim grm olabilir. Bunu
bylesine mkemmel resmedebilmek iin, ancak grm olmak
gerekir."
"imdi, bir dakika. Bu yalnzca bir ekil. Bu mantar biimi
rastlantyla da ortaya km olabilir."
"yle mi dersiniz? Kelimelere bir kez daha bakar msnz?"
Harlan, parmann ucuyla takip ederek, ksa satrlar bir kez daha okudu. "Al the-talk-of the-market. Satrlardaki ilk harfler bir
arada atom kelimesini oluturuyor ki bu da Atom'un ngilizcesidir. Bu da m rastlant? Byle rastlant olur mu?"
"Bilgisayar, bu ilann sizin dndnz artlara nasl mkemmelen uyduunu grmyor musunuz? Bakar bakmaz hemen
gzme arpt. Cooper bunun ok ak bir tarihsel yanllk olduunu biliyor. Ayn zamanda, bize verdii mesajn dnda hibir anlam yok. 19.32.'den birinin bu ilanla ilgilenmesi olanaksz.
"O halde bu Cooper olmal. Onun mesaj bu. imdi elimizde
kesin tarih var. Adresini de biliyoruz. Yaplacak tek ey peinden gidip onu bulmak ve bu ii ilkel alarda ayarlayabilecek tek
kii benim."
Peki gider misin?" Twissell ocuklar gibi sevinliydi.
"Giderim... ama, bir artla."
Twissell'in kalar atld. "Yine mi artlar?"
"Ayn art. Yeni bir ey eklemiyorum. Noys emniyette olmal. Onun da benimle gelmesini istiyorum. Burada brakamam."
"Hl bana inanmyor musun? Seni hi aldattm m? Seni
hl rahatsz eden nedir?"
"Tek bir ey, Bilgisayar," dedi Harlan, dnceli bir hali var-

karmt. Twissell'in
yal adam sorusunu t
"u senin kadn,
ndan haberi var m?
"O hazr. Her ey
"Nasl karlad?"
"Ne?.. ey, evet b
" saatten daha
"Biliyorum."
O an iin konua
lan, dnceleriyle ve
szl iinde, yapaya

Aracn yklenme
lan ve Noys, 20. yzy
Noys, giyecei g
bul etmemi, giyim v
duunu iddia ettii b

da, ayn yer ve anda

alt.
Noys durumu ka
olmasa bile, "Anlyor
Twissell kza hita
kalanmasyla btn d
bas ilan yok olacak
sylediimiz aracn u
grecek. Yanl bir y
konuda kimse ona bir
ok nemli bir bilgiyi
duracaz) ve bu konu
gnlnde belirtmem
Noys yolunarak i
i."
"Ne yazk ki yle
kilere bakt. Sonra ba
neeli bir tavr taknar

sekiz mil hzla dnm

diye mi dnyorsun
Benzetmelerden
deildir, fakat Harlan
etmiti ve u yapt
sonra, gven iinde
onu hi artmazd.
Ta ve akllarda
Karanl bak g
maya balad. Duvarla

inceledi

Hemen arkasnda
aryorsun?"
"Bir ey. Herhang
Ve buldu. Dz b
ekilli kt paralar
Ta zerlerinden
"Nedir bunlar?" d

"Haydi canm, sen d

"Tehlikeden de te
kbusu," dedi Harlan. "
son seyahatte, o yzyl
nolunun evrimlemi
Uzak stzamanlarda ya
yarak nleyen ve Gere
vermeyi planlayan,
l00.000.'deki engeli de o
bulduk ve Bilgisayar T
brakt. Orada, hibir
metti. ok daha ivedi b
selesine dald.
"Fakat ben, grd
lunuyorum. Engelle ben
biliyorum. Twissell bun
sylediine gre, bir son
kuramlar yeterince gel

miti. ok basit. Etki ve t

sn. Bu dmeye bas, ada
Harlan konumakta
bine girecekti. Sudan km
ne gelmeye alt ve dev
mamtm. Nasl olup da
tahmin edebilmitim. B
yoktu. Bu konuyla ilgili h
sell de anlayamad. Mat
ramen, bunu nasl yapt
"Ama bilmitim ite.
ben henz uyumamtm
hissetmitim bir iaret, bi
da yakalam olduum b
btn boyutlaryla kafam
konumda bulunduumu f
rihini inceleyerek dnd
ama aslnda buna bile ger

tn bu ii. Seyahat arac k

n gibi biri olsaydn, bu
kirdi. Sonra, neden 111.39
Noys sakin ve yumu
ra neden getirdin, Andrew
Harlan birden bar
kimbilir ne ktlkler ya
kim olduunu biliyorum
unu itiraf et! tiraf et!"
fkeyle doruldu, tit
prdamad. Son derece sa
ryordu. Harlan balad
"tiraf et!"
"Btn bu kard
tiraf etmiim, etmemiim
"Her eye ramen iti
"Ac m?"
"nk bir silahm

erdiremiyor, beyhud
engel oluyordu. Aca
onu byle zmt?
ldrtmek istiyor ol
diye, mitsizlie kap
olabilir miydi?
Hayr!
Byle eyler anc
Noys gibi bir kz i
yaralanm vcudun
lm bekleyen biri
O halde, Harlan
neden? u anda bile
biliyor ve bu zellii
Parmann d
Noys tekrar kon
aklama yapacam
"Ne savunmas

zim yzyllarmza ve te
olduuydu. Temel Hal'in
yanllk yapldysa, bun
aa zamanlarmzda 70
lar dediimiz ksm kara
bu bizi yaplacak Deit
kemmel bir gvenlik nle
drmas asndan deerli
"Sonra, normalde k
bir ey yaptk. stzaman
bulunduumuz Gerek
125.000.'den ksa bir sr
tin srlarn zyor. Uza
ryor. Sonuta da yldzla
Harlan gittike arta
masn dinliyordu. Anlat
kadar onu aldatmaya y
dzlara ulama imknna

tklarn, da alp yld

duklar yere hapsetmele
defalarca gezegenleraras
nzca Dnya'nm yaanab
l gezegenlere tekrar te
miydi? Sonsuzluun dur
den olan, bu kanlmaz
hapishaneye dnmek zo
d? Harlan, elektroekim
madde kullanma alkan
"Sonsuzluk, gerek
manda zaferleri de yok e
yk snavlar verilmelidi
yol aar ve insanl dah
ya iter. Bunu anlayabiliy
zaklar ve sefaleti bertar
zmlerini; kamak yer
zm yollarn bulmakt

galaksi imparatorluunu
zeltilebilmesi iin Sonsu
"Snrsz sayda Ger
da snrsz saydadr. rn
likler snrsz saydadr,
de snrsz saydadr, ayn
kat sonradan ortadan ka
dr. Fakat benim insanl
benim bulunduumu se
"Benim bir suum y
seniz, onlar da grevimi
kat, benim Sonsuzluu
um Gereklikler de sn
enekten birini sememi
duumuz, iinde senin b
"Neden bunu setin
Noys baklarm ba
rum. Seninle karlamad

yzyllardan geldiine k
elikiler iinde kvran
"Sonsuzluun sona
deriim yeterliydi. Ned
niz? Ne gerei vard?"
"nk," dedi, Noy
deil. Sonsuzluun bir
da mmkn olduu kad
zamanda yaplmas gere
me, ok basit bir ey. G
biliyorsun. Burada, 20.
mektup gidecek. imdi
im mektuptan yararlan
ron bombardmanna tab
Harlan korktuunu
ratacaksnz?"
"Evet. Planmz bu
lama, 30. yzylda deil

Gne douyordu, gkyz gri bir renge brnmt ve

maarann hemen nnde duran aracn gvdesi soluk klar altnda glge gibi duruyordu. zerini kaplayan rt, hatlarn bulanklatryordu.
Noys konutu. "Bu, Dnya ite. Ne sonsuz, ne de insanln
tek yuvas, yalnzca snrsz bir macerann balang noktas. Btn yapacan, karar vermek. Sana kalm. Sen, ben ve maaradakiler, bir fiziksel zaman alanyla Deiikliin etkisinden korunacaz. Cooper ilanyla beraber yok olacak; Sonsuzluk ve benim yzylmn u andaki Gereklii ortadan kalkacak, fakat biz,
ocuklar, torunlar grmek zere burada olacaz ve insanlk, yldzlara ulamak zere varln srdrecek."
Kzn yzn grmek iin dnd; o da Harlan'a bakyor, glmsyordu. Noys'du, her zamanki Noys ve kendi kalbi de ayn
eskiden olduu gibi arpyordu.
Ara ortadan kaybolup, zerlerine den glgesi yerini gn
na brakana kadar, karar vermi olduunun kendi bile farknda deildi.
Bu kaybolu, Noys kollarnn arasna kayarken, ona sonun
geldiini anlatyordu, Sonsuzluu'nun sonunun...
... Ve bu snrszln balangcyd.

www.webturkiyeforum.com
by Ayhan