MODUL PENATARAN

PENTAKSIRAN LISAN BERASASKAN SEKOLAH

BAHASA INGGERIS

UPSR
2008
UJIAN PENCAPAIAN SEKOLAH RENDAH

MULAI

PRAKATA
Assalamualaikum dan Selamat Sejahtera
Syukur Alhamdulillah dipanjatkan ke hadrat Allah swt kerana
dengan izin dan limpah kurniaNya, Lembaga Peperiksaan Malaysia
telah dapat menerbitkan Modul Penataran Pentaksiran Lisan
Berasaskan Sekolah Bahasa Inggeris UPSR. Usaha ini merupakan
satu usaha yang amat baik dan tepat pada masanya. Justeru, saya
mengambil kesempatan ini untuk mengucapkan setinggi-tinggi
tahniah dan terima kasih kepada semua pihak yang terlibat secara
langsung dalam melaksanakan tugas yang murni ini.
Penghasilan modul ini ialah satu usaha, aktiviti, proses, untuk
memastikan
petugas-petugas
pentaksiran
PBS
mempunyai
pengetahuan, kemahiran dan sikap positif yang terselaras semasa
menjalankan tugas. Modul ini boleh membantu semua petugas
pentaksiran yang terlibat dengan tugas-tugas Pentaksiran
Berasaskan Sekolah (PBS), pegawai-pegawai yang akan menjalankan
penataran
terdiri
daripada
pegawai-pegawai
di
Lembaga
Peperiksaan Malaysia, Jabatan Pelajaran Negeri juga gabungan
/daerah dan
guru-guru yang dilantik sebagai Ketua Pentaksir
Kebangsaan (KPK), Ketua Pentaksir Negeri (KPN), Ketua Pentaksir
Kawasan (KPKw) Pentaksir Kawasan (PKw) dan Ketua Pentaksir
Sekolah (KPS)
Kejayaan Pentaksiran Berasaskan Sekolah amat bergantung
kepada kerjasama dan komitmen yang berterusan daripada semua
pihak amat diperlukan bagi mempertingkatkan tahap pelaksanaan
Pentaksiran Berasaskan Sekolah demi menjaga integriti negara di
mata dunia. Saya berharap fenomena kerja ini berterusan demi
merealisasikan moto LPM adil, sahih dan amanah.
Terima kasih
Pengarah Peperiksaan
Lembaga Peperiksaan Malaysia
Kementerian Pendidikan Malaysia

KANDUNGAN

MUKA SURAT

Prakata
1.0

Pengenalan

2.0

Konsep, Dasar PLBS

3.0

Kerangka PLBS

23

4.0

Pengoperasian PLBS

28

5.0

Rumusan

54

BAB 1
PENGENALAN

1.0

PENGENALAN

MATLAMAT
Modul ini bertujuan untuk membantu petugas Pentaksiran Berasaskan
Sekolah (PBS) membuat penataran dengan berkesan. Dengan adanya
modul ini, fokus penataran PBS akan lebih jelas dan seterusnya
membantu petugas pentaksiran PBS melaksanakan tugas dengan lebih
berkesan
OBJEKTIF
Objektif modul adalah untuk petugas-petugas petaksir PBS dapat :

Mengetahui konsep, prinsip dan prosedur PBS

Memahami dengan jelas konsep, prinsip dan prosedur PBS

Melaksana PBS secara terselaras

Merancang dan melaksanakan PBS di peringkat negeri,gabungan /

daerah dan sekolah dengan jayanya
ORGANISASI KANDUNGAN
Modul ini mengandungi manual pengendalian
pemantauan PBS dan manual penyelarasan PBS

PBS,

manual

BAB 2
KONSEP, DASAR PBS
PENTAKSIRAN LISAN
BERASASKAN SEKOLAH (PLBS)
BAHASA INGGERIS

KONSEP
PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH
(PBS)
PENGENALAN
Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) merupakan satu
komponen pentaksiran yang dikendalikan oleh pihak sekolah dan
pentaksirannya dilaksanakan oleh guru-guru mata pelajaran
secara berterusan dalam proses pengajaran dan pembelajaran.
PBS dirancang, ditadbir, diskor dan dilaporkan secara terancang
mengikut prosedur yang ditetapkan oleh Lembaga Peperiksaan
Malaysia (LPM).
Demi menjamin kualiti pelaksanaan PBS, mekanisme
penyelarasan dan pemantauan akan dilaksanakan untuk
meningkatkan kesahan dan kebolehpercayaan skor pentaksiran
yang dilaksanakan di sekolah.
PBS di peringkat Ujian Pencapaian Sekolah Rendah (UPSR) terdiri
daripada:

Science Practical Work (PEKA)

Perkara Asas Fardhu Ain (PAFA)
Pentaksiran Lisan Berasaskan Sekolah (PLBS)

PENYATAAN DASAR
Pelaksanaan Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) ditadbir mengikut
kuasa-kuasa yang diberikan kepada Pengarah Peperiksaan berdasarkan
Akta Pendidikan 1996 (Akta 550) : Seksyen 67, Seksyen 68 dan
Seksyen 69.
Sekolah wajib melaksanakan Pentaksiran Berasaskan Sekolah
(PBS) bagi semua mata pelajaran yang mempunyai komponen
kerja kursus, amali, projek, modul dan ujian lisan.
Calon yang beragama Islam wajib melaksanakan Ujian PAFA.
Pelaksanaan PEKA dan PAFA dijalankan mengikut Jadual Kerja
yang ditetapkan oleh Lembaga Peperiksaan Malaysia.
PBS mesti dilaksanakan semasa proses pengajaran dan
pembelajaran. Keputusan calon akan terjejas sekiranya calon
tidak melaksanakan atau tiada skor PBS.
Calon istimewa yang ingin mendapatkan pengecualian PBS
hendaklah mengemukakan permohonan kepada Pengarah
Pelajaran Negeri.
PBS dilaksanakan mengikut garis panduan yang ditetapkan oleh
Lembaga Peperiksaan Malaysia.
Pentaksiran Lisan Berasaskan Sekolah (PLBS) mesti dilaksanakan
mengikut dokumen pentaksiran PLBS.
Setiap calon mestilah mempunyai semua skor / pencapaian PBS
setelah tamat tempoh pelaksanaan.
Jawatankuasa Induk PBS peringkat kebangsaan / negeri /
gabungan / daerah dan sekolah perlu ditubuhkan.
Kos dan pelaksanaan PBS di bawah tanggungan serta
tanggungjawab pihak sekolah.
Petugas PBS adalah personel yang dilantik.
Mengurus dokumen skor, evidens dan sijil adalah tanggungjawab
pihak sekolah. Skor hendaklah dihantar ke Lembaga Peperiksaan
Malaysia mengikut kaedah dan tempoh yang telah ditetapkan.

 Semua rekod dan evidens, perlu disimpan dengan selamat

selama 6 bulan selepas keputusan peperiksaan diumumkan.

CIRI-CIRI PENTAKSIRAN LISAN BERASASKAN SEKOLAH

Calon ditaksir kemahiran berlisan menerusi pelbagi konteks
dalam situasi pengajaran dan pembelajaran.
LPM membekalkan panduan
LPM/JPN/PPD melantik pemantau / penyelaras
Pemarkahan dan pelaporan oleh sekolah
Sekolah mengeluarkan pelaporan pelaksanaan PLBS

KONSEP PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH

Dirancang di peringkat sekolah merujuk kepada perancangan berikut:
Murid yang akan ditaksir, bila pentaksiran dibuat, kekerapan
pentaksiran, siapa yang terlibat dalam pentaksiran,
pemilihan atau pembinaan instrumen pentaksiran,
penskoran, pengredan dan pelaporan dibuat oleh pihak
sekolah dengan berpandukan kepada Panduan PBS bagi matapelajaran
berkenaan.
Ditadbir di peringkat sekolah merujuk kepada usaha mengumpul
maklumat
pentaksiran dan dilaksanakan oleh guru pentaksir yang terlibat dalam
pembelajaran murid dan pengurusan evidens.
Diskor di peringkat sekolah merujuk kepada proses pemberian skor
kepada
perkara ditaksir berdasarkan skema penskoran.
Dilaporkan di peringkat sekolah merujuk kepada perumusan skor oleh
guru
pentaksir bagi mendapatkan tahap penguasaan pelajar. Perumusan
skor akan dibuat berdasarkan prinsip rumusan yang telah
ditetapkan oleh peraturan penggredan yang telah dibina.
Kerangka yang ditetapkan merujuk kepada prinsip dan konsep
Pentaksiran
Berasaskan Sekolah.
Dimoderatkan pula merujuk kepada usaha memastikan tiap-tiap
murid ditaksir berdasarkan perkara yang sama. Mekanisme
penyelarasan dan pemantauan dilaksanakan untuk meningkatkan
kebolehpercayaan dan kesahan skor pentaksiran bagi menjamin
kualiti.
Mempunyai kesahan dan kebolehpercayaan
Kesahan merujuk kepada sejauh mana skor pentaksiran itu dapat
menggambarkan cukup cakup tentang perkara yang ditaksir dan
perkara yang
ditaksir itu relevan. Ini dapat ditentukan dengan menetapkan perkara
yang
ditaksir adalah terangkum dalam Huraian Sukatan Pelajaran.
Mempunyai kesahan dan kebolehpercayaan
Kebolehpercayaan merujuk kepada sejauh mana skor pentaksiran itu
tepat dan
10

tekal. Kesahan dan kebolehpercayaan skor pentaksiran ini dipastikan

melalui
pelaksanaan mekanisme penyelarasan dan pemantauan.
Pelaporan positif
Skor yang dilaporkan menunjukkan tahap penguasaan murid dan ini
boleh
diperbaiki dan dipertingkatkan dari semasa ke semasa.
semasa.

11

PERANCANGAN PENTAKSIRAN
1. Perancangan
Perancangan yang teliti dilaksanakan antara Lembaga Peperiksaan
Malaysia, Jabatan Pendidikan Negeri dan pelaksana PBS yang telah
dilantik.
2. Penataran
Penataran ialah pendedahan tentang Konsep, Kerangka dan Dasar
program PBS kepada pihak yang terlibat dengan pelaksanaan PBS
seperti pentadbir sekolah, pemantau, penyelaras, pentaksir sekolah
dan murid-murid tentang pelaksanaan PBS.
3. Pelaksanaan Pentaksiran
Pelaksanaan PBS ialah mentaksir perkara yang hendak ditaksir dalam
PBS mengikut prosedur yang telah ditetapkan seperti dalam
dokumen pentaksiran, format pentaksiran atau buku panduan
pelaksanaan PBS.
4. Penyelarasan
Penyelarasan ialah satu proses untuk memastikan pentaksiran PBS
dilaksanakan dengan cara yang betul dan seragam dari segi
kefahaman peraturan penskoran, penggunaan peraturan penskoran
dan pemberian skor.
5. Pemantauan
Pemantauan ialah satu proses mendapatkan maklumat dan
memastikan PBS dilaksanakan mengikut prosedur yang telah
ditetapkan.
6. Pengesanan
Pengesanan ialah proses menilai program PBS dari segi pencapaian
objektif, kekuatan dan kelemahan serta impaknya untuk tujuan
memperbaiki PBS.
7. Laporan
Penyelaras, Pemantau dan Jabatan Pendidikan Negeri akan membuat
laporan mengenai pelaksanaan PBS untuk penambahbaikan.

12

13

PELAKSANAAN
JADUAL PELAKSANAAN

SUBJEK

TAHAP
TAHUN 1- 5

BAHASA INGGERIS (PLBS)

TAHUN 6

TEMPOH
JAN-OKT
JAN-JULAI

Petugas Pentaksiran
Terdiri daripada:

Ketua Pentaksir Kebangsaan

Ketua Pentaksir Negeri
Ketua Pentaksir Kawasan
Pentaksir Kawasan
Ketua Pentaksir Sekolah
Pentaksir Sekolah

Ketua Pentaksir Kebangsaan(KPK)

Dilantik oleh LPM

guru terlatih

opsyen berkaitan mata pelajaran dan mengajar mata pelajaran

berkenaan

disahkan dalam jawatan

Berpengalaman mengajar mata pelajaran berkenaan selama 10

tahun dan ke atas

Boleh memegang jawatan untuk satu mata pelajaran sahaja

14

Ketua Pentaksir Negeri(KPN)

Dilantik oleh JPN

guru terlatih

opsyen yang berkaitan dengan mata pelajaran dan mengajar mata

pelajaran berkenaan

disahkan dalam jawatan

berpengalaman mengajar mata pelajaran berkenaan sekurangsekurangnya 5 tahun ke atas

Boleh memegang jawatan untuk satu mata pelajaran sahaja

Ketua Pentaksir Kawasan(KPKw)

Dilantik oleh JPN

guru terlatih

opsyen berkaitan mata pelajaran dan mengajar mata pelajaran

berkenaan

Berpengalaman mengajar mata pelajaran berkenaan selama 3

tahun dan ke atas

disahkan dalam jawatan

Boleh memegang jawatan untuk satu mata pelajaran sahaja

Pentaksir Kawasan(PKw)

Dilantik oleh JPN

guru terlatih

opsyen berkaitan mata pelajaran dan mengajar mata pelajaran

berkenaan

Berpengalaman mengajar mata pelajaran berkenaan selama 3

tahun dan ke atas
15

disahkan dalam jawatan

Boleh memegang jawatan untuk satu mata pelajaran sahaja

Ketua Pentaksir Sekolah (KPS)

guru terlatih

opsyen mata pelajaran berkaitan

jika bukan opsyen mata pelajaran berkaitan mesti berpengalaman

mengajar mata pelajaran berkaitan.

boleh memegang jawatan untuk satu mata pelajaran sahaja

Pentaksir Sekolah (PS)

guru terlatih

guru yang dilantik dalam jawatan

opsyen mata pelajaran berkaitan

jika bukan opsyen mata pelajaran berkaitan mesti berpengalaman

mengajar mata pelajaran berkaitan

16

SENARAI TUGAS
Tugas Ketua Pentaksir Kebangsaan(KPK)
Sebelum pentaksiran:
2. Menghadiri mesyuarat dan perbincangan bersama pegawai mata
pelajaran di LPM
3. Mempengerusikan mesyuarat dan taklimat bersama Ketua
Pentaksir Negeri (KPN)
4. Merancang jadual / aktiviti pemantauan dan penyelarasan
5. Membuat pemantauan dan penyelarasan peringkat kebangsaan
Semasa Pentaksiran:
1. Berjumpa Pengetua / Guru Besar sekolah memaklumkan kehadiran
semasa lawatan ke sekolah.
2. Melihat jadual perancangan pentaksiran calon-calon sekolah
Selepas Pentaksiran:
1. Mengumpul dan menyatukan

laporan daripada semua KPN

2. Mengemukakan cadangan dan tindakan susulan kepada LPM

Tugas Ketua Pentaksir Negeri(KPN)
Sebelum Pentaksiran:
1. Menghadiri mesyuarat penyelarasan kebangsaan
2. Menyelaras tugas Ketua Pentaksir Kawasan (KPKw)
17

3. Mempengerusikan mesyuarat penyelarasan peringkat negeri

4. Menjalankan tugas-tugas lain yang diarahkan dari semasa ke
semasa

Semasa Pentaksiran:
1. Berjumpa Pengetua / Guru Besar sekolah memaklumkan kehadiran
semasa lawatan ke sekolah
2. Melihat jadual perancangan pentaksiran calon-calon sekolah
3. Melaksanakan penyelarasan skor peringkat daerah.
Selepas Pentaksiran:
1. Mengumpul dan menyatukan laporan daripada KPKw dan
menghantar kepada KPK dan SPP JPN
2. Menjadi penasihat kepada Jawatankuasa Kes Khas Sekolah

Tugas Ketua Pentaksir Kawasan(KPKw)

Sebelum Pentaksiran:
1. Menghadiri mesyuarat penyelarasan di peringkat kawasan
2. Memberi taklimat kepada PKw
Semasa Pentaksiran:
1. Menyelaras pentaksiran oleh PKw
2. Bertanggungjawab untuk memastikan setiap calon melalui proses
pentaksiran yang lengkap
3. Melaksanakan penyelarasan skor di peringkat kawasan
Selepas Pentaksiran:
1. Menjadi penasihat kepada Jawatankuasa Kes Khas Sekolah

18

2. Mengumpul dan menyatukan laporan daripada PKw dan

menghantar kepada KPN

Tugas Pentaksir Kawasan(PKw)

Sebelum Pentaksiran:
1. Menghadiri mesyuarat penyelarasan di peringkat negeri/kawasan
2. Memberi taklimat kepada KPS
Semasa Pentaksiran:
1.

Menyelaras pentaksiran oleh KPS

2.

Bertanggungjawab untuk memastikan setiap calon melalui

proses pentaksiran yang lengkap

3.

Melaksanakan penyelarasan skor di sekolah

Selepas Pentaksiran:
1. Mengumpul dan menyatukan laporan daripada KPS dan
menghantar kepada KPKw
2. Menjadi penasihat Jawatankuasa Kes Khas Sekolah

19

Tugas Ketua Pentaksir Sekolah (KPS)

Sebelum Pentaksiran:
1. Menghadiri mesyuarat penyelarasan peringkat kawasan dan
sekolah
2. Bertanggungjawab memberi taklimat dan penerangan kepada PS
dan calon
Semasa Pentaksiran:
1. Menyelaras pentaksiran oleh PS
2. Membimbing dan membantu calon meningkatkan prestasi
3. Mentaksir calon
4. Mengisi borang-borang penskoran individu/borang gred individu
dan lain-lain yang berkaitan.
5. Memberi kerjasama kepada KPN/KPKw/PKw dalam urusan
penyelarasan
Selepas Pentaksiran:
1. Mentaksir semula kerja murid jika ada perubahan selepas
diselaraskan oleh KPN/KPKw/PKw
2. Menyerahkan skor kepada SUP
3. Menyimpan rekod dan evidens selama 6 bulan selepas keputusan
diumumkan
4. Menyediakan laporan dan menyerahkannya kepada PKw
5. Memastikan borang penskoran individu/borang gred individu yang
berpindah sekolah dihantar ke sekolah baru
6. Menyediakan pelaporan pelaksanaan PBS bagi setiap calon
20

7. Membantu Jawatankuasa Kes Khas Sekolah

Tugas Pentaksir Sekolah (PS)

Sebelum Pentaksiran:
1.

Menghadiri mesyuarat penyelarasan peringkat kawasan dan

sekolah

2.

Bertanggungjawab memberi taklimat dan penerangan kepada

calon

Semasa Pentaksiran:
1.

Membimbing dan membantu calon meningkatkan

prestasi

2.

Mentaksir calon

3.

Mengisi borang-borang penskoran individu/borang

gred individu dan lain-lain yang berkaitan.

4.

Memberi kerjasama kepada KPN/KPKw/PKw/KPS

dalam urusan penyelarasan

Selepas Pentaksiran:
1.

Mentaksir semula kerja murid jika ada perubahan selepas

diselaraskan oleh KPN/KPKw/PKw/KPS

2.

Menyerahkan skor kepada SUP

3.

Menyimpan rekod dan evidens ditempat selamat selama 6 bulan

selepas keputusan diumumkan

4.

Menyediakan laporan dan menyerahkannya kepada KPS

21

5.

Memastikan borang penskoran individu/borang gred individu

yang berpindah sekolah dihantar ke sekolah baru

6.

Menyediakan pelaporan pelaksanaan PBS bagi setiap calon

7.

Membantu Jawatankuasa Kes Khas Sekolah

GRED SEMPADAN SKOR PLBS

Gred Sempadan Skor PBS
Gred Sempadan Skor adalah julat skor yang menggambarkan
pencapaian gred dalam PBS bagi mata pelajaran berkaitan
akan dimaklumkan dari semasa ke semasa.
Pelaporan
Pelaporan PBS dilaksanakan dalam dua peringkat iaitu:
a)

Peringkat sekolah
Borang Penskoran Individu atau Borang

Gred Induk dan Kelompok / Keseluruhan / Induk / Laporan

PLBS / SBOA

Penyataan - PEKA / PAFA / PLBS

b)

Peringkat Lembaga Peperiksaan Malaysia (LPM)

Slip keputusan

22

Pelaporan Pencapaian PLBS calon yang dicatatkan dalam borang rekod

pencapaian murid adalah seperti berikut :
A. PENENTUAN PURATA GRED
GRED

SKOR

B. PERKIRAAN PURATA GRED

Purata Skor = Jumlah Skor/Bilangan Skor
C. PENENTUAN PURATA GRED
PURATA SKOR
1.0 hingga 1.4
1.5 hingga 2.4
2.5 hingga 3.4
3.5 hingga 4.0

PURATA GRED
D
C
B
A

CONTOH :
Pencapaian pelajar bagi konstruk tatabahasa dan kosa kata bagi
tiga kali pencerapan adalah :

23

DBB
Purata skor = 1 + 3 + 3
3
= 2.33
Purata Gred = C
Jadual Kerja Pengendalian PLBS Tahun 6

Bil

Perkara

Tempoh Pelaksanaan PLBS *

Penghantaran

Laporan

Tarikh

Tindakan

Januari-31 Julai

Sekolah

4-7 Ogos

KPS kepada PKw

11-14 Ogos

PKw kepada KPKw

18-20 Ogos

KPKw kepada KPN

25 Ogos

KPN kepada KPK

PLBS/SBOA Report

dan SPP JPN

29 Ogos

SPP JPN

Sektor Penilaian dan peperiksaan Jabatan Pelajaran

Negeri
KPK

Ketua Pentaksir Kebangsaan

KPN

Ketua Pentaksir Negeri

KPKw

KPK kepada LPM

Ketua Pentaksir Kawasan

PKw

Pentaksir Kawasan

KPS

Pentaksir Sekolah

24

* Bergantung kepada input daripada Bahagian Produksi, LPM

25

BAB 3

KERANGKA PENTAKSIRAN
LISAN BERASASKAN
SEKOLAH (PLBS)

KERANGKA PENTAKSIRAN LISAN BERASASKAN SEKOLAH (PLBS)

26

PENGENALAN
Latar Belakang
Kemahiran bertutur merupakan kemahiran yang penting
dalam pengajaran dan pembelajaran Bahasa Inggeris di
semua peringkat persekolahan.
Walau bagaimanapun,
perubahan dari segi pelaksanaannya berlaku dari semasa ke
semasa mengikut keperluan dan kesesuaian. Sehubungan
dengan itu, sesuatu pembaharuan telah diusahakan apabila
Ujian Lisan Berasaskan Sekolah (ULBS) bagi Tingkatan 4
dan Tingkatan 5 dilaksanakan. Usaha ini bertujuan untuk
melahirkan murid yang terampil bertutur dalam pelbagai
situasi serta mempunyai kemahiran dan keyakinan diri untuk
berkomunikasi dengan berkesan
Oleh yang demikian, sewajarnya usaha murni yang telah
dimulakan ini diperluas dan diperkembang ke peringkat
sekolah rendah (Tahun 1 Tahun 6) dan sekolah menengah
(Tingkatan 1 Tingkatan 3) dengan dikenali sebagai
Pentaksiran
Lisan
Berasaskan
Sekolah
(PLBS).
Pelaksanaannya dapat memperkukuh dan mempertingkatkan
keberkesanan pengajaran dan pembelajaran khususnya bagi
kemahiran bertutur murid. PLBS menekankan pentaksiran
yang berterusan iaitu semasa pengajaran dan pembelajaran
di dalam dan di luar bilik darjah serta semasa aktiviti
kokurikulum oleh guru-guru yang mengajar mata pelajaran
berkenaan. Langkah ini juga bersesuaian dan bertepatan
dengan hakikat bahawa guru yang mengajar murid itulah
yang lebih mengetahui tahap dan pencapaian murid yang
sebenar dalam kemahiran bertutur.
Pelaksanaan PLBS dapat menjamin kesahan dan
kebolehpercayaan
pentaksiran
yang
tinggi
serta
mempertingkatkan nilai dan kualiti lisan murid selaras
dengan objektif pendidikan sekolah rendah dan sekolah
menengah. Selaku pemimpin sekolah, guru besar dan
pengetua memainkan peranan yang utama dalam
menjayakan PLBS. Pelaksanaannya yang dipantau dari
semasa ke semasa akan menjamin keberkesanannya.
Selain itu, ruang atau wadah yang memungkinkan
penambahbaikan dan pemulihan secara berterusan dapat
diwujudkan untuk meningkatkan penguasaan murid dalam
kemahiran bertutur yang bertepatan dengan konsep
assessment for better learning
Pelaksanaan

27

Pentaksiran Lisan Berasaskan Sekolah peringkat sekolah rendah

dan sekolah menengah dijalankan
mengikut peringkat yang
berikut:Peringkat I

3)

Tahap Satu Sekolah Rendah (Tahun 1 Tahun

Peringkat II

6)

Tahap Dua Sekolah Rendah (Tahun 4 Tahun

Peringkat III

3)

Sekolah Menengah (Tingkatan 1 Tingkatan

Pentaksiran Lisan Bahasa Inggeris (PLBS)

memenuhi keperluan dan hasrat yang berikut:-

dirancang

bagi

Bersifat autentik kerana berupaya untuk mentaksir kebolehan

sebenar murid dengan berfokus pada kemahiran bertutur.

Menggalakkan proses pengajaran dan

kemahiran bertutur di dalam bilik darjah.

Pentaksiran dijalankan secara berterusan dari Tahun 1

hingga Tingkatan 3 dalam pengajaran dan pembelajaran.

Pentaksiran dilakukan dalam situasi komunikasi sebenar dan

lebih daripada satu kemahiran bertutur ditaksir.

Pentaksiran boleh juga dilakukan di luar bilik darjah dan

dalam kegiatan kokurikulum yang melibatkan penggunaan
Bahasa Inggeris.

Pentaksir ialah guru yang mengajarkan Bahasa Inggeris

yang mengetahui kemampuan sebenar kemahiran bertutur
seseorang murid.

28

pembelajaran

Objektif Pentaksiran Lisan Berasaskan Sekolah

Pelaksanaan pentaksiran lisan tersebut dapat:

Melahirkan murid yang terampil bertutur dalam situasi

yang pelbagai.

Memastikan pelaksanaan ujian dikendalikan semasa

pengajaran dan pembelajaran di dalam dan di luar
bilik darjah serta semasa aktiviti kokurikulum secara
berterusan.

Mendedahkan pelbagai situasi bertutur yang sebenar

kepada murid untuk membolehkan mereka menimba
pengalaman.

Membentuk kemahiran dan keyakinan diri kepada

murid untuk berkomunikasi dengan baik dan
berkesan.

Rasional Pelaksanaan Pentaksiran Lisan Berasaskan Sekolah

Konsep

Berupaya untuk mentaksir kebolehan sebenar murid

untuk
bertutur
bersesuaian
dengan
anjakan
paradigma dalam pentaksiran pendidikan.

Memberikan tumpuan kepada kemahiran bertutur

murid semasa pengajaran dan pembelajaran, di luar
bilik darjah serta semasa aktiviti kegiatan kokurikulum
secara berterusan

Pentaksiran berterusan bermula dari sekolah rendah

hingga sekolah menengah.

Pentaksiran dilaksanakan dalam situasi sebenar dan

lebih daripada satu kemahiran lisan ditaksir.

Pentaksir ialah guru yang mengajar murid dan yang

mengetahui kemampuan sebenar kemahiran lisan
murid itu.

Pentaksiran

Lisan

Berasaskan
29

Sekolah

Bahasa

Inggeris

Pentaksiran lisan ini dilaksanakan berasaskan sekolah

berdasarkan garis panduan yang disediakan oleh
Lembaga Peperiksaan Malaysia.

Pentaksiran ini dijalankan secara berterusan semasa

pengajaran dan pembelajaran, di luar bilik darjah serta
semasa aktiviti kokurikulum di sekolah rendah dan di
sekolah menengah.

Pentaksiran
dijalankan
oleh
guru-guru
mengajarkan mata pelajaran Bahasa Inggeris.

Pelaporan pencapaian murid direkodkan dalam buku

atau kad kemajuan pada penghujung setiap penggal
persekolahan.

Murid ditaksir pencapaiannya atau penguasaan

lisannya dalam pelbagai aktiviti individu dan
kumpulan.

Kesahan dan kebolehpercayaan pentaksiran ini tinggi

manakala nilai dan kualiti lisan dapat dipertingkatkan
selaras dengan hasrat dan objektif pendidikan sekolah
rendah dan sekolah menengah.

Pentaksiran ini membolehkan penambahbaikan dan

pemulihan dilakukan secara berterusan untuk
meningkatkan penguasaan pelajar dalam bertutur.

30

yang

BAB 4

PENGOPERASIAN
PENTAKSIRAN LISAN BERASASKAN
SEKOLAH
BAHASA INGGERIS

PENGOPERASIAN PLBS
PENGENDALIAN PLBS PERINGKAT KEBANGSAAN (LPM)
Penubuhan Jawatankuasa Pengendalian PLBS
Penasihat

: Pengarah Peperiksaan

Pengerusi

: Timbalan Pengarah Peperiksaan (Operasi)

31

Naib Pengerusi

: Ketua Sektor Pengendalian Peperiksaan

Menengah Rendah dan Rendah (KS
SPPMRR)

Setiausaha

: Ketua Penolong Pengarah Unit UPSR

Ahli Jawatankuasa

: Semua Pegawai Unit UPSR

Ketua Pentaksir Kebangsaan
Ketua Pentaksir Negeri

Tugas

dan

tanggungjawab

Jawatankuasa

Pengendalian

PLBS

Peringkat Kebangsaan
Sebelum Pentaksiran
Sebelum Pentaksiran

Menyediakan surat pekeliling berkaitan PBS

Menyediakan dokumen Panduan Pentaksiran dan Manual
Pengendalian PBS

Menyediakan bahan taklimat pengendalian PBS

Memberi taklimat pengendalian PBS kepada pegawai

JPN, KPK dan KPN

Menyediakan aplikasi bagi kemasukan markah

Melantik Ketua Pentaksir Kebangsaan

Semasa Pentaksiran
Memantau pelaksanaan PLBS di peringkat JPN

Selepas Pentaksiran

Bil

Menerima Laporan PLBS/SBOA Report daripada JPN

Menyediakan laporan pemantauan PLBS

Proses

Tanggungjawa
b

32

Tempoh
Tindakan

Pelaksanaa
n

Menyediakan pekeliling

Pengarah

Ketua Sektor

PLBS

Peperiksaan

Mengadakan mesyuarat

Pengarah

Ketua Penolong

Jawatankuasa

Peperiksaan

Pengarah UPSR

Menyampaikan

Pengarah

Ketua Penolong

maklumat berkenaan

Peperiksaan

Pengarah UPSR

Menyediakan dokumen

Pengarah

Ketua Penolong

dan bahan taklimat

Peperiksaan

Pengarah UPSR

Melaksanakan taklimat

Pengarah

Pegawai Unit

pengendalian PBS dan

Peperiksaan

UPSR

Memantau pelaksanaan

Pengarah

Pegawai Unit

di peringkat JPN

Peperiksaan

UPSR

Menyediakan laporan

Pengarah

Pegawai Unit

pemantauan PLBS

Peperiksaan

UPSR

Januari

SPPMRR

Januari

Pengendalian PLBS
3

pelaksanaan PLBS di

Januari

peringkat negeri
4

Januari

pengendalian PBS
5

menyerahkan bahan

Januari

PBS
6

Proses Kerja Pelaksanaan PLBS Peringkat Kebangsaan

PENGENDALIAN PLBS PERINGKAT NEGERI

Penubuhan Jawatankuasa Pengendalain PLBS Peringkat Negeri
Penasihat

: Pengarah Pelajaran Negeri

33

Mei - Julai

Ogos - Sept

Pengerusi

: Timbalan Pengarah Pelajaran Negeri

Naib Pengerusi 1

: Ketua Sektor Penilaian dan Peperiksaan

Naib Pengerusi 2

: Ketua Sektor Pengurusan Akademik

Setiausaha

: Pegawai Sektor Penilaian & Peperiksaan

Ahli Jawatankuasa : Semua Pegawai Pelajaran Gabungan / Daerah

Pegawai Sektor Penilaian & Peperiksaan
Pegawai Sektor Pengurusan Akademik
Semua Pegawai Peperiksaan PPG / PPD
Ketua Pentaksir Negeri
Tugas

dan

tanggungjawab

Jawatankuasa

Pengendalian

PLBS

Peringkat Negeri
Sebelum Pentaksiran
Menerima

dan

mengedar

surat

pekeliling

Lembaga

Peperiksaan Malaysia
Menerima dan mengedar dokumen Pengendalian PLBS
Menghadiri

taklimat

Pengendalian

PLBS

di

peringkat

kebangsaan
Menubuhkan Jawatankuasa Pengendalian PLBS Peringkat
Negeri
Melantik Ketua Pentaksir Negeri, Ketua Pentaksir Kawasan,
Pentaksir Kawasan, Ketua Pentaksir Sekolah , Pemantau dan
Penyelaras
Mengarahkan sekolah melantik Pentaksir Sekolah
Mengarahkan

sekolah

menubuhkan

Jawatankuasa

Pengendalian PLBS peringkat sekolah

Menerima

senarai

Jawatankuasa

Pengendalian

PLBS

peringkat sekolah
Mengedar dokumen dan melaksanakan penataran PLBS
kepada PPG / PPD
Membahagikan sekolah-sekolah mengikut kawasan

34

 Mengadakan taklimat penataran / mesyuarat penyelarasan /

mesyuarat pemantauan di peringkat negeri
Menyelaras taklimat di peringkat kawasan
Mengadakan penataran PLBS kepada Pengetua / Guru Besar,
Ketua Pentaksir Kawasan, Pentaksir Kawasan dan Ketua
Pentaksir Sekolah
Semasa Pentaksiran
Memantau pelaksanaan PLBS di peringkat PPG /

PPD

Memastikan

semua

sekolah

akur

dengan

prosedur penskoran
Memastikan penyelarasan peringkat kawasan

dilaksanakan
Memastikan

pentaksiran

di

sekolah

dilaksanakan

Membantu menyelesaikan kes-kes khas

Mengadakan

mesyuarat

penyelarasan

(jika

perlu)
Selepas Pentaksiran
Mengumpul Borang Gred Induk / Laporan PLBS/ SBOA Report,
laporan pemantauan dan laporan penyelarasan
Mengadakan Mesyuarat Pasca Pemantauan
Memastikan setiap sekolah menghantar Laporan PLBS/SBOA
Report kepada PKw
Memastikan sekolah mengeluarkan pelaporan pelaksanaan
PBS kepada calon

35

Proses Kerja Pelaksanaan PLBS Peringkat Negeri

Bi

Proses

Tanggungjaw
ab

Tempoh
Tindakan

Menerima pekeliling

Pengarah

Ketua Sektor

daripada LPM

Pelajaran

Penilaian dan

Negeri

Peperiksaan

Menubuhkan Jawatankuasa

Pengarah

Pengendalian PLBS peringkat

Pelajaran

negeri

Negeri

Mengadakan mesyuarat

engarah

Jawatankuasa Pengendalian

Pelajaran

PLBS peringkat negeri

Negeri

Menyampaikan maklumat

Pengarah

berkenaan pelaksanaan

Pelajaran

PLBS di peringkat JK Daerah

Negeri

Menyediakan dokumen dan

Pengarah

bahan taklimat penataran

Pelajaran

Pelaksanaa

Januari

Ketua Sektor
Penilaian dan

Januari

Peperiksaan
Ketua Sektor
Penilaian dan

Januari

Peperiksaan
JK Negeri dan
Ketua Pentaksir

Januari

Negeri

Pegawai SPP

Februari

Pegawai SPP

Februari

Negeri
6

Menyediakan surat arahan

Pengarah

hadir taklimat kepada PPG /

Pelajaran

PPD

Negeri

Melaksanakan penataran

Pengarah

dan menyerahkan bahan

Pelajaran

PLBS

Negeri

36

Februari
Pegawai SPP

Bi

Proses

Tanggungjaw
ab

Mengedar surat makluman

Pengarah

pemantauan dan

Pelajaran

penyelarasan ke sekolah

Negeri

Memantau pelaksanaan di

Pengarah

peringkat PPG / PPD

Pelajaran

Tempoh
Tindakan

Pelaksanaa
n

Pegawai SPP

Jawatankuasa PBS

April

Mei Julai

Negeri

10 Memastikan setiap sekolah

menghantar
PLBS/SBOA

Laporan
Report

Pengarah
Pelajaran

kepada Negeri

PKw

Ketua Sektor
Penilaian dan
Peperiksaan

PENGENDALIAN PLBS PERINGKAT GABUNGAN / DAERAH

37

Ogos

Jawatankuasa

Pengendalian

PLBS

Peringkat

Gabungan

Daerah
Pengerusi

: Pegawai Pelajaran Gabungan /

Daerah

Setiausaha

: Penolong Pegawai Pelajaran atau Penyelia

Penilaian dan

Peperiksaan Gabungan /

Daerah
Ahli Jawatankuasa : Pegawai Unit Kurikulum PPG / PPD
Pegawai Unit Pendidikan Islam dan Moral
PPG / PPD
Semua Pengetua / Guru Besar
Ketua Pentaksir Kawasan
Pentaksir Kawasan
Tugas dan Tanggungjawab Jawatankuasa Pengendalian PLBS
Peringkat Gabungan / Daerah
Sebelum Pentaksiran
Menerima pekeliling dan taklimat penataran

daripada JPN

Menubuhkan

jawatankuasa

PLBS

peringkat

PPG / PPD

Menyerahkan dokumen dan memberi taklimat

penataran kepada sekolah

Memantau pelaksanaan di peringkat sekolah

Memastikan

semua

sekolah

menghantar

Laporan PLBS/SBOA Report mengikut jadual yang ditetapkan

38

Semasa Pentaksiran
Mengadakan mesyuarat penyelarasan peringkat

daerah

Memastikan

pentaksiran

di

sekolah

dilaksanakan

Memastikan

penyelarasan

peringkat

sekolah

pemantauan

peringkat

daerah

dilaksanakan

Memastikan
dilaksanakan

Membantu menyelesaikan kes-kes khas

Selepas Pentaksiran
Mengumpul Borang Gred Induk / Laporan PLBS/ SBOA Report,
laporan pemantauan dan laporan penyelarasan
Mengadakan mesyuarat pasca pemantauan
Memastikan setiap sekolah menghantar Laporan PLBS/SBOA
Report kepada PKw
Memastikan sekolah mengeluarkan pelaporan pelaksanaan
PBS kepada calon

39

Proses Kerja Pelaksanaan PLBS Peringkat Gabungan / Daerah

Bil

Proses

Tanggungjawa
b

Menerima pekeliling
dan taklimat penataran
daripada JPN

Tindakan

Tempoh
Pelaksanaan

Pen. PPG /
PPG / PPD

PPD (Penilaian
dan

Februari

Peperiksaan)
2

Menubuhkan
jawatankuasa
Pengendalian PLBS

Pen. PPG /
PPG / PPD

PPD (Penilaian
dan

Januari

Peperiksaan)
3

Menyediakan surat
arahan hadir taklimat
penataran kepada

Pen. PPG /
PPG / PPD

dan

sekolah

Peperiksaan)

Menyerahkan dokumen

Pen. PPG /

dan memberi taklimat

penataran kepada

PPG / PPD

sekolah
5

PPD (Penilaian

Memantau pelaksanaan
di peringkat sekolah

PPD (Penilaian
dan

Februari

Februari

Peperiksaan)

PPG / PPD

AJK Pemantau

Mei Julai

PPG / PPD

Pen. PPG /
PPD (Penilaian
dan

Ogos

40

Bil

Tanggungjawa

Proses
Memastikan

Tindakan

setiap

sekolah

menghantar

Laporan

PLBS/SBOA

Peperiksaan)

Report kepada PKw

41

Tempoh
Pelaksanaan

PENGENDALIAN PLBS PERINGKAT SEKOLAH

Jawatankuasa Pengendalian PLBS Peringkat Sekolah
Pengerusi

: Pengetua / Guru Besar

Naib Pengerusi

: Guru Penolong Kanan (Akademik)

Setiausaha

: Setiausaha Peperiksaan

Ahli Jawatankuasa : Ketua Pentaksir Sekolah

Ketua Panitia
Pentaksir Sekolah
Guru Cemerlang
Tugas dan Tanggungjawab Jawatankuasa Pengendalian
PLBS Peringkat Sekolah
Sebelum Pentaksiran

Menerima surat pekeliling PBS daripada JPN

Menerima dokumen PBS daripada JPN

Pengetua

Guru

Besar

menubuhkan

Jawatankuasa PBS sekolah

Pengetua / Guru Besar melantik pentaksir bagi

setiap mata pelajaran berkaitan

Menghantar

senarai

Jawatankuasa

PBS

dan

pentaksir kepada JPN

Memperbanyakkan

dokumen

PBS

untuk

kegunaan pentaksir

Menyediakan

jadual

pelaksanaan

PBS

dan

menghantar salinan kepada JPN dan Pentaksir Kawasan

Memastikan

pihak

sekolah

menyediakan

kemudahan yang mencukupi untuk melaksanakan PBS bagi

tujuan pembelajaran dan pentaksiran.

42

Memastikan pihak sekolah mestilah melantik

guru mata pelajaran sebagai pentaksir untuk melaksanakan
PBS mengikut prosedur yang telah ditetapkan.

Memastikan

sekolah

memberi

makluman

pelaksanaan PBS kepada murid dan ibu bapa / penjaga

Memastikan setiap murid memiliki fail PBS

Semasa Pentaksiran

Memastikan

pentaksiran

dijalankan

semasa

pengajaran dan pembelajaran

Memastikan penyelarasan

skor di peringkat

sekolah dilakukan oleh KPS

Memastikan

pemantau

dalaman

membuat

pemantauan mengikut jadual yang telah ditetapkan

Memastikan

pentaksir

merekod

skor

dalam

Borang Skor Individu

Memastikan

pentaksir

menyimpan

evidens

pentaksiran dalam fail individu dengan selamat

Memastikan

pentaksir

memaklumkan

skor

kepada murid dan ibu bapa / penjaga yang ditaksir dan murid
menandatangani Borang Skor Individu bagi setiap taksiran

Memastikan pentaksir memindahkan

Borang Skor Individu ke Borang Gred Induk

43

skor dari

Selepas Pentaksiran
Memastikan Borang Gred Induk disemak dan disahkan oleh
Pengetua / Guru Besar dan disimpan di sekolah dan satu
salinan dihantar kepada JPN melalui PKw
Memastikan pihak sekolah menyediakan Laporan PLBS/SBOA
Report dan diserahkan kepada PKw mengikut masa yang
telah ditetapkan oleh pihak LPM
Memastikan Setiausaha Peperiksaan memasukkan skor calon
dalam format pentaksiran yang ditetapkan oleh LPM
Mengeluarkan pelaporan pelaksanaan kepada calon

44

Proses Kerja Pengendalian PBS Peringkat Sekolah

Bil

Tanggungjawa

Proses

Tempoh
Tindakan

pelaksanaa
n

Menerima pekeliling dan

Pengetua / Guru

GPK

menghadiri taklimat

Besar

Akademik

Menubuhkan jawatankuasa

Pengetua / Guru

GPK

pelaksana

Besar

Akademik

Melaksanakan taklimat

Pengetua / Guru

GPK

penataran

Besar

Akademik

Januari

penataran daripada PPG /

PPD

Melaksanakan pentaksiran

Pengetua / Guru

Pentaksir

Besar

Menyelaras skor

Memantau pentaksiran

Pengetua / Guru
Besar

Pengetua / Guru
Besar

45

Januari

Februari

Januari Julai
(Tahun 6)
Januari Okt.
(Tahun 1 - 5)

Penyelaras

April

Pemantau

Mac

Bil

Proses

Menghantar
7

Tanggungjawa

PLBS/SBOA

Laporan
Report

kepada

PKw

46

Pengetua / Guru
Besar

Tempoh
Tindakan

pelaksanaa
n

Setiausaha
Peperiksaa
n

Ogos

PENYELARASAN
Konsep

Penyelarasan ialah satu proses untuk memastikan pentaksiran PBS

dilaksanakan dengan cara yang betul dan seragam dari segi
kefahaman peraturan penskoran, penggunaan peraturan penskoran
dan pemberian skor.

Objektif

Memastikan penyelarasan dilaksanakan dengan adil, sahih dan

amanah mengikut prosedur yang ditetapkan

Menentukan skor pentaksir dilakukan mengikut kriteria yang

ditetapkan

Menentukan ketekalan skor

Prosedur

Melantik Ketua Pentaksir Kebangsaan sebagai penyelaras

Penyelaras diberi taklimat penyelarasan

Melaksanakan penyelarasan

Sekolah menyediakan evidens untuk diselaras

Memilih sampel skor secara rawak mengikut aras pencapaian calon

Membandingkan skor penyelaras dengan skor pentaksir

Memberikan skor baru

47

Penyelaras

Penyelaras adalah pegawai yang dilantik untuk melaksanakan

penyelarasan PBS.

Penyelaras terdiri daripada:

Penyelaras Luaran
i)

Pegawai

LPM

(mata

pelajaran

berkaitan)
ii)

Ketua Pentaksir Kebangsaan

iii)

Ketua Pentaksir Negeri

iv)

Ketua Pentaksir Kawasan

v)

Pentaksir Kawasan

Penyelaras Dalaman
i) Ketua Pentaksir Sekolah (mata pelajaran berkaitan)
ii) Ketua Panitia (mata pelajaran berkaitan)

iii) Guru Cemerlang (mata pelajaran berkaitan)

Manual Penyelarasan yang dikeluarkan oleh LPM boleh digunakan
oleh penyelaras.

48

PEMANTAUAN
Konsep

Pemantauan ialah satu proses mendapatkan maklumat dan

memastikan PBS dilaksanakan mengikut prosedur yang telah
ditetapkan.

Objektif

Memastikan pemantauan dilaksanakan dengan adil, sahih

dan amanah mengikut prosedur yang ditetapkan

Mengelakkan penyelewengan dalam PBS

Mengenal pasti masalah yang dihadapi semasa pelaksanaan

pentaksiran

Menyalurkan

masalah

yang

berkaitan

untuk

tindakan

seterusnya.
Prosedur

Melantik pemantau PBS

Pemantau akan diberi taklimat pelaksanaan berkaitan PBS

Memantau pelaksanaan PBS di sekolah sekurang-kurangnya

sekali setahun

Memilih/mengenalpasti sekolah yang akan dipantau

Melaksanakan pemantauan di sekolah sampel

Bilangan sekolah yang dipantau oleh seseorang pemantau

akan ditetapkan oleh JPN / PPG / PPD

Pemantau menggunakan Borang Pemantauan Pentaksiran

Berasaskan Sekolah

Pemantau menyediakan laporan pemantauan kepada JPN /

PPG / PPD

49

Pemantau
Pegawai Pemantau

Pegawai Pemantau ialah pegawai yang dilantik untuk

memastikan

PBS

dilaksanakan

mengikut prosedur

yang ditetapkan oleh LPM.

Pemantau terdiri daripada:
i.

Pegawai Pemantau Luaran

a)

Pegawai Lembaga Peperiksaan Malaysia

b)

Pegawai Jabatan Pelajaran Negeri

c)

Pegawai PPG / PPD

d)

Jemaah Nazir Sekolah

e)

Pegawai daripada Bahagian-Bahagian Kementerian

Pelajaran Malaysia

f) Pegawai yang dilantik dan diberi tauliah oleh LPM

ii. Pegawai Pemantau Dalaman
a)

Pengetua/Guru Besar

b)

Guru Penolong Kanan (Akademik)

c)

Ketua Pentaksir Sekolah mata pelajaran berkaitan

d)

Ketua Panitia (mata pelajaran berkaitan)

e)

Guru Cemerlang (mata pelajaran berkaitan)

f)

Guru yang dilantik oleh Pengetua/Guru Besar

50

Tanggungjawab Pemantau
Sebelum Pemantauan

Menerima surat pelantikan sebagai pemantau

Menerima taklimat tugas pemantauan

Merancang jadual pemantauan

Menghubungi pihak sekolah

Menyediakan dokumen-dokumen pemantauan

Semasa Pemantauan
Berjumpa dengan Pengetua / Guru Besar untuk mendapat
maklumat awal tentang pelaksanaan PBS di sekolah berkenaan
Bertemu dengan Ketua Pentaksir Sekolah
Menyemak dokumen / evidens yang berkaitan
Membincangkan dapatan dengan pihak sekolah
Selepas Pemantauan
Menyediakan laporan pemantauan
Menghantar laporan pemantauan yang lengkap kepada pihak
sekolah dan SPP JPN
Manual Pemantauan yang dikeluarkan oleh LPM boleh digunakan
oleh pemantau.

51

PENGESANAN
Konsep
Pengesanan ialah proses menilai PBS dari segi pencapaian objektif,
kekuatan dan kelemahan instrumen serta impaknya untuk tujuan
penambahbaikan PBS.
Objektif
Mendapatkan

maklumat

tentang

kesesuaian

instrumen

pelaksanaan PBS.
Prosedur
Pengesanan boleh dijalankan secara dalaman atau luaran:
Pengesanan

secara

dalaman

boleh

dijalankan

oleh

pegawai

daripada institusi berikut:

Lembaga Peperiksaan Malaysia
Bahagian-bahagian dalam Kementerian Pelajaran Malaysia
Pengesanan secara luaran boleh dijalankan oleh:
pelajar-pelajar yang menjalankan penyelidikan di peringkat
ijazah sarjana / ijazah kedoktoran
penyelidik swasta

52

Prosedur
Pengesanan

dijalankan

dengan

menggunakan

kaedah

kajian

gunaan (applied research) berdasarkan sampel.

Untuk setiap kajian, strategi / kaedah berikut dijalankan.

Mengenalpasti tujuan kajian

Menentukan

dan

membina

instrumen

kajian

yang

bersesuaian.
Contoh instrumen yang boleh dipilih seperti berikut:

Instrumen soal selidik

Temubual

Senarai semak

Pemerhatian

Menentukan persampelan

Melaksanakan

pengumpulan

ditentukan seperti:

Pengetua / Guru Besar

Guru

Penyelaras

Pemantau

Murid

Jabatan Pelajaran Negeri

Penggubal

Ibu bapa / penjaga

53

data

daripada

sumber

Melaksanakan pemprosesan data dengan mengambil kira

pembolehubah berikut:

Lokasi sekolah

Keberkesanan panduan / dokumen pentaksiran

sekolah

Penggunaan panduan / dokumen

Kefahaman pelaksanaan

Konsep perkara yang ditaksir

Maklumat dan kekangan

Guru

Murid

Membuat rumusan kajian berdasarkan dapatan

Menyediakan laporan

Mengemukakan cadangan

Pelaksanaan Pengesan
Pengesanan PBS mestilah dijalankan selepas satu kitaran lengkap
pelaksanaan PBS.

54

PROSEDUR KESELAMATAN
Skor yang diberi berdasarkan kepada evidens calon menunjukkan calon
telah ditaksir mengikut ketetapan dalam dokumen pengendalian PBS.
Skor dan evidens perlu diuruskan mengikut prosedur keselamatan yang
telah ditetapkan
Proses Pengurusan Skor

JPN menerima aplikasi kemasukan skor PBS daripada LPM dan

mengedarkan ke sekolah melalui PPG / PPD

Pengetua / Guru Besar bertanggungjawab memastikan Laporan

PLBS / SBOA Report dihantar kepada PKw mengikut masa yang telah
ditetapkan oleh LPM

Pengetua / Guru Besar bertanggungjawab memastikan skor dihantar

ke PPG / PPD akur dengan prosedur penghantaran yang ditetapkan

PPG / PPD memastikan skor diterima daripada sekolah dan dihantar

ke JPN akur dengan prosedur penskoran dan jadual penghantaran
yang ditetapkan

JPN memastikan skor diterima dari PPG / PPD dan dihantar ke LPM
akur dengan prosedur penskoran dan jadual penghantaran yang
ditetapkan

Pengetua / Guru Besar bertanggungjawab memastikan dokumen/

skor calon disimpan di tempat yang selamat dan mematuhi prosedur
keselamatan

55

Pengurusan Evidens

Pengetua / Guru Besar bertanggungjawab memastikan evidens calon

disimpan

seperti

ketetapan

yang

terdapat

dalam

Dokumen

Pentaksiran PBS mata pelajaran yang berkaitan

Evidens calon yang berpindah hendaklah disimpan di sekolah asal

jika telah selesai sepenuhnya.

Jika evidens belum disiapkan

sepenuhnya, evidens hendaklah dibawa ke sekolah baru

Tempoh penyimpanan evidens calon Tahun 6 ialah enam (6) bulan

selepas keputusan UPSR diumumkan

Tempoh penyerahan evidens kepada calon ialah 30 hari selepas

tempoh penyimpanan tamat

Pengetua / Guru Besar diminta melupuskan evidens yang tidak

dituntut oleh calon selepas tamat tempoh penyerahan

PENGURUSAN DAN PROSEDUR KES KHAS

56

Calon Pindah
Sekolah asal calon bertanggungjawab untuk memastikan rekod,

butiran pentaksiran dan skor calon diterima oleh sekolah baru

Sekolah baru bertanggungjawab memastikan menerima rekod,

butiran pentaksiran dan skor calon daripada sekolah asal

Sekolah baru bertanggungjawab memasukkan skor calon ke

dalam aplikasi yang ditetapkan bersama-sama skor calon lain.

Calon Daftar Lewat

Calon hanya dinilai dalam tempoh pelaksanaan PBS

Skor calon hanya akan diambil kira

dalam tempoh calon

melaksanakan PBS
Pengecualian PBS

Calon istimewa yang ingin mendapat pengecualian PBS

hendaklah

mengemukakan

permohonan

mengikut

Buku

Peraturan dan Panduan UPSR yang dikeluarkan oleh LPM dan

mendapat kelulusan daripada Pengarah Pelajaran Negeri. JPN
hendaklah menghantar salinan yang telah diluluskan ke LPM
(unit UPSR) pada atau sebelum 1 Julai.

57

BAB 5
RUMUSAN
APA PERLU BUAT

Melaksanakan PBS
Perancangan PBS
Penataran PBS
Pengoperasian PBS
Pentaksiran
Penyelarasan
Pemantauan
Pengesanan
Pelaporan PBS
Penilaian PBS

APA PRINSIP PERLU GUNA

Kesahan
Relevans
Cukup Cakup
Kebolehpercayaan
Ketepatan
Ketekalan
Telus
Keboleharapan yang tinggi

Prinsip Tiga Serangkai

Ada laksana?
Laksanakan dengan betul
Laksana ikut standard dan prosedur

MENGAPA PERLU BUAT PBS

Merealisasikan Matlamat KBSM, Objektif Kurikulum, Falsafah

Pendidikan Kebangsaan dan Pelan Induk Pembangunan
Pendidikan (PIPP)
Pembinaan Modal Insan
Memantau perkembangan modal insan pelajar
Assessment of learning

58

Assessment for learning

BILAKAH PELAKSANAANNYA
Ikut perancangan dalam :

Jadual
Jadual
Jadual
Jadual

Pelaksanaan
Pelaksanaan
Pelaksanaan
Pelaksanaan

PBS
PBS
PBS
PBS

Pusat
Negeri
Gabungan / Daerah
Sekolah

PERANCANGAN DALAM JADUAL PBS

Penataran
Pentaksiran PBS di sekolah
Pemantauan
Penyelarasan
Pengesanan
Pelaporan
Penilaian

SIAPAKAH YANG AKAN MELAKSANAKANNYA

Pegawai LPM
Pegawai SPP JPN
Nazir
PPD/Gabungan/Bahagian
Ketua Pentaksir Kebangsaan
Ketua Pentaksir Negeri
Ketua Pentaksir Kawasan
Pentaksir Kawasan
Ketua Pentaksir Sekolah
Pentaksir Sekolah

BAGAIMANAKAH PELAKSANAANNYA

Pembentukan Jawatan Kuasa PBS di pelbagai peringkat

Menetapkan fungsi Jawatan Kuasa
Menetapkan tugas dan tanggungjawab AJK
59

Melaksanakan proses kerja yang telah ditetapkan

Melantik AJK
Melantik Pentaksir
Penataran
Pengoperasian
Pelaporan

PENATARAN

Taklimat Pelaksanaan Penataran

Input tentang Dasar, Konsep dan Prosedur PBS
Input Kerangka PBS ikut mata pelajaran
Input Pengoperasian PBS
Bengkel
Pembentangan
Pemantapan Modul
Produk Penataran

HARAPAN

Ada ilmu tentang PBS

Ada kemahiran untuk melaksanakan PBS
Mantap sikap untuk melaksanakan PBS
Bersedia dengan perancangan PBS di pelbagai peringkat

60