Anda di halaman 1dari 526

[PTS Vol D - 1] [\z D /] [\f I /]

[PTS Page 001] [\q 1/]


[BJT Vol D - 1] [\z D /] [\w I /]
[BJT Page 002] [\x 2/]
Suttantapiake
Dghanikyo
Slakkhandhavaggo
Namo tassa bhagavato arahato
sammsambuddhassa.
1.
Brahmajlasutta
1. Eva me suta eka samaya bhagav antar
ca rjagaha antar ca nlanda
addhnamaggapaipanno hoti mahat
bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi. Suppiyo'pi kho paribbjako
antar ca rjagaha antar ca nlanda
addhnamaggapaipanno hoti saddhi
antevsin brahmadattena mavena.
Tatra suda suppiyo paribbjako
anekapariyyena buddhassa avaa bhsati,
dhammassa avaa bhsati, saghassa avaa
bhsati. Suppiyassa pana paribbjakassa antevs
brahmadatto mavo anekapariyyena
buddhassa vaa bhsati, dhammassa vaa
bhsati, saghassa vaa bhsati. Itiha te ubho
cariyantevs aamaassa
ujuvipaccankavd bhagavanta pihito
pihito anubaddh1 honti bhikkhusagha ca.
2. Atha kho bhagav ambalahikya rjgrake
ekarattivsa upagachi saddhi
bhikkhusaghena. Suppiyo'pi kho paribbjako
ambalahikya rjgrake ekarattivsa
upagachi saddhi antevsin brahmadattena
mavena. Tatra'pi suda suppiyo paribbjako
anekapariyyena buddhassa avaa bhsati,
dhammassa avaa bhsati, saghassa avaa
bhsati. Suppiyassa [PTS Page 002] [\q 2/]
pana paribbjakassa antevs brahmadatto
mavo buddhassa vaa bhsati, dhammassa
vaa bhsati, saghassa vaa bhsati. Itiha
te ubho cariyantevs aamaassa
ujuvipaccankavd viharanti.
--------------------------
1. Anubandh, ma cha sa.
[BJT Page 004] [\x 4/]

3. Atha kho sambahulna bhikkhna rattiy


paccsasamaya paccuhitna maalame
sannisinnna sannipatitna aya
sakhiydhammo udapdi: "acchariya vuso,
abbhuta vuso, yvacida tena bhagavat
jnat passat arahat sammsambuddhena
sattna nndhimuttikat suppaividit. Aya
hi suppiyo paribbjako anekapariyyena
buddhassa avaa bhsati, dhammassa
avaa bhsati, saghassa avaa bhsati.
Suppiyassa pana paribbjakassa antevs
brahmadatto mavo buddhassa vaa bhsati,
dhammassa vaa bhsati, saghassa vaa
bhsati. Itiha'me ubho cariyantevs
aamaassa ujuvipaccankavd bhagavanta
pihito pihito anubaddh honti
bhikkhusagha c"ti.
4. Atha kho bhagav tesa bhikkhna ima
sakhiydhamma viditv yena maalamo
tenupasakami. Upasakamitv paatte sane
nisdi. Nisajja kho bhagav bhikkh mantesi:
"kya nu'ttha bhikkhave etarahi kathya
sannisinn sannipatit? K ca pana vo antar
kath vippakat?"Ti.
Eva vutte te bhikkh bhagavanta etadavocu:
"idha bhante amhka rattiy paccsasamaya
paccuhitna maalame sannisinnna
sannipatitna aya sakhiydhammo udapdi
"acchariya vuso, abbhuta vuso yvacida
tena bhagavat arahat sammsambuddhena
sattna nndhimuttikat suppaividit. Aya
hi suppiyo paribbjako anekapariyyena
buddhassa avaa bhsati, dhammassa
avaa bhsati, saghassa avaa bhsati.
Suppiyassa pana paribbjakassa antevs
brahmadatto mavo buddhassa vaa bhsati,
dhammassa vaa bhsati, saghassa vaa
bhsati. Itiha'me ubho cariyantevs
aamaassa ujuvipaccankavd bhagavanta
pihito pihito anubaddh honti
bhikkhusaghac'ti. Aya kho no bhante
antarkath vippakat. Atha bhagav
anuppatto"ti.
5. "Mama v bhikkhave pare avaa
bhseyyu, dhammassa v avaa bhseyyu,
saghassa v [PTS Page 003] [\q 3/] avaa
bhseyyu, tatra tumhehi na ghto na
appaccayo na cetaso anabhiraddhi karay.
Mama v bhikkhave pare avaa bhseyyu,
dhammassa v avaa bhseyyu, saghassa v
avaa bhseyyu, tatra ce tumhe assatha
kupit v anattaman v, tumha yevassa tena

D.N. 1/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

antaryo. Mama v bhikkhave pare avaa


bhseyyu, dhammassa v avaa bhseyyu,
saghassa v avaa bhseyyu, tatra tumhe
assatha kupit v anattaman v, api nu paresa
subhsita dubbhsita tumhe jneyyth?"Ti.

"No heta bhante. "


"Mama v bhikkhave pare avaa bhseyyu,
dhammassa v avaa bhseyyu, saghassa v
avaa bhseyyu, tatra tumhehi abhta
abhtato nibbehetabba: 'iti'peta abhta.
Iti'peta ataccha. Natthi ceta amhesu. Na ca
paneta amhesu savijjat'ti. "
[BJT Page 006] [\x 6/]

6. "Mama v bhikkhave pare vaa


bhseyyu, dhammassa v vaa bhseyyu,
saghassa v vaa bhseyyu, tatra tumhehi
na nando na somanassa na cetaso
ubbilvitatta1 karaya. Mama v bhikkhave
pare vaa bhseyyu, dhammassa v vaa
bhseyyu, saghassa v vaa bhseyyu,
tatra ce tumhe assatha nandino suman
ubbilvino2, tumha yevassa tena antaryo.
Mama v bhikkhave pare vaa bhseyyu,
dhammassa v vaa bhseyyu, saghassa v
vaa bhseyyu, tatra v tumhehi bhta
bhtato paijnitabba: "iti'peta bhta,
iti'peta taccha. Atthi ceta amhesu. Savijjati
ca paneta amhes'ti. "
7. "Appamattaka kho paneta bhikkhave
oramattaka slamattaka, yena puthujjano
tathgatassa vaa vadamno vadeyya.
Katamaca ta bhikkhave appamattaka
oramattaka slamattaka, yena puthujjano
tathgatassa vaa vadamno vadeyya. ?
8. [PTS Page 004] [\q 4/] "ptipta pahya
ptipt paivirato samao gotamo
nihitadao nihitasattho lajj daypanno
sabbapabhtahitnukamp viharat"ti. Iti v hi
bhikkhave puthujjano tathgatassa vaa
vadamno vadeyya.
9. "Adinndna pahya adinndn paivirato
samao gotamo dinndy dinnapikakh
athenena sucibhtena attan viharat"ti. Iti v hi
bhikkhave puthujjano tathgatassa vaa
vadamno vadeyya.
10. "Abrahmacariya pahya brahmacr samao
gotamo rcr virato methun gmadhamm"ti.

Iti v hi bhikkhave puthujjano tathgatassa


vaa vadamno vadeyya.
11. "Musvda pahya musvd paivirato
samao gotamo saccavd saccasandho theto
paccayiko avisavdako lokass"ti. Iti v hi
bhikkhave puthujjano tathgatassa vaa
vadamno vadeyya.
1. Ubbillvitatta, ma cha sa.
2. Ubbillvino, ma cha sa.
[BJT Page 008] [\x 8/]

12. "Pisua vca pahya pisuya vcya


paivirato samao gotamo. Ito sutv na amutra
akkht imesambhedya. Amutra v sutv na
imesa akkht amsambhedya. Iti bhinnna
v sandht sahitna v anuppadt.
Samaggrmo samaggarato samagganand
samaggakarai vca bhsit"ti. Iti v hi
bhikkhave puthujjano tathgatassa vaa
vadamno vadeyya.
13. "Pharusa vca pahya pharusya vcya
paivirato samao gotamo. Y s vc ne
kaasukh pemany hadayagam por
bahujanakant bahujanamanp, tathrpi
vca bhsit"ti. Iti v hi bhikkhave puthujjano
tathgatassa vaa vadamno vadeyya.
14. "Samphappalpa pahya samphappalp
paivirato samao gotamo, klavd bhtavd
atthavd dhammavd vinayavd, nidhnavati
vca bhsit klena [PTS Page 005] [\q 5/]
spadesa pariyantavati atthasahitanti" iti v
hi bhikkhave puthujjano tathgatassa vaa
vadamno vadeyya.
15. "Bjagmabhtagmasamrambh paivirato
samao gotamo. Ekabhattiko samao gotamo
rattparato virato viklabhojan.
Naccagtavditaviskadassan paivirato samao
gotamo.
Mlgandhavilepanadhraamaanavibhsana
hn paivirato samao gotamo.
Uccsayanamahsayan paivirato samao
gotamo. Jtarparajatapaiggaha paivirato
samao gotamo. makadhaapaiggaha
paivirato samao gotamo.
makamasapaiggaha paivirato samao
gotamo. Itthikumrikapaiggaha paivirato
samao gotamo. Dsidsapaiggaha paivirato
samao gotamo. Ajeakapaiggaha paivirato
samao gotamo. Kukkuaskarapaiggaha
paivirato samao gotamo.

D.N. 2/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Hatthigavssavaavapaiggaha paivirato
samao gotamo. Khettavatthupaiggaha
paivirato samao gotamo. Dteyya
pahiagamannuyog paivirato samao
gotamo. Kayavikkay paivirato samao gotamo.
Tulka - kasaka - mnak paivirato
samao gotamo. Ukkoana - vacananikati sciyog paivirato samao gotamo. Chedana vadhabandhana - viparmosa - lopasahaskr
paivirato samao gotamo "ti. Iti v hi bhikkhave
puthujjano tathgatassa vaa vadamno
vadeyya.
Cullasla nihita.
[BJT Page 010] [\x 10/]

16. "Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
bjagmabhtagmasamrambha anuyutt
viharanti seyyathda: mlabja khandhabja
phalubja aggabja bjabjameva pacama. Iti
v itievarp bjagmabhtagmasamrambh
paivirato samao gotamo"ti. Iti v hi bhikkhave
puthujjano tathgatassa vaa vadamno
vadeyya.
17. [PTS Page 006] [\q 6/] "yath v paneke
bhonto samaabrhma saddhdeyyni
bhojanni bhujitv te evarpa
sannidhikraparibhoga anuyutt viharanti.
Seyyathda: annasannidhi pnasannidhi
vatthasannidhi ynasannidhi sayanasannidhi
gandhasannidhi misasannidhi. Iti v iti
evarp sannidhikraparibhog paivirato
samao gotamo"ti. Iti v hi bhikkhave
puthujjano tathgatassa vaa vadamno
vadeyya.
18. "Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
viskadassana anuyutt viharanti. Seyyathda:
nacca gta vdita pekkha akkhna
pissara vetla1 kumbhathna
sobhanaka2 cala vasa dhovana3
hatthiyuddha assayuddha daayuddha
muhiyuddha nibbuddha uyyodhika
balagga senbyuha ankadassana. Iti v
itievarp viskadassan paivirato samao
gotamo"ti. Iti v hi bhikkhave puthujjano
tathgatassa vaa vadamno vadeyya.
1. Vetla, [P T S.]
2. Sobhaa garaka, [P T S.]
3. Dhopana, [P T S.]
4. Meakayuddha, katthaci.

[BJT Page 012] [\x 12/]

19. "Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
jtappamdahnnuyoga anuyutt viharanti seyyathda: ahapada dasapada ksa
parihrapatha santika khalika ghaika
salkahattha akkha pagacra vakaka
mokkhacika cigulaka patthaka rathaka
[PTS Page 007] [\q 7/] dhanuka akkharika
manesika yathvajja. Iti v itievarp
jtappamdahnnuyog paivirato samao
gotamo"ti. Iti v hi bhikkhave puthujjano
tathgatassa vaa vadamno vadeyya.
20. "Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
uccsayanamahsayana anuyutt viharanti.
Seyyathda: sandi pallaka gonaka1
cittaka paika paalika tulika vikatika
uddalomi ekantalomi kahissa koseyya
kuttaka hatthatthara assatthara
rathatthara ajinappavei
kdalimigapavarapaccattharaa
sauttaracchada ubhatolohitakpadhna. Iti v
itievarp uccsayanamahsayan paivirato
samao gotamo"ti. Iti v hi bhikkhave
puthujjano tathgatassa vaa vadamno
vadeyya.
21. "Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
maanavibhusanahnnuyoga anuyutt
viharanti - seyyathda: ucchdana
parimaddana nahpana sambhana dsa
ajana mlvilepana mukhacuaka
mukhalepana hatthabandha sikhbandha
daaka nika asi chatta citrphana
uhsa mai vlavjani odtni vatthni
dghadasni. Iti v itievarp
maanavibhusanahnnuyog paivirato
samao gotamo"ti. Iti v hi bhikkhave
puthujjano tathgatassa vaa vadamno
vadeyya.
1. Goaka, katthaci.
[BJT Page 014] [\x 14/]

22. "Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
tiracchnakatha anuyutt viharanti.
Seyyathda: rjakatha corakatha
mahmattakatha senkatha bhayakatha
yuddhakatha annakatha pnakatha

D.N. 3/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

vatthakatha sayanakatha mlkatha


gandhakatha tikatha ynakatha
gmakatha nigamakatha nagarakatha
janapadakatha itthikatha1 [PTS Page 008] [\q
8/] srakatha visikhkatha
kumbhahnakatha pubbapetakatha
nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha. Iti v
itievarpya tiracchnakathya paivirato
samao gotamo"ti. Iti v hi bhikkhave
puthujjano tathgatassa vaa vadamno
vadeyya.
23. "Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
vigghikakatha anuyutt viharanti.
Seyyathda: na tva ima dhammavinaya
jnsi. Aha ima dhammavinaya jnmi. Ki
tva ima dhammavinaya jnissasi?
Micchpaipanno tvamasi, ahamasmi samm
paipanno. Sahita me, asahita te. Pure
vacanya pacch avaca. Pacch vacanya pure
avaca. cia2 te viparvatta. ropito te vdo.
Niggahito tvamasi. Cara vdappamokkhya.
Nibbehehi v sace pahos'ti. Iti v itievarpya
vigghikakathya paivirato samao gotamo"ti.
Iti v hi bhikkhave puthujjano tathgatassa
vaa vadamno vadeyya.
24. "Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
dteyyapahiagamannuyoga anuyutt
viharanti. Seyyathda: raa
rjamahmattna khattiyna brhmana
gahapatikna kumrna 'idha gaccha.
Amutrgaccha. Ida hara. Amutra ida har'ti.
Iti v itievarp dteyyapahiagamannuyog
paivirato samao gotamo'ti. Iti v hi bhikkhave
puthujjano tathgatassa vaa vadamno
vadeyya.
25. "Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te kuhak ca
honti lapak ca nemittik ca nippesik ca
lbhena lbha nijigisitro. Iti v itievarp
kuhanalapan paivirato samao gotamo"ti. Iti
v hi bhikkhave puthujjano tathgatassa vaa
vadamno vadeyya.
Majjhimasla nihita.
1. Itthi katha purisa katha, machasa.
2. Adhicia, machasa.
[BJT Page 016] [\x 16/]

26. [PTS Page 009] [\q 9/] "yath v paneke


bhonto samaabrhma saddhdeyyni
bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti seyyathda: aga nimitta uppta supina
lakkhaa msikacchinna aggihoma
dabbihoma thusahoma kaahoma
taulahoma sappihoma telahoma homa
lohitahoma agavijj vatthuvijj khattavijj
sivavijj bhtavijj bhurivijj ahivijj visavijj
vicchikavijj msikavijj sakuavijj vyasavijj
pakkajjhna1 saraparitta migapakkha. Iti
v itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato samao gotamo"ti. Iti v hi bhikkhave
puthujjano tathgatassa vaa vadamno
vadeyya.
27. "Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti seyyathda: mailakkhaa daalakkhaa
vatthalakkhaa asilakkhaa usulakkhaa
dhanulakkhaa vudhalakkhaa
itthilakkhaa purisalakkhaa
kumralakkhaa kumrlakkhaa
dsalakkhaa dslakkhaa hatthilakkhaa
assalakkhaa mahisalakkhaa
usabhalakkhaa golakkhaa ajalakkhaa
mealakkhaa kukkualakkhaa
vaalakkhaa godhlakkhaa
kaiklakkhaa kacchapalakkhaa
migalakkhaa. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato samao
gotamo'ti. Iti v hi bhikkhave puthujjano
tathgatassa vaa vadamno vadeyya.
28. "Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti seyyathda: 'raa niyyna bhavissati.
Raa atiyna bhavissati. Abbhantarna
raa upayna bhavissati. Bhirna [PTS
Page 010] [\q 10/] raa apayna
bhavissati. Bhirna raa upayna
bhavissati. Abbhantarna raa apayna
bhavissati. Abbhantarna raa jayo
bhavissati. Bhirna raa parjayo
bhavissati. Bhirna raa jayo bhavissati.
Abbhantarna raa parjayo bhavissati'. Iti
imassa jayo bhavissati. Imassa parjayo
bhavissati. Iti v itievarpya tiracchnavijjya
micchjv paivirato samao gotamo'ti. Iti v
bhikkhave puthujjano tathgatassa vaaa
vadamno vadeyya.
1. Pakkhajjhna, katthaci

D.N. 4/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 018] [\x 18/]

29. "Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti seyyathda: candaggho bhavissati, suriyaggho
bhavissati, nakkhattaggho bhavissati,
candimasuriyna pathagamana bhavissati,
candimasuriyna uppathagamana bhavissati,
nakkhattna pathagamana bhavissati,
nakkhattna uppathagamana bhavissati,
ukkpto bhavissati, disho bhavissati,
bhmiclo bhavissati, devadundubhi bhavissati,
candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana sakilesa vodna bhavissati.
Evavipko candaggho bhavissati, evavipko
suriyaggho bhavissati, evavipko
nakkhattaggho bhavissati, evavipka
candimasuriyna pathagamana bhavissati,
evavipka candimasuriyna
uppathagamana bhavissati, eva vipka
nakkhattna pathagamana bhavissati,
evavipka nakkhattna uppathagamana
bhavissati, evavipko ukkpto bhavissati,
evavipko disho bhavissati, evavipko
bhmiclo bhavissati. Evavipko devadundbhi
bhavissati, evavipka
candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana sakilesa vodna bhavissati. Iti v
[PTS Page 011] [\q 11/] itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato samao
gotamo'ti. " Iti v hi bhikkhave puthujjano
tathgatassa vaa vadamno vadeyya.
30. "Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti seyyathda: subbuhik bhavissati,
dubbuhik bhavissati, subhikkha bhavissati,
dubbhikkha bhavissati, khema bhavissati,
bhaya bhavissati, rogo bhavissati, rogya
bhavissati. Mudd gaan sakhna kveyya
lokyata. Iti v itievarpya tiracchnavijjya
micchjv paivirato samao gotamo'ti. " Iti v
hi bhikkhave puthujjano tathgatassa vaa
vadamno vadeyya.
31. "Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti seyyathda: vhana vivhana savadana
vivadana sakiraa vikiraa subhagakaraa
dubbhagakaraa viruddhagabbhakaraa
jivhnitthambhana1 hanusahanana
hatthbhijappana hanujappana

kaajappana dsapaha kumrikapaha


devapaha diccupahna mahatupahna
abbhujjalana sirivhna. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato samao
gotamo'ti. " Iti v hi bhikkhave puthujjano
tathgatassa vaa vadamno vadeyya.
1. Nitthaddhana. Bahsu.
[BJT Page 020] [\x 20/]

32. [PTS Page 012] [\q 12/] "yath v paneke


bhonto samaabrhma saddhdeyyni
bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti seyyathda: santikamma paidhikamma
bhrikamma1 vassakamma vossakamma
vatthukamma vatthuparikamma
vatthuparikiraa camana nahpana
juhana vamana virecana uddhavirecana
adhovirecana ssavirecana kaatela
nettatappana natthukamma ajana
paccajana slkiya sallakattiya
drakatikicch mlabhesajjna anuppadna
osadhna paimokkho. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato samao
gotamo'ti. " Iti v hi bhikkhave puthujjano
tathgatassa vaa vadamno vadeyya.
33. Ida kho ta bhikkhave appamattaka
oramattaka slamattaka yena puthujjano
tathgatassa vaa vadamno vadeyya.
Mahsla nihita.
34. Atthi bhikkhave aeva dhamm gambhr
duddas duranubodh sant pat atakkvacar
nipu paitavedany, ye tathgato saya
abhi sacchikatv pavedeti, yehi tathgatassa
yathbhucca vaa samm vadamn
vadeyyu. Katame ca te bhikkhave dhamm
gambhr duddas duranubodh sant pat
atakkvacar nipu paitavedany ye
tathgato saya abhi sacchikatv pavedeti,
yehi tathgatassa yathbhucca vaa samm
vadamn vadeyyu?
35. Santi bhikkhave eke samaabrhma
pubbantakappik pubbantnudihino
pubbanta rabbha anekavihitni [PTS Page 013]
[\q 13/] adhivuttipadni abhivadanti
ahdasahi vatthhi. Te ca bhonto
samaabrhma kimgamma kimrabbha
pubbantakappik pubbantnudihino
pubbanta rabbha anekavihitni

D.N. 5/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

adhivuttipadni abhivadanti ahrasahi


vatthhi?
1. Bhtakamma. Kesci.
[BJT Page 022] [\x 22/]

36. Santi bhikkhave eke samaabrhma


sassatavd sassata attnaca lokaca
papenti cathi vatthhi. Te ca bhonto
samaabrhma kimgamma kimrabbha
sassatavd sassata attnaca lokaca
papenti cathi vatthhi?
37. Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao
v tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrpa
cetosamdhi phusati yath samhite citte
anekavihita pubbenivsa anussarati.
Seyyathda: "ekampi jti dve'pi jtiyo tisso'pi
jtiyo catasso'pi jtiyo paca'pi jtiyo dasa'pi
jtiyo vsatimpi jtiyo tisampi jtiyo
cattrsampi jtiyo pasampi jtiyo
jtisatampi jtisahassampi jtisatasahassampi
anekni'pi jtisatni anekni'pi jtisahassni
anekni'pi jtisatasahassni amutrsi
evannmo evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisavedi
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
upapdi1 tatrpsi evannmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
"
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa [PTS Page 014] [\q 14/]
anussarati. So evamha: 'sassato att ca loko ca
vajho kaho esikahyihito. Teva satt
sandhvanti sasaranti cavanti upapajjanti,
atthitveva sassatisama. Ta kissa hetu? Aha hi
tappamanvya anuyogamanvya
appamdamanvya sammmanasikramanvya
tathrpa cetosamdhi phusmi
yathsamhite citte anekavihita pubbenivsa
anussarmi. Seyyathda: "ekampi jti dve'pi
jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo paca'pi
jtiyo dasa'pi jtiyo vsatimpi jtiyo tisampi
jtiyo cattrsampi jtiyo pasampi jtiyo
jtisatampi jtisahassampi jtisatasahassampi
anekni'pi jtisatni anekni'pi jtisahassni
anekni'pi jtisatasahassni amutrsi
evannmo evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisavedi
evamyupariyanto. So tato cuto amutra

upapdi tatrpsi evannmo evagotto


evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarmi. Iminmaha eta
jnmi: yath sassato att ca loko ca vajho
kaho esikahyihito. Teva satt
sandhvanti sasaranti cavanti upapajjanti
atthitveva sassatisama"nti.
Ida bhikkhave pahama hna ya gamma
ya rabbha eke samaabrhma sassatavd
ssasata attnaca lokaca papenti.
1. Udapdi s mu.
[BJT Page 24] [\x 24/]

38. Dutiye ca bhonto samaabrhma


kimgamma kimrabbha sassatavd sassata
attnaca lokaca papenti?
Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao v
tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrupa
cetosamdhi phusati yath samhite citte
anekavihita pubbenivsa anussarati seyyathda: ekampi savaavivaa dve'pi
savaavivani ti'pi savaavivani
cattri'pi savaavivani paca'pi
savaavivani' dasa'pi savaavivani
'amutrsi evannmo evagotto evavao
evamhro evasukhadukkhapaisaved [PTS
Page 015] [\q 15/] evamyupariyanto. So tato
cuto amutra upapdi. Tatrpsi evannmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
" Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
So evamha: 'sassato att ca loko ca vajho
kuaho esikahyihito. Teva satt
sandhvanti sasaranti cavanti upapajjanti
atthitveva sassatisama. Ta kissa hetu? Aha hi
tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrupa
cetosamdhi phusmi yath samhite citte
anekavihita pubbenivsa anussarmi seyyathda: ekampi savaavivaa dve'pi
savaavivani ti'pi savaavivani
cattri'pi savaavivani paca'pi
savaavivani' dasa'pi savaavivani

D.N. 6/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

'amutrsi evannmo evagotto evavao


evamhro evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
upapdi. Tatrpsi evannmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
" Iti skra sauddesa aneka vihita
pubbenivsa anussarmi. Imin'pha eta
jnmi yath sassato att ca loko ca vajho
kuaho esikahyihito. Teva satt
sandhvanti sasaranti cavanti upapajjanti.
Atthitveva sassatisama'ti. "
Ida bhikkhave dutiya hna ya gamma ya
rabbha eke samaabrhma sassatavd
sassat attnaca lokaca papenti.
39. Tatiye ca bhonto samaabrhma
kimgamma kimrabbha sassatavd sassata
attnaca lokaca papenti?
[BJT Page 26] [\x 26/]

Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao v


tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrpa
cetosamdhi phusati yath samhite citte
anekavihita pubbenivsa anussarati seyyathda: dasa'pi savaavivaa vsatimpi
savaavivani tisampi savaavivani
cattrsampi savaavivani "amutrsi
evannmo evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
upapdi. 1 Tatrpsi evannmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
" Iti skra sauddesa aneka vihita
pubbenivsa anussarati.
So evamha: "sassato att ca 016 loko ca vajho
kaho esikahyihito. Teva satt
sandhvanti sasaranti cavanti upapajjanti
atthitveva sassatisama. Ta kissa hetu? Aha hi
tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrpa
cetosamdhi phusmi yath samhite citte
anekavihita pubbenivsa anussarmi seyyathda: dasa'pi savaavivani vsatimpi
savaavivani tisampi savaavivani
cattrsampi savaavivani "amutrsi
evannmo evagotto evavao evamhro

evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
upapdi. Tatrpsi evannmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarmi. Imin maha eta
jnmi. Yath sassato att ca loko ca vajho
kaho esikahyihito teva satt sandhvanti
sasaranti cavanti upapajjanti atthitveva
sassatisama'ti. "
Ida bhikkhave tatiya hna ya gamma ya
rabbha eke samaabrhma sassatavd
sassata attna ca loka ca papenti.
40. Catutthe ca bhonto samaabrhma
kimgamma kimrabbha sassatavd sassata
attnaca lokaca papenti. ?
Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao v
takk hoti vmas. So takkapariyhata
vmasnucarita sayampaibhna evamha:
'sassato att ca loko ca vajho kaho
esikahyihito. Teva satt sandhvanti
sasaranti cavanti upapajjanti atthitveva
sassatisamanti.
1. Udapdi, s mu.
[BJT Page 28] [\x 28/]

Ida bhikkhave catuttha hna ya gamma


ya rabbha eke samaabrhma sassatavd
sassata attna ca loka ca papenti.
41. Imehi kho te bhikkhave samaabrhma
sassatavd sassata attnaca lokaca
papenti cathi vatthhi. Ye hi keci bhikkhave
sama v brhma v sassatavd sassata
attnaca lokaca papenti, sabbe te imeheva
cathi etesa v aatarena natthi ito bahiddh.

42. Tayida bhikkhave tathgato pajnti: 'ime


kho dihihn evagahit evaparmah
evagatik bhavissanti evaabhisampary'ti.
Taca tathgato pajnti tato ca uttaritara
pajnti. Ta ca pajnana [PTS Page 017] [\q
17/] na parmasati. Aparmasato cassa
paccattaeva nibbuti vidit. Vedanna
samudayaca atthagamaca assdaca
dnavaca nissaraaca yathbhta viditv
anupd vimutto bhikkhave tathgato.

D.N. 7/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

43. Ime kho te bhikkhave dhamm gambhr


duddas duranubodh sant pat1
atakkvacar nipu paita vedany2 ye
tathgato saya abhi sacchikatv pavedeti
yehi tathgatassa yathbhucca vaa samm
vadamn vadeyyu.
Pahamakabhavra
44. Santi bhikkhave eke samaabrhma
ekaccasassatik ekaccaasassatik ekacca
sassata ekacca asassata attnaca lokaca
papenti cathi vatthhi. Te ca bhonto
samaabrhma kimgamma kimrabbha
ekaccasassatik ekaccaasassatik ekacca
sassata ekacca asassata attnaca lokaca
papenti cathi vatthhi. ?
1. Pant, ma cha sa
2. Vedany, ma cha sa
[BJT Page 30] [\x 30/]

45. Hoti kho so bhikkhave samayo ya kadci


karahaci dghassa addhuno accayena aya loko
savaati. Savaamne loke yebhuyyena satt
bhassarasavattanik honti. Te tattha honti
manomay ptibhakkh sayampabh
antalikkhacar subhahyino cira
dghamaddhna tihanti.
Hoti kho so bhikkhave samayo ya kadci
karahaci dghassa addhuno accayena aya loko
vivaati. Vivaamne loke sua
brahmavimna ptubhavati. Athaataro satto
yukkhay v puakkhay v bhassaraky
cavitv sua brahmavimna upapajjati. So
tattha hoti manomayo ptibhakkho sayampabho
antalikkhacaro subhahy cira
dghamaddhna tihati. Tassa tattha ekakassa
dgharatta nibbusitatt anabhirati paritassan
uppajjati: 'aho vata ae'pi satt itthatta
gaccheyyunti'. Atha aatare'pi satt
yukkhay [PTS Page 018] [\q 18/] v
puakkhay v bhassaraky cavitv
brahmavimna upapajjanti tassa sattassa
sahavyata. Te'pi tattha honti manomay
ptibhakkh sayampabh antalikkhacar
subhahyino cira dghamaddhna tihanti.

Tatra bhikkhave yo so satto pahama upapanno


tassa eva hoti: 'ahamasmi brahm mahbrahm
abhibh anabhibhto aadatthudaso vasavatt
issaro katt nimmt seho sajit1 vas pit
bhtabhavyna. May ime satt nimmit. Ta
kissa hetu? Mama hi pubbe etadahosi: aho vata

ae'pi satt itthatta gaccheyyunti. Iti


mamaca2 manopaidhi. Ime ca satt itthatta
gat'ti. Ye'pi te satt pacch upapann3 tesampi
eva hoti: aya kho bhava brahm
mahbrahm abhibh anabhibhto
aadatthudaso vasavatt issaro katt nimmt
seho sajit vas pit bhtabhavyna. Imin
maya bhot brahmu nimmit. Ta kissa
hetu? Mama hi maya addasma idha
pahama upapanna. Maya panamh pacch
upapann'ti.
1. Sajit. [PTS.]
2. Mama ca. Machasa.
3. Upapann. S mu. 1.
[BJT Page 32] [\x 32/]

46. Tatra bhikkhave yo so satto pahama


upapanno, so dghyukataro ca hoti
vaavantataro ca mahesakkhataro ca. Ye pana
te satt pacch upapann, te appyukatar ca
honti dubbaatar ca appesakkhatar ca.
hna kho paneta bhikkhave vijjati ya
aataro satto tamh ky cavitv itthatta
gacchati.
Itthatta gato samno agrasm anagriya
pabbajati. Agrasm anagriya pabbajito
samno tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrpa
cetosamdhi phusati yath samhite citte ta
pubbenivsa anussarati, tato para nnussarati.
So evamha:
'Yo kho so bhava brahm mahbrahm abhibhu
anabhibhto aadatthudaso vasavatt issaro
katt nimmt seho sajit vas pit
bhtabhavyna, yena maya bhot brahmu
nimmit, so nicco dhuvo sassato
aviparimadhammo sassatisama tatheva
hassati. Ye pana maya ahumh tena bhot [PTS
Page 019] [\q 19/] brahmu nimmit, te
maya anicc addhuv appyuk cavanadhamm
itthatta gat'ti.
Ida bhikkhave pahama hna ya gamma
ya rabbha eke samaabrhma
ekaccasassatik ekaccaasassatik ekacca
sassata ekacca asassata attnaca lokaca
papenti.
47. Dutiye ca bhonto samaabrhma
kimgamma kimrabbha ekaccasassatik

D.N. 8/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ekaccaasassatik ekacca sassata ekacca


asassata attnaca lokaca papenti?
[BJT Page 34] [\x 34/]

Santi bhikkhave khipadosik nma dev. Te


ativela hassakhiratidhammasampann
vibharanti. Tesa ativela
hassakhiratidhammasampannna
viharata sati mussati. Satiy sammos te dev
tamh ky cavanti.
hna kho paneta bhikkhave vijjati ya
aataro satto tamh ky cavitv itthatta
gacchati. Itthatta gato samno agrasm
anagriya pabbajati. Agrasm anagriya
pabbajito samno tappamanvya
padhnamanvya anuyogamanvya
appamdamanvya sammmanasikramanvya
tathrpa cetosamdhi phusati yathsamhite
citte ta pubbenivsa anussarati, tato para
nnussarati.
So evamha: ye kho te bhonto dev na
khipadosik, te na ativela
hassakhiratidhammasampann viharanti.
Tesa na ativela
hassakhiratidhammasampannna
viharata sati na mussati. Satiy asammos te
dev tamh ky na cavanti, nicc dhuv sassat
aviparimadhamm sassatisama tatheva [PTS
Page 020] [\q 20/] hassati. Ye pana maya
ahumbha khipadosik, te maya ativela
hassakhiratidhammasampann viharimbha.
Tesa no ativela
hassakhiratidhammasampannna
viharata sati mussi. Satiy sammos eva
maya tambh ky cut anicc addhuv
appyuk cavanadhamm itthatta gat'ti.
Ida bhikkhave dutiya hna ya gamma ya
rabbha eke samaa brhma ekaccasassatik
ekaccaasassatik ekacca sassata ekacca
asassata attnaca lokaca papenti.
48. Tatiye ca bhonto samaabrhma
kimgamma kimrabbha ekaccasassatik
ekaccaasassatik ekacca sassata ekacca
asassata attnaca lokaca papenti?
Santi bhikkhave manopadsik nma dev. Te
ativela aamaa upanijjhyanti. Te ativela
aamaa upanijjhyant aamaamhi
cittni padsenti. Te aamaamhi
paduhacitt kilantaky kilantacitt. Te dev
tamh ky cavanti.

[BJT Page 36] [\x 36/]

hna kho bhikkhave vijjati ya aataro satto


tamh ky cavitv itthatta gacchati. Itthatta
gato samno agrasm anagriya pabbajati.
Agrasm anagriya pabbajito samno
tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrpa
cetosamdhi phusati yathsamhite citte ta
pubbenivsa anussarati tato para nnussarati.

So evamha: ye kho te bhonto dev na


manopadosik, te na ativela aamaa
upanijjhyanti. Te na ativela aamaa
upanijjhyant aamaamhi appaduhacitt
akilantaky akilantacitt. Te dev tamh ky
na cavanti nicc dhuv sassat
aviparimadhamm sassatisama [PTS Page
021] [\q 21/] tatheva hassanti. Ye pana
maya ahumha manopadosik, te maya
ativela aamaa upanijjhyimha. Te maya
ativela aamaa upanijjhyant
aamaamhi1 cittni padsimha. Te maya
aamaamhi paduhacitt kilantaky
kilantacitt eva tamh ky cut anicc
addhuv appyuk cavanadhamm itthatta
gat'ti.
Ida bhikkhave tatiya hna ya gamma ya
rabbha eke samaabrhma ekaccasassatik
ekaccaasassatik ekacca sassata ekacca
asassata attnaca lokaca papenti.
49. Catutthe ca bhonto samaabrhma
kimgamma kimrabbha ekaccasassatik ekacca
asassatik ekacca sassata ekacca asassata
attataca lokaca papenti?
Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao v
takk hoti vmas. So takkapariyhata
vimasnucarita sayampaibhna evamha:
ya kho ida vuccati cakkhunti'pi sotanti'pi
gha'ti'pi kyo'ti'pi, aya att anicco addhuvo
asassato viparimadhammo. Ya ca kho ida
vuccati cittanti v mano'ti v vianti v aya
att nicco dhuvo sassato aviparimadhammo
sassatisama tatheva hassat ti.
Ida bhikkhave catuttha hna ya gamma
ya rabbha eke samaabrhma
ekaccasassatik ekaccaasassatik ekacca
sassata ekacca asassata attnaca lokaca
papenti.

D.N. 9/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

1. Aamaa. Smu.
[BJT Page 38] [\x 38/]

Ime hi kho te bhikkhave samaabrhma


ekaccasassatik ekaccaasassatik ekacca
sassata ekacca asassata attnaca lokaca
papenti cathi vatthhi.
Ye hi keci bhikkhave sama v brhma v
ekaccasassatik ekaccaasassatik ekacca
sassata ekacca asassata attnaca lokaca
papenti, sabbe te imeheva cathi vatthhi,
etesa v aatarena. Natthi ito bahiddh.
50. Tayida bhikkhave tathgato pajnti: "ime
[PTS Page 022] [\q 22/] dihihn eva
gahit eva parmah evagatik bhavissanti
eva abhisampary"ti. Ta ca tathgato
pajnti. Tato ca uttaritara pajnti. Ta ca
pajnana na parmasati. Aparmasato cassa
paccattayeva nibbuti vidit. Vedanna
samudayaca atthagamaca assdaca dnaca
nissaraaca yathbhta viditv anupd
vimutto bhikkhave tathgato.
51. Ime kho te bhikkhave dhamm gambhr
duddas duranubodh sant pat atakkvacar
nipu paitavedany, ye tathgato saya
abhi sacchikatv pavedeti, yehi tathgatassa
yathbhucca vaa samm vadamn
vadeyyu.
52. Santi bhikkhave eke samaabrhma
antnantik antnanta lokassa papenti
cathi vatthhi. Te ca bhonto samaabrhma
kimgamma kimrabbha antnantik
antnanta lokassa papenti cathi vatthhi?

Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao v


tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrpa
cetosamdhi phusati yathsamhite citte
antasa lokasmi viharati. So evamha:
"antav aya loko parivaumo. Ti kissa hetu?
Aha hi tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrpa
cetosamdhi phusmi yath samhite citte
antasa lokasmi viharmi. Imin maha eta
jnmi: yath antav aya loko parivaumo"ti.

Ida bhikkhave pahama hna ya gamma


ya rabbha eke samaabrhma antnantik
antnanta lokassa papenti.
[BJT Page 40] [\x 40/]

53. Dutiye ca bhonto samaabrhma


kimgamma kimrabbha antnantik
antnanta lokassa papenti?
Idhe bhikkhave ekacco samao v brhmao v
tappamanvya anuyogamanvya
appamdamanvya sammmanasikramanvya
tathrpa cetosamdhi phusati,
yathsamhite citte anantasa lokasmi
viharati. So evamha: "ananto aya loko
apariyanto. Ye te samaabrhma evamhasu:
antav aya loko parivaumo'ti, tesa mus.
Ananto aya loko apariyanto. Ta kissa hetu?
Aha hi tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrpa
cetosamdhi phusmi yathsamhite citte
antasa lokasmi viharmi. Iminmaha eta
jnmi yath ananto aya loko apariyanto'ti. "
Ida bhikkhave dutiya hna ya gamma ya
rabbha eke samaabrhma antnantik
antnanta lokassa papenti.
54. Tatiye ca bhonto samaabrhma
kimgamma kimrabbha antnantik
antnanta lokassa papenti?
Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao v
tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrpa [PTS
Page 023] [\q 23/] cetosamdhi phusati,
yath samhite citte uddhamadho antasa
lokasmi viharati tiriya anattasa. So
evamha: "antav ca aya loko ananto ca. Ye te
samaabrhma evamhasu: 'antav aya
loko parivaumo'ti, tesa mus. Ye'pi te
samaabrhma evamhasu: 'ananto aya
loko apariyanto'ti, tesampi mus. Antav ca aya
loko ananto ca. Ta kissa hetu? Aha hi
tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrpa
cetosamdhi phusmi yath samhite citte
uddhamadho antasa lokasmi viharmi
tiriya anantasa. Iminmaha eta jnmi:
yath antav ca aya loko ananto" cti.

D.N. 10/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Ida bhikkhave tatiya hna ya gamma ya


rabbha eke samaabrhma antnantik
antnanta lokassa papenti.
55. Catutthe ca bhonto samaabrhma
kimgamma kimrabbha antnantik
antnanta lokassa papenti?
[BJT Page 42] [\x 42/]

Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao v


takk hoti vmas. So takkapariyhata
vmasnucarita sayampaibhna evamha:
"nevya loko antav na pannanto. Ye te
samaabrhma evamhasu: 'antav aya
loko parivaumo'ti, tesa mus. Ye'pi te
samaabrhma [PTS Page 024] [\q 24/]
evamhasu: 'ananto aya loko apariyanto'ti,
tesampi mus. Ye'pi te samaabrhma
evamhasu: 'antav ca aya loko ananto c'ti
tesampi mus. Nevya loko antav na
pannanto"ti.
Ida bhikkhave catuttha hna ya gamma
ya rabbha eke samaabrhma antnantik
antnanta lokassa papenti.
56. Imehi kho te bhikkhave samaabrhma
antnantik antnanta lokassa papenti
cathi vatthhi. Ye hi keci bhikkhave sama v
brhma v antnantik antnanta lokassa
papenti, sabbe te imeheva cathi vatthhi,
etesa v aatarena. Natthi ito bahiddh.
57. Tayida bhikkhave tathgato pajnti: "ime
dihihn eva gahit eva parmah
evagatik bhavissanti eva abhisampary"ti.
Taca tathgato pajnti, tato ca uttaritara
pajnti. Taca pajnana na parmasati.
Aparmasato cassa paccattaeva nibbuti vidit.
Vedanna samudayaca atthagamaca
assdaca dnavaca nissaraaca yathbhta
viditv anupd vimutto bhikkhave tathgato.
58. Ime kho te bhikkhave dhamm gambhr
duddas duranubodh sant pat atakkvacar
nipu paitavedany ye tathgato saya
abhi sacchikatv pavedeti, ye hi tathgatassa
yathbhucca vaa samm vadamn
vadeyyu.
[BJT Page 44] [\x 44/]

59. Santi bhikkhave eke samaabrhma


amarvikkhepik tattha tattha paha puha
samn vcvikkhepa pajjanti

amarvikkhepa cathi vatthhi. Te ca bhonto


samaabrhma kimgamma kimrabbha
amarvikkhepik tattha tattha paha puh
samn vcvikkhepa pajjanti
amarvikkhepa cathi vatthhi?
60. Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao
v ida kusalanti yathbhta nappajnti. Ida
akusalanti yathbhta nappajnti. Tassa eva
hoti: "aha kho ida kusalanti yathbhta
nappajnmi. Ida [PTS Page 025] [\q 25/]
akusalanti yathbhta nappajnmi. Ahaceva
kho pana ida kusalanti yathbhta
nappajnanto, ida akusalanti yathbhta
nappajnanto, ida kusalanti v vykareyya,
ida akusalanti v vykareyya, tattha me assa
chando v rgo v doso v paigho v. Yattha me
assa chando v rgo v doso v paigho v. Ta
mamassa mus. Ya mamassa mus, so mamassa
vighto. Yo mamassa vighto, so mamassa
antaryo"ti.
Iti so musvdabhay musvdaparijegucch
nevida kusalanti vykaroti. Na panida
akusalanti vykaroti. Tattha tattha paha
puho samno vcvikkhepa pajjati
amarvikkhepa: "evampi me no. Tath'ti'pi me
no. Aath'ti'pi me no. No'ti'pi me no. No
no'ti'pi me no"ti.
Ida bhikkhave pahama hna ya gamma
ya rabbha eke samaabrhma
amarvikkhepik tattha tattha paha puh
samn vcvikkhepa pajjanti
amarvikkhepa.
61. Dutiye ca bhonto samaabrhma
kimgamma kimrabbha amarvikkhepik
tattha tattha paha puh samn
vcvikkhepa pajjanti amarvikkhepa?
Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao v
ida kusalanti yathbhta nappajnti. Ida
akusalanti yathbhta nappajnti. Tassa eva
hoti: "aha kho ida kusalanti yathbhta
nappajnmi. Ida akusalanti yathbhta
nappajnmi. Ahaceva kho pana ida kusalanti
yathbhta nappajnanto, ida akusalanti
yathbhta nappajnanto, ida kusalanti v
vykareyya, ida akusalanti v vykareyya,
tattha me assa chando v rgo v doso v
paigho v. Yattha me assa chando v rgo v
doso v paigho v. Ta mamassa updna. Ya
mamassa updna, so mamassa vighto. Yo
mamassa vighto, so mamassa antaryo"ti.

D.N. 11/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 46] [\x 46/]


[PTS Page 026] [\q 26/]
Iti so updnabhay updnaparijegucch
nevida kusalanti vykaroti. Na panida
akusalanti vykaroti. Tattha tattha paha
puho samno vcvikkhepa pajjati
amarvikkhepa: "evampi me no. Tath'ti'pi me
no. Aath'ti'pi me no. No'ti'pi me no. No
no'ti'pi me no"ti.
Ida bhikkhave dutiya hna ya gamma ya
rabbha eke samaabrhma amarvikkhepik
tattha tattha paha puh samn
vcvikkhepa pajjanti amarvikkhepa.
62. Tatiye ca bhonto samaabrhma
kimgamma kimrabbha amarvikkhepik
tattha tattha paha puh samn
vcvikkhepa pajjanti amarvikkhepa?
Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao v
ida kusalanti yathbhta nappajnti. Ida
akusalanti yathbhta nappajnti. Tassa eva
hoti: "aha kho ida kusalanti yathbhta
nappajnmi. Ida akusalanti yathbhta
nappajnmi. Ahaceva kho pana ida kusalanti
yathbhta nappajnanto, ida akusalanti
yathbhta nappajnanto, ida kusalanti v
vykareyya, ida akusalanti v vykareyya,
santi hi kho pana samaabrhma pait
nipu kataparappavd vlavedhirp
vobhindant mae caranti pagatena
dihigatni, te ma tattha samanuyujeyyu
samanugheyyu samanubhseyyu, tesha na
sampyeyya. Yesha na sampyeyya, so
mamassa vighto. Yo mamassa vighto, so
mamassa antaryo"ti.
Iti so anuyogabhay anuyogaparijegucch
nevida kusalanti vykaroti. Na panida
akusalanti vykaroti. Tattha tattha paha
puho samno vcvikkhepa pajjati
amarvikkhepa: "evampi me no. Tath'ti'pi me
no. Aath'ti'pi me no. No'ti'pi me no. No
no'ti'pi me no"ti.
Ida bhikkhave tatiya hna ya gamma ya
[PTS Page 27] [\q 27/] rabbha eke
samaabrhma amarvikkhepik tattha tattha
paha puh samn vcvikkhepa pajjanti
amarvikkhepa.
[BJT Page 48] [\x 48/]

63. Catutthe ca bhonto samaabrhma


kimgamma kimrabbha amarvikkhepik

tattha tattha paha puh samn


vcvikkhepa pajjanti amarvikkhepa?
Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao v
mando hoti momuho. So mandatt momuhatt
tattha tattha paha puho samno
vcvikkhepa pajjati amarvikkhepa: "atthi
paro loko'ti iti ce ma pucchasi, atthi paro loko'ti
iti ce me assa, atthi paro loko'ti iti te na
vykareyya. Evampi me no. Tath'ti'pi me no.
Aath'ti'pi me no. No'ti'pi me no. No no'ti'pi
me no. Natthi paro loko'ti? Iti ce ma pucchasi,
natthi paro loko'ti iti ce me assa, natthi paro
loko'ti iti te na vykareyya. Evampi me no.
Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi me no. No'ti'pi
me no. No'ti'pi me no. No no'ti'pi me no. Atthi ca
natthi ca paro loko? Iti ce ma pucchasi, atthi ca
natthi ca paro loko'ti iti ce me assa, atthi ca
natthi ca paro loko'ti iti te na vykareyya.
Evampi me no. Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi
me no. No'ti'pi me no. No no'ti'pi me no. "Atthi
satt opaptik? Iti ce ma pucachasi, atthi satt
opaptik iti ce ma assa, atthi satt opaptik
iti te na vykareyya. Evampi me no. Tath'ti'pi
me no. Aath'ti'pi me no. No'ti'pi me no. No
no'ti'pi me no. "Natthi satt opaptik iti ce ma
pucchasi, natthi satt opaptik iti ce me assa,
natthi satth opaptik iti te na vykareyya.
Evampi me no. Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi
me no. No'ti'pi me no. No no'ti'pi me no. "Atthi
ca natthi ca satt opaptik iti ce ma pucchasi,
atthi ca natthi ca satt opaptik iti ce me assa,
atthi ca natthi ca satt opaptik iti te na
vykareyya. Evampi me no. Tath'ti'pi me no.
Aath'ti'pi me no. No'ti'pi me no. No no'ti'pi
me no. Nevatthi na natthi satt opaptik? Iti ce
ma pucchasi, nevatthi na natthi satt opaptik
iti ce me assa, nevatthi na natthi satt opaptik
iti ce na vykareyya. Evampi me no. Tath'ti'pi
me no. Aath'ti'pi me no. No'ti'pi me no. No
no'ti'pi me no. Nevatthi na natthi satt
opaptik iti ce ma pucchasi, nevatthi na natthi
satt opaptik iti ce me assa, nevatthi na natthi
satt opaptik iti te na vykareyya. Evampi
me no. Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi me no.
No'ti'pi me no. No no'ti'pi me no. "Atthi
sukaadukkana kammna phala vipko? Iti
ce ma pucchasi, atthi sukaadukkana
kammna phala vipko iti ce me assa, atthi
sukaadukkana kammna phala vipko iti
te na vykareyya. Evampi me no. Tath'ti'pi
me no. Aath'ti'pi me no. No'ti'pi me no. No
no'ti'pi me no. "Natthi sukaadukkana
kammna phala vipko? Iti ce ma pucchasi,
natthi sukaadukkana kammna phala
vipko iti ce me assa, natthi sukaadukkana

D.N. 12/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kammna phala vipko iti te na vykareyya.


Evampi me no. Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi
me no. No'ti'pi me no. No no'ti'pi me no. "Atthi
ca natthi ca sukaadukkana kammna
phala vipko? Iti ce ma pucchasi, atthi ca
natthi ca sukaadukkana kammna phala
vipko iti ce me assa, atthi ca natthi ca
sukaadukkana kammna phala vipko iti
te na vykareyya. Evampi me no. Tath'ti'pi
me no. Aath'ti'pi me no. No'ti'pi me no. No
no'ti'pi me no. "Nevatthi na natthi
sukaadukkana kammna phala vipko? Iti
ce ma pucchasi, nevatthi na natthi
sukaadukkana kammna phala vipko iti
ce me assa, nevatthi na natthi sukaadukkana
kammna phala vipko iti te na vykareyya.
Evampi me no. Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi
me no. No'ti'pi me no. No no'ti'pi me no. "Hoti
tathgato parammara iti ce ma pucchasi, hoti
tathgato parammara iti ce me assa, hoti
tathgato parammara iti te na vykareyya.
Evampi me no. Tath'ti'pi me no. Aath'pi me
no. No'ti'pi me no. No no'ti'pi me no. Hoti
tathgato parammara na hoti tathgato
parammara iti ce ma pucchasi, na hoti
tathgato parammara iti ce me assa, na hoti
tathgato parammara iti te na vykareyya.
Evampi me no. Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi
me no. No'ti'pi me no. No no'ti'pi me no. Na hoti
tathgato parammara? Hoti ca na hoti ca
tathgato parammara iti ce ma pucchasi, hoti
ca na hoti ca tathgato parammara iti ce me
assa, hoti ca na hoti ca tathgato parammara
iti te na vykareyya. Evampi me no. Tath'ti'pi
me no. Aath'ti'pi me no. No'ti'pi me no. No
no'ti'pi me no. Hoti ca na hoti ca tathgato
parammara? Neva hoti na na hoti tathgato
parammara iti ce ma pucchasi, iti ce me assa,
neva hoti na na hoti tathgato parammara iti
te na vykareyya. Evampi me no. Tath'ti'pi me
no. Aath'ti'pi me no. No'ti'pi me no. No
no'ti'pi me no. Neva hoti na na hoti tathgato
parammara ti? Iti ce ma pucchasi "neva hoti
na na hoti tathgato parammara'ti iti ce me
assa, neva hoti na na hoti tathgato
parammara'ti iti te na vykareyya. Evampi
me no. Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi me no.
No'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no"ti.
Ida bhikkhave catuttha hna ya gamma
ya rabbha eke samaabrhma
amarvikkhepik tattha tattha puh samn
vcvikkhepa pajjanti amarvikkhepa.
64. Imehi kho te bhikkhave samaabrhma
amarvikkhepik [PTS Page 28] [\q 28/]

tattha tattha paha puh samn


vcvikkhepa pajjanti amarvikkhepa cathi
vatthhi. Ye hi keci bhikkhave sama v
brhma v amarvikkhepik tattha tattha
paha puh samn vcvikkhepa pajjanti,
amarvikkhepa, sabbe te imeheva cathi
vatthhi, etesa v aatarena. Natthi ito
bahiddh.
[BJT Page 50] [\x 50/]

65. Tayida bhikkhave tathgato pajnti: "ime


dihihn eva gahit eva parmah
evagatik bhavissanti evaabhisampary"ti.
Taca tathgato pajnti. Tato ca uttaritara
pajnti. Taca pajnana na parmasati.
Aparmasato cassa paccatta yeva nibbuti vidit.
Vedanna samudayaca atthagamaca
assdaca dnavaca nissaraaca yathbhta
viditv anupd vimutto bhikkhave tathgato.
Ime kho te bhikkhave dhamm gambhr
duddas duranubodh sant pat atakkvacar
nipu paitavedany ye tathgato saya
abhi sacchikatv pavedeti, yehi tathgatassa
yathbhucca vaa samm vadamn
vadeyyu.
66. Santi bhikkhave eke samaabrhma
adhiccasamuppannik adhiccasamuppanna
attnaca lokaca papenti dvhi vatthhi. Te
ca bhonto samaabrhma kimgamma
kimrabbha adhiccasamuppannik
adhiccasamuppanna attnaca lokaca
papenti dvhi vatthhi?
Santi bhikkhave asaasatt nma dev.
Sauppd ca pana te dev tamh ky cavanti.
hna kho paneta bhikkhave vijjati ya
aataro satto tamh ky cavitv itthatta
gacchati. Itthatta gato samno agrasm
anagriya pabbajati. Agrasm anagriya
pabbajito samno tappamanvya
padhnamanvya anuyogamanvya
appamdamanvya sammmanasikramanvya
tathrpa cetosamdhi phusati,
yathsamhite citte sauppda anussarati tato
[PTS Page 029] [\q 29/] para nnussarati. So
evamha: "adhiccasamuppanno att ca loko ca.
Ta kissa hetu? Aha hi pubbe nhosi. So'mhi
etarahi ahutv santattya1 pariato"ti.
Ida bhikkhave pahama hna ya gamma
ya rabbha eke samaabrhma
adhiccasamuppannik adhiccasamuppanna
attnaca lokaca papenti.

D.N. 13/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

1. Sattattya, katthaci.
[BJT Page 52] [\x 52/]

67. Dutiye ca bhonto samaabrhma


kimgamma kimrabbha adhiccasamuppannik
adhiccasamuppanna attnaca lokaca
papenti?
Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao v
takk hoti vmas. So takkapariyhata
vmasnucarita sayampaibhna evamha:
"adhiccasamuppanno att ca loko c"ti.
Ida bhikkhave dutiya hna ya gamma ya
rabbha eke samaabrhma
adhiccasamuppannik adhiccasamuppanna
attnaca lokaca papenti.
68. Imehi kho te bhikkhave samaabrhma
adhiccasamuppannik adhiccasamuppanna
attnaca lokaca papenti dvhi vatthhi.
Ye hi keci bhikkhave sama v brhma v
adhiccasamuppannik adhiccasamuppanna
attnaca lokaca papenti, sabbe te imeheva
dvhi vatthhi, etesa v aatarena. Natthi ito
bahiddh.
69. Tayida bhikkhave tathgato pajnti: "ime
dihihn eva gahit eva parmah
evagatik bhavissanti evaabhisampary"ti.
Taca tathgato pajnti. Tato ca uttaritara
pajnti. Taca pajnana na parmasati.
Aparmasato cassa paccatta yeva nibbuti vidit.
Vedanna samudayaca atthagamaca
assdaca dnavaca nissaraaca yathbhta
viditv anupd vimutto bhikkhave tathgato.
Ime kho te bhikkhave dhamm gambhr
duddas duranubodh sant pat atakkvacar
nipu paitavedany ye tathgato saya
abhi sacchikatv [PTS Page 030] [\q 30/]
pavedeti, yehi tathgatassa yathbhucca
vaa samm vadamn vadeyyu.
70. Imehi kho te bhikkhave samaabrhma
pubbantakappik pubbantnudihino
pubbanta rabbha anekavihitni
adhivuttipadni abhivadanti ahrasahi
vatthhi. Ye hi keci bhikkhave sama v
brhma v pubbantakappik
pubbantnudihino pubbanta rabbha
anekavihitni adhivuttipadni abhivadanti,
sabbe te imeheva ahrasahi vatthhi, etesa v
aatarena. Natthi ito bahiddh.

71. Tayida bhikkhave tathgato pajnti "ime


dihihn eva gahit eva parmah
evagatik bhavissanti evaabhisampary"ti.
Taca tathgato pajnti. Tato ca uttaritara
pajnti. Taca pajnana na parmasati.
Aparmasato cassa paccatta yeva nibbuti vidit.
Vedanna samudayaca atthagamaca
assdaca dnavaca nissaraaca yathbhta
viditv anupd vimutto bhikkhave tathgato.
[BJT Page 54] [\x 54/]

Ime kho te bhikkhave dhamm gambhr


duddas duranubodh sant pat atakkvacar
nipu paitavedany ye tathgato saya
abhi sacchikatv pavedeti, yehi tathgatassa
yathbhucca vaa samm vadamn
vadeyyu.
72. Santi bhikkhave eke samaabrhma
aparantakappik aparantnudihino aparanta
rabbha anekavihitni adhivuttipadni
abhivadanti catucattrsya vatthhi. Te ca
bhonto samaabrhma kimgamma
kimrabbha aparantakappik
aparantnudihino aparanta rabbha
anekavihitni adhivuttipadni abhivadanti
catucattrsya vatthhi?
73. Santi bhikkhave eke samaabrhma
uddhamghtanik [PTS Page 031] [\q 31/]
savd uddhamghtan sai attna
papenti soasahi vatthhi. Te ca bhonto
samaabrhma kimgamma kimrabbha
uddhamghtanika saivd uddhamghtan
sai attna papenti soasahi vatthhi?
Rp att hoti arogo parammara sati na
papenti. Arp att hoti arogo parammara
sati na papenti. Rp ca arp ca att
hoti arogo parammara sati na
papenti. Neva rp na rp att hoti arogo
parammara sati na papenti. Antav
att hoti arogo parammara sati na
papenti. Anantav att hoti arogo
parammara sati na papenti. Antav ca
anantav ca att hoti arogo parammara sati
na papenti. Nevantav1 ca nnantav ca
att hoti arogo parammara sati na
papenti. Ekattasa att hoti arogo
parammara sati na papenti.
Nnattasa att hoti arogo parammara
sati na papenti. Parittasa att hoti
arogo parammara sati na papenti.
Appamasa att hoti arogo parammara

D.N. 14/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sati na papenti. Ekantasukh att hoti


arogo parammara sati na papenti.
Ekantadukkh att hoti arogo parammara
sati na papenti. Sukhadukkh att hoti
arogo parammara sati na papenti.
Adukkhamasukh att hoti arogo parammara
sati na papenti.
1. Nevantav ca. Katthaci
[BJT Page 56] [\x 56/]

74. Imehi kho te bhikkhave samaabrhma


uddhamghtanik saivd uddhamghtan
sai attna papenti soasahi vatthhi.
Ye hi keci bhikkhave sama v brhma v
uddhamghtanik saivd uddhamghtan
sai attna papenti sabbe te imeheva
soasahi vatthhi, etesa v aatarena. Natthi
ito bahiddh.
75. Tayida bhikkhave tathgato pajnti "ime
dihihn eva gahit eva parmah
evagatik bhavissanti evaabhisampary"ti.
Taca tathgato pajnti tato ca uttaritara
pajnti. Taca pajnana na parmasati.
Aparmasato cassa paccattaeva nibbuti vidit.
Vedanna samudayaca atthagamaca
assdaca dnavaca nissaraaca yathbhta
viditv anupd vimutto bhikkhave tathgato.
76. Ime kho te bhikkhave dhamm gambhr
duddas duranubodh sant pat atakkvacar
nipu paitavedany, ye tathgato saya
abhi sacchikatv [PTS Page 032] [\q 32/]
pavedeti, yehi tathgatassa yathbhucca
vaa samm vadamn vadeyyu.
Dutiyabhavra.
77. Santi bhikkhave eke samaabrhma
uddhamghtanik asavd uddhamghtan
asai attna papenti ahahi vatthhi. Te
ca bhonto samaabrhma kimgamma
kimrabbha uddhamghtanik asavd
uddhamghtan asai attna papenti
ahahi vatthhi?
78. 'Rp att hoti arogo parammara asa'ti
na papenti. 'Arp att hoti arogo
parammara asa'ti na papenti. 'Rp ca
arp ca att hoti arogo parammara asa'ti
na papenti. 'Neva rpi nrp att hoti
arogo parammara asa'ti na papenti.
'Antav att hoti arogo parammara asa'ti

na papenti. 'Anantav att hoti arogo


parammara asa'ti na papenti. 'Antav
ca anantav ca att hoti arogo parammara
asa'ti na papenti. 'Nevantav nnantav
att hoti arogo parammara asa'ti na
papenti.
[BJT Page 58] [\x 58/]

79. Imehi kho te bhikkhave samaabrhma


uddhamghtanik asavd uddhamghtan
asai attna papenti ahahi vatthhi. Ye
hi keci bhikkhave sama v brhma v
uddhamghtanik asavd uddhamghtan
asai attna papenti, sabbe te imeheva
ahahi vatthhi, etesa v aatarena. Natthi
ito bahiddh.
80. Tayida bhikkhave tathgato pajnti: "ime
dihihn eva gahit eva parmah
evagatik bhavissanti evaabhisampary"ti.
Taca tathgato pajnti. Tato ca uttaritara
pajnti. Taca pajnana na parmasati.
Aparmasato cassa paccatta yeva nibbuti vidit.
Vedanna samudayaca atthagamaca
assdaca dnavaca nissaraaca yathbhta
viditv anupd vimutto bhikkhave tathgato.
Ime kho te bhikkhave dhamm gambhr
duddas duranubodh sant pat atakkvacar
nipu paitavedany ye tathgato saya
abhi sacchikatv [PTS Page 033] [\q 33/]
pavedeti, yehi tathgatassa yathbhucca
vaa samm vadamn vadeyyu.
81. Santi bhikkhave eke samaabrhma
uddhamghtanik nevasansavd
uddhamghtan nevasansai attna
papenti ahahi vatthhi. Te ca bhonto
samaabrhma kimgamma kimrabbha
uddhamghtanik nevasansavd
uddhamghtan nevasansai attna
papenti ahahi vatthhi?
82. "Rpi att hoti arogo parammara
nevasa nsa'ti na papenti. 'Arp att
hoti arogo parammara nevasa nsa'ti
na papenti. 'Rp ca arp ca att hoti arogo
parammara nevasa nsa'ti na
papenti. 'Nevarp nrp att hoti arogo
parammara nevasa nsa'ti na
papenti. 'Antav att hoti arogo
parammara nevasa nsa'ti na
papenti. 'Anantav att hoti arogo
parammara nevasa nsa'ti na
papenti. 'Antav ca anantav ca att hoti

D.N. 15/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

arogo parammara nevasa nsa'ti na


papenti. 'Nevantav nnantav att hoti
arogo parammara nevasa nsa"ti na
papenti.
83. Imehi kho te bhikkhave samaabrhma
uddhamghtanik nevasansavd
uddhamghtan nevasansai attna
papenti ahahi vatthhi. Ye hi keci
bhikkhave sama v brhma v
uddhamghtanik nevasansavd
uddhamghtan nevasansai attna
papenti, sabbe te imeheva ahahi vatthhi,
etesa v aatarena. Natthi ito bahiddh.
84. Tayida bhikkhave tathgato pajnti: "ime
dihihn eva gahit eva parmah
evagatik bhavissanti evaabhisampary"ti.
Taca tathgato pajnti. Tato ca uttaritara
pajnti. Taca pajnana na parmasati.
Aparmasato cassa paccatta yeva nibbuti vidit.
Vedanna samudayaca atthagamaca
assdaca dnavaca nissaraaca yathbhta
viditv anupd vimutto bhikkhave tathgato.
Ime kho te bhikkhave dhamm gambhr
duddas duranubodh sant pat atakkvacar
nipu paitavedany ye tathgato saya
abhi sacchikatv pavedeti, yehi tathgatassa
yathbhucca vaa samm vadamn
vadeyyu.
[BJT Page 60] [\x 60/]

85. [PTS Page 034] [\q 34/] santi bhikkhave


eke samaabrhma ucchedavd sato sattassa
uccheda vinsa vibhava papenti sattahi
vatthhi. Te ca bhonto samaabrhma
kimgamma kimrabbha ucchedavd sato
sattassa uccheda vinsa vibhava papenti
sattahi vatthhi?
86. Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao
v evavd hoti evadihi: 'yato kho bho aya
att rp ctummahbhtiko
mtpettikasambhavo kyassa bhed ucchijjati
vinassati na hoti parammara. Ettvat kho bho
aya att samm samucchinno hot'ti. Ittheke
sato sattassa uccheda vinsa vibhava
papenti.
87. Tamao evamha: 'atthi kho bho eso att
ya tva vadesi neso natthti vadmi. No ca kho
bho aya att ettvat samm samucchinto hoti.
Atthi kho bho ao att dibbo rp kmvacaro
kabalikr1 hrabhakkho, ta tva na jnsi na

passasi. Tamaha jnmi passmi. So kho bho


att yato kyassa bhed ucchijjati vinassati na
hoti parammara. Ettvat kho bho aya att
samm samucchinno hot'ti. Ittheke sato sattassa
uccheda vinsa vibhava papenti.
88. Tamao evamha: 'atthi kho bho eso att
ya tva vadesi. Na so natthti vadmi. No ca kho
bho aya att ettvat samm samucchinno hoti.
Atthi kho bho ao att dibbo rp manomayo
sabbagapaccag ahnindriyo. Ta tva na
jnsi na passasi. Tamaha jnmi passmi. So
kho bho att yato kyassa bhed ucchijjati
vinassati na hoti parammara. Ettvat kho bho
aya att samm samucchinno hot'ti. Ittheke
sato sattassa uccheda vinsa vibhava
papenti.
89. Tamao evamha: 'atthi kho bho eso att
ya tva vadesi. Neso natthiti vadmi. No ca kho
bho aya att ettvat samm samucchinno hoti.
Atthi kho bho ao att sabbaso rpasana
samatikkam paighasana atthagam2
nnttasana amanasikr ananto ksoti
ksnacyatanpago. Ta tva na [PTS Page
035] [\q 35/] jnsi na passasi. Tamaha
jnmi passmi. So kho bho att yato kyassa
bhed ucchijjati vinassati na hoti parammara.
Ettvat kho aya att samm samucchinno
hot'ti. Ittheke sato sattassa uccheda vinsa
vibhava papenti.
1. Kabalkrhra bhakkho, machasa
2. Atthagam, machasa.
[BJT Page 62] [\x 62/]

90. Tamao evamha: 'atthi kho bho eso att


ya tva vadesi. Neso natthti vadmi. No ca kho
bho aya att ettvat samm samucchinno hoti.
Atthi kho bho ao att sabbaso
ksnacyatana samatikkamma ananta
vianti viaacyatanpago. Ta tva na
jnsi na passasi. Tamaha jnmi passmi. So
kho bho att yato kyassa bhed ucchijjati
vinassati na hoti parammara. Ettvat kho bho
aya att samm samucchinno hot'ti. Ittheke
sato sattassa uccheda vinsa vibhava
papenti.
91. Tamao evamha: 'atthi kho bho eso att
ya tva vadesi. Na so natthti vadmi. No ca kho
bho aya att ettvat samm samucchinno hoti.
Atthi kho bho a att sabbaso
viacyatana samatikkamma natthi kicti
kicayatanpago ta tva na jnsi na

D.N. 16/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

passasi. Tamha jnmi passmi. So kho bho att


yato kyassa bhed ucchijjati vinassati na hoti
parammara. Ettvat kho bho aya att
samm samucchinno hot'ti. Ittheke sato sattassa
uccheda vinsa viditv papenti.
92. Tamao evamha: 'atthi kho bho eso att
ya tva vadesi. Neso natthti vadmi. No ca kho
bho aya att ettvat samm samucchinno hoti.
Atthi kho bho ao att sabbaso
kicayatana samatikkamma santameta
patametanti nevasansayatanpago.
Ta tva na jnsi na passasi. Tamaha jnmi
passmi. So kho bho att yato kyassa bhed
ucchijjati vinassat na hoti parammara.
Ettvat kho bho aya att samm samucchinno
hot'ti. Ittheke sato sattassa uccheda vinsa
vibhava papenti.
93. Imehi kho te bhikkhave samaabrhma
ucchedavd sato sattassa uccheda vinsa
vibhava papenti sattahi vatthhi. Ye hi keci
bhikkhave sama v [PTS Page 36] [\q 36/]
brhma v ucchedavd sato sattassa
uccheda vinsa vibhava papenti, sabbe te
imeheva sattahi vatthhi, etesa v aatarena.
Natthi ito bahiddh.
94. Tayida bhikkhave tathgato pajnti: "ime
dihihn eva gahit eva parmah
evagatik bhavissanti evaabhisampary"ti.
Taca tathgato pajnti. Tato ca uttaritara
pajnti. Taca pajnana na parmasati.
Aparmasato cassa paccatta yeva nibbuti vidit.
Vedanna samudayaca atthagamaca
assdaca dnavaca nissaraaca yathbhta
viditv anupd vimutto bhikkhave tathgato.
Ime kho te bhikkhave dhamm gambhr
duddas duranubodh sant pat atakkvacar
nipu paitavedany ye tathgato saya
abhi sacchikatv pavedeti, yehi tathgatassa
yathbhucca vaa samm vadamn
vadeyyu.

Idha bhikkhave ekacco samao v brhmao v


evavd hoti evadihi ' yato kho bho aya att
pacahi kmaguehi samappito samagibhto
paricreti, ettvat kho bho aya att
paramadihadhammanibbna patto hot'ti.
Ittheke sato sattassa
paramadihadhammanibbna papenti.
97. Tamao evamha: 'atthi kho bho eso att
ya tva vadesi. Neso natthti vadmi. No ca kho
bho aya att ettvat
paramadihadhammanibbna patto hoti ta
kissa hetu? Km hi bho anicc dukkh
viparimadhamm tesa
viparimaathbhv uppajjanti
sokaparidevadukkhadomanassupys yato [PTS
Page 037] [\q 37/] kho bho aya att
vivicceva kmehi vivicca akusalehi dhammehi
savitakka savicra vivekaja ptisukha
pahama jhna upasampajja viharati. Ettvat
kho bho aya att
paramadihadhammanibbna patto hot'ti.
Ittheke sato sattassa
paramadihadhammanibbna papenti.
98. Tamao evamha: ' atthi kho bho eso att
ya tva vadesi. Neso natthiti vadmi. No ca kho
bho aya att ettvat
paramadihadhammanibbna patto hoti. Ta
kissa hetu? Yadeva tattha vitakkita vicrita
eteneta orika akkhyati. Yato kho bho aya
att vitakkavicrna vpasam ajjhatta
sampasdana cetaso ekodbhva avitakka
avicra samdhija ptisukha dutiya jhna
upasampajja viharati. Ettvat kho bho aya att
paramadihadhammanibbna patto hot'ti.
Ittheke sato sattassa
paramadihadhammanibbna papenti.

95. Santi bhikkhave eke samaabrhma


dihadhammanibbnavd sato sattassa
paramadihadhammanibbna papenti
pacahi vatthhi. Te ca bhonto
samaabrhma kimgamma kimrabbha
dihadhamma nibbnavd sato sattassa
paramadihadhammanibbna papenti
pacahi vatthhi?

99. Tamao evamha: 'atthi kho bho eso att


ya tva vadesi. Neso natthiti vadmi. No ca kho
bho aya att ettvat
paramadihadhammanibbna patto hoti. Ta
kissa hetu? Yadeva tattha ptigata cetaso
ubbillvitatta eteneta orika akkhyati. Yato
kho bho aya att ptiy ca virg upekkhako ca
viharati sato ca sampajno sukha ca kyena
paisavedeti, yanta ariy cikkhanti
upekkhako satim sukhavihrti ta tatiya
jhna upasampajja viharati. Ettvat kho bho
aya att paramadihadhammanibbna patto
hot'ti. Ittheke sato sattassa
paramadihadhammanibbna papenti.

[BJT Page 64] [\x 64/]

[BJT Page 66] [\x 66/]

D.N. 17/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

100. Tamao evamha: 'atthi kho bho eso att,


ya tva vadesi, neso natthiti vadmi. No ca kho
bho aya att ettvat
paramadihadhammanibbna patto hoti. Ta
kissa hetu? Yadeva tattha sukhamiti cetaso
bhogo eteneta orika akkhyati. Yato kho
bho aya att sukhassa ca pahn dukkhassa ca
pahn pubbeva somanassadomanassna
atthagam1 adukkhamasukha [PTS Page 038]
[\q 38/] upekkhsatiprisuddhi catuttha
jhna upasampajja viharati, ettvat kho bho
aya att paramadihadhammanibbna patto
hot'ti. Ittheke sato sattassa
paramadihadhammanibbna papenti.
101. Imehi kho te bhikkhave samaabrhma
dihadhammanibbnavd sato sattassa
paramadihadhammanibbna papenti
pacahi vatthhi. Ye hi keci bhikkhave sama
v brhma v dihadhammanibbnavd sato
sattassa paramadihadhammanibbna
papenti, sabbe te imeheva pacahi vatthhi,
etesa v aatarena. Natthi ito bahiddh.
102. Tayida bhikkhave tathgato pajnti: "ime
dihihn eva gahit eva parmah
evagatik bhavissanti evaabhisampary"ti.
Taca tathgato pajnti. Tato ca uttaritara
pajnti. Taca pajnana na parmasati.
Aparmasato cassa paccatta yeva nibbuti vidit.
Vedanna samudayaca atthagamaca
assdaca dnavaca nissaraaca yathbhta
viditv anupd vimutto bhikkhave tathgato.
Ime kho te bhikkhave dhamm gambhr
duddas duranubodh sant pat atakkvacar
nipu paitavedany ye tathgato saya
abhi sacchikatv pavedeti, yehi tathgatassa
yathbhucca vaa samm vadamn
vadeyyu.
103. Imehi kho te bhikkhave samaabrhma
aparantakappik aparantnudihino aparanta
rabbha anekavihitni adhivuttipadni
abhivadanti catucattrsya vatthhi. Ye hi keci
bhikkhave sama v brhma v
aparantakappik aparantnudihino aparanta
rabbha anekavihitni adhivuttipadni
abhivadanti, sabbe te imeheva catucattrsya
vatthhi, etesa v aatarena. Natthi ito
bahiddh.
104. Tayida bhikkhave tathgato pajnti: "ime
dihihn eva gahit eva parmah
evagatik bhavissanti evaabhisampary"ti.
Taca tathgato pajnti. Tato ca uttaritara

pajnti. Taca pajnana [PTS Page 039] [\q


39/] na parmasati. Aparmasato cassa
paccatta yeva nibbuti vidit. Vedanna
samudayaca atthagamaca assdaca
dnavaca nissaraaca yathbhta viditv
anupd vimutto bhikkhave tathgato.
Ime kho te bhikkhave dhamm gambhr
duddas duranubodh sant pat atakkvacar
nipu paitavedany ye tathgato saya
abhi sacchikatv pavedeti, yehi tathgatassa
yathbhucca vaa samm vadamn
vadeyyu.
105. Imehi kho te bhikkhave samaabrhma
pubbantakappik ca aparantakappik ca
pubbantparantakappik ca
pubbantparantnudihino pubbantparanta
rabbha anekavihitni adhivuttipadni
abhivadanti dvsahiy vatthhi. Ye hi keci
bhikkhave sama v brhma v
pubbantakappik ca aparantakappik ca
pubbantparantakappik ca
pubbantparantnudihino pubbantparanta
rabbha anekavihitni adhivuttipadni
abhivadanti, sabbe te imeheva dvsahiy
vatthhi, etesa v aatarena. Natthi ito
bahiddh.
1. Atthagam, kesuci potthakesu.
[BJT Page 68] [\x 68/]

106. Tayida bhikkhave tathgato pajnti: ime


dihihn eva gat eva parmah
evagatik bhavissanti evaabhisampary'ti.
Taca tathgato pajnti tato ca uttaritara
pajnti. Taca pajnana na parmasati.
Aparmasato cassa paccattaeva nibbuti vidit.
Vedanna samudayaca atthagamaca
assdaca dnavaca nissaraaca yathbhta
viditv anupdvimutto bhikkhave tathgato.
107. Ime kho te bhikkhave dhamm gambhr
duddas duranubodh sant pan
atakkvacar nipu paitavedany, ye
tathgato saya abhi sacchikatv pavedeti,
yehi tathgatassa yathbhucca vaa samm
vadamn vadeyyu.
108. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
sassatavd sassata attnaca lokaca
papenti cathi [PTS Page 040] [\q 40/]
vatthhi, tadapi tesa bhavata
samaabrhmana ajnata apassata

D.N. 18/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

vedayita tahgatna
paritasitavipphanditameva.

ajnata apassata vedayita, tahgatna


paritasitavipphanditameva.

109. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma


ekaccasassatik ekaccaasassatik ekacca
asassata attnaca lokaca papenti cathi,
tadapi tesa bhavata samaabrhmana
ajnata apassata vedayita taahgatna
paritasitavipphanditameva.

116. [PTS Page 041] [\q 41/] tatra bhikkhave


ye te samaabrhma uddhamghtanik
nevasainsavd uddhamghtan
nevasai nsai attna papenti
ahahi vatthhi, tadapi tesa bhavata
samaabrhmana ajnata apassata
vedayita, tahgatna
paritasitavipphanditameva.

110. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma


antnantik antnanta lokassa papenti
cathi vatthhi, tadapi tesa bhavata
samaabrhmana ajnata apassata
vedayita tahgatna
paritasitavipphanditameva.
111. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
amarvikkhepik tattha1 tattha paha puh
samn vcvikkhepa pajjanti
amarvikkhepa cathi vatthhi, tadapi tesa
bhavata samaabrhmana ajnata
apassata vedayita tahgatna
paritasitavipphanditameva.
1. Tatra tatra. Kesuci potthakesu
[BJT Page 070] [\x 70/]

112. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma


adhiccasamuppannik adhiccasamuppanna
attnaca lokaca papenti dvhi vatthhi,
tadapi tesa bhavata samaabrhmana
ajnata apassata vedayita, tahgatna
parisitavipphanditameva.
113. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
pubbantakappik pubbantnudihino
pubbanta rabbha anekavihitni
adhivuttipadni abhivadanti ahrasahi
vatthhi, tadapi tesa bhavata
samaabrhmana ajnata apassata
vedayita, tahgatna
paritasitavipphanditameva.
114. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
uddhamghtanik savd uddhamghtan
sai attna papenti soasahi vatthhi,
tadapi tesa bhavata samaabrhmana
ajnata apassata vedayita, tahgatna
paritasitavipphanditameva.
115. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
uddhamghtanik asavd uddhamghtan
asai attna papenti ahahi vatthhi,
tadapi tesa bhavata samaabrhmana

117. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma


ucchedavd sato sattassa uccheda vinsa
vibhava papenti sattahi vatthhi, tadapi
tesa bhavata samaabrhmana ajnata
apassata vedayita, tahgatna
paritasitavipphandimeva.
118. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
dihadhammanibbnavd sato sattassa
paramadihadhammanibbna papenti
pacahi vatthhi, tadapi tesa bhavata
samaabrhmana ajnata apassata
vedayita, tahgatna
paritasitavipphanditameva.
119. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
aparantakappik aparantnudihino aparanta
rabbha anekavihitni adhivuttipadni
abhivadanti catucattrsya vatthhi, tadapi
tesa bhavata samaabrhmana ajnata
apassata vedayita, tahgatna
paritasitavipphanditameva.
[BJT Page 72] [\x 72/]

120. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma


pubbantakappik ca aparantakappik ca
pubbantparantakappik ca
pubbantparantnudihino pubbantparanta
rabbha anekavihitni adhivuttipadni
abhivadanti dvsahiy vatthhi, tadapi tesa
bhavata samaabrhmana ajnata
apassata vedayita, tahgatna
paritasitavipphanditameva.
121. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
sassatavd [PTS Page 042] [\q 42/] sassata
attnaca lokaca papenti cathi vatthhi,
tadapi phassapaccay.
122. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
ekaccasassatik ekaccaasassatik ekacca
sassata ekacca asassata attnaca lokaca

D.N. 19/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

papenti cathi vatthhi, tadapi


phassapaccay.

catucattrsya vatthhi, tadapi phassapaccay.

123. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma


antnantik antnanta lokassa papenti
cathi vatthhi, tadapi phassapaccay.

133. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma


pubbantakappik ca aparantakappik ca
pubbantparantakappik ca
pubbantparantnudihino pubbantparanta
rabbha anekavihitni adhivuttipadni
abhivadanti dvsahiy vatthhi, tadapi
phassapaccay.

124. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma


amarvikkhepik tattha tattha paha puh
samn vcvikkhepa pajjanti
amarvikkhepa cathi vatthuhi, tadapi
phassapaccay.
125. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
adhiccasamuppannik adhiccasamuppanna
attnaca lokaca papenti dvhi vatthhi,
tadapi phassapaccay.
126. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
pubbantakappik pubbantnudihino
pubbanta rabbha anekavihitni
adhivuttipadni abhivadanti ahrasahi
vatthhi, tadapi phassapaccay.
127. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
uddhamghtanik savd uddhamghtan
sai attna papenti soasahi vatthhi,
tadapi phassapaccay.
128. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
uddhamghtanik asavd uddhamghtan
asai attna papenti ahahi vatthhi,
tadapi phassapaccay.
[BJT Page 74] [\x 74/]

129. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma


uddhamghtanik nevasainsaivd
uddhamghtan nevasai nsai attna
papeti ahahi vatthhi, tadapi
phassapaccay.
130. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
ucchedavd sato sattassa uccheda vinsa
vibhava papenti sattahi vatthhi, tadapi
phassapaccay.
131. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
dihadhammanibbnavd sato sattassa
paramadihadhammanibbna papenti
pacahi vatthhi, tadapi phassapaccay.
132. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
aparantakappik [PTS Page 043] [\q 43/]
aparantnudihino aparanta rabbha
anekavihitni adhivuttipadni abhivadanti

134. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma


sassatavd sassata attnaca lokaca
papenti cathi vatthhi, te vata aatra
phass paisavedissantti neta hna vijjati.
135. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
ekaccasassatik ekaccaasassatik ekacca
sassata ekacca asassata attnaca lokaca
papenti cathi vatthhi, te vata aatra
phass paisavedissantti neta hna vijjati.
136. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
antnantik antnanta lokassa papenti
cathi vatthhi, te vata aatra phass
paisavedissantti neta hna vijjati.
137. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
amarvikkhepik tattha tattha paha puh
samn vcvikkhepa pajjanti
amarvikkhepa cathi vatthhi, te vata aatra
phass paisavedissantti neta hna vijjati.
[BJT Page 76] [\x 76/]

138. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma


adhiccasamuppannik adhiccasamuppanna
attnaca lokaca papenti dvhi vatthhi, te
vata aatra phass paisavedissantti neta
hna vijjati.
139. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
pubbantakappik pubbantnudihino
pubbanta rabbha anekavihitni
adhivuttipadni abhivadanti ahrasahi
vatthhi, te vata aatra phass
paisavedissantti neta hna vijjati.
140. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
uddhamghtanik [PTS Page 044] [\q 44/]
savd uddhamghtan sai attna
papenti soasahi vatthhi, te vata aatra
phass paisavedissantti neta hna vijjati.
141. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
uddhamghtanik asavd uddhamghtan

D.N. 20/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

asai attna papenti ahahi vatthhi, te


vata aatra phass paisavedissantti neta
hna vijjati.
142. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
uddhamghtanik nevasansavd
uddhamghtan nevasai nsai attna
papenti ahahi vatthhi, te vata aatra
phass paisavedissantti neta hna vijjati.
143. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
ucchedavd sato sattassa uccheda vinsa
vibhava papenti sattahi vatthhi, te vata
aatra phass paisavedissantti neta hna
vijjati.
144. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
dihadhammanibbnavd sato sattassa
paramadihadhammanibbna papenti
pacahi vatthhi, te vata aatra phass
paisavedissantti neta hna vijjati.
145. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
aparantakappik aparantnudihino aparanta
rabbha anekavihitni adhivuttipadni
abhivadanti catucattrsya vatthhi, te vata
aatra phass paisavedissantti neta hna
vijjati.
146. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma
pubbantakappik ca aparantakappik ca
pubbantparantakappik ca
pubbantparantnudihino pubbantparanta
rabbha anekavihitni adhivuttipadni
abhivadanti dvsahiy vatthhi, te vata
aatra phass paisavedissantti neta hna
vijjati.
[BJT Page 78] [\x 78/]

147. Tatra bhikkhave ye te samaabrhma


sassatavd sassata attnaca lokaca
papenti catuhi vatthhi, ye'pi te
samaabrhma ekaccasassatik
ekaccaasassatik, ye'pi te samaabrhma
antnantik, ye'pi te samaabrhma
amarvikkhepik, ye'pi te [PTS Page 045] [\q
45/] samaabrhma adhiccasamuppannik,
ye'pi te samaabrhma pubbantakappik,
ye'pi te samaabrhma uddhamghtanik
savd, ye'pi te samaabrhma
uddhamghtanik asavd, ye'pi te
samaabrhma uddhamghtanik
nevasansavd, ye'pi te
samaabrhma ucchedavd, ye'pi te
samaabrhma dihadhammanibbnavd,

ye'pi te samaabrhma aparantakappik, ye'pi


te samaabrhma pubbantakappik ca
aparantakappik ca pubbantparantakappik ca,
pubbantparantnudihino pubbantparanta
rabbha anekavihitni adhivuttipadni
abhivadanti dvsahiy vatthhi, sabbe te chahi
phassyatanehi phussa phussa paisavedenti.
Tesa vedanpaccay tah, tahpaccay
updna, updnapaccay bhavo, bhavapaccay
jti, jtipaccay jarmaraa
sokaparidevadukkhadomanassupys
sambhavanti. Yato kho bhikkhave bhikkhu
channa phassyatanna samudaya ca
atthagama ca assda ca dnava ca
nissaraa ca yathbhta pajnti, aya imehi
sabbeheva uttaritara pajnti.
148. Ye hi keci bhikkhave sama v brhma
v pubbantakappik v aparantakappik v
pubbantparantakappik v
pubbantparantnudihino pubbantparanta
rabbha anekavihitni adhivuttipadni
abhivadanti, sabbe te imeheva dvsahiy
vatthhi antojlkat ettha sit'va ummujjamn
ummujjanti, (nimujjamn nimujjanti. ) Ettha
pariypann antojlkat'va ummujjamn
ummujjanti, (nimujjamn nimujjanti. )*
Seyyathpi bhikkhave dakkho kevao v
kevaantevs v sukhumacchikena jlena
paritta udakadaha otthareyya, tassa evamassa:
"ye kho keci imasmi udakadahe orik p,
sabbe te antojlkat ettha sit'va ummujjamn
ummujjanti, (nimujjamn nimujjanti). Ettha
pariypann [PTS Page 046] [\q 46/]
antojlkat 'va ummujjamn ummujjanti,
(nimujjamn nimujjant"ti)* evameva kho
bhikkhave ye hi keci sama v brhma v
pubbantakappik v aparantakappik v
pubbantparantakappik v
pubbantparantnudihino pubbantparanta
rabbha anekavihitni adhivuttipadni
abhivadanti, sabbe te imeheva dvsahiy
vatthhi antojlkat ettha sit'va ummujjamn
ummujjanti, (nimmujjamn nimujjanti. )* Ettha
pariypann antojlkat'va ummujjamn
ummujjanti, (nimujjamn nimujjanti. )*
*()Cihantarita padni potthakesu na dissanti.
[BJT Page 80] [\x 80/]

149. Ucchinnabhavanettiko bhikkhave


tathgatassa kyo tihati. Yvassa kyo hassati,
tva na dakkhinti devamanuss. Kyassa bhed
uddha jvitapariydn na na dakkhinti
devamanuss.

D.N. 21/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Seyyathpi bhikkhave ambapiiy


vaacchinnya yni knici ambni
vaapaibaddhni, sabbni tni tadanvayni
bhavanti, evameva kho bhikkhave
ucchinnabhavanettiko tathgatassa kyo tihati.
Yvassa kyo hassati, tva na dakkhinti
devamanuss. Kyassa bhed uddha
jvitapariydn na na dakkhinti
devamanuss'ti.
150. Eva vutte yasm nando bhagavanta
etadavoca: 'acchariya bhante, abbhuta bhante,
ko nmya bhante dhammapariyyo?'Ti.
"Tasmtiha tva nanda ima dhammapariyya
atthajlanti'pi na dhrehi. Dhammajlanti'pi
na dhrehi. Brahmajlanti'pi na dhrehi.
Dihijlanti'pi na dhrehi. Anuttaro
sagmavijayo'ti'pi na dhreh"ti.
Idamavoca bhagav. Attaman te bhikkh
bhagavato bhsita abhinandunti.
Imasmi ca pana veyykaraasmi bhaamne
dasasahass lokadhtu akampitthti.
Brahmajlasutta nihita pahama.
[BJT Page 82] [\x 82/]

2
[PTS Page 047] [\q 47/]
Smaaphalasutta

2. Eva vutte aataro rjmacco rjna


mgadha ajtasattu vedehiputta etadavoca:
'aya deva prao kassapo sagh ceva ga ca
gacariyo ca to yasass titthakaro1
sdhusammato bahujanassa ratta
cirapabbajito addhagato vayo anuppatto. Ta
devo praa kassapa payirupsatu.
Appevanma devassa praa kassapa
payirupsato citta pasdeyy'ti. Eva vutte rj
mgadho ajtasattu vedehiputto tuh ahosi.
3. Aataro'pi kho rjmacco rjna mgadha
ajtasattu vedehiputta etadavoca: 'aya deva
[PTS Page 048] [\q 48/] makkhal goslo
sagh ceva ga ca gacariyo ca to yasass
titthakaro sdhusammato bahujanassa
ratta cirapabbajito addhagato vayo
anuppatto. Ta devo makkhali gosla
payirupsatu. Appevanma devassa makkhali
gosla payirupsato citta pasdeyy'ti. Eva
vutte rj mgadho ajtasattu tuh ahosi.
1. Titthakaro, bahusu.
[BJT Page 84] [\x 84/]

4. Aataro'pi kho rjmacco rjna mgadha


ajtasattu vedehiputta etadavoca: 'aya deva
ajito kesakambalo sagh ceva ga ca gacariyo
ca to yasass titthakaro sdhusammato
bahujanassa ratta cirapabbajito addhagato
vayo anuppatto. Ta devo ajita kesakambala
payirupsatu. Appevanma devassa ajita
kesakambala payirupsato citta pasdeyy'ti.
Eva vutte rj mgadho ajtasattu tuh ahosi.

1. Eva me suta. Eka samaya bhagav


rjagahe viharati jvakassa komrabhaccassa
ambavane mahat bhikkhusaghena saddhi
ahateasehi bhikkhusatehi. Tena kho pana
samayena rj mgadho ajtasattu vedehiputto
tadahuposathe paarase komudiy
ctumsiniy puya puamya rattiy
rjmaccaparivuto uparipsdavaragato nisinno
hoti. Atha kho rj mgadho ajtasattu
vedehiputto tadahuposathe udna udnesi:

5. Aataro'pi kho rjmacco rjna mgadha


ajtasattu vedehiputta etadavoca: 'aya deva
pakudho kaccyano1 sagh ceva ga ca
gacariyo ca to yasass titthakaro
sdhusammato bahujanassa ratta
cirapabbajito addhagato vayo anuppatto. Ta
devo pakudha kaccyana payirupsatu.
Appevanma devassa pakudha kaccyana
payirupsato citta pasdeyy'ti. Eva vutte rj
mgadho ajtasattu tuh ahosi.

"Ramay vata bho dosin ratti, abhirp vata


bho dosin ratti, dassany vata bho dosin ratti,
psdik vata bho dosin ratti, lakkha vata
bho dosin ratti. Kannu khvajja samaa v
brhmaa v payirupseyyma yanno
payirupsato citta pasdeyy"ti

6. Aataro'pi kho rjmacco rjna mgadha


ajtasattu vedehiputta etadavoca: 'aya deva
sajayo beahaputto sagh ceva ga ca
gacariyo ca to yasass titthakaro
sdhusammato bahujanassa ratta
cirapabbajito addhagato vayo anuppatto. Ta
devo sajaya beahaputta payirupsatu.
Appevanma devassa sajaya beahaputta

D.N. 22/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

payirupsato citta pasdeyy'ti. Eva vutte rj


mgadho ajtasattu tuh ahosi.
7. Aataro'pi kho rjmacco rjna mgadha
ajtasattu vedehiputta etadavoca: 'aya deva
[PTS Page 049] [\q 49/] nigaho ntaputto
sagh ceva ga ca gacariyo ca to yasass
titthakaro sdhusammato bahujanassa
ratta cirapabbajito addhagato vayo
anuppatto. Ta devo nigaha ntaputta
payirupsatu. Appevanma devassa nigaha
ntaputta payirupsato citta pasdeyy'ti.
Eva vutte rj mgadho ajtasattu tuh ahosi.

8. Tena kho pana samayena jvako komrabhacco


rao mgadhassa ajtasattussa vedehiputtassa
avidre tuhbhto nisinno hoti. Atha kho rj
mgadho ajtasattu vedehiputto jvaka
komrabhacca etadavoca: 'tva pana samma
jvaka ki tuh?'Ti.
1. Kaccno, katthaci.
[BJT Page 86] [\x 86/]

"Aya deva bhagav araha sammsambuddho


amhka ambavane viharati mahat
bhikkhusaghena saddhi ahateasehi
bhikkhusatehi. Ta kho pana bhagavanta
gotama eva kalyo kittisaddo abbhuggato:
'iti pi so bhagav araha sammsambuddho
vijjcaraasampanno sugato lokavid anuttaro
purisadammasrath satth devamanussna
buddho bhagav'ti. Ta devo bhagavanta
payirupsatu. Appevanma devassa bhagavanta
payirupsato citta pasdeyy"ti.
"Tena hi samma jvaka hatthiynni
kapppeh"ti.
9. 'Eva dev'ti kho jvako komrabhacco rao
mgadhassa ajtasattussa vedehiputtassa
paissutv1 pacamattni hatthiniksatni2
kapppetv rao ca rohanya nga, rao
mgadhassa ajtasattussa vedehiputtassa
paivedesi: 'kappitni kho te deva hatthiynni
yassa'dni kla maas'ti.
Atha kho rj mgadho ajtasattu vedehiputto
pacasu hatthiniksatesu paccek itthiyo
ropetv rohaya nga abhirhitv ukksu
dhriymnsu rjagahamh niyysi mahacca
rjnubhvena. Yena jvakassa komrabhaccassa
ambavana tena pysi.

10. Atha kho rao mgadhassa ajtasattussa


vedehiputtassa avidre ambavanassa ahudeva
bhaya ahu chambhitatta ahu lomahaso. Atha
kho rj mgadho [PTS Page 050] [\q 50/]
ajtasattu vedehiputto bhto saviggo
lomahahajto jvaka komrabhacca
etadavoca: 'kacci ma samma jvaka na vacesi?
Kacci ma samma jvaka na palambhesi? Kacci
ma samma jvaka na paccatthikna desi?
Katha hi nma tva mahato bhikkhusaghassa
ahateasna bhikkhusatna neva
khipitasaddo bhavissati na ukksitasaddo na
nigghoso?'Ti.
"M bhyi mahrja3 na ta deva vacemi. Na
ta deva palambhemi. Na ta deva
paccatthikna demi. Abhikkama mahrja,
abhikkama mahrja. Ete maalame4 dp
jhyant"ti.
1. Paissuitv, machasa.
2. Hatthik, s. Hatthiniy, katthaci.
3. M hyi mahrja m bhyi mahrja, sitri.
4. Maalase, machasa.
[BJT Page 88] [\x 88/]

11. Atha kho rj mgadho ajtasattu


vedehiputto yvatik ngassa bhmi ngena
gantv ng paccorohitv pattiko'va yena
maalamassa dvra tenupasakami.
Upasakamitv jvaka komrabhacca
etadavoca: kaha pana samma jvaka bhagav?Ti.

"Eso mahrja bhagav. Eso mahrja bhagav


majjhima thambha nissya puratthbhimukho
nisinno purakkhato bhikkhusaghass"ti.
12. Atha kho rj mgadho ajtasattu
vedehiputto yena bhagav tenupasakami.
Upasakamitv ekamanta ahsi. Ekamanta
dhito kho rj mgadho ajtasattu vedehiputto
tuhbhta tuhbhta bhikkhusagha
anuviloketv rahadamiva vippasanna, udna
udnesi: 'imin me upasamena udyibhaddo1
kumro samanngato hotu yenetarahi
upasamena bhikkhusagho samanngato'ti.
"gam kho tva mahrja yathpema"ti?
"Piyo me bhante udyibhaddo1 kumro. Imin
me bhante upasamena udyibhaddo1 kumro
samanngato hotu yenetarahi upasamena
bhikkhusagho samanngato"ti.

D.N. 23/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

13. Atha kho rj mgadho ajtasattu


vedehiputto bhagavanta abhivdetv
bhikkhusaghassa ajalimpametv [PTS Page
051] [\q 51/] ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinno kho rj mgadho ajtasattu vedehiputto
bhagavanta etadavoca: "puccheyymaha
bhante bhagavanta kicideva desa, sace me
bhagav oksa karoti pahassa
veyykaray"ti.
"Puccha mahrja yadkakhas"ti.
14. "Yath nu kho imni bhante
puthusippyatanni seyyathda2: hatthroh
assroh rathik dhanuggah3 celak calak
piadyak4 ugg rjaputt pakkhandino
mahng sr cammayodhino dsakaputt5
rik6 kappak nahpak7 sd8 mlkr9
rajak pesakr naakr10 kumbhakr gaak
muddik, yni v panani'pi evagatikni11
puthusippyatanni, te diheva dhamme
sandihika sippaphala upajvanti. Te tena
attna sukhenti pnenti. 12 Mtpitaro sukhenti
pnenti. Puttadra sukhenti pnenti.
Mittmacce sukhenti pnenti. Samaesu
brhmaesu13 uddhaggika dakkhia
patihpenti14 sovaggika sukhavipka
saggasavattanika. Sakk nu kho bhante
evameva15 diheva dhamme sandihika
smaaphala papetunti". 16
1. Udayabhaddo, kesuvi.
2. Seyyathda, machasa.
3. Dhanuggh, sitri.
4. Dosik, sitira. Dsaka [PTS.]
5. Dsika, machasa.
6. lrik, sitira.
7. Nahpaka, machasa. Nahpik, sy.
8. Sr, machasa.
9. Mla, machasa.
10. Nla, sy.
11. Gatni, s. [I.]
12. Pinenti, machasa. Penti, sy (sabbattha)
13. Samaabrhmaesu, s. [I.] Stira.
14. Patiha, s. [I]
15. Evameva, (katthaci. )
16. Papenti, s. [I.]
[BJT Page 90] [\x 90/]

15. "Abhijnsi no tva mahrja ima paha


ae samaabrhmae pucchit"ti.
"Abhijnmaha bhante ima paha ae
samaabrhmae pucchit"ti.

"Yathkatha pana te mahrja bykarisu, sace


te agaru bhsass"ti.
"Na kho me bhante garu yatthassa bhagav v
nisinno bhagavantarpo v"ti. [PTS Page 052] [\q
52/] "tena hi mahrja bhsass"ti.
16. "Ekamidha bhante samaya yena prao
kassapo tenupasakami. Upasakamitv
praena kassapena saddhi sammodi.
Sammodanya katha srya vtisretv
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho aha
bhante praa kassapa etavoca: yath nu
kho imni bho kassapa puthusippyatanni
seyyathda hatthroh assroh rathik
dhanuggah celak calak piadyak ugg
rjaputt pakkhandino mahng sr
cammayodhino dsakaputt rik kappak
nahpak sd mlkr rajak pesakr
naakr kumbhakr gaak muddik, yni v
panani'pi evagatikni puthusippyatanni,
te diheva dhamme sandihika sippaphala
upajvanti. Te tena attna sukhenti pnenti.
Mtpitaro sukhenti pnenti. Puttadra
sukhenti pnenti. Mittmacce sukhenti pnenti.
Samaesu brhmaesu uddhaggika dakkhia
patihpenti sovaggika sukhavipka
saggasavattanika. Sakk nu kho kassapa
evameva diheva dhamme sandihika
smaaphala papetunti".
17. Eva vutte bhante prao kassapo ma
etadavoca: karoto kho mahrja krayato
chindato chedpayato pacato pcayato socayato
socpayato kilamayato1 kilampayato
phandayato phandpayato pamatiptayato
adinna diyato sandhi chindato nillopa
harato ekgrika karoto paripanthe tihato
paradra gacchato mus bhaato karoto na
karyati ppa. Khurapariyantena ce'pi cakkena
yo imiss pahaviy2 pe ekamasakhala
ekamasapuja kareyya, natthi tato nidna
ppa, natthippassa gamo. Dakkhiace'pi
gagya3 tra gaccheyya hananto ghtento
chindanto chedpento pacanto pcento, natthi
tato nidna ppa, natthi ppassa gamo.
Uttarace'pi gagya3 tra gaccheyya dadanto
dpento yajanto yajpento, natthi tato nidna
pua, natthi puassa gamo. [PTS Page 053]
[\q 53/] dnena damena sayamena
saccavajjena natthi pua natthi puassa
gamo'ti.
1. Kilamato, kesuci.
2. Karato phandato, [PTS.]
3. Gagtra, [PTS.]

D.N. 24/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 92] [\x 92/]

Ittha kho me bhante prao1 kassapo


sandihika smaaphala puho samno
akiriya byksi. 2
Seyyathpi bhante amba v puho labuja
bykareyya2 labuja v puho amba
bykareyya2, evameva kho me bhante prao1
kassapo sandihika smaaphala puho
samno akiriya byksi. 2
Tassa mayha etadahosi: 'katha hi nma mdiso
samaa v brhmaa v vijite vasanta
apasdetabba maeyy'ti. So kho aha bhante
praassa kassapassa bhsita neva abhinandi
nappaikkosi. 3 Anabhinanditv appaikkositv
anattamano anattamanavca anicchretv
tameva vca anuggahanto4 anikujjanto5
uhysan pakkmi. 6
18. Ekamidha bhante samaya yena makkhal
goslo tenupasakami. Upasakamitv
makkhalin goslena7 saddhi sammodi.
Sammodanya katha sriya8 vtisretv
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho aha
bhante makkhali gosla9 etadavoca:10 'yath
nu kho imni bho gosla puthusippyatanni
seyyathda: hatthroh assroh rathik
dhanuggah celak calak piadyak ugg
rjaputt pakkhandino mahng sr
cammayodhino dsakaputt rik kappak
nahpak sd mlkr rajak pesakr
naakr kumbhakr gaak muddik, yni v
panani'pi evagatikni puthusippyatanni,
te diheva dhamme sandihika sippaphala
upajvanti. Te tena attna sukhenti pnenti.
Mtpitaro sukhenti pnenti. Puttadra
sukhenti pnenti. Mittmacce sukhenti pnenti.
Samaesu brhmaesu13 uddhaggika
dakkhia patihpenti sovaggika
sukhavipka saggasavattanika. Sakk nu kho
bhante evameva diheva dhamme sandihika
smaaphala papetunti".
19. Eva vutte bhante makkhali goslo ma
etadavoca: 'natthi mahrja hetu natthi paccayo
sattna sakilesya. Ahetu appaccay satt
sakilissanti. Natthi hetu natthi paccayo
sattna visuddhiy. Ahetu appaccay satt
visujjhanti. Natthi attakre natthi parakre
natthi purisakre natthi bala natthi viriya
natthi purisathmo natthi purisaparakkamo.
Sabbe satt sabbe p sabbe bht sabbe jv
avas abal aviriy niyatisagatibhvapariat

chassevbhijtisu sukhadukkha paisavedenti.

Cuddasa [PTS Page 054] [\q 54/] kho


panimni yonippamukhasatasahassni sahi ca
satni cha ca satni, paca ca kammuno satni,
paca ca kammni, ti ca kammni, kamme ca
ahakamme ca.
1. Puro, machasa.
2. Vy, [PTS.]
3. Napaikkosi, [PTS.]
4. Anugahanto, [PTS.]
5. Anikkujjanto, machasa. Sy.
6. Pakkmi, machasa.
7. Makkhaligoslena, [PTS.]
8. Sraya, machasa
9. Makkhaligosla, [PTS.]
10. Etadavoca, [PTS]
11. Papenti [PTS.]
[BJT Page 94] [\x 94/]

Dvahi paipad, dvahantarakappo,


chaabhijtiyo, aha purisabhmiyo,
eknapasa jvakasate, eknapasa
paribbjakasate, eknapasa ngvsasate,
vse indriyasate, tisa nirayasate, chattisa
rajodhtuyo, satta sagabbh, satta
asagabbh, satta nigahigabbh, satta dev,
satta mnus, satta pesc, satta sar, satta
pavu, satta pavuasatni, satta papt, satta
paptasatni, satta supin, satta supinasatni,
csti mahkappuno satasahassni yni ble ca
paite ca sandhvitv sasaritv
dukkhassanta karissanti.
Tattha natthi iminha slena v vatena v
tapena v brahmacariyena v aparipakka v
kamma paripcessmti paripakka v kamma
phussa phussa byant karissmti heva natthi.
Doamite sukhadukkhe pariyantakate. Sasre
natthi hyanavahane, natthi ukkasvakase.
Seyyathpi nma suttague khitte
nibbehiyamnameva paeti, evameva ble ca
paite ca sandhvitv sasaritv
dukkhassanta karissantti.
Ittha kho me bhante makkhal goslo
sandihika smaaphala puho samno
sasrasuddhi byksi. Seyyathpi bhante
amba v puho labuja bykareyya, labuja v
puho amba bykareyya, evameva kho me
bhante makkhal goslo sandihika
smaaphala puho samno sasrasuddhi
byksi. Tassa mayha bhante etadahosi: katha

D.N. 25/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

hi nma mdiso samaa v brhmaa v vijite


vasanta apasdetabba maeyyti. So kho
aha bhante makkhalissa [PTS Page 055] [\q
55/] goslassa bhsita neva abhinandi
nappaikkosi. Anabhinanditv appaikkositv
anattamano anattamanavca anicchretv
tameva vca anuggahanto anikujjanto
uhysan pakkmi.
20. Ekamidha bhante samaya yena ajito
kesakambalo1 tenupasakami. Upasakamitv
ajitena kesakambalena2 saddhi sammodi.
Sammodanya katha srya3 vtisretv
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho aha
bhante ajita kesakambala4 etadavoca:5
'yath nu kho imni bho ajita
puthusippyatanni seyyathda hatthroh
assroh rathik dhanuggah celak calak
piadyak ugg rjaputt pakkhandino
mahng sr cammayodhino dsakaputt
rik kappak nahpak sd mlkr rajak
pesakr naakr kumbhakr gaak muddik,
yni v panani'pi evagatikni
puthusippyatanni, te diheva dhamme
sandihika sippaphala upajvanti. Te tena
attna sukhenti pnenti. Mtpitaro sukhenti
pnenti. Puttadra sukhenti pnenti.
Mittmacce sukhenti pnenti. Samaesu
brhmaesu uddhaggika dakkhia
patihpenti sovaggika sukhavipka
saggasavattanika. Sakk nu kho bhante
evameva diheva dhamme sandihika
smaaphala papetunti?"8.
1. Kesakambal, katthaci.
2. Kesakambalin, katthaci
3. Sraya. Machasa.
4. Kesakambali, katthaci
5. Etadavoca, katthaci.
6. Seyyathda, machasa.
7. Kho ajito, katthaci
8. Papenti, machasa.
[BJT Page 96] [\x 96/]

Eva vutte bhante ajito kesakambalo1 ma


etadavoca: "natthi mahrja dinna. Natthi
yiha. Natthi huta. Natthi sukaadukkana
kammna phala vipko. Natthi aya loko.
Natthi paro2 loko. Natthi mt. Natthi pit.
Natthi satt opaptik. Natthi loke
samaabrhma sammaggat3
sammpaipann ye imaca loka paraca loka
saya abhi sacchikatv pavedenti.
Ctummahbhtiko aya puriso yad kla
karoti, pahav pahavikya anupeti

anupagacchati. po pokya anupeti


anupagacchati. Tejo tejokya anupeti
anupagacchati. Vyo vyokya anupeti
anupagacchati, ksa induyni sakamanti.
sandipacam puris mata dya gacchanti.
Yva ahan padni payanti. Kpotakni
ahni bhavanti. Bhasmant hutiyo.
Dattupaatta yadida dna. Tesa tuccha
mus vilpo ye keci atthikavda vadanti. Ble ca
paite ca kyassa bhed ucchijjanti vinassanti
na honti parammara"ti.
Ittha kho me bhante ajito kesakambalo
sandihika smaaphala puho samno
uccheda byksi. Seyyathpi bhante amba v
puho labuja [PTS Page 056] [\q 56/]
bykareyya, labuja v puho amba
bykareyya, evameva kho bhante ajito
kesakambalo sandihika smaaphala
puho samno uccheda byksi.
Tassa mayha bhante etadahosi: 'katha hi nma
mdiso samaa v brhmaa v vijite
vasanta apasdetabba maeyy'ti so kho
aha bhante ajitassa kesakambalassa bhsita
neva abhinandi nappaikkosi. Anabhinanditv
appaikkositv anattamano anattamanavca
anicchretv tameva vca anuggahanto
anikujjanto uhysan pakkmi.
1. Kesakambali, [PTS.]
2. Paraloko, katthaci.
3. Samaggat, samaggagat, machasa.
[BJT Page 98] [\x 98/]

21. Ekamidha bhante samaya yena pakudho


kaccyano tenupasakami. Upasakamitv
pakudhena kaccyanena saddhi sammodi.
Sammodanya katha srya vtisretv
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho aha
bhante pakudha kaccyana etadavoca: yath
nu kho imni bho kaccyana
puthusippyatanni, seyyathda: hatthroh
assroh rathik dhanuggah celak calak
piadyak ugg rjaputt pakkhandino
mahng sr cammayodhino dsakaputt
rik kappak nahpak sd mlkr rajak
pesakr naakr kumbhakr gaak muddik,
yni v panani'pi evagatikni
puthusippyatanni, te diheva dhamme
sandihika sippaphala upajvanti. Te tena
attna sukhenti pnenti. Mtpitaro sukhenti
pnenti. Puttadra sukhenti pnenti.
Mittmacce sukhenti pnenti. Samaesu
brhmaesu uddhaggika dakkhia

D.N. 26/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

patihpenti sovaggika sukhavipka


saggasavattanika. Sakk nu kho kaccyana
evameva diheva dhamme sandihika
smaaphala papetu?Nti.
Eva vutte bhante pakudho kaccyano ma
etadavoca: "sattime mahrja ky aka
akaavidh animmit animmt vajh kuah
esikahyihit. Te na ijanti, na
vipariamanti, na aamaa vybdhenti,
nla aamaassa sukhya v dukkhya v
sukhadukkhya v. Katame satta? Pahavikyo
pokyo tejokyo vyokyo sukhe dukkhe jve
sattame. Ime satta ky aka akaavidh
animmit animmt vajh kuah
esikahyihit. Te na ijanti, na
vipariamanti, na aamaa vybdhenti,
nla aamaassa sukhya v dukkhya v
sukhadukkhya v. Tattha natthi hant v
ghtet v sot v svet v vit v
vipet v. Yo'pi tihena satthena ssa
chindati, na koci kaci jvit voropeti. Sattanna
yeva kynamantarena sattha
vivaramanupatat"ti.
[PTS Page 057] [\q 57/] ittha kho me bhante
pakudho kaccyano sandihika
smaaphala puho samno aena aa
byksi. Seyyathpi bhante amba v puho
labuja bykareyya, labuja v puho amba
bykareyya, evameva kho me bhante pakudho
kaccyano sandihika smaaphala puho
samno aena aa byksi.
Tassa mayha bhante etadahosi: katha hi nma
mdiso samaa v brhmaa v vijite
vasanta apasdetabba maeyy?Ti. So kho
aha bhante pakudhassa kaccyanassa bhsita
neva abhinandi. Nappaikkosi.
Anabhinanditv appaikkositv anattamano
anattamanavca anicchretv tameva vca
anuggahanto anikkujjanto uhysan
pakkmi.
22. Ekamidha bhante samaya yena nigaho
ntaputto tenupasakami. Upasakamitv
nigahena ntaputtena saddhi sammodi.
Sammodanya katha srya vtisretv
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho aha
bhante nigaha ntaputta etadavoca:
[BJT Page 100] [\x 100/]

"Yath nu kho imni bho aggivessana


puthusippyatanni, seyyathda: hatthroh
assroh rathik dhanuggah celak calak

piadyak ugg rjaputt pakkhandino


mahng sr cammayodhino dsakaputt
rik kappak nahpak sd mlkr rajak
pesakr naakr kumbhakr gaak muddik,
yni v panani'pi evagatikni
puthusippyatanni, te diheva dhamme
sandihika sippaphala upajvanti. Te tena
attna sukhenti pnenti. Mtpitaro sukhenti
pnenti. Puttadra sukhenti pnenti.
Mittmacce sukhenti pnenti. Samaesu
brhmaesu uddhaggika dakkhia
patihpenti sovaggika sukhavipka
saggasavattanika. Sakk nu kho bho
aggivessana evameva diheva dhamme
sandihika smaaphala papetu"?Nti
Eva vutte bhante nigaho ntaputto ma
etadavoca: "idha mahrja nigaho
ctuymasavarasavuto hoti. Kathaca
mahrja nigaho ctuymasavarasavuto
hoti? Idha mahrja nigaho sabbavrivrito ca
hoti, sabbavriyuto ca, sabbavridhuto ca,
sabbavriphuo 1ca. Eva kho mahrja nigaho
ctuymasavarasavuto hoti. Yato kho
mahrja nigaho eva
ctuymasavarasavuto hoti, aya vuccati
mahrja nigaho gatatto ca yatatto ca hitatto
c"ti.
[PTS Page 058] [\q 58/] ittha kho me bhante
nigaho ntaputto sandihika smaaphala
puho samno ctuymasavara byksi.
Seyyathpi bhante amba v puho labuja
bykareyya, labuja v puho amba
bykareyya, evameva kho bhante nigaho
ntaputto sandihika smaaphala puho
samno ctuymasavara byksi.
Tassa mayha bhante etadahosi: katha hi nma
mdiso samaa v brhmaa v vijite
vasanta apasdetabba maeyy?'Ti. So kho
aha bhante nigahassa ntaputtassa bhsita
neva abhinandi. Nappaikkosi.
Anabhinanditv appaikkositv anattamano
anattamanavca anicchretv tameva vca
anuggahanto anikkujjanto uhysan
pakkmi.
23. Ekamidha bhante samaya yena sajayo
belahiputto2 tenupasakami. Upasakamitv
sajayena belahiputtena saddhi sammodi.
Sammodanya katha srya vtisretv
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho aha
bhante sajaya belahiputta etadavoca:
"yath nu kho imni bho sajaya
puthusippyatanni, seyyathda hatthroh

D.N. 27/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

assroh rathik dhanuggah celak calak


piadyak ugg rjaputt pakkhandino
mahng sr cammayodhino dsakaputt
rik kappak nahpak sd mlkr rajak
pesakr naakr kumbhakr gaak muddik,
yni v panani'pi evagatikni
puthusippyatanni, te diheva dhamme
sandihika sippaphala upajvanti. Te tena
attna sukhenti pnenti. Mtpitaro sukhenti
pnenti. Puttadra sukhenti pnenti.
Mittmacce sukhenti pnenti. Samaesu
brhmaesu uddhaggika dakkhia
patihpenti sovaggika sukhavipka
saggasavattanika. Sakk nu kho sajaya
evameva diheva dhamme sandihika
smaaphala papetu"?Nti
1. Phuho, [PTS.] Phuo (jenamgadh).
2. Belahaputto, katthaci.
[BJT Page 102] [\x 102/]

Eva vutte bhante sajayo belahiputto ma


etadavoca: 'atthi paro loko?'Ti iti ce ma
pucchasi, 'atthi paro loko'ti iti ce me assa, 'atthi
paro loko'ti iti te na bykareyya. Evanti'pi me
no. Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi me no. No
'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Natthi paro
loko?'Ti iti ce ma pucchasi, 'natthi paro loko'ti
iti ce me assa, 'natthi paro loko'ti iti te na
bykareyya. Evanti'pi me no. Tath'ti'pi me no.
Aath'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi
me no. 'Atthi ca natthi ca paro loko?'Ti iti ce ma
pucchasi, 'atthi ca natthi ca paro loko'ti iti ce me
assa, 'atthi ca natthi ca paro loko'ti iti te na
bykareyya. Evanti'pi me no. Tath'ti'pi me no.
Aath'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi
me no. 'Nevatthi na natthi paro loko?'Ti iti ce
ma pucchasi, 'nevatthi na natthi paro loko'ti iti
ce me assa, 'nevatthi na natthi paro loko'ti iti te
na bykareyya. Evanti'pi me no. Tath'ti'pi me
no. Aath'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no
'ti'pi me no. 'Atthi satt opaptik?'Ti iti ce ma
pucchasi, 'atthi satt opaptik'ti iti ce me assa,
'atthi satt opaptik'ti iti te na bykareyya.
Evanti'pi me no. Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi
me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Atthi
ca natthi ca satt opaptik?'Ti iti ce ma
pucchasi, 'atthi ca natthi ca satt opaptik'ti iti
ce me assa, 'atthi ca natthi ca satt opaptik'ti
iti te na bykareyya. Evanti'pi me no.
Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi me no. No 'ti'pi
me no. No no 'ti'pi me no. 'Nevatthi na natthi
satt opaptik?'Ti iti ce ma pucchasi, 'nevatthi
na natthi satt opaptik'ti iti ce me assa,
'nevatthi na natthi satt opaptik'ti iti te na

bykareyya. Evanti'pi me no. Tath'ti'pi me no.


Aath'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi
me no. 'Atthi sukaadukkana kammna
phala vipko?'Ti iti ce ma pucchasi, 'atthi
sukaadukkana kammna phala vipko'ti
iti ce me assa, 'atthi sukaadukkana
kammna phala vipko'ti iti te na
bykareyya. Evanti'pi me no. Tath'ti'pi me no.
Aath'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi
me no. 'Natthi sukaadukkana kammna
phala vipko?'Ti iti ce ma pucchasi, 'natthi
sukaadukkana kammna phala vipko'ti
iti ce me assa, 'natthi sukaadukkana
kammna phala vipko'ti iti te na
bykareyya. Evanti'pi me no. Tath'ti'pi me no.
Aath'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi
me no. 'Atthi ca natthi ca sukaadukkana
kammna phala vipko?'Ti iti ce ma
pucchasi, 'atthi ca natthi ca sukaadukkana
kammna phala vipko'ti iti ce me assa, 'atthi
ca natthi ca sukaadukkana kammna
phala vipko'ti iti te na bykareyya. Evanti'pi
me no. Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi me no.
No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Nevatthi na
natthi sukaadukkana kammna phala
vipko?'Ti iti ce ma pucchasi, 'nevatthi na
natthi sukaadukkana kammna phala
vipko'ti iti ce me assa, 'nevatthi na natthi
sukaadukkana kammna phala vipko'ti
iti te na bykareyya. Evanti'pi me no.
Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi me no. No 'ti'pi
me no. No no 'ti'pi me no. 'Hoti tathgato [PTS
Page 059] [\q 59/] parammara?'Ti iti ce
ma pucchasi, 'hoti tathgato parammara'ti iti
ce me assa, 'hoti tathgato parammara'ti iti te
na bykareyya. Evanti'pi me no. Tath'ti'pi me
no. Aath'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no
'ti'pi me no. ' Na hoti tathgato
parammara?'Ti iti ce ma pucchasi, 'na hoti
tathgato parammara'ti iti ce me assa, 'na hoti
tathgato paramara'ti iti te na bykareyya.
Evanti'pi me no. Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi
me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Hoti
ca na hoti ca tathgato parammara?'Ti iti ce
ma pucchasi, 'hoti ca na hoti ca tathgato
parammara'ti iti ce me assa, 'hoti ca na hoti ca
tathgato parammara'ti iti te na
bykareyya. Evanti'pi me no. Tath'ti'pi me no.
Aath'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi
me no. 'Neva hoti na na hoti tathgato
parammara?'Ti iti ce ma pucchasi, 'neva hoti
na na hoti tathgato parammara'ti iti ce me
assa, 'neva hoti na na hoti tathgato
parammara'ti iti te na bykareyya. Evanti'pi
me no. Tath'ti'pi me no. Aath'ti'pi me no.
No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no'ti.

D.N. 28/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Ittha kho me bhante sajayo belahiputto


sandihika smaaphala puho samno
vikkhepa byksi. Seyyathpi bhante amba v
puho labuja bykareyya, labuja v puho
amba bykareyya, evameva kho bhante sajayo
belahiputto sandihika smaaphala
puho samno vikkhepa byksi.
Tassa mayha bhante etadahosi: ayaca imesa
samaabrhmana sabbablo sabbamho.
Katha hi nma sandihika smaaphala
puho samno vikkhepa bykarissati?Ti. Tassa
mayha bhante etadahosi: katha hi nma
mdiso samaa v brhmaa v vijite
vasanta apasdetabba maeyy?Ti. So kho
aha bhante sajayassa belahiputtassa
bhsita neva abhinandi. Nappaikkosi.
Anabhinanditv appaikkositv anattamano
anattamanavca anicchretv tameva vca
anuggahanto anikkujjanto uhysan
pakkmi.
[BJT Page 104] [\x 104/]

24. So 'ha bhante bhagavantampi pucchmi:


yath nu kho imni bhante puthusippyatanni,
seyyathda: hatthroh assroh rathik
dhanuggah celak calak piadyak ugg
rjaputt pakkhandino mahng sr
cammayodhino dsakaputt rik kappak
nahpak sd mlkr rajak pesakr
naakr kumbhakr gaak muddik, yni v
panani'pi evagatikni puthusippyatanni,
te diheva dhamme sandihika sippaphala
upajvanti. Te tena attna sukhenti pnenti.
Mtpitaro sukhenti pnenti. Puttadra
sukhenti pnenti. Mittmacce sukhenti pnenti.
Samaesu brhmaesu uddhaggika dakkhia
patihpenti sovaggika sukhavipka
saggasavattanika. Sakk nu [PTS Page 060] [\q
60/] kho me bhante evameva diheva
dhamme sandihika smaaphala
papetu"?Nti
"Sakk mahrja ". Tena hi mahrja
taevettha paipucchissmi. Yath te
khameyya, tath na bykareyysi".
25. "Ta kimmaasi, mahrja, idha te assa
puriso dso kammakaro pubbuhy
pacchnipt kikrapaissv manpacr
piyavd mukhullokako. Tassa evamassa:
'acchariya vata bho, abbhuta vata bho,
puna gati puna vipko. Aya hi rj
mgadho ajtasattu vedehiputto manusso.

Ahampi manusso. Aya hi rj mgadho


ajtasattu vedehiputto pacahi kmaguehi
samappito samagbhto parivreti devo mae.
Ahampanambhi'ssa dso kammakaro
pubbuhy pacchnipt kikrapaissv
manpacr piyavd mukhullokako. So
vatassha puni kareyya. Yannnha
kesamassu ohretv ksyni vatthni
acchdetv agrasm anagriya pabbajeyya'nti.

So aparena samayena kesamassu ohretv


ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajeyya. So eva pabbajito
samno kyena savuto vihareyya, vcya
savuto vihareyya, manas savuto vihareyya,
ghsacchdanaparamatya santuho abhirato
paviveke.
Tace te puris evamroceyyu: 'yagghe deva
jneyysi, yo te puriso dso kammakaro
pubbuhy pacchnipt kikrapaissv
manpacr piyavd mukhullokako, so deva
kesamassu ohretv ksyni vatthni
acchdetv agrasm anagriya pabbajito. So
eva pabbajito samno kyena savuto viharati,
vcya savuto viharati, manas savuto
viharati, ghsacchdanaparamatya santuho
abhirato paviveke'ti. Api nu tva eva vadeyysi:
etu me bho so puriso. Punadeva hotu dso
kammakaro pubbuhy pacchnipt
kikrapaissv manpacr piyavd
mukhullokako"ti.
[BJT Page 106] [\x 106/]

"No heta bhante. Atha kho na mayameva [PTS


Page 061] [\q 61/] abhivdeyymapi,
paccuheyymapi, sanenapi nimanteyyma.
Abhinimanteyymapi na
cvarapiaptasensanagilnapaccayabhesajjap
arikkhrehi. Dhammikampi'ssa
rakkhvaraagutti savidaheyym"ti.
"Ta kimmaasi mahrja, yadi eva sante hoti
v sandihika smaaphala no v?"Ti.
"Addh kho bhante eva sante hoti sandihika
smaaphala"ti.
"Ida kho te mahrja may pahama diheva
dhamme sandihika smaaphala
paatta"nti.

D.N. 29/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

26. "Sakk pana bhante aampi evameva


diheva dhamme sandihika smaaphala
paapetu?"Nti.
"Sakk mahrja. Tena hi mahrja, taevettha
paipucchissmi. Yath te khameyya tath na
bykareyysi. Ta kimmaasi mahrja idha te
assa puriso kassako gahapatiko krakrako
rsivahako, tassa evamassa: "acchariya vata
bho abbhuta vata bho puna gati puna
vipko. Aya hi rj mgadho ajtasattu
vedehiputto manusso. Ahampi manusso. Aya hi
rj mgadho ajtasattu vedehiputto pacahi
kmaguehi samappito samagbhto parivreti
devo mae. Ahampanambhi'ssa kassako
gahapatiko krakrako rsivahako. So
vatassha puni kareyya. Yannnha
kesamassu ohretv ksyni vatthni
acchdetv agrasm anagriya pabbajeyya'nti.

So aparena samayena appa v bhogakkhandha


pahya mahanta v bhogakkhandha pahya
appa v tiparivaa pahya mahanta v
tiparivaa pahya kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajeyya. So eva pabbajito
samno kyena savuto vihareyya, vcya
savuto vihareyya, manas savuto vihareyya,
ghsacchdanaparamatya santuho abhirato
paviveke.

"Addh kho bhante eva sante hoti sandihika


samaphala"nti.
"Ida kho te mahrja may dutiya diheva
dhamme sandihika smaaphala
paattanti".
27. "Sakk pana bhante aampi diheva
dhamme sandihika smaaphala
papetu imehi sandihikehi
smaaphalehi abhikkantataraca
paitatarac?"Ti
"Sakk mahrja. Tena hi mahrja suohi
sdhuka manasi karohi bhsissm"ti.
"Eva bhante"ti kho rj mgadho ajtasattu
vedehiputto bhagavato paccassosi.
28. Bhagav etadavoca: "idha mahrja tathgato
loke uppajjati araha sammsambuddho
vijjcaraasampanno sugato lokavid anuttaro
purisadammasrath satth devamanussna
buddho bhagav. So ima loka sadevaka
samraka sabrahmaka sassamaabrhmai
paja sadevamanussa saya abhi
sacchikatv pavedeti. So dhamma deseti
dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha. Brahmacariya
pakseti.

Ta ce te puris evamroceyyu: 'yagghe deva


jneyysi. Yo te puriso kassako gahapatiko
krakrako rsivahako, so deva kesamassu
ogretv ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajito. So eva pabbajito samno
kyena savuto viharati vcya savuto viharati,
manas savuto viharati, [PTS Page 062] [\q 62/]
ghsacchdanaparamatya santuho abhirato
paviveke'ti. Api nu tva eva vadeyysi: 'etu me
bho so puriso. Punadeva hotu kassako
gahapatiko krakrako rsivahako'ti?

29. Ta dhamma suti gahapati v


gahapatiputto v aatarasmi v kule
paccjto. So ta dhamma [PTS Page 063] [\q
63/] sutv tathgate saddha pailabhati. So
tena saddhpailbhena samanngato iti
paisacikkhati: 'sambdho gharvaso
rajpatho1. Abbhokso pabbajj. Nayida
sukara agra ajjhvasat ekantaparipua
ekantaparisuddha sakhalikhita
brahmacariya caritu. Yannnha kesamassu
ohretv ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajeyya'nti.

[BJT Page 108] [\x 108/]

1. Rajopatho, katthaci.

"No hota bhante. Atha kho na mayameva


abhivdeyymapi paccuheyymapi, sanenapi
nimanteyyma, abhinimanteyymapi na
cvarapiaptasensanagilnapaccayabhesajjap
arikkhrehi. Dhammikampi'ssa
rakkhvaraagutti savidaheyym"ti.
"Ta kimmaesi mahrja, yadi eva sante hoti
v sandihika smaaphala no v?"Ti.

[BJT Page 110] [\x 110/]

So aparena samayena appa v bhogakkhandha


pahya mahanta v bhogakkhandha pahya
appa v tiparivaa pahya mahanta v
tiparivaa pahya kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajati. So eva pabbajito samno
ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno aumattesu vajjesu

D.N. 30/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bhayadassv. Samdya sikkhati sikkhpadesu


kyakammavackammena samanngato
kusalena. Parisuddhjvo slasampanno indriyesu
guttadvro bhojane matta satisampajaesu
samanngato sattuho.
29. Kathaca mahrja bhikkhu slasampanno
hoti? Idha mahrja bhikkhu ptipta pahya
ptipt paivirato hoti nihitadao
nihitasattho lajj daypanno.
Sabbapabhtahitnukamp viharati.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Adinndna pahya adinndn paivirato hoti
dinndy dinnapikakh. Athenena
sucibhtena attan viharati. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Abrahmacariya pahya brahmacr hoti
rcr1 virato methun gmadhamm.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Musvda pahya musvd paivirato hoti
saccavd saccasandho theto2 paccayiko
avisavdako lokassa. Idampi'ssa hoti slasmi.
Pisua vca3 pahya pisuya vcya
paivirato hoti. Ito sutv na amutra akkht
imesa bhedya. [PTS Page 064] [\q 64/]
amutra v sutv na imesa akkht amsa
bhedya. Iti bhinnna v sandht, sahitna
v anuppadt4 samaggrmo5 samaggarato
samagganandi samaggakarai vca bhsit
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Pharusa vca6 pahya pharusya vcya
paivirato hoti. Y s vc ne kaasukh
pemany7 hadayagam por bahujanakant
bahujanamanp, tathrpa8 vca bhsit
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Samphappalpa pahya samphappalp
paivirato hoti klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd. Nidhnavati vca
bhsit hoti klena spadesa pariyantavati
atthasahita. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Ancri, machasa.
2. heto, sy.
3. Pisuvca, [PTS.]
4. Anuppdt, [PTS.]
5. Samaggarmo, machasa.
6. Pharusvca, [PTS.] Sitira
7. Pemaniy, machasa. 8. Evarpi. [PTS.] Sitira.

[BJT Page 112] [\x 112/]

30. Bjagmabhtagmasamrambh1 paivirato


hoti. Ekabhattiko2 hoti rattparato3 paivirato4
viklabhojan. Naccagtavditaviskadassan5
paivirato hoti.
Mlgandhavilepanadhraamaanavibhusana
hn paivirato hoti. Uccsayanamahsayan
paivirato hoti. Jtarparajatapaiggaha6
paivirato hoti. makadhaapaiggaha6
paivirato hoti. makamasapaiggaha6
paivirato hoti. Itthikumrikapaiggaha6
paivirato hoti. Dsidsapaiggaha6 paivirato
hoti. Ajeakapaiggaha6 paivirato hoti.
Kukkuaskarapaiggaha6 paivirato hoti.
Hatthigavassavaav7 paiggaha paivirato
hoti. Khettavatthupaiggaha paivirato hoti.
Dteyyapahea8 gamannuyog paivirato hoti.
Kayavikkay paivirato hoti.
Tulkakasakamnak9 paivirato hoti.
Ukkoanavacananikatisci10 yog paivirato
hoti.
Chedanavadhabandhanaviparmosalopasahas
kr11 paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

Cullasla12 nihita
31. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
bjagmabhtagmasamrambha13 anuyutt
viharanti, seyyathda: mlabja khandhabja
phalubja14 aggabja bijabjameva15
pacama. Iti v itievarp16
bjagmabhtagmasamrambh17 [PTS Page
065] [\q 65/] paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
32. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
sannidhikraparibhoga anuyutt viharanti,
seyyathda: annasannidhi pnasannidhi
vatthasannidhi ynasannidhi sayanasannidhi
gandhasannidhi misasannidhi. Iti v iti
evarp sannidhikraparibhog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Samrabbh, machasa.
2. Eka bhattiko, machasa.
3. Rattuparato, machasa.
4. Virato, the. Se.
5. Viska, machasa.
6. Pariggaha, (sabbattha)
7. Gavassa, se. Vaava, machasa.
8. Pahia, smu. Machasa. Sy.
9. Ka, machasa.
10. Svi, machasa.

D.N. 31/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

11. Sahasa, machasa.


12. Ca sla, machasa.
13. Samrabbh, machasa.
14. Phala, se. Phalu, si. The.
15. Bija bja eva. The.
16. Iti evarup, kesuci.
17. Samrabbh, machasa.
[BJT Page 114] [\x 114/]

33. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
viskadassana anuyutt viharanti, seyyathda:
nacca gta vdita pekkha akkhta
pissara vetla kumbhathna sobhanaka1
cala vasa dhopanaka2 hatthiyuddha
assayuddha mahisayuddha3 usabhayuddha
ajayuddha meayuddha4 kukkuayuddha
vaakayuddha daayuddha muhiyuddha5
nibbuddha uyyodhika balagga senbyha
akadassana6. Iti v iti evarp viskadassan
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
34. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
jtappamdahnnuyoga anuyutt viharanti,
seyyathda: ahapada dasapada ksa
parihrapatha santika khalika ghaika
salkahattha akkha pagacra vakaka
mokkhacika cigulaka patthaka rathaka
dhanuka akkharika manesika yathvajja. Iti
v iti evarp jtappamdahnnuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
35. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
uccsayanamahsayana anuyutt viharanti,
seyyathda: sandi pallaka gonaka
cittaka paika paalika tlika vikatika
uddalomi ekantalomi kahissa koseyya
kuttaka hatthatthara assatthara
rathatthara ajinappavei
kdalimigapavarapaccattharaa
sauttaracchada ubhatolohitakpadhna. Iti v
iti [PTS Page 066] [\q 66/] evarp
uccsayanamahsayan paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Sobhanagaraka, katthaci. Sobhanakaraka,
[PTS.] Sobhanagharaka, machasa.
2. Dhovana, katthaci. Dhopana, sitira.
3. Mahisa, machasa.
4. Meaka, machasa.
5. Shala potthakesu na dissati.
6. Anka - kesuci.

[BJT Page 116] [\x 116/]

36. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
maanavibhusanahnnuyoga anuyutt
viharanti, seyyathda: ucchdana
parimaddana nahpana sambhana dsa
ajana mlvilepana mukhacuaka1
mukhalepana2 hatthabandha sikhbandha
daaka nika khagga chatta citrphana
uhsa mai vlavjani odtni vatthni
dghadasni. Iti v iti evarp
maanavibhusanahnnuyog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
37. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
tiracchnakatha anuyutt viharanti,
seyyathda: rjakatha corakatha
mahmattakatha senkatha bhayakatha
yuddhakatha annakatha pnakatha
vatthakatha sayanakatha mlkatha
gandhakatha tikatha ynakatha
gmakatha nigamakatha nagarakatha
janapadakatha itthikatha purisakatha
(kumrakatha kumrikatha)3 srakatha
visikhkatha kumbhahnakatha
pubbapetakatha nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha. Iti v
itievarpya tiracchnakathya paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
38. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarp
vigghikakatha anuyutt viharanti,
seyyathda: "na tva ima dhammavinaya
jnsi. Aha ima dhammavinaya jnmi. Ki
tva ima dhammavinaya jnissasi?
Micchpaipanno tvamasi. Ahamasmi
sammpaipanno. Sahita me, asahita te. Pure
vacanya pacch avaca. Pacch vacanya pure
avaca. cia4 te viparvatta. ropito te vdo.
Niggahto tvamasi. Cara vdappamokkhya.
Nibbehehi v sace pahos"ti. Iti v itievarpya
vigghikakathya paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
39. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
dteyyapahiagamannuyogamanuyutt [PTS
Page 067] [\q 67/] viharanti, seyyathda:
raa rjamahmattna khattiyna
brhmana gahapatikna kumrna "idha
gaccha. Amutrgaccha. Ida hara. Amutra ida
har"ti. Iti v itievarp

D.N. 32/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

dteyyapahiagamannuyog paivirato hoti.


Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Mukhacua, machasa.
2. Mukhlepana, smu.
3. Marammapotthakesuyeva dissate
4. Avicia, kesuci.
[BJT Page 118] [\x 118/]

40. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te kuhak ca
honti lapak ca nemittik ca nippesik ca
lbhena ca lbha nijigisitro. Iti v itievarp
kuhanalapan paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Majjhimasla nihita.
41. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika1
kappenti, seyyathda: aga nimitta uppta2
supia3 lakkhaa msikacchinna aggihoma
dabbihoma thusahoma taulahoma
sappihoma telahoma mukhahoma
lohitahoma agavijj vatthuvijj khattavijj4
sivavijj bhtavijj bhurivijj ahivijj visavijj
vicchikavijj msikavijj sakuavijj vyasavijj
pakkajjhna5 saraparittna migacakka. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
42. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti,
seyyathda: mailakkhaa vatthalakkhaa
daalakkhaa6 asilakkhaa usulakkhaa
dhanulakkhaa vudhalakkhaa7
itthilakkhaa purisalakkhaa
kumralakkhaa kumrilakkhaa
dsalakkhaa dsilakkhaa hatthilakkhaa
assalakkhaa mahisalakkhaa8
usabhalakkhaa golakkhaa9 ajalakkhaa
mealakkhaa10 kukkualakkhaa
vaakalakkhaa godhlakkhaa
kaiklakkhaa kacchapalakkhaa
migalakkhaa. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
43. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya [PTS Page 068] [\q 68/]
micchjvena jvika kappenti seyyathda:
raa niyyna bhavissati, raa aniyyna

bhavissati, abbhantarna raa upayna


bhavissati, bhirna raa apayna
bhavissati, bhirna raa upayna
bhavissati, abbhantarna raa apayna
bhavissati, abbhantarna raa jayo
bhavissati, abbhantarna raa parjayo
bhavissati. Iti imassa jayo bhavissati. Imassa
parjayo bhavissati. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Jvita, machasa.
2. Uppda, smu.
3. Supina, machasa. Supiaka, si.
4. Khetta, kesuci.
5. Pakkha, kesuci.
6. Daalakkhaa satthalakkhaa, machasa.

7. yudha, kesuci.
8. Mahisa, machasa.
9. Goa, machasa.
10. Meaka, kesuci.
[BJT Page 120] [\x 120/]

44. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: candaggho bhavissati.
Suriyaggho bhavissati. Nakkhattagho
bhavissati. Candimasuriyna pathagamana
bhavissati. Candimasuriyna uppathagamana
bhavissati. Nakkhattna pathagamana
bhavissati. Nakkhattna uppathagamana
bhavissati. Ukkpto bhavissati. Dsho
bhavissati. Bhmiclo bhavissati. Devadundbhi
bhavissati. Candimasuriyanakkhattna
uggamana ogamana1 sakilesa vodna
bhavissati. Evavipko candaggho bhavissati.
Evavipko suriyaggho bhavissati. Evavipko
nakkhattaggho bhavissati. Evavipka
candimasuriyna pathagamana bhavissati.
Evavipka candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Evavipka
nakkhattna pathagamana bhavissati.
Evavipka nakkhattna uppathagamana
bhavissati. Evavipko ukkpto bhavissati.
Evavipko disho bhavissati. Evavipko
bhumivlo bhavissati. Evavipko devadundbhi
bhavissati. Evavipko
candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana sakilesa vodna bhavissati. Iti v
evarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

D.N. 33/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

45. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya [PTS Page 069] [\q 69/]
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
subbuhik bhavissati. Dubbuhik bhavissati.
Subhikkha bhavissati. Dubbhikkha bhavissati.
Khema bhavissati. Bhaya bhavissati. Rogo
bhavissati. rogya bhavissati. Mudd gaan
sakhna kveyya lokyata. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjvena
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
46. Yath pana paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: vhana vivhana savadana
vivadana sakiraa vikiraa subhagakaraa
dubbhagakaraa viruddhagabbhakaraa
jivhnitthambhana2 hanusahanana
hatthbhijappana hanujappana
kaajappana dsapaha kumripaha
devapaha diccupahna mahatupahna
abbhujjalana sirivhyana. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Oggamana, kesuci.
2. Jivhnitthaddhana. Bahusu.
[BJT Page 122] [\x 122/]

47. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: santikamma paidhikamma
bhtakamma bhurikamma vassakamma
vossakamma vatthukamma vatthuparikiraa
camana nahpana juhana vamana
virecana uddhavirecana adhovirecana
ssavirecana kaatela nettatappana
natthukamma ajana paccajana slkiya
sallakattiya drakatikicch mlabhesajjna
anuppadna osadhna paimokkho. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
48. Sa kho1 so mahrja bhikkhu eva
slasampanno na kutoci bhaya samanupassati
yadida slasavarato. Seyyathpi mahrja
khattiyo muddhvasitto2 nihatapaccmitto na
[PTS Page 070] [\q 70/] kutoci bhaya
samanupassati yadida paccatthikato, evameva
kho mahrja bhikkhu eva slasampanno na
kutoci bhaya samanupassati yadida
slasavarato. So imin ariyena slakkhandhena
samanngato ajjhatta anavajjasukha

paisavedeti. Eva kho mahrja bhikkhu


slasampanno hoti.
49. Kathaca mahrja bhikkhu indriyesu
guttadvro hoti? Idha mahrja bhikkhu
cakkhun rpa disv na nimittaggh hoti
nnubyajanaggh. Yatvdhikaraamena
cakkhundriya asavuta viharanta abhijjh
domanass ppak akusal dhamm
anvassaveyyu3 tassa savarya paipajjati.
Rakkhati cakkhundriya cakkhundriye savara
pajjati. Sotena sadda sutv na nimittaggh
hoti nnubyajanaggh. Yatvdhikaraamena
sotindriya asavuta viharanta abhijjh
domanass ppak akusal dhamm
anvassaveyyu tassa savarya paipajjati.
Rakkhati sotindriya sotindriye savara
pajjati. Ghena gandha ghyitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena ghindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati ghindriya ghindriye
savara pajjati. Jivhya rasa syitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena jivhindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati jivhindriya jivhindriye
savara pajjati. Kyena phohabba phusitv
na nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena kyindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati kyindriya kyindriye
savara pajjati. Manas dhamma viya na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena manindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati manindriya. Manindriye
savara pajjati. So imin ariyena
indriyasavarena samanngato ajjhatta
abysekasukha paisavedeti. Eva kho
mahrja bhikkhu indriyesu guttadvro hoti.
1. Atha kho, kesuci.
2. Muddhbhisinto, kesuci.
3. Anvsaveyyu, anvssaveyyu, kesuci.
[BJT Page 124] [\x 124/]

50. Kathaca mahrja bhikkhu


satisampajaena samanngato hoti? Idha
mahrja bhikkhu abhikkante paikkante
sampajnakr hoti. lokite vilokite

D.N. 34/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sampajnakr hoti. Samijite1 pasrite


sampajnakr hoti. Saghipattacvaradhrae
sampajnakr hoti. Asite pte khyite syite
sampajnakr hoti. Uccrapassvakamme
sampajnakr hoti. Gate hite nisinne sutte
jgarite bhsite tuhbhve sampajnakr hoti.
Eva kho [PTS Page 071] [\q 71/] mahrja
bhikkhu satisampajaena samanngato hoti.
51. Kathaca mahrja bhikkhu santuho hoti?
Idha mahrja bhikkhu santuho hoti
kyaparihriyena cvarena kucchiparihriyena2
piaptena. So yena yeneva pakkamati
samdyeva pakkamati. Seyyathpi mahrja
pakkhi sakuo yena yeneva eti sapattabhro'va
eti, evameva kho mahrja bhikkhu santuho
hoti kyaparihriyena cvarena
kucchiparihriyena piaptena. So yena yeneva
pakkamati samdyeva pakkamati. Eva kho
mahrja bhikkhu santuho hoti.
52. So imin ca ariyena slakkhandhena3
samanngato imin ca ariyena indriyasavarena
samanngato imin ca ariyena satisampajaena
samanngato imya ca ariyya santuhiy
samanngato vivitta sensana bhajati araa
rukkhamla pabbata kandara giriguha
susna vanapattha abbhoksa pallapuja.
So pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati
pallaka bhujitv uju kya padhya
parimukha sati upahapetv.
53. So abhijjha loke pahya vigatbhijjhena
cetas viharati. Abhijjhya citta parisodheti.
Bypdapadosa pahya abypannacitto viharati
sabbapabhtahitnukamp. Bypdapados
citta parisodheti. Thnamiddha pahya
vigatathnamiddho viharati lokasa sato
sampajno. Thnamiddh citta parisodheti.
Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati
ajjhatta vpasannacitto. Uddhaccakukkucc
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati akathakath kusalesu
dhammesu. Vicikicchya citta parisodheti.
1. Sammijite, kesuci.
2. Paribhrikena, smu.
3. Imin slakkhandhena, sabbattha.
[BJT Page 126] [\x 126/]

54. Seyyathpi mahrja puriso ia dya


kammante payojeyya, tassa te kammant
samijjheyyu, so yni ca porni iamlni tni
ca byantkareyya, siy cassa uttari avasiha
drabharaya, tassa evamassa: "aha kho pubbe

ia dya kammante payojesi. [PTS Page 072]


[\q 72/] tassa me te kammant samijjhisu.
So'ha yni ca porni iamlni tni ca byant
aksi. Atthi ca me uttari avasiha
drabharay"ti. So tatonidna labhetha
pmojja, adhigaccheyya somanassa -
55. Seyyathpi mahrja puriso bdhiko assa
dukkhito bhagilno, bhatta cassa
nacchdeyya, na cassa kye balamatt, so
aparena samayena tamh bdh mucceyya,
bhattacassa chdeyya, siy cassa kye
balamatt, tassa evamassa: "aha kho pubbe
bdhiko ahosi dukkhito bhagilno. Bhatta
ca me nacchdesi. Nacassa me si kye
balamatt. So'mhi etarahi tamh bdh mutto
bhattaca me chdeti. Atthi ca me kye
balamatt"ti. So tato nidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
56. Seyyathpi mahrja puriso bandhangre
baddho assa, so aparena samayena tamh
bandhangr mucceyya sotthin abbayena1, na
cassa kici bhogna vayo, tassa evamassa:
"aha kho pubbe bandhangre baddho ahosi.
So'mhi etarahi tamh bandhangr mutto
sotthin abbayena. Natthi ca me kici bhogna
vayo"ti. So tatonidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
57. Seyyathpi mahrja puriso dso assa
anattdhno pardhno na yenakmagamo, so
aparena samayena tamh dsaby mucceyya
attdhno apardhno bhujisso yenakmagamo,
tassa evamassa: "aha kho pubbe dso ahosi
anattdhno pardhno na yenakmagamo,
so'mhi etarahi tamh dsaby mutto attdhno
apardhno bhujisso yenakmagamo"ti. So [PTS
Page 073] [\q 73/] tatonidna labhetha
pmojja, adhigaccheyya somanassa -
1. Avyayena, [PTS.]
[BJT Page 128] [\x 128/]

59. Seyyathpi mahrja puriso sadhano sabhogo


kantraddhnamagga paipajjeyya
dubbhikkha sappaibhaya. So aparena
samayena ta kantra nitthareyya, sotthin
gmanta anuppueyya khema appaibhaya,
tassa evamassa: "aha kho pubbe sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajji
dubbhikkha sappaibhaya. So'mhi etarahi ta
kantra tio sotthin gmanta anuppatto
khema appaibhaya"nti. So tato nidna

D.N. 35/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

labhetha pmojja adhigaccheyya somanassa


60. Evameva kho mahrja bhikkhu yath gua
yath roga yath bandhangra yath
dsabya yath kantraddhnamagga eva ime
paca nvarae appahe attani samanupassati.
Seyyathpi mahrja naya yath rogya
yath bandhan mokkha yath bhujissa yath
khemantabhmi evameva kho mahrja
bhikkhu ime paca nvarae pahe attani
samanupassati.
61. Tassime paca nvarae pahe attani
samanupassato pmojja jyati. Pamuditassa pti
jyati. Ptimanassa kyo passambhati.
Passaddhakyo sukha vedeti. Sukhino citta
samdhiyati.
62. So vivicceva kmehi vivicca akusalehi
dhammehi savitakka savicra vivekaja
ptisukha pahama jhna upasampajja
viharati. So imameva kya vivekajena
ptisukhena abhisanteti1 parisanneti2 paripreti
parippharati. Nssa kici sabbvato kyassa
vivekajena ptisukhena apphua hoti.
63. [PTS Page 074] [\q 74/] seyyathpi
mahrja dakkho nahpako v nahpakantevs
v kasathle nahnyacuni kiritv udakena
paripphosaka paripphosaka sanneyya3 sya
nahnyapii snehnugat snehaparet
santarabhir phu snehena na ca pagghara
Evameva kho mahrja bhikkhu imameva kya
vivekajena ptisukhena abhisanneti parisanneti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa vivekajena ptisukhena apphua hoti.
Idampi kho mahrja sandihika
smaaphala purimehi sandihikehi
smaaphalehi abhikkantataraca
patataraca.
1. Abhisandeti smu, machasa.
2. Parisandeti. Smu, machasa.
3. Sandeyya. Smu, machasa.
[BJT Page 130] [\x 130/]

64. Puna ca para mahrja bhikkhu


vitakkavicrna vpasam ajjhatta
sampasdana cetaso ekodibhva avitakka
avicra samdhija ptisukha dutiya jhna
upasampajja viharati. So imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisandeti parisandeti

paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato


kyassa samdhijena ptisukhena apphua hoti.

65. Seyyathpi mahrja udakarahado


ubbhidodako, tassa nevassa puratthimya disya
udakassa yamukha, na dakkhiya disya
udakassa yamukha, na pacchimya disya
udakassa yamukha, na uttarya disya
udakassa yamukha, devo ca na klena kla
samm dhra anupaveccheyya, atha kho tamh
ca udakarahad st vridhr ubbhijjitv
tameva udakarahada stena vrin
abhisandeyya parisandeyya paripreyya
paripphareyya, nssa kici sabbvato
udakarahadassa vrin stena apphua assa -
Evameva kho mahrja bhikkhu imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisandeti parisandeti
[PTS Page 075] [\q 75/] paripreti
parippharati. Nssa kici sabbvato kyassa
samdhijena ptisukhena apphua hoti.
Idampi kho mahrja sandihika
smaaphala purimehi sandihikehi
smaaphalehi abhikkantataraca
patataraca.
66. Puna ca para mahrja bhikkhu ptiy ca
virg upekkhako ca viharati sato sampajno
sukhaca kyena paisavedeti. Yanta ariy
cikkhanti: upekkhako satim sukhavihrti
tatiya jhna upasampajja viharati.
So imameva kya nipptikena sukhena
abhisandeti parisandeti paripreti, parippharati
nssa kici sabbvato kyassa nipptikena
sukhena apphua hoti.
67. Seyyathpi mahrja uppaliniya v
paduminiya v puarkiniya v appekaccni
uppalni v padumni v puarkni v udake
jtni udake savaddhni udaknuggatni
antonimuggaposni1 tni yva cagg yva ca
ml stena vrin abhisannni2 parisannni3
pariprni, paripphuni nss4 kici
sabbvata uppalna v padumna v
puarkna v stena vrin apphua assa.
1. Anto nimugga posin, bau. Sa. Sa.
2. Abhisandni, bau. Sa. Sa.
3. Parisandni, lau. Sa. Sa.
4. Nssa, bahusu.
[BJT Page 132] [\x 132/]

D.N. 36/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Evameva kho mahrja bhikkhu imameva kya


nipptikena sukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa nipptikena sukhena apphua hoti.

nla v pta v lohita v odta v


pausutta v"ti.

Idampi kho mahrja sandihika


smaaphala purimehi sandihikehi
smaaphalehi abhikkantataraca
patataraca.

Evameva kho mahrja bhikkhu eva samhite


citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte adassanya citta abhinharati
abhininnmeti. So eva pajnti aya kho me
kyo rp ctummahbhtiko
mtpettikasambhavo odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedanaviddhasa
nadhammo. [PTS Page 077] [\q 77/] ida ca
pana me via ettha sita ettha
paibaddhanti.

68. Puna ca para mahrja bhikkhu sukhassa ca


pahn dukkhassa ca pahn pubbeva
somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhsatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati. So
imameva kya parisuddhena cetas
pariyodtena [PTS Page 076] [\q 76/] pharitv
nisinno hoti. Nssa kici sabbvato kyassa
parisuddhena cetas pariyodtena apphua
hoti.
Seyyathpi mahrja puriso odtena vatthena
sassa prupitv nisinno assa, nssa kici
sabbvato kyassa odtena vatthena apphua
assa, evameva kho mahrja bhikkhu imameva
kya parisuddhena cetas pariyodtena
pharitv nisinno hoti. Nssa kici sabbvato
kyassa parisuddhena cetas pariyodtena
apphua hoti.
Idampi kho mahrja sandihika
smaaphala purimehi sandihikehi
smaaphalehi abhikkantataraca
patataraca.
69. Puna ca para mahrja so bhikkhu eva
samhite citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte adassanya citta abhinharati
abhininnmeti. So eva pajnti: "aya kho me
kyo rp ctummahbhtiko
mtpettikasambhavo odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedaviddhasana
dhammo. Ida ca pana me via ettha sita
ettha paibaddha'nti.
70. Seyyathpi mahrja mai veuriyo subho
jtim ahaso suparikammakato accho
vippasanno anvilo sabbkrasampanno,
tatra'ssa sutta vuta nla v pta v lohita
v odta v pausutta v. Tamena
cakkhum puriso hatthe karitv paccavekkheyya
"aya kho mai veuriyo subho jtim ahaso
suparikammakato, accho vippasanno anvilo
sabbkrasampanno. Tatirada sutta vuta

[BJT Page 134] [\x 134/]

Idampi kho mahrja sandihika


smaaphala purimehi sandihikehi
smaaphalehi abhikkantataraca
patataraca.
71. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte manomaya
kya abhinimminanya1 citta abhinharati
abhininnmeti. So imamh ky aa kya
abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi ahnindriya,
Seyyathpi mahrja puriso mujamh isika2
pavheyya3. Tassa evamassa: aya mujo aya
isik ao mujo a isik mujamhtveva
isik pavhti4.
Seyyathpi v pana mahrja puriso asi kosiy
pavheyya. Tassa evamassa: "aya asi aya kosi,
ao asi a kosi, kosiytveva asi pavho"ti.
Seyyathpi v pana mahrja puriso aha
kara uddhareyya. Tassa evamassa: "aya ahi
aya karao, ao ahi ao karao,
karatveva ahi ubbhato"ti5.
Evameva kho mahrja bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudrabhte kammaniye hite
nejappatte manomaya kya
abhinimminanya citta abhinharati
abhininnmeti. So imamh ky aa kya
abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi ahnindriya. Idampi kho
mahrja sandihika smaaphala purimehi
sandihikehi smaaphalehi
abhikkantataraca patataraca.

D.N. 37/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

1. Abhinimminya. Bausasa.
2. sika. Bausasa.
3. Pabbbheyya. Bausasa.
4. Pabbah. Bausasa.
5. Uddharito. Sy.
[BJT Page 136] [\x 136/]

72. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatupakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte iddhividhya
citta abhinharati abhininnmeti. [PTS Page
078] [\q 78/] so anekavihita iddhividha
paccanubhoti: eko'pi hutv bahudh hoti
bahudhpi hutv eko hoti, vbhva tirobhva
tirokua tiropkra tiropabbata asajjamno
gacchati seyyathpi kse, pahaviy'pi
ummujjanimujja karoti seyyathpi udake,
udake'pi abhijjamne gacchati seyyathpi
pahaviya, kse'pi pallakena kamati
seyyath'pi pakkhi sakuo. Ime'pi candimasuriye
evamahiddhike evamahnubhve pin
parmasati parimajjati. Yva brahmalokpi
kyena vasa vatteti.
73. Seyyathpi mahrja dakkho kumbhakro v
kumbhakrantevs v suparikammakatya
mattikya ya yadeva bhjanavikati
kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya -
Seyyathpi v pana mahrja dakkho dantakro
v dantakrantevs v suparikammakatasmi
dantasmi ya yadeva dantavikati kakheyya
ta tadeva kareyya abhinipphdeyya -
Seyyathpi v pana mahrja dakkho
suvaakro v suvaakrantevs v
suparikammakatasmi suvaasmi ya yadeva
suvaavikati kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya -
Evameva kho mahrja bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte iddhividhya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita iddhividha
paccanuhoti: eko'pi hutv bahudh hoti.
Bahudh'pi hutv eko hoti. vbhva
tirobhva tirokua tiropkra tiropabbata
asajjamno gacchati seyyathpi kse.
Pahaviy'pi ummujjanimujja karoti seyyathpi
udake. Udake'pi abhijjamne gacchati seyyathpi
pahaviya. kse'pi pallakena kamati
seyyathpi pakkhi sakuo. Ime'pi candimasuriye

evamahiddhike evamahnubhve [PTS Page


079] [\q 79/] pin parmasati parimajjati.
Yva brahmalok'pi kyena vasa vatteti.
[BJT Page 138] [\x 138/]

Idampi kho mahrja sandihika


smaaphala purimehi sandihikehi
smaaphalehi abhikkantataraca
patataraca.
74. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte dibbya
sotadhtuy citta abhinharati abhininnmeti.
So dibbya sotadhtuy visuddhya
atikkantamnusikya ubho sadde suti dibbe ca
mnuse ca ye dre santike ca.
75. Seyyathpi mahrja puriso
addhnamaggapaipanno so sueyya
bherisaddampi mudigasaddampi
sakhapaavadeimasaddampi, tassa evamassa:
bherisaddo iti'pi mudigasaddo iti'pi
sakhapaavadeimasaddo iti'pi. Evameva kho
mahrja bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
dibbya sotadhtuy citta abhinharati
abhininnmeti. So dibbya sotadhtuy
visuddhya atikkantamnusikya ubho sadde
suti dibbe ca mnuse ca ye dre santike ca.
Idampi kho mahrja sandihika
smaaphala purimehi sandihikehi
smaaphalehi abhikkantataraca
patataraca.
76. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte cetopariyaya
citta abhinharati abhininnmeti. So
parasattna parapuggalna cetas ceto paricca
pajnti: "sarga v citta sarga cittanti
pajnti. Vtarga v citta vtarga cittanti
pajnti. [PTS Page 080] [\q 80/] sadosa v
citta sadosa cittatanti pajnti. Vtadosa v
citta vtadosa cittanti pajnti. Samoha v
citta samoha cittanti pajnti. Vtamoha v
citta vtamoha cittanti pajnti. Sakhitta v
citta sakhitta cittanti pajnti. Vikkhitta v
citta vikkhitta cittanti pajnti. Mahaggata
v citta mahaggata cittanti pajnti.
Amahaggata v citta amahaggata cittanti
pajnti. Sauttara v citta sauttara cittanti
pajnti. Anuttara v citta anuttara cittanti

D.N. 38/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

pajnti. Samhita v citta samhita cittanti


pajnti. Asamhita v citta asamhita
cittanti pajnti. Vimutta v citta vimutta
cittanti pajnti. Avimutta v citta avimutta
cittanti pajnti.
77. Seyyathpi mahrja itthi v puriso v
daharo v yuv maanakajtiko dse v
parisuddhe pariyodte acche v udakapatte
saka mukhanimitta paccavekkhamno
sakaika v sakaikanti jneyya, akaika v
akaikanti jneyya -
[BJT Page 140] [\x 140/]

Evameva kho mahrja bhikkhu eva samhite


citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte cetopariyaya citta
abhinharati abhininnmeti.
So parasattna parapuggalna cetas ceto
paricca pajnti: sarga v citta sarga
cittanti pajnti vtarga v citta vtarga
cittanti pajnti. Sadosa v citta sadosa
cittanti pajnti vtadosa v citta vtadosa
cittanti pajnti. Samoha v citta samoha
cittanti pajnti vtamoha v citta vtamoha
cittanti pajnti. Sakhitta v citta sakhitta
cittanti pajnti. Vikkhitta v citta vikkhitta
cittanti pajnti. Mahaggata v citta
mahaggata cittanti pajnti amahaggata v
citta amahaggata cittanti pajnti. Sauttara
v citta sauttara cittanti pajnti*. [PTS Page
081] [\q 81/] anuttara v citta anuttara
cittanti pajnti. Samhita v citta samhita
cittanti pajnti asamhita v citta
asamhita cittanti pajnti. Vimutta v citta
vimutta cittanti pajnti avimutta v citta
avimutta cittanti pajnti.
Idampi kho mahrja sandihika
smaaphala purimehi sandihikehi
smaaphalehi abhikkantataraca
patataraca.
78. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte
pubbenivsnussatiya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita pubbenivsa
anussarati seyyathda: ekampi jti dve'pi
jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo paca'pi
jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo tsampi
jtiyo cattrsampi jtiyo jtisatampi
jtisahassampi jtisatasahassampi aneke'pi

savaakappe aneke'pi vivaakappe aneke'pi


savaavivaakappe amutrsi evanmo
evagotto evavao evamhro eva
sukhadukkhapaisaved evamyupariyanto. So
tato cuto amutra upapdi tatrpsi evanmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
79. Seyyathpi mahrja puriso sakamh gm
aa gma gaccheyya tamh'pi gm aa
gma gaccheyya. So tamh gm sakaeva
gma paccgaccheyya. Tassa evamassa: 'aha
kho sakamh gm amu gma agacchi tatra
eva ahsi eva nisdi eva abhsi eva
tuah ahosi. Tamhpi gm agacchi tatrpi
eva ahsi eva nisdi eva abhsi eva
tuh ahosi. So'mpi tamh [PTS Page 082] [\q
82/] gm sakaeva gma paccgato'ti.
[BJT Page 142] [\x 142/]

Evameva kho mahrja bhikkhu eva samhite


citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte pubbenivsnussatiya citta
abhinharati abhininnmeti. So anekavihita
pubbenivsa anussarati seyyathda: ekampi
jti dve'pi jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo
paca'pi jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo
tisampi jtiyo cattrsampi jtiyo pasampi
jtiyo jtisatampi jtisahassampi
jtisatasahassampi aneke'pi savaakappe
aneke'pi vivaakappe aneke'pi
savaavivaakappe amutrsi evanmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
upapdi tatrpsi evanmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisavedi
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti
iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
Idampi kho mahrja sandihika
smaaphala purimehi sandihikehi
smaaphalehi abhikkantataraca
patataraca.
80. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte sattna
cutpaptaya citta abhinharati

D.N. 39/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

abhininnmeti. So dibbena cakkhun visuddhena


atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne pate suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti:
'ime vata bhonto satt kyaduccaritena
samanngat vacduccaritena samanngat
manoduccaritena samanngat ariyna
upavdak micchdihik
micchdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapann. Ime v pana bhonto satt
kyasucaritena samanngat vacsucaritena
samanngat manosucaritena samanngat
ariyna anupavdak sammdihik
sammdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapann'ti.
Iti dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena [PTS Page 083] [\q 83/]
satte passati cavamne upapajjamne hne
paite suvae dubbae sugate duggate
yathkammpage satte pajnti.
[BJT Page 144] [\x 144/]

81. Seyyathpi mahrja majjhe sighake


psdo. Tattha cakkhum puriso hito passeyya
manusse geha pavisante'pi rathiy
vtisacarante'pi majjhe sighake nisinne'pi,
tassa evamassa: ete manuss geha pavisanti. Ete
nikkhamanti. Ete rathiy vtisacaranti. Ete
majjhe sighake nisinn'ti.
Evameva kho mahrja bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte sattna cutpaptaya citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbena
cakkhun visuddhena atikkantamnusakena
satte passati cavamne upapajjamne hne
paite suvae dubbae sugate duggate
yathkammpage satte pajnti: 'ime vata
bhonto satt kyaduccaritena samanngat
vacduccaritena samanngat manoduccaritena
samanngat ariyna upavdak
micchdihik micchdihikammasamdn.
Te kyassa bhed parammara apya duggati
vinipta niraya upapann. Ime v pana bhonto
satt kyasucaritena samanngat
vacsucaritena samanngat manosucaritena
samanngat ariyna anupavdak
sammdihik sammdihikammasamdn. Te
kyassa bhed parammara sugati sagga
loka upapann'ti. Iti dibbena cakkhun
visuddhena atikkantamnusakena satte passati
cavamne upapajjamne hne pate suvae

dubbae sugate duggate yathkammpage


satte pajnti.
Idampi kho mahrja sandihika
smaaphala purimehi sandihikehi
smaaphalehi abhikkantataraca
patataraca.
82. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte savna
khayaya citta abhinharati abhininnmeti
so ida dukkhanti yathbhta [PTS Page 084]
[\q 84/] pajnti. Aya
dukkhanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Ime sav'ti yathbhta pajnti. Aya
savasamudayo'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodho'ti yathbhta
Pajnti. Aya savanirodhagminpaipad'ti
yathbhta pajnti. Tassa eva jnato eva
passato kmsavpi citta vimuccati
bhavsavpi citta vimuccati avijjsavpi citta
vimuccati. Vimuttasmi vimuttamiti a hoti.
Kh jti vusita brahmacariya kata
karaiya npara itthattyti pajnti.
[BJT Page 146] [\x 146/]

83. Seyyathpi mahrja pabbatasakhepe


udakarahado accho vippasanno anvilo. Tattha
cakkhum puriso tre hito passeyya
sippisambkampi sakkharakahalampi
macchagumbampi carantampi tihantampi.
Tassa evamassa: aya kho udakarahado accho
vippasanno anvilo. Tatrime sippisambk'pi
sakkharakahal'pi macchagumb'pi carantipi
tihantipti.
Evameva kho mahrja bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte savna khayaya citta
abhinharati abhininnmeti. So ida dukkhanti
yathbhta pajnti. Aya dukkhasamudayo'ti
yathbhta pajnti. Aya dukkhanirodho'ti
yathbhta pajnti. Aya
dukkhanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Ime sav'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodho'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti.
Tassa eva jnato eva passato kmsav'pi
citta vimuccati, bhavsav'p citta vimuccati,
avijjsav'pi citta vimuccati. Vimuttasmi
vimuttamiti a hoti. Kh jti, vusita

D.N. 40/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

brahmacariya, kata karaya npara


itthattyti pajnti.
[PTS Page 085] [\q 85/] ida kho mahrja
sandihika smaaphala purimehi
sandihikehi smaaphalehi
abhikkantataraca patataraca. Imasm ca
pana mahrja sandihik smaaphal aa
sandihika smaaphala uttaritara v
patatara v natthti.
84. Eva vutte rj mgadho ajtasattu
vedehiputto bhagavanta etadavoca:
'abhikkanta bhante, abhikkanta bhante.
Seyyathpi bhante nikujjita v ukkujjeyya,
paicchanna v vivareyya, mhassa v magga
cikkheyya, andhakre v telapajjota dhreyya
cakkhumanto rpni dakkhintti, evameva
bhante bhagavat anekapariyyena dhammo
paksito. Esha bhante bhagavanta saraa
gacchmi, dhammaca bhikkhusaghaca.
Upsaka ma bhagav dhretu ajjatagge
pupeta saraa gata. Accayo ma bhante
accagam yathbla yathmha
yathakusala yo'ha ptara dhammika
dhammarjna issariyassa kra jvit
voropesi. Tassa me bhante bhagav accaya
accayato paiggahtu yati savary'ti.
[BJT Page 148] [\x 148/]

85. Taggha tva mahrja accayo accagam


yathbla yathmha yathakusala yo tva
pitara dhammika dhammarjna jvit
coropesi. Yato ca kho tva mahrja accaya
accayato disv yathdhamma paikarosi. Tante
maya paigahma. Vuddhi hes mahrja
ariyassa vinaye yo accaya accayato disv
yathdhamma paikaroti yati savara
pajjatti.

khatya bhikkhave rj, upahatya bhikkhave


rj. Sacya bhikkhave rj pitara dhammika
dhammarjna jvit na voropessatha imasmi
yeva sane viraja vtamala dhammacakkhu
uppajjissathti.
Idamavoca bhagav. Attaman te bhikkh
bhagavato bhsita abhinandunti.
Smaaphalasutta nihita dutiya.
[BJT Page 150] [\x 150/]

3
[PTS Page 087] [\q 87/]
Ambahasutta

1. Eva me1 suta eka samaya bhagav


kosalesu crika caramno mahat
bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi yena icchnagala2 nma
kosalna brhmaagmo tadavasari. Tatra
suda bhagav icchnagale3 viharati
icchnagalavanasae.
2. Tena kho pana samayena brhmao
pokkharast4 ukkaha ajjhvasati sattussada
satiakahodaka sadhaa rjabhogga
ra pasenadin5 kosalena dinna rjadya
brahmadeyya. Assosi kho brhmao
pokkharasti:

Atha kho rj mgadho ajtasattu vedehiputto


bhagavato bhsita abhinanditv anumoditv
uhysan bhagavanta abhivdetv
padakkhia katv pakkmi.

"Samao khalu bho gotamo sakyaputto


sakyakul pabbajito kosalesu crika caramno
mahat bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi icchnagala anuppatto
icchnagale viharati icchnagalavanasae.
Ta kho pana bhagavanta gotama eva
kalyo kittisaddo abbhuggato: "itipi so bhagav
araha sammsambuddho vijjcaraasampanno
sugato lokavid anuttaro purisadammasrath6
satth devamanussna buddho bhagav. 7 So
ima loka sadevaka samraka sabrahmaka
sassamaabrhmai paja sadevamanussa
saya abhi sacchikatv pavedeti. So
dhamma deseti dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana8
kevalaparipua parisuddha [PTS Page 088]
[\q 88/] brahmacariya pakseti. Sdhu kho
pana tathrpna arahata dassana hot"ti.

87. Atha kho bhagav acirapakkantassa rao


mgadhassa [PTS Page 086] [\q 86/]
ajtasattussa vedehiputtassa bhikkh mantesi:

3. Tena kho pana samayena brhmaassa


pokkharastissa ambaho nma mavo9
antevs hoti ajjhyako mantadharo tia

86. Eva vutte rj mgadho ajtasattu


vedehiputto bhagavanta etadavoca: handa ca
dni maya bhante gacchmi bahukicc maya
bahukaray'ti.
"Yassa 'dni tva mahrja kla maas"ti.

D.N. 41/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

vedna prag sanighaukeubhna


skkharappabhedna itihsapacamna
padako veyykarao
lokyatamahpurisalakkhaesu anavayo
anutapaito sake cariyake tevijjake
pvacane yamaha jnmi ta tva jnsi, ya
tva jnsi tamaha jnmti.
1. Evamema, [PTS.]
2. Nakala, [PTS.] Icchnakalantipi pho, a.
3. Icchnakalo, [PTS.] Sabbattha.
4. Sdi, sabbattha. Pokkharast itipi vuccati, a.
5. Pasenadi, [PTS.] Passenadin, smu.
6. Srath, smu. Sy.
7. Bhagavti, machasa. Sy.
8. Savyajana, [PTS.]
9. Ambaho mavo, [PTS.] Mnavo, [PTS - n.]
[BJT Page 152] [\x 152/]

4. Atha kho brhmao pokkharasti ambaha


mava mantesi: "aya tta ambaha samao
gotamo sakyaputto sakyakul pabbajito kosalesu
crika caramno mahat bhikkhusaghena
saddhi pacamattehi bhikkhusatehi
icchnagala anuppatto icchnagale viharati
icchnagalavanasae.
Ta kho pana bhavanta gotama eva kalyo
kittisaddo abbhuggato: "itipi so bhagav araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav. So ima
loka sadevaka samraka sabrahmaka
sassamaabrhmai paja sadevamanussa
saya abhi sacchikatv pavedeti. So
dhamma deseti dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha brahmacariya
pakseti. Sdhu kho pana tathrpna arahata
dassana hot"ti.
Ehi tva tta ambaha yena samao gotamo
tenupasakama. Upasakamitv samaa
gotama jnhi yadi v ta bhavanta gotama
tathsantayeva saddo abbhuggato, yadi v no
tath, yadi v so bhava gotamo tdiso, yadiv
na tdiso, tath maya ta bhavanta gotama
vedissmti.
5. "Yath katha panha bho ta bhavanta
gotama jnissmi yadi v ta bhavanta
gotama tathsantayeva saddo abbhuggato,
yadi v no tath, yadi v so bhava gotamo
tdiso yadi v na tdiso"ti.

6. "gatni kho tta ambaha amhka mantesu


dvattisamahpurisalakkhani yehi
samanngatassa mahpurisassa dveva gatiyo
bhavanti ana: sace agra ajjhvasati rj
hoti cakkavatti dhammiko dhammarj
cturanto vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. [PTS Page 089] [\q 89/]
tassimni sattaratanni bhavanti. Seyyathda:
cakkaratana hatthiratana assaratana
mairatana itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta adaena asatthena
dhammena abhivijiya ajjhvasati.
Sace kho pana agrasm anagriya pabbajati
araha hoti sammsambuddho loke
vivattacchado1. Aha kho pana tta ambaha
mantna dt tva mantna paiggahet"ti.
1. Vivittacchaddo. Bau. Sa. Sa. Vivaacchado.
Sy. Vivaacchado. Machasa.
[BJT Page 154] [\x 154/]

"Eva bho'ti kho ambaho mavo brhmaassa


pokkharastissa paissutv uhysan
brhmaa pokkharasti abhivdetv
padakkhia katv vaavrathamruyha
sambahulehi mavehi1 saddhi yena
icchnagalavanasao tena pysi. Yvatik
ynassa bhmi ynena gantv yn paccorohitv
pattiko'va rma pvisi.
7. Tena kho pana samayena sambahul bhikkh
abbhokse cakamanti. Atha kho ambaho
mavo yena te bhikkh tenupasakami.
Upasakamitv te bhikkh etadavoca: "kahannu
kho bho etarahi so bhava gotamo viharati? Ta
hi maya bhavanta gotama dassanya
idhpasakant"ti.
8. Atha kho tesa bhikkhna etadahosi: "aya
kho ambaho mavo abhitakolao ceva
abhitassa ca brhmaassa pokkharastissa
antevs. Agaru kho pana bhagavato evarpehi
kulaputtehi saddhi kathsallpo hot"ti. Te
ambaha mava etadavocu: "eso ambaha
vihro savutadvro. Tena appasaddo
upasakamitv ataramno linda pavisitv
ukksitv aggaa koehi. Vivarissati te bhagav
dvranti. "
9. Atha kho ambaho mavo yena so vihro
savutadvro tena appasaddo upasakamitv

D.N. 42/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ataramno linda pavisitv ukksitv aggaa


koesi. Vivari bhagav dvra. Pvisi ambaho
mavo. Mavak'pi pavisitv bhagavat
saddhi sammodisu. Sammodanya katha
srya vtisretv ekamanta nisdisu.
Ambaho pana mavo cakamanto'pi
nisinnena bhagavat [PTS Page 090] [\q 90/]
kaci kaci katha srya vtisreti. hito'pi
nisinnena bhagavat kaci kaci katha
srya vtisreti.

yadime saky ibbh sant ibbh samn na


brhmae sakkaronti na brhmae garu karonti
na brhmae mnenti na brhmae pjenti na
brhmae apacyantti.

10. Atha kho bhagav ambaha mava


etadavoca: evannu kho te2 ambaha
brhmaehi vuddhehi mahallakehi
cariyapcariyehi saddhi kathsallpo hoti
yathayida cara tiha nisinnena may kaci
kaci katha srya vtisres?"Ti.

"Eka midha bho gotama samaya cariyassa


brhmaassa pokkharastissa kenavideva
karayena kapilavatthu agamsi. Yena
sakyna santhgra tenupasakami. Tena
kho pana samayena sambahul saky ceva
sakyakumr ca santhgre uccesu sanesu
nisinn honti aamaa agulipatodakehi
sajagghant sakant aadatthu mamaeva
mae anujagghant. Na ma koci sanena'pi
nimantesi. Tayida bho gotama nacchanna,
tayida nappairpa, yadime saky ibbh sant
ibbh samn na brhmae sakkaronti na
brhmae garukaronti na brhmae mnenti na
brhmae pjenti na brhmae apacyant"ti.

"Nohida bho gotama. Gacchanto v hi bho


gotama gacchantena brhmao brhmaena
saddhi sallapitumarahati. hito v hi bho
gotama hitena brhmao brhmaena saddhi
sallapitumarahati. Nisinno v hi bho gotama
nisinnena brhmao buhmaena saddhi
sallapitumarahati. Sayno v hi bho gotama
saynena brhmao brhmaena saddhi
sallapitumarahati. Ye ca kho te bho gotama
muak samaak ibbh kah2
bandhupdpacc, tehipi me saddhi eva
kathsallpo hoti yathariva bhot gotamen"ti.
1. Mnavakehi, katthavi.
2. Kiah, machasa.
[BJT Page 156] [\x 156/]

Itiha ambaho mavo ida pahama sakkesu


ibbhavda niptesi.
13. "Kimpana te ambaha saky
aparaddhunti?"

1. Kareyytha, smu. [II]


2. Vsitavmn, smu. [II.]
[BJT Page 158] [\x 158/]

Itiha ambaho mavo ida dutiya sakkesu


ibbhavda niptesi.

11. "Atthikavato kho pana te ambaha


idhgamana ahosi. Yyeva kho panatthya
gaccheyytho tameva attha sdhuka manasi
kareyytho1. Avusitav yeva kho pana bho aya
ambaho mavo, vusitamn2 kimaatra
avusitatt"ti.
12. Atha kho ambaho mavo bhagavat
avusitavdena vuccamno kupito anattamano
bhagavantayeva khusento bhagavantayeva
vambhento bhagavantayeva upavadamno
samao ca me bho gotamo ppito bhavissatti
bhagavanta etadavoca: "ca bho gotama
sakyajti, pharus bho gotama sakyajti, lahus
[PTS Page 091] [\q 91/] bho gotama sakyajti,
rabhas bho gotama sakyjti. Ibbh sant ibbh
samn na brhmae sakkaronti na brhmae
garukaronti na brhmae mnenti na brhmae
pjenti na brhmae apacyanti. Tayida bho
gotama nacchanna tayida nappairpa

14. "Laukikpi kho ambaha sakuik sake


kulvake kmalpin hoti. Saka kho paneta
ambaha sakyna yadida kapilavatthu. Na
arahatyasm ambaho imya appamattya
abhisajjitunt. "
15. "Cattro'me bho gotama va: khattiy
brhma vess sudd. Imesa hi bho gotama
catunna vana tayo va khattiy ca vess
ca sudd ca aadatthu brhmaasseva
paricrik sampajjanti. Tayida bho [PTS Page
092] [\q 92/] gotama nacchanna tayida
nappairpa yadi me saky ibbh sant ibbh
samn na brhmae sakkaronti na brhmae
karukaronti na brhmae mnenti na brhmae
pjenti na brhmae apacyant"ti.
Itiha ambaho mavo ida tatiya sakkesu
ibbhavda niptesi.
16. Atha kho bhagavato etadahosi: atibha kho
aya ambaho mavo sakkesu ibbhavdena

D.N. 43/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

nimmneti1. Yannnha gotta puccheyyenti.

'kah'ti sajnanti. Te evamhasu: aya jto


pabyhsi: 'kaho jto pisco jto'ti.

Atha kho bhagav ambaha mava


etadavoca: 'katha gottosi ambah?Ti'
"kahyano'hamasmi bho gotam"ti.

Tadagge kho pana ambaha kahyan


payanti. So ca kahyanna pubbapuriso. Iti
kho te ambaha pora mtpettika
nmagotta anussarato ayyaputt saky
bhavanti. Dsiputto tvamasi sakynanti.

17. "Pora kho pana te ambaha mtpettika


nmagotta anussarato ayyaputt saky
bhavanti, dsiputto tvamasi sakyna. Saky kho
pana ambaha rjna okkka pitmaha
dahanti.
"Bhtapubba ambaha rj okkko y s
mahes piy manp tass puttassa rajja
parimetukmo jehakumre rahasm
pabbjesi ukkmukha2 karakaa3
hatthinika nipura4. Te rahasm pabbjit
himavantapasse pokkharaiy tre
mahskasao tattha vsa kappesu. Te
jtisambhedabhay sakhi bhaganhi saddhi
savsa kappesu.
1. Nimmdeti, katthaci.
2. Ekmukha, katthaci.
3. Karakau, katthaci.
4. Sinipura bau. Sa. Sa. Sinupura, [PTS.]
[BJT Page 160] [\x 160/]

Atha kho ambaha rj okkko amacce prisajje


mantesi: "kahannu kho bho etarahi kumr
sammantti"?
"Atthi deva himavantapasse pokkharaiy tre
mahskasao tatthetarahi kumr sammanti.
Te jtisambhedabhay sakhi bhaganhi saddhi
savsa kappenti"ti.
Atha kho ambaha rj okkko udna udnesi:
[PTS Page 093] [\q 93/] "saky vata bho
kumr paramasaky vata bho kumr"ti.
Tadagge kho pana ambaha saky payanti.
So'va1 nesa pubbapuriso.
Rao ca kho pana ambaha okkkassa dis
nma ds ahosi. S kaha2 nma janesi. Jto
kaho pabyhsi: "dhovatha ma amma,
nahpetha ma amma, imasm ma amma
asucism parimocetha, atthya vo bhavissm"ti.

Yath kho pana ambaha etarahi manuss


pisce disv 'pisc'ti sajnanti. Evameva kho
ambaha tena samayena manuss pisce

18. Eva vutte te mavak bhagavanta


etadavocu: "m bhava gotamo ambaha
mava atibha dsiputtavdena nimmnesi.
Sujto ca bho gotama ambaho mavo
kulaputto ca ambaho mavo bahussuto ca
ambaho mavo kalyavkkarao ca
ambaho mavo paito ca ambaho mavo.
Pahoti ca ambaho mavo bhot gotamena
saddhi asmi vacane paimantetu"nti.
1. Soca. Smu. 1.
2. Kaa. Smu. [II.]
[BJT Page 162] [\x 162/]

19. Atha kho bhagav te mavake etadavoca:


"sace kho tumhka mavak eva hoti 'dujjto
ca ambaho mavo, akulaputto ca ambaho
mavo, appassuto [PTS Page 094] [\q 94/] ca
ambaho mavo, akalyavkkarao ca
ambaho mavo, duppao ca ambaho
mavo, na ca pahoti ambaho mavo
samaena gotamena saddhi asmi vacane
paimantetunti, tihatu ambaho mavo,
tumhe may saddi mantayavho1 asmi vacane.
Sace pana tumhka mavak eva hoti: sujto
ca ambaho mavo, kulaputto ca ambaho
mavo, bahussuto ca ambaho mavo,
kalyavkkarao va ambaho mavo, paito
ca ambaho mavo, pahoti ca ambaho
mavo samaena gotamena saddhi asmi
vacane paimantetunti, tihatha tumhe,
ambaho mavo may saddhi paimantetu"ti.

20. "Sujto ca bho gotama ambaho mavo,


kulaputto ca ambaho mavo, bahussuto ca
ambaho mavo, kalyavkkarao va
ambaho mavo, paito ca ambaho mavo,
pahoti ca ambaho mavo bhot gotamena
saddhi asmi vacane paimantetu. Tuh
maya bhavissma. Ambaho mavo bhot
gotamena saddhi asmi vacane paimantet"ti.

21. Atha kho bhagav ambaha mava


etadavoca: aya kho pana te ambaha

D.N. 44/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sahadhammiko paho gacchati. Akmpi


vyktabbo. Sace tva na vykarissasi aena v
aa paicarissasi, tuh v bhavissasi,
pakkamissasi v, ettheva te sattadh muddh
phalissati. Ta ki maasi ambaha? Kinti te
suta brhmana vuddhna mahallakna
cariyapcariyna kutopabhtik kahyan?
Ko ca kahyanna pubbapuriso?Ti.

24. Eva vutte te mavak unndino


uccsaddamahsadd ahesu: "dujjto kira bho
ambaho mavo, akulaputto kira bho ambaho
mavo, dsiputto kira bho ambaho mavo
sakyna, ayyaputt kira bho ambahassa
mavassa saky bhavanti. Dhammavdi yeva
kira maya samaa gotama apasdetabba
amaimh"ti.

Eva vutte ambaho mavo tuh ahosi.


Dutiyampi kho bhagav ambaha mava
etadavoca: ta kimmaasi ambaha? Kinti te
suta brhmana vuddhna mahallakna
cariyapcariyna kukopabhtik kahyan?
Ko ca kahyanna [PTS Page 095] [\q 95/]
pubbapuriso?Ti dutiyampi kho ambaho
mavo tuh ahosi.
Atha kho bhagav ambaha mava
etadavoca: vykarohi 'dni ambaha, na 'dni te
tuhbhvassa klo. Yo kho ambaha
tathgatena yvatatiyaka sahadhammika
paha puho na vykaroti etthevassa sattadh
muddh phalissati.

25. Atha kho bhagavato etadahosi: "atibha


kho [PTS Page 096] [\q 96/] ime mavak
ambaha mava dsiputtavdena
nimmnenti. Yannnha parimoceyyanti. "
Atha kho bhagav te mavake etadavoca: "m
kho tumhe mavak ambaha mava
atibha dsiputtavdena nimmnetha. Uro so
kaho isi ahosi. So dakkhia janapada gantv
brahme mante adhyitv rjna okkna
upasakamitv maharpi1 dhtara yci.
Tassa rj okkko 'ko neva re aya mayha
dsiputto samno maharpi dhtara ycat'ti
kupito anattamano khurappa sannayhi. So ta
khurappa neva asakkhi mucitu, no
paisaharitu.

1. Mantaveha. Machasa.

1. Maddarpi, machasa.

[BJT Page 164] [\x 164/]

[BJT Page 166] [\x 166/]

22. Tena kho pana samayena vajirapi yakkho


mahanta ayoka dya ditta sampajjalita
sajotibhta ambahassa mavassa
uparivehsa hito hoti: sacya ambaho
mavo bhagavat yvatatiyaka
sahadhammika paha puho na vykarissati
etthevassa sattadh muddha phlessmti. Ta
kho pana vajirapi yakkha bhagav ceva
passati ambaho ca mavo.
23. Atha kho ambaho mavo bhto saviggo
lomahahajto bhagavantayeva tagaves
bhagavantayeva leagaves bhagavantayeva
saraagavesi upanisditv bhagavanta
etadavoca: "ki me ta bhava gotamo ha?
Puna bhava gotamo bravt"ti.
"Ta kimmaas ambaha? Kinti te suta
brhmana vuddhna mahallkna
cariyapcariyna bhsamnna,
kutoppabhtik kahyan? Ko ca
kahyanna pubbapuriso?Ti. "
"Evameva me bho gotama suta, yatheva bhava
gotamo ha. Tatoppabhtik kahyan. So ca
kahyanna pubbapuriso"ti.

Atha kho mavak amacc prisajj kaha isi


upasakamitv etadavocu: "sotthi bhadante
hotu rao, sotthi bhadante hotu rao"ti.
"Sotthi bhavissati rao, api ca rj yadi adho
khurappa mucissati yvat rao vijita
ettvat pahav udryissat"ti.
"Sotthi bhadante hotu rao, sotthi
janapadass"ti.
"Sotthi bhavissati rao, sotthi janapadassa. Api
ca rj yadi uddha khurappa mucissati
yvat rao vijita ettvat sattavassni devo
na vassissat"ti.
"Sotthi bhadante hotu rao, sotthi janapadassa,
devo ca vassat"ti.
"Sotthi bhavissati rao, sotthi janapadassa,
devo ca vassissati. Api ca rj jehakumre
khurappa patihpetu, sotthi kumro, pallomo
bhavissat"ti.
Atha kho mavak, amacc okkkassa rocesu:
"devo jehakumre khurappa patihpetu,
sotthi kumro pallomo bhavissat"ti. Atha kho

D.N. 45/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

rj okkko jehakumre khurappa


patihpesi. Sotthi kumro pallomo bhavi.

"Api nu na brhma bhojeyyu saddhe v


thlipke v yae v phune v?"Ti

Atha kho tassa rj okkko bhto saviggo


lomahahajto brahmadaena [PTS Page 097]
[\q 97/] tajjito maharpi dhtara adsi.
M kho tumhe mavak ambaha mava
atibha dsiputtavdena nimmnetha. Uro so
kaho isi ahosi.

"Bhojeyyu bho gotama. "

26. Atha kho bhagav ambaha mava


mantesi: "ta kimmaasi ambaha? Idha
khattiyakumro brhmaakaya saddhi
savsa kappeyya, tesa savsamanvya putto
jyetha, yo so khattiyakumrena
brhmaakaya putto uppanno, api nu so
labhetha brhmaesu sana v udaka v?'Ti,

[PTS Page 098] [\q 98/] "apinu'ssa itthisu


vaa v assa anvaa v?"Ti

"Labhetha bho gotama".

"No hida bho gotama. "

"Api nu na brhma bhojeyyu saddhe v


thlipke v yae v phune v?"Ti.

"Ta kissa hetu?"

[BJT Page 168] [\x 168/]

"Bhojeyyu bho gotama. "


"Api nu na brhma mante vceyyu v no
v?"Ti
"Vceyyu bho gotama. "
"Apinu'ssa itthisu vaa v assa anvaa
v?"Ti
"Anvaa hi'ssa bho gotama".
"Api nu na khattiy khattiybhisekena
abhisiceyyunti?"
"No hida bho gotama. "

"Api nu na brhma mante vceyyu v no


v?"Ti
"Vceyyu bho gotama. "

"Anvaa hi'ssa bho gotama. "


"Api nu na khattiy khattiybhisekena
abhisiceyyunti?"

"Pitito hi bho gotama anuppanno"ti.


28. "Iti kho ambaha itthiy v itthi karitv
purisena v purisa karitv khattiy 'va seh,
hn brhma. Ta kimmaasi ambaha? Idha
brhma brhmaa kismicideva pakarae
khuramua karitv assapuena vadhitv
rah v nagar v pabbjeyyu, api nu so
labhetha brhmaesu sana v udaka v?"Ti
[BJT Page 170] [\x 170/]

"No hida bho gotama. "


"Api nu na brhma bhojeyyu saddhe v
thlipke v yae v phune v?"Ti
"No hida bho gotama. "

"Ta kissa hetu?"

"Api nu na brhma mante vceyyu v no


v?"Ti.

"Mtito hi bho gotama anuppanno"ti.

"No hida bho gotama. "

27. "Ta kimmaasi ambaha? Idha


brhmaakumro khattiyakaya saddhi
savsa kappeyya, tesa savsamanvya putto
jyetha, yo so brhmaakumrena
khattiyakaya putto uppanno, api nu so
labhetha brhmaesu sana v udaka v?"Ti

"Api nu'ssa itthsu vaa v assa anvaa v?


Ti"

"Labhetha bho gotama. "

"vaa hi'ssa bho gotama. "


29. "Ta kimmaasi ambaha? Idha khattiy
khattiya kismicideva pakarae khuramua
karitv assapuena vadhitv rah v nagar v
pabbjeyyu, api nu so labhetha brhmaesu
sana v udaka v?Ti"

D.N. 46/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Labhetha bho gotama"


"Api nu na brhma bhojeyyu saddhe v
thlipke v yae v phune v?Ti"
"Bhojeyyu bho gotama. "
"Api nu na brhma mante vceyyu v no
v?"Ti
"Vceyyu bho gotama. "
"Api nu'ssa ithsu vaa v assa anvaa
v?"Ti
"Anvaa hi'ssa bho gotama. "
"Ettvat kho ambaha khattiyo
paramanihnata [PTS Page 099] [\q 99/]
patto hoti, yadeva na khattiy khuramua
karitv assapuena vadhitv rah v nagar v
pabbjenti. Iti kho ambaha yad khattiyo
paramanihnata patto hoti, tadpi khattiy'va
seh hn brhma.
30. Brahmun'pi ambaha sanakumrena gth
bhsit:
'Khattiyo seho janetasmi
Ye gottapaisrino,
Vijjcaraasampanno
So seho devamnuse'ti
S kho panes ambaha brahmun
sanakumrena gth sugt no duggt,
subhsit no dubbhsit, atthasahit no
anatthasahit, anumat may. Ahampi1
ambaha eva vadmi:
'Khattiyo seho janetasmi
Ye gottapaisrino,
Vijjcaraasampanno
So seho devamnuse'ti.
Bhvro pahamo.
1. Ahampibhi, machasa.
[BJT Page 172] [\x 172/]

31. "Katama pana ta bho gotama caraa,


katam ca pana s vijj?"Ti. "Na kho ambaha
anuttarya vijjcaraasampadya jtivdo v
vuccati gottavdo v vuccati mnavdo v
vuccati: 'arahasi v ma tva na v ma tva

arahas'ti. Yattha kho ambaha vho v hoti,


vivho v hoti, vhavivho v hoti, ettheta
vuccati jtivdo v itipi, gottavdo v itipi,
mnavdo v itipi:'arahasi v ma tva na v
ma tva arahas'ti. Ye hi keci ambaha
jtivdavinibaddh v gottavdavinibaddh v
mnavdavinibaddh v vhavivhavinibaddh
v, rak te anuttarya vijjcaraasampadya.
Pahya kho ambaha jtivdavinibaddhaca
gottavdavinibaddhaca
mnavdavinibaddhaca
vhavivhavinibaddhaca [PTS Page 100] [\q
100/] anuttarya vijjcaraasampadya
sacchikiriy hot"ti.
32. "Katama pana ta bho gotama caraa?
Katam ca s vijj?"Ti "idha ambaha tathgato
loke uppajjati araha sammsambuddho
vijjcaraasampanno sugato lokavid anuttaro
purisadammasrath satth devamanussna
buddho bhagav. So ima loka sadevaka
samraka sabrahmaka sassamaabrhmai
paja sadevamanussa saya abhi
sacchikatv pavedeti. So dhamma deseti
dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha brahmacariya
pakseti.
33. Ta dhamma suti gahapati v
gahapatiputto v aatarasmi v kule
paccjto. So ta dhamma sutv tathgate
saddha pailabhati. So tena saddhpailbhena
samanngato iti paisacikkhati: "sambdho
gharvso rajopatho abbhokso pabbajj.
Nayida sukara agra ajjhvasat
ekantaparipua ekantaparisuddha
sakhalikhita brahmacariya caritu,
yannnha kesamassu ohretth ksyni
vatthni acchdetv agrasm anagriya
pabbajeyya"nti.
So aparena samayena appa v bhogakkhandha
pahya mahanta v bhogakkhandha pahya
appa v tiparivaa pahya mahanta v
tiparivaa pahya kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajati. So eva pabbajito samno
ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno aumattesu vajjesu
bhayadassv. Samdya sikkhati sikkhpadesu
kyakammavackammena samanngato
kusalena, parisuddhjvo slasampanno indriyesu
guttadvro bhojane matta satisampajaena
samanngato santuho.

D.N. 47/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 174] [\x 174/]

34. Kathaca ambaha bhikkhu slasampanno


hoti?
Idha ambaha bhikkhu ptipta pahya
ptipt paivirato hoti nihitadao
nihitasattho lajj daypanno
sabbapabhtahitnukamp viharati.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Adinndna pahya adinndn paivirato hoti.
Dinndy dinnapikakh athenena
sucibhtena attan viharati. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Abrahmacariya pahya brahmacr hoti rcr
virato methun gmadhamm. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Musvda pahya musvd paivirato hoti
saccavd saccasandho theto paccayiko
avisavdako lokassa. Idampi'ssa hoti slasmi.
Pisua vca pahya pisuya vcya
paivirato hoti, ito sutv na amutra akkht
imesa bhedya. Amutra v sutv na imesa
akkht amsa bhedya. Iti bhinnna v
sandht sahitna v anuppadt
samaggrmo samaggarato samagganand
samaggakarai vca bhsit hoti. Idampi'ssa
hoti slasmi.
Pharusa vca pahya pharusya vcya
paivirato hoti. Y s vc nel kaasukh
pemany hadayagam por bahujanakant
bahujanamanp tathrpi vca bhsit hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Samphappalpa pahya samphappalp
paivirato hoti klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd nidhnavati vca
bhsit hoti klena spadesa pariyantavati
atthasahita idampi'ssa hoti slasmi.
35. Bjagmabhtagmasamrambh paivirato
hoti. Ekabhattiko hoti rattparato paivirato
viklabhojan. Naccagtavditaviskadassan
paivirato hoti.
Mlgandhavilepanadhraamaanavibhsana
hn paivirato hoti. Uccsayanamahsayan
paivirato hoti. Jtarparajatapaiggaha
paivirato hoti. makadhaapaiggaha
paivirato hoti. makamasapaiggaha
paivirato hoti. Itthikumrikapaiggaha
paivirato hoti. Dsidsapaiggaha paivirato

hoti. Ajeakapaiggaha paivirato hoti.


Kukkuaskarapaiggaha paivirato hoti.
Hatthigavssavaavapaiggaha paivirato hoti.
Khettavatthupaiggaha paivirato hoti.
Dteyyapahiagamannuyog paivirato hoti.
Kayavikkay paivirato hoti.
Tulkakasakamnak paivirato hoti.
Ukkoanavacananikatisciyog paivirato hoti.
Chedanavadhabandhanaviparmosalopasahas
kr paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 176] [\x 176/]

36. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarp
bjagmabhtagmasamrambha anuyutt
viharanti, seyyathda: mlabja khandhabja
phaubja aggabja bjabjameva pacama. Iti
evarp bjagmabhtagmasamrambh
paivirato hoti idampi'ssa hoti slasmi.
37. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
sannidhikraparibhoga anuyutt viharanti,
seyyathda: annasannidhi pnasannidhi
vatthasannidhi ynasannidhi sayanasannidhi
gandhasannidhi misasannidhi. Iti v iti
evarp sannidhikraparibhog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
38. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarp
viskadassana anuyutt viharanti seyyathda:
nacca gta vdita pekkha akkhna
pissara vetla kumbhathna
sobhanagaraka cala vasa dhovana
hatthiyuddha assayuddha mahisayuddha
usabhayuddha ajayuddha meayuddha
kukkuayuddha vaakayuddha
daayuddha muhiyuddha nibbuddha
uyyodhika balagga senbyuha
akadassana. Iti v iti evarp viskadassan
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
39. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarp
jtappamdahnnuyoga anuyutt viharanti.
Seyyathda: ahapada dasapada ksa
parihrapatha santika khalika ghaika
salkahattha akkha pagacra vakaka
mokkhacika cigulaka patthaka rathaka
dhanuka akkharika manesika yathvajja. Iti
v iti evarp jtappamdahnnuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

D.N. 48/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

40. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
uccsayanamahsayana anuyutt viharanti,
seyyathda: sandi pallaka gonaka
cittaka paika paalika tulika vikatika
uddalomi ekantalomi kahissa koseyya
kuttaka hatthatthara assatthara
rathatthara ajinappavei
kdalimigapavarapaccattharaa
sauttaracchada ubhatolohitakupadhna - iti
v iti evarp uccsayanamahsayan paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 178] [\x 178/]

41. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
maanavibhusanahnnuyoga anuyutt
viharanti, seyyathda: uccdana
parimaddana nahpana sambhana dsa
ajana mlvilepana mukhacuaka
mukhlepana hatthabandha sikhbandha
daaka nika khagga chatta citrphana
uhsa mai vavjani odtni vatthni
dghadasni. Iti v itievarp
maanavibhsanahnnuyog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
42. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
tiracchnakatha anuyutt viharanti,
seyyathda: rjakatha corakatha
mahmattakatha senkatha bhayakatha
yuddhakatha annakatha pnakatha
vatthakatha sayanakatha mlkatha
gandhakatha tikatha ynakatha
gmakatha nigamakatha nagarakatha
janapadakatha itthikatha purisakatha
kumrakatha kumrkatha srakatha
visikhkatha kumbhahnakatha
pubbapetakatha nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha. Iti v
itievarpya tiracchnakathya paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
43. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
vigghikakatha anuyutt viharanti,
seyyathda: na tva ima dhammavinaya
jnsi. Aha ima dhammavinaya jnmi. Ki
tva ima dhammavinaya jnissasi?
Micchpaipanno tvamasi, ahamasmi
sammpainno. Sahitamme1 asahitanne. Pure
vacanya pacch avaca, pacchvacanya pure
avaca. cia te viparvatta. ropito te vdo
niggahito'si. Cara vdappamokkhya. Nibbehehi

v sace pahosti. Iti v itievarpya


vigghikakathya paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
44. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
dteyyapahiagamannuyogamanuyutt
viharanti, seyyathda: raa
rjamahmattna khattiyna brhmana
gahapatikna kumrna: idha gaccha,
amutrgaccha, ida hara, amutra ida harti. Iti
v evarp dteyyapahiagamannuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Sahitamme asahita te. Kesuci.
[BJT Page 180] [\x 180/]

45. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te kuhak ca
honti lapak ca nemittik ca nippesik ca
lbhena lbha nijigisitro ca. Iti v itievarp
kuhanalapan paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
46. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti
seyyathda: aga nimitta uppda supina
lakkhaa msikacchinna aggihoma
dabbihoma thusahoma kaahoma
taulahoma sappihoma telahoma
mukhahoma lohitahoma agavijj vatthuvijj
khattavijj sivavijj bhtavijj bhrivijj ahivijj
visavijj vicchikavijj msikavijj sakuavijj
vyasavijj pakkajjhna saraparittna
migacakka. Iti v itievarpya tiracchnavijjya
micchjv paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
47. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti
seyyathda: mailakkhaa vatthalakkhaa
daalakkhaa asilakkhaa usulakkhaa
dhanulakkhaa vudhalakkhaa
itthilakkhaa purisalakkhaa
kumralakkhaa kumrilakkhaa
dsalakkhaa dsilakkhaa hatthilakkhaa
assalakkhaa mahisalakkhaa
usabhalakkhaa golakkhaa ajalakkhaa
mealakkhaa kukkualakkhaa
vaakalakkhaa godhlakkhaa
kaiklakkhaa kacchapalakkhaa
migalakkhaa. Iti v iti evarpya

D.N. 49/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.


Idampi'ssa hoti slasmi.
48. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti
seyyathda: raa niyyna bhavissati, raa
aniyyna bhavissati. Abbhantarna raa
upayna bhavissati, bhirna raa
apayna bhavissati. Bhirna raa
upayna bhavissati, abbhantarna raa
apayna bhavissati. Abbhantarna raa
jayo bhavissati, bhirna raa parjayo
bhavissati. Bhirna raa jayo bhavissati,
abbhantarna raa parjayo bhavissati. Iti
imassa jayo bhavissati, imassa parjayo
bhavissati. Iti v itievarpya tiracchnavijjya
micchjv paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
[BJT Page 182] [\x 182/]

49. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti
seyyathda: candaggho bhavissati suriyaggho
bhavissati nakkhattaggho bhavissati.
Candimasuriyna pathagamana bhavissati
candimasuriyna uppathagamana bhavissati
nakkhattna pathagamana bhavissati
nakkhattna uppathagamana bhavissati.
Ukkpto bhavissati. Disho bhavissati.
Bhmiclo bhavissati. Eva vipko
devadundubhi bhavissati. Evavipko
candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana sakilesa vodna bhavissati.
Evavipko candaggho bhavissati. Evavipko
suriyaggho bhavissati. Evavipko
nakkhattaggho bhavissati. Evavipka
candimasuriyna pathagamana bhavissati.
Evavipka candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Evavipka
nakkhattna pathagamana bhavissati.
Evavipko ukkpto bhavissati. Evavipko
disho bhavissati. Evavipko bhmiclo
bhavissati. Evavipko devadundbhi bhavissati.
Evavipka candimasuriyanakkhattna
uggamana ogamana sakileso vodna
bhavissati. Iti v itievarpya tiracchnavijjya
micchjv paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
50. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti
seyyathda: subbuhik bhavissati dubbuhik

bhavissati. Subhikkha bhavissati dubbhikkha


bhavissati. Khema bhavissati bhaya bhavissati.
Rogo bhavissati rogya bhavissati. Mudd
gaan sakhna kveyya lokyata. Iti v iti
evarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
51. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti
seyyathda: vhana vivhana savadana
vivadana sakiraa vikiraa subhagakaraa
dubbhagakaraa viruddhagabbhakaraa
jivhnitthambhana hanusahanana
hatthbhijappana hanujappana
kaajappana dsapaha kumripaha
devapaha diccupahna mahatupahna
abbhujjalana sirivhyana. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 184] [\x 184/]

52. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti seyyathda: santikamma paidhikamma
bhrikamma vassakamma vossakamma
vatthukamma vatthuparikiraa camana
nahpana juhana vamana virecana
uddhavirecana adhovirecana ssavirecana
kaatela nettapatappana natthukamma
ajana paccajana slkiya sallakattiya
drakatikicch mlabhesajjna anuppadna
osadhna paimokkho. Iti v iti evarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
53. Atha kho so ambaha bhikkhu eva
slasampanno na kutoci bhaya samanupassati
yadida slasavarato. Seyyathpi ambaha
khattiyo muddhvasitto nihatapaccmitto na
kutoci bhaya samanupassati yadida
paccatthikato, evameva kho ambaha bhikkhu
eva slasampanno na kutoci bhaya
samanupassati yadida slasavarato. So imin
ariyena slakkhandhena samanngato ajjhatta
anavajjasukha paisavedeti. Eva kho
ambaha bhikkhu slasampanno hoti.
54. Kathaca ambaha bhikkhu indirayesu
gutatadvro hoti? Idha ambaha bhikkhu
cakkhun rpa disv na nimittaggh hoti
nnubyajanaggh. Yatvdhikaraameta
cakkhundriya asavuta viharanta
abhijjhdomanass ppak akusal dhamm

D.N. 50/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

anvssaveyyu tassa savarya paipajjati


rakkhati cakkhundriya, cakkhundriya savara
pajjati. Sotena sadda sutv na nimittaggh
hoti nnubyajanaggh. Yatvdhikaraameta
sotendriya asavuta viharanta
abhijjhdomanass ppak akusal dhamm
anvssaveyyu tassa savarya paipajjati
rakkhati sotendriya, sotendriye savara
pajjati. Ghena gandha ghyitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraameta ghnindriya asavuta
viharanta abhijjhdomanass ppak akusal
dhamm anvssaveyyu tassa savarya
paipajjati rakkhati ghindriya, ghindriye
savara pajjati. Jivhya rasa syitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraameta jivhindriya asavuta
viharanta abhijjhdomanass ppak akusal
dhamm anvssaveyyu tassa savarya
paipajjati rakkhati jivhindriya, jivhindriye
savara pajjati. Kyena phohabba phusitv
na nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraameta kyindriya asavuta
viharanta abhijjhdomanass ppak akusal
dhamm anvssaveyyu tassa savarya
paipajjati rakkhati kyindriya, kyindriye
savara pajjati. Manas dhamma viya na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraameta manindriya asavuta
viharanta abhijjhdomanass ppak akusal
dhamm anvssaveyyu tassa savarya
paipajjati rakkhati manindriya, manindriye
savara pajjati. So imin ariyena
indriyasavarena samanngato ajjhatta
abysekasukha paisavedeti. Eva kho
ambaha bhikkhu indriyesu guttadvro hoti.
[BJT Page 186] [\x 186/]

55. Kathaca ambaha bhikkhu


satisampajaena samanngato hoti? Idha
ambaha bhikkhu abhikkante paikkante
sampajnakr hoti, lokite vilokite
sampajnakr hoti, samijite pasrite
sampajnakr hoti, saghipattacvaradhrae
sampajnakr hoti, asite pte khyite syite
sampajnakr hoti, uccrapassvakamme
sampajnakr hoti, gate hite nisinne sutte
jgarite bhsite tuhbhve sampajnakr hoti.
Eva kho ambaha bhikkhu satisampajaena
samanngato hoti.
56. Kathaca ambaha bhikkhu santuho hoti?
Idha ambaha bhikkhu santuho hoti
kyaparihrikena cvarena kucchiparihrikena

piaptena. So yena yeneva pakkamati


samdyeva pakkamati. Seyyathp ambaha
pakkhi sakuo yena yeneva eti sapattabhro'va
eti, evameva kho ambaha bhikkhu santuho
hoti kyaparihrikena cvarena
kucchiparihrikena piaptena. So yena yeneva
pakkamati samdyeva pakkamati. Eva kho
ambaha bhikkhu santuho hoti.
57. So imin ca ariyena slakkhandhena
samanngato imin ca ariyena indriyasavarena
samanngato imin ca ariyena satisampajaena
samanngato imya ca ariyya santuhiy
samanngato vivitta sensana bhajati araa
rukkhamla pabbata kandara giriguha
susna vanapattha abbhoksa pallapuja.
So pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati
pallaka bhujitv uju kya paidhya
parimukha sati upahapetv.
58. So abhijjha loke pahya vigatbhijjhena
cetas viharati abhijjhya citta parisodheti.
Bypdapadosa pahya abypannacitto viharati
sabbapabhtahitnukampi, bypdapados
citta parisodheti. Thnamiddha pahya
vigatathnamiddho viharati lokasa sato
sampajno, thnamiddh citta parisodheti.
Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati
ajjhatta vpasantacitto, uddhaccakukkucca
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati akathakath kusalesu
dhammesu, vicikicchya citta parisodheti.
[BJT Page 188] [\x 188/]

59. Seyyathpi ambaha puriso ia dya


kammante payojeyya tassa te kammant
samijjheyyu, so yni ca porni iamlni tni
ca byantkareyya, siy cassa uttari avasiha
drabharaya, tassa evamassa: 'aha kho pubbe
ia dya kammante payojesi tassa me te
kammant samijjhisu so'ha yni ca porni
iamlni tni ca byantaksi. Atthi ca me
uttari avasiha drabharay'ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa.
60. Seyyathpi ambaha puriso bdhiko assa
dukkhito bhagilno, bhatta cassa
nacchdeyya, na cassa kye balamatt. So
aparena samayena tambh bdh mucceyya
bhattacassa chdeyya siy cassa kye
balamatt. Tassa evamassa: 'aha bo pubbe
bdhiko ahosi dukkhito bhagilno bhatta
me nacchdesi na cassa me si kye balamatt.
So'mhi etarahi tamh bdh mutto bhattaca

D.N. 51/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

me chdeti atthi ca me kye balamatt'ti, so


tatonidna labhetha pmojja adhigaccheyya
somanassa.
61. Seyyathpi ambaha puriso bandhangre
baddho assa, so aparena samayena tambh
bandhangr mucceyya sotthin abbayena, na
cassa kici bhogna vayo. Tassa evamassa:
'aha kho pubbe bandhangre baddho ahosi.
So'mhi etarahi tamh bandhangr mutto
sotthin abbayena. Natthi ca me kici bhogna
vayo'ti. So tatonidna labhetha pmojja
adhigaccheyya somanassa.
62. Seyyathpi ambaha puriso dso assa
anattdhno pardhno na yenakmagamo. So
aparena samayena tamh dsaby mucceyya
attdhno apardhno bhujisso yenakmagamo.
Tassa evamassa: 'aha kho pubbe dso ahosi
anattdhno pardhno na yenakmagamo.
So'mhi etarahi tamh dsaby mutto attdhno
apardhno bhujisso yenakmagamo'ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa.
[BJT Page 190] [\x 190/]

63. Seyyathpi ambaha puriso sadhano sabhogo


kantraddhnamagga paipajjeyya
dubbhikkha sappaibhaya. So aparena
samayena ta kantra nitthareyya sotthin
gmanta anuppueyya khema appaibhaya.
Tassa evamassa: 'aha kho pubbe sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajji
dubbhikkha sappaibhaya. So'mhi etarahi ta
kantra tio sotthin gmanta anuppatto
khema appaibhaya'nti. So tato nidna
labhetha pmojja adhigaccheyya somanassa.
Evameva kho ambaha bhikkhu yath ia
yath roga yath bandhangra yath
dsabya yath kantraddhnamagga eva ime
pacanvarae appahne attani samanupassati.
Seyyathpi ambaha naya yath rogya
yath bandhan mokkha yath bhujissa yath
khemantabhmi evameva kho ambaha
bhikkhu ime pacanvarae pahne attani
samanupassati.
64. Tassime pacanvarae pahe attani
samanupassato pmojja jyati, pamuditassa pti
jyati, ptimanassa kyo passambhati,
passaddhakyo sukha vedeti, sukhino citta
samdhiyati.

65. So vivicceva kmehi vivicca akusalehi


dhammehi savitakka savicra vivekaja
ptisukha pahama jhna upasampajja
viharati. So imameva kya vivekajena
ptisukhena abhisanneti parisanneti paripreti
parippharati. Nssa kici sabbvato kyassa
vivekajena ptisukhena apphua hoti.
66. Seyyathpi ambaha dakkho nahpako v
nahpakantevs v kasathle nahnyacuni
kiritv udakena paripphosaka paripphosaka
sanneyya, sya nahnyapi snehnugat
snehaparet sntarabhir phu snehena, na ca
pagghari,
Evameva kho ambaha bhikkhu imameva kya
vivekajena ptisukhena abhisanneti parisanneti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa vivekajena ptisukhena apphua hoti.
Idampi'ssa hoti caraasmi.
67. Puna ca para ambaha bhikkhu
vitakkavicrna vpasam ajjhatta
sampasdana cetaso ekodibhva avitakka
avicra samdhija ptisukha dutiya jhna
upasampajja viharati. So imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisanneti
parisanneti paripreti parippharati nssa kici
sabbvato kyassa samdhijena ptisukhena
apphua hoti.
[BJT Page 192] [\x 192/]

68. Seyyathpi ambaha udakarahado gambhro


ubbhidodako, tassa nevassa puratthimya disya
udakassa yamukha, na dakkhiya disya
udakassa yamukha, na pacchimya disya
udakassa yamukha, na uttarya disya
udakassa yamukha, devo ca na klena kla
samm dhra anuppaveccheyya, atha kho
tamh ca udakarahad st vridhr ubbhijjitv
tameva udakarahada stena vrin
abhisanneyya1 parisanneyya2 paripreyya
paripphareyya, nssa kici sabbvato
udakarahadassa stena vrin apphua assa,
Evameva kho ambaha bhikkhu imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisanneti
parisanneti paripreti parippharati. Nssa kici
sabbvato kyassa samdhijena ptisukhena
apphua hoti. Idampi'ssa hoti caraasmi.
69. Puna ca para ambaha bhikkhu ptiy ca
virg upekkhako ca viharati sato sampajno,
sukhaca kyena paisavedeti, yanta ariy

D.N. 52/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

cikkhanti: upekkhako satim sukhavihrti ta


tatiya jhna upasampajja viharati.
So imameva kya nipptikena sukhena
abhisanneti parisanneti paripreti parippharati,
nssa kici sabbvato kyassa nipptikena
sukhena apphua hoti.
Seyyathpi ambaha uppaliniya v
paduminiya v puarkiniya v appekaccni
uppalni v padumni v puarkni v udake
jtni udake savaddhni udaknuggatni
antonimuggaposni tni yva cagg yva ca ml
stena crin abhisannni parisannni3
pariprni paripphuni nssa kici sabbvata
uppalna v padumna v puarkna v
stena vrin apphua assa,
Evameva kho ambaha bhikkhu imameva kya
nipptikena sukhena abhisanneti parisanneti
paripreti parippharati nssa kici sabbvato
kyassa nipptikena sukhena apphua hoti.
Idampi'ssa hoti caraasmi.
70. Puna ca para ambaha bhikkhu sukhassa ca
pahn dukkhassa ca pahn pubbeva
somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhsatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati. So
imameva kya parisuddhena cetas
pariyodtena pharitv nisinno hoti nssa kici
sabbvato kyassa parisuddhena cetas
pariyodtena apphua hoti.
Seyyathpi ambaha puriso odtena vatthena
sassa prupitv nisinno assa, nssa kici
sabbvato kyassa odtena vatthena apphua
assa, evameva kho ambaha bhikkhu imameva
kya parisuddhena cetas pariyodtena
pharitv nisinno hoti nssa kici sabbvato
kyassa parisuddhena cetas pariyodtena
apphua hoti. Idampi'ssa hoti caraasmi.
Ida kho ta ambaha caraa.
1. Abhisandeyya, machasa.
2. Parisandeyya, machasa.
3. Abhisandni parisandni, machasa.
Abhisaniddhni parisaniddhni?
[BJT Page 194] [\x 194/]

71. (Puna ca para ambaha) so eva samhite


citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte adassanya citta abhinharati

abhininnmeti. So eva pajnti: aya kho me


kyo rp ctummahbhtiko
mtpettikasambhavo odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedanaviddhasa
nadhammo. Ida ca pana me via ettha
sita ettha paibaddhanti.
Seyyathpi ambaha mai veuriyo subho jtim
ahaso suparikammakato accho vippasanno
anvilo sabbkrasampanno, tatrassa sutta
vuta nla v pta v lohita v odta v
pausutta v. Tamena cakkhum puriso
hatthe karitv paccavekkheyya: aya kho mai
veuriyo subho jtim ahaso
suparikammakato accho vippasanno anvilo
sabbkrasampanno. Tatirada sutta vuta
nla v pta v lohita v odta v
pausutta v'ti.
Evameva kho ambaha bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte adassanya citta abhinharati
abhininnmeti. So eva pajnti: aya kho me
kyo rp ctummahbhtiko
mtpettikasambhavo odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedanaviddhasa
nadhammo. Ida ca pana me via ettha
sita ettha paibaddhanti. Idampi'ssa hoti
vijjya.
72. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte manomaya
kya abhinimminanya citta abhinharati
abhininnmeti. So imambh ky aa kya
abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi ahnindriya.
[BJT Page 196] [\x 196/]

Seyyathpi ambaha puriso mujamh sika


pabbheyya. Tassa evamassa: aya mujo, aya
sik, ao mujo, a sik, mujamhtveva
sik pabbh'ti. Seyyath v pana ambaha
puriso asi kosiy pabbheyya, tassa evamassa:
aya asi, aya kosi, ao asi, a kosi, kosiy
tveva asi pabbho'ti. Seyyath v pana ambaha
puriso ahi kara uddhareyya, tassa evamassa:
aya ahi, aya karao, ao ahi, ao karao,
karatveva ahi ubbhato'ti. Evameva kho
ambaha bhikkhu evasamhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
manomaya kya abhinimminanya citta
abhinharati abhininnmeti. So imamh ky

D.N. 53/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

aa kya abhinimminti rpi manomaya


sabbagapaccagi ahnindriya. Idampi'ssa
hoti vijjya.
73. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte iddhividhya
citta abhinharati, abhininnmeti. So
anekavihita iddhividha paccanubhoti: eko'pi
hutv bahudh hoti, bahudhpi hutv eko hoti,
cbhva tirobhva tirokua tiropkra
tiropabbata asajjamno gacchati seyyathpi
kse. Pathaviy pi ummujjanimujja karoti
seyyathpi udake. Udake'pi abhijjamne gacchati
seyyathpi pathaviya. kse'pi pallakena
kamati seyyathpi pakkhi sakuo. Ime'pi
candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parimasati
parimajjati, yva brahmalok'pi kyena vasa
vatteti.
Seyyathpi ambaha dakkho kumbhakro v
kumbhakrantevs v suparikammakatya
mattikya ya yadeva bhjanavikati
kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya. Seyyath v pana ambaha
dakkho dantakrov dantakrantevs v
suparikammakatasmi dantasmi ya yadeva
dantavikati kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya. Seyyath v pana ambaha
dakkho suvaakro v suvaakrantevs v
suparikammakatasmi suvaasmi ya yadeva
suvaavikati kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya, evameva kho ambaha
bhikkhu eva samhite citte parisuddhe
pariyodte anagae vgatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
iddhividhya citta abhinharati abhininnmeti.

[BJT Page 198] [\x 198/]

So anekavihita iddhividha paccanubhoti


eko'pi hutv bahudh hoti bahudhpi hutv eko
hoti. vbhva tirobhva tirokua
tiropkra tiropabbata asajjamno gacchati
seyyathpi kse. Pathaviypi ummujjanimujja
karoti seyyathpi udake. Udake'pi abhijjamne
gacchati seyyathpi pahaviya. kse'pi
pallakena kamati seyyathpi pakkhi sakuo.
Ime'pi candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parimasati.
Parimajjati. Yva brahmalok'pi kyena vasa
vatteti. Idampi'ssa hoti vijjya.

74. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte1 dibbya
sotadhtuy citta abhinharati abhininnmeti.
So dibbya sotadhtuy visuddhya
atikkantamnusikya ubho sadde suti dibbe ca
mnuse ca ye dre sannike ca.
Seyyathpi ambaha puriso
addhnamaggapaipanno so sueyya
bherisaddampi mudigasaddampi
sakhapaavadeimasaddampi. Tassa
evamassa: bherisaddo itipi mudigasaddo itipi
sakhapaavadeisaddo itipi. Evameva kho
ambaha bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
dibbya sotadhtuy citta abhinharati
abhininnmeti.
So dibbya sotadhtuy visuddhya
atikkantamnusikya ubho sadde suti dibbe ca
mnuse ca ye dre santike ca. Idampi'ssa hoti
vijjya.
75. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
nejappatte cetopariyaya citta
abhininnmeti. So parasattna parapuggalna
cetas ceto paricca pajnti:
Sarga v citta sarga cittanti pajnti,
Vtarga v citta vtarga cittanti pajnti,
Sadosa v citta sadosa cittanti pajnti,
Vtadosa v citta vtadosa cittanti pajnti,
Samoha v citta samoha cittanti pajnti,
Vtamoha v citta vtamoha cittanti pajnti,

Sakhitta v citta sakhitta cittanti pajnti,

Vikkhitta v citta vikkhitta cittanti pajnti,

Mahaggata v citta mahaggata cittanti


pajnti,
Amahaggata v citta amahaggata cittanti
pajnti,
Sauttara v citta sauttara cittanti pajnti,
Anuttara v citta anuttara cittanti pajnti,
Samhita v citta samhita cittanti pajnti,

Asamhita v citta asamhita cittanti


pajnti,
Vimutta v citta vimutta cittanti pajnti,
Avimutta v citta avimutta cittanti pajnti,

1. nejjappatte (kesuci potthakesu)

D.N. 54/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 200] [\x 200/]

Seyyathpi ambaha itthi v puriso v daharo v


yuv maanajtiko dse v parisuddhe
pariyodte acche v udakapatte saka
mukhanimitta paccavekkhamno sakaika v
sakaikanti jneyya, akaika v akaikanti
jneyya, evameva kho ambaha bhikkhu eva
samhite citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte cetopariyaya citta
abhinharati abhininnmeti.
So parasattna parapuggalna cetas ceto
paricca pajnti:
"Sarga v citta sarga cittanti pajnti,
Vtarga v citta vtarga cittanti pajnti,
Sadosa v citta sadosa cittanti pajnti,
Vtadosa v citta vtadosa cittanti pajnti,
Samoha v citta samoha cittanti pajnti,
Vtamoha v citta vtamoha cittanti pajnti,

Sakhitta v citta sakhitta cittanti pajnti,

Vikkhitta v citta vikkhitta cittanti pajnti,

Mahaggata v citta mahaggata cittanti


pajnti,
Amahaggata v citta amahaggata cittanti
pajnti,
Sauttara v citta sauttara cittanti pajnti,
Anuttara v citta anuttara cittanti pajnti,
Samhita v citta samhita cittanti pajnti,

Asamhita v citta asamhita cittanti


pajnti,
Vimutta v citta vimutta cittanti pajnti,
Avimutta v citta avimutta cittanti pajnti,

Idampissa hoti vijjya.


76. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite najeppatte
pubbenivsnussatiya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita pubbenivsa
anussarati. Seyyathda: ekampi jti dve'pi
jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo paca'pi
jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo tisampi
jtiyo cattrsampi jtiyo pasampi jtiyo
jtisatampi jtisahassampi jtisatasahassampi
aneke'pi savaakappe aneke'pi vivaakappe
aneke'pi savaavivaakappe "amutrsi
evannmo evagotto evavao evamhro

evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
upapdi. Tatrpsi evanmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno"ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
[BJT Page 202] [\x 202/]

Seyyathpi ambaha puriso sakambh gm


aa gma gaccheyya, tamhpi gm aa
gma gaccheyya, so tamh gm sakaeva
gma paccgaccheyya, tassa evamassa: aha
kho sakamh gm amu gma agacchi. Tatra
eva ahsi eva nisdi eva abhsi eva
tuh ahosi. Tamhpi gm amu gma
agacchi. Tatrpi eva ahsi eva nisdi eva
abhsi eva tuh ahosi. So'mhi tamh gm
sakaeva gma paccgato'ti,
Evameva kho ambaha bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudrabhte kammaniye hite
nejappatte pubbenivsnussatiya citta
abhinharati abhininnmeti. So anekavihita
pubbenivsa anussarati: seyyathda ekampi
jti dve'pi jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo
paca'pi jtiyo dasapi jtiyo vsampi jtiyo
tisampi jtiyo cattrsampi jtiyo pasamp
jtiyo jtisatampi jtisahassampi
jtisatasahassampi aneke'pi savaakappe
aneke'pi vivaakappe aneke'pi
savaavivaakappe: amutrsi evanmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
upapdi. Tatrpsi evanmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati. Idampi'ssa hoti vijjya.

77. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte sattna
cutpaptaya citta abhinharati
abhininnmeti. So dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne pate suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti:
ime vata bhonto satt kyaduccaritena
samanngat vacduccaritena samanngat

D.N. 55/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

manoduccaritena samanngat ariyna


upavdak micchdihik
micchdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapann. Ime v pana bhonto satt
kyasucaritena samanngat vacsucaritena
samanngat manosucaritena samanngat
ariyna anupavdak sammdihik
sammdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapann'ti.
Iti dibbena cakkhun vsuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne pate suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti.

[BJT Page 204] [\x 204/]

Seyyathpi ambaha majjhe sighake pasdo,


tattha cakkhum puriso hito passeyya manusse
geha pavisante'pi nikkhamante'pi rathiy
vtisacarante'pi majjhe sighake nisinne'pi.
Tassa evamassa: ete manuss geha pavisanti.
Ete nikkhamanti. Ete rathiy vtisacaranti. Ete
majjhe sighake nisinn'ti.
Evameva kho ambaha bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte sattna cutpaptaya citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbena
cakkhun visuddhena atikkantamnusakena
satte passati cavamne upapajjamne hne
pate suvae dubabae sugate duggate
yathkammpage satte pajnti: ime vata
bhonto satt kyaduccaritena samanngat
vacduccaritena samanngat manoduccaritena
samanngat ariyna upavdak
micchdihik micchdihkammasamdn.
Te kyassa bhed parammara apya duggati
vinipta niraya upapann. Ime v pana bhonto
satt kyasucaritena samanngat
vacsucaritena samanngat manosucaritena
samanngat ariyna anupavdak
sammdihk sammdihikammasamdn. Te
kyassa bhed parammara sugati sagga
loka upapann'ti. Iti dibbena cakkhun
visuddhena atikkantamnusakena satte passati
cavamne upapajjamne hne pate suvae
dubbae sugate duggate yathkapammpage
satte pajnti. Idampi'ssa hoti vijjya.
78. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte savna

khayaya citta abhinharati abhininnmeti.

So ida dukkhanti yathbhta pajnti.


Aya dukkhasamudayo'ti yathbhta pajnti.

Aya dukkhanirodho'ti yathbhta pajnti.


Aya dukkhanirodhagminipaipad'ti
yathbhta pajnti.
Ime sav'ti yathbhta pajnti.
Aya savasamudayo'ti yathbhta pajnti.
Aya savanirodho'ti yathbhta pajnti.
Aya savanirodhagmin paipad'ti
yathbhta pajnti.
Tassa eva jnato eva passato kmsav'pi
citta vimuccati, bhavsav'pi citta vimuccati,
avijjsav'pi citta vimuccati. Vimuttasmi
vimuttamiti a hoti.
'Kh jti, vusita brahmacariya, kata
karaya, npara itthatty'ti pajnti.
[BJT Page 206] [\x 206/]

Seyyathpi ambaha pabbatasakhepe


udakarahado accho vippasanno anvilo, tattha
cakkhum puriso tre hito passeyya
sippisambukampi sakkharakahalampi
macchagumbampi carantampi tihantampi.
Tassa evamassa: aya kho udakarahado accho
vippasanno anvilo. Tatirame sippisambuk'pi
sakkharakahal'pi macchagumb'pi caranti'pi
tihanti'pti. Evameva kho ambaha bhikkhu
samhite citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte savna khayaya citta
abhinharati abhininnmeti.
So 'ida dukkhanti' yathbhta pajnti. 'Aya
dukkhasamudayo'ti yathbhta pajnti.
'Aya dukkhanirodho'ti yathbhta pajnti.
'Aya dukkhanirodhagmin paipad'ti
yathbhta pajnti.
'Ime sav'ti yathbhta pajnti. 'Aya
savasamudayo'ti yathbhta pajnti.
'Aya savanirodho'ti yathbhta pajnti.
'Aya savanirodhagminpaipad'ti
yathbhta pajnti.
Tassa eva jnato eva passato kmsav'pi
citta vimuccati, bhavsav'pi citta vimuccati,

D.N. 56/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

avijjsav'pi citta vimuccati. Vimuttasmi


vimuttamiti a hoti.
'Kh jti, vusita brahmacariya, kata
karaya, npara itthatty'ti pajnti. Aya
kho s ambaha vijj.
79. Aya vuccati ambaha bhikkhu
vijjsampanno itipi, caraa sampanno itipi,
vijjcaraasampanno itipi. Imya ca ambaha
vijjcaraasampadya caraasampadya ca a
vijjsampad ca caraasampad ca uttaritar v
patatar v natthi.
80. Imya kho ambaha anuttarya
vijjcaraasampadya [PTS Page 101] [\q 101/]
cattri apyamukhni bhavanti. Katamni
cattri? Idha ambaha ekacco samao v
brhmao v imaceva anuttara
vijjcaraasampada anabhisambhuamno
khrivivadhamdya arayatana ajjhoghati
pavattaphalabhojano bhavissmti. So
aadatthu vijjcaraasampannasseva
paricrako sampajjati. Imya kho ambaha
anuttarya vijjcaraasampadya ida pahama
apyamukha bhavati.
81. Puna ca para ambaha idhekacco samao
v brhmao v imaceva anuttara
vijjcaraasampada anabhisambhuamno
pavattaphalabhojanataca
anabhisambhuamno kuddlapiaka dya
arayatanamajjhoghati
kandamlaphalabhojano bhavissmti. So
aadatthu vijjcaraasampannasseva
paricrako sampajjati. Imya ca kho ambaha
anuttarya vijjcaraasampadya ida dutiya
apyamukha bhavati.
[BJT Page 208] [\x 208/]

82. Puna ca para ambaha idhekacco samao


v brhmao v imaceva anuttara
vijjcaraasampada anabhisambhuamno
pavattaphalabhojanataca
anabhisambhuamno
kandamlaphalabhojanataca
anabhisambhuamno gmasmanta v
nigamasmanta v agygra karitv aggi
paricaranto acchati. So aadatthu
vijjcaraasampannasseva paricriko sampajjati.
Imya kho ambaha anuttarya
vijjcaraasampadya ida tatiya apyamukha
bhavati.

83. Puna ca para ambaha idhekacco samao


v brhmao v imaceva anuttara
vijjcaraasampada anabhisambhuamno
pavattaphalabhojanaca anabhisambhuamno
kandamlaphalabhojananaca
anabhisambhuamno aggiparicariyaca
anabhisambhuamno [PTS Page 102] [\q 102/]
ctummahpathe catudvra agra karitv
acchati: yo imhi cathi dishi gamissati
samao v brhmao v tamaha yathsatti
yathbala paipjessmti. So aadatthu
vijjcaraasampannasseva paricrako sampajjati.
Imya kho ambaha anuttarya
vijjcaraasampadya ida catuttha
apyamukha bhavati.
Imya kho ambaha anuttarya
vijjcaraasampadya imni cattri
apyamukhni bhavanti.
84. Ta kimmaasi ambaha? Api nu tva
imya anuttarya vijjcaraasampadya
sandissasi scariyako?"Ti.
"No hida bho gotama. Ko cha bho gotama
scariyako? K ca anuttar vijjcaraasampad?
rak'ha bho gotama anuttarya
vijjcaraasampadya scariyako"ti.
"Ta kimmaasi ambaha? Api nu tva
imaceva anuttara vijjcaraasampada
anabhisambhuamno khrivivadhamdya
araavanamajjhoghasi scariyako
pavattaphalabhojano bhavissmiti?"
"No hida bho gotama. "
"Ta kimmaasi ambaha? Api nu tva
imaceva anuttara vijjcaraasampada
anabhisambhuamno
pavattaphalabhojanataca
anabhisambhuamno kuddlapiaka dya
araavanamajjhoghasi scariyako
kandamlaphalabhojano bhavissmti?"
"No hida bho gotama. "
"Ta kimmaasi ambaha? Api nu tva
imaceva anuttara vijjcaraasampada
anabhisambhuamno
pavattaphalabhojananaca
anabhisambhuamno
kandamlaphalabhojanataca
anabhisambhuamno gmasmanta v
nigamasmanta v agygra karitv aggi
paricaranto acchasi scariyako? "Ti

D.N. 57/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[PTS Page 103] [\q 103/]


gotama. "
[BJT Page 210] [\x 210/]

"no hida bho

"Ta kimmaasi ambaha api nu tva


imaceva anuttara vijjcaraasampada
anabhisambhuamno
pavattaphalabhojanataca
anabhisambhuamno
kandamlaphalabhojanataca
anabhisambhuamno aggiparicariyaca
anabhisambhuamno ctummahpathe
catudvra agra karitv acchasi scariyako, yo
imhi cathi dishi gamissati samao v
brhmao v ta maya yathsatti yathbala
paipjessmti?"
"No hida bho gotama. "
85. Iti kho ambaha imya ceva tva anuttarya
vijjcaraasampadya parihno scariyako. Ye
cime anuttarya vijjcaraasampadya cattri
apyamukhni bhavanti, tato ca tva parihno
scariyako. Bhsit kho pana te es ambaha
cariyena brhmaena pokkharasdin vc "ke
ca muak samaak ibbh kah
bandhupdapacc, k ca tevijjna
brhmana skacch"ti, attan pyiko'pi
apariprayamno. Passa ambaha yva
aparaddhaca te ida cariyassa brhmaassa
pokkharasdissa.

"No hida bho gotama. "


87. Evameva kho tva ambaha, ye te ahesu
brhmana pubbak isayo mantna kattro
mantna pavattro, yesamida etarahi
brhma pora mantapada gta pavutta
samhita tadanuggyanti tadanubhsanti
bhsitamanubhsanti vcitamanuvcenti,
seyyathda: aako vmako vmadevo
vessmitto yamatagg agiraso bhradvjo
vseho kassapo bhagu, tyha mante adhiymi
scariyako'ti tvat tva bhavissasi isi v isittya
v painno'ti neta hna vijjati.
[BJT Page 212] [\x 212/]

88. Ta kimmaasi ambaha kinti te suta


brhmana vuddhna mahallakna
cariyapcariyna bhsamnna: "ye te
ahesu brhmana pubbak isayo mantna
kattro mantna pavattro, yesamida etarahi
brhma pora mantapada gta pavutta
samhita tadanugyanti tadanubhsanti
bhsitamanubhsanti vcitamanuvcenti
seyyathda: aako, vmako, vmadevo,
vessmitto, yamataggi, agiraso, bhradvjo,
vseho, kassapo, bhagu - eva su te sunht
suvilitt kappitakesamass
muttamaikualbhara odtavatthavasan
pacahi kmaguehi samappit samagibht
paricrenti, seyyathpi tva etarahi
scariyako?"Ti.

86. Brhmao kho pana ambaha pokkharasd


rao pasenadissa kosalassa dattika bhujati.
Tassa rj pasenadi kosalo sammukhbhvampi
na dadti. Yadpi tena manteti tirodussena
manteti. Yassa kho pana ambaha dhammika
payata bhikkha patigaheyya, katha tassa
rj pasenad kosalo sammukhbhvampi na
dadeyya? Passa ambaha yvaaparaddhaca te
ida cariyassa brhmaassa pokkharasdissa.

[PTS Page 105] [\q 105/]


gotama. "

"no hida bho

Ta kimmaasi ambaha? Rj pasenadi kosalo


hatthigvya v nisinno assapihe v nisinno
rathpatthare v hito uggehi v rjaehi v
kicideva [PTS Page 104] [\q 104/] mantaa
manteyya, so tamh pades apakkamma
ekamanta tiheyya. Atha gaccheyya suddo v
suddadso v, so tasmi padese hito tadeva
mantaa manteyya: evampi rj pasenadi
kosalo ha evampi rj pasenad kosalo hti. Api
nu so rjabhaita v bhaati rjamanta v
manteti, ettvat so assa rj v rjamahmatto
vti?"

"Eva su te vehanakapasshi nrhi paricrenti


seyyathpi tva etarahi scariyako?"Ti.

89. "Eva su te slna odana


sucimaspasecana vicitaklaka anekaspa
anekabyajana paribhujanti, seyyathpi tva
etarahi scariyako?"Ti.
"No hida bho gotama. "

"No hida bho gotama. "


"Eva su te kuttavlehi vaavrathehi dghhi
patodalahihi vhane vitudent vipariyyanti
seyyathpi tva etarahi scariyako?"Ti.
" No hida bho gotama. "

D.N. 58/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Eva su te ukkiaparikhsu okkhittapalighsu


nagarpakriksu dghsibaddhehi purisehi
rakkhpeti seyyathpi tva etarahi
scariyako?"Ti.
" No hida bho gotama. "
Iti kho ambaha neva tva isi, na isittya
paipanno scariyako. Yassa kho pana ambaha
mayi kakh v vimati v, so ma pahena, aha
veyyakaraena sodhissm"ti.
90. Atha kho bhagav vihr nikkhamma
cakama abbhuhsi. Ambaho'pi mavo
vihr nikkhamma cakama abbhuhsi. Atha
kho ambaho mavo bhagavanta
cakamanta anucakamamno kye
dvattisamahpurisalakkhani samannesi.
Addasa kho ambaho mavo bhagavato kye
dvattisamahpurisalakkhani yebhuyyena
hapetv [PTS Page 106] [\q 106/] dve. Dvsu
mahpurisalakkhaesu kakhati vicikicchati
ndhimuccati na sampasdati kosohite ca
vatthaguyhe1 pahtajivhatya ca.
1. Kovahita vasatuguhya. (Mahynikdna
ganthesu)
[BJT Page 214] [\x 214/]

91. Atha kho bhagavato etadahosi: passati kho


me aya ambaho mavo
dvattisamahpurisalakkhani yebhuyyena
hapetv dve. Dvsu mahpurisalakkhaesu
kakhati vicikicchati ndhimuccati na
sampasdati kosohite ca vatthaguyhe
pahtajivhatya cti.
Atha kho bhagav tathrpa
iddhbhisakhra abhisaksi yath addasa
ambaho mavo bhagavato kosohita
vatthaguyha. Atha kho bhagav jivha
ninnmetv ubho'pi kaasotni anumasi
parimasi. Ubho'pi nsiksotni anumasi
parimasi. Kevalampi naamaala jivhya
chdesi.
Atha kho ambahassa mavassa etadahosi:
samanngato kho samao gotavo
dvattisamahpurisalakkhaehi paripuehi no
aparipuehti bhagavanta etadavoca: "handa
ca'dni maya bho gotama gacchma. Bahukicc
maya bahukaray"ti.
"Yassa'dni tva ambaha kla maasti".

Atha kho ambaho mavo vaavrathamruyha


pakkmi.
92. Tena kho pana samayena brahmao
pokkharasdi ukkahya nikkhamitv mahat
brhmaagaena saddhi sake rme nisinno
hoti ambaha yeva mava patimnento.
Atha kho ambaho mavo yena sako rmo
tena pysi. Yvatik ynassa bhmi ynena
gantv yn paccorohitv pattiko'va yena
brhmao pokkharasd tenupasakami,
upasakamitv brhmaa pokkharasdi
abhivdetv ekamanta nisdi.
93. Ekamanta nisinna kho ambaha
mava brhmao pokkharasd etadavoca:
kacci tta ambaha addasa ta bhavanta
gotamanti?.
"Addasma kho bho ta bhavanta gotamanti. "
"Kacci tta ambaha ta bhavanta gotama
tath [PTS Page 107] [\q 107/] santo yeva
saddo abbhuggato no aath? Kacci pana bho
so bhava gotamo tdiso no adiso?"Ti.
"Tath santo yeva bho ta bhavanta gotama
saddo abbhuggato no aath. Tdiso'va bho so
bhava gotamo no adiso. Samanngato ca
bho so bhava gotamo
dvattisamahpurisalakkhaehi paripuehi no
aparipueh"ti.
[BJT Page 216] [\x 216/]

"Ahu pana te tta ambaha samaena gotamena


saddhi kocideva kathsallpo?"Ti.
"Ahu kho yeva bho samaena gotamena saddhi
kocideva kathsallpo?"Ti.
"Yathkatha pana te tta ambaha ahu
samaena gotamena saddhi kocideva
kathsallpo?"Ti.
Atha kho ambaho mavo yvatako ahosi
bhagavat saddhi kathsallpo ta sabba
brhmaassa pokkharasdissa rocesi.
94. Eva vutte brhmao pokkharasd
ambaha mava etadavoca: "aho vata re,
amhka paitaka! Aho vata re amhka
bahussutaka! Aho vata re, amhka tevijjaka!
Evarpena kira bho puriso atthacarakena
kyassa bhed parammara apya duggati
vinipta niraya upapajjeyya. Yadeva kho tva

D.N. 59/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ambaha ta bhavanta gotama eva sajja


sajja avacsi. Atha kho bhava gotamo amhe'pi
eva upaneyya upaneyya avaca. Abho vata re,
amhka paitaka! Aho vata re, amhka
bahussutaka! Aho vata re, amhka tevijjaka!
Evarpena kira bho puriso atthacarakena
kyassa bhed parammara apya duggati
vinipta niraya upapajjeyy"ti kupito
anattamano ambaha mava padas yeva
pavattesi. Icchati ca tvadeva bhagavanta
dassanya upasakamitu.
95. [PTS Page 108] [\q 108/] atha kho te
brhma brhmaa pokkharasdi
etadavocu: ativiklo kho bho ajja samaa
gotama dassanya upasakamitu. Svedni
bhava pokkharast samaa gotama
dassanya upasakamissat"ti.
Atha kho brhmao sake nivesane pata
khdanya bhojanya paiydpetv ynesu
ropetv ukksu dhriyamnsu ukkahya
niyysi. Yena icchnagalavanasao tena
pysi. Yvatik ynassa bhmi ynena gantv
yn paccorohitv pattiko'va yena bhagav
tenupasakami. Upasakamitv bhagavat
saddhi sammodanya katha srya
vtisretv ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno
kho brhmao pokkharasd bhagavanta
etadavoca: "gamnukhavidha bho gotama
amhka antevs ambaho mavo?"Ti.
[BJT Page 218] [\x 218/]

"gam kho te antevs ambaho mavo"ti.


"Ahu pana te bho gotama ambahena mavena
saddhi kocideva kathsallpo?"Ti.
"Ahu kho me brhmaa ambahena mavena
saddhi kocideva kathsallpo"ti.
"Yathkatha pana te bho gotama ahu
ambahena mavena saddhi kocideva
kathsallpo?"Ti.
Atha kho bhagav yvatiko ahosi ambahena
mavena saddhi kathsallpo, ta sabba
brhmaassa pokkharasdissa rocesi.
"Eva vutte brhmao pokkharasdi
bhagavanta etadavoca: blo bho gotama
ambaho mavo. Khamatu bhava gotamo
ambahassa mavass"ti.
"Sukh hotu brhmaa ambaho mavo"ti.

96. [PTS Page 109] [\q 109/] atha kho


brhmao pokkharasdi bhagavato kye
dvattisamahpurisalakkhani samannesi.
Addas kho brhmao pokkharasd bhagavato
kye dvattisamahpurisalakkhani
yebhuyyena hapetv dve. Dvsu
mahpurisalakkhaesu kakhati vicikicchati
ndhimuccati na sampasdati kosohite ca
vatthaguyhe pahtajivhatya ca.
97. Atha kho bhagavato etadahosi: passati kho
me aya brhmao pokkharasd
dvattisamahpurisalakkhani yebhuyyena
hapetv dve. Dvsu mahpurisalakkhaesu
kakhati vicikicchati ndhimuccati na
sampasdati kosohite ca vatthaguyhe
pahtajivhatya cti.
Atha kho bhagav tathrpa
iddhbhisakhra abhisakhs yath addasa
brhmao pokkharasd bhagavato kosohita
vatthaguyha. Atha kho bhagav jivha
ninnmetv ubho'pi kaasotni anumasi,
paimasi, ubho'pi nsiksotni anumasi,
paimasi. Kevalampi naamaala jivhya
chdesi.
98. Atha kho brhmaassa pokkharasdissa
etadahosi: "samanngato kho samao gotamo
dvattisamahpurisalakkhaehi paripuehi no
aparipueh"ti bhagavanta etadavoca:
adhivsetu me bhava gotamo ajjatanya
bhatta saddhi bhikkhusaghen"ti. Adhivsesi
bhagav tuhbhvena.
99. Atha kho brhmao pokkharasd bhagavato,
adhivsana viditv bhagavato kla rocesi:
klo bho gotama, nihita bhattanti. '
[BJT Page 220] [\x 220/]

Atha kho bhagav pubbanhasamaya nivsetv


pattacvaramdya saddhi bhikkhusaghena
yena buhmaassa pokkharasdissa parivesan
tenupasakhami. Upasakamitv paatte sane
nisdi. Atha kho brhmao pokkharast
bhagavanta patena khdanyena bhojanyena
sahatth santappesi sampavresi. Mavak'pi
bhikkhusagha. Atha kho brhmao
pokkharast bhagavanta bhuttvi
ontapattapi aatara nca sana gahetv
ekamanta nisdi.
100. Ekamanta nisinnassa kho brhmaassa
pokkharasdissa [PTS Page 110] [\q 110/]

D.N. 60/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bhagav nupubbkatha kathesi, seyyathda:


dnakatha slakatha saggakatha kmna
dnava okra sakilesa nekkhamme ca
nisasa paksesi. Yad bhagav asi
brhmaa pokkharasti kallacitta
muducitta vinvaraacitta udaggacitta
pasannacitta, atha y buddhna smukkasik
dhammadesan ta paksesi: dukkha
samudaya nirodha magga.

camp tadavasari. Tatra suda bhagav


campya viharati gaggarya pokkharaiy tre.

Seyyathpi nma suddha vattha


apagatakaka sammadeva rajana
paiggaheyya, evameva brhmaassa
pokkharasdissa tasmi yeva sane viraja
vtamala dhammacakkhu udapdi ya kici
samudayadhamma sabba ta
nirodhadhammanti.

2. Assosu kho campeyyak


brhmaagahapatik "samao khalu bho gotamo
sakyaputto sakyakul pabbajito agesu crika
caramno mahat bhikkhusaghena saddhi
pacamattehi bhikkhusatehi campa anuppatto,
campya viharati gaggarya pokkharaiy tre.
Ta kho pana bhavanta gotama eva kalyo
kittisaddo abbhuggato: "itipi so bhagav araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav'ti. So ima
loka sadevaka samraka sabrahmaka
sassamaabrhmai paja sadevamanussa
saya abhi sacchikatv pavedeti. So
dhamma deseti dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha brahmacariya
pakseti. Sdhu kho pana tathrpna arahata
dassana hot"ti.

101. Atha kho brhmao pokkharasd


dihadhammo pattadhammo viditadhammo
pariyoghadhammo tiavicikiccho
vigatakathakatho vesrajjappatto
aparappaccayo satthussane bhagavanta
etadavoca: "abhikkanta bho gotama
abhikkanta bho gotama. Seyyathpi bho
gotama nikkujjita v ukkujjeyya paicchanna
v vivareyya mhassa v magga cikkheyya
andhakre v telapajjota dhreyya
cakkhumanto rpni dakkhintti, evameva bhot
gotamena anekapariyyena dhammo paksito.
Esha bho gotama saputto sabhariyo sapariso
smacco bhavanta gotama saraa gacchmi
dhammaca bhikkhusaghaca. Upsaka ma
bhava gotamo dhretu ajjatagge pupeta
saraa gata. Yath ca bhava gotamo
ukkahya ani upsakakulni upasakamati
evameva bhava gotamo pokkharasdikula
upasakamatu. Tattha ye te mavak v
mavik v bhavanta gotama abhivdessanti
v paccuhissanti v sana v udaka v
dassanti citta v pasdessanti, tesa ta
bhavissanti dgharatta hitya sukhy"ti.
"Kalya vuccati brhma"ti.
Ambahasutta tatiya.

3. [PTS Page 112] [\q 112/] atha kho


campeyyak brhmaagahapatik campya
nikkhamitv saghasagh gabht yena
gaggar pokkhara tenupasakamanti.
4. Tena kho pana samayena soadao
brhmao uparipsde divseyya upagato hoti.
Addas kho soadao brhmao campeyyake
brhmaagahapatike campya nikkhamitv
saghasagh gabhte yena gaggar
pokkhara tenupasakamante. Disv khatta
mantesi: "kinnu kho bho khatte campeyyak
brhmaagahapatik campya nikkhamitv
saghasagh gabht yena gaggar
pokkhara tenupasakamant?"Ti
[BJT Page 224] [\x 224/]

Piava:222
4
[PTS Page 111] [\q 111/]

Tena kho pana samayena soadao brhmao


campa ajjhvasati sattussada
satiakahodaka sadhaa rjabhogga
ra mgadhena seniyena bimbisrena dinna
rjadya brahmadeyya.

soadaasutta

1. Eva me suta. Eka samaya bhagav agesu


crika caramno mahat bhikkhusaghena
saddhi pacamattehi bhikkhusatehi yena

"Atthi kho bho samao gotamo sakyaputto


sakyakul pabbajito agesu crika caramno
mahat bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi campa anuppatto campya
viharati gaggarya pokkharaiy tre. Ta kho
pana bhavanta gotama eva kalyo
kittisaddo abbhuggato: 'itipi so bhagav araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato

D.N. 61/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

lokavid anuttaro purisadammasrath satth


devamanussna buddho bhagav'ti. Tamete
bhavanta gotama dassanya
upasakamant"ti.
5. Tena hi bho khatte yena campeyyak
brhmaagahapatik tenupasakama.
Upasakamitv campeyyake
brhmaagahapatike eva vadehi: "soadao
bho brhmao evamha: 'gamentu kira
bhavanto soadao'pi brhmao samaa
gotama dassanya upasakamissat"ti.
'Eva bho'ti kho so khatt soadaassa
brhmaassa paissutv yena campeyyak
brhmaagahapatik tenupasakami.
Upasakamitv campeyyake brhmaa
gahapatike etadavoca: [PTS Page 113] [\q 113/]
"soadao bho brhmao evamha: "gament
kira bhavanto. Soadao'pi brhmao samaa
gotama dassanya upasakamissat"ti.
6. Tena kho pana samayena nnverajjakna
brhmana pacamattni brhmaasatni
campya paivasanti kenacideva karayena.
Assosu kho te brhma: 'soadao kira
brhmao samaa gotama dassanya
upasakamissat'ti. Atha kho te brhma yena
soadao brhmao tenupasakamisu.
Upasakamitv soadaa brhmaa
etadavocu: 'sacca kira bhava soadao
samaa gotama dassanya
upasakamissat'?"Ti
"Eva kho me bho hoti ahampi samaa
gotama dassanya upasakamissm"ti.
7. "M bhava soadao samaa gotama
dassanya upasakami. Na arahati bhava
soadao samaa gotama dassanya
upasakamitu. Sace bhava soadao
samaa gotama dassanya upasakamissati,
bhoto soadaassa yaso hyissati samaassa
gotamassa yaso abhivahissati. Yampi bhoto
soadaassa yaso hyissati samaassa
gotamassa yaso abhivahissati, imin pagena
na arahati bhava soadao samaa gotama
dassanya upasakamitu. Samao tveva
gotamo arahati bhavanta soadaa
dassanya upasakamitu.
[BJT Page 226] [\x 226/]

Bhava hi soadao ubhato sujto mtito ca


pitito ca, sasuddhagahaiko yva sattam

pitmahayug, akkhitto anupakkuho


jtivdena.
Yampi bhava soadao ubhato sujto mtito
ca pitito ca, sasuddhagahaiko yva sattam
pitmahayug, akkhitto anupakkuho
jtivdena. Imin pagena na arahati bhava
soadao samaa gotama dassanya
upasakamitu. Samao tveva gotamo arahati
bhavanta soadaa dassanya
upasakamitu.
Bhava hi soadao aho mahaddhano
mahbhogo.
Yampi bhava soadao aho mahaddhano
mahbhogo. Imin pagena na arahati bhava
soadao samaa gotama dassanya
upasakamitu. Samao tveva gotamo arahati
bhavanta soadaa dassanya
upasakamitu.
Bhava hi soadao [PTS Page 114] [\q 114/]
ajjhyako mantadharo tia vedna prag
sanighaukeubhna skkharappabhedna
itihsapacamna, padako, veyykarao,
lokyatamahpurisalakkhaesu anavayo.
Yampi bhava soadao ajjhyako mantadharo
tia vedna prag sanighaukeubhna
skkharappabhedna itihsapacamna,
padako, veyykarao,
lokyatamahpurisalakkhaesu anavayo. Imin
pagena na arahati bhava soadao samaa
gotama dassanya upasakamitu. Samao
tveva gotamo arahati bhavanta soadaa
dassanya upasakamitu.
Bhava hi soadao abhirpo dassanyo
psdiko paramya vaapokkharatya
samanngato brahmava brahmavaccas,
akkhuddvakso dassanya.
Yampi bhava soadao abhirpo dassanyo
psdiko paramya vaapokkharatya
samanngato brahmava brahmavaccas,
akkhuddvakso dassanya. Imin pagena na
arahati bhava soadao samaa gotama
dassanya upasakamitu. Samao tveva
gotamo arahati bhavanta soadaa
dassanya upasakamitu.
Bhava hi soadao slav vuddhasl
vuddhaslena samanngato.

D.N. 62/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Yampi bhava soadao slav vuddhasl


vuddhaslena samanngato. Imin pagena na
arahati bhava soadao samaa gotama
dassanya upasakamitu. Samao tveva
gotamo arahati bhavanta soadaa
dassanya upasakamitu.

bhavanta soadaa dassanya


upasakamitu.

Bhava hi soadao kalyavco


kalyavkkarao, poriy vcya samanngato
vissahya anelagalya atthassa vipaniy.

Yampi bhava soadao brhmaassa


pokkharastissa sakkato garukato mnito pjito
apacito. Imin pagena na arahati bhava
soadao samaa gotama dassanya
upasakamitu. Samao tveva gotamo arahati
bhavanta soadaa dassanya
upasakamitu.

Yampi bhava soadao kalyavco


kalyavkkarao, poriy vcya samanngato
vissahya anelagalya atthassa vipaniy.
Imin pagena na arahati bhava soadao
samaa gotama dassanya upasakamitu.
Samao tveva gotamo arahati bhavanta
soadaa dassanya upasakamitu.
Bhava hi soadao bahunna cariyapcariyo,
ti mavakasatni mante vceti. Bah kho
pana nndis nnjanapad mavak
gacchanti bhoto soadaassa santike
mantatthik mante adhyitukm.
Yampi bhava soadao bahunna
cariyapcariyo, ti mavasatni mante vceti.
Bah kho pana nndis nnjanapad
mavak gacchanti bhoto soadaassa
santike mantatthik mante adhyitukm. Imin
pagena na arahati bhava soadao samaa
gotama dassanya upasakamitu. Samao
tveva gotamo arahati bhavanta soadaa
dassanya upasakamitu.
Bhava hi soadao jio vuddho mahallako
addhagato vayo anuppatto. Samao gotamo
taruo ceva taruapabbajito ca.
Yampi bhava soadao jio vuddho
mahallako addhagato vayo anuppatto. Samao
gotamo taruo ceva taruapabbajito ca. Imin
pagena na arahati bhava soadao samaa
gotama dassanya upasakamitu. Samao
tveva gotamo arahati bhavanta soadaa
dassanya upasakamitu.
Bhava hi soadao rao mgadhassa
seniyassa bimbisrassa sakkato garukato mnito
pjito apacito.
Yampi bhava soadao rao mgadhassa
seniyassa bimbisrassa sakkato garukato mnito
pjito apacito. Imin pagena na arahati bhava
soadao samaa gotama dassanya
upasakamitu. Samao tveva gotamo arahati

Bhava hi soadao brhmaassa


pokkharastissa sakkato garukato mnito pjito
apacito.

[BJT Page 228] [\x 228/]

Bhava hi soadao campa ajjhvasati


sattussada satiakahodaka sadhaa
rjabhogga ra mgadhena seniyena
bimbisrena dinna rjadya brahmadeyya.
Yampi bhava soadao campa ajjhvasati
sattussada satiakahodaka sadhaa
rjabhogga ra mgadhena seniyena
bimbisrena dinna rjadya brahmadeyya,
imin pagena na arahati bhava soadao
samaa gotama dassanya upasakamitu.
Samao tveva gotamo arahati bhavanta
soadaa dassanya upasakamitunti.
8. Eva vutte soadao brhmao te brhmae
etadavoca: [PTS Page 115] [\q 115/] tena hi
bho mamapi sutha, yath mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu natveva arahati so bhava
gotamo amhka dassanya upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo ubhato sujto mtito
ca pitito ca, sasuddhagahaiko yva sattam
pitmahayug, akkhitto anupakkuho
jtivdena.
Yampi bho samao gotamo ubhato sujto mtito
ca pitito ca, sasuddhagahaiko yva sattam
pitmahayug, akkhitto anupakkuho
jtivdena, iminpagena na arahati so bhava
gotamo amhka dassanya upasakamitu.
Atha kho mayameva arahma ta bhavanta
gotama dassanya usakamitu.
Samao khalu bho gotamo mahanta
tisagha ohya pabbajito.
Yampi bho samao gotamo mahanta
tisagha ohya pabbajito, iminpagena na
arahati so bhava gotamo amhka dassanya

D.N. 63/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

upasakamitu. Atha kho mayameva arahma


ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo pahta
hiraasuvaa ohya pabbajito bhmigataca
vehsahaca.
Yampi bho samao gotamo pahta
hiraasuvaa ohya pabbajito bhmigataca
vehsahaca, iminpagena na arahati so
bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo daharo'va samno
yuv susu kakeso bhadrena yobbaena
samanngato pahamena vayas agrasm
anagriya pabbajito.
Yampi bho samao gotamo daharo'va samno
yuv susu kakeso bhadrena yobbaena
samanngato pahamena vayas agrasm
anagriya pabbajito, iminpagena na arahati
so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo akmakna
mtpitunna assumukhna rudantna
kesamassu ohretv ksyni vatthni
acchdetv agrasm anagriya pabbajito.
Yampi bho samao gotamo akmakna
mtpitunna assumukhna rudantna
kesamassu ohretv ksyni vatthni
acchdetv agrasm anagriya pabbajito,
iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo abhirpo dassanyo
psdiko paramya vaapokkharatya
samanngato brahmava brahmavaccas
akkhuddvakso dassanya.
Yampi bho samao gotamo abhirpo dassanyo
psdiko paramya vaapokkharatya
samanngato brahmava brahmavaccas
akkhuddvakso dassanya, iminpagena na
arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma

ta bhavanta gotama dassanya


upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo slav ariyasli
kusalasl kusalaslena samanngato.
Yampi bho samao gotamo slav ariyasli
kusalasli kusalaslena samanngato,
iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
[BJT Page 230] [\x 230/]
Samao khalu bho gotamo kalyavco
kalyavkkarao poriy vcya samanngato
vissahya anelagalya atthassa vipaniy.
Yampi bho samao gotamo kalyavco
kalyavkkarao poriy vcya samanngato
vissahya anelagalya atthassa vipaniy,
iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo bahunna
cariyapcariyo.
Yampi bho samao gotamo bahunna
cariyapcariyo, iminpagena na arahati so
bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo khakmargo
vigatacpallo.
Yampi bho samao gotamo khakmargo
vigatacpallo, iminpagena na arahati so
bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo kammavd kiriyavd
appapurekkhro brahmaya pajya.
Yampi bho samao gotamo kammavd
kiriyavd appapurekkhro brahmaya
pajya, iminpagena na arahati so bhava
gotamo amhka dassanya upasakamitu.
Atha kho mayameva arahma ta bhavanta
gotama dassanya upasakamitu.

D.N. 64/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Samao khalu bho gotamo ucc kul pabbajito


asambhinnakhattiyakul.
Yampi bho samao gotamo ucc kul pabbajito
asambhinnakhattiyakul, iminpagena na
arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo ah kul pabbajito
mahaddhan mahbhog.
Yampi bho samao gotamo ah kul pabbajito
mahaddhan mahbhog, iminpagena na
arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
[PTS Page 116] [\q 116/] samaa khalu bho
gotama tirorah tirojanapad sampucchitu
gacchanti.
Yampi bho samaa gotama tirorah
tirojanapad sampucchitu gacchanti,
iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
Samaa khalu bho gotama anekni
devatsahassni pehi saraa gatni.
Yampi bho samaa gotama anekni
devatsahassni pehi saraa gatni,
iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
Samaa khalu bho gotama eva kalyo
kittisaddo abbhuggato 'itipi so bhagav araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav'ti.
Yampi bho samaa gotama eva kalyo
kittisaddo abbhuggato 'itipi so bhagav araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav'ti,
iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.

Samao khalu bho gotamo


dvattisamahpurisalakkhaehi samanngato.
Yampi bho samao gotamo
dvattisamahpurisalakkhaehi samanngato,
iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo ehisgatavd sakhilo
sammodako abbhkuiko uttnamukho
pubbabhs.
Yampi bho samao gotamo ehisgatavd sakhilo
sammodako abbhkuiko uttnamukho
pubbabhs, iminpagena na arahati so bhava
gotamo amhka dassanya upasakamitu.
Atha kho mayameva arahma ta bhavanta
gotama dassanya upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo catunna parisna
sakkato garukato mnito pjito apacito.
Yampi bho samao gotamo catunna parisna
sakkato garukato mnito pjito apacito,
iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
Samae khalu bho gotame bah dev manuss ca
abhippasann.
Yampi bho samae gotame bah dev manuss
ca abhippasann, iminpagena na arahati so
bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
[BJT Page 232] [\x 232/]

Samao khalu bho gotamo yasmi gme v


nigame v paivasati, na tasmi gme v nigame
v amanuss manusse vihehenti.
Yampi bho samao gotamo yasmi gme v
nigame v paivasati, na tasmi gme v nigame
v amanuss manusse vihehenti, iminpagena
na arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.

D.N. 65/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Samao khalu bho gotamo sagh ga


gacariyo puthutitthakarna aggamakkhyati.

Samao khalu bho gotamo rao mgadhassa


seniyassa bimbisrassa sakkato garukato mnito
pjito apacito.

Yampi bho samao gotamo sagh ga


gacariyo puthutitthakarna aggamakkhyati,
iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.

Yampi bho samao gotamo rao mgadhassa


seniyassa bimbisrassa sakkato garukato mnino
pjito apacito, iminpagena na arahati so
bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.

Yath kho pana bho ekesa


samaabrhmana yath v tath v yaso
samudgacchati na heva samaassa gotamassa
yaso samudgato. Atha kho anuttarya
vijjcaraasampadya samaassa gotamassa yaso
samudgato. . .
Samaa khalu bho gotama rj mgadho
seniyo bimbisro saputto sabhariyo sapariso
smacco pehi saraa gato.
Yampi bho samaa gotama rj mgadho
seniyo bimbisro saputto sabhariyo sapariso
smacco pehi saraa gato, iminpagena na
arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samaa khalu bho gotama rj pasenad
kosalo saputto sabhariyo sapariso smacco
pehi saraa gato.
Yampi bho samaa gotama rj pasenad
kosalo saputto sabhariyo sapariso smacco
pehi saraa gato, iminpagena na arahati so
bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samaa khalu bho gotama brhmao
pokkharast saputto sabhariyo sapariso
smacco pehi saraa gato.
Yampi bho samaa gotama brhmao
pokkharast saputto sabhariyo sapariso
smacco pehi saraa gato. Iminpagena na
arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.

Samao khalu bho gotamo rao pasenadissa


kosalassa sakkato garukato mnito pjito
apacito.
Yampi bho samao gotamo rao pasenadissa
kosalassa sakkato garukato mnito pjito
apacito, iminpagena na arahati so bhava
gotamo amhka dassanya upasakamitu.
Atha kho mayameva arahma ta bhavanta
gotama dassanya upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo brhmaassa
pokkharastissa sakkato garukato mnito pjito
apacito.
Yampi bho samao gotamo brhmaassa
pokkharastissa sakkato garukato mnito pjito
apacito, iminpagena na arahati so bhava
gotamo amhka dassanya upasakamitu.
Atha kho mayameva arahma ta bhavanta
gotama dassanya upasakamitu.
[PTS Page 117] [\q 117/] samao khalu bho
gotamo campa anuppatto campya viharati
gaggarya pokkharaiy tre. Ye kho pana bho
keci sama v brhma v amhka
gmakkhetta gacchanti, atith no te honti.
Atith kho panamhehi sakktabb garuktabb
mnetabb pjetabb apacetabb. Yampi bho
samao gotamo campa anuppatto campya
viharati gaggarya pokkharaiy tre.
Atithamhka samao gotamo. Atithi kho
panamhehi sakktabbo garuktabbo mnetabbo
pjetabbo apacetabbo. Iminpagena na arahati
so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho pana mayameva
arahma ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Ettake kho aha bho tassa bhoto gotamassa gue
pariypumi. No ca kho so bhava gotamo
ettakavao. Aparimavao hi so bhava
gotamo"ti.

D.N. 66/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 234] [\x 234/]

9. Eva vutte te brhma soadaa


brhmaa etadavocu: 'yath kho bhava
soadao samaassa gotamassa vae bhsati
ito ce'pi so bhava gotamo yojanasate viharati,
alameva saddhena kulaputtena dassanya
upasakamitu api puosena1. Tena hi bho
sabbeva maya samaa gotama dassanya
upasakamissm"ti.
Atha kho soadao brhmao mahat
brhmaagaena saddhi yena gaggar
pokkhara tenupasakami.
10. Atha kho soadaassa brhmaassa
tirovanasaagatassa eva cetaso parivitakko
udapdi: "ahaceva kho pana samaa gotama
paha puccheyya, tatra ce ma samao
gotamo eva vadeyya: 'na kho esa brhmaa
paho eva pucchtabbo, eva nmesa buhmaa
paho pucchitabbo'ti. Tena ma aya paris
paribhaveyya: 'blo soadao brhmao
abyatto, [PTS Page 118] [\q 118/] nsakkhi
samaa gotama yoniso paha pucchitunti'.
Ya kho panya paris paribhaveyya, yaso'pi
tassa hyetha, yassa kho pana yaso hyetha
bhog'pi tassa hyeyyu. Yasoladdh kho
panamhka bhog. Maceva kho pana samao
gotamo paha puccheyya, tassa cha pahassa
veyykaraena citta na rdheyya, tatra ce
ma samao gotamo eva vadeyya: 'na kho esa
brhmaa paho eva vyktabbo. Eva nmesa
brhmaa paho vyktabbo'ti, tena ma aya
paris paribhaveyya: 'blo soao brhmao,
abyatto nsakkhi samaassa gotamassa pahassa
veyykaraena citta rdhetunti. Ya kho
panya paris paribhaveyya, yaso'pi tassa
hyetha. Yassa kho pana yaso hyetha bhogpi
tassa hyeyyu. Yasoladdh kho panamhka
bhog. Aha ceva kho pana eva sampagato
samno adisv'va samaa gotama
nivatteyya, tena ma aya paris paribhaveyya:
'blo soadao brhmao abyatto
mnatthaddho bhto ca. No visahi samaa
gotama dassanya upasakamitu. Katha hi
nma sampagato samno adisv samaa
gotama nivattissat?'Ti. Ya kho panya paris
paribhaveyya yaso'pi tassa hyetha. Yassa kho
pana yaso hyetha, bhog'pi tassa hyeyyu.
Yasoladdh kho panamhka bhog"ti.
11. Atha kho soadao brhmao yena bhagav
tenupasakami. Upasakamitv bhagavat
saddhi sammodi. Sammodanya katha
srya vtisretv ekamanta nisdi.

Campeyyakpi kho brhmaagahapatik


appekacce bhagavanta abhivdetv ekamanta
nisdisu. Appekacce bhagavat saddhi
sammodisu. Sammodanya katha srya
vtisretv ekamanta nisdisu. Appekacce yena
bhagav tenajali panmetv ekamanta
nisdisu. Appekacce nmagotta svetv
ekamanta nisdisu. Appekacce tuhbht
ekamanta nisdisu.
1. Puasenti'pi pho kesuci potthakesu.
[BJT Page 236] [\x 236/]

12. [PTS Page 119] [\q 119/] tatrapi suda


soadao brhmao etadeva
bahulamanuvitakkento nisinno hoti. "Aha ceva
kho pana samaa gotama paha puccheyya
tatra ce ma samao gotamo eva vadeyya 'na
kho esa brhmaa paho pucchtabbo'ti, tena
ma aya paris paribhaveyya 'blo soadao
brhmao abyatto, nsakkhi samaa gotama
yoniso paha pucachitunti' ya kho panya
paris paribhaveyya yaso'pi tassa hyetha. Yassa
kho pana yaso hyetha bhogpi tassa hyeyyu.
Yasoladdh kho panamhka bhog. Maceva
kho pana samao gotamo paha puccheyya,
tassa cha pahassa veyykaraena citta na
rdheyya, tatra ce ma samao gotamo eva
vadeyya 'na kho esa brhmaa, paho eva
vyktabbo, eva nmesa brhmaa paho
vyktabbo'ti, tena ma aya paris
paribhaveyya: 'blo soadao brhmao
abyatto, nsakkhi samaassa gotamassa
pahassa veyykaraena citta rdhetunti. '
Ya kho panya paris paribhaveyya yaso'pi
tassa hyetha yassa kho pana yaso hyetha
bhogpi tassa hyeyyu. Yasoladdh kho
panambhka bhog. Aho vata ma samao
gotamo sake cariyake tevijjake paha
puccheyya. Addhvatassha citta rdheyya
pahassa veyykaraen"ti.
13. Atha kho bhagavato soadaassa
brhmaassa cetas cetoparivitakkamaya
etadahosi: "vihaati kho aya soadao
brhmao sakena cittena. Yannnha
soadaa brhmaa sake cariyake tevijjake
paha puccheyyanti. "
Atha kho bhagav soadaa brhmaa
etadavoca: "kathi pana brhmaa agehi
samanngata brhma brhmaa
paapenti brhmao'smti ca vadamno samm
vadeyya na ca pana musvda pajjeyy?"Ti

D.N. 67/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

14. Atha kho soadaassa brhmaassa


etadahosi: [PTS Page 120] [\q 120/] ya vata
no ahosi icchita, ya kakhita, ya
adhippeta, ya abhipatthita 'aho vata ma
samao gotamo sake cariyake tevijjake paha
puccheyya, addh vatassha citta rdheyya
pahassa veyyen'ti, tatra ma samao
gotamo sake cariyake tevijjake paha
pucchati. Addh vatassha citta rdhessmi
pahassa veyykaraen'ti.
15. Atha kho soadao brhmao
abbhunnmetv kya anuviloketv parisa
bhagavanta etadavoca: "pacahi bho gotama
agehi samanngata brhma brhmaa
papenti 'brhmao'smti ca vadamno
samm vadeyya na ca pana musvda
pajjeyya. Katamehi pacahi? Idha bho gotama
brhmao ubhato sujto hoti mtito ca pitito ca,
sasuddhagahaiko yva sattam pitmahayug,
akkhitto anupakkuho jtivdena. Ajjhyako
hoti mantadharo tia vedna prag
sanighaukeubhna skkharappabhedna
itihsapacamna, padako veyykarao
lokyatamahpurisalakkhaesu anavayo:
[BJT Page 238] [\x 238/]

Abhirpo hoti dassanyo psdiko paramya


vaapokkharatya samanngato, brahmava
brahmavaccas akkhuddvakso dassanya.
Slav hoti vuddhasl vuddhaslena
samanngato, paito ca hoti medhv, pahamo
v dutiyo v suja paggahantna. Imehi kho
bho gotama pacahi agehi samanngata
brhma brhmaa papenti.
Brhmao'smti ca vadamno samm vadeyya na
ca pana musvda pajjeyyti.
16. "Imesa pana brhmaa pacanna agna
sakk eka aga hapetv cathi agehi
samanngata brhmaa papetu
brhmao'smti ca vadamno samm vadeyya na
ca pana musvda pajjeyy?"Ti.
17. "Sakk bho gotama. Imesa hi bho gotama
pacanna agna vaa hapayma. Ki hi
vao karissati? Yato kho bho gotama brhmao
ubhato sujto hoti mtito ca pitito ca,
sasuddhagahaiko yva sattam [PTS Page 121]
[\q 121/] pitmahayug, akkhitto
anupakkuho jtivdena. Ajjhyako ca hoti
mantadharo, tia vedna prag
sanighaukeubhna skkharappabhedna
itihsapacamna, padako, veyykarao,
lokyatamahpurisalakkhaesu anavayo. Slav

ca hoti vuddhasl vuddhaslena samanngato,


paito ca hoti medhv pahamo v dutiyo v
suja paggahantna. Imehi kho bho gotama
cathagehi samanngata brhma
brhmaa papenti brhmao'smti ca
vadamno samm vadeyya, na ca pana
musvda pajjeyy"ti.
18. "Imesa pana brhmaa catunna agna
sakk eka aga hapayitv thi agehi
samanngata brhmaa papetu
brhmaosmti ca vadamno samm vadeyya na
ca pana musvda pajjeyy?"Ti.
19. "Sakk bho gotama. Imesa hi bho gotama
catunna agna mante hapayma. Ki hi
mant karissanti? Yato kho bho gotama
brhmao ubhato sujto hoti mtito ca pitito ca,
sasuddhagahaiko yva sattam pitmahayug,
akkhitto anupakkuho jtivdena, slav ca hoti
vuddhasl vuddhaslena samanngato, paito
ca hoti medhv, pahamo v dutiyo v suja
paggahantna. Imehi kho bho gotama
cathagehi samanngata brhma
brhmaa papenti brhmao'smti ca
vadamno samm vadeyya na ca pana
musvda pajjeyy"ti.
[BJT Page 240] [\x 240/]

20. "Imesa pana brhmaa tia agna


sakk eka aga hapetv dvhagehi
samanngata brhmaa papetu,
brhmaosmti ca vadamno samm vadeyya na
ca pana musvda pajjeyy?"Ti.
21. "Sakk bho gotama, imesa hi bho gotama
tia agna jti hapayma. Ki hi jti
karissati? Yato kho bho gotama brhmao slav
hoti vuddhasl vuddhaslena samanngato,
paito ca hoti medhv pahamo v dutiyo v
suja paggahantna. Imehi kho bho gotama
dvhagehi samanngata brhma brhmaa
papenti. Brhmao'smti ca vadamno
samm vadeyya na ca pana musvda
pajjeyy"ti.
22. [PTS Page 122] [\q 122/] eva vutte te
brhma soadaa brhmaa etadavocu:
"m bhava soadao eva avaca. M bhava
soadao eva avaca. Apavadateva bhava
soadao vaa, apavadati mante, apavadati
jti. Ekasena bhava soadao samaasseva
gotamassa vda anupakkhandat"ti.

D.N. 68/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

23. Atha kho bhagav te brhmae etadavoca:


"sace kho tumhka brhma eva hoti,
'appassuto ca soadao brhmao,
akalyavkkarao ca soadao brhmao,
duppao ca soadao brhmao samaena
gotamena saddhi asmi vacane paimantetunti,
tihatu soadao brhmao, tumhe may
saddhi mantavho. Sace pana tumhka
brhma eva hoti: "bahussuto ca soadao
brhmao, kalyavkkarao ca soadao
brhmao, paito ca soadao brhmao,
pahoti ca soadao brhmao samaena
gotamena saddhi asmi vacane paimantetunti'
tihatha tumhe, soadao brhmao may
saddhi paimantet"ti.
24. Eva vutte soadao brhmao
bhagavanta etadavoca: "tihatu bhava
gotamo. Tuh bhava gotamo hotu. Ahameva
tesa sahadhammena paivacana karissm"ti.

Atha kho soadao brhmao te brhmae


etadavoca: "m bhavanto eva avacuttha, m
bhavanto eva avacuttha: 'apavadateva bhava
soadao vaa, apavadati mante, apavadati
jti, ekasena. Bhava soadao [PTS Page
123] [\q 123/] samaasseva gotamassa vda
anupakkhandat'ti nha bho apavadmi vaa
v mante v jti v"ti.
[BJT Page 242] [\x 242/]

25. Tena kho pana samayena soadaassa


brhmaassa bhgineyyo agako nma
mavako tassa parisya nisinno hoti. Atha
kho soadao brhmao te brhmae
etadavoca: "passanti no bhonto ima agaka
mavaka amhka bhgineyyanti?"
"Eva bho. "
"Agako kho bho mavako abhirpo dassanyo
psdiko paramya vaapokkharatya
samanngato brahmava brahmavaccas
akkhuddvakso dassanya. Nssa imissa
parisya samasamo atthi vaena, hapetv
samaa gotama.
Agako kho bho mavako ajjhyako
mantadharo, tia vedna prag
sanighaukeubhna skkharappabhedna
itihsapacamna. Padako veyykarao
lokyatamahpurisalakkhaesu anavayo.
Ahamassa mante vcet.

Agako kho bho mavako ubhato sujto mtito


ca pitito ca, sasuddhagahaiko yva sattam
pitmahayug, akkhitto anupakkuho
jtivdena. Ahamassa mtpitaro jnmi.
Agako kho bho mavako pampi haneyya
adinnampi diyeyya paradrampi gaccheyya
muspi bhaeyya majjampi piveyya, etthadni
bho ki vao karissati, ki mant, ki jti. ?
Yato kho bho brhmao slav ca hoti vuddhasl
vuddhaslena samanngato, paito ca hoti
medhv pahamo v dutiyo v suja
paggahantna. Imehi kho bho dvhagehi
samanngata brhma brhmaa
papenti. Brhmao'smti ca vadamno
samm vadeyya, na ca pana musvda
pajjeyy"ti.
26. "Imesa pana brhmaa dvinna agna
sakk eka aga hapayitv ekena agena
samanngata brhmaa papetu,
brhmao'smti ca vadamno samm vadeyya.
Na ca pana musvda pajjeyy?"Ti.
[PTS Page 124] [\q 124/] "no hida bho
gotama. Slaparidhot hi bho gotama pa.
Paparidhota sla. Yattha sla tattha
pa. Yattha pa tattha sla. Slavato pa,
paavato sla. Slapaa ca pana lokasmi
aggamakkhyati. Seyyathpi bho gotama
hatthena v hattha dhoveyya pdena v pda
dhoveyya, evameva kho bho gotama
slaparidhot pa, paparidhota sla.
Yattha sla tattha pa, yattha pa tattha
sla. Slavato pa, pavato sla.
Slapaaca pana lokasmi aggamakkhyati.

[BJT Page 244] [\x 244/]

"Evameta brhmaa slaparidhot hi brhmaa


pa, paparidhota sla. Yattha sla
tattha pa, yattha pa tattha sla. Slavato
pa, paavato sla. Slapaaca pana
lokasmi aggamakkhyati.
"Katama pana ta brhmaa sla? Katam s
pa"ti
"Ettakaparam'va maya bho gotama etasmi
atthe. Sdhu vata bhavantayeva gotama
paibhtu etassa bhsitassa attho"ti.
"Tena hi brhmaa suhi, sdhuka manasi
karohi, bhsissm"ti.

D.N. 69/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

'Eva bho'ti kho soadao brhmao


bhagavato paccassosi. Bhagav etadavoca:
25 . "Idha brhmaa tathgato loke uppajjati
araha samm sambuddho vijjcaraasampanno
sugato lokavid anuttaro purisadammasrath
satth devamanussna buddho bhagav. So
ima loka sadevaka samraka sabrahmaka
sassamaabrhmai paja sadevamanussa
saya abhi sacchikatv pavedeti. So
dhamma deseti dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha brahmacariya
pakseti.
Ta dhamma suti gahapati v gahapatiputto
v aatarasmi v kule paccjto. So ta
dhamma sutv tathgate saddha pailabhati.
So tena saddhpailbhena samanngato iti
paisacikkhati: 'sambdho gharvso rajpatho.
Abbhokso pabbajj. Nayida sukara agra
ajjhvasat ekantaparipua
ekantaparisuddha sakhalikhita
brahmacariya caritu. Yannnha kesamassu
ohretv ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajeyya'nti.
So aparena samayena appa v bhogakkhandha
pahya mahanta v bhogakkhandha pahya
appa v tiparivaa pahya mahanta v
tiparivaa pahya kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajati. So eva pabbajito samno
ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno aumattesu vajjesu
bhayadassv. Samdya sikkhati sikkhpadesu
kyakammavackammena samanngato
kusalena. Parisuddhjvo slasampanno indriyesu
guttadvro bhojane matta satisampajaesu
samanngato santuho.
Kathaca brhmaa bhikkhu slasampanno hoti?
Idha brhmaa bhikkhu ptipta pahya
ptipt paivirato hoti nihitadao
nihitasattho lajj daypanno.
Sabbapabhtahitnukamp viharati.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Adinndna pahya adinndn paivirato hoti
dinndy dinnapikakh. Athenena
sucibhtena attan virahati. Idampi'ssa hoti
slasmi.

Abrahmacariya pahya brahmacr hoti rcr


virato methun gmadhamm. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Musvda pahya musvd paivirato hoti
saccavd saccasandho theto paccayiko
avisavdako lokassa. Idampi'ssa hoti slasmi.
Pisua vca pahya pisuya vcya
paivirato hoti. Ito sutv na amutra akkht
imesa bhedya. Amutra v sutv na imesa
akkht amsa bhedya. Iti bhinnna v
sandht, sahitna v anuppadt
samaggrmo samaggarato samagganandi
samaggakarai vca bhsit hoti. Idampi'ssa
hoti slasmi.
Pharusa vca pahya pharusya vcya
paivirato hoti. Y s vc ne kaasukh
pemany7 hadayagam por bahujanakant
bahujanamanp, tathrpa8 vca bhsit
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Samphappalpa pahya samphappalp
paivirato hoti klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd. Nidhnavati vca
bhsit hoti klena spadesa pariyantavati
atthasahita. Idampi'ssa hoti slasmi.
Bjagmabhtagmasamrambh paivirato hoti.
Ekabhattiko hoti rattparato paivirato
viklabhojan. Naccagtavditaviskadassan
paivirato hoti.
Mlgandhavilepanadhraamaanavibhusana
hn paivirato hoti. Uccsayanamahsayan
paivirato hoti. Jtarparajatapaiggaha
paivirato hoti. makadhaapaiggaha
paivirato hoti. makamasapaiggaha
paivirato hoti. Itthikumrikapaiggaha
paivirato hoti. Dsidsapaiggaha paivirato
hoti. Ajeakapaiggaha paivirato hoti.
Kukkuaskarapaiggaha paivirato hoti.
Hatthigavassavaav paiggaha paivirato hoti.
Khettavatthupaiggaha paivirato hoti.
Dteyyapahea gamannuyog paivirato hoti.
Kayavikkay paivirato hoti.
Tulkakasakamnak paivirato hoti.
Ukkoanavacananikatisci yog paivirato hoti.
Chedanavadhabandhanaviparmosalopasahas
kr paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Cullasla nihita
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
bjagmabhtagmasamrambha anuyutt

D.N. 70/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

viharanti, seyyathda: mlabja khandhabja


phalubja aggabja bijabjameva pacama. Iti
v itievarp bjagmabhtagmasamrambh
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
sannidhikraparibhoga anuyutt viharanti,
seyyathda: annasannidhi pnasannidhi
vatthasannidhi ynasannidhi sayanasannidhi
gandhasannidhi misasannidhi. Iti v iti
evarp sannidhikraparibhog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
viskadassana anuyutt viharanti, seyyathda:
nacca gta vdita pekkha akkhta
pissara vetla kumbhathna sobhanaka
cala vasa dhopanaka hatthiyuddha
assayuddha mahisayuddha usabhayuddha
ajayuddha meayuddha kukkuayuddha
vaakayuddha daayuddha muhiyuddha
nibbuddha uyyodhika balagga senbyha
akadassana. Iti v iti evarp viskadassan
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
jtappamdahnnuyoga anuyutt viharanti,
seyyathda: ahapada dasapada ksa
parihrapatha santika khalika ghaika
salkahattha akkha pagacra vakaka
mokkhacika cigulaka patthaka rathaka
dhanuka akkharika manesika yathvajja. Iti
v iti evarp jtappamdahnnuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
uccsayanamahsayana anuyutt viharanti,
seyyathda: sandi pallaka gonaka
cittaka paika paalika tlika vikatika
uddalomi ekantalomi kahissa koseyya
kuttaka hatthatthara assatthara
rathatthara ajinappavei
kdalimigapavarapaccattharaa
sauttaracchada ubhatolohitakpadhna. Iti v
iti evarp uccsayanamahsayan paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
maanavibhusanahnnuyoga anuyutt
viharanti, seyyathda: ucchdana
parimaddana nahpana sambhana dsa

ajana mlvilepana mukhacuaka


mukhalepana hatthabandha sikhbandha
daaka nika khagga chatta citrphana
uahsa mai vlavjani odtni vatthni
dghadasni. Iti v iti evarp
maanavibhusanahnnuyog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
tiracchnakatha anuyutt viharanti,
seyyathda: rjakatha corakatha
mahmattakatha senkatha bhayakatha
yuddhakatha annakatha pnakatha
vatthakatha sayanakatha mlkatha
gandhakatha tikatha ynakatha
gmakatha nigamakatha nagarakatha
janapadakatha itthikatha purisakatha
(kumrakatha kumrikatha) srakatha
visikhkatha kumbhahnakatha
pubbapetakatha nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha. Iti v
itievarpya tiracchnakathya paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarp
vigghikakatha anuyutt viharanti,
seyyathda: "na tva ima dhammavinaya
jnsi. Aha ima dhammavinaya jnmi. Ki
tva ima dhammavinaya jnissasi?
Micchpaipanno tvamasi. Ahamasmi
sammpaipanno. Sahita me, asahita te. Pure
vacanya pacch avaca. Pacch vacanya pure
avaca. cia te viparvatta. ropito te vdo.
Niggahto tvamasi. Cara vdappamokkhya.
Nibbehehi v sace pahos"ti. Iti v itievarpya
viggahikakathya paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
dteyyapahiagamannuyogamanuyutt
viharanti, seyyathda: raa
rjamahmattna khattiyna brhmana
gahapatikna kumrna "idha gaccha.
Amutrgaccha. Ida hara. Amutra ida har"ti.
Iti v itievarp dteyyapahiagamannuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te kuhak ca
honti lapak ca nemittik ca nippesik ca
lbhena ca lbha nijigisitro. Iti v itievarp
kuhalapan paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.

D.N. 71/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Majjhimasla nihita.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti,
seyyathda: aga nimitta uppta supia
lakkhaa msikacchinna aggihoma
dabbihoma thusahoma taulahoma
sappihema telahoma mukhahoma
lohitahoma agavijj vatthuvijj khattavijj
sivavijj bhtavijj bhurivijj ahivijj visavijj
vicchikavijj msikavijj sakuavijj vyasavijj
pakkajjhna saraparittna migacakka. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti,
seyyathda: mailakkhaa vatthalakkhaa
daalakkhaa asikalakkhaa usulakkhaa
dhanulakkhaa vudhalakkhaa
itthilakkhaa purisalakkhaa
kumralakkhaa kumrilakkhaa
dsalakkhaa dsilakkhaa hatthilakkhaa
assalakkhaa mahisalakkhaa
usabhalakkhaa golakkhaa ajalakkhaa
mealakkhaa kukkualakkhaa
vaakalakkhaa godhlakkhaa
kaiklakkhaa kacchapalakkhaa
migalakkhaa. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti
seyyathda: raa niyyna bhavissati, raa
aniyyna bhavissati, abbhantarna raa
upayna bhavissati, bhirna raa
apayna bhavissati, bhirna raa
upayna bhavissati, abbhantarna raa
apayna bhavissati, abbhantarna raa jayo
bhavissati, abbhantarna raa parjayo
bhavissati. Iti imassa jayo bhavissati. Imassa
parjayo bhavissati. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: candaggho bhavissati.
Suriyaggho bhavissati. Nakkhattagho
bhavissati. Candimasuriyna pathagamana

bhavissati. Candimasuriyna uppathagamana


bhavissati. Nakkhattna pathagamana
bhavissati. Nakkhattna uppathagamana
bhavissati. Ukkpto bhavissati. Dsho
bhavissati. Bhmiclo bhavissati. Devadundbhi
bhavissati. Candimasuriyanakkhattna
uggamana ogamana sakilesa vodna
bhavissati. Evavipko candaggho bhavissati.
Evavipko suriyaggho bhavissati. Evavipko
nakkhattaggho bhavissati. Evavipka
candimasuriyna pathagamana bhavissati.
Evavipka candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Evavipka
nakkhattna pathagamana bhavissati.
Evavipka nakkhattna uppathagamana
bhavissati. Evavipko ukkpto bhavissati.
Evavipko disho bhavissati. Evavipko
bhumivlo bhavissati. Evavipko devadundbhi
bhavissati. Evavipko
candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana sakilesa vodna bhavissati. Iti v
evarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathada: subbuhik bhavissati.
Dubbuhik bhavissati. Subhikkha bhavissati.
Dubbhikkha bhavissati. Khema bhavissati.
Bhaya bhavissati. Rogo bhavissati. rogya
bhavissati. Mudd gaan sakhna kveyya
lokyata. Iti v itievarpya tiracchnavijjya
micchjvena paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: vhana vivhana savadana
vivadana sakiraa vikiraa subhagakaraa
dubbhagakaraa viruddhagabbhakaraa
jivhnitthambhana hanusahanana
hatthbhijappana hanujappana
kaajappana dsapaha kumripaha
devapaha diccupahna mahatupahna
abbhujjalana sirivhyana. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: santikamma paidhikamma
bhtakamma bhurikamma vassakamma
vossakamma vatthukamma vatthuparikiraa

D.N. 72/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

camana nahpana juhana vamana


virecana uddhavirecana adhovirecana
ssavirecana
Kaatela nettatappana natthukamma
ajana paccajana slkiya sallakattiya
drakatikicch mlabhesajjna anuppadna
osadhna paimokkho. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Sa kho so brhmaa bhikkhu eva slasampanno
na kutoci bhaya samanupassati yadida
slasavarato. Seyyathpi mahrja khattiyo
muddhvasitto nihatapaccmitto na kutoci
bhaya samanupassati yadida paccatthikato,
evameva kho mahrja bhikkhu eva
slasampanno na kutoci bhaya samanupassati
yadida slasavarato. So imin ariyena
slakkhandhena samanngato ajjhatta
anavajjasukha paisavedeti. Eva kho
brhmaa bhikkhu slasampanno hoti.
Kathaca brhmaa bhikkhu indriyesu
guttadvro hoti? Idha mahrja bhikkhu
cakkhun rpa disv na nimittaggh hoti
nnubyajanaggh. Yatvdhikaraamena
cakkhundriya asavuta viharanta abhijjh
domanass ppak akusal dhamm
anvassaveyyu3 tassa savarya paipajjati.
Rakkhati cakkhundriya cakkhundriye savara
pajjati. Sotena sadda sutv na nimittaggh
hoti nnubyajanaggh. Yatvdhikaraamena
sotindriya asavuta viharanta abhijjh
domanass ppak akusal dhamm
anvassaveyyu tassa savarya paipajjati.
Rakkhati sotindriya sotindriye savara
pajjati. Ghena gandha ghyitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena ghnindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati ghnindriya ghnindriye
savara pajjati. Jivhya rasa syitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena jivhindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu, tassa savarya
paipajjati. Rakkhati jivhindriya jivhindriye
savara pajjati. Kyena phohabba phusitv
na nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena kyindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati kyindriya kyindriye
savara pajjati. Manas dhamma viya na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.

Yatvdhikaraamena manindriya asavuta


viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati manindriya. Manindriye
savara pajjati. So imin ariyena
indriyasavarena samanngato ajjhatta
abysekasukha paisavedeti. Eva kho
brhmaa bhikkhu indriyesu guttadvro hoti.
Kathaca brhmaa bhikkhu satisampajaena
samanngato hoti? Idha brhmaa bhikkhu
abhikkante paikkante sampajnakr hoti.
lokite vilokite sampajnakr hoti. Samijite1
pasrite sampajnakr hoti.
Saghipattacvaradhrae sampajnakr hoti.
Asite pte khyite syite sampajnakr hoti.
Uccrapassvakamme sampajnakr hoti. Gate
hite nisinne sutte jgarite bhsite tuhbhve
sampajnakr hoti. Eva kho brhmaa bhikkhu
satisampajaena samanngato hoti.
Kathaca brhmaa bhikkhu santuho hoti?
Idha brhmaa bhikkhu santuho hoti
kyaparihriyena cvarena kucchiparihriyena2
piaptena. So yena yeneva pakkamati
samdyeva pakkamati. Seyyathpi mahrja
pakkhi sakuo yena yeneva eti sapattabhro'va
eti, evameva kho brhmaa bhikkhu santuho
hoti kyaparihriyena cvarena
kucchiparihriyena piaptena. So yena yeneva
pakkamati samdyeva pakkamati. Eva kho
brhmaa bhikkhu santuho hoti.
So imin ca ariyena slakkhandhena3
samanngato imin ca ariyena indriyasavarena
samanngato imin ca ariyena satisampajaena
samanngato imya ca ariyya santuhiy
samanngato vivitta sensana bhajati araa
rukkhamla pabbata kandara giriguha
susna vanapattha abbhoksa pallapuja.
So pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati
pallaka bhujitv uju kya padhya
parimukha sati upahapetv.
So abhijjha loke pahya vigatbhijjhena cetas
viharati. Abhijjhya citta parisodheti.
Bypdapadosa pahya abypannacitto viharati
sabbapabhtahitnukampi. Bypdapados
citta parisodheti. Thnamiddha pahya
vigatathnamiddho viharati lokasa sato
sampajno. Thnamiddh citta parisodheti.
Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati
ajjhatta vpasantacitto. Uddhaccakukkucc
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati akathakath kusalesu
dhammesu. Vicikicchya citta parisodheti.

D.N. 73/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Seyyathpi brhmaa puriso ia dya


kammante payojeyya, tassa te kammant
samijjheyyu, so yni ca porni iamlni tni
ca byantkareyya, siy cassa uttari avasiha
drabharaya, tassa evamassa: "aha kho pubbe
ia dya kammante payojesi. Tassa me te
kammant samijjhisu. So'ha yni ca porni
iamlni tni ca byant aksi. Atthi ca me
uttari avasiha drabharay"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
Seyyathpi brhmaa puriso bdhiko assa
dukkhito bhagilno, bhatta cassa
nacchdeyya, na cassa kye balamatt, so
aparena samayena tamh bdh mucceyya,
bhattacassa chdeyya, siy cassa kye
balamatt, tassa evamassa: "aha kho pubbe
bdhiko ahosi dukkhito bhagilno. Bhatta
ca me nacchdesi. Nacassa me si kye
balamatt. So'mhi etarahi tamh bdh mutto
bhattaca me chdeti. Atthi ca me kye
balamatt"ti. So tato nidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
Seyyathpi brhmaa puriso bandhangre
baddho assa, so aparena samayena tamh
bandhangr mucceyya sotthin abbayena1, na
cassa kici bhogna vayo, tassa evamassa:
"aha kho pubbe bandhangre baddho ahosi.
So'mhi etarahi tamh bandhangr mutto
sotthin abbayena. Natthi ca me kici bhogna
vayo"ti. So tatonidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
Seyyathpi brhmaa puriso dso assa
anattadhno pardhno na yenakmagamo, so
aparena samayena tamh dsaby mucceyya
attdhno apardhno bhujisso yenakmagamo,
tassa evamassa: "aha kho pubbe dso ahosi
anattdhno pardhno na yenakmagamo,
so'mhi etarahi tamh dsaby mutto attdhno
apardhno bhujisso yenakmagamo"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
Seyyathpi brhmaa puriso sadhano sabhogo
kantraddhnamagga paipajjeyya
dubbhikkha sappaibhaya. So aparena
samayena ta kantra nitthareyya, sotthin
gmanta anuppueyya khema appaibhaya,
tassa evamassa: "aha kho pubbe sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajji
dubbhikkha sappaibhaya. So'mhi etarahi ta

kantra tio sotthin gmanta anuppatto


khema appaibhaya"nti. So tato nidna
labhetha pmojja adhigaccheyya somanassa
Evameva kho brhmaa bhikkhu yath gua
yath roga yath bandhangra yath
dsabya yath kantraddhnamagga eva ime
paca nvarae appahe attani samanupassati.
Seyyathpi brhmaa naya yath rogya
yath bandhan mokkha yath bhujissa yath
khemantabhmi evameva kho brhmaa
bhikkhu ime paca nvarae pahe attani
samanupassati.
Tassime paca nvarae pahe attani
samanupassato pmojja jyati. Pamuditassa pti
jyati. Ptimanassa kyo passambhati.
Passaddhakyo sukha vedeti. Sukhino citta
samdhiyati.
So vivicceva kmehi vivicca akusalehi dhammehi
savitakka savicra vivekaja ptisukha
pahama jhna upasampajja viharati. So
imameva kya vivekajena ptisukhena
abhisanteti parisanneti paripreti parippharati.
Nssa kici sabbvato kyassa vivekajena
ptisukhena apphua hoti.
Seyyathpi brhmaa dakkho nahpako v
nahpakantevs v kasathle nahnyavuni
kiritv udakena paripphosaka paripphosaka
sanneyya sya nahnyapii snehnugat
snehaparet santarabhir phu snehena na ca
pagghara -
Evameva kho brhmaa bhikkhu imameva kya
vivekajena ptisukhena abhisanneti parisanneti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa vivekajena ptisukhena apphua hoti.
Puna ca para brhmaa bhikkhu
vitakkavicrna vpasam ajjhatta
sampasdana cetaso ekodibhva avitakka
avicra samdhija ptisukha dutiya jhna
upasampajja viharati. So imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa samdhijena ptisukhena apphua hoti.

Seyyathpi brhmaa udakarabhado


ubbhidodako, tassa nevassa puratthimya disya
udakassa yamukha, na dakkhiya disya
udakassa yamukha, na pacchimya disya
udakassa yamukha, na uttarya disya

D.N. 74/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

udakassa yamukha, devo ca na klena kla


samm dhra anupaveccheyya, atha kho tamh
ca udakarahad st vridhr ubbhijjitv
tameva udakarahada stena vrin
abhisandeyya parisandeyya paripreyya
paripphareyya, nssa kici sabbvato
udakarahadassa vrin stena apphua assa -
Evameva kho brhmaa bhikkhu imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa samdhijena ptisukhena apphua hoti.

Puna ca para brhmaa bhikkhu ptiy ca


virg upekkhako ca viharati sato sampajno
sukhaca kyena paisavedeti. Yanta ariy
cikkhanti: upekkhako satim sukhavihrti
tatiya jhna upasampajja viharati.
So imameva kya nipptikena sukhena
abhisandeti parisandeti paripreti, parippharati
nssa kici sabbvato kyassa nipptikena
sukhena apphua hoti.
Seyyathpi brhmaa uppaliniya v
paduminiya v puarkiniya v appekaccni
uppalni v padumni v puarkni v udake
jtni udake savaddhni udaknuggatni
antonimuggaposni tni yva cagg yva ca ml
stena vrin abhisannni parisannni
pariprni, paripphuni nss kici sabbvata
uppalna v padumna v puarkna v
stena vrin apphua assa.
Evameva kho brhmaa bhikkhu imameva kya
nipptikena sukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa nipptikena sukhena apphua hoti.
Puna ca para brhmaa bhikkhu sukhassa ca
pahn dukkhassa ca pahn pubbeva
somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhsatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati. So
imameva kya parisuddhena cetas
pariyodtena pharitv nisinno hoti. Nssa kici
sabbvato kyassa parisuddhena cetas
pariyodtena apphua hoti.
Seyyathpi brhmaa puriso odtena vatthena
sassa prupitv nisinno assa, nssa kici
sabbvato kyassa odtena vatthena apphua
assa, evameva kho mahrja bhikkhu imameva
kya parisuddhena cetas pariyodtena
pharitv nisinno hoti. Nssa kici sabbvato

kyassa parisuddhena cetas pariyodtena


apphua hoti.
Puna ca para brhmaa so bhikkhu eva
samhite citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte adassanya citta abhinharati
abhininnmeti. So eva pajnti: "aya kho me
kyo rp ctummahbhtiko
mtpettikasambhavo odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedaviddhasana
dhammo. Ida ca pana me via ettha sita
ettha paibaddha'nti.
Seyyathpi brhmaa mai veuriyo subho
jtim ahaso suparikammakato accho
vippasanno anvilo sabbkrasampanno,
tatra'ssa sutta vuta nla v pta v lohita
v odta v pausutta v. Tamena
cakkhum puriso hatthe karitv paccavekkheyya
"aya kho mai veuriyo subho jtim ahaso
suparikammakato, accho vippasanno anvilo
sabbkrasampanno. Tatirada sutta vuta
nla v pta v lohita v odta v
pausutta v"ti.
Evameva kho brhmaa bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte adassanya citta abhinharati
abhinnmeti. So eva pajnti aya kho me kyo
rp ctummahbhtiko mtpettikasambhavo
odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedanaviddhasa
nadhammo. Ida ca pana me via ettha
sita ettha paibaddhanti.
So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte manomaya
kya abhinimminanya citta abhinharati
abhininnmeti. So imamh ky aa kya
abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi ahnindriya,
Seyyathpi brhmaa puriso mujamh isika
pavheyya. Tassa evamassa: aya mujo aya
isik ao mujo a isik mujamhtveva
isik pavhti.
Seyyathpi v pana brhmaa puriso asi kosiy
pavheyya. Tassa evamassa: "aya asi aya kosi,
ao asi a kosi, kosiytveva asi pavho"ti.
Seyyathpi v pana brhmaa puriso ahi
kara uddhareyya. Tassa evamassa: "aya ahi

D.N. 75/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

aya karao, ao ahi ao karao,


karatveva ahi ubbhato"ti.
Evameva kho brhmaa bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudrabhte kammaniye hite
nejappatte manomaya kya
abhinimminanya citta abhinharati
abhininnmeti. So imamh ky aa kya
abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi ahnindriya.
So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte iddhividhya
citta abhinharati abhininnmeti. So
anekavihita iddhividha paccanubhoti: eko'pi
hutv bahudh hoti bahudhpi hutv eko hoti,
vbhva tirobhva tirokua tiropkra
tiropabbata asajjamno gacchati seyyathpi
kse, pahaviy'pi ummujjanimujja karoti
seyyathpi udake, udake'pi abhijjamne gacchati
seyyathpi pahaviya, kse'pi pallakena
kamati seyyath'pi pakkhi sakuo. Ime'pi
candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parmasati
parimajjati. Yva brahmalokpi kyena vasa
vatteti.
Seyyathpi brhmaa dakkho kumbhakro v
kumbhakrantevs v suparikammakatya
mattikya ya yadeva bhjanavikati
kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya -
Seyyathpi v pana brhmaa dakkho dantakro
v dantakrantevs v suparikammakatasmi
dantasmi ya yadeva dantavikati kakheyya
ta tadeva kareyya abhinipphdeyya -
Seyyathpi v pana brhmaa dakkho
suvaakro v suvaakrentavs v
suparikammakatasmi suvaasmi ya yadeva
suvaavikati kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya -
Evavema kho brhmaa bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte iddhividhya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita iddhividha
paccanubhoti: eko'pi hutv bahudh hoti.
Bahudh'pi hutv eko hoti. vbhva
tirobhva tirokua tiropkra tiropabbata
asajjamno gacchati seyyathpi kse.
Pahaviy'pi ummujjanimujja karoti seyyathpi

udake. Udake'pi abhijjamne gacchati seyyathpi


pahaviya. kse'pi pallakena kamati
seyyathpi pakkhi sakuo. Ime'pi candimasuriye
evamahiddhike evamahnubhve pin
parmasati parimajjati. Yva brahmalok'pi
kyena vasa vatteti.
So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte dibbya
sotadhtuy citta abhinharati abhininnmeti.
So dibbya sotadhtuy visuddhya
atikkantamnusikya ubho sadde suti dibbe ca
mnuse ca ye dre santike ca.
Seyyathpi brhmaa puriso
addhnamaggapaipanno so sueyya
bherisaddampi mudigasaddampi
sakhapaavadeimasaddampi, tassa evamassa:
bherisaddo iti'pi mudigasaddo iti'pi
sakhapaavadeimasaddo iti'pi. Evameva kho
mahrja bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
dibbya sotadhtuy citta abhinharati
abhininnmeti. So dibbya sotadhtuy
visuddhya atikkantamnusikya ubho sadde
suti dibbe ca mnuse ca ye dre santike ca.
So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte cetopariyaya
citta abhinharati abhininnmeti. So
parasattna parapuggalna cetas ceto paricca
pajnti: "sarga v citta sarga cittanti
pajnti. Vtarga v citta vtarga cittanti
pajnti. Sadosa v citta sadosa cittanti
pajnti. Vtadosa v citta vtadosa cittanti
pajnti. Samoha v citta samoha cittanti
pajnti. Vtamoha v citta vtamoha cittanti
pajnti. Sakhitta v citta sakhitta cittanti
pajnti. Vikkhitta v citta vikkhitta cittanti
pajnti. Mahaggata v citta mahaggata
cittanti pajnti. Amahaggata v citta
amahaggata cittanti pajnti. Sauttara v
citta sauttara cittanti pajnti. Anuttara v
citta anuttara cittanti pajnti. Samhita v
citta samhita cittanti pajnti. Asamhita
v citta asamhita cittanti pajnti. Vimutta
v citta vimutta cittanti pajnti. Avimutta
v citta avimutta cittanti pajnti.
Seyyathpi brhmaa itthi v puriso v daharo
v yuv maanakajtiko dse v parisuddhe
pariyodte acche v udakapatte saka
mukhanimitta paccavekkhamno sakaika v

D.N. 76/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sakaikanti jneyya, akaika v akaikanti


jneyya -
Evameva kho brhmaa bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte cetopariyaya citta
abhinharati abhininnmeti.
So parasattna parapuggalna cetas ceto
paricca pajnti: sarga v citta sarga
cittanti pajnti vtarga v citta vtarga
cittanti pajnti. Sadosa v citta sadosa
cittanti pajnti. Vtadosa v citta vtadosa
cittanti pajnti. Samoha v citta samoha
cittanti pajnti. Vtamoha v citta vtamoha
cittanti pajnti. Sakhitta v citta sakhitta
cittanti pajnti. Vikkhitta v citta vikkhitta
cittanti pajnti. Mahaggata v citta
mahaggata cittanti pajnti amahaggata v
citta amahaggata cittanti pajnti. Sauttara
v citta sauttara cittanti pajnti*. Anuttara
v citta anuttara cittanti pajnti. Samhita
v citta samhita cittanti pajnti asamhita
v citta asamhita cittanti pajnti. Vimutta
v citta vimutta cittanti pajnti avimutta v
citta avimutta cittanti pajnti.
So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte
pubbenivsnussatiya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita pubbenivsa
anussarati seyyathda: ekampi jti dve'pi
jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo paca'pi
jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo tisampi
jtiyo cattrsampi jtiyo jtisatampi
jtisahassampi jtisatasahassampi aneke'pi
savaakappe aneke'pi vivaakappe aneke'pi
savaavivaakappe amutrsi evanmo
evagotto evavao evamhro eva
sukhadukkhapaisaved evamyupariyanto. So
tato cuto amutra upapdi tatrpsi evanmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
Seyyathpi brhmaa puriso sakamh gm
aa gma gaccheyya tamh'pi gm aa
gma gaccheyya. So tamh gm sakaeva
gma paccgaccheyya. Tassa evamassa: 'aha
kho sakamh gm amu gma agacchi tatra
eva ahsi eva nisdi eva abhsi eva

tuah ahosi. Tamhpi gm agacchi tatrpi


eva ahsi eva nisdi eva abhsi eva
tuh ahosi. So'mpi tamh gm sakaeva
gma paccgato'ti.
Evameva kho brhmaa bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte pubbenivsnussatiya citta
abhinharati abhininnmeti. So anekavihita
pubbenivsa anussarati seyyathda: ekampi
jti dve'pi jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo
paca'pi jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo
tisampi jtiyo cattrsampi jtiyo pasampi
jtiyo jtisatampi jtisahassampi
jtisatasahassampi aneke'pi savaakappe
aneke'pi vivaakappe aneke'pi
savaavivaakappe amutrsi evanmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
upapdi tatrpsi evanmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisavedi
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti
iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte sattna
cutpaptaya citta abhinharati
abhininnmeti. So dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne pate suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti:
'ime vata bhonto satt kyaduccaritena
samanngat vacduccaritena samanngat
manoduccaritena samanngat ariyna
upavdak micchdihik
micchdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapann. Ime v pana bhonto satt
kyasucaritena samanngat vacsucaritena
samanngat manosucaritena samanngat
ariyna anupavdak sammdihik
sammdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapann'ti.
Iti dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne pate suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti.

Seyyathpi brhmaa majjhe sighake psdo.


Tattha cakkhum puriso hito passeyya manusse

D.N. 77/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

geha pavisante'pi rathiy vtisacarante'pi


majjhe sighake nisinne'pi, tassa evamassa: ete
manuss geha pavisanti. Ete nikkhamanti. Ete
rathiy vtisacaranti. Ete majjhe sighake
nisinn'ti.
Evameva kho brhmaa bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte sattna cutpaptaya citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbena
cakkhun visuddhena atikkantamnusakena
satte passati cavamne upapajjamne hne
pate suvae dubbae sugate duggate
yathkammpage satte pajnti: 'ime vata
bhonto satt kyaduccaritena samanngat
vacduccaritena samanngat manoduccaritena
samanngat ariyna upavdak
micchdihik micchdihikammasamdn.
Te kyassa bhed parammara apya duggati
vinipta niraya upapann. Ime v pana bhonto
satt kyasucaritena samanngat
vacsucaritena samanngat manosucaritena
samanngat ariyna anupavdak
sammdihik sammdihikammasamdn. Te
kyassa bhed parammara sugati sagga
loka upapann'ti. Iti dibbena cakkhun
visuddhena atikkantamnusakena satte passati
cavamne upapajjamne hne pate suvae
dubbae sugate duggate yathkammpage
satte pajnti.
So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte savna
khayaya citta abhinharati abhininnmeti
so ida dukkhanti yathbhta pajnti. Aya
dukkhasamudayo'ti yathbhta pajnti. Aya
dukkhanirodho'ti yathbhta pajnti. Aya
dukkhanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Ime sav'ti yathbhta pajnti. Aya
savasamudayo'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodho'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Tassa eva jnato eva passato
kmsavpi citta vimuccati bhavsavpi citta
vimuccati avijjsavpi citta vimuccati.
Vimuttasmi vimuttamiti a hoti. Kh jti
vusita brahmacariya kata karaya npara
itthattyti pajnti.
Seyyathpi brhmaa pabbatasakhepe
udakarahado accho vippasanno anvilo. Tattha
cakkhum puriso tre hito passeyya
sippisambkampi sakkharakahalampi
macchagumbampi carantampi tihantampi.

Tassa evamassa: aya kho udakarahado accho


vippasanno anvilo. Tatrime sippisambk'pi
sakkharakahal'pi macchagumb'pi carantipi
tihantipti.
Evameva kho brhmaa bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte savna khayaya citta
abhinharati abhininnmeti. So ida dukkhanti
yathbhta pajnti. Aya dukkhasamudayo'ti
yathbhta pajnti. Aya dukkhanirodho'ti
yathbhta pajnti. Aya
dukkhanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Ime sav'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodho'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti.
Tassa eva jnato eva passato kmsav'pi
citta vimuccati, bhavsav'p citta vimuccati,
avijjsav'pi citta vimuccati. Vimuttasmi
vimuttamiti a hoti. Kh jti, vusita
brahmacariya, kata karaya npara
itthattyti pajnti.
26. Eva vutte soadao brhmao
bhagavanta etadavoca: "abhikkanta bho
gotama, abhikkanta bho [PTS Page 125] [\q
125/] gotama. Seyyathpi bho gotama
nikkujjita v ukkujjeyya paicchanta v
vivareyya mhassa v magga cikkheyya
andhakre v telapajjota dhreyya
cakkhumanto rpni dakkhintti, evameva bhot
gotamena anekapariyyena dhammo paksito.
Esha bhavanta gotama saraa gacchmi
dhammaca bhikkhusaghaca. Upsaka ma
bhava gotamo dhretu ajjatagge pupeta
saraa gata. Adhivsetu ca me bhava gotamo
svtanya bhatta saddhi bhikkhusaghen"ti.
Adhivsesi bhagav tuhbhvena.
[BJT Page 246] [\x 246/]

27. Atha kho soadao brhmao bhagavato


adhivsana viditv uhysan bhagavanta
abhivdetv padakkhia katv pakkmi. Atha
kho soadao brhmao tass rattiy accayena
sake nivesane pata khdanya bhojanya
paiydpetv bhagavato kla rocpesi: klo
bho gotama, nihita bhattanti.
28. Atha kho bhagav pubbanhasamaya
nivsetv pattacvaramdya saddhi
bhikkhusaghena yena soadaassa
brhmaassa nivesana tenupasakami.

D.N. 78/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Upasakamitv paatte sane nisdi. Atha kho


soadao brhmao buddhapamukha
bhikkhusagha patena khdanyena
bhojanyena sahatth santappesi sampavresi.
29. Atha kho soadao bhagavanta bhuttvi
ontapattapi aatara nca sana gahetv
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho
soadao brhmao bhagavanta etadavoca:
"ahaceva kho pana bho gotama parisagato
samno san vuhahitv bhavanta gotama
abhivdeyya, tena ma s paris paribhaveyya.
Ya kho pana s paris paribhaveyya yaso'pi
tassa hyetha. Yassa kho pana yaso hyetha
bhogpi tassa hyeyyu. Yasoladdh kho
panamhka bhog.
Ahaceva kho pana bho gotama parisagato
samno ajali paggaheyya, san me ta
bhava gotamo paccuhna dhretu.
Ahaceva [PTS Page 126] [\q 126/] kho pana
bho gotama parisagato samno vehana
omuceyya, siras meta bhava gotamo
abhivdana dhretu.
Ahaceva kho pana bho gotama ynagato
samno yn paccorohitv bhavanta gotama
abhivdeyya, tena ma s paris paribhaveyya.
Ya kho pana s paris paribhaveyya yaso'pi
tassa bhyetha. Yassa kho pana yaso hyetha
bhogpi tassa hyeyyu. Yasoladdh kho
panamhka bhog.
Ahaceva kho pana bho gotama ynagato
samno patodalahi abbhunnmeyya, yn
me bhava gotamo paccorohana dhretu.
Ahaceva kho pana bho gotama ynagato
samno chatta apanmeyya, siras me ta
bhava gotamo abhivdana dhret"ti.
Atha kho bhagav soadaa brhmaa
dhammiy kathya sandassetv samdapetv
samuttejetv sampahasetv uhysan
pakkmti.
Soadaasutta nihita catuttha
[BJT Page 248] [\x 248/]

5
[PTS Page 127] [\q 127/]

Kadantasutta
1. Eva me suta. Eka samaya bhagav
magadhesu crika caramno mahat
bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi, yena khumata nma
magadhna brhmaagmo tadavasari. Tatra
suda bhagav khumate viharati
ambalahikya.
Tena kho pana samayena kadanto brhmao
khumata ajjhvasati sattussada
satiakahodaka sadhaa rjabhogga
ra mgadhena seniyena bimbisrena dinna
rjadya brahmadeyya.
Tena kho pana samayena kadantassa
brhmaassa mahyao upakkhao hoti. Satta
ca usabhasatni satta ca vacchatarasatni satta
ca vacchatarsatni satta ca ajasatni satta ca
urabbhasatni thnpantni honti yaatthya.

Assosu kho khumatak brhmaagahapatik:


"samao khalu bho gotamo sakyaputto
sakyakul pabbajito magadhesu crika
caramno mahat bhikkhusaghena saddhi
pacamattehi bhikkhusatehi khumata
anuppatto khumate viharati ambalahikya.

'Ta kho pana bhavanta gotama eva kalyo


kittisaddo abbhuggato': itipi so bhagav araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav'ti. [PTS Page
128] [\q 128/] so ima loka sadevaka
samraka sabrahmaka sassamaabrhmai
paja sadevamanussa saya abhi
sacchikatv pavedeti. So dhamma deseti
dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha brahmacariya
pakseti. Sdhu kho pana tathrpna arahata
dassana hot"ti.
Atha kho khumatak brhmaagahapatik
khumata nikkhamitv saghasagh
gabht yena ambalahik tenupasakamanti.

[BJT Page 250] [\x 250/]

3. Tena kho pana samayena kadanto brhmao


uparipsde divseyya upagato hoti. Addas
kho kadanto brhmao khumatake

D.N. 79/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

brhmaagahapatike khumat nikkhamitv


saghasagh gabhte yena ambalahik
tenupasakamante. Disv khatta mantesi:
"kinnu kho bho khatte khumatak
brhmaagahapatik khumat nikkhamitv
saghasagh gabht yena ambalahik
tenupasakhamant"?Ti.

kadanto samaa gotama dassanya


upasakamissat?'Ti.

"Atthi kho bho samao gotamo sakyaputto


sakyakul pabbajito magadhesu crika
caramno mahat bhikkhusaghena saddhi
pacamattehi bhikkhusatehi khumata
anuppatto khumate viharati ambalahikya.
Ta kho pana bhavanta gotama eva kalyo
kittisaddo abbhuggato: itipi so bhagav araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav"ti.

6. "M bhava kadanto samaa gotama


dassanya upasakami na arahati bhava
kadanto samaa gotama dassanya
upasakamitu. Sace bhava kadanto samaa
gotama dassanya upasakamissati bhoto
kadantassa yaso hyissati. Samaassa
gotamassa yaso abhivahissati. Yampi bhoto
kadantassa yaso hyissati samaassasa
gotamassa yaso abhivahissati, iminpagena
na arahati bhava kadanto samaa gotama
dassanya upasakamitu, samao tveva gotamo
arahati bhavanta kadanta dassanya
upasakamitu.

4. Atha kho kadantassa brhmaassa etadahosi


"suta kho pana me ta: samao gotamo
tividha yaasampada soasaparikkhra
jntti. Na kho panha jnmi tividha
yaasampada soasaparikkhra. Icchmi
cha mahyaa yajitu. Yannnha [PTS
Page 129] [\q 129/] samaa gotama
upasakamitv tividha yaasampada
soasaparikkhra puccheyyanti".
Atha kho kadanto brhmao khatta mantesi
"tena hi bho khatte yena khumatak
brhmaagahapatik tenupasakama.
Upasakamitv khumatake
brhmaagahapatike eva vadehi "kadanto
bho brhmao evamha: gamentu kira
bhavanto. Kadanto'pi brhmao samaa
gotama dassanya upasakamissat"ti.
'Eva bho'ti kho so khatt kadantassa
brhmaassa paissutv yena khumatak
brhmaagahapatik tenupasakami.
Upasakamitv khumatake
brhmaagahapatike etadavoca "kadanto bho
brhmao evamha: gamentu kira bhonto.
Kadanto'pi brhmao samaa gotama
dassanya upasakamissat'ti.
5. Tena kho pana samayena anekni
brhmaasatni khumate paivasanti
'kadantassa brhmaassa mahyaa
anubhavissm'ti. Assosu kho te brhma
'kadanto kira brhmao samaa gotama
dassanya upasakamissat'ti. Atha kho te
brhma yena kadanto brhmao
tenupasakamisu. Upasakamitv kadanta
brhmaa etadavocu 'sacca kira bhava

[BJT Page 252] [\x 252/]

"Eva kho me bho hoti: ahampi samaa


gotama dassanya upasakamissm"ti.

[PTS Page 130] [\q 130/] bhava hi kadanto


ubhato mtito ca ptito ca, sasuddhagahaiko
yva sattam pitmahayug, akkhitto
anupakkuho jtivdena. Yampi bhava
kadanto ubhato sujto mtito ca pitito ca
sasuddhagahaiko yva sattam pitmahayug,
akkhitto anupakkuho jtivdena,
iminpagena na arahati bhava kadanto
samaa gotama dassanya upasakamitu.
Samao tveva gotamo arahati bhavanta
kadanta dassanya upasakamitu.
Bhava hi kadanto aho mahaddhano
mahbhogo. Yampi bhava kadanto aho
mahaddhano mahbhogo. Iminpagena na
arahati bhava kadanto samaa gotama
dassanya upasakamitu. Samao tveva
gotamo arahati bhavanta kadanta dassanya
upasakamitu.
Bhava hi kadanto ajjhyako mantadharo
tinna vedna prag sanighaukeubhna
skkharappabhedna itihsapacamna,
padako veyykarao
lokyatamahpurisalakkhaesu anavayo. Yampi
bhava kadanto ajjhyako mantadharo tinna
vedna prag sanighaukeubhna
skkharappabhedna itihsapacamna,
padako veyykarao
lokyatamahpurisalakkhaesu anavayo.
Iminpagena na arahati bhava kadanto
samaa gotama dassanya upasakamitu.
Samao tveva gotamo arahati bhavanta
kadanta dassanya upasakamitu.

D.N. 80/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Bhava hi kadanto abhirpo dassanyo


psdiko paramya vaapokkharatya
samanngato, brahmavai brahmavaccas
akkhuddvakso dassanya. Yampi bhava
kadanto abhirpo dassanyo psdiko
paramya vaapokkharatya samanngato,
brahmava brahmavaccas akkhuddvakso
dassanya, iminpagena na arahati bhava
kadanto samaa gotama dassanya
upasakamitu. Samao tveva gotamo arahati
bhavanta kadanta dassanya
upasakamitu.
Bhava hi kadanto slav hoti vuddhasl
vuddhaslena samanngato. Yampi bhava
kadanto slav hoti vuddhasl vuddhaslena
samanngato, iminpagena na arahati bhava
kadanto samaa gotama dassanya
upasakamitu. Samao tveva gotamo arahati
bhavanta kadanta dassanya
upasakamitu.
Bhava hi kadanto kalyavco
kalyavkkarao poriy vcya samanngato
vissahya anelagalya atthassa vipatiy.
Yampi bhava kadanto kalyavco
kalyavkkarao poriy vcya samanngato
vissahya anelagalya atthassa vipaniy,
iminpagena na arahati bhava kadanto
samaa gotama dassanya upasakamitu.
Samao tveva gotamo arahati bhavanta
kadanta dassanya upasakamitu.
Bhava hi kadanto bahunna cariyapcariyo.
Ti mavakasatni mante vceti. Bah kho
pana nndis nnjanapad mavak
gacchanti bhoto kadantassa santike
mantatthik mante adhiyitukm. Yampi bhava
kadanto bahunna cariyapcariyo. Ti
mavakasatni mante vceti. Bah kho pana
nndis nnjanapad mavak gacchanti
bhoto kadantassa santike mantatthik mante
adhiyitukm, iminpagena na arahati bhava
kadanto samaa gotama dassanya
upasakamitu. Samao tveva gotamo arahati
bhavanta kadanta dassanya
upasakamitu.
[BJT Page 254] [\x 254/]

Bhava hi kadanto jio vuddho mahallako


addhagato vayo anuppatto. Samao gotamo
taruo ceva taruapabbajito ca. Yampi bhava
kuadanto jio vuddho mahallako addhagato
vayo anuppatto. Samao gotamo taruo ceva

taruapabbajito ca, iminpagena na arahati


bhava kadanto samaa gotama dassanya
upasakamitu. Samao tveva gotamo arahati
bhavanta kadanta dassanya
upasakamitu.
Bhava hi kadanto rao mgadhassa
seniyassa bimbisrassa sakkato garukato mnito
pjito apacito. Yampi bhava kadanto rao
mgadhassa seniyassa bimbisrassa sakkato
garukato mnito pjito apacito, iminpagena
na arahati bhava kadanto samaa gotama
dassanya upasakamitu. Samao tveva
gotamo arahati bhavanta kadanta dassanya
upasakamitu.
Bhava hi kadanto brhmaassa
pokkharastissa sakkato garukato mnito pjito
apacito. Yampi bhava kadanto brhmaassa
pokkharastissa sakkato garukato mnito pjito
apacito, iminpagena na arahati bhava
kadanto samaa gotama dassanya
upasakamitu. Samao tveva gotamo arahati
bhavanta kadanta dassanya
upasakamitu.
[PTS Page 131] [\q 131/] bhava hi kadanto
khumata ajjhvasati sattussada
satiakahodaka sadhaa rjabhogga
ra mgadhena seniyena bimbisrena dinna
rjadya brahmadeyya. Yampi bhava
kadanto khumata ajjhvasati sattussada
satiakahodaka sadhaa rjabhogga
ra mgadhena seniyena bimbisrena dinna
rjadya brahmadeyya. Iminpagena na
arahati bhava kadanto samaa gotama
dassanya upasakamitu. Samao tveva
gotamo arahati bhavanta kadanta dassanya
upasakamitunti.
7. Eva vutte kadanto brhmao te brhmae
etadavoca: "tena hi bho mamapi sutha yath
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu, natveva arahati so
bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu.
"Samao khalu bho gotamo ubhato sujto mtito
ca pitito ca, sasuddhagahaiko yva sattam
pitmahayug, akkhitto anupakkuho
jtivdena. Yampi kho samao gotamo ubhato
sujto mtito ca pitito ca, sasuddhagahaiko
yva sattam pitmahayug, akkhitto
anupakkuho jtivdena. Iminpagena na
arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma

D.N. 81/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ta bhavanta gotama dassanya


upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo mahanta
tisagha ohya pabbajito. Yampi bho samao
gotamo mahanta tisagha ohya pabbajito.
Iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo pahta
hiraasuvaa ohya pabbajito bhmigataca
vehsahaca. Yampi bho samao gotamo
pahta hiraasuvaa ohya pabbajito
bhmigataca vehsahaca. Iminpagena na
arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo daharo'va samno
yuv susukakeso bhadrena yobbanena
samanngato pahamena vayas agrasm
anagriya pabbajito. Yampi bho samao gotamo
daharo'va samno yuv susukakeso bhadrena
yobbanena samanngato pahamena vayas
agrasm anagriya pabbajito. Iminpagena
na arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
[BJT Page 256] [\x 256/]

Samao khalu bho gotamo akmakna


mtpitunna assumukhna rudantna
kesamassu ohretv ksyni vatthni
acchdetv agrasm anagriya pabbajito.
Yampi bho samao gotamo akmakna
mtpitunna assumukhna rudantna
kesamassu ohretv ksyni vatthni
acchdetv agrasm anagriya pabbajito.
Iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo abhirpo dassanyo
psdiko paramya vaapokkharatya
samanngato brahmava brahmavaccas
akkhuddvakso [PTS Page 132] [\q 132/]
dassanya. Yampi bho samao gotamo abhirpo
dassanyo psdiko paramya
vaapokkharatya samanngato brahmava
brahmavaccas akkhuddvakso dassanya.

Iminpagena na arahati so bhava gotamo


amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
Mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo slav ariyasl
kusalasl kusalaslena samanngato. Yampi bho
samao gotamo slav ariyasli kusalaslena
samanngato. Iminpagena na arahati so
bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo kalyavco
kalyavkkarao poriy vcya samanngato
vissahya anelagalya atthassa vipaniy.
Yampi bho samao gotamo kalyavco
kalyavkkarao poriy vcya samanngato
vissahya anelagalya atthassa vipaniy,
iminpagena na arahati bhava kadanto
samaa gotama dassanya upasakamitu.
Atha kho mayameva arahma ta bhavanta
gotama dassanya upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo bahunna
cariyapcariyo. Yampi bho samao gotamo
bahunna cariyapcariyo. Iminpagena na
arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo kammavd kiriyavd
appapurekkhro brahmaya pajya. Yampi
bho samao gotamo kammavd kiriyavd
appapurekkhro brahmaya pajya.
Iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo ucckul pabbajito
asambhinnakhattiyakul. Yampi bho samao
gotamo ucckul pabbajito
asambhinnakhattiyakul. Iminpagena na
arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo ah kul pabbajito
mahaddhan mahbhog. Yampi bho samao
gotamo ah kul pabbajito mahaddhan
mahbhog. Iminpagena na arahati so bhava
gotamo amhka dassanya upasakamitu.

D.N. 82/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Atha kho mayameva arahma ta bhavanta


gotama dassanya upasakamitu.
Samaa khalu bho gotama tirorah
tirojanapad sampucchitu gacchanti. Yampi
bho samaa gotama tirorah tirojanapad
sampucchitu gacchanti. Iminpagena na
arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samaa khalu bho gotama anekni
devatsahassni pehi saraa gatni. Yampi
bho samaa gotama anekni devatsahassni
pehi saraa gatni. Iminpagena na arahati
so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samaa khalu bho gotama eva kalyo
kittisaddo abbhuggato 'itipi so bhagav araha
samm sambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav'ti. Yampi bho
samaa gotama eva kalyo kittisaddo
abbhuggato 'itipi so bhagav araha samm
sambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav'ti.
Iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo
dvattisamahpurisalakkhaehi samanngato.
Yampi bho samao gotamo
dvattisamahpurisalakkhaehi samanngato.
Iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo ehisgatavd sakhilo
sammodako abbhkuiko uttnamukho
pubbabhs. Yampi bho samao gotamo
ehisgatavdi sakhilo sammodako abbhkuiko
uttnamukho pubbabhs. Iminpagena na
arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
[BJT Page 258] [\x 258/]

Samao khalu bho gotamo catunna parisna


sakkato garukato mnito pjito apacito. Yampi
bho samao gotamo catunna parisna sakkato
garukato mnito pjito apacito. Iminpagena
na arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samae khalu bho gotame bah dev ca manuss
ca abhippasann. Yampi bho samae gotame
bah dev ca manuss ca abhippasann.
Iminpagena na arahati so bhava gotamo
amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo yasmi gme v
nigame v paivasat, na tasmi gme v nigame
v amanuss manusse vihehenti. Yampi bho
samao gotamo yasmi gme v nigame v
paivasati, na tasmi gme v nigame v
amanuss manusse vihehenti. Iminpagena na
arahati so bhava gotamo amhka dassanya
upasakamitu. Atha kho mayameva arahma
ta bhavanta gotama dassanya
upasakamitu.
Samao khalu bho gotamo sagh ga
gacariyo puthutitthakarna aggamakkhyati.
Yath kho pana bho ekesa
samaabrhmana yath v tath v yaso
samudgacchati, na heva samaassa gotamassa
yaso samudgato. Atha kho anuttarya
vijjcaraasampadya samaassa gotamassa yaso
samudgato. Yampi bho samao gotamo sagh
gai gacariyo puthutitthakarna
aggamakkhyati. Yath kho pana bho ekesa
samaabrhmana yath v tath v yaso
samudgacchati, na heva samaassa gotamassa
yaso samudgato. Atha kho anuttarya
vijjcaraasampadya samaassa gotamassa yaso
samudgato. Iminpagena na arahati so bhava
gotamo amhka dassanya upasakamitu.
Atha kho mayameva arahma ta bhavanta
gotama dassanya upasakamitu.
Samaa khalu bho gotama rj mgadho
seniyo bimbisro saputto sabhariyo [PTS Page
133] [\q 133/] sapariso smacco pehi
saraa gato. Samaa khalu bho gotama rj
pasenad kosalo saputto sabhariyo sapariso
smacco pehi saraa gato. Samaa khalu
bho gotama brhmao pokkharast saputto
sabhariyo sapariso smacco pehi saraa gato.

D.N. 83/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Samao khalu bho gotamo rao mgadhassa


seniyassa bimbisrassa sakkato garukato mnito
pjito apacito. Samao khalu bho gotamo rao
pasenadissa kosalassa sakkato garukato mnito
pjito apacito. Samao khalu bho gotamo
brhmaassa pokkharastissa sakkato garukato
mnito pjito apacito.
Samao khalu bho gotamo khumata
anuppatto, khumate viharati ambalahikya.
Ye kho pana keci sama v brhma v
amhka gmakkhetta gacchanti, atith no te
honti. Atith kho panamhehi sakktabb
garuktabb mnetabb pjetabb apacetabb.
Yampi bho samao gotamo khumata
anuppatto khumate viharati ambalahikya.
Atithamhka samao gotamo, atithi kho
panamhehi sakktabbo garuktabbo mnetabbo
pjetabbo apacetabbo.
[BJT Page 260] [\x 260/]

Iminpagena nrahati so bhava gotamo


amhka dassanya upasakamitu. Atha kho
mayameva arahma ta bhavanta gotama
dassanya upasakamitu.
Ettake kho aha bho tassa bhoto gotamassa
vae pariypumi. No ca kho so bhava
gotamo ettakavao. Aparimavao hi so
bhava gotamo'ti.
8. Eva vutte te brhma kadanta
brhmaa etadavocu: "yath kho bhava
kadanto samaassa gotamassa vao bhsati
ito ce'pi so bhava gotamo yojanasate viharati,
alameva saddhena kulaputtena dassanya
upasakamitu api puasenpi1. Tena hi bho
sabbeva maya samaa gotama dassanya
upasakamissam"ti.
9. Atha kho kadanto brhmao mahat
brhmaagaena saddhi yena ambalahik
yena bhagav tenupasakami. Upasakamitv
bhagavat saddhi sammodi. [PTS Page 134] [\q
134/] sammodanya katha srya
vtisretv ekamanta nisdi. Khumatik'pi
kho brhmaagahapatik appekacce
bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdisu,
appekacce bhagavat saddhi sammodisu.
Sammodanya katha srya vtisretv
ekamanta nisdisu. Appekacce yena bhagav
tenajali pametv ekamanta nisdisu.
Appekacce nmagotta svetv ekamanta
nisdisu. Appekacce tuhbht ekamanta
nisdisu.

10. Ekamanta nisinno kho kadanto brhmao


bhagavanta etadavoca: "suta meta bho
gotamo tividha yaasampada
soasaparikkhra jntti. Na kho panha
jnmi tividha yaasampada
soasaparikkhra. Icchmi cha mahyaa
yajitu. Sdhu me bhava gotamo tividha
yaasampada soasaparikkhra deset"ti.
"Tena hi brhmaa suohi sdhuka
manasikarohi bhsissm"ti.
'Eva bho'ti kho kadanto brhmao bhagavato
paccassosi. Bhagav etadavoca:
11. "Bhtapubba brhmaa rj mahvijito
nma ahosi, aho mahaddhano mahbhogo
pahtajtarparajato pahtavittpakarao
pahtadhanadhao paripuakosakohgro.
Atha kho brhmaa rao mahvijitassa
rahogatassa paisallnassa eva cetaso
parivitakko udapdi: "adhigat kho me vipul
mnusak bhog. Mahanta pahavimaala
abhivijiya ajjhvasmi. Yannnha
mahyaa yajeyya, ya mama'ssa
dgharatta hitya sukhy"ti.
1. Posenpi (kesuci potthakesu)
[BJT Page 262] [\x 262/]

Atha kho brhmaa rj mahvijite purohita


brhmaa mantetv etadavoca: 'idha mayha
brhmaa rahogatassa paisallnassa eva cetaso
parivitakko udapdi: "adhigat kho me vipul
mnusak [PTS Page 135] [\q 135/] bhog.
Mahanta pahavimaala abhivijiya
ajjhvasmi. Yannnha mahyaa yajeyya,
ya mama'ssa dgharatta hitya sukhy'ti.
Icchmaha brhmaa mahyaa yajitu.
Anussatu ma bhava, ya mama'ssa
dgharatta hitya sukhy"ti.
12. Eva vutte brhmaa purohito brhmao
rjna mahvijita etadavoca: 'bhoto kho rao
janapado sakaako sauppo. Gmaght'pi
dissanti, nigamaght'pi dissanti,
panthadhan'pi dissanti. Bhava ce kho pana
rj eva sakaake janapade sauppe
balimuddhareyya, akiccakr assa tena bhava
rj. Siy kho pana bhoto rao evamassa:
'ahameta dassukhla vadhena v bandhena v
jtiy v garahya v pabbjanya v
samhanissm'ti. Na kho panetassa
dassukhlassa eva samm samugghto hoti. Ye

D.N. 84/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

te hatvasesak bhavissanti, te pacch rao


janapada vihehessanti. Api ca kho ida
savidhna gamma evametassa dassukhlassa
samm samugghto hoti. Tena hi bhava rj ye
bhoto rao janapade ussahanti kasigorakkhe,
tesa bhava rj bjabhatta anuppadetu. Ye
bhoto rao janapade ussahanti vaijjya, tesa
bhava rj pbhata anuppadetu. Ye bhoto
rao janapade ussahanti rjaporise, tesa
bhava rj bhattavetana pakappatu. Te ca
manuss sakammapasut rao janapada na
vihehessanti. Mah ca rao rsiko bhavissati,
khemahit janapad akaak anupp.
Manuss ca mud modamn ure putte naccent
aprutaghar mae viharissant"ti.

jnapad ca, te bhava rj mantayata,


'icchmaha bho mahyaa yajitu.
Anujnantu me bhonto ya mama'ssa
dgharatta hitya sukhy'ti.

13. 'Eva bho'ti kho brhmaa rj mahvijito


purohitassa brhmaassa paissutv ye rao
janapade ussahisu [PTS Page 136] [\q 136/]
kasigorakkhe, tesa rj mahvijito bjabhatta
anuppds. 1 Ye rao janapade ussahisu
vaijjya, tesa rj mahvijito pbhata
anuppdsi. Ye rao janapade ussahisu
rjaporise, tesa rj mahvijito bhattavetana
pakappesi. Te ca manuss sakammapasut rao
janapada na vihehesu. Mah ca rao rsiko
ahosi, khemahit janapad akaak anupp.
Manuss ca mud modamn ure putte naccent
aprutaghar mae viharisu.

Ye rao janapade amacc prisajj negam ceva


jnapad ca, te rj mahvijito mantesi:
"icchmaha bho mahyaa yajitu.
Anujnantu me bhavanto, ya mama'ssa
dgharatta hitya sukhy"ti. Ye rao
janapade brhmaamahsl negam ceva
jnapad ca, te rj mahvijito mantesi:
"icchmaha bho mahyaa yajitu.
Anujnantu me bhavanto, ya mama'ssa
dgharatta hitya sukhy"ti. Ye rao
janapade gahapatinecayik negam ceva
jnapad ca, te rj mahvijito mantesi:
"icchmaha bho mahyaa yajitu.
Anujnantu me bhavanto, ya mama'ssa
dgharatta hitya sukhy"ti.

1. Anuppdesi. (Kesu ci potthakesu)


[BJT Page 264] [\x 264/]

14. Atha kho brhmaa rj mahvijito


purohita brhmaa mantetv etadavoca:
"samhato kho me bho so dassukhlo bhoto
savidhna gamma. Mah ca me rsiko.
Khemahit janapad akaak anupp.
Manuss mud modamn ure putte naccent
aprutaghar mae viharanti. Icchmaha
brhmaa mahyaa yajitu. Anussatu ma
bhava, ya mama'ssa dgharatta hitya
sukhy"ti.
"Tena hi bhava rj ye bhoto rao janapade
khattiy anuyutt negam ceva jnapad ca, te
bhava rj mantayata, 'icchmaha bho
mahyaa yajitu. Anujnantu me bhonto ya
mama'ssa dgharatta hitya sukhy'ti. Ye
bhoto rao janapade amacc prisajj negam
ceva jnapad ca, te bhava rj mantayata,
'icchmaha bho mahyaa yajitu.
Anujnantu me bhonto ya mama'ssa
dgharatta hitya sukhy'ti. Ye bhoto rao
janapade brhmaamahsl negam ceva

'Eva bho'ti kho brhmaa rj mahvijito


purohitassa brhmaassa paissutv ye rao
janapade khattiy anuyutt negam ceva
jnapad ca, te rj mahvijito [PTS Page 137] [\q
137/] mantesi: "icchmaha bho
mahyaa yajitu. Anujnantu me bhonto,
ya mama'ssa dgharatta hitya sukhy"ti.
"Yajata bhava rj yaa. Yaaklo
mahrj"ti.

"Yajata bhava rj yaa. Yaaklo


mahrj"ti.
Itme cattro anumatipakkh tasseva yaassa
parikkhr bhavanti.
15. Rj mahvijito ahahi agehi samanngato.

Ubhato sujto mtito ca pitito ca,


sasuddhagahaiko yva sattam pitmahayug,

[BJT Page 266] [\x 266/]

Akkhitto anupakkuho jtivdena,


Abhirpo dassanyo psdiko, paramya
vaapokkharatya samanngato, brahmava
brahmavaccas akkhuddvakso dassanya.
Aho mahaddhano mahbhogo
pahtajtarparajato pahtavittpakarao

D.N. 85/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

pahtadhanadhao paripuakosakohgro.

Balav caturaginiy senya samanngato


assavya ovdapaikarya, patapati mae
paccatthike yasas.
Saddho dyako dnapati anvaadvro,
samaabrhmaakapaaddhikavaibbakaycak
na opnabhto, puni karoti.
Bahussuto tassa tassa sutajtassa. Tassa tasseva
kho pana bhsitassa attha jnti: 'aya imassa
bhsitassa attho aya imassa bhsitassa attho'ti.

Paito viyatto medhv paibalo


attngatapaccuppanne atthe cintetu.
Rj mahvijito imehi ahahi agehi
samanngato.
Iti imni'pi ahagni tasseva yaassa
parikkhr bhavanti.
16. [PTS Page 138] [\q 138/] purohito'pi
brhmao cathagehi samanngato:
Ubhato sujto mtito ca pitito ca.
Sasuddhagahaiko yva sattam pitmahayug.
Akkhitto anupakkuho jtivdena.
Ajjhyako mantadharo tia vedna prag
sanighaukeubhna skkharappabhedna
itihsapacamna. Padako veyykarao
lokyatamahpurisalakkhaesu anavayo.
Slav vuddhasl vuddhaslena samanngato.
Paito viyatto medhv pahamo v dutiyo v
suja paggahantna.
Purohito brhmao imehi catuhagehi
samanngato. Iti imni'pi cattri agni tasseva
yaassa parikkhr bhavanti.
[BJT Page 268] [\x 268/]

17. Atha kho brhmaa, purohito brhmao


rao mahvijitassa pubbeva ya tisso vidh
desesi:
"Siy kho pana bhoto rao mahyaa
yihukmassa kocideva vippaisro 'mah vata
me bhogakkhandho vigacchissat'ti, so bhoto
rao vippaisro na karayo. Siy kho pana

bhoto rao mahyaa yajamnassa kocideva


vippaisro 'mah vata me bhogakkhandho
vigacchat'ti, so bhoto rao vippaisro na
karayo siy kho pana bhoto rao
mahyaa yihassa kocideva vippaisro
'mah vata me bhogakkhandho vigato'ti, so
bhoto rao vippaisro na karayo"ti.
Im kho pana brhmaa purohito brhmao
rao mahvijitassa pubbeva ya tisso vidh
desesi.
18. Atha kho brhmaa, purohito brhmao
rao mahvijitassa pubbeva ya
dasahkrehi paigghakesu vippaisra
paivinodesi: "gamissanti kho bhoto yaa
ptiptino'pi ptipt paivirat'pi. Ye
tattha ptiptino tesaeva tena. Ye tattha
ptipt paivirat te rabbha yajata bhava,
sajjata bhava, modata bhava, cittameva
bhava antara pasdetu. gamissanti kho
bhoto yaa adinndyino'pi adinndn
paivirat'pi. Ye tattha adinndyino tesaeva
tena. Ye tattha adinndn paivirat te rabbha
yajata bhava, sajjata bhava, modata
bhava, cittameva bhava antara pasdetu.
gamissanti kho bhoto yaa kmesu
micchcrino'pi kmesu micchcr
paivirat'pi. Ye tattha kmesu micchcrino
tesaeva tena. Ye tattha kmesu micchcr
paivirat te rabbha yajata bhava, sajjata
bhava, modata bhava, cittameva bhava
antara pasdetu. gamissanti kho bhoto
yaa musvdino'pi musvd paivirat'pi.
Ye tattha musvdino tesaeva tena. Ye tattha
musvd paivirat te rabbha yajata bhava,
sajjata bhava, modata bhava, cittameva
bhava antara pasdetu. gamissanti kho
bhoto yaa pisuavcino'pi pisuya vcya
paivirat'pi. Ye tattha pisuavcino tesaeva
tena. Ye tattha pisuya vcya paivirat te
rabbha yajata bhava, sajjata bhava,
modata bhava, cittameva bhava antara
pasdetu. gamissanti kho bhoto yaa
pharusavcino'pi pharusya vcya paivirat'pi.
Ye tattha pharusavcino tesaeva tena. Ye
tattha pharusya vcya paivirat te rabbha
yajata bhava, sajjata bhava, modata
bhava, cittameva bhava antara pasdetu.
gamissanti kho bhoto yaa
samphappalpino'pi samphappalp [PTS Page
139] [\q 139/] paivirat'pi. Ye tattha
samphappalpino tesaeva tena. Ye tattha
samphappalp paivirat te rabbha yajata
bhava, sajjata bhava, modata bhava,
cittameva bhava antara pasdetu. gamissanti

D.N. 86/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kho bhoto yaa abhijjhluno'pi


anabhijjhluno'pi ye tattha abhijjhluno
tesaeva tena. Ye tattha anabhijjhluno te
rabbha yajata bhava, sajjata bhava,
modata bhava, cittameva bhava antara
pasdetu. gamissanti kho bhoto yaa
bypannacitt'pi abypannacitt'pi ye tattha
bypannacitt tesaeva tena. Ye tattha
abypannacitt te rabbha yajata bhava,
sajjata bhava, modata bhava, cittameva
bhava antara pasdetu. gamissanti kho
bhoto yaa micchdihik'pi
sammdihik'pi. Ye tattha micchdihik
tesaeva tena. Ye tattha sammdihik te
yajata bhava, sajjata bhava, modata
bhava, cittameva bhava antara pasdet"ti.
Imehi kho brhmaa purohito brhmao rao
mahvijitassa pubbeva ya dasahkrehi
paigghakesu vippaisra paivinodesi.
19. Atha kho brhmaa, purohito brhmao
rao mahvijitassa mahyaa yajamnassa
soasahkrehi citta sandassesi samdapesi
samuttejesi sampahasesi: siy kho pana bhoto
rao mahyaa yajamnassa kocideva vatt:
"rj kho mahvijito mahyaa yajati. No ca
kho tassa mantit khattiy anuyutt
negamceva jnapad ca. Atha ca pana bhava
rj evarpa mahyaa yajat"ti. Evampi
bhoto rao vatt dhammato natthi. Bhot kho
pana ra mantit khattiy anuyutt negam
ceva jnapad ca.
[BJT Page 270] [\x 270/]

Iminpeta bhava rj jntu. Yajata bhava,


sajjata bhava, modata bhava, cittameva
bhava antara pasdetu.
20. Siy kho pana bhoto rao mahyaa
yajamnassa kocideva vatt 'rj kho mahvijito
mahyaa yajati, no ca kho tassa mantit
amacc prisajj negam ceva jnapad ca, no ca
brhmaasl negam ceva jnapad ca, no ca
gahapatinecayik negam ceva jnapad ca. Atha
ca pana bhava rj evarpa mahyaa
yajat'ti. Evampi bhoto rao vatt dhammato
natthi. Bhot kho pana ra mantit
gahapatinecayik negam ceva jnapad ca.
Iminpeta bhava rj jntu. Yajata bhava,
sajjata bhava, modata bhava cittameva
bhava antara pasdetu.
21. Siy kho pana bhoto rao mayyaa
yajamnassa kocideva vatt 'rj kho mahvijito

mahyaa yajati. No ca kho ubhato sujto


mtito ca pitito ca, sasuddhagahaiko yva
sattam pitmahayug, [PTS Page 140] [\q 140/]
akkhitto anupakkuho jtivdena. Atha ca pana
bhava rj evarpa mahyaa yajat'ti.
Evampi bhoto rao vatt dhammato natthi.
Bhava kho pana rj ubhato sujto mtito ca
pitito ca, sasuddhagahaiko yva sattam
pitmahayug, akkhitto anupakkuho
jtivdena. Iminpeta bhava rj jntu.
Yajata bhava, sajjata bhava, modata
bhava, cittameva bhava antara pasdetu.
22. Siy kho pana bhoto rao mahyaa
yajamnassa kocideva vatt 'rj kho mahvijito
mahyaa yajati. No ca kho abhirpo
dassanyo psdiko paramya
vaapokkharatya samanngato brahmava
brahmavaccas akkhuddvakso dassanya atha
ca pana bhava rj evarpa mahyaa
yajat'ti. Evampi bhoto rao vatt dhammato
natthi. Bhava kho pana rj abhirpo dassanyo
psdiko paramya vaapokkharatya
samanngato brahmava brahmavaccas
akkhuddvakso dassanya. No ca kho aho
mahaddhano mahbhogo pahtajtarparajato
pahtavittpakarao pahtadhanadhao
paripuakosakohgro. Atha ca pana bhava
rj evarpa mahyaa yajat'ti. Evampi
bhoto rao vatt dhammato natthi. Bhava kho
pana rj aho mahaddhano mahbhogo
pahtajtarparajato pahtavittpakarao
pahtadhanadhao paripuakosakohgro.
No ca kho balav caturaginiy senya
samanngato assavya ovdapaikarya patapati
mae paccatthike yasas. Atha ca pana bhava
rj evarpa mahyaa yajat'ti. Evampi
bhoto rao vatt dhammato natthi. Bhava kho
pana rj balav caturaginiy senya
samanngato assavya ovdapaikarya patapati
mae paccatthike yasas. No ca kho saddho
dyako dnapati anvaadvro
samaabrhmaakapaaddhikavaibbakaycak
na opnabhto puni karoti. Atha ca pana
bhava rj evarpa mahyaa yajat'ti.
Evampi bhoto rao vatt dhammato natthi.
Bhava kho pana rj saddho dyako dnapati
anvaadvro
samaabrhmaakapaaddhikavaibbakaycak
na opnabhto puni karoti. No ca kho
bahussuto tassa tassa sutajtassa. Atha ca pana
bhava rj evarpa mahyaa yajat'ti.
Evampi bhoto rao vatt dhammato natthi.
Bhava kho pana rj bahussuto tassa tassa
sutajtassa. No ca kho tassa tasseva kho pana
bhsitassa attha jnti:

D.N. 87/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 272] [\x 272/]

'Aya imassa bhsitassa attho aya imassa


bhsitassa attho'ti. Atha ca pana bhava rj
evarpa mahyaa yajat'ti. Evampi bhoto
rao vatt dhammato natthi. Bhava kho pana
rj tassa tasseva kho pana bhsitassa attha
jnti. Aya imassa bhsitassa attho aya imassa
bhsitassa attho'ti. No ca kho paito viyatto
medhv paibalo attngatapaccuppanne atthe
cintetu. Atha ca pana bhava rj evarpa
mahyaa yajat'ti.
Evampi bhoto rao vatt dhammato natthi.
Bhava kho pana rj paito viyatto medhv
paibalo attngatapaccuppanne atthe cintetu.
Iminpeta bhava rj jntu. Yajata bhava,
sajjata bhava, modata bhava, cittameva
bhava antara pasdetu.
23. Siy kho pana bhoto rao mahyaa
yajamnassa kocideva vatt: 'rj kho mahvijito
mahyaa yajati. No ca khvassa purohito
brhmao ubhato sujto mtito ca pitito ca.
Sasuddhagahaiko yva sattam pitmahayug.
Akkhitto anupakkuho jtivdena. Atha ca pana
bhava rj evarpa mahyaa yajat'ti. [PTS
Page 141] [\q 141/] evampi bhoto rao vatt
dhammato natthi. Bhoto kho pana rao
purohito brhmao ubhato sujto mtito ca
pitito ca sasuddhagahaiko yva sattam
pitmahayug, akkhitto anupakkuho
jtivdena. Iminpeta bhava rj jntu.
Yajata bhava, sajjata bhava, modata
bhava. Cittameva bhava antara pasdetu.
24. Siy kho pana bhoto rao mahyaa
yajamnassa kocideva vatt 'rj kho mahvijito
mahyaa yajati. No ca khavassa purohito
brhmao ajjhyako mantadharo tia
vedna prag sanighaukeubhna
skkharappabhedna itihsapacamna
padako veyykarao
lokyatamahpurisalakkhaesu anavayo. Atha ca
pana bhava rj evarpa mahyaa
yajat'ti. Evampi bhoto rao vatt dhammato
natthi. Bhoto kho pana rao purohito
brhmao ajjhyako mantadharo tia
vedna prag sanighaukeubhna
skkharappabhedna itihsapacamna
padako veyykarao
lokyatamahpurisalakkhaesu anavayo. No ca
khvassa purohito brhmao slav vuddhasl
vuddhaslena samanngato. Atha ca pana bhava
rj evarpa mahyaa yajatti. Evampi

bhoto rao vatt dhammato natthi. Bhoto kho


pana rao purohito brhmao slav vuddhasl
vuddhaslena samanngato. No ca khvassa
purohito brhmao paito viyatto medhv
pahamo v dutiyo v suja paggahantna.
Atha ca pana bhava rj evarpa mahyaa
yajat'ti. Evampi bhoto rao vatt dhammato
natthi.
[BJT Page 274] [\x 274/]

Bhoto kho pana rao purohito brhmao


paito viyatto medhv pahamo v dutiyo v
sujampaggahantna. Imin peta bhava rj
jntu. Yajata bhava, sajjata bhava,
modata bhava, cittameva bhava antara
pasdet'ti.
Imehi kho brhmaa, purohito brhmao rao
mahvijitassa mahyaa yajamnassa soasahi
krehi citta sandassesi, samdapesi,
samuttejesi, sampahasesi.
25. Tasmi kho brhmaa yae neva gvo
haisu, na ajeak haisu, na
kukkuaskar haisu, na vividh p
saghta pajjisu, na rukkh chijjisu1
ypatthya, na dabb lyisu barihisatthya. 2
Ye'pi'ssa ahesu ds'ti v pess'ti v
kammakar'ti v, te'pi na daatajjit na
bhayatajjit na assumukh rudamn
parikammni akasu. Atha kho ye icchisu te
akasu. Ye na icchisu na te akasu. Ya icchisu
ta akasu. Ya na icchisu na ta akasu.
Sappitelanavantadadhimadhuphitenaceva so
yao nihnamagamsi.
26. [PTS Page 142] [\q 142/] atha kho
brhmaa khattiy anuyutt negam ceva
jnapad ca amacc prisajj negam ceva
jnapad ca, brhmaamahsl negamcave
jnapad ca, gahapatinecayik negam ceva
jnapad ca pahta spateyya dya rjna
mahvijita upasakamitv evamhasu: "ida
deva pahta spateyya devaeva uddissa
bhata. Ta devo patigaht"ti.
"Ala bho. Mamapi ida pahta spateyya
dhammikena balin abhisakata. Taca vo hotu
ito ca bhiyyo harath"ti.
27. Te ra paikkhitt ekamanta apakkamma
eva sammantesu: "na kho eta amhka
patirpa ya maya imni spateyyni
punadeva sakni gharni paihareyyma. Rj

D.N. 88/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kho mahvijito mahyaa yajati. Handassa


maya anuygino hom"ti.
1. Rukkho chindisu, (katthaci. )
2. Parihisatthya, (katthaci. )
[BJT Page 276] [\x 276/]

Atha kho brhmaa puratthimena yavassa


khattiy anuyutt negam ceva jnapad ca
dnni pahapesu. Dakkhiena yavassa
amacc prisajj negam ceva jnapad ca
dnni pahapesu. Pacchimena yavassa
brhmaamahsl negam ceva jnapad ca
dnni pahapesu. Uttarena yavassa
gahapatinecayik negam ceva jnapad ca
dnni pahapesu. Tesu'pi kho brhmaa
yaesu neva gvo haisu, na ajeak
haisu, na kukkuaskar haisu, na
vividh p saghta pajjisu, na rukkh
chijjisu ypatthya, na dabb lyisu
barihisatthya. Ye'pi nesa ahesu ds'ti v
pess'ti v kammakar'ti v te'pi na daatajjit
na bhayatajjit na assumukh rudamn
parikammni akasu. Atha kho ye icchisu te
akasu. Ye na icchisu na te akasu. Ya
icchisu, ta akasu. Ya na icchisu, na ta
akasu. Sapptelanavantadadhimadhuphitena
ceva te ya nihnamagamasu.
28. [PTS Page 143] [\q 143/] iti cattro ca
anumatipakkh, rj mahvijito ahahagehi
samanngato, purohito brhmao cathagehi
samanngato, tisso ca vidh. Aya vuccati
brhmaa tividh yaasampad
soasaparikkhr'ti.
29. Eva vutte te brhma unndino
uccsaddamahsadd ahesu: "aho yao aho
yaasampad"ti. Kadanto pana brhmao
tuhbhto'va nisinno hoti. Atha kho te
brhma kadanta brhmaa etadavocu:
kasm pana bhava kadanto samaassa
gotamassa subhsita subhsitato
nbbhanumodat?Ti.
"Nha bho samaassa gotamassa subhsita
subhsitato nbbhanumodmi. Muddhpi tassa
vipateyya yo samaassa gotamassa subhsita
subhsitato nbbhanumodeyya. Api ca me bho
eva hoti: na samao gotamo evamha: 'eva me
sutanti v eva arahati bhavitunti'v. Api ca
samao gotamo: 'eva tad si ittha tad
si'tveva bhsati. Tassa mayha bho eva hoti:
"addh samao gotamo tena samayena rj v
ahosi mahvijito yaasmi, purohito v

brhmao tassa yaassa yjet'ti. Abhijnti


pana bhava gotamo evarpa yaa yajitv v
yjetv v kyassa bhed parammara sugati
sagga loka upapajjit?"Ti.
[BJT Page 278] [\x 278/]

"Abhijnmaha brhmaa evarpa yaa


yajitv v yjetv v kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapajjit.
Aha tena samayena purohito brhmao ahosi
tassa yaassa yjet"ti.
30. "Atthi pana bho gotama ao yao imya
tividhya yaasampadya soasaparikkhrya
appaataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro c?"Ti.
[PTS Page 144] [\q 144/] "atthi kho brhmaa
ao yao imya tividhya yaasampadya
soasaparikkhrya appaataro ca
appasamrambhataro ca mahapphalataro ca
mahnisasataro v"ti.
31. Katamo pana so bho gotama yao imya
tividhya yaasampadya soasaparikkhrya
appaataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro c ?"Ti.
"Yni kho pana tni brhmaa niccadnni
anuklayani slavanne pabbajite uddissa
dyanti, aya kho brhmaa yao imya
tividhya yaasampadya soasaparikkhrya
appaataro1 ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro c"ti.
32. Ko nu kho bho gotama hetu ko paccayo yena
ta niccadna anuklayaa imya tividhya
yaasampadya soasaparikkhrya
appaataraca appasamrambhataraca
mahapphalataraca mahanisasatarac?"Ti.
Na kho brhmaa evarpa yaa
upasakamanti arahanto v arahattamagga v
sampann. Ta kissa hetu? Dissanti hettha
brhmaa daappahr'pi galaggh'pi. Tasm
evarpa yaa na upasakamanti arahanto v
arahattamagga v sampann. Yni kho pana
tni brhmaa niccadnni anuklayani
slavante pabbajite uddissa dyanti, evarpa kho
brhmaa yaa upasakamanti arahanto v
arahantamagga v sampann. Ta kissa hetu?
Na hettha brhmaa dissanti daappahrpi
galagghpi. Tasm evarpa yaa
upasakamanti arahanto v arahattamagga v
sampann. Aya kho brhmaa hetu aya

D.N. 89/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

paccayo yena ta niccadna anuklayaa


imya tividhya yaasampadya soasa
parikkhrya appaataraca
appasamrambhataraca mahapphalataraca
mahnisasatarac"ti.
1. Appahataro (samara)
[BJT Page 280] [\x 280/]

33. "Atthi pana bho gotama ao yao imya ca


tividhya yaasampadya soasaparikkhrya
imin ca niccadnena anuklayaena
appaataro ca appasamrambhataro [PTS Page
145] [\q 145/] ca mahapphalataro ca
mahnisasataro c"?Ti.
"Atthi kho brhmaa ao yao imya ca
tividhya yaasampadya soasaparikkhrya
imin ca niccadnena anuklayaena
appaataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro c"?Ti.

appaataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro c"?Ti.
"Yo kho brhmaa pasannacitto buddha
saraa gacchati, dhamma saraa gacchati,
sagha saraa gacchati, aya kho brhmaa
yao imya ca tividhya yaasampadya
soasaparikkhrya imin ca niccadnena
anuklayaena imin ca vihradnena
appaataro [PTS Page 146] [\q 146/] ca
appasamrambhataro ca mahapphalataro ca
mahnisasataro c"?Ti.
35. "Atthi pana bho gotama ao yao imya ca
tividhya yaasampadya soasaparikkhrya
imin ca niccadnena anuklayaena imin ca
vihradnena imehi ca saraagamanehi
appaataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro c"?Ti.
[BJT Page 282] [\x 282/]

"Katamo pana bho gotama ao yao imya ca


tividhya yaasampadya soasaparikkhrya
imin ca niccadnena anuklayaena
appaataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro c"?Ti.

"Atthi kho brhmaa ao yao imya ca


tividhya yaasampadya soasaparikkhrya
imin ca niccadnena anuklayaena imin ca
vihradnena imehi ca saraagamanehi
appaataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro c"?Ti.

"Yo kho brhmaa ctuddisa sagha uddissa


vihra karoti, aya kho brhmaa yao imya
ca tividhya yaasampadya
soasaparikkhrya imin ca niccadnena
anuklayaena appaataro ca
appasamrambhataro ca mahapphalataro ca
mahnisasataro c"?Ti.

Katamo pana so bho gotama ao yao imya


ca tividhya yaasampadya
soasaparikkhrya imin ca niccadnena
anuklayaena imin ca vihradnena imehi ca
saraagamanehi appaataro ca
appasamrambhataro ca mahapphalataro ca
mahnisasataro c"?Ti.

34. "Atthi pana bho gotama ao yao imya ca


tividhya yaasampadya soasaparikkhrya
imin ca niccadnena anuklayaena imin ca
vihradnena appaataro ca
appasamrambhataro ca mahapphalataro ca
mahnisasataro c"?Ti.

"Yo kho brhmaa pasannacitto sikkhpadni


samdiyati ptipt veramai adinndn
veramai kmesu micchcr veramai
musvd veramai
surmerayamajjapamdahn veramai, aya
kho brhmaa yao imya ca tividhya
yaasampadya soasaparikkhrya imin ca
niccadnena anuklayaena imin ca
vihradnena imehi ca saraagamanehi
appaataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro c"?Ti.

"Atthi kho brhmaa ao yao imya ca


tividhya yaasampadya soasaparikkhrya
imin ca niccadnena anuklayaena imin ca
vihradnena appaataro ca
appasamrambhataro ca mahapphalataro ca
mahnisasataro c"?Ti.
"Katamo pana so bho gotama ao yao imya
ca tividhya yaasampadya
soasaparikkhrya imin ca niccadnena
anuklayaena imin ca vihradnena

36. "Atthi pana bho gotama ao yao imya ca


tividhya yaasampadya soasaparikkhrya
imin ca niccadnena anuklayaena imin ca
vihradnena imehi ca saraagamanehi imehi ca
sikkhpadehi appaataro ca
appasamrambhataro ca mahapphalataro ca
mahnisasataro c"?Ti.

D.N. 90/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Atthi kho brhmaa ao yao imya ca


tividhya yaasampadya soasaparikkhrya
imin ca niccadnena anuklayaena imin ca
vihradnena imehi ca saraagamanehi imehi ca
sikkhpadehi appaataro ca
appasamrambhataro ca mahapphalataro ca
mahnisasataro c"?Ti.
[PTS Page 147] [\q 147/] katamo pana so bho
gotama ao yao imya ca tividhya
yaasampadya soasaparikkhrya imin ca
niccadnena anuklayaena imin ca
vihradnena imehi ca saraagamanehi imehi ca
sikkhpadehi appaataro ca
appasamrambhataro ca mahapphalataro ca
mahnisasataro c"?Ti.
37. "Idha brhmaa tathgato loke uppajjati
araha sammsambuddho vijjcaraasampanno
sugato lokavid anuttaro purisadammasrath
satth devamanussna buddho bhagav. So
ima loka sadevaka samraka sabrahmaka
sassamaabrhmai paja sadevamanussa
saya abhi sacchikatv pavedeti. So
dhamma deseti dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha brahmacariya
pakseti.
38. Ta dhamma suti gahapati v
gahapatiputto v aatarasmi v kule
paccjto. So ta dhamma sutv tathgate
saddha pailabhati. So tena saddhpailbhena
samanngato iti paisacikkhati: 'sambdho
gharvso rajopatho abbhokso pabbajj.
Nayida sukara agra ajjhvasat
ekantaparisuddha sakhalikhita
brahmacariya caritu. Yannnha kesamassu
ohretv ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajeyyanti.
[BJT Page 284] [\x 284/]

So aparena samayena appa v bhogakkhandha


pahya mahanta v bhogakkhandha pahya
appa v tiparivaa pahya mahanta v
tiparivaa pahya kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajati. So eva pabbajito samno
ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno, aumattesu vajjesu
bhayadassv. Samdya sikkhati sikkhpadesu.
Kyakammavackammena samanngato
kusalena, parisuddhjvo slasampanno indriyesu

guttadvro bhojane matta satisampajaena


samanngato santuho.
39. Kathaca brhmaa bhikkhu slasampanno
hoti? Idha brhmaa bhikkhu ptipta
pahya ptipt paivirato hoti nihitadao
nihitasattho lajj daypanno
sabbapabhtahitnukampi viharati.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Adinndna pahya adinndn paivirato hoti
dinndy dinnapikakh. Athenena
sucibhtena attan viharati. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Abrahmacariya pahya brahmacr hoti rcr
virato methun gmadhamm. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Musvda pahya musvd paivirato hoti
saccavd saccasandho theto paccayiko
avisavdako lokassa. Idampi'ssa hoti slasmi.
Pisua vca pahya pisuya vcya
paivirato hoti. Ito sutv na amutra akkht
imesa bhedya. Amutra v sutv na imesa
akkht amsa bhedya. Iti bhinnna v
sandht sahitna v anuppadt
samaggrmo samaggarato samagganand
samaggakarai vca bhsit hoti. Idampi'ssa
hoti slasmi.
Pharusa vca pahya pharusya vcya
paivirato hoti. Y s vc nel kaasukh
pemaniy hadayagam por bahujanakant
bahujanamanp, tathrpi vca bhsit hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Samphappalpa pahya samphappalp
paivirato hoti. Klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd. Nidhnavati vca
bhsit klena spadesa pariyantavati
atthasahita. Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 286] [\x 286/]

40. Bjagmabhtagmasamrambh paivirato


hoti. Ekabhattiko hoti rattparato virato
viklabhojan. Naccagtavditaviskadassan
paivirato hoti.
Mlgandhavilepanadhraamaaavibhsana
hn paivirato hoti. Uccsayanamahsayan
paivirato hoti. Jtarparajatapaiggaha
paivirato hoti. makadhaapaiggaha
paivirato hoti. makamasapaiggaha
paivirato hoti. Itthikumrikapaiggaha

D.N. 91/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

paivirato hoti. Dsidsapaiggaha paivirato


hoti. Ajeakapaiggaha paivirato hoti.
Kukkuaskarapaiggaha paivirato hoti.
Hatthigavssavaavpaiggaha paivirato hoti.
Khettavatthupaiggaha paivirato hoti.
Dteyyapahiagamannuyog paivirato hoti.
Kayavikkay paivirato hoti.
Tulkakasakamnak paivirato hoti.
Ukkoanavacananikatisciyog paivirato hoti.
Chedanavadhabandhanaviparmosalopasahak
r paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
(Cullasla nihita. )
41. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
bjagmabhtagmasamrambha anuyutt
viharanti, seyyathda: mlabja khandhabja
phaubja aggabja bjabjameva pacama. Iti
v itievarp bjagmabhtagmasamrambh
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
42. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
sannidhikraparibhoga anuyutt viharanti,
seyyathda annasannidhi pnasannidhi
vatthasannidhi ynasannidhi sayanasannidhi
gandhasannidhi misasannidhi. Iti v
itievarp sannidhikraparibhog paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

45. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
uccsayanamahsayana anuyutt viharanti,
seyyathda: sandi pallaka gonaka
cittaka paika paalika tlika vikatika
uddalomi ekantalomi kahissa koseyya
kuttaka hatthatthara assatthara
rathatthara ajinappavei
kdalimigapavarapaccattharaa
sauttaracchada ubhatolohitakpadhna. Iti v
iti evarp uccsayanamahsayan paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
46. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
maanavibhusanahnnuyoga anuyutt
viharanti, seyyathda: ucchdana
parimaddana nahpana sambhana dsa
ajana mlvilepana mukhacuaka
mukhlepana hatthabandha sikhbandha
daaka nika khagga chatta citrphana
uhsa mai vavjani odtni vatthni
dghadasni. Iti v itievarp
maanavibhsanahnnuyog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.

43. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
viskadassana anuyutt viharanti, seyyathda:
nacca gta vdita pekkha akkhna
pissara vetla kumbhathna sobhanaka
cala vasa dhopana hatthiyuddha
assayuddha mahisayuddha usabhayuddha
ajayuddha meakayuddha kukkuayuddha
vaakayuddha daayuddha muhiyuddha
nibbuddha uyyodhika balagga senbyuha
akadassana. Iti v itievarp viskadassan
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

47. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
tiracchnakatha anuyutt viharanti,
seyyathda: rjakatha corakatha
mahmattakatha senkatha bhayakatha
yuddhakatha annakatha pnakatha
vatthakatha sayanakatha mlkatha
gandhakatha tikatha ynakatha
gmakatha nigamakatha nagarakatha
janapadakatha itthikatha purisakatha
(kumrakatha kumrikatha) srakatha
visikhkatha kumbhahnakatha
pubbapetakatha nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha. Iti v
itievarpya tiracchnakathya paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.

[BJT Page 288] [\x 288/]

[BJT Page 290] [\x 290/]

44. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
jtappamdahnnuyoga anuyutt viharanti,
seyyathda: ahapada dasapada ksa
parihrapatha santika khalika ghaika
salkahattha akkha pagacra vakaka
mokkhacika cigulaka patthaka rathaka
dhanuka akkharika manesika yathvajja. Iti
v itievarp jtappamdahnnuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

48. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
vigghikakatha anuyutt viharanti,
seyyathda: 'na tva ima dhammavinaya
jnsi, aha ima dhammavinaya jnmi. Ki
tva ima dhammavinaya jnissasi?
Micchpaipanno tvamasi, ahamasmi
sammpaipanno. Sahitamme asahitante. Pure
vacanya pacch avaca. Pacch vacanya pure
avaca. Avicia te viparvatta. ropito te

D.N. 92/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

vdo. Niggahto'si. Cara vdappamokkhya,


nibbehehi v sace pahos'ti. Iti v itievarpya
vigghikakathya paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
49. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
dteyyapahiagamannuyogamanuyutt
viharanti, seyyathda: raa
rjamahmattna khattiyna brhmana
gahapatikna kumrna: idha gaccha,
amutrgaccha, ida hara, amutra ida harti. Iti
v itievarp dteyyapahiagamannuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
50. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te kuhak ca
honti lapak ca nemittik ca nippesik ca
lbhena lbha nijigisitro ca. Iti v itievarp
kuhanalapan paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
(Majjhimasla nihita)
51. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: aga nimitta uppda supia
lakkhaa msikacchinna aggihoma
dabbihoma thusahoma kaahoma
taulahoma sappihoma telahoma
mukhahoma lohitahoma agavijj vatthuvijj
khattavijj sivavijj bhtavijj bhrivijj ahivijj
visavijj vicchikavijj msikavijj sakuavijj
vyasavijj pakkajjhna saraparittna
migacakka. Iti v itievarpya tiracchnavijjya
micchjv paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
[BJT Page 292] [\x 292/]

52. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: mailakkhaa vatthalakkhaa
daalakkhaa asilakkhaa usulakkhaa
dhanulakkhaa vudhalakkhaa
itthilakkhaa purisalakkhaa
kumralakkhaa kumrilakkhaa
dsalakkhaa dsilakkhaa hatthilakkhaa
assalakkhaa mahisalakkhaa
usabhalakkhaa golakkhaa ajalakkhaa
mealakkhaa kukkualakkhaa
vaakalakkhaa godhlakkhaa
kaiklakkhaa kacchapalakkhaa
migalakkhaa. Iti v iti evarpya

tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.


Idampi'ssa hoti slasmi.
53. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: raa niyyna bhavissati,
raa aniyyna bhavissati, abbhantarna
raa upayna bhavissati, bhirna raa
apayna bhavissati, bhirna raa
upayna bhavissati, abbhantarna raa
apayna bhavissati, abbhantarna raa jayo
bhavissati, bhirna raa parjayo
bhavissati, bhirna raa jayo bhavissati,
abbhantarna raa parjayo bhavissati, iti
imassa jayo bhavissati, imassa parjayo
bhavissati. Iti v itievarpya tiracchnavijjya
micchjv paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
54. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: candaggho bhavissati.
Suriyaggho bhavissati, nakkhattaggho
bhavissati, candimasuriyna pathagamana
bhavissati, candimasuriyna uppathagamana
bhavissati, nakkhattna pathagamana
bhavissati, nakkhattna uppathagamana
bhavissati, ukkpto bhavissati, disho
bhavissati, bhmiclo bhavissati, devadundbhi
bhavissati, candimasuriyanakkhattna
uggamana ogamana sakilesa vodna
bhavissati, evavipko candaggho bhavissati,
evavipko suriyaggho bhavissati, evavipko
nakkhattaggho bhavissati, evavipka
candimasuriyna pathagamana bhavissati,
evavipka candimasuriyna
uppathagamana bhavissati, evavipka
nakkhattna pathagamana bhavissati,
evavipka nakkhattna uppathagamana
bhavissati, evavipko ukkpto bhavissati,
evavipko disho bhavissati, evavipko
bhmiclo bhavissati, evavipko devadundbhi
bhavissati, evavipka
candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana sakilesa vodna bhavissati, iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 294] [\x 294/]

55. Yath v paneke bhonto samaabrhma


saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: subbuhik bhavissati,

D.N. 93/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

dubbuhik bhavissati, subhikkha bhavissati,


dubbhikkha bhavissati, khema bhavissati,
bhaya bhavissati, rogo bhavissati, rogya
bhavissati. Mudd gaan sakhna kveyya
lokyata, iti v itievarpya tiracchnavijjya
micchjv paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
56. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: vhana vivhana savadana
vivadana sakiraa vikiraa subhagakaraa
dubbhagakaraa viruddhagabbhakaraa
jivhnitthambhana hanusahanana
hatthbhijappana kaajappana dsapaha
kumripaha devapaha diccupahna
mahatupahna abbhujjalana sirivhyana.
Iti v itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
57. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: santikamma paidhikamma
(bhtakamma) bhrikamma vassakamma
vossakamma vatthukamma vatthuparikiraa
camana nahpana juhana vamana
virecana uddhavirecana adhovirecana
ssavirecana kaatela nettatappana
natthukamma ajana paccajana slkiya
sallakattiya drakatikicch mlabhesajjna
anuppadna osadhna paimokkho. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 296] [\x 296/]

58. Atha kho brhmaa, bhikkhu eva


slasampanno na kutoci bhaya samanupassati
yadida slasavarato. Seyyathpi brhmaa,
khattiyo muddhvasitto1 nihatapaccmitto na
kutoci bhaya samanupassati yadida
paccatthikato. Evameva kho brhmaa, bhikkhu
eva slasampanno na kutoci bhaya
samanupassati yadida slasavarato. So imin
ariyena slakkhandhena samanngato ajjhatta
anavajjasukha paisavedeti. Eva kho
brhmaa bhikkhu slasampanno hoti.
(Mahsla nihita)
59. Kathaca brhmaa, bhikkhu indriyesu
guttadvro hoti? Idha brhmaa, bhikkhu
cakkhun rpa disv na nimittagghi hoti
nnubyajanaggh. Yatvdhikaraameta

cakkhundriya asavuta viharanta abhijjh


domanass ppak akusal dhamm
anvssaveyyu, tassa savarya paipajjati.
Rakkhati cakkhundriya, cakkhundriye savara
pajjati. Sotena sadda sutv na nimittagghi
hoti nnubyajanaggh. Yatvdhikaraameta
sotindriya asavuta viharanta abhijjh
domanass ppak akusal dhamm
anvssaveyyu, tassa savarya paipajjati.
Rakkhati sotindriya, sotindriye savara
pajjati. Ghnena gandha ghyitv na
nimittagghi hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraameta ghnindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvssaveyyu, tassa savarya
paipajjati. Rakkhati ghnindriya, ghnindriye
savara pajjati. Jivhya rasa syitv na
nimittagghi hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraameta jivhindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvssaveyyu, tassa savarya
paipajjati. Rakkhati jivhindriya, jivhindriye
savara pajjati. Kyena phohabba phusitv
na nimittagghi hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraameta kyindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvssaveyyu, tassa savarya
paipajjati. Rakkhati kyindriya, kyindriye
savara pajjati. Manas dhamma viya na
nimittagghi hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraameta manindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvssaveyyu, tassa savarya
paipajjati. Rakkhati manindriya, manindriye
savara pajjati. So imin ariyena
indriyasavarena samanngato ajjhatta
abysekasukha paisavedeti. Eva kho
brhmaa bhikkhu indriyesu guttadvro hoti.
60. Kathaca brhmaa, bhikkhu
satisampajaena samanngato hoti? Idha
brhmaa, bhikkhu abhikkante paikkante
sampajnakr hoti, lokite vilokite
sampajnakr hoti, sammijite pasrite
sampajnakr hoti, saghipattacvaradhrae
sampajnakr hoti, asite pte khyite syite
sampajnakr hoti. Uccrapassvakamme
sampajnakr hoti. Gate hite nisinne sutte
jgarite bhsite tuhbhve sampajnakr hoti.
Eva kho brhmaa bhikkhu satisampajaena
samanngato hoti.
1. Muddhbhisinno. Bau. Sa. Sa.
[BJT Page 298] [\x 298/]

D.N. 94/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

61. Kathaca brhmaa bhikkhu santuho hoti?


Idha brhmaa bhikkhu santuho hoti
kyaparihrikena cvarena kucchiparihrikena
piaptena. So yena yeneva pakkamati
samdyeva pakkamati. Seyyathpi brhmaa
pakkhi sakuo yena yeneva eti sapattabhrova
eti, evameva kho brhmaa bhikkhu santuho
hoti kyaparihrikena cvarena
kucchiparihrikena piaptena. So yena yeneva
pakkamati samdyeva pakkamati. Eva kho
brhmaa bhikkhu santuho hoti.
62. So imin ca ariyena slakkhandhena
samanngato, imin ca ariyena indriyasavarena
samanngato, imin ca ariyena
satisampajaena samanngato, imya ca
ariyya santuhiy samanngato, vivitta
sensana bhajati araa rukkhamla
pabbata kandara giriguha susna
vanapattha abbhoksa pallapuja. So
pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati
pallaka bhujitv uju kya paidhya
parimukha sati upahapetv.
63. So abhijjha loke pahya vigatbhijjhena
cetas viharati abhijjhya citta parisodheti.
Bypdapadosa pahya abypannacitto viharati
sabbapabhtahitnukamp. Bypdapados
citta parisodheti. Thnamiddha pahya
vigatathnamiddho viharati lokasa sato
sampajno. Thinamiddh citta parisodheti.
Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati
ajjhatta vpasantacitto uddhaccakukkucc
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati. Akathakath kusalesu
dhammesu. Vicikicchya citta parisodheti.
64. Seyyathpi brhmaa puriso ia dya
kammante payojeyya, tassa te kammant
samijjheyyu, so yni ca porni iamlni tni
ca byantkareyya. Siy cassa uttari avasiha
drabharaya. Tassa evamassa: 'aha kho pubbe
ia dya kammante payojesi. Tassa me te
kammant samijjhisu. So'ha yni ca porni
iamlni tni ca byantaksi. Atthi ca me
uttari avasiha drabharay'ti. So tato
nidna labhetha pmojja. Adhigaccheyya
somanassa.
[BJT Page 300] [\x 300/]

65. Seyyathpi brhmaa puriso bdhiko assa


dukkhito bhagilno, bhatta cassa
nacchdeyya, na cassa kye balamatt. So
aparena samayena tamh bdh mucceyya,
bhattacassa chdeyya, siy cassa kye

balamatt. Tassa evamassa: aha kho pubbe


bdhiko ahosi, dukkhito bhagilno, bhatta
ca me nacchdes. Na cassa me si kye
balamatt. So'mhi etarahi tamh bdh mutto
bhattaca me chdeti, atthi ca me kye
balamatt'ti. So tatonidna labhetha pmojja
adhigaccheyya somanassa.
66. Seyyathpi brhmaa puriso bandhangre
baddho assa. So aparena samayena tamh
bandhan mucceyya sotthin abbayena. Na
casasa kici bhogna vayo. Tassa evamassa:
'aha kho pubbe bandhangra baddho ahosi.
Somhi etarahi tambh bandhan mutto sotthin
abbayena. Natthi ca me kici bhogna vayo'ti.
So tatonidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa.
67. Seyyathpi brhmaa puriso dso assa
anattdhno pardhno na yenakmagamo. So
aparena samayena tambh dsaby mucceyya,
attdhno apardhno bhujisso yenakmagamo.
Tassa evamassa: 'aha kho pubbe dso ahosi
anattdhno pardhno na yenakmagamo.
So'mhi etarahi tambh dsaby mutto attdhno
apardhno bhujisso yenakmagamo'ti. So tato
nidna labhetha pmojja adhigaccheyya
somanassa.
68. Seyyathpi brhmaa puriso sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajjeyya
dubbhikkha sappaibhaya. So aparena
samayena ta kantra nitthareyya, sotthin
gmanta anuppueyya khema appaibhaya.
Tassa evamassa: 'aha kho pubbe sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajji
dubbhikkha sappaibhaya. So'mbhi etarahi ta
kantra nitthio sotthin gmanta
anuppatto khema appaibhayanti. So tato
nidna labhetha pmojja adhigaccheyya
somanassa.
69. Evameva kho brhmaa bhikkhu yath ia
yath roga yath bandhangra yath
dsabya yath kantraddhnamagga. Eva
ime pacanvarae appahne attani
samanupassati. Seyyathpi brhmaa naya
yath rogya yath bandhan mokkha yath
bhujissa yath khemantabhmi, evameva kho
brhmaa bhikkhu ime pacanvarae pahne
attani samanupassati.
[BJT Page 302] [\x 302/]

70. Tassime pacanvarae pahne attani


samanupassato pmojja1 jyati. Pamuditassa

D.N. 95/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

pti jyati. Ptimanassa kyo passambhati.


Passaddhakyo sukha vedeti. Sukhino citta
samdhiyati.
71. So vivicceva kmehi, vivicca akusalehi
dhammehi, savitakka savicra vivekaja
ptisukha pahamajjhna upasampajja
viharati. So imameva kya vivekajena
ptisukhena abhisanneti parisanneti paripreti
parippharati. Nssa kici sabbvato kyassa
vivekajena ptisukhena apphua hoti.
72. Seyyathpi brhmaa dakkho nahpako v
nahpakantevs v kasathle nahnyacuni
kiritv udakena paripphosaka paripphosaka
sanneyya, sya nahnyapi snehnugat
snehaparet santarabhir phu snehena, na ca
paggharai.
Evameva kho brhmaa bhikkhu imameva kya
vivekajena ptisukhena abhisanneti parisanneti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa vivekajena ptisukhena apphua hoti.
Aya kho brhmaa yao purimehi yaehi
appahataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro ca.
73. Puna ca para brhmaa bhikkhu
vitakkavicrna vpasam ajjhatta
sampasdana cetaso ekodibhva avitakka
avicra samdhija ptisukha dutiyajjhna
upasampajja viharati. So imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisanneti
parisanneti paripreti parippharati. Nssa kici
sabbvato kyassa samdhijena ptisukhena
apphua hoti.
74. Seyyathpi brhmaa udakarahado gambhro
ubbhidodako, tassa nevassa puratthimya disya
udakassa yamukha, na dakkhiya disya
udakassa yamukha, na pacchimya disya
udakassa yamukha, na uttarya disya
udakassa yamukha, devo ca na klena kla
samm dhra anuppaveccheyya, atha kho
tamh ca udakarahad st vridhr ubbhijjitv
tameva udakarahada stena vrin
abhisanneyya parisanneyya paripreyya. Nssa
kici sabbvato udakarahadassa stena vrin
apphua assa. Evameva kho brhmaa bhikkhu
imameva kya samdhijena ptisukhena
abhisanneti parisanneti paripreti parippharati.
Nssa kici sabbvato kyassa samdhijena
ptisukhena apphua hoti.
[BJT Page 304] [\x 304/]

Aya kho brhmaa yao purimehi yaehi


appahataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro ca.
75. Puna ca para brhmaa bhikkhu ptiy ca
virg upekkhako ca viharati sampajno,
sukhaca kyena paisavedeti. Yanta ariy
cikkhanti upekkhako satim sukhavihrti. Ta
tatiya jhna upasampajja viharati. So imameva
kya nipptikena sukhena abhisanneti
parisanneti paripreti parippharati. Nssa kici
sabbvato kyassa nipptikena sukhena
apphua hoti.
76. Seyyathpi brhmaa uppaliniya v
paduminiya v puarkiniya v appekaccni
uppalni v padumni v puarkni v udake
jtni udake savaddhni1 udaknuggatni
antonimuggaposni, tni yva cagg yva ca
ml stena vrin abhisannni2 parisannni
pariprni paripphuni. Nssa kici sabbvata
uppalna v padumna v puarkna v
stena vrin apphua assa. Evameva kho
brhmaa bhikkhu imameva kya nipptikena
sukhena abhisanneti parisanneti paripreti
parippharati. Nssa kici sabbvato kyassa
nipptikena sukhena apphua hoti.
Aya kho brhmaa yao purimehi yaehi
appahataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro ca.
77. Puna ca para brhmaa bhikkhu sukhassa
ca pahn dukkhassa ca pahn pubbeva
somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhsatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati. So
imameva kya parisuddhena cetas
pariyodtena pharitv nisinno hoti. Nssa kici
sabbvato kyassa parisuddhena cetas
pariyodtena apphua hoti.
78. Seyyathpi brhmaa puriso odtena
vatthena sassa prupitv nisinno assa, nssa
kici sabbvato kyassa odtena vatthena
appua assa. Evameva kho brhmaa bhikkhu
imameva kya parisuddhena cetas
pariyodtena pharitv nisinno hoti. Nssa kici
sabbvato kyassa parisuddhena cetas
pariyodtena apphua hoti.
Aya kho brhmaa yao purimehi yaehi
appahataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro ca.

D.N. 96/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

1. Savuddhni. (Kesuvipi potthakesu).


2. Abhisandni parisandni. Machasa. [PTS.]
[BJT Page 306] [\x 306/]

79. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte1 adassanya
citta abhinharati abhininnmeti. So eva
pajnti: 'aya kho me kyo rp
ctummahbhtiko mtpettikasambhavo
odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedanaviddhasa
nadhammo, ida ca pana me via ettha
sita ettha paibaddha'nti.
80. Seyyathpi brhmaa, mai veuriyo subho
jtim ahaso suparikammakato accho
vippasanno anvilo sabbkrasampanno,
tatrassa sutta vuta nla v pta v lohita
v odta v pausutta2 v. Tamena
cakkhum puriso hatthe karitv
paccavekkheyya, 'aya kho mai veuriyo subho
jtim ahaso suparikammakato accho
vippasanno anvilo sabbkrasampanno.
Tatrida sutta vuta nla v pta v lohita
v odta v pausutta v'ti.
Evameva kho brhmaa, bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte adassanya citta abhinharati
abhininnmeti. So eva pajnti: 'aya kho me
kyo rp ctummahbhtiko
mtpettikasambhavo, odanakummspacayo,
aniccucchdanaparimaddanabhedanaviddhasa
nadhammo. Ida ca pana me via ettha
sita ettha paibaddhanti.
Aya kho brhmaa, yaehi appahataro ca
appasamrambhataro ca mahapphalataro ca
mahnisasataro ca.
81. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte manomaya
kya abhinimminanya citta abhinharati
abhininnmeti. So imamh ky aa kya
abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi ahnindriya.
1. nejjappatte, katthaci.
2. Paurasutta, katthaci.
[BJT Page 308] [\x 308/]

Seyyathpi brhmaa, puriso mujamh sika1


pabbheyya, tassa evamassa "aya mujo, aya
sik. Ao mujo, a sik. Mujamh tveva
sik pabbh"ti.
Seyyath v pana brhmaa, puriso asi kosiy
pabbheyya, tassa evamassa "aya asi, aya kosi,
ao asi, a kosi, kosiytveva asi pabbho"ti.

Seyyath v pana brhmaa, puriso ahi


kara uddhareyya, tassa evamassa "aya ahi,
aya karao, ao ahi, ao karao, kara
tveva ahi ubbhato"ti.
Evameva kho brhmaa, bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte. Kammaniye hite
nejappatte manomaya kya
abhinimminanya citta abhinharati
abhininnmeti. So imamh ky aa kya
abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi ahnindriya.
Aya kho brhmaa, yao purimehi yaehi
appahataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro ca.
82. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte iddhividhya
citta abhinharati abhininnmeti. So
anekavibhita iddhividha paccanubhoti eko'pi
hutv bahudh hoti, bahudh'pi hutv eko hoti,
vbhva tirobhva tirokua tiropkra
tiropabbata asajjamno gacchati seyyathpi
kse. Pahaviy'pi ummujjanimujja karoti
seyyathpi udake. Udake'pi abhijjamne gacchati
seyyathpi pahaviya. kse'pi pallakena
kamati seyyathpi pakkhi sakuo. Ime'pi
candimasuriye eva mahiddhike eva
mahnubhve pin parimasati parimajjati
yva brahmalok'pi kyena vasa vatteti.
Seyyathpi brhmaa, dakkho kumbhakro v
kumbhakrantevs v suparikammakatya
mattikya ya yadeva bhjanavikati
kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya:
Seyyath v pana brhmaa, dakkho dantakro
dantakrantevs v suparikammakatasmi
dantasmi ya yadeva dantavikati kakheyya
ta tadeva kareyya abhinipphdeyya:
1. Isika [PTS.]

D.N. 97/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 310] [\x 310/]

Seyyath v pana brhmaa, dakkho


suvaakro v suvaakrantevs v
suparikammakatasmi suvaasmi ya yadeva
suvaavikati kakheyya, ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya:
Evameva kho brhmaa, bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte iddhividhya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita iddhividha
paccanubhoti eko'pi hutv bahudh hoti
bahudh'pi hutv eko hoti. vbhva
tirobhva tirokua tiropkra tiropabbata
asajjamno gacchati seyyath'pi udake. Udake'pi
abhijjamne gacchati seyyath'pi pahaviya.
kse'pi pallakena kamati seyyathpi pakkhi
sakuo. Ime'pi candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parimasati
parimajjati. Yva brahmalok'pi kyena vasa
vatteti.
Aya kho brhmaa yao purimehi yaehi
appahataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro ca.
83. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte dibbya
sotadhtuy citta abhinharati, abhininnmeti.
So dibbya sotadhtuy visuddhya
atikkantamnusikya ubho sadde suti dibbe ca
mnuse ca ye dre santike ca.
84. Seyyath'pi brhmaa, puriso
addhnamaggapaipanno, so sueyya
bherisaddampi mudigasaddampi
sakhapaavadeimasaddampi. Tassa evamassa
'bherisaddo iti'pi mudigasaddo iti'pi
sakhapaavadeimasaddo iti'pi. Evameva kho
brhmaa, bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejapatte
dibbya sotadhtuy citta abhinharati,
abhininnmeti. So dbbya sotadhtuy
visuddhya atikkantamnusikya ubho sadde
suti dibbe ca mnuse ca ye dre santike ca.
Aya kho brhmaa, yao purimehi yaehi
appahataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro ca.
[BJT Page 312] [\x 312/]

85. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte cetopariyaya
citta abhinharati abhininnmeti. So
parasattna parapuggalna cetas ceto paricca
pajnti. Sarga v citta sarga cittanti
pajnti, vtarga v citta vtarga cittanti
pajnti, sadosa v citta sadosa cittanti
pajnti, vtadosa v citta vtadosa cittanti
pajnti, samoha v citta samoha cittanti
pajnti, vtamoha v citta vtamoha cittanti
pajnti, sakhitta v citta sakhitta cittanti
pajnti, vikkhitta v citta vikkhitta cittanti
pajnti, mahaggata v citta mahaggata
cittanti pajnti, amahaggata v citta
amahaggata cittanti pajnti, sauttara v
citta sauttara cittanti pajnti, anuttara v
citta anuttara cittanti pajnti, samhita v
citta samhita cittanti pajnti, asamhita v
citta asamhita cittanti pajnti, vimutta va
citta vimutta cittanti pajnti, avimutta v
citta avimutta cittanti pajnti.
86. Seyyath'pi brhmaa, itthi v puriso v
daharo v yuv maanajtiko dse v
parisuddhe pariyodte acche v udakapatte
saka mukhanimitta paccavekkhamno
sakaika v sakaikanti jneyya akaika v
akaikanti jneyya.
Evameva kho brhmaa, bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte cetopariyaya citta
abhinharati abhininnmeti.
So parasattna parapuggalna cetas ceto
paricca pajnti. Sarga v citta sarga
cittanti pajnti, vtarga v citta vtarga
cittanti pajnti, sadosa v citta sadosa
cittanti pajnti, vtadosa v citta vtadosa
cittanti pajnti, samoha v citta samoha
cittanti pajnti, vtamoha v citta vtamoha
cittanti pajnti, sakhitta v citta sakhitta
cittanti pajnti, vikkhitta v citta vikkhitta
cittanti pajnti, mahaggata v citta
mahaggata cittanti pajnti, amahaggata v
citta amahaggata cittanti pajnti, sauttara
v citta sauttara cittanti pajnti, anuttara
v citta anuttara cittanti pajnti, samhita
v citta samhita cittanti pajnti, asamhita
v citta asamhita cittanti pajnti, vimutta
v citta vimutta cittanti pajnti, avimutta
v citta avimutta cittanti pajnti.

D.N. 98/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Aya kho brhmaa, yao purimehi yaehi


appahataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro ca.
[BJT Page 314] [\x 314/]

87. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatpakkilese mudubhute
kammaniye hite nejappatte
pubbenivsnussatiya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita pubbenivsa
anussarati seyyathda: ekampi jti dve'pi
jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo pacapi
jtiyo dasapi jtiyo vsampi jtiyo tisampi jtiyo
cattrsampi jtiyo pasampi jtiyo
jtisatampi jtisahassampi jtisatasahassampi
aneke'pi savaakappe aneke'pi vivaakappe
aneke'pi savaavivaakappe: "amutrsi
evanmo evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
upapdi. Tatrpsi evanmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno"ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
88. Seyyath'pi brhmaa, puriso sakambh
gm aa gma gaccheyya, tamhpi gm
aa gma gaccheyya. So tamh gm
sakaeva gma paccgaccheyya, tassa
evamassa: "aha kho sakamh gm amu
gma agacchi, tatra eva ahsi eva nisdi
eva abhsi eva tuh ahosi. Tamhpi gm
amu gma agacchi. Tatrpi eva ahsi
eva nisdi eva tuh ahosi. So'mhi tamh
gm sakaeva gma paccgato"ti.
Evameva kho brhmaa, bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhute kammaniye hite
nejappatte pubbenivsnussatiya citta
abhinharati abhininnmeti. So anekavihita
pubbenivsa anussarati seyyathda: ekampi
jti dve'pi jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo
pacapi jtiyo dasapi jtiyo vsampi jtiyo
tisampi jtiyo cattrsampi jtiyo pasampi
jtiyo jtisatampi jtisahassampi
jtisatasahassampi aneke'pi savaakappe
aneke'pi vivaakappe aneke'pi
savaavivaakappe: "amutrsi evanmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
upapdi. Tatrpsi evanmo evagotto

evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno"ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
[BJT Page 316] [\x 316/]

Aya kho brhmaa, yao purimehi yaehi


appahataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro ca.
89. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte sattna
cutpaptaya citta abhinharati
abhininnmeti. So dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne pate suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti:
ime vata bhonto satt kyaduccaritena
samanngat vacduccaritena samanngat
manoduccaritena samanngat ariyna
upavdak micchdihik
micchdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapann. Ime v pana bhonto satt
kyasucaritena samanngat vacsucaritena
samanngat manosucaritena samanngat
ariyna anupavdak
sammdihkammasamdn. Te kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapann'ti.
Iti dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne pate suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti.

90. Seyyathpi brhmaa, majjhe sighake1


psdo. Tattha cakkhum puriso hto passeyya
manusse geha pavisante'pi nikkhamante'pi
rathiy vtisacarante'pi majjhe sighake1
nisinne'pi. Tassa evamassa, ete manuss geha
pavisanti, ete nikkhamanti, ete rathiy
vtisacaranti, ete majjhe sighake1
nisinn'ti:
Evameva kho brhmaa, bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte sattna cutpaptaya citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbena
cakkhun visuddhena atikkantamnusakena
satte passati cavamne upapajjamne hne
pate suvae dubbae sugate duggate
yathkammpage satte pajnti: ime vata

D.N. 99/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bhonto satt kyaduccaritena samanngat


vacduccaritena samanngat manoduccaritena
samanngat ariyna upavdak
micchdihik micchdihikammasamdn.
Te kyassa bhed parammara apya duggati

1. Majhe sighaka
[BJT Page 318] [\x 318/]

Vinipta niraya upapann. Ime v pana


bhonto satt kyasucaritena samanngat
vacsucaritena samanngat manosucaritena
samanngat ariyna anupavdak
sammdihkammasamdn. Te kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapann'ti.
Iti dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne pate suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti.

Aya kho brhmaa, yao purimehi yaehi


appahataro ca appasamrambhataro ca
mahapphalataro ca mahnisasataro ca.
91. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte savna
khayaya citta abhinharati abhininnmeti.
So ida dukkhanti yathbhta pajnti. 'Aya
dukkhasamudayo'ti yathbhta pajnti. 'Aya
dukkhanirodho'ti yathbhta pajnti. 'Aya
dukkhanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. 'Ime sav'ti yathbhta pajnti.
'Aya savasamudayo'ti yathbhta pajnti.
'Aya savanirodho'ti yathbhta pajnti.
'Aya savanirodhagminpaipad'ti
yathbhta pajnti. Tassa eva jnato eva
passato kmsav'pi citta vimuccati.
Bhavsav'pi citta vimuccati. Avijjsav'pi
citta vimuccati. Vimuttasmi vimuttamiti
a hoti. Kh jti vusita brahmacariya
kata karaya npara itthattay'ti pajnti.
92. Seyyathpi brhmaa, pabbatasakhepe
udakarahado accho vippasanno anvilo, tattha
cakkhum puriso tre hito passeyya
sippisambukampi sakkharakahalampi
macchagumbampi carantampi tihantampi.
Tassa evamassa: aya kho udakarahado accho
vippasanno anvilo. Tatrime sippisambuk'pi
sakkharakahal'pi macchagumb'pi caranti'pi
tihanti p'ti:

Evameva kho brhmaa, bhikkhu eva samhite


citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte savna khayaya citta
abhinharati abhininnmeti. So ida dukkhanti
yathbhta pajnti. 'Aya dukkhasamudayo'ti
yathbhta pajnti. 'Aya dukkhanirodho'ti
yathbhta pajnti. 'Aya
dukkhanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. 'Ime sav'ti yathbhta pajnti.
'Aya savasamudayo'ti yathbhta pajnti.
'Aya savanirodho'ti yathbhta pajnti.
'Aya savanirodhagminpaipad'ti
yathbhta pajnti.
[BJT Page 320] [\x 320/]

Tassa eva jnato eva passato kmsav'pi


citta vimuccati. Bhavsav'pi citta vimuccati.
Avijjsav'pi citta vimuccati. Vimuttasmi
vimuttamiti a hoti. Kh jti vusita
brahmacariya kata karaya npara
itthattay'ti pajnti.
Ayampi kho brhmaa, yao purimehi yaehi
appahataro ca appasamrambhataro ca
mahnisasataro ca. Imya ca brhmaa
yaasampadya a yaasampad uttaritar
v patatar v natthi"ti.
93. Eva vutte kadanto brhmao bhagavanta
etadavoca: abhikkanta bho gotama,
abhikkanta bho gotama. Seyyathpi bo gotama
nikkujjta v ukkujjeyya paicchanna v
vivareyya mhassa v magga cikkheyya
andhakre v telapajjota dhreyya:
cakkhumanto rpni dakkhintti. Evameva bhot
gotamena anekapariyyena dhammo paksito
esha bhavanta gotama saraa gacchmi
dhammaca bhikkhusagha ca. Upsaka ma
bhava gotamo dhretu ajjatagge pupeta
saraa gata. Esha bho [PTS Page 148] [\q
148/] gotama satta ca usabhasatni satta ca
vacchatarasatni, satta ca vacchatarsatni, satta
ca ajasatni satta ca urabbhasatni mucmi,
jvita demi. Haritni ceva tini khdantu stni
ca pnyni pivantu sto ca nesa vto
upavyatti.
94. Atha kho bhagav kadantassa brhmaassa
nupubbkatha kathesi seyyathda?
Dnakatha slakatha saggakatha kmna
dnava okra sakilesa nekkhamme ca
nisasa paksesi. Yad bhagav asi
kadanta brhmaa kallacitta muducitta
vinvaraacitta udaggacitta pasannacitta.

D.N. 100/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Atha y buddhna smukkasik


dhammadesan, ta paksesi: dukkha
samudaya nirodha magga.
Seyyathpi nma suddha vattha
apagatakaka rajana paiggaheyya, evameva
kadantassa brhmaassa tasmi yeva sane
viraja vtamala dhammacakkhu udapdi: ya
kici samudayadhamma sabbanta
nirodhammanti.
95. Atha kho kadanto brhmao
dihadhammo pattadhammo viditadhammo
pariyoghadhammo tiavicikiccho
vigatakathakatho vesrajjappatto
aparappaccayo satthussane bhagavanta
etadavoca: adhivsetu me bhava gotamo
svtanya bhatta saddhi bhikkhusaghenti.
Adhivsesi bhagav tuhbhvena.
[BJT Page 322] [\x 322/]

97. Atha kho kadanto brhmao bhagavato


adhivsana viditv uhysan bhagavanta
abhivdetv padakkhia katv pakkmi. Atha
kho kadanto brhmao tass rattiy accayena
sake yave pata khdanya bhojanya
paiydpetv bhagavato kla rocpesi: klo
bho gotama, nihita bhattanti.
98. Atha kho bhagav pubbanhasamaya
nivsetv pattacvara dya saddhi
bhikkhusaghena yena kadantassa
brhmaassa yavo tenupasakami.
Upasakamitv paatte sane nisdi. Atha kho
kadanto brhmao [PTS Page 149] [\q 149/]
buddhapamukha bhikkhusagha patena
khdanyena bhojanyena sahatth santappesi
sampavresi. Atha kho kadanto brhmao
bhagavanta bhuttvi ontapattapi
aatara nca sana gahetv ekamanta
nisdi. Ekamanta nisinna kho kadanta
brhmaa bhagav dhammiy kathya
sandassetv samdapetv samuttejetv
sampahasetv uhysan pakkmti.
Kadantasutta nihita pacama.
[BJT Page 324] [\x 324/]
6. [PTS Page 150] [\q 150/]

mahlisutta

1. Eva me suta: eka samaya bhagav


vesliya viharati mahvane kgraslya.

Tena kho pana samayena sambahul kosalak ca


brhmaadt mgadhak ca brhmaadt
vesliya paivasanti kenacideva karayena.
Assosu kho te kosalak ca brhmaadt
mgadhak ca brhmaadt, "samao khalu
bho gotamo sakyaputto sakyakul pabbajito
vesliya viharati kgraslya. Ta kho pana
bhavanta gotama eva kalyo kittisaddo
abbhuggato: 'iti'pi so bhagav araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav'ti. So ima
loka sadevaka samraka sabrahmaka
sassamaabrhmai paja sadevamanussa
saya abhi sacchikatv pavedeti. So
dhamma deseti dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha brahmacariya
pakseti. Sdhu kho pana tathrpna arahata
dassana hot"ti.
2. Atha kho te kosalak ca brhmaadt
mgadhak ca brhmaadt yena mahvana
kgrasla tenupasakamisu. Tena kho pana
samayena yasm ngito bhagavato upahko
hoti. Atha kho te kosalak ca brhmaadt
mgadhak ca brhmaadt yenyasm ngito
tenupasakamisu. Upasakamitv yasmanta
ngina etadavocu: "kaha nu kho bho ngita,
etarahi so bhava gotamo viharati?
Dassanakm hi maya ta bhavanta
gotamanti. "
[PTS Page 151] [\q 151/] "aklo kho vuso
bhagavanta dassanya. Paisallno bhagav"ti.
Atha kho te kosalak ca brhmaadt
mgadhak ca brhmaadt tattheva
ekamanta nisdisu: "disv'va maya ta
bhavanta gotama gamissm"ti.
3. Ohaddho'pi licchav mahatiy
licchaviparisya saddhi yena mahvana
kgrasla yenyasm ngito tenupasakami.
Upasakamitv yasmanta ngita abhivdetv
ekamanta ahsi. Ekamanta hito kho
ohaddho'pi licchav yasmanta ngita
etadavoca: "kaha nu kho bhante ngita, etarahi
so bhagav viharati araha sammsambuddho?
Dassanakm hi maya ta bhagavanta
arahanta sammsambuddhanti. "
[BJT Page 326] [\x 326/]

"Aklo kho mahli bhagavanta dassanya.


Paisallno bhagav"ti. Ohaddho'pi licchav

D.N. 101/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

tattheva ekamanta nisdi. "Disv va aha ta


bhagavanta gamissmi arahanta
sammsambuddhanti. "
4. Atha kho sho samauddeso yenyasm ngito
tenupasakami. Upasakamitv yasmanta
ngita abhivdetv ekamanta ahsi.
'Ekamanta hito kho sho samauddeso
yasmanta ngita etadavoca: ete bhante
kassapa, sambahul kosalak ca buhmaadt
mgadhak ca brhmaadt idhpasakant
bhagavanta dassanya. Ohaddho'pi licchavi
mahatiy licchaviparisya saddhi
idhpasakanto bhagavanta dassanya. Sdhu
bhante kassapa labhata es janat bhagavanna
dassany'ti.
'Tena hi sha, tvaeva bhagavato rocehti'.
'Eva bhante'ti kho sho samauddeso yasmato
ngitassa paissutv yena bhagav
tenupasakamitv bhagavanta abhivdetv
ekamanta ahsi. Ekamanta hito kho sho
samauddeso bhagavanta etadavoca: "ete
bhante sambahul kosalak ca brhmaadt
mgadhak ca brhmaadt idhpasakant
bhagavanta dassanya, ohaddho'pi licchav
mahatiy licchaviparisya [PTS Page 152] [\q
152/] saddhi idhpasakanto bhagavanta
dassanya. Sdhu bhante labhata es janat
bhagavanta dassany"ti.
"Tena hi sha vihrapacchyya sana
papeh"ti.
"Eva bhante'ti kho sho samauddeso
bhagavato paissutv vihrapacchyya sana
papesi. Atha kho bhagav vihr nikkhamma
vihrapacchyya paatte sane nisdi.
5. Atha kho te kosalak ca brhmaadt
mgadhak ca brhmaadt yena bhagav
tenupasakamisu. Upasakamitv bhagavat
saddhi sammodisu. Sammodanya katha
srya vtisretv ekamanta nisdisu.
Ohaddho'pi licchav mahatiy licchaviparisya
saddhi yena bhagav tenupasakami.
Upasakamitv bhagavanta abhivdetv
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho
ohaddho licchav bhagavanta etadavoca:
"Purimni bhante divasni purimatarni
sunakkhatto licchaviputto yenha
tenupasakami. Upasakamitv ma etadavoca:
'yadagge aha mahli, bhagavanta upanissya
viharmi na cira ti vassni, dibbni hi kho
rpni passmi piyarpni kmpasahitni

rajanyni. No ca kho dibbni saddni sumi


piyarpni kmpasahitni rajanyni"ti.
Santneva nu kho bhante sunakkhatto
licchaviputto dibbni saddni nssosi piyarpni
kmpasahitni rajanyni udhu asannn"?Ti.

[BJT Page 328] [\x 328/]

"Santneva kho mahli sunakkhatto


licchaviputto dibbni saddni nssosi piyarpni
kmpasahitni rajanyni no asannn"ti.
6. "Ko nu kho bhante hetu ko paccayo, yena
santneva sunakkhatto licchaviputto dibbni
saddni nssosi piyarpni kmpasahitni
rajanyni no asantn?"Ti.
[PTS Page 153] [\q 153/] "idha mahli
bhikkhuno puratthimya disya ekasabhvito
samdhi hoti dibabna rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna, no
ca kho dibbna saddna savaya
piyarpna kmpasahitna rajanyna. So
puratthimya disya ekasabhvite samdhimhi
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puratthimya
disya dibbni rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
saddni suti piyarpni kmpasahitni
rajanyni. Ta kissa hetu: eva heta mahli
hoti bhikkhuno puratthimya disya
ekasabhvite samdhimhi dibbna rpna
dassanya piyarpna kmpasahitna
rajanyna, no ca kho dibbna saddna
savaya piyarpna kmpasahitna
rajanyna.
7. Puna ca para mahli bhikkhuno dakkhiya
disya ekasabhvito samdhi hoti dibbna
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So dakkhiya
disya ekasabhvite samdhimhi dibbna
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Dakkhiya
disya dibbni rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
saddni suti piyarpni kmpasahitni
rajanyni. Ta kissa hetu: eva heta mahli
hoti bhikkhuno dakkhiya disya

D.N. 102/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ekasabhvite samdhimhi dibbna rpna


dassanya piyarpna kmpasahitna
rajanyna, no ca kho dibbna saddna
savaya piyarpna kmpasahitna
rajanyna. Puna ca para mahli bhikkhuno
pacchimya disya ekasabhvito samdhi hoti
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So pacchimya
disya ekasabhvite samdhimhi dibbna
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Pacchimya
disya dibbni rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
saddni suti piyarpni kmpasahitni
rajanyni. Ta kissa hetu: eva heta mahli
hoti bhikkhuno pacchimya disya
ekasabhvite samdhimhi dibbna rpna
dassanya piyarpna kmpasahitna
rajanyna, no ca kho dibbna saddna
savaya piyarpna kmpasahitna
rajanyna. Puna ca para mahli bhikkhuno
uttarya disya ekasabhvito samdhi hoti
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uttarya
disya ekasabhvite samdhimhi dibbna
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Uttarya disya
dibbni rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
saddni suti piyarpni kmpasahitni
rajanyni. Ta kissa hetu: eva heta mahli
hoti bhikkhuno uttarya disya ekasabhvite
samdhimhi dibbna rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna, no
ca kho dibbna saddna savaya
piyarpna kmpasahitna rajanyna.
Uddhamadho tiriya ekasabhvito samdhi
hoti dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uddhamadho
tiriya ekasabhvite samdhimhi dibbna
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, uddhamadho
tiriya dibbni rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni no ca kho dibbni

saddni suti piyarpni kmpasahitni


rajanyni. Ti kissa hetu? Eva heta mahli
bhikkhuno dakkhiya disya ekasabhvito
samdhi hoti dibbna rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna, no
ca kho dibbna saddna savaya
piyarpna kmpasahitna rajanyna. So
dakkhiya disya ekasabhvite samdhimhi
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Dakkhiya
disya dibbni rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
saddni suti piyarpni kmpasahitni
rajanyni. Ta kissa hetu: eva heta mahli
hoti bhikkhuno dakkhiya disya
ekasabhvite samdhimhi dibbna rpna
dassanya piyarpna kmpasahitna
rajanyna, no ca kho dibbna saddna
savaya piyarpna kmpasahitna
rajanyna. Puna ca para mahli bhikkhuno
pacchimya disya ekasabhvito samdhi hoti
dibabna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So pacchimya
disya ekasabhvite samdhimhi dibbna
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Pacchimya
disya dibbni rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
saddni suti piyarpni kmpasahitni
rajanyni. Ta kissa hetu: eva heta mahli
hoti bhikkhuno pacchimya disya
ekasabhvite samdhimhi dibbna rpna
dassanya piyarpna kmpasahitna
rajanyna, no ca kho dibbna saddna
savaya piyarpna kmpasahitna
rajanyna. Puna ca para mahli bhikkhuno
uttarya disya ekasabhvito samdhi hoti
dibabna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uttarya
disya ekasabhvite samdhimhi dibbna
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Uttarya disya
dibbni rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
saddni suti piyarpni kmpasahitni
rajanyni. Ta kissa hetu: eva heta mahli

D.N. 103/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

hoti bhikkhuno uttarya disya ekasabhvite


samdhimhi dibbna rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna, no
ca kho dibbna saddna savaya
piyarpna kmpasahitna rajanyna.
Uddhamadho tiriya ekasabhvito samdhi
hoti dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uddhamadho
tiriya ekasabhvite samdhimhi dibbna
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna.
8. Idha mahli bhikkhuno puratthimya disya
ekasabhvito samdhi hoti dibbna saddna
savaya piyarpna kmpasahitna
rajanyna, no ca kho dibbna rpna
dassanya piyarpna kmpasahitna
rajanyna. So puratthimya disya
ekasabhvite samdhimbhi dibbna saddna
savaya piyarpna kmpasahitna
rajanyna, no ca kho dibbna rpna
dassanya piyarpna kmpasahitna
rajanyna. Puratthimya disya dibbni
saddni suti piyarpni kmpasahitni
rajanyni, no ca kho dibbni rpni passati
kmpasahitni rajanyni. Ta kissa hetu?
Eva heta mahli hoti bhikkhuno puratthimya
disya ekasabhvite samdhimbhi dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna.
[BJT Page 330] [\x 330/]

9. Puna ca para mahli bhikkhuno dakkhiya


disya ekasabhvito samdhi hoti dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So dakkhiya
disya ekasabhvite samdhimbhi dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Dakkhiya
disya dibbni saddni suti piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
rpni passati kmpasahitni rajanyni. Ta
kissa hetu? Eva heta mahli hoti bhikkhuno
dakkhiya disya ekasabhvite samdhimbhi
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho

dibbna rpna dassanya piyarpna


kmpasahitna rajanyna. Puna ca para
mahli bhikkhuno pacchimya disya
ekasabhvito samdhi hoti dibbna saddna
savaya piyarpna kmpasahitna
rajanyna, no ca kho dibbna rpna
dassanya piyarpna kmpasahitna
rajanyna. So pacchimya disya
ekasabhvite samdhimbhi dibbna saddna
savaya piyarpna kmpasahitna
rajanyna, no ca kho dibbna rpna
dassanya piyarpna kmpasahitna
rajanyna. Pacchimya disya dibbni saddni
suti piyarpni kmpasahitni rajanyni,
no ca kho dibbni rpni passati
kmpasahitni rajanyni. Ta kissa hetu?
Eva heta mahli hoti bhikkhuno pacchimya
disya ekasabhvite samdhimbhi dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puna ca para
mahli bhikkhuno uttarya disya ekasabhvito
samdhi hoti dibbna saddna savaya
piyarpna kmpasahitna rajanyna, no
ca kho dibbna rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna. So
uttarya disya ekasabhvite samdhimbhi
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Uttarya disya
dibbni saddni suti piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
rpni passati kmpasahitni rajanyni. Ta
kissa hetu? Eva heta mahli hoti bhikkhuno
uttarya disya ekasabhvite samdhimbhi
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puna ca para
mahli bhikkhuno uddhamadho tiriya
ekasabhvito samdhi hoti dibbna saddna
savaya piyarpna kmpasahitna
rajanyna, no ca kho dibbna rpna
dassanya piyarpna kmpasahitna
rajanyna. So uddhamadho tiriya
ekasabhvite samdhimbhi dibbna saddna
savaya piyarpna kmpasahitna
rajanyna, no ca kho dibbna rpna
dassanya piyarpna kmpasahitna
rajanyna. Uddhamadho tiriya dibbni
saddni suti piyarpni kmpasahitni
rajanyni, no ca kho dibbni rpni passati
kmpasahitni rajanyni. Ta kissa hetu?
Eva heta mahli hoti bhikkhuno uddhamadho

D.N. 104/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

tiriya ekasabhvite samdhimbhi dibbna


saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna so dakkhiya
disya ekasabhvito samdhi hoti dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So dakkhiya
disya ekasabhvite samdhimbhi dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Dakkhiya
disya dibbni saddni suti piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
rpni passati kmpasahitni rajanyni. Ta
kissa hetu? Eva heta mahli hoti bhikkhuno
dakkhiya disya ekasabhvite samdhimbhi
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So pacchimya
disya ekasabhvito samdhi hoti dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So pacchimya
disya ekasabhvite samdhimbhi dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Pacchimya
disya dibbni saddni suti piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
rpni passati kmpasahitni rajanyni. Ta
kissa hetu? Eva heta mahli hoti bhikkhuno
pacchimya disya ekasabhvite samdhimbhi
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uttarya
disya ekasabhvito samdhi hoti dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uttarya
disya ekasabhvite samdhimbhi dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Uttarya disya
dibbni saddni suti piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
rpni passati kmpasahitni rajanyni. Ta

kissa hetu? Eva heta mahli hoti bhikkhuno


uttarya disya ekasabhvite samdhimbhi
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uddhamadho
tiriya ekasabhvito samdhi hoti dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uddhamadho
tiriya ekasabhvite samdhimbhi dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Uddhamadho
tiriya dibbni saddni suti piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
rpni passati kmpasahitni rajanyni. Ta
kissa hetu? Eva heta mahli hoti bhikkhuno
dakkhiya disya ekasabhvito samdhi hoti
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So dakkhiya
disya ekasabhvite samdhimbhi dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Dakkhiya
disya dibbni saddni suti piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
rpni passati kmpasahitni rajanyni. Ta
kissa hetu? Eva heta mahli hoti bhikkhuno
dakkhiya disya ekasabhvite samdhimbhi
dibbna saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Eva heta
mahli hoti bhikkhuno pacchimya disya
ekasabhvito samdhi hoti dibbna saddna
savaya piyarpna kmpasahitna
rajanyna, no ca kho dibbna rpna
dassanya piyarpna kmpasahitna
rajanyna. So pacchimya disya
ekasabhvite samdhimbhi dibbna saddna
savaya piyarpna kmpasahitna
rajanyna, no ca kho dibbna rpna
dassanya piyarpna kmpasahitna
rajanyna. Pacchimya disya dibbni saddni
suti piyarpni kmpasahitni rajanyni,
no ca kho dibbni rpni passati
kmpasahitni rajanyni. Ta kissa hetu?
Eva heta mahli hoti bhikkhuno pacchimya
disya ekasabhvite samdhimbhi dibbna
saddna savaya piyarpna

D.N. 105/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kmpasahitna rajanyna, no ca kho


dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Eva heta
mahli hoti bhikkhuno uttarya disya
ekasabhvito samdhi hoti dibbna saddna
savaya piyarpna kmpasahitna
rajanyna, no ca kho dibbna rpna
dassanya piyarpna kmpasahitna
rajanyna. So uttarya disya ekasabhvite
samdhimbhi dibbna saddna savaya
piyarpna kmpasahitna rajanyna, no
ca kho dibbna rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna.
Uttarya disya dibbni saddni suti
piyarpni kmpasahitni rajanyni, no ca
kho dibbni rpni passati kmpasahitni
rajanyni. Ta kissa hetu? Eva heta mahli
hoti bhikkhuno uttarya disya ekasabhvite
samdhimbhi dibbna saddna savaya
piyarpna kmpasahitna rajanyna, no
ca kho dibbna rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna.
Eva heta mahli hoti bhikkhuno uddhamadho
tiriya ekasabhvito samdhi hoti dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uddhamadho
tiriya ekasabhvite samdhimbhi dibbna
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, no ca kho
dibbna rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Uddhamadho
tiriya dibbni saddni suti piyarpni
kmpasahitni rajanyni, no ca kho dibbni
rpni passati kmpasahitni rajanyni. Ta
kissa hetu? Eva heta mahli hoti bhikkhuno
uddhamadho tiriya ekasabhvite
samdhimbhi dibbna saddna savaya
piyarpna kmpasahitna rajanyna, no
ca kho dibbna rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna.
10. Idha mahli bhikkhuno puratthimya disya
ubhayasabhvito samdhi hoti dibbnaca
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, [PTS Page 155]
[\q 155/] dibbnaca saddna savaya
piyarpna kmpasahitna rajanyna. So
puratthimya disya ubhayasabhvite
samdhimbhi dibbnaca rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna,
dibbnaca saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puratthimya
disya dibbni ca rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, dibbni ca saddni

suti piyarpni kmpasahitni rajanyni.


Ta kissa hetu? Eva heta mahli hoti
bhikkhuno puratthimya disya
ubhayasabhvite samdhimbhi dibbnaca
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna.
11. Puna ca para mahli bhikkhuno dakkhiya
disya ubhayasabhvito samdhi hoti
dibbnaca rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So dakkhiya
disya ubhayasabhvite samdhimbhi
dibbnaca rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puratthimya
disya dibbni ca rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, dibbni ca saddni
suti piyarpni kmpasahitni rajanyni.
Ta kissa hetu? Eva heta mahli hoti
bhikkhuno dakkhiya disya ubhayasabhvite
samdhimbhi dibbnaca rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna,
dibbnaca saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puna ca para
mahli bhikkhuno pacchimya disya
ubhayasabhvito samdhi hoti dibbnaca
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So pacchimya
disya ubhayasabhvite samdhimbhi
dibbnaca rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puratthimya
disya dibbni ca rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, dibbni ca saddni
suti piyarpni kmpasahitni rajanyni.
Ta kissa hetu? Eva heta mahli hoti
bhikkhuno pacchimya disya ubhayasabhvite
samdhimbhi dibbnaca rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna,
dibbnaca saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puna ca para
mahli bhikkhuno uttarya disya
ubhayasabhvito samdhi hoti dibbnaca
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uttarya
disya ubhayasabhvite samdhimbhi

D.N. 106/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

dibbnaca rpna dassanya piyarpna


kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puratthimya
disya dibbni ca rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, dibbni ca saddni
suti piyarpni kmpasahitni rajanyni.
Ta kissa hetu? Eva heta mahli hoti
bhikkhuno uttarya disya ubhayasabhvite
samdhimbhi dibbnaca rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna,
dibbnaca saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puna ca para
mahli bhikkhuno uddhamadho tiriya
ubhayasabhvito samdhi hoti dibbnaca
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uddhamadho
tiriya ubhayasabhvite samdhi hoti
dibbnaca rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puratthimya
disya dibbni ca rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, dibbni ca saddni
suti piyarpni kmpasahitni rajanyni.
Ta kissa hetu? Eva heta mahli hoti
bhikkhuno uddhamadho tiriya
ubhayasabhvite samdhi hoti dibbnaca
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So dakkhiya
disya ubhayasabhvito samdhi hoti
dibbnaca rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So dakkhiya
disya ubhayasabhvite samdhimbhi
dibbnaca rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puratthimya
disya dibbni ca rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, dibbni ca saddni
suti piyarpni kmpasahitni rajanyni.
Ta kissa hetu? Eva heta mahli hoti
bhikkhuno dakkhiya disya ubhayasabhvite
samdhimbhi dibbnaca rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna,
dibbnaca saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So pacchimya
disya ubhayasabhvito samdhi hoti
dibbnaca rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca

saddna savaya piyarpna


kmpasahitna rajanyna. So pacchimya
disya ubhayasabhvite samdhimbhi
dibbnaca rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puratthimya
disya dibbni ca rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, dibbni ca saddni
suti piyarpni kmpasahitni rajanyni.
Ta kissa hetu? Eva heta mahli hoti
bhikkhuno pacchimya disya ubhayasabhvite
samdhimbhi dibbnaca rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna,
dibbnaca saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uttarya
disya ubhayasabhvito samdhi hoti
dibbnaca rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uttarya
disya ubhayasabhvite samdhimbhi
dibbnaca rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puratthimya
disya dibbni ca rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, dibbni ca saddni
suti piyarpni kmpasahitni rajanyni.
Ta kissa hetu? Eva heta mahli hoti
bhikkhuno uttarya disya ubhayasabhvite
samdhimbhi dibbnaca rpna dassanya
piyarpna kmpasahitna rajanyna,
dibbnaca saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uddhamadho
tiriya ubhayasabhvito samdhi hoti
dibbnaca rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. So uddhamadho
tiriya ubhayasabhvite samdhi hoti
dibbnaca rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna. Puratthimya
disya dibbni ca rpni passati piyarpni
kmpasahitni rajanyni, dibbni ca saddni
suti piyarpni kmpasahitni rajanyni.
Ta kissa hetu? Eva heta mahli hoti
bhikkhuno uddhamadho tiriya
ubhayasabhvite samdhi hoti dibbnaca
rpna dassanya piyarpna
kmpasahitna rajanyna, dibbnaca
saddna savaya piyarpna
kmpasahitna rajanyna.

D.N. 107/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Aya kho mahli hetu aya paccayo, yena


santneva sunakkhatto licchaviputto dibbni
saddni nssosi piyarpni kmpasahitni
rajanyni no asantn"ti.
12. "Etsa nna bhante samdhibhvanna
sacchikiriyhetu bhikkhu bhagavati
brahmacariya carant"ti.
[BJT Page 332] [\x 332/]

13. Na kho mahli, etsa samdhibhvanna


sacchikiriyhet [PTS Page 156] [\q 156/]
bhikkh mayi brahmacariya caranti. Atthi kho
mahli, ae'va dhamm uttaritar ca patatar
ca yesa sacchikiriyhetu bhikkh mayi
brahmacariya carantti.
14. Katame pana te bhante dhamm uttaritar ca
patatar ca, yesa sacchikiriyhetu bhikkh
bhagavati brahmacariya carantti.
15. Idha mahli, bhikkh tia sayojanna
parikkhay sotpanno hoti aviniptadhammo
niyato sambodhiparyao. Aya'pi kho mahli,
dhammo uttaritaro ca patataro ca yassa
sacchikiriyhetu bhikkh mayi brahmacariya
caranti.
Puna ca' para mahli, bhikkh tia
sayojanna parikkhay rgadosamohna
tanutt sakadgm hoti sakideva ima loka
gantv dukkhassanta karoti. Ayampi kho
mahli, dhammo uttaritaro ca patataro ca
yassa sacchikiriyhetu bhikkhu mayi
brahmacariya caranti.
Puna ca'para mahli, bhikkhu orambhgiyna
sayojanna parikkhay opaptiko hoti tattha
parinibby anvattidhammo tasm lok. Ayampi
kho mahli, dhammo uttaritaro ca patataro ca
yassa sacchikiriyhetu mayi brahmacariya
caranti.
Puna ca'para mahli, bhikkhu savna khay
ansava cetovimutti pavimutti diheva
dhamme saya abhi sacchikatv upasampajja
viharati. Ayampi kho mahli, dhammo uttaritaro
ca patataro ca yassa sacchikiriyhetu bhikkhu
mayi brahmacariya caranti.
Ime kho te mahli dhamm uttaritar ca
patatar ca yesa sacchikiriyhetu bhikkh
mayi brahmacariya carant"ti.

16. "Atthi pana bhante maggo, atthi paipad


etesa dhammna sacchikiriyy?"Ti.
"Atthi kho mahli, atthi paipad, etesa
dhammna sacchikiriyy"ti.
[BJT Page 334] [\x 334/]

17. [PTS Page 157] [\q 157/] "katamo pana


bhante maggo, katam paipad, etesa
dhammna sacchikiriyy?"Ti.
"Ayameva ariyo ahagiko maggo, seyyathda?
Sammdihi sammsakappo sammvc
sammkammanto sammjvo sammvymo
sammsati sammsamdhi. Aya kho mahli
maggo aya paipad, etesa sacchikiriyya.
18. Ekadha mahli samaya kosambiya
viharmi ghositrme. Atha kho dve pabbajit
maisso ca paribbjako jliyo ca
drupattikantevs yenha tenupasakamisu.
Upasakamitv mama saddhi sammodisu,
sammodanya katha srya vtisretv
ekamanta ahasu. Ekamanta hit kho te dve
pabbajit ma etadavocu. "Kinnukho vuso
gotama, ta jva ta sarra? Udhu aa jva
aa sarra?"Nti.
"Tena hvuso sutha sdhuka manasi karotha
bhsissm"ti.
"Evamvuso"ti kho te dve pabbajit mama
paccassosu. Aha etadavoca:
19. Idhvuso tathgato loke uppajjati araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav. So ima
loka sadevaka samraka sabrahmaka
sassamaabrhmai paja sadevamanussa
saya abhi sacchikatv pavedeti. So
dhamma deseti dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha brahmacariya
pakseti.
19. (29). Ta dhamma suti gahapati v
gahapatiputto v aatarasmi v kule
paccjto. So ta dhamma sutv tathgate
saddha pailabhati. So tena saddhpailbhena
samanngato iti paisacikkhati: 'sambdho
gharvso rajpatho1. Abbhokso pabbajj.
Nayida sukara agra ajjhvasat
ekantaparipua ekantaparisuddha
sakhalikhita brahmacariya caritu.

D.N. 108/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Yannnha kesamassu ohretv ksyni


vatthni acchdetv agrasm anagriya
pabbajeyya'nti.
1. Rajopatho, katthaci.
[BJT Page 334] [\x 334/]

(110)

So aparena samayena appa v bhogakkhandha


pahya mahanta v bhogakkhandha pahya
appa v tiparivaa pahya mahanta v
tiparivaa pahya kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajati. So eva pabbajito samno
ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno aumattesu vajjesu
bhayadassv. Samdya sikkhati sikkhpadesu
kyakammavackammena samanngato
kusalena. Parisuddhjvo slasampanno indriyesu
guttadvro bhojane matta satisampajaesu
samanngato santuho.
19. (29). Kathaca vuso bhikkhu slasampanno
hoti? Idha mahrja bhikkhu ptipta pahya
ptipt paivirato hoti nihitadao
nihitasattho lajj daypanno.
Sabbapabhtahitnukamp viharati.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Adinndna pahya adinndn paivirato hoti
dinndy dinnapikakh. Athenena
sucibhtena attan virahati. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Abrahmacariya pahya brahmacr hoti
rcr1 virato methun gmadhamm.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Musvda pahya musvd paivirato hoti
saccavd saccasandho theto2 paccayiko
avisavdako lokassa. Idampi'ssa hoti slasmi.
Pisua vca3 pahya pisuya vcya
paivirato hoti. Ito sutv na amutra akkht
imesa bhedya. Amutra v sutv na imesa
akkht amsa bhedya. Iti bhinnna v
sandht, sahitna v anuppadt4
samaggrmo5 samaggarato samagganandi
samaggakarai vca bhsit hoti. Idampi'ssa
hoti slasmi.
Pharusa vca6 pahya pharusya vcya
paivirato hoti. Y s vc ne kaasukh
pemany7 hadayagam por bahujanakant
bahujnamanp, tathrpa8 vca bhsit
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

Samphappalpa pahya samphappalp


paivirato hoti klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd. Nidhnavati vca
bhsit hoti klena spadesa pariyantavati
atthasahita. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Ancri, machasa.
2. heto, sy.
3. Pisuvca, [PTS.]
4. Anuppdt, [PTS.]
5. Samaggarmo, machasa.
6. Pharusvca, [PTS.] Sitira
7. Pemaniy, machasa. 8. Evarpi. [PTS.] Sitira.

[BJT Page 334] [\x 334/] (112)


19. (30). Bjagmabhtagmasamrambh1
paivirato hoti. Ekabhatatiko2 hoti rattuparato3
paivirato4 viklabhojan.
Naccagtavditaviskadassan5 paivirato hoti.
Mlgandhavilepanadhraamaanavibhusana
hn paivirato hoti. Uccsayanamahsayan
paivirato hoti. Jtarparajatapaiggaha6
paivirato hoti. makabaapaiggaha6
paivirato hoti. makamasapaigaggaha6
paivirato hoti. Itthikumrikapaiggaha6
paivirato hoti. Dsidsapaiggaha6 paivirato
hoti. Ajeakapaiggaha6 paivirato hoti.
Kukkuaskarapaiggaha6 paivirato hoti.
Hatthigavassavaav7 paiggaha paivirato
hoti. Khettavatthupaiggaha paivirato hoti.
Dteyyapahea8 gamannuyog paivirato hoti.
Kayavikkay paivirato hoti.
Tulkakasakamnak9 paivirato hoti.
Ukkoanavacananikatisci10 yog paivirato
hoti.
Chedanavadhabandhanaviparmosalopasahas
kar11 paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

Cullasla12 nihita
19. (31). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
bjagmabhtagmasamrambha13 anuyutt
viharanti, seyyathda: mlabja khandhabja
phalubja14 aggabja bijabjameva15
pacama. Iti v itievarp16
bjagmabhtagmasamrambh17 paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
32. Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
sannidhikraparibhoga anuyutt viharanti,

D.N. 109/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

seyyathda: annasannidhi pnasannidhi


vatthasannidhi ynasannidhi sayanasannidhi
gandhasannidhi misasannidhi. Iti v iti
evarp sannidhikraparibhog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slassami.
1. Samrabbh, machasa.
2. Eka bhattiko, machasa.
3. Rattuparato, machasa.
4. Virato, the. Se.
5. Viska, machasa.
6. Pariggaha, (sabbattha)
7. Gavassa, se. Vaava, machasa.
8. Pahia, smu. Machasa. Sy.
9. Ka, machasa.
10. Svi, machasa.
11. Sahasa, machasa.
12. Ca sla, machasa.
13. Samrabbh, machasa.
14. Phala, se. Phalu, si. The.
15. Bija bja eva. The.
16. Iti evarup, kesuci.
17. Samrabbh, machasa.
[BJT Page 334] [\x 334/]

(114)

19. (33). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa visukadassana anuyutt
viharanti, seyyathda: nacca gta vdita
pekkha akkhta pissara vetla
kumbhathna sobhanaka1 cala vasa
dhopanaka2 hatthiyuddha assayuddha
mahisayuddha3 usabhayuddha ajayuddha
meayuddha4 kukkuayuddha
vaakayuddha daayuddha muhiyuddha5
nibbuddha uyyodhika balagga senbyha
akadassana6. Iti v iti evarp viskadassan
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
19. (34). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
jtappamdahnnuyoga anuyutt viharanti,
seyyathda: ahapada dasapada ksa
parihrapatha sannika khalika ghaika
salkahattha akkha pagacra vakaka
mokkhacika cigulaka patthaka rathaka
dhanuka akkharika manesika yathvajja. Iti
v iti evarp jtappamdahnnuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
19. (35). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa uccsayanamahsayana
anuyutt viharanti, seyyathda: dandi

pallaka gonaka cittaka paika paalika


tlika vikatika uddalomi ekantalomi
kahissa koseyya kuttaka hatthatthara
assatthara rathatthara ajinappavei
kdalimigapavarapaccattharaa
sauttaracchada ubhatolohitakpadhna. Iti v
iti evarp uccsayanamahsayan paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Sobhanagaraka, katthaci. Sobhanakaraka,
[PTS.] Sobhanagharaka, machasa.
2. Dhovana, katthaci. Dhopana, sitira.
3. Mahisa, machasa.
4. Meaka, machasa.
5. Shala potthakesu na dissati.
6. Anka - kesuci.
[BJT Page 334] [\x 334/]

(116)

19 (36). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyti bhojanni
bhujitv te evarpa
maanavibhusanahnnuyoga anuyutt
viharanti, seyyathda: ucchdana
parimaddana nahpana sambhana dsa
ajana mlvilepana mukhacuaka1
mukhalepana2 hatthabandha sikhbandha
daaka nika khagga chatta citrphana
uahsa mai vlavjani odtni vatthni
dghadasni. Iti v iti evarp
maanavibhusanahnnuyog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
19. (37). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyti bhojanni
bhujitv te evarpa tiracchnakatha
anuyutt viharanti, seyyathda: rjakatha
corakatha mahmattakatha senkatha
bhayakatha yuddhakatha annakatha
pnakatha vatthakatha sayanakatha
mlkatha gandhakatha tikatha
ynakatha gmakatha nigamakatha
nagarakatha janapadakatha itthikatha
purisakatha (kumrakatha kumrikatha)3
srakatha visikhkatha kumbhahnakatha
pubbapetakatha nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha. Iti v
itievarpya tiracchnakathya paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
19. (38). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarp vigghikakatha anuyutt
viharanti, seyyathda: "na tva ima
dhammavinaya jnsi. Aha ima
dhammavinaya jnmi. Ki tva ima

D.N. 110/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

dhammavinaya jnissasi? Micchpaipanno


tvamasi. Ahamasmi sammpaipanno. Sahita
me, asahita te. Pure vacanya pacch avaca.
Pacch vacanya pure avaca. cia4 te
viparvatta. ropito te vdo. Niggahto tvamasi.
Cara vdappamokkhya. Nibbehehi v sace
pahos"ti. Iti v itievarpya viggahikakathya
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
19. (39). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyti bhojanni
bhujitv te evarpa
dteyyapahiagamannuyogamanuyutt
viharanti, seyyathda: raa
rjamahmantna khattiyna brhmana
gahapatikna kumrna "idha gaccha.
Amutrgaccha. Ida hara. Amutra ida har"ti.
Iti v itievarp dteyyapahiagamannuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Mukhacua, machasa.
2. Mukhlepana, smu.
3. Marammapotthakesuyeva dissate
4. Avicia, kesuci.
[BJT Page 334] [\x 334/]

(118)

19. (40). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te kuhak ca honti lapak ca nemittik
ca nippesik ca lbhena ca lbha nijigisitro.
Iti v itievarp kuhalapan paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Majjhimasla nihita.
19. (41). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika1 kappenti, seyyathda:
aga nimitta uppta2 supia3 lakkhaa
msikacchinna aggihoma dabbihoma
thusahoma taulahoma sappihema
telahoma mukhahoma lohitahoma agavijj
vatthuvijj khattavijj4 sivavijj bhtavijj
bhurivijj ahivijj visavijj vicchikavijj
msikavijj sakuavijj vyasavijj
pakkajjhna5 saraparittna migacakka. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
19. (42). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti, seyyathda:
mailakkhaa vatthalakkhaa

daalakkhaa6 asikalakkhaa usulakkhaa


dhanulakkhaa vudhalakkhaa7
itthilakkhaa purisalakkhaa
kumralakkhaa kumrilakkhaa
dsalakkhaa dsilakkhaa hatthilakkhaa
assalakkhaa mahisalakkhaa8
usabhalakkhaa golakkhaa9 ajalakkhaa
mealakkhaa10 kukkualakkhaa
vaakalakkhaa godhlakkhaa
kaiklakkhaa kacchapalakkhaa
migalakkhaa. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
19. (43). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti seyyathda:
raa niyyna bhavissati, raa aniyyna
bhavissati, abbhantarna raa upayna
bhavissati, bhirna raa apayna
bhavissati, bhirna raa upayna
bhavissati, abbhantarna raa apayna
bhavissati, abbhantarna raa jayo
bhavissati, abbhantarna raa parjayo
bhavissati. Iti imassa jayo bhavissati. Imassa
parjayo bhavissati. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Jvita, machasa.
2. Uppda, smu.
3. Supina, machasa. Supiaka, si.
4. Khetta, kesuci.
5. Pakkha, kesuci.
6. Daalakkhaa satthalakkhaa, machasa.

7. yudha, kesuci.
8. Mahisa, machasa.
9. Goa, machasa.
10. Meaka, kesuci.
[BJT Page 334] [\x 334/]

(120)

19. (44). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
candaggho bhavissati. Suriyaggho bhavissati.
Nakkhattagho bhavissati. Candimasuriyna
pathagamana bhavissati. Candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Nakkhattna
pathagamana bhavissati. Nakkhattna
uppathagamana bhavissati. Ukkpto
bhavissati. Dsho bhavissati. Bhmiclo
bhavissati. Devadundbhi bhavissati.

D.N. 111/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana1 sakilesa vodna bhavissati.
Evavipko candaggho bhavissati. Evavipko
suriyaggho bhavissati. Evavipko
nakkhattaggho bhavissati. Evavipka
candimasuriyna pathagamana bhavissati.
Evavipka candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Evavipka
nakkhattna pathagamana bhavissati.
Evavipka nakkhattna uppathagamana
bhavissati. Evavipko ukkpto bhavissati.
Evavipko disho bhavissati. Evavipko
bhumivlo bhavissati. Evavipko devadundbhi
bhavissati. Evavipko
candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana sakilesa vodna bhavissati. Iti v
evarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
19. (45). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
subbuhik bhavissati. Dubbuhik bhavissati.
Subhikkha bhavissati. Dubbhikkha bhavissati.
Khema bhavissati. Bhaya bhavissati. Rogo
bhavissati. rogya bhavissati. Mudd gaan
sakhna kveyya lokyata. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjvena
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
19. (46). Yath pana paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
vhana vivhana savadana vivadana
sakiraa vikiraa subhagakaraa
dubbhagakaraa viruddhagabbhakaraa
jivhnitthambhana2 hanusahatana
hatthbhijappana hanujappana
kaajappana dsapaha kumripaha
devapaha diccupahna mahatupahna
abbhujjalana sirivhyana. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Oggamana, kesuci.
2. Jivhnitthaddhana. Bahusu.
[BJT Page 334] [\x 334/]

(122)

19. (47). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
santikamma paidhikamma bhtakamma

bhurikamma vassakamma vossakamma


vatthukamma vatthuparikiraa camana
nahpana juhana vamana virecana
uddhavirecana adhovirecana ssavirecana
kaatela nettatappana natthukamma
ajana paccajana slkiya sallakattiya
drakatikicch mlabhesajjna anuppadna
osadhna paimokkh. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
19. (48). Sa kho1 so vuso bhikkhu eva
slasampanno na kutoci bhaya samanupassati
yadida slasavarato. Seyyathpi vuso khattiyo
muddhvasitto2 nihatapaccmittona kutoci
bhaya samanupassati yadida paccatthikato,
evameva kho vuso bhikkhu eva slasampanno
na kutoci bhaya samanupassati yadida
slasavarato. So imin ariyena slakkhandhena
samanngato ajjhatta anavajjasukha
paisavedeti. Eva kho vuso bhikkhu
slasampanno hoti.
19. (49). Kathaca vuso bhikkhu indriyesu
guttadvro hoti? Idha vuso bhikkhu cakkhun
rpa disv na nimittaggh hoti
nnubyajanaggh. Yatvdhikaraamena
cakkhundriya asavuta viharanta abhijjh
domanass ppak akusal dhamm
anvassaveyyu3 tassa savarya paipajjati.
Rakkhati cakkhundriya cakkhundriye savara
pajjati. Sotena sadda sutv na nimittaggh
hoti nnubyajanaggh. Yatvdhikaraamena
sotendriya asavuta viharanta abhijjh
domanass ppak akusal dhamm
anvassaveyyu tassa savarya paipajjati.
Rakkhati sotendriya sotendriye savara
pajjati. Ghena gandha ghyitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena ghnindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati ghnindriya ghnindriye
savara pajjati. Jivhya rasa syitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena jivhindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati jivhindriya jivhindriya
savara pajjati. Kyena phohabba phusitv
na nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena kyindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati kyindriya kyindriye
savara pajjati. Manas dhamma viya na

D.N. 112/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

nimittaggh hoti nnubyajanaggh.


Yatvdhikaraamena manindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati manindriya. Manindriye
savara pajjati. So imin ariyena
indriyasavarena samanngato ajjhatta
abysekasukha paisavedeti. Eva kho vuso
bhikkhu indriyesu guttadvro hoti.
1. Atha kho, kesuci.
2. Muddhbhisinto, kesuci.
3. Anvsaveyyu, anvssaveyyu, kesuci.
[BJT Page 334] [\x 334/]

(124)

19. (50). Kathaca vuso bhikkhu


satisampajaena samanngato hoti? Idha vuso
bhikkhu abhikkante paikkante sampajnakr
hoti. Alokite milokite sampajnakr hoti.
Samijite1 pasrite sampajnakr hoti.
Saghipattacvaradhrae sampajnakr hoti.
Asite pte khyite syite sampajnakr hoti.
Uccrapassvakamme sampajnakr hoti. Gate
hite nisinne sutte jgarite bhsite tuhbhve
sampajnakr hoti. Eva kho vuso bhikkhu
satisampajaena samanngato hoti.
19. (51). Kathaca vuso bhikkhu santuho hoti?
Idha vuso bhikkhu santuho hoti
kyaparihriyena cvarena kucchiparihriyena2
piaptena. So yena yeneva pakkamati
samdyeva pakkamati. Seyyathpi vuso pakkh
sakuo yena yeneva eti sapattabhro'va eti,
evameva kho vuso bhikkhu santuho hoti
kyaparihriyena cvarena kucchiparihriyena
piaptena. So yena yeneva pakkamati
samdyeva pakkamati. Eva kho vuso bhikkhu
santuho hoti.
19. (52). So imin ca ariyena slakkhandhena3
samanngato imin ca ariyena indriyasavarena
samanngato imin ca ariyena satisampajaena
samanngato imya ca ariyya santuhiy
samanngato vivitta sensana bhajati araa
rukkhamla pabbata kandara giriguha
susna vanapattha abbhoksa pallapuja.
So pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati
pallaka bhujitv uju kya padhya
parimukha sati upahapetv.
19. (53). So abhijjha loke pahya vigatbhijjhena
cetas viharati. Abhijjhya citta parisodheti.
Bypdapadosa pahya abypannacitto viharati
sabbapabhtahitnukampi. Bypdapados
citta parisodheti. Thinamiddha pahya

vigatathinamiddho viharati lokasa sato


sampajno. Thinamiddh citta parisodheti.
Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati
ajjhatta vpasannacitto. Uddhaccakukkucc
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati akathakath kusalesu
dhammesu. Vicikicchya citta parisodheti.
1. Sammijite, kesuci.
2. Paribhrikena, smu.
3. Imin slakkhandhena, sabbattha.
[BJT Page 334] [\x 334/]

(126)

19. (54). Seyyathpi vuso puriso ia dya


kammante payojeyya, tassa te kammant
samijjheyyu, so yni ca porni iamlni tni
ca byantkareyya, siy cassa uttari avasiha
drabharaya, tassa evamassa: "aha kho pubbe
ia dya kammante payojesi. Tassa me te
kammant samijjhisu. So ha yni ca porani
iamlni tni ca byanti aksi. Atthi ca me
uttari avasiha drabharay"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
19. (55). Seyyathpi vuso puriso bdhiko assa
dukkhito bhagilno, bhatta cassa
nacchdeyya, na cassa kye balamatt, so
aparena samayena tamh bdh mucceyya,
bhattacassa chdeyya, siy cassa kye
balamatt, tassa evamassa: "aha kho pubbe
bdhiko ahosi dukkhito bhagilno. Bhatta
ca me nacchdesi. Nacassa me si kye
balamatt. So'mhi etarahi tamh bdh mutto
bhattaca me chdeti. Atthi ca me kye
balamatt"ti. So tato nidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
19. (56). Seyyathpi vuso puriso bandhangre
baddho assa, so aparena samayena tamh
bandhangr mucceyya sotthin abbayena1, na
cassa kici bhogna vayo, tassa evamassa:
"aha kho pubbe bandhangre baddho ahosi.
So'mhi etarahi tamh bandhangr mutto
sotthin abbayena. Natthi ca me kici bhogna
vayo"ti. So tatonidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
19. (57). Seyyathpi vuso puriso dso assa
anattadhno pardhno na yenakmagamo, so
aparena samayena tamh dsaby mucceyya
attdhno apardhno bhujisso yenakmagamo,
tassa evamassa: "aha kho pubbe dso ahosi
anattdhno pardhno na yenakmagamo,
so'mhi etarahi tamh dsaby mutto attdhno

D.N. 113/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

apardhno bhujisso yenakmagamo"ti. So


tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
1. Avyayena, [PTS.]
[BJT Page 334] [\x 334/]

(128)

19. (59). Seyyathpi vuso puriso sadhano


sabhogo kantraddhnamagga paipajjeyya
dubbhikkha sappaibhaya. So aparena
samayena ta kantra nitthareyya, sotthin
gmanta anuppueyya khema appaibhaya,
tassa evamassa: "aha kho pubbe sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajji
dubbhikkha sappaibhaya. So'mhi etarahi ta
kantra tio sotthin gmanta anuppatto
khema appaibhaya"nti. So tato nidna
labhetha pmojja adhigaccheyya somanassa
19. (60). Evameva kho vuso bhikkhu yath
gua yath roga yath bandhangra yath
dsabya yath kantraddhnamagga eva ime
paca nvarae appahe attani samanupassati.
Seyyathpi mahrja naya yath rogya
yath bandhan mokkha yath bhujissa yath
khemantabhmi evameva kho mahrja
bhikkhu ime paca nvarae pahe attani
samanupassati.
19. Tassime paca nvarae pahe attani
samanupassato pmojja jyati. Pamuditassa pti
jyati. Ptimanassa kyo passambhati.
Passaddhakyo sukha vedeti. Sukhino citta
samdhiyati.
20. So vivicceva kmehi vivicca akusalehi
dhammehi savitakka savicra vivekaja
ptisukha pahamajjhna upasampajja
viharati. So imameva kya vivekajena
ptisukhena abhisandeti parisandeti paripreti
parippharati. Nssa kici sabbvato kyassa
vivekajena ptisukhena apphua hoti.

[BJT Page 336] [\x 336/]

Yo nu kho vuso bhikkhu eva jnti eva


passati, kalla nu kho tasseta vacanya ta
jva ta sarranti v aa jva aa sarranti
v?Ti.
Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya ta jva ta sarranti
v aa jva aa sarranti vti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi ta jva
ta sarranti v aa jva aa sarranti vti.
21. Puna ca para vuso bhikkhu
vitakkavicrna vpasam ajjhatta
sampasdana cetaso ekodibhva avitakka
avicra samdhija ptisukha dutiyajjhna
upasampajja viharati. So imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisandeti parisandeti
parippharati. Nssa kici sabbvato kyassa
samdhijena ptisukhena apphua hoti.
22. Seyyathpi vuso udakarahado gambhro
ubbhidodako, tassa nevassa puratthimya disya
udakassa yamukha, na dakkhiya disya
udakassa yamukha, na pacchimya disya
udakassa yamukha, na uttarya disya
udakassa yamukha, devo ca na klena kla
samm dhra anupaveccheyya, atha kho tamh
ca udakarahad st vridhr ubbhijjitv
tameva udakarahada stena vrin
abhisandeyya parisandeyya paripreyya
paripphareyya, nssa kici sabbvato
udakarahadassa vrin stena apphua assa -
Evameva kho vuso bhikkhu imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa samdhijena ptisukhena apphua hoti.

Seyyathpi vuso dakkho nahpako v


nahpakantevs v kasathle nahnyacuni
kiritv udakena paripphosaka paripphosaka
sandeyya. Sya nahnyapii snehnugat
snehaparet santarabhir phu snehena, na ca
pagghara.

23. Puna ca para vuso bhikkhu ptiy ca virg


upekkhako ca viharati sato sampajno sukhaca
kyena paisavedeti. Ya ta ariy cikkhanti:
upekkhako satim sukhavihrti tatiya jhna
upasampajja viharati. So imameva kya
nipptikena sukhena abhisandeti parisandeti
paripreti, parippharati nssa kici sabbvato
kyassa nipptikena sukhena apphua hoti.

Evameva kho vuso bhikkhu imameva kya


vivekajena ptisukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa vivekajena ptisukhena apphua hoti.

24. Seyyathpi vuso uppaliniya v


paduminiya v puarkiniya v appekaccni
uppalni v padumni v puarkni v udake
jtni udake savaddhni udaknuggatni

D.N. 114/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

antonimuggaposini tni yva cagg yva ca ml


stena vrin abhisannni parisannni
pariprni, paripphuni nss kici sabbvata
uppalna v padumna v puarkna v
stena vrin apphua assa.

Aha kho paneta vuso eva jnmi eva


passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa sarranti'
vti.

[BJT Page 338] [\x 338/]

[BJT Page 340] [\x 340/]

Evameva kho vuso bhikkhu imameva kya


nipptikena sukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa nipptikena sukhena apphua hoti.
Yo nu kho vuso bhikkhu eva jnti eva
passati, kalla nu kho tasseta vacanya 'ta
jva ta sarranti' v 'aa jva aa
sarranti' v?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti' v'ti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti' v 'aa jva aa sarranti
vti.
25. Puna ca para bhikkhu vuso bhikkhu
sukhassa ca pahn dukkhassa ca pahn
pubbeva somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhsatiprisuddhi [PTS
Page 158] [\q 158/] catuttha jhna
upasampajja viharati. So imameva kya
parisuddhena cetas pariyodtena pharitv
nisinno hoti. Nssa kici sabbvato kyassa
parisuddhena cetas pariyodtena apphua
hoti.
Seyyathpi vuso puriso odtena vatthena
sassa prupitv nisinno assa, nssa kici
sabbvato kyassa odtena vatthena apphua
assa, evameva kho vuso bhikkhu imameva
kya parisuddhena cetas pariyodtena
pharitv nisinno hoti. Nssa kici sabbvato
kyassa parisuddhena cetas pariyodtena
apphua hoti.
Yo nu kho vuso bhikkhu eva jnti eva
passati, kalla nu kho tasseta vacanya 'ta
jva ta sarranti' v 'aa jva aa
sarranti' v?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla nu kho tasseta vacanya 'ta jva ta
sarranti' v 'aa jva aa sarranti' v"ti.

26. Puna ca para vuso bhikkhu eva samhite


citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatupakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte adassanya citta abhinharati
abhininnmeti. So eva pajnti: "aya kho me
kyo rp ctummahbhtiko
mtpettikasambhavo odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedaviddhasana
dhammo. Ida ca pana me via ettha sita
ettha paibaddha'nti. Seyyathpi vuso mai
veuriyo subho jtim ahaso
suparikammakato accho vippasanno anvilo
sabbkrasampanno, tatra'ssa sutta vuta
nla v pta v lohita v odta v
pausutta v. Tamena cakkhum puriso
hatthe karitv paccavekkheyya "aya kho mai
veuriyo subho jtim ahaso
suparikammakato, accho vippasanno anvilo
sabbkrasampanno. Tatirada sutta vuta
nla v pta v lohita v odta v
pausutta v"ti. Evameva kho vuso bhikkhu
eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte adassanya
citta abhinharati abhininnmeti. So eva
pajnti aya kho me kyo rp
ctummahbhtiko mtpettikasambhavo
odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedanaviddhasa
nadhammo. Ida ca pana me via ettha
sita ettha paibaddhanti.
Yo nu kho vuso bhikkhu eva pajnti eva
passati, kallannu kho tasseta vacanya 'ta
jva ta sarranti'v 'aa jva aa
sarranti' v"?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa sarranti'vti.

27. Puna ca para vuso eva samhite citte


parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese

D.N. 115/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

mudubhte kammaniye hite nejappatte


manomaya kya abhinimminanya citta
abhinharati abhininnmeti. So imamh ky
aa kya abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi ahnindriya,
Seyyathpi vuso puriso mujamh isika
pabbheyya. Tassa evamassa: aya mujo aya
isik ao mujo a isik mujamhtveva
isik pabbhti.
Seyyathpi v pana vuso puriso asi kosiy
pabbheyya. Tassa evamassa: "aya asi aya kosi,
ao asi a kosi, kosiytveva asi pabbho"ti.
Seyyathpi v pana vuso puriso aha kara
uddhareyya. Tassa evamassa: "aya ahi aya
karao, ao ahi ao karao, karatveva
ahi ubbhato"ti.
Evameva kho vuso bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudrabhte kammaniye hite nejappatte
manomaya kya abhinimminanya citta
abhinharati abhininnmeti. So imamh ky
aa kya abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi ahnindriya.
Yo nu kho vuso bhikkhu eva jnti eva
passati, kallannu kho tasseta vacanya 'ta
jva ta sarranti' v 'aa jva aa
sarranti' v?"Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta
sarranti'v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
[BJT Page 342] [\x 342/]

seyyath'pi pakkhi sakuo. Ime'pi candimasuriye


evamahiddhike evamahnubhve pin
parmasati parimajjati. Yva brahmalokpi
kyena vasa vatteti.
Seyyathpi vuso dakkho kumbhakro v
kumbhakrantevs v suparikammakatya
mattikya ya yadeva bhjanavikati
kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya -
Seyyathpi v pana mahrja dakkho dantakro
v dantakrantevs v suparikammakatasmi
dantasmi ya yadeva dantavikati kakheyya
ta tadeva kareyya abhinipphdeyya -
Seyyathpi v pana vuso dakkho suvaakro
v suvaakrantevs v suparikammakatasmi
suvaasmi ya yadeva suvaavikati
kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya -
Evameva kho vuso bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
iddhividhya citta abhinharati abhininnmeti.
So anekavihita iddhividha paccanubhoti:
eko'pi hutv bahudh hoti. Bahudh'pi hutv eko
hoti. vbhva tirobhva tirokua
tiropkra tiropabbata asajjamno gacchati
seyyathpi kse. Pahaviy'pi ummujjanimujja
karoti seyyathpi udake. Udake'pi abhijjamne
gacchati seyyathpi pahaviya. kse'pi
pallakena kamati seyyathpi pakkhi sakuo.
Ime'pi candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parmasati
parimajjati. Yva brahmalok'pi kyena vasa
vatteti.

Aha kho paneta vuso eva jnmi eva


passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa sarranti'vti.

Yo nu kho vuso bhikkhu eva jnti eva


passati, kallannu kho tasseta vacanya 'ta
jva ta sarranti'v 'aa jva aa
sarranti'v?Ti.

28. Puna ca para vuso bhikkhu eva samhite


citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte iddhividhya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita iddhividha
paccanubhoti: eko'pi hutv bahudh hoti
bahudhpi hutv eko hoti, vbhva tirobhva
tirokua tiropkra tiropabbata asajjamno
gacchati seyyathpi kse, pahaviy'pi
ummujjanimujja karoti seyyathpi udake,
udake'pi abhijjamne gacchati seyyathpi
pahaviya, kse'pi pallakena kamati

"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,


kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa sarranti'vti.

29. Puna ca para vuso bhikkhu eva samhite


citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite

D.N. 116/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

nejappatte dibbya sotadhtuy citta


abhinharati abhininnmeti. So dibbya
sotadhtuy visuddhya atikkantamnusikya
ubho sadde suti dibbe ca mnuse ca ye dre
santike ca.
Seyyathpi vuso puriso
addhnamaggapaipanno, so sueyya
bherisaddampi mudigasaddampi
sakhapaavadeimasaddampi, tassa evamassa:
bherisaddo iti'pi mudigasaddo iti'pi
sakhapaavadeimasaddo iti'pi. Evameva kho
vuso bhikkhu eva samhite citte parisuddhe
pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
dibbya sotadhtuy citta abhinharati
abhininnmeti. So dibbya sotadhtuy
visuddhya atikkantamnusikya ubho sadde
suti dibbe ca mnuse ca ye dre santike ca.
Yo nu kho vuso bhikkhu eva jnti eva
passati, kallannu kho tasseta vacanya 'ta
jva ta sarranti'v 'aa jva aa
sarranti'v?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa sarranti'vti.

[BJT Page 344] [\x 344/]

30. Puna ca para vuso bhikkhu eva samhite


citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte cetopariyaya citta
abhinharati abhininnmeti. So parasattna
parapuggalna cetas ceto paricca pajnti:
"sarga v citta sarga cittanti pajnti.
Vtarga v citta vtarga cittanti pajnti.
Sadosa v citta sadosa cittanti pajnti.
Vtadosa v citta vtadosa cittanti pajnti.
Samoha v citta samoha cittanti pajnti.
Vtamoha v citta vtamoha cittanti pajnti.
Sakhitta v citta sakhitta cittanti pajnti.
Vikkhitta v citta vikkhitta cittanti pajnti.
Mahaggata v citta mahaggata cittanti
pajnti. Amahaggata v citta amahaggata
cittanti pajnti. Sauttara v citta sauttara
cittanti pajnti. Anuttara v citta anuttara
cittanti pajnti. Samhita v citta samhita
cittanti pajnti. Asamhita v citta

asamhita cittanti pajnti. Vimutta v citta


vimutta cittanti pajnti. Avimutta v citta
avimutta cittanti pajnti.
Seyyathpi vuso itthi v puriso v daharo v
yuv maanakajtiko dse v parisuddhe
pariyodte acche v udakapatte saka
mukhanimitta paccavekkhamno sakaika v
sakaikanti jneyya, akaika v akaikanti
jneyya -
Evameva kho vuso bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
cetopariyaya citta abhinharati
abhininnmeti.
So parasattna parapuggalna cetas ceto
paricca pajnti: sarga v citta sarga
cittanti pajnti vtarga v citta vtarga
cittanti pajnti. Sadosa v citta sadosa
cittanti pajnti vtadosa v citta vtadosa
cittanti pajnti. Samoha v citta samoha
cittanti pajnti vtamoha v citta vtamoha
cittanti pajnti. Sakhitta v citta sakhitta
cittanti pajnti. Vikkhitta v citta vikkhitta
cittanti pajnti. Mahaggata v citta
mahaggata cittanti pajnti amahaggata v
citta amahaggata cittanti pajnti. Sauttara
v citta sauttara cittanti pajnti*. Anuttara
v citta anuttara cittanti pajnti. Samhita
v citta samhita cittanti pajnti asamhita
v citta asamhita cittanti pajnti. Vimutta
v citta vimutta cittanti pajnti avimutta v
citta avimutta cittanti pajnti.
Yo nu kho vuso bhikkhu eva jnti eva
passati, kallannu kho tasseta vacanya 'ta
jva ta sarranti'v 'aa jva aa
sarranti'v?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa sarranti'vti.

31. Puna ca para vuso bhikkhu eva samhite


citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte pubbenivsnussatiya citta
abhinharati abhininnmeti. So anekavihita
pubbenivsa anussarati seyyathda: ekampi

D.N. 117/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

jti dve'pi jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo


paca'pi jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo
tisampi jtiyo cattrsampi jtiyo jtisatampi
jtisahassampi jtisatasahassampi aneke'pi
savaakappe aneke'pi vivaakappe aneke'pi
savaavivaakappe amutrsi evannmo
evagotto evavao evamhro eva
sukhadukkhapaisaved evamyupariyanto. So
tato cuto amutra upapdi tatrpsi evannmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
Citta
Yo nu kho vuso bhikkhu eva jnti eva
passati, kallannu kho tasseta vacanya 'ta
jva ta sarranti'v 'aa jva aa
sarranti'v?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
Aha paneta vuso eva jnmi eva passmi.
Atha ca panha na vadmi 'ta jva ta
sarranti'v 'aa jva aa sarranti'vti
32. Puna ca para vuso bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte sattna cutpaptaya citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbena
cakkhun visuddhena atikkantamnusakena
satte passati cavamne upapajjamne hne
pate suvae dubbae sugate duggate
yathkammpage satte pajnti.
[BJT Page 346] [\x 346/]

Seyyathpi vuso pabbatasakhepe udakarahado


accho vippasanno anvilo, tattha cakkhum
puriso tre hito passeyya sippisambukampi
sakkharakahalampi macchagumbampi
carantampi tihantampi, tassa evamassa: aya
kho udakarahado accho vippasanno anvilo,
tatrime sippisambuk'pi sakkharakahal'pi
macchagumb'pi caranti'pi tihanti'pti,
evameva kho vuso bhikkhu samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
savna khayaya citta abhinharati
abhininnmeti so ida dukkhanti yathbhta
pajnti. Aya dukkhasamudayoti yathbhta

pajnti. Aya dukkhanirodhoti yathbhta


pajnti. Aya dukkhanirodhagminpaipad'ti
yathbhta pajnti. Ime sav'ti yathbhta
pajnti. Aya savasamudayo'ti yathbhta
pajnti. Aya savanirodho'ti yathbhta
pajnti. Aya savanirodhagminpaipad'ti
yathbhta pajnti.
***
Evameva kho vuso bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
savna khayaya citta abhinharati
abhininnmeti. So ida dukkhanti yathbhta
pajnti. Aya dukkhasamudayo'ti yathbhta
pajnti. Aya dukkhanirodho'ti yathbhta
pajnti. Aya dukkhanirodhagminpaipad'ti
yathbhta pajnti. Ime sav'ti yathbhta
pajnti. Aya savanirodho'ti yathbhta
pajnti. Aya savanirodhagminpaipad'ti
yathbhta pajnti.
Tassa eva jnato eva passato kmsav'pi
citta vimuccati. Bhavsav'pi citta vimuccati.
Avijjsav'pi citta vimuccati. Vimuttasmi
vimuttamiti a hoti. 'Kh jti, vusita
brahmacariya, kata karaya, npara
itthattayti pajnti.
33. Yo kho vuso bhikkhu eva jnti eva
passati, kallannu kho tasseta vacanya 'ta
jva ta sarranti'v 'aa jva aa
sarranti'v?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa
sarranti'vti
34. Idamavoca bhagav. Attamano ohaddho
licchav bhagavato bhsita abhinandti.
Mahlsutta nihita chaha.
[BJT Page 348] [\x 348/]
7. [PTS Page 159] [\q 159/]

jliya sutta

1. Eva me suta: eka samaya bhagav


kosambiya viharati ghositrme. Tena kho pana
samayena dve pabbajit maisso ca paribbjako

D.N. 118/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

jliyo ca drupattikantevs yena bhagav


tenupasakamisu. Upasakamitv bhagavat
saddhi sammodisu. Sammodanya katha
srya vtisretv ekamanta ahasu.
Ekamanta hit kho te dve pabbajit
bhagavanta etadavocu: "kinnu kho vuso
gotama ta jva ta sarra? Udhu aa jva
aa sarra?"Ti.
2. Tena hvuso sutha. Sdhuka manasi
karotha. Bhsissm'ti. 'Evamvuso'ti kho te dve
pabbajit bhagavato paccassosu. Bhagav
etadavoca:
3. (28). Idhvuso tathgato loke uppajjati araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav. So ima
loka sadevaka samraka sabrahmaka
sassamaabrhmai paja sadevamanussa
saya abhi sacchikatv pavedeti. So
dhamma deseti dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha. Brahmacariya
pakseti.
3. (29). Ta dhamma suti gahapati v
gahapatiputto v aatarasmi v kule
paccjto. So ta dhamma sutv tathgate
saddha pailabhati. So tena saddhpailbhena
samanngato iti paisacikkhati: 'sambdho
gharvaso rajpatho1. Abbhokso pabbajj.
Nayida sukara agra ajjhvasat
ekantaparipua ekantaparisuddha
sakhalikhita brahmacariya caritu.
Yannnha kesamassu ohretv ksyni
vatthni acchdetv agrasm anagriya
pabbajeyya'nti.
1. Rajopatho, katthaci.
[BJT Page 348] [\x 348/]

(110)

So aparena samayena appa v bhogakkhandha


pahya mahanta v bhogakkhandha pahya
appa v tiparivaa pahya mahanta v
tiparivaa kesamassu ohretv ksyati
vatthni acchdetv agrasm anagriya
pabbajati. So eva pabbajito samno
ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno aumattesu vajjesu
bhayadassv. Samdya sikkhati sikkhpadesu
kyakammavackammena samanngato
kusalena. Parisuddhjvo slasampanno indriyesu
guttadvro bhojane matta satisampajaesu
samanngato sattuho.

3. (29). Kathaca vuso bhikkhu slasampanno


hoti? Idha vuso bhikkhu ptipta pahya
ptipt paivirato hoti nihitadao
nihitasattho lajj daypanno.
Sabbapabhuhitnukampi viharati. Idampi'ssa
hoti slasmi.
Adinndna pahya adinndn paivirato hoti
dinndy dinnapikakh. Athenena
sucibhtena attan virahati. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Abrahmacariya pahya brahmacr hoti
rcr1 virato methun gmadhamm.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Musvda pahya musvd paivirato hoti
saccavd saccasandho theto2 paccayiko
avisavdako lokassa. Idampi'ssa hoti slasmi.
Pisua vca3 pahya pisuya vcya
paivirato hoti. Ito sutv na amutra akkht
imesa bhedya. Amutra v sutv na imesa
akkht amsa bhedya. Iti bhinnna v
sandht, sahitna v anuppadt4
samaggrmo5 samaggarato samagganandi
samaggakarai vca bhsit hoti. Idampi'ssa
hoti slasmi.
Pharusa vca6 pahya pharusya vcya
paivirato hoti. Y s vc ne kaasukh
pemany7 hadayagam por bahujanakant
bahujnamanp, tathrpa8 vca bhsit
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Samphappalpa pahya samphappalp
paivirato hoti klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd. Nidhnavati vca
bhsit hoti klena spadesa pariyantavati
atthasahita. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Ancri, machasa.
2. heto, sy.
3. Pisuvca, [PTS.]
4. Anuppdt, [PTS.]
5. Samaggarmo, machasa.
6. Pharusvca, [PTS.] Sitira
7. Pemaniy, machasa. 8. Evarpi. [PTS.] Sitira.

[BJT Page 348] [\x 348/] (112)


3 (30). Bjagmabhtagmasamrambh1
paivirato hoti. Ekabhatatiko2 hoti rattuparato3
paivirato4 viklabhojan.
Naccagtavditaviskadassan5 paivirato hoti.

D.N. 119/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Mlgandhavilepanadhraamaanavibhusana
hn paivirato hoti. Uccsayanamahsayan
paivirato hoti. Jtarparajatapaiggaha6
paivirato hoti. makabaapaiggaha6
paivirato hoti. makamasapaigaggaha6
paivirato hoti. Itthikumrikapaiggaha6
paivirato hoti. Dsidsapaiggaha6 paivirato
hoti. Ajeakapaiggaha6 paivirato hoti.
Kukkuaskarapaiggaha6 paivirato hoti.
Hatthigavassavaav7 paiggaha paivirato
hoti. Khettavatthupaiggaha paivirato hoti.
Dteyyapahea8 gamannuyog paivirato hoti.
Kayavikkay paivirato hoti.
Tulkakasakamnak9 paivirato hoti.
Ukkoanavacananikatisci10 yog paivirato
hoti.
Chedanavadhabandhanaviparmosalopasahas
kar11 paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

15. Bija bja eva. The.


16. Iti evarup, kesuci.
17. Samrabbh, machasa.

Cullasla12 nihita

3. (34). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
jtappamdahnnuyoga anuyutt viharanti,
seyyathda: ahapada dasapada ksa
parihrapatha sannika khalika ghaika
salkahattha akkha pagacra vakaka
mokkhacika cigulaka patthaka rathaka
dhanuka akkharika manesika yathvajja. Iti
v iti evarp jtappamdahnnuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

3. (31). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
bjagmabhtagmasamrambha13 anuyutt
viharanti, seyyathda: mlabja khandhabja
phalubja14 aggabja bijabjameva15
pacama. Iti v itievarp16
bjagmabhtagmasamrambh17 paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
3. (32). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa sannidhikraparibhoga
anuyutt viharanti, seyyathda: annasannidhi
pnasannidhi vatthasannidhi ynasannidhi
sayanasannidhi gandhasannidhi
misasannidhi. Iti v iti evarp
sannidhikraparibhog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slassami.
1. Samrabbh, machasa.
2. Eka bhattiko, machasa.
3. Rattuparato, machasa.
4. Virato, the. Se.
5. Viska, machasa.
6. Pariggaha, (sabbattha)
7. Gavassa, se. Vaava, machasa.
8. Pahia, smu. Machasa. Sy.
9. Ka, machasa.
10. Svi, machasa.
11. Sahasa, machasa.
12. Ca sla, machasa.
13. Samrabbh, machasa.
14. Phala, se. Phalu, si. The.

[BJT Page 348] [\x 348/]

(114)

3. (33). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa visukadassana anuyutt
viharanti, seyyathda: nacca gta vdita
pekkha akkhta pissara vetla
kumbhathna sobhanaka1 cala vasa
dhopanaka2 hatthiyuddha assayuddha
mahisayuddha3 usabhayuddha ajayuddha
meayuddha4 kukkuayuddha
vaakayuddha daayuddha muhiyuddha5
nibbuddha uyyodhika balagga senbyha
akadassana6. Iti v iti evarp viskadassan
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

3. (35). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa uccsayanamahsayana
anuyutt viharanti, seyyathda: dandi
pallaka gonaka cittaka paika paalika
tlika vikatika uddalomi ekantalomi
kahissa koseyya kuttaka hatthatthara
assatthara rathatthara ajinappavei
kdalimigapavarapaccattharaa
sauttaracchada ubhatolohitakpadhna. Iti v
iti evarp uccsayanamahsayan paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Sobhanagaraka, katthaci. Sobhanakaraka,
[PTS.] Sobhanagharaka, machasa.
2. Dhovana, katthaci. Dhopana, sitira.
3. Mahisa, machasa.
4. Meaka, machasa.
5. Shala potthakesu na dissati.
6. Anka - kesuci.
[BJT Page 348] [\x 348/]

(116)

D.N. 120/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

3. (36). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyti bhojanni
bhujitv te evarpa
maanavibhusanahnnuyoga anuyutt
viharanti, seyyathda: ucchdana
parimaddana nahpana sambhana dsa
ajana mlvilepana mukhacuaka1
mukhalepana2 hatthabandha sikhbandha
daaka nika khagga chatta citrphana
uahsa mai vlavjani odtni vatthni
dghadasni. Iti v iti evarp
maanavibhusanahnnuyog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
3. (37). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyti bhojanni
bhujitv te evarpa tiracchnakatha
anuyutt viharanti, seyyathda: rjakatha
corakatha mahmattakatha senkatha
bhayakatha yuddhakatha annakatha
pnakatha vatthakatha sayanakatha
mlkatha gandhakatha tikatha
ynakatha gmakatha nigamakatha
nagarakatha janapadakatha itthikatha
purisakatha (kumrakatha kumrikatha)3
srakatha visikhkatha kumbhahnakatha
pubbapetakatha nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha. Iti v
itievarpya tiracchnakathya paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
3. (38). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarp vigghikakatha anuyutt
viharanti, seyyathda: "na tva ima
dhammavinaya jnsi. Aha ima
dhammavinaya jnmi. Ki tva ima
dhammavinaya jnissasi? Micchpaipanno
tvamasi. Ahamasmi sammpaipanno. Sahita
me, asahita te. Pure vacanya pacch avaca.
Pacch vacanya pure avaca. cia4 te
viparvatta. ropito te vdo. Niggahto tvamasi.
Cara vdappamokkhya. Nibbehehi v sace
pahos"ti. Iti v itievarpya viggahikakathya
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
3. (39). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyti bhojanni
bhujitv te evarpa
dteyyapahiagamannuyogamanuyutt
viharanti, seyyathda: raa
rjamahmantna khattiyna brhmana
gahapatikna kumrna "idha gaccha.
Amutrgaccha. Ida hara. Amutra ida har"ti.
Iti v itievarp dteyyapahiagamannuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

1. Mukhacua, machasa.
2. Mukhlepana, smu.
3. Marammapotthakesuyeva dissate
4. Avicia, kesuci.
[BJT Page 348] [\x 348/]

(118)

3. (40). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te kuhak ca honti lapak ca nemittik
ca nippesik ca lbhena ca lbha nijigisitro.
Iti v itievarp kuhalapan paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Majjhimasla nihita.
3. (41). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika1 kappenti, seyyathda:
aga nimitta uppta2 supia3 lakkhaa
msikacchinna aggihoma dabbihoma
thusahoma taulahoma sappihema
telahoma mukhahoma lohitahoma agavijj
vatthuvijj khattavijj4 sivavijj bhtavijj
bhurivijj ahivijj visavijj vicchikavijj
msikavijj sakuavijj vyasavijj
pakkajjhna5 saraparittna migacakka. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
3. (42). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti, seyyathda:
mailakkhaa vatthalakkhaa
daalakkhaa6 asikalakkhaa usulakkhaa
dhanulakkhaa vudhalakkhaa7
itthilakkhaa purisalakkhaa
kumralakkhaa kumrilakkhaa
dsalakkhaa dsilakkhaa hatthilakkhaa
assalakkhaa mahisalakkhaa8
usabhalakkhaa golakkhaa9 ajalakkhaa
mealakkhaa10 kukkualakkhaa
vaakalakkhaa godhlakkhaa
kaiklakkhaa kacchapalakkhaa
migalakkhaa. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
3. (43). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti seyyathda:
raa niyyna bhavissati, raa aniyyna

D.N. 121/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bhavissati, abbhantarna raa upayna


bhavissati, bhirna raa apayna
bhavissati, bhirna raa upayna
bhavissati, abbhantarna raa apayna
bhavissati, abbhantarna raa jayo
bhavissati, abbhantarna raa parjayo
bhavissati. Iti imassa jayo bhavissati. Imassa
parjayo bhavissati. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Jvita, machasa.
2. Uppda, smu.
3. Supina, machasa. Supiaka, si.
4. Khetta, kesuci.
5. Pakkha, kesuci.
6. Daalakkhaa satthalakkhaa, machasa.

7. yudha, kesuci.
8. Mahisa, machasa.
9. Goa, machasa.
10. Meaka, kesuci.
[BJT Page 348] [\x 348/]

(120)

3. (44). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
candaggho bhavissati. Suriyaggho bhavissati.
Nakkhattagho bhavissati. Candimasuriyna
pathagamana bhavissati. Candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Nakkhattna
pathagamana bhavissati. Nakkhattna
uppathagamana bhavissati. Ukkpto
bhavissati. Dsho bhavissati. Bhmiclo
bhavissati. Devadundbhi bhavissati.
Candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana1 sakilesa vodna bhavissati.
Evavipko candaggho bhavissati. Evavipko
suriyaggho bhavissati. Evavipko
nakkhattaggho bhavissati. Evavipka
candimasuriyna pathagamana bhavissati.
Evavipka candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Evavipka
nakkhattna pathagamana bhavissati.
Evavipka nakkhattna uppathagamana
bhavissati. Evavipko ukkpto bhavissati.
Evavipko disho bhavissati. Evavipko
bhumivlo bhavissati. Evavipko devadundbhi
bhavissati. Evavipko
candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana sakilesa vodna bhavissati. Iti v
evarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

3. (45). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
subbuhik bhavissati. Dubbuhik bhavissati.
Subhikkha bhavissati. Dubbhikkha bhavissati.
Khema bhavissati. Bhaya bhavissati. Rogo
bhavissati. rogya bhavissati. Mudd gaan
sakhna kveyya lokyata. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjvena
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
3. (46). Yath pana paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
vhana vivhana savadana vivadana
sakiraa vikiraa subhagakaraa
dubbhagakaraa viruddhagabbhakaraa
jivhnitthambhana2 hanusahatana
hatthbhijappana hanujappana
kaajappana dsapaha kumripaha
devapaha diccupahna mahatupahna
abbhujjalana sirivhyana. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Oggamana, kesuci.
2. Jivhnitthaddhana. Bahusu.
[BJT Page 348] [\x 348/]

(122)

3. (47). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
santikamma paidhikamma bhtakamma
bhurikamma vassakamma vossakamma
vatthukamma vatthuparikiraa camana
nahpana juhana vamana virecana
uddhavirecana adhovirecana ssavirecana
kaatela nettatappana natthukamma
ajana paccajana slkiya sallakattiya
drakatikicch mlabhesajjna anuppadna
osadhna paimokkh. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
3. (48). Sa kho1 so vuso bhikkhu eva
slasampanno na kutoci bhaya samanupassati
yadida slasavarato. Seyyathpi mahrja
khattiyo muddhvasitto2 nihatapaccmittona
kutoci bhaya samanupassati yadida
paccatthikato, evameva kho vuso bhikkhu eva
slasampanno na kutoci bhaya samanupassati
yadida slasavarato. So imin ariyena

D.N. 122/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

slakkhandhena samanngato ajjhatta


anavajjasukha paisavedeti. Eva kho vuso
bhikkhu slasampanno hoti.
4. Kathaca vuso bhikkhu indriyesu guttadvro
hoti? Idha vuso bhikkhu cakkhun rpa disv
na nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraameta cakkhundriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati cakkhundriya
cakkhundriye savara pajjati. Sotena sadda
sutv na nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraameta sotindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati sotindriya sotindriye
savara pajjati. Ghena gandha ghyitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraameta ghnindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati ghnindriya ghnindriye
savara pajjati. Jivhya rasa syitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraameta jivhindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati jivhindriya jivhindriye
savara pajjati. Kyena phohabba phusitv
na nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraameta kyindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati kyindriya kyindriye
savara pajjati. Manas dhamma viya na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraameta manindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati manindriya. Manindriye
savara pajjati. So imin ariyena
indriyasavarena samanngato ajjhatta
abysekasukha paisavedeti. Eva kho vuso
bhikkhu indriyesu guttadvro hoti.
5. Katha ca vuso bhikkhu satisampajaena
samanngato hoti? Idhvuso bhikkhu
abhikkante paikkante sampajnakr hoti.
lokite vilokite sampajnakr hoti. Samijite1
pasrite sampajnakr hoti.
Saghipattacvaradhrae sampajnakr hoti.
Asite pte khyite syite sampajnakr hoti.
Uccrapassvakamme sampajnakr hoti. Gate
hite nisinne sutte jgarite bhsite tuhbhve

sampajnakr hoti. Eva kho vuso bhikkhu


satisampajaena samanngato hoti.
6. Kathaca vuso bhikkhu santuho hoti?
Idhvuso bhikkhu santuho hoti
kyaparihriyena cvarena kucchiparihriyena
piaptena. So yena yeneva pakkamati
samdyeva pakkamati. Seyyathpi vuso pakkhi
sakuo yena yeneva eti sapattabhro'va eti,
evameva kho mahrja bhikkhu santuho hoti
kyaparihriyena cvarena kucchiparihriyena
piaptena. So yena yeneva pakkamati
samdyeva pakkamati. Eva kho vuso bhikkhu
santuho hoti.
7. So imin ca ariyena slakkhandhena
samanngato imin ca ariyena indriyasavarena
samanngato imin ca ariyena satisampajaena
samanngato imya ca ariyya santuhiy
samanngato vivitta sensana bhajati araa
rukkhamla pabbata kandara giriguha
susna vanapattha abbhoksa pallapuja.
So pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati
pallaka bhujitv uju kya paidhya
parimukha sati upahapetv, so abhijjha
loke pahya vigatbhijjhena cetas viharati.
Abhijjhya citta parisodheti. Bypdapadosa
pahya abypannacitto viharati
sabbapabhtahitnukampi. Bypdapados
citta parisodheti. Thnamiddha pahya
vigatathnamiddho viharati lokasa sato
sampajno. Thnamiddh citta parisodheti.
Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati
ajjhatta vpasannacitto. Uddhaccakukkucc
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati akathakath kusalesu
dhammesu. Vicikicchya citta parisodheti.
[BJT Page 350] [\x 350/]

Seyyathpi vuso puriso ia dya kammante


payojeyya, tassa te kammant samijjheyyu, so
yni ca porni iamlni tni ca
byantkareyya, siy cassa uttari avasiha
drabharaya, tassa evamassa: "aha kho pubbe
ia dya kammante payojesi. Tassa me te
kammant samijjhisu. So'ha yni ca porni
iamlni tni ca byanti aksi. Atthi ca me
uttari avasiha drabharay"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa.
Seyyathpi vuso puriso bdhiko assa dukkhito
bhagilno, bhatta cassa nacchdeyya, na cassa
kye balamatt, so aparena samayena tamh
bdh mucceyya, bhattacassa chdeyya, siy

D.N. 123/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

cassa kye balamatt, tassa evamassa: "aha kho


pubbe bdhiko ahosi dukkhito bhagilno.
Bhatta ca me nacchdesi. Nacassa me si kye
balamatt. So'mhi etarahi tamh bdh mutto
bhattaca me chdeti. Atthi ca me kye
balamatt"ti. So tato nidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa.
Seyyathpi vuso puriso bandhangre baddho
assa, so aparena samayena tamh bandhangr
mucceyya sotthin abbayena, na cassa kici
bhogna vayo, tassa evamassa: "aha kho
pubbe bandhangre baddho ahosi. So'mhi
etarahi tamh bandhangr mutto sotthin
abbayena. Natthi ca me kici bhogna vayo"ti.
So tatonidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa.
Seyyathpi vuso puriso dso assa anattdhno
pardhno na yenakmagamo, so aparena
samayena tamh dsaby mucceyya attdhno
apardhno bhujisso yenakmagamo, tassa
evamassa: "aha kho pubbe dso ahosi
anattdhno pardhno na yenakmagamo,
so'mhi etarahi tamh dsaby mutto attdhno
apardhno bhujisso yenakmagamo"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa.
Seyyathpi vuso puriso sadhano sabhogo
kantraddhnamagga paipajjeyya
dubbhikkha sappaibhaya. So aparena
samayena ta kantra nitthareyya, sotthin
gmanta anuppueyya khema appaibhaya,
tassa evamassa: "aha kho pubbe sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajji
dubbhikkha sappaibhaya. So'mhi etarahi ta
kantra tio sotthin gmanta anuppatto
khema appaibhaya"nti. So tato nidna
labhetha pmojja adhigaccheyya somanassa.
Evameva kho vuso bhikkhu yath ia yath
roga yath bandhangra yath dsabya
yath kantraddhnamagga eva ime paca
nvarae appahe attani samanupassati.
Seyyathpi vuso naya yath rogya yath
bandhan mokkha yath bhujissa yath
khemantabhmi evameva kho vuso bhikkhu
ime paca nvarae pahe attani
samanupassati.
Tassime paca nvarae pahe attani
samanupassato pmojja jyati. Pamuditassa pti
jyati. Ptimanassa kyo passambhati.
Passaddhakyo sukha vedeti. Sukhino citta
samdhiyati.

So vivicceva kmehi vivicca akusalehi dhammehi


savitakka savicra vivekaja ptisukha
pahama jhna upasampajja viharati. So
imameva kya vivekajena ptisukhena
abhisanteti1 parisanteti paripreti parippharati.
Nssa kici sabbvato kyassa vivekajena
ptisukhena apphua hoti.
Seyyathpi vuso dakkho nahpako v
nahpakantevs v kasathle nahnyavuni
kiritv udakena paripphosaka paripphosaka
sanneyya sya nahnyapii snehnugat
snehaparet santarabhir phu snehena na ca
pagghara -
Evameva kho vuso bhikkhu imameva kya
vivekajena ptisukhena abhisanteti parisenteti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa vivekajena ptisukhena apphua hoti.
Yo nu kho vuso eva jnti eva passati,
kallannu kho tasseta vacanya 'ta jva ta
sarranti'v 'aa jva aa sarranti'v?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa sarranti'
vti.
8. Puna ca para vuso bhikkhu
vitakkavicrna vpasam ajjhatta
sampasdana cetaso ekodibhva avitakka
avicra samdhija ptisukha [PTS Page 160]
[\q 160/] dutiya jhna upasampajja
viharati. So imameva kya samdhijena
ptisukhena abhisandeti parisandeti paripreti
parippharati. Nssa kici sabbvato kyassa
samdhijena ptisukhena apphua hoti.
Seyyathpi vuso udakarahado ubbhidodako,
tassa nevassa puratthimya disya udakassa
yamukha, na dakkhiya disya udakassa
yamukha, na pacchimya disya udakassa
yamukha, na uttarya disya udakassa
yamukha, devo ca na klena kla samm
dhra anupaveccheyya, atha kho tamh ca
udakarahad st vridhr ubbhijjitv tameva
udakarahada stena vrin abhisandeyya
parisandeyya paripreyya paripphareyya, nssa
kici sabbvato udakarahadassa vrin stena
apphua assa -

D.N. 124/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Evameva kho vuso bhikkhu imameva kya


samdhijena ptisukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa samdhijena ptisukhena apphua hoti.

Yo nu kho vuso eva jnti eva passati,


kallannu kho tasseta vacanya 'ta jva ta
sarranti'v 'aa jva aa sarranti'v?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa sarranti'
vti.
Puna ca para vuso bhikkhu ptiy ca virg
upekkhako ca viharati sato sampajno sukhaca
kyena paisavedeti. Yanta ariy cikkhanti:
upekkhako satim sukhavihrti tatiya jhna
upasampajja viharati.
So imameva kya nipptikena sukhena
abhisandeti parisandeti paripreti, parippharati
nssa kici sabbvato kyassa nipptikena
sukhena apphua hoti.
Seyyathpi vuso uppaliniya v paduminiya
v puarkiniya v appekaccni uppalni v
padumni v puarkni v udake jtni udake
savaddhni udaknuggatni
antonimuggaposni tni yva cagg yva ca ml
stena vrin abhisannni parisannni
pariprni, paripphuni nss kici sabbvata
uppalna v padumna v puarkna v
stena vrin apphua assa.
Evameva kho vuso bhikkhu imameva kya
nipptikena sukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa nipptikena sukhena apphua hoti.

[BJT Page 352] [\x 352/]

Yo nu kho vuso eva jnti eva passati,


kallannu kho tasseta vacanya 'ta jva ta
sarranti'v 'aa jva aa sarranti'v?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.

Aha kho paneta vuso eva jnmi eva


passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa sarranti'
vti.
9. Puna ca para vuso bhikkhu sukhassa ca
pahn dukkhassa ca pahn pubbeva
somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhsatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati. So
imameva kya parisuddhena cetas
pariyodtena pharitv nisinno hoti. Nssa kici
sabbvato kyassa parisuddhena cetas
pariyodtena apphua hoti.
Seyyathpi vuso puriso odtena vatthena
sassa prupitv nisinno assa, nssa kici
sabbvato kyassa odtena vatthena apphua
assa, evameva kho vuso bhikkhu imameva
kya parisuddhena cetas pariyodtena
pharitv nisinno hoti. Nssa kici sabbvato
kyassa parisuddhena cetas pariyodtena
apphua hoti.
Yo nu kho vuso eva jnti eva passati,
kallannu kho tasseta vacanya 'ta jva ta
sarranti'v 'aa jva aa sarranti'v?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa sarranti'
vti.
10. Puna ca para vuso so bhikkhu eva
samhite citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte adassanya citta abhinharati
abhininnmeti. So eva pajnti: "aya kho me
kyo rp ctummahbhtiko
mtpettikasambhavo odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedanaviddhasa
nadhammo. Ida ca pana me via ettha
sita ettha paibaddha'nti.
Seyyathpi vuso mai veuriyo subho jtim
ahaso suparikammakato accho vippasanno
anvilo sabbkrasampanno, tatra'ssa sutta
vuta nla v pta v lohita v odta v
pausutta v. Tamena cakkhum puriso
hatthe karitv paccavekkheyya "aya kho mai
veuriyo subho jtim ahaso

D.N. 125/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

suparikammakato, accho vippasanno anvilo


sabbkrasampanno. Tatirada sutta vuta
nla v pta v lohita v odta v
pausutta v"ti.
Evameva kho vuso bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
adassanya citta abhinharati
abhininnmeti. So eva pajnti aya kho me
kyo rp ctummahbhtiko
mtpettikasambhavo odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedanaviddhasa
nadhammo. Ida ca pana me via ettha
sita ettha paibaddhanti.
Idampi kho mahrja sandihika
smaaphala purimehi sandihikehi
smaaphalehi abhikkantataraca
patataraca.
11. Puna ca para vuso so eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
manomaya kya abhinimminanya citta
abhinharati abhininnmeti. So imamh ky
aa kya abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi ahnindriya,
Seyyathpi vuso puriso mujamh isika
pavheyya. Tassa evamassa: aya mujo aya
isik ao mujo a isik mujamhtveva
isik pavhti.
Seyyathpi v pana vuso puriso asi kosiy
pavheyya. Tassa evamassa: "aya asi aya kosi,
ao asi a kosi, kosiytveva asi pavho"ti.
Seyyathpi v pana vuso puriso aha kara
uddhareyya. Tassa evamassa: "aya ahi aya
karao, ao ahi ao karao, karatveva
ahi ubbhato"ti.
Evameva kho vuso bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudrabhte kammaniye hite nejappatte
manomaya kya abhinimminanya citta
abhinharati abhininnmeti. So imamh ky
aa kya abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi ahnindriya.
[BJT Page 354] [\x 354/]
12. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte iddhividhya
citta abhinharati abhininnmeti. So

anekavihita iddhividha paccanubhoti: eko'pi


hutv bahudh hoti bahudhpi hutv eko hoti,
vbhva tirobhva tirokua tiropkra
tiropabbata asajjamno gacchati seyyathpi
kse, pahaviy'pi ummujjanimujja karoti
seyyathpi udake, udake'pi abhijjamne gacchati
seyyathpi pahaviya, kse'pi pallakena
kamati seyyath'pi pakkhi sakuo. Ime'pi
candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parmasati
parimajjati. Yva brahmalokpi kyena vasa
vatteti.
Seyyathpi vuso dakkho kumbhakro v
kumbhakrantevs v suparikammakatya
mattikya ya yadeva bhjanavikati
kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya -
Seyyathpi v pana vuso dakkho dantakro v
dantakrantevs v suparikammakatasmi
dantasmi ya yadeva dantavikati kakheyya
ta tadeva kareyya abhinipphdeyya -
Seyyathpi v pana vuso dakkho suvaakro
v suvaakrantevs v suparikammakatasmi
suvaasmi ya yadeva suvaavikati
kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya -
Evavema kho vuso bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
iddhividhya citta abhinharati abhininnmeti.
So anekavihita iddhividha paccanubhoti:
eko'pi hutv bahudh hoti. Bahudh'pi hutv eko
hoti. vbhva tirobhva tirokua
tiropkra tiropabbata asajjamno gacchati
seyyathpi kse. Pahaviy'pi ummujjanimujja
karoti seyyathpi udake. Udake'pi abhijjamne
gacchati seyyathpi pahaviya. kse'pi
pallakena kamati seyyathpi pakkhi sakuo.
Ime'pi candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parmasati
parimajjati. Yva brahmalok'pi kyena vasa
vatteti.
13. Puna ca para vuso bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte dibbya sotadhtuy citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbya
sotadhtuy visuddhya atikkantamnusikya
ubho sadde suti dibbe ca mnuse ca ye dre
santike ca.

D.N. 126/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Seyyathpi vuso puriso


addhnamaggapaipanno, so sueyya
bherisaddampi mudigasaddampi
sakhapaavadeimasaddampi, tassa evamassa:
bherisaddo iti'pi mudigasaddo
Iti'pi sakhapaavadeimasaddo iti'pi.
Evameva kho vuso bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
dibbya sotadhtuy citta abhinharati
abhininnmeti. So dibbya sotadhtuy
visuddhya atikkantamnusikya ubho sadde
suti dibbe ca mnuse ca ye dre santike ca.
Yo nu kho vuso bhikkhu eva jnti eva
passati, kallannu kho tasseta vacanya 'ta
jva ta sarranti'v 'aa jva aa
sarranti'v?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa sarranti'vti.

13. Puna ca para vuso bhikkhu eva samhite


citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte cetopariyaya citta
abhinharati abhininnmeti. So parasattna
parapuggalna cetas ceto paricca pajnti:
"sarga v citta sarga cittanti pajnti.
Vtarga v citta vtarga cittanti pajnti.
Sadosa v citta sadosa cittanti pajnti.
Vtadosa v citta vtadosa cittanti pajnti.
Samoha v citta samoha cittanti pajnti.
Vtamoha v citta vtamoha cittanti pajnti.
Sakhitta v citta sakhitta cittanti pajnti.
Vikkhitta v citta vikkhitta cittanti pajnti.
Mahaggata v citta mahaggata cittanti
pajnti. Amahaggata v citta amahaggata
cittanti pajnti. Sauttara v citta sauttara
cittanti pajnti. Anuttara v citta anuttara
cittanti pajnti. Samhita v citta samhita
cittanti pajnti. Asamhita v citta
asamhita cittanti pajnti. Vimutta v citta
vimutta cittanti pajnti. Avimutta v citta
avimutta cittanti pajnti.
Seyyathpi vuso itthi v puriso v daharo v
yuv maanakajtiko dse v parisuddhe
pariyodte acche v udakapatte saka

mukhanimitta paccavekkhamno sakaika v


sakaikanti jneyya, akaika v akaikanti
jneyya -
Evameva kho vuso bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
cetopariyaya citta abhinharati
abhininnmeti.
So parasattna parapuggalna cetas ceto
paricca pajnti: sarga v citta sarga
cittanti pajnti vtarga v citta vtarga
cittanti pajnti. Sadosa v citta sadosa
cittanti pajnti. Vtadosa v citta vtadosa
cittanti pajnti. Samoha v citta samoha
cittanti pajnti vtamoha v citta vtamoha
cittanti pajnti. Sakhitta v citta sakhitta
cittanti pajnti. Vikkhitta v citta vikkhitta
cittanti pajnti. Mahaggata v citta
mahaggata cittanti pajnti amahaggata v
citta amahaggata cittanti pajnti. Sauttara
v citta sauttara cittanti pajnti*. Anuttara
v citta anuttara cittanti pajnti. Samhita
v citta samhita cittanti pajnti asamhita
v citta asamhita cittanti pajnti. Vimutta
v citta vimutta cittanti pajnti avimutta v
citta avimutta cittanti pajnti.
Yo nu kho vuso bhikkhu eva jnti eva
passati, kallannu kho tasseta vacanya 'ta
jva ta sarranti'v 'aa jva aa
sarranti'v?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa sarranti'vti.

Puna ca para vuso bhikkhu eva samhite


citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte pubbenivsnussatiya citta
abhinharati abhininnmeti. So anekavihita
pubbenivsa anussarati seyyathda: ekampi
jti dve'pi jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo
paca'pi jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo
tisampi jtiyo cattrsampi jtiyo jtisatampi
jtisahassampi jtisatasahassampi aneke'pi
savaakappe aneke'pi vivaakappe aneke'pi
savaavivaakappe amutrsi evannmo
evagotto evavao evamhro eva

D.N. 127/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sukhadukkhapaisaved evamyupariyanto. So
tato cuto amutra upapdi tatrpsi evannmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
Seyyathpi vuso puriso sakamh gm aa
gma gaccheyya tamh'pi gm aa gma
gaccheyya. So tamh gm sakaeva gma
paccgaccheyya. Tassa evamassa: 'aha kho
sakamh gm amu gma agacchi tatra eva
ahsi eva nisdi eva abhsi eva tuah
ahosi. Tamhpi gm agacchi tatrpi eva
ahsi eva nisdi eva abhsi eva tuh
ahosi. So'mpi tamh gm sakaeva gma
paccgato'ti. Evameva kho vuso bhikkhu eva
samhite citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte pubbenivsnussatiya citta
abhinharati abhininnmeti. So anekavihita
pubbenivsa anussarati seyyathda: ekampi
jti dve'pi jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo
paca'pi jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo
tisampi jtiyo cattrsampi jtiyo pasampi
jtiyo jtisatampi jtisahassampi
jtisatasahassampi aneke'pi savaakappe
aneke'pi vivaakappe aneke'pi
savaavivaakappe amutrsi evannmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
upapdi tatrpsi evannmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisavedi
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti
iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
Yo nu kho vuso bhikkhu eva jnti eva
passati, kallannu kho tasseta vacanya 'ta
jva ta sarranti'v 'aa jva aa
sarranti'v?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa
sarranti'vti
14. Puna ca para vuso bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae

vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite


nejappatte sattna cutpaptaya citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbena
cakkhun visuddhena atikkantamnusakena
satte passati cavamne upapajjamne hne
pate suvae dubbae sugate duggate
yathkammpage satte pajnti: 'ime vata
bhonto satt kyaduccaritena samanngat
vacduccaritena samanngat manoduccaritena
samanngat ariyna upavdak
micchdihik micchdihikammasamdn.
Te kyassa bhed parammara apya duggati
vinipta niraya upapann. Ime v pana bhonto
satt kyasucaritena samanngat
vacsucaritena samanngat manosucaritena
samanngat ariyna anupavdak
sammdihik sammdihikammasamdn. Te
kyassa bhed parammara sugati sagga
loka upapann'ti. Iti dibbena cakkhun
visuddhena atikkantamnusakena satte passati
cavamne upapajjamne hne pate suvae
dubbae sugate duggate yathkammpage
satte pajnti.
Seyyathpi vuso majjhe sighake psdo.
Tattha cakkhum puriso hito passeyya manusse
geha pavisante'pi rathiy vtisacarante'pi
majjhe sighake nisinne'pi, tassa evamassa: ete
manuss geha pavisanti. Ete nikkhamanti. Ete
rathiy vtisacaranti. Ete majjhe sighake
nisinn'ti.
Evameva kho vuso bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
sattna cutpaptaya citta abhinharati
abhininnmeti. So dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne pate suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti:
'ime vata bhonto satt kyaduccaritena
samanngat vacduccaritena samanngat
manoduccaritena samanngat ariyna
upavdak micchdihik
micchdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapann. Ime v pana bhonto satt
kyasucaritena samanngat vacsucaritena
samanngat manosucaritena samanngat
ariyna anupavdak sammdihik
sammdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapann'ti.
Iti dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne pate suvae dubbae

D.N. 128/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sugate duggate yathkammpage satte pajnti.

savanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti.

Yo kho vuso bhikkhu eva jnti eva passati,


kallannu kho tasseta vacanya 'ta jva ta
sarranti'v 'aa jva aa sarranti'v?Ti.

Tassa eva jnato eva passato kmsav'pi


citta vimuccati. Bhavsav'pi citta vimuccati.
Avijjsav'pi citta vimuccati. Vimuttasmi
vimuttamiti a hoti. 'Kh jti, vusita
brahmacariya, kata karaya, npara
itthattyti pajnti.

"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,


kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa sarranti'vti.

15. Puna ca para vuso bhikkhu samhite citte


parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
savna khayaya citta abhinharati
abhininnmeti so ida dukkhanti yathbhta
pajnti. Aya dukkhasamudayoti yathbhta
pajnti. Aya dukkhanirodhoti yathbhta
pajnti. Aya dukkhanirodhagminpaipad'ti
yathbhta pajnti. Ime sav'ti yathbhta
pajnti. Aya savasamudayo'ti yathbhta
pajnti. Aya savanirodho'ti yathbhta
pajnti. Aya savanirodhagminpaipad'ti
yathbhta pajnti. Tassa eva jnato eva
passato kmsavpi citta vimuccati
bhavsavpi citta vimuccati avijjsavpi citta
vimuccati. Vimuttasmi vimuttamiti a hoti.
Kh jti vusita brahmacariya kata
karaya npara itthattyti pajnti.
Seyyathpi vuso pabbatasakhepe udakarahado
accho vippasanno anvilo. Tattha cakkhum
puriso tre hito passeyya sippisambukampi
sakkharakahalampi macchagumbampi
carantampi tihantampi. Tassa evamassa: aya
kho udakarahado accho vippasanno anvilo.
Tatrime sippisambuk'pi sakkharakahal'pi
macchagumb'pi carantipi tihantipti.
Evameva kho vuso bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
savna khayaya citta abhinharati
abhininnmeti. So ida dukkhanti yathbhta
pajnti. Aya
Dukkhasamudayo'ti yathbhta pajnti. Aya
dukkhanirodho'ti yathbhta pajnti. Aya
dukkhanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Ime sav'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodho'ti yathbhta pajnti. Aya

Yo nu kho vuso bhikkhu eva jnti eva


passati, kallannu kho tasseta vacanya 'ta
jva ta sarranti'v 'aa jva aa
sarranti'v?Ti.
"Yo so vuso bhikkhu eva jnti eva passati,
kalla tasseta vacanya 'ta jva ta sarranti'
v 'aa jva aa sarranti'v"ti.
Aha kho paneta vuso eva jnmi eva
passmi. Atha ca panha na vadmi 'ta jva
ta sarranti'v 'aa jva aa
sarranti'vti
16. Idamavoca bhagav. Attaman te dve
pabbajit bhagavato bhsita abhinandunti.
Jliyasutta nihita.
[BJT Page 356] [\x 356/]
8. [PTS Page 161] [\q 161/]

shandasutta*

1. Eva me suta: eka samaya bhagav


ujuya1 viharati kaakatthale2 migadye.
Atha kho acelo kassapo yena bhagav
tenupasakami. Upasakamitv bhagavat
saddhi sammodi. Sammodanya3 katha
srya4 vtisretv ekamanta ahsi.
2. Ekamanta hito kho acelo kassapo
bhagavanta etadavoca: "sutammeta5 bho
gotama, 'samao gotamo sabba tapa garahati.
Sabba tapassi lukhjvi ekasena upakkosati
upavadat'ti. Ye te bho gotama evamhasu
'samao gotamo sabba ta garahati, sabba
tapassi lukhjvi ekasena upakkosati
upavadat'ti. Kacci te bhoto gotamassa
vuttavdino? Na ca bhavanta gotama
abhtena abbhcikkhanti? Dhammassa
cnudhamma bykaronti? Na ca koci
sahadhammiko vdnuvdo grayha hna
gacchati? Anabbhakkhtukm hi maya
bhavanta gotama"nti.

D.N. 129/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

3. Ye te kassapa evamhasu: 'samao gotamo


sabba tapa garahati. Sabba tapassi
lukhjvi ekasena upakkosati upavadat'ti na
me te vuttavdino. Abbhcikkhanti ca pana ma
te asat abhtena.
Idha kassapa ekacca tapassi lukhjvi
passmi dibbena [PTS Page 162] [\q 162/]
cakkhun visuddhena atikkantamnusakena
kyassa bhed parammara apya duggati
vinipta niraya upapanna. Idha panha
kassapa ekacca tapassi lukhjvi passmi
dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapanna.

Idha6 kassapa ekacca tapassi


appadukkhavihri passmi dibbena cakkhun
visuddhena atikkantamnusakena kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapanna.
*. Kassapa shanta sutta, kesuci.
Khuddhashandasuttantipi. Ahakath.
Mahshandasutta, machasa.
1. Uruya smu.
2. Kaathale. Smu.
3. Sammodanya. Machasa.
4. Sraya machasa.
5. Sutameta. Smu.
6. Idhapanha, sy.
[BJT Page 358] [\x 358/]

Idhapanha kassapa ekacca tapassi


appadukkhavihri passmi dibbena cakkhun
visuddhena atikkantamnusakena kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapanna.

Yo'ha kassapa imesa tapassna eva gatica


gatica cutica upapattica yathbhta
pajnmi. So'ha ki sabba tapa garahissmi,
sabba v tapassi lukhjvi ekasena
upakkosissmi upavadissmi?
4. Santi kassapa eke samaabrhma pait
nipu kataparappavd vavedhirp
vobhindant1 mae caranti pagatena
dihigatni. Tehi'pi me saddhi ekaccesu
hnesu sameti2 ekaccesu hnesu na sameti2.
Yante ekacca vadenti sdh'ti, mayampi ta
ekacca vadema sdh'ti. Yante ekacca vadenti
na sdh'ti, mayampi ta ekacca vadema na
sdh'ti. Yante ekacca vadenti sdh'ti, maya

ta ekacca vadema na sdh'ti. Yante ekacca


vadenti na sdh'ti, maya ta ekacca vadema
sdh'ti. Ya maya ekacca vadema sdh'ti,
pare'pi ta ekacca vadenti na sdh'ti. Ya
maya ekacca vadema na sdh'ti, pare'pi ta
ekacca vadenti na sdh'ti. [PTS Page 163] [\q
163/] ya maya ekacca vadema na sdh'ti,
pare'pi ta ekacca vadenti sdh'ti. Ya maya
ekacca vadema sdh'ti. Pare'pi ta ekacca
vadenti na sdh'ti.
Tyha upasakamitv eva vadmi: yesu no
vuso hnesu na sameti, tihantu tni hnni.
Yesu hnesu sameti, tattha vi
samanuyujanta samanughanta
samanubhsanta satthr v satthra
saghena v sagha: "ye imesa bhavata
dhamm akusal akusalasakht svajj
svajjasakht asevitabb asevitabbasakht
na alamariy na alamariyasakht kah
kahasakht, ko ime dhamme anavasesa
pahya vattati, samao v gotamo pare v pana
bhonto gacariy?"Ti.
1. Te bhindant. Machasa.
2. Samenti. Sy.
[BJT Page 360] [\x 360/]

hna kho paneta kassapa vijjati ya vi


samanuyujant samanughant
samanubhsant eva vadeyyu: "ye imesa
bhavata dhamm akusal akusalasakht
svajj svajjasakht asevitabb
asevitabbasakht na alamariy na
alamariyasakht kah kahasakht,
samao gotamo ime dhamme anavasesa pahya
vattati, ya v pana bhonto pare gacariy"ti.
Itiha kassapa vi samanuyujant
samanughant samanubhsant amheva tattha
yebhuyyena pasaseyyu.
5. Aparampi no kassapa vi samanuyujanta
samanughanta samanubhsanta satthra
saghena v sagha: "ye imesa bhavata
dhamm kusal kusalasakht anavajj
anavajjasakht sevitabb sevitabbasakht
alamariy alamariyasakht sukk
sukkasakht, ko ime dhamme anavasesa
samdya vattati samao v gotamo pare v
pana bhonto gacariy?"Ti.
hna kho paneta kassapa vijjati ya vi
samanuyujant samanughant
samanubhsant eva [PTS Page 164] [\q 164/]

D.N. 130/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

vadeyyu: "ye imesa bhavata dhamm kusal


kusalasakht anavajj anavajjasakht
sevitabb sevitabbasakht alamariy
alamariyasakht sukk sukkasakht,
samao gotamo ime dhamme anavasesa
samdya vattati ya v pana bhonto pare
gacariy"ti.
Itiha kassapa vi samanuyujant
samanughant samanubhsant amheva tattha
yebhuyyena pasaseyyu.
6. Aparampi no kassapa vi samanuyujanta
samanughanta samanubhsanta satthr v
satthra saghena v sagha: "ye imesa
bhavata dhamm akusal akusalasakht
svajj svajjasakht asevitabb
asevitabbasakht na alamariy na
alamariyasakht kah kahasakht ko ime
dhamme anavasesa pahya vattati
gotamasvakasagho v pare v pana bhonto
gacariyasvakasagh?"Ti.
[BJT Page 362] [\x 362/]

hna kho paneta kassapa vijjati ya vi


samanuyujant samanughant
samanubhsant eva vadeyyu: "ye imesa
bhavata dhamm akusal akusalasakht
svajj svajjasakht asevitabb
asevitabbasakht na alamariy na
alamariyasakht kah kahasakht,
gotamasvakasagho ime dhamme anavasesa
pahya vattati, ya v pana bhonto pare
gacariyasvakasagh"ti.
Itiha kassapa vi samanuyujant
samanughant samanubhsant amheva tattha
yebhuyyena pasaseyyu.
7. Aparampi no kassapa vi samanuyujanta
samanughanta samanubhsanta satthr v
satthra saghena v sagha: "ye imesa
bhavata dhamm kusal kusalasakht
anavajj anavajjasakht sevitabb
sevitabbasakht alamariy alamariyasakht
sukk sukkasakht, ko ime dhamme
anavasesa samdya vattati?
Gotamasvakasagho v, pare v pana bhonto
gacariyasvakasagh?"Ti.
hna kho paneta kassapa vijjati ya vi
samanuyujant [PTS Page 165] [\q 165/]
samanughant samanubhsant eva vadeyyu
"ye imesa bhavata dhamm kusal
kusalasakht anavajj anavajjasakht

sevitabb sevitabbasakht alamariy


alamariyasakht sukk sukkasakht,
gotamasvakasagho ime dhamme anavasesa
samdya vattati, ya v pana bhonto pare
gacariyasvakasagho"ti.
Itiha kassapa vi samanuyujant
samanughant samanubhsant amheva tattha
yebhuyyena pasaseyyu.
8. Atthi kassapa maggo atthi paipad yath
paipanno smaeva assati sma dakkhiti
"samao'va gotamo klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd"ti.
Katamo ca kassapa maggo katam paipad yath
paipanno smaeva assati sma dakkhiti
"samao'va gotamo klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd?"Ti.
[BJT Page 364] [\x 364/]

Ayameva ariyo ahagiko maggo. Seyyathda:


sammdihi sammsakappo sammvc
sammkammanto sammjvo sammvymo
sammsati sammsamdhi.
Aya kho kassapa maggo aya paipad, yath
paipanno smaeva assati sma dakkhiti
'samao'va gotamo klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd'ti.
9. Eva vutte acelo kassapo bhagavanta
etadavoca:
"Ime'pi kho vuso gotama tapopakkam ekesa
[PTS Page 166] [\q 166/] samaabrhmana
smaasakht ca brahmaasakht ca:
acelako hoti muttcro, hatthpalekhano, na
ehibhadantiko, na tihabhadantiko, nbhihaa,
na uddissakaa, na nimantana sdiyati. So na
kumbhimukh paiggahti, na kaopimukh
paiggahti, na eakamantara. Na
daamantara, na musalamantara, na
dvinna bhujamnna, na gabbhiniy, na
pyamnya, na purisantaragatya, na
sakittsu, na yattha s upahito hoti, na yattha
makkhik saasaacrin, na maccha na
masa na sura na meraya na thusodaka
pivati. So ekgriko v hoti eklopiko, dvgriko
v hoti dvlopiko, sattgriko v hoti
sattlopiko, ekisspi dattiy ypeti, dvhipi
dattpi ypeti, sattahipi datthi ypeti,
ekhikampi hra hreti, dvhikampi hra
hreti, satthikampi hra hreti. Iti
evarpa addhamsikampi

D.N. 131/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

pariyyabhattabhojannuyogamanuyutto
viharati.
[BJT Page 366] [\x 366/]

10. Ime'pi kho vuso gotama tapopakkam


ekesa samaabrhmana smaasakht
ca brahmaasakht ca: skabhakkho v hoti,
smkabhakkho v hoti, nvrabhakkho v hoti,
daddulabhakkho v hoti, haabhakkho v hoti,
kaabhakkho v hoti, cmabhakkho v hoti,
pikabhakkho v hoti, tiabhakkho v hoti,
gomayabhakkho v hoti, vanamlaphalhro
ypeti pavattaphalabhoj.

addhamsikampi
pariyyabhattabhojannuyogamanuyutto
viharati. Tassa cya slasampad cittasampad
pasampad abhvit hoti asacchikat. Atha
kho so rak'va sma, rak'va brahma.
Yato kho kassapa bhikkhu avera abypajja
mettacitta bhveti, savnaca khay ansava
cetovimutti pavimutti diheva [PTS Page
168] [\q 168/] dhamme saya abhi
sacchikatv upasampajja viharati. Aya vuccati
kassapa bhikkhu samao iti'pi brhmao iti'pi.
1. Syatatiyakanti pi pho.

11. Ime'pi kho vuso gotama tapopakkam


ekesa samaabrhmana smaasakht
ca brahmaasakht ca: sni pi dhreti,
masni pi dhreti, chavadussni pi dhreti,
pasuklni pi dhreti, tirni pi dhreti, [PTS
Page 167] [\q 167/] ajinampi dhreti,
ajinakkhipampi dhreti, kusacrampi dhreti,
vkacrampi dhreti, elakacrampi dhreti,
kesakambalampi dhreti, vlakambalampi
dhreti, ulkapakkhikampi dhreti,
kesamassulocako'pi hoti
kesamassulocannuyogamanuyutto,
ubbhahako'pi hoti sanapaikkhitto,
ukkuiko'pi hoti ukkuikappadhnamanuyutto,
kaakpassayiko'pi hoti, kaakpassaye seyya
kappeti, phalakaseyyampi kappeti,
thailaseyyampi kappeti, ekapassasayiko'pi
hoti, rajojalladharo abbhoksiko'pi hoti
yathsanthatiko, vekaiko'pi hoti
vikaabhojannuyogamanuyutto, apnako'pi
hoti apnakattamanuyutto, syatatiyakampi1
udakorohanuyogamanuyutto viharat"ti.

[BJT Page 368] [\x 368/]

12. "Acelako ce'pi kassapa hoti muttacro


hatthpalekhano, na ehibhadantiko, na
tihabhadantiko, nbhihaa, na uddissakaa,
na nimittana sdiyati. So na kumbhimukh
paiggahti, na kaopimukh paiggahti, na
eakamantara. Na daamantara, na
musalamantara, na dvinna bhujamnna,
na gabbhiniy, na pyamnya, na
purisantaragatya, na sakittsu, na yattha s
upahito hoti, na yattha makkhik
saasaacrin, na maccha na masa. Na
sura na meraya na thusodaka pivati. So
ekgriko v hoti eklopiko, dvgriko v hoti
dvlopiko, sattgriko v hoti sattlopiko,
ekisspi dattiy ypeti, dvhipi dattpi ypeti,
sattahipi datthi ypeti, ekhikampi hra
hreti, dvhikampi hra hreti,
satthikampi hra hreti. Iti evarpa

14. Sni ce'pi kassapa dhreti, masni 'pi


kassapa dhreti, chavadussni 'pi kassapa
dhreti, pasuklni 'pi kassapa dhreti, tirni
'pi kassapa dhreti, ajinampi kassapa dhreti,
ajinakkhipampi kassapa dhreti, kusacrampi
kassapa dhreti, vkacrampi kassapa dhreti,
elakacrampi kassapa dhreti, kesakambalampi
kassapa dhreti, vlakambalampi kassapa
dhreti, ulkapakkhikampi kassapa dhreti,
kesamassulocako 'pi hoti
kesamassulocannuyogamanuyutto,
ubbhahako'pi hoti sanapaikkhitto,
ukkuiko'pi hoti ukkuikappadhnamanuyutto,
kaakpassayiko'pi hoti, kaakpassaye seyya
kappeti, phalakaseyyampi kappeti,
thailaseyyampi kappeti, ekapassasayiko'pi
hoti, rajojalladharo abbhoksiko'pi hoti
yathsanthatiko, vekaiko'pi hoti

13. Skabhakkho ce'pi kassapa hoti


smkabhakkho ce'pi kassapa hoti
nvrabhakkho ce'pi kassapa hoti
daddulabhakkho ce'pi kassapa hoti haabhakkho
ce'pi kassapa hoti kaabhakkho ce'pi kassapa
hoti cmabhakkho ce'pi kassapa hoti
pikabhakkho ce'pi kassapa hoti tiabhakkho
ce'pi kassapa hoti gomayabhakkho ce'pi kassapa
hoti vanamlaphalhro ypeti
pavattaphalabhoj. Tassa cya slasampad
cittasampad pasampad abhvit hoti
asacchikat. Atha kho so rak'va sma
rak'va brahma.
Yato kho kassapa bhikkhu avera abypajja
mettacitta bhveti, savnaca khay ansava
cetovimutti pavimutti diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja viharati.
Aya vuccati kassapa bhikkhu samao iti'pi
brhmao it'pi.

D.N. 132/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

vikaabhojannuyogamanuyutto, apnako'pi
hoti apnakattamanuyutto, syatatiyakampi
udakorohanuyogamanuyutto viharati, tassa
cya slasampad cittasampad pasampad
abhvit hoti asacchikat, atha kho so rak'va
sma rak'va brahma.
Yato kho kassapa bhikkhu avera abypajja
mettacitta bhveti, savnaca khay ansava
cetovimutti pavimutti diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja viharati.
Aya vuccati kassapa bhikkhu samao iti'pi
brhmao iti'pi.
15. Eva vutte acelo kassapo bhagavanta
etadavoca: dukkara bho gotama smaa
dukkara brahmaanti.
"Pakati kho es kassapa lokasmi dukkara
smaa dukkara brahmaanti. "
"Acelako ce'pi kassapa hoti muttcro
hatthpalekhano, na ehibhadantiko, na
tihabhadantiko, nbhihaa, na uddissakaa,
na nimantana sdiyati. So na kumbhimukh
paiggahti, na kaopimukh paiggahti, na
eakamantara. Na daamantara, na
musalamantara, na dvinna bhujamnna,
na gabbhiniy, na pyamnya, na
purisantaragatya, na sakittsu, na yattha s
upahito hoti, na yattha makkhik
saasaacrin, na maccha na masa na
sura na meraya na thusodaka pivati. So
ekgriko v hoti eklopiko, dvgriko v hoti
dvlopiko, sattgriko v hoti sattlopiko,
ekisspi dattiy ypeti, dvhipi dattpi ypeti,
sattahipi datthi ypeti, ekhikampi hra
hreti, dvhikampi hra hreti,
satthikampi hra hreti. Iti evarpa
addhamsikampi
pariyyabhattabhojannuyogamanuyutto
viharati, imya ca kassapa mattya imin ca
tapopakkamena smaa v abhavissa
brahmaa dukkara sudukkara, neta
abhavissa kalla vacanya dukkara smaa
dukkara brahmaa"nti.
16. Sakk ca paneta abhavissa tu gahapatin
v gahapatiputtena v antamaso
kumbhadsiy'pi: "handha acelako homi
muttcro hatthpalekhano, na ehibhadantiko,
na tihabhadantiko, nbhihaa, na
uddissakaa, na nimantana sdiyati. So na
kumbhimukh paiggahti, na kaopimukh
paiggahti, na eakamantara. Na
daamantara, na musalamantara, na

dvinna bhujamnna, na gabbhiniy, na


pyamnya, na purisantaragatya, na
sakittsu, na yattha s upahito hoti, na yattha
makkhik saasaacrin, na maccha na
masa na sura na meraya na thusodaka
pivati. So ekgriko v hoti eklopiko, dvgriko
v hoti dvlopiko, sattgriko v hoti
sattlopiko, ekisspi dattiy ypeti, dvhipi
dattpi ypeti, sattahipi datthi ypeti,
ekhikampi hra hreti, dvhikampi hra
hreti, satthikampi hra hreti. Iti
evarpa addhamsikampi
pariyyabhattabhojannuyogamanuyutto
viharm"ti. Yasm ca kho kassapa aatreva
imya mattya aatra imin tapopakkamena
smaa v hoti. Brahmaa v dukkara
sudukkara, tasm eta kalla vacanya
dukkara smaa dukkara brahmaanti.
[BJT Page 370] [\x 370/]

Yato kho kassapa bhikkhu avera abypajja


mettacitta bhveti, savnaca khay ansava
cetovimutti pavimutti diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja viharati.
Aya vuccati kassapa bhikkhu samao iti'pi
brhmao [PTS Page 169] [\q 169/] iti'pi.
17. Skabhakkho ce'pi kassapa hoti
smkabhakkho ce'pi kassapa hoti
nvrabhakkho ce'pi kassapa hoti
daddulabhakkho ce'pi kassapa hoti haabhakkho
ce'pi kassapa hoti kaabhakkho ce'pi kassapa
hoti cmabhakkho ce'pi kassapa hoti
pikabhakkho ce'pi kassapa hoti tiabhakkho
ce'pi kassapa hoti gomayabhakkho ce'pi kassapa
hoti vanamlaphalhro ypeti
pavattaphalabhoj. Imya ca kassapa mattya
imin tapopakkamena smaa v abhavissa
brahmaa v dukkara sudukkara, neta
abhavissa kalla vacanya 'dukkara smaa
dukkara brahmaanti'.
Sakk ca paneta abhavissa tu gahapatin v
gahapatiputtena v antamaso kumbhadsiypi:
'handha skabhakkho v homi,
smkabhakkho v homi, nvrabhakkho v
homi, daddulabhakkho v homi, haabhakkho v
homi, kaabhakkho v homi, cmabhakkho v
homi, pikabhakkho v homi, tiabhakkho v
homi, gomayabhakkho v homi,
vanamlaphalhro ypeti pavattaphalabhoj'ti.
Yasm ca kho kassapa aatreva imya mattya
aatra imin tapopakkamena smaa v hoti
brahmaa v dukkara sudukkara, tasm

D.N. 133/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

eta kalla vacanya 'dukkara smaa


dukkara brahmaanti'.
Yato kho kassapa bhikkhu avera abypajja
mettacitta bhveti, savnaca khay ansava
cetovimutti pavimutti diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja viharati.
Aya vuccati kassapa bhikkhu samao iti'pi
brhmao iti'pi.
18. Sni ce'pi kassapa dhreti, masni 'pi
kassapa dhreti, chavadussni 'pi kassapa
dhreti, pasuklni 'pi kassapa dhreti, tirni
ce'pi kassapa dhreti, ajinampi kassapa dhreti,
ajinakkhipampi kassapa dhreti, kusacrampi
kassapa dhreti, vkacrampi kassapa dhreti,
elakacrampi ce'pi kassapa dhreti,
kesakambalampi kassapa dhreti,
vlakambalampi kassapa dhreti,
ulkapakkhikampi kassapa dhreti,
kesamassulocako 'pi hoti
kesamassulocannuyogamanuyutto,
ubbhahako'pi hoti sanapaikkhitto,
ukkuiko'pi hoti ukkuikappadhnamanuyutto,
kaakpassayiko'pi hoti, kaakpassaye seyya
kappeti, phalakaseyyampi kappeti,
thailaseyyampi kappeti, ekapassasayiko'pi
hoti, rajojalladharo abbhoksiko'pi hoti
yathsanthatiko, vekaiko'pi hoti
vikaabhojannuyogamanuyutto, apnako'pi
hoti apnakattamanuyutto, syatatiyakampi
udakorohanuyogamanuyutto viharati. Imya
ca kassapa mattya imin tapopakkamena
smaa v abhavissa brahmaa v
dukkara sudukkara, neta abhavissa kalla
vacanya 'dukkara smaa dukkara
brahmaanti'.
Sakk ca paneta abhavissa tu gahapatin v
gahapatiputtena v antamaso kumbhadsiypi:
'handha snipi dhremi, msnipi
kassapa dhremi, chavadussni 'pi kassapa
dhremi, pasuklni 'pi kassapa dhremi,
tirni 'pi kassapa dhremi, ajinampi kassapa
dhremi, ajinakkhipampi kassapa dhremi,
kusacrampi kassapa dhremi, vkacrampi
kassapa dhremi, elakacrampi kassapa dhremi,
kesakambalampi kassapa dhremi,
vlakambalampi kassapa dhremi,
ulkapakkhikampi kassapa dhremi,
kesamassulocako 'pi hoti
kesamassulocannuyogamanuyutto,
ubbhahako'pi hoti sanapaikkhitto,
ukkuiko'pi hoti ukkuikappadhnamanuyutto,
kaakpassayiko'pi hoti, kaakpassaye seyya
kappeti, phalakaseyyampi kappeti,

thailaseyyampi kappeti, ekapassasayiko'pi


hoti, rajojalladharo abbhoksiko'pi hoti
yathsanthatiko, vekaiko'pi hoti
vikaabhojannuyogamanuyutto, apnako'pi
hoti apnakattamanuyutto, syatatiyakampi
udakorohanuyogamanuyutto viharm'ti.
Yasm ca kho kassapa aatreva imya mattya
aatra imin tapopakkamena smaa v hoti
brahmaa v dukkara sudukkara, tasm
eta kalla vacanya 'dukkara smaa
dukkara brahmaanti'.
Yato kho kassapa bhikkhu avera abypajja
mettacitta bhveti, savnaca khay ansava
cetovimutti pavimutti diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja viharati.
Aya vuccati kassapa bhikkhu samao iti'pi
brhmao iti'pti.
[BJT Page 372] [\x 372/]

19. [PTS Page 170] [\q 170/] eva vutte acelo


kassapo bhagavanta etadavoca: "dujjno bho
gotama samao dujjno brhmao"ti.
"Pakati kho es kassapa lokasmi 'dujjno
samao dujjno brhmao"ti.
20. "Acelako ce'pi kassapa hoti muttcro
hatthpalekhano, na ehibhadantiko, na
tihabhadantiko, nbhihaa, na uddissakaa,
na nimantana sdiyati. So na kumbhimukh
paiggahti, na kaopimukh paiggahti, na
eakamantara, na daamantara, na
musalamantara, na dvinna bhujamnna,
na gabbhiniy, na pyamnya, na
purisantaragatya, na sakittsu, na yattha s
upahito hoti, na yattha makkhik
saasaacrin, na maccha na masa na
sura na meraya na thusodaka pivati. So
ekgriko v hoti eklopiko, dvgriko v hoti
dvlopiko, sattgriko v hoti sattlopiko,
ekisspi dattiy ypeti, dvhipi dattpi ypeti,
sattahipi datthi ypeti, ekhikampi hra
hreti, dvhikampi hra hreti,
satthikampi hra hreti. Iti evarpa
addhamsikampi
pariyyabhattabhojannuyogamanuyutto
viharati, imya kassapa mattya imin
tapopakkamena samao v abhavissa brhmao
v dujjno sudujjno, neta abhavissa kalla
vacanya dujjno samao dujjno brhmao'ti.
Sakk ca paneso abhavissa tu gahapatin v
gahapatiputtena v antamaso kumbha dsiy'pi:
aya acelako hoti muttcro hatthpalekhano,

D.N. 134/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

na ehibhadantiko, na tihabhadantiko,
nbhihaa, na uddissakaa, na nimantana
sdiyati. So na kumbhimukh paiggahti, na
kaopimukh paiggahti, na eakamantara.
Na daamantara, na musalamantara, na
dvinna bhujamnna, na gabbhiniy, na
pyamnya, na purisantaragatya, na
sakittsu, na yattha s upahito hoti, na yattha
makkhik saasaacrin, na maccha na
masa na sura na meraya na thusodaka
pivati. So ekgriko v hoti eklopiko, dvgriko
v hoti dvlopiko, sattgriko v hoti
sattlopiko, ekisspi dattiy ypeti, dvhipi
dattpi ypeti, sattahipi datthi ypeti,
ekhikampi hra hreti, dvhikampi hra
hreti, satthikampi hra hreti. Iti
evarpa addhamsikampi
pariyyabhattabhojannuyogamanuyutto
viharatti. Yasm ca kho kassapa aatreva
imya mattya aatra imin tapopakkamena
samao v hoti. Brhmao v dujjno sudujjno,
tasm eta kalla vacanya dujjno samao
dujjno brhmao'ti.
Yato kho kassapa bhikkhu avera abypajja
mettacitta [PTS Page 171] [\q 171/] bhveti,
savnaca khay ansava cetovimutti
pavimutti diheva dhamme saya abhi
sacchikatv upasampajja viharati. Aya vuccati
kassapa bhikkhu samao iti'pi brhmao iti'pti.

21. Skabhakkho ce'pi kassapa hoti


smkabhakkho ce'pi kassapa hoti
nvrabhakkho ce'pi kassapa hoti
daddulabhakkho ce'pi kassapa hoti haabhakkho
ce'pi kassapa hoti kaabhakkho ce'pi kassapa
hoti cmabhakkho ce'pi kassapa hoti
pikabhakkho ce'pi kassapa hoti tiabhakkho
ce'pi kassapa hoti gomayabhakkho ce'pi kassapa
hoti vanamlaphalhro ypeti
pavattaphalabhoj. Imya ca kassapa
Mattya imin tapopakkamena smaa v
abhavissa brhmao v dujjno sudujjno, neta
abhavissa kalla vacanya 'dujjno samao
dujjno brhmao'ti.
Sakk ca paneta abhavissa tu gahapatin v
gahapatiputtena v antamaso kumbhadsiypi:
'aya skabhakkho v hoti, smkabhakkho v
hoti, nvrabhakkho v hoti, daddulabhakkho v
hoti, haabhakkho v hoti, kaabhakkho v hoti,
cmabhakkho v hoti, pikabhakkho v hoti,
tiabhakkho v hoti, gomayabhakkho v hoti,
vanamlaphalhro ypeti pavattaphalabhoj'ti.
Yasm ca kho kassapa aatreva imya mattya

aatra imin tapopakkamena samao v hoti


brhmao v dujjno sudujjno, tasm eta
kalla vacanya 'dujjno samao dujjno
brhmao'ti.
[BJT Page 374] [\x 374/]

Yato kho kassapa bhikkhu avera abypajja


mettacitta bhveti, savnaca khay ansava
cetovimutti pavimutti diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja viharati.
Aya vuccati kassapa bhikkhu samao iti'pi
brhmao iti'pi.
22. Sni ce'pi kassapa dhreti, masni ce'pi
kassapa dhreti, chavadussni ce'pi kassapa
dhreti, pasuklni ce'pi kassapa dhreti,
tirni ce'pi kassapa dhreti, ajinampi kassapa
dhreti, ajinakkhipampi kassapa dhreti,
kusacrampi kassapa dhreti, vkacrampi
kassapa dhreti, elakacrampi ce'pi kassapa
dhreti, kesakambalampi ce'pi kassapa dhreti,
vlakambalampi ce'pi kassapa dhreti,
ulkapakkhikampi kassapa dhreti,
kesamassulocako 'pi hoti
kesamassulocannuyogamanuyutto,
ubbhahako'pi hoti sanapaikkhitto,
ukkuiko'pi hoti ukkuikappadhnamanuyutto,
kaakpassayiko'pi hoti, kaakpassaye seyya
kappeti, phalakaseyyampi kappeti,
thailaseyyampi kappeti, ekapassasayiko'pi
hoti, rajojalladharo abbhoksiko'pi hoti
yathsanthatiko, vekaiko'pi hoti
vikaabhojannuyogamanuyutto, apnako'pi
hoti apnakattamanuyutto, syatatiyakampi
udakorohanuyogamanuyutto viharati. Imya
ca kassapa mattya imin tapopakkamena
samao v abhavissa brhmao v dujjno
sudujjno, neta abhavissa kalla vacanya
'dujjno samao dujjno brhmao'ti.
Yato kho kassapa bhikkhu avera abypajja
mettacitta bhveti, savnaca khay ansava
cetovimutti pavimutti diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja viharati.
Aya vuccati kassapa bhikkhu samao iti'pi
brhmao iti'pi.
23. Eva vutte acelo kassapo bhagavanta
etadavoca: "katam pana s bho gotama
slasampad, katam cittasampad, katam
pasampad?"Ti.
"Idha kassapa tathgato loke uppajjati araha
samm sambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth

D.N. 135/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

devamanussna buddho bhagav. So ima


loka sadevaka samraka sabrahmaka
sassamaabrhmai paja sadevamanussa
saya abhi sacchikatv pavedeti. So
dhamma deseti dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha brahmacariya
pakseti.
23.(29) Ta dhamma suti gahapati v
gahapatiputto v aatarasmi v kule
paccjto. So ta dhamma sutv tathgate
saddha pailabhati. So tena saddhpailbhena
samanngato iti paisacikkhati: 'sambdho
gharvaso rajpatho1. Abbhokso pabbajj.
Nayida sukara agra ajjhvasat
ekantaparipua ekantaparisuddha
sakhalikhita brahmacariya caritu.
Yannnha kesamassu ohretv ksyni
vatthni acchdetv agrasm anagriya
pabbajeyya'nti.
1. Rajopatho, katthaci.
So aparena samayena appa v bhogakkhandha
pahya mahanta v bhogakkhandha pahya
appa v tiparivaa pahya mahanta v
tiparivaa pahya kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajati. So eva pabbajito samno
ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno aumattesu vajjesu
bhayadassv. Samdya sikkhati sikkhpadesu
kyakammavackammena samanngato
kusalena. Parisuddhjvo slasampanno indriyesu
guttadvro bhojane matta satisampajaesu
samanngato santuho.
24.(29) Kathaca kassapa bhikkhu slasampanno
hoti? Idha kassapa bhikkhu ptipta pahya
ptipt paivirato hoti nihitadao
nihitasattho lajj daypanno.
Sabbapabhtahitnukamp viharati.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Adinndna pahya adinndn paivirato hoti
dinndy dinnapikakh. Athenena
sucibhtena attan viharati. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Abrahmacariya pahya brahmacr hoti
rcr1 virato methun gmadhamm.
Idampi'ssa hoti slasmi.

Musvda pahya musvd paivirato hoti


saccavd saccasandho theto2 paccayiko
avisavdako lokassa. Idampi'ssa hoti slasmi.
Pisua vca3 pahya pisuya vcya
paivirato hoti. Ito sutv na amutra akkht
imesa bhedya. Amutra v sutv na imesa
akkht amsa bhedya. Iti bhinnna v
sandht, sahitna v anuppadt4
samaggrmo5 samaggarato samagganandi
samaggakarai vca bhsit hoti. Idampi'ssa
hoti slasmi.
Pharusa vca6 pahya pharusya vcya
paivirato hoti. Y s vc ne kaasukh
pemany7 hadayagam por bahujanakant
bahujanamanp, tathrpa8 vca bhsit
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Samphappalpa pahya samphappalp
paivirato hoti klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd. Nidhnavati vca
bhsit hoti klena spadesa pariyantavati
atthasahita. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Ancri, machasa.
2. heto, sy.
3. Pisuvca, [PTS.]
4. Anuppdt, [PTS.]
5. Samaggarmo, machasa.
6. Pharusvca, [PTS.] Sitira
7. Pemaniy, machasa. 8. Evarpi. [PTS.] Sitira.

24.(30) Bjagmabhtagmasamrambh1
paivirato hoti. Ekabhattiko2 hoti rattparato3
paivirato4 viklabhojan.
Naccagtavditaviskadassan5 paivirato hoti.
Mlgandhavilepanadhraamaanavibhusana
hn paivirato hoti. Uccsayanamahsayan
paivirato hoti. Jtarparajatapaiggaha6
paivirato hoti. makadhaapaiggaha6
paivirato hoti. makamasapaiggaha6
paivirato hoti. Itthikumrikapaiggaha6
paivirato hoti. Dsidsapaiggaha6 paivirato
hoti. Ajeakapaiggaha6 paivirato hoti.
Kukkuaskarapaiggaha6 paivirato hoti.
Hatthigavassavaav7 paiggaha paivirato
hoti. Khettavatthupaiggaha paivirato hoti.
Dteyyapahea8 gamannuyog paivirato hoti.
Kayavikkay paivirato hoti.
Tulkakasakamnak9 paivirato hoti.
Ukkoanavacananikatisci10 yog paivirato
hoti.
Chedanavadhabandhanaviparmosalopasahas
kr11 paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

D.N. 136/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Cullasla12 nihita
24.(31) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
bjagmabhtagmasamrambha13 anuyutt
viharanti, seyyathda: mlabja khandhabja
phalubja14 aggabja bijabjameva15
pacama. Iti v itievarp16
bjagmabhtagmasamrambh17 paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
24.(32) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa sannidhikraparibhoga
anuyutt viharanti, seyyathda: annasannidhi
pnasannidhi vatthasannidhi ynasannidhi
sayanasannidhi gandhasannidhi
misasannidhi. Iti v iti evarp
sannidhikraparibhog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Samrabbh, machasa.
2. Eka bhattiko, machasa.
3. Rattuparato, machasa.
4. Virato, the. Se.
5. Viska, machasa.
6. Pariggaha, (sabbattha)
7. Gavassa, se. Vaava, machasa.
8. Pahia, smu. Machasa. Sy.
9. Ka, machasa.
10. Svi, machasa.
11. Sahasa, machasa.
12. Ca sla, machasa.
13. Samrabbh, machasa.
14. Phala, se. Phalu, si. The.
15. Bija bja eva. The.
16. Iti evarup, kesuci.
17. Samrabbh, machasa.
24.(33) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa viskadassana anuyutt
viharanti, seyyathda: nacca gta vdita
pekkha akkhta pissara vetla
kumbhathna sobhanaka1 cala vasa
dhopanaka2 hatthiyuddha assayuddha
mahisayuddha3 usabhayuddha ajayuddha
meayuddha4 kukkuayuddha
vaakayuddha daayuddha muhiyuddha5
nibbuddha uyyodhika balagga senbyha
akadassana6. Iti v iti evarp viskadassan
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

24.(34) Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
jtappamdahnnuyoga anuyutt viharanti,
seyyathda: ahapada dasapada ksa
parihrapatha santika khalika ghaika
salkahattha akkha pagacra vakaka
mokkhacika cigulaka patthaka rathaka
dhanuka akkharika manesika yathvajja. Iti
v iti evarp jtappamdahnnuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
24.(35) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa uccsayanamahsayana
anuyutt viharanti, seyyathda: sandi
pallaka gonaka cittaka paika paalika
tlika vikatika uddalomi ekantalomi
kahissa koseyya kuttaka hatthatthara
assatthara rathatthara ajinappavei
kdalimigapavarapaccattharaa
sauttaracchada ubhatolohitakpadhna. Iti v
iti evarp uccsayanamahsayan paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Sobhanagaraka, katthaci. Sobhanakaraka,
[PTS.] Sobhanagharaka, machasa.
2. Dhovana, katthaci. Dhopana, sitira.
3. Mahisa, machasa.
4. Meaka, machasa.
5. Shala potthakesu na dissati.
6. Anka - kesuci.
24.(36) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
maanavibhusanahnnuyoga anuyutt
viharanti, seyyathda: ucchdana
parimaddana nahpana sambhana dsa
ajana mlvilepana mukhacuaka1
mukhalepana2 hatthabandha sikhbandha
daaka nika khagga chatta citrphana
uhsa mai vlavjani odtni vatthni
dghadasni. Iti v iti evarp
maanavibhusanahnnuyog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
24.(37) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa tiracchnakatha
anuyutt viharanti, seyyathda: rjakatha
corakatha mahmattakatha senkatha
bhayakatha yuddhakatha annakatha
pnakatha vatthakatha sayanakatha
mlkatha gandhakatha tikatha
ynakatha gmakatha nigamakatha

D.N. 137/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

nagarakatha janapadakatha itthikatha


purisakatha (kumrakatha kumrikatha)3
srakatha visikhkatha kumbhahnakatha
pubbapetakatha nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha. Iti v
itievarpya tiracchnakathya paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
24.(38) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarp vigghikakatha anuyutt
viharanti, seyyathda: "na tva ima
dhammavinaya jnsi. Aha ima
dhammavinaya jnmi. Ki tva ima
dhammavinaya jnissasi? Micchpaipanno
tvamasi. Ahamasmi sammpaipanno. Sahita
me, asahita te. Pure vacanya pacch avaca.
Pacch vacanya pure avaca. cia4 te
viparvatta. ropito te vdo. Niggahto tvamasi.
Cara vdappamokkhya. Nibbehehi v sace
pahos"ti. Iti v itievarpya vigghikakathya
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
24.(39) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
dteyyapahiagamannuyogamanuyutt
viharanti, seyyathda: raa
rjamahmattna khattiyna brhmana
gahapatikna kumrna "idha gaccha.
Amutrgaccha. Ida hara. Amutra ida har"ti.
Iti v itievarp dteyyapahiagamannuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Mukhacua, machasa.
2. Mukhlepana, smu.
3. Marammapotthakesuyeva dissate
4. Avicia, kesuci.
24.(40) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te kuhak ca honti lapak ca nemittik
ca nippesik ca lbhena ca lbha nijigisitro.
Iti v itievarp kuhanalapan paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Majjhimasla nihita.
24.(41) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika1 kappenti, seyyathda:
aga nimitta uppta2 supia3 lakkhaa
msikacchinna aggihoma dabbihoma
thusahoma taulahoma sappihoma
telahoma mukhahoma lohitahoma agavijj

vatthuvijj khattavijj4 sivavijj bhtavijj


bhurivijj ahivijj visavijj vicchikavijj
msikavijj sakuavijj vyasavijj
pakkajjhna5 saraparittna migacakka. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
24.(42) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti, seyyathda:
mailakkhaa vatthalakkhaa
daalakkhaa6 asilakkhaa usulakkhaa
dhanulakkhaa vudhalakkhaa7
itthilakkhaa purisalakkhaa
kumralakkhaa kumrilakkhaa
dsalakkhaa dsilakkhaa hatthilakkhaa
assalakkhaa mahisalakkhaa8
usabhalakkhaa golakkhaa9 ajalakkhaa
mealakkhaa10 kukkualakkhaa
vaakalakkhaa godhlakkhaa
kaiklakkhaa kacchapalakkhaa
migalakkhaa. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
24.(43) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti seyyathda:
raa niyyna bhavissati, raa aniyyna
bhavissati, abbhantarna raa upayna
bhavissati, bhirna raa apayna
bhavissati, bhirna raa upayna
bhavissati, abbhantarna raa apayna
bhavissati, abbhantarna raa jayo
bhavissati, abbhantarna raa parjayo
bhavissati. Iti imassa jayo bhavissati. Imassa
parjayo bhavissati. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Jvita, machasa.
2. Uppda, smu.
3. Supina, machasa. Supiaka, si.
4. Khetta, kesuci.
5. Pakkha, kesuci.
6. Daalakkhaa satthalakkhaa, machasa.

7. yudha, kesuci.
8. Mahisa, machasa.
9. Goa, machasa.
10. Meaka, kesuci.
24.(44) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni

D.N. 138/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bhujitv te evarpya tiracchnavijjya


micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
candaggho bhavissati. Suriyaggho bhavissati.
Nakkhattagho bhavissati. Candimasuriyna
pathagamana bhavissati. Candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Nakkhattna
pathagamana bhavissati. Nakkhattna
uppathagamana bhavissati. Ukkpto
bhavissati. Dsho bhavissati. Bhmiclo
bhavissati. Devadundubhi bhavissati.
Candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana1 sakilesa vodna bhavissati.
Evavipko candaggho bhavissati. Evavipko
suriyaggho bhavissati. Evavipko
nakkhattaggho bhavissati. Evavipka
candimasuriyna pathagamana bhavissati.
Evavipka candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Evavipka
nakkhattna pathagamana bhavissati.
Evavipka nakkhattna uppathagamana
bhavissati. Evavipko ukkpto bhavissati.
Evavipko disho bhavissati. Evavipko
bhmiclo bhavissati. Evavipko devadundbhi
bhavissati. Evavipko
candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana sakilesa vodna bhavissati. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
24.(45) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
subbuhik bhavissati. Dubbuhik bhavissati.
Subhikkha bhavissati. Dubbhikkha bhavissati.
Khema bhavissati. Bhaya bhavissati. Rogo
bhavissati. rogya bhavissati. Mudd gaan
sakhna kveyya lokyata. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjvena
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
24.(46) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
vhana vivhana savadana vivadana
sakiraa vikiraa subhagakaraa
dubbhagakaraa viruddhagabbhakaraa
jivhnitthambhana2 hanusahanana
hatthbhijappana hanujappana
kaajappana dsapaha kumripaha
devapaha diccupahna mahatupahna
abbhujjalana sirivhyana. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.

1. Oggamana, kesuci.
2. Jivhnitthaddhana. Bahusu.
24.(47) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
santikamma paidhikamma bhtakamma
bhurikamma vassakamma vossakamma
vatthukamma vatthuparikiraa camana
nahpana juhana vamana virecana
uddhavirecana adhovirecana ssavirecana
kaatela nettatappana natthukamma
ajana paccajana slkiya sallakattiya
drakatikicch mlabhesajjna anuppadna
osadhna paimokkho. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idamassa hoti slasampadya.
24.(48) Sa kho1 so kassapa bhikkhu eva
slasampanno na kutoci bhaya samanupassati
yadida slasavarato. Seyyathpi kassapa rj
khattiyo muddhvasitto2 nihatapaccmitto na
kutoci bhaya samanupassati yadida
paccatthikato, evameva kho kassapa bhikkhu
eva slasampanno na kutoci bhaya
samanupassati yadida slasavarato. So imin
ariyena slakkhandhena samanngato ajjhatta
anavajjasukha paisavedeti. Eva kho kassapa
bhikkhu slasampanno hoti.
25.(49) Kathaca kassapa bhikkhu indriyesu
guttadvro hoti? Idha kassapa bhikkhu cakkhun
rpa disv na nimittaggh hoti
nnubyajanaggh. Yatvdhikaraamena
cakkhundriya asavuta viharanta abhijjh
domanass ppak akusal dhamm
anvassaveyyu3 tassa savarya paipajjati.
Rakkhati cakkhundriya. Cakkhundriye
savara pajjati. Sotena sadda sutv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena sotindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati sotindriya. Sotindriye
savara pajjati. Ghena gandha ghyitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena ghindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati ghindriya. Ghindriye
savara pajjati. Jivhya rasa syitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena jivhindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya

D.N. 139/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

paipajjati. Rakkhati jivhindriya. Jivhindriye


savara pajjati. Kyena phohabba phusitv
na nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena kyindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati kyindriya. Kyindriye
savara pajjati. Manas dhamma viya na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena manindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati manindriya. Manindriye
savara pajjati. So imin ariyena
indriyasavarena samanngato ajjhatta
abysekasukha paisavedeti. Eva kho kassapa
bhikkhu indriyesu guttadvro hoti.
1. Atha kho, kesuci.
2. Muddhbhisinto, kesuci.
3. Anvsaveyyu, anvssaveyyu, kesuci.
26.(50) Kathaca kassapa bhikkhu
satisampajaena samanngato hoti? Idhvuso
bhikkhu abhikkante paikkante sampajnakr
hoti. lokite vilokite sampajnakr hoti.
Samijite1 pasrite sampajnakr hoti.
Saghipattacvaradhrae sampajnakr hoti.
Asite pte khyite syite sampajnakr hoti.
Uccrapassvakamme sampajnakr hoti. Gate
hite nisinne sutte jgarite bhsite tuhbhve
sampajnakr hoti. Eva kho kassapa bhikkhu
satisampajaena samanngato hoti.
[BJT Page 378] [\x 378/]
27.(51) Kathaca vuso bhikkhu santuho hoti?
Idhvuso bhikkhu santuho hoti
kyaparihriyena cvarena kucchiparihriyena2
piaptena. So yena yeneva pakkamati
samdyeva pakkamati. Seyyathpi kassapa
pakkhi sakuo yena yeneva eti sapattabhro'va
eti, evameva kho vuso bhikkhu santuho hoti
kyaparihriyena cvarena kucchiparihriyena
piaptena. So yena yeneva pakkamati
samdyeva pakkamati. Eva kho vuso bhikkhu
santuho hoti.
28.(52) So imin ca ariyena slakkhandhena3
samanngato imin ca ariyena indriyasavarena
samanngato imin ca ariyena satisampajaena
samanngato imya ca ariyya santuhiy
samanngato vivitta sensana bhajati araa
rukkhamla pabbata kandara giriguha
susna vanapattha abbhoksa pallapuja.
So pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati

pallaka bhujitv uju kya paidhya


parimukha sati upahapetv.
29.(53) So loke abhijjha pahya vigatbhijjhena
cetas viharati. Abhijjhya citta parisodheti.
Bypdapadosa pahya abypannacitto viharati
sabbapabhtahitnukamp. Bypdapados
citta parisodheti. Thnamiddha pahya
vigatathnamiddho viharati lokasa sato
sampajno. Thnamiddh citta parisodheti.
Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati
ajjhatta vpasantacitto. Uddhaccakukkucc
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati akathakath kusalesu
dhammesu. Vicikicchya citta parisodheti.
1. Sammijite, kesuci.
2. Paribhrikena, smu.
3. Imin slakkhandhena, sabbattha.
29.(54) Seyyathpi vuso puriso ia dya
kammante payojeyya, tassa te kammant
samijjheyyu, so yni ca porni iamlni tni
ca byantkareyya, siy cassa uttari avasiha
drabharaya, tassa evamassa: "aha kho pubbe
ia dya kammante payojesi. Tassa me te
kammant samijjhisu. So'ha yni ca porni
iamlni tni ca byant aksi. Atthi ca me
uttari avasiha drabharay"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
29.(55) Seyyathpi vuso puriso bdhiko assa
dukkhito bhagilno, bhatta cassa
nacchdeyya, na cassa kye balamatt, so
aparena samayena tamh bdh mucceyya,
bhattacassa chdeyya, siy cassa kye
balamatt, tassa evamassa: "aha kho pubbe
bdhiko ahosi dukkhito bhagilno. Bhatta
ca me nacchdesi. Nacassa me si kye
balamatt. So'mhi etarahi tamh bdh mutto
bhattaca me chdeti. Atthi ca me kye
balamatt"ti. So tato nidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
29.(56) Seyyathpi vuso puriso bandhangre
baddho assa, so aparena samayena tamh
bandhangr mucceyya sotthin abbayena1, na
cassa kici bhogna vayo, tassa evamassa:
"aha kho pubbe bandhangre baddho ahosi.
So'mhi etarahi tamh bandhangr mutto
sotthin abbayena. Natthi ca me kici bhogna
vayo"ti. So tatonidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -

D.N. 140/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

29.(57) Seyyathpi vuso puriso dso assa


anattdhno pardhno na yenakmagamo, so
aparena samayena tamh dsaby mucceyya
attdhno apardhno bhujisso yenakmagamo,
tassa evamassa: "aha kho pubbe dso ahosi
anattdhno pardhno na yenakmagamo,
so'mhi etarahi tamh dsaby mutto attdhno
apardhno bhujisso yenakmagamo"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
1. Avyayena, [PTS.]
29.(59) Seyyathpi vuso puriso sadhano sabhogo
kantraddhnamagga paipajjeyya
dubbhikkha sappaibhaya. So aparena
samayena ta kantra nitthareyya, sotthin
gmanta anuppueyya khema appaibhaya,
tassa evamassa: "aha kho pubbe sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajji
dubbhikkha sappaibhaya. So'mhi etarahi ta
kantra tio sotthin gmanta anuppatto
khema appaibhaya"nti. So tato nidna
labhetha pmojja adhigaccheyya somanassa
29.(60) Evameva kho vuso bhikkhu yath ia
yath roga yath bandhangra yath
dsabya yath kantraddhnamagga eva ime
paca nvarae appahe attani samanupassati.
Seyyathpi vuso naya yath rogya yath
bandhan mokkha yath bhujissa yath
khemantabhmi evameva kho vuso bhikkhu
ime paca nvarae pahe attani
samanupassati.
[BJT Page 380] [\x 380/]
30(61) Tassime paca nvarae pahe attani
samanupassato pmojja jyati. Pamuditassa pti
jyati. Ptimanassa kyo passambhati.
Passaddhakyo sukha vedeti. Sukhino citta
samdhiyati.
So vivicceva kmehi vivicca akusalehi dhammehi
[PTS Page 173] [\q 173/] savitakka savicra
vivekaja ptisukha pahama jhna
upasampajja viharati. So imameva kya
vivekajena ptisukhena abhisanneti parisanneti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa vivekajena ptisukhena apphua hoti.
Seyyathpi vuso dakkho nahpako v
nahpakantevs v kasathle nahnyavuni
kiritv udakena paripphosaka paripphosaka
sanneyya3 sya nahnyapii snehnugat
snehaparet santarabhir phu snehena na ca
paggharai -

Evameva kho vuso bhikkhu imameva kya


vivekajena ptisukhena abhisanneti parisenneti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa vivekajena ptisukhena apphua hoti.
Puna ca para vuso bhikkhu vitakkavicrna
vpasam ajjhatta sampasdana cetaso
ekodibhva avitakka avicra samdhija
ptisukha dutiya jhna upasampajja viharati.
So imameva kya samdhijena ptisukhena
abhisandeti parisandeti paripreti parippharati.
Nssa kici sabbvato kyassa samdhijena
ptisukhena apphua hoti.
Seyyathpi vuso udakarabhado ubbhidodako,
tassa nevassa puratthimya disya udakassa
yamukha, na dakkhiya disya udakassa
yamukha, na pacchimya disya udakassa
yamukha, na uttarya disya udakassa
yamukha, devo ca na klena kla samm
dhra anupaveccheyya, atha kho tamh ca
udakarahad st vridhr ubbhijjitv tameva
udakarahada stena vrin abhisandeyya
parisandeyya paripreyya paripphareyya, nssa
kici sabbvato udakarahadassa vrin stena
apphua assa -
Evameva kho vuso bhikkhu imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa samdhijena ptisukhena apphua hoti.

Puna ca para vuso bhikkhu ptiy ca virg


upekkhako ca viharati sato sampajno sukhaca
kyena paisavedeti. Yanta ariy cikkhanti:
upekkhako satim sukhavihrti tatiya jhna
upasampajja viharati.
So imameva kya nipptikena sukhena
abhisandeti parisandeti paripreti, parippharati
nssa kici sabbvato kyassa nipptikena
sukhena apphua hoti.
Seyyathpi vuso uppaliniya v paduminiya
v puarkiniya v appekaccni uppalni v
padumni v puarkni v udake jtni udake
savaddhni udaknuggatni
antonimuggaposni tni yva cagg yva ca ml
stena vrin abhisannni parisannni
pariprni, paripphuni nss kici sabbvata
uppalna v padumna v puarkna v
stena vrin apphua assa.

D.N. 141/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Evameva kho vuso bhikkhu imameva kya


nipptikena sukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa nipptikena sukhena apphua hoti.
Puna ca para vuso bhikkhu sukhassa ca
pahn dukkhassa ca pahn pubbeva
somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhsatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati.
Idampi'ssa hoti cittasampadya. Aya kho s
kassapa cittasampad.
31. So eva samhite citte - pe -
[BJT Page 380] [\x 380/]

32. [PTS Page 174] [\q 174/] imya ca kassapa


slasampadya imya ca cittasampadya imya ca
pasampadya a slasampad
cittasampad pasampad uttartar v
patatar v natthi.
33. Santi kassapa eke samaabrhma slavd.
Te anekapariyyena slassa vaa bhsanti.
Yvat kassapa ariya parama sla, nha
tattha attano samasama samanupassmi. Kuto
bhiyyo? Atha kho ahameva tattha bhiyyo
yadida adhisla.
34. Santi kassapa eke samaabrhma
tapojigucchvd. Te anekapariyyena
tapojigucchya vaa bhsanti. Yvat kassapa
ariy param tapojigucch, nha tattha attano
samasama samanupassmi. Kuto bhiyyo? Atha
kho ahameva tattha bhiyyo yadida
adhijeguccha.
35. Santi kassapa eke samaabrhma
pavd. Te anekapariyyena paya
vaaa bhsanti. Yvat kassapa ariy param
pa, nha tattha attano samasama
samanupassmi. Kuto bhiyyo? Atha kho ahameva
tattha bhiyyo yadida adhipa.
36. Santi kassapa eke samaabrhma
vimuttivd. Te anekapariyyena vimuttiy
vaaa bhsanti. Yvat kassapa ariy param
vimutti, nha tattha attano samasama
samanupassmi. Kuto bhiyyo? Atha kho ahameva
tattha bhiyyo yadida adhimutti.
[BJT Page 382] [\x 382/]

37. [PTS Page 175] [\q 175/] hna kho


paneta kassapa vijjati ya aatitthiy

paribbjak eva vadeyyu: "shanda kho


samao gotamo nadati. Taca kho sugre
nadati no pariss"ti. Te 'm hevanti'ssu
vacany. "Shandaca samao gotamo nadati,
parissu ca nadat'ti. Evamassu kassapa vacany.

38. hna kho paneta kassapa vijjati ya


aatitthiy paribbjak eva vadeyyu:
"shandaca samao gotamo nadati, parissu ca
nadati. No ca kho visrado nadat"ti. Te 'm
hevanti'ssu vacany. "Shandaca samao
gotamo nadati, parissu ca nadati, visrado ca
nadat"ti. Evamassu kassapa vacany.
39. hna kho paneta kassapa vijjati ya
aatitthiy paribbjak eva vadeyyu:
"shandaca samao gotamo nadati, parissu ca
nadati, visrado ca nadati, no ca kho na paha
pucchant"ti. Te 'm hevanti'ssu vacany
"shanda ca samao gotamo nadati. Parissu
ca nadati, visrado ca nadati, pahaca na
pucchant"ti. Evamassu kassapa vacany.
40. hna kho paneta kassapa vijjati ya
aatitthiy paribbjak eva vadeyyu:
"shanda ca samao gotamo nadati, parissu
ca nadati, visrado ca nadati, paha ca na
pucchanti, no ca kho nesa paha puho
bykarot"ti. Te 'm hevanti'ssu vacany.
"Shandaca samao gotamo nadati, parissu ca
nadati, visrado ca nadati, paha ca na
pucchanti. Pahaca nesa puho bykarot"ti.
Evamassu kassapa vacany.
41. hna kho paneta kassapa vijjati ya
aatitthiy paribbjak eva vadeyyu:
"shandaca samao gotamo nadati, parissu ca
nadati. Visrado ca nadati, paha ca na
pucchanti, no ca kho pahaca nesa puho
bykaroti, no ca kho pahassa veyykaraena
citta rdhet"ti. Te 'm hevanti'ssu vacany
"shanda ca samao gotamo nadati, parissu
ca nadati, visrado ca nadati, paha ca na
pucchanti, no ca kho nesa pahassa ca
veyykaraena citta rdhet"ti evamassu
kassapa vacany.
42. hna kho paneta kassapa vijjati ya
aatitthiy paribbjak eva vadeyyu:
"shandaca samao gotamo nadati. Parissu ca
nadati, visrado ca nadati, pahassa ca
veyykaraena citta rdheti, no ca kho
sotabba maant"ti. Te 'm hevanti'ssu
vacany: "shandaca samao gotamo nadati,
parissu ca nadati, visrado ca nadati, pahassa

D.N. 142/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ca veyykaraena citta rdheti. Sotabbacassa


maant"ti. Evamassu kassapa vacany.
[BJT Page 384] [\x 384/]

43. hna kho paneta vijjati ya aatitthiy


paribbjak eva vadeyyu: "shandaca
samao gotamo nadati. Parissu ca nadati,
visrado ca nadati, pahassa ca veyykaraena
citta rdheti, no ca kho sotabba maant"ti.
Te 'm hevanti'ssu vacany: "shandaca
samao gotamo nadati, parissu ca nadati,
visrado ca nadati, pahassa ca veyykaraena
citta rdheti. Sotabbacassa maanti. No ca
kho sutv cassa pasdanat"ti. Te 'm hevanti'ssu
vacany: "shandaca samao gotamo nadati,
parissu ca nadati, visrado ca nadati, pahassa
ca veyykaraena citta rdheti. Sotabbacassa
maanti. Sutv cassa pasdant"ti. Evamassu
kassapa vacany.
44. hna kho paneta kassapa vijjati ya
aatitthiy paribbjak eva vadeyyu:
"shandaca samao gotamo nadati. Parissu ca
nadati, visrado ca nadati, pahassa ca
veyykaraena citta rdheti, no ca kho
sotabba maant"ti. Te 'm hevanti'ssu
vacany: "shandaca samao gotamo nadati,
parissu ca nadati, visrado ca nadati, pahassa
ca veyykaraena citta rdheti. Sutv cassa
pasdanti, no ca kho pasann pasannkra
karont"ti. Te m' hevanti'ssu vacany.
"Shandaca samao gotamo nadati. Parissu ca
nadati, visrado ca nadati, pahassa ca
veyykaraena citta rdheti, no ca kho
sotabba maant"ti. Te 'm hevanti'ssu
vacany: "shandaca samao gotamo nadati,
parissu ca nadati, visrado ca nadati, pahassa
ca veyykaraena citta rdheti. Sutv cassa
pasdati, pasann ca pasannkra karont"ti
evamassu kassapa vacany.
45. hna kho paneta kassapa vijjati ya
aatitthiy paribbjak eva vadeyyu:
"shanda ca samao gotamo nadati. Parissu
ca nadati, visrado ca nadati, pahassa ca
veyykaraena citta rdheti, no ca kho
sotabba maant"ti. Te 'm hevanti'ssu
vacany: "shandaca samao gotamo nadati,
parissu ca nadati, visrado ca nadati, pahassa
ca veyykaraena citta rdheti. Pasann ca
pasannkra karoti. No ca kho tathattya
paipajjant"ti. Te 'm hevanti"ssu vacany
"shanda ca samao gotamo nadati. Parissu
ca nadati, visrado ca nadati, pahassa ca
veyykaraena citta rdheti, no ca kho

sotabba maant"ti. Te 'm hevanti'ssu


vacany: "shandaca samao gotamo nadati,
parissu ca nadati, visrado ca nadati, pahassa
ca veyykaraena citta rdheti. Pasann ca
pasannkra karonti. Tathattya ca
paipajjant"ti evamassu kassapa vacany.
46. hna kho paneta kassapa vijjati ya
aatitthiy paribbjak eva vadeyyu:
"shanda ca samao gotamo nadati. Parissu
ca nadati, visrado ca nadati, pahassa ca
veyykaraena citta rdheti, sotabba ca
maanti, tathattya ca paipajjanti, no ca kho
paipann rdhent"ti. Te 'm hevanti'ssu
vacany. "Shandaca samao gotamo nadati.
Parissu ca nadati, visrado ca nadati, pahaca
ta pucchanti, pahaca nesa puho bykaroti,
pahassa ca veyykaraena citta rdheti,
sotabbacassa maanti, sutv cassa pasdanti,
pasann ca pasannkra karonti, tathattya ca
paipajjanti paipann ca rdhent"ti. Evamassu
kassapa vacany.
47. Ekamidha kassapa samaya rjagahe
viharmi gijjhake pabbate. Tatra ma aataro
tapabrahmacr [PTS Page 176] [\q 176/]
nigrodho nma adhijegucche paha pucchi.
Tassha adhijegucche paha puho byksi.
Bykato ca pana me attamano ahosi. Para viya
mattyti.
[BJT Page 386] [\x 386/]

48. "Ko hi bhante bhagavato dhamma sutv na


attamano assa para viya mattya? Bhante
bhagavato dhamma sutv attamano para viya
mattya, abhikkanta bhante, abhikkanta
bhante. Seyyathpi bhante nikkujjita v
ukkujjeyya, paicchanna v vivareyya, mhassa
v magga cikkheyya, andhakre v
telapajjota dhreyya cakkhumanto rpni
dakkhintti, evameva bhagavat
anekapariyyena dhammo paksito. Esha
bhante bhagavanta saraa gacchmi
dhammaca bhikkhusaghaca. Labheyyha
bhante bhagavato santike pabbajja, labheyya
upasampadanti".
49. "Yo kho kassapa aatitthiyapubbo imasmi
dhammavinaye kakhati pabbajja, kakhati
upasampada, so cattro mse parivasati.
Catunna msna accayena raddhacitt
bhikkh ta pabbjenti, upasampdenti
bhikkhubhvya. Api ca mettha
puggalavemattat vidit"ti.

D.N. 143/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

50. "Sace bhante aatitthiyapubb imasmi


dhammavinaye kakhant pabbajja
kakhant upasampada cattro mse
parivasanti, catunna msna accayena
raddhacitt bhikkh ta pabbjenti,
upasampdenti bhikkhubhvya. Aha cattri
vassni parivasissmi. Catunna vassna
accayena raddhacitt bhikkh ma pabbjentu,
upasampdentu bhikkhubhvy'ti.
51. Alattha kho acelo kassapo bhagavato santike
pabbajja [PTS Page 177] [\q 177/]
alatthupasampada. Acirpasampanno kho
panyasm kassapo eko vpakaho appamatto
tp pahitatto viharanto, na cirasseva
yassatthya kulaputt sammadeva agrasm
anagriya pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja vihsi.
"Kh jti. Vusita brahmacariya. Kata
karaya. Npara itthatty"ti abbhasi.
Aataro ca kho panyasm kassapo arahata
ahosti.
Shandasutta nihita ahama.
[BJT Page 388] [\x 388/]
9. [PTS Page 178] [\q 178/]

pohapdasutta

1. Eva me suta: eka samaya bhagav


svatthiya viharati jetavane anthapiikassa
rme. Tena kho pana samayena pohapdo
paribbjako samayappavdake tindukcre
ekaslake mallikya rme paivasati mahatiy
paribbjakaparisya saddhi tisamattehi
paribbjakasatehi.
2. Atha kho bhagav pubbanhasamaya
nivsetv pattacvaramdya svatthi piya
pvisi. Atha kho bhagavato etadahosi: atippago
kho tva svatthiya piya caritu,
yannnha yena samayappavdako tindukcro
ekaslako mallikya rmo, yena pohapdo
paribbjako, tenupasakameyyanti. Atha kho
bhagav yena samayappavdako tindukcro
ekaslako mallikya rmo tenupasakami.
3. Tena kho pana samayena pohapdo
paribbjako mahatiy paribbjakaparisya
saddhi nisinno hoti unndiniy
uccsaddamahsaddya anekavihita
tiracchnakatha kathentiy - seyyathda:
rjakatha corakatha mahmattakatha
senkatha bhayakatha yuddhakatha

annakatha pnakatha vatthakatha


sayanakatha gandhakatha mlkatha
tikatha ynakatha gmakatha
nigamakatha nagarakatha [PTS Page 179] [\q
179/] janapadakatha itthikatha
purisakatha srakatha visikhkatha
kumbhahnakatha pubbapetakatha
nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha, iti
v'ti.
4. Addas kho pohapdo paribbjako
bhagavanta drato'va gacchanta. Disvna
saka parisa sahapesi:1 "appasadd bhonto
hontu. M bhonto saddamakattha. Aya samao
gotamo gacchati. Appasaddakmo kho so
panyasm, appasaddassa vaavd.
Appevanma appasadda parisa viditv
upasakamitabba maeyy"ti. Eva vutte te
paribbjak tuh ahesu. Atha kho bhagav
yena pohapdo paribbjako tenupasakami.
Atha kho pohapdo paribbjako bhagavanta
etadavoca: etu kho bhante bhagav. Svgata2
bhante bhagavato. Cirassa kho bhante bhagav
ima pariyyamaksi yadida idhgamanya.
Nisdatu bhante bhagav. Idamsana
paattanti. Nisdi bhagav paatte sane.
Pohapdo'pi kho paribbjako aatara nca
sana gahetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinna kho pohapda paribbjaka bhagav
etadavoca: "kya nu'ttha pohapda etarahi
kathya sannisinn? K ca pana vo antar kath
vippakat?"Ti.
1. Sahpesi, [PTS.]
2. Sgata, [PTS.]
[BJT Page 390] [\x 390/]

5. Eva vutte pohapdo paribbjako


bhagavanta etadavoca: tihates bhante kath,
yya ma etarahi kathya sannisinn. Nes
bhante kath bhagavato dullabh bhavissati
pacchpi savaya. Purimni bhante divasni
purimatarni nntitthiyna
samaabrahmana kuthalaslya
sannisinnna sannipatitna abhisanirodhe
[PTS Page 180] [\q 180/] kath udapdi
"katha nu kho bho abhisanirodho hot?"Ti.

(1) Tatrekacce evamhasu: "ahetu appaccay


purisassa sa uppajjanti'pi nirujjhanti'pi.
Yasmi samaye uppajjanti, sai tasmi samaye
hoti. Yasmi samaye nirujjhanti, asai tasmi

D.N. 144/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

samaye hot"ti ittheke abhisanirodha


papenti.
(2) Tamao evamha: "na kho pana me'ta bho
eva bhavissati. Sa hi bho purisassa att. S
ca kho upeti'pi apeti'pi. Yasmi samaye upeti,
sa tasmi samaye hoti. Yasmi samaye apeti,
asa tasmi samaye hot"ti ittheke
abhisanirodha papenti.
(3) Tamao evamha: "na kho pana me'ta bho
eva bhavissati. Santi hi bho samaabrhma
mahiddhik mahnubhv. Te imassa purisassa
saa upakahanti'pi apakahanti'pi.
Yasmi samaye upakahanti, sa tasmi
samaye hoti. Yasmi samaye apakahanti.
Asai tasmi samaye hot"ti ittheke
abhisanirodha papenti.
(4) Tamao evamha: "na kho pana me'ta bho
eva bhavissati. Santi hi bho devat3
mahiddhik mahnubhv. T imassa purisassa
saa upakahanti'pi apakahanti'pi.
Yasmi samaye upakahanti, sai tasmi
samaye hoti. Yasmi samaye apakahanti,
asai tasmi samaye hot"ti ittheke
abhisanirodha papenti.
6. Tassa mayha bhante bhagavanta yeva
rabbha sati udapdi: 'aho nna bhagav, aho
nna sugato, yo imesa dhammna sukusalo'ti.
Bhagav kusalo bhagav pakata
abhisanirodhassa. Katha nu kho bhante
abhisanirodho hot?"Ti.
1. Papenti, [PTS.]
2. Na kho nmeta, [PTS.]
3. Dev, syma.
4. Te, syma.
[BJT Page 392] [\x 392/]

7. Tatra pohapda ye te samaabrhma


evamhasu: ahet appaccay purisassa sa
uppajjanti'pi nirujhantip'ti. dito'va tesa
aparaddha. Ta kissa hetu? Sahet hi
pohapda sappaccay purisassa [PTS Page 181]
[\q 181/] sa uppajjanti'pi nirujjhanti'pi.
Sikkh ek sa uppajjanti, sikkh ek sa
nirujjhanti".
"K ca sikkh"ti bhagav avoca:

lokavid anuttaro purisadammasrath satth


devamanussna buddho bhagav. So ima
loka sadevaka samraka sabrahmaka
sassamaabrhmai paja sadevamanussa
saya abhi sacchikatv pavedeti. So
dhamma deseti dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha brahmacariya
pakseti.
8.(29) Ta dhamma suti gahapati v
gahapatiputto v aatarasmi v kule
paccjto. So ta dhamma sutv tathgate
saddha pailabhati. So tena saddhpailbhena
samanngato iti paisacikkhati: 'sambdho
gharvaso rajpatho1. Abbhokso pabbajj.
Nayida sukara agra ajjhvasat
ekantaparipua ekantaparisuddha
sakhalikhita brahmacariya caritu.
Yannnha kesamassu ohretv ksyni
vatthni acchdetv agrasm anagriya
pabbajeyya'nti.
1. Rajopatho, katthaci.
9. So aparena samayena appa v
bhogakkhandha pahya mahanta v
bhogakkhandha pahya appa v
tiparivaa pahya mahanta v
tiparivaa pahya kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajati. So eva pabbajito samno
ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno aumattesu vajjesu
bhayadassv. Samdya sikkhati sikkhpadesu
kyakammavackammena samanngato
kusalena. Parisuddhjvo slasampanno indriyesu
guttadvro bhojane matta satisampajaesu
samanngato santuho.
10.(29) Kathaca pohapda bhikkhu
slasampanno hoti? Idha pohapda bhikkhu
ptipta pahya ptipt paivirato hoti
nihitadao nihitasattho lajj daypanno.
Sabbapabhtahitnukamp viharati.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Rajpatho,syma.
[BJT Page 394] [\x 394/]
Adinndna pahya adinndn paivirato hoti
dinndy dinnapikakh. Athenena
sucibhtena attan viharati. Idampi'ssa hoti
slasmi.

Idha pohapda tathgato loke uppajjati araha


sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato

D.N. 145/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Abrahmacariya pahya brahmacr hoti


rcr1 virato methun gmadhamm.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Musvda pahya musvd paivirato hoti
saccavd saccasandho theto2 paccayiko
avisavdako lokassa. Idampi'ssa hoti slasmi.
Pisua vca3 pahya pisuya vcya
paivirato hoti. Ito sutv na amutra akkht
imesa bhedya. Amutra v sutv na imesa
akkht amsa bhedya. Iti bhinnna v
sandht, sahitna v anuppadt4
samaggrmo5 samaggarato samagganandi
samaggakarai vca bhsit hoti. Idampi'ssa
hoti slasmi.
Pharusa vca6 pahya pharusya vcya
paivirato hoti. Y s vc ne kaasukh
pemany7 hadayagam por bahujanakant
bahujanamanp, tathrpa8 vca bhsit
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Samphappalpa pahya samphappalp
paivirato hoti klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd. Nidhnavati vca
bhsit hoti klena spadesa pariyantavati
atthasahita. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Ancri, machasa.
2. heto, sy.
3. Pisuvca, [PTS.]
4. Anuppdt, [PTS.]
5. Samaggarmo, machasa.
6. Pharusvca, [PTS.] Sitira
7. Pemaniy, machasa. 8. Evarpi. [PTS.] Sitira.

11.(30) Bjagmabhtagmasamrambh1
paivirato hoti. Ekabhattiko2 hoti rattparato3
paivirato4 viklabhojan.
Naccagtavditaviskadassan5 paivirato hoti.
Mlgandhavilepanadhraamaanavibhusana
hn paivirato hoti. Uccsayanamahsayan
paivirato hoti. Jtarparajatapaiggaha6
paivirato hoti. makadhaapaiggaha6
paivirato hoti. makamasapaiggaha6
paivirato hoti. Itthikumrikapaiggaha6
paivirato hoti. Dsidsapaiggaha6 paivirato
hoti. Ajeakapaiggaha6 paivirato hoti.
Kukkuaskarapaiggaha6 paivirato hoti.
Hatthigavassavaav7 paiggaha paivirato
hoti. Khettavatthupaiggaha paivirato hoti.
Dteyyapahea8 gamannuyog paivirato hoti.
Kayavikkay paivirato hoti.
Tulkakasakamnak9 paivirato hoti.
Ukkoanavacananikatisci10 yog paivirato

hoti.
Chedanavadhabandhanaviparmosalopasahas
kr11 paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

Cullasla12 nihita
11.(31) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
bjagmabhtagmasamrambha13 anuyutt
viharanti, seyyathda: mlabja khandhabja
phalubja14 aggabja bijabjameva15
pacama. Iti v itievarp16
bjagmabhtagmasamrambh17 paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
11.(32) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa sannidhikraparibhoga
anuyutt viharanti, seyyathda: annasannidhi
pnasannidhi vatthasannidhi ynasannidhi
sayanasannidhi gandhasannidhi
misasannidhi. Iti v iti evarp
sannidhikraparibhog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Samrabbh, machasa.
2. Eka bhattiko, machasa.
3. Rattuparato, machasa.
4. Virato, the. Se.
5. Viska, machasa.
6. Pariggaha, (sabbattha)
7. Gavassa, se. Vaava, machasa.
8. Pahia, smu. Machasa. Sy.
9. Ka, machasa.
10. Svi, machasa.
11. Sahasa, machasa.
12. Ca sla, machasa.
13. Samrabbh, machasa.
14. Phala, se. Phalu, si. The.
15. Bija bja eva. The.
16. Iti evarup, kesuci.
17. Samrabbh, machasa.
12.(33) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa viskadassana anuyutt
viharanti, seyyathda: nacca gta vdita
pekkha akkhta pissara vetla
kumbhathna sobhanaka1 cala vasa
dhopanaka2 hatthiyuddha assayuddha
mahisayuddha3 usabhayuddha ajayuddha
meayuddha4 kukkuayuddha
vaakayuddha daayuddha muhiyuddha5
nibbuddha uyyodhika balagga senbyha

D.N. 146/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

akadassana6. Iti v iti evarp viskadassan


paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
13.(34) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
jtappamdahnnuyoga anuyutt viharanti,
seyyathda: ahapada dasapada ksa
parihrapatha santika khalika ghaika
salkahattha akkha pagacra vakaka
mokkhacika cigulaka patthaka rathaka
dhanuka akkharika manesika yathvajja. Iti
v iti evarp jtappamdahnnuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
14.(35) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa uccsayanamahsayana
anuyutt viharanti, seyyathda: sandi
pallaka gonaka cittaka paika paalika
tlika vikatika uddalomi ekantalomi
kahissa koseyya kuttaka hatthatthara
assatthara rathatthara ajinappavei
kdalimigapavarapaccattharaa
sauttaracchada ubhatolohitakpadhna. Iti v
iti evarp uccsayanamahsayan paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Sobhanagaraka, katthaci. Sobhanakaraka,
[PTS.] Sobhanagharaka, machasa.
2. Dhovana, katthaci. Dhopana, sitira.
3. Mahisa, machasa.
4. Meaka, machasa.
5. Shala potthakesu na dissati.
6. Anka - kesuci.
15.(36) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
maanavibhusanahnnuyoga anuyutt
viharanti, seyyathda: ucchdana
parimaddana nahpana sambhana dsa
ajana mlvilepana mukhacuaka1
mukhalepana2 hatthabandha sikhbandha
daaka nika khagga chatta citrphana
uhsa mai vlavjani odtni vatthni
dghadasni. Iti v iti evarp
maanavibhusanahnnuyog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
16.(37) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa tiracchnakatha
anuyutt viharanti, seyyathda: rjakatha
corakatha mahmattakatha senkatha
bhayakatha yuddhakatha annakatha

pnakatha vatthakatha sayanakatha


mlkatha gandhakatha tikatha
ynakatha gmakatha nigamakatha
nagarakatha janapadakatha itthikatha
purisakatha (kumrakatha kumrikatha)3
srakatha visikhkatha kumbhahnakatha
pubbapetakatha nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha. Iti v
itievarpya tiracchnakathya paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 396] [\x 396/]
17.(38) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarp vigghikakatha anuyutt
viharanti, seyyathda: "na tva ima
dhammavinaya jnsi. Aha ima
dhammavinaya jnmi. Ki tva ima
dhammavinaya jnissasi? Micchpaipanno
tvamasi. Ahamasmi sammpaipanno. Sahita
me, asahita te. Pure vacanya pacch avaca.
Pacch vacanya pure avaca. cia4 te
viparvatta. ropito te vdo. Niggahto tvamasi.
Cara vdappamokkhya. Nibbehehi v sace
pahos"ti. Iti v itievarpya vigghikakathya
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
18.(39) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
dteyyapahiagamannuyogamanuyutt
viharanti, seyyathda: raa
rjamahmattna khattiyna brhmana
gahapatikna kumrna "idha gaccha.
Amutrgaccha. Ida hara. Amutra ida har"ti.
Iti v itievarp dteyyapahiagamannuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Mukhacua, machasa.
2. Mukhlepana, smu.
3. Marammapotthakesuyeva dissate
4. Avicia, kesuci.
19.(40) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te kuhak ca honti lapak ca nemittik
ca nippesik ca lbhena ca lbha nijigisitro.
Iti v itievarp kuhanalapan paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Majjhimasla nihita.
20.(41) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika1 kappenti, seyyathda:

D.N. 147/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

aga nimitta uppta2 supia3 lakkhaa


msikacchinna aggihoma dabbihoma
thusahoma taulahoma sappihoma
telahoma mukhahoma lohitahoma agavijj
vatthuvijj khattavijj4 sivavijj bhtavijj
bhurivijj ahivijj visavijj vicchikavijj
msikavijj sakuavijj vyasavijj
pakkajjhna5 saraparittna migacakka. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
21.(42) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti, seyyathda:
mailakkhaa vatthalakkhaa
daalakkhaa6 asilakkhaa usulakkhaa
dhanulakkhaa vudhalakkhaa7
itthilakkhaa purisalakkhaa
kumralakkhaa kumrilakkhaa
dsalakkhaa dsilakkhaa hatthilakkhaa
assalakkhaa mahisalakkhaa8
usabhalakkhaa golakkhaa9 ajalakkhaa
mealakkhaa10 kukkualakkhaa
vaakalakkhaa godhlakkhaa
kaiklakkhaa kacchapalakkhaa
migalakkhaa. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
22.(43) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti seyyathda:
raa niyyna bhavissati, raa aniyyna
bhavissati, abbhantarna raa upayna
bhavissati, bhirna raa apayna
bhavissati, bhirna raa upayna
bhavissati, abbhantarna raa apayna
bhavissati, abbhantarna raa jayo
bhavissati, abbhantarna raa parjayo
bhavissati. Iti imassa jayo bhavissati. Imassa
parjayo bhavissati. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Jvita, machasa.
2. Uppda, smu.
3. Supina, machasa. Supiaka, si.
4. Khetta, kesuci.
5. Pakkha, kesuci.
6. Daalakkhaa satthalakkhaa, machasa.

7. yudha, kesuci.
8. Mahisa, machasa.
9. Goa, machasa.

10. Meaka, kesuci.


23.(44) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
candaggho bhavissati. Suriyaggho bhavissati.
Nakkhattagho bhavissati. Candimasuriyna
pathagamana bhavissati. Candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Nakkhattna
pathagamana bhavissati. Nakkhattna
uppathagamana bhavissati. Ukkpto
bhavissati. Dsho bhavissati. Bhmiclo
bhavissati. Devadundubhi bhavissati.
Candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana1 sakilesa vodna bhavissati.
Evavipko candaggho bhavissati. Evavipko
suriyaggho bhavissati. Evavipko
nakkhattaggho bhavissati. Evavipka
candimasuriyna pathagamana bhavissati.
Evavipka candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Evavipka
nakkhattna pathagamana bhavissati.
Evavipka nakkhattna uppathagamana
bhavissati. Evavipko ukkpto bhavissati.
Evavipko disho bhavissati. Evavipko
bhmiclo bhavissati. Evavipko devadundbhi
bhavissati. Evavipko
candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana sakilesa vodna bhavissati. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
24.(45) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
subbuhik bhavissati. Dubbuhik bhavissati.
Subhikkha bhavissati. Dubbhikkha bhavissati.
Khema bhavissati. Bhaya bhavissati. Rogo
bhavissati. rogya bhavissati. Mudd gaan
sakhna kveyya lokyata. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjvena
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 398] [\x 398/]
25.(46) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
vhana vivhana savadana vivadana
sakiraa vikiraa subhagakaraa
dubbhagakaraa viruddhagabbhakaraa
jivhnitthambhana2 hanusahanana
hatthbhijappana hanujappana
kaajappana dsapaha kumripaha

D.N. 148/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

devapaha diccupahna mahatupahna


abbhujjalana sirivhyana. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Oggamana, kesuci.
2. Jivhnitthaddhana. Bahusu.
26.(47) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
santikamma paidhikamma bhtakamma
bhurikamma vassakamma vossakamma
vatthukamma vatthuparikiraa camana
nahpana juhana vamana virecana
uddhavirecana adhovirecana ssavirecana
kaatela nettatappana natthukamma
ajana paccajana slkiya sallakattiya
drakatikicch mlabhesajjna anuppadna
osadhna paimokkho. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
27.(48) Sa kho1 so pohapda bhikkhu eva
slasampanno na kutoci bhaya samanupassati
yadida slasavarato. Seyyathpi pohapda
khattiyo muddhvasitto2 nihatapaccmitto na
kutoci bhaya samanupassati yadida
paccatthikato, evameva kho pohapda bhikkhu
eva slasampanno na kutoci bhaya
samanupassati yadida slasavarato. So imin
ariyena slakkhandhena samanngato ajjhatta
anavajjasukha paisavedeti. Eva kho
pohapda bhikkhu slasampanno hoti.
28.(49) Kathaca pohapda bhikkhu indriyesu
guttadvro hoti? Idha pohapda bhikkhu
cakkhun rpa disv na nimittaggh hoti
nnubyajanaggh. Yatvdhikaraamena
cakkhundriya asavuta viharanta abhijjh
domanass ppak akusal dhamm
anvassaveyyu3 tassa savarya paipajjati.
Rakkhati cakkhundriya. Cakkhundriye [PTS
Page 182] [\q 182/] savara pajjati. Sotena
sadda sutv na nimittaggh hoti
nnubyajanaggh. Yatvdhikaraamena
sotindriya asavuta viharanta abhijjh
domanass ppak akusal dhamm
anvassaveyyu tassa savarya paipajjati.
Rakkhati sotindriya. Sotindriye savara
pajjati. Ghena gandha ghyitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena ghindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya

paipajjati. Rakkhati ghindriya. Ghindriye


savara pajjati. Jivhya rasa syitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena jivhindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati jivhindriya. Jivhindriye
savara pajjati. Kyena phohabba phusitv
na nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena kyindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati kyindriya. Kyindriye
savara pajjati. Manas dhamma viya na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena manindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati manindriya. Manindriye
savara pajjati. So imin ariyena
indriyasavarena samanngato ajjhatta
abysekasukha paisavedeti. Eva kho
pohapda bhikkhu indriyesu guttadvro hoti.
1. Atha kho, kesuci.
2. Muddhbhisinto, kesuci.
3. Anvsaveyyu, anvssaveyyu, kesuci.
29(50) Kathaca pohapda bhikkhu
satisampajaena samanngato hoti? Idha
pohapda bhikkhu abhikkante paikkante
sampajnakr hoti. lokite vilokite
sampajnakr hoti. Samijite1 pasrite
sampajnakr hoti. Saghipattacvaradhrae
sampajnakr hoti. Asite pte khyite syite
sampajnakr hoti. Uccrapassvakamme
sampajnakr hoti. Gate hite nisinne sutte
jgarite bhsite tuhbhve sampajnakr hoti.
Eva kho pohapda bhikkhu satisampajaena
samanngato hoti.
30.(51) Kathaca pohapda bhikkhu santuho
hoti? Idha pohapda bhikkhu santuho hoti
kyaparihriyena cvarena kucchiparihriyena2
piaptena. So yena yeneva pakkamati
samdyeva pakkamati. Seyyathpi pohapda
pakkhi sakuo yena yeneva eti sapattabhro'va
eti, evameva kho pohapda bhikkhu
santuho hoti kyaparihriyena cvarena
kucchiparihriyena piaptena. So yena yeneva
pakkamati samdyeva pakkamati. Eva kho
pohapda bhikkhu santuho hoti.
31.(52) So imin ca ariyena slakkhandhena3
samanngato imin ca ariyena indriyasavarena
samanngato imin ca ariyena satisampajaena

D.N. 149/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

samanngato imya ca ariyya santuhiy


samanngato vivitta sensana bhajati araa
rukkhamla pabbata kandara giriguha
susna vanapattha abbhoksa pallapuja.
So pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati
pallaka bhujitv uju kya paidhya
parimukha sati upahapetv.
[BJT Page 400] [\x 400/]
32.(53) So abhijjha loke pahya vigatbhijjhena
cetas viharati. Abhijjhya citta parisodheti.
Bypdapadosa pahya abypannacitto viharati
sabbapabhtahitnukamp. Bypdapados
citta parisodheti. Thnamiddha pahya
vigatathnamiddho viharati lokasa sato
sampajno. Thnamiddh citta parisodheti.
Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati
ajjhatta vpasantacitto. Uddhaccakukkucc
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati akathakath kusalesu
dhammesu. Vicikicchya citta parisodheti.
1. Sammijite, kesuci.
2. Paribhrikena, smu.
3. Imin slakkhandhena, sabbattha.
32.(54) Seyyathpi pohapda puriso ia dya
kammante payojeyya, tassa te kammant
samijjheyyu, so yni ca porni iamlni tni
ca byantkareyya, siy cassa uttari avasiha
drabharaya, tassa evamassa: "aha kho pubbe
ia dya kammante payojesi. Tassa me te
kammant samijjhisu. So'ha yni ca porni
iamlni tni ca byant aksi. Atthi ca me
uttari avasiha drabharay"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
32.(55) Seyyathpi johapda puriso bdhiko
assa dukkhito bhagilno, bhatta cassa
nacchdeyya, na cassa kye balamatt, so
aparena samayena tamh bdh mucceyya,
bhattacassa chdeyya, siy cassa kye
balamatt, tassa evamassa: "aha kho pubbe
bdhiko ahosi dukkhito bhagilno. Bhatta
ca me nacchdesi. Nacassa me si kye
balamatt. So'mhi etarahi tamh bdh mutto
bhattaca me chdeti. Atthi ca me kye
balamatt"ti. So tato nidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
32.(56) Seyyathpi pohapda puriso
bandhangre baddho assa, so aparena samayena
tamh bandhangr mucceyya sotthin
abbayena1, na cassa kici bhogna vayo, tassa
evamassa: "aha kho pubbe bandhangre

baddho ahosi. So'mhi etarahi tamh


bandhangr mutto sotthin abbayena. Natthi
ca me kici bhogna vayo"ti. So tatonidna
labhetha pmojja, adhigaccheyya somanassa
32.(57) Seyyathpi pohapda puriso dso assa
anattdhno pardhno na yenakmagamo, so
aparena samayena tamh dsaby mucceyya
attdhno apardhno bhujisso yenakmagamo,
tassa evamassa: "aha kho pubbe dso ahosi
anattdhno pardhno na yenakmagamo,
so'mhi etarahi tamh dsaby mutto attdhno
apardhno bhujisso yenakmagamo"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
1. Avyayena, [PTS.]
32.(59) Seyyathpi pohapda puriso sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajjeyya
dubbhikkha sappaibhaya. So aparena
samayena ta kantra nitthareyya, sotthin
gmanta anuppueyya khema appaibhaya,
tassa evamassa: "aha kho pubbe sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajji
dubbhikkha sappaibhaya. So'mhi etarahi ta
kantra tio sotthin gmanta anuppatto
khema appaibhaya"nti. So tato nidna
labhetha pmojja adhigaccheyya somanassa
32.(60) Evameva kho pohapda bhikkhu yath
ia yath roga yath bandhangra yath
dsabya yath kantraddhnamagga eva ime
paca nvarae appahe attani samanupassati.
Seyyathpi pohapda naya yath rogya
yath bandhan mokkha yath bhujissa yath
khemantabhmi evameva kho pohapda
bhikkhu ime paca nvarae pahe attani
samanupassati.
33.(61) Tassime paca nvarae pahe attani
samanupassato pmojja jyati. Pamuditassa pti
jyati. Ptimanassa kyo passambhati.
Passaddhakyo sukha vedeti. Sukhino citta
samdhiyati.
So vivicceva kmehi vivicca akusalehi dhammehi
savitakka savicra vivekaja ptisukha
pahama jhna3 upasampajja viharati. Tassa
y purim kmasa s nirujjhati.
Vivekajaptisukhasukhumasaccasa tasmi
samaye hoti.
Vivekajaptisukhasukhumasaccasa yeva
tasmi samaye hoti. Evampi sikkh ek sa

D.N. 150/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

uppajjati. 4 Sikkh ek sa nirujjhati. 5 'Aya


sikkh'ti bhagav avoca.
1. Pmujja, [PTS.]
2. Paisavedeti, sy.
3. Pahamajjhna, kesuci.
4. Uppajjanti, [PTS.]
5. Nirujhanti, [PTS.]
[BJT Page 402] [\x 402/]

"Puna ca para pohapda bhikkhu


vitakkavicrna vpasam ajjhatta
sampasdana cetaso ekodibhva avitakka
avicra samdhija ptisukha dutiya jhna1
upasampajja viharati. Tassa y purim
vivekajaptisukhasukhumasaccasa2 s
nirujjhati. Samdhiptisukhasukhumasaccasa
tasmi samaye [PTS Page 183] [\q 183/] hoti.
Samdhijaptisukhasukhumasaccasa yeva
tasmi samaye hoti. Evampi sikkh ek sa
uppajjati. Sikkh ek sa nirujhati. Ayampi
sikkh"ti bhagav avoca.
"Puna ca para pohapda bhikkhu ptiy ca
virg upekkhako ca viharati sato ca sampajno.
Sukhaca kyena paisavedeti. Yanta ariy
cikkhanti 'upekkhako satim sukhavihr'ti
tatiyajhna3 upasampajja viharati. Tassa y
purim samdhijaptisukhasukhumasaccasa
s nirujjhati. Upekkhsukhasukhumasaccasa
tasmi samaye hoti.
Upekkhsukhasukhumasaccasa yeva tasmi
samaye hoti. Evampi sikkh ek sa uppajjati.
Sikkh ek sa nirujjhati. Ayampi sikkh"ti
bhagav avoca.
"Puna ca para pohapda bhikkhu sukhassa ca
pahn dukkhassa ca pahn, pubbeva
somanassadomanassna atthagam4
adukkhamasukha upekkhsatiprisuddhi
catuttha jhna5 upasampajja viharati. Tassa y
purim upekkhsukhasukhumasaccasa s
nirujjhati. Adukkhamasukhasukhumasaccasa
tasmi samaye hoti.
Adukkhamasukhasukhumasa yeva tasmi
samaye hoti. Evampi sikkh ek sa uppajjati.
Sikkh ek sa nirujjhati. Ayampi sikkh"ti
bhagav avoca.
"Puna ca para pohapda bhikkhu sabbaso
rpasana samatikkam paighasana
atthagam nnattasana amanasikr
'ananto kso'ti ksnacyatana upasampajja
viharati. Tassa y purim rpasa s nirujhati.
ksnacyatanasukhumasaccasa tasmi

samaye hoti.
ksnacyatanasukhumasaccasaiyeva
tasmi samaye hoti. Evampi sikkh ek sa
uppajjati. Sikkh ek sa nirujjhati. Ayampi
sikkh"ti bhagav avoca.
1. Dutiyajjhna, [PTS.]
2. Vivekaja ptisukha sukhumasa, [PTS.]
3. Tatiyajjhna, kesuci potthakesu.
4. Atthagam kesuci.
5. Catutthajjhna, kesuci.
[BJT Page 404] [\x 404/]

"Puna ca para pohapda bhikkhu sabbaso


ksnacyatana [PTS Page 184] [\q 184/]
samatikkamma, 'ananta via'nti
viacyatana upasampajja viharati. Tassa
y purim
ksnacyatanasukhumasaccasa s
nirujjhati.
Viacyatanasukhumasaccasa tasmi
samaye hoti.
Viacyatanasukhumasaccasa yeva
tasmi samaye hoti. Evampi sikkh ek sa
uppajjati. 1 Sikkh ek sa nirujjhati. Ayampi
sikkh"ti bhagav avoca.
"Puna ca para pohapda bhikkhu sabbaso
viacyatana samatikkamma 'natthi
kic'ti kicayatana upasampajja viharati.
Tassa y purim
viacyatanasukhumasaccasa s
nirujjhati. kicayatanasukhumasaccasa
tasmi samaye hoti.
kicayatanasukhumasaccasaiyeva tasmi
samaye hoti. Evampi sikkh ek sa uppajjati.
Sikkh ek sa nirujjhati. Ayampi sikkh"ti
bhagav avoca.
"Yato kho pohapda bhikkhu idha sakasa
hoti, so tato amutra tato amutra anupubbena
saagga phusati. Tassa saagge hitassa eva
hoti: 'cetayamnassa me ppiyo2
acetayamnassa me seyyo. Ahaceva kho pana
ceteyya abhisakhareyya, im ca me sa
nirujjheyyu, a ca orik sa uppajjeyyu.
Yannnha 'na ceva3 ceteyya na
cbhisakhareyya'nti. So na ceva ceteti na
cbhisakharoti. Tassa acetayato
anabhisakharoto t ceva sa nirujjhanti,
a ca orik sa na uppajjanti. So nirodha
phusati. Eva kho pohapda
anupubbbhisanirodhasampajnasampatti
hoti. Ta kimmaasi pohapda? Api nu4 te ito
pubbe evarp

D.N. 151/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

anupubbbhisanirodhasampajnasampatti
sutapubb?"Ti.
1. Upapajjati kesuci.
2. Ppiyyo, kesucipi potthakesu.
3. Na ca, sy.
4. Nu kho, sy.
[BJT Page 406] [\x 406/]

"No hetambhante. Eva kho aha bhante


bhagavato bhsita jnmi1: yato kho
pohapda bhikkhu idha sakasa hoti. So tato
amutra tato amutra anupubbena saagga
phusati. Tassa saagge hitassa eva hoti: [PTS
Page 185 [\q 185/] '@]catayamnassa me
ppiyo, acetayamnassa me seyyo. Ahaceva kho
pana ceteyya abhisakhareyya. Im ca me
sa nirujjheyyu, a ca orik sa
uppajjeyyu. Yannnha na ceva ceteyya na
ca abhisakhareyya'nti. So na ceva ceteti. Na ca
abhisakharoti. Tassa acetayato
anabhisakharoto2 t ceva sa nirujjhanti.
A ca orik sa na uppajjanti. So nirodha
phusati. Eva kho pohapda
anupubbbhisanirodhasampajnasampatti
hot"ti.
"Eva kho pohapd"ti.
"Ekaeva3 nu kho bhante bhagav saagga
paapeti udhu puth'pi saagge
paapet?"Ti.
"Ekampi kho aha pohapda4 saagga
paapemi. Puth'pi saagge paapem"ti.
"Yathkatha pana bhante bhagav ekampi
saagga paapeti? Puthpi saagge
paapet?"Ti.
"Yath yath kho pohapda nirodha phusati,
tath tath'ha5 saagga paapemi. Eva
kho aha pohapda ekampi saagga
paapemi, puth'pi saagge paapem"ti.
"Sa nu kho bhante pahama uppajjati,
pacch a. ? Udhu a pahama
uppajjati, pacch sa. ? Udhu sa ca
aca apubba acarima uppajjant?"Ti.
1. Bhagavat dhamma desita anujnmti, sy.

2. Nbhisakharoto, machasa.
3. Eka yeva (kesuci potthakesu)
4. Pohapda aha, sy

5. Tath aha, sy.


[BJT Page 408] [\x 408/]

"Sa kho pohapda pahama uppajjati


pacch a. Sauppd ca pana uppdo
hoti. So eva pajnti: idappaccay kira me
a udapdti. Imin1 kho eta pohapda
pariyyena veditabba, yath sa pahama
uppajjati pacch a, sauppdo ca pana
uppdo hot"ti.
"Sa nu kho bhante purisassa att? Udhu
a sa, ao att?"Ti.
Ki pana2 tva pohapda attna pacces?"Ti.

[PTS Page 186] [\q 186/] "orika kho aha


bhante attna paccemi rpi
ctummahbhtika3
kabalkrhrabhakkhanti"4.
Oriko ca hi te pohapda att abhavissa rp
ctummahbhtiko3 kabalkrhrabhakkho, 4
eva santa kho te pohapda a' va5 sa
bhavissati, 6 ao att7. Tadaminpeta8
pohapda pariyyena veditabba, yath
a'va sa bhavissati, ao att.
Tihatevasya9 pohapda oriko att rp
ctummahbhtiko kabalkrhrabhakkho.
Atha imassa purisassa a'va sa
uppajjanti10 a'va sa nirujjhanti11. Imin
12 kho eta pohapda pariyyena veditabba,
yath a'va sa bhavissati, ao att"ti.
"Manomaya kho aha bhante attna paccemi
sabbaga paccagi13 ahnindriyanti".
"Manomayo ca te pohapda att abhavissa
sabbagapaccag ahnindriyo, eva santampi
kho te pohapda a'va sa bhavissati,
ao att. Tadaminpeta pohapda
pariyyena veditabba, yath a'va sa
bhavissati, ao att".
"Tihatevya pohapda manomayo att
sabbagapaccag ahnindriyo. Atha imassa
purisassa a'va sa uppajjanti, a'va
sa nirujjhanti. Iminpi kho eta pohapda
pariyyena veditabba, yath a'va sa
bhavissati, ao att 'ti".
1. Imin ca kho eta, machasa. Iminpeta,
[PTS.]
2. Ki, smu.

D.N. 152/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

3. Ctumahbhtika, machasa.
4. Kabalkrhra, sy.
5. Ca, sy.
6. Abhavissa, smu.
7. Attti, smu.
8. Tadamin, [PTS.]
9. Tihate ca, aya.
10. Uppajjati, sy.
11. Nirujjhati, sy.
12. Iminpi kho, [PTS.]
13. Paccaga, sy.
[BJT Page 410] [\x 410/]

[PTS Page 187] [\q 187/] "arpi kho aha


bhante attna paccemi samayanti"
"Arp ca te pohapda att abhavissa
samayo, eva santampi kho te pohapda
a'va sa bhavissati. Ao att.
Tadaminpeta pohapda pariyyena
veditabba yath a'va sa bhavissati, ao
att. Tihatevya pohapda arp att
samayo. Atha imassa purisassa a'va sa
uppajjanti, a'va sa nirujjhanti. Iminpi
kho eta pohapda pariyyena veditabba
yath a'va sa bhavissati, ao att'ti".
"Sakk paneta bhante may tu sa
purisassa att'ti v, a sa, ao1 att'ti?".

"Dujjna kho eta pohapda tay


aadihikena aakhantikena aarucikena
aatrayogena3 aatrcariyakena4 sa
purisassa att'ti v, a sa, ao att'ti
v"ti.
"Sace ta bhante may dujjna aadihikena
aakhantikena aarucikena
aatrcariyakena 'sa purisassa att'ti v,
'a sa, ao att'ti v. 'Ki pana bhante
sassato loko idameva sacca moghamaanti?".

"Abykata5 kho eta pohapda may: sassato


loko idameva sacca moghamaanti".
"Ki pana bhante asassato loko idameva sacca
moghamaanti?".
"Etampi kho pohapda may abykata
'asassato loko idameva sacca moghamaanti".

"Ki pana bhante antav loko. Idameva sacca


moghamaanti?".
"Etampi kho pohapda may abykata 'antav
loko idameva sacca moghamaanti?".
"Ki pana bhante anantav loko. Idameva sacca
moghamaanti?".
[PTS Page 188] [\q 188/] "etampi kho
pohapda may abykata 'anantav loko
idameva sacca moghamaanti?".
1. A ca, sy
2. Ao ca, sy.
3. Aattha yogena, sy.
4. Aatthvariyakena, sy.
5. Avykata, sabbattha.
[BJT Page 412] [\x 412/]

"Ki pana bhante ta jva ta sarra. Idameva


sacca moghamaanti?".
"Etampi kho pohapda may abykata 'ta
jva ta sarra idameva sacca
moghamaanti?".
"Ki pana bhante anantav aa jva aa
sarra. Idameva sacca moghamaanti?".
"Etampi kho pohapda may abykata 'aa
jva aa sarra. Idameva sacca
moghamaanti?".
"Ki pana bhante tathgato parammara.
Idameva sacca moghamaanti?".
"Etampi kho pohapda may abykata 'hoti
tathgato parammara. Idameva sacca
moghamaanti?".
"Ki pana bhante na hoti tathgato
parammara. Idameva sacca
moghamaanti?".
"Etampi kho pohapda may abykata 'na
hoti tathgato parammara idameva sacca
moghamaanti?".
"Ki pana bhante hoti ca na hoti ca tathgato
parammara. Idameva sacca
moghamaanti?".

D.N. 153/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Etampi kho pohapda may abykata 'hoti ca


na hoti ca tathgato parammara. Idameva
sacca moghamaanti?".
"Ki pana bhante neva hoti na na hoti tathgato
parammara. Idameva sacca
moghamaanti?".
"Etampi kho pohapda may abykata 'neva
hoti na na hoti tathgato parammara. Idameva
sacca moghamaanti?".
[BJT Page 414] [\x 414/]

Kasm paneta bhante bhagavat abykatanti?


Na heta pohapda atthasahita na
dhammasahita [PTS Page 189] [\q 189/]
ndibrahmacariyaka na nibbidya na virgya
na nirodhya na upasamya na abhiya na
sambodhya na nibbnya savattati. Tasm ta
may abykatanti.
"Ida dukkhanti' kho pohapda may
bykata. 'Aya dukkhasamudayo'ti kho
pohapda may bykata. 'Aya
dukkhanirodho'ti kho pohapda may
bykata. 'Aya
dukkhanirodhagminpaipad'ti kho
pohapda may bykatanti".
"Kasm paneta bhante bhagavat bykatanti?".

"Eta hi kho pohapda atthasahita eta


dhammasahita eta dibrahmacariyaka. Eta
nibbidya virgya nirodhya upasamya
abhiya sambodhya nibbnya savattati.
Tasm eta may bykatanti".
"Evameta bhagav, evameta sugata, yassadni
bhante bhagav kla maat"ti.
Atha kho bhagav uhysan pakkmi.
Atha kho te paribbjak acirapakkantassa
bhagavato pohapda paribbjaka samantato
vcsattitodakena1 sajambhari2 akasu:
"evameva panya bhava pohapdo
yaadeva samao gotamo bhsati ta tadevassa
abbhanumodati. 'Evameta bhagav, evameta
sugat'ti. Na kho pana maya kici samaassa
gotamassa ekasika dhamma desita jnma:
sassato loko'ti v asassato loko'ti v, antav
loko'ti v, anantav loko'ti v, ta jva ta

sarranti v, aa jva aa sarranti v, hoti


tathgato parammara'ti v, na hoti tathgato
parammara'ti [PTS Page 190] [\q 190/] v,
hoti ca na ca hoti tathgato parammara'ti v,
neva hoti na na hoti tathgato parammara'ti
v"ti.
1. Vcsattitodakehi. (Katthaci) vcya
santitodagena, smu.
2. Sasajabbhari. Machasa.
[BJT Page 416] [\x 416/]

Eva vutte pohapdo paribbjako te


paribbjake etadavoca: "ahampi kho bho na kici
samaassa gotamassa ekasika dhamma
desita jnma: 'sassato loko'ti v 'asassato
loko'ti v, antav loko'ti v, anantav loko'ti v,
ta jva ta sarranti v, aa jva aa
sarranti v, hoti tathgato parammara'ti v,
na hoti tathgato parammara'ti v, hoti ca na
ca hoti tathgato parammara'ti v, neva hoti
na na hoti tathgato parammara'ti v"ti. Api
ca samao gotamo bhta taccha tath
paipada papeti1 dhammahita2
dhammaniymaka3. Bhta kho pana taccha
tatha paipada papentassa dhammahita
dhammaniymaka. Katha hi nma mdiso
viu samaassa gotamassa subhsita
subhsitato nbbhanumodeyy'?Ti.
Atha kho dvhathassa accayena citto ca
hatthisriputto pohapdo ca paribbjako yena
bhagav tenupasakamisu. Upasakamitv
citto hatthisriputto bhagavanta abhivdetv
ekamanta nisdi. Pohapdo pana paribbjako
bhagavat saddhi sammodi. Sammodanya
katha srya4 vtisretv ekamanta nisdi.
Ekamanta nisinno kho pohapdo paribbjako
bhagavanta etadavoca: tad ma bhante te
paribbjak acirapakkantassa bhagavato
samantato vcsattitodakena sajambhari
akasu: evameva panya bhava pohapdo
yaadeva samao gotamo bhsati, ta
tadevassa abbhanumodati 'evameta bhagav,
evameta sugat'ti. Na kho pana maya kici
samaassa gotamassa ekasika dhamma
desita jnma: sassato loko'ti v asassato
loko'ti v, antav loko'ti v, anantav loko'ti v,
ta jva ta sarranti v, aa jva aa
sarranti v, hoti tathgato parammara'ti v,
na hoti tathgato parammara'ti v, hoti ca na
ca hoti [PTS Page 191] [\q 191/] tathgato
parammara'ti v, neva hoti na na hoti
tathgato parammara'ti v ti. Eva vutto'ha
bhante te paribbjake etadavoca: "ahampi kho

D.N. 154/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bho na kici samaassa gotamassa ekasika


dhamma desita jnma: sassato loko'ti v
asassato loko'ti v, antav loko'ti v, anantav
loko'ti v, ta jva ta sarranti v, aa jva
aa sarranti v, hoti tathgato
parammara'ti v, na hoti tathgato
parammara'ti v, hoti ca na ca hoti tathgato
parammara'ti v, neva hoti na na hoti
tathgato parammara'ti v. Api ca samao
gotamo bhta taccha tatha paipada
papeti1 dhammahita5
dhammaniymaka6 bhta kho pana taccha
tatha paipada paapentassa
dhammahita5 dhammaniymaka6. Katha
hi nma mdiso viu samaassa gotamassa
subhsita subhsitato nbbhanumodeyy'ti.
1. Paapeti, kesuci.
2. Dhammahitata, smu.
3. Dhammaniymata, smu.
4. Sraya, machasa. Sarajany
(mahyna pothi)
5. Dhammahita, [PTS.] Dhammahitata,
smu.
6. Dhammaniymata, smu. Dhammaniymaka
[PTS.] (Taduppdaka, k. )
[BJT Page 418] [\x 418/]

Sabbeva kho ete pohapda paribbjak andh


acakkhuk. Tva yeva nesa eko cakkhum.
Ekasik'pi hi kho pohapda may dhamm
desit paatt. Anekasik'pi hi kho
pohapda may dhamm desit paatt.
Katame ca te pohapda may anekasik
dhamm desit paatt? 'Sassato loko'ti v kho
pohapda may anekasiko dhammo desito
paatto. 'Asassato loko'ti v kho pohapda
may anekasiko dhammo desito paatto.
'Antav loko'ti v kho pohapda may
anekasiko dhammo desito paatto. 'Anantav
loko'ti v kho pohapda may anekasiko
dhammo desito paatto. 'Ta jva ta
sarranti' v kho pohapda may anekasiko
dhammo desito paatto. 'Aa jva aa
sarranti' v kho pohapda may anekasiko
dhammo desito paatto. 'Hoti tathgato
parammara'ti v kho pohapda may
anekasiko dhammo desito paatto. 'Na hoti
tathgato parammara'ti v kho pohapda
may anekasiko dhammo desito paatto. 'Hoti
ca na ca hoti tathgato parammara'ti v kho
pohapda may anekasiko dhammo desito
paatto. 'Neva hoti na na hoti tathgato

parammara'ti v kho pohapda may


anekasiko dhammo desito paatto.
Kasm ca te pohapda may anekasik
dhamm desit paatt? Na hete pohapda
atthasahit na dhammasahit na
dibrahmacariyak na nibbidya na virgya na
nirodhya na upasamya na abhiya na
sambodhya na nibbnya savattanti. Tasm te
may anekasik dhamm desit paatt.
Katame ca te pohapda may ekasik
dhamm desit paatt? 'Ida dukkha'nti kho
pohapda may [PTS Page 192] [\q 192/]
ekasiko dhammo desito paatto. 'Aya
dukkhasamudayo'ti kho pohapda may
ekasiko dhammo desito paatto. 'Aya
dukkhanirodho'ti kho pohapda may ekasiko
dhammo desito paatto. 'Aya
dukkhanirodhagminpaipad'ti kho
pohapda may ekasiko dhammo desito
paatto.
Kasm ca te pohapda may ekasik dhamm
desit paatt? Ete pohapda atthasahit,
ete dhammasahit, ete dibrahmacariyak, ete
nibbidya virgya nirodhya upasamya
abhiya sambodhya nibbnya savattanti.
Tasm te may ekasik dhamm desit
paatt.
[BJT Page 420] [\x 420/]

Santi kho pohapda eke samaabrhma


evavdino evadihino: 'ekantasukh att hoti.
Arogo parammara'ti. Tyha upasakamitv
eva vadmi: 'sacca kira tumhe yasmanto
evavdino evadihino 'ekantasukh att hoti,
arogo parammara'ti? Te ce me eva puh
'm'ti1 paijnanti, tyha eva vadmi: 'api
pana tumhe yasmanto ekantasukha loka
jna passa viharath'ti. Iti puh 'no'ti
vadanti. Tyha eva vadmi 'api ca pana tumhe
yasmanto eka v ratti eka v divasa
upaha v ratti upaha v divasa
ekantasukhi attna sampajnth?'Ti. Iti
puh 'no'ti vadanti, tyha eva vadmi 'api
pana tumhe yasmanto jntha: 'aya maggo
aya paipad ekantasukhassa lokassa
sacchikiriyy?'Ti. Iti puh 'no'ti vadanti.
Tyha eva vadmi 'api pana tumhe yasmanto
y t devat ekantasukha loka upapann,
tsa bhsamnna sadda sutha:
'supaipannttha mris, ujupaipannttha
mris ekantasukhassa lokassa sacchikiriyya.
Mayampi hi mris evampaipann

D.N. 155/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ekantasukha loka upapann'ti? [PTS Page 193]


[\q 193/] iti puh 'no'ti vadanti.
Ta ki maasi pohapda, "nanu eva sante
tesa samaabrhmana appihrakata
bhsita sampajjat?"Ti.
"Addh kho bhante eva sante tesa
samaabrhmana appihrakata bhsita
sampajjat"ti.
"Seyyathpi pohapda puriso eva vadeyya:
'aha y imasmi janapade janapadakaly, ta
icchmi, ta kmem'ti. Tamena eva
vadeyyu: ambho purisa ya tva
janapadakalyi icchasi kmesi, jnsi ta
janapadakalyi khattiy v brhma v vess
v sudd v? Ti. Iti puho 'no'ti vadeyya,
tamena eva vadeyyu: ambho purisa ya tva
janapadakalyi icchasi kmesi, jnsi ta
janapadakalyi evannm evagott'ti v,
dgh v rass v majjhim v, k v sm v
maguracchav v'ti, 'amukasmi gme v
nigame v nagare v'ti? Iti puho 'no'ti vadeyya,
tamena eva vadeyyu: ambho purisa ya tva
na jnsi na passasi, ta tva icchasi kmes?'Ti.
Iti puho 'm'ti vadeyya.
Ta ki maasi pohapda, nanu eva sante
tassa purisassa appihrakata bhsita
sampajjat?"Ti.
"Addh kho bhante eva sante tassa purisassa
appihrakata bhsita sampajjat"ti.
1. moti, [PTS.]
[BJT Page 422] [\x 422/]

"Evameva kho pohapda ye te


samaabrhma evavdino evadihino
'ekantasukh att hoti arogo parammara'ti,
tyha upasakamitv eva vadmi: sacca kira
tumhe yasmanto evavdino evadihino
'ekantasukh att hoti arogo parammara'ti?"
Te ce1 me eva puh 'm'ti paijnanti,
tyha eva vadmi: api pana tumhe yasmanto
ekantasukha loka jna passa viharath"ti.
[PTS Page 194] [\q 194/] iti puh 'no'ti
vadanti.
Tyha eva vadmi: api pana tumhe yasmanto
eka v ratti eka v divasa upaha v
ratti upaha v divasa ekantasukhi
attna sampajnth'ti. Iti puh 'no'ti
vadanti.

Tyha eva vadmi: api pana tumhe yasmanto


jntha 'aya maggo aya paipad
ekantasukhassa lokassa sacchikiriyy'ti.
Itipuh 'no'ti vadanti.
Tyha eva vadmi: api pana tumhe yasmanto
y t devat ekantasukha loka upapann,
tsa bhsamnna sadda sutha:
supaipannttha mris, ujupaipannttha
mris, ekantasukhassa lokassa sacchikiriyya.
Mayampi hi mris, eva paipann
ekantasukha loka upapann'ti. Iti puh 'no'ti
vadanti.
Ta ki maasi pohapda, nanu eva sante
tesa samaabrhmana appihrakata
bhsita sampajjat?"Ti.
"Addh kho bhante tesa samaabrhmana
appihrakata bhsita sampajjat"ti.
Seyyathpi pohapda puriso ctummahpathe
nissei kareyya psdassa rohaya, tamena
eva vadeyyu: ambho purisa yassa tva
psdassa rohaya nissei karosi, jnsi ta
psda puratthimya v disya dakkhiya v
disya pacchimya v disya uttrya v disya,
ucco v nco v majjhimo v?Ti. Iti puho 'no'ti
vadeyya. Tamena eva vadeyyu: ambho purisa
ya tva na jnsi na passasi, tassa tva
psdassa rohaya nissei karos?"Ti. Iti
puho 'm'ti vadeyya.
Ta ki maasi pohapda, nanu eva sante
tassa purisassa appihrakata bhsita
sampajjat?"Ti.
"Addh kho bhante eva sante tassa purisassa
appihrakata bhsita sampajjat"ti.
1. Ca [PTS.]
[BJT Page 424] [\x 424/]

"Evameva kho pohapda ye te


samaabrhma evavdino evadihino
'ekantasukh att hoti arogo parammara'ti,
tyha upasakamitv eva vadmi: sacca kira
tumhe yasmanto evavdino evadihino
'ekantasukh att hoti arogo
parammara'ti?" [PTS Page 195] [\q 195/] te
ce me eva puh 'm'ti paijnanti, tyha
eva vadmi: api pana tumhe yasmanto
ekantasukha loka jna passa viharath"ti.
Iti puh 'no'ti vadanti. Tyha eva vadmi: api

D.N. 156/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

pana tumhe yasmanto eka v ratti eka v


divasa upaha v ratti upaha v divasa
ekantasukhi attna sampajnth'ti. Iti puh
'no'ti vadanti. Tyha eva vadmi: api pana
tumhe yasmanto jntha 'aya maggo aya
paipad ekantasukhassa lokassa
sacchikiriyy'ti. Itipuh 'no'ti vadanti. Tyha
eva vadmi: api pana tumhe yasmanto y t
devat ekantasukha loka upapann, tsa
bhsamnna sadda sutha: supaipannttha
mris, ujupaipannttha mris,
ekantasukhassa lokassa sacchikiriyya. Mayampi
hi mris, eva paipann ekantasukha loka
upapann'ti. Iti puh 'no'ti vadanti.
Ta kimmaasi pohapda, nanu eva sante
tesa samaabrhmana appihrakata
bhsita sampajjat?"Ti.
"Addh kho bhante eva sante tesa
samaabrhmana appihrakata bhsita
sampajjat"ti.
"Tayo kho'me pohapda attapailbh: oriko
attapailbho, manomayo attapailbho, arpo
attapailbho'ti.
Katamo ca pohpda oriko attapailbho?
Rp ctummahbhtiko
kabalkrhrabhakkho, aya oriko
attapailbho.
Katamo manomayo attapailbho? Rp
manomayo sabbagapaccag ahnindriyo, aya
manomayo attapailbho.
Katamo ca arpo attapailbho? Arp
samayo, aya arpo attapailbho.
[BJT Page 426] [\x 426/]

Orikassapi kho aha pohapda


attapailbhassa pahnya dhamma desemi
yathpaipannna vo sakilesik dhamm
pahyissanti, vodniy dhamm
abhivahissanti, papripri
vepullattaca1 diheva [PTS Page 196] [\q 196/]
dhamme saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissant2ti.
Siy kho pana te pohapda evamassa:
sakilesik dhamm pahyissanti, vodniy
dhamm abhivahissanti, papripri
vepullattaca diheva dhamme saya abhi
sacchikatv upasampajja viharissma. Dukkho ca
kho vihro'ti.

Na kho paneta pohapda eva dahabba.


Sakilesik ceva dhamm pahyissanti. Vodniy
dhamm abhivahissanti. Papripri
vepullattaca diheva dhamme saya abhi
sacchikatv upasampajja viharissanti.
Pmujjaceva bhavissati pti ca passaddhi ca sati
ca sampajaaca sukho ca vihro.
Manomayassa pi kho aha pohapda
attapailbhassa pahnya dhamma desemi
yathpaipannna vo sakilesik dhamm
pahyissanti, vodniy dhamm
abhivahissanti, papripri vepullattaca
diheva dhamme saya abhi sacchikatv
upasampajja vharissathti. 3
Siy kho pana te pohapda evamassa:
sakilesik dhamm pahyissanti, vodniy
dhamm abhivahissanti, papripri
vepullattaca diheva dhamme saya abhi
sacchikatv upasampajja viharissma. Dukkho ca
kho vihro'ti.
Na kho paneta pohapda eva dahabba.
Sakilesik ceva dhamm pahyissanti. Vodniy
dhamm abhivahissanti. Papripri
vepullattaca diheva dhamme saya abhi
sacchikatv upasampajja viharissatha.
Pmujjaceva bhavissati pti ca passaddhi ca sati
sampajaaca sukho ca vihro.
Arpassapi kho aha pohapda
attapailbhassa pahnya dhamma desemi
yath paipannna vo sakilesik dhamm
pahyissanti, vodniy dhamm [PTS Page 197]
[\q 197/] abhivahissanti, papripri
vepullattaca diheva dhamme saya abhi
sacchikatv upasampajja viharissathti.
Siy kho pana te pohapda evamassa:
'sakilesik dhamm pahyissanti, vodniy
dhamm abhivahissanti, papripri
vepullattaca diheva dhamme saya abhi
sacchikatv upasampajja viharissma. Dukkho ca
kho vihro'ti.
Na kho paneta pohapda eva dahabba.
Sakilesik ceva dhamm pahyissanti. Vodniy
dhamm abhivahissanti. Papripri
vepullattaca diheva dhamme saya abhi
sacchikatv upasampajja viharissatha.
Pmujjaceva bhavissati pti ca passaddhi ca sati
ca sampajaaca sukho ca vihro.
1. Vepullata, [PTS]

D.N. 157/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

2. Vihrissat, (bahusu)
3. Viharissati, (bahusu)
[BJT Page 428] [\x 428/]

1. Viharissatti. Smu. Viharissathti [PTS]

Pare ce pohapda amhe eva puccheyyu:


'katamo pana so vuso oriko attapailbho
yassa tumhe pahya dhamma desetha
yathpaipannna vo sakilesik dhamm
pahyissanti, vodniy dhamm
abhivahissanti, papripri vepullattaca
diheva dhamme saya abhi sacchikatv
upasampajja viharissath'ti. Tesa maya eva
puh eva bykaryoma: "aya v so vuso
oriko attapailbho yassa maya pahnya
dhamma desema yathpaipannna vo
sakilesik dhamm pahyissanti, vodniy
dhamm abhivahissanti, papripri
vepullattaca diheva dhamme saya abhi
sacchikatv upasampajja viharissath"ti.
Pare ce pohapda amhe eva puccheyyu:
'katamo pana so vuso manomayo attapailbho,
yassa tumhe pahnya dhamma desetha
yathpaipannna vo sakilesik dhamm
pahyissanti, vodniy dhamm
abhivahissanti, papripri vepullattaca
diheva dhamme saya abhi sacchikatv
upasampajja viharissath'ti. Tesa maya puh
eva bykareyyma: "aya v so vuso
manomayo attapailbho yassa maya pahnya
dhamma desema yathpaipannna vo
sakilesik dhamm pahyissanti, vodniy
dhamm [PTS Page 198] [\q 198/]
abhivahissanti, papripri vepullattaca
diheva dhamme saya abhi sacchikatv
upasampajja viharissath"ti.
Pare ce pohapda amhe eva puccheyyu:
'katamo pana so vuso arpo attapailbho,
yassa tumhe pahnya dhamma desetha
yathpaipannna vo sakilesik dhamm
pahyissanti, vodniy dhamm
abhivahissanti, papripri vepullattaca
diheva dhamme saya abhi sacchikatv
upasampajja viharissath'ti. Tesa maya puh
eva bykareyyma: "aya v so vuso arpo
attapailbho yassa maya pahnya dhamma
desema yathpaipannna vo sakilesik
dhamm pahyissanti, vodniy dhamm
abhivahissanti, papripri vepullattaca
diheva dhamme saya abhi sacchikatv
upasampajja viharissath"ti
Ta kimmaasi pohapda, nanu eva sante
sappihrakata bhsita sampajjat?Ti.

[BJT Page 430] [\x 430/]

"Addh kho bhante eva sante sappihrakata


bhsita sampajjat"ti.
Seyyathpi pohapda puriso nissei kareyya
psdassa rohaya tasseva psdassa heh.
Tamena eva vadeyyu: 'ambho purisa yassa
tva psdassa rohaya nissei karosi, jnsi
ta psda puratthimya v disya dakkhiya
v disya pacchimya v disya uttarya v
disya ucco v nco v majjhimo v'ti? So ce eva
vadeyya: 'aya so vuso psdo, yassha
rohaya nissei karomi tasseva psdassa
heh'ti.
Ta ki maasi pohapda? Nanu eva sante
tassa purisassa sappihrakata bhsita
sampajjat?Ti.
"Addh kho bhante eva sante tassa purisassa
sappihrakata bhsita sampajjat"ti.
[PTS Page 199] [\q 199/] evameva kho
pohapda amhe eva puccheyyu: 'katamo
pana so vuso oriko attapailbho? Yassa
tumhe pahya dhamma desetha
yathpaipannna vo sakilesik dhamm
pahyissanti, vodniy dhamm
abhivahissanti, papripri vepullattaca
diheva dhamme saya abhi sacchikatv
upasampajja viharissath'ti. Tesa maya eva
puh eva bykareyyma:
Evameva kho pohapda amhe eva
puccheyyu: 'katamo pana so vuso manomayo
attapailbho? Yassa tumhe pahnya dhamma
desetha yathpaipannna vo sakilesik
dhamm pahyissanti, vodniy dhamm
abhivahissanti, papripri vepullattaca
diheva dhamme saya abhi sacchikatv
upasampajja viharissath'ti. Tesa maya puh
eva bykareyyma:
Evameva kho pohapda amhe eva
puccheyyu: 'katamo pana so vuso arpo
attapailbho? Yassa tumhe pahnya dhamma
desetha yathpaipannna vo sakilesik
dhamm pahyissanti, vodniy dhamm
abhivahissanti, papripri vepullattaca
diheva dhamme saya abhi sacchikatv
upasampajja viharissath'ti. Tesa maya puh
eva bykareyyma:

D.N. 158/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Aya v so vuso oriko attapailbho yassa


maya pahnya dhamma desema
yathpaipannna vo sakilesik dhamm
pahyissanti, vodniy dhamm
abhivahissanti, papripri vepullattaca
diheva dhamme saya abhi sacchikatv
upasampajja viharissath"ti
"Aya v so vuso manomayo attapailbho
yassa maya pahnya dhamma desema
yathpaipannna vo sakilesik dhamm
pahyissanti, vodniy dhamm
abhivahissanti, papripri vepullattaca
diheva dhamme saya abhi sacchikatv
upasampajja viharissath"ti
"Aya v so vuso arpo attapailbho yassa
maya pahnya dhamma desema
yathpaipannna vo sakilesik dhamm
pahyissanti, vodniy dhamm
abhivahissanti, papripri vepullattaca
diheva dhamme saya abhi sacchikatv
upasampajja viharissath"ti
Ta kimmaasi pohapda, nanu eva sante
sappihrakata bhsita sampajjat?Ti.
"Addh kho bhante eva sante sappihrakata
bhsita sampajjat"ti.
Eva vutte citto hatthisriputto bhagavanta
etadavoca: yasmi bhante samaye oriko
attapailbho hoti, moghassa tasmi samaye
manomayo atta pailbho hoti, mogho arpo
attapailbho hoti. Oriko vssa attapailbho
tasmi samaye sacco hoti.
[BJT Page 432] [\x 432/]

Oriko attapailbho' tveva tasmi samaye


sakha gacchati.
Yasmi citta samaye manomayo attapailbho
hoti, neva tasmi samaye oriko attapailbho'ti
sakha gacchati, na 'arpo attapailbho ti
sakha gacchati. Manomayo attapailbho'
tveva tasmi samaye sakha gacchati.
Yasmi citta samaye arpo attapailbho hoti,
neva tasmi samaye manomayo attapailbho'ti
sakha gacchati, na 'oriko' attapailbho ti
sakha gacchati. Arpo attapailbho' tveva
tasmi samaye sakha gacchati.
Sace ta citta eva puccheyyu: ahosi tva
attamaddhna, na tva nhosi? Bhavissasi tva
angatamaddhna, na tva na bhavissasi? Atthi
tva etarahi, na tva natthti eva puho tva
citta kinti bykareyys?"Ti.
"Sace ma bhante eva puccheyyu: ahosi tva
attamaddhna na tva na bhavissasi? Atthi
tva etarahi, na tva natth?'Ti eva puho 'ha
bhante eva bykareyya: ahosha1
attamaddhna, nha na ahosi.
Bhavissmaha angatamaddhna, nha na
bhavissmi. Atthha etarahi, nha natthti.
Eva puho 'ha bhante eva bykareyyanti. "
Sace pana ta citta eva puccheyyu: yo te ahosi
atto attapailbho sveva2 te attapailbho sacco,
mogho angato, mogho paccuppanno? Yo te3
bhavissati angato attapailbho, sveva te
attapailbho sacco, mogho atto, mogho
paccuppanno attapailbho. Sveva te
attapailbho sacco, mogho atto, mogho
angato? Ti eva puho tva citta kinti
bykareyys?"Ti.

Yasmi bhante samaye manomayo attapailbho


hoti, moghassa tasmi samaye oriko
attapailbho hoti, mogho arpo attapailbho.
Manomayo ca attapailbho tasmi samaye sacco
hoti.

1. Ahosaha,
2. Soyeva, (syma)
3. Yo v te, [PTS]

Yasmi bhante samaye arpo attapailbho hoti,


moghassa tasmi samaye oriko attapailbho
hoti, mogho arpo attapailbho. Manomayo ca
attapailbho tasmi samaye sacco hot"ti.

Sace pana ma bhante eva puccheyyu: yo te


[PTS Page 201] [\q 201/] ahosi atto
attapailbho, sveva te attapailbho sacco,
mogho angato, mogho paccuppanno? Yo te
bhavissati angato attapailbho, sveva te
attapailbho sacco, mogho atto, mogho
paccuppanno? Yo te etarahi paccuppanno
attapailbho, sveva te attapailbho sacco,
mogho atto, mogho angato? Ti. Eva puho
aha bhante eva bykareyya: yo me ahosi atto

"Yasmi citta samaye oriko attapailbho hoti,


neva tasmi samaye manomayo attapailbho'ti
sakha gacchati, na 'arpo attapailbho ti
sakha [PTS Page 200] [\q 200/] gacchati.

[BJT Page 434] [\x 434/]

D.N. 159/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

attapailbho, sveva me attapailbho tasmi


samaye sacco ahosi, mogho angato, mogho
paccuppanno. Yo1 me bhavissati angato
attapailbho, sveva me attapailbho tasmi
samaye sacco bhavissati, mogho paccuppanno.
Yo me etarahi paccuppanno attapailbho, sveva
me attapailbho sacco, mogho atto, mogho
angato?Ti. Eva puho aha bhante eva
bykareyyanti.
"Evameva kho citta yasmi samaye oriko
attapailbho hoti, neva tasmi samaye
manomayo attapailbho'ti sakha gacchati. Na
arpo attapailbho'ti sakha gacchati. Oriko
attapailbho'tveva tasmi samaye sakha
gacchati. Yasmi citta samaye manomayo
attapailbho hoti, neva tasmi samaye oriko
attapailbho'ti sakha gacchati. Na arpo
attapailbho'ti sakha gacchati. Manomayo
attapailbho'tveva tasmi samaye sakha
gacchati. Yasmi citta samaye arpo
attapailbho hoti, neva tasmi samaye oriko
attapailbho'ti sakha gacchati, na manomayo
attapailbho'ti sakha gacchati. Arpo
attapailbho'tveva tasmi samaye sakha
gacchati.
Seyyathpi citta gav khra, khramh dadhi,
dadhimh navanta, navantamh sappi,
sappimh sappimao, yasmi samaye khra
hoti, neva tasmi samaye dadhti sakha
gacchati. Na navantanti sakha gacchati. Na
sappti sakha gacchati. Na sappimaoti
sakha gacchati. Khra tveva tasmi samaye
sakha gacchati. Yasmi samaye dadhi hoti, neva
tasmi samaye navantanti sakha gacchati. Na
sappti sakha gacchati. Na sappimaoti
sakha gacchati. Yasmi samaye navanta
hoti, neva tasmi samaye sappinti sakha
gacchati. Na sappimaoti sakha gacchati. Na
khranti sakha gacchati. Yasmi samaye sappi
hoti, neva tasmi samaye sappimaoti sakha
gacchati. Na khranti sakha gacchati. Na
dadhti sakha gacchati. Yasmi samaye
sappimao hoti, neva tasmi samaye khranti
sakha gacchati. Na dadhti sakha gacchati.
Na navantanti sakha gacchati.
'Sappimao'tveva tasmi samaye sakha
gacchati. [PTS Page 202] [\q 202/] yasmi
samaye oriko attapailbho hoti, neva tasmi
samaye manomayo attapailbho'ti sakha
gacchati. Na arpo attapailbho'ti sakha
gacchati. 'Oriko attapailbho'tveva tasmi
samaye sakha gacchati. Yasmi citta samaye
manomayo attapailbho hoti, neva tasmi
samaye arpo attapailbho'ti sakha gacchati.

Na oriko attapailbho'ti sakha gacchati.


'Manomayo attapailbho'tveva tasmi samaye
sakha gacchati. Yasmi citta samaye arpo
attapailbho hoti, neva tasmi samaye oriko
attapailbho'ti sakha gacchati. Na manomayo
attapailbho'ti sakha gacchati. 'Arpo
attapailbho'tveva tasmi samaye sakha
gacchati.
1. Yo ca, sy yo v, [PTS.]
[BJT Page 436] [\x 436/]

Im1 kho citta lokasama lokaniruttiyo


lokavohr lokapaattiyo yhi tathgato
voharati aparmasanti.
Eva vutte pohapdo paribbjako bhagavanta
etadavoca: abhikkanta bhante. Abhikkanta
bhante. Seyyathpi bhante nikkujjita v
ukkujjeyya, paicchanna v vivareyya, mhassa
v magga cikkheyya, andhakre v
telapajjota dhreyya 'cakkhumanto rpni
dakkhint'ti, evameva bhante bhagavat
anekapariyyena dhammo paksito. Esha
bhante bhagavanta saraa gacchmi
dhammaca bhikkhusaghaca. Upsaka ma
bhante bhagav2 dhretu ajjatagge pupeta
saraa gatanti.
Citto pana hatthisriputto bhagavanta
etadavoca: abhikkanta bhante abhikkanta
bhante. Seyyathpi bhante nikkujjita v
ukkujjeyya, paicchanna v vivareyya, mhassa
v magga cikkheyya, andhakre v
telapajjota dhreyya 'cakkhumanto rpni
dakkhint'ti, evameva bhante bhagavat
anekapariyyena dhammo paksito. Esha
bhante bhagavanta saraa gacchmi
dhammaca bhikkhusaghaca. Labheyyha
bhante bhagavato santike pabbajja, labheyya
upasampadanti.
Alattha kho citto hatthisriputto bhagavato
santike pabbajja. Alattha upasampada.
Acirpasampanno kho panyasm citto
hatthisriputto eko vpakaho appamatto
viharanto na cirasseva yassatthya kulaputt
sammadeva agrasm anagriya [PTS Page 203]
[\q 203/] pabbajanti tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja vihsi.
Kh jti, vusita brahmacariya, kata
karaya, npara itthattay'ti abbhasi.
Aataro ca kho panyasm citto hatthisriputto
arahata ahosti.

D.N. 160/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Pohapdasutta nihita navama.


1. Itim, [PTS.]
2. Bhagav. Sy, bhava gotamo, smu.
[BJT Page 438] [\x 438/]

10
[PTS Page 204] [\q 204/]

subhasutta

1. Eva me suta. Eka samaya yasm nando


svatthiya viharati jetavane anthapiikassa
rme aciraparinibbute bhagavati. Tena kho
pana samayena subho mavo todeyyaputto
svatthiya paivasati kenacideva karayena.
2. Atha kho subho mavo todeyyaputto
aatara mavaka mantesi: ehi tva
mavaka, yena samao nando tenupasakama.
Upasakamitv mama vacanena samaa
nanda appabdha apptaka lahuhna
bala phsuvihra puccha "subho mavo
tedeyyaputto bhavanta nanda appbdha
apptaka lahuhna bala phsuvihra
pucchat"ti. Eva ca vadehi "sdhu kira bhava
nando yena subhassa mavassa
todeyyaputtassa nivesana tenupasakamatu
anukampa updy"ti.
3. 'Eva bho'ti kho so mavako subhassa
mavassa todeyyaputtassa paissutv
yenyasm nando tenupasakami.
Upasakamitv yasmat nandena saddhi
sammodi. Sammodanya katha srya1
vtisretv ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno
kho so mavako yasmanta nanda
etadavoca: subho mavo todeyyaputto
bhavanta nanda appbdha apptaka
lahuhna bala phsuvihra pucchati. Eva
ca vadeti "sdhu kira bhava nando yena
subhassa mavassa todeyyaputtassa [PTS Page
205] [\q 205/] nivesana tenupasakamatu
anukampa updy"ti.
4. Eva vutte yasm nando ta mavaka
etadavoca: aklo kho mavaka. Atthi me ajja
bhesajjamatt pt. Appevanma svepi
upasakameyyma klaca samayaca
updyti. 'Eva bho'ti kho so mavako
yasmato nandassa paissutv uhysan
yena subho mavo todeyyaputto
tenupasakami. Upasakamitv subha
mava todeyyaputta etadavoca: "avocumha2
kho maya bhoto vacanena ta bhavanta

nanda: subho mavo todeyyaputto


bhavanta nanda appbdha apptaka
lahuhna bala phsuvihra pucchati. Eva
ca vadeti 'sdhu kira bhava nando yena
subhassa mavassa todeyyaputtassa nivesana
tenupasakamatu anukampa updy'ti. Eva
vutte bho samao nando ma etadavoca: 'aklo
kho mavaka. Atthi me ajja bhesajjamatt pt.
Appeva nma svepi upasakameyyma klaca
samayaca updy"ti. "Ettvatpi kho bho
katameva eta, yato so bho bhava3 nando
oksamaksi svtanyapi upasakamany"ti.
1. Kath sarajany (mahynagatthesu)
2. Avocumh, smu.
3. Kho so bhava, [PTS.]
[BJT Page 440] [\x 440/]

5. Atha kho yasm nando tass rattiy


accayena pubbanhasamaya nivsetv
pattacvara dya cetakena bhikkhun
pacchsamaena yena subhassa mavassa
todeyyaputtassa nivesana tenupasakami.
Upasakamitv paatte sane nisdi. Atha kho
subho mavo todeyyaputto yenyasm nando
tenupasakami. Upasakamitv yasmat
nandena saddhi sammodi. Sammodanya
katha srya vtisretv ekamanta nisdi.
6. Ekamanta nisinno kho subho mavo
todeyyaputto yasmanta nanda etadavoca:
[PTS Page 206] [\q 206/] "bhava hi nando
tassa bhoto gotamassa dgharatta upahko
santikvacaro sampacr. Bhava eta nando
jneyya yesa so bhava gotamo dhammna
vaavd ahosi, yattha ca ima janata
samdapesi nivesesi patihpesi. Katamesna
kho bho nanda dhammna so bhava gotamo
vaavd ahosi? Kattha ca ima janata
samdapesi nivesesi patihpes?"Ti.
7. "Tia kho mava khandhna so bhagav
vaavd ahosi. Ettha ca ima janata
samdapesi nivesesi patihpesi. Katamesa
tia? Ariyassa slakkhandhassa ariyassa
samdhikkhandhassa ariyassa
pakkhandhassa. Imesa kho mava tia
khandhna so bhagav vaavd ahosi. Ettha
ca ima janata samdapesi nivesesi
patihpes"ti.
8. "Katamo pana so bho nanda ariyo
slakkhandho yassa so bhava gotamo vaavd
ahosi, yattha ca ima janata samdapesi
nivesesi patihpes?"Ti.

D.N. 161/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

9. "Idha mava tathgato loke uppajjati araha


sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav. So ima
loka sadevaka samraka sabrahmaka
sassamaabrhmai paja sadevamanussa
saya abhi sacchikatv pavedeti. So
dhamma deseti dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha. Brahmacariya
pakseti.
[BJT Page 442] [\x 442/] (108)
10(29) Ta dhamma suti gahapati v
gahapatiputto v aatarasmi v kule
paccjto. So ta dhamma sutv tathgate
saddha pailabhati. So tena saddhpailbhena
samanngato iti paisacikkhati: 'sambdho
gharvaso rajpatho1. Abbhokso pabbajj.
Nayida sukara agra ajjhvasat
ekantaparipua ekantaparisuddha
sakhalikhita brahmacariya caritu.
Yannnha kesamassu ohretv ksyni
vatthni acchdetv agrasm anagriya
pabbajeyya'nti.
1. Rajopatho, katthaci.
11.So aparena samayena appa v
bhogakkhandha pahya mahanta v
bhogakkhandha pahya appa v
tiparivaa pahya mahanta v
tiparivaa pahya kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajati. So eva pabbajito samno
ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno aumattesu vajjesu
bhayadassv. Samdya sikkhati sikkhpadesu
kyakammavackammena samanngato
kusalena. Parisuddhjvo slasampanno indriyesu
guttadvro bhojane matta satisampajaesu
samanngato santuho.
12.(29) Kathaca mava bhikkhu slasampanno
hoti? Idha mava bhikkhu ptipta pahya
ptipt paivirato hoti nihitadao
nihitasattho lajj daypanno.
Sabbapabhtahitnukamp viharati.
Idampi'ssa hoti slasmi.
13.Adinndna pahya adinndn paivirato
hoti dinndy dinnapikakh. Athenena
sucibhtena attan viharati. Idampi'ssa hoti
slasmi.

14.Abrahmacariya pahya brahmacr hoti


rcr1 virato methun gmadhamm.
Idampi'ssa hoti slasmi.
15.Musvda pahya musvd paivirato hoti
saccavd saccasandho theto2 paccayiko
avisavdako lokassa. Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 444 [\x 444/] 16.]Pisua vca3
pahya pisuya vcya paivirato hoti. Ito sutv
na amutra akkht imesa bhedya. Amutra v
sutv na imesa akkht amsa bhedya. Iti
bhinnna v sandht, sahitna v
anuppadt4 samaggrmo5 samaggarato
samagganandi samaggakarai vca bhsit
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
17.Pharusa vca6 pahya pharusya vcya
paivirato hoti. Y s vc ne kaasukh
pemany7 hadayagam por bahujanakant
bahujanamanp, tathrpa8 vca bhsit
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
18.Samphappalpa pahya samphappalp
paivirato hoti klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd. Nidhnavati vca
bhsit hoti klena spadesa pariyantavati
atthasahita. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Ancri, machasa.
2. heto, sy.
3. Pisuvca, [PTS.]
4. Anuppdt, [PTS.]
5. Samaggarmo, machasa.
6. Pharusvca, [PTS.] Sitira
7. Pemaniy, machasa. 8. Evarpi. [PTS.] Sitira.

19.(30) Bjagmabhtagmasamrambh1
paivirato hoti. Ekabhattiko2 hoti rattparato3
paivirato4 viklabhojan.
Naccagtavditaviskadassan5 paivirato hoti.
Mlgandhavilepanadhraamaanavibhusana
hn paivirato hoti. Uccsayanamahsayan
paivirato hoti. Jtarparajatapaiggaha6
paivirato hoti. makadhaapaiggaha6
paivirato hoti. makamasapaiggaha6
paivirato hoti. Itthikumrikapaiggaha6
paivirato hoti. Dsidsapaiggaha6 paivirato
hoti. Ajeakapaiggaha6 paivirato hoti.
Kukkuaskarapaiggaha6 paivirato hoti.
Hatthigavassavaav7 paiggaha paivirato
hoti. Khettavatthupaiggaha paivirato hoti.
Dteyyapahea8 gamannuyog paivirato hoti.
Kayavikkay paivirato hoti.
Tulkakasakamnak9 paivirato hoti.

D.N. 162/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Ukkoanavacananikatisci10 yog paivirato


hoti.
Chedanavadhabandhanaviparmosalopasahas
kr11 paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

Cullasla12 nihita
[BJT Page 446] [\x 446/]
20(31) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
bjagmabhtagmasamrambha13 anuyutt
viharanti, seyyathda: mlabja khandhabja
phalubja14 aggabja bijabjameva15
pacama. Iti v itievarp16
bjagmabhtagmasamrambh17 paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
21 (32) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa sannidhikraparibhoga
anuyutt viharanti, seyyathda: annasannidhi
pnasannidhi vatthasannidhi ynasannidhi
sayanasannidhi gandhasannidhi
misasannidhi. Iti v iti evarp
sannidhikraparibhog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Samrabbh, machasa.
2. Eka bhattiko, machasa.
3. Rattuparato, machasa.
4. Virato, the. Se.
5. Viska, machasa.
6. Pariggaha, (sabbattha)
7. Gavassa, se. Vaava, machasa.
8. Pahia, smu. Machasa. Sy.
9. Ka, machasa.
10. Svi, machasa.
11. Sahasa, machasa.
12. Ca sla, machasa.
13. Samrabbh, machasa.
14. Phala, se. Phalu, si. The.
15. Bija bja eva. The.
16. Iti evarup, kesuci.
17. Samrabbh, machasa.
22(33) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
viskadassana anuyutt viharanti, seyyathda:
nacca gta vdita pekkha akkhta
pissara vetla kumbhathna sobhanaka1
cala vasa dhopanaka2 hatthiyuddha
assayuddha mahisayuddha3 usabhayuddha
ajayuddha meayuddha4 kukkuayuddha
vaakayuddha daayuddha muhiyuddha5
nibbuddha uyyodhika balagga senbyha

akadassana6. Iti v iti evarp viskadassan


paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
23(34) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
jtappamdahnnuyoga anuyutt viharanti,
seyyathda: ahapada dasapada ksa
parihrapatha santika khalika ghaika
salkahattha akkha pagacra vakaka
mokkhacika cigulaka patthaka rathaka
dhanuka akkharika manesika yathvajja. Iti
v iti evarp jtappamdahnnuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 448] [\x 448/]
24(35) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
uccsayanamahsayana anuyutt viharanti,
seyyathda: sandi pallaka gonaka
cittaka paika paalika tlika vikatika
uddalomi ekantalomi kahissa koseyya
kuttaka hatthatthara assatthara
rathatthara ajinappavei
kdalimigapavarapaccattharaa
sauttaracchada ubhatolohitakpadhna. Iti v
iti evarp uccsayanamahsayan paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Sobhanagaraka, katthaci. Sobhanakaraka,
[PTS.] Sobhanagharaka, machasa.
2. Dhovana, katthaci. Dhopana, sitira.
3. Mahisa, machasa.
4. Meaka, machasa.
5. Shala potthakesu na dissati.
6. Anka - kesuci.
25(36) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
maanavibhusanahnnuyoga anuyutt
viharanti, seyyathda: ucchdana
parimaddana nahpana sambhana dsa
ajana mlvilepana mukhacuaka1
mukhalepana2 hatthabandha sikhbandha
daaka nika khagga chatta citrphana
uhsa mai vlavjani odtni vatthni
dghadasni. Iti v iti evarp
maanavibhusanahnnuyog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
26(37) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
tiracchnakatha anuyutt viharanti,
seyyathda: rjakatha corakatha
mahmattakatha senkatha bhayakatha
yuddhakatha annakatha pnakatha
vatthakatha sayanakatha mlkatha

D.N. 163/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

gandhakatha tikatha ynakatha


gmakatha nigamakatha nagarakatha
janapadakatha itthikatha purisakatha
(kumrakatha kumrikatha)3 srakatha
visikhkatha kumbhahnakatha
pubbapetakatha nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha. Iti v
itievarpya tiracchnakathya paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
27(38) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarp
vigghikakatha anuyutt viharanti,
seyyathda: "na tva ima dhammavinaya
jnsi. Aha ima dhammavinaya jnmi. Ki
tva ima dhammavinaya jnissasi?
Micchpaipanno tvamasi. Ahamasmi
sammpaipanno. Sahita me, asahita te. Pure
vacanya pacch avaca. Pacch vacanya pure
avaca. cia4 te viparvatta. ropito te vdo.
Niggahto tvamasi. Cara vdappamokkhya.
Nibbehehi v sace pahos"ti. Iti v itievarpya
vigghikakathya paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
[BJT Page 450] [\x 450/]
28(39) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
dteyyapahiagamannuyogamanuyutt
viharanti, seyyathda: raa
rjamahmattna khattiyna brhmana
gahapatikna kumrna "idha gaccha.
Amutrgaccha. Ida hara. Amutra ida har"ti.
Iti v itievarp dteyyapahiagamannuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Mukhacua, machasa.
2. Mukhlepana, smu.
3. Marammapotthakesuyeva dissate
4. Avicia, kesuci.
29(40) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te kuhak ca
honti lapak ca nemittik ca nippesik ca
lbhena ca lbha nijigisitro. Iti v itievarp
kuhanalapan paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Majjhimasla nihita.
30(41) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika1
kappenti, seyyathda: aga nimitta uppta2
supia3 lakkhaa msikacchinna aggihoma
dabbihoma thusahoma taulahoma

sappihoma telahoma mukhahoma


lohitahoma agavijj vatthuvijj khattavijj4
sivavijj bhtavijj bhurivijj ahivijj visavijj
vicchikavijj msikavijj sakuavijj vyasavijj
pakkajjhna5 saraparittna migacakka. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
31(42) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti,
seyyathda: mailakkhaa vatthalakkhaa
daalakkhaa6 asilakkhaa usulakkhaa
dhanulakkhaa vudhalakkhaa7
itthilakkhaa purisalakkhaa
kumralakkhaa kumrilakkhaa
dsalakkhaa dsilakkhaa hatthilakkhaa
assalakkhaa mahisalakkhaa8
usabhalakkhaa golakkhaa9 ajalakkhaa
mealakkhaa10 kukkualakkhaa
vaakalakkhaa godhlakkhaa
kaiklakkhaa kacchapalakkhaa
migalakkhaa. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 452] [\x 452/]
32(43) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti
seyyathda: raa niyyna bhavissati, raa
aniyyna bhavissati, abbhantarna raa
upayna bhavissati, bhirna raa
apayna bhavissati, bhirna raa
upayna bhavissati, abbhantarna raa
apayna bhavissati, abbhantarna raa jayo
bhavissati, abbhantarna raa parjayo
bhavissati. Iti imassa jayo bhavissati. Imassa
parjayo bhavissati. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Jvita, machasa.
2. Uppda, smu.
3. Supina, machasa. Supiaka, si.
4. Khetta, kesuci.
5. Pakkha, kesuci.
6. Daalakkhaa satthalakkhaa, machasa.

7. yudha, kesuci.
8. Mahisa, machasa.
9. Goa, machasa.
10. Meaka, kesuci.
33(44) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya

D.N. 164/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.


Seyyathda: candaggho bhavissati.
Suriyaggho bhavissati. Nakkhattagho
bhavissati. Candimasuriyna pathagamana
bhavissati. Candimasuriyna uppathagamana
bhavissati. Nakkhattna pathagamana
bhavissati. Nakkhattna uppathagamana
bhavissati. Ukkpto bhavissati. Dsho
bhavissati. Bhmiclo bhavissati. Devadundubhi
bhavissati. Candimasuriyanakkhattna
uggamana ogamana1 sakilesa vodna
bhavissati. Evavipko candaggho bhavissati.
Evavipko suriyaggho bhavissati. Evavipko
nakkhattaggho bhavissati. Evavipka
candimasuriyna pathagamana bhavissati.
Evavipka candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Evavipka
nakkhattna pathagamana bhavissati.
Evavipka nakkhattna uppathagamana
bhavissati. Evavipko ukkpto bhavissati.
Evavipko disho bhavissati. Evavipko
bhmiclo bhavissati. Evavipko devadundubhi
bhavissati. Evavipko
candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana sakilesa vodna bhavissati. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
34(45) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: subbuhik bhavissati.
Dubbuhik bhavissati. Subhikkha bhavissati.
Dubbhikkha bhavissati. Khema bhavissati.
Bhaya bhavissati. Rogo bhavissati. rogya
bhavissati. Mudd gaan sakhna kveyya
lokyata. Iti v itievarpya tiracchnavijjya
micchjvena paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.
[BJT Page 454] [\x 454/]
35(46) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: vhana vivhana savadana
vivadana sakiraa vikiraa subhagakaraa
dubbhagakaraa viruddhagabbhakaraa
jivhnitthambhana2 hanusahanana
hatthbhijappana hanujappana
kaajappana dsapaha kumripaha
devapaha diccupahna mahatupahna
abbhujjalana sirivhyana. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Oggamana, kesuci.

2. Jivhnitthaddhana. Bahusu.
36(47) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpya
tiracchnavijjya micchjvena jvika kappenti.
Seyyathda: santikamma paidhikamma
bhtakamma bhurikamma vassakamma
vossakamma vatthukamma vatthuparikiraa
camana nahpana juhana vamana
virecana uddhavirecana adhovirecana
ssavirecana kaatela nettatappana
natthukamma ajana paccajana slkiya
sallakattiya drakatikicch mlabhesajjna
anuppadna osadhna paimokkho. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
37(48) Sa kho1 so mava bhikkhu eva
slasampanno na kutoci bhaya samanupassati
yadida slasavarato. Seyyathpi mava
khattiyo muddhvasitto2 nihatapaccmitto na
kutoci bhaya samanupassati yadida
paccatthikato, evameva kho mava bhikkhu
eva slasampanno na kutoci bhaya
samanupassati yadida slasavarato. So imin
ariyena slakkhandhena samanngato ajjhatta
anavajjasukha paisavedeti. Eva kho mava
bhikkhu slasampanno hoti.
38. Aya kho so mava ariyo slakkhandho yassa
so bhagav vaavd ahosi yattha ca ima
janata samdapesi nivesesi patihpesi. Atthi
cevettha uttari karaiyanti."
[BJT Page 456] [\x 456/]
39. "Acchariya bho nanda, abbhuta bho
nanda, sopya bho nanda ariyo slakkhandho
paripuo no aparipuo.
Evamparipuachamho nanda ariya [PTS
Page 207] [\q 207/] slakkhandha ito
bahiddh aesu samaabrhmaesu na
samanupassmi. Evamparipuaca bho nanda
ariya slakkhandha ito bahiddh ae
samaabrhma attani samanupasseyyu, te
tvatakeneva attaman assu 'alamettvat
katamettvat, anuppatto no smaattho,
natthi no kici uttari karaiya'nti. Atha ca pana
bhava nando evamha: atthi cevettha uttari
karaya"nti.
Pahamakabhavra. 40. "Katamo pana so bho
nanda ariyo samdhikkhandho yassa so bhava
gotamo vaavd ahosi yattha ca ima janata
samdapesi nivesesi patihpes?" Ti.
41(49) Kathaca mava bhikkhu indriyesu
guttadvro hoti? Idha mava bhikkhu cakkhun

D.N. 165/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

rpa disv na nimittaggh hoti


nnubyajanaggh. Yatvdhikaraamena
cakkhundriya asavuta viharanta abhijjh
domanass ppak akusal dhamm
anvassaveyyu3 tassa savarya paipajjati.
Rakkhati cakkhundriya. Cakkhundriye
savara pajjati. Sotena sadda sutv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena sotindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati sotindriya. Sotindriye
savara pajjati. Ghena gandha ghyitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena ghindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati ghindriya. Ghindriye
savara pajjati. Jivhya rasa syitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena jivhindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati jivhindriya. Jivhindriye
savara pajjati. Kyena phohabba phusitv
na nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena kyindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati kyindriya. Kyindriye
savara pajjati. Manas dhamma viya na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena manindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati manindriya. Manindriye
savara pajjati. So imin ariyena
indriyasavarena samanngato ajjhatta
abysekasukha paisavedeti. Eva kho mava
bhikkhu indriyesu guttadvro hoti.
1. Atha kho, kesuci.
2. Muddhbhisinto, kesuci.
3. Anvsaveyyu, anvssaveyyu, kesuci.
[BJT Page 458] [\x 458/]
42(50) Kathaca mava bhikkhu
satisampajaena samanngato hoti? Idha
mava bhikkhu abhikkante paikkante
sampajnakr hoti. lokite vilokite
sampajnakr hoti. Samijite1 pasrite
sampajnakr hoti. Saghipattacvaradhrae
sampajnakr hoti. Asite pte khyite syite
sampajnakr hoti. Uccrapassvakamme
sampajnakr hoti. Gate hite nisinne sutte
jgarite bhsite tuhbhve sampajnakr hoti.

Eva kho mava bhikkhu satisampajaena


samanngato hoti.
43(51) Kathaca mava bhikkhu santuho hoti?
Idha mava bhikkhu santuho hoti
kyaparihriyena cvarena kucchiparihriyena2
piaptena. So yena yeneva pakkamati
samdyeva pakkamati. Seyyathpi mava
pakkhi sakuo yena yeneva eti sapattabhro'va
eti, evameva kho mava bhikkhu santuho
hoti kyaparihriyena cvarena
kucchiparihriyena piaptena. So yena yeneva
pakkamati samdyeva pakkamati. Eva kho
mava bhikkhu santuho hoti.
44(52) So imin ca ariyena slakkhandhena3
samanngato imin ca ariyena indriyasavarena
samanngato imin ca ariyena satisampajaena
samanngato imya ca ariyya santuhiy
samanngato vivitta sensana bhajati araa
rukkhamla pabbata kandara giriguha
susna vanapattha abbhoksa pallapuja.
So pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati
pallaka bhujitv uju kya paidhya
parimukha sati upahapetv.
45(53) So abhijjha loke pahya vigatbhijjhena
cetas viharati. Abhijjhya citta parisodheti.
Bypdapadosa pahya abypannacitto viharati
sabbapabhtahitnukamp. Bypdapados
citta parisodheti. Thnamiddha pahya
vigatathnamiddho viharati lokasa sato
sampajno. Thnamiddh citta parisodheti.
Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati
ajjhatta vpasantacitto. Uddhaccakukkucc
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati akathakath kusalesu
dhammesu. Vicikicchya citta parisodheti.
1. Sammijite, kesuci.
2. Paribhrikena, smu.
3. Imin slakkhandhena, sabbattha.
[BJT Page 460] [\x 460/]
46(54) Seyyathpi mava puriso ia dya
kammante payojeyya, tassa te kammant
samijjheyyu, so yni ca porni iamlni tni
ca byantkareyya, siy cassa uttari avasiha
drabharaya, tassa evamassa: "aha kho pubbe
ia dya kammante payojesi. Tassa me te
kammant samijjhisu. So'ha yni ca porni
iamlni tni ca byant aksi. Atthi ca me
uttari avasiha drabharay"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -

D.N. 166/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

47(55) Seyyathpi mava puriso bdhiko assa


dukkhito bhagilno, bhatta cassa
nacchdeyya, na cassa kye balamatt, so
aparena samayena tamh bdh mucceyya,
bhattacassa chdeyya, siy cassa kye
balamatt, tassa evamassa: "aha kho pubbe
bdhiko ahosi dukkhito bhagilno. Bhatta
ca me nacchdesi. Nacassa me si kye
balamatt. So'mhi etarahi tamh bdh mutto
bhattaca me chdeti. Atthi ca me kye
balamatt"ti. So tato nidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
48(56) Seyyathpi mava puriso bandhangre
baddho assa, so aparena samayena tamh
bandhangr mucceyya sotthin abbayena1, na
cassa kici bhogna vayo, tassa evamassa:
"aha kho pubbe bandhangre baddho ahosi.
So'mhi etarahi tamh bandhangr mutto
sotthin abbayena. Natthi ca me kici bhogna
vayo"ti. So tatonidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
49(57) Seyyathpi mava puriso dso assa
anattdhno pardhno na yenakmagamo, so
aparena samayena tamh dsaby mucceyya
attdhno apardhno bhujisso yenakmagamo,
tassa evamassa: "aha kho pubbe dso ahosi
anattdhno pardhno na yenakmagamo,
so'mhi etarahi tamh dsaby mutto attdhno
apardhno bhujisso yenakmagamo"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
1. Avyayena, [PTS.]
50(59) Seyyathpi mava puriso sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajjeyya
dubbhikkha sappaibhaya. So aparena
samayena ta kantra nitthareyya, sotthin
gmanta anuppueyya khema appaibhaya,
tassa evamassa: "aha kho pubbe sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajji
dubbhikkha sappaibhaya. So'mhi etarahi ta
kantra tio sotthin gmanta anuppatto
khema appaibhaya"nti. So tato nidna
labhetha pmojja adhigaccheyya somanassa
[BJT Page 462] [\x 462/]
51(60) Evameva kho mava bhikkhu yath ia
yath roga yath bandhangra yath
dsabya yath kantraddhnamagga eva ime
paca nvarae appahe attani samanupassati.
Seyyathpi mava naya yath rogya
yath bandhan mokkha yath bhujissa yath

khemantabhmi evameva kho mava bhikkhu


ime paca nvarae pahe attani
samanupassati.
52(61) Tassime paca nvarae pahe attani
samanupassato pmojja jyati. Pamuditassa pti
jyati. Ptimanassa kyo passambhati.
Passaddhakyo sukha vedeti. Sukhino citta
samdhiyati.
53. So vivicceva kmehi vivicca akusalehi
dhammehi savitakka savicra vivekaja
ptisukha pahama jhna upasampajja
viharati. So imameva kya vivekajena
ptisukhena abhisanneti parisanneti paripreti
parippharati. Nssa kici sabbvato kyassa
vivekajena ptisukhena apphua hoti.
54. Seyyathpi mava dakkho nahpako v
nahpakantevs v kasathle nahnyavuni
kiritv udakena paripphosaka paripphosaka
sanneyya sya nahnyapii snehnugat
snehaparet santarabhir phu snehena na ca
pagghara, evameva kho mava bhikkhu
imameva kya vivekajena ptisukhena
abhisanneti parisenneti paripreti parippharati.
Nssa kici sabbvato kyassa vivekajena
ptisukhena apphua hoti.
55. Yampi mava bhikkhu vivicceva kmehi
vivicca akusalehi dhammehi savitakka
savicra vivekaja ptisukha pahama jhna
upasampajja viharati, so imameva kya
vivekajena ptisukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati, nssa kici sabbvato
kyassa vivekajena ptisukhena apphua hoti,
idampi'ssa hoti samdhismi.
56. Puna ca para mava bhikkhu
vitakkavicrna vpasam ajjhatta
sampasdana cetaso ekodibhva avitakka
avicra samdhija ptisukha dutiya jhna
upasampajja viharati. So imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa samdhijena ptisukhena apphua hoti.

[BJT Page 464] [\x 464/]

57. Seyyathpi mava udakarahado


ubbhidodako, tassa nevassa puratthimya disya
udakassa yamukha, na dakkhiya disya
udakassa yamukha, na pacchimya disya
udakassa yamukha, na uttarya disya
udakassa yamukha, devo ca na klena kla

D.N. 167/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

samm dhra anupaveccheyya, atha kho tamh


ca udakarahad st vridhr ubbhijjitv
tameva udakarahada stena vrin
abhisandeyya parisandeyya paripreyya
paripphareyya, nssa kici sabbvato
udakarahadassa vrin stena apphua assa,
evameva kho mava bhikkhu imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa samdhijena ptisukhena apphua hoti.

58. Yampi mava bhikkhu vitakkavicrna


vpasam ajjhatta sampasdana cetaso
ekodibhva avitakka avicra samdhija
ptisukha dutiya jhna upasampajja viharati,
so imameva kya samdhijenaptisukhena
abhisandeti parisandeti paripreti parippharati.
Nssa kici sabbvato kyassa samdhijena
ptisukhena apphua hoti. [PTS Page 208] [\q
208/] idampi'ssa hoti samdhismi.
59. Puna ca para mava bhikkhu ptiy ca
virg upekkhako ca viharati sato sampajno
sukhaca kyena paisavedeti. Yanta ariy
cikkhanti: upekkhako satim sukhavihrti
tatiya jhna upasampajja viharati. So imameva
kya nipptikena sukhena abhisandeti
parisandeti paripreti, parippharati nssa kici
sabbvato kyassa nipptikena sukhena
apphua hoti.
60. Seyyathpi mava uppaliniya v
paduminiya v puarikiniya v appekaccni
uppalni v padumni v puarkni v udake
jtni udake savaddhni udaknuggni
antonimuggaposni tni yva cagg yva ca ml
stena vrin abhisannni parisannni
pariprni, paripphuni nss kici sabbvata
uppalna v padumna v puarkna v
stena vrin apphua assa. Evameva kho
mava bhikkhu imameva kya nipptikena
sukhena abhisandeti parisandeti paripreti
parippharati. Nssa kici sabbvato kyassa
nipptikena sukhena apphua hoti.
[BJT Page 466] [\x 466/]

61. Yampi mava bhikkhu ptiy ca virg


upekkhako ca viharati sato sampajno sukhaca
kyena paisavedeti, ya ta ariy cikkhanti
upekkhako satim sukhavihrtita tatiya
jhna upasampajja viharati. So imameva kya
nipptikena sukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati, nssa kici sabbvato

kyassa nipptikena sukhena apphua hoti,


idampi'ssa hoti samdhismi.
62. Puna ca para mava bhikkhu sukhassa ca
pahn dukkhassa ca pahn pubbeva
somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhosatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati. So
imameva kya parisuddhena cetas
pariyodtena pharitv nisinno hoti. Nssa kici
sabbvato kyassa parisuddhena cetas
pariyodtena apphua hoti. Seyyathpi mava
puriso odtena vatthena sassa prupitv
nisinno assa, nssa kici sabbvato kyassa
odtena vatthena apphua assa, evameva kho
mahrja bhikkhu imameva kya parisuddhena
cetas pariyodtena pharitv nisinno hoti. Nssa
kici sabbvato kyassa parisuddhena cetas
pariyodtena apphua hoti.
63. Yampi mava bhikkhu sukhassa ca pahn
dukkhassa ca pahn pubbeva
somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhsatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati, so
imameva kya parisuddhena cetas
pariyodtena pharitv nisinno hoti, nssa kici
sabbvato kyassa parisuddhena cetas
pariyodtena apphua hoti, idampi'ssa hoti
samdhismi. Aya kho so mava ariyo
samdhikkhandho yassa so bhagav vaavd
ahosi, yattha ca ima janata samdapesi
nivesesi patihpesi. Atthi cevettha uttari
karayanti.
64. "Acchariya bho nanda. So cya bho
nanda ariyo samdhikkhandho paripue no
aparipuo. Eva paripuacha bho nanda
ariya samdhikkhandha ito bahiddh aesu
samaabrhmaesu na samanupassmi. Eva
paripuaca bho nanda ariya
samdhikkhandha ito bahiddh ae
samaabrhma attani samanupasseyyu, te
tvatakeneva attaman assu alamettvat,
katamettvat, anuppatto no smaattho,
natthi no kici uttari karayanti.
[BJT Page 468] [\x 468/]

65. Atha ca pana bhava nando evamha: atthi


cevettha uttari karaiyanti. Katamo pana so
bho nanda ariyo paakkhandho, yassa so
bhava gotamo vaavd ahosi yattha ca ima
janata samdapesi nivesesi patihpes?"Ti.

D.N. 168/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

66. "Puna ca para mava so bhikkhu eva


samhite citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatupakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte adassanya citta abhinharati
abhininnmeti. So eva pajnti: "aya kho me
kyo rp ctummahbhtiko
mtpentikasambhavo odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedaviddhasana
dhammo. Ida ca pana me via ettha sita
ettha paibaddha'nti.
67. Seyyathpi mava mai veuriyo subho
jtim ahaso suparikammakato accho
vippasanno anvilo sabbkrasampanno,
tatra'ssa sutta vuta nla v pta v lohita
v odta v pausutta v. Tamena
cakkhum puriso hatthe karitv paccavekkheyya
"aya kho mai veuriyo subho jtim ahaso
suparikammakato, accho vippasanno anvilo
sabbkrasampanno. Tatirada sutta vuta
nla v pta v lohita v odta v
pausutta v"ti. Evameva kho mahrja
bhikkhu eva samhite citte parisuddhe
pariyodne anagae vigatupakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
adassanya citta abhinharati abhinnmeti.
So eva pajnti aya kho me kyo rp
ctummahbhtiko mtpettikasambhavo
odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedanaviddhasa
nadhammo. Ida ca pana me via ettha
sita ettha paibaddhanti.

70. Seyyathpi mava puriso mujamh isika


pavheyya, tassa evamassa: aya mujo aya
isik ao mujo a isik mujamhtveva
isik pavhti. Seyyathpi v pana mahrja
puriso asi kosiy pavheyya. Tassa evamassa:
aya asi aya kosi, ao asi a kosi,
kosiytveva asi pavho'ti. Seyyathpi v pana
mahrja puriso aha kara uddhareyya.
Tassa evamassa: aya ahi aya karae, ao ahi
ao karao, karatveva ahi ubbhato'ti.
Evameva kho mava bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudrabhte kammaniye hite
nejappatte manomaya kya
abhinimminanya citta abhinharati
abhininnmeti. So imamh ky aa kya
abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi ahnindriya.
71. Yampi mava bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
manomaya kya abhinimminanya1 citta
abhinharati abhininnmeti. So imamh ky
aa kya abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi abhinindriya, idampi'ssa
hoti paya.

68. Yampi mava bhikkhu eva samhite citte


parisuddhe pariyodte anagae vigatupakkilese
mudubhte [PTS Page 209] [\q 209/]
kammaniye hite nejappatte adassanya
citta abhinharati abhininnmeti. So eva
pajnti: "aya kho me kyo rp
ctummahbhtiko mtpentikasambhavo
odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedaviddhasana
dhammo. Ida ca pana me via ettha sita
ettha paibaddhanti, idampi'ssa hoti paya.

72. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatupakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte iddhividhya
citta abhinharati abhininnmeti. So
anekavihita iddhividha paccanubhoti: eko'pi
hutv bahudh hoti bahudhpi hutv eko hoti,
vbhva tirobhva tirokua tiropkra
tiropabbata asajjamno gacchati seyyathpi
kse, pahaviy'pi ummujjanimujja karoti
seyyathpi udake, udake'pi abhijjamne gacchati
seyyathpi pahaviya, kse'pi pallakena
kamati seyyath'pi pakkh sakuo. Ime'pi
candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parmasati
parimajjati. Yva brahmalokpi kyena vasa
vatteti.

[BJT Page 470] [\x 470/]

[BJT Page 472] [\x 472/]

69. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte manomaya
kya abhinimminanya1 citta abhinharati
abhininnmeti. So imamh ky aa kya
abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi abhinindriya.

73. Seyyathpi mahrja dakkho kumbhakro v


kumbhakrantevs v suparikammakatya
mantikya ya yadeva bhjanavikati
kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya -
74. Seyyathpi v pana mava dakkho
dantakro v dantakrantevs v
suparikammakatasmi dantasmi ya yadeva

D.N. 169/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

dantavikati kakheyya ta tadeva kareyya


abhinipphdeyya -
75. Seyyathpi v pana mava dakkho
suvaakro v suvaakrentavs v
suparikammakatasmi suvaasmi ya yadeva
suvaavikati kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya -
76. Evavema kho mava bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte iddhividhya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita iddhividha
paccanuhoti: eko'pi hutv bahudh hoti.
Bahudh'pi hutv eko hoti. vbhva
tirobhva tirokua tiropkra tiropabbata
asajjamno gacchati seyyathpi kse.
Pahaviy'pi ummujjanimujja karoti seyyathpi
udake. Udake'pi abhijjamne gacchati seyyathpi
pahaviya. kse'pi pallakena kamati
seyyathpi pakkh sakuo. Ime'pi candimasuriye
evamahiddhike evamahnubhve pin
parmasati parimajjati. Yva brahmalok'pi
kyena vasa vatteti.
77. Yampi mava bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
iddhividhya citta abhinharati abhininnmeti.
So anekavihita iddhividha paccanuhoti: eko'pi
hutv bahudh hoti. Bahudh'pi hutv eko hoti.
vbhva tirobhva tirokua tiropkra
tiropabbata asajjamno gacchati seyyathpi
kse. Pahaviy'pi ummujjanimujja karoti
seyyathpi udake. Udake'pi abhijjamne gacchati
seyyathpi pahaviya. kse'pi pallakena
kamati seyyathpi pakkh sakuo. Ime'pi
candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parmasati
parimajjati. Yva brahmalok'pi kyena vasa
vatteti, idampi'ssa hoti paya.
78. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatupakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte dibbya
sotadhtuy vitta abhinharati abhininnmeti.
So dibbya sotadhtuy visuddhya
atikkantamnusikya ubho sadde suti dibbe ca
mnuse ca ye dre santike ca.
79. Seyyathpi mava puriso
addhnamaggapaipanno so sueyya
bherisaddampi mudigasaddampi
sakhapaavadeimasaddampi, tassa evamassa:
bherisaddo iti'pi mudigasaddo iti'pi

sakhapaavadeimasaddo iti'pi. Evameva kho


mahrja bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodne anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte dibbya sotadhtuy citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbya
sotadhtuy visuddhya atikkantamnusikya
ubho sadde suti dibbe ca mnuse ca ye dre
santike ca.
[BJT Page 474] [\x 474/]

80. Eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatupakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte dibbya
sotadhtuy vitta abhinharati abhininnmeti.
So dibbya sotadhtuy visuddhya
atikkantamnusikya ubho sadde suti dibbe ca
mnuse ca ye dre santike ca, idampi'ssa hoti
paya.
81. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte cetopariyaya
citta abhinharati abhininnmeti. So
parasattna parapuggalna cetas ceto paricca
pajnti: "sarga v citta sarga cittanti
pajnti. Vtarga v citta vtarga
cittantipajnti. Sadessa v citta sadosa
cittatanti pajnti. Vtadosa v citta vtadosa
cittanti pajnti. Samoha v citta samoha
cittanti pajnti. Vtamoha v citta vtamoha
cittanti pajnti. Sakhitta v citta sakhitta
cittanti pajnti. Vikkhitta v citta vikkhitta
cittanti pajnti. Mahaggata v citta
mahaggata cittanti pajnti. Amahaggata v
citta amahaggata cittanti pajnti. Sauttara
v citta sauttara cintanti pajnti. Anuttara
v citta anuttara cittanti pajnti. Samhita
v citta samhita cittanti pajnti.
Asamhita v citta
Asamhita cittanti pajnti. Vimutta v citta
vimutta cittanti pajnti. Avimutta v citta
avimutta cittanti pajnti.
82. Seyyathpi mava itthi v puriso v daharo
v yuv maanakajtiko dse v parisuddhe
pariyodte acche v udakapatte saka
mukhanimitta paccavekkhamno sakaika v
sakikanti jneyya, akaika v akaikanti
jneyya, evameva kho mava bhikkhu eva
samhite citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte cetopariyaya citta
abhinharati abhininnmeti. So parasattna
parapuggalna cetas ceto paricca pajnti:

D.N. 170/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sarga v citta sarga cittanti pajnti


vtarga v citta vtarga cittanti pajnti.
Sadosa v citta sadosa cittanti pajnti
vtadosa v citta vtadosa cittanti pajnti.
Samoha v citta samoha cittanti pajnti
vtamoha v citta vtamoha cittanti pajnti.
Sakhitta v citta sakhitta cittanti pajnta.
Vikkhitta v citta vikkhitta cittanti pajnti.
Mahaggata v citta mahaggata cittanti
pajnti amahaggata v citta amahaggata
cittanti pajnti. Sauttara v citta sauttara
cittanti pajnti. Anuttara v citta anuttara
cittanti pajnti. Samhita v citta samhita
cittanti pajnti asamhita v citta
asamhita cittanti pajnti. Vimutta v citta
vimutta cittanti pajnti avimutta v citta
avimutta cittanti pajnti.
[BJT Page 476] [\x 476/]

83. Yampi mava bhikkhu eva samhite citte


parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
cetopariyaya citta abhinharati
abhininnmeti. So parasattna parapuggalna
cetas ceto paricca pajnti: sarga v citta
sarga cittanti pajnti vtarga v citta
vtarga cittanti pajnti. Sadosa v citta
sadosa cittanti pajnti vtadosa v citta
vtadosa cittanti pajnti. Samoha v citta
samoha cittanti pajnti vtamoha v citta
vtamoha cittanti pajnti. Sakhitta v citta
sakhitta cittanti pajnta. Vikkhitta v citta
vikkhitta cittanti pajnti. Mahaggata v
citta mahaggata cittanti pajnti
amahaggata v citta amahaggata cittanti
pajnti. Sauttara v citta sauttara cittanti
pajnti. Anuttara v citta anuttara cittanti
pajnti. Samhita v citta samhita cittanti
pajnti asamhita v citta asamhita
cittanti pajnti. Vimutta v citta vimutta
cittanti pajnti avimutta v citta avimutta
cittanti pajnti, idampi'ssa hoti paya.
84. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatupakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte
pubbenivsnussatiya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita pubbenivsa
anussarati seyyathda: ekampi jti dve'pi
jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo paca'pi
jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo tsampi
jtiyo cattrsampi jtiyo jtisatampi
jtisahassampi jtisatasahassampi aneke'pi
savaakappe aneke'pi vivaakappe aneke'pi
savaavivaakappe amutrsi evanmo

evagotto evavao evamhro eva


sukhadukkhapaisaved evamyupariyanto. So
tato cuto amutra upapdi tatrpsi evanmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
85. Seyyathpi mava puriso sakamh gm
aa gma gaccheyya tamh'pi gm aa
gma gaccheyya. So tamh gm sakaeva
gma paccgaccheyya. Tassa evamassa: 'aha
kho sakamh gm amu gma agacchi tatra
eva ahsi eva nisdi eva abhsi eva
tuah ahosi. Tamhpi gm agacchi tatrpi
eva ahsi eva nisdi eva abhsi eva
tuh ahosi. So'mpi tamh gm sakaeva
gma paccgato'ti. Evameva kho mava
bhikkhu eva samhite citte parisuddhe
paryodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
pubbenivsnussatiya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita pubbenivsa
anussarati seyyathda: ekampi jti dve'pi
jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo paca'pi
jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo tisampi
jtiyo cattrsampi jtiyo pasampi jtiyo
jtisatampi jtisahassampi jtisatasahassampi
aneke'pi savaakappe aneke'pi vivaakappe
aneke'pi savaavivaakappe amutrsi
evanmo evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved evamyupariyanto
-
[BJT Page 478] [\x 478/]

So tato cuto amutra upapdi ttrapsi


evanmo evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisavedi
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti
iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
86. Yampi mava bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe paryodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte pubbenivsnussatiya citta
abhinharati abhininnmeti. So anekavihita
pubbenivsa anussarati seyyathda: ekampi
jti dve'pi jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo
paca'pi jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo
tisampi jtiyo cattrsampi jtiyo pasampi
jtiyo jtisatampi jtisahassampi
jtisatasahassampi aneke'pi savaakappe
aneke'pi vivaakappe aneke'pi

D.N. 171/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

savaavivaakappe amutrsi evanmo


evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto
So tato cuto amutra upapdi ttrapsi
evanmo evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisavedi
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti
iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati, idampi'ssa hoti
paya.
87. So eva samhite citte parisuddhe
pariyodne anagae vigatu pakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
sattna cutpaptaya citta abhinharati
abhininnmeti. So dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne paite suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti:
'ime vata bhonto satt kyaduccaritena
samanngat vacduccaritena samanngat
manoduccaritena samanngat ariyna
upavdak micchdihik
micchdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapann. Ime v pana bhonto satt
kyasucaritena samanngat vacsucaritena
samanngat manosucaritena samanngat
ariyna anupavdak sammdihik
sammdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapann'ti.
Iti dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne paite suvae dubbae
sugate duggate yathkammupage satte pajnti.

88. Seyyathpi mava majjhe sighake


psdo. Tattha cakkhum puriso hito passeyya
manusse geha pavisante'pi rathiy
vtisacarante'pi majjhe sighake nisinne'pi,
tassa evamassa: ete manuss geha pavisanti. Ete
nikkhamanti. Ete rathiy vtisacaranti. Ete
majjhe saghake nisinn'ti.
[BJT Page 480] [\x 480/]

89. Evameva kho mava bhikkhu eva samhite


citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatupakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte sattna cutpaptaya citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbena
cakkhun visuddhena atikkantamnusakena
satte passati cavamne upapajjamne hne
paite suvae dubbae sugate duggate

yathkammpage satte pajnti: 'ime vata


bhonto satt kyaduccaritena samanngat
vacduccaritena samanngat manoduccaritena
samanngat ariyna upavdak
micchdihik micchdihikammasamdn.
Te kyassa bhed parammara apya duggati
vinipta niraya upapann. Ime v pana bhonto
satt kyasucaritena samanngat
vacsucaritena samanngat manosucaritena
samanngat ariyna anupavdak
sammdihik sammdihikammasamdn. Te
kyassa bhed parammara sugati sagga
loka upapann'ti. Iti dibbena cakkhun
visuddhena atikkantamnusakena satte passati
cavamne upapajjamne hne paite suvae
dubbae sugate duggate yathkammpage
satte pajnti.
90. Yampi mava bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatupakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
sattna cutpaptaya citta abhinharati
abhininnmeti. So dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne paite suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti:
'ime vata bhonto satt kyaduccaritena
samanngat vacduccaritena samanngat
manoduccaritena samanngat ariyna
upavdak micchdihik
micchdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapann. Ime v pana bhonto satt
kyasucaritena samanngat vacsucaritena
samanngat manosucaritena samanngat
ariyna anupavdak sammdihik
sammdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapann'ti.
Iti dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne paite suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti,
idampi'ssa hoti paya.
92. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte savna
khayaya citta abhinharati abhininnmeti
so ida dukkhanti yathbhta pajnti. Aya
dukkhanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Ime sav'ti yathbhta pajnti. Aya
savasamudayo'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodho'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Tassa eva jnato eva passato
kmsavpi citta vimuccati bhavsavpi citta

D.N. 172/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

vimuccati avijjsa vpi citta vimuccati.


Vimuttasmi vimuttamiti a hoti. Kh jti
vusita brahmacariya kata karaiya npara
itthattyti pajnti.
[BJT Page 482] [\x 482/]

Seyyathpi mava pabbatasakhepe


udakarahado accho vippasanno anvilo. Tattha
cakkhum puriso tre hito passeyya
sippisambkampi sakkharakahalampi
macchagumbampi carantampi tihantampi.
Tassa evamassa: aya kho udakarahado accho
vippasanno anvilo. Tatrime sippisambk'pi
sakkharakahal'pi macchagumb'pi carantipi
tihantipti. Evameva kho mava bhikkhu eva
samhite citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte savna khayya citta
abhinharati abhininnmeti. So ida dukkhanti
yathbhta pajnti. Aya dukkhasamudayo'ti
yathbhta pajnti. Aya dukkhanirodho'ti
yathbhta pajnti. Aya
dukkhanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Ime sav'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodho'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodhgminpaipad'ti yathbhta
pajnti.
92. Tassa eva jnato eva passato kmsav'pi
citta vimuccati, bhavsav'p citta vimuccati,
avijjsav'pi citta vimuccati. Vimuttasmi
vimuttamiti a hoti. Kh jti, vusita
brahmacariya, kata kariiya npara
itthattyti pajnti. Yampi mava bhikkhu
eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte savna
khayaya citta abhinharati abhininnmeti
so ida dukkhanti yathbhta pajnti. Aya
dukkhanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Ime sav'ti yathbhta pajnti. Aya
savasamudayo'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodho'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Tassa eva jnato eva passato
kmsavpi citta vimuccati bhavsavpi citta
vimuccati avijjsa vpi citta vimuccati.
Vimuttasmi vimuttamiti a hoti. Kh jti
vusita brahmacariya kata karaiya npara
itthattyti pajnti, idampi'ssa hoti paya.
93. Aya kho mava so ariyo pakkhandho
yassa so bhagav vaavd ahosi, yattha ca
ima janata samdapesi nivesesi patihpesi.
Natthi cevettha uttari karayanti.

94. [PTS Page 210] [\q 210/] acchariya bho


nanda, abbhuta bho nanda, so cya bho
nanda ariyo pakkhandho paripuo.
Evamparipuacha bho nanda ariya
pakkhandha ito bahiddh aesu
samaabrhmaesu na samanupassmi. Natti
cettha uttari karayanti. Abhikkanta bho
nanda, abhikkanta bho nanda, seyyathpi
bho nanda, nikkujjita v ukkujjeyya,
paicchanna v vivareyya, mhassa v magga
cikkheyya, andhakre v telapajjota dhreyya
cakkhumanto rpni dakkhintti, evameva kho
bhot nandena anekapariyyena dhammo
paksito. Esha bho nanda, bhagavanta
gotama saraa gacchmi dhammaca
bhikkhusaghaca. Upsaka ma bhava
nando dhretu ajjatagge pupeta saraa
gatanti.
Subhasutta nihita dasama.
[BJT Page 484] [\x 484/]

11
[PTS Page 211] [\q 211/]

kevaha sutta

1. Eva me suta: eka samaya bhagav


nandya viharati pvrikambavane. Atha kho
kevaho gahapatiputto yena bhagav
tenupasakami. Upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinno kho kevaho gahapatiputto
bhagavanta etadavoca: 'aya bhante nand
iddh ceva thit ca, bahujan kiamanuss,
bhagavati abhippasann. Sdhu bhante bhagav
eka bhikkhu samdisatu yo
uttarimanussadhamm iddhipibhriya
karissati. Evya nand bhiyyosomattya
bhagavati abhippasdissat'ti.
2. Eva vutte bhagav kevaha gahapatiputta
etadavoca: na kho aha kevaha bhikkhna
eva dhamma desemi 'etha tumhe bhikkhave
gihna odtavasanna uttarimanussadhamm
iddhipihriya karoth'ti.
3. Dutiyampi kho kevaho gahapatiputto
bhagavanta etadavoca: nha bhante
bhagavanta dhasemi. Api ca eva vadmi:
"aya bhante nanda iddh ceva pht ca,
bahujan kiamanuss, bhagavati
abhippasann. Sdhu bhante bhagav eka
bhikkhu samdisatu yo uttarimanussadhamm
[PTS Page 212] [\q 212/] iddhipihriya

D.N. 173/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

karissati. Evya nand bhiyyosomattya


bhagavati abhippasdissat'ti. Dutiyampi kho
bhagav kevaha gahapatiputta etadavoca:
na kho aha kevaha bhikkhna eva
dhamma desemi 'etha tumhe bhikkhave
gihna odtavasanna uttarimanussadhamm
iddhipihriya karoth'ti.
4. Tatiyampi kho kevaho gahapatiputto
bhagavanta etadavoca: nha bhante
bhagavanta dhasemi. Api ca eva vadmi:
'aya bhante nand iddh ceva pht ca,
bahujan kiamanuss, bhagavati
abhippasann. Sdhu bhante bhagav eka
bhikkhu samdisatu yo uttarimanussadhamm
iddhipihriya karissati. Evya nand
bhiyyosomattya bhagavati abhippasdissat'ti.
1. Kevao smu.
[BJT Page 486] [\x 486/]

5. "Ti kho imni kevaha pihriyni may


saya abhi sacchikatv paveditni. Katamni
ti? Iddhipihriya desanpihriya.
Anussanpihriyanti. Katamaca kevaha
iddhipihriya? Idha kevaha bhikkhu
anekavihita iddhavidha paccanubhoti: eko'pi
hutv bahudh hoti. Bahudh pi hutv eko hoti.
vbhva tirobhva, tirokua tiropkra
tiropabbata asajjamno gacchati seyyathpi
kse. Pahaviypi ummujjanimujja karoti
seyyathpi udake. Udake'pi abhijjamne gacchati
seyyathpi pahaviya. kse'pi pallakena
kamati seyyathpi pakkh sakuo. Ime'pi
candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parimasati
parimajjati. Yva brahmalokpi kyena vasa
vatteti.
6. Tamena aataro saddho pasanno passati ta
bhikkhu anekavihita iddhividha
paccanubhonte: ekampi hutv bahudh
bhonta, bahudhpi hutv eka bhonta,
cbhva tirobhva tirokuha tiropkra
tiropabbata asajjamna gacchanta
seyyathpi kse, pahaviypi ummujjanimujja
kronta seyyathpi [PTS Page 213] [\q 213/]
udake, udake'pi abhijjamne gacchanta
seyyathpi pahaviya, kse'pi pallakena
kamanta seyyathpi pakkh sakuo, ime'pi
candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parimasanta
parimajjanta, yva brahmalokpi kyena vasa
vattenta.

7. Tamena so saddho pasanno aatarassa


assaddhassa appasannassa roceti: acchariya
vata bho abbhuta vata bho samaassa
mahiddhikat mahnubhvat. Amha
bhikkhu addasa anekavihita iddhimidha
paccanubhonta: ekampi hutv bahudh
bhonta, bahudhpi hutv ekampi bhonta,
cbhva tirobhva tirokuha tiropkra
tiropabbata asajjamna gacchanta
seyyathpi kse, pahaviypi ummujjanimujja
kronta seyyathpi udake, udake'pi
abhijjamne gacchanta seyyathpi pahaviya,
kse'pi pallakena kamanta seyyathpi pakkh
sakuo, ime'pi candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parimasanta
parimajjanta, yva brahmalokpi kyena vasa
vattentanti. Tamesa so assaddho appasanno ta
saddha pasanna eva vadeyya: atthi kho bho
gandhr nma vijj. Tya so bhikkhu
anekavihita iddhividha paccanubhoti: eko'pi
hutv bahudh hoti. Bahudh pi hutv eko hoti.
vbhva tirobhva, tirokua tiropkra
tiropabbata asajjamno gacchati seyyathpi
kse. Pahaviypi ummujjanimujja karoti
seyyathpi udake. Udake'pi abhijjamne gacchati
seyyathpi pahaviya. kse'pi pallakena
kamati seyyathpi pakkh sakuo. Ime'pi
candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parimasati
parimajjati. Yva brahmalokpi kyena vasa
vattetti. Ta ki maasi kevaha? Api nu so
assaddho appasanno ta saddha pasanna eva
vadeyya?"Ti. "Vadeyya bhante"ti. "Ima kho
aha kevaha iddhipihriye dnava
sampassamno iddhipihriyena aiymi
harymi jigucchmi.
1. Eko'pi. (Smu. [PTS. ]
[BJT Page 488] [\x 488/]

8. Katamaca kevaha desanpihriya?


Idha kevaha bhikkhu parasattna
parapuggalna cittampi disati cetasikampi
disati vitakkitampi disati vicritampi disati:
evampi te mano, itthampi te mano, itipi te
cittanti. Tamena aataro saddho pasanno
passati ta bhikkhu parasantna
parapuggalna cittampi disanta cetasikampi
disanta vitakkitampi disanta vicritampi
disanta: evampi te mano, itthampi te mano,
iti'pi te cittanti. Tamena so saddho pasanno
aatarassa assaddhassa appasannassa roceti:
acchariya vata bho [PTS Page 214] [\q 214/]
abbhuta vata bho samaassa mahiddhikat
mahnubhvat. Amha bhikkhu addasa

D.N. 174/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

parasattna parapuggalna cittampi disanta


ceteyitampi disanta vitakkitampi disanta
vicritampi disanta: evampi te mano, itthampi
te mano, iti'pi te cittanti. Tamena so assaddho
appasanno ta saddha pasanna eva vadeyya:
atthi kho bho maik nma vijj. Tya so
bhikkhu parasattna parapuggalna cittampi
disati, cetasikampi disati, vitakkitampi disati,
vicritampi disati: evampi te mano, itthampi te
mano, itipi te cittanti. Ta ki maasi
kevaha? Api nu so assaddho appasanto ta
saddha pasanna eva vadeyy?"Ti. "Vadeyya
bhante"ti. Ima kho aha kevaa desan
pihriye dnava sampassamno
desanpihriyena aiymi harymi
jigucchmi.
9. Katamaca kevaha anussanpihriya?
Idha kevaha bhikkhu evamanussati: eva
vitakketha, m eva vitakkayittha, eva
manasikarotha, m eva manaskattha, ida
pajahatha, ida upasampajja viharathti. Idampi
vuccati kevaha anussanpihriya.
10. Puna ca para kevaha idha tathgato loko
uppajjati araha sammsambuddho
vijjcaraasampanno sugato lokavid anuttaro
purisadammasrath satth devamanussna
buddho bhagav. So ima loka sadevaka
samraka sabrahmaka sassamaabrhmai
paja sadevamanussa saya abhi
sacchikatv pavedeti. So dhamma deseti
dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha. Brahmacariya
pakseti.
[BJT Page 490] [\x 490/]

11(29). Ta dhamma suti gahapati v


gahapatiputto v aatarasmi v kule
paccjto. So ta dhamma sutv tathgate
saddha pailabhati. So tena saddhpailbhena
samanngato iti paisacikkhati: 'sambdho
gharvaso rajpatho1. Abbhokso pabbajj.
Nayida sukara agra ajjhvasat
ekantaparipua ekantaparisuddha
sakhalikhita brahmacariya caritu.
Yannnha kesamassu ohretv ksyni
vatthni acchdetv agrasm anagriya
pabbajeyya'nti.

appa v tiparivaa pahya mahanta v


tiparivaa pahya kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajati. So eva pabbajito samno
ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno aumattesu vajjesu
bhayadassv. Samdya sikkhati sikkhpadesu
kyakammavackammena samanngato
kusalena. Parisuddhjvo slasampanno indriyesu
guttadvro bhojane matta satisampajaesu
samanngato santuho.
12 (29) Kathaca kevaha bhikkhu
slasampanno hoti? Idha kevaha bhikkhu
ptipta pahya ptipt paivirato hoti
nihitadao nihitasattho lajj daypanno.
Sabbapabhtahitnukamp viharati.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Adinndna pahya adinndn paivirato hoti
dinndy dinnapikakh. Athenena
sucibhtena attan viharati. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Abrahmacariya pahya brahmacr hoti
rcr1 virato methun gmadhamm.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Musvda pahya musvd paivirato hoti
saccavd saccasandho theto2 paccayiko
avisavdako lokassa. Idampi'ssa hoti slasmi.
Pisua vca3 pahya pisuya vcya
paivirato hoti. Ito sutv na amutra akkht
imesa bhedya. Amutra v sutv na imesa
akkht amsa bhedya. Iti bhinnna v
sandht, sahitna v anuppadt4
samaggrmo5 samaggarato samagganandi
samaggakarai vca bhsit hoti. Idampi'ssa
hoti slasmi.
[BJT Page 492] [\x 492/]
Pharusa vca6 pahya pharusya vcya
paivirato hoti. Y s vc ne kaasukh
pemany7 hadayagam por bahujanakant
bahujanamanp, tathrpa8 vca bhsit
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

1. Rajopatho, katthaci.

Samphappalpa pahya samphappalp


paivirato hoti klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd. Nidhnavati vca
bhsit hoti klena spadesa pariyantavati
atthasahita. Idampi'ssa hoti slasmi.

So aparena samayena appa v bhogakkhandha


pahya mahanta v bhogakkhandha pahya

1. Ancri, machasa.
2. heto, sy.

D.N. 175/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

3. Pisuvca, [PTS.]
4. Anuppdt, [PTS.]
5. Samaggarmo, machasa.
6. Pharusvca, [PTS.] Sitira
7. Pemaniy, machasa. 8. Evarpi. [PTS.] Sitira.

13(30) Bjagmabhtagmasamrambh1
paivirato hoti. Ekabhattiko2 hoti rattparato3
paivirato4 viklabhojan.
Naccagtavditaviskadassan5 paivirato hoti.
Mlgandhavilepanadhraamaanavibhusana
hn paivirato hoti. Uccsayanamahsayan
paivirato hoti. Jtarparajatapaiggaha6
paivirato hoti. makadhaapaiggaha6
paivirato hoti. makamasapaiggaha6
paivirato hoti. Itthikumrikapaiggaha6
paivirato hoti. Dsidsapaiggaha6 paivirato
hoti. Ajeakapaiggaha6 paivirato hoti.
Kukkuaskarapaiggaha6 paivirato hoti.
Hatthigavassavaav7 paiggaha paivirato
hoti. Khettavatthupaiggaha paivirato hoti.
Dteyyapahea8 gamannuyog paivirato hoti.
Kayavikkay paivirato hoti.
Tulkakasakamnak9 paivirato hoti.
Ukkoanavacananikatisci10 yog paivirato
hoti.
Chedanavadhabandhanaviparmosalopasahas
kr11 paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

3. Rattuparato, machasa.
4. Virato, the. Se.
5. Viska, machasa.
6. Pariggaha, (sabbattha)
7. Gavassa, se. Vaava, machasa.
8. Pahia, smu. Machasa. Sy.
9. Ka, machasa.
10. Svi, machasa.
11. Sahasa, machasa.
12. Ca sla, machasa.
13. Samrabbh, machasa.
14. Phala, se. Phalu, si. The.
15. Bija bja eva. The.
16. Iti evarup, kesuci.
17. Samrabbh, machasa.

Cullasla12 nihita

17(34). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
jtappamdahnnuyoga anuyutt viharanti,
seyyathda: ahapada dasapada ksa
parihrapatha santika khalika ghaika
salkahattha akkha pagacra vakaka
mokkhacika cigulaka patthaka rathaka
dhanuka akkharika manesika yathvajja. Iti
v iti evarp jtappamdahnnuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

14 (31) Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
bjagmabhtagmasamrambha13 anuyutt
viharanti, seyyathda: mlabja khandhabja
phalubja14 aggabja bijabjameva15
pacama. Iti v itievarp16
bjagmabhtagmasamrambh17 paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Pemaniy,mamachasa. 2. Evarp, [PTS]
[BJT Page 494] [\x 494/]
15(32) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarpa
sannidhikraparibhoga anuyutt viharanti,
seyyathda: annasannidhi pnasannidhi
vatthasannidhi ynasannidhi sayanasannidhi
gandhasannidhi misasannidhi. Iti v iti
evarp sannidhikraparibhog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Samrabbh, machasa.
2. Eka bhattiko, machasa.

16(33). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa viskadassana anuyutt
viharanti, seyyathda: nacca gta vdita
pekkha akkhta pissara vetla
kumbhathna sobhanaka1 cala vasa
dhopanaka2 hatthiyuddha assayuddha
mahisayuddha3 usabhayuddha ajayuddha
meayuddha4 kukkuayuddha
vaakayuddha daayuddha muhiyuddha5
nibbuddha uyyodhika balagga senbyha
akadassana6. Iti v iti evarp viskadassan
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

18(35). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa uccsayanamahsayana
anuyutt viharanti, seyyathda: sandi
pallaka gonaka cittaka paika paalika
tlika vikatika uddalomi ekantalomi
kahissa koseyya kuttaka hatthatthara
assatthara rathatthara ajinappavei
kdalimigapavarapaccattharaa
sauttaracchada ubhatolohitakpadhna. Iti v
iti evarp uccsayanamahsayan paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

D.N. 176/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

1. Sobhanagaraka, katthaci. Sobhanakaraka,


[PTS.] Sobhanagharaka, machasa.
2. Dhovana, katthaci. Dhopana, sitira.
3. Mahisa, machasa.
4. Meaka, machasa.
5. Shala potthakesu na dissati.
6. Anka - kesuci.
[BJT Page 496] [\x 496/]
19(36). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
maanavibhusanahnnuyoga anuyutt
viharanti, seyyathda: ucchdana
parimaddana nahpana sambhana dsa
ajana mlvilepana mukhacuaka1
mukhalepana2 hatthabandha sikhbandha
daaka nika khagga chatta citrphana
uhsa mai vlavjani odtni vatthni
dghadasni. Iti v iti evarp
maanavibhusanahnnuyog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
20(37). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa tiracchnakatha
anuyutt viharanti, seyyathda: rjakatha
corakatha mahmattakatha senkatha
bhayakatha yuddhakatha annakatha
pnakatha vatthakatha sayanakatha
mlkatha gandhakatha tikatha
ynakatha gmakatha nigamakatha
nagarakatha janapadakatha itthikatha
purisakatha (kumrakatha kumrikatha)3
srakatha visikhkatha kumbhahnakatha
pubbapetakatha nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha. Iti v
itievarpya tiracchnakathya paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
21(38) Yath v paneke bhonto samaabrhma
saddhdeyyni bhojanni bhujitv te evarp
vigghikakatha anuyutt viharanti,
seyyathda: "na tva ima dhammavinaya
jnsi. Aha ima dhammavinaya jnmi. Ki
tva ima dhammavinaya jnissasi?
Micchpaipanno tvamasi. Ahamasmi
sammpaipanno. Sahita me, asahita te. Pure
vacanya pacch avaca. Pacch vacanya pure
avaca. cia4 te viparvatta. ropito te vdo.
Niggahto tvamasi. Cara vdappamokkhya.
Nibbehehi v sace pahos"ti. Iti v itievarpya
vigghikakathya paivirato hoti. Idampi'ssa hoti
slasmi.

22(39). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
dteyyapahiagamannuyogamanuyutt
viharanti, seyyathda: raa
rjamahmattna khattiyna brhmana
gahapatikna kumrna "idha gaccha.
Amutrgaccha. Ida hara. Amutra ida har"ti.
Iti v itievarp dteyyapahiagamannuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Mukhacua, machasa.
2. Mukhlepana, smu.
3. Marammapotthakesuyeva dissate
4. Avicia, kesuci.
[BJT Page 498] [\x 498/]
23(40). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te kuhak ca honti lapak ca nemittik
ca nippesik ca lbhena ca lbha nijigisitro.
Iti v itievarp kuhanalapan paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Majjhimasla nihita.
24(41). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika1 kappenti, seyyathda:
aga nimitta uppta2 supia3 lakkhaa
msikacchinna aggihoma dabbihoma
thusahoma taulahoma sappihoma
telahoma mukhahoma lohitahoma agavijj
vatthuvijj khattavijj4 sivavijj bhtavijj
bhurivijj ahivijj visavijj vicchikavijj
msikavijj sakuavijj vyasavijj
pakkajjhna5 saraparittna migacakka. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
25(42)2. Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti, seyyathda:
mailakkhaa vatthalakkhaa
daalakkhaa6 asilakkhaa usulakkhaa
dhanulakkhaa vudhalakkhaa7
itthilakkhaa purisalakkhaa
kumralakkhaa kumrilakkhaa
dsalakkhaa dsilakkhaa hatthilakkhaa
assalakkhaa mahisalakkhaa8
usabhalakkhaa golakkhaa9 ajalakkhaa
mealakkhaa10 kukkualakkhaa
vaakalakkhaa godhlakkhaa
kaiklakkhaa kacchapalakkhaa

D.N. 177/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

migalakkhaa. Iti v itievarpya


tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
26(43). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti seyyathda:
raa niyyna bhavissati, raa aniyyna
bhavissati, abbhantarna raa upayna
bhavissati, bhirna raa apayna
bhavissati, bhirna raa upayna
bhavissati, abbhantarna raa apayna
bhavissati, abbhantarna raa jayo
bhavissati, abbhantarna raa parjayo
bhavissati. Iti imassa jayo bhavissati. Imassa
parjayo bhavissati. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Jvita, machasa.
2. Uppda, smu.
3. Supina, machasa. Supiaka, si.
4. Khetta, kesuci.
5. Pakkha, kesuci.
6. Daalakkhaa satthalakkhaa, machasa.

7. yudha, kesuci.
8. Mahisa, machasa.
9. Goa, machasa.
10. Meaka, kesuci.
[BJT Page 500] [\x 500/]
27(44). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
candaggho bhavissati. Suriyaggho bhavissati.
Nakkhattagho bhavissati. Candimasuriyna
pathagamana bhavissati. Candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Nakkhattna
pathagamana bhavissati. Nakkhattna
uppathagamana bhavissati. Ukkpto
bhavissati. Dsho bhavissati. Bhmiclo
bhavissati. Devadundubhi bhavissati.
Candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana1 sakilesa vodna bhavissati.
Evavipko candaggho bhavissati. Evavipko
suriyaggho bhavissati. Evavipko
nakkhattaggho bhavissati. Evavipka
candimasuriyna pathagamana bhavissati.
Evavipka candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Evavipka
nakkhattna pathagamana bhavissati.
Evavipka nakkhattna uppathagamana
bhavissati. Evavipko ukkpto bhavissati.

Evavipko disho bhavissati. Evavipko


bhmiclo bhavissati. Evavipko devadundbhi
bhavissati. Evavipko
candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana sakilesa vodna bhavissati. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
28(45). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
subbuhik bhavissati. Dubbuhik bhavissati.
Subhikkha bhavissati. Dubbhikkha bhavissati.
Khema bhavissati. Bhaya bhavissati. Rogo
bhavissati. rogya bhavissati. Mudd gaan
sakhna kveyya lokyata. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjvena
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
29(46). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
vhana vivhana savadana vivadana
sakiraa vikiraa subhagakaraa
dubbhagakaraa viruddhagabbhakaraa
jivhnitthambhana2 hanusahanana
hatthbhijappana hanujappana
kaajappana dsapaha kumripaha
devapaha diccupahna mahatupahna
abbhujjalana sirivhyana. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Oggamana, kesuci.
2. Jivhnitthaddhana. Bahusu.
[BJT Page 502] [\x 502/]
30(47). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
santikamma paidhikamma bhtakamma
bhurikamma vassakamma vossakamma
vatthukamma vatthuparikiraa camana
nahpana juhana vamana virecana
uddhavirecana adhovirecana ssavirecana
kaatela nettatappana natthukamma
ajana paccajana slkiya sallakattiya
drakatikicch mlabhesajjna anuppadna
osadhna paimokkho. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.

D.N. 178/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

31(48). Sa kho1 so kevaha bhikkhu eva


slasampanno na kutoci bhaya samanupassati
yadida slasavarato. Seyyathpi mava
khattiyo muddhvasitto2 nihatapaccmitto na
kutoci bhaya samanupassati yadida
paccatthikato, evameva kho kevaha bhikkhu
eva slasampanno na kutoci bhaya
samanupassati yadida slasavarato. So imin
ariyena slakkhandhena samanngato ajjhatta
anavajjasukha paisavedeti. Eva kho
kevaha bhikkhu slasampanno hoti.
32(49). Kathaca kevaha bhikkhu indriyesu
guttadvro hoti? Idha kevaha bhikkhu
cakkhun rpa disv na nimittaggh hoti
nnubyajanaggh. Yatvdhikaraamena
cakkhundriya asavuta viharanta abhijjh
domanass ppak akusal dhamm
anvassaveyyu3 tassa savarya paipajjati.
Rakkhati cakkhundriya. Cakkhundriye
savara pajjati. Sotena sadda sutv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena sotindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati sotindriya. Sotindriye
savara pajjati. Ghena gandha ghyitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena ghindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati ghindriya. Ghindriye
savara pajjati. Jivhya rasa syitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena jivhindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati jivhindriya. Jivhindriye
savara pajjati. Kyena phohabba phusitv
na nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena kyindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati kyindriya. Kyindriye
savara pajjati. Manas dhamma viya na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena manindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati manindriya. Manindriye
savara pajjati. So imin ariyena
indriyasavarena samanngato ajjhatta
abysekasukha paisavedeti. Eva kho
kevaha bhikkhu indriyesu guttadvro hoti.
1. Atha kho, kesuci.

2. Muddhbhisinto, kesuci.
3. Anvsaveyyu, anvssaveyyu, kesuci.
[BJT Page 504] [\x 504/]
33(50). Kathaca kevaha bhikkhu
satisampajaena samanngato hoti? Idha
kevaha bhikkhu abhikkante paikkante
sampajnakr hoti. lokite vilokite
sampajnakr hoti. Samijite1 pasrite
sampajnakr hoti. Saghipattacvaradhrae
sampajnakr hoti. Asite pte khyite syite
sampajnakr hoti. Uccrapassvakamme
sampajnakr hoti. Gate hite nisinne sutte
jgarite bhsite tuhbhve sampajnakr hoti.
Eva kho kevaha bhikkhu satisampajaena
samanngato hoti.
34(51). Kathaca kevaha bhikkhu santuho
hoti? Idha kevaha bhikkhu santuho hoti
kyaparihriyena cvarena kucchiparihriyena2
piaptena. So yena yeneva pakkamati
samdyeva pakkamati. Seyyathpi kevaha
pakkhi sakuo yena yeneva eti sapattabhro'va
eti, evameva kho kevaha bhikkhu santuho
hoti kyaparihriyena cvarena
kucchiparihriyena piaptena. So yena yeneva
pakkamati samdyeva pakkamati. Eva kho
kevaha bhikkhu santuho hoti.
35(52). So imin ca ariyena slakkhandhena3
samanngato imin ca ariyena indriyasavarena
samanngato imin ca ariyena satisampajaena
samanngato imya ca ariyya santuhiy
samanngato vivitta sensana bhajati araa
rukkhamla pabbata kandara giriguha
susna vanapattha abbhoksa pallapuja.
So pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati
pallaka bhujitv uju kya paidhya
parimukha sati upahapetv.
36(53). So abhijjha loke pahya vigatbhijjhena
cetas viharati. Abhijjhya citta parisodheti.
Bypdapadosa pahya abypannacitto viharati
sabbapabhtahitnukamp. Bypdapados
citta parisodheti. Thnamiddha pahya
vigatathnamiddho viharati lokasa sato
sampajno. Thnamiddh citta parisodheti.
Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati
ajjhatta vpasantacitto. Uddhaccakukkucc
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati akathakath kusalesu
dhammesu. Vicikicchya citta parisodheti.
1. Sammijite, kesuci.
2. Paribhrikena, smu.
3. Imin slakkhandhena, sabbattha.

D.N. 179/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 506] [\x 506/]


37(54). Seyyathpi kevaha puriso ia dya
kammante payojeyya, tassa te kammant
samijjheyyu, so yni ca porni iamlni tni
ca byantkareyya, siy cassa uttari avasiha
drabharaya, tassa evamassa: "aha kho pubbe
ia dya kammante payojesi. Tassa me te
kammant samijjhisu. So'ha yni ca porni
iamlni tni ca byant aksi. Atthi ca me
uttari avasiha drabharay"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
38(55). Seyyathpi kevaha puriso bdhiko
assa dukkhito bhagilno, bhatta cassa
nacchdeyya, na cassa kye balamatt, so
aparena samayena tamh bdh mucceyya,
bhattacassa chdeyya, siy cassa kye
balamatt, tassa evamassa: "aha kho pubbe
bdhiko ahosi dukkhito bhagilno. Bhatta
ca me nacchdesi. Nacassa me si kye
balamatt. So'mhi etarahi tamh bdh mutto
bhattaca me chdeti. Atthi ca me kye
balamatt"ti. So tato nidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
39(56). Seyyathpi kevaha puriso
bandhangre baddho assa, so aparena samayena
tamh bandhangr mucceyya sotthin
abbayena1, na cassa kici bhogna vayo, tassa
evamassa: "aha kho pubbe bandhangre
baddho ahosi. So'mhi etarahi tamh
bandhangr mutto sotthin abbayena. Natthi
ca me kici bhogna vayo"ti. So tatonidna
labhetha pmojja, adhigaccheyya somanassa
40(57). Seyyathpi kevaha puriso dso assa
anattdhno pardhno na yenakmagamo, so
aparena samayena tamh dsaby mucceyya
attdhno apardhno bhujisso yenakmagamo,
tassa evamassa: "aha kho pubbe dso ahosi
anattdhno pardhno na yenakmagamo,
so'mhi etarahi tamh dsaby mutto attdhno
apardhno bhujisso yenakmagamo"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
1. Avyayena, [PTS.]
[BJT Page 508] [\x 508/]
41(59). Seyyathpi kevaha puriso sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajjeyya
dubbhikkha sappaibhaya. So aparena
samayena ta kantra nitthareyya, sotthin

gmanta anuppueyya khema appaibhaya,


tassa evamassa: "aha kho pubbe sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajji
dubbhikkha sappaibhaya. So'mhi etarahi ta
kantra tio sotthin gmanta anuppatto
khema appaibhaya"nti. So tato nidna
labhetha pmojja adhigaccheyya somanassa
42(60). Evameva kho kevaha bhikkhu yath
ia yath roga yath bandhangra yath
dsabya yath kantraddhnamagga eva ime
paca nvarae appahe attani samanupassati.
Seyyathpi kevaha naya yath rogya
yath bandhan mokkha yath bhujissa yath
khemantabhmi evameva kho mava bhikkhu
ime paca nvarae pahe attani
samanupassati.
43(61). Tassime paca nvarae pahe attani
samanupassato pmojja jyati. Pamuditassa pti
jyati. Ptimanassa kyo passambhati.
Passaddhakyo sukha vedeti. Sukhino citta
samdhiyati.
44. So vivicceva kmehi vivicca akusalehi
dhammehi savitakka savicra vivekaja
ptisukha pahama jhna upasampajja
viharati. So imameva kya vivekajena
ptisukhena abhisanteti parisanneti [PTS Page
215] [\q 215/] paripreti parippharati. Nssa
kici sabbvato kyassa vivekajena ptisukhena
apphua hoti.
45. Seyyathpi kevaha dakkho nahpako v
nahpakantevs v kasathle nahnyavuni
kiritv udakena paripphosaka paripphosaka
sanneyya sya nahnyapii snehnugat
snehaparet santarabhir phu snehena na ca
paggharai, evameva kho kevaha bhikkhu
imameva kya vivekajena ptisukhena
abhisanteti parisenteti paripreti parippharati.
Nssa kici sabbvato kyassa vivekajena
ptisukhena apphua hoti.
[BJT Page 510] [\x 510/]

Yampi kevaha bhikkhu vivicceva kmehi


vivicca akusalehi dhammehi savitakka
savicra vivekaja ptisukha pahama jhna
upasampajja viharati. So imameva kya
vivekajena ptisukhena abhisanteti parisanneti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa vivekajena ptisukhena apphua hoti.
Idampi'ssa hoti samdhismi.

D.N. 180/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

46. Puna ca para kevaha bhikkhu


vitakkavicrna vpasam ajjhatta
sampasdana cetaso ekodibhva avitakka
avicra samdhija ptisukha dutiya jhna
upasampajja viharati. So imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa samdhijena ptisukhena apphua hoti.

47. Seyyathpi kevaha udakarahado


ubbhidodako, tassa nevassa puratthimya disya
udakassa yamukha, na dakkhiya disya
udakassa yamukha, na pacchimya disya
udakassa yamukha, na uttarya disya
udakassa yamukha, devo ca na klena kla
samm dhra anupaveccheyya, atha kho tamh
ca udakarahad st vridhr ubbhijjitv
tameva udakarahada stena vrin
abhisandeyya parisandeyya paripreyya
paripphareyya, nssa kici sabbvato
udakarahadassa vrin stena apphua assa,
evameva kho kevaha bhikkhu imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa samdhijena ptisukhena apphua hoti.
Yampi kevaha bhikkhu vitakkavicrna
vpasam ajjhatta sampasdana cetaso
ekodibhva avitakka avicra samdhija
ptisukha dutiya jhna upasampajja viharati.
So imameva kya samdhijena ptisukhena
abhisandeti parisandeti paripreti parippharati.
Nssa kici sabbvato kyassa samdhijena
ptisukhena apphua hoti. Idampi'ssa hoti
samdhismi.
48. Puna ca para kevaha bhikkhu ptiy ca
virg upekkhako ca viharati sato sampajno
sukhaca kyena paisavedeti. Yanta ariy
cikkhanti: 'upekkhako satim sukhavihr'ti
tatiya jhna upasampajja viharati.
[BJT Page 512] [\x 512/]

So imameva kya nipptikena sukhena


abhisandeti parisandeti paripreti, parippharati
nssa kici sabbvato kyassa nipptikena
sukhena apphua hoti.
49. Seyyathpi kevaha uppaliniya v
paduminiya v puarikiniya v appekaccni
uppalni v padumni v puarkni v udake
jtni udake savaddhni udaknuggni
antonimuggaposni, tni yva cagg yva ca
ml stena vrin abhisannni parisannni
pariprni, paripphuni nss kici sabbvata

uppalna v padumna v puarkna v


stena vrin apphua assa, evameva kho
kevaha bhikkhu imameva kya nipptikena
sukhena abhisandeti parisandeti paripreti
parippharati. Nssa kici sabbvato kyassa
nipptikena sukhena apphua hoti.
50. Puna ca para kevaha bhikkhu sukhassa ca
pahn dukkhassa ca pahn pubbeva
somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhosatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati. So
imameva kya parisuddhena cetas
pariyodtena pharitv nisinno hoti. Nssa kici
sabbvato kyassa parisuddhena cetas
pariyodtena apphua hoti. Seyyathpi
kevaha puriso odtena vatthena sassa
prupitv nisinno assa, nssa kici sabbvato
kyassa odtena vatthena apphua assa,
evameva kho mahrja bhikkhu imameva kya
parisuddhena cetas pariyodtena pharitv
nisinno hoti. Nssa kici sabbvato kyassa
parisuddhena cetas pariyodtena apphua
hoti. Yampi kevaha bhikkhu sukhassa ca
pahn dukkhassa ca pahn pubbeva
somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhosatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati. So
imameva kya parisuddhena cetas
pariyodtena pharitv nisinno hoti. Nssa kici
sabbvato kyassa parisuddhena cetas
pariyodtena apphua hoti. Idampi'ssa hoti
samdhismi.
[BJT Page 514] [\x 514/]

51. Puna ca para kevaha so bhikkhu eva


samhite citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatupakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte adassanya citta abhinharati
abhininnmeti. So eva pajnti: "aya kho me
kyo rp ctummahbhtiko
mtpentikasambhavo odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedaviddhasana
dhammo. Ida ca pana me via ettha sita
ettha paibaddha'nti.
52. Seyyathpi kevaha mai veuriyo subho
jtim ahaso suparikammakato accho
vippasanno anvilo sabbkrasampanno,
tatra'ssa sutta vuta nla v pta v lohita
v odta v pausutta v. Tamena
cakkhum puriso hatthe karitv paccavekkheyya
"aya kho mai veuriyo subho jtim ahaso
suparikammakato, accho vippasanno anvilo
sabbkrasampanno. Tatirada sutta vuta

D.N. 181/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

nla v pta v lohita v odta v


pausutta v"ti. Evameva kho kevaha
bhikkhu eva samhite citte parisuddhe
pariyodne anagae vigatupakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
adassanya citta abhinharati abhinnmeti.
So eva pajnti aya kho me kyo rp
ctummahbhtiko mtpettikasambhavo
odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedanaviddhasa
nadhammo. Ida ca pana me via ettha
sita ettha paibaddhanti.
53. Yampi kevaha bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodne anagae
vigatupakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte adassanya citta abhinharati
abhinnmeti. So eva pajnti aya kho me kyo
rp ctummahbhtiko mtpettikasambhavo
odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedanaviddhasa
nadhammo. Ida ca pana me via ettha
sita ettha paibaddhanti, idampi'ssa hoti
paya.
[BJT Page 516] [\x 516/]

54. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte manomaya
kya abhinimminanya citta abhinharati
abhininnmeti. So imamh ky aa kya
abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi abhinindriya, seyyathpi
kevaha puriso mujamh isika pavheyya.
Tassa evamassa: aya mujo aya isik ao
mujo a isik mujamhtveva isik
pavhti. Seyyathpi v pana mahrja puriso
asi kosiy pavheyya. Tassa evamassa: aya asi
aya kosi, ao asi a kosi, kosiytveva asi
pavho'ti. Seyyathpi v pana kevaha puriso
aha kara uddhareyya. Tassa evamassa: aya
ahi aya karae, ao ahi ao karao,
karatveva ahi ubbhato'ti. Evameva kho
kevaha bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudrabhte kammaniye hite nejappatte
manomaya kya abhinimminanya citta
abhinharati abhininnmeti. So imamh ky
aa kya abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi ahnindriya. Yampi
kevaha bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudrabhte kammaniye hite nejappatte
manomaya kya abhinimminanya citta
abhinharati abhininnmeti. So imamh ky

aa kya abhinimminti rpi manomaya


sabbagapaccagi ahnindriya, idampi'ssa
hoti paya.
55. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatupakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte iddhividhya
citta abhinharati abhininnmeti. So
anekavihita iddhividha paccanubhoti: eko'pi
hutv bahudh hoti bahudhpi hutv eko hoti,
vbhva tirobhva tirokua tiropkra
tiropabbata asajjamno gacchati seyyathpi
kse, pahaviy'pi ummujjanimujja karoti
seyyathpi udake, udake'pi abhijjamne gacchati
seyyathpi pahaviya, kse'pi pallakena
kamati seyyath'pi pakkh sakuo. Ime'pi
candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parmasati
parimajjati. Yva brahmalokpi kyena vasa
vatteti.
56. Seyyathpi mahrja dakkho kumbhakro v
kumbhakrantevs v suparikammakatya
mantikya ya yadeva bhjanavikati
kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya -
[BJT Page 518] [\x 518/]

Seyyathpi v pana kevaha dakkho dantakro


v dantakrantevs v suparikammakatasmi
dantasmi ya yadeva dantavikati kakheyya
ta tadeva kareyya abhinipphdeyya, seyyathpi
v pana kevaha dakkho suvaakro v
suvaakrentavs v suparikammakatasmi
suvaasmi ya yadeva suvaavikati
kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya, evavema kho kevaha
bhikkhu eva samhite citte parisuddhe
pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
iddhividhya citta abhinharati abhininnmeti.
So anekavihita iddhividha paccanuhoti: eko'pi
hutv bahudh hoti. Bahudh'pi hutv eko hoti.
vbhva tirobhva tirokua tiropkra
tiropabbata asajjamno gacchati seyyathpi
kse. Pahaviy'pi ummujjanimujja karoti
seyyathpi udake. Udake'pi abhijjamne gacchati
seyyathpi pahaviya. kse'pi pallakena
kamati seyyathpi pakkh sakuo. Ime'pi
candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parmasati
parimajjati. Yva brahmalok'pi kyena vasa
vatteti. Evavema kho kevaha bhikkhu eva
samhite citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite

D.N. 182/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

nejappatte iddhividhya citta abhinharati


abhininnmeti. So anekavihita iddhividha
paccanuhoti: eko'pi hutv bahudh hoti.
Bahudh'pi hutv eko hoti. vbhva
tirobhva tirokua tiropkra tiropabbata
asajjamno gacchati seyyathpi kse.
Pahaviy'pi ummujjanimujja karoti seyyathpi
udake. Udake'pi abhijjamne gacchati seyyathpi
pahaviya. kse'pi pallakena kamati
seyyathpi pakkh sakuo. Ime'pi candimasuriye
evamahiddhike evamahnubhve pin
parmasati parimajjati. Yva brahmalok'pi
kyena vasa vatteti, idampi'ssa hoti paya.

cittanti pajnti. Vtamoha v citta vtamoha


cittanti pajnti. Sakhitta v citta sakhitta
cittanti pajnti. Vikkhitta v citta vikkhitta
cittanti pajnti. Mahaggata v citta
mahaggata cittanti pajnti. Amahaggata v
citta amahaggata cittanti pajnti. Sauttara
v citta sauttara cintanti pajnti. Anuttara
v citta anuttara cittanti pajnti. Samhita
v citta samhita cittanti pajnti.
Asamhita v citta asamhita cittanti
pajnti. Vimutta v citta vimutta cittanti
pajnti. Avimutta v citta avimutta cittanti
pajnti.

57. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatupakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte dibbya
sotadhtuy vitta abhinharati abhininnmeti.
So dibbya sotadhtuy visuddhya
atikkantamnusikya ubho sadde suti dibbe ca
mnuse ca ye dre santike ca. Seyyathpi
kevaha puriso addhnamaggapaipanno so
sueyya bherisaddampi mudigasaddampi
sakhapaavadeimasaddampi, tassa evamassa:
bherisaddo iti'pi mudigasaddo iti'pi
sakhapaavadeimasaddo iti'pi. Evameva kho
kevaha bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodne anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte dibbya sotadhtuy citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbya
sotadhtuy visuddhya atikkantamnusikya
ubho sadde suti dibbe ca mnuse ca ye dre
santike ca.

60. Seyyathpi kevaha itthi v puriso v


daharo v yuv maanakajtiko dse v
parisuddhe pariyodte acche v udakapatte
saka mukhanimitta paccavekkhamno
sakaika v sakikanti jneyya, akaika v
akaikanti jneyya, evameva kho kevaha
bhikkhu eva samhite citte parisuddhe
pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
cetopariyaya citta abhinharati
abhininnmeti. So parasattna parapuggalna
cetas ceto paricca pajnti: sarga v citta
sarga cittanti pajnti vtarga v citta
vtarga cittanti pajnti. Sadosa v citta
sadosa cittanti pajnti vtadosa v citta
vtadosa cittanti pajnti. Samoha v citta
samoha cittanti pajnti vtamoha v citta
vtamoha cittanti pajnti. Sakhitta v citta
sakhitta cittanti pajnta. Vikkhitta v citta
vikkhitta cittanti pajnti. Mahaggata v
citta mahaggata cittanti pajnti
amahaggata v citta amahaggata cittanti
pajnti. Sauttara v citta sauttara cittanti
pajnti. Anuttara v citta anuttara cittanti
pajnti. Samhita v citta samhita cittanti
pajnti asamhita v citta asamhita
cittanti pajnti. Vimutta v citta vimutta
cittanti pajnti avimutta v citta avimutta
cittanti pajnti.

58. Yampi kevaha bhikkhu eva samhite citte


parisuddhe pariyodne anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte dibbya sotadhtuy citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbya
sotadhtuy visuddhya atikkantamnusikya
ubho sadde suti dibbe ca mnuse ca ye dre
santike ca. Idampi'ssa hoti paya.
[BJT Page 520] [\x 520/]

59. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte cetopariyaya
citta abhinharati abhininnmeti. So
parasattna parapuggalna cetas ceto paricca
pajnti: sarga v citta sarga cittanti
pajnti. Vtarga v citta vtarga
cittantipajnti. Sadessa v citta sadosa
cittatanti pajnti. Vtadosa v citta vtadosa
cittanti pajnti. Samoha v citta samoha

61. Yampi kevaha bhikkhu eva samhite citte


parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
cetopariyaya citta abhinharati
abhininnmeti. So parasattna parapuggalna
cetas ceto paricca pajnti: sarga v citta
sarga cittanti pajnti vtarga v citta
vtarga cittanti pajnti. Sadosa v citta
sadosa cittanti pajnti vtadosa v citta
vtadosa cittanti pajnti. Samoha v citta
samoha cittanti pajnti vtamoha v citta
vtamoha cittanti pajnti. Sakhitta v citta

D.N. 183/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sakhitta cittanti pajnta. Vikkhitta v citta


vikkhitta cittanti pajnti. Mahaggata v
citta mahaggata cittanti pajnti
amahaggata v citta amahaggata cittanti
pajnti. Sauttara v citta sauttara cittanti
pajnti. Anuttara v citta anuttara cittanti
pajnti. Samhita v citta samhita cittanti
pajnti asamhita v citta asamhita
cittanti pajnti. Vimutta v citta vimutta
cittanti pajnti avimutta v citta avimutta
cittanti pajnti, idampi'ssa hoti paya.
[BJT Page 522] [\x 522/]

62. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatupakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte
pubbenivsnussatiya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita pubbenivsa
anussarati seyyathda: ekampi jti dve'pi
jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo paca'pi
jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo tsampi
jtiyo cattrsampi jtiyo jtisatampi
jtisahassampi jtisatasahassampi aneke'pi
savaakappe aneke'pi vivaakappe aneke'pi
savaavivaakappe amutrsi evanmo
evagotto evavao evamhro eva
sukhadukkhapaisaved evamyupariyanto. So
tato cuto amutra upapdi tatrpsi evanmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
63. Seyyathpi kevaha puriso sakamh gm
aa gma gaccheyya tamh'pi gm aa
gma gaccheyya. So tamh gm sakaeva
gma paccgaccheyya. Tassa evamassa: 'aha
kho sakamh gm amu gma agacchi tatra
eva ahsi eva nisdi eva abhsi eva
tuah ahosi. Tamhpi gm agacchi tatrpi
eva ahsi eva nisdi eva abhsi eva
tuh ahosi. So'mpi tamh gm sakaeva
gma paccgato'ti. Evameva kho kevaha
bhikkhu eva samhite citte parisuddhe
paryodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
pubbenivsnussatiya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita pubbenivsa
anussarati seyyathda: ekampi jti dve'pi
jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo paca'pi
jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo tisampi
jtiyo cattrsampi jtiyo pasampi jtiyo
jtisatampi jtisahassampi jtisatasahassampi
aneke'pi savaakappe aneke'pi vivaakappe

aneke'pi savaavivaakappe amutrsi


evanmo evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
upapdi ttrapsi evanmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisavedi
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti
iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati. Yampi kevaha
bhikkhu eva samhite citte parisuddhe
paryodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
pubbenivsnussatiya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita pubbenivsa
anussarati seyyathda: ekampi jti dve'pi
jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo paca'pi
jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo tisampi
jtiyo cattrsampi jtiyo pasampi jtiyo
jtisatampi jtisahassampi jtisatasahassampi
aneke'pi savaakappe aneke'pi vivaakappe
aneke'pi savaavivaakappe amutrsi
evanmo evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
upapdi ttrapsi evanmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisavedi
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti
iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati, idampi'ssa hoti
paya.
[BJT Page 524] [\x 524/]

64. So eva samhite citte parisuddhe


pariyodne anagae vigatu pakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
sattna cutpaptaya citta abhinharati
abhininnmeti. So dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne paite suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti:
'ime vata bhonto satt kyaduccaritena
samanngat vacduccaritena samanngat
manoduccaritena samanngat ariyna
upavdak micchdihik
micchdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapann. Ime v pana bhonto satt
kyasucaritena samanngat vacsucaritena
samanngat manosucaritena samanngat
ariyna anupavdak sammdihik
sammdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapann'ti.

D.N. 184/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Iti dibbena cakkhun visuddhena


atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne paite suvae dubbae
sugate duggate yathkammupage satte pajnti.

65. Seyyathpi kevaha majjhe sighake


psdo. Tattha cakkhum puriso hito passeyya
manusse geha pavisante'pi rathiy
vtisacarante'pi majjhe sighake nisinne'pi,
tassa evamassa: ete manuss geha pavisanti. Ete
nikkhamanti. Ete rathiy vtisacaranti. Ete
majjhe sighake nisinn'ti. Evameva kho
kevaha bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatupakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
sattna cutpaptaya citta abhinharati
abhininnmeti. So dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne paite suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti:
'ime vata bhonto satt kyaduccaritena
samanngat vacduccaritena samanngat
manoduccaritena samanngat ariyna
upavdak micchdihik
micchdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapann. Ime v pana bhonto satt
kyasucaritena samanngat vacsucaritena
samanngat manosucaritena samanngat
ariyna anupavdak sammdihik
sammdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapann'ti.
Iti dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne paite suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti.

[BJT Page 526] [\x 526/]

66. Yampi kevaha bhikkhu eva samhite citte


parisuddhe pariyodte anagae vigatupakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
sattna cutpaptaya citta abhinharati
abhininnmeti. So dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne paite suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti:
'ime vata bhonto satt kyaduccaritena
samanngat vacduccaritena samanngat
manoduccaritena samanngat ariyna
upavdak micchdihik
micchdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapann. Ime v pana bhonto satt

kyasucaritena samanngat vacsucaritena


samanngat manosucaritena samanngat
ariyna anupavdak sammdihik
sammdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapann'ti.
Iti dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne paite suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti,
idampi'ssa hoti paya.
67. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte savna
khayaya citta abhinharati abhininnmeti
so ida dukkhanti yathbhta pajnti. Aya
dukkhanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Ime sav'ti yathbhta pajnti. Aya
savasamudayo'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodho'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Tassa eva jnato eva passato
kmsavpi citta vimuccati bhavsavpi citta
vimuccati avijjsa vpi citta vimuccati.
Vimuttasmi vimuttamiti a hoti. Kh jti
vusita brahmacariya kata karaiya npara
itthattyti pajnti.
68. Ida vuccati kevaha anussanpihriya.
Imni kho kevaha ti pihriyni may
saya abhi sacchikatv paveditni.
69. Bhtapubba kevaha imasmieva
bhikkhusaghe aatarassa bhikkhuno eva
cetaso parivitakko udapdi: kattha nu kho ime
cattro mahbht aparises nirujjhanti,
seyyathda pahavdhtu podhtu tejodhtu
vyodht'ti. Atha kho so kevaha bhikkhu
tathrpa samdhi sampajji, yath samhite
citte devayniyo maggo pturahosi. Atha kho so
kevaha bhikkhu yena ctummahrjik dev
tenupasakami. Upasakamitv
ctummahrjike deve etadavoca: kattha nu kho
vuso ime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodht?Ti. Eva vutte kevaha
ctummahrjik dev ta bhikkhu [PTS Page
216] [\q 216/] etadavocu: mayampi kho
bhikkhu na jnma yatthime cattro mahbht
aparises nirujjhanti, seyyathda pahavdhtu
podhtu tejodhtu vyodht'ti. Atthi kho
bhikkhu cattro mahrjno amhehi
abhikkannatar ca paitatar ca. Te kho eta
jneyyu yatthime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti.

D.N. 185/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 528] [\x 528/]

70. Atha kho so kevaha bhikkhu yena cattro


mahrjno tenupasakami. Upasakamitv
cattro mahrjo etadavoca: kattha nu kho vuso
ime cattro mahbht aparises nirujjhanti,
seyyathda pahavidhtu podhtu tejodhtu
vyodhtti?.
71. Eva vutte kevaha cattro mahrjno ta
bhikkhu etadavocu: mayampi kho bhikkhu na
jnma yatthime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda? Pahavidhtu podhtu
tejodhtu vyodhtti. Atthi kho bhikkhu
tvatis nma dev amhehi abhikkantatar ca
paitatar ca. Te kho eta jneyyu yatthime
cattro mahbht aparises nirujjhenti,
seyyathda pahavidhtu podhtu tejodhtu
vyodht'ti.
72. Atha kho so kevaha bhikkhu yena tvatis
dev tenupasakami. Upasakamitv tvatise
deve etadavoca: kattha nu kho vuso ime cattro
mahbht aparises nirujjhanti, seyyathda
pahavidhtu podhtu tejodhtu vyodht'ti?
Eva vutte kevaha tvatis dev ta
bhikkhu etadavocu: mayampi kho bhikkhu na
jnma yatthime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda: pahavidhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti. Atthi kho bhikkhu sakko
nma devnamindo amhehi abhikkannataro ca
patataro ca. So kho jneyya yatthime cattro
mahbht aparises nirujjhanti, seyyathda
pahavidhtu tejodhtu vyodht'ti.
73. [PTS Page 217] [\q 217/] atha kho so
kevaha bhikkhu yena sakko devnamindo
tenupasakami. Upasakamitv sakka
devnaminda etadavoca: kattha nu kho vuso
ime cattro mahbht aparises nirujjhanti,
seyyathda pahavidhtu podhtu tejodhtu
vyodht'ti: eva vutte kevaha sakko
devnamindo ta bhikkhu etadavocu: ahampi
kho bhikkhu na jnma yatthime cattro
mahbht aparises nirujjhanti, seyyathda:
pahavidhtu podhtu tejodhtu vyodht'ti.
Atthi kho bhikkhu sakko nma devnamindo
amhehi abhikkannataro ca patataro ca. Te kho
eta jneyyu yatthime cattro mahbht
aparises nirujjhanti, seyyathda pahavidhtu
tejodhtu vyodht'ti.
74. Atha kho so kevaha bhikkhu yena tvatis
dev tenupasakami. Upasakamitv tvatise
deve etadavoca: kattha nu kho vuso ime cattro

mahbht aparises nirujjhanti, seyyathda


pahavidhtu podhtu tejodhtu vyodht'ti?
Eva vutte kevaha tvatis dev ta
bhikkhu etadavocu: mayampi kho bhikkhu na
jnma yatthime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda: pahavidhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti. Atthi kho bhikkhu sakko
nma devnamindo amhehi abhikkannataro ca
patataro ca. So kho jneyya yatthime cattro
mahbht aparises nirujjhanti, seyyathda
pahavidhtu tejodhtu vyodht'ti.
[BJT Page 530] [\x 530/]

75. Atha kho so kevaha, bhikkhu yena suymo


devaputto tenupasakami. Upasakamitv
suyma devaputta etadavoca: kattha nu kho
vuso ime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti? Eva vutte kevaha,
suymo devaputto ta bhikkhu etadavoca:
ahampi kho bhikkhu na jnmi. Yatthime cattro
mahbht aparises nirujjhanti, seyyathda:
[PTS Page 218] [\q 218/] pahavdhtu
podhtu tejodhtu vyodht'ti. Atthi kho
bhikkhu tusit nma dev amhehi
abhikkannatar ca paitatar ca. Te kho eta
jneyyu yatthime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti.
76. Atha kho so kevaha, bhikkhu yena tusit
dev tenupasakami. Upasakamitv tusite deve
etadavoca: kattha nu kho vuso ime cattro
mahbht aparises nirujjhanti, seyyathda:
pahavdhtu podhtu tejodhtu vyodht'ti?
Eva vutte kevaha tusit dev ta bhikkhu
etadavocu: mayampi kho bhikkhu na jnma
yatthime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti. Atthi kho bhikkhu
santusito nma devaputto amhehi
abhikkannataro ca paitataro ca. So kho eta
jneyya yatthime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti.
77. Atha kho so kevaha, bhikkhu yena
santusito nma devaputto tenupasakhami.
Upasakamitv santusita devaputta
etadavoca: kattha nu kho vuso ime cattro
mahbht aparises nirujjhanti, seyyathda:
pahavdhtu podhtu tejodhtu vyodht'ti?.
Eva vutte kevaha santusito devaputto ta
bhikkhu etadavoca: ahampi kho bhikkhu na
jnmi yatthime cattro mahbht aparises

D.N. 186/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu podhtu


tejodhtu vyodht'ti. Atthi kho bhikkhu
nimmnarat nma dev amhehi abhikkannatar
ca paitatar ca. Te kho eta jneyyu yatthime
cattro mahbht aparises nirujjhanati,
seyyathda: pahavdhtu podhtu tejodhtu
vyodhtu'ti.
78. Atha kho so kevaha, bhikkhu yena
nimmnarat dev tenupasakami.
Upasakamitv nimmnarat deve etadavoca:
kattha nu kho vuso ime cattro mahbht
aparises nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu
podhtu tejodhtu vyodht'ti? [PTS Page 219]
[\q 219/] eva vutte kevaha nimmnarat
dev ta bhikkhu etadavocu: mayampi kho
bhikkhu na jnma yatthime cattro mahbht
aparises nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu
podhtu tejodhtu vyodht'ti. Atthi kho
bhikkhu sunimmito nma devaputto amhehi
abhikkannataro ca paitataro ca. So kho eta
jneyya yatthime cattro mahbht aparises
nirujjhanti seyyathda: pahavidhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti.
[BJT Page 532] [\x 532/]

79. Atha kho so kevaha, bhikkhu yena


sunimmito devaputto tenupasakami.
Upasakamitv sunimmita devaputta
etadavoca: kattha nu kho vuso ime cattro
mahbht aparises nirujjhanti, seyyathda:
pahavdhtu podhtu tejodhtu vyodht'ti?
Eva vutte kevaha sunimmito devaputto ta
bhikkhu etadavoca: ahampi kho bhikkhu na
jnmi yatthime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti. Atthi kho bhikkhu
paranimmitavasavatt nma dev amhehi
abhikkannatar ca paitatar ca. Te kho eta
jneyyu yatthime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodhtu't.
80. Atha kho so kevaa, bhikkhu yena
paranimmitavasavatt dev tenupasakami.
Upasakamitv paranimmitavasavatt deve
etadavoca: kattha nu kho vuso ime cattro
mahbht aparises nirujjhanti, seyyathda:
pahavdhtu podhtu tejodhtu vyodht'ti?
Eva vutte kevaha paranimmitavasavatt dev
ta bhikkhu etadavocu: mayampi kho bhikkhu
na jnma yatthime cattro mahbht
aparises nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu
podhtu tejodhtu vyodht'ti. Atthi kho
bhikkhu vasavatt nma devaputto amhehi

abhikkannataro ca paitaro ca. So kho eta


jneyya yatthime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti.
81. Atha kho so kevaha, bhikkhu yena
vasavatt devaputto tenupasakami.
Upasakamitv vasavatti [PTS Page 220] [\q
220/] devaputta etadavoca: kattha nu kho
vuso ime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti?. Eva vutte kevaha
vasavatti devaputto ta bhikkhu etadavoca:
ahampi kho bhikkhu na jnmi yatthime cattro
mahbht aparises nirujjhanti seyyathda:
pahavidhtu podhtu tejodhtu vyodht'ti.
Atthi kho bhikkhu brahmakyik nma dev
amhehi abhikkannatar ca paitatar ca. Te kho
eta jneyyu yatthime cattro mahbht
aparises nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu
podhtu tejodhtu vyodht'ti.
82. Atha kho so kevaha, bhikkhu tathrpa
samdhi sampajji yathsamhite citte
brhmayniyo maggo ptarahosi. Atha kho so
kevaha bhikkhu yena brahmakyik dev
tenupasakami. Upasakamitv brahmakyike
deve etadavoca: kattha nu kho vuso ime cattro
mahbht aparises nirujjhanti, seyyathda:
pahavdhtu podhtu tejodhtu vyodht'ti?
Eva vutte kevaha brahmakyik dev ta
bhikkhu etadavocu: mahampi kho bhikkhu na
jnma yatthime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda, pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti. Atthi kho bhikkhu
brahm mahbrahm abhibh anabhibhto
aadatthudaso vasavatt issaro katt nimmt
seho sajit1 vas pit bhtabhavyna amhehi
abhikkannataro ca paitataro ca. So kho eta
jneyya yatthime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti.
1. Sajit, katthaci.
[BJT Page 534] [\x 534/]

83. "Kaha panvuso etarahi so


mahbrahm?"Ti. "Mayampi kho bhikkhu na
jnma yattha v brahm yena v brahm yahi
v brahm'ti. Api ca bhikkhu yath nimitt
dissanti loko sajyati obhso ptubhavati,
brahm ptubhavissati. Brahmuno heta
pubbanimitta ptubhvya yadida loko
sajyati obhso ptubhavatti. Atha kho so
kevaha mahbrahm na cirasseva [PTS Page

D.N. 187/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

221] [\q 221/] pturahosi. Atha kho so


kevaha bhikkhu yena mahbrahm
tenupasakami. Upasakamitv ta
mahbrahmna etadavoca: kattha nu kho vuso
ime cattro mahbht aparises nirujjhanti,
seyyathda: pahavdhtu podhtu tejodhtu
vyodht'ti?. Eva vutte kevaha so
mahbrahm ta bhikkhu etadavoca: ahamasmi
bhikkhu brahm mahbrahm abhibh
anabhibhto aadatthudaso vasavatt issaro
katt nimmt seho sajit vas pit
bhtabhavynanti.
84. Dutiyampi kho so kevaha, bhikkhu ta
mahbrahmna etadavocana: na kho'ha ta
vuso eva pucchmi: tvamasi brahm
mahbrahm abhibh anabhibhto
aadatthudaso vasavatt issaro katt nimmt
seho sajit vas pit bhtabhavynanti? Evaca
kho aha ta vuso pucchmi: kattha nu kho
vuso ime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti?. Dutiyampi kho
kevaha so mahbrahm ta bhikkhu
etadavoca: ahamasmi bhikkhu brahm
mahbrahm abhibh anabhibhto
aadatthudaso vasavatt issaro katt nimmt
seho sajit vas pit bhtabhavynanti.
85. Tatiyampi kho so kevaha, bhikkhu ta
mahbrahmna etadavocana: na kho'ha ta
vuso eva pucchmi: tvamasi brahm
mahbrahm abhibh anabhibhto
aadatthudaso vasavatt issaro katt nimmt
seho sajit vas pit bhtabhavynanti? Evaca
kho aha ta vuso pucchmi: kattha nu kho
vuso ime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti?.
[BJT Page 536] [\x 536/]
86. Atha kho so kevaha mahbrahm ta
bhikkhu bhya gahetv ekamanta apanetv
ta bhikkhu [PTS Page 222] [\q 222/]
etadavoca: ime kho ma bhikkhu brahmakyik
dev eva jnanti: natthi kici brahmuno
adiha, natthi kici brahmuno avidita, natthi
kici brahmuno asacchikatanti. Tasmha tesa
sammukh na byksi. Ahampi kho bhikkhu na
jnmi yatthime cattro mahbht aparises
nirujjhanti, seyyathda: pahavdhtu podhtu
tejodhtu vyodht'ti. Tasmtiha bhikkhu
tuyheveta dukkaa tuyhaveta aparaddha
ya tva ta bhagavanta atisitv bahiddh
pariyehi pajjasi imassa pahassa
veyykraya. Gaccha tva bhikkhu tameva

bhagavanta upasakamitv ima paha


puccha. Yath ca te bhagav bykaroti tath ta
dhreyysti.
87. Atha kho so kevaha, bhikkhu seyyathpi
nma balav puriso sammijita v bha
pasreyya pasrita v bha sammijeyya
evameva kho brahmaloke annarahito mama
purato pturahosi. Atha kho kevaha, bhikkhu
ma abhivdetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinno kho kevaha so bhikkhu ma
etadavoca: kattha nu kho bhante ime cattro
mahbht aparises nirujjhanti seyyathda:
pahavidhtu podhta tejodhtu vyodht'ti?
88. Eva vutte aha kevaha ta bhikkhu
etadavoca: bhtapubba bhikkhu smuddik
vij tradassi sakua gahetv nvya
samudda ajjhoghanti. Te atradassiniy nvya
tiradassi sakua mucanti. So gacchateva
puratthima disa, gacchati dakkhia disa,
gacchati pacchima disa, gacchati uttara
disa, gacchati uddha, gacchati anudisa. Sace
so samant tra passati, tathgatako va1 hoti.
Sace pana so samant tra na passati, tameva
nva paccgacchati. Evameva kho tva bhikkhu
yato yva [PTS Page 223] [\q 223/]
brahmalok pariyesamno imassa pahassa
veyykaraa njjhag, atha mamaeva santike
paccgato. Na kho eso bhikkhu paho eva
pucchitabbo: "kattha nu kho bhanto ime cattro
mahbht aparises nirujjhanti, seyyathda:
pahavidhtu podhtu tejodhtu vyodhtu'ti?
Evaca kho ese bhikkhu paho pucchitabbo:
1. Tathpakkanto ca, sy.
[BJT Page 538] [\x 538/]

Kattha po ca pahav tejo vyo na gdhati.


Kattha dghaca rassaca au thla
subhsubha,
Katta nmaca rpaca asesa uparujjhatti.
Tatra veyykaraa bhavat:
Via anidassana ananta sabbato paha
Ettha po ca pahav tejo vyo na gdhati
Ettha dghaca rassaca au thla
subhsubha
Ettha nmaca rpaca asesa uparujjhati.
Viassa nirodhena ettheta uparujjhatti.
Idamavoca bhagav. Attamano kevaho
gahapatiputto bhagavato bhsita abhinandti.

D.N. 188/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Kevahasutta nihita ekdasama.


[BJT Page 540] [\x 540/]

12
[PTS Page 224] [\q 224/]

lohiccasutta

1. Eva me suta. Eka samaya bhagav


kosalesu crika caramno mahat
bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi yena slavatik tadavasari. Tena
kho pana samayena lohicco brhmao
slavatika ajjhvasati sattussada
satiakahodaka sadhaa rjabhogga
ra pasenadin kosalena dinna rjadya
brahmadeyya.
2. Tena kho pana samayena lohiccassa
brhmaassa evarpa ppaka dihigata
uppanna hoti: idha samao v brhmao v
kusala dhamma adhigaccheyya, kusala
dhamma adhigantv na parassa roceyya. Ki
hi paro parassa karissati? Seyyathpi nma
pura bandhana chinditv aa nava
bandhana kareyya? Eva sampadamida
ppaka lobhadhamma vadmi. Ki hi paro
parassa karissat'ti.
3. Assosi kho lohicco brhmao: samao khalu
bho gotamo sakyaputto sakyakul pabbajito
kosalesu crika caramno mahat
bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi slavatika anuppatto. Ta kho
pana bhavanta gotama eva kalyo
kittisaddo abbhuggato: itipi so bhagav araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav. So ima
loka sadevaka samraka sabrahmaka,
sassamaabrhmai paja sadevamanussa
[PTS Page 225] [\q 225/] saya abhi
sacchikatv pavedeti. So dhamma deseti
dikalya majjhekalya
pariyosanakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha. Brahmacariya
pakseti. Sdhu kho pana tathrpna arahata
dassana hotti.
4. Atha kho lohicco brhmao bhesika
nahpita mantesi: ehi tva samma bhesike,
yena samao gotamo tenupasakama.
Upasakamitv mama vacanena samaa
gotama appbdha apptaka lahuhna
bala phsuvihra puccha: lohicco bho gotama
brhmao bhavanta gotama appbdha

apptaka lahuhna bala phsuvihra


pucchatti. Evaca vadehi: adhivsetu kira
bhava gotamo lohiccassa brhmaassa
svtanya bhatta saddhi bhikkhusaghenti.
[BJT Page 542] [\x 542/]

5. Eva bhatteti kho bhesik nahpito lohiccassa


brhmaassa paissutv yena bhagav
tenupasakami. Upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinno kho bhesik nahpito bhagavanta
etadavoca: lohicco bhante brhmao
bhagavanta appbdha apptaka
lahuhna bala phsuvihra pucchati.
Evaca vadeti. Adhivsetu kira bhante bhagav
lohiccassa brhmaassa svtanya bhatta
saddhi bhikkhusaghenti. Adhivsesi bhagav
tuhbhvena.
6. Atha kho bhesik nahpito bhagavato
adhivsana viditv uhysan bhagavanta
abhivdetv padakkhia katv yena lohicco
brhmao tenupasakami. Upasakamitv
lohicca brhmaa etadavoca: avocumbh kho
maya bhante tava vacanena ta bhagavanta.
Lohicco bhante brhmao bhagavanta [PTS
Page 226] [\q 226/] appbdha apptaka
lahuhna bala phsuvihra pucchati.
Evaca vadeti: adhivsetu kira bhante bhagav
'lohiccassa brhmaassa svtanya bhatta
saddhi bhikkhusaghen'ti. Adhivutthaca
pana tena bhagavatti.
7. Atha kho lohicco brhmao tass rattiy
accayena sake nivesane paita khdanya
bhojanya paiydpetv bhesika nahpita
mantesi: ehi tva samma bhesike yena samao
gotamo tenupasakama. Upasakamitv
samaassa gotamassa kla rocehi: klo bho
gotama nihita bhattanti. Eva bhante'ti kho
bhesik nahpito lohiccassa brhmaassa
paissutv yena bhagav tenupasakami.
Upasakamitv bhagavanta abhivdetv
ekamanta ahsi. Ekamanta hto kho bhesik
nahpito bhagavato kla rocesi: kle bhante.
Nihita bhattanti. Atha kho bhagav
pubbanhasamaya nivsetv pattacvaramdya
saddhi bhikkhusaghena yena slavatik
tenupasakami.
8. Tena kho pana samayena bhesik nahpito
bhagavanta pihito pihito anubaddho hoti.
Atha kho bhesik nahpito bhagavanta
etadavoca: "lohiccassa bhante brhmaassa
evarpa ppaka dihigata uppanna: idha

D.N. 189/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

samao v brhmao v kusala dhamma


adhigaccheyya, kusala dhamma adhigantv na
parassa roceyya. Ki hi paro parassa karissati.
Seyyathpi pura bandhana chinditv aa
nava bandhana kareyya, eva sampadamida
ppaka lobhadhamma vadmi. Ki hi paro
parassa karissat"ti. Sdhu bhante bhagav
lohicca brhmaa etasm ppak dihigat
vivecet"ti. "Appevanma siy bhesike
appevanma siy bhesike"ti.

"Sapattaka bho gotama"

[BJT Page 544] [\x 544/]


9. Atha kho bhagav yena lohiccassa
brhmaassa nivesana tenupasakami.
Upasakamitv paatte sane [PTS Page 227]
[\q 227/] nisdi. Atha kho lohicco brhmao
buddhappamukha bhikkhusagha paitena
khdanyena bhojanyena sahatth santappesi
sampavresi atha kho lohicco brhmao
bhagavanta bhuttvi ontapattapi
aatara nva sana gahetv ekamanta
nisdi. Ekamanta nisinna kho lohicca
brhmaa bhagav etadavoca: "sacca kira te
lohicca evarpa ppaka dihgata uppanna:
idha samao v brhmao v kusala dhamma
adhigaccheyya, kusala dhamma adhigantv na
parassa aroceyya, ki hi paro parassa karissati?
Seyyathpi nma pura bandhana chinditv
aa nava bandhana kareyya, eva
sampadamida ppaka lobhadhamma vadmi.
Ki hi paro parassa karissat?"Ti.

[BJT Page 546] [\x 546/]

"Eva bho gotama. "


10. "Ta ki maasi lohicca? Tanu tva
slavatika ajjhvasas"?Ti.
"Eva bho gotama. "
"Yo nu kho lohicca eva vadeyya 'lohicco
brhmao slavatika ajjhvasati. Y
slavatikya samudayasajti lohicco'va ta
brhmao ekako paribhujeyya, na aesa
dadeyy'ti evavdi so ye ta upajvanti tesa
antaryakaro v hoti no v?"Ti.
"Antaryakaro bho gotama. "
"Antaryakaro samno lohicca hitnukamp v
tesa hoti ahitnukamp v?"Ti.
"Ahitnukamp bho gotama. "
"Ahitnukampissa metta v tesu citta
paccupahita hoti sapattaka v?"Ti.

"Sapattake citte paccupahike micchdihi v


hoti sammdihi v?Ti
Bho gotama. "
"Micchdihissa kho aha lohicca dvinna
gatn aatara gati vadmi: niraya v
tiracchnayoni v. "

11. Ta kimmaasi lohicca, tanu rj pasenad


kosalo ksikosala ajjhvasat?"Ti.
"Eva bho gotama. "
"Yo nu kho lohicca eva vadeyya: 'rj pasenad
kosalo ksikosala ajjhvasati. Y ksikosalo
samudayasajti, rj'va ta pasenad kosalo
ekako paribhujeyya, na aesa dadeyy'ti.
Evavd so ye rjna pasenadi kosala
upajvanti tumhe ceva ae ca, tesa
antaryakaro v hoti, no v?"Ti.
"Antaryakaro bho gotama. "
"Antaryakaro samno hitnukamp v tesa
hoti ahitnukamp v?"Ti.
"Ahitnukamp bho gotama. "
"Ahitnukampissa lohicca metta v tesu citta
paccupahta sapattaka v?"Ti.
"Sapattaka bho gotama. "
"Sapattake citte paccupahte micchdihi v
hoti sammdihi v?"Ti.
Micchdihi bho gotama. "
"Micchdihissa kho aha lohicca dvinna
gatna aatara gati vadmi niraya v
tiracchnayoni v.
12. Iti kira 'lohicca yo eva vadeyya: lohicco
brhmao slavatika ajjhvasati. Y
slavatikya samudayajti, lohicco'va ta
brhmao ekako paribhujeyya, na ca aesa
dadeyy'ti. Evavd so ye ta upajvanti, tesa
antaryakaro hoti. Antaryakaro samno
ahitnukamp hoti. Ahitnukampissa sapattaka
citta paccupahita hoti. Sapattake citte
paccupahite micchdih hoti. Evameva kho

D.N. 190/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

lohicca yo eva vadeyya: "idha samao v


brahmao v kusala dhamma adhigaccheyya,
kusala dhamma adhigantv na parassa
roceyya, ki hi paro parassa karissati?
Seyyathpi nma pura bandhana chinditv
aa nava bandhana kareyya, eva
sampadamida ppaka lobhadhamma vadmi.
[PTS Page 229] [\q 229/] ki hi paro parassa
karissat"ti. Eva vd so ye te kulaputt
tathgatappavedita dhammavinaya gamma
evarpa ura visesa adhigacchanti:
sotpattiphalampi sacchikaronti,
sakadgmiphalampi sacchikaronti,
angmiphalampi sacchkaronti, arahattampi
sacchikaronti, yecime dibbgabbh paripcenti
dibbna bhavna abhinibbantiy, tesa
antaryakaro hoti. Antaryakaro samno
ahitnukampi hoti. Ahitnukampissa sapattaka
citta paccupahita hoti. Sapattake citte
paccupahite micchdihi hoti. Micchdihissa
kho aha lohicca dvinna gatna aatara
gati vadmi niraya v tiracchnayoni v.
[BJT Page 548] [\x 548/]

13. Iti kira lohicca yo eva vadeyya: rj pasenadi


kosalo ksikosala ajjhvasati. Y ksikosale
samudayajti, rj'va ta pasenad kosalo ekako
paribhujeyya, na ca aesa dadeyy'ti.
Evavd so ye rjna pasenadi kosala
upajvanti tumhe ceva ae ca, tesa
antaryakaro hoti. Antaryakaro samno
ahitnukamp [PTS Page 230] [\q 230/] hoti.
Ahitnukampissa sapattaka citta
paccupahita hoti. Sapattake citte
paccupahite micchdih hoti. Evameva kho
lohicca yo eva vadeyya: "idha samao v
brahmao v kusala dhamma adhigaccheyya,
kusala dhamma adhigantv na parassa
roceyya, ki hi paro parassa karissati?
Seyyathpi nma pura bandhana chinditv
aa nava bandhana kareyya, eva
sampadamida ppaka lobhadhamma vadmi.
Ki hi paro parassa karissat"ti. Eva vd so ye
te kulaputt tathgatappavedita
dhammavinaya gamma evarpa ura
visesa adhigacchanti: sotpattiphalampi
sacchikaronti, sakadgmiphalampi
sacchikaronti, angmiphalampi sacchkaronti,
arahattampi sacchikaronti, yecime dibbgabbh
paripcenti dibbna bhavna abhinibbantiy,
tesa antaryakaro hoti. Antaryakaro samno
ahitnukampi hoti. Ahitnukampissa sapattaka
citta paccupahita hoti. Sapattake citte
paccupahite micchdihi hoti. Micchdihissa

kho aha lohicca dvinna gatna aatara


gati vadmi niraya v tiracchnayoni v.
14. Tayo kho'me lohicca satthro ye loke
vodanrah, yo ca panevarpe satthro codeti, s
codan bht tacch dhammik anavajj. Katame
tayo? Idha lohicca ekacco satth yassatthya
agrasm anagriya pabbajito hoti, svssa
smaattho ananuppatto hoti, so ta
smaattha ananuppuitv svakna
dhamma deseti: ida vo hitya 'ida vo
sukhy'ti. Tassa svak na susssanti, na sota
odahanti, na a citta upahapenti,
vokkamma ca satthussan vattanti. So evamassa
codetabbo: "yasm kho yassatthya agrasm
anagriya pabbajito, so te smaattho
ananuppatto. Na tva smaattha
ananuppuitv svakna dhamma desesi
'ida vo hitya ida vo sukhy'ti. Tassa te
svak na susssanti. Na sota odahanti. Na a
citta upahapenti vokkamma ca satthussan
vattant"ti. Seyyathpi nma ossakkantiy v
ussakkeyya1, parammukhi v ligeyya, eva
sampadamida ppaka lobhadhamma vadmi.
Ki hi paro parassa karissati?" Aya kho lohicca
pahamo satth yo loke codanraho, yo ca
panevarpa satthra codeti, s codan bht
tacch dhammik anavajj.
1. Ussukkeyya, kesu ci.
[BJT Page 550] [\x 550/]

15. Puna ca para lohicca idhekacco satth


yassatthya agrasm anagriya pabbajito hoti,
svssa smaattho ananuppatto hoti. So ta
smaattha ananuppuitv svakna
dhamma deseti 'ida vo hitya ida vo
sukhy'ti. Tassa te svak susssanti, sota [PTS
Page 231] [\q 231/] odahanti, a citta
upahapenti, na ca vokkamma satthussan
vattanti. So evamassa codetabbo: "yasm kho
yassatthya agrasm anagriya pabbajito, so te
smaattho ananuppatto. Ta tva
smaattha ananuppuitv svakna
dhamma desesi 'ida vo hitya, ida vo
sukhy'ti. Tassa te svak susssanti, sota
odahanti, a citta upahapenti, na ca
vokkamma satthussan vattanti. Seyyathpi
nma saka khetta ohya parakhetta
niyitabba1 maeyya, eva sampadamida
ppaka lobhadhamma vadmi. Ki hi paro
parassa karissat"ti. Aya kho lohicca dutiyo
satth yo loke codanraho, yo ca panevarpa
satthra codeti, s codan bht tacch
dhammik anavajj.

D.N. 191/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

16. Puna ca para lohicca idhekacco satth


yassatthya agrasm anagriya pabbajito hoti,
svssa smaattho ananuppatto hoti. So ta
smaattha ananuppuitv svakna
dhamma deseti 'ida vo hitya ida vo
sukhy'ti. Tassa te svak susssanti, na sota
odahanti, na a citta upahapenti,
vokkamma ca satthussan vattanti. So evamassa
codetabbo: "yasm kho yassatthya agrasm
anagriya pabbajito, so te smaattho
ananuppatto. Ta tva smaattha
ananuppuitv svakna dhamma desesi
'ida vo hitya, ida vo sukhy'ti. Tassa te
svak na susssanti, na sota odahanti, na a
citta upahapenti, vokkamma ca satthussan
vattanti. Seyyathpi nma pura bandhana
chinditv aa nava bandhana kareyya, eva
sampadamida ppaka lobhadhamma vadmi.
Ki hi paro parassa karissat"ti. Aya kho lohicca
tatiyo satth yo loke codanraho, yo ca
panevarpa satthra codeti, s codan bht
tacch dhammik anavajj.
1. Niddyitabba. Kesu ci,
[BJT Page 552] [\x 552/]

[PTS Page 232] [\q 232/] ime kho lohicca tayo


satthro ye loke codanrah, yo ca panevarpe
satthro codeti, s codan bht tacch
dhammik anavajj"ti.
17. Eva vutte lohicco brhmao bhagavanta
etadavoca: "atthi pana bho gotama ko ci loke na
codanraho?"Ti.
"Atthi kho lohicca satth yo loke na
codanraho"ti.
"Katamo pana so bho gotama satth yo loke na
codanraho"ti.
18. Idha lohicca tathgato loko uppajjati araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav. So ima
loka sadevaka samraka sabrahmaka
sassamaabrhmai paja sadevamanussa
saya abhi sacchikatv pavedeti. So
dhamma deseti dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha. Brahmacariya
pakseti. Ta dhamma suti gahapati v
gahapatiputto v aatarasmi v kule
paccjto. So

Ta dhamma suti gahapati v gahapatiputto


v aatarasmi v kule paccjto. So ta
dhamma sutv tathgate saddha pailabhati.
So tena saddhpailbhena samanngato iti
paisacikkhati: 'sambdho gharvaso
rajpatho1. Abbhokso pabbajj. Nayida
sukara agra ajjhvasat ekantaparipua
ekantaparisuddha sakhalikhita
brahmacariya caritu. Yannnha kesamassu
ohretv ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajeyya'nti.
1. Rajopatho, katthaci.
19. So aparena samayena appa v
bhogakkhandha pahya mahanta v
bhogakkhandha pahya appa v
tiparivaa pahya mahanta v
tiparivaa pahya kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajati. So eva pabbajito samno
ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno aumattesu vajjesu
bhayadassv. Samdya sikkhati sikkhpadesu
kyakammavackammena samanngato
kusalena. Parisuddhjvo slasampanno indriyesu
guttadvro bhojane matta satisampajaesu
samanngato santuho.
20(29). Kathaca lohicca bhikkhu slasampanno
hoti? Idha lohicca bhikkhu ptipta pahya
ptipt paivirato hoti nihitadao
nihitasattho lajj daypanno.
Sabbapabhtahitnukamp viharati.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Adinndna pahya adinndn paivirato hoti
dinndy dinnapikakh. Athenena
sucibhtena attan viharati. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Abrahmacariya pahya brahmacr hoti
rcr1 virato methun gmadhamm.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Musvda pahya musvd paivirato hoti
saccavd saccasandho theto2 paccayiko
avisavdako lokassa. Idampi'ssa hoti slasmi.
Pisua vca3 pahya pisuya vcya
paivirato hoti. Ito sutv na amutra akkht
imesa bhedya. Amutra v sutv na imesa
akkht amsa bhedya. Iti bhinnna v
sandht, sahitna v anuppadt4
samaggrmo5 samaggarato samagganandi

D.N. 192/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

samaggakarai vca bhsit hoti. Idampi'ssa


hoti slasmi.
Pharusa vca6 pahya pharusya vcya
paivirato hoti. Y s vc ne kaasukh
pemany7 hadayagam por bahujanakant
bahujanamanp, tathrpa8 vca bhsit
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Samphappalpa pahya samphappalp
paivirato hoti klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd. Nidhnavati vca
bhsit hoti klena spadesa pariyantavati
atthasahita. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Ancri, machasa.
2. heto, sy.
3. Pisuvca, [PTS.]
4. Anuppdt, [PTS.]
5. Samaggarmo, machasa.
6. Pharusvca, [PTS.] Sitira
7. Pemaniy, machasa. 8. Evarpi. [PTS.] Sitira.

21(30). Bjagmabhtagmasamrambh1
paivirato hoti. Ekabhattiko2 hoti rattparato3
paivirato4 viklabhojan.
Naccagtavditaviskadassan5 paivirato hoti.
Mlgandhavilepanadhraamaanavibhusana
hn paivirato hoti. Uccsayanamahsayan
paivirato hoti. Jtarparajatapaiggaha6
paivirato hoti. makadhaapaiggaha6
paivirato hoti. makamasapaiggaha6
paivirato hoti. Itthikumrikapaiggaha6
paivirato hoti. Dsidsapaiggaha6 paivirato
hoti. 1.Ancr, machasa. 2.heto,sy.
3.Pemaniy,machasa. 4.Evarp,katthaci.
Ajeakapaiggaha6 paivirato hoti.
[BJT Page 556] [\x 556/]
Kukkuaskarapaiggaha6 paivirato hoti.
Hatthigavassavaav7 paiggaha paivirato
hoti. Khettavatthupaiggaha paivirato hoti.
Dteyyapahea8 gamannuyog paivirato hoti.
Kayavikkay paivirato hoti.
Tulkakasakamnak9 paivirato hoti.
Ukkoanavacananikatisci10 yog paivirato
hoti.
Chedanavadhabandhanaviparmosalopasahas
kr11 paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

Cullasla12 nihita
22(31). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni

bhujitv te evarpa
bjagmabhtagmasamrambha13 anuyutt
viharanti, seyyathda: mlabja khandhabja
phalubja14 aggabja bijabjameva15
pacama. Iti v itievarp16
bjagmabhtagmasamrambh17 paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
23(32). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa sannidhikraparibhoga
anuyutt viharanti, seyyathda: annasannidhi
pnasannidhi vatthasannidhi ynasannidhi
sayanasannidhi gandhasannidhi
misasannidhi. Iti v iti evarp
sannidhikraparibhog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Samrabbh, machasa.
2. Eka bhattiko, machasa.
3. Rattuparato, machasa.
4. Virato, the. Se.
5. Viska, machasa.
6. Pariggaha, (sabbattha)
7. Gavassa, se. Vaava, machasa.
8. Pahia, smu. Machasa. Sy.
9. Ka, machasa.
10. Svi, machasa.
11. Sahasa, machasa.
12. Ca sla, machasa.
13. Samrabbh, machasa.
14. Phala, se. Phalu, si. The.
15. Bija bja eva. The.
16. Iti evarup, kesuci.
17. Samrabbh, machasa.
24(33). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa viskadassana anuyutt
viharanti, seyyathda: nacca gta vdita
pekkha akkhta pissara vetla
kumbhathna sobhanaka1 cala vasa
dhopanaka2 hatthiyuddha assayuddha
mahisayuddha3 usabhayuddha ajayuddha
meayuddha4 kukkuayuddha
vaakayuddha daayuddha muhiyuddha5
nibbuddha uyyodhika balagga senbyha
akadassana6. Iti v iti evarp viskadassan
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 558] [\x 558/]
25(34). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
jtappamdahnnuyoga anuyutt viharanti,
seyyathda: ahapada dasapada ksa

D.N. 193/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

parihrapatha santika khalika ghaika


salkahattha akkha pagacra vakaka
mokkhacika cigulaka patthaka rathaka
dhanuka akkharika manesika yathvajja. Iti
v iti evarp jtappamdahnnuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
26(35). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa uccsayanamahsayana
anuyutt viharanti, seyyathda: sandi
pallaka gonaka cittaka paika paalika
tlika vikatika uddalomi ekantalomi
kahissa koseyya kuttaka hatthatthara
assatthara rathatthara ajinappavei
kdalimigapavarapaccattharaa
sauttaracchada ubhatolohitakpadhna. Iti v
iti evarp uccsayanamahsayan paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Sobhanagaraka, katthaci. Sobhanakaraka,
[PTS.] Sobhanagharaka, machasa.
2. Dhovana, katthaci. Dhopana, sitira.
3. Mahisa, machasa.
4. Meaka, machasa.
5. Shala potthakesu na dissati.
6. Anka - kesuci.
27(36). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
maanavibhusanahnnuyoga anuyutt
viharanti, seyyathda: ucchdana
parimaddana nahpana sambhana dsa
ajana mlvilepana mukhacuaka1
mukhalepana2 hatthabandha sikhbandha
daaka nika khagga chatta citrphana
uhsa mai vlavjani odtni vatthni
dghadasni. Iti v iti evarp
maanavibhusanahnnuyog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
28(37). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa tiracchnakatha
anuyutt viharanti, seyyathda: rjakatha
corakatha mahmattakatha senkatha
bhayakatha yuddhakatha annakatha
pnakatha vatthakatha sayanakatha
mlkatha gandhakatha tikatha
ynakatha gmakatha nigamakatha
nagarakatha janapadakatha itthikatha
purisakatha (kumrakatha kumrikatha)3
srakatha visikhkatha kumbhahnakatha
pubbapetakatha nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha. Iti v

itievarpya tiracchnakathya paivirato hoti.


Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 560] [\x 560/]
29(38). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarp vigghikakatha anuyutt
viharanti, seyyathda: "na tva ima
dhammavinaya jnsi. Aha ima
dhammavinaya jnmi. Ki tva ima
dhammavinaya jnissasi? Micchpaipanno
tvamasi. Ahamasmi sammpaipanno. Sahita
me, asahita te. Pure vacanya pacch avaca.
Pacch vacanya pure avaca. cia4 te
viparvatta. ropito te vdo. Niggahto tvamasi.
Cara vdappamokkhya. Nibbehehi v sace
pahos"ti. Iti v itievarpya vigghikakathya
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
30(39). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
dteyyapahiagamannuyogamanuyutt
viharanti, seyyathda: raa
rjamahmattna khattiyna brhmana
gahapatikna kumrna "idha gaccha.
Amutrgaccha. Ida hara. Amutra ida har"ti.
Iti v itievarp dteyyapahiagamannuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Mukhacua, machasa.
2. Mukhlepana, smu.
3. Marammapotthakesuyeva dissate
4. Avicia, kesuci.
31(40). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te kuhak ca honti lapak ca nemittik
ca nippesik ca lbhena ca lbha nijigisitro.
Iti v itievarp kuhanalapan paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Majjhimasla nihita.
32(41). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika1 kappenti, seyyathda:
aga nimitta uppta2 supia3 lakkhaa
msikacchinna aggihoma dabbihoma
thusahoma taulahoma sappihoma
telahoma mukhahoma lohitahoma agavijj
vatthuvijj khattavijj4 sivavijj bhtavijj
bhurivijj ahivijj visavijj vicchikavijj
msikavijj sakuavijj vyasavijj
pakkajjhna5 saraparittna migacakka. Iti v

D.N. 194/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

itievarpya tiracchnavijjya micchjv


paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 562] [\x 562/]
33(42). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti, seyyathda:
mailakkhaa vatthalakkhaa
daalakkhaa6 asilakkhaa usulakkhaa
dhanulakkhaa vudhalakkhaa7
itthilakkhaa purisalakkhaa
kumralakkhaa kumrilakkhaa
dsalakkhaa dsilakkhaa hatthilakkhaa
assalakkhaa mahisalakkhaa8
usabhalakkhaa golakkhaa9 ajalakkhaa
mealakkhaa10 kukkualakkhaa
vaakalakkhaa godhlakkhaa
kaiklakkhaa kacchapalakkhaa
migalakkhaa. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
34(43). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti seyyathda:
raa niyyna bhavissati, raa aniyyna
bhavissati, abbhantarna raa upayna
bhavissati, bhirna raa apayna
bhavissati, bhirna raa upayna
bhavissati, abbhantarna raa apayna
bhavissati, abbhantarna raa jayo
bhavissati, abbhantarna raa parjayo
bhavissati. Iti imassa jayo bhavissati. Imassa
parjayo bhavissati. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Jvita, machasa.
2. Uppda, smu.
3. Supina, machasa. Supiaka, si.
4. Khetta, kesuci.
5. Pakkha, kesuci.
6. Daalakkhaa satthalakkhaa, machasa.

7. yudha, kesuci.
8. Mahisa, machasa.
9. Goa, machasa.
10. Meaka, kesuci.
35(44). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
candaggho bhavissati. Suriyaggho bhavissati.

Nakkhattagho bhavissati. Candimasuriyna


pathagamana bhavissati. Candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Nakkhattna
pathagamana bhavissati. Nakkhattna
uppathagamana bhavissati. Ukkpto
bhavissati. Dsho bhavissati. Bhmiclo
bhavissati. Devadundubhi bhavissati.
Candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana1 sakilesa vodna bhavissati.
Evavipko candaggho bhavissati. Evavipko
suriyaggho bhavissati. Evavipko
nakkhattaggho bhavissati. Evavipka
candimasuriyna pathagamana bhavissati.
Evavipka candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Evavipka
nakkhattna pathagamana bhavissati.
Evavipka nakkhattna uppathagamana
bhavissati. Evavipko ukkpto bhavissati.
Evavipko disho bhavissati. Evavipko
bhmiclo bhavissati. Evavipko devadundbhi
bhavissati. Evavipko
candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana sakilesa vodna bhavissati. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 564] [\x 564/]
36(45). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
subbuhik bhavissati. Dubbuhik bhavissati.
Subhikkha bhavissati. Dubbhikkha bhavissati.
Khema bhavissati. Bhaya bhavissati. Rogo
bhavissati. rogya bhavissati. Mudd gaan
sakhna kveyya lokyata. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjvena
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
37(46). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
vhana vivhana savadana vivadana
sakiraa vikiraa subhagakaraa
dubbhagakaraa viruddhagabbhakaraa
jivhnitthambhana2 hanusahanana
hatthbhijappana hanujappana
kaajappana dsapaha kumripaha
devapaha diccupahna mahatupahna
abbhujjalana sirivhyana. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Oggamana, kesuci.
2. Jivhnitthaddhana. Bahusu.

D.N. 195/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

38(47). Yath v paneke bhonto


samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
santikamma paidhikamma bhtakamma
bhurikamma vassakamma vossakamma
vatthukamma vatthuparikiraa camana
nahpana juhana vamana virecana
uddhavirecana adhovirecana ssavirecana
kaatela nettatappana natthukamma
ajana paccajana slkiya sallakattiya
drakatikicch mlabhesajjna anuppadna
osadhna paimokkho. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
[BJT Page 566] [\x 566/]
39(48). Sa kho1 so lohicca bhikkhu eva
slasampanno na kutoci bhaya samanupassati
yadida slasavarato. Seyyathpi mava
khattiyo muddhvasitto2 nihatapaccmitto na
kutoci bhaya samanupassati yadida
paccatthikato, evameva kho lohicca bhikkhu
eva slasampanno na kutoci bhaya
samanupassati yadida slasavarato. So imin
ariyena slakkhandhena samanngato ajjhatta
anavajjasukha paisavedeti. Eva kho lohicca
bhikkhu slasampanno hoti.
40(49). Kathaca lohicca bhikkhu indriyesu
guttadvro hoti? Idha lohicca bhikkhu cakkhun
rpa disv na nimittaggh hoti
nnubyajanaggh. Yatvdhikaraamena
cakkhundriya asavuta viharanta abhijjh
domanass ppak akusal dhamm
anvassaveyyu3 tassa savarya paipajjati.
Rakkhati cakkhundriya. Cakkhundriye
savara pajjati. Sotena sadda sutv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena sotindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati sotindriya. Sotindriye
savara pajjati. Ghena gandha ghyitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena ghindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati ghindriya. Ghindriye
savara pajjati. Jivhya rasa syitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena jivhindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati jivhindriya. Jivhindriye

savara pajjati. Kyena phohabba phusitv


na nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena kyindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati kyindriya. Kyindriye
savara pajjati. Manas dhamma viya na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena manindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati manindriya. Manindriye
savara pajjati. So imin ariyena
indriyasavarena samanngato ajjhatta
abysekasukha paisavedeti. Eva kho lohicca
bhikkhu indriyesu guttadvro hoti.
1. Atha kho, kesuci.
2. Muddhbhisinto, kesuci.
3. Anvsaveyyu, anvssaveyyu, kesuci.
50. Kathaca lohicca bhikkhu satisampajaena
samanngato hoti? Idha lohicca bhikkhu
abhikkante paikkante sampajnakr hoti.
lokite vilokite sampajnakr hoti. Samijite1
pasrite sampajnakr hoti.
Saghipattacvaradhrae sampajnakr hoti.
Asite pte khyite syite sampajnakr hoti.
Uccrapassvakamme sampajnakr hoti. Gate
hite nisinne sutte jgarite bhsite tuhbhve
sampajnakr hoti. Eva kho lohicca bhikkhu
satisampajaena samanngato hoti.
[BJT Page 568] [\x 568/]
51. Kathaca lohicca bhikkhu santuho hoti?
Idha lohicca bhikkhu santuho hoti
kyaparihriyena cvarena kucchiparihriyena2
piaptena. So yena yeneva pakkamati
samdyeva pakkamati. Seyyathpi lohicca
pakkhi sakuo yena yeneva eti sapattabhro'va
eti, evameva kho lohicca bhikkhu santuho
hoti kyaparihriyena cvarena
kucchiparihriyena piaptena. So yena yeneva
pakkamati samdyeva pakkamati. Eva kho
lohicca bhikkhu santuho hoti.
43(52). So imin ca ariyena slakkhandhena3
samanngato imin ca ariyena indriyasavarena
samanngato imin ca ariyena satisampajaena
samanngato imya ca ariyya santuhiy
samanngato vivitta sensana bhajati araa
rukkhamla pabbata kandara giriguha
susna vanapattha abbhoksa pallapuja.
So pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati
pallaka bhujitv uju kya paidhya
parimukha sati upahapetv.

D.N. 196/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

44(53). So abhijjha loke pahya vigatbhijjhena


cetas viharati. Abhijjhya citta parisodheti.
Bypdapadosa pahya abypannacitto viharati
sabbapabhtahitnukamp. Bypdapados
citta parisodheti. Thnamiddha pahya
vigatathnamiddho viharati lokasa sato
sampajno. Thnamiddh citta parisodheti.
Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati
ajjhatta vpasantacitto. Uddhaccakukkucc
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati akathakath kusalesu
dhammesu. Vicikicchya citta parisodheti.
1. Sammijite, kesuci.
2. Paribhrikena, smu.
3. Imin slakkhandhena, sabbattha.
45(54). Seyyathpi lohicca puriso ia dya
kammante payojeyya, tassa te kammant
samijjheyyu, so yni ca porni iamlni tni
ca byantkareyya, siy cassa uttari avasiha
drabharaya, tassa evamassa: "aha kho pubbe
ia dya kammante payojesi. Tassa me te
kammant samijjhisu. So'ha yni ca porni
iamlni tni ca byant aksi. Atthi ca me
uttari avasiha drabharay"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
[BJT Page 570] [\x 570/]
46(55). Seyyathpi lohicca puriso bdhiko assa
dukkhito bhagilno, bhatta cassa
nacchdeyya, na cassa kye balamatt, so
aparena samayena tamh bdh mucceyya,
bhattacassa chdeyya, siy cassa kye
balamatt, tassa evamassa: "aha kho pubbe
bdhiko ahosi dukkhito bhagilno. Bhatta
ca me nacchdesi. Nacassa me si kye
balamatt. So'mhi etarahi tamh bdh mutto
bhattaca me chdeti. Atthi ca me kye
balamatt"ti. So tato nidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
47(56). Seyyathpi lohicca puriso bandhangre
baddho assa, so aparena samayena tamh
bandhangr mucceyya sotthin abbayena1, na
cassa kici bhogna vayo, tassa evamassa:
"aha kho pubbe bandhangre baddho ahosi.
So'mhi etarahi tamh bandhangr mutto
sotthin abbayena. Natthi ca me kici bhogna
vayo"ti. So tatonidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
48(57). Seyyathpi lohicca puriso dso assa
anattdhno pardhno na yenakmagamo, so

aparena samayena tamh dsaby mucceyya


attdhno apardhno bhujisso yenakmagamo,
tassa evamassa: "aha kho pubbe dso ahosi
anattdhno pardhno na yenakmagamo,
so'mhi etarahi tamh dsaby mutto attdhno
apardhno bhujisso yenakmagamo"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
1. Avyayena, [PTS.]
49(59). Seyyathpi lohicca puriso sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajjeyya
dubbhikkha sappaibhaya. So aparena
samayena ta kantra nitthareyya, sotthin
gmanta anuppueyya khema appaibhaya,
tassa evamassa: "aha kho pubbe sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajji
dubbhikkha sappaibhaya. So'mhi etarahi ta
kantra tio sotthin gmanta anuppatto
khema appaibhaya"nti. So tato nidna
labhetha pmojja adhigaccheyya somanassa
50(60). Evameva kho lohicca bhikkhu yath ia
yath roga yath bandhangra yath
dsabya yath kantraddhnamagga eva ime
paca nvarae appahe attani samanupassati.
Seyyathpi lohicca naya yath rogya yath
bandhan mokkha yath bhujissa yath
khemantabhmi evameva kho lohicca bhikkhu
ime paca nvarae pahe attani
samanupassati.
[BJT Page 572] [\x 572/]
51(61). Tassime paca nvarae pahe attani
samanupassato pmojja jyati. Pamuditassa pti
jyati. Ptimanassa kyo passambhati.
Passaddhakyo sukha vedeti. Sukhino citta
samdhiyati.
52. So vivicceva kmehi vivicca akusalehi
dhammehi savitakka savicra vivekaja
ptisukha pahama jhna upasampajja
viharati. So imameva kya vivekajena
ptisukhena abhisanteti parisanneti paripreti
parippharati. Nssa kici sabbvato kyassa
vivekajena ptisukhena apphua hoti.
53. Seyyathpi lohicca dakkho nahpako v
nahpakantevs v kasathle nahnyavuni
kiritv udakena paripphosaka paripphosaka
sanneyya sya nahnyapii snehnugat
snehaparet santarabhir [PTS Page 233] [\q
233/] phu snehena na ca paggharai,
evameva kho lohicca bhikkhu imameva kya
vivekajena ptisukhena abhisanteti parisenteti

D.N. 197/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato


kyassa vivekajena ptisukhena apphua hoti.
54. Yampi lohicca bhikkhu vivicceva kmehi
vivicca akusalehi dhammehi savitakka
savicra vivekaja ptisukha pahama jhna
upasampajja viharati. So imameva kya
vivekajena ptisukhena abhisanteti parisanneti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa vivekajena ptisukhena apphua hoti.
Idampi'ssa hoti samdhismi.
55. Yasmi kho lohicca satthari svako ura
visesa adhigacchati ayampi kho lohicca satth
yo loke na codanraho yo ca panevarpa
satthra codeti, s codan abht atacch
adhammik svajj.
56. Puna ca para lohicca bhikkhu
vitakkavicrna vpasam ajjhatta
sampasdana cetaso ekodibhva avitakka
avicra samdhija ptisukha dutiya jhna
upasampajja viharati. So imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa samdhijena ptisukhena apphua hoti.

[BJT Page 574] [\x 574/]

57. Seyyathpi lohicca udakarahado


ubbhidodako, tassa nevassa puratthimya disya
udakassa yamukha, na dakkhiya disya
udakassa yamukha, na pacchimya disya
udakassa yamukha, na uttarya disya
udakassa yamukha, devo ca na klena kla
samm dhra anupaveccheyya, atha kho tamh
ca udakarahad st vridhr ubbhijjitv
tameva udakarahada stena vrin
abhisandeyya parisandeyya paripreyya
paripphareyya, nssa kici sabbvato
udakarahadassa vrin stena apphua assa,
evameva kho lohicaca bhikkhu imameva kya
samdhijena ptisukhena abhisandeti parisandeti
paripreti parippharati. Nssa kici sabbvato
kyassa samdhijena ptisukhena apphua hoti.

58. Yampi lohicca bhikkhu vitakkavicrna


vpasam ajjhatta sampasdana cetaso
ekodibhva avitakka avicra samdhija
ptisukha dutiya jhna upasampajja viharati.
So imameva kya samdhijena ptisukhena
abhisandeti parisandeti paripreti parippharati.
Nssa kici sabbvato kyassa samdhijena
ptisukhena apphua hoti. Idampi'ssa hoti
samdhismi.

59. Yasmi kho lohicca satthari svako ura


visesa adhigacchati ayampi kho lohicca satth
yo loke na codanraho yo ca panevarpa
satthra codeti, s codan abht atacch
adhammik svajj.
60. Puna ca para lohicca bhikkhu ptiy ca
virg upekkhako ca viharati sato sampajno
sukhaca kyena paisavedeti. Yanta ariy
cikkhanti: upekkhako satim sukhavihrti
tatiya jhna upasampajja viharati. So imameva
kya nipptikena sukhena abhisandeti
parisandeti paripreti, parippharati nssa kici
sabbvato kyassa nipptikena sukhena
apphua hoti.
[BJT Page 576] [\x 576/]

61. Seyyathpi lohicca uppaliniya v


paduminiya v puarikiniya v appekaccni
uppalni v padumni v puarkni v udake
jtni udake savaddhni udaknuggni
antonimuggaposni tni yva cagg yva ca ml
stena vrin abhisannni parisannni3
pariprni, paripphuni nss kici sabbvata
uppalna v padumna v puarkna v
stena vrin apphua assa, evameva kho
lohicca bhikkhu imameva kya nipptikena
sukhena abhisandeti parisandeti paripreti
parippharati. Nssa kici sabbvato kyassa
nipptikena sukhena apphua hoti.
62. Yampi lohicca bhikkhu ptiy ca virg
upekkhako ca viharati sato sampajno sukhaca
kyena paisavedeti. Yanta ariy cikkhanti:
upekkhako satim sukhavihrti tatiya jhna
upasampajja viharati. So imameva kya
nipptikena sukhena abhisandeti parisandeti
paripreti, parippharati nssa kici sabbvato
kyassa nipptikena sukhena apphua hoti,
idampi'ssa hoti samdhismi.
63. Yasmi kho lohicca satthari svako ura
visesa adhigacchati ayampi kho lohicca satth
yo loke na codanraho yo ca panevarpa
satthra codeti, s codan abht atacch
adhammik svajj.
64. Puna ca para lohicca bhikkhu sukhassa ca
pahn dukkhassa ca pahn pubbeva
somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhosatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati. So
imameva kya parisuddhena cetas
pariyodtena pharitv nisinno hoti. Nssa kici

D.N. 198/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sabbvato kyassa parisuddhena cetas


pariyodtena apphua hoti.
65. Seyyathpi lohicca puriso odtena vatthena
sassa prupitv nisinno assa, nssa kici
sabbvato kyassa odtena vatthena apphua
assa, evameva kho lohicca bhikkhu imameva
kya parisuddhena cetas pariyodtena
pharitv nisinno hoti. Nssa kici sabbvato
kyassa parisuddhena cetas pariyodtena
apphua hoti.
66. Puna ca para lohicca bhikkhu sukhassa ca
pahn dukkhassa ca pahn pubbeva
somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhosatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati. So
imameva kya parisuddhena cetas
pariyodtena pharitv nisinno hoti. Nssa kici
sabbvato kyassa parisuddhena cetas
pariyodtena apphua hoti. Idampi'ssa hoti
samdhismi.
[BJT Page 578] [\x 578/]

67. Yasmi kho lohicca satthari svako ura


visesa adhigacchati ayampi kho lohicca satth
yo loke na codanraho yo ca panevarpa
satthra codeti, s codan abht atacch
adhammik svajj.
68. Puna ca para lohicca so bhikkhu eva
samhite citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatupakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte adassanya citta abhinharati
abhininnmeti. So eva pajnti: "aya kho me
kyo rp ctummahbhtiko
mtpentikasambhavo odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedaviddhasana
dhammo. Ida ca pana me via ettha sita
ettha paibaddha'nti.
69. Seyyathpi lohicca mai veuriyo subho
jtim ahaso suparikammakato accho
vippasanno anvilo sabbkrasampanno,
tatra'ssa sutta vuta nla v pta v lohita
v odta v pausutta v. Tamena
cakkhum puriso hatthe karitv paccavekkheyya
"aya kho mai veuriyo subho jtim ahaso
suparikammakato, accho vippasanno anvilo
sabbkrasampanno. Tatirada sutta vuta
nla v pta v lohita v odta v
pausutta v"ti. Evameva kho lohicca bhikkhu
eva samhite citte parisuddhe pariyodne
anagae vigatupakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte adassanya

citta abhinharati abhinnmeti. So eva


pajnti aya kho me kyo rp
ctummahbhtiko mtpettikasambhavo
odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedanaviddhasa
nadhammo. Ida ca pana me via ettha
sita ettha paibaddhanti.
70. Yampi lohicca bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatupakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
adassanya citta abhinharati
abhininnmeti. So eva pajnti: "aya kho me
kyo rp ctummahbhtiko
mtpentikasambhavo odanakummspacayo
aniccucchdanaparimaddanabhedaviddhasana
dhammo. Ida ca pana me via ettha sita
ettha paibaddha'nti, idampi'ssa hoti paya.
71. Yasmi kho lohicca satthari svako ura
visesa adhigacchati ayampi kho lohicca satth
yo loke na codanraho yo ca panevarpa
satthra codeti, s codan abht atacch
adhammik svajj.
[BJT Page 580] [\x 580/]

72. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte manomaya
kya abhinimminanya citta abhinharati
abhininnmeti. So imamh ky aa kya
abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi abhinindriya,
73. Seyyathpi lohicca puriso mujamh isika
pavheyya. Tassa evamassa: 'aya mujo, aya
isik. Ao mujo, a isik. Mujamh tveva
isik pabh'ti. Seyyathpi v pana lohicca
puriso asi kosiy pavheyya, tassa evamassa:
'aya asi aya kosi, ao asi a kosi,
kosiytveva asi pavho'ti. Seyyathpi v pana
lohicca puriso aha kara uddhareyya. Tassa
evamassa: 'aya ahi aya karae, ao ahi ao
karao, karatveva ahi ubbhato'ti. Evameva
kho lohicca bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudrabhte kammaniye hite nejappatte
manomaya kya abhinimminanya citta
abhinharati abhininnmeti. So imamh ky
aa kya abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi ahnindriya.
74. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte manomaya

D.N. 199/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kya abhinimminanya citta abhinharati


abhininnmeti. So imamh ky aa kya
abhinimminti rpi manomaya
sabbagapaccagi abhinindriya, idampi'ssa
hoti paya.
75. Yasmi kho lohicca satthari svako ura
visesa adhigacchati ayampi kho lohicca satth
yo loke na codanraho yo ca panevarpa
satthra codeti, s codan abht atacch
adhammik svajj.
76. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatupakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte iddhividhya
citta abhinharati abhininnmeti. So
anekavihita iddhividha paccanubhoti: eko'pi
hutv bahudh hoti bahudhpi hutv eko hoti,
vbhva tirobhva tirokua tiropkra
tiropabbata asajjamno gacchati seyyathpi
kse, pahaviy'pi ummujjanimujja karoti
seyyathpi udake, udake'pi abhijjamne gacchati
seyyathpi pahaviya, kse'pi pallakena
kamati seyyath'pi pakkh sakuo. Ime'pi
candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parmasati
parimajjati. Yva brahmalokpi kyena vasa
vatteti.
[BJT Page 582] [\x 582/]

77. Seyyathpi lohicca dakkho kumbhakro v


kumbhakrantevs v suparikammakatya
mantikya ya yadeva bhjanavikati
kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya, seyyathpi v pana lohicca
dakkho dantakro v dantakrantevs v
suparikammakatasmi dantasmi ya yadeva
dantavikati kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya, seyyathpi v pana lohicca
dakkho suvaakro v suvaakrentavs v
suparikammakatasmi suvaasmi ya yadeva
suvaavikati kakheyya ta tadeva kareyya
abhinipphdeyya, evavema kho lohicca bhikkhu
eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte iddhividhya
citta abhinharati abhininnmeti. So
anekavihita iddhividha paccanuhoti: eko'pi
hutv bahudh hoti. Bahudh'pi hutv eko hoti.
vbhva tirobhva tirokua tiropkra
tiropabbata asajjamno gacchati seyyathpi
kse. Pahaviy'pi ummujjanimujja karoti
seyyathpi udake. Udake'pi abhijjamne gacchati
seyyathpi pahaviya. kse'pi pallakena
kamati seyyathpi pakkh sakuo. Ime'pi

candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parmasati
parimajjati. Yva brahmalok'pi kyena vasa
vatteti. Samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatupakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte iddhividhya
citta abhinharati abhininnmeti. So
anekavihita iddhividha paccanubhoti: eko'pi
hutv bahudh hoti bahudhpi hutv eko hoti,
vbhva tirobhva tirokua tiropkra
tiropabbata asajjamno gacchati seyyathpi
kse, pahaviy'pi ummujjanimujja karoti
seyyathpi udake, udake'pi abhijjamne gacchati
seyyathpi pahaviya, kse'pi pallakena
kamati seyyath'pi pakkh sakuo. Ime'pi
candimasuriye evamahiddhike
evamahnubhve pin parmasati
parimajjati. Yva brahmalokpi kyena vasa
vatteti, idampi'ssa hoti paya.
78. Yasmi kho lohicca satthari svako ura
visesa adhigacchati ayampi kho lohicca satth
yo loke na codanraho yo ca panevarpa
satthra codeti, s codan abht atacch
adhammik svajj.
79. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatupakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte dibbya
sotadhtuy vitta abhinharati abhininnmeti.
So dibbya sotadhtuy visuddhya
atikkantamnusikya ubho sadde suti dibbe ca
mnuse ca ye dre santike ca. Seyyathpi lohicca
puriso addhnamaggapaipanno so sueyya
bherisaddampi mudigasaddampi
sakhapaavadeimasaddampi, tassa evamassa:
bherisaddo iti'pi mudigasaddo iti'pi
sakhapaavadeimasaddo iti'pi. Evameva kho
mahrja bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodne anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte dibbya sotadhtuy citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbya
sotadhtuy visuddhya atikkantamnusikya
ubho sadde suti dibbe ca mnuse ca ye dre
santike ca.
80. Yampi lehicca bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatupakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
dibbya sotadhtuy vitta abhinharati
abhininnmeti. So dibbya sotadhtuy
visuddhya atikkantamnusikya ubho sadde
suti dibbe ca mnuse ca ye dre santike ca.
Seyyathpi lohicca puriso
addhnamaggapaipanno so sueyya

D.N. 200/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bherisaddampi mudigasaddampi
sakhapaavadeimasaddampi, tassa evamassa:
bherisaddo iti'pi mudigasaddo iti'pi
sakhapaavadeimasaddo iti'pi. Evameva kho
mahrja bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodne anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte dibbya sotadhtuy citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbya
sotadhtuy visuddhya atikkantamnusikya
ubho sadde suti dibbe ca mnuse ca ye dre
santike ca, idampi'ssa hoti paya.
[BJT Page 584] [\x 584/]

81. Yasmi kho lohicca satthari svako ura


visesa adhigacchati ayampi kho lohicca satth
yo loke na codanraho yo ca panevarpa
satthra codeti, s codan abht atacch
adhammik svajj.
82. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte cetopariyaya
citta abhinharati abhininnmeti. So
parasattna parapuggalna cetas ceto paricca
pajnti: "sarga v citta sarga cittanti
pajnti. Vtarga v citta vtarga
cittantipajnti. Sadessa v citta sadosa
cittatanti pajnti. Vtadosa v citta vtadosa
cittanti pajnti. Samoha v citta samoha
cittanti pajnti. Vtamoha v citta vtamoha
cittanti pajnti. Sakhitta v citta sakhitta
cittanti pajnti. Vikkhitta v citta vikkhitta
cittanti pajnti. Mahaggata v citta
mahaggata cittanti pajnti. Amahaggata v
citta amahaggata cittanti pajnti. Sauttara
v citta sauttara cintanti pajnti. Anuttara
v citta anuttara cittanti pajnti. Samhita
v citta samhita cittanti pajnti.
Asamhita v citta asamhita cittanti
pajnti. Vimutta v citta vimutta cittanti
pajnti. Avimutta v citta avimutta cittanti
pajnti.
83. Seyyathpi lohicca itthi v puriso v daharo
v yuv maanakajtiko dse v parisuddhe
pariyodte acche v udakapatte saka
mukhanimitta paccavekkhamno sakaika v
sakikanti jneyya, akaika v akaikanti
jneyya, evameva kho lohicca bhikkhu eva
samhite citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte cetopariyaya citta
abhinharati abhininnmeti. So parasattna
parapuggalna cetas ceto paricca pajnti:

sarga v citta sarga cittanti pajnti


vtarga v citta vtarga cittanti pajnti.
Sadosa v citta sadosa cittanti pajnti
vtadosa v citta vtadosa cittanti pajnti.
Samoha v citta samoha cittanti pajnti
vtamoha v citta vtamoha cittanti pajnti.
Sakhitta v citta sakhitta cittanti pajnta.
Vikkhitta v citta vikkhitta cittanti pajnti.
Mahaggata v citta mahaggata cittanti
pajnti amahaggata v citta amahaggata
cittanti pajnti. Sauttara v citta sauttara
cittanti pajnti*. Anuttara v citta anuttara
cittanti pajnti. Samhita v citta samhita
cittanti pajnti asamhita v citta
asamhita cittanti pajnti. Vimutta v citta
vimutta cittanti pajnti avimutta v citta
avimutta cittanti pajnti.
84. Yampi lohicca bhikkhu eva samhite citte
parisuddhe pariyodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
cetopariyaya citta abhinharati
abhininnmeti. So parasattna parapuggalna
cetas ceto paricca pajnti: "sarga v citta
sarga cittanti pajnti. Vtarga v citta
vtarga cittantipajnti. Sadessa v citta
sadosa cittatanti pajnti. Vtadosa v citta
vtadosa cittanti pajnti. Samoha v citta
samoha cittanti pajnti. Vtamoha v citta
vtamoha cittanti pajnti. Sakhitta v citta
sakhitta cittanti pajnti. Vikkhitta v citta
vikkhitta cittanti pajnti. Mahaggata v
citta mahaggata cittanti pajnti.
Amahaggata v citta amahaggata cittanti
pajnti. Sauttara v citta sauttara cintanti
pajnti. Anuttara v citta anuttara cittanti
pajnti. Samhita v citta samhita cittanti
pajnti. Asamhita v citta asamhita
cittanti pajnti. Vimutta v citta vimutta
cittanti pajnti. Avimutta v citta avimutta
cittanti pajnti, idampi'ssa hoti paya.
[BJT Page 586] [\x 586/]

85. Yasmi kho lohicca satthari svako ura


visesa adhigacchati ayampi kho lohicca satth
yo loke na codanraho yo ca panevarpa
satthra codeti, s codan abht atacch
adhammik svajj.
86. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatupakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte
pubbenivsnussatiya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita pubbenivsa
anussarati seyyathda: ekampi jti dve'pi

D.N. 201/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo paca'pi


jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo tsampi
jtiyo cattrsampi jtiyo jtisatampi
jtisahassampi jtisatasahassampi aneke'pi
savaakappe aneke'pi vivaakappe aneke'pi
savaavivaakappe amutrsi evanmo
evagotto evavao evamhro eva
sukhadukkhapaisaved evamyupariyanto. So
tato cuto amutra upapdi tatrpsi evanmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
87. Seyyathpi lohicca puriso sakamh gm
aa gma gaccheyya tamh'pi gm aa
gma gaccheyya, so tamh gm sakaeva
gma paccgaccheyya. Tassa evamassa: 'aha
kho sakamh gm amu gma agacchi tatra
eva ahsi eva nisdi eva abhsi eva
tuah ahosi. Tamhpi gm agacchi tatrpi
eva ahsi eva nisdi eva abhsi eva
tuh ahosi. So'mpi tamh gm sakaeva
gma paccgato'ti. Evameva kho lohicca
bhikkhu eva samhite citte parisuddhe
paryodte anagae vigatpakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
pubbenivsnussatiya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita pubbenivsa
anussarati seyyathda: ekampi jti dve'pi
jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo paca'pi
jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo tisampi
jtiyo cattrsampi jtiyo pasampi jtiyo
jtisatampi jtisahassampi jtisatasahassampi
aneke'pi savaakappe aneke'pi vivaakappe
aneke'pi savaavivaakappe amutrsi
evanmo evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
upapdi ttrapsi evanmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisavedi
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.

[BJT Page 588] [\x 588/]

Iti skra sauddesa anekavihita


pubbenivsa anussarati. Yampi lohicca bhikkhu
eva samhite citte parisuddhe pariyodte
anagae vigatupakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte
pubbenivsnussatiya citta abhinharati
abhininnmeti. So anekavihita pubbenivsa
anussarati seyyathda: ekampi jti dve'pi

jtiyo tisso'pi jtiyo catasso'pi jtiyo paca'pi


jtiyo dasa'pi jtiyo vsampi jtiyo tsampi
jtiyo cattrsampi jtiyo jtisatampi
jtisahassampi jtisatasahassampi aneke'pi
savaakappe aneke'pi vivaakappe aneke'pi
savaavivaakappe amutrsi evanmo
evagotto evavao evamhro eva
sukhadukkhapaisaved evamyupariyanto. So
tato cuto amutra upapdi tatrpsi evanmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati, idampi'ssa hoti
paya.
88. Yasmi kho lohicca satthari svako ura
visesa adhigacchati ayampi kho lohicca satth
yo loke na codanraho yo ca panevarpa
satthra codeti, s codan abht atacch
adhammik svajj.
89. So eva samhite citte parisuddhe
pariyodne anagae vigatu pakkilese
mudubhte kammaniye hite nejappatte
sattna cutpaptaya citta abhinharati
abhininnmeti. So dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne paite suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti:
'ime vata bhonto satt kyaduccaritena
samanngat vacduccaritena samanngat
manoduccaritena samanngat ariyna
upavdak micchdihik
micchdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapann. Ime v pana bhonto satt
kyasucaritena samanngat vacsucaritena
samanngat manosucaritena samanngat
ariyna anupavdak sammdihik
sammdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapann'ti.
Iti dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne paite suvae dubbae
sugate duggate yathkammupage satte pajnti.

90. Seyyathpi lohicca majjhe sighake psdo.


Tattha cakkhum puriso hito passeyya manusse
geha pavisante'pi rathiy vtisacarante'pi
majjhe sighake nisinne'pi, tassa evamassa: ete
manuss geha pavisanti. Ete nikkhamanti. Ete
rathiy vtisacaranti. Ete majjhe saghake
nisinn'ti. Evameva kho lohicca bhikkhu eva
samhite citte parisuddhe pariyodte anagae

D.N. 202/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

vigatupakkilese mudubhte kammaniye hite


nejappatte sattna cutpaptaya citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbena
cakkhun visuddhena atikkantamnusakena
satte passati cavamne upapajjamne hne
paite suvae dubbae sugate duggate
yathkammpage satte pajnti: 'ime vata
bhonto satt kyaduccaritena samanngat
vacduccaritena samanngat manoduccaritena
samanngat ariyna upavdak
micchdihik micchdihikammasamdn.
[BJT Page 590] [\x 590/]

Te kyassa bhed parammara apya duggati


vinipta niraya upapann. Ime v pana bhonto
satt kyasucaritena samanngat
vacsucaritena samanngat manosucaritena
samanngat ariyna anupavdak
sammdihik sammdihikammasamdn. Te
kyassa bhed parammara sugati sagga
loka upapann'ti. Iti dibbena cakkhun
visuddhena atikkantamnusakena satte passati
cavamne upapajjamne hne paite suvae
dubbae sugate duggate yathkammpage
satte pajnti. Yampi lohicca bhikkhu eva
samhite citte parisuddhe pariyodne anagae
vigatu pakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte sattna cutpaptaya citta
abhinharati abhininnmeti. So dibbena
cakkhun visuddhena atikkantamnusakena
satte passati cavamne upapajjamne hne
paite suvae dubbae sugate duggate
yathkammpage satte pajnti: 'ime vata
bhonto satt kyaduccaritena samanngat
vacduccaritena samanngat manoduccaritena
samanngat ariyna upavdak
micchdihik micchdihikammasamdn.
Te kyassa bhed parammara apya duggati
vinipta niraya upapann. Ime v pana bhonto
satt kyasucaritena samanngat
vacsucaritena samanngat manosucaritena
samanngat ariyna anupavdak
sammdihik sammdihikammasamdn. Te
kyassa bhed parammara sugati sagga
loka upapann'ti. Iti dibbena cakkhun
visuddhena atikkantamnusakena satte passati
cavamne upapajjamne hne paite suvae
dubbae sugate duggate yathkammupage
satte pajnti, idampi'ssa hoti paya.
91. Yasmi kho lohicca satthari svako ura
visesa adhigacchati ayampi kho lohicca satth
yo loke na codanraho yo ca panevarpa
satthra codeti, s codan abht atacch
adhammik svajj.

92. So eva samhite citte parisuddhe pariyodte


anagae vigatpakkilese mudubhte
kammaniye hite nejappatte savna
khayaya citta abhinharati abhininnmeti
so ida dukkhanti yathbhta pajnti. Aya
dukkhanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Ime sav'ti yathbhta pajnti. Aya
savasamudayo'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodho'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodhagminpaipad'ti yathbhta
pajnti. Tassa eva jnato eva passato
kmsavpi citta vimuccati bhavsavpi citta
vimuccati avijjsa vpi citta vimuccati.
Vimuttasmi vimuttamiti a hoti. Kh jti
vusita brahmacariya kata karaiya npara
itthattyti pajnti.
[BJT Page 592] [\x 592/]

93. Seyyathpi lohicca pabbatasakhepe


udakarabhado accho vippasanno anvilo. Tattha
cakkhum puriso tre hito passeyya
sippisambukampi sakkharakahalampi
macchagumbamp carantampi tihantampi.
Tassa evamassa: aya kho udakarahado accho
vippasanno anvilo. Tatrime sippisambuk'pi
sakkharakahal'pi caranti'pi tihanti'pti.
94. Evameva kho lohicca bhikkhu eva samhite
citte parisuddhe pariyodte anagae
vigatpakkilese mudubhte kammaniye hite
nejappatte savna khayaya citta
abhinharati abhininnmeti so ida dukkhanti
yathbhta pajnti. Aya dukkhasamudayo'ti
yathbhta pajnti. Aya dukkhanirodho'ti
yathbhta pajnti. Aya
dukkhanirodhagmin paipad'ti yathbhta
pajnti. Ime sav'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodho'ti yathbhta pajnti. Aya
savanirodhagmin paipad'ti yathbhta
pajnti.
95. Tassa eva jnato eva passato kmsav'pi
citta vimuccati bhavsavpi citta vimuccati
avijjsa vpi citta vimuccati. Vimuttasmi
vimuttamiti a hoti. Kh jti vusita
brahmacariya kata karaiya npara
itthattyti pajnti.
96. Yasmi kho lohicca satthari svako ura
visesa adhigacchati ayampi kho lohicca satth
yo [PTS Page 234] [\q 234/] loke na
codanraho yo ca panevarpa satthra codeti,
s codan abht atacch adhammik svajj.

D.N. 203/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

97. Eva vutte lohicco brhmao bhagavanta


etadavoca: seyyathpi bho gotama puriso
purisa narakappapta papatanta kesesu
gahetv uddharitv thale patihpeyya,
evamevha bhot gotamena narakappapta
papatanto uddharitv thale patihpito.
Abhikkanta bho gotama. Abhikkanta bho
gotama. Seyyathpi bho gotama nikkujjita v
ukkujjeyya paicchanna v vivareyya mhassa
v magga cikkheyya andhakre v telapajjota
dhreyya cakkhumanto rpni dakkhintti,
evameva bhot gotamena anekapariyyena
dhammo paksito. Esha bhavanta gotama
saraa gacchmi dhammaca
bhikkhusaghaca. Upsaka ma bhava
gotamo dhretu ajjatagge pupeta saraa
gatanti.
Lohiccasutta nihita dvdasama.
[BJT Page 594] [\x 594/]

13
[PTS Page 235] [\q 235/]

tevijjasutta

1. Evammesuta: eka samaya bhagav


kosalesu crika caramno mahat
bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi yena manaskaa nma
kosalna brhmaagmo tadavasari. Tatra
suda bhagav manaskae viharati uttarena
manaskaassa aciravatiy nadiy tre ambavane.

2. Tena kho pana samayena sambahul


abhit abhit brhmaamahsl
manaskae paivasati. Seyyathda: cak
brhmao trukkho brhmao pokkharast
brhmao jnusson brhmano todeyyo
brhmao, ae ca abhit abhit
brhmaamahsl.
3. Atha kho vseha - bhradvjna
jaghvihra anucakamantna
anuvicarantna maggmagge kath udapdi.
Atha kho vseho mavo evamha: 'ayameva
ujumaggo ayamajasyano niyyiko niyyti
takkarassa bramhasahavyatya yvya akkhto
brhmaena pokkharastin'ti.
4. Bhradvjo mavo evamha: ayameva
ujumaggo [PTS Page 236] [\q 236/]
ayamajasyano niyyiko niyyni takkarassa
brahmasahavyatya yvya akkhto
brhmaena trukkhen'ti. Neva khvsakkhi1

vseho mavo bhradvja mava


sapetu. Na pansakkhi bhradvjo mavo
vseha mava sapetu.
5. Atha kho vseho mavo bhradvja
mava mantesi: aya kho bhradvja,
samao gotamo sakyaputto sakyakul pabbajito
manskae viharati uttarena manaskaassa
aciravatiy nadiy tre ambavane. Ta kho pana
bhavanta gotama eva kalyo kittisaddo
abbhuggato: itipi so bhagav araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav'ti yma bho
bhradvja yena samao gotamo
tenupasakamissma. Upasakamitv
etamattha samaa gotama pucchissma.
Yath no samao gotamo bykarissati tath na
dhressmti. 'Evambho'ti kho bhradvjo kho
bhradvjo mavo vsehassa mavassa
paccassosi.
1. Neva kho asakkhi. (Kesuci potthakesu,
shalakkharamuddinahakathya ca. )
[BJT Page 596] [\x 596/]

6. Atha kho vsehabhradvj mav yena


bhagav tenupasakamisu. Upasakamitv
bhagavat saddhi sammodisu. Sammodanya
katha srya vtisretv ekamanta
nisdisu. Ekamanta nisinno kho vseho
mavo bhagavanta etadavoca: "idha bho
gotama amhka jaghvihra
anucakamantna anuvivarantna
maggmagge kath udapdi. Aha eva vadmi:
'ayameva ujumaggo ayamajasyano niyyiko
niyyti takkarassa brahmasahavyatya yvya
akkhto brhmaena pokkharastin'ti.
Bhradvjo mavo evamha: 'ayameva
ujumaggo ayamajasyano niyyiko niyyti
takkarassa brahmasahavyatya yvya akkhto
brhmaena trukkhen'ti. Ettha bho gotama
attheva viggaho atthi vivdo atthi nnvdo"ti.
7. [PTS Page 237] [\q 237/] "iti kira vseha
tva eva vadesi: ayameva ujumaggo
ayamajasyano niyyiko niyyni takkarassa
brahmasahavyatya yvya akkhto
brhmaena pokkharastin'ti. Bhradvjo
mavo evamha: ayameva ujumaggo
ayamajasyano niyyiko niyyti takkarassa
brahmasahavyatya yvya akkhto
brhmaena trukkhenti. Atha kismi pana vo
vseh viggaho? Kismi vivdo? Kismi
nnvdo?"Ti.

D.N. 204/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

8. "Maggmagge bho gotama. Kicpi bho


gotama brhma nnmagge papenti
addhariy brhma, tittiriy brhma.
Chandok brhma, bavahiric1 brhma,
atha kho sabbni tni niyyikni niyyanti
takkarassa brahmasahavyatya. Seyyathpi bho
gotama gmassa v nigamassa v avidre bahni
cepi nnmaggni bhavanti, atha kho sabbni
tni gmasamosarani bhavanti. Evameva kho
bho gotama kicpi brhma nnmagge
papenti addhariy brhma, tttiriy
brhma, chandok brhma, bavahiric
brhma, atha kho sabbni tni niyyikni
niyyanti takkarassa brahmasahavyaty"ti.
9. "Niyyantti vseha vadesi?"
"Niyyantti bho gotama vadmi"
"Niyyantti vseha vadesi?"
"Niyantti bho gotama vadmi. "

samhita tadanugyanti tadanubhsanti


bhsitamanubhsanti vcitamanuvcenti,
seyyathda: aako vmako vmadevo
vessmitto yamataggi agiraso bhradvjo
vseho kassapo bhagu, te'pi evamhasu:
mayameta jnma mayameta passma yattha
v brahm yena v brahm yahi v brahm'ti?".

"No hida bho gotama. "


11. "Iti kira vseha natthi koci tevijjna
brhmana ekabrhmao'pi yena brahm
sakkhi diho. Natthi koci tevijjna
brhmana ekcariyo'pi yena brahm
sakkhidiho. Natthi koci tevijjna
brhmana ekcariyapcariyo'pi yena brahm
sakkhidiho. Natthi [PTS Page 239] [\q 239/]
koci tevijjna brhmana yva sattam
cariyamahayug yena brahm sakkhi diho -
[BJT Page 600] [\x 600/]

"No hida bho gotama. "

Ye'pi kira tevijjna brhmana pubbak


isayo mantna kattro mantna pavattro,
yesamida etarahi tevijj brhma pora
mantapada gta pavutta samhita
tadanugyanti tadanubhsanti
bhsitamanubhsanti vcitamanuvcenti,
seyyathda: aako vmako vmadevo
vessmitto yamataggi agiraso bhradvjo
vseho kassapo bhagu, te'pi evamhasu:
mayameta jnma mayameta passma yattha
v brahm yena v brahm yahi v brahm'ti.
Te vata tevijj brhma evamhasu: ya
maya na jnma ya na passma, tassa
sahavyatya magga desema: ayameva ujumaggo
ayamajasyano niyyiko niyyti takkarassa
brahmasahavyaty'ti.

"Ki pana vseha atthi koci tevijjna


brhmana ekcariyo'pi yena brahm sakkhi
diho?"Ti.

12. Ta kimmaasi vseha, tanu eva sante


tevijjna brhmana appihrakata
bhsita sampajjat?"Ti.

"Nohida bho gotama".

"Addh kho bho gotama, eva sante tevijjna


brhmana appihrakata bhsita
sampajjat"ti.

1. Bavaharij, bavaharijjha, bhavyrijjh,


bavahariy, kesuci. Brahmacariy [PTS.]
[BJT Page 598] [\x 598/]

"Niyyantti vseha vdesi?"


"Niyyantti bho gotama vadmi. "
10. [PTS Page 238] [\q 238/] "ki pana
vseha atthi koci tevijjna brhmana
ekabrhmao'pi yena brahm sakkhi diho?"Ti.

"Ki pana vseha atthi koci tevijjna


brhmana yva sattam cariyamahayug
yena brahm sakkhi diho?"Ti.
"No hida bho gotama"
"Ki pana vseha ye'pi tevijjna
brhmana pubbak isayo mantna kattro
mantna pavattro yesamida etarahi tevijj
brhma pora mantapada gta pavutta

13. Sdhu vseha. Te vata vseha tevijj


brhma ya na jnanti ya na passanti tassa
sahavyatya magga desessanti: 'ayameva
ujumaggo ayamajasyano niyyiko niyyni
takkarassa brahmasahavyaty'ti neta hna
vijjati. Seyyathpi vseha
andhaveiparampara sasatt purimo'pi na
passati majjhimo'pi na passati pacchimo'pi na

D.N. 205/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

passati, evameva kho vseha andhavepama


mae tevijjna brhmana bhsita.
Purimo'pi na [PTS Page 240] [\q 240/] passati.
Majjhimo'pi na passati. Pacchimo'pi na passati.
Tesamida tevijjna brhmana bhsita
bhassakaeva sampajjati, nmakaeva
sampajjati. Rittakaeva sampajjati,
tucchakaeva sampajjati.
14. "Ta kimmaasi vseha, passanti tevijj
brhma candimasuriye ae cpi bah jan,
yato ca candimasuriy uggacchanti, yattha ca
ogacchanti, ycanti, thomayanti, pajalik
namassamn anuparivattanti?"Ti.
"Eva bho gotama. Passanti tevijj brhma
candimasuriye ae cpi bahjan, yato ca
candimasuriy uggacchanti yattha ca ogacchanti,
ycanti, thomayanti, pajalik namassamn
anuparivattant"ti.
[BJT Page 602] [\x 602/]

15. "Ta kimmaasi vseha, ya passant


tevijj brhma candimasuriye ae cpi
bahujan, yato ca candimasuriy uggacchanti,
yattha ca ogacchanti, ycanti thomayanti
pajalik namassamn anuparivattanti, pahonti
tevijj brhma candimasuriyna sahavyatya
magga desetu: ayameva ujumaggo
ayamajasyano niyyiko niyyti takkarassa
candimasuriyna sahavyaty?"Ti.
"No hida bho gotama. "
16. Iti kira vseha ya passanti tevijj
brhma candimasuriye, ae cpi bah jan,
yato ca candimasuriy uggacchanti, yattha ca
ogacchanti, ycanti thomayanti pajalik
namassamn anuparivattanti, te'pi nappahonti
candimasuriyna sahavyatya magga desetu:
ayameva ujumaggo ayamajasyano niyyiko
niyyni takkarassa candimasuriyna
sahavyatyti. Ki pana, na kira tevijjehi
brhmaehi brahm sakkhi diho. Na pi kira
tevijjna brhmana cariyehi brahm
sakkhidiho. Na pi kira tevijjna [PTS Page 241]
[\q 241/] brhmana cariyapcariyehi
brahm sakkhidiho. Na pi kira tevijjna
brhmana yva sattam cariyamahayugehi
brahm sakkhidiho. "Ye'pi kira tevijjna
brhmana pubbak isayo mantna kattro
mantna pavattro, yesamida etarahi tevijj
brhma poraa mantapada gta pavutta
samhita, tadanugyanti tadanubhsanti
bhsitamanubhsanti vcitamanuvcenti,

seyyathda: aako vmako vmadevo


vessmitto yamataggi agiraso bhradvjo
mseho kassapo bhagu. Te'pi na evamhasu:
mayameta jnma, mayameta passma, yattha
v brahm yena v brahm yahi v brahm'ti.
Te vata tevijj brahma evamhasu: ya na
jnma ya na passma, tassa sahavyatya
magga desema: ayameva ujumaggo
ayamajasyano niyyiko niyyti takkarassa
brahmasahavyaty"ti.
"Ta kimmaasi vseha, nanu eva sante
tevijjna brhmana appihrakata
bhsita sampajjat?"Ti.
"Addh kho bho gotama eva satte tevijjna
brhmana apphrakata bhsita
sampajjat"ti.
17. "Sdhu vseha. Te vata vseha tevijj
brhma ya na jnanti ya na passanti tassa
sahavyatya magga desessanti: yameva
ujumaggo ayamajasyano niyyiko niyyni
takkarassa brahmasabhavyatyti neta hna
vijjat'ti.
[BJT Page 604] [\x 604/]

18. Seyyathpi vseha puriso eva vadeyya:


aha kho y imasmi janapade janapadakalyi,
ta icchmi ta kmemti. Tamena eva
vadeyyu: ambho purisa, ya tva
janapadakalyi icchasi kmesi, jnsi ta
janapadakalyi khattay1 v brhma2 v
vess3 v sudd4 v?'Ti iti puho 'no'ti vadeyya
tamena eva vadeyyu: "ambho purisa ya
tva janapadakalyi na jnsi, na passasi, [PTS
Page 242] [\q 242/] evanm v evagott
v, dgh v rass v majjhim v k v sm v
maguracchav v'ti, amukasmi gme v
nigame v nagare v"ti. Iti puho 'no'ti vadeyya.
Tamena eva vadeyyu: "ambho purisa ya
tva na jnsi, na passasi, ta tva icchasi
kmes"ti. Iti puho 'mo'ti vadeyya. Ta
kimmaasi vseha nanu eva sante tassa
purisassa appihrakata bhsita
sampajjat?"Ti.
"Addh kho bho gotama tassa purisassa
appbhrakata bhsita sampajjat"ti.
19. Evameva kho vseha na kira tevijjehi
brhmaehi brahm sakkhi diho. Napi kira
tevijjna brhmana cariyehi brahm
sakkhi diho. Napi kira tevijjna brhmana
cariyapcariyehi brahm sakkhi diho. Napi

D.N. 206/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kira tevijjna brhmana yva sattam


cariyamahayugehi brahm sakkhi diho. Ye'pi
kira tevijjna brahmana pubbak isayo
mantna kattro mantna pavattro
yesamida etarahi tevijj brhma pora
mantapada gta pavutta samhita
tadanugyanti tadanubhsanti
bhsitamanubhsanti vcitamanuvcenti,
seyyathda aako vmako vmadevo
vessmitto yamatagg agiraso bhradvjo
vseho kassapo bhagu, te'pi na evamhasu:
mayameta jnma mayameta passma yattha
v brahm yena v brahm yahi v brahm'ti.
Te vata tevijj brhma evamhasu: ya na
jnma ya na passma, tassa sahavyatya
magga desema: ayameva ujumaggo
ayamajasyano niyyiko niyyti takkarassa
brahmasahavyaty'ti. Ta kimmaasi
vseha, nanu eva sante tevijjna
brhmana appihirakata bhsita
sampajjat?"Ti.
"Addh kho bho gotama eva sante tevijjna
brhmana appihrakata bhsita
sampajjat"ti.
20. Sdhu vseha. Te vata vseha, tevijj
brhma ya na jnanti, ya na passanti, tassa
sahavyatya [PTS Page 243] [\q 243/] magga
desessanti: ayameva ujumaggo ayamajasyano
niyyiko niyyni takkarassa
brahmasahavyaty'ti neta hna vijjat'ti.
1. Khattiyi, sy.
2. Brhmai sy.
3. Vessi, sy
4. Suddi, sy
[BJT Page 606] [\x 606/]

21. Seyyathpi vseha puriso ctummahpathe


nissei kareyya psdassa rohaya, tamena
eva vadeyyu: ambho purisa yassa tva
psdassa rohaya nissei karosi, jnsi ta
psda puratthimya v disya dakkhiyav
disya pacchimya v disya uttarya v disya,
ucco v nco v majjhimo v'?Ti iti puho 'no'ti
vadeyya, tamena eva vadeyyu: ambho purisa
ya tva na jnsi na passasi tassa tva
psdassa rohaya nissei karos?Ti. Iti
puho 'mo'ti vadeyya. Ta kimmaasi
vseha, tanu eva sante tassa purisassa
appihrakata bhsita sampajjat?Ti.

"Addh kho bho gotama eva sante tassa


purisassa appihrakata bhsita sampajjat"ti.

22. Evameva kho vseha na kira tevijjahi


brhmaehi brahm sakkhi diho napi kira
tevijjna brhmana cariyehi brahm
sakkhi diho. Napi kira tevijjna brhmana
cariyapcariyehi brahm sakkhi diho. Napi
kira tevijjna brhmana yva sattam
cariyamahayugehi brahm sakkhi diho. Ye'pi
kira tevijjna brahmana pubbak isayo
mantna kattro mantna pavattro
yesamida etarahi tevijj brhma pora
mantapada gta pavutta samhita
tadanugyanti tadanubhsanti
bhsitamanubhsanti vcitamanuvcenti,
seyyathda: aako vmako vmadevo
vessmitto yamatagg agiraso bhradvjo
vseho kassapo bhagu, te'pi na evamhasu:
mayameta jnma mayameta passma yattha
v brahm yena v brahm yahi v brahm'ti.
Te vata tevijj brhma evamhasu: ya na
jnma ya na passma, tassa sahavyatya [PTS
Page 244] [\q 244/] magga desema: ayameva
ujumaggo ayamajasyano niyyiko niyyti
takkarassa brahmasahavyaty'ti. Ta
kimmaasi vseha, nanu eva sante
tevijjna brhmana appihirakata
bhsita sampajjat?"Ti.
"Addh kho bho gotama eva sante tevijjna
brhmana appihrakata bhsita
sampajjat"ti.
23. Sdhu vseha. Te vata vseha, tevijj
brhma ya na jnanti, ya na passanti, tassa
sahavyatya magga desessanti: ayameva
ujumaggo ayamajasyano niyyiko niyyni
takkarassa brahmasahavyaty'ti neta hna
vijjat'ti.
24. Seyyathpi vseha aya aciravat nad pr
udakassa samatittik kkapeyy, atha puriso
gaccheyya pratthiko pragaces pgm pra
taritukmo, so orime tre hito prima tira
avheyya: ehi prpra, ehi prapranti, ta
kimmaasi vseha api nu tassa purisassa
avhyanahetu v ycanahetu v patthanhetu
v abhinandanahetu v aciravatiy nadiy
prima tra orima tra gaccheyy?"Ti.
[BJT Page 608] [\x 608/]

"No hida bho gotama".

D.N. 207/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

25. Evameva kho vseha tevijj brhma ye


dhamm brhmaa kara te dhamme pahya
vattamn, ye dhamm abrhmaakara te
dhamme samdya vattamn evamhasu:
indamavhayma, somamahvayma,
varuamavhayma, snamavhayma,
pajpatimavhayma, brahamamavhayma,
mahindamavhayma, ymamavhaym'ti. Te
vata vseha tevijj [PTS Page 245] [\q 245/]
brhma ye dhamm brhmaakra te
dhamme pahya vattamn, ye dhamm
abrhmaakara te dhamme samdya
vattamn, avhnahetu v ycanahetu v
patthanhetu v abhinandanahetu v kyassa
bhed parammara brahmuo1 sahavyupag
bhavissantti neta hna vijjati.
26. Seyyathpi vseha aya aciravat nad pr
udakassa samatittik kkapeyy, atha puriso
gaccheyya pratthiko pragaces pgm pra
taritukmo, so orime tre dahya anduy2
pacchbha ghabandhana baddho, ta
kimmaasi vseha, api nu so puriso
aciravatiy nadiy orim tr prima tra
gaccheyy?"Ti.
"No hida bho gotama"
27. "Evameva kho vseha pacime kmagu
ariyassa vinaye and'ti'pi vuccanti
bandhanantipi vuccanti. Katame paca?
Cakkhuvieyya rp ih kant manp
piyarp kmpasahit rajany. Sotavieyy
sadd ih kant manp piyarp
kmpasahit rajany. Ghavieyy gandh
ih kant manp piyarp kmpasahit
rajany. Jivhvieyy ras ih kant manp
piyarp kmpasahit rajany. Kyavieyya
phohabb ih kant manp piyarp
kmpasahit rajany. Ime kho vseha paca
kmagu ariyassa vinaye andti'pi vuccanti
bandhananti'pi vuccanti. Ime kho vseha
pacakmague tevijj brhma gathit
mucchit ajjhopann andnavadassvino
anissaraapa paribhujanti.
28. Te vata vseha tevijj brhma ye dhamm
brhmaakara te dhamme pahya vattamn,
ye [PTS Page 246] [\q 246/] dhamm
abrhmaakara te dhamme samdya
vattamn, pacakmague gathit mucchit
ajjhopann andnavadassvino anissaraapa
paribhujann kmandubandhanabaddh
kyassa bhed parammara brahmuno
sabhavyupag bhavissantti neta hna vijjati.

1. Brahmna [PTS.]
2. Rajjuy, sy.
[BJT Page 610] [\x 610/]

29. Seyyathpi vseha aya aciravat nad pr


udakassa samatittik kkapeyy, atha puriso
gaccheyya pratthiko pragaves pragm
pra taritukamo, so orime tre sassa
prupitv nipajjeyya, ta kimmaasi vseha,
api nu so puriso aciravatiy nadiy orim tr
prima tra gaccheyy ti.
"No hida bho gotama"
30. Evameva kho vseha pacime nvara
ariyassa vinaye vara'ti'pi vuccanti,
nvara'ti'pi vuccanti, onh'ti'pi vuccanti.
Pariyonh'ti'pi vuccanti. Katame paca?
Kmacchandanvaraa vypdanvaraa
thinamiddhanvaraa
uddhaccakukkuccanvaraa
vicikicchnvaraa. Ime kho vseha
pacanvara ariyassa vinaye vara'ti'pi
vuccanti, nvara'ti'pi vuccanti, onh'ti'pi
vuccanti, pariyonh'ti'pi vuccanti. Imehi kho
vseha pacahi nvaraehi tevijj brhma
vu nivu ovu1 pariyonaddh. Te vata
vseha tevijj brhma ye dhamm
brhmaakara te dhamme pahya vattamn,
ye dhamm abrhmaakara te dhamme
samdya vattamn, paca nvaraehi vu
nivu ovu pariyonaddh kyassa bhed
parammara brahmuo [PTS Page 247] [\q
247/] sahavyupag bhavissanti'ti neta
hna vijjati.
31. Ta kimmaasi vseha, kinti te suta
brhmana vuddhna mahallakna
cariyapcariyna bhsamnna:
"Sapariggaho v brahm apariggaho v"ti.
"Apariggaho bho gotama. "
"Saveracitto v averacitto v?"Ti.
"Averacitto bho gotama. "
"Savypajjhacitto v avyapajjhacitto v?"Ti.
"Avypajjhacitto bho gotama. "
"Sakilihacitto v asakilihacitto v?"Ti.

D.N. 208/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Asakilihacitto bho gotama. "


1. Avut nivut ophu, kesuci.
[BJT Page 612] [\x 612/]

"Vasavatti v avasavatt v?"Ti.


"Vasavatti bho gotama. "
32. Ta kimmaasi vseha, sapariggah v
tevijj brhma apariggah v?"Ti.
"Sapariggah bho gotama. "
"Saveracitt v averacitt v?"Ti.
"Saveracitt bho gotama. "

[BJT Page 614] [\x 614/]

35. Iti kira vseha savypajjhacitt tevijj


brhma. Avypajjhacitto brahm. Api nukho
savypajjhacittna tevijjna brahmana
avypajjhacittena brahmun saddhi sasandati
samet?"Ti.
"No hida bho gotama. "
Sdhu vseha. Te vata vseha
savypajjhacitt tevijj brhma kyassa
bhedparammara avypajjhacittassa
brahmuno sahavyupag bhavissantiti neta
hna vijjati.

"Savypajjhacitt bho gotama. "

36. Iti kira vseha sakilihacitt tevijj


brhma. Asakilihacitto brahm. Api nu kho
sakilihacittna tevijjna brhmana
asakilihacittena brahmun saddhi
sasandati samet?"Ti.

"Sakilihacitt v asakilihacitt v?"Ti.

"No hida bho gotama. "

"Sakilihacitt bho gotama. "

Sdhu vseha. Te vata vseha sakilihacitt


tevijj brhma kyassa bhed parammara
asakilihacittassa buhmuno sahavyupag
bhavissantti neta hna vijjati.

"Savypajjhacitt v avypajjhacitt v?"Ti.

"Vasavatt v avasavatt v?"Ti.


"Avasavatt bho gotama. "
33. Iti kira vseha sapariggah tevijj
brhma. Apariggaho brahm. Api nu kho
sapariggahna tevijjna brhmana
apariggahena brahmun saddhi sasandati
samet?"Ti.
"No hida bho gotama. "
Sdhu vseha. Te vata vseha sapariggah
tevijj brhma kyassabhed parammara
apariggahassa [PTS Page 248] [\q 248/]
brahmuno sahavyupag bhavissantti neta
hna vijjati.
34. Iti kira vseha saveracitt tevijj brhma.
Averacitto brahm. Api nukho averacittna
tevijj brhmana averacittena brahmun
saddhi sasandati samet?"Ti.
"No hida bho gotama. "
Sdhu vseha. Te vata vseha saceracitt
tevijj brhma kyassabhed parammara
avera cittassa brahmuno sahavyupag
bhavissantti neta hna vijjati.

37. Iti kira vseha avasavatt tevijj brhma.


Vasavatt brahm. Api nu kho avasavattna
tevijjna brhmana vasavattin brahmuno
saddhi sasandati samet?'Ti.
"No hida bho gotama".
Sdhu vseha. Te vata vseha avasavatti
tevijj brhma kyassa bhed parammara
vasavattissa brahmuno sahavyupag
bhavissantti neta hna vijjati.
Idha kho pana te vseha tevijj brhma
sditv sasdanti, sasditv visda v
ppuanti. Sukkhataraa1 mae pataranti.
Tasm ida tevijjna brhmana tevijja2
iraanti'pi3 vuccati. Tevijja vipinanti'pi vuccati.
Tevijja vyasananti'pi vuccat"ti.
38. Eva vutte vseho mavo bhagavanta
etadavoca: "suta me ta bho gotama, samao
gotamo brahmuno sahavyatya magga jnt"ti.

Ti kimmaasi vseha sanena ito


manaskaa, nayito dre manaskaanti?"

D.N. 209/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Eva bho gotama. sanena ito manaskaa.


Nayito dre manaskaanti. "
1. Sukkhatara, kesuci.
2. Tevijj, bahusu.
3. raa, dghak.
[BJT Page 616] [\x 616/]

dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha. Brahmacariya
pakseti.
[BJT Page 618] [\x 618/]

39. Ta kimmaasi vseha, idhassa puriso


manaskae jtavaddho, tamena manaskaato
tvadeva [PTS Page 249] [\q 249/] avasaa
manaskaassa magga puccheyyu, siy nu kho
vseha tassa purisassa manaskae
jtavaddhassa manaskaassa magga puhassa
dandhyitatta v vitthyitatta v?Ti.
"No hida bho gotama. Ta kissa hetu? Asu hi
bho gotama puriso manaskae jtavaddho. Tassa
sabbneva manaskaassa maggni suviditn"ti.

40. "Siy kho vseha tassa purisassa


manaskae jatavaddhassa manaskaassa
magga puhassa dandhyitatta v
vitthyitatta v, nattheva tathgatassa
brahmaloke v brahmalokagminiy v
paipadya puhassa dandhyitatta v
vitthyitatta v. Brahmnacha vseha
pajnmi brahmalokaca brahmalokagminica
paipada. Yathpaipanno brahmaloka
upapanno, tacapajnm"ti.
41. Eva vutte vseho mavo bhagavanta
etadavoca: "suta meta bho gotama 'samao
gotamo brahmuno sahavyatya magga deset'ti.
Sdhu no bhava gotamo brahmuno sahavyatya
magga desetu. Ullumpatu bhava gotamo
brhmai paja"nti. "Tena hi vseha suhi.
Sdhuka manasikarohi. Bhsissm"ti.
"Tena hi vseha suhi. Sdhuka
manasikarohi. Bhsissm"ti.
'Eva bho'ti kho vseho mavo bhagavato
paccassosi. Bhagav etadavoca:
42. Idha vseha tathgato loko uppajjati araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid [PTS Page 250] [\q 250/] anuttaro
purisadammasrath satth devamanussna
buddho bhagav. So ima loka sadevaka
samraka sabrahmaka sassamaabrhmai
paja sadevamanussa saya abhi
sacchikatv pavedeti. So dhamma deseti

43(29). Ta dhamma suti gahapati v


gahapatiputto v aatarasmi v kule
paccjto. So ta dhamma sutv tathgate
saddha pailabhati. So tena saddhpailbhena
samanngato iti paisacikkhati: 'sambdho
gharvaso rajpatho1. Abbhokso pabbajj.
Nayida sukara agra ajjhvasat
ekantaparipua ekantaparisuddha
sakhalikhita brahmacariya caritu.
Yannnha kesamassu ohretv ksyni
vatthni acchdetv agrasm anagriya
pabbajeyya'nti.
1. Rajopatho, katthaci.
44. So aparena samayena appa v
bhogakkhandha pahya mahanta v
bhogakkhandha pahya appa v
tiparivaa pahya mahanta v
tiparivaa pahya kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajati. So eva pabbajito samno
ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno aumattesu vajjesu
bhayadassv. Samdya sikkhati sikkhpadesu
kyakammavackammena samanngato
kusalena. Parisuddhjvo slasampanno indriyesu
guttadvro bhojane matta satisampajaesu
samanngato santuho.
45(29). Kathaca vseha bhikkhu slasampanno
hoti? Idha vseha bhikkhu ptipta pahya
ptipt paivirato hoti nihitadao
nihitasattho lajj daypanno.
Sabbapabhtahitnukamp viharati.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Adinndna pahya adinndn paivirato hoti
dinndy dinnapikakh. Athenena
sucibhtena attan viharati. Idampi'ssa hoti
slasmi.
Abrahmacariya pahya brahmacr hoti
rcr1 virato methun gmadhamm.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Musvda pahya musvd paivirato hoti
saccavd saccasandho theto2 paccayiko
avisavdako lokassa. Idampi'ssa hoti slasmi.

D.N. 210/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Pisua vca3 pahya pisuya vcya


paivirato hoti. Ito sutv na amutra akkht
imesa bhedya. Amutra v sutv na imesa
akkht amsa bhedya. Iti bhinnna v
sandht, sahitna v anuppadt4
samaggrmo5 samaggarato samagganandi
samaggakarai vca bhsit hoti. Idampi'ssa
hoti slasmi.
1.Rjapatho,katthaci. 2.Ancri,machasa.
3.heto,sy. 4.Pemaniy,machasa.
[BJT Page 620] [\x 620/]
Pharusa vca6 pahya pharusya vcya
paivirato hoti. Y s vc ne kaasukh
pemany7 hadayagam por bahujanakant
bahujanamanp, tathrpa8 vca bhsit
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
Samphappalpa pahya samphappalp
paivirato hoti klavd bhtavd atthavd
dhammavd vinayavd. Nidhnavati vca
bhsit hoti klena spadesa pariyantavati
atthasahita. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Ancri, machasa.
2. heto, sy.
3. Pisuvca, [PTS.]
4. Anuppdt, [PTS.]
5. Samaggarmo, machasa.
6. Pharusvca, [PTS.] Sitira
7. Pemaniy, machasa. 8. Evarpi. [PTS.] Sitira.

46(30). Bjagmabhtagmasamrambh1
paivirato hoti. Ekabhattiko2 hoti rattparato3
paivirato4 viklabhojan.
Naccagtavditaviskadassan5 paivirato hoti.
Mlgandhavilepanadhraamaanavibhusana
hn paivirato hoti. Uccsayanamahsayan
paivirato hoti. Jtarparajatapaiggaha6
paivirato hoti. makadhaapaiggaha6
paivirato hoti. makamasapaiggaha6
paivirato hoti. Itthikumrikapaiggaha6
paivirato hoti. Dsidsapaiggaha6 paivirato
hoti. Ajeakapaiggaha6 paivirato hoti.
Kukkuaskarapaiggaha6 paivirato hoti.
Hatthigavassavaav7 paiggaha paivirato
hoti. Khettavatthupaiggaha paivirato hoti.
Dteyyapahea8 gamannuyog paivirato hoti.
Kayavikkay paivirato hoti.
Tulkakasakamnak9 paivirato hoti.
Ukkoanavacananikatisci10 yog paivirato
hoti.
Chedanavadhabandhanaviparmosalopasahas

kr11 paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.

Cullasla12 nihita
47(31). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
bjagmabhtagmasamrambha13 anuyutt
viharanti, seyyathda: mlabja khandhabja
phalubja14 aggabja bijabjameva15
pacama. Iti v itievarp16
bjagmabhtagmasamrambh17 paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1.Evarpi,katthaci [BJT Page 622] [\x 622/]
32. 48(32) Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa sannidhikraparibhoga
anuyutt viharanti, seyyathda: annasannidhi
pnasannidhi vatthasannidhi ynasannidhi
sayanasannidhi gandhasannidhi
misasannidhi. Iti v iti evarp
sannidhikraparibhog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Samrabbh, machasa.
2. Eka bhattiko, machasa.
3. Rattuparato, machasa.
4. Virato, the. Se.
5. Viska, machasa.
6. Pariggaha, (sabbattha)
7. Gavassa, se. Vaava, machasa.
8. Pahia, smu. Machasa. Sy.
9. Ka, machasa.
10. Svi, machasa.
11. Sahasa, machasa.
12. Ca sla, machasa.
13. Samrabbh, machasa.
14. Phala, se. Phalu, si. The.
15. Bija bja eva. The.
16. Iti evarup, kesuci.
17. Samrabbh, machasa.
49(33). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa viskadassana anuyutt
viharanti, seyyathda: nacca gta vdita
pekkha akkhta pissara vetla
kumbhathna sobhanaka1 cala vasa
dhopanaka2 hatthiyuddha assayuddha
mahisayuddha3 usabhayuddha ajayuddha
meayuddha4 kukkuayuddha
vaakayuddha daayuddha muhiyuddha5
nibbuddha uyyodhika balagga senbyha

D.N. 211/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

akadassana6. Iti v iti evarp viskadassan


paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
50(34). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
jtappamdahnnuyoga anuyutt viharanti,
seyyathda: ahapada dasapada ksa
parihrapatha santika khalika ghaika
salkahattha akkha pagacra vakaka
mokkhacika cigulaka patthaka rathaka
dhanuka akkharika manesika yathvajja. Iti
v iti evarp jtappamdahnnuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
51(35). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa uccsayanamahsayana
anuyutt viharanti, seyyathda: sandi
pallaka gonaka cittaka paika paalika
tlika vikatika uddalomi ekantalomi
kahissa koseyya kuttaka hatthatthara
assatthara rathatthara ajinappavei
kdalimigapavarapaccattharaa
sauttaracchada ubhatolohitakpadhna. Iti v
iti evarp uccsayanamahsayan paivirato
hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Sobhanagaraka, katthaci. Sobhanakaraka,
[PTS.] Sobhanagharaka, machasa.
2. Dhovana, katthaci. Dhopana, sitira.
3. Mahisa, machasa.
4. Meaka, machasa.
5. Shala potthakesu na dissati.
6. Anka - kesuci.
[BJT Page 624] [\x 624/]
52(36). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
maanavibhusanahnnuyoga anuyutt
viharanti, seyyathda: ucchdana
parimaddana nahpana sambhana dsa
ajana mlvilepana mukhacuaka1
mukhalepana2 hatthabandha sikhbandha
daaka nika khagga chatta citrphana
uhsa mai vlavjani odtni vatthni
dghadasni. Iti v iti evarp
maanavibhusanahnnuyog paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
53(37). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa tiracchnakatha
anuyutt viharanti, seyyathda: rjakatha
corakatha mahmattakatha senkatha

bhayakatha yuddhakatha annakatha


pnakatha vatthakatha sayanakatha
mlkatha gandhakatha tikatha
ynakatha gmakatha nigamakatha
nagarakatha janapadakatha itthikatha
purisakatha (kumrakatha kumrikatha)3
srakatha visikhkatha kumbhahnakatha
pubbapetakatha nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha. Iti v
itievarpya tiracchnakathya paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
54(38). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarp vigghikakatha anuyutt
viharanti, seyyathda: "na tva ima
dhammavinaya jnsi. Aha ima
dhammavinaya jnmi. Ki tva ima
dhammavinaya jnissasi? Micchpaipanno
tvamasi. Ahamasmi sammpaipanno. Sahita
me, asahita te. Pure vacanya pacch avaca.
Pacch vacanya pure avaca. cia4 te
viparvatta. ropito te vdo. Niggahto tvamasi.
Cara vdappamokkhya. Nibbehehi v sace
pahos"ti. Iti v itievarpya vigghikakathya
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
55(39). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpa
dteyyapahiagamannuyogamanuyutt
viharanti, seyyathda: raa
rjamahmattna khattiyna brhmana
gahapatikna kumrna "idha gaccha.
Amutrgaccha. Ida hara. Amutra ida har"ti.
Iti v itievarp dteyyapahiagamannuyog
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Mukhacua, machasa.
2. Mukhlepana, smu.
3. Marammapotthakesuyeva dissate
4. Avicia, kesuci.
[BJT Page 626] [\x 626/]
56(40). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te kuhak ca honti lapak ca nemittik
ca nippesik ca lbhena ca lbha nijigisitro.
Iti v itievarp kuhanalapan paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
Majjhimasla nihita.
57(41). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya

D.N. 212/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

micchjvena jvika1 kappenti, seyyathda:


aga nimitta uppta2 supia3 lakkhaa
msikacchinna aggihoma dabbihoma
thusahoma taulahoma sappihoma
telahoma mukhahoma lohitahoma agavijj
vatthuvijj khattavijj4 sivavijj bhtavijj
bhurivijj ahivijj visavijj vicchikavijj
msikavijj sakuavijj vyasavijj
pakkajjhna5 saraparittna migacakka. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
58(42). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti, seyyathda:
mailakkhaa vatthalakkhaa
daalakkhaa6 asilakkhaa usulakkhaa
dhanulakkhaa vudhalakkhaa7
itthilakkhaa purisalakkhaa
kumralakkhaa kumrilakkhaa
dsalakkhaa dsilakkhaa hatthilakkhaa
assalakkhaa mahisalakkhaa8
usabhalakkhaa golakkhaa9 ajalakkhaa
mealakkhaa10 kukkualakkhaa
vaakalakkhaa godhlakkhaa
kaiklakkhaa kacchapalakkhaa
migalakkhaa. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
59(43). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti seyyathda:
raa niyyna bhavissati, raa aniyyna
bhavissati, abbhantarna raa upayna
bhavissati, bhirna raa apayna
bhavissati, bhirna raa upayna
bhavissati, abbhantarna raa apayna
bhavissati, abbhantarna raa jayo
bhavissati, abbhantarna raa parjayo
bhavissati. Iti imassa jayo bhavissati. Imassa
parjayo bhavissati. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Jvita, machasa.
2. Uppda, smu.
3. Supina, machasa. Supiaka, si.
4. Khetta, kesuci.
5. Pakkha, kesuci.
6. Daalakkhaa satthalakkhaa, machasa.

7. yudha, kesuci.
8. Mahisa, machasa.

9. Goa, machasa.
10. Meaka, kesuci.
[BJT Page 628] [\x 628/]
60(44). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
candaggho bhavissati. Suriyaggho bhavissati.
Nakkhattagho bhavissati. Candimasuriyna
pathagamana bhavissati. Candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Nakkhattna
pathagamana bhavissati. Nakkhattna
uppathagamana bhavissati. Ukkpto
bhavissati. Dsho bhavissati. Bhmiclo
bhavissati. Devadundubhi bhavissati.
Candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana1 sakilesa vodna bhavissati.
Evavipko candaggho bhavissati. Evavipko
suriyaggho bhavissati. Evavipko
nakkhattaggho bhavissati. Evavipka
candimasuriyna pathagamana bhavissati.
Evavipka candimasuriyna
uppathagamana bhavissati. Evavipka
nakkhattna pathagamana bhavissati.
Evavipka nakkhattna uppathagamana
bhavissati. Evavipko ukkpto bhavissati.
Evavipko disho bhavissati. Evavipko
bhmiclo bhavissati. Evavipko devadundbhi
bhavissati. Evavipko
candimasuriyanakkhattna uggamana
ogamana sakilesa vodna bhavissati. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjv
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
61(45). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
subbuhik bhavissati. Dubbuhik bhavissati.
Subhikkha bhavissati. Dubbhikkha bhavissati.
Khema bhavissati. Bhaya bhavissati. Rogo
bhavissati. rogya bhavissati. Mudd gaan
sakhna kveyya lokyata. Iti v
itievarpya tiracchnavijjya micchjvena
paivirato hoti. Idampi'ssa hoti slasmi.
62(46). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
vhana vivhana savadana vivadana
sakiraa vikiraa subhagakaraa
dubbhagakaraa viruddhagabbhakaraa
jivhnitthambhana2 hanusahanana
hatthbhijappana hanujappana

D.N. 213/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kaajappana dsapaha kumripaha


devapaha diccupahna mahatupahna
abbhujjalana sirivhyana. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
1. Oggamana, kesuci.
2. Jivhnitthaddhana. Bahusu.
[BJT Page 630] [\x 630/]
63(47). Yath v paneke bhonto
samaabrhma saddhdeyyni bhojanni
bhujitv te evarpya tiracchnavijjya
micchjvena jvika kappenti. Seyyathda:
santikamma paidhikamma bhtakamma
bhurikamma vassakamma vossakamma
vatthukamma vatthuparikiraa camana
nahpana juhana vamana virecana
uddhavirecana adhovirecana ssavirecana
kaatela nettatappana natthukamma
ajana paccajana slkiya sallakattiya
drakatikicch mlabhesajjna anuppadna
osadhna paimokkho. Iti v itievarpya
tiracchnavijjya micchjv paivirato hoti.
Idampi'ssa hoti slasmi.
64(48). Sa kho1 so vseha bhikkhu eva
slasampanno na kutoci bhaya samanupassati
yadida slasavarato. Seyyathpi vseha
khattiyo muddhvasitto2 nihatapaccmitto na
kutoci bhaya samanupassati yadida
paccatthikato, evameva kho vseha bhikkhu
eva slasampanno na kutoci bhaya
samanupassati yadida slasavarato. So imin
ariyena slakkhandhena samanngato ajjhatta
anavajjasukha paisavedeti. Eva kho vseha
bhikkhu slasampanno hoti.
65(49). Kathaca vseha bhikkhu indriyesu
guttadvro hoti? Idha vseha bhikkhu
cakkhun rpa disv na nimittaggh hoti
nnubyajanaggh. Yatvdhikaraamena
cakkhundriya asavuta viharanta abhijjh
domanass ppak akusal dhamm
anvassaveyyu3 tassa savarya paipajjati.
Rakkhati cakkhundriya. Cakkhundriye
savara pajjati. Sotena sadda sutv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena sotindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu tassa savarya
paipajjati. Rakkhati sotindriya. Sotindriye
savara pajjati. Ghena gandha ghyitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena ghindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal

dhamm anvassaveyyu tassa savarya


paipajjati. Rakkhati ghindriya. Ghindriye
savara pajjati. Jivhya rasa syitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena jivhindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati jivhindriya. Jivhindriye
savara pajjati. Kyena phohabba phusitv
na nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena kyindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati kyindriya. Kyindriye
savara pajjati. Manas dhamma viya na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena manindriya asavuta
viharanta abhijjh domanass ppak akusal
dhamm anvassaveyyu3 tassa savarya
paipajjati. Rakkhati manindriya. Manindriye
savara pajjati. So imin ariyena
indriyasavarena samanngato ajjhatta
abysekasukha paisavedeti. Eva kho
vseha bhikkhu indriyesu guttadvro hoti.
1. Atha kho, kesuci.
2. Muddhbhisinto, kesuci.
3. Anvsaveyyu, anvssaveyyu, kesuci.
[BJT Page 632] [\x 632/]
50. Kathaca vseha bhikkhu
satisampajaena samanngato hoti? Idha
vseha bhikkhu abhikkante paikkante
sampajnakr hoti. lokite vilokite
sampajnakr hoti. Samijite1 pasrite
sampajnakr hoti. Saghipattacvaradhrae
sampajnakr hoti. Asite pte khyite syite
sampajnakr hoti. Uccrapassvakamme
sampajnakr hoti. Gate hite nisinne sutte
jgarite bhsite tuhbhve sampajnakr hoti.
Eva kho vseha bhikkhu satisampajaena
samanngato hoti.
67(51). Kathaca vseha bhikkhu santuho
hoti? Idha vseha bhikkhu santuho hoti
kyaparihriyena cvarena kucchiparihriyena2
piaptena. So yena yeneva pakkamati
samdyeva pakkamati. Seyyathpi vseha
pakkhi sakuo yena yeneva eti sapattabhro'va
eti, evameva kho vseha bhikkhu santuho
hoti kyaparihriyena cvarena
kucchiparihriyena piaptena. So yena yeneva
pakkamati samdyeva pakkamati. Eva kho
vseha bhikkhu santuho hoti.

D.N. 214/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

68(52). So imin ca ariyena slakkhandhena3


samanngato imin ca ariyena indriyasavarena
samanngato imin ca ariyena satisampajaena
samanngato imya ca ariyya santuhiy
samanngato vivitta sensana bhajati araa
rukkhamla pabbata kandara giriguha
susna vanapattha abbhoksa pallapuja.
So pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati
pallaka bhujitv uju kya paidhya
parimukha sati upahapetv.
69(53). So abhijjha loke pahya vigatbhijjhena
cetas viharati. Abhijjhya citta parisodheti.
Bypdapadosa pahya abypannacitto viharati
sabbapabhtahitnukamp. Bypdapados
citta parisodheti. Thnamiddha pahya
vigatathnamiddho viharati lokasa sato
sampajno. Thnamiddh citta parisodheti.
Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati
ajjhatta vpasantacitto. Uddhaccakukkucc
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati akathakath kusalesu
dhammesu. Vicikicchya citta parisodheti.
1. Sammijite, kesuci.
2. Paribhrikena, smu.
3. Imin slakkhandhena, sabbattha.
[BJT Page 634] [\x 634/]
54. Seyyathpi vseha puriso ia dya
kammante payojeyya, tassa te kammant
samijjheyyu, so yni ca porni iamlni tni
ca byantkareyya, siy cassa uttari avasiha
drabharaya, tassa evamassa: "aha kho pubbe
ia dya kammante payojesi. Tassa me te
kammant samijjhisu. So'ha yni ca porni
iamlni tni ca byant aksi. Atthi ca me
uttari avasiha drabharay"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
71(55). Seyyathpi vseha puriso bdhiko assa
dukkhito bhagilno, bhatta cassa
nacchdeyya, na cassa kye balamatt, so
aparena samayena tamh bdh mucceyya,
bhattacassa chdeyya, siy cassa kye
balamatt, tassa evamassa: "aha kho pubbe
bdhiko ahosi dukkhito bhagilno. Bhatta
ca me nacchdesi. Nacassa me si kye
balamatt. So'mhi etarahi tamh bdh mutto
bhattaca me chdeti. Atthi ca me kye
balamatt"ti. So tato nidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
72(56). Seyyathpi vseha puriso bandhangre
baddho assa, so aparena samayena tamh

bandhangr mucceyya sotthin abbayena1, na


cassa kici bhogna vayo, tassa evamassa:
"aha kho pubbe bandhangre baddho ahosi.
So'mhi etarahi tamh bandhangr mutto
sotthin abbayena. Natthi ca me kici bhogna
vayo"ti. So tatonidna labhetha pmojja,
adhigaccheyya somanassa -
73(57). Seyyathpi vseha puriso dso assa
anattdhno pardhno na yenakmagamo, so
aparena samayena tamh dsaby mucceyya
attdhno apardhno bhujisso yenakmagamo,
tassa evamassa: "aha kho pubbe dso ahosi
anattdhno pardhno na yenakmagamo,
so'mhi etarahi tamh dsaby mutto attdhno
apardhno bhujisso yenakmagamo"ti. So
tatonidna labhetha pmojja, adhigaccheyya
somanassa -
1. Avyayena, [PTS.]
74(59). Seyyathpi vseha puriso sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajjeyya
dubbhikkha sappaibhaya. So aparena
samayena ta kantra nitthareyya, sotthin
gmanta anuppueyya khema appaibhaya,
tassa evamassa: "aha kho pubbe sadhano
sabhogo kantraddhnamagga paipajji
dubbhikkha sappaibhaya. So'mhi etarahi ta
kantra tio sotthin gmanta anuppatto
khema appaibhaya"nti. So tato nidna
labhetha pmojja adhigaccheyya somanassa
[BJT Page 636] [\x 636/]
75(60). Evameva kho vseha bhikkhu yath
ia yath roga yath bandhangra yath
dsabya yath kantraddhnamagga eva ime
paca nvarae appahe attani samanupassati.
Seyyathpi vseha naya yath rogya
yath bandhan mokkha yath bhujissa yath
khemantabhmi evameva kho vseha
bhikkhu ime paca nvarae pahe attani
samanupassati.
76(61). Tassime paca nvarae pahe attani
samanupassato pmojja jyati. Pamuditassa pti
jyati. Ptimanassa kyo passambhati.
Passaddhakyo sukha vedeti. Sukhino citta
samdhiyati.
77. So mettsahagatena cetas eka disa eritv
[PTS Page 251] [\q 251/] viharati tath dutiya
tath tatiya tath catutthi. Iti uddhamadho
tiriya sabbadhi sabbattatya1 sabbvanta
loka mettsahagatena cetas vipulena
mahaggatena appamena averena avypajjhena

D.N. 215/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

pharitv viharati. Seyyathpi vseha balav


sakhadhamo appakasireneva ctuddisa sarena
vipeyya, evameva kho vseha eva
bhvitya mettya cetovimuttiy ya
pamakata kamma na ta tatrvasissati, na
ta tatrvatihati. Ayampi kho vseha
brahmuno2 sahavyatya maggo.
78. Puna ca para vseha bhikkhu
karusahagatena cetas eka disa eritv
viharati tath dutiya tath tatiya tath
catutthi. Iti uddhamadho tiriya sabbadhi
sabbattatya sabbvanta loka
karusahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena avypajjhena pharitv
viharati. Seyyathpi vseha sakhadhamo
appakasireneva ctuddisa sarena vipeyya,
evameva kho vseha eva bhvitya mettya
cetovimuttiy ya pamakata kamma na ta
tatrvasissati, na ta tatrvatihati. Ayampi kho
vseha brahmuno sahavyatya maggo.
1. Sabbatthatya. (Kesuci)
2. Brahmna [P T S]
[BJT Page 638] [\x 638/]
79. Puna ca para vseha bhikkhu
muditsahagatena cetas eka disa eritv
viharati tath dutiya tath tatiya tath
catutthi. Iti uddhamadho tiriya sabbadhi
sabbattatya sabbvanta loka
muditsahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena avypajjhena pharitv
viharati. Seyyathpi vseha balav
sakhadhamo appakasireneva ctuddisa sarena
vipeyya, evameva kho vseha eva
bhvitya mettya cetovimuttiy ya
pamakata kamma na ta tatrvasissati, na
ta tatrvatihati. Ayampi kho vseha
brahmuno sahavyatya maggo.
80. Puna ca para vseha bhikkhu
upekkhsahagatena cetas eka disa eritv
viharati tath dutiya tath tatiya tath
catutthi. Iti uddhamadho tiriya sabbadhi
sabbattatya sabbvanta loka
upekkhsahagatena cetas vipulena
mahaggatena appamena averena avypajjhena
pharitv viharati. Seyyathpi vseha balav
sakhadhamo appakasireneva ctuddisa sarena
vipeyya, evameva kho vseha eva
bhvitya mettya cetovimuttiy ya
pamakata kamma na ta tatrvasissati, na
ta tatrvatihati. Ayampi kho vseha
brahmuno sahavyatya maggo.

81. Ta ki maasi vseha? Eva vihr


bhikkhu sapariggaho v apariggaho v?Ti.
"Apariggaho bho gotama. "
"Saveracitto v averacitto v?"Ti.
"Averacitto bho gotama. "
"Sabypajjha citto v abypajjhacitto v?Ti.
"Abypajjha citto bho gotama"
"Sakilihacitto v asakilihacitto v?"Ti.
"Asakilihacitto bho gotama. "
"Vasavatti v avasavatt v?"Ti.
"Vasavatti bho gotama. "
82. [PTS Page 252] [\q 252/] iti kira vseha
apariggaho bhikkhu. Apariggaho brahm. Api nu
kho apariggahassa bhikkhuno apariggahena
brahmun saddhi sasandati samet?"Ti.
"Eva bho gotama. "
[BJT Page 640] [\x 640/]

"Sdhu vseha. So vata vseha apariggabho


bhikkhu kyassa bhed parammara
apariggahassa brahmuno sahavyupago
bhavissatti hnameta vijjati. "
83. Iti kira vseha averacitto bhikkhu.
Averacitto brahm. Api nu kho averacittassa
bhikkhuno averacittena brahmun saddhi
sasandati samet?"Ti.
"Eva bho gotama"
"Sdhu vseha. So vata vseha averacitto
bhikkhu kyassa bhed parammara
averacittassa brahmuno sahavyupago
bhavissatti hnameta vijjati. "
84. Iti kira vseha abypajjhacitto bhikkhu.
Abypajjhacitto brahm. Api nu kho
abypajjhacittassa bhikkhuno abypajjhacittena
brahmun saddhi sasandati samet?"Ti.
"Eva bho gotama"
"Sdhu vseha. So vata vseha
abypajjhacitto bhikkhu kyassa bhed

D.N. 216/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

parammara abypajjhacittassa brahmuno


sahavyupago bhavissatti hnameta vijjati. "
85. Iti kira vseha asakilihacitto bhikkhu.
Asakilihacitto brahm. Api nu kho
asakilihacittassa bhikkhuno
asakilihacittena brahmun saddhi
sasandati samet?"Ti.
"Eva bho gotama"
"Sdhu vseha. So vata vseha
asakilihacitto bhikkhu kyassa bhed
parammara asakilihacittassa brahmuno
sahavyupago bhavissatti hnameta vijjati. "
86. Iti kira vseha vasatt bhikkhu. Vasavatt
brahm. Api nu kho vasavattissa bhikkhuno
vasavattin brahmun saddhi sasandati
samet?"Ti.
"Eva bho gotama"
[BJT Page 642] [\x 642/]

"Sdhu vseha. So vata vseha vasavatt


bhikkhu kyassa bhed parammara
vasavattissa brahmuno sahavyupago bhavissatti
hnameta vijjati. "
87. Eva vutte vsehabhradvj mav
bhagavanta etadavocu: "abhikkanta bho
gotama abhikkanta bho gotama. Seyyathpi
bho gotama nikkujjita v ukkujjeyya,
paicchanna v vivareyya, mhassa v magga
cikkheyya, andhakre v telappajjota
dhreyya cakkhumanto rpni dakkhintti,
evameva bhot gotamena anekapariyyena
dhammo pakisito. Ete maya bhagavanta
gotama saraa gacchma dhammaca
bhikkhusaghaca. Upsake ne bhava gotamo
dhretu ajjatagge pupete saraagate"ti.
Tevijjasutta nihita terasama.
Slakkhandhavaggo nihito pahamo.

[PTS Vol D - 2] [\z D /] [\f II /]


[PTS Page 001] [\q 1/]
[BJT Vol D - 2] [\z D /] [\w II /]
[BJT Page 002] [\x 2/]
Suttantapiake
Dghanikyo
(Dutiyo bhgo)
Mahvaggo
Namo tassa bhagavato arahato samm
sambuddhassa.
1.
Mahpadnasutta
1. Eva me suta: eka samaya bhagav
svatthiya viharati jetavane anthapiikassa
rme karerikuikya. Atha kho sambahulna
bhikkhna pacchbhatta
piaptapaikkantna karerimaalame
sannisinnna sannipatinna
pubbenivsapaisayutt dhamm kath
udapdi: 'itipi pubbe nivso, itipi1 pubbe
nivso'ti.
2. Assosi kho bhagav dibbya sotadhtuy
visuddhya atikkantamnusikya2 tesa
bhikkhna ima kathsallpa. Atha kho
bhagav uhysan yena karerimaalamo
tenupasakami, upasakamitv paatte sane
nisdi. Nisajja kho bhagav bhikkh mantesi:
"kyanu'ttha bhikkhave etarahi kathya
sannisinn? K ca pana vo antar kath
vippakat?"Ti.
3. Eva vutte te bhikkh bhagavanta
etadavocu: "idha bhante amhka
pacchbhatta piaptapaikkantna [PTS
Page 002] [\q 2/] karerimaalame
sannisinnna sannipatitna
pubbenivsapaisayutt dhamm kath
udapdi: 'itipi pubbenivso, itipi pubbenivso'ti.
Aya kho no bhante antar kath vippakath.
Atha bhagav anuppatto"ti.
1. Iti [PTS. 2.] Mnusakya - smu
[BJT Page 004] [\x 4/]

4. "Iccheyytha no tumhe bhikkhave [PTS Page


011] [\q 11/] pubbenivsapaisayutta
dhammi katha sotu"nti.

D.N. 217/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Etassa bhagav klo, etasusa sugata klo, ya


bhagav pubbenivsapaisayutta dhammi
katha kareyya. Bhagavato sutv bhikkhu
dhressant"ti. "Tena hi bhikkhave sutha,
sdhuka manasikarotha, bhsissm"ti.
"Evambhante"ti kho te bhikkhu bhagavato
paccassosu, bhagav etadavoca:
5. Ito so bhikkhave ekanavutokappo1 ya vipass
bhagav araha sammsambuddho loke udapdi.
Ito so bhikkhave ekatisokappo2 ya sikh
bhagav araha sammsambuddho loke udapdi.
Tasmieva kho bhikkhave ekatise kappe
vessabh bhagav araha sammsambuddho
loke udapdi, imasmieva kho bhikkhave
bhaddakappe kakusandho bhagav araha
sammsambuddho loke udapdi. Imasmieva
kho bhikkhave bhaddakappe kogamano
bhagav araha sammsambuddho loke udapdi.
Imasmieva kho bhikkhave bhaddakappe
kassapo bhagav araha sammsambuddho loke
udapdi. Imasmieva kho bhikkhave
bhaddakappe aha etarahi araha
sammsambuddho loke uppanno.
6. Vipass bhikkhave bhagav araha
sammsambuddho khattiyo jtiy ahosi,
khattiyakule udapdi. Sikh bhikkhave bhagav
araha sammsambuddho [PTS Page 003] [\q
3/] khattiyo jtiy ahosi, khattiyakule
udapdi. Vessabh bhikkhave bhagav araha
sammsambuddho khattiyo jtiy ahosi,
khattiyakule udapdi. Kakusandho bhikkhave
bhagav araha sammsambuddho brhmao
jtiy ahosi, brhmaakule udapdi.
Kogamano bhikkhave bhagav araha
sammsambuddho brhmao jtiy ahosi,
brhmaakule udapdi. Kassapo bhikkhave
bhagav araha sammsambuddho brhmao
jtiy ahosi, brhmaakule udapdi. Aha
bhikkhave etarahi araha samm sambuddho
khattiyo jtiy ahosi, khattiyakule uppanno.
7. Vipass bhikkhave bhagav araha
sammsambuddho koao gottena ahosi.
Sikh bhikkhave bhagav araha
sammsambuddho koao gottena ahosi.
Vessabh bhikkhave bhagav araha
sammsambuddho koao gottena ahosi.
Kakusandho bhikkhave bhagav araha
sammsambuddho kassapo gottena ahosi.
1. Ekanavutikappe - ma cha sa, 2. Ekatisekappe
- ma cha sa,
[BJT Page 006] [\x 6/]

Kogamano bhikkhave, bhagav araha


sammsambuddho kassapo gottena ahosi.
Kassapo bhikkhave, bhagav araha
sammsambuddho kassapo gottena ahosi. Aha
bhikkhave, etarahi araha sammsambuddho
gotamo gottena1.
8. Vipassissa bhikkhave bhagavato arahato
sammsambuddhassa asti 2 vassasahassni
yuppama ahosi. Sikhissa bhikkhave
bhagavato arahato samm sambuddhassa
sattativassasahassni yuppama ahosi.
Vessabhussa bhikkhave, bhagavato arahato
sammsambuddhassa sahivassasahassni
yuppama ahosi. Kakusandhassa bhikkhave,
bhagavato arahato sammsambuddhassa
cattlsa 3 vassasahassni yuppama ahosi.
Kogamanassa bhikkhave, bhagavato arahato
sammsambuddhassa tisavassasahassni
yuppama [PTS Page 004] [\q 4/] ahosi.
Kassapassa bhikkhave, bhagavato arahato
sammsambuddhassa vsati 4vassasahassni
yuppama ahosi. Mayha bhikkhave, etarahi
appaka yuppama paritta lahuka yo cira
jvati so vassasata appa v bhiyyo.
9. Vipass bhikkhave, bhagav araha
sammsambuddho paliy mle
abhisambuddho. Sikh bhikkhave, bhagav
araha sammsambuddho puarkassa mle
abhisambuddho. Vessabh bhikkhave, bhagav
araha sammsambuddho slassa mle
abhisambuddho. Kakusandho bhikkhave,
bhagav araha sammsambuddho sirsassa
mle abhisambuddho. Kogamano bhikkhave,
bhagav araha sammsambuddho udumbarassa
mle abhisambuddho. Kassapo bhikkhave,
bhagav araha sammsambuddho nigrodhassa
mle abhisambuddho. Aha bhikkhave, etarahi
araha sammsambuddho assatthassa mle
abhisambuddho.
10. Vipassissa bhikkhave, bhagavato arahato
sammsambuddhassa khaatissa nma
svakayuga ahosi agga bhaddayuga. Sikhissa
bhikkhave, bhagavato arahato
sammsambuddhassa abhibhsambhava nma
svakayuga ahosi agga bhaddayuga.
Vessabhussa bhikkhave, bhagavato arahato
sammsambuddhassa souttara nma
svakayuga ahosi agga bhaddayuga.
Kakusandhassa bhikkhave, bhagavato arahato
sammsambuddhassa vidhurasajva nma
svakayuga ahosi agga bhaddayuga.
Kogamanassa bhikkhave, bhagavato arahato

D.N. 218/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sammsambuddhassa bhiyyosuttara nma


svakayuga ahosi [PTS Page 005] [\q 5/]
agga bhaddayuga. Kassapassa bhikkhave,
bhagavato arahato sammsambuddhassa
tissabhradvja nma svakayuga ahosi agga
bhaddayuga. Mayha bhikkhave, etarahi
arahato sammsambuddhassa
sriputtamoggallna nma svakayuga hoti
agga bhaddayuga.
1. Gotamo gottena ahosi s mu sy. 2. Asti,
[PTS. 3.] Cattlsa ma cha sa, [PTS. 4.] Vsati
[PTS.]
[BJT Page 008] [\x 8/]

11. Vipassissa bhikkhave, bhagavato arahato


sammsambuddhassa tayo svakna sannipt
ahesu. Eko svakna sannipto ahosi
ahasahibhikkhusatasahassa. Eko svakna
sannipto ahosi bhikkhusatasahassa. Eko
svakna sannipto ahosi
astibhikkhusahassni. Vipassissa bhikkhave
bhagavato arahato sammsambuddhassa ime
tayo svkna sannipt ahesu sabbesa yeva
khsavna. Sikhissa bhikkhave, bhagavato
arahato sammsambuddhassa tayo svakna
sannipt ahesu: eko svakna sannipto
ahosi bhikkhu satasahassa. Eko svakna
sannipto ahosi asti bhikkhusahassni. Eko
svakna sannipto ahosi sattati
bhikkhusahassni. Sikhissa bhikkhave bhagavato
arahato sammsambuddhassa ime tayo
svakna sannipt ahesu sabbesa yeva
khsavna. Vessabhussa bhikkhave,
bhagavato arahato sammsambuddhassa tayo
svakna sannipt ahesu. Eko svakna
sannipto ahosi asti bhikkhusahassni. Eko
svakna sannipto ahosi sattati
bhikkhusahassni. Eko svakna sannipto
ahosi sahi bhikkhusahassni. Vessabhussa
bhikkhave, bhagavato arahato
sammsambuddhassa ime tayo svakna
sannipt ahesu sabbesa yeva khsavna.
Kakusandhassa bhikkhave, bhagavato arahato
sammsambuddhassa eko svakna sannipto
ahosi cattlsa bhikkhusahassni. Kakusandhassa
bhikkhave, bhagavato arahato
sammsambuddhassa aya eko svakna
sannipto ahosi sabbesa yeva khsavna.
Kogamanassa bhikkhave, bhagavato arahato
[PTS Page 006] [\q 6/] sammsambuddhassa
eko svakna sannipto ahosi tisa
bhikkhusahassni kogamanassa bhikkhave,
bhagavato arahato sammsambuddhassa aya
eko svakna sannipto ahosi sabbesa yeva

khsavna kassapassa bhikkhave, bhagavato


arahato sammsambuddhassa eko svakna
sannipto ahosi vsati bhikkhusahassni.
Kassapassa bhikkhave bhagavato arahato
sammsambuddhassa aya eko svakna
sannipto ahosi sabbesa yeva khsavna.
Mayha bhikkhave, etarahi arahato
sammsambuddhassa eko svakna sannipto
ahosi ahateasni bhikkhusatni. Mayha
bhikkhave aya eko svakna sannipto ahosi
sabbesa yeva khsavna.
12. Vipassissa bhikkhave, bhagavato arahato
sammsambuddhassa asoko nma bhikkhu
upahko ahosi aggupahko. Sikhissa
bhikkhave, bhagavato arahato
sammsambuddhassa khemakaro nma
bhikkhu upahko ahosi aggupahko
vessabhussa bhikkhave, bhagavato arahato
sammsambuddhassa upasanto nma bhikkhu
upahko ahosi aggupahko. Kakusandhassa
bhikkhave, bhagavato arahato samm
sambuddhassa buddhijo nma bhikkhu
upahko ahosi aggupahko.
[BJT Page 010] [\x 10/]

Kogamanassa bhikkhave bhagavato arahato


sammsambuddhassa sotthijo nma bhikkhu
upahko ahosi aggupahko. Kassapassa
bhikkhave bhagavato arahato
sammsambuddhassa sabbamitto nma bhikkh
upahko ahosi aggupahko. Mayha
bhikkhave etarahi arahato sammsambuddhassa
nando bhikkhu upahko hoti aggupahko.
1
13. Vipassissa bhikkhatva bhagavato arahato
sammsambuddhassa bandhum nma rj pit
ahosi. Bandhumat [PTS Page 007] [\q 7/]
nma dev mt ahosi janetti. 2 Bandhumassa
rao bandhumat nma nagara rjadhni
ahosi. Sikhissa bhikkhave bhagavato arahato
sammsambuddhassa aruo nma rj pit
ahosi. Pabhvat nma dev mt ahosi janetti.
Aruassa rao aruavat nma nagara
rjadhni ahosi. Vessabhussa bhikkhave
bhagavato arahato sammsambuddhassa
suppatto3 nma rj pit ahosi. Yasavat nma
dev mt ahosi janetti. Suppattassa rao
anoma nma nagara rjadhni ahosi.
Kakusandhassa bhikkhave bhagavato arahato
sammsambuddhassa aggidatto nma brhmao
pit ahosi. Viskh nma brhma mt ahosi
janetti. Tena kho pana bhikkhave samayena

D.N. 219/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

khemo nma rj ahosi. Khemassa rao


khemavat nma nagara rjadhni ahosi.
Kogamanassa bhikkhave bhagavato arahato
sammsambuddhassa yaadatto nma
brhmao pit ahosi. Uttar nma brhma
mt ahosi janetti. Tena kho pana bhikkhave
samayena sobho nma rj ahosi. Sobhassa
rao sobhvat nma nagara rjadhni ahosi.
Kassapassa bhikkhave bhagavato arahato
sammsambuddhassa brahmadatto nma
brhmao pit ahosi. Dhanavat nma brhma
mt ahosi janetti. Tena kho pana bhikkhave
samayena kik nma nma 4 rj ahosi. Kikissa
rao bras nma nagara rjadhni ahosi.
Mayha bhikkhave etarahi arahato
sammsambuddhassa suddhodano rj pit
ahosi, mydev mt janetti. Kapilavatthu nma
nagara rjadhn"ti.
Idamavoca bhagav, ida vatv sugato
uhysan vihra pvisi.
14. [PTS Page 008] [\q 8/] atha kho tesa
bhikkhna acirapakkantassa bhagavato
ayamantar kath udapdi: "acchariya vuso
tathgatassa mahiddhikat mahnubhvat,
yatra hi nma tathgato atte buddhe
parinibbute chinnapapace chinnavaume
pariydinnavae sabbadukkhavtivatte jtitopi
anussarissati, nmatopi anussarissati,
1. Upahko ahosi smu. 2. Janetat - sy. 3.
Suppati ko - ma cha sa. 4. Kiki nma - sy.
[BJT Page 012] [\x 12/]

Gottatopi anussarissati, yuppamatopi


anussarissati, svakayugatopi anussarissati,
svakasanniptatopi anussarissati: 'evajacc te
bhagavanto ahesu itipi, evanm evagott
evasl evadhamm evapa evavihr
evavimutt te bhagavanto ahesu itipti. Kinnu
kho vuso tathgatasseva nu kho es
dhammadhtu suppaividdh, yass
dhammadhtuy suppaividdhatt tathgato
atte buddhe parinibbute chinnapapace
chinnavaume pariydinnavae sabbadukkha
vtivatte jtitopi anussarati, nmatopi anussarati,
gottatopi anussarati, yuppamatopi
anussarati, svakayugato pi anussarati,
svakasanniptato pi anussarati: 'eva [PTS Page
010] [\q 10/] jacc te bhagavanto ahesu itipi,
evanm evagott evasl evadhamm
evapa evavihr evavimutt te
bhagavanto ahesu itipti', udhu devat
tathgatassa etamattha rocesu yena

tathgato atte buddhe parinibbute


chinnapapace chinnavaume [PTS Page 009] [\q
9/] pariydinnavae sabbadukkhavtivatte
jtitopi anussarati, nmatopi anussarati,
yuppamatopi anussarati, svakayugatopi
anussarati, svakasanniptatopi anussarati:
'evajacc te bhagavanto ahesu itipi, evanm
evagott evasl evadhamm evapa
evavihr evavimutt te bhagavanto ahesu
itipti" ayaca hida tesa bhikkhna antar
kath vippakat hoti.
15. Atha kho bhagav syanhasamaya
patisalln vuhito yena, karerimaalamo
tenupasakami. Upasakamitv paatte sane
nisdi. Nisajja kho bhagav bhikkh mantesi:
"kyanu'ttha bhikkhave etarahi kathya
sannisinn? K ca pana vo antar kath
vippakath?" Ti. Eva vutte te bhikkh
bhagavanta etadavocu: "idha bhante amhka
acirapakkantassa bhagavato ayamantar kath
udapdi:
[BJT Page 014] [\x 14/]

'Acchariya vuso abbhuta vuso tathgatassa


mahiddhikat mahnubhvat, yatra hi nma
tathgato atte buddhe parinibbute
chinnapapace chinna vaume pariydinnavae
sabbadukkhavtivatte jtitopi anussarissati,
nmato pi anussarissati, gottato pi anussarissati,
yuppamato pi anussarissati, svakayugato pi
anussarissati, svakasanniptato pi anussarissati:
'evajacc te bhagavanto ahesu itipi,
evanm, evagott, evasl, evadhamm,
evapa, evavihr, evavimutt te
bhagavanto ahesu itipti. Kinnu kho vuso
tathgatasseva nu kho es dhammadhtu
suppaividdh yass dhammadhtuy
suppaividdhatt tathgato atte buddhe
parinibbute chinnapapace chinnavaume
pariydinnavae sabbadukkhavtivatte jtito pi
anussarati, nmato pi anussarati. Gottato pi
anussarati, yuppamato pi anussarati,
svakayugato pi anussarati, svakasanniptatopi
anussarati: evajacc te bhagavanto ahesu itipi,
evanm, evagott, evasl, evadhamm,
evapa, evavihr, evavimutt te
bhagavanto ahesu itipti? Udhu devat
tathgatassa etamattha rocesu yena
tathgato atte buddhe parinibbute
chinnapapace chinnavaume pariydinnavae
sabbadukkhavtivatte jtito pi anussarati,
nmatopi anussarati, gottatopi anussarati,
yuppamatopi anussarati, svakayugato pi

D.N. 220/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

anussarati, svakasanniptatopi anussarati:


'evajacc te bhagavanto ahesu itipi,
evanm, evagott, evasl, evadhamm,
evapa, evavihr, evavimutt te
bhagavanto ahesu iti'pti? Aya kho no bhante
antar kath vippakat hoti. Atha bhagav
anuppatto"ti.
16. "Tathgatasseves bhikkhave dhammadhtu
suppaividdh yass dhammadhtuy
suppaividdhatt tathgato atte buddhe
parinibbute chinnapapace chinnavaume
pariydinnavae sabbadukkhavtivatte jtitopi
anussarati, nmatopi anussarati, gottatopi
anussarati, yuppamatopi anussarati,
svakayugatopi anussarati, svakasanniptatopi
anussarati: evajacc te bhagavanto ahesu itipi,
evanm, evagott, evasl, evadhamm,
evapa, evavihr, evavimutt te
bhagavante ahesu itip'ti. Devat pi
tathgatassa etamattha rocesu evajacc te
bhagavanto ahesu itipi, evanm, evagott,
evasl, evadhamm, evapa, evavihr,
evavimutt te bhagavanto ahesu itip'ti.
Iccheyytha no tumhe bhikkhave
bhiyyosomattya [PTS Page 011] [\q 11/]
pubbenivsapaisayutta dhammi katha
sotunti?"
[BJT Page 016] [\x 16/]

17. "Etassa bhagav klo, etassa sugata klo. Ya


bhagav bhiyyosomattya
pubbenivsappaisayutta dhammi katha
kareyya bhagavato sutv bhikkh dhressant"ti.
"Tena hi bhikkhave sutha, sdhuka
manasikarotha, bhsissm"ti. 'Evabhante'ti
kho te bhikkhu bhagavato paccassosu. Bhagav
etadavoca:
18. "Ito so bhikkhave ekanavuto kappo1. Ya
vipass bhagav arahasammsambuddho loke
udapdi. Vipass bhikkhave bhagav araha
sammsambuddho khattiyo jtiy ahosi,
khattiyakule udapdi. Vipass bhikkhave bhagav
araha sammsambuddho koao gottena
ahosi. Vipassissa bhikkhave bhagavato arahato
sammsambuddhassa astivassasahassni
yuppama ahosi. Vipass bhikkhave bhagav
araha sammsambuddho paliy mle
abhisambuddho. Vipassissa bhikkhave bhagavato
arahato sammsambuddhassa khaatissa
nma svakayuga ahosi agga bhaddayuga.
Vipassissa bhikkhave bhagavato arahato
sammsambuddhassa tayo svakna sannipt

ahesu: eko svakna sannipto ahosi


ahasahibhikkhusatasahassa. Eko svakna
sannipto ahosi bhikkhusatasahassa. Eko
svakna sannipto ahosi
astibhikkhusatasahassni. Vipassissa bhikkhave
bhagavato arahato sammsambuddhassa ime
tayo svakna sannipt ahesu sabbesa yeva
khsavna. Vipassissa bhikkhave bhagavato
arahato sammsambuddhassa asoko nma
bhikkhu upahko ahosi aggupahko.
Vipassissa bhikkhave bhagavato arahato
sammsambuddhassa bandhum nma rj pit
ahosi. Bandhumat [PTS Page 012] [\q 12/]
nma dev mt ahosi janetti. Bandhumassa
rao bandhumat nma nagara rjadhni
ahosi.
19. Atha kho bhikkhave vipass bodhisatto tusit
ky cavitv sato sampajno mtukucchi
okkami. Ayamettha dhammat.
20. Dhammat es bhikkhave yad bodhisatto
tusit ky cavitv mtukucchi okkamati, atha
sadevake loke samrake sabrahmake,
sassamaabrhmaiy pajya sadevamanussya
appamo uro2 obhso ptubhavati
atikkammeva devna devnubhva. Y pit
lokantarik agh asavut andhakr
andhakratimis, yatthapime candimasuriy
evamahiddhik evamahnubhv bhya
nnuhonti, tatthapi appamo uro obhso
ptubhavati atikkammeva devna
devnubhv. -
1. Ekanavutikappe - ma cha sa, 2. Oro - sy.
[BJT Page 018] [\x 18/]

Ye pi tattha satt uppann, 1 te pi tenobhsena


aamaa sajnanti 'ae pi kira bho santi
satt idhpapann'ti. Ayaca dasasahass
lokadhtu sakampati sampakampati
sampavedhati. Appamo ca uro obhso loke
ptubhavati atikkammeva devna
devnubhva. Ayamettha dhammat.
21. Dhammat es bhikkhave yad bodhisatto
mtukucchi okkanto hoti, cattro na
devaputt catuddisa 2 rakkhya upagacchanti:
'm na bodhisatta v bodhisattamtara v
manusso v amanusso v koci v vihehes'ti.
Ayamettha dhammat.
22. Dhammat es bhikkhave, yad bodhisatto
mtukucchi okkanto hoti, pakatiy slavat
bodhisattamt hoti virat ptipt, virat

D.N. 221/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

adinndn, virat kmesu [PTS Page 013] [\q


13/] micchcr, virat musvd, virat
surmerayamajjapamdahn. Ayamettha
dhammat.
23. Dhammat es bhikkhave, yad bodhisatto
mtukucchi okkanto hoti, na bodhisattamtu
purisesu mnasa uppajjati
kmagupasahita. Anatikkamaniy ca
bodhisattamt hoti kenaci purisena
rattacittena. Ayamettha dhammat.
24. Dhammat es bhikkhave, yad bodhisatto
mtukucchi okkanto hoti, lbhin
bodhisattamt hoti pacanna kmaguna.
S pacahi kmaguehi samappit
samagbht parivreti. Ayamettha dhammat.

25. Dhammat es bhikkhave, yad bodhisatto


mtukucchi okkanto hoti, na bodhisattamtu
kocideva bdho uppajjati. Sukhin
bodhisattamt hoti akilantaky. Bodhisattaca
bodhisattamt tirokucchigata passati
sabbagapacca abhinindriya.
Seyyathpi bhikkhave mai veuriyo subho
jtim ahaso suparikammakato accho
vippasanno sabbkrasampanno, tatra ya
sutta vuta nla v pta v lohita v odta
v pausutta v, tamena cakkhum puriso
hatthe karitv paccavekkheyya: aya kho mai
veuriyo subho jtim ahaso
suparikammakato accho vippasanno
sabbkrasampanno, tatirada sutta vuta
nla v pta v lohita v odta v
pausutta v'ti. Evameva kho bhikkhave yad
bodhisatto mtukucchi okkanto hoti, na
bodhisattamtu kocideva bdho uppajjati.
Sukhin bodhisattamt hoti akilantaky.
Bodhisattaca [PTS Page 014] [\q 14/]
bodhisattamt tirokucchigata passati
sabbagapaccagi abhnindriya ayamettha
dhammat:

27. Dhammat es bhikkhave. Yath a itthik


nava v dasa v mse gabbha kucchin
pariharitv vijyanti, na heva bodhisatta
bodhisattamt vijyati. Daseva msni
bodhisatta bodhisattamt kucchin
pariharitv vijyati. Ayamettha dhammat.
28. Dhammat es bhikkhave. Yath a itthik
nisinn v nipann v vijyanti, na heva
bodhisatta bodhisattamt vijyati. hit'va
bodhisatta bodhisattamt vijyati. Ayamettha
dhammat.
29. Dhammat es bhikkhave. Yad bodhisatto
mtukucchimh nikkhamati, dev pahama
patigahanti, pacch manuss. Ayamettha
dhammat.
30. Dhammat es bhikkhave. Yad bodhisatto
mtukucchimh nikkhamati, appatto'va
bodhisatto pahavi hoti. Cattro na devaputt
paiggahetv mtu purato hapenti. 'Attaman
devi hohi mahesakkho. Te putto uppanno'ti.
Ayamettha dhammat.
31. Dhammat es bhikkhave. Yad bodhisatto
mtukucchimh nikkhamati, visado'va
nikkhamati amakkhito uddena1 amakkhito
semhena amakkhito ruhirena, amakkhito kenaci
asucin, suddho visado.
Seyyathpi bhikkhave mairatana ksike vatthe
nikkhitta neva mairatana ksika vattha
makkheti, npi ksika vattha mairatana
makkheti - ta kissa hetu: ubhinna suddhatt.
Evameva kho bhikkhave yad bodhisatto
mtukucchimh nikkhamati, visado'va
nikkhamati, amakkhito uddena amakkhito [PTS
Page 015] [\q 15/] semhena amakkhito
ruhirena amakkhito kenaci asucin, suddho
visado. Ayamettha dhammat.

1. Upapann - ma cha sa, sy [PTS. 2.]


Catuddisa ma cha sa. Ctuddisa - sy.

32. Dhammat es bhikkhave. Yad bodhisatto


mtukucchimh nikkhamati, dve udakassa
dhr2 antaikkh ptubhavanti: ek stassa ek
uhassa, yena bodhisattassa udakakicca karonti
mtucca 3. Ayamettha dhammat.

[BJT Page 020] [\x 20/]

1. Udena - ma cha sa. 2. Udakadhr - smu. 3.


Mtu ca - smu. Ma cha sa, sy.

26. Dhammat es bhikkhave, satthajte


bodhisatte bodhisattamt kla karoti, tusita,
kya upapajjati. Ayamettha dhammat.

[BJT Page 022] [\x 22/]

33. Dhammat es bhikkhave. Sampatijto


bodhisatto samehi pdehi patihahitv

D.N. 222/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

uttarbhimukho1 satta padavtihre 2 gacchati


setamhi chatte anuhramne 3, sabb ca dis
anuviloketi 4, sahica vcambhsati:
"aggo'hamasmi lokassa, jeho'hasmi lokassa,
seho'hamasmi lokassa, ayamantim jti,
natthi'dni punabbhavo"ti. Ayamettha
dhammat.
34. Dhammat es bhikkhave. Yad bodhisatto
mtukucchimh nikkhamati, atha sadevake loke
samrake sabrahmake, sassamaabrhmaiy
pajya sadevamanussya appamo uro obhso
ptubhavati atikkammeva devna
devnubhva. Y'pi t lokantarik agh
asavut andhakr andhakratimis,
yatthapime candimasuriy evammahnubhv
bhya nnuhonti, tatthapi appamo uro
obhso ptu bhavati atikkammeva devna
devnubhva. Ye'pi tattha satt uppann, te'pi
tenobhsena aamaa sajnanti: "ae'pi
kira bho santi satt idhpapann"ti. Ayaca
dasasahass lokadhtu sakampati
sampakampati sampavedhati. Appamo ca
uro obhso loke ptubhavati atikkammeva
devna devnubhva. Ayamettha dhammat.

35. [PTS Page 016] [\q 16/] jte kho pana


bhikkhave vipassamhi kumre bandhumato
rao paivedesu: 'putto te deva jto: ta devo
passatu'ti. Addas kho bhikkhave bandhum rj
vipassi kumra, disv nemitte brhmae
mantpetv etadavoca:
'Passantu bhonto nemitt brhma kumranti. '
Addasasu 5 kho bhikkhave nemitt brhma
vipassi kumra disv bandhuma6 rjna
etadavocu: 'attamano deva hohi. Mahesakkho
te deva putto uppanno. Lbh te mahrja,
suladdha te mahrja, yassa te kule evarpo
putto uppanno. '
36. "Aya hi deva kumro
dvattisamahpurisalakkhaehi samanngato
yehi samanngatassa mahpurisassa dve va
gatiyo bhavanti ana - save agra ajjhvasati,
rj hoti cakkavatt dhammiko dhammarj
cturanto vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti: seyyathda -
1. Uttarenbhimukho, sy. 2. Padavtihrena, ma
cha sa. 3. Anudhriyamne, ma cha sa. 4.
Viloketi, [PTS. 5.]Adadassu, ma cha sa. 6.
Bandhumanta, ma cha sa.

[BJT Page 024] [\x 24/]

Cakkaratana hatthiratana assaratana


mairatana itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr viragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta adaena asatthena
dhammena abhivijya ajjhvasati. Sace kho pana
agrasm anagriya pabbajati, araha hoti
sammsambuddho loke vivattacchado.
37. Katamehi cya dve kumro
dvattisamahpurisalakkhaehi samanngato
yehi samanngatassa mahpurisassa dveva
gatiyo bhavanti ana - sace agra ajjhvasati,
rj hoti cakkavatt dhammiko dhammarj
cturanto vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratana samanngato, tassimni satta
ratanni [PTS Page 017] [\q 17/] bhavanti:
seyyathda - cakkaratana hatthiratana
assaratana mairatana itthiratana
gahapatiratana parinyakaratanameva
sattama. Parosahassa kho panassa putt
bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta adaena asatthena
dhammena abhivijiya ajjhvasati. Sace kho pana
agrasm anagriya pabbajati, araha hoti
sammsambuddho loke vivattacchado.
Aya hi deva kumro suppatihitapdo.
Yampya deva kumro suppatihitapdo,
idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.
Imassa deva kumrassa hehpdatalesu
cakkni jtni sahassrni sanemikni
sanbhikni sabbkraparipri. Yampi deva
imassa kumrassa hehpdatalesu cakkni
jtni sahassrni sanemikni sanbhikni
sabbkraparipri, idampi'ssa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro yatapahi. (Yampya
deva kumro yatapah idampimassa
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati. *)

Aya hi deva kumro dghagul. Yampya deva


kumro dghagul, idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro mudutauahatthapdo.
Yampya deva kumro mudutauahatthapdo,

D.N. 223/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro jlahatthapdo. Yampya
deva kumro jlahatthapdo, idampimassa
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.

kualvattni dakkhivattakajtni.
Yampya deva kumro uddhaggalomo.
Uddhaggni lomni jtni nlni ajanavani
kualvattni dakkhivattakajtni,
idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.

Aya hi deva kumro ussakhapdo. Yampya


deva kumro ussakhapdo, idampimassa
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.

Aya hi deva kumro brahmujjugatto. Yampya


deva kumro brahmujjugatto, idampimassa
mahpurisassa mah purisalakkhaa bhavati.

Aya hi deva kumro eijagho. Yampya deva


kumro eijagho, idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.
----------------------

Aya hi deva kumro sattussado. Yampya deva


kumro sattussado, idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.

* Phoya potthakesu na dissati. Etthpi


aesupi hnesu "po" iti ca shala potthakesu
na dissati.
[BJT Page 026] [\x 26/]

Aya hi deva kumro hitako'va anonamanto


ubhohi pitalehi channukni parimasati1
parimajjati. Yampya deva kumro hitako'va
anonamanto ubhohi pitalehi jannukni
parimasati parimajjati, idampimassa
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro kosohitavatthaguyho2.
Yampya deva kumro kosohitavatthaguyho,
idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro suvaavao
kacanasannibhattaco. Yampya deva kumro
suvaavao kacanasannibhattaco,
idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro sukhumacchavi.
Sukhumatt [PTS Page 018] [\q 18/] chaviy
rajojalla kye na upalippati 3. Yampya deva
kumro sukhumacchavi, sukhumatt chaviy
rajojalla kye na upalippati, idampimassa
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro ekekalomo. Ekekni lomni
loma kpesu jtni. Yampya deva kumro
ekekalomo. Ekekni lomni loma kpesu jtni,
idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.

Aya hi deva kumro shapubbaddhakyo.


Yampya deva kumro shapubbaddhakyo,
idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro citantaraso. Yampya
deva kumro citantaraso, idampimassa
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro nigrodhaparimaalo
yvatakvassa kyo tvatakvassa bymo,
yvatakvassa bymo tvatakvassa kyo.
Yampya deva kumro nigrodhaparimaalo
yvatakvassa kyo tvatakvassa bymo,
yvatakvassa bymo tvatakvassa kyo,
idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro samavattakkhandho.
Yampya deva kumro samavattakkhandho,
idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro rasaggasagg. Yampya
deva kumro rasaggasagg, idampimassa
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro shahanu. Yampya deva
kumro shahanu, idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro cattsadanto. Yampya
deva kumro cattsadanto, idampimassa
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro samadanto. Yampya deva
kumro samadanto, idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.

Aya hi deva kumro uddhaggalomo.


Uddhaggni lomni jtni nlni ajanavani

D.N. 224/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Aya hi deva kumro avivara 4danto. Yampya


deva kumro avivaradanto, idampimassa
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro susukkadho. Yampya
deva kumro susukkadho, idampimassa
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
-----------------------
1. Parmasati, ma cha sa. 2.
Koopagatavastiguhya - mahvyutpatti, koagatavastiguhya - mahynapha, 3.
Upalimpati, ma cha sa. 4. Aviraa (s mu. )
[BJT Page 028] [\x 28/]

Aya hi deva kumro pahtajivho. Yampya


deva kumro pahtajivho, idampimassa
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro brahmassaro
karavkabh. Yampya deva kumro
brahmassaro karavkabh, idampimassa
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro abhinlanetto. Yampya
deva kumro abhinlanetto, idampimassa
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro gopakhumo. (Yampya
deva kumro gopakhumo, idampimassa
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati. )
Imassa deva kumrassa u bhamukantare jt
odt mudutlasannih. Yampimassa deva
kumrassa u bhamukantare jt odt
mudutlasannibh, [PTS Page 019] [\q 19/]
idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.
Aya hi deva kumro uhsasso. Yampya deva
kumro uhsasso, idampimassa mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati.
38. Imehi kho aya deva kumro
dvattisamahpurisalakkhaehi samanngato
yehi samanngatassa mahpurisassa dveva
gatiyo bhavanti ana, sace agra ajjhvasati,
rj hoti cakkavatti dhammiko dhammarj
cturanto vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni
sattaratanni bhavanti: seyyathda cakkaratana hatthiratana assaratana
mairatana itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa

kho panassa putt bhavanti sr vragarp


parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta adaena asatthena
dhammena 1 abhivijiya ajjhvasati. Sace kho
pana agrasm anagriya pabbajati, araha hoti
sammsambuddho loke vvattacchado"ti.
39. Atha kho bhikkhave bandhum rj nemitte
brhmae ahatehi vatthehi acchdpetv
sabbakmehi santappesi. Atha kho bhikkhave
bandhum rj vipassissa kumrassa dhtiyo
upahpesi. A suda pyenti. 2 A
nahpenti. A dhrenti. A akena
pariharanti. Jtassa kho pana bhikkhave
vipassissa kumrassa setacchatta dhryittha
div ceva rattica 'm na sta v uha v
tia v rajo v ussvo v bdhayitth'ti. Jto
kho pana bhikkhave vipass kumro bahuno
janassa piyo ahosi manpo. Seyyathpi
bhikkhave uppala v [PTS Page 020] [\q 20/]
paduma v puarka v bahuno janassa piya
manpa, evameva kho bhikkhave vipass
kumro bahuno janassa piyo ahosi manpo.
Svssuda akeneva aka pariharyati.
1. Dhammena samena, sy. 2. Khra pyenti,
smu.
[BJT Page 030] [\x 30/]

40. Jto kho pana bhikkhave vipass kumro


majussaro ca1 ahosi vaggussaro ca
madhurassaro ca 2 seyyathpi bhikkhave
himavante pabbate karavk nma sakuajti
majussar ca vaggussar ca madhurassar ca
pemanyassar ca, evameva kho bhikkhave
vipass kumro majussaro ca ahosi vaggussaro
ca madhurassaro ca pemanyassaro ca. Jtassa
kho pana bhikkhave vipassissa kumrassa
kammavipkaja dibba cakkhu pturahosi,
yena suda3 samant yojana passati div ceva
rattica. Jto kho pana bhikkhave vipass
kumro animisanto pekkhati, seyyathpi dev
tvatis. 'Animisanto kumro pekkhat'ti kho
bhikkhave vipassissa kumrassa 'vipass, vipass'
tveva sama udapdi.
41. Atha kho bhikkhave bandhum rj
atthakarae 4 nisinno vipassi kumra ake
nisdpetv atthe [PTS Page 021] [\q 21/]
anussati. Tatra suda bhikkhave vipass kumro
pitu ake nisinno viceyya viceyya atthe panayati
yena. 'Viceyya viceyya kumro atthe panayati
yen'ti kho bhikkhave vipassissa kumrassa

D.N. 225/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bhiyyosomattya 'vipass, vipass' tveva sama


udapdi.

jti nma, yatra hi nma jtassa jar


payissat"ti.

42. Atha kho bhikkhave bandhum rj


vipassissa kumrassa tayo psde krpesi, eka
vassika eka hemantika eka gimhika.
Pacakmaguni upahpesi. Tatra suda
bhikkhave vipass kumro vassike psde vassike
cattro mse 5 nippurisehi turiyehi
paricriyamno na hehpsda orohati.
(Pahamakabhavra*)

45. Atha kho bhikkhave bandhum rj srathi


mantpetv etadavoca: "kacci samma srathi
kumro uyynabhmiy abhiramittha ? Kacc
samma srathi kumro uyynabhmiy
attamano ahos ?"Ti. "Na kho deva kumro
uyynabhmiy abhiramittha. Na kho deva
kumro uyynabhmiy attamano ahos"ti.
"Kimpana samma srathi addasa kumro
uyynabhmi niyyanto?"Ti.

1. Brahmassaro majussaroca, ma cha sa. 2.


Vaggumadhurassar ca, [PTS. 3.] Yena dura, sy.
4. Aakarae, sy. 5. Vassike psde cattro
mse, machasa. * Jtikakhaa nihita,
[PTS.]
[BJT Page 032] [\x 32/]

43. Atha kho bhikkhave vipass kumro


bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena srathi
mantesi: 'yojehi samma srathi bhaddni
bhaddni ynni. Uyynabhmi gacchma
subhmi dassany'ti. 'Eva dev'ti kho
bhikkhave srathi vipassissa kumrassa
paissutv bhaddni bhaddni ynni yojetv1
vipassissa kumrassa paivedesi: yuttni kho te
deva bhaddni bhaddni ynni. Yassa'dni
kla maas'ti.
44. Atha kho bhikkhave vipass kumro
bhadda2 yna abhirhitv bhaddehi bhaddehi
ynehi uyynabhmi niyysi. Addas kho
bhikkhave vipass kumro uyynabhmi [PTS
Page 022] [\q 22/] niyyanto3 purisa jia
gopnasivaka bhogga4 daaparyaa
pavedhamna gacchanta tura gatayobbana
disv srathi mantesi: ayampana samma
srathi puriso kikato? Kes'pi ssa na yath
aesa, kyo'pi'ssa na yath aesanti". "Eso
kho deva jio nm"ti. "Kimpaneso samma
srathi jio nm?"Ti. "Eso kho deva jio
nma: na'dni tena cira jvitabba bhavissat"ti.
"Kimpana samma srathi ahampi jardhammo
jara anatto?'Ti. "Tvaca deva mayacamh
sabbe jardhamm jara anatt"ti. "Tena hi
samma srath alandnajja uyynabhmiy.
Ito'ca antepura paccaniyyh"ti. Eva dev'ti
kho bhikkhave srath vipassissa kumrassa
paissutv tato'ca antepura paccaniyysi. Tatra
suda bhikkhave vipass kumro antepuragato5
dukkh dummano pajjhyati: "dhiratthu kira bho

1. Yojpetv [PTS. 2.] Bhadda bhadda,


machasa. Smu. 3. Niyanto [PTS. 4.] Bhagga,
sy. 5. Antepura gato, machasa.
[BJT Page 034] [\x 34/]
[PTS Page 023] [\q 23/]
"Addas kho deva, kumro uyynabhmi
niyyanto purisa jia gopnasivaka
bhogga daaparyaa pavedhamna
gacchanta tura gatayobbana. Disv ma
etadavoca: ayampana samma srathi, puriso
kikato? Kespissa na yath aesa, kyo'pi'ssa
na yath aesanti. " 'Eso kho deva, jio nm
ti. "Kimpana so samma srathi, jio nm?"Ti.
'Eso kho deva, jio nma. Na'dti tena cira
jvitabba bhavissat'ti. "Kimpana samma
srathi, ahampi jardhammo jara anatto?"Ti.
'Tvaca deva mayacamh sabbe jardhamm
jara anattti. "Tena hi samma srathi,
alandnajja uyynabhmiy. Ito'va antepura
paccaniyyh"ti. 'Eva dev'ti kho aha deva,
vipassissa kumrassa paissutv tato'ca
antepura paccanyysi. So kho kumro
antepuragato dukkh dummano pajjhyati:
'dhiratthu kira bho jti nma, yatra hi nma
jtassa jar payissat'ti.
46. Atha kho bhikkhave, bandhumassa rao
etadahosi: mheva kho vipass kumro na rajja
kresi. Mheva vipass kumro agrasm
anagriya pabbaji. Mheva nemittna
brhmana sacca assa vacanant. Atha kho
bhikkhave, bandhum rj vipassissa kumrassa
bhiyyosomattya pacakmaguni upahpesi
yath vipass kumro na agrasm anagriya
pabbajeyya, yath nemittna brhmana
micch assa vacananti. Tatra suda bhikkhave,
vipass kumro pacahi kmaguehi samappito
samagbhto parivreti.
47. Atha kho bhikkhave, vipass kumro
bahunna vassna bahunna vassasatna

D.N. 226/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bahunna vassasahassna accayena srathi


mantesi: yojehi samma srathi, bhaddni
bhaddni ynni uyynabhmi gacchma
subhmi dassany'ti. 'Eva dev'ti kho
bhikkhave, srathi vipassissa kumrassa
paissutv bhadrni bhadrni ynni yojetv
vipassissa kumrassa paivedesi: yuttni kho te
deva, bhaddni bhaddni ynni, yassa dnikla
maas'ti.
48. Atha kho bhikkhave, vipass kumro bhadda
yna abhirhitv bhaddehi bhaddehi ynehi
uyynabhmi niyysi. [PTS Page 024] [\q 24/]
addas kho bhikkhave, vipass kumro
uyynabhmi niyyanto purisa bdhika
dukkhita bhagilna sake muttakarse
paipanna semna aehi vuhpiyamna
aehi savesiyamna. Disv srathi
mantesi: ayampana, samma srathi, puriso
kikate? Akkhnipi'ssa na yath aesa,
saropi'ssa na yath aesanti. Eso kho deva,
bydhito nm'ti. "Kimpana so samma srathi,
bydhito nm?"Ti. 'Eso kho deva, bydhito
nma, appevanma tamh bdh
vuhaheyy'ti: -
[BJT Page 036] [\x 36/]

"Kimpana samma srathi, ahampi


bydhidhammo bydhi anatto?"Ti. "Tvaca
deva mayacamh sabbe bydhidhamm
bydhi anatt"ti. "Tena hi samma srath,
alandnajja uyynabhmiy. Ito'va antepura
paccaniyyh"ti. 'Eva dev'ti kho bhikkhave,
srathi vipassissa kumrassa paissutv tato'va
antepura paccaniyysi. Tatra suda bhikkhave
vipass kumro antepuragato dukkh dummano
pajjhyati: "dhiratthu kira bho jti nma, yatra
hi nma jtassa jar payissati, bydhi
payissat"ti.
49. Atha kho bhikkhave, bandhum rj srathi
mantpetv etadavoca: "kacci samma srath,
kumro uyynabhmiy abhiramittha? Kacci
samma srathi, kumro uyynabhmiy
attamano ahos?"Ti. "Na kho deva, kumro
uyynabhmiy attamano ahos"ti. Kimpana
samma srath, addasa kumro uyynabhmi,
niyyanto?"Ti.
50. "Addas kho deva, kumro uyynabhmi
niyyanto purisa bdhita dukkhita
bhagilna sake muttakarse [PTS Page 025] [\q
25/] paipanna semna aehi
vuhpiyamna aehi savesiyamna, disv

ma etadavoca: ayampana samma srathi, puriso


kikato? Akkhnipi'ssa na yath aesa,
saropi'ssa na yath aesanti. "Eso kho deva,
bydhito nm"ti. "Kimpanesa samma srath
bydhito nm?"Ti "eso kho deva, bydhito
nma appevanma tamh bdh
vuhaheyy"ti. "Kimpana samma srath,
ahampi vydhidhammo vydhi anatto?"Ti.
"Tvaca deva, mayacamh sabbe
vydhidhamm vydhi anatt"ti. "Tena hi
samma srath, alandnajja uyynabhmiy
ito'va antepura paccaniyyh'ti. 'Eva dev'ti
kho aha deva, vipassissa kumrassa paissutv
tato'va antepura paccaniyysi. So kho deva,
kumro antepuragato dukkh dummano
pajjhyati: "dhiratthu kira bho jti nma, yatra
hi nma jtassa jar payissati, vydhi
payissat"ti.
51. Atha kho bhikkhave, bandhumassa rao
etadahosi: m heva kho vipass kumro na rajja
kresi. M heva kho vipass kumro agrasm
anagriya pabbaji. M heva nemittna
brhmana sacca assa vacananti.
[BJT Page 038] [\x 38/]

52. Atha kho bhikkhave, bandhum rj


vipassissa kumrassa bhiyyosomattya paca
kmaguni upahapesi, yath vipass kumro
rajja kreyya, yath vipass kumro na
agrasm anagriya pabbajeyya, yath
nemittna brhmana micch assa
vacananti. Tatra suda bhikkhave, vipass
kumro pacahi kmaguehi samappito
samagbhto parivreti.
53. Atha kho bhikkhave, vipass kumro
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena srathi
mantesi: "yojehi samma srathi, bhaddni
bhaddni ynni, uyynabhmi gacchma
subhmi dassany"ti. 'Eva dev'ti kho
bhikkhave, srathi vipassissa kumrassa
paissutv bhaddni bhaddni ynni yojetv
vipassissa kumrassa paivedesi: "yuttni kho te
deva, bhaddni bhaddni ynni yassa'dni kla
maas"ti. Atha kho bhikkhave, vipass kumro
bhadda yna abhirhitv bhaddehi bhaddehi
ynehi uyynabhmi niyysi.
54. Addas kho bhikkhave, vipass kumro
uyynabhmi niyyanto mahjanakya
sannipatita nnrattnaca dussna vilta
kayiramna, disv srathi mantesi: "kinnu

D.N. 227/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kho so samma srathi, mahjanakyo


sannipatito, nnrattnaca dussna vilta
kayirat?"Ti. [PTS Page 026] [\q 26/] "eso kho
deva, klakato nm'ti. "Tena hi samma srathi,
yena so klakato tena ratha peseh"ti. 'Eva
dev'ti kho bhikkhave, srathi vipassissa
kumrassa paissutv yena so klakato tena
ratha pesesi.
55. Addas kho bhikkhave, vipass kumro peta
klakata disv srathi mantesi: "kimpanya
samma srathi, klakato nm?"Ti. "Eso kho
deva klakato nma. Na'dni ta dakkhinti mt
v pit v ae v tislohit. So'pi na
dakkhissati mtara v pitara v ae v
tislohite"ti. Kimpana samma srathi, ahampi
maraa dhammo maraa anatto? Mampi na
dakkhinti devo v dev v ae v tislohit?
Ahampi na dakkhissmi deva v devi v ae
v tislohite?"Ti.
[BJT Page 040] [\x 40/]

"Tvaca deva, mayacamh sabbe


maraadhamm maraa anatt. Tampi na
dakkhinti devo v dev v ae v tislohit.
Tvampi na dakkhissasi deva v devi v ae v
tislohite"ti. "Tenahi samma srathi,
alandnajja uyynabhmiy, ito'va antepura
paccanyyh"ti. 'Eva dev'ti kho bhikkhave,
srathi vipassissa kumrassa paissutv, tato'va
antepura paccanyysi. Tatra suda bhikkhave,
vipass kumro antepuragato dukkh dummano
pajjhyati "dhiratthu kira bho jti nma, yatra hi
nma jtassa jar payissati, bydhi
payissati, maraa payissat"ti.
56. Atha kho bhikkhave, bandhum rj srathi
mantpetv etadavoca: "kacci samma srathi,
kumro uyynabhmiy abhiramittha? Kacci
sammasrath, kumro uyynabhmiy
attamano ahos?Ti" [PTS Page 027] [\q 27/]
"na kho deva kumro uyyyanabhmiy
abhiramittha, na kho deva kumro
uyynabhmiy attamano ahos"ti. "Kimpana
samma srath, addasa kumro uyynabhmi
niyyanto?"Ti.
57. Addas kho deva, kumro uyynabhmi
niyyanto mahjanakya sannipatita
nnrattnaca dussna vilta kayiramna,
disv ma etadavoca: 'kinn kho so samma
srathi, mahjanakyo sannipatito,
nnrattnaca dussna vilta kayirat?Ti 'eso
kho deva, klakato nm'ti. 'Tena hi samma

srathi, yena so klakato tena ratha peseh'ti.


'Eva dev'ti kho aha deva, vipassissa
kumrassa paissutv yena so klakato tena
ratha pesesi. Addas kho deva, kumro peta
klakata. Disv ma etadavoca; 'kimpanya
samma srathi, klakato nm?'Ti. 'Eso kho deva,
klakato nma, na'dni ta dakkhinti mt v
pit v ae v tislohito'ti. 'Kimpana samma
srathi, ahampi maraadhammo maraa
anatto? Mampi na dakkhinti devo v dev v
ae v tislohit? Ahampi na dakkhissm
deva v devi v ae v tislohite?'Ti.
'Tvaca deva, mayacamh sabbe
maraadhamm maraa anatt. Tampi na
dakkhinti devo v dev v ae v tislohit.
Tvampi na dakkhissasi deva v devi v ae v
tislohite'ti.
[BJT Page 042] [\x 42/]

'Tena hi samma srathi alandnajja


uyynabhmiy. Ito'va antepura
paccaniyyh'ti. 'Eva dev'ti kho aha deva,
vipassissa kumrassa paissutv tato'va
antepura paccaniyysi. So kho deva, kumro
antepuragato dukkh dummano pajjhyati:
'dhiratthu kira bho jti nma yatra hi nma
jtassa jar payissati, bydhi payissati,
maraa payissat"ti.
58. Atha kho bhikkhave, bandhumassa rao
etadahosi: "mheva kho vipasas kumro na
rajja kresi. Mheva vipass kumro agrasm
anagriya pabbaji. [PTS Page 028] [\q 28/]
mheva kho nemittna brhmana sacca
assa vacananti. " Atha kho bhikkhave, bandhum
rj vipassissa kumrassa bhiyyosomattya
paca kmaguni upahapesi, yath vipass
kumro rajja kreyya, yath vipass kumro na
agrasm anagriya pabbajeyya, yath
nemittna brhmana micch assa
vacananti. Tatra suda bhikkhave vipass kumro
pacahi kmaguehi samappito samagbhto
paricreti.
59. Atha kho bhikkhave, vipass kumro
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena srathi
mantesi: "yojehi samma srathi, bhaddni
bhaddni ynni, uyynabhmi gacchma
subhmi dassany"ti. "Eva dev'ti kho
bhikkhave, srathi vipassissa kumrassa
paissutv bhaddni bhaddni ynni yojetv
vipassissa kumrassa paivedesi: "yuttni kho te
deva, bhaddni bhaddni ynni, yassa'dni
kla maas"ti. Atha kho bhikkhave, vipass

D.N. 228/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kumro bhadda yna abhirhitv bhaddehi


bhaddehi ynehi uyynabhmi niyysi.
60. Addas kho bhikkhave, vipass kumro
uyynabhmi niyyanno purisa bhau
pabbajita ksvavasana disv srathi
mantesi: "ayampana samma srathi, puriso
kikato? Ssampi'ssa na yath aesa, vatthni
pi'ssa na yath aesa"nti. "Eso kho deva,
pabbajito nm'ti. Kimpaneso samma srathi,
pabbajito nm?"Ti. "Eso kho deva pabbajito
nma: 'sdhu dhammacariy, sdhu samacariy,
sdhu kusalakiriy, sdhu puakiriy, sdhu
avihis, sdhu bhtnukamp"ti. "Sdhu kho so
samma srathi, pabbajito nma. Sdhu [PTS Page
029] [\q 29/] samma srathi, dhammacariy,
sdhu samacariy, sdhu kusalakiriy, sdhu
puakiriy, sdhu avihis, sdhu
bhtnukamp. Tena hi samma srathi, yena so
pabbajito tena ratha peseh"ti.
[BJT Page 044] [\x 44/]

'Eva dev'ti kho bhikkhave, srathi vipassissa


kumrassa paissutv yena so pabbajito tena
ratha pesesi. Atha kho bhikkhave, vipass
kumro ta pabbajita etadavoca: "tvampana
samma, kikato? Ssampi tena na yath aesa,
vatthni'pi te na yath aesanti?" "Aha kho
deva, pabbajito nm"ti, "ki pana tva samma,
pabbajito nm?"Ti. "Aha kho deva pabbajito
nma, 'sdhu dhammacariy, sdhu samacariy,
sdhu kusalakiriy, sdhu puakiriy, sdhu
avihis, sdhu bhtnukamp'ti. "Sdhu kho
tva samma, pabbajito nma, sdhu
dhammacariy, sdhu samacariy, sdhu
kusalakiriy, sdhu puakiriy, sdhu avihis,
sdhu bhtnukampti"
61. Atha kho bhikkhave, vipass kumro srathi
mantesi: "tena hi samma srathi, ratha dya
ito'va antepura paccaniyyhi. Aha pana
idheva kesamassu obhretv ksyni vatthni
acchdetv agrasm anagriya
pabbajissm"ti. 'Eva dev'ti kho bhikkhave
srath, vipassissa kumrassa paissutv ratha
dya tato'ca antepura paccaniyysi.
62. Vipass pana bhikkhave, kumro tattheva
kesamassu ohretv ksyni vatthni
acchdetv agrasm anagriya pabbaji. Assosi
kho bhikkhave, bandhumatiy rjadhniy
mahjanakyo caturstipasahassni "vipass
kira kumro kemassu ohretv ksyni
vatthni [PTS Page 030] [\q 30/] acchdetv
agrasm anagriya pabbajito"ti. Sutvna tesa

etadahosi "na hi nna so orako dhammavinayo,


na s orak1 pabbajj, yattha vipass kumro
kesamassu ohretv ksyni vatthni
acchdetv agrasm anagriya pabbajito.
Vipass'pi 2 nma kumro kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajissati kimagapana mayanti ?"
Atha kho so bhikkhave mahajanakyo
caturstipasahassni kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv vipassi
bodhisatta agrasm anagriya pabbajita
anupabbajisu. Tya suda bhikkhave, parisya
parivuto vipassi bodhisatto
gmanigamajanapadarjadhnsu crika carati.

63. Atha kho bhikkhave vipassissa bodhisattassa


rahogatassa paisallnassa eva cetaso
parivitakko udapdi: 'na kho meta patirpa
yo'ha kio viharmi, yannnha eko
gaamh vpakaho vihareyyanti'. Atha kho
bhikkhave vipass bodhisatto aparena samayena
eko gaamh vpakaho vihsi. Aeneva tni
caturstipabbajitasahassni agamasu, aena
vipass bodhisatto.
1. Orik - [PTS. 2.] Vipassi hi - machasa.
[BJT Page 046] [\x 46/]

64. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa


vspagatassa rahogatassa paisallnassa eva
cetaso parivitakko udapdi: "kiccha vatya
loko panno, jyati ca jyati myati ca cavati ca
upapajjati ca. Atha ca panimassa dukkhassa [PTS
Page 031] [\q 31/] nissaraa nappajnti
jarmaraassa. Kudassu nma imassa dukkhassa
nissaraa payissati jarmaraass?Ti.
65. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa
etadahosi: "kimhi nu kho sati jarmaraa hoti,
kimpaccay jarmaraa'nti. Atha kho bhikkhave,
vipassissa bodhisattassa yonisomanasikr ahu
paya abhisamayo "jtiy kho sati
jarmaraa hoti, jtipaccay jarmaraa"nti.
66. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa
etadahosi: "kimhi nu kho sati jti hoti
kimpaccay jt" ti. Atha kho bhikkhave,
vipassissa bodhisattassa yonisomanasikr ahu
paya abhisamayo: "bhave kho sati jti hoti,
bhava paccay jt"ti.
67. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa
etadahosi: "kimhi nu kho sati bhavo hoti
kimpaccay bhavo"ti. Atha kho bhikkhave,

D.N. 229/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

vipassissa bodhisattassa yonisomanasikr ahu


paya abhisamayo: "updne kho sati bhavo
hoti, updnapaccay bhavo"ti. 68. Atha kho
bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi:
"kimhi nu kho sati updna hoti kimpaccay
updnanti. " Atha kho bhikkhave, vipassissa
bodhisattassa yonisomanasikr ahu paya
abhisamayo: "tahya kho sati updna hoti,
tahpaccay updnanti. "
69. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa
etadahosi: "kimhi nu kho sati tah hoti
kimpaccay tah"ti. Atha kho bhikkhave,
vipassissa bodhisattassa yonisomanasikr ahu
paya abhisamayo: "vedanya kho sati tah
hoti, vedanpaccay tah"ti.
70. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa
etadahosi: "kimhi nu kho sati vedan hoti,
kimpaccay vedan"ti. Atha kho bhikkhave,
vipassissa bodhisattassa [PTS Page 032] [\q 32/]
yonisomanasikr ahu paya abhisamayo.
"Phasse kho sati vedan hoti, phassapaccay
vedan"ti.
71. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa
etadahosi: "kimhi nu kho sati phasso hoti,
kimpaccay phasso"ti. Atha kho bhikkhave,
vipassissa bodhisattassa yonisomanasikr ahu
paya abhisamayo: "sayatane kho sati
phasso hoti, sayatanapaccay phasso"ti.
[BJT Page 048] [\x 48/]

72. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa


etadahosi: "kimhi nu kho sati sayatana hoti,
kimpaccay sayatananti" atha kho bhikkhave,
vipassissa bodhisattassa yonisomanasikr ahu
paya abhisamayo: "nmarpe kho sati
sayatana hoti, nmarpapaccay
sayatananti. "
73. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa
etadahosi: "kimhi nu kho sati nmarpa hoti,
kimpaccay nmarpanti" atha kho bhikkhave,
vipassissa bodhisattassa yonisomanasikr ahu
paya abhisamayo: "vie kho sati
nmarpa hoti, viapaccay nmarpanti. "

74. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa


etadahosi: kimhi nu kho sati via hoti,
kimpaccay vianti" atha kho bhikkhave,
vipassissa bodhisattassa yonisomanasikr ahu
paya abhisamayo: "nmarpe kho sati
via hoti, nmarpapaccay vianti. "

75. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa


etadahosi: "paccudvattati kho ida via,
nmarpamh npara gacchati. Ettvat
jyetha v jyetha v cavetha v upapajjetha v,
yadida nmarpapaccay via,
viapaccay nmarpa, nmarpaccay
sayatana, sayatanapaccay phasso,
phassapaccay vedan, vedanpaccay [PTS Page
033] [\q 33/] tah, tah paccay updna,
updnapaccay bhavo, bhavapaccay jti,
jtipaccay jarmaraa
sokaparidevadukkhadomanasspys
sambhavanti. Evametassa kevalassa
dukkhakkhandhassa samudayo hot"ti.
76. "Samudayo, samudayo'ti kho bhikkhave,
vipassissa bodhisattassa pubbe ananussutesu
dhammesu cakkhu udapdi, a udapdi,
pa udapdi, vijj udapdi, loko udapdi.
77. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa
etadahosi: "kimhi nu kho sati jarmaraa na
hoti, kissa nirodh jarmaraanirodho"ti. Atha
kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa
yonisomanasikr ahu paya abhisamayo:
"jtiy kho asati jarmaraa na hoti, jti
nirodho jarmaraanirodho"ti.
78. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa
etadahosi: "kimhi nu kho asati jti na hoti, kissa
nirodh jtinirodho"ti. Atha kho bhikkhave,
vipassissa bodhisattassa yonisomanasikr ahu
paya abhisamayo: "bhave kho asati jti na
hoti, bhavanirodh jtinirodho"ti.
[BJT Page 050] [\x 50/]

79. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa


etadahosi: "kimhi nu kho asati bhavo na hoti,
kissa nirodh bhavanirodho"ti. Atha kho
bhikkhave vipassissa bodhisattatassa
yonisomanasikr ahu paya abhisamayo:
"updne kho asati bhavo na hoti,
updnanirodh bhavanirodho"ti.
80. Atha kho bhikkhave vipassissa bodhisattassa
etadahosi: "kimhi nu kho asati updna na hoti,
kissa nirodh updnanirodho"ti. Atha kho
bhikkhave vipassissa bodhisattassa
yonisomanasikr ahu paya abhisamayo:
tahya kho asati updna na hoti,
tahnirodh updnanirodho"ti.

D.N. 230/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

81. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa


etadahosi: "kimhi nu kho asati tah na hoti,
kissa nirodh tahnirodho"ti. Atha kho
bhikkhatva vipassissa bodhisattassa
yonisomanasikr ahu paya abhisamayo:
[PTS Page 034] [\q 34/] "vedanya kho asati
tah na hoti, vedan nirodh tahnirodho"ti.

82. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa


etadahosi: 'kimhi nu kho asati vedan na hoti,
kissa nirodh vedannirodho"ti. Atha kho
bhikkhave vipassissa bodhisattassa
yonisomanasikr ahu paya abhsamayo:
"phasso kho asati vedan na hoti, phassanirodh
vedannirodho"ti.
83. Atha kho bhikkhave, vipassisasa
bodhisattassa etadahosi: "kimhi nu kho asati
phasso na hoti, kissa nirodh phassanirodho"ti.
Atha kho bhikkhave vipassissa bodhisattassa
yonisomanasikr ahu paya abhisamayo:
"sayatane kho asati phasso na hoti, sayatana
nirodh phassanirodho"ti.
84. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa
etadahosi: "kimhi nu kho asati sayatana na
hoti, kissa nirodh sayatana nirodho?"Ti. Atha
kho bhikkhave vipassissa bodhisattassa
yonisomanasikr ahu paya abhisamayo:
"nmarpe kho asati sayatana na hoti,
nmarpanirodh sayatananirodho"ti.
[BJT Page 052] [\x 52/]

85. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa


etadahosi: "kimhi nu kho asati nmarpa na
hoti, kissa nirodh nmarpanirodho?"Ti. Atha
kho bhikkhave vipassassa bodhisattassa yoniso
manasikr ahu paya abhisamayo: "vie
kho asati nmarpa na hoti, vianirodh
nmarpanirodho"ti.
86. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa
etadahosi: 'kimhi nu kho asati via na hoti,
kissa nirodh vianirodho?"Ti. Atha kho
bhikkhave vipassissa bodhisattassa
yonisomanasikr ahu paya abhisamayo:
"nmarpe kho asati via na hoti.
Nmarpanirodh vianirodho"ti.
87. Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa
etadahosi: "adhigato kho myya1 maggo
sambodhya 2: [PTS Page 035] [\q 35/]
yadida nmarpanirodhya vianirodho'

vianirodh nmarpanirodho.
Nmarpanirodh sayatananirodho,
sayatananirodh phassanirodho,
phassanirodh vedannirodho, vedannirodh
tahnirodho, tahnirodh updnanirodho,
updnanirodh bhavanirodho, bhavanirodh
jtinirodho, jtinirodh jarmaraa
sokaparidevadukkhadomanassupys
nirujjhanti. Evametassa kevalassa
dukkhakkhandhassa nirodho hot"ti. "Nirodho,
nirodho"ti kho bhikkhave vipassissa
bodhisattassa pubbe ananussutesu dhammesu
cakkhu udapdi, a udapdi, pa
udapdi, vijj udapdi, loko udapdi:
88. Atha kho bhikkhave, vipass bodhisatto
aparena samayena pacaspdnakkhandhesu
udayabbaynupass vihsi: "iti rpa, iti rpassa
samudayo, iti rpassa atthagamo. Iti vedan, iti
vedanya samudayo, iti vedanya atthagamo. Iti
sa, iti saya samudayo, iti saya
atthagamo. Iti sakhr, iti sakhrna
samudayo, iti sakhrna atthagamo. Iti
via, iti viassa samudayo, iti
viassa atthagamo"ti. Tassa pacasu
updnakkhandhesu udayabbaynupassino
viharato na cirasseva anupdya savehi citta
vimucci"ti.
Dutiya bhavra nihita
1. Me aya vipassanmaggo, [PTS. 2.] Bodhya,
sy.
[BJT Page 054] [\x 54/]
89. Atha kho bhikkhave, vipassissa bhagavato
arahato sammsambuddhassa etadahosi:
"yannnha dhamma deseyya"nti. Atha kho
bhikkhave vipassissa bhagavato arahato [PTS
Page 036] [\q 36/] sammsambuddhassa
etadahosi: "adhigato kho myya dhammo
gambhro duddaso duranubodho santo pato
atakkvacaro nipuo paitavedanyo.
layrm kho panya paj layarat
layasammudit. layrmya kho pana pajya
layaratya layasammuditya duddasa ida
hna yadida
idappaccayatyapaiccasamuppdo. Idampi kho
hna duddasa yadida sabba
sakhrasamatho sabbpadhipainissaggo
tahakkhayo virgo nirodho nibbna ahace ca
kho pana dhamma deseyya, pare ca me na
jneyyu so mamassa kilamatho, s mamassa
vhes'ti, apissuda1 bhikkhave vipassi
bhagavanta arahanta sammsambuddha im

D.N. 231/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

anacchariy gthyo paibhasu pubbe


assutapubb:
"Kicchena me adhigata hala'dni paksitu,
Rgadosaparetehi nya dhammo susambudho.

Paisogatmi nipua gambhra duddasa


au,
Rgaratt na dakkhinti tamokkhandhena
vut"ti.
Itiha bhikkhave vipassissa bhagavato arahato
sammsambuddhassa paisacikkhato
appossukkatya citta nami, no
dhammadesanya.
90. Atha kho bhikkhave aaratassa
mahbrahmuno vipassissa bhagavato arahato
sammsambuddhassa cetas
cetoparivitakkamaya [PTS Page 037] [\q 37/]
etadahosi: "nassati vata bho loko, vinassati vata
bholoko, yatra hi nma vipassissa bhagavato
arahato sammsambuddhassa appossukkatya
citta namati no dhammadesany"ti. Atha kho
so bhikkhave mah brahm seyyathpi nma
balav puriso sammijita v bha pasreyya,
pasrita v bha sammijeyya, evameva
brahmaloke antarahito vipassissa bhagavato
arahato sammsambuddhassa purato pturahosi.

91. Atha kho bhikkhave mahbrahm ekasa


uttarsaga karitv dakkha jnumaala
puthuviya nihantv, 2 yena vipass bhagav
araha sammsambuddho tenajali panmetv
vipassi bhagavanta arahanta
sammsambuddha etadavoca: "desetu bhante
bhagav dhamma, desetu sugato dhamma.
Santi 3 satt apparajakkhajtik. Assavanat
dhammassa parihyanti. Bhavissanti dhammassa
atro"ti.
1. Apissu [PTS.] Machasa. 2. Ndahanto - sy. 3.
Santdha - sy.
[BJT Page 056] [\x 56/]

92. Atha kho bhikkhave vipass bhagav araha


sammsambuddho ta mahbrahmna
etadavoca: "mayhampi kho brahme, etadahosi:
"yannunha dhamma deseyya'nti. Tassa
mayha brahme, etadahosi: 'adhigato kho
myya dhammo gambhro duddaso
duranubodho santo pato akattvacaro nipuo
paitavedanyo. layrm kho panya paj
layarat layasammudit. layrmya kho

pana pajya layaratya layasammuditya


duddasa ida hna yadida idappaccayat
paiccasamuppdo idampi kho hna duddasa
yadida sabbasakhrasamatho
sabbpadhipainissaggo tahakkhayo virgo
nirodho nibbna ahaceva kho pana dhamma
deseyya, pare ca me na jneyyu, so mamassa
kilamatho, s mamassa vihes"ti. Apissuda ma
[PTS Page 038] [\q 38/] brahme im
anacchariy gthyo paibhasu pubbe
assutapubb:
"Kicchena me adhigata halandni paksitu,
Rgadosaparetehi nya dhammo susambudho.
Paisotagmi nipua gambhra duddasa
au
Rgaratt na dakkhint tamokkhandhena
vut1"ti.
Itiha me brahme paisacikkhato
appossukkatya citta nam, no
dhammadesany"ti.
Dutyampi kho bhikkhave so mahbrahm
vipassi bhagavanta arahanta
sammsambuddha etadavoca: "desetu bhante
bhagav dhamma, desetu sugato dhamma,
santi satt apparajakkhajtik. Assavaat
dhammassa parihyanti. Bhavissanti dhammassa
atro"ti. Tatiyampi kho bhikkhave so
mahbrahm vipassi bhagavanta arahanta
sammsambuddha etadavoca: "desetu bhante
bhagav dhamma, desate sugato dhamma,
santi satt apparajakkhajtik. Assavaat
dhammassa paribhyanti. Bhavissanti
dhammassa atro"ti.
93. Atha kho bhikkhave vipass bhagav araha
sammsambuddho brahmuno ca ajjhesana
viditv sattesu ca kruata paicca
buddhacakkhun loka volokesi. Addas kho
bhikkhave vipass bhagav araha
sammsambuddho buddhacakkhun loka
volokento satte apparajakkhe mahrajakkhe
tikkhindriye mudindriye svkre dvkre
suvipaye duvipaye appekacce
paralokavajjabhayadassvino viharante,
appekacce na paralokavajjabhayadassvino
viharante.
1. Namokkhajhane vu - ma cha sa.
[BJT Page 058] [\x 58/]

D.N. 232/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Seyyathpi nma uppaliniya v paduminiya v


puarkiniya v appekaccni uppalni v
padumni v puarkni v udake jtni udake
savaddhni udaknuggatni
antonimuggaposni, appekaccni uppalni v
padumni v puarikni v udakena janni
udake savaddhni samodaka hitni,
appekaccni uppalni v padumni v
puarkni v udake jtni udake savaddhni
udak accuggamma tihanti anupalittni
udakena, [PTS Page 039] [\q 39/] evameva
kho bhikkhave vipass bhagav araha
sammsambuddho buddhacakkhn loka
volokento addasa satte apparajakkhe
mahrajakkhe tikkhindriye mudindiye svkre
dvkre suvipaye duvipaye, appekacce
paralokavajjabhayadasnvino viharante,
appekacce na paralokavajjabhayadassvino
viharante.
94. Atha kho so bhikkhave mahbrahm
vipassissa bhagavato arahato
sammsambuddhassa cetas
cetoparivitakkamaya vipassi bhagavanta
arahanta sammsambuddha gthhi
ajjhabhsi:
"Sele yath pabbatamuddhaniahito
Yathpi passe janata samantato, tathpama
dhammamaya sumedha
Psdamruyha samantacakkhu,
Sokvatia janatamapetasoko
Avekkhassu jtijarbhibhta.
Uhehi vra vijitasagma satthavha aana
vicara loke desassu1 bhagav dhamma atro
bhavissant"ti.
95. Atha kho bhikkhave vipass bhagav araha
sammsambuddho ta mahbrahmna gthya
ajjhabhsi:
"Aprut tesa amatassa dvr ye sotavanto
pamucantu saddha vihisasa pagua na
bhsi
Dhamma pata manujesu brahme"ti.
Atha kho so bhikkhave mahbrahm "katvakso
kho'mhi vipassin bhagavat arahat
sammsambuddhena dhammadesany"ti
vipassi bhagavanta [PTS Page 040] [\q 40/]
arahanta sammsambuddha abhivdetv
padakkhia katv tatthevantaradhyi.
1. Desetu [PTS.]
[BJT Page 060] [\x 60/]

96. Atha kho bhikkhave vipassissa bhagavato


arahato sammsambuddhassa etadahosi: "kassa
nu kho aha pahama dhamma deseyya, ko
ima dhamma khippameva jnissati"t. Atha
kho bhikkhave vipassissa bhagavato arahato
sammsambuddhassa etadahosi: "aya kho
khao ca rjaputto tisso ca purohitaputto
bandhumatiy rjadhniy paivasanti pait
viyatt medhvino dgharatta
apparajakkhajtik. Yannnha khaassa ca
rjaputtassa tissassa ca purohitaputtassa
pahama dhamma deseyya. Te ima
dhamma khippameva jnissanti"ti.
97. Atha kho bhikkhave vipass bhagav araha
sammsambuddho, seyyathpi nma balav
puriso sammijita v bha pasreyya,
pasrita v bha sammijeyya, evameva
bodhirukkhamle antarahito bandhumatiy
rjadhniy kheme migadye pturahosi. Atha
kho bhikkhave vipass bhagav araha
sammsambuddho dyapla mantesi, "ehi
tva samma dyapla bandhumati rjadhni
pavisitv khaaca rjaputta tissaca
purohitaputta eva vadehi: "vipass bhante
bhagav araha sammsambuddho bandhumati
rjadhni anuppatto kheme migadye viharati.
So tumhka dassanakmo"ti. Eva bhante'ti
kho bhikkhave dyaplo vipassissa bhagavato
arahato sammsambuddhassa paissutv
bandhumati rjadhni pavisitv khaaca
rjaputta tissaca purohitaputta etadavoca;
"vipass bhante bhagav araha
sammsambuddho bandhumati rjadhni
anuppatto kheme migadye viharati, so
tumhka dassanakmo"ti.
98. Atha kho bhikkhave khao ca rjaputto tisso
[PTS Page 041] [\q 41/] v purohitaputto
bhaddni bhaddni ynni yojpetv bhadda
yna abhirhitv bhaddehi bhaddehi ynehi
bandhumatiy rjadhniy niyyasu, yena
khemo migadyo tena pyasu. Yvatik ynassa
bhmi ynena gantv yn paccerohitv
pattik'ca yena vipass bhagav araha
samamsambuddho tenupasakamisu.
Upasakamitv vipassi bhagavanta arahanta
sammsambuddha abhivdetv ekamanta
nisdisu. Tesa vipass bhagav araha
sammsambuddho nupubbi katha kathesi,
seyyathda: dnakatha slakatha saggakatha
kmna dnava okra sakilesa
nekkhamme ca nisasa paksesi. Yad te
bhagav asi kallacitte muducitte
vinvaraacitte udaggacitte pasannacitte, atha y
buddhna smukkasik dhammadesan ta

D.N. 233/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

paksesi: dukkha samudaya nirodha magga.


Seyyathpi nma suddha vattha
apagatakaka sammadeva rajana
patigaheyya, evameva khaassa ca
rjaputtassa ca tissassa ca purohitaputtassa
tasmi yeva sane viraja vtamala
dhammacakkhu udapdi "ya kici
samudayadhamma, sabbanta
nirodhadhammanti".

rjaputto tisso ca purohitaputto kesamassu


ohretv ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajit. Khaoca nma rjaputto
tisso ca purohitaputto vipassissa bhagavato
arahato sammsambuddhassa santike
kesamassu ohretv ksyni vatthni
acchdetv agrasm anagriya pabbajissanti,
kimagapana mayanti. "

[BJT Page 062] [\x 62/]

[BJT Page 064] [\x 64/]

99. Te dihadhamm pattadhamm


viditadhamm pariyoghadhamm
tiavicikicch vigatakathakath
vesrajjappatt aparappaccay satthussane
vipassi bhagavanta arahanta
sammsambuddha etadavocu. "Abhikkanta
bhante, abhikkanta bhante. Seyyathpi bhante
nikkujjita v ukkujjeyya, paicchanta v
vivareyya, mhassa v magga cikkheyya,
andhakre v telapajjota dhreyya
'cakkhumanto rpni dakkhint'ti, evameva
bhagavat anekapariyyena dhammo paksito,
ete maya bhante bhagavanta [PTS Page 042]
[\q 42/] saraa gacchma dhammaca.
Labheyyma maya bhante bhagavato santike
pabbajja, labheyyma upasampadanti".
100. Alatthu kho bhikkhave khao ca
rjaputto tisso ca purohitaputto vipassissa
bhagavato arahato sammsambuddhassa santike
pabbajja, alatthu upasampada. Te vipass
bhagav araha sammsambuddho dhammiy
kathya sandassesi samdapesi samuttejesi
sampahasesi. Sakhrna dnava okra
sakilesa nibbne ca nisasa paksesi. Tesa
vipassin bhagavat arahat
sammsambuddhena dhammiy kathya
sandassiyamnna samdapiyamnna
samuttejiyamnna sampahasiyamnna na
cirasseva anupdya savehi cittni vimuccisu.

101. Assosi kho bhikkhave bandhumatiy


rjadhniy mahjanakyo
caturstipasahassni "vipass kira bhagav
araha samm sambuddho bandhumati
rjadhni anuppatto kheme migadye viharati.
Khao ca kira rjaputto tisso ca purohitaputto
vipassissa bhagavato arahato
sammsambuddhassa santike kesamassu
ohretv ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajit"ti. Sutvna nesa
etadahosi: "na hi nna so orako dhammavinayo,
na s orak pabbajj, yattha kho khao ca

102. Atha kho so bhikkhave mahjanakyo


caturstipasahassni bandhumatiy
rjadhniy nikkhamitv yena khemo migadyo,
yena vipass bhagav araha [PTS Page 043] [\q
43/] sammsambuddho, tenupasakamisu.
Upasakamitv vipassi bhagavanta arahanta
sammsambuddha abhivdetv ekamanta
nisdisu. Tesa vipass bhagav araha
sammsambuddho nupubbi kath kathesi.
Seyyathda - dnakatha slakatha
saggakatha, kmna dnava okra
sakilesa, nekkhamme ca nisasa paksesi.
Yad te bhagav aasi kallacitte muducitte
vinvaraacitte pasannacitte, atha y buddhna
smukkasik dhammadesan ta paksesi:
dukkha samudaya nirodha magga.
Seyyathpi nma suddha vattha
apagatakaka sammadeva rajana
paiggaheyya. Evameva tesa
caturstipasahassna tasmi yeva sane
viraja vtamala dhammacakkhu udapdi.
"Ya kici samudayadhamma sabbanta
nirodhadhammanti. "
103. Te dihadhamm pattadhamm
viditadhamm pariyoghadhamm
tiavicikicch vigatakathakath
vesrajjappatt aparappaccay satthussane
vipassi bhagavanta arahanta
sammsambuddha etadavocu: "abhikkanta
bhante, abhikkanta bhante. Seyyathpi bhante
nikkujjita v ukkujjeyya, paicchanna v
vivareyya, mhassa v magga cikkheyya,
andhakre v telapajjota dhreyya
'cakkhumanto rpni dakkhint'ti evameva
bhagavat anekapariyyena dhammo paksito.
Ete maya bhante bhagavanta saraa
gacchma dhammaca bhikkhusaghaca.
Labheyyma maya bhante bhagavato santike
pabbajja labheyyma upasampadanti. Alatthu
kho bhikkhave tni caturstipa sahassni
vipassissa bhagavato arahato
sammsambuddhassa santike pabbajja,
alatthu upasampada.

D.N. 234/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

104. Te vipass bhagav araha


sammsambuddho dhammiy kathya
sandassesi samdapesi samuttejesi
sampahasesi, [PTS Page 044] [\q 44/]
sakhrna dnava okra sakilesa
nibbne ca nisasa paksesi: tesa vipassin
bhagavat arahat sammsambuddhena
dhammiy kathya sandassiyamnna
samdpiyamnna samuttejyamnna
sampahasiyamnna na cirasseva anupdya
savehi cittni vimuccisu.
[BJT Page 066] [\x 66/]

105. Assosu kho bhikkhave, tni purimni


catursti pabbajitasahassni: 'vipass kira
bhagav araha sammsambuddho bandhumati
rjadhni anuppatto kheme migadye viharati,
dhammaca kira deset'ti. Atha kho bhikkhave,
tni caturstipabbajitasahassni yena
bandhumat rjadhni yena khemo migadyo
yena vipass bhagav araha sammsambuddho,
tenupasakamisu. Upasakamitv vipassi
bhagavanta arahanta sammsambuddha
abhivdetv ekamanta nisdisu.
106. Tesa vipass bhagav araha
sammsambuddho nupubbi katha kathesi seyyathda: dnakatha, slakatha,
saggakatha, kmna dnava okra
sakilesa, nekkhamme ca nisasa paksesi.
Yad te bhagav asi kallacitte muducitte
vinvaraacitte udaggacitte pasannacitte, atha y
buddhna samukkasik dhammadesan, ta
paksesi dukkha samudaya nirodha magga.
Seyyathpi nma suddha vattha
apagatakaka sammadeva rajana
paiggaheyya, evameva tesa
caturstipabbajitasahassna tasmiceva sane
viraja vtamala. Dhammacakkhu udapdi
"ya kici samudayadhamma sabbanta
nirodhadhammanti. "
107. Te dihadhamm pattadhamm
viditadhamm pariyoghadhamm
tiavicikicch vigatakathakath
vesrajjappatt aparappaccay satthussane
vipassi bhagavanta arahanta
sammsambuddha etadavocu: [PTS Page 045]
[\q 45/] "abhikkanta bhante, abhikkanta
bhante. . . , Seyyathpi nma bhante, nikkujjita
v ukkujjeyya, paicchanna v vivareyya,
mhassa v magga cikkheyya, andhakre v
telapajjota dhreyya 'cakkhumanto rpni

dakkhint'ti, evameva bhagavat


anekapariyyena dhammo paksito. Ete maya
bhante, bhagavanta saraa gacchma
dhammaca bhikkhusaghaca. Labheyyma
maya bhante, bhagavato santike pabbajja,
labheyyma upasampadanti. " Alatthu kho
bhikkhave, tni caturstipabbajitasahassni
vipassissa bhagavato arahato
sammsambuddhassa santike pabbajja,
alatthu upasampada.
108. Te vipass bhagav araha
sammsambuddho dhammiy kathya
sandassesi samdapesi samuttejesi
sampahasesi. Sakhrna dnava okra
sakilesa nibbne ca nisasa paksesi. Tesa
vipassin bhagavat arahat
sammsambuddhena dhammiy kathya
sandasyiyamnna samdpiyamnna
samuttejiyamnna sampahasiyamnna na
cirasseva anupdya savehi cittni vimuccisu.

[BJT Page 068] [\x 68/]

109. Tena kho pana bhikkhave samayena


bandhumatiy rjadhniy mahbhikkhusagho
paivasati ahasahibhikkhusatasahassa atha
kho bhikkhave vipassissa bhagavato arahato
sammsambuddhassa rahogatassa paisallnassa
eva cetaso parivitakko udapdi: "mah kho
etarahi bhikkhusagho bandhumatiy
rjadhniy paivasati
ahasahibhikkhusatasahassa. Yannnha
bhikkhu anujneyya 'caratha bhikkhave
crika bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya, atthya hitya sukhya
devamanussna. M ekena dve agamittha.
Desetha bhikkhave [PTS Page 046] [\q 46/]
dhamma dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana,
kevalaparipua parisuddha brahmacariya
paksetha. Santi satt apparajakkhajtik,
assavaat dhammassa parihyanti, bhavissanti
dhammassa atro. Api ca channa channa
vassna accayena bandhumat rjadhni
upasakamitabb ptimokkhuddesy'ti. "
110. Atha kho bhikkhave, aataro mahbrahm
vipassissa bhagavato arahato
sammsambuddhassa cetas
cetoparivitakkamaya seyyathpi nma
balav puriso sammijita v bha pasreyya,
pasrita v bha sammijeyya, evameva
brahmaloke antarahito vipassissa bhagavato

D.N. 235/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

arahato sammsambuddhassa purato pturahosi.


Atha kho so bhikkhave, mahbrahm ekasa
uttarsaga karitv yena vipass bhagav
araha sammsambuddho tenajalimpanmetv
vipassi bhagavanta arahanta
sammsambuddha etadavoca: "evameta
bhagav, evameta, sugata, mah kho bhante
etarahi bhikkhusagho bandhumatiy
rjadhniy paivasati
ahasahibhikkhusatasahassa. Anujntu
bhante bhagav bhikkh 'caratha bhikkhave,
crika bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya, atthya hitya sukhya
devamanussna. M ekena dve agamittha.
Desetha bhikkhave dhamma dikalya
majjhekalya pariyosnakalya sttha
sabyajana kevalaparipua parisuddha
brahmacariya paksetha. Santi satt
apparajakkhajtik, assavaat dhammassa
parihyanti. Bhavissanti dhammassa atro'ti.
Api ca bhante, maya tath karissma yath
bhikkhu channa channa vassna accayena
bandhumati rjadhni upasakamissanti
ptimokkhuddesy"ti. Idamavoca bhikkhave, so
mahbrahm, ida vatv [PTS Page 047] [\q 47/]
vipassi bhagavanta arahanta
sammsambuddha abhivdetv padakkhia
katv tatthevantaradhyi.
[BJT Page 070] [\x 70/]

111. Atha kho bhikkhave, vipass bhagav araha


sammsambuddho syahasamaya patisalln
vuhito bhikkhu mantesi: idha mayha
bhikkhave, rahogatassa paisallnassa eva
cetaso parivitakko udapdi: "mah kho etarahi
bhikkhusagh bandhumatiy rjadhniy
paivasati ahasahibhikkhusatasahassa.
Yannnha bhikkhu anujneyya "caratha
bhikkhave crika bahujanahitya
bahujanasukhya loknukampya, atthya
hitya sukhya devamanussna. M ekena dve
agamittha. Desetha bhikkhave dhamma
dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha brahmacariya
paksetha. Santi satt apparajakkhajtik.
Assavanat dhammassa parihyanti. Bhavissanti
dhammassa atro. Api ca channa channa
vassna accayena bandhumat rjadhni
upasakamitabb ptimokkhuddesy"ti.
112. Atha kho bhikkhave, aataro mahbrahm
mama cetas cetoparivitakkamaya
seyyathpi nma balav puriso sammijita v

bha pasreyya, pasrita v bha


sammijeyya, evameva brahmaloke antarahito
mama purato pturahosi. Atha kho so bhikkhave,
mahbrahm ekasa uttarsaga karitv
yenha tenajalimpanmetv ma etadavoca
"evameta bhagav, evameta sugata, mah kho
bhante, etarahi bhikkhusagho bandhumatiy
rjadhniy paivasati
ahasahibhikkhusatasahassa. Anujntu
bhante, bhagav bhikkh "caratha bhikkhave,
crika bahujanahitya bahujana sukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna. M ekena dve agamittha.
Desetha bhikkhave, dhamma dikalya
majjhekalya pariyosnakalya sttha
sabyajana, kevalaparipua parisuddha
brahmacariya paksetha santi satt
apparajakkhajtik assavaat dhammassa
parihyanti. Bhavissanti dhammassa atro.
[PTS Page 048] [\q 48/] api ca bhante, maya
tath karissma, yath bhikkh channa
channa vassna accayena bandhumati
rjadhni upasakamissanti
ptimokkhuddesy"ti. Idamavoca so bhikkhave
mahbrahm, ida vatv ma abhivdetv
padakkhia katv tatthevantaradhyi.
113. "Anujnmi bhikkhave, caratha crika
bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya, atthya hitya sukhya
devamanussna. M ekena dve agamittha,
desetha bhikkhave, dhamma dikalya
majjhekalya, pariyosna kalya sttha
sabyajana. Kevaparipua parisuddha
brahmacariya paksetha. Santi satt
apparajakkhajtik. Assavaat dhammassa
parihyanti. Bhavissanti dhammassa atro.
Api ca bhikkhave, channa channa vassna
accayena bandhumat rjadhni
upasakamitabb ptimokkhuddesy"ti.
[BJT Page 072] [\x 72/]

114. Atha kho bhikkhave, bhikkh yebhuyyena


ekheneva janapadacrika pakkamisu. Tena
kho pana bhikkhave, samayena jambudpe
catursti vsasahassni honti. Ekamhi vasse
nikkhante devat saddamanussvesu:
"nikkhanta kho mris eka vassa paca'dni
vassni sesni. Pacanna vassna accayena
bandhumat rjadhni upasakamitabb
ptimokkhuddesy"ti. Dvsu vassesu
nikkhantesu devat saddamasussvesu:
"nikkhantni kho mris dve vassni, cattridni
vassni sesni. Catunna vassna accayena

D.N. 236/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bandhumat rjadhni upasakamitabb


ptimokkhuddesy"ti. Tsu vassesu nikkhantesu
devat saddamanussvesu: 'nikkhantni kho
mris ti vassni. Ti'dni vassni [PTS Page
049] [\q 49/] sesni. Tia vassna
accayena bandhumat rjadhni
upasakamitabb ptimokkhuddesy"ti. Catusu
vassesu nikkhantesu devat saddamanussvesu:
"nikkhantni kho mris cattri vassni.
Dve'dni vassni sesni. Dvinna vassna
accayena bandhumat rjadhni
upasakamitabb ptimokkhuddesy"ti.
Pacasu vassesu nikkhantesu devat
saddamanussvesu: "nikkhantni kho mris
paca vassni. Eka'dni vassa sesa. Ekassa
vassassa accayena bandhumat rjadhni
upasakamitabb ptimokkhuddesy"ti. Chasu
vassesu nikkhantesu devat saddamanussvesu:
"nikkhantni kho mris chabbassni.
Samayo'dni bandhumati rjadhni
upasakamitu ptimokkhuddesy"ti.
115. Atha kho te bhikkhave bhikkhu, appekacce
sakena iddhnubhvena, appekacce devatna
iddhnubhvena, ekheneva bandhumati
rjadhni upasakamisu ptimokkhuddesya.
Tatra suda bhikkhave vipass bhagav araha
sammsambuddho bhikkhusaghe eva
ptimokkha uddisati:
"Khant parama tapo titikkh,
Nibbna parama vadanti buddh.
Na hi pabbajito parpaght
Samao hoti para vihehayanto.
Sabbappassa akaraa kusalassa upasampad,
Sacittapariyodapana eta buddhnassana.
Anpavdo anpaghto ptimokkhe ca savaro,

[PTS Page 050] [\q 50/] mattaut ca


bhattasmi pantaca sayansana,
Adhicitte ca yogo eta buddhna ssana"ti.
[BJT Page 074] [\x 74/]

116. Ekamidha bhikkhave samaya


ukkahya viharmi subhagavane
slarjamle. Tassa mayha bhikkhave,
rahogatassa paisallnassa eva cetaso parivikko
udapdi: 'na kho so sattvso sulabharpo yo
may anajjhvutthapubbo1 imin dghena
addhun aatra suddhvsehi devehi.
Yannnha yena suddhvs dev
tenupasakameyyanti". Atha kho aha2

bhikkhave seyyathpi nma balav puriso


samijita v bha pasreyya, pasrita v
bha samijeyya, evameva ukkahya
subhagavane slarjamle antarahito avihesu
devesu pturahosi.
117. Tasmi bhikkhave, devanikye anekni
devatsahassni anekni devat satasahassni
yenha tenupasakamisu. Upasakamitv
ma abhivdetv ekamanta ahasu,
ekamanta hit kho bhikkhave t devat ma
etadavocu: "ito so mrisa 3, ekanavuto kappe 4
ya vipass bhagav araha sammsambuddho
loke udapdi. Vipass mrisa, bhagav araha
samm sambuddho khattiyo jtiy ahosi khattiya
kule udapdi vipass mrisa, bhagav araha
sammsambuddho koa gottena ahosi.
Vipassissa mrisa bhagavato arahato
sammsambuddhassa astivassasahassni
yuppama ahosi. Vipass mrisa, bhagav
araha sammsambuddho paliy mle
abhisambuddho. Vipassissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa khaatissa
nma svakayuga ahosi agga bhaddayuga.
Vipassissa mrisa, [PTS Page 051] [\q 51/]
bhagavato arahato sammsambuddhassa tayo
svakna sannipt ahesu: eko svakna
sannipto ahosi ahasahibhikkhusatasahassa.
Eko svakna sannipto ahosi
bhikkhusatasahassa. Eko svakna sannipto
ahosi astibhikkhusahassni. Vipassissa mrisa,
bhagavato arahato sammsambuddhassa ime
tayo svakna sannipt ahesu sabbesayeva
khsavna. Vipassissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa asoko nma
bhikkhu upahko ahosi aggupahko.
Vipassissa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa bandhum nma rj pit
ahosi. Bandhumat nma dev mt ahosi janenti.
Bandhumassa rao bandhumat nma nagara
rjadhni ahosi. Vipassissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa eva
abhinikkhamana ahosi, eva pabbajj, eva
padhna eva abhisambodhi, eva
dhammacakkappavattana. Te maya mrisa,
vipassimhi bhagavat brahmacariya caritv
kmesu kmacchanda virjetv
idhpapann"ti.
------------------------
1. Anvutthapubbo - machasa. 2. Atha, khvha
- machasa. 3.'Mris' - machasa. 4.
Ekanavutikappe - machasa.
[BJT Page 076] [\x 76/]

D.N. 237/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

118. Tasmiyeva kho bhikkhave devanikye


anekni devatsahassni anekni
devatsatasahassni yenha
tenupasakamisu. Upasakamitv ma
abhivdetv ekamanta ahasu. Ekamanta
hit kho bhikkhave t devat ma etadavocu:
"Imasmi yeva kho mrisa1, bhaddakappe
etarahi araha sammsambuddho loke uppanno.
Bhagav mrisa, khattiyo jtiy, khattiyakule
uppanno. Bhagav mrisa gotamo gottena.
Bhagavato mrisa, [PTS Page 052] [\q 52/]
appaka yuppama paritta lahuka, 2 yo
cira jvati so vassasata, appa v bhiyyo.
Bhagav mrisa assatthassa mle
abhisambuddho. Bhagavato mrisa,
sriputtamoggallna3 nma svakayuga agga
bhaddayuga. Bhagavato mrisa, eko svakna
sannipto ahosi ahateasni bhikkhusatni
bhagavato mrisa, aya eko svakna sannipto
ahosi sabbesayeva khsavna. Bhagavato
mrisa, nando bhikkhu upahko4
aggupahko. Bhagavato mrisa, suddhodano
nma rjpit, 4 my nma dev mt4 janetti.
Kapilavatthu nma nagara rjadhni.
Bhagavato mrisa, eva abhinikkhamana ahosi'
eva pabbajj, eva padhna, eva
abhisambodhi, eva dhammacakkappavattana.
Te maya mrisa, bhagavat brahmacariya
caritv kmesu kmacchanda virjetv
idhpapann"ti. 119. Atha khvha bhikkhave,
avihehi devehi saddhi yena atapp dev
tenupasakami tasmi bhikkhave, devanikye
anekni devatsahassni anekni devat
satasahassni yenha tenupasakamisu.
Upasakamitv ma abhivdetv ekamanta
vipass mrisa, bhagav araha samm
sambuddho khattiyo jtiy ahosi khattiyakule
udapdi vipass mrisa, bhagav araha
sammsambuddho koa gottena ahosi.
Vipassissa mrisa bhagavato arahato
sammsambuddhassa astivassasahassni
yuppama ahosi. Vipass mrisa, bhagav
araha sammsambuddho paliy mle
abhisambuddho. Vipassissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa khaatissa
nma svakayuga ahosi agga bhaddayuga.
Vipassissa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa tayo svakna sannipt
ahesu: eko svakna sannipto ahosi
ahasahibhikkhusatasahassa. Eko svakna
sannipto ahosi bhikkhusatasahassa. Eko
svakna sannipto ahosi
astibhikkhusahassni. Vipassissa mrisa,
bhagavato arahato sammsambuddhassa ime
tayo svakna sannipt ahesu sabbesayeva
khsavna. Vipassissa mrisa, bhagavato

arahato sammsambuddhassa asoko nma


bhikkhu upahko ahosi aggupahko.
Vipassissa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa bandhum nma rj pit
ahosi. Bandhumat nma dev mt ahosi janenti.
Bandhumassa rao bandhumat nma nagara
rjadhni ahosi. Vipassissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa eva
abhinikkhamana ahosi, eva pabbajj, eva
padhna eva abhisambodhi, eva
dhammacakkappavattana. Te maya mrisa,
vipassimhi bhagavat brahmacariya caritv
kmesu kmacchanda virjetv
idhpapann"ti.
Atha khvha bhikkhave, avihehi ca devehi
atappehi ca devehi saddhi yena sudass dev
tenupasakami tasmi bhikkhave, devanikye
anekni devatsahassni anekni devat
satasahassni yenha tenupasakamisu.
Upasakamitv ma abhivdetv ekamanta
ahasu. [PTS Page 053] [\q 53/] ekamanta
hit kho bhikkhave, t devat ma etadavocu:
"ito so mrisa, ekanavuto kappo ya vipass
bhagav araha samm sambuddho loke
udapdi. Vipass mrisa, bhagav araha samm
sambuddho khattiyo jtiy ahosi khattiyakule
udapdi vipass mrisa, bhagav araha
sammsambuddho koa gottena ahosi.
Vipassissa mrisa bhagavato arahato
sammsambuddhassa astivassasahassni
yuppama ahosi. Vipass mrisa, bhagav
araha sammsambuddho paliy mle
abhisambuddho. Vipassissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa khaatissa
nma svakayuga ahosi agga bhaddayuga.
Vipassissa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa tayo svakna sannipt
ahesu: eko svakna sannipto ahosi
ahasahibhikkhusatasahassa. Eko svakna
sannipto ahosi bhikkhusatasahassa. Eko
svakna sannipto ahosi
astibhikkhusahassni. Vipassissa mrisa,
bhagavato arahato sammsambuddhassa ime
tayo svakna sannipt ahesu sabbesayeva
khsavna. Vipassissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa asoko nma
bhikkhu upahko ahosi aggupahko.
Vipassissa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa bandhum nma rj pit
ahosi. Bandhumat nma dev mt ahosi janenti.
Bandhumassa rao bandhumat nma nagara
rjadhni ahosi. Vipassissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa eva
abhinikkhamana ahosi, eva pabbajj, eva
padhna eva abhisambodhi, eva

D.N. 238/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

dhammacakkappavattana. Te maya mrisa,


vipassimhi bhagavat brahmacariya caritv
kmesu kmacchanda virjetv
idhpapann"ti.
Atha khvha bhikkhave, avihehi ca devehi
atappehi ca devehi sudassehi ca devehi saddhi
yena sudass dev tenupasakami tasmi
bhikkhave, devanikye anekni
Devatsahassni anekni devat satasahassni
yenha tenupasakamisu. Upasakamitv
ma abhivdetv ekamanta ahasu.
Ekamanta hit kho bhikkhave, t devat ma
etadavocu: "ito so mrisa, ekanavuto kappo ya
vipass bhagav araha samm sambuddho loke
udapdi. Vipass mrisa, bhagav araha samm
sambuddho khattiyo jtiy ahosi khattiyakule
udapdi vipass mrisa, bhagav araha
sammsambuddho koa gottena ahosi.
Vipassissa mrisa bhagavato arahato
sammsambuddhassa astivassasahassni
yuppama ahosi. Vipass mrisa, bhagav
araha sammsambuddho paliy mle
abhisambuddho. Vipassissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa khaatissa
nma svakayuga ahosi agga bhaddayuga.
Vipassissa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa tayo svakna sannipt
ahesu: eko svakna sannipto ahosi
ahasahibhikkhusatasahassa. Eko svakna
sannipto ahosi bhikkhusatasahassa. Eko
svakna sannipto ahosi
astibhikkhusahassni. Vipassissa mrisa,
bhagavato arahato sammsambuddhassa ime
tayo svakna sannipt ahesu sabbesayeva
khsavna. Vipassissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa asoko nma
bhikkhu upahko ahosi aggupahko.
Vipassissa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa bandhum nma rj pit
ahosi. Bandhumat nma dev mt ahosi janenti.
Bandhumassa rao bandhumat nma nagara
rjadhni ahosi. Vipassissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa eva
abhinikkhamana ahosi, eva pabbajj, eva
padhna eva abhisambodhi, eva
dhammacakkappavattana. Te maya mrisa,
vipassimhi bhagavat brahmacariya caritv
kmesu kmacchanda virjetv
idhpapann"ti.
Atha khvha bhikkhave, avihehi ca devehi
atappehi ca devehi sudassehi ca devehi sudasshi
ca devehi saddhi yena akanih dev
tenupasakami tasmi bhikkhave, devanikye
anekni devatsahassni anekni devat
satasahassni yenha tenupasakamisu.
Upasakamitv ma abhivdetv ekamanta

ahasu. Ekamanta hit kho bhikkhave, t


devat ma etadavocu: "ito so mrisa,
ekanavuto kappo ya vipass bhagav araha
samm sambuddho loke udapdi. Vipass mrisa,
bhagav araha samm sambuddho khattiyo
jtiy ahosi khattiyakule udapdi vipass mrisa,
bhagav araha sammsambuddho koa
gottena ahosi. Vipassissa mrisa bhagavato
arahato sammsambuddhassa
astivassasahassni yuppama ahosi. Vipass
mrisa, bhagav araha sammsambuddho
paliy mle abhisambuddho. Vipassissa
mrisa, bhagavato arahato sammsambuddhassa
khaatissa nma svakayuga ahosi agga
bhaddayuga. Vipassissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa tayo svakna
sannipt ahesu: eko svakna sannipto
ahosi ahasahibhikkhusatasahassa. Eko
svakna sannipto ahosi bhikkhusatasahassa.
Eko svakna sannipto ahosi
astibhikkhusahassni. Vipassissa mrisa,
bhagavato arahato sammsambuddhassa ime
tayo svakna sannipt ahesu sabbesayeva
khsavna. Vipassissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa asoko nma
bhikkhu upahko ahosi aggupahko.
Vipassissa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa bandhum nma rj pit
ahosi. Bandhumat nma dev mt ahosi janenti.
Bandhumassa rao bandhumat nma nagara
rjadhni ahosi. Vipassissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa eva
abhinikkhamana ahosi, eva pabbajj, eva
padhna eva abhisambodhi, eva
dhammacakkappavattana. Te maya mrisa,
vipassimhi bhagavat brahmacariya caritv
kmesu kmacchanda virjetv
idhpapann"ti.
1. Mris, - machasa. 2. Lahusa, - [PTS. 3.]
Sriputtamoggalln, - [PTS. 4.] Ahosi machasa. *
[BJT Page 078] [\x 78/]

120. Tasmi yeva kho bhikkhave, devanikye


anekni devatsahassni anekni
devatsatasahassni yenha
tenupasakamisu. Upasakamitv ma
abhivdetv ekamanta ahasu. Ekamanta
hit kho bhikkhave, t devat ma etadavocu:
ito kho mrisa, ekatise kappe ya sikh bhagav
loke udapdi sikh mrisa, bhagav araha
samm sambuddho khattiyo jtiy ahosi
khattiyakule udapdi sikh mrisa, bhagav

D.N. 239/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

araha sammsambuddho koao gottena


ahosi. Sikh mrisa bhagavato arahato
sammsambuddhassa sattativassasahassni
yuppama ahosi. Sikh mrisa, bhagav
araha sammsambuddho puarkassa mle
abhisambuddho. Sikh mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa abhibhsambhava nma
svakayuga ahosi agga bhaddayuga. Sikh
mrisa, bhagavato arahato sammsambuddhassa
tayo svakna sannipt ahesu: eko svakna
sannipto ahosi bhikkhusatasahassa. Eko
svakna sannipto ahosi bhikkhusatasahassa.
Eko svakna sannipto ahosi
astibhikkhusahassni. Sikhissa mrisa,
bhagavato arahato sammsambuddhassa ime
tayo svakna sannipt ahesu sabbesayeva
khsavna. Sikhissa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa khemakaro nma
bhikkhu upahko ahosi aggupahko. Sikhissa
mrisa, bhagavato arahato sammsambuddhassa
aruo nma rj pit ahosi. Pabhvat nma dev
mt ahosi janenti. Aruassa rao aruavat
nma nagara rjadhni ahosi. Sikhissa mrisa,
bhagavato arahato sammsambuddhassa eva
abhinikkhamana ahosi, eva pabbajj, eva
padhna eva abhisambodhi, eva
dhammacakkappavattana. Te maya mrisa,
sikhmhi bhagavat brahmacariya caritv
kmesu kmacchanda virjetv idhpapann.
So yeva kho mrisa, ekatiso kappo ya vessabh
bhagav loke udapdi. Vessabh mrisa, bhagav
araha samm sambuddho khattiyo jtiy ahosi
khattiyakule udapdi. Vessabh mrisa, bhagav
araha sammsambuddho koao gottena
ahosi. Vessabh mrisa bhagavato arahato
sammsambuddhassa sahivassasahassni
yuppama ahosi. Vessabh mrisa, bhagav
araha sammsambuddho slassa mle
abhisambuddho. Vessabhssa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa souttara nma
svakayuga ahosi agga bhaddayuga.
Vessabhssa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa tayo svakna sannipt
ahesu: eko svakna sannipto ahosi asti
bhikkhusahassni. Eko svakna sannipto
ahosi sattati bhikkhusahassni. Eko svakna
sannipto ahosi sahi bhikkhusahassni.
Vessabhussa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa ime tayo svakna
sannipt ahesu sabbesayeva khsavna.
Vessabhussa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa upasanto nma bhikkhu
upahko ahosi aggupahko. Vessabhussa
mrisa, bhagavato arahato sammsambuddhassa
suppatto nma rj pit ahosi. Yasavat nma
dev mt ahosi janenti. Suppattassa rao

anoma nma nagara rjadhni ahosi.


Vessabhssa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa eva abhinikkhamana
ahosi, eva pabbajj, eva padhna eva
abhisambodhi, eva dhammacakkappavattana.
Te maya mrisa, vessabhmhi bhagavat
brahmacariya caritv kmesu kmacchanda
virjetv idhpapann.
Imasmi yeva kho mrisa, bhadda kappe
kakusandho bhagav loke udapdi. Kakusandho
mrisa, bhagav araha samm sambuddho
brhmao jtiy ahosi brhmaa kule udapdi.
Kakusandho mrisa, bhagav araha
sammsambuddho kassapo gottena ahosi.
Kakusandho mrisa bhagavato arahato
sammsambuddhassa cattlsavassasahassni
yuppama ahosi. Kakusandho mrisa,
bhagav araha sammsambuddho sirsassa
mle abhisambuddho. Kakusandhassa mrisa,
bhagavato arahato sammsambuddhassa
vidhurasajva nma svakayuga ahosi agga
bhaddayuga. Kakusandhassa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa eko svakna
sannipto ahosi cattsa bhikkhusahassni.
Kakusandhassa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa aya eko svakna
sannipto ahosi sabbesa yeva khsavna.
Kakusandhassa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa buddhijo nma bhikkhu
upahko ahosi aggupahko. Kakusandhassa
mrisa, bhagavato arahato sammsambuddhassa
aggidatto nma brhmao pit ahosi. Viskh
nma brhma mt ahosi janenti. Tena kho
pana mrisa samayena khemo nma rj ahosi.
Khemassa rao khemavat nma nagara
rjadhni ahosi. Kakusandhassa mrisa,
bhagavato arahato sammsambuddhassa eva
abhinikkhamana ahosi, eva pabbajj, eva
padhna eva abhisambodhi, eva
dhammacakkappavattana. Te maya mrisa,
kakusandhamhi bhagavat brahmacariya
caritv kmesu kmacchanda virjetv
idhpapann. Imasmi yeva mrisa, bhadda
kappe kogamano bhagav loke udapdi.
Kogamano mrisa, bhagav araha samm
sambuddho brhmao jtiy ahosi
brhmaakule udapdi kogamano mrisa,
bhagav araha sammsambuddho kassapo
gottena ahosi. Kogamano mrisa bhagavato
arahato sammsambuddhassa
tisavassasahassni yuppama ahosi.
Kogamano mrisa, bhagav araha
sammsambuddho udumbarassa mle
abhisambuddho. Kogamano mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa bhiyyosuttara
nma svakayuga ahosi agga bhaddayuga.

D.N. 240/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Kogamano mrisa, bhagavato arahato


sammsambuddhassa eko svakna sannipto
ahosi tisabhikkhusahassni. Kogamanassa
mrisa, bhagavato arahato sammsambuddhassa
aya eko svakna sannipto ahosi
sabbesayeva khsavna. Kogamanassa
mrisa, bhagavato arahato sammsambuddhassa
sotthijo nma bhikkhu upahko ahosi
aggupahko. Kogamanassa mrisa,
bhagavato arahato sammsambuddhassa
yaadatto nma brhmao pit ahosi. Uttar
nma brhma mt ahosi janenti. Tena kho
pana mrisa samayena sobho nma rj ahosi.
Sobhassa rao sobhvat nma nagara
rjadhni ahosi. Kogamanassa mrisa,
bhagavato arahato sammsambuddhassa eva
abhinikkhamana ahosi, eva pabbajj, eva
padhna eva abhisambodhi, eva
dhammacakkappavattana. Te maya mrisa,
kogamanamhi bhagavat brahmacariya
caritv kmesu kmacchanda virjetv
idhpapann.
Imasmi yeva mrisa, bhadda kappe kassapo
bhagav loke udapdi. Kassapo mrisa, bhagav
araha samm sambuddho brhmao jtiy
ahosi brhmaakule udapdi kassapo mrisa,
bhagav araha sammsambuddho kassapo
gottena ahosi. Kassapo mrisa bhagavato arahato
sammsambuddhassa vsati4vassasahassni
yuppama ahosi. Kassapo mrisa, bhagav
araha sammsambuddho nigrodhassa mle
abhisambuddho. Kassapassa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa tissabhradvja
nma svakayuga ahosi agga
Bhaddayuga. Kassapassa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa eko svakna
sannipto ahosi vsatibhikkhusahassni.
Kassapassa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa aya eko svakna
sannipto ahosi sabbesayeva khsavna.
Kassapassa mrisa, bhagavato arahato
sammsambuddhassa sabbamitto nma bhikkhu
upahko ahosi aggupahko. Kassapassa
mrisa, bhagavato arahato sammsambuddhassa
brahmadatto nma brhmao pit ahosi.
Dhanavat nma brhma mt ahosi janenti.
Tena kho pana mrisa samayena kik nma4 rj
ahosi. Kikissa rao bras nma nagara
rjadhni ahosi. Kassapassa mrisa, bhagavato
arahato sammsambuddhassa eva
abhinikkhamana ahosi, eva pabbajj, eva
padhna eva abhisambodhi, eva
dhammacakkappavattana. Te maya mrisa,
kassapamhi bhagavat brahmacariya caritv

kmesu kmacchanda virjetv


idhpapann"ti.
121. Tasmi yeva kho bhikkhave, devanikye
anekni devatsahassni anekni
devatsatasahassni yenha
tenupasakamisu. Upasakamitv ma
abhivdetv ekamanta ahasu. Ekamanta
hit kho bhikkhave, t devat ma etadavocu:
"imasmi yeva kho mrisa1, bhaddakappe
etarahi araha sammsambuddho loke uppanno.
Bhagav mrisa, khattiyo jtiy, khattiyakule
uppanno. Bhagav mrisa gotamo gottena.
Bhagavato mrisa, appaka yuppama
paritta lahuka, 2 yo cira jvati so vassasata,
appa v bhiyyo. Bhagav mrisa assatthassa
mle abhisambuddho. Bhagavato mrisa,
sriputtamoggallna3 nma svakayuga agga
bhaddayuga. Bhagavato mrisa, eko svakna
sannipto ahosi ahateasni bhikkhusatni
bhagavato mrisa, aya eko svakna sannipto
ahosi sabbesayeva khsavna. Bhagavato
mrisa, nando bhikkhu upahko4
aggupahko. Bhagavato mrisa, suddhodano
nma rjpit, 4 my nma dev mt4 janetti.
Kapilavatthu nma nagara rjadhni.
Bhagavato mrisa, eva abhinikkhamana ahosi'
eva pabbajj, eva padhna, eva
abhisambodhi, eva dhammacakkappavattana.
Te maya mrisa, bhagavat brahmacariya
caritv kmesu kmacchanda virjetv
idhpapann"ti.
122. Iti kho bhikkhave, tathgatasseves
dhammadhtu suppaividdh yass dhamma
dhtuy suppaividdhatt tathgato atte buddhe
parinibbute chinnapapace 'chinnavaume
pariydinnavae, sabbadukkhavtivante jtitopi
anussarati, nmatopi anussarati, gottatopi
anussarati, yuppamatopi anussarati,
svakayugatopi anussarati, svakasanniptatopi
anussarati, "evajacc te bhagavanto ahesu
itipi, evanm, evagott, evasl,
evadhamm, evapa, evavihr,
evavimutt te bhagavanto ahesu itip"ti.
Devat'pi tathgatassa etamattha rocesu
yena tathgato atte buddhe parinibbuto
chinnapapace 'chinnavaume pariydinnavae,
sabbadukkhavtivatte jtitopi anussarati,
nmatopi anussarati, gottatopi [PTS Page 054]
[\q 54/] anussarati, yuppamatopi
anussarati, svakayugatopi anussarati,
svakasanniptatopi anussarati, "eva jacc te
bhagavanto ahesu itipi, evanm, evagott,
evasl, evadhamm, evapa, evavihr,
evavimutt te bhagavanto ahesu itip"ti.

D.N. 241/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Idamavoca bhagav attaman te bhikkh


bhagavato bhsita abhinandunti.
Mahpadnasutta nihita pahama.
[BJT Page 080] [\x 80/]
2 Mahnidnasutta
1. Eva me suta: eka samaya bhagav kursu
viharati kammsadamma1 nma kurna
nigamo. Atha kho yasm nando. Yena bhagav
tenupasakami. Upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinno kho yasm nando bhagavanta
etadavoca: "acchariya bhante, abbhuta
bhante, yvagambhro cya bhante,
paiccasamuppdo gambhravabhso ca. Atha ca
pana me uttnakuttnako viya khyat"ti.
2. M heva nanda avaca, m heva nanda
avaca, gambhro cya nanda
paiccasamuppdo gambhrvabhso ca. Etassa
nanda, dhammassa ananubodh appaivedh
evamaya paj tantkulakajt guguikajt2
mujababbajabht3 apya duggati vinipta
sasra ntivattati.
3. Atthi idappaccay jarmaraanti iti puhena
sat nanda, atthti'ssa vacanya. Kimpaccay
jarmaraanti iti ce. Vadeyya, jtipaccay
jarmaraanti iccassa vacanya.
Atthi idappaccay jtti iti puhena sat nanda,
[PTS Page 056] [\q 56/] atthti'ssa vacanya.
Kimpaccay jtti iti ce vadeyya, bhavapaccay
jtti iccassa vacanya.
Atthi idappaccay bhavo'ti iti puhena sat
nanda, atthti'ssa vacanya. Kimpaccay
bhavo'ti iti ce vadeyya, updnapaccay bhavo'ti
iccassa vacanya.
Atthi idappaccay updnanti iti puhena sat
nanda, atthti'ssa vacanya. Kimpaccay
updnanti iti ce vadeyya, tahpaccay
updnanti iccassa vacanya.
1. Kammsadhamma - machasa. 2.
Guguhikajta - smu gulagahikajt - di
ahakath kulagahikajt - guagahikajt
- sy. 3. Mujapabbajabht - machasa, sy.
[BJT Page 082] [\x 82/]

Atthi idappaccay tah'ti iti puhena sat


nanda atthti'ssa vacanya. Kimpaccay
tah'ti iti ce vadeyya, vedanpaccay tah'ti
iccassa vacanya.
Atthi idappaccay vedan'ti iti puhena sat
nanda atthti'ssa vacanya. Kimpaccay
vedan'ti iti ce vadeyya, phassapaccay vedan'ti
iccassa vacanya.
Atthi idappaccay phasso'ti iti puhena sat
nanda atthti'ssa vacanya. Kimpaccay
phasso'ti iti ce vadeyya, nmarpaccay
phasso'ti iccassa vacanya.
Atthi idappaccay nmarpanti iti puhena sat
nanda atthi'ssa vacanya. Kimpaccay
nmarpanti iti ce vadeyya, viapaccay
nmarpanti iccassa vacanya.
Atthi idappaccay vianti iti puhena sat
nanda atthti'ssa vacanya. Kimpaccay
vianti iti ce vadeyya, nmarpapaccay
vianti iccassa vacanya.
Iti kho nanda nmarpapaccay via,
viapaccay nmarpa, nmarpapaccay
phasso, phassapaccay vedan, vedanpaccay
tah, tahpaccay updna, updnapaccay
bhavo, bhavapaccay jti, jtipaccay
jarmaraa
sokaparidevadukkhadomanasspys [PTS Page
057] [\q 57/] sambhavanti. Evametassa
kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
4. "Jtipaccay jarmaraanti iti kho paneta
vutta. Tadnanda iminpeta pariyyena
veditabba yath jtipaccay jarmaraa: jti
ca hi nanda nbhavissa sabbena sababa
sabbath sabba kassaci kimhivi seyyathda:
devna v devattya, gandhabbna v
gandhabbattya, yakkhna v yakkhattya,
bhtna v bhtattya, manussna v
manussattya, catuppadna v catuppadattya.
Pakkhina v pakkhittya, sirisapna v
sirisapattya1, tesa tesaca nanda sattna
tathattya 2 jti nbhavissa, sabbaso jtiy asati
jtinirodh api nu kho jarmaraa
payeth?"Ti.
"No heta bhante".
"Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa
samudayo esa paccayo jarmaraassa yadida
jti".

D.N. 242/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

1. Sarsapna v machasa. 2. Tadatadattya machasa.


[BJT Page 084] [\x 84/]

cakkhusamphassaj vedan sotasamphassaj


vedan ghnasampassaj vedan
kyasamphassaj vedan manosamphassaj
vedan, - sabbaso vedanya asati vedannirodh
api nu kho tah payeth?"Ti.

5. "Bhavapaccay jtti iti kho paneta vutta.


Tadnanda iminpeta pariyyena veditabba
yath bhavapaccay jti: bhavo ca hi nanda
nbhavissa sabbena sabba sabbath sabba
kassavi kimhivi seyyathda: kmabhavo
rpabhavo arpabhavo, sabbaso bhave asati
bhavanirodh api nu kho jti payeth?"Ti.

"No heta bhante. "

"Noheta bhante. "

9. Iti kho paneta nanda vedana paicca tah,


taha paicca pariyesan, pariyesana paicca
lbho, lbha paicca vinicchayo, vinicchaya
paiccachandargo, chandarga paicca
ajjhosna, ajjhosna paicca pariggaho,
pariggaha paicca macchariya, macchariya
[PTS Page 059] [\q 59/] paicca rakkho,
rakkhdhikaraa1 paicca dadna
satthdnakalahaviggahavivdatuvatuva
pesuamusvd aneke ppak akusal
dhamm sambhavanti.
10. rakkhdhikaraa
daadnasatthdnakalaha - viggaha vivdatuvantuva - pesuamusvd aneke
ppak akusal dhamm sambhavantti iti kho
paneta vutta. Tadnanda iminpeta
pariyyena veditabba yath rakkhdhikaraa
dadna - satthdna - kalaha - viggaha vivda - tuvantuva - pesua - mus - vd
aneke ppak akusal dhamm sambhavanti:
rakkho ca hi nanda nbhavissa sabbena sabba
sabbath sabba kassaci kimhici, sabbaso
rakkhe asati rakkhanirodh api nu kho
dadna - satthdna - kalaha - viggaha vivda - tuvantuva - pesua - mus - vd
aneke ppak akusal dhamm
sambhaveyyunti?.

"Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa


samudayo esa paccayo jtiy yadida bhavo. "
6. "Updnapaccay bhavo'ti iti kho paneta
vutta. Tadnanda iminpeta pariyyena
veditabba: yath updnapaccay bhavo:
updna ca hi nanda nbhavissa sabbena
sabba sabbath sabba kassavi [PTS Page 058]
[\q 58/] kimhivi seyyathda: kmpadna
v dihpadna v slabbatpdna v
attavdpdna v - sabbaso updne asati
updnanirodh api nu kho bhavo
papayeth?Ti.
"Noheta bhante. "
"Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa
samudayo esa paccayo bhavassa yadida
updna. "
7. Tahpaccay updnanti iti kho paneta
vutta. Tadnanda iminpeta pariyyena
veditabba: yath tahpaccay updna:
tah ca hi nanda nbhavissa sabbena sabba
sabbath sabba kassaci kimhici - seyyathda:
rpatah saddatah gandhatah rasatah
phohabbatah dhammatah - sabbaso
tahya asati tahnirodh api nu kho updna
payeth?"Ti.

"Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa


samudayo esa paccayo tahya yadida vedan.
"
[BJT Page 086] [\x 86/]

"No heta bhante. "

"Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa


samudayo esa paccayo updnassa yadida
tah. "

Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa


samudayo esa paccayo
daadnasatthdnakalahaviggahavivdatuvan
tuvapesuamusvdna anekesa
ppakna akusalna dhammna sambhavya
yadida rakkho.

8. "Vedanpaccay tah'ti iti kho paneta


vutta. Tadnanda imin peta pariyyena
veditabba yath vedanpaccay tah: vedan
ca hi nanda nbhavissa sabbena sabba
sabbath sabba kassaci kimhici - seyyathda:

11. Macchariya paicca rakkho'ti iti kho


paneta vutta tadnanda iminpeta
pariyyena veditabba yath macchariya
paicca rakkho: macchariya ca hi nanda
nbhavissa sabbena sabba sabbath sabba

"Noheta bhante. "

D.N. 243/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kassaci kimhici, sabbaso macchariye asati


macchariyanirodh api nu kho rakkho
payethti?

"Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa


samudayo esa paccayo ajjhosnassa yadida
chandargo. "

"No heta bhante. "

15. "Vinicchaya paicca chandargo'ti iti kho


paneta vutta. Tadnanda iminpeta
pariyyena veditabba yath vinicchaya paicca
chandargo: vinicchayo ca hi nanda nbhavissa
sabbena sabba sabbath sabba kassaci kimhici,
sabbaso vinicchaye asati vinicchayanirodh api
nu kho chandargo payeth?"Ti.

Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa


samudayo esa paccayo rakkhassa yadida
macchariya.
12. Pariggaha paicca macchariyanti iti kho
paneta vutta. Tadnanda iminpeta
pariyyena veditabba. Yath pariggaha paicca
macchariya: [PTS Page 060] [\q 60/]
pariggaho ca hi nanda nbhavissa sabbena
sabba sabbath sabba kassaci kimhici, sabbaso
pariggahe asati pariggahanirodh api nu kho
macchariya payeth ti?
"No heta bhante. "
Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa
samudayo esa paccayo macchariyassa yadida
pariggaho.
1. rakkha paicca rakkhdhikaraa - sy.
[BJT Page 088] [\x 88/]

13. "Ajjhosna paicca pariggaho'ti iti kho


paneta vutta. Tadnanda iminpeta
pariyyena veditabba. Yath ajjhosna paicca
paiggaho: ajjhosna ca hi nanda nbhavissa
sabbesa sabba sabbath sabba kassaci kimhici.
Sabbaso ajjhosne asati ajjhosnanirodh
nirodh api nu kho pariggaho payeth?"Ti.
"No heta bhante. "
"Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa
samudayo esa paccayo pariggahassa yadidi
ajjhosna. "
14. "Chandarga paicca ajjhosnanti iti kho
paneta vutta. Tadnanda iminpeta
pariyyena veditabba. Yath chandarga
paicca ajjhosna: chandargo ca hi nanda
nbhavissa sabbena sabba sabbath sabba
kassaci kimhici, sabbaso chandarge asati
chandarganirodh api nu kho ajjhosna
payeth?Ti. "
"No heta bhante. "

[PTS Page 061] [\q 61/]

"no heta bhante. "

"Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa


samudayo esa paccayo chandargassa, yadida
vinicchayo. "
16. "Lbha paicca vinicchayo'ti iti kho paneta
vutta tadnanda iminpeta pariyyena
veditabba. Yath lbha paicca vinicchayo:
lbho ca hi nanda nbhavissa sabbena sabba
sabbath sabba kassaci kimhici, sabbaso lbhe
asati lbhanirodh api nu kho vinicchayo
payeth?Ti.
"No heta bhante"
"Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa
samudayo esa paccayo vinicchayassa yadida
lbho. "
17. "Pariyesana paicca lbho'ti iti kho paneta
vutta. Tadnanda iminpeta pariyyena
veditabba. Yath pariyesana paicca lbho:
pariyesan ca hi nanda nbhavissa sabbena
sabba sabbath sabba kassaci kimhici, sabbaso
pariyesanya asati pariyesannirodh api nu kho
lbho payeth?"Ti.
"No heta bhante. "
"Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa
samudayo esa paccayo lbhassa yadida
pariyesan. "
[BJT Page 090] [\x 90/]

18. Taha paicca pariyesan'ti iti kho paneta


vutta. Tadnanda iminpeta pariyyena
veditabba. Yath taha paicca pariyesan:
tah ca hi nanda nbhavissa sabbena sabba
sabbath sabba kassaci kimhici, seyyathda
kmatah bhavatah vibhavatah, sabbaso

D.N. 244/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

tah nirodh api nu kho pariyesan


payeth?Ti.
"No heta bhante. "
"Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa
samudayo esa paccayo pariyesanya yadida
tah.
Iti kho nanda ime dve dhamm dvayena
vedanya ekasamosara bhavanti. "
19. [PTS Page 062] [\q 62/] "phassapaccay
vedan'ti iti kho paneta vutta. Tadnanda
imin peta pariyyena veditabba yath
phassapaccay vedan: phasso ca hi nanda
nbhavissa sabbena sabba sabbath sabba
kassaci kimhici, seyyathda - cakkhusamphasso
sotasamphasso ghnasamphasso jivhsamphasso
kyasamphasso manosamphasso, sabbaso phasse
asati phassanirodh api nu kho vedan
payeth?"Ti.
"No heta bhante. "
"Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa
samudayo esa paccayo vedanya yadida phasso.
"
20. "Nmarpapaccay phasso'ti iti kho paneta
vutta. Tadnanda iminpeta pariyyena
veditabba yath nmarpapaccay phasso: yehi
nanda krehi yehi ligehi yehi nimittehi yehi
uddesehi nmakyassa paatti hoti, tesu
kresu tesu ligesu tesu nimittesu tesu
uddesesu asati api nu kho rpakye
adhivacanasamphasso payethti
"No heta bhante. "
"Yehi nanda krehi yehi ligehi yehi nimittehi
yehi uddesehi rpakyassa paatti hoti, tesu
kresu tesu ligesu tesu nimittesu tesu
uddesesu asati api nu kho nmakye
paighasamphasso payeth?"Ti.
"No heta bhante. "
[BJT Page 092] [\x 92/]

"Yehi nanda krehi yehi ligehi yehi nimittehi


yehi uddesehi nmakyassa ca rpakyassa ca
paatti hoti, tesu kresu tesu ligesu tesu
nimittesu tesu uddesesu asati api nu kho

adhivacanasamphasso v paighasamphasso v
payeth?"Ti.
"No heta bhante. "
"Yehi nanda krehi yehi ligehi yehi nimittehi
yehi uddesehi nmarpassa paatti hoti, tesu
kresu tesu ligesu tesu nimittesu tesu
uddesesu asati api nu kho phasso
payeth?"Ti.
"No heta bhante. "
"Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna esa
samudayo esa paccayo phassassa yadida
nmarpa.
21. "Viapaccay nmarpanti iti kho
paneta [PTS Page 063] [\q 63/] vutta.
Tadnanda imin peta pariyyena veditabba.
Yath viapaccay nmarpa. Via ca
hi nanda mtukucchismi na okkamissatha, api
nu kho nmarpa mtukucchismi
samuccissathti"?
"No heta bhante. "
"Via ca hi nanda mtukucchi okkamitv
vokkamissatha, api nu kho nmarpa itthattya
abhinibbattissathti"?
"No heta bhante".
"Via ca hi nanda daharasseva sato
vocchijjissatha kumrakassa v kumrikya v,
api nu kho nmarpa vuddhi virhi
vepulla pajjissathti'?
"No heta bhante. "
'Tasmtihnanda eseva hetu eta nidna. Esa
samudayo esa paccayo nmarpassa yadida
via. "
22. "Nmarpapaccay vianti iti kho
paneta vutta. Tadnanda iminpeta
pariyyena veditabba. Yath nmarpapaccay
via: via ca hi nanda nmarpe
patiha na labhissatha, api nu kho yati
jtijarmaraa dukkhasamudayasambhavo
payethti"?
"No heta bhante. "
"Tasmtihnanda, eseva hetu eta nidna esa
samudayo esa paccayo viassa yadida
nmarpa. "

D.N. 245/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 094] [\x 94/]

"Ettvat kho nanda jyetha v jyetha v


myetha v cavetha v upapajjetha v, ettvat
adhivacanapatho, ettvat niruttipatho, ettvat
viattipatho, ettvat pavacara ettvat
vaa vattati, (ettvat) [PTS Page 064] [\q 64/]
itthatta paapanya, yadida nmarpa saha
viena aamaapaccayatya pavattati. "
23. "Kittvat ca nanda attna paapento
paapeti: rpi v hi nanda paritta attna
paapento paapeti 'rp me paritto attti'ti,
rpi v hi nanda ananta attna paapento
paapeti 'rp me ananto att'ti, 'arpi v hi
nanda paritta attna paapento paapeti
'arp me paritto att'ti, arpi v hi nanda
ananta attna paapento paapeti 'arp
me ananto att'ti.
24. "Tatrnanda yo so rpi paritta attna
paapento paapeti1, etarahi v so rpi
paritta attna paapento paapeti. Tattha
bhvi v so rpi paritta attna paapento
paapeti. Atatha v pana santa tathattya
upakappessm ti iti v panassa hoti. Eva santa
kho nanda rpi parittattnudihi anusetti
iccla vacanya.
25. "Tatrnanda yo so rpi ananta attna
paapento paapeti, etarahi v so rpi
ananta attna paapento paapeti, tattha
bhvi v so rpi ananta attna paapento
paapeti. Atatha v pana santa tathattya
upakappessmti iti v panassa hoti. Eva santa
kho nanda rpi anattattnudihi anusetti
iccla vacanya.
-----------------------
1. Papetto papeti, katthaci.
[BJT Page 096] [\x 96/]

26. "Tatrnanda yo so arpi paritta attna


paapento paapeti, etarahi v so arpi
paritta attna paapento paapeti, tattha
bhvi v so arpi paritta attna paapento
paapeti. Atatha v pana santa tathattya
upakappessmti iti v panassa hoti. Eva santa
kho nanda arpi parittattnudihi anusetti
iccla vacanya.
27. "Tatrnanda yo so arpi ananta attna
paapento paapeti, etarahi v so arpi

ananta attna paapento paapeti. Tattha


bhvi v so arpi ananta attna
paapento paapeti. Atatha v pana santa
tathattya upakappessmti iti v [PTS Page 065]
[\q 65/] panassa hoti. Eva santa kho
nanda arpi anattattnudihi anusetti
iccla vacanya. Ettvat kho nanda attna
paapento paapeti.
28. "Kittvat cnanda attna na paapento
na paapeti:
Rpi v hi nanda paritta attna na
paapento na paapeti 'rp me paritto
att'ti. Rpi v hi nanda ananta attna na
paapento na paapeti. 'Rp me ananto
att'ti. Arpi v hi nanda paritta attna na
paapento na paapeti 'arp me paritto
att'ti. Arpi v hi nanda ananta attna na
paapento na paapeti 'arp me ananto
att'ti.
29. "Tatrnanda yo so rpi paritta attna na
paapento, na paapeti, etarahi v so rpi
paritta attna na paapento na paapeti.
Tattha bhvi v so rpi paritta attna na
paapento na paapeti. Atatha v pana
santa tathattya upakappessm ti iti v
panassa na hoti, eva santa kho nanda rpi
parittattnudihi nnusetti iccla vacanya.
[BJT Page 098] [\x 98/]

30. "Tatrnanda, yo so rpi ananta attna na


paapento na paapeti, etarahi v so rpi
ananta attna na paapento na paapeti.
Tattha bhvi v so rpi ananta attna na
paapento na paapeti. 'Atatha v pana
santa tathattya upakappessm'ti iti v
panassa na hoti. Eva santa kho nanda rpi
anattattnudihi nnusetti iccla vacanya.
31. "Tatrnanda, yo so arpi paritta attna
na paapento na paapeti, etarahi v so
arpi paritta attna na paapento na
paapeti. Tattha bhvi v so arpi paritta
attna na paapento na paapeti. 'Atatha
v pana santa tathattya upakappessm'ti iti
v panassa na hoti. Eva santa kho nanda
arpi parittattnudihi nnusetti iccla
vacanya.
32. "Tatrnanda, yo so arpi ananta attna
na paapento na paapeti, etarahi m so
arpi ananta attna na paapento na
paapeti. Tattha bhvi v so arpi ananta
attna na paapento na paapeti. 'Atatha

D.N. 246/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

v pana santa tathattya upakappessm'ti iti


v panassa [PTS Page 066] [\q 66/] na hoti.
Eva santa kho nanda, arpi
anattattnudihi nnusetti iccla vacanya.
Ettvat kho nanda attna na paapento na
paapeti.
33. "Kittvat ca nanda attna
samanupassamno samanupassati.
Vedana vhi nanda, attna
samanupassamno samanupassati: 'vedan me
att'ti. 'Na heva kho me vedan att,
appaisavedano me att'ti iti v hi nanda,
attna samanupassamno samanupassati. 'Na
heva kho me vedan att, no'pi appaisavedano
me att, att me vedayati vedandhammo hi me
att'ti iti v hi nanda, attna
samanupassamno samanupassati.
[BJT Page 100] [\x 100/]

34. Tatrnanda, yo so evamha: 'vedan, me


att'ti, so evamassa vacanyo: 'tisso kho im
vuso vedan: sukh vedan dukkh vedan
adukkhamasukh vedan. Imsa kho tva
tissanna vedanna katama attato
samanupassas ti'. Yasmi nanda, samaye
sukha vedana vedeti, neva tasmi samaye
dukkha vedana vedeti, na adukkhamasukha
vedana vedeti, sukha yeva tasmi samaye
vedana vedeti. Yasmi nanda, samaye
dukkha vedana vedeti, neva tasmi samaye
sukha vedana vedeti, na adukkhamasukha
vedana vedeti, dukkha yeva tasmi samaye
vedana vedeti. Yasmi nanda, samaye
adukkhamasukha vedana vedeti, neva tasmi
samaye sukha vedana vedeti, na dukkha
vedana vedeti, adukkhamasukha yeva tasmi
samaye vedana vedeti.
35. "Sukh pi kho nanda, vedan anicc
sakhat paiccasamuppann khayadhamm
vayadhamm virgadhamm nirodhadhamm.
Dukkhpi kho nanda vedan anicc sakhat
paiccasamuppann khayadhamm [PTS Page
067] [\q 67/] vayadhamm virgadhamm
nirodhadhamm. Adukkhamasukh pi kho
nanda vedan anicc sakhat
paiccasamuppann khayadhamm vayadhamm
virgadhamm. Tassa sukha vedana
vedayamnassa1 'eso me att'ti hoti. Tass yeva
sukhya vedanya nirodh 'vyaggo me att'ti
hoti. Dukkha vedana vedayamnassa 'eso me
att'ti hoti. Tass yeva dukkhya vedanya
nirodh 'vyaggo me att'ti hoti.

Adukkhamasukha vedana vedayamnassa 'eso


me att'ti hoti. Tass yeva adukkhamasukhya
vedanya nirodh 'vyaggo me att'ti hoti. Iti so
diheva dhamme anicca sukha dukkha
vokia2 uppdavayadhamma attna
samanupassamno samanupassati. Yo so
evamha 'vedan me att'ti. Tasmtihnanda,
etenapeta nakkhamati 'vedan me att'ti
samanupassitu.
36. "Tatrnanda, yo so evamha 'naheva kho me
vedan att, appaisavedano me att'ti, so
evamassa vacanyo 'yattha panvuso sabbaso
vedayita natthi, api nu kho tattha
ayamahamasm'ti 3 siy?"Ti.
"No heta bhante. "
"Tasmtihnanda, etenapeta nakkhamati
'naheva kho me vedan att, appaisavedano
me att'ti samanupassitu.
1. Vediyamnassa - katthaci. 2.
Aniccasukhadukkhavokia - katthaci 3.
Ahamasmti, smu.
[BJT Page 102] [\x 102/]

37. Tatrnanda, yo so evamha 'naheva kho me


vedan att, no'pi appaisavedano me att, att
me vedeti, vedandhammo hi me att'ti, so
evamassa vacanyo: 'vedan ca hi vuso sabbena
sabba sabbath sabba aparises nirujjheyyu,
sabbaso vedanya asati vedannirodh api nu
kho tattha ayamahamasmiti siy?"Ti.
"No heta bhante. "
"Tasmtihnanda, etenapeta nakkhamati '
naheva [PTS Page 068] [\q 68/] kho me
vedan att, no pi appaisavedano me att, att
me vedayati, vedandhammo hi me att'ti
samanupassitu. "
38. "Yato kho pannanda, bhikkhu neva vedana
attna samanupassati, no pi appaisavedana
attna samanupassati, no pi 'att me vedayati
vedandhammo hi me att'ti samanupassati, so
eva asamanupassanto na ca kici loke
updiyati, anupdiya na paritassati, aparitassa
paccatta yeva parinibbyissati. Kh jti,
vusita brahmacariya, kata karaya,
npara itthatty'ti pajnti.

D.N. 247/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

39. "Eva vimuttacitta kho nanda, bhikkhu


yo eva vadeyya" hoti tathgato parammara
iti'ssa dihi"ti tadakalla. "Na hoti tathgato
parammara iti'ssa dihiti tadakalla. "Hoti ca
na ca hoti tathgato parammara iti'ssa
dihi"ti tadakalla. "Neva hoti, na na hoti
tathgato parammara iti'ssa dihi"ti
tadakalla. Ta kissa hetu: yvat nanda
adhivacana, yvata adhivacanapatho, yvat
nirutti, yvat niruttipatho, yvat paatti,
yvat paattipatho, yvat pa, yvat
pavacara yvat vaa vaati, 1
tadabhi vimutto bhikkhu "tadabhi
vimutto bhikkhu 2 na jnti na passati iti'ssa
dihi"ti tadakalla.
40. "Satta kho im nanda, viahitiyo, dve
yatanni, katam satta:
Santnanda satt nnttaky [PTS Page 069] [\q
69/] nnattasaino seyyathpi manuss
ekacce ca dev ekacce ca viniptik. Aya
paham viahiti.
1. Ycan vaa ycan vaati - machasa. 2.
Vimutta bhikkhu - machasa.
[BJT Page 104] [\x 104/]

"Santnanda, satt nnattaky ekattasaino


seyyathpi dev brahmakyik
pahambhinibbatt. Aya dutiy viahiti.

Santnanda, satt ekattaky nnattasaino


seyyathpi dev subhakih. Aya catutth1
viahiti.
"Santnanda, satt sabbaso rpasana
samatikkam paighasana atthagam
nnattasana amanasikr 'ananto kso'ti
ksnacyatanpag. Aya pacam2
viahiti.
"Sattnanda, satt sabbaso ksnacyatana
samatikkamma 'ananta via'nti
viacyatanpag. Aya chah3
viahiti.
"Sattnanda, satt sabbaso viacyatana
samatikkamma 'natthi kic'ti
kicayatanpag. Aya sattam4
viahiti.

Asaasattyatana,
nevasansayatanameva dutiya.
41. Tatrnanda, yya paham viahiti
nnattaky nnattasaino seyyathpi
manuss ekacce ca dev ekacce ca viniptik, yo
nu kho nanda, taca pajnti, tass ca
samudaya pajnti, tass ca atthagama
pajnti, tass ca assda pajnti, tass ca
dnava pajnti, tass ca nissaraa pajnti,
kalla nu tena tadabhinanditunti?"
[PTS Page 070] [\q 70/]

"no heta bhante. "

"Tatrnanda, yya dutiy viahiti


nnattaky ekattasaino seyyathpi dev
brahmakyik pahambhinibbatt, yo nu kho
nanda, taca pajnti, tass ca samudaya
pajnti, tass ca atthagama pajnti, tass ca
assda pajnti, tass ca dnava pajnti,
tass ca nissaraa pajnti, kalla nu tena
tadabhinanditunti?"
"Tatrnanda, yya tatiy viahiti
ekattaky nnattasaino seyyathpi dev
bhassar, yo nu kho nanda, taca pajnti,
tass ca samudaya pajnti, tass ca
atthagama pajnti, tass ca assda pajnti,
tass ca dnava pajnti, tass ca nissaraa
pajnti, kalla nu tena tadabhinanditunti?"
"Tatrnanda, yya catutth viahiti
ekattaky ekattasaino seyyathpi dev
subhaki, yo nu kho nanda, taca pajnti,
tass ca samudaya pajnti, tass ca
atthagama pajnti, tass ca assda pajnti,
tass ca dnava pajnti, tass ca nissaraa
pajnti, kalla nu tena tadabhinanditunti?"
"Tatrnanda, yya pacam viahiti
sabbaso rpasana samatikkam
paighasana atthagam nnattasana
amanasikr 'ananto kso'ti
ksnacyatanpag. Yo nu kho nanda, taca
pajnti, tass ca samudaya pajnti, tass ca
atthagama pajnti, tass ca assda pajnti,
tass ca dnava pajnti, tass ca nissaraa
pajnti, kalla nu tena tadabhinanditunti?"
"Tatrnanda, yya chah viahiti
sabbaso ksnacyatana samatikkamma
ananta via'nti viacyatanpag, yo
nu kho nanda, taca pajnti, tass ca
samudaya pajnti, tass ca atthagama
pajnti, tass ca assda pajnti, tass ca
dnava pajnti, tass ca nissaraa pajnti,
kalla nu tena tadabhinanditunti?"

D.N. 248/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Tatrnanda, yya sattam viahiti


sabbaso viacyatana samatikkamma
'natthi kici'ti kicayatanpag, yo nu kho
nanda, taca pajnti, tass ca samudaya
pajnti, tass ca atthagama pajnti, tass ca
assda pajnti, tass ca dnava pajnti,
tass ca nissaraa pajnti, kalla nu tena
tadabhinanditunti?"
"No heta bhante. "
1. Catutthi - smu, machasa, sy, [PTS. 2.]
Pacam - smu, machasa, sy. [PTS.]
3. Chah, smu - machasa, sy, [PTS. 4.]
Sattam - smu, machasa, sy, [PTS.]
[BJT Page 106] [\x 106/]

"Tatrnanda, yadida asaasattyatana, yo nu


kho nanda, taca pajnti, tassa ca samudaya
pajnti, tassa ca atthagama pajnti, tassa ca
assda pajnti, tassa ca dnava pajnti,
tassa ca nissaraa pajnti, kalla nu tena
tadabhinanditunti?"
"No heta bhante. "
"Tatrnanda, yadida
nevasansayatana, yo nu kho nanda,
taca pajnti, tassa ca samudaya pajnti,
tassa ca atthagama pajnti, tassa ca assda
pajnti, tassa ca dnava pajnti. Tassa ca
nissaraa pajnti, kalla nu tena
tadabhinanditunti?"
"No heta bhante. "
"Yato kho nanda, bhikkhu imsaca sattanna
viahitina, imesaca dvinna yatanna
samudayaca atthagamaca assdaca
dnavaca nissaraaca yathbhta viditv
anupd vimutto hoti. Aya vuccatnanda,
bhikkhu pavimutto.
42. "Aha kho ime nanda vimokkh. Katame
aha:
Rp rpni passati. Aya pahamo vimokkho.
Ajjhatta arpasabahiddh rpni passati.
Aya dutiyo vimokkho.
[PTS Page 071] [\q 71/] subhanteva
adhimutto hoti. Aya tatiyo vimokkho.

Sabbaso rpasana samatikkam


paighasana atthagam nnattasana
amanasikr 'ananto kso'ti ksnacyatana
upasampajja viharati. Aya catuttho vimokkho.
Sabbaso ksnacyatana samatikkamma
'ananta via'nti viacyatana
upasampajja viharati. Aya pacamo vimokkho.

Sabbaso viacyatana samatikkamma


'natthi kic'ti kicayatana upasampajja
viharati. Aya chaho vimokkho,
Sabbaso kicayatana samatikkamma
nevasansayatana upasampajja viharati.
Aya sattamo vimokkho.
Sabbaso nevasansayatana
samatikkamma savedayitanirodha
upasampajja viharati. Aya ahamo vimokkho.
Ime kho nanda, aha vimokkh.
[BJT Page 108] [\x 108/]

"Yato kho nanda, bhikkhu ime aha vimokkhe


anulomampi sampajjati, pailomampi
sampajjati, anulomapailomampi sampajjati,
yatthicchaka yadicchaka yvadicchaka
sampajjati pi vuhti pi, savnaca khay
ansava cetovimutti pavimutti diheva
dhamme saya abhi sacchikatv upasampajja
viharati, aya vuccatnanda, bhikkhu
ubhatobhgavimutto. Imya ca nanda
ubhatobhgavimuttiy a
ubhatobhgavimutti uttartar v patatar v
natthi"ti.
Idamavoca bhagav attamano yasm nando
bhagavato bhsita abhinandti.
Mahnidnasutta nihita dutiya.
[BJT Page 110] [\x 110/]

3
[PTS Page 072] [\q 72/]
mahparinibbnasutta
Eva me suta: eka sama bhagav rjagahe
viharati gijjhake pabbate. Tena kho pana
samayena rj mgadho ajtasattu vedehputto
vajj abhiytukmo hoti. So evamha: 'aha hi

D.N. 249/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ime vajj evamahiddhike evamahnubhve


ucchecchmi, 1 vinsessmi vajj, anayabyasana
pdessmi vajj'ti.
2. Atha kho rj mgadho ajtasattu vedehiputto
vassakra brhmaa magadhamahmatta
mantesi:
"Ehi tva brhmaa, yena bhagav
tenupasakama. Upasakamitv mama vacanena
bhagavato pde siras vandhi. Appbdha
apptaka lahuhna bala phsuvihra
puccha: 'rj bhante, mgadho ajtasattu
vedehiputto bhagavato pde siras vandati.
Appbdha apptaka lahuhna bala
phsuvihra pucchat'ti.
Eva ca vadehi: 'rj bhante, mgadho ajtasattu
vedehiputto vajj abhiytukmo hoti. So
evamha: aha hi ime vajj evamahiddhike
evamahnubhve ucchecchmi, vinsessm
vajj, [PTS Page 073] [\q 73/] anayabyasana
pdessm vajj'ti. Yath ca te bhagav
bykaroti, ta sdhuna uggahetv mama
roceyysi. Na hi tathgat vitatha bhaant"ti.

3. 'Eva ho'ti kho vassakro brhmao


magadhamahmatto rao mgadhassa
ajtasattussa vedehiputtassa paissutv,
bhaddni bhaddni ynni yojpetv, 2 bhadda
yna abhirhitv, bhaddehi bhaddehi ynehi
rjagahamh niyysi. Yena gijjhako pabbato
tena pysi. Yvatik ynassa bhmi ynena
gantv yn paccorohitv pattiko'va yena
bhagav tenupasakami. Upasakamitv
bhagavat saddhi sammodi. Sammodanya
katha srnya vtisretv ekamanta nisdi.
Ekamanta nisinno kho vassakro brhmao
magadhamahmatto bhagavanta etadavoca:
1. Ucchejjmi - ahakath, sy, [PTS. 2.] Yojetv ma cha sa,
[BJT Page 112] [\x 112/]

"Rj bho gotama, mgadho ajtasattu


vedehiputto bhoto gotamassa pde siras
vandati. Appbdha apptaka lahuhna
bala phsuvihra pucchati. Rj bho gotama,
mgadho ajtasattu vedehiputto vajj
abhiytukmo. So evamha: aha hi ime vajj
evamahiddhike evamahnubhve
ucchecchmi, vinsessmi vajj anayabyasana
pdessmi vajj"ti.

(Vajjna satta aparihniy dhamm:)


4. Tena kho pana samayena yasm nando
bhagavato pihito hito hoti. Bhagavanta
vjayamno1. Atha kho bhagav yasmanta
nanda mantesi:
"Kinti te nanda, suta: vajj abhihasannipt
sanniptabahulti?
"Sutammeta bhante, vajj abhihasannipt
sanniptabahul"ti.
"Yvakvaca nanda, vajj abhihasannipt
sanniptabahul bhavissanti vuddhiyeva 2
nanda, vajjna pikakh no parihni."(1)
"Kinti te nanda, [PTS Page 074] [\q 74/]
suta: vajj samagg sanniptanti, samagg
vuhahanti, samagg vajjkarakayni
karontti?"
"Sutammeta bhante,vajj samagg
sannipatanti,samagg vuhahanti,samagg
vajjkarayni karont"ti.
"Yvakvaca nanda, vajj samagg
sannipatissanti, samagg vuhahissanti,
samagg vajjikarayni karissanti, vuddhiyeva
nanda vajjna pikakh, no parihni. " (2)
"Kinti te nanda suta: vajj apaatta na
paapenti, paatta na samucchindanti,
yathpaatte pore vajjidhamme samdya
vattantti?"
"Sutammeta bhante, vajj apaatta na
paapenti, paatta na samucchindanti,
yathpaatte pore vajjidhamme samdya
vattanti"ti.
1. Vijyamno, sy. 2. Vuhiyepha - sy.
Vijayamno - ma cha sa.
[BJT Page 114] [\x 114/]

"Yvakvaca nanda vajj apaatta na


paapessanti, paatta na samucchindissanti,
yathpaatte pore vajjidhamme samdya
vattissanti, vuddhiyeva nanda vajjna
pikakh, no parihni. (3)
Kinti te nanda suta: vajj ye te vajjna
vajjimahallak, te sakkaronti garukaronti1
mnenti pjenti, tesaca sotabba
maantti?"

D.N. 250/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Sutammeta bhante, vajj ye te vajjna


vajjimahallak, te sakkaronti garukaronti
mnenti pjenti, tesaca sotabba maant"ti.

"Yvakvaca nanda vajji ye te vajjna


vajjimahallak, te sakkarissanti garukarissanti
mnessanti pjessanti, tesaca sotabba
maissanti, vuddhiyeva nanda vajjna
pikakh, no parihni. " (4)
"Kinti te nanda suta: vajj y t kulitthiyo
kulakumriyo t na okkassa pasayha vsent?"Ti.

"Sutammeta bhante, vajj y t kulitthiyo


kulakumriyo, t na okkassa pasayha vsenti" ti.

"Yvakvaca nanda vajj y t kulitthiyo


kulakumriyo, t na okkassa pasayha vsessanti,
vuddhiyeva nanda vajjna pikakh, no
parihni. " (5)
"Kinti te nanda suta: vajj yni tni vajjna
vajjicetiyni abbhantarni ceva bhirni ca, tni
sakkaronti garukaronti mnenti pjenti, tesaca
dinnapubba katapubba dhammika bali no
parihpentti?. "
[PTS Page 075] [\q 75/] "sutammeta bhante,
vajj yni tni vajjna vajjicetiyni abbhantarni
ceva bhirni ca, tni sakkaronti garukaronti
mnenti pjenti, tesaca dinnapubba
katapubba dhammika bali no parihpenti"ti.

1. Garu karonti, - ma cha sa.


[BJT Page 116] [\x 116/]

"Yvakvaca nanda vajj yni tni vajjna


vajjicetiyni abbhantarni ceva bhirnica, tni
sakkarissanti garukarussanti mnessanti
pjessanti, tesaca dinnapubba katapubba
dhammika bali no parihpessanti, vuddhiyeva
nanda vajjna pikakh, no parihni. " (6)
"Kinti te nanda suta: vajjna arahantesu
dhammik rakkhvaraagutti susavihit: kinni
angat ca arahanto vijita gaccheyyu, gat
ca arahanto vijite phsu1 vihareyyunti?"
"Sutammeta bhante vajjna arahantesu
dhammik rakkhvaraagutti susavihit: kinti

angat ca arahanto vijita gaccheyyu, gat


ca arahanto vijite phsu vihareyyunti. "
"Yvakvaca nanda vajjna arahantesu
dhammik rakkhvaraatutti susavihit
bhavissanti: kinti angat ca arahanto vijita
gaccheyyu, gat ca arahanto vijite phsu
vihareyyunti, vuddhiyeva nanda vajjna
pikakh, no parihn'ti. " (7)
5. Atha kho bhagav vassakra brhmaa
magadhamahmatta mantesi: "ekamidha
brhmaa samaya vesliya viharmi
srandade cetiye. Tatrha vajjna ime satta
aparihniye dhamme desesi. Yvakvaca
brhmaa ime satta aparihniy dhamm vajjsu
hassanti, imesu ca sattasu aparihniyesu
dhammesu vajj sandississanti, vuddhiyeva
brhmaa vajjna pikakh, no parihn"ti.
(Iti vajjna satta aparihniy dhamm. )
6. Eva vutte vassakro brhmao
magadhamahmatto bhagavanta etadavoca:
ekamekenpi bho gotama aparihniyena
dhammena samanngatna vajjna
vuddhiyeva pikakh no [PTS Page 076] [\q
76/] parihni, ko pana vdo sattahi
aparihniyehi dhammehi, akaray'ca, bho
gotama vajj ra mgadhena ajtasattun
vedehiputtena yadida yuddhassa, aatra
upalpanya aatra mithubhed2.
"Bhanda ca'dni maya bho gotama gacchma,
bahukicc maya bahukaray"ti.
"Yassa'dni tva brhmaa kla maas"ti.
1. Phsu vihareyyu, - ma cha sa. 2.
Mithubhedya, - ma cha sa.
[BJT Page 118] [\x 118/]
Atha kho vassakro brhmao
magadhamahmatto bhagavato bhsita
abhinanditv anumoditv uhysan pakkmi.

7. Atha kho bhagav acirapakkante vassakre


brhmae magadhamahmatte yasmanta
nanda mantesi: "gaccha tva nanda,
yvatik bhikkh rjagaha upanissya
viharanti, te sabbe upahnaslya
sannipteh"ti.

D.N. 251/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

'Eva bhante'ti kho yasm nando bhagavato


paissutv yvatik bhikkh rjagaha
upanissya viharanti, te sabbe upahnaslya
sanniptetv yena bhagav tenupasakami.
Upasakamitv bhagavanta abhivdetv
ekamanta ahsi. Ekamanta hito kho yasm
nando bhagavanta etadavoca: "sanniptito1
bhante bhikkhusagho. Yassa'dni bhante
bhagav kla maat"ti.
(1. Bhikkhna satta aparihniy dhamm:)
8. Atha kho bhagav uhysan yena
upahnasl tenupasakami. Upasakamitv
paatte sane nisdi. Nisajja kho bhagav
bhikkh mantesi "satta vo bhikkhave
aparihniye dhamme desessmi. Ta sutha,
sdhuka manasikarotha, bhsissm"ti. 'Eva
bhante'ti kho te bhikkh bhagavato paccassosu.
Bhagav etadavoca:
"Yvakvaca bhikkhave bhikkhu
abhihasannipt sanniptabahul bhavissanti,
vuddhiyeva bhikkhna pikakh no parihni.
(1)
Yvakvaca bhikkhave bhikkh samagg
sannipatissanti samagg vuhahissanti samagg
saghakarayni [PTS Page 077] [\q 77/]
karissanti, vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna
pikakh no parihni. (2)
Yvakvaca bhikkhave bhikkhu apaatta na
paapessanti 2, paatta na
samucchindissanti, yathpaattesu
sikkhpadesu samdya vattissanti, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh no parihni.
(3)
Yvakvaca bhikkhave bhikkh ye te bhikkh
ther ratta cirapabbajit saghapitaro
saghaparinyak3, te sakkarissanti
garukarissanti 4 mnessanti pjessanti, tesaca
sotabba maissanti, vuddhiyeva bhikkhu
bhikkhna pikakh no parihni. (4)
1. Sanniptito, smu. 2. Papessanti, [PTS. 3.]
Saghapariyak, machasa.
4. Garukarissanti, machasa.
[BJT Page 120] [\x 120/]

Yvakvaca bhikkhave bhikkh uppannya


tahya ponobhavikya na vasa gacchanti,

vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna pikakh


no parihni. (5)
Yvakvaca bhikkhave bhikkh raakesu
sensanesu spekkh bhavissanti, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh no parihni.
(6)
Yvakvaca bhikkhave bhikkh paccattaeva
sati upahapessanti1, 'kinti angat ca pesal
sabrahmacr gaccheyyu, gat ca pesal
sabrahmacr phsu vihareyyunti, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh no parihni.
(7)
Yvakvaca bhikkhave ime satta aparihniy
dhamm bhikkhsu hassanti, imesu ca sattasu
aparihniyesu dhammesu bhikkh sandissanti,
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna pikakh
no parihni.
(2. Aparepi bhikkhna sattaaparihniy
dhamm:)
19. Apare pi vo bhikkhave satta aparihniye
dhamme desessmi. Ta sutha, sdhuka
manasikarotha, bhsissmti. Eva bhanteti kho
te bhikkh bhagavato paccassosu. Bhagav
etadavoca:
Yvakvaca bhikkhave bhikkh na kammrm
[PTS Page 078] [\q 78/] bhavissanti na
kammarat na kammrmata anuyutt,
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna pikakh
no parihni. (1)
Yvakvaca bhikkhave bhikkh na bhassrm
bhavissanti na bhassarat na bhassrmata
anuyutt, vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna
pikakh no parihni. (2)
Yvakvaca bhikkhave bhikkh na niddrm
bhavissanti na niddrat10 na niddrmata
anuyutt, vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna
pikakh no parihni. (3)
Yvakvaca bhikkhave bhikkh na
sagaikrm bhavissanti na sagaikrat na
sagaikrmata anuyutt, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh no parihni.
(4)
Yvakvaca bhikkhave bhikkh na ppicch
bhavissanti na ppikna icchna vasa gat,
vuddhiyeva bhikkhna pikakh no parihni.
(5)

D.N. 252/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

1. Upahpessanti, [PTS.]
10 [BJT] niraddt [PTS] nidd - rat
[BJT Page 122] [\x 122/]
Yvakvaca bhikkhave bhikkh na ppamitt
bhavissanti na ppasahy na psampavak,
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna pikakh
no parihni. (6)
Yvakvaca bhikkhave bhikkh na
oramattakena visesdhigamena antar vosna
pajjissanti, vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna
pikakh no parihni. (7)
Yvakvaca bhikkhave ime satta aparihniy
dhamm bhikkhsu hassanti, imesu ca sattasu
aparihniyesu dhammesu bhikkhu sandissanti,
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna pikakh
no parihni.
3. Aparepi satta aparihniy dhamm
10. Apare pi vo bhikkhave satta aparihniye
dhamme desessmi. Ta sutha, sdhuka
manasi karotha, bhsissm ti. 'Eva bhante'ti
kho te bhikkh bhagavato paccassosu. Bhagav
etadavoca:
Yvakvaca bhikkhave bhikkh saddh
bhavissanti, vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna
pikakh, no parihni. Yvakvaca bhikkhave
bhikkh hirim bhavissanti, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh, no parihni.
Yvakvaca bhikkhave bhikkh ottapp
bhavissanti, vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna
pikakh, no parihni. Yvakvaca bhikkhave
bhikkh bahussut [PTS Page 079] [\q 79/]
bhavissanti, vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna
pikakh, no parihni. Yvakvaca bhikkhave
bhikkh raddhaviriy bhavissanti, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh, no parihni.
Yvakvaca bhikkhave bhikkh upahitasat
bhavissanti, vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna
pikakh, no parihni. Yvakvaca bhikkhave
bhikkh paavanto bhavissanti, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh, no parihni.

Yvakvaca bhikkhave ime satta aparihniy


dhamm bhikkhsu hassanti, imesu sattasu
aparihniyesu dhammesu bhikkh sandissanti,
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna pikakh,
no parihni.
4. Apare pi satta aparihniy dhamm

11. Apare pi vo bhikkhave satta aparihniye


dhamme desessmi. Ta sutha, sdhuka
manasikarotha, bhsissmti. 'Eva bhante'ti kho
te bhikkh bhagavato paccassosu. Bhagav
etadavoca:
Yvakvaca bhikkhave bhikkh
satisambojjhaga bhvessanti, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh, no parihni.
Yvakvaca bhikkhave bhikkh
dhammavicayasambojjhaga bhvessanti,
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna pikakh,
no parihni. Yvakvaca bhikkhave bhikkh
viriyasambojjhaga bhvessanti, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh, no parihni.
Yvakvaca bhikkhave bhikkh
ptisambojjhaga bhvessanti, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh, no parihni.
Yvakvaca bhikkhave bhikkh
passaddhisambojjhaga bhvessanti,
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna pikakh,
no parihni. Yvakvaca bhikkhave
bhikkhsamdhisambojjhaga bhvessanti,
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna pikakh
no parihni. Yvakvaca bhikkhave bhikkh
upekkhsambojjhaga bhvessanti, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh, no parihni.

[BJT Page 124] [\x 124/]

Yvakvaca bhikkhave ime satta aparihniy


dhamm bhikkhsu hassanti, imesu ca
aparihniyesu dhammesu bhikkh sandissanti,
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna pikakh,
no parihni.
(5. Apare pi satta aparihniy dhamm:)
12. Apare pi vo bhikkhave satta aparihniye
dhamme desessmi. Ta sutha, sdhuka
manasikarotha, bhsissm ti. 'Eva bhante'ti
kho te bhikkh bhagavato paccassosu. Bhagav
etadavoca:
Yvakvaca bhikkhave bhikkh aniccasaa
bhvessanti, vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna
pikakh, no parihni. Yvakvaca bhikkhave
bhikkh anattasaa bhvessanti, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh, no parihni.
Yvakvaca bhikkhave bhikkh asubhasaa
bhvessanti, vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna
pikakh, no parihni. Yvakvaca bhikkhave
bhikkh dnavasaa bhvessanti, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh, no parihni.

D.N. 253/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Yvakvaca bhikkhave bhikkh pahnasaa


bhvessanti, vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna
pikakh, no parihni. Yvakvaca bhikkhave
bhikkh virgasaa bhvessanti, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh, no parihni.
Yvakvaca bhikkhave bhikkh nirodhasaa
bhvessanti, vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna
pikakh, no parihni.
[PTS Page 080] [\q 80/] yvakvaca
bhikkhave ime satta aparihniy dhamm
bhikkhsu hassanti, imesu ca sattasu
aparihniyesu dhammesu bhikkh sandissanti
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna pikakh
no parihni.
(6. Apare cha aparihniy dhamm:)
13. Apare bhikkhave cha aparihniye dhamme
desessmi. Ta sutha, sdhuka
manasikarotha, bhsissm'ti. 'Eva bhante'ti
kho te bhikkh bhagavato paccassosu. Bhagav
etadavoca:
Yvakvaca bhikkhave bhikkh metata
kyakamma paccupahpessanti
sabrahmacrsu v ceva raho ca, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh, no parihni.
(1)
Yvakvaca bhikkhave bhikkh metta
vackamma paccupahpessanti
sabrahmacrsu v ceva raho ca, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh, no parihni.
(2)
Yvakvaca bhikkhave bhikkh metta
manokamma paccupahpessanti
sabrahmacrsu v ceva raho ca, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh, no parihni.
(3)
Yvakvaca bhikkhave bhikkh ye te lbh
dhammik dhammaladdh antamaso
pattapariypannamattampi, tathrpehi lbhehi
appaivibhattabhog1 bhavissanti slavantehi
sabrahmacrhi sdhraabhog, vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhna pikakh, no parihni.
(4)
1. Na appaivibhattabhogi, sy.
[BJT Page 126] [\x 126/]

Yvakvaca bhikkhave bhikkh yni tni slni


akhani acchiddni asabalni akammsni
bhujissni vippasatthni1 aparmahni
samdhisavattanikni, tathrpesu slesu
slasmaagat viharissanti sabrahmacrhi v
ceva raho ca, vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna
pikakh, no parihni, (5)
Yvakvaca bhikkhave bhikkhna yya dihi
ariy niyynik niyyti takkarassa
sammdukkhakkhayya, tathrpya dihiy
dihismaagat viharissanti sabrahmacrhi
v ceva raho ca bhikkhave vuddhiyeva
bhikkhna pikakh, no parihni. (6)
[PTS Page 081] [\q 81/] yvakvaca
bhikkhave ime cha aparihniy dhamm
bhikkhsu hassanti, imesu ca chasu
aparihniyesu dhammesu bhikkh sandissanti,
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhna pikakh,
no parihnti.
(Bhikkhna dhammkath:)
14. Tatra suda bhagav rjagahe viharanto
gijjhake pabbate etadeva bahula bhikkhna
dhammi katha karoti: "iti sla, iti samdhi, iti
pa. Slaparibhvito samdhi mahapphalo hoti
mahnisaso. Samdhiparibhvit pa
mahapphal hoti mahnisas.
Paparibhvita citta sammadeva savehi
vimuccati, seyyathda2: kmsav bhavsav3
avijjsav"ti.
15. Atha kho bhagav rjagahe yathbhiratta
viharitv yasmanta nanda mantesi:
ymnanda yena ambalahik
tenupasakamissmti. 'Eva bhante'ti kho
yasm nando bhagavato paccassosi. Atha kho
bhagav mahat bhikkhusaghena saddhi yena
ambalahik tadavasari tatra suda bhagav
ambalahikya viharati rjgrake. Tatrapi
suda4 bhagav ambalahikya viharanto
rjgrake etadeva bahula bhikkhna
dhammi katha karoti: "iti sla, iti samdhi, iti
pa slaparibhvito samdhi mahapphalo hoti
mahnisaso. Samdhiparibhvit pa
mahapphal hoti mahnisas.
Paparibhvita citta sammadeva savehi
vimuccati, seyyathda: kmsav bhavsav
avijjsav"ti.
1. Viapasatthni, ma cha sa. 2. Seyyathda,
ma cha sa. 3.Bhavsav dihsav, smu. 4.
Tatrpi suda, machasa.

D.N. 254/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 128] [\x 128/]

16. Atha kho bhagav ambalahikya


yathbhiratta viharitv yasmanta nanda
mantesi 'yamnanda, yena nland
tenupasakamissm'ti. 'Eva bhante'ti kho
yasm nando bhagavato paccassosi. Atha kho
bhagav bhikkhusaghena saddhi yena nland
tadavasari. Tatra suda bhagav nlandya
viharati pvrikambavane.
(Sriputta shando. )
17. Atha kho yasm sriputto yena bhagav
tenusapasakami. Upasakamitv bhagavanta
abhivdetv [PTS Page 082] [\q 82/]
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho
yasm sriputto bhagavanta etadavoca: 'eva
pasanno aha bhante bhagavat: na chu na ca
bhavissati na cetarahi vijjati ao samao v
brhmao bhagavat bhiyyo'bhiataro1
yadida sambodhiyanti. " Ur kho te aya
sriputta sabh vc2 bhsit, ekaso gahito,
shando nadito: "eva pasanno ahambhante
bhagavati: na chu na ca bhavissati na cetarahi
vijjati ao samao v brhmao v bhagavat
bhiyyo'bhiataro yadida sambodhiyanti. "
Ninte 3 sriputta ye te ahesu. Attamaddhna
arahanto sammsambuddh, sabbe te
bhagavanto cetas ceto paricca vidit: evasl te
bhagavanto ahesu itipi, evadhamm evapa - eva vihr - eva vimutt te
bhagavanto ahesu iti p ti?
"No heta bhante. "
Kimpana te sriputta ye te bhavissanti
angatamaddhna arahanto sammsambuddh,
sabbe te bhagavanto cetas ceto paricca vidit:
evasl te bhagavanto bhavissanti itipi,
evadhamm - evapa - evavihr evavimutt te bhagavanto bhavissanti iti p ti?

"No heta bhante".


1. Bhiyyobhitaro, sy. 2. sabhivc, sy. 3.
Kinn, sy, [PTS.]
[BJT Page 130] [\x 130/]

Kimpana te1 sriputta aha etarahi araha


sammsambuddho cetas ceto paricca vidito:

evaslo bhagav iti pi, evadhammo evapao - evavihr - evavimutto bhagav


iti p ti?
"No heta bhante".
Ettha hi 2 te sriputta attngatapaccuppannesu
arahantesu sammsambuddhesu
cetopariyaa3 natthi. Atha kicarahi te aya
sriputta ur [PTS Page 083] [\q 83/] sah
vc bhsit, ekaso gahito, shando nadito:
'eva pasanno aha bhante bhagavati na chu na
ca bhavissati na cetarahi vijjati ao samao v
brhmao v bhagavat4 bhiyye'bhiataro
yadida sambodhiyanti?"
18. Na kho paneta bhante
attngatapaccuppannesu arahantesu
sammsambuddhesu cetopariyaa atthi. Api
ca kho me bhante dhammanvayo vidito:
Seyyathpi bhante rao paccantima nagara
dahuddpa5 dahapkratoraa ekadvra,
tatrassa dovriko paito byatto medhv
atna6 nivret tna paveset, so tassa
smant7 anupariyyapatha8 anukkamamno
na passeyya pkrasandhi v pkravivara v
antamaso biranissakkanamattampi, 9 tassa
evamassa: ye keci orik p ima nagara
pavisanti v nikkhamanti v sabbe te imin'va
dvrena pavisanti v nikkhamanti v'ti, evameva
kho me bhante dhammanvayo vidito: ye te
bhante ahesu attamaddhna arahanto
sammsambuddh, sabbe te bhagavanto
pacanvarae pahya cetaso upakkilese
paya dubbalkarae, catusu satipahnesu
suppatihitacitt, sattasambojjhage10
yathbhta bhvetv anuttara
sammsambodhi abhisambujjhisu, ye pi te
bhante bhavissanti angatamaddhna arahanto
sammsambuddho, sabbe te bhagavanto
pacanvarae pahya cetaso upakkilese
paya dubbalkarae, catsu satipahnesu
suppatihitacitt, sattasambojjhage
yathbhta bhvetv anuttara
sammsambodhi abhisambujjhissanti,
bhagav'pi bhante etarahi araha
sammsambuddho paca nvarae pahya cetaso
upakkilese paya dubbalkarae, catusu
satipahnesu suppatihitacitto,
sattasambojjhage yathbhta
Bhvetv anuttara sammsambodhi
abhisambuddho'ti,
1. Ki pana, sy, [PTS. 2.] Ettha ca hi machasa.
3.Cetopariyaa, sy. 4. Bhagavato, sy.
5.Dahuddhpa machasa dahadvra, sy. 6.

D.N. 255/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Atna, sy. 7. Samant, sy. 8.


Anucariyyapatha, sy.
9.Biranikkhamatanamatta, smu. 10.
Bojjhage, machasa.
[BJT Page 132] [\x 132/]

19.Tatra pi suda bhagav nlandya viharanto


[PTS Page 084] [\q 84/] pvrikambavane
etadeva bahula bhikkhuna dhammi katha
karoti: "iti sla, iti samdhi, iti pa,
slaparibhvito samdhi mahapphalo hoti
mahnisaso: samdhiparibhvit pa
mahapphal hoti mahnisas.
Paparibhvita citta sammadeva savehi
vimuccati seyyathda: kmsav bhavsav
avijjsav"ti,
20. Atha kho bhagav nlandya yathbhiratta
viharitv yasmanta nanda mantesi:
ymnanda yena paligmo
tenupasakamissmti. 'Eva bhanteti' kho
yasm nando bhagavato paccassosi. Atha kho
bhagav mahat bhikkhusaghena saddhi yena
paligmo tadavasari. Assosu kho paligmiy
upsak 'bhagav kira paligma anuppatto ti,
atha kho paligmiy upsak yena bhagav
tenupasakamisu, upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdisu. Ekamanta
nisinn kho paligmiy upsak bhagavanta
etadavocu: adhivsetu no bhante bhagav
vasathgranti. Adhivsesi bhagav
tuhbhvena,
21. Atha kho paligmiy upsak bhagavato
adhivsana viditv uhysan bhagavanta
abhivdetv padakkha katv yena
vasathgra tenupasakamisu.
Upasakamitv sabbasanthari vasathgra
santharitv sanni papetv udakamaika
patihapetv telappadpa ropetv yena
bhagav tenupasakamisu. Upasakamitv
bhagavanta abhivdetv ekamanta ahasu.
Ekamanta hit kho paligmiy upsak
bhagavanta etadavocu:
sabbasattharisanthata bhante vasathgra,
sanni paattni, udakamaiko patihpito,
telappadpo ropito, yassa'dni bhante bhagav
kla maat ti.
22. [PTS Page 085] [\q 85/] atha kho bhagav
syahasamaya nivsetv pattacvaramdya
saddhi bhikkhusaghena yena vasathgra
tenupasakami. Upasakamitv pde
pakkhletv vasathgra pavisitv majjhima

thambha nissya puratthbhimukho nisdi.


Bhikkhusagho pi kho pde pakkhletv vasathgra pavisitv pacchima bhitti
nissya puratthbhimukho nisdi bhagavanta
yeva purakkhatv. 2 Paligmiy pi kho upsak
pde pakkhletv vasathgra pivisitv
puratthima bhitti nissya pacchimbhimukh
nisdisu bhagavanta yeva purakkhatv2.
1. Sabbasantharita santhata, sy.
Sabbasanthari santhata, smu. 2. Purekkhitv,
smu.
[BJT Page 134] [\x 134/]

(Paligmiyna upsakna ovdo:)


23. Atha kho bhagav paligmiye upsake
mantesi. Pacime gahapatayo dnav
dusslassa slavipattiy. Katame paca:
Idha gahapatayo dusslo slavipanno
pamddhikaraa mahati bhogajni
nigacchati. Aya pahamo dnavo dusslassa
sla vipattiy.
Puna ca para gahapatayo dusslassa
slavipannassa ppako kittisaddo
abbhuggacchati. Aya dutiyo dnavo dusslassa
slavipattiy.
Puna ca para gahapatayo dusslo slavipanno
yaadeva parisa upasakamati yadi
khattiyaparisa yadi brhmaaparisa yadi
gahapatiparisa yadi samaaparisa, avisrado
upasakamati makubhto. Aya tatiyo dnavo
dusslassa slavipattiy.
Puna ca para gahapatayo dusslo slavipanno
sammho kla karoti. Aya catuttho dnavo
dusslassa slavipattiy.
Puna ca para gahapatayo dusslo slavipanno
kyassa bhed parammara apya duggati
vinipta niraya upapajjati. Aya pacamo
dnavo dusslassa slavipattiy.
Ime kho gahapatayo paca dnav dusslassa
slavipattiy.
24. [PTS Page 086] [\q 86/] pacime
gahapatayo nisas slavato slasampadya.
Katame paca?

D.N. 256/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Idha gahapatayo slav slasampanno


appamddhikaraa mahanta
bhogakkhandha adhigacchati. Aya pahamo
nisaso slavato slasampadya.

namanti nivesanni mpetu. Yasmi padese


nc devat vatthni parigahanti, ncna
tattha raa rjamahmattna cittni
namanti nivesanni mpetu.

Puna ca para gahapatayo slavato


slasampannassa kalyo kittisaddo
abbhuggacchati. Aya dutiyo nisaso slavato
slasampadya.

27. Addas kho bhagav dibbena cakkhun


visuddhena atikkantamnusakena t devatye
sahassasahasseva 2 paligme vatthni
parigahantiyo. Atha kho bhagav rattiy
paccsasamaya paccuhya yasmanta
nanda mantesi: konu kho3 nanda
paligme nagara mpent? Ti 4.
"Sundhavassakr bhante magadhamahmatt
paligme nagara mpenti vajjna
paibhy"ti.

Puna ca para gahapatayo slav slasampann


yaadeva parisa upasakamati yadi
khattiyaparisa yadi brhmaaparisa yadi
gahapatiparisa yadi samaaparisa, visrado
upasakamati amakubhto. Aya tatiyo
nisaso slavato slasampadya.
Puna ca para gahapatayo slasampanno
asammuho kla karoti. Aya catuttho nisaso
slavato slasampadya.
[BJT Page 136] [\x 136/]

Puna ca para gahapatayo slav slasampanno


kyassa bhed parammara sugati sagga
loka upapajjati. Aya pacamo nisaso
slavato slasampadya.
"Ime kho gahapatayo paca nisaso slavato
slasampady"ti.
25. Atha kho bhagav paligmiye upsake
bahudeva ratti dhammiy kathya sandassetv
samdapetv samuttejetv sampahasetv
uyyojesi "abhikkant kho gahapatayo ratti
yassa'dni tumhe kla maath"ti. 'Eva
bhante'ti kho paligmiy upsak bhagavato
paissutv uhysan bhagavanta
abhivdetv padakkhia katv pakkamisu.
Atha kho bhagav acirapakkantesu
paligmiyesu upsakesu sugra pvisi.
(Palnagarampana)
26. Tena kho pana samayena sundhavassakr1
magadhamahmatt paligme nagara
mpenti vajjna paibhya. Tena kho pana
samayena sambahul [PTS Page 087] [\q 87/]
devatyo sahassasahasseva paligme vatthni
parigahanti. Yasmi padese mahesakkh devat
vatthni parigahanti, mahesakkhna tattha
raa rjamahmattna cittni namanti
nivesanni mpetu. Yasmi padese majjhim
devat vatthni parigahanti, majjhimna
tattha raa rjamahmattna cittni

1. Sundha vassakr, machasa. 2.


Sahasasasseva, smu. [PTS.] Sahasseva, machasa.
3. Konukho, smu. 4. Mpet, smu.
[BJT Page 138] [\x 138/]

28. Seyyathpi nanda devehi tvatisehi


saddhi mantetv evameva kho nanda
sundhavassakr magadhamahmatt
paligme nagara mpenti vajjna
paibhya. Idhha nanda addasa dibbena
cakkhun visuddhena atikkantamnusakena
sambahul devatyo sahassasahasseva
paligme vatthni parigahantiyo. Yasmi
nanda padese mahesakkh devat vatthni
parigahanti, mahesakkhna tattha raa
rjamahmattna cittni namanti nivesanni
mpetu. Yasmi padese majjhim devat
vatthni parigahanti, majjhimna tattha
raa rjamahmattna cittni namanti
nivesanni mpetu. Yasmi pades nc devat
vatthni parigahanti, ncna tattha raa
rjamahmattna cittni namanti nivesanni
mpetu. Yvat nanda ariya yatana yvat
vaippatho1 ida agganagara bhavissati
paliputta puabhedana. [PTS Page 088] [\q
88/] paliputtassa kho nanda tayo antary
bhavissanti: aggito v udakato v mithubhed
vti.
29. Atha kho sundhavassakr
magadhamahmatt yena bhagav
tenupasakamisu. Upasakamitv bhagavat
saddhi sammodisu. Sammodanya katha
srnya vtisretv ekamanta ahasu.
Ekamanta hit kho sundhavassakr
magadhamahmatt bhagavanta etadavocu:
"adhivsetu no bhava gotamo ajjatanya

D.N. 257/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bhatta saddhi bhikkhusaghen"ti. Adhivsesi


bhagav tuhbhvena.
30. Atha kho sundhavassakr
magadhamahmatt bhagavato adhivsana
viditv yena sako vasatho tenupasakamisu.
Upasakamitv sake vasathe pata
khdanya bhojanya paiydpetv bhagavato
kla rocpesu. 'Klo bho gotama nihita
bhattanti'.
31. Atha kho bhagav pubbanhasamaya
nivsetv pattacvaramdya saddhi
bhikkhusaghena yena sundhavassakrna
magadhamahmattna vasatho
tenupasakami. Upasakamitv paatte sane
nisdi. Atha kho sundhavassakr
magadhamahmatt buddhapamukha
bhikkhusagha patena khdanyena
bhojanyena sahatth santappesu
sampavresu.
32. Atha kho sundhavassakr
magadhamahmatt bhagavanta bhuttvi
ontapattapi aatara nca sana gahetv
ekamanta nisidisu. Ekamanta nisinne kho
sundhavassakre magadhamahmatte bhagav
imhi gthhi anumodi:
1. Vaipaptho, sy.
[BJT Page 140] [\x 140/]

Yasmi padese kappeti vsa paitajtiyo, 1


slavantettha bhojetv saate brahmacrayo, 2

Y tattha devat su3 tsa dakkhiamdise.


T pjit pjayanti mnit mnayanti na,
[PTS Page 089] [\q 89/] tato na anukampanti
4 mt putta'ca orasa
Devatnukampito poso sad bhadrni passat'ti.

Atha kho bhagav sundhavassakre


magadhamahmatte imhi gthhi anumoditv
uhysan pakkmi.
33. Tena kho pana samayena sundhavassakr
magadhamahmatt bhagavanta pihto
pihito anubandh honti. 'Yenajja samao
gotamo dvrena nikkhamissati, ta
gotamadvra nma bhavissati. Yena titthena
gaga nadi5 tarissati, ta gotamatittha nma
bhavissat'ti.

Atha kho bhagav yena dvrena nikkhakami, ta


gotamadvra nma ahosi. Atha kho bhagav
yena gag nad tenupasakami. Tena kho pana
samayena gag nad pr hoti samtittik
kkapeyy. Appekacce manuss nva
pariyesanti, appekacce uumpa pariyesanti,
appekacce kulla bandhanti or pra6
gantukm atha kho bhagav seyyathpi nma
balav puriso sammijita7 v bha pasreyya,
pasrita v bha sammijeyya, 8 evameva
gagya nadiy orimatre antarahito primatre
paccuhsi saddhi bhikkhusaghena.
Addas kho bhagav te manusse appekacce
nva pariyesante appekacce uumpa
pariyesante, appekacce kulla bandhante or
pra gantukme. Atha kho bhagav etamattha
viditv tya velya ima udn udnesi:
"Ye taranti aava sara
Setu katvna visajja pallalni,
Kulla hi jano pabandhati 9
Ti medhvino jan'ti. "
Pahamabhavra
1. Paitajtiko, [PTS. 2.] Brahmacrino,
machasa. 3.Asasu, [PTS 4.] Anukampenti, smu.
5. Gagnadi, sy. 6.Prpra, smu.
Aprpra, ma cha sa, [PTS. 7.]Samijita,
machasa. 8. Samijeyya, machasa. 9. Kulla
jano cabandhati, sy. * "Gotamatittha nma
ahos"ti piya na dissati. Tathpa
"gotamatitthvidure" iti mahbodhivasdisu
dissate.

[BJT Page 142] [\x 142/]

(Ariyasacca paivedhakath)
34. [PTS Page 090] [\q 90/] atha kho bhagav
yasmanta nanda mantesi: 'yamnanda
yena koigmo tenupasakamissm'ti. 'Eva
bhante'ti. Kho yasm nando bhagavato
paccassosi. Atha kho bhagav mahat
bhikkhusaghena saddhi yena koigmo
tadavasari. Tatrasuda bhagav koigme
viharati. Tatra kho bhagav bhikkh mantesi:
Catunna bhikkhave ariyasaccna ananubodh
appaivedh evamida dghamaddhna
sandhvita sasarita mamaceva
tumhkaca. Katamesa catunna:

D.N. 258/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Dukkhassa bhikkhave ariyasaccassa ananubodh


appaivedh evamida dghamaddhna
sandhvita sasarita mamaceva
tumhkaca. Dukkhasamudayassa bhikkhave
ariyasaccassa ananubodh appaivedh
evamida dghamaddhna sandhvita
sasarita mamaceva tumhkaca.
Dukkhanirodhassa bhikkhave ariyasaccassa
ananubodh appaivedh evamida
dghamaddhna sandhvita sasarita
mamaceva tumhkaca.
Dukkhanirodhagminiy paipadya bhikkhave
ariyasaccassa ananubodh appaivedh
evamida dghamaddhna sandhvita
sasarita mamaceva tumhkaca.
Tayida bhikkhave dukkha ariyasacca
anubuddha paividdha dukkhasamudayo1
ariyasacca anubuddha paividdha.
Dukkhanirodho2 ariyasacca anubuddha
paividdha. Dukkhanirodhagmin paipad
ariyasacca anubuddha paividdha. Ucchinn
bhavatah, kh bhavanetti. Natthidni
punabbhavo'ti.
Idamavoca bhagav. Ida vatth sugato
athpara etadavoca satth:
[PTS Page 091] [\q 91/] catunna
ariyasaccna yathbhta adassan
Sasita3 dghamaddhna tsu tsveva 4
jtisu
Tni etni dihni bhavanetti samhat,
Ucchinna mla dukkhassa natthidni
punabbhavo'ti.
35. Tatra pi suda bhagav koigme viharanto
etadeva bahula bhikkhna dhammi katha
karoti: "iti sla, iti samdhi, iti pa
slaparibhvito samdhi mahapphalo hoti
mahnisaso. Samdhiparibhvit pa
mahapphalhoti mahnisas.
Paparibhvita citta sammadeva savehi
vimuccati, seyyathda: kmsav bhavsav
avijjsav"ti
1. Dukkhasamudaya smu. Machasa, [PTS. 2.]
Dukkhanirodha, smu, machasa, [PTS. 3.]
Sasarita smu. 4. Tyeva, [PTS. 5.]Kmsav
bhavsav dihsav avijjsav, [PTS.]
[BJT Page 144] [\x 144/]

Dhammdsa dhammapariyyo

36. Atha kho bhagav koigme yathbhiratta


viharitv yasmanta nanda mantesi
"ymnanda yena ndik1
tenupasakamissm"ti. 'Eva bhante'ti kho
yasm nando bhagavato paccassosi. Atha kho
bhagav mahat bhikkhusaghena saddhi yena
ndik tadavasari. Tatrapi suda bhagav ndike
viharati gijakvasathe. Atha kho yasm
nando yena bhagav tenupasakami.
Upasakamitv bhagavanta abhivdetv
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho
yasm nando bhagavanta etadavoca:
Sho nma bhante bhikkhu ndike klakato. 2
Tassa k gati, ko abhisamparyo? Nand nma
bhante bhikkhun ndike klakat. Tass k gati,
ko abhisamparyo? [PTS Page 092] [\q 92/]
sudatto nma bhante upsako ndike klakato.
Tassa k gati, ko abhisamparyo? Sujt nma
bhante upsik ndike klakat. Tass k gati, ko
abhisamparyo? Kakudho3 nma bhante upsako
ndike klakato, tassa k gati, ko
abhisamparyo? Kligo4 nma bhante upsako
ndike klakato. Tassa k gati, ko
abhisamparyo. Nikao nma bhante upsako
ndike klakato. Tassa k gati, ko
abhisamparyo? Kaissabho nma bhante
upsako ndike klakato. Tassa k gati. Ko
abhisamparyo? Tuho nma bhante upsako
ndike klakato. Tassa k gati. Ko
abhisamparyo? Santuho nma bhante upsako
ndike klakato. Tassa k gati. Ko
abhisamparyo? Bhaddo nma bhante upsako
ndike klakato. Tassa k gati, ko
abhisamparyo? Subhaddo nma bhante upsako
ndike klakato. Tassa k gati, ko
abhisamparyo? Ti.
37. Sho nanda bhikkhu savna khay
ansava cotovimutti pavimutti
dihevadhammesayaabhi sacchikatv
upasampajja vihsi. Nand nanda bhikkhun
pacanna orambhgiyna saojanna
parikkhay opaptik tattha parinibbyin
anvattidhamm tasm lok. Sudatto nanda
upsako tia saojanna parikkhay
rgadosamohna tanutt sakadgmi sakideva
ima loka ganatv dukkhassanta karissati.
Sujt nanda upsik tia saojanna
parikkhay sotpann aviniptadhamm niyat
sambodhiparya.
1. Ntika, ma cha sa. 2. Klakato, machasa. 3.
Kukkuo machasa. 4. Kimbe, machasa
kraimbo, sy.

D.N. 259/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 146] [\x 146/]

Kakudho nma nanda upsako pacanna


orambhgiyna saojanna parikkhay
opaptiko tattha parinibby anvattidhammo
tasm lok. Kligo nanda upsako pacanna
orambhgiyna saojanna parikkhay
opaptiko tattha parinibby anvattidhammo
tasm lok. Nikao nanda upsako pacanna
orambhgiyna saojanna parikkhay
opaptiko tattha parinibby anvattidhammo
tasm lok. Kaissabho nanda upsako
pacanna orambhgiyna saojanna
parikkhay opaptiko tattha parinibby
anvattidhammo tasm lok. Tuho nanda
upsako pacanna orambhgiyna
saojanna parikkhay opaptiko tattha
parinibby anvattidhammo tasm lok.
Santuho nanda upsako pacanna
orambhgiyna saojanna parikkhay
opaptiko tattha parinibby anvattidhammo
tasm lok. Bhaddo nanda upsako pacanna
orambhgiyna saojanna parikkhay
opaptiko tattha parinibby anvattidhammo
tasm lok. Subhaddo nanda upsako
pacanna orambhgiyna saojanna
parikkhay opaptiko tattha parinibby
anvattidhammo tasm [PTS Page 093] [\q 93/]
lok.
Paropasa nanda ndike upsak klakat
pacanna orambhgiyna saojanna
parikkhay opaptik tattha parinibbyino
anvattidhamm tasm lok.
Sdhik navuti nanda ndike upsak klakat
tia saojanna parikkhay
rgadosamohna tanutt sakadgmino
sakideva ima loka gantv dukkhassanta
karissanti.
Stirekni nanda paca satni ndike upsak
klakat tia saojanna parikkhay
sotpann aviniptadhamm niyat
sambodhiparya.
38. Anacchariya kho paneta nanda ya
manussabhto kla kareyya, tasmice klakate
tathgata upasakamitv etamattha
pucchissatha, vihes ces nanda tathgatassa.
Tasmtihnanda dhammdsa nma
dhammapariyya desessmi yena samanngato
ariyasvako kakhamno attan'va attna
bykareyya: 'khanirayomhi
khatiracchnayoni khapettivisayo
khpyaduggativinipto, sotpannohamasmi

aviniptadhammo niyato sambodhiparyao'ti.

Katamo ca so nanda dhammdso


dhammapariyyo yena samanngato ariyasvako
kakhamno attan va attna bykareyya:
khanireyomhi khatiracchnayoni
khapettivisayo khpyaduggativinipto,
sotpanno'hamasmi aviniptadhammo niyato
sambodhiparyao'ti:
[BJT Page 148] [\x 148/]

Idhnanda ariyasvako buddhe aveccappasdena


samanngato hoti: "itipi so bhagav araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav"ti.
Dhamme aveccappasdena samanngato hoti:
"svkkhto bhagavat dhammo sandihiko
akliko ehipassiko opanayiko1 paccatta
veditabbo vih"ti.
Saghe aveccappasdena samanngato hoti:
"supaipanno bhagavato svakasagho,
ujupaipanno bhagavato svakasagho,
yapaipanno [PTS Page 094] [\q 94/]
bhagavato svakasagho, smcipaipanno
bhagavato svakasagho. Yadida cattri
purisayugni, aha purisapuggal. Esa
bhagavato svakasagho huneyyo, phuneyyo,
dakkhieyyo, ajalikaranyo, anuttara
puakkhetta lokass"ti.
Ariyakantehi slehi samanngato hoti akhaehi
acchiddehi asabalehi akammsehi bhujissehi
vippasatthehi aparmahehi
samdhisavattanikehi.
Aya kho so nanda dhammdso
dhammapariyyo yena samanngato ariyasvako
kakhamno attan'va attna bykareyya
'khanirayo'mbhi khatiracchnayoni
khapettivisayo khpyaduggativinipto.
Sotpannohamasmi aviniptadhammo niyato
sambodhiparyao'ti.
39. Tatra pi suda bhagav ndike viharanto
gijakvasathe etadeva bahula bhikkhna
dhammi katha karoti: "iti sla, iti samdhi, iti
pa slaparibhvito samdhi mahapphalo hoti
mahnisaso. Samdhiparibhvit pa
mahapphal hoti mahnisas.
Paparibhvita citta sammadeva savehi

D.N. 260/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

vimuccati - seyyathda: kmsav bhavsav


avijjsav"ti.
1. Opaneyyako, machasa.
[BJT Page 150] [\x 150/]

(Ambaplivane satipahna desan)


40. Atha kho bhagav ndike yathbhiratta
viharitv yasmanta nanda mantesi:
'ymnanda, yena vesli
tenupasakamissm'ti. 'Eva bhante'ti kho
yasm nando bhagavato paccassosi. Atha kho
bhagav mahat bhikkhusaghena saddhi yena
vesl tadavasari. Tatra suda bhagav vesliya
viharati ambaplivane. Tatra kho bhagav
bhikkh mantesi:
"Sato bhikkhave bhikkh vihareyya sampajno.
Aya vo amhka anussan.
Kathaca bhikkhave, bhikkhu sato hoti: idha
bhikkhave, bhikkhu kye kynupass viharati
tpsampajno [PTS Page 095] [\q 95/]
satim vineyya loke abhijjhdomanassa,
vedansu vedannupass viharati tp
sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa, citte cittnupass viharati
tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa dhammesu dhammnupass
viharati tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa. Eva kho bhikkhave,
bhikkhu sato hoti.
Kathaca bhikkhave, bhikkhu sampajno hoti:
idha bhikkhave, bhikkhu abhikkante paikkante
sampajnakr hoti. lokite vilokite
sampajnakr hoti. Sammijite pasrite
sampajnakr hoti. Saghipattacvaradhrae
sampajnakr hoti. Asite pte khyite syite
sampajnakr hoti. Uccrapassvakamme
sampajnakr hoti. Gate hite nisinne sutte
jgarite bhsite tuhbhve sampajnakr hoti.
Eva kho bhikkhave, bhikkhu sampajno hoti.
Sato bhikkhave, bhikkhu vihareyya sampajno.
Aya vo amhka anussan"ti.
[BJT Page 152] [\x 152/]

(Ambapl rmapaiggahana)
41. Assosi kho ambapl gaik 'bhagav kira
vesli anuppatto vesliya viharati mayha
ambavane'ti. Atha kho ambapl gaik
bhaddni bhaddni ynni yojpetv, bhadda

yna abhirhitv, bhaddehi bhaddehi ynehi


vesliy niyysi. Yena sako rmo tena pysi.
Yvatik ynassa bhmi ynena gantv yn
paccorohitv pattik'va yena bhagav
tenupasakami. Upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinna kho ambapli gaika bhagav
dhammiy kathya sandassesi samdapesi
samuttejesi sampahasesi. Atha kho ambapl
gaik bhagavat dhammiy kathya sandassit
samdapit samuttejit sampahasit
bhagavanta etadavoca: 'adhivsetu me bhante
bhagav svtanya bhatta saddhi
bhikkhusaghen'ti. Adhivsesi bhagav
tuhbhvena. Atha kho ambapl gaik
bhagavato adhivsana viditv uhysan
bhagavanta abhivdetv padakkhia katv
pakkmi.
42. Assosu kho veslik licchav 'bhagav kira
[PTS Page 096] [\q 96/] vesli anuppatto
vesliya viharati ambaplivane'ti. Atha kho te
licchav bhaddni bhaddni ynni yojpetv,
bhadda bhadda yna abhirhitv, bhaddehi
bhaddehi ynehi vesliy nyasu. 1 Tatra ekacce
licchav nl honti nlava nlavatth
nllakr, ekacce licchav pt honti ptava
ptavatth ptlakr, ekacce licchav lohit2
honti lohitava lohitavatth lohitlakr,
ekacce licchav odt honti odtava
odtavatth odtlakr.
43. Atha kho ambapl gaik daharna
daharna licchavna akkhena akkha cakkena
cakka yugena yuga pativaesi. 3 Atha kho te
licchav ambapli gaika etadavocu: 'kije,
ambapli, daharna daharna licchavna
akkhena akkha cakkena cakka yugena yuga
pativaes?Ti. 'Tath hi pana me ayyaputt,
bhagav nimantino svtanya bhatta saddhi
bhikkhusaghen'ti. 'Dehi je, ambapli, eta
bhatta satasahassen'ti. 'Sace'pi me ayyaputt
vesli shra dassatha, evamaha ta bhatta
4 na dassm'ti. Atha kho te licchav aguli5
pohesu. 'Jitamh vata bho ambakya, 6
jitamh7 vata bho ambaky'ti.
1. Nyyisu - [PTS.] Nyyasu, machasa, sy.
2.Lohitak - [PTS. 3.] Paivaesi, machasa [PTS,] sy. 4.Esmpi mahatta - sy. 5. Agul
smu. [PTS. 6.] Ambaplikya - sy. 7. Vacitamh
- [PTS.]
[BJT Page 154] [\x 154/]
44. Atha kho te licchav yena ambaplivana
tena pyisu. Addas kho bhagav te licchav

D.N. 261/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

drato'va gacchante. Disv bhikkh mantesi:


'yesa bhikkhave bhikkhna dev tvatis
adih, 1 oloketha bhikkhave, licchavparisa,
avaloketha 2 [PTS Page 097] [\q 97/]
bhikkhave, licchavparisa, upasaharatha
bhikkhave licchavparisa tvatisasadisanti 3.
45. Atha kho te licchav yvatik ynassa bhmi
ynena ganatv yn paccorohitv, pattik'va
yena bhagav tenupasakamisu.
Upasakamitv bhagavanta abhivdetv
ekamanta nisdisu. Ekamanta nisinne kho te
licchav bhagav dhammiy kathya sandassesi
samdapesi samuttejesi sampahasesi. Atha kho
te licchav bhagavat dhammiy kathya
sandassit samdapit samuttejit sampahasit
bhagavanta etadavocu: 'adhivsetu no
bhagav svtanya bhatta saddhi
bhikkhusaghen'ti. Atha kho bhagav te
licchav etadavoca. 'Adhivuttha kho me licchav
svtanya ambapliy gaikya 4 bhattanti. '
Atha kho te licchav aguli pohesu: 'jitambh
vata bho ambakya. Jitambh vata bho
ambaky'ti. Atha kho te licchav bhagavato
bhsita abhinanditv anumoditv uhysan
bhagavanta abhivdetv padakkhia katv
pakkamisu.
46. Atha kho ambapl gaik tass ettiy
accayena sake rme pata khdanya
bhojanya paiydpetv bhagavato kla
rocpesi: 'klo bhante, nihita bhattanti'.
Atha kho bhagav pubbahasamaya nivsetv
pattacvaramdya saddhi bhikkhusaghena
yena ambapliy gaikya nivesana
tenupasakami. Upasakamitv paatte sane
nisdi. Atha kho ambapl gaik
buddhapamukha bhikkhusagha patena
khdanyena bhojanyena sahatth santappesi
sampavresi. Atha kho ambapl gaik
bhagavanta bhuttvi ontapattapi
aatara nca sana gahetv [PTS Page 098]
[\q 98/] ekamanta nisdi. Ekamanta nisinn
kho ambapl gaik bhagavanta etadavoca:
"imha bhante, rma buddhapamukhassa
bhikkhusaghassa damm"ti. Paiggahesi
bhagav rma. Atha kho bhagav ambapli
gaika dhammiy kathya sandassetv
samdapetv samuttejetv sampahasetv
uhysan pakkmi.
47. Tatra pi suda bhagav vesliya viharanto
ambaplivane etadeva bahula bhikkhna
dhammi katha karoti: 'iti sla, iti samdhi, iti
pa. Slaparibhvito samdhi mahapphalo hoti
mahnisaso. Samdhiparibhvit pa

mahapphal hoti mahnisas


paparibhvita citta sammadeva savehi
vimuccati - seyyathda: kmsav bhavsav
avijjsav"ti.
1. Adihapubb - katthavi. 2. Apaloketha - smu.
3. Tvatis sadisa - smu tvatisaparisa [PTS. 4.] Ambapligaikya - smu - [PTS.]
[BJT Page 156] [\x 156/]

(Beluvagme jvitasakhra - adhihna)


48. Atha kho bhagav ambaplivane
yathbhiratta viharitv yasmanta nanda
mantesi: 'ymnanda, yena beluvagmako2
tenupasakamissm'ti. 'Eva bhante'ti kho
yasm nando bhagavato paccassosi. Atha kho
bhagav mahat bhikkhusaghena saddhi yena
beluvagmako tadavasari. Tatra suda bhagav
beluvagmake viharati. Tatra kho bhagav
bhikkh mantesi: 'etha tumhe bhikkhave
samant vesli yathmitta yathsandiha
yathsambhatta vassa upetha. 3 Aha pana
idheva beluvagmake vassa upagacchm'ti.
'Eva bhante'ti kho te bhikkh bhagavato
paissutv samant vesli yathmitta
yathsandiha [PTS Page 099] [\q 99/]
yathsambhatta vassa upagacchisu. 4
Bhagav pana tatve beluvagmake vassa
upagachi. 5
49. Atha kho bhagavato vasspagatassa kharo
bdho uppajji. Bh6 vedan vattanti
mraantik. T suda7 bhagav sato sampajno
adhivseti 8 avihaamno. Atha kho bhagavato
etadahosi: 'na kho meta patirpa yo'ha9
anmantetv upahke anapaloketv
bhikkhusagha parinibbyeyya. Yannnha
ima bdha viriyena10 paippanmetv
jvitasakhra adhihya vihareyya'nti. Atha
kho bhagav ta bdha viriyena
paippanmetv jvitasakhra adhihya
vihsi. Atha kho bhagavato so bdho
paippassamhi. Atha kho bhagav giln vuhito
aciravuhito gela vihr nikkhamma
vihrapacchyya11 paatte sane nisdi.
50. Atha kho yasm nando yena bhagav
tenupasakami. Upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinno kho yasm nando bhagavanta
etadavoca: "diho12 me bhante bhagavato
phsu. Diaha me bhante bhagavato
khamanya. Api ca me bhante madhurakajto

D.N. 262/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

viya kyo. Dis'pi me na pakkhyanti,


dhamm'pi ma nappaibhanti bhagavato
gelaena. Api ca me bhante ahosi kci deva
asssamatt 'na tva bhagav parinibbyissati na
yva bhagav bhikkhusagha rabbha
kicideva udharat"ti.
1. Parivesan. [PTS. 2.] Veuvagmako machasa, 3.Upagacchatha - sy. 4. Upagaju [PTS. 5.] Upagacchi - machasa. 6.Pababh katthaci. 7. Tatra suda - machasa. 8. Adhivsesi
- machasa. 9. Yavha - machasa. 10. Viriyena
- machasa. 11.Vihrapapacachyya - sy. 12.
Dih - katthaci.
[BJT Page 158] [\x 158/]

51. [PTS Page 100] [\q 100/] kimpannanda


bhikkhusagho mayi paccsisati:1 desito
nanda, may dhammo anantara abhira
karitv natthnanda 2 tathgatassa dhammesu
cariyamuhi. Yassa nna nanda evamassa:
'aha bhikkhusagha pariharissm'ti v,
mamuddesiko bhikkhusagho'ti v, so nna
nanda, bhikkhusagha rabbha kicideva
udhareyya. Tathgatassa kho nanda na eva
hoti: 'aha bhikkhusagha pariharissm'ti v
mamuddesiko bhikkhusagho'ti v. Sa ki3
nanda tathgato bhikkhusagha rabbha
kicideva udharissati?
52. Aha kho pannanda, etarahi jio vuddho
mahallako addhagato vayo anuppatto. stiko me
vayo vattati. Seyyathpi nanda, jajjarasakaa
vekkhamissakena 4 ypeti, evameva kho nanda
vekkhamissakena mae tathgatassa kyo
ypeti. Yasmi nanda, samaye tathgato
sabbanimittna amanasikr ekaccna
vedanna nirodh animitta cetosamdhi
upasampajja viharati, phsutaro5 nanda, tasmi
samaye tathgatassa kyo hoti. Tasmtihnanda,
attadp viharatha attasara anaasara,
dhammadp dhammasara anaasara.
53. Kathaca nanda, bhikkhu attadpo viharati
attasarao anaasarao, dhammadpo
dhammasarao anaasarao: idhnanda
bhikkhu kye kynupass viharati tp
sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa, vedansu vedannupass
viharati tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa, citte cittnupass viharati
tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa, dhammesu

dhammnupass viharati tp sampajno satim


vineyya loke abhijjhdomanassa.
54. Eva kho nanda, bhikkhu attadpo viharati
attasarao anaasarao, dhammadpo
dhammasarao anaasarao. [PTS Page 101]
[\q 101/] ye hi keci nanda, etarahi v mama
v accayena attadp viharissanti attasara
anaasara. Dhammadp dhammasara
anaasara, tamatagge me te nanda, bhikkhu
bhavissanti ye keci sikkhkm'ti.
Dutiyabhavra.
1. Paccssati, machasa. 2. Na natthnanda,
[PTS. 3.] Ki, [PTS. 4.] Vedhamissakena, smu: n:
vehamisasakena, katthaci. Veumissakena, sy.
Veghamissakena, [PTS,] vekhamissakena, di a;
machasa. 5. Phsukato, [PTS.]
[BJT Page 160] [\x 160/]

(Cplacetiye yusakhrossajana)
55. [PTS Page 102] [\q 102/] atha kho bhagav
pubbanhasamaya nivsetv pattacvaramdya
vesli piya pvisi. Vesliya piya caritv
pacchbhatta piaptapaikkanto yasmanta
nanda mantesi: "gahhi nanda nisdana,
yena cpla cetiya1 tenupasakamissma
divvihry"ti. 'Eva bhante'ti kho yasm
nando bhagavato paissutv nisdana dya
bhagavanta pihito pihito anubandhi. Atha
kho bhagav yena cpla cetiya
tenupasakami. Upasakamitv paatte sane
nisdi. yasm pi kho nando bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinna kho yasmanta nanda bhagav
etadavoca:
56. "Ramay nanda vesl, ramaya udena
cetiya, ramaya gotamaka cetiya,
ramaya sattamba 2 cetiya, ramaya
bahuputta cetiya, ramaya srandada
cetiya3 ramaya cpla cetiya. [PTS Page
103] [\q 103/] yassa kassaci nanda cattro
iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh, so
kakhamno kappa v tiheyya kappvasesa
v. Tathgatassa kho pana nanda cattro
iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So
kakhamno nanda tathgato kappa v
tiheyya kappvasesa v"ti.

D.N. 263/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

57. Eva kho4 yasm nando bhagavat orike


nimitte kayiramne orike obhse kayiramne
nsakkhi paivijjhitu. Na bhagavanta yci
"tihatu bhante bhagav kappa, tihatu sugato
kappa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussnanti" yath ta mrena
pariyuhitacitto.
58. Dutiyampi kho bhagav yasmanta nanda
mantesi: "ramay nanda vesl, ramaya
udena cetiya, ramaya gotamaka cetiya,
ramaya sattamba 2 cetiya, ramaya
bahuputta cetiya, ramaya srandada
cetiya3 ramaya cpla cetiya.
1. Cplacetiya, smu pvala cetiya, sy. 2.
Sattambaka cetiya. [PTS. 3.] nandacetiya,
smu. 4. Evampi. Sata
[BJT Page 162] [\x 162/]

Yassa kassaci nanda cattro iddhipd bhvit


bahulkat ynkat vatthukat anuhit
paricit susamraddh, so kakhamno kappa
v tiheyya kappvasesa v. Tathgatassa kho
pana nanda cattro iddhipd bhvit
bahulkat ynkat vatthukat anuhit
paricit susamraddh. So kakhamno nanda
tathgato kappa v tiheyya kappvasesa
v"ti.
Tatiyampi kho bhagav yasmanta nanda
mantesi: "ramay nanda vesl, ramaya
udena cetiya, ramaya gotamaka cetiya,
ramaya sattamba 2 cetiya, ramaya
bahuputta cetiya, ramaya srandada
cetiya3 ramaya cpla cetiya. Yassa
kassaci nanda cattro iddhipd bhvit
bahulkat ynkat vatthukat anuhit
paricit susamraddh, so kakhamno kappa
v tiheyya kappvasesa v. Tathgatassa kho
pana nanda cattro iddhipd bhvit
bahulkat ynkat vatthukat anuhit
paricit susamraddh. So kakhamno nanda
tathgato kappa v tiheyya kappvasesa
v"ti.
59. Evampi kho yasm nando bhagavat
orike nimitte kayiramne orike obhse
kayiramne nsakkhi paivijjhitu. [PTS Page
104] [\q 104/] na bhagavanta yci "tihatu
bhante bhagav kappa, tihatu sugato kappa
bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussnanti" yath ta mrena
pariyuhitacitto.

60. Atha kho bhagav yasmanta nanda


mantesi: "gaccha tva nanda, yassa'dni kla
maas" ti. 'Eva bhante'ti kho yasm nando
bhagavato paissutv uhysan bhagavanta
abhivdetv padakkhia katv avidre
aatarasmi rukkhamle nisdi. Atha kho mro
ppim acirapakkante yasmante nande yena
bhagav tenupasakami. Upasakamitv
ekamanta ahsi. Ekamanta hito kho mro
ppim bhagavanta etadavoca:
61. "Parinibbtu'dni bhante bhagav.
Parinibbtu sugato parinibbnaklo'dni bhante
bhagavato. "Bhsit kho panes bhante
bhagavat vc: 'na tvha ppima
parinibbyissmi yva me bhikkh na svak
bhavissanti viyatt vint visrad bahussut
dhammadhar dhammnudhammapaipann
smcipaipann anudhammacrino, saka
cariyaka uggahetv cikkhissanti desessanti
paapessanti pahapessanti vivarissanti
vibhajissanti uttnkarissanti, uppanna
parappavda sahadhammena suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desessant
ti. Etarahi kho pana bhante bhikkhu bhagavato
svaka viyatt vint visrad bahussut
dhammadhar dhammnudhammapaipann
[PTS Page 105] [\q 105/] smcipaipann
anudhammacrino saka cariyaka uggahetv
cikkhanti desenti paapenti pahapenti
vivaranti vibhajanti uttnkaronti, uppanna
parappavda sahadhammena suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desenti.
Parinibbtu'dni bhante bhagav. Parinibbtu
sugato. Parinibbnaklo' dni bhante bhagavato.
"
[BJT Page 164] [\x 164/]
62. "Bhsit kho panes bhante bhagavat vc:
'na tvha ppima parinibbyissmi yva me
bhikkhuniyo na svik bhavissanti viyatt vint
visrad bahussut dhammadhar
dhammnudhammapaipann smcipaipann
anudhammacriniyo, saka cariyaka
uggahetv cikkhissanti desessanti
paapessanti pahapessanti vivarissanti
vibhajissanti uttni karissanti, uppanna
parappavda sahadhammena suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma
desessanti'ti. Etarahi kho pana bhante
bhikkhuniyo bhagavato svik viyatt vint
visrad bahussut dhammadhar
dhammnudhammapaipann smcipaipann
anudhammacriniyo, saka cariyaka
uggahetv cikkhanti desenti paapenti
pahapenti vivaranti vibhajanti uttnkaronti,

D.N. 264/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

uppanna parappavda sahadhammena


suniggahta niggahetv sappihriya
dhamma desenti. Parinibbtu'dni bhante
bhagav. Parinibbtu sugato.
Parinibbnaklo'dni bhante bhagavato.
63."Bhsit kho panes bhante bhagavat vc:
'na tvha ppima parinibbyissmi yva me
upsak na svak bhavissanti viyatt vint
visrad bahussut dhammadhar
dhammnudhammapaipann smcipaipann
anudhammacrino, saka cariyaka uggahetv
cikkhissanti desessanti paapessanti
pahapessanti vivarissanti vibhajissanti uttni
karissanti, uppanna parappavda
sahadhammena suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desessanti'ti. Etarahi
kho pana bhante upsak bhagavato svak
viyatt vint visrad bahussut dhammadhar
dhammnudhammapaipann smcipaipann
anudhammacrino, saka cariyaka uggahetv
cikkhinti desenti paapenti pahapenti
vivaranti vibhajanti uttnkaronti, uppanna
parappavda sahadhammena suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desenti.
Parinibbtu'dni bhante bhagav. Parinibbtu
sugato. Parinibbnaklo'dni bhante bhagavato.
"
64. "Bhsit kho panes bhante bhagavat vc:
'na tvha ppima parinibbyissmi yva me
upsik na svik bhavissanti viyatt vint
visrad bahussut dhammadhar
dhammnudhammapaipann smcipaipann
anudhammacriniyo, saka cariyaka
uggahetv cikkhissanti desessanti
paapessanti pahapessanti vivarissanti
vibhajissanti uttni karissanti, uppanna
parappavda sahadhammena suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma
desessanti'ti.
[BJT Page 166] [\x 166/] etarahi kho pana
bhante upsik bhagavato svik viyatt vint
visrad bahussut dhammadhar
dhammnudhammapaipann smcipaipann
anudhammacriniyo, saka [PTS Page 106] [\q
106/] cariyaka uggahetv cikkhanti
desenti paapenti pahapenti vivaranti
vibhajanti uttnkaronti, uppanna
parappavda sahadhammena suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desenti.
Parinibbtu'dni bhante bhagav. Parinibbtu
sugato. Parinibbnaklo'dni bhante bhagavato.

ida brahmacariya na iddha ceva bhavissati


phitaca vitthrika1 bhujaa puthubhta,
yva devamanussehi suppaksitanti', etarahi kho
pana bhante bhagavato brahmacariya
iddhaceva phitaca vitthrika bhujaa
puthubhta yva demamanussehi
suppaksita. Parinibbtu'dni bhante bhagav.
Parinibbtu sugato. Parinibbnaklo'dni bhante
bhagavato"ti.
66. Eva vutte bhagav mra ppimanta
etadavoca: appossukke tva ppima hohi. Na
cira tathgatassa parinibbna bhavissati. Ite
tia msna accayena tathgato
parinibbyissat"ti.
67. Atha kho bhagav cple cetiye sato
sampajno yusakhra ossaji. Ossahe ca
bhagavat yusakhre mahbhmiclo ahosi
hisanako salomahaso2. Devadundubhiyo3 ca
phalisu. Atha kho bhagav [PTS Page 107] [\q
107/] etamattha viditv tya velya ima
udna udnesi:
Tulamatulaca sambhava
Bhavasakhramavassaj muni,
Ajjhattarato samhito
Abhindi kavacamivattasambhavanti.
(Bhmiclassa aha hetu)
68. Atha kho yasmato nandassa etadahosi:
acchariya vata bho, abbhuta vata bho. Mah
vatya bhmiclo, sumah vatya bhmiclo,
hisanako salomahaso. Devadundubhiyo ca
elisu. Ko nu kho hetu ko paccayo mahato
bhmiclassa ptubhvy ti. Atha kho yasm
nando yena bhagav tenupasakami.
Upasakamitv bhagavanta abhivdetv
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho
yasm nando bhagavanta etadavoca:
acchariya bhante, abbhuta bhante. Mah
vatya bhante bhmiclo, sumah vatya
bhante bhmiclo hisanako salomahaso.
Devadundubhiyo ca elisu. Ko nu kho bhante
hetu ko paccayo mahato bhmiclassa
ptubhvy?"Ti.
1. Vitthrita, smu. 2. Lomahaso, machasa. 3.
Devaduhiyo, smu
[BJT Page 168] [\x 168/]

65. Bhsit kho panes bhante bhagavat vc:


'na tvha ppima parinibbyissmi yva me

D.N. 265/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

69. Aha kho ime nanda hetu aha paccay


mahato bhmiclassa ptubhvya. Katame
aha?
Aya nanda mahpahavi udake patihit.
Udaka vte patihita. Vto ksaho hoti.
Hoti kho so nanda samayo ya mahvt
vyanti, mahvt vyant udaka kampenti,
udaka kampita pahavi kampeti. Aya [PTS
Page 108] [\q 108/] pahamo hetu pahamo
paccayo mahato bhmiclassa ptubhvya. (1)

Puna ca para nanda samao v hoti brhmao


v ididhim cetovasippatto, devo v mahiddhiko
mahnubhvo, tassa paritt pahavisa
bhvit hoti, appam posa. So ima
pahavi kampeti sakampeti sampakampeti
sampavedheti. Aya dutiyo hetu dutiyo paccayo
mahato bhmiclassa ptubhvya. (2)
Puna ca para nanda yad bodhisatto tusit
ky cavitv sato sampajno mtukucchi
okkamati, tad'ya pahav kampati sakampati
sampakampati sampavedhati. Aya tatiyo hetu
tatiyo paccayo mahato bhmiclassa
ptubhvya. (3)
Puna ca para nanda yad bodhisatto sato
sampajno mtukucchismi nikkhamati, tadya
pahav kampati sakampati sampakampati
sampavedhati. Aya catuttho hetu catuttho
paccayo mahato bhmiclassa ptubhvya. (4)

Puna ca para nanda yad tathgato anuttara


sammsambodhi abhisambujjhati, tadya
pahav kampati sakampati sampakampati
sampavedhati. Aya pacamo hetu pacamo
paccayo mahato bhmiclassa ptubhvya. (5)

Puna ca para nanda yad tathgato anuttara


dhammacakka pavatteti, tadya pahav
kampati sakampati sampakampati
sampavedhati. Aya chaho hetu chaho
paccayo mahato bhmiclassa ptubhvya. (6)
Puna ca para nanda yad tathgato sato
sampajno yusakhra ossajati, tadya
pahav kampati sakampati sampakampati
sampavedhati. Aya sattamo hetu sattamo
paccayo mahato bhmiclassa ptubhvya. (7)

1. Mahpathavi machasa.

[BJT Page 170] [\x 170/]

Puna ca para nanda yad tathgato


anupdisesya [PTS Page 109] [\q 109/]
nibbnadhtuy parinibbyati, tad'ya pahav
kampati sakampati sampakampati
sampavedhati. Aya ahamo hetu ahamo
paccayo mahato bhmiclassa ptubhvya. (8)

Ime kho nanda aha hetu aha paccay


mahato bhmiclassa ptubhvy ti.
(Ahaparis)
70. Aha kho im nanda paris. Katam aha?
Khattiyaparis brhmaaparis gahapatiparis
samaaparis ctummahrjikaparis
tvatisaparis mraparis brahmaparis.
Abhijnmi kho panha nanda anekasata
khattiyarisa upasakamit1. Tatrpi may
sannisinnapubbaceva sallapitapubbaca
skacch ca sampajjitapubb. Tattha ydisako
tesa vao hoti, tdisako mayha vao hoti.
Ydisako tesa saro hoti, tdisako mayha saro
hoti. Dhammiy ca 2 kathya sandassemi.
Samdapemi samuttejemi. Sampahasemi.
Bhsamnaca ma na jnanti 'ko nu kho aya
bhsati devo v manusso v'ti. Dhammiy
kathya sandassetv samdapetv samuttejetv
sampahasetv antaradhymi. Antarahitaca
ma na jnanti 'ko nu kho aya antarahito devo
v manusso v'ti.
Abhijnmi kho panha nanda anekasata
brhmaaparisa upasakamit. Tatrpi may
sannisinnapubbaceva sallapitapubbaca
skacch ca sampajjitapubb. Tattha ydisako
tesa vao hoti, tdisako mayha vao hoti.
Ydisako tesa saro hoti, tdisako mayha saro
hoti. Dhammiy ca 2 kathya sandassemi.
Samdapemi samuttejemi. Sampahasemi.
Bhsamnaca ma na jnanti 'ko nu kho aya
bhsati devo v manusso v'ti. Dhammiy
kathya sandassetv samdapetv samuttejetv
sampahasetv antaradhymi. Antarahitaca
ma na jnanti 'ko nu kho aya antarahito devo
v manusso v'ti. Abhijnmi kho panha
nanda anekasata gahapatiparisa
upasakamit. Tatrpi may
sannisinnapubbaceva sallapitapubbaca
skacch ca sampajjitapubb. Tattha ydisako
tesa vao hoti, tdisako mayha vao hoti.

D.N. 266/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Ydisako tesa saro hoti, tdisako mayha saro


hoti. Dhammiy ca 2 kathya sandassemi.
Samdapemi samuttejemi. Sampahasemi.
Bhsamnaca ma na jnanti 'ko nu kho aya
bhsati devo v manusso v'ti. Dhammiy
kathya sandassetv samdapetv samuttejetv
sampahasetv antaradhymi. Antarahitaca
ma na jnanti 'ko nu kho aya antarahito devo
v manusso v'ti.
Abhijnmi kho panha nanda anekasata
samaaparisa upasakamit. Tatrpi may
sannisinnapubbaceva sallapitapubbaca
skacch ca sampajjitapubb. Tattha ydisako
tesa vao hoti, tdisako mayha vao hoti.
Ydisako tesa saro hoti, tdisako mayha saro
hoti. Dhammiy ca 2 kathya sandassemi.
Samdapemi samuttejemi. Sampahasemi.
Bhsamnaca ma na jnanti 'ko nu kho aya
bhsati devo v manusso v'ti. Dhammiy
kathya sandassetv samdapetv samuttejetv
sampahasetv antaradhymi. Antarahitaca
ma na jnanti 'ko nu kho aya antarahito devo
v manusso v'ti.
Abhijnmi kho panha nanda anekasata
ctummahrjikaparisa upasakamit. Tatrpi
may sannisinnapubbaceva sallapitapubbaca
skacch ca sampajjitapubb. Tattha ydisako
tesa vao hoti, tdisako mayha vao hoti.
Ydisako tesa saro hoti, tdisako mayha saro
hoti. Dhammiy ca 2 kathya sandassemi.
Samdapemi samuttejemi. Sampahasemi.
Bhsamnaca ma na jnanti 'ko nu kho aya
bhsati devo v manusso v'ti. Dhammiy
kathya sandassetv samdapetv samuttejetv
sampahasetv antaradhymi. Antarahitaca
ma na jnanti 'ko nu kho aya antarahito devo
v manusso v'ti.
Abhijnmi kho panha nanda anekasata
tvatisaparisa upasakamit. Tatrpi may
sannisinnapubbaceva sallapitapubbaca
skacch ca sampajjitapubb. Tattha ydisako
tesa vao hoti, tdisako mayha vao hoti.
Ydisako tesa saro hoti, tdisako mayha saro
hoti. Dhammiy ca 2 kathya sandassemi.
Samdapemi samuttejemi. Sampahasemi.
Bhsamnaca ma na jnanti 'ko nu kho aya
bhsati devo v manusso v'ti. Dhammiy
kathya sandassetv samdapetv samuttejetv
sampahasetv antaradhymi. Antarahitaca
ma na jnanti 'ko nu kho aya antarahito devo
v manusso v'ti.
Abhijnmi kho panha nanda anekasata
mraparisa upasakamit. Tatrpi may
sannisinnapubbaceva sallapitapubbaca

skacch ca sampajjitapubb. Tattha ydisako


tesa vao hoti, tdisako mayha vao hoti.
Ydisako tesa saro hoti, tdisako mayha saro
hoti. Dhammiy ca 2 kathya sandassemi.
Samdapemi samuttejemi. Sampahasemi.
Bhsamnaca ma na jnanti 'ko nu kho aya
bhsati devo v manusso v'ti. Dhammiy
kathya sandassetv samdapetv samuttejetv
sampahasetv antaradhymi. Antarahitaca
ma na jnanti 'ko nu kho aya antarahito devo
v manusso v'ti.
Abhijnmi kho panha nanda anekasata
brahmaparisa upasakamit. Tatrpi may
sannisinnapubbaceva sallapitapubbaca
skacch ca sampajjitapubb. Tattha ydisako
tesa vao hoti, tdisako mayha vao hoti.
Ydisako tesa saro hoti, tdisako mayha saro
hoti. Dhammiy ca 2 kathya sandassemi.
Samdapemi samuttejemi. Sampahasemi.
Bhsamnaca ma na jnanti 'ko nu kho aya
bhsati devo v manusso v'ti. [PTS Page 110] [\q
110/] dhammiy kathya sandassetv
samdapetv samuttejetv sampahasetv
antaradhymi. Antarahitaca ma na jnanti
'ko nu kho aya antarahito devo v manusso
v'ti.
Im kho nanda aha paris.
1. Upasakamitv, sy [PTS. 2.] Dhammiy,
machasa.
[BJT Page 172] [\x 172/]

(Aha abhibhyatanni)
71. Aha kho imni nanda abhibhyatanni.
Katamni aha?
Ajjhatta rpasa eko bahiddh rpni passati
parittni suvaadubbani, tni abhibhuyya
'jnmi passm'ti evasa hoti. Ida
pahama abhibhyatana. (1)
Ajjhatta rpasa eko bahiddh rpni passati
appamni suvaadubbani, tni
abhibhuyya 'jnmi passm'ti evasa hoti.
Ida dutiya abhibhyatana. (2)
Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni
passati parittni suvaadubbani, tni
abhibhuyya 'jnmi passm'ti evasa hoti.
Ida tatiya abhibhyatana. (3)

D.N. 267/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni


passati appamni suvaadubbani, tni
abhibhuyya 'jnmi passm'ti evasa hoti,
ida catuttha abhibhyatana. (4)
Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni
passati nlni nlavani nladassanni
nlanibhsni. Seyyathpi nma ummpuppha1
nla nlavaa nlanidassana nlanibhsa,
seyyathpi v pana ta vattha braseyyaka
ubhatobhgavimaha nla nlavaa
nlanidassana nlanibhsa, evameva ajjhatta
arpasa eko bahiddh rpni passati nlni
nlavani nlanidassanni nlanibhsni. Tni
abhibhuyya jnmi passm'ti evasa hoti.
Ida pacama abhibhyatana. (5)

ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni


passati odtni odtavani odtanidassanni
odtanibhsni. Tni abhibhuyya 'jnmi
passm'ti evasa hoti. Ida ahama
abhibhyatana.
Imni kho aha nanda abhibhyatanni.
(Aha vimokkh)
72. Aha kho ime nanda vimokkho. Katame
aha?
Rp rpni passati. Aya pahamo vimokkho (1)

[PTS Page 111] [\q 111/] ajjhatta arpasa


eko bahiddh rpni passati ptni ptavani
ptanidassanni ptanibhsni. Seyyathpi nma
kaikrapuppha pta ptavaa
ptanidassana ptanibhsa, seyyathpi v pana
ta vattha braseyyaka
ubhatobhgavimaha pta ptavaa
ptanidassana ptanibhsa, evameva ajjhatta
arpasa eko bahiddh rpni passati ptni
ptavani ptanidassanni ptanibhsni. Tni
abhibhuyya 'jnmi passm'ti evasa hoti.
Ida chaha abhibhyatana. (6)

[PTS Page 112] [\q 112/] ajjhatta arpasa


bahiddh rpni passati. Aya dutiyo vimokkho.
(2)

1. Umpupapha machasa

Sabbaso ksnacyatana samatikkamma


'ananta vianti' viacyatana
upasampajja viharati. Aya pacamo vimokkho.
(5)

[BJT Page 174] [\x 174/]

Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni


passati lohitakni lohitakavani
lohitaknidassanni lohitakanibhsni.
Seyyathpi nma bandhujvakapuppha
lohitaka lohitakavaa lohitakanidassana
lohitakanibhsa, seyyathpi v pana na
vattha braseyyaka ubhatobhgavimaha
lohitaka lohitakavaa lohitakanidassana
lohitakanibhsa, evameva ajjhatta arpasa
eko bahiddh rpni passati lohitakni
lohitakavani lohitakanidassanni
lohitakanibhsni. Tni abhibhuyya 'jnmi
passm'ti eva sa hoti ida sattama
abhibhyatana. (7)
Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni
passati odtni odtavani odtanidassanni
odtanibhsni. Seyyathpi nma osadh trak
odtava odtanidassan odtanibhs
seyyathpi v pana ta vattha braseyyaka
ubhatobhgavimaha odta odtavaa
odtanidassana odtanibhsa, evameva

Subhanteva adhimutto hoti. Aya tatiyo


vimokkho. (3)
Sabbaso rpasana samatikkam
paighasana atthagam nnattasana
amanasikr 'ananto kso'ti ksnacyatana
upasampajja viharati. Aya catuttho vimokkho.
(4)

[BJT Page 176] [\x 176/]

Sabbaso viacyatana samatikkamma


'natthi kic'ti kicayatana upasampajja
viharati. Aya chaho vimokkho. (6)
Sabbaso kicayatana samatikkamma
nevasansayatana upasampajja viharati.
Aya sattamo vimokkho. (7)
Sabbaso nevasansayatana
samatikkamma savedayitanirodha
upasampajja viharati. Aya ahamo vimokkho.
(8)
Ime kho nanda aha vimokkh.
(Mrycan)

D.N. 268/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

73. Ekamidha nanda samaya uruvelya


viharmi najj nerajarya tre
ajaplanigrodhamle pahambhisambuddho.
Atha kho nanda mro ppim yenha
tenupasakami. Upasakamitv ekamanta
ahsi. Ekamanta hito kho nanda mro
ppim ma etadavoca: parinibbtu'dni bhante
bhagav, parinibbtu sugato.
Parinibbnaklo'dni bhante bhagavato'ti.
Eva vutto'ha nanda mra ppimanta
etadavoca: "na tvha ppima
parinibbyissmi yva me bhikkhu na svak
bhavissanti viyatt vint visrad bahussut
dhammadhar dhammnudhammapaipann
smcipaipann anudhammacrino, saka
cariyaka uggahetv cikkhissanti desessanti
papessanti1 pahapessanti [PTS Page 113]
[\q 113/] vivarissanti vibhajissanti
uttnkarissanti, 2 uppanna parappavda saha
dhammena suniggahita3 niggahetv
sappihriya dhamma desessanti.
"Na tvha ppima parinibbyissmi yva me
bhikkhuniyo na svik bhavissanti viyatt vint
visrad bahussut dhammadhar
dhammnudhammapaipann smcipaipann
anudhammacriniyo, saka cariyaka
uggahetv cikkhissanti desessanti
papessanti1 pahapessanti vivarissanti
vibhajissanti uttnkarissanti, uppanna
parappavda saha dhammena suniggahita3
niggahetv sappihriya dhamma desessanti.

1. Paapessanti machasa. 2. Uttni karissanti,


s katthavi uttnikarissanti, [PTS. 3.]
Suniggahta, [PTS.]
[BJT Page 178] [\x 178/]

"Na tvha ppima parinibbyissmi - yva me


upsak na svak bhavissanti viyatt vint
visrad bahussut dhammadhar
dhammnudhammapaipann smcipaipann
anudhammacrino, saka cariyaka uggahetv
cikkhissanti desessanti papessanti1
pahapessanti vivarissanti vibhajissanti
uttnkarissanti, uppanna parappavda saha
dhammena suniggahita3 niggahetv
sappihriya dhamma desessanti.
"Na tvha ppima parinibbyissmi - yva me
upsik na svik bhavissanti viyatt vint
visrad bahussut dhammadhar
dhammnudhammapaipann smcipaipann

anudhammacriniyo, saka cariyaka


uggahetv cikkhissanti desessanti
papessanti1 pahapessanti vivarissanti
vibhajissanti uttnkarissanti, uppanna
parappavda saha dhammena suniggahita3
niggahetv sappihriya dhamma desessanti.

Na tvha ppima parinibbyissmi - yva me


ida brahmacariya na iddhaceva bhavissati
phitaca vitthrika bhujaa1 puthubhta
yva devamanussehi suppaksitanti. '
74. Idneva kho nanda ajja cple 2 cetiye mro
ppim yenha tenupasakami. Upasakamitv
ekamanta ahsi. Ekamanta hito kho nanda
mro ppim ma etadavoca: "parinibbtu'dni
bhante bhagav, parinibbtu sugato.
Parinibbnaklo'dni bhante bhagavato. Bhsit
kho panes bhante bhagavat vc: "na tvha
[PTS Page 114] [\q 114/] ppima
parinibbyissmi yva me bhikkhu na svak
bhavissanti viyatt vint visrad bahussut
dhammadhar dhammnudhammapaipann
smcipaipann anudhammacrino, saka
cariyaka uggahetv cikkhissanti desessanti
papessanti1 pahapessanti vivarissanti
vibhajissanti uttnkarissanti, 2 uppanna
parappavda saha dhammena suniggahita3
niggahetv sappihriya dhamma desessanti.

"Na tvha ppima parinibbyissmi yva me


bhikkhuniyo na svik bhavissanti viyatt vint
visrad bahussut dhammadhar
dhammnudhammapaipann smcipaipann
anudhammacriniyo, saka cariyaka
uggahetv cikkhissanti desessanti
papessanti1 pahapessanti vivarissanti
vibhajissanti uttnkarissanti, uppanna
parappavda saha dhammena suniggahita
niggahetv sappihriya dhamma desessanti.

"Na tvha ppima parinibbyissmi - yva me


upsak na svak bhavissanti viyatt vint
visrad bahussut dhammadhar
dhammnudhammapaipann smcipaipann
anudhammacrino, saka cariyaka uggahetv
cikkhissanti desessanti papessanti1
pahapessanti vivarissanti vibhajissanti
uttnkarissanti, uppanna parappavda saha
dhammena suniggahita3 niggahetv
sappihriya dhamma desessanti.

D.N. 269/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Na tvha ppima parinibbyissmi - yva me


upsik na svik bhavissanti viyatt vint
visrad bahussut dhammadhar
dhammnudhammapaipann smcipaipann
anudhammacriniyo, saka cariyaka
uggahetv cikkhissanti desessanti
papessanti1 pahapessanti vivarissanti
vibhajissanti uttnkarissanti, uppanna
parappavda saha dhammena suniggahita3
niggahetv sappihriya dhamma desessanti.

Yva me ida brahmacariya na iddhaceva


bhavissati phitaca vitthrika bhujaa
puthubhta yva devamanussehi
suppaksitanti.
Etarahi kho pana bhante bhagavato
brahmacariya iddhaceva phtaca vitthrika
bhujaa puthubhta yva devamanussehi
suppaksita. Parinibbtu'dni bhante bhagav,
parinibbtu sugato parinibbnaklo'dni bhante
bhagavato"ti.

loknukampya atthya hitya sukhya


devamanussna"nti.

1. Bahujaa, sy. 2. Pvle, sy.

Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,


tuyheveta aparaddha, ya tva tathgatena
eva orike nimitte kayiramne, 1 orike
obhse kayiramne nsakkhi paivijjhitu. Na
tathgata yci 'tihatu bhante bhagav
kappa, tihatu sugato kappa bahujanahitya
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna'nti. Sace tva nanda
tathgata yceyysi, dve va te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.

[BJT Page 180] [\x 180/]

Eva vutte aha nanda mra ppimanta


etadavoca: 'appossukko tva ppima hohi. Na
cira tathgatassa parinibbna bhavissati. Ito
tia msna accayena tathgato
parinibbyissat"ti. Idneva kho nanda ajja
cple cetiye tathgatena satena sampajnena
yusakhro ossaho"ti.
(nandycan)
75. [PTS Page 115] [\q 115/] eva vutte yasm
nando bhagavanta etadavoca: "tihatu bhante
bhagav kappa, tihatu sugato kappa,
bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna"nti.
Ala nanda, m tathgata yci. Aklo'dni
nanda tathgata ycany'ti.
Dutiyampi kho yasm nando bhagavanta
etadavoca: "tihatu bhante bhagav kappa,
tihatu sugato kappa, bahujanahitya
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna"nti. Tatiyampi kho
yasm nando bhagavanta etadavoca:
"tihatu bhante bhagav kappa, tihatu sugato
kappa, bahujanahitya bahujanasukhya

Saddahasi tva nanda tathgatassa bodhinti?


"Evambhante". Atha kicarahi tva nanda
tathgata yvatatiyaka abhinippes? Ti.
Sammukh meta bhante bhagavato suta
sammukh paiggahita: "yassa kassaci nanda
cattro iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh, so
kakhamno kappa v tiheyya
kakappvasesa v. Tathgatassa kho nanda
cattro iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So
kakhamno nanda tathgatokappa v
tiheyya kappvasesa v"ti.
Saddahasi tva nand?Ti. "Evambhante".
[BJT Page 182] [\x 182/]

76. Ekamidha nanda samaya rjagahe


viharmi gijjhake pabbate. Tatra pi kho tha
nanda mantesi: [PTS Page 116] [\q 116/]
ramaya nanda rjagaha ramayo
gijjhako pabbato yassa kassaci nanda cattro
iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So
kakamno kappa v tiheyya
kappvasesav. Tathgatassa kho nanda
cattro iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So
kakamno nanda tathgato kappa v
tiheyya kappvasesa v'ti. Evampi kho tva
nanda tathgatena orikena nimitte
kayiramne orike obhse kayiramne nsakkhi
paivijjhitu. Na tathgata yci: 'tihatu
bhante bhagav kappa tihatu sugato kappa
bahujanahitya, bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna'nti. Sace tva nanda tathgata
yceyysi, dveva te vc tathgato

D.N. 270/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivaseyya.


Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
Ekamidha nanda samaya tattheva rjagahe
viharmi gotama nigrodhe. Tatra pi kho tha
nanda mantesi: ramaya nanda rjagaha
ramayo gotamanigrodho. Yassa kassaci nanda
cattro iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So
kakamno kappa v tiheyya
kappvasesav. Tathgatassa kho nanda
cattro iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So
kakamno nanda tathgato kappa v
tiheyya kappvasesa v'ti. Evampi kho tva
nanda tathgatena orikena nimitte
kayiramne orike obhse kayiramne nsakkhi
paivijjhitu. Na tathgata yci: 'tihatu
bhante bhagav kappa tihatu sugato kappa
bahujanahitya, bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna'nti. Sace tva nanda tathgata
yceyysi, dveva te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivaseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
Ekamidha nanda samaya tattheva rjagahe
viharmi corapapte. Tatra pi kho tha nanda
mantesi: ramaya nanda rjagaha
ramayo corapapto. Yassa kassaci nanda
cattro iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So
kakamno kappa v tiheyya
kappvasesav. Tathgatassa kho nanda
cattro iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So
kakamno nanda tathgato kappa v
tiheyya kappvasesa v'ti. Evampi kho tva
nanda tathgatena orikena nimitte
kayiramne orike obhse kayiramne nsakkhi
paivijjhitu. Na tathgata yci: 'tihatu
bhante bhagav kappa tihatu sugato kappa
bahujanahitya, bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna'nti. Sace tva nanda tathgata
yceyysi, dveva te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivaseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
Ekamidha nanda samaya tattheva rjagahe
viharmi vebhrapasse sattapaiguhya. Tatra
pi kho tha nanda mantesi: ramaya
nanda rjagaha ramay vebhrapasse

sattapaiguh. Yassa kassaci nanda cattro


iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So
kakamno kappa v tiheyya
kappvasesav. Tathgatassa kho nanda
cattro iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So
kakamno nanda tathgato kappa v
tiheyya kappvasesa v'ti. Evampi kho tva
nanda tathgatena orikena nimitte
kayiramne orike obhse kayiramne nsakkhi
paivijjhitu. Na tathgata yci: 'tihatu
bhante bhagav kappa tihatu sugato kappa
bahujanahitya, bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna'nti. Sace tva nanda tathgata
yceyysi, dveva te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivaseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
Ekamidha nanda samaya tattheva rjagahe
viharmi isigilipasse kasilya. Tatra pi kho
tha nanda mantesi: ramaya nanda
rjagaha ramay isigilipasse kasil. Yassa
kassaci nanda cattro iddhipd bhvit
bahulkat ynkat vatthukat anuhit
paricit susamraddh. So kakamno kappa
v tiheyya kappvasesav. Tathgatassa kho
nanda cattro iddhipd bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh. So kakamno nanda
tathgato kappa v tiheyya kappvasesa
v'ti. Evampi kho tva nanda tathgatena
orikena nimitte kayiramne orike obhse
kayiramne nsakkhi paivijjhitu. Na
tathgata yci: 'tihatu bhante bhagav
kappa tihatu sugato kappa bahujanahitya,
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna'nti. Sace tva nanda
tathgata yceyysi, dveva te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivaseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
Ekamidha nanda samaya tattheva rjagahe
viharmi stavane sappasoikapabbhre. Tatra
pi kho tha nanda mantesi: ramaya
nanda rjagaha ramayo stavane
sappasoikapabbhro. Yassa kassaci nanda
cattro iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So
kakamno kappa v tiheyya
kappvasesav. Tathgatassa kho nanda
cattro iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So

D.N. 271/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kakamno nanda tathgato kappa v


tiheyya kappvasesa v'ti. Evampi kho tva
nanda tathgatena orikena nimitte
kayiramne orike obhse kayiramne nsakkhi
paivijjhitu. Na tathgata yci: 'tihatu
bhante bhagav kappa tihatu sugato kappa
bahujanahitya, bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna'nti. Sace tva nanda tathgata
yceyysi, dveva te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivaseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
Ekamidha nanda samaya tattheva rjagahe
viharmi tapodrme. Tatra pi kho tha nanda
mantesi: ramaya nanda rjagaha [PTS
Page 117] [\q 117/] ramayo tapodrmo.
Yassa kassaci nanda cattro iddhipd bhvit
bahulkat ynkat vatthukat anuhit
paricit susamraddh. So kakamno kappa
v tiheyya kappvasesav. Tathgatassa kho
nanda cattro iddhipd bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh. So kakamno nanda
tathgato kappa v tiheyya kappvasesa
v'ti. Evampi kho tva nanda tathgatena
orikena nimitte kayiramne orike obhse
kayiramne nsakkhi paivijjhitu. Na
tathgata yci: 'tihatu bhante bhagav
kappa tihatu sugato kappa bahujanahitya,
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna'nti. Sace tva nanda
tathgata yceyysi, dveva te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivaseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
Ekamidha nanda samaya tattheva rjagahe
viharmi veuvane kalandakanivpe. Tatra pi kho
tha nanda mantesi: ramaya nanda
rjagaha ramayo veuvane kalandaka nivpo.
Yassa kassaci nanda cattro iddhipd bhvit
bahulkat ynkat vatthukat anuhit
paricit susamraddh. So kakamno kappa
v tiheyya kappvasesav. Tathgatassa kho
nanda cattro iddhipd bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh. So kakamno nanda
tathgato kappa v tiheyya kappvasesa
v'ti. Evampi kho tva nanda tathgatena
orikena nimitte kayiramne orike obhse
kayiramne nsakkhi paivijjhitu. Na
tathgata yci: 'tihatu bhante bhagav
kappa tihatu sugato kappa bahujanahitya,
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya

sukhya devamanussna'nti. Sace tva nanda


tathgata yceyysi, dveva te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivaseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
Ekamidha nanda samaya tattheva rjagahe
viharmi jvakambavane . Tatra pi kho tha
nanda mantesi: ramaya nanda rjagaha
ramaya jvakambavana. Yassa kassaci
nanda cattro iddhipd bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh. So kakamno kappa v
tiheyya kappvasesav. Tathgatassa kho
nanda cattro iddhipd bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh. So kakamno nanda
tathgato kappa v tiheyya kappvasesa
v'ti. Evampi kho tva nanda tathgatena
orikena nimitte kayiramne orike obhse
kayiramne nsakkhi paivijjhitu. Na
tathgata yci: 'tihatu bhante bhagav
kappa tihatu sugato kappa bahujanahitya,
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna'nti. Sace tva nanda
tathgata yceyysi, dveva te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivaseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
Ekamidha nanda samaya tattheva rjagahe
viharmi maddakucchismi migadye. Tatr pi
kho tha nanda mantesi: ramaya nanda
rjagaha ramayo gotamanigrodho. Yassa
kassaci nanda cattro iddhipd bhvit
bahulkat ynkat vatthukat anuhit
paricit susamraddh. So kakamno kappa
v tiheyya kappvasesav. Tathgatassa kho
nanda cattro iddhipd bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh. So kakamno nanda
tathgato kappa v tiheyya kappvasesa
v'ti.
1. Kariyamne, smu. 2. Nigrodhrme, [PTS. 3.]
Tatra, [PTS.]
[BJT Page 184] [\x 184/]

Evampi kho tva nanda tathgatena, orikena


nimitte kayiramne orike obhse kayiramne
nsakkhi paivijjhitu. Na tathgata yci:
'tihatu bhante bhagav kappa tihatu sugato
kappa bahujanahitya, bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna'nti. Sace tva nanda tathgata

D.N. 272/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

yceyysi, dveva te vc tathgato


paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivaseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
77. Ekamidha nanda samaya idheva
vesliya viharmi udenacetiye. Tatrapi kho
tha nanda mantesi: ramay nanda vesl,
ramaya udena cetiya. Yassa kassaci nanda
cattro iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So
kakhamno kappa v tiheyya kappvasesa
v tathgatassa kho nanda cattro iddhipd
bhvit bahulkat ynkat vatthukat anuhit
paricit susamraddh. So kakhamno nanda
tathgato kappa v tiheyya kappvasesa
v'ti. Evampi kho tva nanda tathgatena
orike nimitte kayiramne orike obhse
kayiramne nsakkhi paivijjhitu. Na
tathgata yci: 'tihatu bhante bhagav
kappa tihatu sugato kappa bahujanahitya,
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna'nti. Sace tva nanda
tathgata yceyysi, dveva te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
[PTS Page 118] [\q 118/] ekamidha nanda
samaya idheva vesliya viharmi
gotamakecetiye. Tatrapi kho tha nanda
mantesi: ramay nanda vesl, ramaya
gotamatecetiya. Yassa kassaci nanda cattro
iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So
kakhamno kappa v tiheyya kappvasesa
v tathgatassa kho nanda cattro iddhipd
bhvit bahulkat ynkat vatthukat anuhit
paricit susamraddh. So kakhamno nanda
tathgato kappa v tiheyya kappvasesa
v'ti. Evampi kho tva nanda tathgatena
orike nimitte kayiramne orike obhse
kayiramne nsakkhi paivijjhitu. Na
tathgata yci: 'tihatu bhante bhagav
kappa tihatu sugato kappa bahujanahitya,
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna'nti. Sace tva nanda
tathgata yceyysi, dveva te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
Ekamidha nanda samaya idheva vesliya
viharmi sattambecetiye. Tatrapi kho tha
nanda mantesi: ramay nanda vesl,
ramaya sattambecetiya. Yassa kassaci
nanda cattro iddhipd bhvit bahulkat

ynkat vatthukat anuhit paricit


susamraddh. So kakhamno kappa v
tiheyya kappvasesa v tathgatassa kho
nanda cattro iddhipd bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh. So kakhamno nanda
tathgato kappa v tiheyya kappvasesa
v'ti. Evampi kho tva nanda tathgatena
orike nimitte kayiramne orike obhse
kayiramne nsakkhi paivijjhitu. Na
tathgata yci: 'tihatu bhante bhagav
kappa tihatu sugato kappa bahujanahitya,
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna'nti. Sace tva nanda
tathgata yceyysi, dveva te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
Ekamidha nanda samaya idheva vesliya
viharmi bahuputtecetiye. Tatrapi kho tha
nanda mantesi: ramay nanda vesl,
ramaya bahuputtecetiya. Yassa kassaci
nanda cattro iddhipd bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh. So kakhamno kappa v
tiheyya kappvasesa v tathgatassa kho
nanda cattro iddhipd bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh. So kakhamno nanda
tathgato kappa v tiheyya kappvasesa
v'ti. Evampi kho tva nanda tathgatena
orike nimitte kayiramne orike obhse
kayiramne nsakkhi paivijjhitu. Na
tathgata yci: 'tihatu bhante bhagav
kappa tihatu sugato kappa bahujanahitya,
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna'nti. Sace tva nanda
tathgata yceyysi, dveva te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
Ekamidha nanda samaya idheva vesliya
viharmi srandadecetiye. Tatrapi kho tha
nanda mantesi: ramay nanda vesl,
ramaya srandadecetiya. Yassa kassaci
nanda cattro iddhipd bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh. So kakhamno kappa v
tiheyya kappvasesa v tathgatassa kho
nanda cattro iddhipd bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh. So kakhamno nanda
tathgato kappa v tiheyya kappvasesa
v'ti. Evampi kho tva nanda tathgatena
orike nimitte kayiramne orike obhse
kayiramne nsakkhi paivijjhitu. Na

D.N. 273/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

tathgata yci: 'tihatu bhante bhagav


kappa tihatu sugato kappa bahujanahitya,
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna'nti. Sace tva nanda
tathgata yceyysi, dveva te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
Idneva kho tha nanda ajja cple cetiye
mantesi: ramay nanda vesl, ramaya
cpla cetiya. Yassa kassaci nanda cattro
iddhipd bhvit bahulkat ynkat
vatthukat anuhit paricit susamraddh. So
kakhamno kappa v tiheyya kappvasesa
v tathgatassa kho nanda cattro iddhipd
bhvit bahulkat ynkat vatthukat anuhit
paricit susamraddh. So kakhamno nanda
tathgato kappa v tiheyya kappvasesa
v'ti. Evampi kho tva nanda tathgatena
orike nimitte kayiramne orike obhse
kayiramne nsakkhi paivijjhitu. Na
tathgata yci: 'tihatu bhante bhagav
kappa tihatu sugato kappa bahujanahitya,
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna'nti. Sace tva nanda
tathgata yceyysi, dveva te vc tathgato
paikkhipeyya, atha tatiyaka adhivseyya.
Tasmtihnanda tuyheveta dukkaa,
tuyheveta aparaddha.
[BJT Page 186] [\x 186/]

78. Nanveta nanda may paigacceva


akkhta: sabbeheva piyehi manpehi
nnbhvo vinbhvo aathbhvo. Ta
kutettha nanda labbh ya ta jta bhta
sakhata palokadhamma. Ta vata m
palujjit. Neta hna vijjati. Ya kho paneta
nanda tathgatena catta vanta mutta
paha painissaha, ossaho yusakhro,
ekasena vc tathgatena bhsit 'na cira
tathgatassa parinibbna [PTS Page 119] [\q
119/] bhavissati. Ito tia msna accayena
tathgato parinibbyissat'ti. Tacena1
kathgato jvitahetu puna paccmissat'ti neta
hna vijjati.
79. ymnanda yena mahvana kgrasl
tenupasakamissm'ti. "Eva bhante"ti kho
yasm nando bhagavato paccassosi. Atha kho
bhagav yasmat nandena saddhi yena
mahvana kgrasl tenupasakami.
Upasakamitv yasmanta nanda mantesi;
gaccha tva nanda, yvatik bhikkhu vesli
upanissya viharanti, te sabbe upahnaslya

sannipteh"ti. "Eva bhante' ti kho yasm


nando bhagavato paissutv, yvatik bhikkhu
vesli upanissya viharanti, te sabbe
upahnaslya sanniptetv yena bhagav
tenupasakami. Upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta ahsi. Ekamanta hito
kho yasm nando bhagavanta etadavoca;
"sanniptito bhante bhikkhusagho, yassa'dni
bhante bhagav kla maat"ti.
(Brahmacariyacirahitika - dhammadesan)
80. Atha kho bhagav yena upahnasl
tenupasakami. Upasakamitv paatte sane
nisdi. Nisajja kho bhagav bhikkhu mantesi:
"tasmtiha bhikkhave ye te 2 may dhamm
abhi desit, te vo sdhuka uggahetv
sevitabb bhvetabb bahulktabb yathayida
[PTS Page 120] [\q 120/] brahmacariya
addhaniya assa cirahitika. Tadassa
bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna katame ca te bhikkhave
dhamm may abhi3 desit, ye vo4 sdhuka
uggahetv sevitabb bhvetabb bahulktabb
yathayida brahmacariya addhaniya assa
cirahitika. Tadassa bahujanahitya
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna. Seyyathda, cattro
satipahn, cattro sammappadhn, cattro
iddhipd pacindriyni, pacabalni. Satta
bojjhag, ariyo ahagiko maggo.
1. Tavena, sy ta vacana, [PTS] smu. 2. Ye
co, [PTS. 3.] Abhiya, [PTS. 4.] Te vo, smu.
[BJT Page 188] [\x 188/]

Ime kho bhikkhave dhamm may abhi


desit. Te vo sdhuka uggahetv sevitabb
bahulktabb yathyida brahmacariya
addhaniya assa cirahitika, tadassa
bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussnanti. "
81. Atha kho bhagav bhikkhu mantesi:
"bhanda'dni bhikkhave mantaymi vo.
Vayadhamm sakhr. Appamdena
sampdetha. Nacira tathgatassa parinibbna
bhavissati. Ito tia msna accayena
tathgato parinibbyissat"ti. Idamavoca
bhagav. Ida vatv sugato athpara etadavoca
satth1;

D.N. 274/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Paripakko vayo mayha paritta mama jvita


Pahya vo gamissmi katamme saraamattano.
Appamatt satimanto susl hotha bhikkhavo, *
Susamhitasakapp sacittamanurakkhatha.
[PTS Page 121] [\q 121/] yo imasmi
dhammavinaye appamatto vihassati 2,
Pahya jtisasra dukkhassanta karissat ti.
Tatiyabhavro.
1. Ito para symapotthake aya adhito pho'pi
dissate;
"Dahar pi ca ye vuh ye bl ye ca pait
Ah ceva daidd ca sabbe maccuparya
Yath pi kumbhakrassa kata mattikabhjata
Khuddaka ca mahanta vayaca
pakkacamaka
Sabba bhedanapariyanta eva maccna
jvita
Athpara etadavoca" satth
2. Viharissati sy, vihessati smu. Saddantiya
1038 - "viharassa ha - vipubbassa hara dhtussa
'ha' iccdeso hoti v sasatimbhi vibhattiya appamatto vihassati"
[BJT Page 190] [\x 190/]

(Cattro ariyadhamm)
82. [PTS Page 122] [\q 122/] atha kho bhagav
pubbanhasamaya nivsetv pattacvaramdya
vesli piya pvisi. Vesliya caritv
pacchbhatta piaptapaikkanto
ngpalokita1 vesli apaloketv yasmanta
nanda mantesi: ida pacchimaka nanda
tathgatassa vesliy dassana bhavissati.
ymnanda yena bhaagmo2
tenupasakamissm'ti. 'Evambhante'ti kho
yasm nando bhagavato paccassosi. Atha kho
bhagav mahat bhikkhusaghena saddhi yena
bhaagmo tadavasari. Tatra suda bhagav
bhaagme viharati.
Tatra kho bhagav bhikkhu mantesi: "catunna
bhikkhave dhammna ananubodh
appaivedh evamida dghamaddhna
sandhvita sasarita mamaceva
tumhkaca. Katamesa catunna? Ariyassa
bhikkhave slassa ananubodh appaivedh
evamida dghamaddhna sandhvita
sasarita mamaceva tumhkaca. Ariyassa
bhikkhave samdhissa ananubodh appaivedh
evamida dghamaddhna sandhvita
sasarita mamaceva tumhkaca - ariyya
bhikkhave paya ananubodh appaivedh
evamida dghamaddhna sandhvita

sasarita mamaceva tumhkaca. Ariyya


bhikkhave vimuttiy ananubodh appaivedh
evamida dghamaddhna sandhvita
sasarita mamaceva tumhkaca.
Tayida bhikkhave ariya sla anubuddha.
[PTS Page 123] [\q 123/] paividdha. Ariyo
samdhi anubuddho paividdho. Ariy pa
anubuddh paividdh. Ucchinn bhavatah
kh bhavanetti. Natthidni punabbhavo"ti.
Idamavoca bhagav ida vatv sugato athpara
etadavoca satth:
"Sla samdhi pa ca vimutti ca anuttar
Anubuddh ime dhamm gotamena yasassin,
Iti buddho abhiya dhammamakkhsi
bhikkhna
Dukkhassantakaro satth cakkhum
parinibbuto"ti.
1. Ngvalokita, sy. 2. Bhaugmo, machasa.

[BJT Page 192] [\x 192/]

Tatrpi suda bhagav bhaagme viharanto


etadeva bahula bhikkhna dhammi katha
karoti: "iti sla, iti samdhi, iti pa.
Slaparibhvito samdhi mahapphalo hoti
mahnisaso. Samdhiparibhvit pa
mahapphal hoti mahnisas.
Paparibhvita citta sammadeva savehi
vimuccati seyyathda kmsav bhavsav
avijjsav'ti.
(Cattro mahpades)
83. Atha kho bhagav bhaagme
yathbhiratta viharitv yasmanta nanda
mantesi: ymnanda yena hatthigmo, yena
ambagmo, yena jambugmo. Yena
bhoganagara tenupasakamissm"ti.
"Evambhante"ti kho yasm nando bhagavato
paccassosi. Atha kho bhagav mahat
bhikkhusaghena saddhi yena bhoganagara
tadavasari. Tatrasuda bhagav bhoganagare
viharati nande cetiye.
Tatra kho bhagav bhikkh mantesi: "cattro'
me bhikkhave mahpadese desissmi. Ta
sutha sdhuka manasi karotha,
bhsissm"ti. [PTS Page 124] [\q 124/]
"evambhante"ti kho te bhikkh bhagavato
paccassosu. Bhagav etadavoca:

D.N. 275/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Idha bhikkhave bhikkh eva vadeyya:


"sammukh meta vuso bhagavato suta,
sammukh paiggahita, aya dhammo aya
vinayo ida satthussananti" tassa bhikkhave
bhikkhuno bhsita neva abhinanditabba na
paikkositabba. Anabhinanditv appaikkositv
tni padabyajanni sdhuna uggahetv sutte
otretabbni1 vinaye sandassetabbni. Tni ce
sutte otriyamnni 2 vinaye sandassiyamnni
na ceva sutte otaranti 3 na ca vinaye sandissanti,
nihamettha gantabba: addh ida na ceva
tassa bhagavato vacana. Imassa ca bhikkhuno
duggahitanti. Iti heta bhikkhave chaeyytha.
Tni ce sutte otriyamnni vinaye
sandassiyamnni sutte ceva otaranti vinaye ca
sandissanti, nihamettha gantabba: 'addh
ida tassa bhagavato vacana. Imassa ca
bhikkhuno suggahita'nti. Ima bhikkhave
pahama mahpadesa dhreyytha. (1)
1. Osretabbhi, machasa. 2. Osriymnni. 3.
Osaranti,
[BJT Page 194] [\x 194/]

Idha pana bhikkhave bhikkhu eva vadeyya:


amukasmi nma vse sagho viharati sathero
sapmokkho. Tassa me saghassa sammukh
suta sammukh paiggahita 'aya dhammo
aya vinayo ida satthussana'nti tassa
bhikkhave bhikkhuno bhsita neva
abhinanditabba nappaikkositabba.
Anabhinanditv appaikkositv tni
padabyajanni sdhuka uggahetv sutte
otretabbni 1 vinaye sandassetabbni tni ce
sutte otriyamnni 2 vinaye sandassiyamnni
na ceva sutte otaranti 3 na ca vinaye sandissanti,
nihamettha gantabba: 'addh ida na ceva
tassa bhagavato vacana, tassa ca saghassa
duggahita'nti. Iti heta bhikkhave chaeyytha.
Tni ce sutte otriyamnni vinaye
sandassiyamnni sutte ceva otaranti vinaye ca
sandissanti, nihamettha gantabba: [PTS Page
125 [\q 125/] ']addh ida tassa bhagavato
vacana, tassa ca saghassa suggahita'nti. Ida
bhikkhave dutiya mahpadesa dhreyytha.
(2)
Idha pana bhikkhave bhikkhu eva vadeya:
amukasmi nma vse sambahul ther
bhikkhu viharanti bahussut gatgam
dhammadhar vinayadhar mtikdhar. Tesa
me therna sammukh suta sammukh
paiggahita 'aya dhammo aya vinayo ida

satthussana'nti. Tassa bhikkhave bhikkhuno


bhsita neva abhinanditabba
nappaikkositabba. Anabhinanditv
appaikkositv tni padabyajanni sdhuka
uggahetv sutte otretabbni vinaye
sandassetabbni. Tni ce sutte otriyamnni
vinaye sandassiyamnni na ceva sutte otaranti
na ca vinaye sandissanti, nihamettha
gantabba: "addh ida na ceva tassa bhagavato
vacana, tesaca therna duggahita'nti. Iti
heta bhikkhave chaeyytha tni ce sutte
otryamnni vinaye sandassiyamnni sutte
ceva otaranti vinaye ca sandissanti, nihamettha
gantabba: 'addh ida tassa bhagavato vacana,
tesaca therna suggahita'nti. Ida bhikkhave
tatiya mahpadesa dhreyytha. (3)
1. Osretabbni machasa. 2. Osriyamnti,
machasa. 3. Osaranati, machasa.
[BJT Page 196] [\x 196/]

Idha pana bhikkhave bhikkhu eva vadeyya:


'amukasmi nma vse eko thero bhikkhu
viharati bahussuto gatgamo dhammadharo
vinayadharo mtikdharo. Tassa me therassa
sammukh suta sammukh paiggahita 'aya
dhammo aya vinayo ida satthussana'nti.
Tassa bhikkhave bhikkhuno bhsita neva
abhinanditabba nappaikkositabba.
Anabhinanditv appaikkositv tni
padabyajanni sdhuka uggahetv sutte
otretabbni. Vinaye sandassetabbni. Tni ce
sutte otryamnni vinaye sandassyamnni na
ceva sutte otaranti na ca vinaye sandissanti,
nihamettha gantabba: 'addh ida na ceva
tassa bhagavato vacana, tassa ca therassa
duggahita'nti. Iti heta bhikkhave chaeyytha.
Tni ce sutte otryamnni vinaye
sandassyamnni sutte ceva otaranti vinaye ca
sandissanti, nihamettha gantabba: [PTS Page
126 [\q 126/] ']addh ida tassa bhagavato
vacana, tassa ca therassa suggahita'nti. Ida
bhikkhave catuttha mahpadesa dhreyytha.
(4) Ime kho bhikkhave cattro mahpadese
dhreyyth"ti.
Tatrapi suda bhagav bhoganagare viharanto
nande cetiye etadeva bahula bhikkhuna
dhammi katha karoti: 'iti sla, iti samdhi, iti
pa. Slaparibhvito samdhi mahapphalo hoti
mahnisaso. Samdhiparibhvit pa
mahapphal hoti mahnisas.
Paparibhvita citta sammadeva savehi

D.N. 276/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

vimuccati. Seyyathda kmsav bhavsav


avijjsav'ti.
(Cunda - kammraputtakath)
84. Atha kho bhagav bhoganagare
yathbhiratta viharitv yasmanta nanda
mantesi: "ymnanda yena pv,
tenupasakamissm"ti. "Evambhante"ti kho
yasm nando bhagavato paccassosi. Atha kho
bhagav mahat bhikkhusaghena saddhi yena
pv tadavasari. Tatra suda bhagav pvya
viharati cundassa kammraputtassa ambavane.
Assosi kho cundo kammraputto 'bhagav kira
pva anuppatto pvya viharati mayha
ambavane'ti. Atha kho cundo kammraputto
yena bhagav tenupasakami upasakamitv
bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi.
Ekamanta nisinna kho cunda
kammraputta bhagav dhammiy kathya
sandassesi samdapesi samuttejesi
sampahasesi. Atha kho cundo kammraputto
bhagavat dhammiy kathya sandassito
samdapito samuttejito sampahasito
bhagavanta etadavoca: 'adhivsetu me bhante
bhagav ctanya bhatta saddhi bhikkhu
saghen'ti. Adhivsesi bhagav tuhbhvena.
Atha kho cundo kammraputto bhagavato
adhivsana [PTS Page 127] [\q 127/] viditv
uhysan bhagavanta abhivdetv
padakkha katv pakkmi.
[BJT Page 198] [\x 198/]

Atha kho cundo kammraputto tass rattiy


accayena sake nivesane pata khdanya
bhojanya paiydpetv pahtaca
skaramaddava, bhagavato kla rocpesi:
klo bhante, nihita bhattanti. Atha kho
bhagav pubbanhasamaya nivsetv
pattacvaramdya saddhi bhikkhusaghena
yena cundassa kammraputtassa nivesana
tenupasakami upasakamitv paatte sane
nisdi. Nisajja kho bhagav cunda
kammraputta mantesi: 'yante cunda
skaramaddava paiyatta, tena ma parivisa.
Ya panaa khdanya bhojanya
yaiyatta, tena bhikkhusagha parivis'ti.
'Evambhante'ti kho cundo kammraputto
bhagavato paissutv ya ahosi skaramaddava
paiyatta, tena bhagavanta parivisi. Ya
panaa khdanya bhojanya paiyatta,
tena bhikkhusagha parivisi.

Atha kho bhagav cunda kammraputta


mantesi: yante cunda skaramaddava
avasiha, ta sobbhe nikhanhi. Nha ta
cunda passmi sadevake loke samrake,
sabrahmake, sassamaabrhmaiy pajya
sadevamanussya yassa ta paribhutta samm
parima gaccheyya aatra tathgatass'ti.
'Evambhante'ti kho cundo kammraputto
bhagavato paissutv, ya ahosi skaramaddava
avasiha ta sobbhe nikhaitv, yena bhagav
tenupasakami: upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinna kho cunda kammraputta bhagav
dhammiy kathya sandassetv samdapetv
samuttejetv sampahasetv uhysan
pakkmi.
(Lohitapakkhandik bdho)
85. Atha kho bhagavato cundasasa
kammraputtassa bhatta bhuttvissa kharo
bdho uppajji lohitapakkhandik. Pabh
vedan vattanti mraantik. T [PTS Page 128]
[\q 128/] suda bhagav sato sampajno
adhivsesi avihaamno.
Atha kho bhagav yasmanta nanda
mantesi: "ymnanda yena kusinr
tenupasakamissm"ti. 'Evambhante'ti kho
yasm nando bhagavato paccassosi.
[BJT Page 200] [\x 200/]

"Cundassa bhatta bhujitv kammrassti me


suta,
bdha samphus dhro pabha1
mraantika.
Bhuttassa ca skaramaddavena
Bydhippabho udapdi satthuno
Viricamno2 bhagav avoca
Gacchmaha kusinra nagaranti. "
(nandena pnyharaa)
86. Atha kho bhagav magg okkamma
yenaatara rukkhamla tenupasakami.
Upasakamitv yasmanta nanda mantesi:
"igha me tva nanda catuggua saghi
paapehi. Kilanto'smi nanda, nisdissm"ti.
'Evambhante'ti kho yasm nando bhagavato
paissutv catuggua saghi paapesi.
Nisdi bhagav paatte sane. Nisajja kho
bhagav yasmanta nanda mantesi: "igha
me tva nanda pnya hara, pipsito'mhi
nanda pivissm'ti eva vutte yasm nando
bhagavanta etadavoca: "idni bhante

D.N. 277/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

pacamattni sakaasatni atikkantni. Ta


cakkacchinna udaka paritta luita vila
sandati. Aya bhante kakutth nad avidre
acchodak3 [PTS Page 129] [\q 129/] stodak
stodak setak4 supatitth ramay. Ettha
bhagav pnyaca pivissati, gattni ca
stikarissatti". Dutiyampi kho bhagav
yasmanta nanda mantesi: 'igha me tva
nanda pnya hara, pipsito'smi nanda
pivissm'ti dutiyampi kho yasm nando
bhagavanta etadavoca: "idni bhante
pacamattni sakaasatni atikkantni. Ta
cakkacchinna udaka paritta luita vila
sandati. Aya bhante kakutth nad avidre
acchodak stodak stodak setak4 suppatitth
ramay. Ettha bhagav pnyaca pivissati,
gattni ca stikarissat" ti.
Tatiyampi kho bhagav yasmanta nanda
mantesi: 'igha me tva nanda pnya hara,
pipsito'smi nanda pivissm"ti. 'Evambhante'ti
kho yasm nando bhagavato paissutv patta
gahetv yena s nadik tenupasakami.
1. Sabha, sy. 2. Virecamno machasa, smu.
Viricavamno, d a. 3. Acchodik - machasa. 4.
Setodak, machasa. 5. Supappatitth,
machasa.
[BJT Page 202] [\x 202/]

Atha kho s nadik cakkacchinn paritt luit


vil sandamn yasmante nande
upasakamante acch vippasant anvil
sandittha. Atha kho yasmate, nandassa
etadahosi: 'acchariya vata bho, abbhuta vata
bho, tathgatassa mahiddhikat mahnubhvat.
Aya hi s nadik cakkacchinn paritt luit
vil sandamn mayi upasakamante acch
vippasann anvil sandat"ti. Pattena pnya
dya yena bhagav tenupasakami,
upasakamitv bhagavanta etadavoca:
"acchariya bhante, abbhuta bhante,
tathgatassa mahiddhikat mahnubhvat.
Idni s bhante nadik cakkacchinn paritt
luit vil sandamn mayi upasakamante
acch vippasann anvil sandittha. Pivatu
bhagav pnya, pivatu sugato pnyanti". Atha
kho bhagav pnya apsi.
(Pukkusamallaputtakath)
87. [PTS Page 130] [\q 130/] tena kho pana
samayena pukkuso mallaputto rassa
klmassa svako kusinrya pva

addhnamaggapaipanno hoti. Addas kho


pukkuso mallaputto bhagavanta aatarasmi
rukkhamle nisinna. Disv yena bhagav
tenupasakami. Upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinno kho pukkuso mallaputto bhagavanta
etadavoca: "acchariya bhante, abbhuta
bhante, santena vata bhante pabbajit vihrena
viharanti. Bhtapubba bhante, ro klmo
addhnamaggapaipanno magg okkamma
avidre aatarasmi rukkhamle divvihra
nisdi. Atha kho bhante pacamattni
sakaasatni ra klma nissya nissya
atikkamisu. Atha kho bhante aataro puriso
tassa sakaasatthassa pihito pihito
gacchanto yena ro klmo tenupasakami.
Upasakamitv ra klma etadavoca: "api
bhante pacamattni sakaasatni
atikkamantni addas?'Ti 'na kho aha vuso
addasanti. ' 'Kimpana bhante sadda assosi?'Ti.
'Na kho aha vuso sadda assosi'nti. 'Kimpana
bhante sutto ahos?'Ti. Na kho aha vuso sutto
ahosi'nti 'kimpana bhante sa ahos ?'Ti
'evamvuso'ti. 'So tva bhante sa samno
jgaro macamattni sakaasatni nissya
nissya atikkamantni neva addasa na pana
sadda assosi apissu te bhante saghi rajena
oki?Ti. 'Evamvuso'ti. Atha kho bhante tassa
purisassa etadahosi: acchariya vata bho,
abbhuta vata bho, santena vata bho pabbajit
vihrena viharanti, yatra hi nma sa [PTS
Page 131] [\q 131/] samno jgaro
pacamattni sakaasatni nissya nissya
atikkamantni neva dakkhiti, na pana sadda
sossat'ti re klme ura pasda paveditv
pakkm"ti.
[BJT Page 204] [\x 204/]

Ta kimmaasi pukkusa, katamannu kho


dukkaratara v durabhisambhavatara v yo
sa samno jgaro pacamattni sakaasatni
nissya nissya atikkamantni neva passeyya, na
pana sadda sueyya, yo v sa samno jgaro
deve vassante deve galagalyante vijjutsu1
niccharantisu asaiy phalantiy neva passeyya
na pana sadda sueyy?Ti.
"Kihi bhante karissanti paca v sakaasatni
cha v sakaasatni satta v sataasatni aha v
sakaasatni nava v sakaasatni sakaasahassa
v sakaasatasahassa v. Atha kho etadeva
dukkaratara ceva durabhisambhavataraca yo
sa samno jgaro deve vassante deve
galagalyante vijjutsu niccharantsu asaiy

D.N. 278/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

phalantiy neva passeyya na pana sadda


sueyy"ti.
Ekamidha pukkusa samaya tumya
viharmi bhsgre. Tena kho pana samayena
deve vassante deve galagalyante vijjutsu
niccharantsu asaiy phalantiy avidre.
Bhsgrassa dve kassak bhtaro hat cattro
ca balivadd. Atha kho pukkusa tumya
mahjanakyo nikkhamitv yena te dve kassak
bhtaro hat cattr ca balivadd,
tenupasakami. Tena kho panha pukkusa
samayena bhusgr nikkhamitv
bhusgradvre abbhokse cakammi. Atha
kho pukkusa aataro puriso tamh
mahjanaky yenha tenupasakami.
Upasakamitv ma abhivdetv ekamanta
ahsi. Ekamanta hita kho aha pukkusa ta
purisa etadavoca 'kinnukho so vuso
mahjanakyo sannipatito?Ti. [PTS Page 132] [\q
132/] idni bhante deve vassante deve
galagalyante vijjutsu niccharantsu asaiy
phalantiy dve kassak bhtaro hat cattro ca
balivadd. Ettheso mahjanakyo sannipatito.
Tvampana bhante kuhi ahos?Ti. 'Idheva kho
aha vuso ahosi'nti. 'Kimpana bhante na
addas?Ti. 'Na kho aha vuso addasanti'.
'Kimpana bhante sadda assos?'Ti. 'Na kho aha
vuso sadda assosinti'. 'Kimpana bhante sutto
ahos?Ti. 'Na kho aha vuso sutto ahosinti'.
'Kimpana bhante sa ahos?Ti. 'Evamvuso'ti.
'So tva bhante sa samno jgaro deve
vassante deve galagalyante vijjutsu
niccharantsu asaiy phalantiy neva addasa, na
pana sadda assos?'Ti. 'Evamvuso'ti.
1. Vijjullatsu, machasa.
[BJT Page 206] [\x 206/]

Atha kho pukkusa, tassa purisassa etadahosi.


'Acchariya vata bho abbhuta vata bho, santena
vata bho pabbajit vihrena viharanti. Yatra hi
nma sa samno jgaro deve vassante deve
galagalyante vijjutsu niccharantsu asaiy
phalantiy neva dakkhti na pana sadda
sossat'ti mayi ura pasda pavedetv ma
abhivdetv padakkhia katv pakkmti.
Eva vutte pukkuso mallaputto bhagavanta
etadavoca: 'esha bhante yo me re klame
pasdo, ta mahvte v opunmi, sghasotya
v nadiy pavhemi. Abhikkanta bhante,
abhikkanta bhante. Seyyathpi bhante
nikkujjita v ukkujjeyya, paicchanna v
vivareyya, mhassa v magga cikkheyya,

andhakre v telapajjota dhreyya


cakkhumanto rpni dakkhantti, evameva
bhagavat anekapariyyena dhammo paksito.
Esha bhante bhagavanta saraa gacchmi
[PTS Page 133] [\q 133/] dhammaca
bhikkhusaghaca. Upsaka ma bhagav
dhretu ajjatagge pupeta saraa gatanti.
Atha kho pukkuso mallaputto aatara purisa
mantesi. 'Igha me tva bhae sigivaa
yuga maha dhraiya hra'ti.Eva
bhante'ti so puriso pukkusassa mallaputtassa
paissutv ta sigvaa yuga maha
dhraiya hari. Atha kho pukkuso mallaputto
ta sigivaa yuga maha dhraya
bhagavato upanmesi 'idambhante sigivaa
yuga maha dhraya. Tamme bhante
bhagav patigahtu anukampa updy'ti.
'Tena hi pukkusa ekena ma acchdehi ekena
nandanti'. 'Evambhante'ti kho pukkuso
mallaputto bhagavato paissutv ekena
bhagavanta acchdesi ekena yasmanta
nanda. Atha kho bhagav pukkusa
mallaputta dhammiy kathya sandassesi,
samdapesi, samuttejesi, sampahasesi. Atha
kho pukkuso mallaputto bhagavat dhammiy
kathya sandassito samdapito samuttejito
sampahasito uhysan bhagavanta
abhivdetv padakkhia katv pakkmi.
88. Atha kho yasm nando acirapakkante
pukkuse mallaputte ta sigivaa yuga
maha dhraya bhagavato kya
upanmesi ta bhagavato kya upanmita
vtaccika viya khyati.
[BJT Page 208] [\x 208/]

Atha kho yasm nando bhagavanta


etadavoca: 'acchariyambhante, abbhutambhante,
yvaparisuddho bhante tathgatassa chavivao
pariyodto. Idambhante sigivaa yuga
maha dhraya bhagavato [PTS Page 134]
[\q 134/] upanmita vtaccika ciya
khyat'ti.
"Evameta nanda, dvsu kho nanda klesu
ativiya tathgatassa kyo parisuddho hoti
chavivao pariyodto. Katamesu dvsu? Yaca
nanda ratti tathgato anuttara
sammsambodhi abhisambujjhati, yaca ratti
tathgato anupdisesya nibbnadhtuy
parinibbyati imesu kho nanda dvsu klesu
ativiya tathgatassa kyo parisuddho hoti
chavivao pariyodto. Ajja kho pannanda
rattiy pacchime yme kusinrya upavattane

D.N. 279/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

mallna slavane antarena yamakaslna


tathgatassa parinibbna bhavissati.
ymnanda yena kakutth nad
tenupasakamissm"ti. "Evambhante"ti kho
yasm nando bhagavato paccassosi.
"Sigivaa yuga maha pukkuso
abhihrayi,
Tena acchdito satth hemavao asobhath"ti.

(Ambavanpagamana)
89. Atha kho bhagav mahat bhikkhusaghena
saddhi yena kakutth nad tenupasakami.
Upasakamitv kakuttha nadi ajjhoghetv
nahtv ca pivitv ca paccuttaritv yena
ambavana tenupasakami. Upasakamitv
yasmanta cundaka mantesi. 'Igha me
cundaka catuggua saghi papehi.
Kilanto'smi cundaka nipajjissm'ti.
'Evambhante'ti kho yasm cundako bhagavato
paissutv catuggua saghi papesi.
Atha kho bhagav dakkhiena passena
shaseyya kappesi pde pda accdhya sato
sampajno uhnasaa [PTS Page 135] [\q
135/] manasikaritv. yasm pana cundako
tattheva bhagavato purato nisdi.
[BJT Page 210] [\x 210/]

"Ganatvna buddho nadiya kakuttha


acchodaka stodaka vippasanna, 1
Oghi satth sukilantarpo tathgato
appaimo'dha loke.
Nahtv ca ptv cudatri satth purakkhato
bhikkhugaassa majjhe.
Satth pavatt bhagav'dha dhamme upgam
ambavana mahes.

Cundassnanda kammraputtassa eva


vippaisro vinetabbo.
Tassa te vuso lbh, tassa te suladdha, yassa te
tathgato pacchima piapta bhujitv
parinibbuto. Sammukh meta vuso cunda
bhagavato suta sammukh paiggahta 'dve'
me piapt samaphal [PTS Page 136] [\q
136/] samavipk ativiya aehi piaptehi
mahapphalatar ca mahnisasatar ca. Katame
dve? Yaca piapta bhujitv tathgato
anuttara sammsambodhi abhisambujjhati,
yaca piapta bhujitv tathgato
anupdisesya nibbnadhtuya parinibbyati,
ime dve piapt samaphal samavipk ativiya
aehi piaptehi mahapphalatar ca
mahnisasatar ca.
1. Acchodaka, studak, vippasanna
machasa. 2. Nipajja (bahusu).
3. Modito (machasa)
[BJT Page 212] [\x 212/]

yusavattanika panyasmat cundena


kammraputtena kamma upacita
sukhasavattanika panyasmat cundena
kammraputtena kamma upacita.
Vaasavattanika panyasmat cundena
kammraputtena kamma upacita.
Yasasavattanika panyasmat cundena
kammraputtena kamma upacita.
dhipateyyasavattanika panyasmat
cundena kammraputtena kamma upacitanti'.
Cundassa nanda kammraputtassa eva
vippaisro paivinetabbo"ti.
Atha kho bhagav etamattha viditv tya
velya ima udna udnesi:

mantay vundaka nma bhikkhu catuggua


patthara me nipaccha2
So vodito3 bhvitattena vundo catuggua
patthari khippameva
Nipajji satth sukilantarpo cundo'pi tattha
pamukhe nisd"ti.

"Dadato pua pavahati saamato vera na


vyati,
Kusalo ca jahti ppaka rgadosamohakkhay
sa nibbuto'ti.

(Dve piapt samaphal)


90. Atha kho bhagav yasmanta nanda
mantesi. "Siy kho pannanda cundassa
kammraputtassa koci vippaisra upadaheyya"
'tassa te vuso cunda, albh, tassa te
dulladdha, yassa te tathgato pacchima
piapta bhujitv parinibbuto'ti.

[BJT Page 214] [\x 214/]

(Kusinr gamana)
[PTS Page 137] [\q 137/]

Arvedallabhavro catuttho.

91. Atha kho bhagav yasmanta nanda


mantesi ymnanda yena hiraavatiy
nadiy prima tra, yena kusinr, yena

D.N. 280/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

upavattana mallna slavana,


tenupasakamissm'ti. 'Evambhante'ti kho
yasm nando bhagavato paccassosi. Atha kho
bhagav mahat bhikkhusaghena saddhi yena
hiraavatiy nadiy prima tra, yena
kusinr, yena upavattana mallna slavana,
tenupasakami. Upasakamitv yasmanta
nanda mantesi. "Igha me tva nanda
antarena yamakaslna uttarassaka
macaka papehi. Kilanto'smi nanda
nipajjissm'ti. 'Evambhante'ti kho yasm
nando bhagavato paissutv antarena
yamakaslna uttarassaka macaka
papesi. Atha kho bhagav dakkhiena
passena shaseyya kappesi pde pda
accdhya sato sampajno.
92. Tena kho pana samayena yamakasl
sabbaphliphull honti aklapupphehi. Te
tathgatassa sarra okiranti ajjhokiranti
abhippakiranti tathgatassa pjya. Dibbni pi
mandravapupphni antaikkh papatanti, yni
tathgatassa sarra okiranti ajjhokiranti
abhippakiranti tathgatassa pjya dibbni pi
candanacuni antaikkh papatanti. Tni
tathgatassa sarra [PTS Page 138] [\q 138/]
okiranti ajjhokiranti abhippakiranti tathgatassa
pjya. Dibbni pi turiyni antaikkhe vajjanti.
Tathgatassa pjya.Dibbni pi sagtni
antaikkhe vattanti tathgatassa pjya. Atha
kho bhagav yasmanta nanda mantesi:
sabbaphliphull kho nanda yamakasl
aklapupphehi te tathgatassa sarra okiranti
ajjhokiranti abhippakiranti tathgatassa pjya.
Dibbnipi mandravapupphni antaikkh
papatanti, tni tathgatassa sarra okiranti
ajjhokiranti abhippakiranti tathgatassa pjya.
Dibbnipi candanacuni antaikkh papatanti,
tni tathgatassa sarra okiranti ajjhokiranti
abhippakiranti tathgatassa pjya. Dibbni pi
turiyni antaikkhe vajjanti tathgatassa pjya.
Dibbnipi sagitni antaikkhe vattanti
tathgatassa pjya. Na kho nanda ettvat
tathgato sakkato v hoti garukato v mnito v
pjito v apacito v, yo kho nanda bhikkhu v
bhikkhun v upsako v upsik v
dhammnudhammapaipanno viharati
smcipaipanno anudhammacr, so tathgata
sakkaroti garukaroti mneti pjeti apaciyati
paramya pjya. Tasmtihnanda
dhammnudhammapaipann viharissma
smcipaipann anudhammacrino ti, eva hi
vo nanda sikkhitabbanti.
[BJT Page 216] [\x 216/]

Upava thero
93. Tena kho pana samayena yasm upavo
bhagavato purato hito hoti bhagavanta
vjamno. Atha kho bhagav yasmanta
upava apasdesi: 'apehi bhikkhu. M me
purato ahs'ti. Atha kho yasmato nandassa
etadahosi: 'aya kho [PTS Page 139] [\q 139/]
yasm upavo dgharatta bhagavato
upahko santikvacaro sampacr. Atha ca
pana bhagav pacchime kle yasmanta
upava apasdesi: apehi bhikkhu, m me
purato ahsti. Ko nu kho hetu ko paccayo ya
bhagav yasmanta upava apasresi. 1
Apehi bhikkhu m me purato ahs'ti. Atha kho
yasm nando bhagavanta etadavoca: aya
bhante yasm upavo dgharatta bhagavato
upahko santikvacaro sampacr, atha ca
pana bhagav pacchime kle yasmanta
upava apasdeti: apehi bhikkhu, m me
purato ahsti. Ko nu kho bhante hetu ko
paccayo ya bhagav yasmanta upava
apasdeti apehi bhikkhu m me purato
ahs'ti? Yebhuyyena nanda dasasu sahasssu
lokadhtusu devat sannipatit tathgata
dassanya, yvat nanda kusinr upavattana
mallna slavana samannato dvdasayojanni
natthi so padeso vagga koinittudana mattopi
mahesakkhhi devathi apathuo. Devat nanda
ujjhyanti dr ca vata mah gat tathgata
dassanya. Kadci karahaci tathgat loke
uppajjanti arahanto sammsambuddh ajjeva
rattiy pacchime yme tathgatassa
parinibbna bhavissati, ayaca mahesakkho
bhikkhu bhagavato purato hito ovrento, na
maya labhma pacchime kle tathgata
dassany'ti.
94. Katha bht pana bhante bhagav devat
manasi karot'ti.
"Santnanda devat kse pathavisainiyo,
kese pakiriya kandanti, bh paggayha kandanti,
chinnapta [PTS Page 140] [\q 140/]
papatanti vaanti vivaanti atikhippa
bhagav parinibbyissati, atikhippa sugato
parinibbyissati, atikhippa cakkhu loke
antaradhyissat'ti santnanda devat
pahaviya pahavisainiyo, kesepakiriya
kandanti, bh paggayha kandanti, chinnapta
papatanti vaanti vivaanti:
1. Apasresi. Kesuci.

D.N. 281/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 218] [\x 218/]

Atikhippa bhagav parinibbyissati, atikhippa


sugato parinibbyissati, atikhippa cakkhu1 loke
antaradhyissatti!
Y pana t devat vtarg, t sat sampajnad
adhivsenti: anicc sakhr ta kutettha
labbh?Ti,
95. "Pubbe bhante dissu vassa vutth bhikkh
gacchanti tathgata dassanya. Te maya
labhma manobhvanye bhikkh dassanya
labhma payirupsnya, bhagavato pana maya
bhante accayena na labhissma manobhvanye
bhikkhu dassanya na labhissma
payirupsany"ti.
"Cattrimni nanda saddhassa kulaputtassa
dassanyni savejanyni hnni. Katamni
cattri:
'Idha tathgato jto'ti nanda saddhassa
kulaputtassa dassanya savejanya hna.
'Idha tathgato anuttara sammsambodhi
abhisambuddho'ti nanda saddhassa
kulaputtassa dassanya savejanya hna.
'Idha tathgatena anuttara dhammacakka
pavattitanti' nanda saddhassa kulaputtassa
dassanya savejanya hna.
'Idha tathgato anupdisesya nibbnadhtuy'
parinibbutoti nanda saddhassa kulaputtassa
dassanya savejanya hna.
[PTS Page 141] [\q 141/] imni kho nanda
cattri saddhassa kulaputtassa dassanyni
savejanyni hnni.
gamissanti kho nanda saddh bhikkh
bhikkhuniyo upsak upsikyo idha tathgato
jto ti pi, idha tathgato anuttara
sammsambodhi abhisambuddhoti pi, idha
tathgatena anuttara dhammacakka
pavattitantipi, idha tathgato anupdisesya
nibbnadhtuy parinibbuto ti pi. Ye hi keci
nanda cetiyacrika hiant pasannacitt
kla karissanti, sabbe te kyassa bhed
parammara sugati sagga loka
upapajjissantiti.
1. Cakkhuma - s. Mu. Cakkhu - i.

[BJT Page 220] [\x 220/]

nanda pucch kath


96. "Katha maya bhante mtugme
paipajjm?" Ti.
"Adassana nand"ti.
"Dassane bhagav sati katha paipajjitabbanti?"

"Anlpo nand"ti.
"Alapattena pana bhante katha
paipajjitabbanti?"
"Sati nanda upahapetabb"ti.
Katha maya bhante tathgatassa sarre
paipajjm?"Ti.
"Abyva tumhe nanda hotha tathgatassa
sarrapjya. Igha tumhe nanda sadatthe,
ghaatha1 sadatthamanuyujjatha, sadatthe 2
appamatt tpino pahitatt viharatha,
santnanda khattiyapait pi brhmaapait
pi gahapatipait pi tathgate ahippasann te
tathgatassa sarrapja karissant"ti.
"Katha pana bhante tathgatassa sarre
paipajjitabbant?"
"Yath kho nanda rao cakkavattissa sarre
paipajjanti, eva tathgatassa sarre
paipajjitabbanti" "katha pana bhante rao
cakkavattissa sarre paipajjanti?"Ti "rao
nanda cakkavattissa sarra ahatena vatthena
vehenti. Ahatena vatthena vehetv vihatena
kappsena vehenti. Vihatena kappsena
vehetv ahatena vatthena [PTS Page 142] [\q
142/] vehenti.
1. Cakkhum, (machasa) cakurantardhayati
(sabbatthivdna mahparinibbnasutte).
2. Sratthe ghahatha anuyuapatha
(machasa. ) 3. Sratthe (machasa)
[BJT Page 222] [\x 222/]

Etenpyena pacahi yugasatehi rao


cakkavattissa sarra1 vehetv yasya
teladoiy pakkhipitv aiss yasya doiy
paikujjitv sabbagandhna citaka karitv
rao cakkavattissa sarra jhpenti.

D.N. 282/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Ctummahpathe 2 rao cakakavattissa thpa


karonti. Eva kho nanda rao cakkavattissa
sarre paipajjanti. Yath kho nanda rao
cakkavattissa sarre paipajjanti eva
tathgatassa sarre paipajjitabba
ctummahpathe tathgatassa thpo ktabbo.
Tattha ye mla v gandha v cuaka3 v
ropessanti v abhivdessanti v, citta v
pasdessanti, tesanta bhavissati dgharatta
hitya sukhy"ti.
Thprah puggal.
97. "Cattro'me nanda thprah. Katame
cattro? Tathgato araha sammsambuddho
thpraho. Paccekasambuddho thpraho,
tathgatassa svako thpraho, rj cakkavatt
thpraho'ti.
Kicnanda atthavasa paicca tathgato araha
sammsambuddho thpraho? Aya tassa
bhagavato arahato sammsambuddhassa thpo
ti nanda bah jan citta pasdenti, te
tatthacitta pasdetv kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapajjanti.
Ida kho nanda atthavasa paicca tathgato
araha sammsambuddho thpraho.
Kicnanda atthavasa paicca
paccekasambuddho thpraho? Aya tassa
bhagavato paccekasambuddhassa [PTS Page 143]
[\q 143/] thpo ti nanda bahjan citta
pasdenti. Te tattha citta pasdetv kyassa
bhed parammara sugati sagga loka
upapajjanti. Ida kho nanda atthavasa paicca
paccekasambuddho thpraho.
1. Sarre (sy, ka). 2. Ctumahpattha
(machasa). 3. Vaaka [PTS]
[BJT Page 224] [\x 224/]

Kicnanda atthavasa paicca tathgatassa


svako thpraho? Aya tassa bhagavato arahato
sammsambuddhassa svakassa thpo ti nanda
bah jan citta pasdenti. 1 Te tattha citta
pasdetv kyassa bhed parammara sugati
sagga loka upapajjanti. Ida kho nanda
atthavasa paicca tathgatassa svako
thpraho, 2
Kicnanda atthavasa paicca rj cakkavatt
thpraho? Aya dhammikassa dhammarao
thpo ti nanda bah jan citta pasdenti, te
tattha citta pasdetv kyassa bhed

parammara sugati sagga loka upapajjanti.

Ida kho nanda atthavasa paicca rj


cakkavatti thpraho. Ime kho nanda cattro
thprah"ti.
nandattherassa acchariyadhamm.
98. Atha kho yasm nando vihra pavisitv
kapissa lambitv rodamno ahsi: "ahaca
vatamhi sekho sakarayo, satthu ca me
parinibbna bhavissati yo mama3
nukampako"ti, atha kho bhagav bhikkh
mantesi: "kahannu kho bhikkhave nando"ti
"eso bhante yasm nando vihra pavisitv
kapissa lambitv rodamno hito: 'ahaca
vatamhi sekho sakarayo satthu ca me
parinibbna bhavissati yo mama
nukampako"ti. Atha kho bhagav aatara
bhikkhu mantesi: "ehi tva bhikkhu, mama
vacanena nanda mantehi: satth ta vuso
nanda manteti"ti [PTS Page 144] [\q 144/]
"evambhante'ti kho so bhikkhu bhagavato
paissutv yenyasm nando tenupasakami,
upasakamitv yasmanta nanda etadavoca:
satth ta vuso nanda mantet"ti.
'Evamvuso'ti kho yasm nando tassa
bhikkhuno paissutv yena bhagav
tenupasakami. Upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta
nisinna kho yasmanta nanda bhagav
etadavoca:
1. Bahujano citta pasdeti [PTS]. 2.
Svakathpo. [PTS]. 3. Mama (machasa).
[BJT Page 226] [\x 226/]

"Ala nanda m soci, m paridevi - nanu eta


nanda may paikacceva akkhta sabbeheva
piyehi manpehi nnbhvo vinbhvo
aathbhvo. Ta kutettha nanda labbh
'yanta jta bhta sakhata
palokadhamma, ta vata tathgatasspi sarra'
mpalujjiti. Neta hna vijjati. Dgharatta
kho te nanda tathgato paccupahito mettena
kyakammena hitena sukhena advayena
appamena, mettena vackammena hitena
sukhena advayena appamena, mettena
manokammena hitena sukhena advayena
appamena. Katapuo'si tva nanda
padhnamanuyuja , khippa hehisi1 ansavo"ti.

D.N. 283/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

99. Atha kho bhagav bhikkh mantesi: " ye pi


te bhikkhave ahesu attamaddhna arahanto
sammsambuddh, tesampi bhagavanta
etaparamyeva upahk ahesu seyyathpi
mayha nando. Ye pi te bhikkhave bhavissanti
angatamaddhna arahanto sammsambuddh,
tesampi bhagavantna etaparamyeva
upahk bhavissanti seyyathpi mayha
nando, paito bhikkhave nando, medhv
bhikkhave nando, jnti 'aya klo tathgata
dassanya upasakamitu bhikkhna, aya
klo bhikkhunna aya klo upsakna, [PTS
Page 145] [\q 145/] aya klo upsikna,
aya klo rao rjamahmattna titthiyna
titthiyasvaknanti. '
100. Cattro'me bhikkhave acchariy abbhut
dhamm nande katame cattro? Sace bhikkhave
bhikkhuparis nanda dassanya
upasakamati, dassanena s attaman hoti. Tatra
ce nando dhamma bhsati, bhsitena pi s
attaman hoti, atitt'va bhikkhave
bhikkhuparis hoti. Atha kho nando tuh hoti.
Sace bhikkhave bhikkhunparis, upsakaparis,
upsikparis nanda dassanya upasakamati,
dassanena s attaman hoti. Tatra ce nando
dhamma bhsati bhsitenapi s attaman hoti.
Atitt'va bhikkhave upsikparis hoti. Atha kho
nando tuh hoti. Ime kho bhikkhave cattro
acchariy abbhut dhamm nande.
1. Hohisi (machasa)
[BJT Page 228] [\x 228/]

Cattro'me bhikkhave acchariy abbhut


dhamm rae cakkavattimhi. Katame cattro?
Sace bhikkhave khattiyaparis rjna
cakkavatti dassanya upasakamati, dassanena
s attaman hoti. Tatra ce rj cakkavatt bhsati
bhsitenapi s attaman hoti atitt'va bhikkhave
khattiyaparis hoti. Atha kho rj cakkavatt
tuh hoti. Sace bhikkhave brhmaaparis,
gahapatiparis, samaaparis rjna
cakkavatti dassanya upasakamati, dassanena
s attaman hoti. Tatra ce rj cakkavatt bhsati
sitena pi s attaman hoti, atitt'va bhikkhave
samaaparis hoti. Atha kho rj cakkavatti
tuh hoti. [PTS Page 146] [\q 146/] evameva
kho bhikkhave cattro 'me acchariy abbhut
dhamm nande. Sace bhikkhave bhikkhuparis
nanda dassanya upasakamati, dassanena s
attaman hoti, tatra ce nando dhamma
bhsati, bhsitena pi s attaman hoti, tatu ce
nando dhamma bhsati, bhsitena pi s

attaman hoti, atitt'va bhikkhave


bhikkhuparis hoti. Atha kho nando tuh hoti.
Sace bhikkhunparis, upsakaparis,
upsikparis nanda dassanya upasakamati,
dassanena s attaman hoti, tatra ce nando
dhamma bhsati bhsitenapi s attaman hoti
atitt'va bhikkhave upsikparis hoti. Atha kho
nando tuh hoti. Ime kho bhikkhave cattro
acchariy abbhut dhamm nande'ti.
(Mahsudassana sutta desan. )
101. Eva vutte yasm nando bhagavanta
etadavoca: "m bhante bhagav imasmi
kuanagarake1 ujjagalanagarake
skhnagarake parinibby. 2 Santi bhante
ani mahnagarni, seyyathda camp
rjagaha svatthi sketa kosamb bras.
Ettha bhagav parinibbtu. Ettha bah
khattiyamahsl brhmaamahsl
gahapatimahsl tathgate abhippasann. Te
tathgatassa sarrapja karissanti"ti. "Mheva
nanda avaca, mheva nanda avaca
kuanagaraka ujjagalanagaraka
skhnagarakanti. "
'Bhtapubba nanda rj mahsudassano nma
ahosi cakkavatt dhammiko dhammarj
cturanto vijitv janapadatthcariyappatto
sattaratanasamanngato.
1. Khuddanagarake (machasa). 2. Kusinrya
(machasa).
[BJT Page 230] [\x 230/]

Rao nanda mahsudassanassa aya kusinr


kusvat nma rjadhn ahosi. Puratthimena ca
pacchimena ca dvdasayojanni ymena,
uttarena ca dakkhiena ca sattayojanni
vitthrena, kusvat nanda rjadhn iddh ceva
ahosi pht [PTS Page 147] [\q 147/] ca
bahujan ca kiamanuss ca subhikkh va.
Seyyathpi nanda devna akamand nma
rjadhni iddh ceva phit ca bahujan ca
kiayakkh ca subhikkh ca, evameva kho
nanda kusvat rjadhn iddh ceva ahosi pht
ca bahujan ca kiamanuss ca subhikkh ca.
Kusvat nanda rjadhn dasahi saddehi
avvitt ahosi div ceva rattica: seyyathda
hatthisaddena assasaddena rathasaddena
bherisaddena mudigasaddena vsaddena
gtasaddena sakhasaddena, sammasaddena
tlasaddena asntha pivatha khdathti
dasamena saddena. Gaccha tva nanda,
kusinra pavisitv kosinrakna mallna

D.N. 284/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

rocehi: ajja kho vseh rattiy pacchime yme


tathgatassa parinibbna bhavissati.
Abhikkamatha vseh abhikkamatha vseh,
m pacch vippaisrino ahuvattha: amhkaca
no gmakkhette tathgatassa parinibbna
ahosi, na maya labhimh pacchime kle
tathgata dassany"ti.

sahariyo sapariso smacco bhagavato pde siras


vandat'ti.

"Evambhante" ti kho yasm nando bhagavato


paissutv nivsetv pattacvaramdya
attadutiyo kusinra pvisi.

Atha kho yasm nando kosinrake malle


kulaparivattaso kulaparivattaso hapetv
bhagavanta vandpesi: 'itthannmo bhante
mallo saputto sabhariyo sapariso smacco
bhagavato pde siras vandat'ti. Atha kho
yasm nando etena upyena pahameneva
ymena kosinrake malle bhagavanta
vandpesi.

Subhadda paribbjaka vatthu

Mallna vandan

103. Subhadda paribbjaka vatthu

102. Tena kho pana samayena kosinrak mall


santhgre sannipatit honti kenacideva
karayena. Atha kho yasm nando yena
kosinrakna mallna santhgra
tenupasakami. Upasakamitv kosinrakna
mallna rocesi "ajja kho vseh rattiy
pacchime yme tathgatassa parinibbna
bhavissati. Abhikkamatha vseh,
abhikkamatha vseh. M pacch vippaisrino
ahuvattha! 'Amhkaca no gmakkhette
tathgatassa [PTS Page 148] [\q 148/]
parinibbna ahosi, na maya labhimh
pacchime kle tathgata dassany"ti.

103. Tena kho pana samayena subhaddo nma


paribbjako kusinrya paivasati. Assosi kho
subhaddo paribbjako: 'ajja kira rattiy pacchime
yme samaassa gotamassa parinibbna
bhavissat'ti. [PTS Page 149] [\q 149/] atha
kho subhaddassa paribbjakassa etadahosi:
"suta kho pana me'ta paribbjakna
vuddhna mahallakna cariyapcariyna
bhsamnna kadci karahaci tathgat loke
uppajjanti arahanto sammsambuddhti. Ajjeva
rattiy pacchime yme samaassa gotamassa
parinibbna bhavissati.

[BJT Page 232] [\x 232/]

[BJT Page 234] [\x 234/]

Idamyasmato nandassa sutv mall ca


mallaputt ca mallasuis ca mallapajpatiyo ca
aghvino dumman cetodukkhasamappit
appekacce kese pakiriya kandanti, bh
paggayha kandanti, chinnapta patanti
vaanti vivaanti "atikhippa bhagav
parinibbyissati, atikhippa sugato
parinibbyissati, atikhippa cakkhu 1 loke
antaradhyissat"ti.
Atha kho mall ca mallaputt ca mallasuis ca
mallapajpatiyo ca aghvino dumman
cetodukkhasamappit yena upavatta mallna
slavana yenyasm nando
tenupasakamisu. Atha kho yasmato
nandassa etadahosi: sace kho aha kosinrake
malle ekameka bhagavanta vandpessami,
avandito'va bhagav kosinrakehi mallehi
bhavissati. Athya ratti vibhyissati.
Yannnha kosinrake malle kulaparivattaso
kulaparivattaso hapetv bhagavanta
vandpeyya 'itthannmo bhante mallo saputto

1. Cakkhum (machasa)

Atthi ca me aya kakhdhammo uppanno. Eva


pasanno aha samae gotame 'pahoti me
samao gotamo tath dhamma desetu
yathha ima kakhdhamma pajaheyyanti'.
Atha kho subhaddo paribbjako yena
upavattana mallna slavana yena yasm
nando tenupasakami. Upasakamitv
yasmanta nanda etadavoca: suta meta
bho nandaparibbjakna vuddhna
mahallakna cariyapcariyna
bhsamnna: "kadvi karahaci tathgat loke
uppajjanti arahanto sammsambuddh"ti. Ajjeva
rattiy pacchime yme samaassa gotamassa
parinibbna bhavissati. Atthi ca me aya
kakhdhammo uppanno, "eva pasanno aha
samae gotame, pahoti me samao gotamo tath
dhama desetu yathha ima
kakhdhamma pajaheyya. Sdhha bho
nanda labheyya samaa gotama
dassany"ti.
Eva vutte yasm nando subhadda
paribbjaka etadavoca: 'ala vuso subhadda,

D.N. 285/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

m tathgata vihehesi. Kilanto bhagav"ti.


Dutiyampi kho subhaddo paribbjako
yasmanta nanda etadavoca: "suta meta
bho nanda paribbjakna vuddhna
mahallakna cariyapcariyna
bhsamnna: kadci karahaci tathgat loke
uppajjanti arahanto sammsambuddhti. Ajjeva
rattiy pacchime yme [PTS Page 150] [\q 150/]
samaassa gotamassa parinibbna bhavissati.
Atthi ca me aya kakhdhammo uppanno, eva
pasanno aha samae gotame, 'pahoti me
samao gotamo tath dhamm desetu
yathha ima kakh dhamma pajaheyya'.
Sdhha bho nanda labheyya samaa
gotama dassany"ti. Dutiyampi kho yasm
nando subhadda paribbjaka etadavoca:
"ala vuso subhadda, m tathgata vihehesi
kilanto bhagav"ti. Tatiyampi kho subhaddo
paribbjako yasmanta nanda etadavoca:
"suta meta bho nanda paribbjakna
vuddhna mahallakna cariyapcariyna
bhsamnna: kadci karahaci tathgat loke
uppajjanti arahanto sammsambuddhti. Ajjeva
rattiy pacchime yme samaassa gotamassa
parinibbna bhavissati. Atthi ca me aya
kakhdhammo uppanno, eva pasanno aha
samae gotame, 'pahoti me samao gotamo
tath dhamm desetu yathha ima kakh
dhamma pajaheyya'. Sdhha bho nanda
labheyya samaa gotama dassany"ti.
Tatiyampi kho yasm nando subhadda
paribbjaka etadavoca: "ala vuso subhadda,
m tathgata vihehesi kilanto bhagav"ti.
104. Assosi kho bhagav yasmato nandassa
subhaddena paribbjakena saddhi ima
kathsallpa. Atha kho bhagav yasmanta
nanda mantesi: "ala nanda m subhadda
vresi, labhata nanda subhaddo tathgata
dassanya. Ya kici ma subhaddo pucchissati,
sabbanta apekkho'va pucchissati no
vihespekkho. Yacassha puho
bykarissmi, ta khippameva jnissat"ti.
[BJT Page 236] [\x 236/]

Atha kho yasm nando subhadda


paribbjaka etadavoca: gacchvuso subhadda,
karoti te bhagav oksanti. Atha kho subhaddo
paribbjako yena bhagav tenupasakami.
Upasakamitv bhagavat saddhi sammodi.
Sammodanya katha srya vtisretv
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho
subhaddo paribbjako bhagavanta etadavoca:
'ye' me bho gotama samaabrhma saghino

gaino gacariy t yasassino titthakar


sdhusammat bahujanassa, seyyathda prao
kassapo, makkhali goslo, ajito kesakambalo,
pakudho kaccyano, sajayo belahaputto.
Nigahontaputto, sabbe te sakya paiya
abbhaisu. Sabbeva na [PTS Page 151] [\q
151/] abbhaisu, udhu ekacce
abbhaisu ekacce nbbhais ?"Ti.
"Ala subhadda tihateta sabbe te sakya
paiya abbhaisu, sabbeva na
abbhaisu, udhu ekacce abbhaisu ekacce
nbbhais"ti. Dhamma te subhadda
desissmi. Ta suhi, sdhuka manasi karohi,
bhsissm"ti. 'Eva bhante'ti kho subhaddo
paribbjako bhagavato paccassosi, bhagav
etadavoca:
105. "Yasmi kho subhadda dhammavinaye ariyo
ahagiko maggo na upalabbhati, samao pi na
upalabbhati, dutiyo pi tattha samao na
upalabbhati, tatiyo pi tattha samao na
upalabbhati, catuttho pi tattha samao na
upalabbhati. Yasmica kho subhadda
dhammavinaye ariyo ahagiko maggo
upalabbhati, samao pi tattha upalabbhati,
dutiyo pi tattha samao upalabbhati, tatiyo pi
tattha samao upalabbhati, catuttho pi tattha
samao upalabbhati. Imasmi kho subhadda
dhammavinaye ariyo ahagiko maggo
upalabbhati. Idhe va subhadda samao, idha
dutiyo samao, idha tatiyo samao idha catuttho
samao. Su parappavd samaehi ae. Ime
ca1 subhadda bhikkh samm vihareyyu
asuo loko arahantehi ass"ti.
1. Ime (ka)
[BJT Page 238] [\x 238/]

"Eknatiso vayas subhadda


Ya pabbaji ki kusalnues
Vassni pasa samdhikni
Yato aha pabbajito subhadda
yassa dhammassa padesavatti
Ito bahiddh samao pi natthi. 4
[PTS Page 152] [\q 152/]
Dutiyo pi samao natthi,
Tatiyo pi samao natthi,
Catuttho pi samao natthi.
Su parappavd samaehi ae
Ime ca subhadda bhikkh samm vihareyyu
Asuo loko arahanteh"ti 3
106. Eva vutte subhaddo paribbjako
bhagavanta etadavoca: abhikkanta bhante,

D.N. 286/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

abhikkanta bhante seyyath pi bhante


nikkujjita v ukkujjeyya, paicchanna v
vivareyya, mhassa v magga cikkheyya,
andhakre v telapajjota dhreyya
cakkhumanto rpni dakkhint ti. Evameva
bhagavat anekapariyyena dhammo paksito.
Esha bhante bhagavanta saraa gacchmi
dhammaca bhikkhusaghaca. Labheyyha
bhante bhagavato santike pabbajja, labheyya
upasampadanti.
"Yo kho subhadda aatitthiyapubbo imasmi
dhammavinaye kakhati, pabbajja, kakhati
upasampada, so cattro mse parivasati.
Catunna msna accayena raddhacitt
bhikkh pabbjenti upasampdenti
bhikkhubhvya. Api ca mettha
puggalavemattat vidit"ti. "Sace bhante
aatitthiyapubb imasmi dhammavinaye,
kakhant pabbajja, kakhant
upasampada, cattro mse parivasanti,
catunna msna accayena raddhacitt
bhikkh pabbjenti upasampdenti
bhikkhubhvya, aha cattri vassni
parivasissmi, catunna vassna accayena
raddhacitt bhikkh pabbjentu
upasampdentu bhikkhubhvy"ti.
3. Asuo loko, arahantehi assti ( [PTS]
machasa)
4. Eknatrio vayasnuprpto (mahvastu)
ekona triatko vasay subhadra yat prvraja
ki kuala gave, pacad vari
samdhikni, yasmdaha pravrajitaḥ
subhadra, ryasya dharmasya, pradeavartat ito
bahir vai ramao'sti nnyaḥ
(avadnaataka)
[BJT Page 240] [\x 240/]

Atha kho bhagav yasmanta nanda


mantesi: tena hnanda subhadda pabbjeth
ti. 'Evambhante'ti kho yasm nando bhagavato
paccassosi. Atha kho subhaddo paribbjako
yasmanta nanda etadavoca: "lbh vo vuso
nanda, suladdha vo vuso nanda, ye1 ettha
satthu sammukh antevsbhisekena abhisitt ti.
2
[PTS Page 153] [\q 153/] alattha kho subhaddo
paribbjako bhagavato santike pabbajja, alattha
upasampada. Acirpasampanno kho panyasm
subhaddo eko vpakaho appamatto tp
pahitatto viharanto, nacirasseva yassatthya
kulaputt sammadeva agrasm anagriya

pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja vihsi,
'kh jti, vusita brahmacariya, kata
karaya, npara itthatty'ti abbhasi.
Aataro kho panyasm subhaddo arahata
ahosi. So ca 3 bhagavato pacchime sakkhisvako
ahos ti.
Pacamo bhavro.
1. Yo, [PTS] 2. Abhisitte [PTS] 3. So (machasa)
[BJT Page 242] [\x 242/]
[PTS Page 154] [\q 154/]

Tathgatassa pacchim vc
107. Atha kho bhagav yasmanta nanda
mantesi.
"Siy kho pannanda tumhka evamassa,
attasatthuka pvacana, natthi no satthti. Na
kho paneta nanda eva dahabba. Yo kho
nanda may dhammo ca vinayo ca desito
paatto so vo mamaccayena satth ti. Yath
kho pannanda etarahi bhikkh aamaa
vusovdena samudcaranti, na kho
mamaccayena eva samudcaritabba.
Theratarena nanda bhikkhun navakataro
bhikkhu nmena v gottena v vusovdena v
samudcaritabbo, navakatarena bhikkhun
therataro bhikkhu bhanteti v yasmti v
samudcaritabbo.
kakhamno nanda sagho mamaccayena
khuddnukhuddakni sikkhpadni
samhanatu. 1 Channassa nanda bhikkhuno
mamaccayena brahmadao dtabbo"ti.
"Katamo pana bhante brahmadao?"Ti.
"Channo nanda bhikkhu ya iccheyya ta
vadeyya, so bhikkhhi neva vattabbo na
ovaditabbo na anussitabbo"ti.
108. Atha kho bhagav bhikkh mantesi: siy
kho pana bhikkhave ekabhikkhusspi kakh v
vimati v buddhe v dhamme v saghe v
magge v paipadya v, pucchatha bhikkhave,
m pacch [PTS Page 155] [\q 155/]
vippaisrino ahuvattha: sammukhbhto no
satth ahosi, na maya sakkhmha bhagavanta
sammukh paipucchitunti. Eva vutte te
bhikkhu tuh ahesu. Dutiyampi kho bhagav
bhikkh mantesi: siy kho pana bhikkhave
ekabhikkhusspi kakh v vimati v buddhe v

D.N. 287/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

dhamme v saghe v magge v paipadya v,


pucchatha bhikkhave, m pacch vippaisrino
ahuvattha: sammukhbhto no satth ahosi, na
maya sakkhmha bhagavanta sammukh
paipucchitunti. Dutiyampi kho te bhikkh tuh
ahesu. Tatiyampi kho bhagav bhikkh
mantesi: siy kho pana bhikkhave
ekabhikkhusspi kakh v vimati v buddhe v
dhammev saghe v magge v paipadya v
pucchatha bhikkhave m pacch vippaisrino
ahuvattha, sammukhbhto no satth ahosi, na
maya sakkhimha bhagavanta sammukh
paipucchitunti. Tatiyampi kho te bhikkh tuh
ahesu. Atha kho bhagav bhikkh mantesi
'siy kho pana bhikkhave satthugravenpi na
puccheyytha. Sahyako pi bhikkhave
sahyakassa rocet'ti. Eva vutte te bhikkh
tuh ahesu.
1. Samhanatu [PTS]
[BJT Page 244] [\x 244/]

108. Atha kho yasm nando bhagavanta


etadavoca: "acchariya bhante, abbhuta
bhante, eva pasanno aha bhante imasmi
bhikkhusaghe 'natthi ekabhikkhusspi kakh
v vimati v buddhe v dhamme v saghe v
magge v paipadya v'ti. "Pasd kho tva
nanda vadesi. ameva hettha nanda
tathgatassa natthi imasmi bhikkhu saghe
ekabhikkhusspi kakh v vimati v buddhe v
dhamme v saghe v magge v paipadya v.
Imesa hi nanda pacanna bhikkhusatna yo
pacchimako bhikkhu so sotpanno
aviniptadhammo niyato sambodhiparyao'ti.

Atha kho bhagav bhikkh mantesi: [PTS Page


156] [\q 156/] "handa'dni bhikkhave
mantaymi vo, vayadhamm sakhr
appamdena sampdeth"ti.
Aya tathgatassa pacchim vc2.
Bhagavato parinibbna.
109. Atha kho bhagav pahama jhna
sampajji. Pahamajjhn vuhahitv dutiya
jhna sampajji. Dutiyajjhn vuhahitv
tatiya jhna sampajji. Tatiyajjhn
vuhahitvay catuttha jhna sampajji.
Catutthajjhn vuhahitv ksnacyatana
sampajji. ksnacyatanasampattiy
vuhahitv viacyatana sampajji.

Viacyatanasampattiy vuhahitv
kicayatana sampajji.
kicayatanasampattiy vuhahitv
nevasansayatana sampajji.
Nevasansayatanasampattiy
vuhahitv savedayitanirodha sampajji.
Atha kho yasm nando yasmanta
anuruddha etadavoca, "parinibbuto bhante
anuruddha bhagav'ti. "Na vuso nanda
bhagav parinibbuto savedayitanirodha
sampanno"ti.
2. Sabbatthikavdna, mahparinibbnasutte,
eva dissate:
Atha bhagavnutatarsagataḥ
suvaravara bhu nissryya tn
bhiknavocat: tathgatasya darana loke
kadcideva bhavati yath udumbarapupa
kadcideva prdurbhavati aruavara - bhu
nssryya buddhaḥ prdurakarot
adbhta nimittam gantuk saskrḥ
anity utpadya vinayanti m
pramdethḥ iti. Tasmd bhikavaḥ
apramdena sampdayata. Nha prmadam
tena samyaksambuddhaḥ asakhyeyaguo
jtaḥ vyayadharmḥ
saskrḥ apramdena
sampdethḥ. Iyamasti tathgatasya
pacim vk.
[BJT Page 246] [\x 246/]

Atha kho bhagav


savedayitanirodhasampattiy vuhahitv
nesavasansayatana sampajji.
Nevasansayatanasampattiy
vuhahitv kicayatana sampajji.
kicayatanasampattiy vuhahitv
viacyatana sampajji.
Viacyatanasampattiy vuhahitv
ksnacyatana sampajji.
ksnacyatanasampattiy vuhahitv
catuttha jhna sampajji. Catutthajjhn
vuhahitv tatiya jhna sampajji.
Tatiyajjhn vuhahitv dutiya jhna
sampajji. Dutiyajjhn vuhahitv
pahamajjhna sampajji. Pahamajjhn
vuhahitv dutiyajjhna sampajji.
Dutiyajjhn vuhahitv tatiyajjhna
sampajji. Tatiyajjhn vuhahitv
catutthajjhna sampajji. Catutthajjhn
vuhahitv ta samanantar bhagav
parinibbyi.

D.N. 288/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

110. Parinibbute bhagavati saha parinibbn


mahbhmiclo ahosi, mahisanako
salomahaso devadundubhiyo ca phalisu. [PTS
Page 157] [\q 157/] parinibbute bhagavati
saha parinibbn brahm sahampati ima
gtha abhsi:
"Sabbeva nikkhipissanti bht loke
samussaya1
Yath etdiso satth loke appaipuggalo
Tathgato balappatto sambuddho parinibbuto"ti.

Parinibbute bhagavati saha parinibbn sakko


devnamindo ima gtha abhsi:
"Anicc vata sakhr uppdavayadhammino,
Uppajjitv nirujjhanti tesa vpasamo sukho"ti.

Parinibbute bhagavati saha parinibbn yasm


anuruddho im gthyo abhsi:
"Nhu asssapassso hitacittassa tdino,
Anejo santimrabbha ya klamakar muni.
Asallnena cittena vedana ajjhavsay,
Pajjotasseva nibbna vimokkho cetaso ah"ti. 2

1. Cakkhum loke antarahito ti (machasa). 2.


Asalnena kyena vedanmadhivsayan
pradyotasyeva vimokas tasya cetasaḥ
(madhyamikvnti)
[BJT Page 248] [\x 248/]

Parinibbute bhagavati saha parinibbn yasm


nando ima gtha abhsi:
"Tadsi ya bhisanaka tadsi lomahasana
Sabbkravarpete sambuddhe parinibbute"ti.
111. "Parinibbute bhagavati ye te tattha bhikkh
avtarg appekacce bh paggayha kandanti
chinnapta patanti vaanti vivaanti:'
atikhippa bhagav [PTS Page 158] [\q 158/]
parinibbuto, atikhippa sugato parinibbuto
atikhippa cakkhu loke antarahitanti. Ye pana te
bhikkh vtarg te sat sampajn 'adhivsenti
anicc sakhr, ta kutettha labbh'ti.
112. Atha kho yasm anuruddho bhikkh
mantesi; ala vuso m sovittha m
paridevittha. Nanu eta vuso bhagavat
paigacceva akkhta, sabbeheva piyehi

manpehi nnbhvo vinbhvo aathbhvo,


ta kutettha vuso labbh yanta jta bhta
sakhata palokadhamma ta vata m palujjiti
neta hna vijjati. Devat vuso ujjhyant"ti.

"Kathambht pana bhante anuruddha devat


manasikaroti? Santvuso nanda devat kse
pahavisainiyo kese pakiriya kandanti bh
paggayha kandanti chinnapta patanti,
vaanti: vivaanti atikhippa bhagav
parinibbuto, atikhippa sugato parinibbuto,
atikhippa cakkhu loke antarahitanti. Santvuso
nanda devat pahaviy pahavisainiyo kese
pakiriya kandanti bh paggayha kandanti
chinnapta patanti, vaanti: vivaanti
atikhippa bhagav parinibbuto, atikhippa
sugato parinibbuto, atikhippa cakkhu loke
antarahito ti. Y pana devat vtarg t sat
sampajn adhivsenti 'anicc sakhr ta
kutettha labbh'ti.
[BJT Page 250] [\x 250/]

113. Atha kho yasm ca anuruddho yasm ca


nando ta rattvasesa dhammiy kathya
vtinmesu. Atha kho yasm anuruddho
yasmanta nanda mantesi: gacchvuso
nanda kusinra. Kusinra pavisitv
kosinrakna mallna rocehi: 'parinibbuto
vsih bhagav, yassa'dni kla maath'ti.
Evambhante ti kho yasm nando yasmato
anuruddhassa paissutv pubbahasamaya
nivsetv pattacvaramdya attadutiyo
kusinra pvisi. [PTS Page 159] [\q 159/] tena
kho pana samayena kosinrak mall santhgre
sannipatit honti teneva karayena. Atha kho
yasm nando yena kosinrakna mallna
santhgra tenupasakami. Upasakamitv
kosinrakna mallna rocesi: "parinibbuto
vsih bhagav, yassa'dni kla maath"ti.
Idamyasmato nandassa vacana sutv mall ca
mallaputt ca mallasuis ca mallapajpatiyo ca
aghvino dumman ceto dukkhasamappit
appekacce kese pakiriya kandanti, bh
paggayha kandanti, chinnapta patanti
vaanti vivaanti atikhippa bhagav
parinibbuto, atikhippa sugato parinibbuto,
atikhippa cakkhu loke antarahitanti. "
114. Atha kho kosinrak mall purise pesu
"tenahi bhae kusinrya gandhamlaca
sabbaca tvacara sannipteth"ti. Atha kho
kosinrak mall gandhamlaca sabbaca
tvacara paca ca dussayugasatni dya

D.N. 289/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

yena upavattana mallna slavana yena


bhagavato sarra tenupasakamisu.
Upasakamitv bhagavato sarra naccehi gtehi
vditehi mlehi gandhehi sakkaront
garukaront mnent pjent celavitnni
karont maalame paiydent 'ekadivasa
vtinmesu. Atha kho kosinrakna mallna
etadahosi. 'Ativiklo kho ajja bhagavato sarra
jhpetu, svedni maya bhagavato sarra
naccehi gtehi vditehi mlehi gandhehi
sakkaront garukaront mnent pjent
celavitnni karont maalame paiydent
dutiyampi divasa vtinmesu, tatiyampi
divasa vtinmesu, catutthampi divasa
vtinmesu, pacamampi divasa vtinmesu,
chahampi divasa vtinmesu atha kho
sattama divasa kosinrakna mallna [PTS
Page 160] [\q 160/] etadahosi: maya
bhagavato sarra naccehi gtehi vditehi mlehi
gandhehi sakkaront garukaront mnent
pjent, dakkhiena dakkhia nagarassa
haritv bhirena bhira dakkhiato nagarassa
bhagavato sarra jhpessm'ti.
[BJT Page 252] [\x 252/]

Tena kho pana samayena aha mallapmokkh


ssa naht ahatni vatthni nivatth 'maya
bhagavato sarra uccressm'ti nasakkonti
uccretu. Atha kho kosinrak mall
yasmanta anuruddha etadavocu: ko nu kho
bhante anuruddha hetu ko paccayo yenime aha
mallapmokkh ssa naht ahatni vatthni
nivatth 'maya bhagavato sarra
uccressm'ti na sakkonti uccretunti ?"
"Aath kho vsih tumhka adhippyo,
aath devatna adhippyo"ti. "Kath pana
bhante devatna adhippyo"ti. "Tumhka kho
vsih adhippyo: "maya bhagavato sarra
naccehi gtehi vditehi mlehi gandhehi
sakkaront garukaront mnent pjent
dakkhiena dakkhia nagarassa haritv,
bhirena bhira dakkhiato nagarassa
bhagavato sarra jhpessm"ti. Devatna kho
vsih adhippyo "maya bhagavato sarra
dibbehi naccehi gtehi vditehi mlehi gandhehi
sakkaront garukaront mnent pjent,
uttarena uttara nagarassa haritv, uttarena
dvrena nagara pavesetv, majjhena majjha
nagarassa haritv, puratthimena dvrena
nikkhmetv, puratthimato nagarassa
makuabandhana nma mallna cetiya, ettha
bhagavato sarra jhpessm"ti. "Yath bhante
devatna adhippyo, tath hotu"ti.

116. Tena kho pana samayena kusinr yva


sandhisamalasakar jaumattena odhin
mandravapupphehi satthat hoti atha kho
devat ca kosinrak ca mall bhagavato sarra
dibbehi ca mnusakehi ca [PTS Page 161] [\q
161/] naccehi gtehi vditehi mlehi gandhehi
sakkaront garukaront mnent pjent,
uttarena uttara nagarassa haritv uttarena
dvrena nagara pavesetv, majjhena majjha
nagarassa haritv, puratthimena dvrena
nikkhamitv, puratthimato nagarassa
makuabandhana nma mallna cetiya, 1
tattha bhagavato sarra nikkhipisu.
1. Uttarea dvrea nagart niakramya nad
hirayavat upasakramya mukuabandhane
caitye(sabbatthivdita mahparinibbasutta)

[BJT Page 254] [\x 254/]

117. Atha kho kosinrak mall yasmanta


nanda etadavocu: "katha maya bhante
nanda tathgatassa sarre paipajjm?"Ti.
"Yath kho vsih rao cakkavattissa sarre
paipajjatti, eva tathgatassa sarre
paipajjitabbanti. " "Katha pana bhante nanda
rao cakkavattissa sarre paipajjint"ti. "Rae
vsih cakkavattissa sarra ahatena vatthena
vehenti, ahatena vatthena vehetv vihatena
kappsena vehenti. Vihatena kappsena
vehetv ahatena vatthena vehenti. Etena
upyena pacahi yugasatehi rao cakkavattissa
sarra vehetv yasya teladoiy pakkhipitv
aiss yasya doiy paikujjetv,
sabbagandhna citaka karitv rao
cakkavattissa sarra jhpenti. Ctummahpathe
rao cakkavattissa thpa karonti. Eva kho
vsih rao cakkavattissa sarre paipajjanti.
Yath kho vsih rao cakkavattissa sarre
paipajjanti, eva tathgatassa sarre
paipajjitabba. Ctummahpathe tathgatassa
thpo ktabbo. Tattha ye mla v gandha v
cuaka v ropessanti v abhivdessanti v
citta v pasdessanti, tesanta bhavissati
dgharatta hitya sukhy"ti.
Atha kho kosinrak mall purise pesu
"tena hi bhae mallna vihata kappsa
sannipteth"ti. Atha kho kosinrak mall
bhagavato sarra ahatena vatthena vehesu.
Ahatena vatthena vehetv vihatena kappsena
vehesu. Vihatena kappsena vehetv ahatena
[PTS Page 162] [\q 162/] vatthena vehesu.
Etena upyena pacahi yugasatehi bhagavato

D.N. 290/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sarra vehetv yasya teladoiy


pakkhipitv1 aiss yasya doiy
paikujjetv sabbagandhna citaka karitv
bhagavato sarra citaka ropesu.
Mahkassapgamana.
118. Tena kho pana samayena yasm
mahkassapo pvya kusinra
addhnamaggapaipanno hoti mahat
bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi. Atha kho yasm mahkassapo
magg okkamma aatarasmi rukkhamle
nisdi. Tena kho pana samayena aataro
jvako2 kusinrya mandravapuppha gahetv
pva addhnamaggapaipanno hoti. Addas kho
yasm mahkassapo ta jvaka drato'va
gacchanta. Disv ta jvaka etadavoca:
'apvuso amhka satthra jns ?Ti. ma
vuso jnmi.
1. Suvaradroy nidhya telena prayitv t
suvaradro utthpya dvityasy
mahdroy prakipya (sabbatthivdita
mahparinibbnasutte)
[BJT Page 256] [\x 256/]

Ajja satthaparinibbuto samao gotamo. Tato me


ida mandravapuppha gahitanti". Tattha ye te
bhikkhu avtarg appekacce bh paggayha
kandanti, chinnapta patanti, vaanti
vivaanti: atikhippa bhagav parinibbuto,
atikhippa sugato parinibbuto, atikhippa
cakkhu loke 3 antarahitanti, ye pana te bhikkhu
vtarg, te sat sampajn adhivsenti: anicc
sakhr, ta kutettha labbh'ti.
119. Tena kho pana samayena subhaddo nma
buhapabbajito' tassa parisya nisinno hoti.
Atha kho subhaddo, buhapabbajito te bhikkhu
etadavoca:" ala vuso m sovittha, m
paridevittha. Sumutt maya tena
mahsamaena. Upaddut ca homa ida vo
kappati, ida vo na kappat ti. Idni pana maya
ya icchissma ta karissma, ya na icchissma
na ta karissm"ti. Atha kho yasm
mahkassapo bhikkh mantesi: 'ala vuso m
sovittha, m paridevittha. Nanu [PTS Page 163]
[\q 163/] eta vuso bhagavat paigacce va
akkhta: sabbeheva piyehi manpehi
nnbhvo vinbhvo aathbhvo. Ta
kutettha vuso labbh yanta jta bhta
sakhata palokadhamma, ta tathgatasspi
sarra m palujjti neta hna vijjat"ti.

120. Tena kho pana samayena cattro


mallapmokkh ssa naht ahatni vatthni
nivatth maya bhagavato citaka
limpessmti na sakkonti limpetu. Atha kho
kosinrak mall yasmanta anuruddha
etadavocu: ko nu kho bhante anuruddha hetu,
ko paccayo, yenime cattro mallapmokkh ssa
naht ahatni vatthni nivatth maya
bhagavato citaka limpessmti na sakkonti
limpetunti"? "Aath kho vsih devatna
adhippyo"ti. "Katha pana bhante devatna
adhippyo?"Ti. "Devatna kho vsih
adhippyo: aya yasm mahkassapo pvya
kusinra addhnamaggapaipanno mahat
bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi. Na tva bhagavato citako
pajjalissati yvyasm mahkassapo bhagavato
pde siras na vandissat"ti. "Yath bhante
devatna adhippyo tath hotu"ti.
2. Atha khalu mrge nyataro nirgrantha
rvakaḥ mandra pupadya
(sabbatthivdna mahparinibbnasutte). 4.
Cakkhum loke antarahito (machasa) loke
cakurantarhitam (sabbatthivdna
mahparinibbnasutte) 1. Buddhapabbajito
(machasa)
[BJT Page 258] [\x 258/]
121. Atha kho yasm mahkassapo yena
kusinr makuabandhana nma mallna
cetiya yena bhagavato citako tenupasakami.
Upasakamitv eka sa cvara katv
ajalimpametv tikkhattu citaka
padakkhia katv, pdato vivaritv bhagavato
pde siras vandi. Tni pi kho paca
bhikkhusatni ekasa cvara katv
ajalimpametv tikkhattu citaka
padakkhia katv bhagavato pde siras
vandisu. [PTS Page 164] [\q 164/] vanditesu1
ca panyasmat mahkassapena tehi pi pacahi
bhikkhusatehi, sayameva bhagavato citako
pajjali.
122. Jhyamnassa kho pana bhagavato sarrassa,
ya ahosi chavti v cammanti m masanti v
nahar ti v lasik ti v tassa neva chrik
payittha, na masi. Srrneca avasissisu.
Seyyathpi nma sapissa v telassa v
jhyamnassa neva chrik payati na masi,
evameva bhagavato sarirassa jhyamnassa ya
ahosi chavti v cammanti v masanti v
nahrti v lasikti v tassa neva chrik
payittha'na masi, srrneva avasissisu.

D.N. 291/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Tesaca pacanna dussayugasatna dveva


dussni na ayhisu yaca sabbabbhantarima2
yaca bhira. Dahe ca kho pana bhagavato
sarre antaikkh udakadhr ptubhavitv
bhagavato citaka nibbpesi. Udaka slato pi
abbhunnamitv bhagavato citaka nibbpesi.
Kosinrak pi mall sabbagandhodakena
bhagavato citaka nibbpesu.
Atha kho kosinrak mall bhagavato srrni
sattha santhgre sattipajara karitv
dhanupkra parikkhippetv naccehi gtehi
vditehi mlehi gandhehi sakkarisu
garukarisu mnesu pjesu.
Srrikadhtuvibhajan
122. Assosi kho rj mgadho ajtasattu
vedehiputto: "bhagav kira kusinrya
parinibbuto"ti. Atha kho rj mgadho:
ajtasattu vedehiputto kosinrakna mallna
dta phesi "bhagav pi khattiyo ahampi
khattiyo. Ahampi arahmi bhagavato srrna
bhga, ahampi bhagavato srrna thpaca
mahaca karissm"ti.
1. Vandite va (machasa [PTS] 2.
Sabbabbhantarima (machasa) sabba
abbhantarima [PTS]
[BJT Page 260] [\x 260/]

Assosu kho veslik licchav: 'bhagav kira


kusinrya parinibbuto'ti. Atha kho veslik
licchav kosinrakna mallna dta phesu:
"bhagav pi khattiyo mayampi khattiy.
Mayampi arahma bhagavato [PTS Page 165] [\q
165/] srrna bhga. Mayampi bhagavato
srrna thpaca mahaca karissm"ti.
Assosu kho kpilavatthav saky: "bhagav kira
kusinrya parinibbuto"ti. Atha kho
kpilavatthav saky kosinrakna mallna
dta phesu: "bhagav amhka tiseho.
Mayampi arahma bhagavato srrna bhga.
Mayampi bhagavato srrna thpaca
mahaca karissm"ti.
Assosu kho allakappak bulayo "bhagav kira
kusinrya parinibbuto"ti. Atha kho
allakappak bulayo kosinrakna mallna
dta phesu: "bhagav pi khattiyo mayampi
khattiy mayampi arahma bhagavato srrna
bhga. Mayampi bhagavato srrna thpaca
mahaca karissm"ti.

Assosu kho rmagmak koliy "bhagav kira


kusinrya parinibbuto"ti. Atha kho
rmagmak koliy kosinrakna mallna
dta phesu: "bhagav pi khattiyo, mayampi
khattiy. Mayampi arahma bhagavato srrna
bhga. Mayampi bhagavato srrna thpaca
mahaca karissm"ti.
Assosi kho vehadpako brhmao: "bhagav kira
kusinrya parinibbuto"ti. Atha kho
vehadpako brhmao kosinrakna mallna
dta phesi: "bhagav tu1 khattiyo. Ahamasmi
brhmao, ahampi arahmi bhagavato srrna
bhga. Ahampi bhagavato srrna thpaca
mahaca karissm"ti.
1. Bhagavpi (machasa)
[BJT Page 262] [\x 262/]

Assosu kho pveyyak mall "bhagav kira


kusinrya parinibbuto"ti. Atha kho pveyyak
mall kosinrakna mallna dta phesu.
Bhagav pi khattiyo mayampi khattiy. Mayampi
arahma bhagavato srrna bhga, mayampi
bhagavato srrna thpaca mahaca
karissmti.
Eva vutte kosinrak mall te saghe gae
etadavocu, [PTS Page 166] [\q 166/] bhagav
amhka gmakkhette parinibbuto, na maya
dassma bhagavato srrna bhganti.
123. Eva vutte doo brhmao te saghe gae
etadavoca:
Suantu bhonto mama ekavkya1
Amhka buddho ahu khantivdo.
Na hi sdhu'ya uttamapuggalassa
Sarrabhge siy sampahro.
Sabbeva bhonto sahit samagg
Sammodamn karomahabhge.
Vitthrik hontu dissu thp
Bah jan cakkhumato pasann"ti.
124. "Tena hi brhmaa tvaeva bhagavato
srrni ahadh sama suvibhatta
vibhajh"ti. "Eva ho'ti kho doo brhmao
tesa saghna gana paissutv bhagavato
srrni ahadh sama suvibhatta vibhajitv
te saghe gae etadavoca: "ima me bhonto
tumba dadantu, ahampi tumbassa thpaca
mahaca karissm"ti. Adasu kho te doassa
brhmaassa tumba.

D.N. 292/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Assosu kho pippalivaniy2 moriy: "bhagav


kira kusinrya parinibbuto'ti. Atha kho
pippalivaniy moriy kosinrakna mallna
dta phesu: bhagav pi khattiyo mayampi
khattiy. Mayampi arahma bhagavato srrna
bhga, mayampi bhagavato srrna thpaca
mahaca karissm'ti. "Natthi bhagavato
srrna bhgo, vibhattna bhagavato srrni,
ito agra harath"ti. Te tato agra harisu:
2
1. Vca. Machasa. 2. Pipphalvaniy. Sy. 3.
harisu sy. K
[BJT Page 264] [\x 264/]

Dhtucetiya pj
124. Atha kho rj mgadho ajtasattu
vedehiputto rjagahe bhagavato srrna
thpaca mahaca aksi. [PTS Page 167] [\q
167/] veslik pi licchav vesliya bhagavato
srrna thpaca mahaca akasu.
Kpilavatthav pi saky kapilavatthusmi
bhagavato srrna thpaca mahaca akasu.
Allakappak pi bulayo allakappe bhagavato
srrna thpaca mahaca akasu.
Rmagmak pi koliy rmagme bhagavato
srrna thpaca mahaca akasu.
Vehadpako pi brhmao vehadpe bhagavato
srrna thpaca mahaca aksi. Pveyyak pi
mall pvya bhagavato srrna thpaca
mahaca akasu. Kosinrak pi mall
kusinrya bhagavato srrna thpaca
mahaca akasu. Doo pi brhmao tumbassa
thpaca mahaca aksi. Pippalivaniy pi
moriy pippalivane agrna thpaca
mahaca akasu. Iti aha sarrathp navamo
tumbathpo dasamo agrathpo. Evameta
bhtapubbanti.
125. "Aha do1 cakkhumato sarr,
Sattadoa jambudpe mahenti,
Ekaca doa purisavaruttamassa
Rmagme ngarj mahenti.
Ek hi dh tidivehi pjit ek pana
gandhrapure mahyati,
Kligarao vijite puneka eka puna ngarj
mahenti.
Tasseva tejena aya vasundhar
ygasehehi mah alakat
Eva ima cakkhumato sarra

Susakkata sakkatasakkatehi.
[PTS Page 168] [\q 168/]
devindangindanarinda pjito
Manussasehehi tatheva pjito,
Ta2 vandatha pajalik bhavitv
Buddho bhave kappasatehi dullabho'ti.
Cattsa sam dant kes lom ca sabbaso,
Dev harisu ekeka cakkavlaparampar"ti.
Mahparinibbnasutta tatiya.
1. Ahadoa cakkhumato sarra (machasa).
2. Ta ta (sy)
[BJT Page 266] [\x 266/]

4.
[PTS Page 169] [\q 169/]
mahsudassanasutta.
1. Eva me suta eka samaya bhagav
kusinrya viharati upa vattane mallna
slavane antarena yamakaslna
parinibbnasamaye.
Atha kho yasm nando yena bhagav
tenupasakami, upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinno kho yasm nando bhagavanta
etadavoca. "M bhante bhagav imasmi
kuanagarake ujjagalanagarake
skhnagarake parinibbyi. Santi bhante ani
mahnagarni, seyyathda, camp rjagaha
svatthi sketa kosamb bras, ettha
bhagav parinibbyatu. Ettha bah
khattiyamahsl brhmaamahsl
gahapatimahsl tathgate abhippasann, te
tathgatassa sarrapra karisant"ti.
2. "M heva nanda avaca m heva nanda
avaca kuanagaraka ujjagalanagaraka skh
nagarakanti.
Kusvati rjadhni
Bhtapubba nanda rj mahsudassano nma
ahosi khantiyo muddhvasitto1 cturanto
vijitv janapadatthcariyappatto. [PTS Page 170]
[\q 170/] rao nanda mahsudassanassa
aya kusinr kusvat nma rjadhn ahosi. S
kho nanda kusvat puratthimena ca
pacchimena ca dvdasayojanni ahosi ymena,
uttarena ca dakkhiena ca sattayojanni
vitthrena. Kusvat nanda rjadhni iddh

D.N. 293/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ceva ahosi vt ca bahujan ca kiamanuss ca


subhikkh ca.
1. Muddhhistto (ka). 2. Iddh ceva ahosi pht
ca (sy)
[BJT Page 268] [\x 268/]

Seyyathpi nanda devna akamand nma


rjadhni iddh ceva pht ca bahujan ca
kiayakkh ca subhikkh ca, evameva kho
nanda kusvat rjadhn iddh ceva ahosi pht
ca bahujan ca kiamanuss ca subhikkh ca.
Kusvat nanda rjadhni dasahi saddehi
avicitt ahosi div ceva ratti ca. Seyyathda,
hatthisaddena assaddena rathasaddena
bherisaddena mudigasaddena vsaddena
gtasaddena sammasaddena tlasaddena
(sakhasaddena) asntha pivatha khdathti
dasamena saddena.
3. Kusvat nanda rjadhn sattahi pkrehi
parikkhitt ahosi. Eko pkro sovaamayo, eko
rpiyamayo, eko veuriyamayo, eko
phaikamayo, eko lohitakamayo1 eko
masragallamayo, eko sabbaratanamayo.
Kusvatiy nanda rjadhniy catunna
vana dvrni ahesu. Eka dvra
sovaamaya, eka rpiyamaya, eka veuriya
maya, eka phaikamaya. [PTS Page 171] [\q
171/] ekekasmi dvre satta satta esik
nikht ahesu. Tiporisag tiporisanikht
dvdasaporis ubbedhena, ek esik
sovaamay, ek rpiyamay, ek
veuriyamay, ek phaikamay, ek
lohitakamay, ek masragallamay, ek
sabbaratanamay.
Kusvat nanda rjadhni sattahi tlapantihi
parikkhitt ahosi. Ek tlapanti sovaamay,
ek rpiyamay, ek veuriyamay ek
phaikamay, ek lohitakamay, ek
masragallamay, ek sabbaratanamay.
Sovaamayassa tlassa sovaamayo khandho
ahosi, rpiyamayni pattni ca phalni ca
rpiyamayassa tlassa rpiyamayo khandho
ahosi sovaamayni pattni ca phalni ca.
Veuriyamayassa tlassa veuriyamayo khandho
ahosi phaikamayni pattni ca phalni ca.
Phaikamayassa tlassa phaikamayo khandho
ahosi. Veuriyamayni pattni ca phalni ca.
Lohitakamayassa tlassa lohitakamayo
khandho ahosi masragallamayni pattni ca
phalni ca. Masragallamayassa tlassa
masragallamayo khandho ahosi
lohitakamayni pattni ca phalni ca

sabbaratanamayassa tlassa sabbaratanamayo


khandho ahosi sabbaratanamayni pattni ca
phalni ca. Tsa kho pannanda tlapantna
vteritna saddo ahosi vaggu ca rajanyo ca
kamanyo ca 2 madanyo ca. Seyyathpi nanda
pacagikassa turiyassa suvintassa
suppaititassa kusalehi samanngatassa saddo
hoti vaggu ca rajanyo ca kamanyo ca madanyo
[PTS Page 172] [\q 172/] ca. Evameva kho
nanda tsa tlapantna vteritna saddo
ahosi vaggu ca rajanyo ca kamanyo ca
madanyo ca. Ye kho pannanda tena samayena
kusvatiy rjadhniy dhutt ahesu so
pips, te tsa tlapantina vteritna
saddena parivresu.
1. Lohitakamayo (ka). 2. Khamanyo
(machasa)
[BJT Page 270] [\x 270/]

Cakkaratana
4. Rj nanda mahsudassano sattahi ratanehi
samanngato ahosi cathi ca iddhihi. Katamehi
sattahi? Idhnanda rao mahsudassanassa
tadahuposathe paarase ssa nahtassa
uposathikassa uparipsdavaragatassa dibba
cakkaratana pturahosi sahassra sanemika
sanhika sabbkraparipra, disv rao
mahsudassanassa etadahosi: "suta kho
paneta: yassa rao khattiyassa
muddhbhisittassa tadahuposathe paarase
ssa nahtassa uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana
ptu bhavati sahassra sanemika sanbhika
sabbkraparipra, so hoti rj cakkavattti.
Assa nu kho aha rj cakkavatti"ti.
5. Atha kho nanda rj mahsudassano
uhysan, ekasa uttarsaga karitv,
vmena hatthena suvaa bhikra gahetv
dakkhiena hatthena cakkaratana abbhukkiri:
pavattatu bhava cakkaratana, abhivijintu
bhava cakkaratananti. Atha kho ta nanda
cakkaratana puratthima disa pavatti'?1
Anvadeva 2 rj mahsudassano saddhi
caturaginiy senya. Yasmi kho pannanda
padese [PTS Page 173] [\q 173/] cakkaratana
patihsi tattha rj mahsudassano vsa
upagachi saddhi caturaginiy senya. Ye kho
pannanda puratthimya disya pairjno te
rjna mahsudassana upasakamitv
evamhahu: ehi kho mahrja, svgata, te
mahrja, sakante mahrja, anussa mahrjti.

D.N. 294/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Rj mahsudassano evamha po na hantabbo


adinna ndtabba kmesu micch na
caritabb. Mus na bhsitabb. Majja na
ptabba. Yath bhuttaca bhujathti. Ye kho
pannanda puratthimya disya pairjno te
rao mahsudassanassa anuyant ahesu. Atha
kho ta nanda cakkaratana puratthima
samudda ajjhoghetv4 paccuttaritv
dakkhia disa pavatti, dakkhia samudda
ajjhoghetv paccuttaritv pacchima disa
pavatti, pacchima samudda ajjhoghetv
paccuttaritv uttara disa pavatti anvadeva rj
mahsudassano saddhi caturaginiy senya
yasmi kho pannanda padese cakkaratana
patihsi, tattha rj mahsudassano vsa
upagaji saddhi caturaginiy senya. Ye kho
pannanda uttarya disya pairjno, te rjna
mah sudassana upasakamitv
evamhasu:ehi kho mahrja, svgata te
mahrja, saka te mahrja, anussa
mahrjti. Rj mahsudassano evamha: po
na hantabbo, adinna ndtabba, kmesu
micch na caritabb, [PTS Page 174] [\q 174/]
mus na bhsitabb, majja na ptabba, yath
bhuttaca bhujathti ye kho pannanda
uttarya disya pairjno te rao
mahsudassanassa anuyant5 ahesu.
1. Pavattati (sy ka). 2. Anudeva (sy). 3. Sata
[PTS]. 4 Ajjhoghetv [PTS]. 5. kayanta
(machasa)
[BJT Page 272] [\x 272/]

6. Atha kho ta nanda cakkaratana


samuddapariyanta pahavi abhivijinitv
kusvati rjadhni paccgantv rao
mahsudassanassa antepuradvre
atthakaraappamukhe akkhhata mae
ahsi. Rao mahsudassanassa antepura
upasobhayamna. Rao nanda
mahsudassanassa evarpa cakkaratana
pturahosi.
Hatthiratana
7. Puna ca para nanda rao
mahsudassanassa hatthiratana pturahosi,
sabbaseto sattappatiho iddhim vehsagamo
uposatho nma ngarj. Ta disv rao
mahsudassanassa citta pasdi: bhaddaka vata
bho hatthiyna sace damatha upeyyti atha
kho ta nanda hatthiratana seyyathpi nma
bhaddo hatthjniyo dgharatta suparidanto,
evameva damatha upagaja. Bhtapubbaja
nanda rj mahsudassano tameva

hatthiratana vmasamno pubbahasamaya


abhirhitv samuddapariyanta pahavi
anuyyitv kusvati rjadhni paccgantv
ptarsamaksi. Rao nanda
mahsudassanassa evarpa hatthiratana
pturahosi.
Assaratana
8. Puna ca para nanda rao
mahsudassanassa assaratana pturahosi,
sabbaseto kasso mujakeso iddhim
vehsagamo valhako nm assarj. Ta disv
rao mahsudassanassa citta pasdi:
bhaddaka vata bho assayna sace damatha
upeyyti. Atha [PTS Page 175] [\q 175/] kho
ta nanda assaratana seyyathpi nma bhaddo
assjnyo dgharatta suparidanto evameva
damatha upagachi. Bhtapubba nanda rj
mahsudassano tameva assaratana
vmasamno pubbahasamaya abhiruhitv
samuddapariyanta pahavi anuyyitv
kusvati rjadhni paccgantv
ptarsamaksi. Rao nanda
mahsudassanassa evarpa assaratana
pturahosi.
Mairatana
9. Puna ca para nanda rao
mahsudassanassa mairatana pturahosi. So
ahosi mai veuriyo subho jtim ahaso
suparikammakato accho vippasanno
sabbkrasampanno. Tassa kho pannanda
mairatanassa bh samant yojana phu
ahosi. Bhtapubba nanda rj mahsudassano
tameva mairatana vmasamno caturagini
sena sannayahitv mai dhajagga ropetv
rattandhakratimisya pysi. Ye kho
pannanda samant gm ahesu, te
tenobhsena kammante payojesu divti
maamn. Rao nanda mahsudassanassa
evarpa mairatana pturahosi.
[BJT Page 274] [\x 274/]

Itthiratana
10. Puna ca para nanda rao
mahsudassanassa itthiratana pturahosi.
Abhirp dassany psdik paramya
vaapokkharatya samanngat, ntidgh
ntirass, ntikis ntithl ntiki nccodt
atikkant mnusa vaa1 appatt dibba
vaa. Tassa kho pannanda itthiratanassa
evarpo kyasamphasso hoti, seyyathpi nma
tlapicuno v kappsapicuno v. Tassa kho
pannanda itthiratanassa ste uhni gattni
honti, uhe stni. Tassa kho pannanda

D.N. 295/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

itthiratanassa kyato candanagandho vyati.


Mukhato uppalagandho. Ta kho pannanda
itthiratana rao mahsudassanassa
pubbuhyin ahosi [PTS Page 176] [\q 176/]
pacchniptin kikrapaisvin manpacrni
piyavdin. Ta kho pannanda itthiratana
rjna mahsudassana manaspi no aticr2.
Kuto pana kyena. Rao nanda
mahsudassanassa evarpa itthratana
pturahosi.
Gahapatiratana
11. Puna ca para nanda rao
mahsudassanassa gahapatiratana pturahosi.
Tassa kammavipkaja dibbacakkhu pturahosi,
yena nidhi passati sassmikampi assmikampi.
So rjna mahsudassana upasakamitv
evamha: appossukko tva deva hohi, aha te
dhanena dhanakaraya karissmti.
Bhtapubba nanda rj mahsudassano
tameva gahapatiratana vmasamno nva
abhiruhitv majjhe gagya nadiy sota
oghitv gahapatiratana etadavoca: attho me
gahapati: hiraasuvaenti' tena hi mahrja
eka tra nva upetti idheva me gahapati
attho hiraasuvaenti. Atha kho ta nanda
gahapatiratana ubhohi hatthehi udaka
omasitv pra hiraa vaassa kumbhi
uddharitv rjna mahsudassana etadavoca:
alamettvat mahrja, katamettvat mahrja,
pjitamettvat mahrjti. Rj mahsudassano
evamha: alamettvat gahapati, katamettvat
gahapati pjitamettvat gahapatti. [PTS Page
177] [\q 177/] rao nanda
mahsudassanassa evarpa gahapatiratana
pturahosi.
1. Mnussivaa - sy, mnusivaa
(machasa). 2. Aticar - ka
[BJT Page 276] [\x 276/]

Parinyakaratana
12. Puna ca para nanda, rao
mahsudassanassa parinyakaratana
pturahosi paito viyatto medhv paibalo
rjna mahsudassana upaypetabba
upaypetu apaypetabba apaypetu. So
rjna mahsudassana upasakamitv
evamha; appossukko tva deva hohi,
ahamanussissmti, rao nanda
mahsudassanassa evarpa parinyakaratana
pturahosi; rj nanda mahsudassano imehi
sattahi ratanehi samanngato ahosi.

Iddhisamanngamo
13. Puna ca para nanda rj mahsudassano
cathi iddhhi samanngato ahosi. Katamhi
cathi iddhhi? Idha nanda rj mahsudassano
abhirpo ahosi dassanyo psdiko paramya
vaapokkharatya samanngato ativiya aehi
manussehi. Rj nanda mahsudassano imya
pahamya iddhiy samanngato ahosi.
Puna ca para nanda rj mahsudassano
dghyuko ahosi cirahitiko ativiya aehi
manussehi. Rj nanda mahsudassano imya
dutiyya iddhiy samanngato ahosi.
Puna ca para nanda rj mahsudassano
appbdho ahosi apptako samavepkiniy
gahaiy samanngato ntistya nccuhya
ativiya aehi manussehi. Rj nanda
mahsudassano imya tatiyya iddhiy
samanngato ahosi.
[PTS Page 178] [\q 178/] puna ca para
nanda rj mahsudassano
brhmaagahapatikna piyo ahosi manpo.
Seyyathpi nanda pit puttna piyo hoti.
Manpo, evameva kho nanda rj
mahsudassano brhmaagahapatikna piyo
ahosi manpo rao pi nanda
mahsudassanassa brhmaagahapatik piy
ahesu manp. Seyyathpi nanda pitu putt
piy honti manp evameva kho nanda rao
mahsudassanassa brhmaagahapatik piy
ahesu manp. Seyyathpi nanda pitu putt
piy honti manp evameva kho nanda rao
mahsudassanassa brhmaagahapatik piy
ahesu manp. Bhtapubba nanda rj
mahsudassano caturaginiy senya
uyynabhmi niyysi. Atha kho nanda
brhmaagahapatik rjna mahsudassana
upasakamitv evamhasu 'ataramno deva
yhi yath ta maya ciratara passeyym'ti
rj pi nanda mahsudassano srathi mantesi
ataramno srathi ratha pesehi yathha
brhmaagahapatikehi ciratara passyeyyanti.
Rj nanda mahsudassano imya catutthiy1
iddhiy samanngato ahosi.
Rj nanda mahsudassano imhi cathi
iddhhi samanngato ahosi.
1. Catutthya (sy)
[BJT Page 278] [\x 278/]

Pokkharayampana

D.N. 296/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

14. Atha kho nanda rao mahsudassanassa


etadahosi: yannnha imsu tlantariksu
dhanusate dhanusate pokkharaiyo mpeyyanti.
Mpesi kho nanda rj mahsudassano tsu
tlantariksu dhanusate dhanusate
pokkharaiyo. T kho pannanda pokkharaiyo
catunna vana ihakhi cit ahesu, ek
ihak sovaamay, ek rupiyamay, ek
veuriyamay, ek phaikamay' tsu kho
pannanda pokkharasu cattri cattri ca
sopni ahesu catunna vana. Eka
sopa sovaamaya eka rpiyamaya eka
veuriyamaya eka phaikamaya.
Sovaamayassa sopassa sovaamay [PTS
Page 179] [\q 179/] thamh ahesu
rpiyamay sciyo ca uhsaca rpiyamayassa
sopassa rpiyamay thamh ahesu,
sovaamay sciyo ca uhsaca
veuriyamayassa sopassa veuriyamay
thambh ahesu, phaikamay sciyo ca
uhsaca. Phaikamayassa sopassa
phaikamay thambh ahesu, veuriyamay
sciyo ca uhsaca. T kho pannanda
pokkharaiyo dvhi vedikhi parikkhitt ahesu,
ek vedik sovaamay ek rpiyamay.
Sovaamayya vedikya sovaamay thambh
ahesu rpiyamay sciyo ca uhsaca
rpiyamayya vedikya rpiyamay thambh
ahesu sovaamay sciyo ca uhsaca. Atha
kho nanda rao mahsudassanassa etadahosi
"yannnha imsu pokkharasu evarpa
mla roppeyya: uppala paduma kumuda
puarka sabbotuka sabbajanassa anvaanti.
Roppesi kho nanda rj mahsudassano tsu
pokkharasu evarpa mla uppala paduma
kumuda puarka sabbotuka sabbajanassa
anvaa.
15. Atha kho nanda rao mahsudassanasasa
etadahosi: "yannnha imsa pokkharana
tre nahpake purise hapeyya ye gatgata
jana nahpessant"ti. hapesi kho nanda rj
mahsudassano tsa pokkharana tre
nahpake purise ye agatgata jana nahpesu.

Atha kho nanda rao mahsudassanassa


etadahosi: yannnha imsa pokkharana
tre evarpa dna pahapeyya anna
annatthikassa 1 pna pnatthikassa vattha
vatthatthikassa yna ynatthikassa sayana
sayanatthikassa itthi itthatthikassa hiraa
hiraatthikassa suvaa suvaatthikassti.
[PTS Page 180] [\q 180/] pahapesi kho
nanda rj mahsudassano tsa
pokkharana tre evarpa dna: anna

annatthikassa pna pnatthikassa vattha


vatthatthikassa yna ynatthikassa sayana
sayanatthikassa itthi itthitthikassa hiraa
hiraatthikassa suvaa suvaatthikassti.
1. Ananatthitassa (sy, k. [PTS]
[BJT Page 280] [\x 280/]

16. Atha kho nanda brhmaagahapatik


pahta spateyya dya rjna
mahsudasasana upasakamitv evamhasu;
ida deva pahta spateyya devaeva
uddssa hata, ta dovo paigahtti. "Ala
bho, mamapda pahta spateyya
dhammikena balin abhisakhata ta vo hotu,
ito ca hyo harath"ti. Te ra paikkhitt
ekamanta apakkamma eva samacintesu: 'na
kho eta amhka patirpa, ya maya imni
spateyyni punadeva sakni gharni
paihareyymti, yannna maya rao
mahsudassanassa nivesana mpeyym"ti. Te
rjna mahsudassana upasakamitv
evamhasu 'nivesanante deva mpessm'ti.
Adhivsesi kho nanda rj mahsudassano
tuhbhvena. Atha kho nanda sakko
devnamindo rao mahsudassanassa cetas
ceto parivitakkamaya vissakamma1
devaputta mantesi, ehi tva samma
vissakamma rao mahsudassanassa nivesana
mpehi dhamma nma psdanti.
'Eva bhadante'ti kho nanda vissakamm [PTS
Page 181] [\q 181/] devaputto sakkassa
devnamindassa paissutv, seyyathpi nma
balav puriso sammijita v bha pasreyya
pasrita v bha samijeyya, evameva
devesu tvatisesu antarahito, rao
mahsudassanassa purato pturahosi. Atha kho
nanda vissakamm devaputto rjna
mahsudassana etadavoca, nivesanante deva
mpessmi dhamma nma psdanti.
Adhivsesi kho nanda rj mah sudassano
tuhbhvena. Mpesi kho nanda vissakamm
devaputto rao mahsudassanassa nivesana
dhamma nma psda.
17. Dhammo nanda psdo puratthimena ca
pacchimena ca yojana ymena ahosi, uttarena
ca dakkhiena ca addhayojana vitthrena,
dhammassa nanda psdassa tiporisa
uccattena vatthcita ahosi catunna vana
ihakbhi, ek ihak sovaamay ek
rpiyamay ek veuriyamay ek phaikamay.

D.N. 297/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Dhammassa nanda psdassa catursti


thambhasahassni ahesu catunna vana,
eko thambho sovaamayo, eko rpiyamayo, eko
veuriyamayo, eko phaikamayo. Dhammo
nanda psdo catunna vana phalakehi
satthato ahosi'
1. Catutthya - [PTS. 1*] Vsukamma - (k)
[BJT Page 282] [\x 282/]

Eka phalaka sovaamaya, eka


rpiyamaya, eka veuriyamaya eka
phaikamaya. Dhammassa nanda psdassa
catuvsati sopni ahesu catunna vana,
eka sopa sovaamaya eka rpiyamaya,
eka veuriyamaya, eka phaikamaya.
Sovaamayassa sopassa sovaamay
thambh ahesu rpiyamay sciyo ca
uhsaca rpiyamayassa sopassa rpiyamay
thambh ahesu, sovaamay sciyo ca
uhsaca veuriyamayassa sopassa [PTS Page
182] [\q 182/] veuriyamay thambh ahesu,
phaikamay sciyo ca uhsaca.
Phaikamayassa sopassa phaikamay thambh
ahesu veuriyamay sciyo ca uhsaca.
Dhamme nanda psde
caturstikgrasahassni ahesu catunna
vana: eka kgra sovaamaya, eka
rpiyamaya, eka veuriyamaya, eka
phaikamaya, sovaamaye kgre
rpiyamayo pallako paatto ahosi rpiyamaye
kgre sovaamayo pallako paatto ahosi,
veuriyamaye kgre dantamayo pallako
paatto ahosi, phaikamaye kgre
masragallamayo pallako paatto ahosi,
sovaamayassa kgrassa dvre rpiyamayo
tlo hito ahosi tassa rpiyamayo khandho.
Sovaamayni pattni ca phalni ca.
Rpiyamayassa kgrassa dvre sovaamayo
tlo hito ahosi, tassa sovaamayo khandho,
rpiyamayni pattni ca phalni ca,
veuriyamayassa kgrassa dvre phaikamayo
tlo hito ahosi, tassa phaikamayo khandho,
veuriyamayni pattni ca, phalni ca.
Phaikamayassa kgrassa dvre veuriyamayo
tlo hito ahosi, tassa veuriyamayo khandho,
phaikamayni pattni ca phalni ca.
18. Atha kho nanda rao mahsudassanassa
etadahosi: yannnha mahviyhassa
kgrassa dvre sabbasovaamaya
tlavana mpeyya yattha divvihra
nisdissmti. Mpesi kho nanda rj
mahsudassano mahviyhassa kgrassa
dvre sabbasovaamaya tlavana yattha

divvihra nisdi. Dhammo nanda psdo


dvhi vedikhi parikkhitto [PTS Page 183] [\q
183/] ahosi. Ek vedik sovaamay ek
rpiyamay. Sovaamayya vedikya
sovaamay thambh ahesu, rpiyamay
suciyo ca uhsaca. Rpiyamayya vedikya
rpiyamay thambh ahesu, sovaamay
sciyo ca uhsaca.
19. Dhammo nanda psdo dvhi
kikiikajlehi1 parikkhitto ahosi, eka jla
sovaamaya eka rpiyamaya
sovaamayassa jlassa rpiyamay kikiiyo
ahesu, rpiyamayassa jlassa sovaamay
kikiiyo ahesu.
1. Kikaikajlehi (sy, k)
[BJT Page 284] [\x 284/]

Tesa kho pannanda kikiikajlna


vteritna saddo ahosi vaggu ca rajanyoca
kamanyo ca madanyo ca seyyathpi nanda
pacagikassa turiyassa suvintassa
suppaititassa sukusalehi1 samanngatassa
saddo hoti vaggu ca rajanyo ca kamanyo ca
madanyo ca evameva kho nanda tesa
kikiikajlna vteritna saddo ahosi vaggu
ca rajanyo ca kamanyo ca madanyo ca. Ye kho
pannanda tena samayena tusvatiy
rjadhniy dhutt ahesu so pips. Te
tesa kikiikajlna vteritna saddena
parivresu.
Nihito kho pannanda dhammo psdo
duddikkho ahosi musati cakkhuni. Seyyathpi
nanda vassna pacchime mse saradasamaye
viddhe vigatavalhake deve dicco naha
abbhuggamamno2 duddikkho3 [PTS Page 184]
[\q 184/] hoti, musati cakkhni, evameva kho
nanda dhammo psdo duddikkho ahosi musati
cakkhni.
20. Atha kho nanda rao mahsudassanassa
etadahosi; yannnha dhammassa psdasasa
purato dhamma nma pokkharai
mpeyyanti. Mpesi kho nanda rj
mahsudassano dhammassa psdassa purato
dhamma nma pokkharai. Dhamm nanda
pokkhara puratthimena ca pacchimena ca
yojana ymena ahosi, uttarena ca dakkhiena
ca addhayojana vitthrena. Dhamm nanda
pokkhara catunna vana ihakhi cit
ahosi, ek ihak sovaamay ek rpiyamay,
ek veuriyamay ek phaikamay.

D.N. 298/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Dhammya nanda pokkharaiy


catuvsatisopni ahesu catunna vana,
eka sopa sovaamaya, eka
veuriyamaya, eka phaikamaya.
Sovaamayassa sopassa sovaanamay
thambh ahesu rpiyamay sciyo ca
uhsaca, rpiyamayassa sopassa rpiyamay
thambh ahesu sovaamay sciyo ca
uhsaca, veuriyamayassa sopassa
veuriyamay thambh ahesu phaikamay
sciyo ca uhsaca, phaikamayassa sopassa
phaikamay thambh ahesu veuriyamay
sciyo ca uhsaca.
Dhamm nanda pokkhara dvhi vedikhi
parikkhitt ahosi, ek vedik sovaamay ek
rpiyamay. Sovaamayya vedikya
sovaamay thambh ahesu rpiyamay
sciyo ca uhsaca, rpiyamayya vedikya
rpiyamay thambh ahesu sovaamay
sciyo ca uhsaca.
1. Kusalehi. (Smu. Sy k, [PTS]. 2.
Abbhussattamno (machasa). 3. Dudikkho.
[PTS.]
[BJT Page 286] [\x 286/]

Dhamm nanda pokkharai sattahi tlapanthi


prikkhitt ahosi, ek tlapant sovaamay,
ek rpiyamay, ek veuriyamay, ek
eikamay, ek lohitakhamay, ek
masragallamay, ek sabbaratanamay.
Sovaamayassa tlassa sovaamayo khandho
ahosi [PTS Page 185] [\q 185/] rpiyamayni
pattni ca phalni ca. Rpiyamayassa tlassa
rpiyamayo khandho ahosi sovaamayni
pattni ca phalni ca. Veuriyamayassa tlassa
veuriyamayo khandho ahosi phaikamayni
pattni ca phalni ca. Phaikamayassa tlassa
phaikamayo khandho ahosi veurimayni
pattni ca phalni ca. Lohitakamayassa tlassa
lohitakkhamayo khandho ahosi
masragallamayni pattni ca phalni ca.
Masragallamayassa tlassa masragallamayo
khandho ahosi lohitakamayni pattni ca
phalni ca. Sabbaratanamayassa tlassa
sabbaratanamayo khandho ahosi
sabbaratanamayni pattni ca phalni ca. Tsa
kho pana nanda tlapantna vteritna saddo
ahosi vaggu ca rajanyo ca kamanyo ca
madanyo ca. Seyyathpi nanda pacagikassa
turiyassa suvintassa suppaititassa kusalehi
samanngatassa saddo hoti vaggu ca rajanyo ca
kamanyo ca madanyo ca, evameva kho nanda

tsa tlapantna vteritna saddo ahosi


vaggu ca rajanyo ca kamanyo ca madanyo ca.
Ye kho pannanda tena samayena kusvatiy
rjadhniy dhutt ahesu so pips, te tsa
tlapantna vteritna saddesu parivresu.
Nihite kho pannanda dhamme ca psde
dhammya ca pokkharaiy rj
mahsudassano. Ye1 tena samayena samaesu v
samaasammat brhmaesu v
brhmaasammat te sabbakmehi santappetv
dhamma psda abhiruhi.
Pahamabhavro.
1. Yo kho pannanda. (Sy, k. )
[BJT Page 288] [\x 288/]

Jhnasampattipailbho
21. Atha kho nanda rao mahsudassanassa
etadahosi: kissa nu kho me ida kammassa
phala, kissa kammassa vipko, yenha etarahi
eva mahiddhiko eva mahnubhvo ti. [PTS
Page 186] [\q 186/] atha kho nanda rao
mahsudassanassa etadahosi: tia kho me
ida kammna phala tia kammna
vipko, yenha etarahi eva mahiddhiko eva
mahnubhvo, seyyathda: dnassa damassa
sayamass ti. Atha kho nanda rj
mahsudassano yena mahviyha kgra
tenupasakami. Upasakamitv mahviyhassa
kgrassa dvre hito udna udnesi. 'Tiha
kmavitakka, tiha bypdavitakka, tiha
vihisvitakka, ettvat kmavitakka, ettvat
bypdavitakka, ettvat vihisvitakk' ti.
22. Atha kho nanda rj mahsudassano
mahviyha kgra pavisitv sovaamaye
pallake nisinno vivicceva kmehi vivicca
akusalehi dhammehi savitakka savicra
vivekaja ptisukha pahama jhna
upasampajja vihsi. Vitakkavicrna vpasam
ajjhatta cetaso ekodibhva avitakka avicra
samdhija ptisukha dutiya jhna
upasampajja vihsi. Ptiy ca virg upekkhako
ca vihsi, sato ca sampajno sukha ca kyena
paisavedesi. Yanta ariy cikkhanti
upekkhako satim sukhavihrti ta tatiya
jhna upasampajja vihsi. Sukhassa ca pahn
dukkhassa ca pahn pubbeva somanassa
domanassna atthagam adukkhamasukha
upekkh satiprisuddhi catuttha jhna
upasampajja vihsi.

D.N. 299/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

23. Atha kho nanda rj mahsudassano


mahviyh kgr nikkhamitv
sovaamaya kgra pavisitv rpiyamaye
pallake nisinno mettsahagatena cetas eka
disa pharitv vihsi. Tath dutiya, tath
tatiya, tath catuttha, iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
mettsahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena pharitv
vihsi, karusahagatena cetas eka disa
pharitv vihsi. Tath dutiya, tath tatiya,
tath catuttha, iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
karusahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena pharitv
vihsi, muditsahagatena cetas eka disa
pharitv vihsi. Tath dutiya, tath tatiya,
tath catuttha, iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
muditsahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena pharitv
vihsi, [PTS Page 187] [\q 187/]
upekkhsahagatena cetas eka disa pharitv
vihsi. Tath dutiya, tath tatiya, tath
catuttha, iti uddhamadho tiriya sabbadhi
sabbattatya sabbvanta loka
upekkhsahagatena cetas vipulena
mahaggatena appamena averena abypajjena
pharitv vihsi,
[BJT Page 290] [\x 290/]

Nagardni.
24. Rao nanda mahsudassanassa
caturstinagarasahassni ahesu
kusvatrjadhnipamukhni,
caturstipsdasahassni ahesu
dhammapsdapamukhni,
caturstikgrasahassni ahesu
mahviyhakgrapamukhni.
Caturstipallakasahassni ahesu
sovaamayni rpiyamayni dantamayni
sramayni goakatthitni paikatthatni
paalikatthatni
kdalimigapavarapaccattharani
sauttaracchadni ubhatolohitakpadhnni.
Caturstingasahassni ahesu
sovalakrni sovaadhajni
hemajlapaicchannni
uposathangarjapamukhni,
caturstiassasahassni ahesu sovaalakrni
sovaadhajni hemajlapaicchannni
valhakaassarjapamukhni,
caturstirathasahassni ahesu

shacammaparivrni byagghacammaparivrni
dpicammaparivrni paukambalaparivrni
sovaalakrni sovaadhajni
hemajlapaicchannni
vejayantarathapamukhni,
caturstimaisahassni ahesu
mairatanapamukhni, caturstiitthisahassni
ahesu subhadddevpamukhni, [PTS Page 188]
[\q 188/] caturstigahapatisahassni ahesu
gahapatiratanapamukhni,
caturstikhattiyasahassni ahesu anuyantni
parinyakaratanapamukhni,
caturstidhenusahassni ahesu
dhuvasandanni1 kaspadhrani,
caturstivatthakoisahassni ahesu
khomasukhumna kappsikasukhumna
koseyyasukhumna kambalasukhumna.
Rao nanda mahsudassanassa
caturstithlipkasahassni sya pta
bhattbhihro abhiharyittha.
25. Tena kho pannanda samayena rao
mahsudassanassa caturstingasahassni sya
pta upahna gacchanti. Atha kho nanda
rao mahsudassanassa etadahosi: imni kho
me caturstingasahassni sya pta
upahna gacchanti. Yannna vassasatassa
vassasatassa accayena dvecattrsa
ngasahassni dvecattrsa ngasahassni saki
saki upahna gaccheyyunti. Atha kho
nanda rj mahsudassano parinyakaratana
mantesi, ' imni kho me samma
parinyakaratana caturstingasahassni sya
pta upahna gacchanti. Tena hi samma
parinyakaratana vassasatassa vassasatassa
accayena dvecattrsa ngasahassni [PTS Page
189] [\q 189/] dvecattrsa ngasahassni
saki saki upahna gacchantu ti. ' Eva
dev, ti kho nanda parinyakaratana rao
mahsudassanassa paccassosi. Atha kho nanda
rao mahsudassanassa aparena samayena
vassasatassa vassasatassa accayena dvecattrsa
ngasahassni dvecattrsa ngasahassni saki
saki upahana gamasu.
-------------
1. Duhasandanni - machasa , dkulasandanni
[PTS]
[BJT Page 292] [\x 292/]

Subhaddypasakamana
26. Atha kho nanda subhaddya deviy
bahunna vassna bahunna vassasahassna
accayena etadahosi: ciradihiko kho me rj

D.N. 300/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

mahsudassano. Yannnha rjna


mahsudassana dassanya upasakameyyanti.
Atha kho nanda subhadd dev itthgra
mantesi, " etha tumhe ssni nahyatha, ptni
vatthni prupatha, ciradiho no rj
mahsudassano. Rjna mahsudassana
dassanya upasakamissm' ti. Eva ayye' ti
kho nanda itthgra subhaddya deviy
paissutv ssni nahyitv ptni vatthni
prupitv yena subhadd dev tenupasakami.
Atha kho nanda subhadd dev
parinyakaratana mantesi: " kappehi samma
parinyakaratana caturagini sena, ciradiho
no rj mahsudassano, rjna
mahsudassana dassanya upasakamitukm"
ti. ' Eva dev 'ti kho nanda parinyakaratana
subhaddya deviy paissutv caturagini
sena kapppetv, subhaddya deviy
paivadesi. ' Kappit kho dev caturagin sen,
yassa'dni kla maas' ti. [PTS Page 190] [\q
190/] atha kho nanda subhadd dev
caturaginiy senya saddhi itthgrena yena
dhammo psdo tenupasakami, upasakamitv
dhamma psda abhiruhitv yena
mahviyha kgra tenupasakami,
upasakamitv mahviyhassa kgrassa
dvrabha lambitv ahsi.
Atha kho nanda rj mahsudassano sadda
sutv kinnu kho mahato viya janakyassa
saddoti, mahviyhakgr nikkhamanno
addasa subhadda devi dvrabha lambitv
hita, disvna subhadda devi etadavoca: '
ettheva dev tiha m pavis' ti. Atha kho nanda
rj mahsudassano aatara purisa
mantesi: ' ehi tva ambho purisa, mahviyh
kgr sovaamaya pallaka nharitv
sabbasovaamaye tlavane paapeh' ti. ' Eva
dev ' ti kho nanda so puriso rao
mahsudassanassa paissutv mahviyh
kgr sovaamaya pallaka nharitv
sabbasovaamaye tlavane paapesi. Atha kho
nanda rj mahsudassano dakkhiena passena
shaseyya kappesi pde pda accdhya sato
sampajno.
Atha kho nanda subhaddya deviy etadahosi:
vippasannni kho rao mahsudassanassa
indriyni parisuddho chavivao pariyodto, m
heva kho rj mahsudassano klamaksti.
Rjna mahsudassana etadavoca: imni kho
te deva caturstinagarasahassni
kusvatirjadhnipamukhni. Ettha deva
chanda janehi jvite apekkha karohi. [PTS Page
191] [\q 191/] imni te deva
caturstipsdasahassni

dhammapsdapamukhni, ettha chanda janehi


-
[BJT Page 294] [\x 294/]

Jvite apekkha karohi, imni te deva


caturstikgrasahassni
mahviyhakgrapamukhni, ettha deva
chanda janehi jvite apekkha karohi, imni te
deva caturstipallakasahassni sovaamayni
rpiyamayni dantamayni sramayni
goakatthatni paikatthatni paalikatthatni
kdalimigapavarapaccattharani
sauttaracchadni ubhatolohitakpadhnni.
Ettha deva chanda janehi jvite apekkha
karohi, imni te deva caturstingasahassni
sovaalakri sovaadhajni
hemajlapaicchannni
uposathangarjappamukhni, ettha deva
chanda janehi jvite apekkha karohi, imni te
deva caturstiassasahassni sovalakrni
sovaadhajni hemajlapaicchannni
valhakaassarjapamukhni, ettha deva chanda
janehi jvite apekkha karohi, imni te deva
caturstirathasahassni shacammaparivrni
byagghacammaparivrni dpicammaparivrni
paukambalaparivrni sovalakrni
sovaadhajni hemajlapaicchannni
vejayantarathappamukhni,1 ettha deva
chanda janehi jvite apekkha karohi, imni te
deva caturstimaisahassni
mairatanappamukhni, ettha deva chanda
janehi jvite apekkha karohi, imni te deva
caturstiitthisahassni itthiratanappamukhni,
ettha deva chanda janehi jvite apekkha
karohi, imni te deva
caturstigahapatisahassni
gahapatiratanappamukhni, ettha deva chanda
janehi jvite apekkha karohi, imni te deva
caturstikhattiyasahassni anuyantni
parinyakaratanappamukhni, ettha deva
chanda janehi jvite apekkha karohi, imni te
deva caturstidhenusahassni [PTS Page 192]
[\q 192/] dhuvasandanni kasupadhrani,
ettha deva chanda janehi jvite apekkha
karohi, imni te deva
caturstivatthakoisahassni
khomasukhumna kappsikasukhumna
koseyyasukhumna kambalasukhumna,
ettha deva chanda janehi jvite apekkha
karohi, imni te deva
caturstithlipkasahassni sya pta
bhattbhihro abhiharyati, ettha deva chanda
janehi jvite apekkha karoh' ti.
----------------

D.N. 301/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

1. Vejayantarathapamukhni ( bahusu ) aesu


disesu hnesu pakrassa damitata dissate.
[BJT Page 296] [\x 296/]

27. Eva vutte nanda rj mahsudassano


subhadda devi etadavoca: dgharatta kho
ma tva devi ihehi kantehi piyehi manpehi
samudcarittha, atha ca pana ma tva
pacchime kle anihehi akantehi appiyehi
amanpehi samudcaras " ti.' Kathacarahi ta
deva samudcarm' ti. ' Eva kho ma tva dev
samudcara: sabbeheva deva piyehi manpehi
nnbhvo vinbhvo aathbhvo. M kho
tva deva spekkho klamaksi. Dukkh
spekkhassa klakiriy garahit ca spekkhassa
klakiriy. Imni te deva
caturstinagarasahassni
kusvatirjadhnippamukhni. Ettha deva
chanda pajaha, jvite apekkha mksi. Imni te
deva caturstipsdasahassni
dhammapsdappamukhni, ettha deva chanda
pajaha, jvite apekkha mksi, [PTS Page 193]
[\q 193/] imni te deva
caturstikgrasahassni
mahviyhakgrappamukhni, ettha deva
chanda pajaha, jvite apekkha mksi, imni te
deva caturstipallakasahassni sovaamayni
rpiyamayni dantamayni sramayni
goakatthatni paikatthatni paalikatthatni
kdalimigapavarapaccattharani
sauttaracchadni ubhatolohitakpadhnni.
Ettha deva chanda pajaha, jvite apekkha
mksi, imni te deva caturstingasahassni
sovalakrni sovaadhajni
hemajlapaicchannni
uposathangarjappamukhni, ettha deva
chanda pajaha, jvite apekkha mksi, imni te
deva caturstiassasahassni sovalakrni
sovaadhajni hemajlapaicchannni
valhakaassarjappamukhni, ettha deva
chanda pajaha, jvite apekkha mksi, imni te
deva caturstirathasahassni
shacammaparivrni byagghacammaparivrni
dpicammaparivrni paukambalaparivrni
sovalakrni sovaadhajni
hemajlapaicchannni
vejayantarathappamukhni, ettha deva chanda
pajaha, jvite apekkha mksi, imni te deva
caturstimaisahassni
mairatanappamukhni, ettha deva chanda
pajaha, jvite apekkha mksi, imni te deva
caturstiitthisahassni itthiratanappamukhni,
ettha deva chanda pajaha, jvite apekkha
mksi, imni te deva
caturstigahapatisahassni

gahapatiratanappamukhni, ettha deva chanda


pajaha, jvite apekkha mksi, imni te deva
caturstikhattiyasahassni anuyantni
parinyakaratanappamukhni, ettha deva
chanda pajaha, jvite apekkha mksi, imni te
deva caturstidhenusahassni dhuvasandanni
kaspadhrani, ettha deva chanda pajaha,
jvite apekkha mksi, [PTS Page 194] [\q 194/]
imni te deva caturstivatthakoisahassni
khomasukhumna kappsikasukhumna
koseyyasukhumna kambalasukhumna,
ettha deva chanda pajaha, jvite apekkha
mksi, imni te deva
caturstithlipkasahassni sya pta
bhattbhihro abhiharyati, ettha deva chanda
pajaha, jvite apekkha mks' ti.
[BJT Page 298] [\x 298/]

28. Eva vutte nanda subhadd dev parodi


assni pavattesi. Atha kho nanda subhadd dev
assni pamajjitv1 rjna mahsudassana
etadavoca:
Sabbeheva deva piyehi manpehi nnbhvo
vinbhvo aathbhvo. M kho tva deva
spekkho klamaksi. Dukkh spekkhassa
klakiriy garahit ca spekkhassa klakiriy.
Imni te deva caturstinagarasahassni
kusvatirjadhnippamukhni. Ettha deva
chanda pajaha, jvite apekkha mksi. Imni te
deva caturstipsdasahassni
dhammapsdappamukhni, ettha chanda
pajaha, jvite apekkha mksi, imni te deva
caturstikgrasahassni
mahviyhakgrappamukhni, ettha deva
chanda pajaha, jvite apekkha mksi, imni te
deva caturstipallakasahassni sovaamayni
rpiyamayni dantamayni sramayni
goakatthatni paikatthatni paalikatthatni
kdalimigapavarapaccattharani
sauttaracchadni ubhatolohitakpadhnni.
Ettha deva chanda pajaha, jvite apekkha
mksi, imni te deva caturstingasahassni
sovalakrni sovaadhajni
hemajlapaicchannni
uposathangarjappamukhni, ettha deva
chanda pajaha, jvite apekkha mksi, imni te
deva caturstiassasahassni sovalakrni
sovaadhajni hemajlapaicchannni [PTS
Page 195] [\q 195/]
valhakaassarjappamukhni, ettha deva
chanda pajaha, jvite apekkha mksi, imni te
deva caturstirathasahassni
shacammaparivrni byagghacammaparivrni
dpicammaparivrni paukambalaparivrni

D.N. 302/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sovalakrni sovaadhajni
hemajlapaicchannni
vejayantarathapamukhni, ettha deva chanda
pajaha, jvite apekkha mksi, imni te deva
caturstimaisahassni
mairatanappamukhni, ettha deva chanda
pajaha, jvite apekkha mksi, imni te deva
caturstiitthisahassni itthiratanappamukhni,
ettha deva chanda pajaha, jvite apekkha
mksi, imni te deva
caturstigahapatisahassni
gahapatiratanappamukhni, ettha deva chanda
pajaha, jvite apekkha mksi, imni te deva
caturstikhattiyasahassni anuyantni
parinyakaratanappamukhni, ettha deva
chanda pajaha, jvite apekkha mksi, imni te
deva caturstidhenusahassni dhuvasandanni
kasupadhrani, ettha deva chanda pajaha,
jvite apekkha mksi, imni te deva
caturstivatthakoisahassni
khomasukhumna kappsikasukhumna
koseyyasukhumna kambalasukhumna,
ettha deva chanda pajaha, jvite apekkha
mksi, imni te deva
caturstithlipkasahassni sya pta
bhattbhihro abhiharyati, ettha deva chanda
pajaha, jvite apekkha mks' ti.
------------------
1. Pujitv - machasa
[BJT Page 300] [\x 300/]

Brahmalokpagamana
29. Atha kho nanda rj mahsudassano na
cirasseva klamaksi. Seyyathpi nanda
gahapatissa v gahapatiputtassa v manua
bhojana bhuttvissa bhattasammado hoti,
evameva kho nanda rao [PTS Page 196] [\q
196/] mahsudassanassa mraantik vedan
ahosi. Klakato cnanda rj mahsudassano
sugati brahmaloka upapajji. Rj nanda
mahsudassano caturstivassasahassni
kumrakita1 ki. Caturstivassasahassni
oparajja kresi. Caturstivassasahassni
gihbhto2 dhamme psde brahmacariya cari.
3 So cattro brahmavihre bhvetv kyassa
bhed parammara brahmalokpagato ahosi.
30. Siy kho pannanda evamassa ao nna
tena samayena rj
Mahsudassano ahos ti. Na kho paneta nanda
eva dahabba. Aha tena samayena rj
mahsudassano ahosi. Mama tni
caturstinagarasahassni

kusvatnagarapamukhni, mama tni


caturstipsdasahassni
dhammapsdappamukhni, mama tni
caturstikgrasahassni
mahviyhakgrappamukhni, mama tni
caturstipallakasahassni sovaamayni
rpiyamayni dantamayni sramayni
goakatthatni paikatthatni paalikatthatni
kdalimigapavarapaccattharani
sauttaracchadni ubhatolohitakpadhnni,
mama tni caturstingasahassni
sovalakrni sovaadhajni
hemajlapaicchannni
uposathangarjappamukhni, mama tni
caturstiassasahassni sovaalakrni
sovaadhajni hemajlapaicchannni
valhakaassarjappamukhni, mama tni
caturstirathasahassni [PTS Page 197] [\q 197/]
shacammaparivrni byaggacammaparivrni
dpicammaparivrni paukambalaparivrni
sovaalakrni sovaadhajni
hemajlapaicchannni
vejayantarathappamukhni, mama tni
caturstimaisahassni
mairatanappamukhni, mama tni
caturstiitthisahassni
subhadddevpamukhni, mama tni
caturstigahapatisahassni
gahapatiratanapamukhni, mama tni
caturstikhattiyasahassni anuyantni
parinyakaratanapamukhni, mama tni
caturstidhenusahassni dhuvasandanni
kaspadhrani, mama tni
caturstivatthakoisahassni
khomasukhumna kappsikasukhumna
koseyyasukhumna kambalasukhumna,
mama tni caturstithlipkasahassni sya
pta bhattbhihro abhiharyittha.
-------------------
1. Kumraka - machasa, 2. Gihibhto machasa, 3. Brahmacariyamacari - ka
[BJT Page 302] [\x 302/]

31. Tesa kho pannanda


caturstinagarasahassna ekaeva ta
nagara hoti ya tena samayena ajjhvasmi
yadida kusvat rjadhni.
Tesa kho pannanda
caturstipsdasahassna ekoyeva so psdo
hoti yantena samayena ajjhvasmi yadida
dhammo psdo.

D.N. 303/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Tesa kho pannanda


caturstikgrasahassna ekaeva ta
kgra hoti yantena samayena ajjhvasmi
yadida mahviyha kgra.
Tesa kho pannanda
caturstipallakasahassna eko yeva so
pallako hoti yantena samayena paribhujmi
yadida sovaamayo v rpiyamayo v
dantamayo v sramayo v.
Tesa kho pannanda caturstingasahassna
eko yeva so ngo hoti yantena samayena
abhirhmi yadida uposatho ngarj.
[PTS Page 198] [\q 198/]
Tesa kho pannanda caturstiassasahassna
eko yeva so asso hoti yantena samayena
abhirhmi yadida valhako assarj.
Tesa kho pannanda caturstirathasahassna
eko yeva so ratho hoti yantena samayena
abhirhmi yadida vejayantaratho.
Tesa kho pannanda caturstiitthisahassna
ek yeva s itthi hoti y tena samayena
paccupahti khattiyin1 v vessin2 v.
Tesa kho pannanda
caturstikoivatthasahassna eka yeva ta
dussayuga hoti yantena samayena paridahmi
khomasukhuma v kappsikasukhuma v
koseyyasukhuma v kambalasukhuma v.
Tesa kho pannanda
caturstithlipkasahassna eko yeva so
thlipko hoti yato nlikodanaparama
bhujmi tadupiyaca speyya.
------------
1. Khattiyn - machasa, khattiyyin - sy, 2.
Vessayin - sy.
[BJT Page 304] [\x 304/]

32. Passnanda sabbe te sakhr att niruddh


vipariat. Eva anicc kho nanda sakhr.
Eva addhuv kho nanda sakhr. Eva
anasssik kho nanda sakhr, yvacida
nanda alameva sabbasakhresu nibbinditu,
ala virajjitu, ala vimuccitu. Chakkhattu
kho panha nanda abhijnmi imasmi padese
sarra nikkhipit, taca kho rj' va samno
cakkavatt dhammiko dhammarj cturanto
vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Aya sattamo
sarranikkhepo. Na kho panha nanda ta

padesa samanupassmi sadevake loke [PTS Page


199] [\q 199/] samrake sabuhmake
sassamaabrhmaiy pajya sadevamanussya
yattha tathgato ahama sarra
nikkhipeyyti.
Idamavoca bhagav. Ida vatv sugato athpara
etadavoca satth.
Anicc vata sakhr uppdavayadhammino
Uppajjitv nirujjhanti tesa vpasamo sukho ti.
Mahsudassanasutta nihita catuttha
-------------------
[BJT Page: 306 [\x 306/]
[PTS Page 200] [\q 200/]

Janavasabhasutta
1. Eva me suta eka samaya bhagav ntike1
viharati gijakvasathe. Tena kho pana
samayena bhagav parito parito janapadesu
parivrake abbhatte
Klakate upapattsu bykaroti, ksikosalesu
vajjimallesu cetivasesu2 kurupaclesu
macchasrasenesu asu amutra upapanno asu
amutra upapanno ti. Paropasa ntikiy
paricrak abbhatt klakat pacanna
orambhgiyna saojanna parikkhay
opaptik tattha parinibbyino anvattidhamm
tasm lok. Sdhik navuti ntikiy paricrak
abbhatt klakat tia saojanna
parikkhay rgadosamohna tanutt
sakadgmino sakideva3 ima loka gantv
dukkhassanta karissanti. Stirekni
pacasatni ntikiy paricrak abbhatt
klakat, tia saojanna parikkhay
sotpann aviniptadhamm niyat
sambodhiparya ti.
[PTS Page 201] [\q 201/]
2. Assosu kho ntikiy paricrak: bhagav kira
parito parito janapadesu paricrake abbhatte
klakate upapattsu bykaroti, ksikosalesu
vajjimallesu cetivasesu kurupaclesu
macchasrasenesu asu amutra upapanno asu
amutra upapanno ti. Paropasa ntikiy
paricrak abbhatt klakat pacanna
orambhgiyna saojanna parikkhay
opaptik tattha parinibbyino anvattidhamm
tasm lok. Sdhik navuti ntikiy paricrak
abbhatt klakat tia saojanna
parikkhay rgadosamohna tanutt
sakadgmino sakideva ima loka gantv

D.N. 304/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

dukkhassanta karissanti. Stirekni


pacasatni ntikiy paricrak abbhatt t,
tia saojanna parikkhay sotpann
aviniptadhamm niyat sambodhiparya" ti.
Tena ca ntikiy paricrak attaman ahesu
pamudit ptisomanassajt bhagavato
pahaveyykaraa4 sutv.

eva maya tassa dhammikassa dhammarao


vijite phsu4 viharimh' ti. So kho panpi ahosi
buddhe pasanno dhamme pasanno saghe
pasanno slesu pariprakr. Apissuda manuss
evamhasu, yva maraaklpi rj mgadho
seniyo bimbisro bhagavanta kittayamnarpo
klakato' ti.

-----------
1. Ndike - smu, sy [PTS , 2.] Cetiyavasesu machasa,
3. Sakideva - (k) , 4. Pahveyykaraa ( sy
k)

-----------
1. Panapi - [PTS]
2. Agamgadhikehi - sy
3. Tesampissa - machasa
4. Phsuka - sy

[BJT Page 308] [\x 308/]

3. Assosi kho yasm nando: bhagav kira


bhagav kira parito parito janapadesu paricrake
abbhatte klakate upapattsu bykaroti,
ksikosalesu vajjimallesu cetivasesu
kurupaclesu macchasrasenesu asu amutra
upapanno asu amutra upapanno ti.
Paropasa ntikiy paricrak abbhatt
klakat pacanna orambhgiyna
saojanna parikkhay opaptik tattha
parinibbyino anvattidhamm tasm lok.
Sdhik navuti ntikiy paricrak abbhatt
klakat tia saojanna parikkhay
rgadosamohna tanutt sakadgmino
sakideva ima loka gantv dukkhassanta
karissanti. Stirekni pacasatni ntikiy
paricrak abbhatt klakat tia
saojanna parikkhay sotpann
aviniptadhamm niyat sambodhiparya" ti.
Tena ca ntikiy paricrak
Attaman ahesu pamudit ptisomanassajt
bhagavato pahaveyykaraa sutv ti.
nanda parikath
4. Atha kho yasmato nandassa etadahosi: [PTS
Page 202] [\q 202/] ime kho panpi1 ahesu
mgadhak paricrak bah ceva ratta ca
abbhatt klakat. Su mae agamagadh
agamgadhakehi2 paricrakehi abbhattehi
klakatehi. Te kho panpi ahesu buddhe
pasann dhamme pasann saghe pasann slesu
pariprakrino te abbhatt klakat bhagavato
abykat. Tesampassa3 sdhu veyykaraa.
Bahujano pasdeyya tato gaccheyya sugati.
Aya kho panpi ahosi rj mgadho seniyo
bimbisro dhammiko dhammarj hito
brhmaagahapatikna negamnaceva
jnapadnaca. Apissuda manuss
kittayamnarp viharanti ' eva no so
dhammiko dhammarj sukhpetv klakato,

[BJT Page 310] [\x 310/]

So abbhatto klakato bhagavat abykato. Tassa


passa sdhu veyykaraa. Bahujano pasdeyya,
tato gaccheyya sugati. Bhagavato kho pana
sambodhi magadhesu. Yattha kho bhagavato
sambodhi magadhesu katha tattha bhagav
mgadhake paricrake abbhatte klakate
upapattsu na bykareyya? Bhagav ceva kho
pana mgadhake paricrake abbhatte klakate
upapattsu na bykareyya dnaman tenassu
mgadhak paricrak. [PTS Page 203] [\q 203/]
yena kho panassu dnaman mgadhak
paricrak katha te bhagav na bykareyyti.
5. Idamyasm nando mgadhake paricrake
rabbha eko raho anuvicintetv rattiy
paccsasamaya paccuhya yena bhagav
tenupasakami. Upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinno kho yasm nando bhagavant
etadavoca.
Sutammeta bhante bhagav kira parito parito
janapadesu paricrake abbhatte klakate
upapattsu bykaroti, ksikosalesu vajjimallesu
cetivasesu kurupaclesu macchasrasenesu
asu amutra upapanno asu amutra upapanno ti.
Paropasa ntikiy paricrak abbhatt
klakat pacanna orambhgiyna
saojanna parikkhay opaptik tattha
parinibbyino anvattidhamm tasm lok.
Sdhik navuti ntikiy paricrak abbhatt
klakat tia saojanna parikkhay
rgadosamohna tanutt sakadgmino
sakideva ima loka gantv dukkhassanta
karissanti. Stirekni pacasatni ntikiy
paricrak abbhatt klakat, tia
saojanna parikkhay sotpann
aviniptadhamm niyat sambodhiparya" ti.
Tena ca ntikiy paricrak attaman ahesu

D.N. 305/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

pamudit ptisomanassajt bhagavato


pahaveyykaraa sutv' ti. Ime kho panpi
bhante ahesu mgadhak paricrak bah ceva
ratta ca abbhatt klakat sumae
agamagadh agamgadhakehi paricrakehi
abbhattehi klakatehi. Te kho panpi bhante
ahesu buddhe pasann dhamme pasann
saghe pasann slesu pariprakrino. Te
abbhatt klakat bhagavat abykat.
[BJT Page 312] [\x 312/]

Tesampassa sdhu veyykaraa bahujano


pasdeyya tato gaccheyya sugati aya kho
panpi bhante ahosi rj mgadho seniyo
bimbisro dhammiko dhammarj hito
buhmaagahapatikna [PTS Page 204] [\q 204/]
negamnaceva jnapadnaca. Apissuda
manuss kittayamnarp viharanti ' eva no so
dhammiko dhammarj sukhpetv klakato.
Eva maya tassa dhammikassa dhammarao
vijite phsu viharimh 'ti. So kho panpi bhante
ahosi buddhe pasanno dhamme pasanno saghe
pasanno slesu pariprakr. Apissuda manuss
evamhasu ' yva maraaklpi rj mgadho
seniyo bimbisro bhagavanta kittayamnarpo
klakato 'ti. So abbhatto klakato bhagavat
abykato, tassa passa sdhu veyykaraa
bahujano pasdeyya tato gaccheyya sugati,
bhagavato kho pana bhante sambodhi
magadhesu. Yattha kho pana bhante bhagavato
sambodhi magadhesu katha tattha bhagav
mgadhake paricrake abbhatte klakate
upapattsu na bykareyya. Bhagav ce kho pana
bhante mgadhake paricrake abbhatte klakate
upapattsu na bykareyya, dnaman1 tenassu
mgadhak paricrak. Yena kho panassu bhante
dnaman mgadhak paricrak, katha te
bhagav na bykareyy 'ti.
Idamyasm nando mgadhake paricrake
rabbha bhagavato sammukh parikatha katv
uhysan bhagavanta abhivdetv
padakkhia katv pakkmi.
6. Atha kho bhagav acirapakkante yasmante
nande pubbanhasamaya nivsetv
pattacvaramdya ntika piya pvisi.
Ntike piya caritv pacchbhatta
piaptapaikkanto pde pakkhletv
gijakvasatha pavisitv mgadhake paricrake
rabbha ahikatv manasikatv sabba cetaso
samannharitv paatte sane nisdi. " Gati
tesa jnissmi abhisamparya ya gatik te
bhavanto ya abhisampary " ti.Addas kho

bhagav mgadhake paricrake ya gatik te


[PTS Page 205] [\q 205/] bhavanto ya
abhisampary ti. Atha kho bhagav
syanhasamaya paisalln vuhito
gijakvasath nikkhamitv vihrapacchyya
paatte sane nisdi.
----------------
1. Ninnaman sy, dnamn [PTS.]
[BJT Page 314] [\x 314/]

7. Atha kho yasm nando yena bhagav


tenupasakami. Upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinno kho yasm nando bhagavanta
etadavoca. " Upasantapadisso1 bhante bhagav,
bhtiriva bhagavato mukhavao vippasannatt
indriyna. Santena nnajja bhante bhagav
vihrena vihs "ti. " Yadeva kho me tva nanda
mgadhake paricrake rabbha sammukh
parikatha katv uhysan pakkanto,
tadevha ntike piya caritv pacchbhatta
piaptapaikkanto pde pakkhletv
gijakvasatha pavisitv mgadhake paricrake
rabbha ahikatv2 manasi katv sabba cetaso
samannharitv paatte sane nisdi ' gati
tesa jnissmi abhisamparya, yagatik te
bhavanto ya abhisampary" ti. Addasa kho
aha nanda mgadhake paricrake yagatik te
bhavanto ya abhisampary ti.
Janavasabhgamana
8. Atha kho nanda antarahito yakkho
saddamanussvesi: " janavasabho aha bhagav,
janavasabho aha sugat " ti. " Abhijnsi no
tva nanda ito pubbe evarpa nmadheyya
suta yadida janavasabho " ti. " Na kho aha
bhante abhijnmi ito pubbe evarpa
nmadheyya suta yadida janavasabho " ti.
Api ca me bhante lomni hahni janavasabho ti
nmadheyya sutv. Tassa mayha bhante
etadahosi: nahi [PTS Page 206] [\q 206/] nna
so orako yakkho bhavissati yassida3 evarpa
nmadheyya supaatta yadida janavasabho'
ti. " Anantar kho nanda sadd ptubhv
uravao me yakkho sammukhe pturahosi.
Dutiyampi saddamanussvesi: bimbisro aha
bhagav bimbisro aha sugat 'ti. Ida
sattama kho aha bhante vessavaassa
mahrjassa sahabyata upapajjmi. So tato cuto
manussarj bhavitu pahomi.4
Ito satta tato satta sasrni catuddasa
Nivsamabhijnmi yattha me vusita pure.

D.N. 306/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Dgharatta kho aha bhante avinipto


avinipta sajnmi. s ca pana me santihati
sakadgmity ti.
-----------------
1. Upasantapatiso - ka
2. Ahikatv - machasa
3. Yadida - machasa
4. Manussarj pi homi - [PTS]
[BJT Page 316] [\x 316/]
9. " Acchariyamida yasmato janavasabhassa
yakkhassa, abbhutamida yasmato
janavasabhassa yakkhassa, 'dgharatta kho aha
bhante avinipto avinipta sajnmti ca
vadesi, s ca pana me santihati
sakadgmityti ca vadesi. Kuto nidna
panyasm janavasabho yakkho evarpa ura
visesdhigama sajnt ?" Ti.
" Na aattha bhagav tava ssan, na aattha
sugata tava ssan. Yadagge aha bhante
bhagavati ekantikato1 abhippasanno, tadagge
aha bhante [PTS Page 207] [\q 207/]
dgharatta avinipto avinipta sajnmi. s
ca pana me santihati sakadgmitya. Idhha
bhante vessavaena mahrjena pesito
virhakassa mahrjassa santike
kenacidevakarayena. Addasa bhagavanta
antarmagge gijakvasatha pavisitv
mgadhake paricrake rabbha ahikatv
manasi katv sabba cetaso samannharitv
nisinna ' gati tesa jnissmi abhisamparya
yagatik te bhavanto yaabhisampary ti.
Anacchariya kho paneta bhante ya
vessavaassa mahrjassa tassa parisya
bhsato sammukh suta sammukh
paiggahita yagatik te bhavanto
yaabhisampary ti. Tassa mayha bhante
etadahosi: bhagavantaca dakkhmi. Idaca
bhagavato rocessm ti. Ime kho me bhante dve
paccay bhagavanta dassanya
upasakamitu.
Devasabh
10. Purimni bhante divasni purimatarni
tadahuposathe paarase vassupanyikya
puya puamya rattiy kevalakapp ca dev
tvatis sudhammya sabhya sannisinn
honti sannipatit, mahat ca dibbaparis2
samantato sannisinn honti3 sannipatit.
Cattro ca mahrjno ctuddis nisinn honti.
Puratthimya disya dhataraho mahrj
pacchimbhimukho4 nisinno hoti deve
purakkhatv. Dakkhiya disya virhako

mahrj uttarbhimukho nisinno hoti deve


purakkhatv. Pacchimya disya virpakkho
mahrj puratthbhimukho5 nisinno hoti deve
purakkhatv. Uttarya disya vessavao
mahrj dakkhibhimukho nisinno hoti deve
[PTS Page 208] [\q 208/] purakkhatv. Yad
bhante kevalakapp ca dev tvatis
sudhammya sabhya sannisinn honti
sannipatit,mahat ca dibbaparis samantato
sannisinn honti sannipatit, cattro ca
mahrjno catuddis nisinn honti ida tesa
hoti sanasmi.
----------------
1. Ekanatato - sy,
2. Dibb paris - [PTS,]
3. Hoti - [PTS,]
4. Pacchbhimukho - machasa,
5. Puratthbhimukho - machasa,
[BJT Page 318] [\x 318/]

Atha pacch amhka sana hoti. Ye te bhante


dev bhagavati brahmacariya caritv
adhunpapann tvatisakya, te ae deve
atirocanti vaena ceva yasas ca. Tenassuda
bhante dev tvatis attaman honti pamudit
ptisomanassajt. " Dibb vata bho ky
paripranti hyanti asur ky " ti. Atha kho
bhante sakko devnamindo devna
tvatisna sampasda viditv imhi gthhi
anumodi:
Modanti vata bho dev tvatis sahindak1
Tathgata namassant dhammassa ca
sudhammata. [A]
Nave deve ca passant vaavante yasassine2
Sugatasmi brahmacariya caritvna idhgate.
Te ae atirocanti vaena yasasyun
Svak bhripaassa visespagat idha.
Ida disvna nandanti tvatis sahindak
Tathgata namassant dhammassa ca
sudhammatanti.
[PTS Page 209] [\q 209/]
11. Tena suda bhante dev tvatis
bhiyyosomattya attaman honti pamudit
ptisomanassajt. ' Dibb vata bho ky
paripranti
Hyanti asur ky ' ti.
12.Atha kho bhante yenatthena dev tvatis
sudhammya sabhya sannisinn honti

D.N. 307/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sannipatit, ta attha cintayitv ta attha


mantayitv vuttavacanpi ta3 cattro
mahrjno tasmi atthe honti,
paccanusihavacanpi4 ta cattro mahrjno
tasmi atthe honti, sakesu sanesu hit
avipakkant5.
" Te vuttavky rjno paiggayhnussani
Vippasannaman sant ahasu samhi sane"
ti.
-------------------------
1. Saindak - smu.
2. Yasassino - sy
3. Vuttavacannmida - ka
4. Paccanusihavacan pi ta - machasa
5. Ayipakkant - ka
[A.] Modanti bho punar devḥ
trayasatria saatrak (saakrak)
Tathgata namasyant dharmasya
sukhadharmatm - mahvastu
[BJT Page 320] [\x 320/]

13. Atha kho bhante uttarya disya uro loko


sajyi, obhso pturahosi, atikkammeva
devna devnubhva. Atha kho bhante sakko
devnamindo deve tvatise mantesi. Yath
kho mris nimitattni dissanti uro loko
sajyati. Obhaso ptubhavati, brahm
ptubhavissati, brahmuno heta pubbanimitta
ptubhvya yadida loko sajyati obhso
ptubhavat ti.
" Yath nimitt dissanti brahm ptubhavissati,
Brahmuno heta nimitta obhso vipulo mah
ti.
Sanakumrakath
14. Atha kho bhante dev tvatis yathsakesu
sanesu nisdisu. ' Obhsameta assma ya
vipko bhavissati sacchikatv 'va na gamissm
ti. Cattaro pi mahrjno yathsakesu sananesu
nisdisu " obhsameta assma ya vipko
bhavissati, [PTS Page 210] [\q 210/]
sacchikatv va na gamissm ti. Ida sutv dev
tvatis ekaggat sampajjisu "obhsameta
assma, ya vipko bhavissati, sacchikatv va
na gamissm''ti.
Yad bhante brahm sanakumro devna
tvatisna ptubhavati orika attabhva
abhinimminitv ptubhavati. Yo kho pana
bhante brahmuno pakativao,
anabhisambhavanyo so devna tvatisna
cakkhupathasmi. Yad bhante brahm
sanakumro devna tvatisna ptubhavati

so ae deve atirocati vaena ceva yasas ca.


Seyyathpi bhante sovao viggaho mnusa
viggaha atirocati, evameva kho bhante yad
brahm sanakumro devna tvatisna
ptubhavati, so ae deve atirocati vaena ceva
yasas ca. Yad bhante brahm sanakumro
devna tvatisna ptubhavati, na tassa
parisya koci devo abhivdeti v paccuheti v
sanena v nimanteti. Sabbeva tuhbht
pajalik pallakena nisdanti yassa'dni devassa
icchissati brahm sanakumro tassa devassa
pallakena nisdissat' ti. Yassa kho pana bhante
devassa brahm sanakumro pallakena
nisdati, ura so labhati devo vedapailbha,
ura so labhati devo somanassapailbha,
seyyathpi bhante rj khattiyo muddhvasitto
adhunbhisitto rajjena, ura so labhati
vedapailbha, ura so labhati
somanassapailbha, evameva kho bhante yassa
devassa brahm sanakumro pallake nisdati
ura so labhati devo vedapailbha, ura so
labhati devo somanassapailbha.
[BJT Page 322] [\x 322/]
[PTS Page 211] [\q 211/]
15. Atha bhante brahm sanakumro orika
attabhva abhinimminitv kumrava hutv
pacasikho devna tvatisna pturahosi. So
vehsa abbhuggantv kse antaikkhe
pallakena nisdi. Seyyathpi bhante balav
puriso supaccatthate v pallake same v
bhmibhge pallakena nisdeyya, evameva kho
bhante brahm sanakumro vehsa
abbhuggantv kse antaikkhe pallakena
nisditv devna tvatisna sampasda
viditv imhi gthhi anumodi:
" Modanti vata bho dev tvatis sahindak
Tathgata namassant dhammassa ca
sudhammata.
Nave deve ca passant vaavante yasassine
Sugatasmi buhmacariya caritvna idhgate.
Te ae atirocanti vaena yasasyun
Svak bhripaassa visespagat idha.
Ida disvna nandanti tvatis sahindak
Tathgata namassant dhammassa ca
sudhammatanti.
16. Idamattha bhante brahm sanakumro
bhsittha. Idamattha bhante brahmuno
Sanakumrassa bhsato ahagasamanngato
saro hoti: vissaho ca vieyyo ca maju ca
savanyo ca bindu ca avisr ca gambhro ca

D.N. 308/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ninnd ca. Yathparisa kho pana bhante


brahm sanakumro sarena vipeti. Na cassa
bahiddh parisya ghoso niccharati. Yassa kho
pana bhante eva ahagasamanngato saro
hoti, so vuccati ' brahmasaro'ti. Atha kho bhante
brahm sanakumro tettisa attabhve
abhinimminitv devna tvatisna [PTS Page
212] [\q 212/] paccekapallakesu
paccekapallakena nisditv deve tvatise
mantesi: " ta kimmaanti bhonto dev
tvatis. Yvaca so bhagav bahujanahitya
paipanno bahujanasukhya loknukampya
atthya hitya sukhya devamanussna. Ye hi
keci bho buddha saraa gat dhamma
saraa gat sagha saraa gat slesu
pariprakrino, te kyassa bhed parammara
appekacce paranimmitavasavattna devna
sahabyata upapajjanti. Appekacce
nimmnaratna devna sahabyata
upapajjanti, appekacce tusitna devna
sahabyata upapajjanti, appekacce ymna
devna sahabyata upapajjanti, appekacce
tvatisna devna sahabyata upapajjanti,
appekacce ctummahrjikna devna
sahabyata upapajjanti. Ye sabbanihna kya
pariprenti te gandhabbakya pariprent ti.
[BJT Page 324] [\x 324/]

Idamattha bhante brahm sanakumro


bhsittha. Idamattha bhante brahmuno
sanakumrassa bhsato ghoso yeva. Dev
maanti yvya mama pallake, svya eko'va
bhsat ti.
" Ekasmi bhsamnasmi sabbe bhsanti
nimmit [a]
Ekasmi tuhimsne sabbe tuh bhavanti te.
Tad su dev maanti tvatis sahindak
Yvya mama pallakasmi svya eko'va
bhsat" ti.
17. Atha kho bhante brahm sanakumro
ekattena attna upasahsi. Ekattena attna
upasaharitv [PTS Page 213] [\q 213/]
sakkassa devnamindassa pallake pallakena
nisditv deve tvatise mantesi:
Iddhipda bhvan
18. Ta kimmaanti bhonto dev tvatis
yvasupaatt cime tena bhagavat jnat
passat arahat sammsambuddhena cattro
iddhipd paatt iddhipahutya
iddhivisavitya iddhivikubbanatya. Katame

cattro? Idha bho bhikkhu


chandasamdhipadhnasakhrasamanngata
iddhipda bhveti,
viriyasamdhipadhnasakhrasamanngata
iddhipda bhveti,
cittasamdhipadhnasakhrasamanngata
iddhipda bhveti,
vmassamdhipadhnasakhrasamanngata
iddhipda bhveti. Ime kho bho tena bhagavat
jnat passat arahat sammsambuddhena
cattro iddhipd paatt iddhipahutya
iddhivisavitya iddhivikubbanatya. Ye hi keci
bho attamaddhna sama v brhma v
anekavihita iddhividha paccanubhosu, sabbe
te imesa yeva catunna iddhipdna
bhvitatt bahulkatatt, ye pi hi keci bho
angatamaddhna sama v brhma v
anekavihita iddhividha paccanubhossanti,
sabbe te imesa yeva catunna iddhipdna
bhvitatt bahulkatatt. Ye pi hi keci bho
etarahi sama v brhma v anekavihita
iddhividha paccanubhonti, sabbe te imesa
yeva catunna iddhipdna bhvitatt
bahulkatatt. Passanti no bhonto dev tvatis
mama pi ma evarpa iddhnubhvanati.
--------------------
[A.] Ekasya bhamnasya sarve bhanti
nirmitḥ
Ekasya tumbhtasya sarve tum bhavanti te.
( Divyvadna)
[BJT Page 326] [\x 326/]

Eva mahbrahme ' ti.


' Ahampi kho bho imesa yeva catunna [PTS
Page 214] [\q 214/] iddhipdna bhvitatt
bahulkatatt eva mahiddhiko eva
mahnubhvo' ti.
Idamattha bhante brahm sanakumro
bhsittha. Idamattha bhante brahm
sanakumro bhsitv deve tvatise mantesi.
Oksdhigam
19. Ta kimmaanti bhonto dev tvatis
yvacida tena bhagavat jnat passat
arahat sammsambuddhena tayo oksdhigam
anubuddh sukhassa adhigamya. Katame tayo?
Idha bho ekacco sasaho viharati kmehi,
sasaho akusalehi dhammehi. So aparena
samayena ariyadhamma suti, yoniso manasi
karoti, dhammnudhamma paipajjati, so
ariyadhammasavana gamma yoniso

D.N. 309/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

manasikra dhammnudhammapaipatti
asasaho viharati kmehi, asasaho akusalehi
dhammehi. Tassa asasahassa kmehi
asasahassa akusalehi dhammehi uppajjati
sukha. Sukh bhiyyo somanassa, seyyathpi
bho mud pmojja jyetha, evameva kho bho
asasahassa kmehi assahassa akusalehi
dhammehi uppajjati sukha, sukh bhiyyo
somanassa. Aya kho bho tena bhagavat jnat
passat arahat sammsambuddhena padhamo
oksdhigamo anubuddho sukhassa
adhigamya.
Puna ca para bho idhekaccassa orik
kyasakhr appaippassaddh honti. Orik
vacsakhr appaippassaddh honti, orik
cittasakhr appaippassaddh honti, so
aparena samayena ariyadhamma suti yoniso
manasi karoti dhammnudhamma paipajjati.
Tassa ariyadhammasavana gamma yoniso
manasikra dhammnudhammapaipatti,
orik kyasakhr paippasasambhanti,
orik vacsakhr paippassambhanti, [PTS
Page 215] [\q 215/] orik cittasakhr
paippassambhanti. Tassa orikna
kyasakhrna paippassaddhiy orikna
vacsakhrna paippassaddhiy orikna
cittasakhrna paippassaddhiy uppajjati
sukha. Sukh bhiyyo somanassa. Seyyathpi
bho mud pmojja jyetha. Evameva kho
orikna kyasakhrna paippassaddhiy
orikna vacsakhrna paippassaddhiy
orikna cittasakhrna paippassaddhiy
uppajjati sukha. Sukh bhiyyo somanassa.
Aya kho bho tena bhagavat jnat passat
arahat sammsambuddhena dutiyo
oksdhigamo anubuddho sukhassa
adhigamya.
[BJT Page 328] [\x 328/]

Puna ca para bho idhekacco ida kusalanti


yathbhta nappajnti. Ida akusalanti
yathbhta nappajnti, ida svajja ida
anavajja ida sevitabba ida na sevitabba
ida hna ida pata ida
kahasukkasappaibhganti yathbhta
nappajnti. So aparena samayena
ariyadhamma suti yoniso manasi karoti
dhammnudhamma paipajjati. So
ariyadhammasavana gamma
yonisomanasikra
dhammnudhammappaipatti ida kusalanti
yathbhta pajnti, ida akusalanti
yathbhta pajnti, ida svajja ida
anavajja ida sevitabba ida na sevitabba

ida hna ida pata ida


kahasukkasappaibhganti yathbhta
pajnti. Tassa eva jnato eva passato avijj
pahyati, vijj uppajjati. Tassa avijjvirg
vijjuppd uppajjati sukha, sukh bhiyyo
somanassa. Seyyathpi bho mud pmojja1
jyetha, evameva kho bho avijjvirg vijjuppd
uppajjati sukha. Sukh bhiyyo somanassa.
Aya kho bho tena bhagavat jnat passat
arahat sammsambuddhena tatiyo
oksdhigamo anubuddho sukhassa
adhigamya.
[PTS Page 216] [\q 216/]
Ime kho bho tena bhagavat jnat passat
arahat sammsambuddhena tayo oksdhigam
anubuddh sukhassa adhigamyti. Idamattha
bhante brahm sanakumro bhsittha.
Idamattha bhante buhm sanakumro
bhsitv deve tvatise mantesi:
Satipahn
20. Ta kimmaanti bhonto dev tvatis yva
supaattvime tena bhagavat jnat passat
arahat sammsambuddhena. Cattro
satipahn kusalassdhigamya. Katame
cattro? Idha bho bhikkhu ajjhatta kye
kynupass viharati tp sampajno satim
vineyya loke abhijjhdomanassa. Ajjhatta kye
kynupass viharanto tattha sammsamdhiyati
samm vippasdati. So tattha samm samhito
sammvippasanno bahiddh parakye
adassana abhinibbatteti.
Ajjhatta vedansu vedannupass viharati tp
sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa. Ajjhatta vedansu
vedannupass viharantotattha
sammsamdhiyati samm vippasdati. So tattha
samm samhito
Sammvippasanno bahiddh paravedansu
adassana abhinibbatteti.
Ajjhatta citte cittnupass viharati tp
sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa. Ajjhatta citte cittnupass
viharanto tattha sammsamdhiyati samm
vippasdati. So tattha samm samhito
sammvippasanno bahiddh paracitte
adassana abhinibbatteti.
-----------
1. Pmujja - ka

D.N. 310/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 330] [\x 330/]

Ajjhatta dhammesu dhammnupass viharati


tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa. Ajjhatta dhammesu
dhammnupass viharanto tattha
sammsamdhiyati samm vippasdati. So tattha
samm samhito sammvippasanno bahiddh
paradhammesu adassana abhinibbatteti.
Ime kho bho tena bhagavat jnat passat
arahat sammsambuddhena cattro
satipahn paatt kusalassa adhigamyti.
Idamattha bhante brahm sanakumro
bhsittha. Idamattha bhante brahm
sanakumro bhsitv deve tvatise mantesi.
Samdhiparikkhr
21. Ta kimmaanti bhonto dev tvatis
yvasupaattvime tena bhagavat jnat
passat arahat sammsambuddhena satta
sammsamdhiparikkhr sammsamdhissa
bhvanya sammsamdhissa pripriy.
Katame satta? Sammdihi sammsakappo
sammvc sammkammanto [PTS Page 217] [\q
217/] sammjvo sammvymo sammsati.
Y kho bho imehi sattahi agehi cittassa
ekaggat parikkhat, aya vuccati bho ariyo
sammsamdhi saupaniso itipi saparikkhro
itipi. Sammdihissa bho sammsakappo
pahoti, sammsakappassa sammvc pahoti,
sammvcassa sammkammanto pahoti,
sammkammantassa sammjvo pahoti,
sammjvassa sammvymo pahoti,
sammvymassa sammsati pahoti,
sammsatissa sammsamdhi pahoti,
sammsamdhissa samma pahoti,
sammassa sammvimutti pahoti. Ya hi ta
bho samm vadamno vadeyya, svkkhto
bhagavat dhammo sandihiko akliko
ehipassiko opanayiko1 paccatta veditabbo
vih. Aprut amatassa dvrti,idameta
samm vadamno vadeyya svkkhto hi bho
bhagavat dhammo sandihiko akliko
ehipassiko opanayiko paccatta veditabbo
vihi. Aprut amatassa dvrti.
-----------------
1. Opaneyyako - machasa,
[BJT Page 332] [\x 332/]

Ye hi keci bho buddhe aveccappasdena


samanngat, dhamme aveccappasdena
samanngat saghe aveccappasdena

samanngat, ariyakantehi slehi samanngat.


Ye cime opaptik dhammavint stirekni
catuvisatisatasahassni mgadhak paricrak
abbhatt klakat tia saojanna
parikkhay sotpann aviniptadhamm niyat
sambodhiparya. Atthi cevettha
sakadgmino.
Atthya1 itar paj puabhgti me mano,
Sakhtu no pi sakkomi musvdassa ottapanti.
2
22. Idamattha bhante brahm sanakumro
bhsittha. Idamattha bhante brahmuno
sanakumrassa bhsato vessavaassa
mahrjassa eva cetaso parivitakko udapdi.
'Acchariya vata bho. Abbhuta vata bho,
evarpopi nma uro satth bhavissati,
evarpa ura dhammakkhna, evarp
ur visesdhigam payissant'ti. Atha
bhanne brahm sanakumro vessavaassa
mahrjassa cetas ceto paritavitakkamaya
vessavaa mahrjna etadavoca: "ta
kimmaati bhava vessavao mahrj.
Attampi addhna evarpo uro satth ahosi,
evarpa ura dhammakkhna, evarp
ur visesdhigam payisu. Angatampi
addhna evarpo uro satth bhavissati.
Evarpa ura dhammakkhna, evarp
ur visesdhigam payissant"ti.
23. Idamattha bhante brahm sanakumro
devna tvatisna abhsi. Idamattha
vessavao mahrj brahmuno sanakumrassa
devna tvatisna bhsato sammukh suta
sammukh paiggahita saya parisya rocesi.
Idamattha janavasabho yakkho vessavaassa
mahrjassa saya parisya bhsato sammukh
suta sammukh paiggahita bhagavato
rocesi. Idamattha bhagav janavasabhassa
yakkhassa sammukh sutv sammukh
paiggahetv smaca abhiya yasmato
nandassa rocesi. Idamattha yasm nando
bhagavato sammukh sutv sammukh
paiggahetv rocesi bhikkhna bhikkhunna
upsakna upsikna 'tayida brahmacariya
iddhaceva phtaca vitthrita bhujaa
puthubhta yva devamanussehi
suppaksitanti.
Janavasabhasutta pacama.
1. Athya - sy. 2. Ottappanti - machasa.
[BJT Page 334] [\x 334/]

D.N. 311/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

6.
[PTS Page 220] [\q 220/]

mahgovindasutta.

1. Eva me suta eka samaya bhagav


rjagahe viharati gijjhake pabbate. Atha kho
pacasiko gandhabbaputto abhikkantya rattiy
abhikkantavao kevalakappa gijjhaka
pabbata obhsetv yena bhagav
tenupasakami. Upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta ahsi. Ekamanta hito
kho pacasikho gandhabbaputto bhagavanta
etadavoca: ya kho me bhante devna
tvatisna sammukh suta sammukh
paiggahita, rocemeta bhagavato'ti. 'rocehi
me tva pacasikh'ti bhagav avoca.
Devasabh
2. "Purimni bhante divasni purimatarni
tadahuposathe paarase pavraya puya
puamya rattiy kevalakapp ca dev
tvatis sudhammya sabhya sannisinn
honti sannipatit mahat ca dibbaparis
samantato sannisinn honti sannipatit. Cattro
ca mahrjno ctuddis sannisinn honti.
Puratthimya disya dhataraho mahrj
pacchbhimukho nisinno hoti deve purakkhatv
dakkhiya disya virhako mahrj
uttarbhimukho nisinno hoti deve purakkhatv.
Pacchimya disya [PTS Page 221] [\q 221/]
virpakkho mahrj puratthbhimukho nisinno
hoti deve purakkhatv. Uttarya disya
vessavao mahrj dakkhibhimukho nisinno
hoti deve purakkhatv. Yad bhante kevalakapp
ca dev tvatis sudhammya sabhya
sannisinn honti, sannipatit mahat ca
dibbaparis samantato sannisinn honti
sannipatit cattro ca mahrjno ctuddis
nisinn honti ida tesa hoti sanasmi atha
pacch amhka sana hoti. Ye te bhante dev
bhagavati brahmacariya caritv
adhunpapann tvatisakya, te ae deve
atirocanti vaena ceva yasas ca. Tenasuda
bhante dev tvatis attaman honti pamudit
ptisomanassajt 'dibb vata bho ky
paripranti hyanti asur ky'ti.
[BJT Page 336] [\x 336/]

3. Atha kho bhante sakko devnamindo devna


tvatisna sampasda viditv imhi gthhi
anumodi:
"Modanti vata bho dev tvatis sahindak,

Tathgata namassant dhammassa ca


sudhammata.
Nace deve ca passant vaavante yasassine.
Sugatasmi brahmacariya caritvna idhgate.
Te ae atirocanti vaena yasasyun,
Svak bhripaassa visespagat idha,
Idha disvna nandanti tvatis sahindak,
Tathgata namassant dhammassa ca
sudhammatanti".
[PTS Page 222] [\q 222/] tena suda bhante
dev tvatis bhiyyosomattya attaman honti
pamudit ptisomanassajt 'dibb vata bho ky
paripranti hyanti asur ky1'ti.
Aha yathbhuccava
4. Atha kho bhante sakko devnamindo devna
tvatisna sampasda viditv deve tvatise
mantesi 'iccheyytha no tumhe mris tassa
bhagavato aha yathbhucce vae sotunti".
'Icchma 2 maya mris tassa bhagavato aha
yathbhucce vae sotunti'.
Atha kho bhante sakko devnamindo devna
tvatisna bhagavato aha yathbhucce
vae payirudhsi:
Ta kimpaanti bhonto dev tvatis yvaca
3 so bhagav yvaca 3 so bhagav
bahujanahitya paipanno bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna, eva bahujanahitya
paipanna bahujanasukhya loknukampya
atthya hitya sukhya devamanussna
iminpagena samanngata satthra neva
attase samanupassma na panetarahi aatra
tena bhagavat.
1. Asuraky - machasa. 2. Iccheyyma - [PTS.
3.] Yva cassa - [PTS.]
[BJT Page 338] [\x 338/]

2. Svkkhto kho pana tena bhagavat dhammo


sandihiko akliko ehipassiko opanayiko
paccatta veditabbo vihi. Eva
opanayikassa1 dhammassa desetra
iminpagena samanngata satthra neva
attase samanupassma na panetarehi aatra
tena bhagavat.
3. Ida kusalanti kho pana tena bhagavat
suppaatta. Ida akusalanti suppaatta.
Ida [PTS Page 223] [\q 223/] svajjanti

D.N. 312/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

suppaatta. Ida anavajjanti suppaatta.


Ida sevitabbanti suppaatta. Ida na
sevitabbanti suppaatta. Ida hnanti
suppaatta. Ida patanti suppaatta. Ida
kahasukkasappaibhganti suppaatta. Eva
kusalkusalasvajjnavajjasevitabbsevitabbahn
appaitakahasukka sappaibhgna
dhammna papetra iminpagena
samanngata satthra neva attase
samanupassma na panetarahi aatra tena
bhagavat.
4. Suppaatt kho pana tena bhagavat
svakna nibbnagmin paipad. Sasandati
nibbnaca paipad ca seyyathpi nma
gagodaka yamunodakena sasandati sameti
evameva suppaatt tena bhagavat svakna
nibbnagminpaipad sasandati nibbnaca
paipad ca. Eva nibbnagminiy paipadya
papetra imin pagena samanngata
satthra neva attase samanupassma na ca
panetarahi, aatra tena bhagavat.
5. Abhinipphanno kho pana tassa bhagavato
lbho abhinipphanno sloko yva mae
khattiy sampiyyamnarp viharanti.
Vigatamado kho pana so bhagav hra hreti
eva vigatamada hra hrayamna 2 imin
pagena samanngata satthra neva attase
samanupassma na panetarahi aatra tena
bhagavat.
6. Laddhasahyo kho pana so bhagav
sekhnaceva paipannna khsavnaca
vusitavata. Te bhagav apanujja ekrmata
anuyuttopi viharati. Eva ekrmata anuyutta
iminpagena samanngata satthra neva
[PTS Page 224] [\q 224/] attase
samanupassma na panetarahi aatra tena
bhagavat,
1. Opaneyyikassa - machasa. 2. hariyamna s. Mu.
[BJT Page 340] [\x 340/]

7. Yathvd kho pana so bhagav tathkr,


yathkr tathvd, iti yathvd tathkr
yathkr tathvd. Eva
dhammnudhammapaipanna iminpagena
samanngata satthra neva attase
samanupassma na panetarahi, aatra tena
bhagavat.

8. Tiavicikiccho kho pana so bhagav


vigatakathakatho pariyositasakappo
ajjhsaya di brahmacariya eva
tiavicikiccha vigatakathakatha
pariyositasakappa ajjhsaya
dibrahmacariya. Imin paghena
samanngata satthra neva attase
samanupassma. Na panetarahi, aatra tena
bhagavat ti.
5. Ime kho bhante sakko devnamindo devna
tvatisna bhagavato aha yathbhucce
vae payirudhsi. Tena suda bhante dev
tvatis bhiyyosomattya attaman honti
pamudit ptisomanassajt bhagavato aha
yathbhucce vae sutv. Tatra bhante ekacce
dev evamhasu:
Aho vata mris cattro sammsambuddh loke
uppajjeyyu dhammaca deseyyu
yatharivabhagav, tadassa bahujanahitya
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussnni.
Ekacce dev evamhasu: tihantu mris
cattro sammsambuddh, aho vata mris tayo
sammsambuddh loke uppajjeyyu dhammaca
deseyyu yathariva bhagav, tadassa
bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussnanti.
Ekacce dev evamhasu: tihantu mris tayo
sammsambuddh, aho vata mris dve
sammsambuddh loke uppajjeyyu dhammaca
deseyyu yathariva bhagav. Tadassa
bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussnanti.
[BJT Page 342] [\x 342/]
6. [PTS Page 225] [\q 225/] eva vutte bhante
sakko devnamindo deve tvatise etadavoca:
ahna kho eta mris anavakso ya ekiss
lokadhtuy dve arahanto sammsambuddh
apubba acarima uppajjeyyu. Neta hna
vijjati. Aho vata mris so bhagav appbdho
apptako cira dghamaddhna tiheyya.
Tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussnanti.
Atha kho bhante yenatthena dev tvatis
sudhammya sabhya sannisinn honti
sannipatit, ta attha cintayitv ta attha
mantayitv vuttavacan nmida cattro
mahrjno tasmi atthe honti.

D.N. 313/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Paccnusihavacan nmida cattro


mahrjno tasmi atthe honti. Sakesu sakesu
sanesu hit avipakkant.
"Te vuttavky rjno paiggayhnussani
Vippasannaman sant ahasu sambhi
sane"ti.
7. Atha kho bhante uttarya disya uro loko
sajyi obhso pturahosi atikkammeva devna
devnubhva atha kho bhante sakko
devnamindo deve tvatise mantesi:
Yath kho mris nimittni dissanti uro loko
sajyati obhso ptubhavati brahm
ptubhavissati brahmuno heta pubbanimitta
ptubhvya yadida loko sajyati obhso
ptubhavat ti.
"Yath nimitt dissanti brahm ptubhavissati,
Brahmuno heta nimitta obhso vipulo
mah"ti.
Sanakumrakath
8. [PTS Page 226] [\q 226/] atha kho bhante
dev tvatis yathsakesu sanesu nisdisu
"obhsameta assma, yavipko bhavissati
sacchi katv'va na gamissm"ti. Cattro'pi
mahrjno yathsakesu sanesu nisdisu,
"obhsameta assma, yavipko bhavissati
sacchi katv'va na gamissm"ti. Ida sutv
dev tvatis ekagg sampajjisu
obhsameta assma, yavipko bhavissati
sacchikatv'va na gamissmti.
[BJT Page 344] [\x 344/]

Yad bhante brahm sanakumro devna


tvatisna ptu bhavati orika attabhva
abhinimminitv ptubhavati. Yo kho pana
bhante brahmuno pakativao
anabhisambhavanyo so devna tvatisna
cakkhupathasmi. Yad bhante brahm
sanakumro devna tvatisna ptubhavati
so ae deve atirocati vaena ceva yasas ca.
Seyyathpi bhante sovao viggaho mnusa
viggaha atirocati, evameva kho bhante yad
brahm sanakumro devna tvatisna
ptubhavati, so ae deve atirocati vaena ceva
yasas ca. Yad bhante brahm sanakumro
devna tvatisna ptubhavati na tassa
parisya koci devo abhivdeti v paccuheti v
sanena v nimanteti. Sabbeva tuhbht
pajalik pallakena nisdanti 'yassa'dni
devassa pallaka icchissati brahm

sanakumro tassa devassa pallake


nisdassat'ti.Yassa kho pana bhante devassa
brahm sanakumro pallake nisdati ura so
labhati devo vedapailbha. Ura so labhati
devo somanassapailbha. [PTS Page 227] [\q
227/] seyyathpi bhante rj khattiyo
muddhvasitto adhunbhisitto rajjena, ura so
labhati vedapailbha ura so labhati
somanassapailbha, evameva kho bhante yassa
devassa brahm sanakumro pallake nisdati
ura so labhati devo vedapailbha. Ura so
labhati devo somanassa pailbha.
9. Atha bhante brahm sanakumro devna
tvatisna sampasda viditv antarahito
imhi gthhi anumodi:
"Modanti vata bho dev tvatis sahindak,
Tathgata namassant dhammassa ca
sudhammata.
Nave deve ca passant vaavante yasassine,
Sugatasmi brahmacariya caritvna idhgate.
Te ae atirocanti vaena yasasyun,
Svak bhripaassa visespagat idha.
Ida disvna nandanti tvatis sahindak,
Tathgata namassant dhammassa ca
sudhammatanti.
[BJT Page 346] [\x 346/]

10. Imamattha bhante brahm sanakumro


abhsittha. Imamattha bhante brahmuno
sanakumrassa bhsato ahagasamanngato
saro hoti vissaho ca vioyyo ca maju ca
savanyo ca bindu ca avisr ca gambhro ca
ninnd ca. Yathparisa kho pana bhante
brahm sanakumro sarena vipeti, na cassa
bahiddh parisya ghoso niccharati. Yassa kho
pana bhante eva ahagasamanngato saro
hoti so vuccati brahmassaroti.
11. Atha kho bhante dev tvatis brahmna
sanakumra etadavocu: "sdhu mahbrahme
etadeva maya sakhya modma. [PTS Page
228] [\q 228/] atthi ca sakkena
devnamindena tassa bhagavato aha
yathbhucc va bhsit, te ca maya
sakhya modm"ti. Atha kho bhante brahm
sanakumro sakka devnaminda etadavoca:
"sdhu devnaminda mayampi tassa bhagavato
aha yathbhucce vaesueyym"ti.

D.N. 314/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

'Eva mahbrahme'ti kho bhante sakko


devnamindo brahmuno sanakumrassa
bhagavato aha yathbhucce vae
payirudhsi.
Ta kimmaati bhava mahbrahm yvaca
so bhagav bahujanahitya paipanno
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna, eva bahujanahitya
paipanna bahujanasukhya loknukampya
atthya hitya sukhya devamanussna,
iminpagena samanngata satthra neva
attase samanupassma, na panetarahi aatra
tena bhagavat.
Svakkhto kho pana tena bhagavat dhammo
sandihiko akliko ehipassiko opanayiko
paccatta veditabbo vihi eva opanayikassa
dhammassa desetra imin pagena
samanngata satthra neva attase
samanupassma na panetarahi aatra tena
bhagavat.
[BJT Page 348] [\x 348/]

Ida kusalanti kho pana tena bhagavat


suppaatta. Ida akusalanti suppaatta.
Ida svajja ida anavajja ida sevitabba ida
na sevitabba ida hna ida pata ida
kahasukkasappaibhganti suppaatta. Eva
kusalkusalasvajjnavajjasevitabbsevitabbahn
appatakahasukkasappai - bhgna
dhammna papetra iminpagena
samanngata satthra neva [PTS Page 229] [\q
229/] attase samanupassma na panetarahi
aatra tena bhagavat.
Suppaatt kho pana tena bhagavat
svakna nibbnagmin paipad. Sasandati
nibbnaca paipad ca seyyathpi nma
gagodaka yamunodakena sasandati sameti
evameva suppaatt tena bhagavat svakna
nibbnagminpaipad sasandati nibbnaca
paipad ca. Eva nibbnagminiy paipadya
papetra imin pagena samanngata
satthra neva attase samanupassma na
panetarahi, aatra tena bhagavat.
Abhinipphanno kho pana tassa bhagavato lbho
abhinipphanno sloko yva khattiy
sampiyyamnarp viharanti. Vigatamado kho
pana mae so bhagav hra hreti eva
vigatamada hra hrayamna imin
pagena samanngata satthra neva attase

samanupassma na panetarahi aatra tena


bhagavat.
Laddhasahyo kho pana so bhagav
sekhnaceva paipannna khsavnaca
vusitavata. So bhagav apanujja ekrmata
anuyuttopi viharati. Eva ekrmata anuyutta
iminpagena samanngata satthra neva
attase samanupassma na panetarahi aatra
tena bhagavat,
Yathvd kho pana so bhagav tathkr,
yathkr tathvd, iti yathvd tathkr
yathkr tathvd. Eva
dhammnudhammapaipanna iminpagena
samanngata satthra neva attase
samanupassma na panetarahi, aatra tena
bhagavat.
Tiavicikiccho kho pana so bhagav
vigatakathakatho pariyositasakappo
ajjhsaya di brahmacariya [PTS Page 230] [\q
230/] eva tiavicikiccha
vigatakathakatha pariyositasakappa
ajjhsaya dibrahmacariya imin paghena
samanngata satthra neva attase
samanupassma na panetarahi, aatra tena
bhagavat ti.
[BJT Page 350] [\x 350/]

10. Ime kho bhante sakko devnamindo


brahmuno sanakumrassa bhagavato aha
yathbhucce vae payirudhsi. Tena suda
bhante brahm sanakumro attamano hoti
pamudito ptisomanassajto bhagavato aha
yathbhucce vae sutv. Atha bhante brahm
sanakumro orika attabhva
abhinimminitv kumrava hutv pacasikho
devna tvatisna pturahosi. So vehsa
abbhuggantv kse antaikkhe pallakena
nisdi. Seyyathpi bhante balav puriso
supaccatthate v pallake same v bhmibhge
pallakena nisdeyya, evameva kho bhante
brahm sanakumro vehsa abbhuggantv
kse antaikkhe pallakena nisditv deve
tvatise mantesi:
Govindabrhmaavatthu
11. Ta kimmaanti bhonto dev tvatis.
Yva dgharatta mahpao'va so bhagav
ahosi. Bhtapubba bho rj disampati nma
ahosi, disampatissa rao govindo nma
brhmao purohito ahosi. Disampatissa rao

D.N. 315/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

reu nma kumro putto ahosi. Govindassa


brhmaassa jotiplo nma mavo putto ahosi.
Iti reu ca rjaputto jotiplo ca mavo ae ca
chakhattiy iccete aha sahy ahesu.
[PTS Page 231] [\q 231/] atha kho bho
ahorattna accayena govindo brhmao
klamaksi. Govinde buhmae klakate rj
disampati parideves "yasmi vata bho maya
samaye govinde brhmae sabbakiccni samm
vossajjitv pacahi kmaguehi samappit
samagbht parivrema tasmi no samaye
govindo brhmao klakato"ti. Eva vutte bho
reu rjaputto rjna disampati etadavoca:
"m kho tva deva govinde brhmae klakate
atibha paridevesi. Atthi deva govindassa
brhmaassa jotiplo nma mavo putto
paitataro ceva pitar alamatthadasataro ceva
pitar. Ye'pi'ssa pit atthe anussi. Te'pi
jotiplasseva mavassa anussaniy"ti. 'Eva
kumr'ti. 'Eva dev'ti.

anussi te pi atthe anussati, ye'pi'ssa pit atthe


nnussi te'pi atthe anussati, ye'pi'ssa pit
kammante abhisambhosi, te'pi kammante
abhisambhoti, ye'pi'ssa pit kammante
nbhisambhosi te'pi kammante abhisambhoti.
Tamena manuss evamhahu: "govindo vata
bho brhmao, mahgovindo vata bho
buhmao"ti. Imin kho eva bho pariyyena
jotiplassa mavassa govindo
mahgovindo'tveva sama udapdi.
[BJT Page 354] [\x 354/]

12. Atha kho bho rj disampati aatara


purisa mantesi, 'ehi tva ambho purisa, yena
jotiplo nma mavo tenupasakami.
Upasakamitv jotipla mava eva vadehi:
bhavamatthu bhavanta jotipla mava, rj
disampati bhavanta jotipla mava
mantayati, rj disampati bhoto jotiplassa
mavassa dassanakmo'ti. 'Eva dev'ti kho
bho so puriso disampatissa rao paissutv
yena jotiplo mavo tenupasakami.
Upasakamitv jotipla mava etadavoca:
"bhavamatthu bhavanta jotipla mava,
rj disampati bhavanta jotipla mava
mantayati, [PTS Page 232] [\q 232/] rj
disampati bhoto jotiplassa mavassa
dassanakmo"ti. 'Eva bho'ti kho so jotiplo
mavo tassa purisassa paissutv yena rj
disampati tenupasakami, upasakamitv
disampatin ra saddhi sammodi,
sammodanya katha srnya vtisretv
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinna kho bho
jotipla mnava rj disampati etadavoca:
"anussatu no bhava jotiplo, m no bhava
jotiplo anussaniy paccabyhsi, pettike ta
hne hapessmi, govindiye abhisicissm"ti.
'Eva bho'ti kho so jotiplo mavo disampatissa
rao paccassosi.

Rjasavibhgo
14. Atha kho bho mahgovindo brhmao yena
te cha khattiy tenupasakami. Upasakamitv
te cha khattiye etadavoca: disampati kho bho
rj jio vuddho mahallako addhagato [PTS
Page 233] [\q 233/] vayo anuppatto. Ko nu kho
pana bho jnti jvita, hna kho paneta
vijjati ya disampatimhi rao klakate
rjakattro reu rjaputta rajje
abhisiceyyu, yantu bhonto yena reu
rjaputto tenupasakamatha. Upasakamitv
reu rjaputta eva vadetha: "maya kho
bhoto reussa sahy piy manp appaikkl,
yasukho bhava tasukh maya. Yadukkho
bhava tadukkh maya. Disampati kho bho
rj jio vuddho mahallako addhagato vayo
anuppatto. Ko nu kho pana bho jnti jvita,
hna kho paneta vijjati ya disampatimhi
rao klakate rja kattro bhavanta reu
rajje abhisiceyyu. Sace bhava reu rajja
labhetha, savibhajetha no rajjen"ti. 'Eva
bho'ti kho bho te cha khattiy mahgovindassa
brhmaassa paissutv yena reu rjaputto
tenupasakamisu. Upasakamitv reu
rjaputta etadavocu: "maya kho bhoto
reussa sahy piy manp appaikkl.
Yasukho bhava tasukh maya, yadukkho
bhava tadukkh maya. Disampati kho bho
rj jio vuddho mahallako addhagato vayo
anuppatto. Ko nu kho pana bho jnti jvita,
hna kho paneta vijjati ya disampatimhi
rao klakate rjakattro bhavanta reu
rajje abhisiceyyu. Sace bhava reu rajja
labhetha, savibhajetha no rajjen"ti "ko nu kho
bho ae mama vijite sukhamedhetha1 aatra
bhavantehi. Sacha bho rajja labhissmi
savibhajissmi vo rajjen"ti.

13. Atha kho bho rj disampati jotipla


mava govindiye abhisici. Pettike hne
hapesi. Abhisitto jotiplo mavo govindiye,
pettike hne hapito, ye' pi'ssa pit atthe

15. [PTS Page 234] [\q 234/] atha kho bho


ahorattna accayena rj disampati klamaksi.
Disampatimhi rao klakate rjakattro reu
rjaputta rajje abhisicisu. Abhisitto reu

[BJT Page 352] [\x 352/]

D.N. 316/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

rajjena pacahi kmaguehi samappito


samagibhto paricreti. Atha kho bho
mahgovindo brhmao yena te cha khattiy
tenupasakami, upasakamitv te cha khattiye
etadavoca: disampati kho bho rj klakato
abhisitto reu rajjena, pacahi kmaguehi
samappito samagibhto paricreti. Ko nu kho
pana bho jnti. Madany km. yantu bhonto
yena reu rj tenupasakamatha,
upasakamitv reu rjna eva vadetha:
disampati kho bho rj klakato. Abhisitto
bhava reu rajjena. Sarati bhava ta
vacananti.
1. Sukho bhavetha - machasa
Sukha bhaveyytha - sy
Sukhamedheyytha - [PTS]
Sukh bhaveyytha - ka.
[BJT Page 356] [\x 356/]

'Eva bho'ti kho bho te cha khattiy


mahgovindassa brhmaassa paissutv yena
reu rj tenupasakamisu, upasakamitv
reu rjna etadavocu: disampati kho bho
rj klakato, abhisitto bhava reu rajjena.
Sarati bhava ta vacananti. ' 'Sarmaha bho
ta vacana ko nu kho bho pahoti ima
mahpathavi uttarena yta dakkhiena
sakaamukha sattadh sama suvibhatta
vibhajitunti. " 'Ko nu kho bho ao pahoti
aatra mahgovindena brhmaen'ti.
16. Atha kho bho reu rj aatara purisa
mantesi: ehi tva ambho purisa, yena
mahgovindo brhmao tenupasakama,
upasakamitv mahgovinda brhmaa eva
vadehi: 'rj ta bhante reu mantet'ti. [PTS
Page 235 [\q 235/] ']eva dev'ti kho bho so
puriso reussa rao paissutv yena
mahgovindo brhmao tenupasakami.
Upasakamitv mahgovinda brhmaa
etadavoca: 'rj ta bhante reu manteti'ti.
'Eva bhoti kho so mahgovindo brhmao tassa
purisassa paissutv yena reu rj
tenupasakami, upasakamitv reun ra
saddhi sammodi, sammodanya kath
srnya vtisretv ekamanta nisdi,
ekamanta nisinna kho bho mahgovinda
brhmaa reu rj etadavoca: etu bhava
govindo, ima mahpathavi uttarena yata
dakkhiena sakaamukha sattadh sama
suvibhatta vibhajat'ti. 'Eva bho'ti kho so
mahgovindo brhmao reussa rao
paissutv ima mahpathavi uttarena yata

dakkhiena sakaamukha sattadh sama


suvibhatta vibhaji. Sabbni sakaamukhni
pahapesi tatra suda majjhe reussa rao
janapado hoti.
"Dantapura kaligna1 assaknaca potana
Mhissat avantna sovrnaca roruka
Mthil ca videhna camp agesu mpit,
Bras ca ksna ete govindampit"ti.
17. [PTS Page 236] [\q 236/] atha kho bho te
cha khattiy yathsakena lbhena attaman
ahesu paripuasakapp "ya vata no ahosi
icchita ya kakhita ya adhippeta ya
adhipatthita. Ta no laddhanti. "
"Sattabh brahmadatto ca vessabh bharato
sah
Reu dve ca dhatarah2 tadsu
sattabhrat"ti.
Pahamabhavra nihita.
1. Kigna sy ka - [PTS. 2.] Reudve
dhatarah ca machasa.
[BJT Page 358] [\x 358/]

Kittisaddabbhuggamana
18. Atha kho bho te cha khattiy yena
mahgovindo brhmao tenupasakamisu
upasakamitv mahgovinda brmhaa
etadavocu: "yath kho bhava govindo reussa
rao sahyo piyo manpo appaikklo,
evameva kho bhava govindo amhkampi
sahyo piyo manpo appaikklo. Anussatu no
bhava govindo, m no bhava govindo
anussaniy paccabyks'ti. "Eva bho"ti kho so
mahgovindo brhmao tesa channa
khattiyna paccassosi. Atha kho bho
mahgovindo brahmao satta ca rjno khattiye
muddhvasatte rajje anussi, satta ca
brhmaamahsle, satta ca nhtakasatni
mante vcesi.
19. [PTS Page 237] [\q 237/] atha kho bho
mah govindassa brhmaassa aparena
samayena eva kalyo kittisaddo
abbhuggachi" sakkh mahgovindo brhmao
brahmna passati, sakkh mahgovindo
brhmao brhmun skaccheti sallapati
mantet'ti. Atha kho bho mahgovindassa
brhmaassa etadahosi: mayha kho eva

D.N. 317/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kalyo kittisaddo abbhuggato. 1 Sakkh


mahgovindo brhmao brahmna passati
sakkh mahgovindo brhmao brahmun
skaccheti sallapati mantet'ti. Na kho panha
brahmna passmi na brahmun skacchemi,
na brahmun sallapmi na brahmun mantemi,
suta kho pana meta brhmana vuddhna
mahallakna cariyapcariyna
bhsamnna: "yo vassike cattro mse
paisallyati karua jhna jhyati, so
brahmna passati brahmun skaccheti
brahmun sallapati brahmun mantet"ti
yannnha vassike cattro mse paisallyeyya
karua jhna jhpeyyanti. "
29. Atha kho bho mahgovindo brhmao yena
reu rj tenupasakami, upasakamitv reu
rjna etadavoca mayha kho bho eva kalyo
kittisaddo abbhuggato, sakkh mahgovindo
brhmao brahmna passati, sakkh
mahgovindo brhmao brahmun skaccheti
sallapati mantetti. Na kho panha bho
brhmana passmi, na brahmun skacchemi
na brahmun sallapmi na brahmun mantemi,

1. Abbhuggacchi - machasa.
[BJT Page 360] [\x 360/]

Suta kho pana meta brhmana vuddhna


mahallakna cariyapcariyna
bhsamnna: yo vassike cattro mse
paisallyati karua jhna jhyati, so
brahmna passati buhmun skaccheti
brahmun sallapati brahmun mantetti.
Icchmaha bho vassike cattro mse
paisallyitu, karua jhna jhyitu, nmbhi
kenaci upasakamitabbo aatra ekena
bhattbhihren"ti. "Yassa'dni bhava govindo
kla maat"ti,
21. [PTS Page 238] [\q 238/] atha kho so
mahgovindo brhmao yena te cha khattiy
tenupasakami. Upasakamitv te cha khattiye
etadavoca: mayha kho bho eva kalyo
kittisaddo abbhuggato sakkh mahgovindo
brhmao brahmna passati sakkh
mahgovindo brhmao brahmun skaccheti
sallapati mantet ti, na kho panha bho
brahmna passmi na brahmun skacchemi na
brahmun sallapmi na brahmun mantemi.
Suta kho pana meta brhmana vuddhna
mahallakna cariyapcariyna
bhsamnna: yo vassike cattro mse

paisallyati karua jhna jhyati, so


brahmna passati brahmun skaccheti
brahmun sallapati brahmun mantet'ti.
Icchmaha bho vassike cattro mse
paisallyitu, karua jhna jhyitu nmhi
kenaci upasakamitabbo aatra ekena
bhattbhihren"ti. 'Yassa'dni bhava govindo
kla maat'ti.
22. Atha kho bho mahgovindo brhmao yena
satta ca brhmaamah sl sattaca
nhtakasatni tenupasakami. Upasakamitv
satta ca brhmaamahsle satta ca
nhtakasatni etadavoca: 'mayha kho bho eva
kalyo kittisaddo abbhuggato. Sakkh
mahgovindo brhmao brahmna passati
sakkh mahgovindo brhmao brahmun
skaccheti sallapati mantet ti. Na kho panha
bho brahmna passmi na brahmun
skacchemi na brahmun sallapmi na
brahmun mantemi. Suta kho pana meta
brhmana vuddhna mahallakna
cariyapcariyna bhsamnna: yo vassike
cattro mse paisallyati, karua jhna
jhyati so brahmna passati brahmun
skaccheti brahmun sallapati brahmun
mantetti. Tenahi 'bho yath sute yathpariyatte
mante vitthrena sajjhya karotha,
aamaa ca mante vcetha, icchmaha bho
vassike cattro mse paisallyitu, karua
jhna jhyitu, nmhi kenaci upasakamitabbo
aatra ekena bhattbhihren"ti. "Yassa'dni
bhava govindo kla maat"ti.
[BJT Page 362] [\x 362/]

23. [PTS Page 239] [\q 239/] atha kho bho


mahgovindo brhmao yena cattris bhariy
sdisiyo tenupasakami, upasakamitv
cattris bhariy sdisiyo etadavoca: "mayha
kho hoti eva kalyo kittisaddo abbhuggato;
sakkhi mah govindo brhmao brahmna
passati, sakkh mahgovindo brhmao
brahmun skaccheti sallapati mantet ti. Na kho
panha bhot brahmna passmi na brahmun
skacchemi na brahmun sallapmi na
brahmun mantemi. Suta kho pana meta
brhmana vuddhna mahallakna
cariyapcariyna bhsamnna: yo vassike
cattro mse paisallyati, karua jhna
jhyat, so brahmna passati brahmun
skaccheti brahmun sallapati brahmun
mantet ti. Icchmaha bhoti vassike cattro
mse paisallyitu, karua jhna jhyitu.
Nmhi kenaci upasakamitabbo aatra ekena

D.N. 318/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bhattbhihren"ti. "Yassa'dni bhava govindo


kla maat"ti.
24. Atha kho bho mahgovindo brhmao
puratthimena nagarassa nava santhgra
krpetv vassike cattro mse paisallyi,
karua jhna jhyi. Nssu'dha koci
upasakamati1 aatra ekena bhattbhihrena.
Atha kho bho mahgovindasasa brhmaassa
catunna msna accayena ahu deva
ukkahan ahu paritassan suta kho pana
meta brhmana vuddhna mahallakna
cariyapcariyna bhsamnna: yo vassike
cattro mse paisallyati karua jhna
jhyati, so brahmna passati brahmun
skaccheti brahmun sallapati brahmun
mantetti. Na kho panha brahmna passmi,
na brahmun skacchemi, na brahmun
sallapmi, na brahmun mantem ti.
Brahmun skacch
25. Atha kho bho brahmun sanakumro
mahgovindassa brhmaassa cetas
cetoparivitakkamaya, [PTS Page 240] [\q
240/] seyyathpi nma balav puriso
samijita v bha pasreyya pasrita v
bha samijeyya. Evameva brahmaloke
antarahito mahgovindassa brhmaassa
sammukhe pturahosi. Atha kho bho
mahgovindassa brhmaassa ahudeva bhaya,
ahu chambhitatta, ahu lomahaso, yath ta
adihapubba rpa disv. Atha kho bho
mahgovindo brhmao bhto saviggo
lomahahajto brahmna sanakumra
gthya ajjhabhsi:
1. Upasakami - [PTS.]
[BJT Page 364] [\x 364/]

"Vaav yasav sirim ko nu tvamasi mrisa,


Ajnant ta pucchma katha jnemu ta
mayanti. "
"Ma ve kumra jnanti brahmaloke
sanantana
Sabbe jnanti ma dev eva govinda jnah. "
"sana udaka pajja madhupkaca1
brahmuno,
Agghe bhavanta pucchma aggha kurutu no
bhava"[a]
"Paiggahma te aggha ya tva govinda
bhsasi,

Dihadhammahitatthya samparya sukhya ca.

Katvakso pucchassu ya kicimbhipatthitanti.


"
26. Atha kho bho mahgovindassa brhmaassa
etadahosi: "katvakso kho'mhi brahmun
sanakumrena. Kinnu kho aha brahmna
sanakumra puccheyya, diahadhammika v
attha samparyika v"ti. [PTS Page 241] [\q
241/] atha kho bho mahgovindassa
brhmaassa etadahosi: "kusalo kho aha
dihadhammikna atthna, aepi ma
dihadhammika attha pucchanti,
yannnha brahmna sanakumra
samparyikaeva attha puccheyyanti. Atha
kho bho mahgovindo brhmao brahmna
sanakumra gthya ajjhabhsi:
Pucchmi brahmna sanakumra
Kakh akakhi paravediyesu,
Katthahito kimhi ca sikkhamno
Pappoti macco amata brahmalokanti. [C]
Hitv mamatta manujesu brahme
Ekodibhto karudhimutto, 2
Nirmagandho virato methunasm
Ettha hito ettha ca sikkhamno
Pappoti macco amata brahmalokanti. "[D]
1. Madhupkaca - machasa. 2.
Karuedhimutto - machasa.
[A.] sanamudaka pdy madhukalpa ca
pyasam pratihhehi (patighehi) brahma
agramabhihar mite sanamudak pdy
madhukalpa ca pyagham (pyasa)
pratighami hovinda (govinda)
agramabhiharhi me - mahvastu. Udaka
paigahtu no bhava aggha bhavanta
pucchmi aggha kurutu no bhava - jtaka 509
de dharme hitrtha v samparyasukhya v
katvako pccheya ya me manasi
prrthitam (mahvastu)
[C.] Pcchmi brahmaa sanatkumra kk
akk paricriyeu kathakaro kintikaro
kimcara prpnoti manujo mata
brahmalokam - mahvastu
[D.] Hitv mamatva manujeu brahme
ekotibhto karuo viviktaḥ nirmagandho
virato maithunto prpnoti manujo mta
brahmalokam (mahvastu)
[BJT Page 366] [\x 366/]

D.N. 319/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

27. 'Hitv mamattatti' aha bhoto jnmi,


idhekacco appa v bhogakkhandha pahya
mahanta v bhogakkhandha pahya appa v
tiparivaa pahya mahanta v
tiparivaa pahya kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajati. Iti hitv mamatta nha
bhoto jnmi. [PTS Page 242 [\q 242/] ']
ekodibhto'ti aha bhoto jnmi. Idhekacco
vivitta sensana bhajati araa rukkhamla
pabbata kandara giriguha susna
vanapattha abbhoksa pallapuja. Iti
'ekodibhto'ti aha bhoto ajnmi.
'Karudhimutto'ti aha bhoto jnmi.
Idhekacco karusahagatena cetas eka disa
pharitv viharati, tath dutiya, tath tathiya,
tath catuttha, iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
karusahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena pharitv
viharati. Iti karudhimuttoti. Aha bhoto
jnmi. magandhe ca kho aha bhoto
bhsamnassa na ajnmi.
"Ke magandh manujesu brahme
Ete avidv idha brhi dhra,
Kenvut vti paj kurr1
Apyik nivutabrahmalok"ti. [E]
[PTS Page 243] [\q 243/] kodho mosavajja
nikati ca dobbho2
Kadariyat atimno usuyy,
Icch vivicch parahehan ca
Lobho ca doso ca mado ca moho.
Etesu yutt anirmagandh
Apyik nivutabrahmalokti. [F]
28. 'Yath kho aha bhoto magandhe
bhsamnassa jnmi te na sunimmaday
agra ajjhvasat. Pabbajissmaha bho
agrasm anagriyanti. ' 'Yassa'dni bhava
govindo kla maat'ti.
1. Kurtu - machasa, kurru - sy kururaharu
- [PTS]. 2. Dubbho - machasa, dobbho - [PTS.]
3. Kaneta - machasa.
[E.] Ke magandh manujesu brahma eta na
vinda tad vra brhi yenvt vrivah kukl
apyik nirvt brahmalokam - mahvastu.
[F.] Krodho mavda kathakath va. . . . .
Atimno. . . . . ry his paravdaroaa. . .
Mahvastu.
[BJT Page 368] [\x 68/]

Reurj mantan
Atha kho bho mahgovindo brhmao yena reu
rj tenupasakami. Upasakamitv reu
rjna etadavoca: aa'dni bhava purohita
pariyesatu yo bhoto rajja anussissati.
Icchmaha bho agrasm anagriya
pabbajitu yath kho pana me suta brahmuno
magandhe bhsamnassa te na sunimmaday
agra ajjhvasat. Pabbajissmaha bho
agrasm anagriyanti. "
"mantaymi rjna reu bhmipati aha,
Tva pajnassu rajjena nha porohicce
rame"[g]
"Sace te na kmehi aha paripraymi te,
Yo ta hisati vremi bhmi senpati aha. "
Tuva pit aha putto m no govinda pjahi"[h]

"Na matthi na kmehi bhisit me na vijjati.


Amanussavaco sutv tasm'ha na gahe rame,
[PTS Page 244] [\q 244/] amanusso
kathavao ka te attha abhsatha. [J]
Ya ca sutv jahsi no gehe amhe ca kevale"[j]
"Upavutthassa me pubbe yahukmassa me
ghato.
Aggi pajjalito si kusapattaparitthato[k]
Tato me brahm pturahu brahmlok
sanantano.
So me paha viyksi ta sutv na gahe
rame"[l]
"Saddahmi aha bhoto ya tva govinda
bhsasi.
Amanussavaco sutv katha vattetha aath
[m]
Te ta anuvattissma satth govinda no bhava.

Mai yath veuriyo akco vimalo subho,


Eva suddh carissma govindasasnussane"ti.

[G.] mantremi mahrja reu bhmipate tava


pravrajmi prajahitv rjya paurohitya ca me mahvastu.
[H.] Sa cedasti na kmehi vaya te prayma
ta ko v bhavanta heheti. . . . . . Bhavn pit
vaya putro m govinda pravrajhi - mahvastu.

D.N. 320/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[I.] Na asti na kmehi hehayit na vidyati


amanuyavacana rutv. . . . - Mahvastu.
[J.] Amanuyo kathavaro ki v
arthamabhata yasya vca rutv jahsi
asmka gha ca kevalam - mahvastu.
[K.] Sarvato ya yaukmasya upavustatya me
sataḥ ani prajavlito si
kucraparicchado mahvastu.
[L.] Tane hamm prdurabhd brahma loke
santano yasyha vacana rutv jahmi
yuamka gha ca kevalam - mahvastu.
[M.] rad dadhma vaya bhavato yath govindo
bhati amanuyavacana rutv katha
vartema anyath - mahvastu.
[BJT Page 370] [\x 370/]

"Sace bhava govindo agrasm anagriya


pabbajissati, mayampi agrasm anagriya
pabbajissma. Atha y te gati s no gati
bhavissat"ti.
Chakkhattiymantan 28. Atha kho bho
mahgovindo brhmao yena te cha khattiy
tenupasakami, upasakamitv te cha khattiye
etadavoca: "aa' dni bhavanto purohita
pariyesantu, yo bhavantna rajje anussissati.
Icchmaha bho agrasm anagriya
pabbajitu yath kho pana me suta brahmuno
magandhe bhsamnassa, te na sunimmaday
agra ajjhvasat. Pabbajissmaha bho
agrasm anagriyanti. " Atha kho bho te cha
khattiy ekamanta apakkamma [PTS Page 245]
[\q 245/] eva samacintesu. "Ime kho
brhma nma dhanaluddh, yannna maya
mahgovinda brhmaa dhanena
sikkheyym"ti. Te mahgovinda brhmaa
upasakamitv evamhasu, "savijjati kho bho
imesu sattasu rajjesu pahuta spateyya, tato
bhoto yvatakena attho tvataka haryatanti. "

"Ala bho mamapida pahta spateyya


bhavantna yeva vbhas tamaha sabba
pahya agrasm anagriya pabbajissmi. Yath
kho pana me suta brahmuno magandhe
bhsamnassa, te na sunimmaday agra
ajjhvasat. Pabbajissmaha bho agrasm
anagriyanti.
Atha kho bho te cha khattiy ekamanta
apakkamma eva samacintesu: ime kho
brhma nma itthiluddh. Yannna maya
mahgovinda brhmaa itthihi sikkheyym
ti. Te mahgovinda brhmaa upasakamitv

evamhasu: savijjanti kho bho imesu sattasu


rajjesu pahut itthiyo. Tato bhoto yvatikhi
attho, tvatik nyyantanti.
"Ala bho, mamapi t cattris bhariy tdisiyo
t'pha sabb pahya agrasm anagriya
pabbajissmi. Yath kho pana me suta
brahmuno magandhe bhsamnassa, te na
sunimmaday agra ajjhvasat.
Pabbajissmaha bho agrasm anagriyanti. "
[BJT Page 372] [\x 372/]

29. [PTS Page 246] [\q 246/] sace bhava


govindo agrasm anagriya pabbajissati,
mayampi agrasm anagriya pabbajissma.
Atha y te gati s no gati bhavissatti.
"Sace jahatha kmni yattha satto puthujjano,
rabhavho dah bhotha khantbalasamhit
Esa maggo uju maggo esa maggo anuttaro,
Saddhammo sabbh rakkhito
brahmalokpapattiy"ti:
30. "Tena hi bhava govindo satta vassni
gametu, sattanna vassna accayena mayampi
agrasm anagriya pabbajissma. Atha y te
gati s no gati bhavissat"ti.
"Aticira kho bho satta vassni. Nha sakkomi
bhavante sattavassni gametu ko nu kho pana
bho jnti jvitna gamanyo samparyo
mantya boddhabba, kattabba kusala
caritabba brahmacariya, natthi jtassa
amaraa. Yath kho pana me suta brahmuno
magandho bhsamnassa te na sunimmaday
agra ajjhvasat. Pabbajissmaha bho
agrasm anagriyanti. " "Tena hi bhava
govindo chabbassni gametu, chabbassanna
vassna accayena mayampi agrasm
anagriya pabbajissma. Atha y te gati s no
gati bhavissat"ti. Tena hi bhava govindo paca
vassni gametu, pacanna vassna accayena
mayampi agrasm anagriya pabbajissma.
Atha y te gati s no gati bhavissat"ti. Tena hi
bhava govindo cattri vassni gametu,
catunna vassna accayena mayampi agrasm
anagriya pabbajissma. Atha y te gati s no
gati bhavissat"ti. Tena hi bhava govindo ti
vassni gametu, tia vassna accayena
mayampi agrasm anagriya pabbajissma.
Atha y te gati s no gati bhavissat"ti. Tena hi
bhava govindo dve vassni gametu, dvinana
vassna accayena mayampi agrasm

D.N. 321/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

anagriya pabbajissma. Atha y te gati s no


gati bhavissat"ti. Tena hi bhava govindo eka
vassa gametu. Ekassa vassassa accayena
mayampi agrasm anagriya pabbajissma.
Atha y te gati s no gati bhavissat"ti.
"Aticira kho bho eka vassa, nha sakkomi
[PTS Page 247] [\q 247/] bhavante eka vassa
gametu. Ko nu kho pana bho jnti jvitn
gamanyo samparyo mantya boddhabba.
Katabba kusala, caritabba brahmacariya,
natthi jtassa amaraa. Yath kho pana me
suta brahmuno magandhe bhsamnassa, te
na sunimmaday agra ajjhvasat.
Pabbajissmaha bho agrasm anagriyanti.
"Tena hi bhava govindho satta msni gametu.
Sattanna mnsa accayena mayampi agrasm
anagriya pabbajissma. Atha y te gati s no
gati bhavissat"ti.
[N.] Sacejjahatha kmni yatra raktḥ
pthagjanḥ sasta bhaved dhbhavatha
kantbala samhit - mahvastu.
[O.] Ea mrgo brahmapure ea mrgaḥ
santanaḥ saddharmaviyibhirkhyto
brahmalokopapattaye - mahvastu.
[BJT Page 374] [\x 374/]

"Aticira kho bho satta msni. Nha sakkomi


bhavante satta msni gametu. Ko nu kho
pana bho jnti jvitna? Gamanyo samparyo,
mantya boddhabba kattabba kusala
caritabba buhmacariya natthi jtassa
amaraa. Yath kho pana me suta brahmuno
magandhe bhsamnassa te na sunimmaday
agra ajjhvasat pabbajissmaha bho
agrasm anagriyanti. "
"Tena hi bhava govindo cha msni gametu.
Cha msna accayena mayampi agrasm
anagriya pabbajissma. Atha y te gati s no
gati bhavissat"ti. "Tena hi bhava govindo
paca msni gametu. Pacanna msna
accayena mayampi agrasm anagriya
pabbajissma. Atha y te gati s no gati
bhavissat"ti. "Tena hi bhava govindo cattri
msni gametu. Catunna msna accayena
mayampi agrasm anagriya pabbajissma.
Atha y te gati s no gati bhavissat"ti. "Tena hi
bhava govindo dve msni gametu. Dvinna
msna accayena mayampi agrasm
anagriya pabbajissma. Atha y te gati s no
gati bhavissat"ti. "Tena hi bhava govindo eka

msa gametu. Ekamsassa accayena mayampi


agrasm anagriya pabbajissma. Atha y te
gati s no gati bhavissat"ti. "Tena hi bhava
govindo addhamsa gametu. Addhamsassa
accayena mayampi agrasm anagriya
pabbajissma. Atha y te gati s no gati
bhavissat"ti.
Aticira kho bho so addhamso. Nha sakkomi
bhavante addhamsa gametu ko nu kho pana
bho jnti jvitna. Gamanyo samparyo,
mantya boddhabba kattabba kusala
caritabba brahmacariya natthi jtassa
amaraa. Yath kho pana me suta brahmuno
magandhe bhsamnassa te na sunimmaday
agra ajjhvasat. Pabbajissmaha bho
agrasm anagriyanti. "
[PTS Page 248] [\q 248/] tena hi bhava
govindo sattha gametu, yva maya sake
puttabhtaro rajjena1 anussissma. Satthassa
accayena mayampi agrasm anagriya
pabbajissma. Atha y te gati s no gati
bhavissat"ti.
"Na cira kho bho sattha, gamessmaha
bhavante satthanti"
Brhmaamahsldna mantan
30. Atha kho bho mahgovindo brhmao yena
te satta ca brhmaamahsl satta ca
nahtakasatni tenupasakami. Upasakamitv
satta ca brhmaamahsle satta ca
nahtakasatni etadavoca: aa'dni bhavanto
cariya pariyesantu yo bhavantna mante
vcessati. Icchmaha bho agrasm anagriya
pabbajitu yath kho pana me suta brahmuno
magandhe bhsamnassa te na sunimmaday
agra ajjhvasat. Pabbajissmaha bho
agrasm anagriyanti. "
1. Rajje (sy)
[BJT Page 376] [\x 376/]

"M bhava govindo agrasm anagriya


pabbaji. Pabbajj bho appesakkh ca appalbh
ca brahmaa mahesakkhaca
mahlbhacti. "M bhavanto eva avavuttha
"pabbajj appesakkh ca appalbh ca,
brahmaa mahesakkhaca mahlbhac"ti.
Ko nu kho bho aatra may mahesakkhataro v
mahlbhataro v? Aha hi bho etarahi rj'va
raa, brahm'va brahmna, devt'va
gahapatikna. Tamaha sabba pahya

D.N. 322/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

agrasm anagriya pabbajissmi. Yath kho


pana me suta brahmuno magandhe
bhsamnassa, te na sunimmaday [PTS Page
249] [\q 249/] agra ajjhvasat.
Pabbajissmaha bho agrasm anagriyanti.
"Sace bhava govindo agrasm anagriya
pabbajissati, mayampi agrasm anagriya
pabbajissma. Atha y te gati s no gati
bhavissat"ti.
Bhariyna mantan
31. Atha kho bho mahgovindo brhmao yena
cattris ca bhariy sdisiyo tenupasakami.
Upasakamitv cattris bhariy sdisiyo
etadavoca: y bhotna icchati sakni v
tikulni gacchatu, aa v bhattra
pariyesatu. Icchmaha bhoti agrasm
anagriya pabbajitu. Yath kho pana me suta
brahmuno magandhe bhsamnassa, te na
sunimmaday agra ajjhvasat.
Pabbajissmaha bhot agrasm anagriyanti. "

"Tvaeva no ti tikmna, tva pana


bhatt bhattukkmna. Sace bhava govindo
agrasm anagriya pabbajissati, mayampi
agrasm anagriya pabbajissma. Atha y te
gati s no gati bhavissat"ti.
Mahgovindapabbajj
32. Atha kho bho mahgovindo brhmao tassa
satthassa accayena kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbaji. Pabbajita pana
mahgovinda brhmaa satta ca rjno
khattiy muddhvasitt, satta ca
brhmaamahsl satta ca nahtakasatni,
cattris ca bhariy sdisiyo, anekni ca
khattiyasahassni, anekni ca
brhmaasahassni, anekni ca
gahapatisahassni, anekehi ca itthgrehi
itthikyo kesamassu ohretv ksyni vatthni
acchdetv mahgovinda brhmaa agrasm
anagriya pabbajita anupabbajisu. Tya
suda bho parisya parivuto mahgovindo
brhmao gmangamarjadhnsu [PTS Page
250] [\q 250/] crika carati. Ya kho pana
bho tena samayena mahgovindo brhmao
gma v nigama v upasakamati tattha
rj'va hoti raa, brahm'va brhmana,
devat'va gahapatikna.
[BJT Page 378] [\x 378/]

Tena kho pana samayena manuss khipanti v


upakkhalanti v, te evamhasu: 'namatthu
mahgovindassa brhmaassa, namatthu
sattapurohitass'ti.
33. Mahgovindo bho brhmao
mettsahagatena cetas eka disa pharitv
vihsi, tath dutiya, tath tatiya, tath
catuttha. Iti uddhamadho tiriya sabbadhi
sabbattatya sabbvanta loka
mettsahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena pharitv
vihsi. Karusahagatena cetas eka disa
pharitv vihsi, tath dutiya, tath tatiya,
tath catuttha, iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
muditsahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena pharitv
vihsi. Upekkhsahagatena cetas eka disa
pharitv vihsi, tath dutiya, tath tatiya,
tath catuttha, iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
upekkhsahagatena cetas vipulena
mahaggatena appamena averena abypajjena
pharitv vihsi. Svaknaca
brahmalokasahabyatya magga desesi.
34. Ye kho pana bho tena samayena
mahgovindassa brhmaassa svak sabbena
sabba ssana jnisu, te kyassa bhed
parammara sugati brahmaloka upapajjisu.
Ye na sabbena sabba ssana jnisu, te
kyassa bhed parammara appekacce
paranimmitavasavattna devna sahabyata
upapajjisu, appekacce nimmaratna
devna sahabyata upapajjisu. Appekacce
tusitna devna sahabyata upapajjisu.
Appekacce ymna devna [PTS Page 251] [\q
251/] sahabyata upapajjisu, appekacce
tvatisna devna sahabyata upapajjisu,
appekacce ctummahrjikna devna
sahabyata upapajjisu. Ye sabbanihna kya
paripresu te gandhabbakya paripresu.
Iti kho pana sabbesa yeva tesa kulaputtna
amogh pabbajj ahosi avajh saphal
saudray"ti.
35. "Sarati ta bhagav"ti.
[BJT Page 380] [\x 380/]

"Sarmaha pacasikha, aha tena samayena


mahgovindo brhmao ahosi aha tesa
svakna brahmalokasahabyatya magga
desesi. Ta kho pana me pacasikha,

D.N. 323/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

brahmacariya na nibbidya na virgya na


nirodhya na upasamya na abhiya na
sambodhya na nibbnya savattati, yvadeva
brahma lokupapattiy.
Ida kho pana me pacasikha, brahmacariya
ekantanibbidya virgya nirodhya upasamya
abhiya sambodhya nibbnya savattati, ti
katamaca ta pacasikha, brahmacariya
ekanta nibbidya virgya nirodhya upasamya
abhiya sambodhya nibbnya savattati?
Ayameva ariyo ahagiko maggo, seyyathda?
Sammdihi samm sakappo sammvc
sammkammanto sammjvo sammvymo
sammsati sammsamdhi. Ida kho ta
pacasikha, brahmacariya ekantanibbidya
virgya nirodhya upasamya abhiya
sambodhya nibbnya savattati.
36. Ye kho pana me pacasikha svak sabbena
sabba ssana jnanti, te savna khay
ansava cetovimutti pavimutti diheva
dhamme saya [PTS Page 252] [\q 252/]
abhi sacchikatv upasampajja viharanti ye na
sabbena sabba ssana jnanti, te pacanna
orambhgiyna saojanna parikkhay
opaptik honti, tattha parinibbyino
anvattidhamm tasm lok. Ye na sabbena
sabba ssana jnanti, appekacce tia
saojanna parikkhay tanutt sakadgmino
honti, sakideva ima loka rgadosamohna
gantv dukkhantassa karissanti. Ye na sabbena
sabba ssana jnanti appekacce tia
saojanna parikkhay sotpann honti
aviniptadhamm niyat sambodhiparya. Iti
kho pacasikha, sabbesa yeva imesa
kulaputtna amogh pabbajj avajh saphal
saudray"ti.
Idamavo ca bhagav, attamano pacasikho
gandhabbaputto bhagavato bhsita
abhinanditv anumoditv bhagavanta
abhivdetv padakkhia katv
tatthevantaradhy ti.
Mahgovindasutta chaha.
[BJT Page 382] [\x 382/]
7.
[PTS Page 253] [\q 253/]

mahsamayasutta

1. Eva me suta: eka samaya bhagav sakkesu


viharati kapivatthusmi mahvane mahat
bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi sabbeheva arahantehi. Dasahi ca

lokadhtuhi devat yebhuyyena sannipatit


honti bhagavanta dassanya
bhikkhusaghaca. Atha kho catunna
suddhavsakyikna devatna1 etadahosi:
"Aya kho bhagav sakkesu viharati
kapilavatthusmi mahvane mahat
bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi sabbeheva arahantehi dasahi ca
lokadhth devat yebhuyyena sannipatit
honti bhagavanta dassanya
bhikkhusaghaca, yannna mayampi yena
bhagav tenupasakameyyma. Upasakamitv
bhagavato santike pacceka gtha2
bhseyym"ti.
2. Atha kho t devat seyyathpi nma balav
puriso samijita3 v bha pasreyya,
pasrita v bha [PTS Page 254] [\q 254/]
samijeyya, 4 evameva suddhvsesu devesu
antarahit bhagavato purato pturahesu, 5 atha
kho t devat bhagavanta abhivdetv
ekamanta ahasu, ekamanta hit kho ek
devat bhagavato santike ima gtha abhsi;
"Mahsamayo pavanasmi devaky samgat,
gatamha ima dhammasamaya dakkhitye
aparjitasaghanti, "
Atha kho apar devat bhagavato santike ima
gtha abhsi;
1. Devna - [PTS] sy. 2. Paccekagtha - [PTS]
sy. 3. Sammijita, (smu).
4. Sammijeyya (smu). 5. Pturahasu [PTS.]
[BJT Page 384] [\x 384/]

"Tatra bhikkhavo samdahasu cittamattano


ujukamakasu,
Srathva nettni gahetv indriyni rakkhanti
pait"ti.
Atha kho apar devat bhagavato santike ima
gtha abhsi:
Chetv khla chetv paligha indakhla
hacca1 manej,
Te caranti suddh vimal cakkhumat sudant
susu ng'ti.
[PTS Page 255] [\q 255/] atha kho apar
devat bhagavato santike ima gtha abhsi:
"Ye keci buddha saraa gatse na te
gamissanti apyabhmi2

D.N. 324/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Pahya mnusa deha devakya


paripressanti'ti.
3. Atha kho bhagav bhikkhu mantesi,
"yebhuyyena bhikkhave dasasu lokadhtsu
devat sannipatit honti, tathgata dassanya
bhikkhusaghaca, ye pi te bhikkhave ahesu,
attamaddhna arahanto sammsambuddh,
tesampi bhagavantna etaparam3 yeva
devat sannipatit ahesu seyyathpi mayha
etarahi. Ye pi te bhikkhave bhavissanti
angatamaddhna arahanto sammsambuddh,
tesampi bhagavantna etaparam yeva devat
sannipatt bhavissanti, seyyathpi mayha
etarahi. cikkhissmi bhikkhave devakyna
nmni, kittayissmi bhikkhave devakyna
nmni, desissmi bhikkhave devakyna
nmni. Ta sutha sdhuka manasikarotha
bhsissmi"ti. "Evambhante"ti kho te bhikkh
bhagavato paccassosu bhagav etadavoca:
4. Silokamanukassmi yattha bhumm tadassit,

Ye st girigabbhara4 pahitatt samhit.


Puth sh'va salln lomahashisambhuno,
Odtamanas suddh vippasann manvil. 5
[PTS Page 256] [\q 256/] bhiyyo pacasate
atv vane kpilavatthave,
Tato mattay satth svake ssane rate.
Devaky abhikkant te vijntha bhikkhavo.
Te ca tappamakaru sutv buddhassa ssana.

1. Uhacca (kam). 2. Apya (smu. ). 3. Etaparam


(s. ) 4. Gabbhra (smu. ). 5.
Vippasannamanvil (machasa [PTS]
[BJT Page 386] [\x 386/]

Tesa pturahu a amanussna dassana,


Appeke satamaddakkhu sahassa atha sattari.

Sata eke sahassna amanussnamaddasu,


Appeke'nantamaddakkhu dis sabb phu ahu.
1
5. Taca sabba abhiya vavatthitvna 2
cakkhum,
Tato mantay satth svake ssane rate.
"Devaky abhikkant te vijntha bhikkhavo,
Ye vo'ha kittayissmi girhi anupubbaso.

Sattasahass te yakkh bhumm kpilavatthav,

Iddhimanto jutmanto vaavanto yasassino.


Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana,
Cha sahass hemavat yakkh nnattavaino.
Iddhimanto jutmanto vaavanto yasassino,
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana,
6. Stgir tisahass yakkh nnattavaino
Iddhimanto jutmanto vaavanto yasassino,
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana,
Iccete soasahass yakkh nnattavaino
Iddhimanto jutmanto vaavanto yasassino,
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana,
[PTS Page 257] [\q 257/] vessmitt pacasat
yakkh nnattavaino
Iddhimanto jutmanto vaavanto yasassino,
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana,
Kumbhro rjagahiko vepullassa nivesana[a]
Bhiyyo na satasahassa yakkhna
payirupsati
Kumbhro rjagahiko sopga samiti vana.
7. Purimaca disa rj dhataraho passati[b]
gandhabbna dhipati mahrj yasassi so.
[A.] Kumbhra yako rjaghe vipule' smin
naivsikaḥ
Bhyaḥ ata sahasra yakḥ
paryupsyate (mahmyur vidy)
[B.] Prveadhtarra satu dakiena
virhakaḥ
Pacimena virpkaḥ
kuberacottardis (mahvastu)
1. Ahu (machasa). 2. Avekkhitvna (k)
[BJT Page 388] [\x 388/]

Putt pi tassa bahavo indanm mahabbal


Iddhimanto jutmanto vaavanto yasassino,
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana.
Dakkhiaca disa rj virho ta passati
Kumbhana adhipati mahrj yasassi so.

D.N. 325/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Putt pi tassa bahavo indanm mahabbal


Iddhimanto jutmanto vaavanto yasassino,
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana.
Pacchimaca disa rj virpakkho passati
Ngaca adhipati mahrj yasassi so.
Putt pi tassa bahavo indanm mahabbal
Iddhimanto jutimanto vaavanto yasassino, *
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana.
Uttaraca disa rj kuvero ta passati
Yakkhnaca adhipati mahrj yasassiso.
[PTS Page 258] [\q 258/] putt pi tassa bahavo
indanm mahabbal
Iddhimanto jutimanto vaavanto yasassino,
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana.
8. Purima disa dhataraho dakkhiena
virhako, pacchimena virpakkho kuvero
uttara disa.
Cattro te mahrj samant caturo dis
Ddallamn ahasu vane kpilavatthave.
Tesa myvino ds gu vacanik sah
My kueu veeu viucca viuo saha
Candano kmaseh ca kinnghau nighau
ca,
Pando opamao ca devasto ca mtal,
Vittaseno ca gandhabbo nao rj janesabho1
gu pacasikho ceva timbaru suriyavaccas
Ete cae ca rjno gandhabb saha rjuhi,
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana.
1. Janosabho (sy)
[BJT Page 390] [\x 390/]

Abhaya tad ngarjnamsi


Supaato khemamaksi buddho,
Sahhi vchi upavhayant
Ng supa saraamagasu 6 buddha.
11. Jit vajirahatthena samudda asur sit
bhtaro vsavassete iddhimanto yasassino.
Klakach mahbhism7 asur dnaveghas
Vepacitti sucitt ca pahrdo namuci saha.
Sataca baliputtna sabbe verocanmak
Sannayahitv bali sena8
rhubhaddamupgamu,
'Samayo' dni bhaddante bhikkhna samita
vana'.
12. po ca dev pahav ca tejo vyo tadgamu
Varu vru9 dev somo ca yasas saha.
Mettkarukyik gu dev yasassino.
Dasete dasadh ky sabbe nnattavaino.
Iddhimanto jutimanto vaavanto yasassino
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana
13. Veh ca dev10 sahal ca asam ca duve
yam
Candasspanis dev candamgu purakkhatv.

1. Athgu. (Smu). 2. gu. (S). 3. g (machasa).


4. Vehsay (machasa). 5. Nma (machasa). 6.
Saraamakasu (machasa). 7. Mahbhis
[PTS]. 8. Balisena. (Machasa), balsena (sy).
9. Vra (machasa).
10. Veh dev ca. (Machasa)
[BJT Page 392] [\x 392/]

Suriyasspanis1 dev suriyamgu2


purakkhatv
Nakkhattni purakkhatv gu mandavalhak

Athgu1 nbhas ng vesl saha tacchak


Kambalassatar gu2 pyg saha tihi.

[PTS Page 260] [\q 260/] vasna vsavo


seho sakkopga3 purindado.

Ymun dhataraho ca gu3 ng yasassino


Ervao mahngo sopga samiti vana.

Dasete dasadh ky sabbe nnattavaino


Iddhimanto jutimanto vaavanto yasassino
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana.

10. Ye ngarje sahas haranti


Dibb dij pakkhi visuddhacakkhu, [PTS Page
259] [\q 259/] vehsay4 te vanamajjhapatt
Citr supa iti tesa nmni 5.

14. Athgu sahabh dev jalamaggi sikhriva


Arihak ca rojo ca ummpupphanibhsino.

D.N. 326/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Varu saha dhamm ca accut ca anejak


Sleyya rucir gu gu vsavanesino.
Dasete dasadh ky sabbe nnattavaino
Iddhimanto jutimanto vaavanto yasassino,
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana.
15. Samn mahsamn4 mnus
mnusuttam
Khipadsik gu gu manopadsik.
Athgu harayo dev ye ca lohitavsino
Prag mahprag gu dev yasassino.
Dasete dasadh ky sabbe nnattavaino
Iddhimanto jutimanto vaavanto yasassino,
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana.
16. Sukk karamh5 aru gu vekhanas6 saha

Odtagayh pmokkh gu dev vicakkha.


Sadmatt hragaj missak ca yasassino
Thanaya ga pajjanto7 yo dis abhivassati.
Dasete dasadh ky sabbe nnattavaino
Iddhimanto jutimanto vaavanto yasassino,
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana.
17. [PTS Page 261] [\q 261/] khemiy tusit
ym kahak ca yasassino
Lambitak lmaseh jotinm ca sav,
Nimmaratino gu athgu paranimmit.
Dasete dasadh ky sabbe nnattavaino
Iddhimanto jutimanto vaavanto yasassino,
Modamn abhikkmu bhikkhna samiti
vana.
1. Suriyasspanis - machasa. 2. Suriyamgu machasa. 3. Sakkopg - machasa. 4.
Mahsaman - machasa. 5. Karumbh - smu,
sy [PTS. 6.] Veghanas - machasa. 7. Pajjunno machasa. Smu. [PTS.]
[BJT Page 394] [\x 394/]

18. Sahete devaniky sabbe nnattavaino,


Nmatvayena gachu1 ye cae sadis saha.
Pavutthajtimakhla2 oghatiamansava,

Dakkhemoghatara nga canda va asittiga


Subrahm paramatto3 ca putt iddhimato saha,

Sanakumro tisso ca sopga samiti vana,


Sahassa brahmalokna
mahbrahmbhitihati,
Upapanno jutimanto bhismkyo yasassi so.
Dasettha issar gu paccekavasavattino,
Tesaca majjhato ga hrito parivrito.
19. Te ca sabbe abhikkante sainde4 deve
sabrahmake,
Mrasen abhikkmu5 passa kahassa
mandiya.
[PTS Page 262 [\q 262/] ']
Etha gahatha bandhatha rgena bandhamatthu
vo,
Samant parivretha m vo mucittha koci na'.

Iti tattha mahseno kahasena apesayi,


Pin thlamhacca sara katvna bherava.
20. Yath pvussako megho thanayanto
savijjuko.
Tad so pacucadvatti sakuddho asayavas.
Taca sabba abhiya vavatthitvna
cakkhum
Tato mantay satth svake ssane rate
Mrasen abhikkant te vijntha bhikkhavo.
Teca tappamakaru sutv buddhassa ssana
Vtargehapakkmu nesa lomampi ijayu.
Sabbe vijitasagm bhaytt yasassino
Modanti saha bhtehi svak te janesut"ti.
Mahsamayasutta samatta.
1. gaju. Smu, sy, [PTS. 2.]
Pavuhajtimakhla - machasa. Pavutthajti
akhila - smu. [PTS.]
3. Paramattho - k. 4. Snde - sy. 5. Abhikkmi machasa.
[BJT Page 396] [\x 396/]
8.
[PTS Page 263] [\q 263/]

sakkapaha sutta

D.N. 327/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Eva me suta eka samaya bhagav


magadhesu viharati, pcnato rjagahassa
ambasa nma brhmaagmo, tassuttarato
vediyake pabbate indaslaguhya. Tena kho
pana samayena sakkassa devnamindassa
ussukka udapdi bhagavanta dassanya. Atha
kho sakkassa devnamindassa etadahosi: kaha
nu kho bhagav etarahi viharati aha
sammsambuddhoti. Addas kho sakko
devnamindo bhagavanta magadhesu
viharanta, pcnato rjagahassa ambasa
nma brhmaagmo, tassuttarato vediyake
pabbate indaslaguhya. Disvna deve tvatise
mantesi: aya mris bhagav magadhesu
viharati pcnato rjagahassa ambasa nma
brhmaagmo tassuttarato vediyake pabbate
indaslaguhya. Yadi pana mris maya ta
bhagavanta dassanya upasakameyyma
arahanta sammsambuddhanti. Eva
bhaddantavti kho dev tvatis sakkassa
devnamindassa paccassosu.
2. Atha kho sakko devnamindo pacasikha
gandhabbadevaputta1 mantesi: [PTS Page 264]
[\q 264/] ayatna pacasikha bhagav
magadhesu viharati, pcnato rjagahassa
ambasa nma brhmaagmo, tassuttarato
vediyake pabbate indaslaguhya. Yadi pana
tta pacasikha maya ta bhagavanta
dassanya upasakameyyma arahanta
sammsambuddhanti". "Eva bhaddantav'ti
kho pacasikho gandhabbadevaputto sakkassa
devnamindassa paissutv beluvapau va
dya sakkassa devnamindassa anucariya
upgami. Atha kho sakko devnamindo devehi
tvatisehi parivuto pacasikhena
gandhabbadevaputtena purakkhato. Seyyathpi
nma balav puriso samijita v bha
pasreyya pasrita v bha samijeyya,
evameva devesu tvatisesu antarahito
magadhesu pcnato rjagahassa. Ambasa
nma brhmaagmo, tassuttarato vediyake
pabbate paccuhsi.
1. Gandhabbaputta - sy.
[BJT Page 398] [\x 398/]

3. Tena kho pana samayena vediyako pabbato


atiriva obhsajto hoti ambasa ca
brhmaagmo, yath ta devna
devnubhvena. Apissuda parito gmesu
manuss evamhasu: dittassu nmajja
vediyako pabbato jhyatissu1 nmajja vediyako
pabbato, jalatissu 2 nmajja vediyako pabbato,

kisu nmajja vediyako pabbato atiriva


obhsajto ambasa ca brhmaagmo"ti
savigg lomahahajt ahesu. Atha kho sakko
devnamindo pacasikha
gandhabbadevaputta mantesi: [PTS Page 265]
[\q 265/] durupasakam kho tta pacasikha
tathgat mdisena, jhyi jhnarat,
tadantarapaisalln3. Yadi pana tva tta
pacasikha bhagavanta pahama pasdeyysi,
tay tta pahama pasdita pacch maya ta
bhagavanta dassanya upasakameyyma
arahanta sammsambuddhanti. " "Eva
bhaddantav"ti kho pacasikho
gandhabbadevaputto sakkassa devnamindassa
paissutv beluvapauva4 dya yena
indaslaguh tenupasakami. Upasakamitv
ettvat me bhagav neva atidre bhavissati na
accsanena saddaca me sossat'ti ekamanta
ahsi. Ekamanta hito kho pacasikho
gandhabbadeva putto beluvapauva
assvesi. Im ca gth abhsi buddhupasahit
dhammupasahit saghupasahit
arahantupasahit kmpasahit:
4. Vande te pitara bhadde timbaru
suriyavaccase,
Yena jt'si kaly nandajanan mama.
Vto'va sedata5 kanto pnya'ca pipsato,
Agras piyme'si dhammo arahatmiva.
[PTS Page 266] [\q 266/] turasseva bhesajja
bhojana'va jighacchato,
Parinibbpaya ma bhadde jalannamva crin.
1. Jhyats (machasa), jhyatassu (sy). 2.
Jalatsu (machasa), jalatassu (sy) jalitassu
[PTS]. 3. Tadantar paisalln(machasa),
tadantara (sy, k, [PTS]. 4.Veuvapauv (sy). 5. Sedana, [PTS.]
[BJT Page 400] [\x 400/]

Stodaka1 pokkharai yutta2


kijakkhareun,
Ngo ghammbhitatto'va oghe te thandara.
Accakusoca ngo'va jitamme tuttatomara,
Kraa nappajnmi sammatto lakkharuy.

Tayi gedhitacitto'smi citta viparimita,


Paigantu na sakkomi vakaghasto'va ambujo.

D.N. 328/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Vmuru saja ma bhadde saja ma mandalocane,

Palissaja ma kalyi etamme abhipatthita.


Appako vata me santo kmo vellitakesiy,
Anekabhvo3 samapdi4 arahante'va dakkhi.

Yamme atthi kata pua arahantesu tdisu,


tamme sabbagakalyi tay saddhi
vipaccita.
[PTS Page 267] [\q 267/] yamme atthi kata
pua asmi pahavimaale,
Tamme sabbagakalyi tay saddhi
vipaccata.
Sakyaputto'va jhnena ekodi nipako sato,
Amata muni jigisno tamaha suriyavaccase.

Yathpi muni nandeyya patv


sambodhimuttama.
Eva nandeyya kalyi missbhvagato tay.
Sakko ce me vara dajj tvatisnamissaro, [a]
Tha bhadde vareyyhe eva kmo daho
mama.
Sla'ca na cira phulla pitara te sumedhase,

Vandamno namass'mi yasssetdis paj ti.


1. Stodaki - smu, [PTS], 2. Yuta - smu, [PTS],
3. Anekabhgo, [PTS.]
4. Samapda, [PTS]. [A] atrava (akra ca) me
vara dadyt trayastrinamvaraḥ
(mahvastu)
[BJT Page 402] [\x 402/]

5. Eva vutte bhagav pacasikha


gandhabbadevaputta etadavoca: 'sasandati
kho te pacasikha tantissaro gtassarena
gtassaro ca tantissarena. Na ca pana te
pacasikha tantissaro gtassara ativattati.
Gtassaro ca tantissara. Kad sayha pana te
pacasikha im gth buddhupasahit
dhammupasahit, saghupasahit
arahantupasahit kmpapasahit'ti.
Ekamidha bhante samaya bhagav
uruvelya viharati najj nerajarya tre
ajaplanigrodhamle [PTS Page 268] [\q 268/]
pahambhisambuddho. Tena kho panha

bhante samayena bhaddnma suriyavaccas


timbaruno gandhabbarao dht
tambhikakhmi, s kho pana bhante bhagin
parakmin hoti. Sikha nma mtalissa
saghakassa putto tamabhikakhati. Yato kho
aha bhante ta bhagini nlattha kenaci
parayyena, athha beluvapauva dya
yena timbaruno gandhabbarao nivesana
tenupasakami. Upasakamitv
beluvapauva assvesi, im ca gthyo
abhsi buddhupasahit dhammupasahit
saghupasahit arahantupasahit
kmpasahit.
Vande te pitara bhadde timbaru
suriyavaccase, yena jtsi kalyi nanda janan
mama. Vto'va sedata kanto pnya'ca
pipsato,
Agras piyme'si dhammo arahatmica.
turasseva bhesajja bhojana'va jighacchato,
Parinibbpaya ma bhadde jalannamva crin.
Stodaka pokkharai yutta kijakkhareun,

Ngo ghammbhitatto'va oghe te thandara.


Accakusoca ngo'va jitamme tuttatomara,
Kraa nappajnmi sammatto lakkharuy.

Tayi gedhitacitto'smi citta viparimita,


Paigantu na sakkomi vakaghasto'va ambujo.

Vmuru saja ma bhadde saja ma mandalocane,

Palissaja ma kalyi etamme abhipatthita.


Appako vata me santo kmo vellitakesiy,
Anekabhvo samapdi arahante'va dakkhi.
Yamme atthi kata pua arahantesu tdisu,
tamme sabbagakaly tay saddhi
vipaccata
Yamme atthi kata pua asmi
pahavimaale,
Tamme sabbagakalyi tay saddhi
vipaccata.
Sakyaputto'va jhnena ekodi nipako sato,
Amata muni jigisno tamaha suriyavaccase.

D.N. 329/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Yathpi muni nandeyya patv


sambodhimuttama.
Eva nandeyya kalyi missbhvagato tay.
Sakko ce me vara dajj tvatisnamissaro, [a]
Tha bhadde vareyyhe eva kmo daho
mama.
Sla'ca na cira phulla pitara te sumedhase,

Vandamno namass'mi yasssetdis paj ti.


6. Eva vutte bhante bhadd suriyavaccas ma
etadavoca: na kho me mrisa so bhagav
sammukh diho. Api ca suto yeva me so
bhagav devna tvatisna sudhammya
sabhya upanaccantiy, yato kho tva mrisa
ta bhagavanta kittesi hotu no ajja samgamoti.
[PTS Page 269 [\q 269/] '@]s yeva no bhante
tass bhaginiy saddhi samgamo ahosi, na ca
dni tato pacch"ti.
Atha kho sakkassa devnamindassa etadahosi:
paisammodati kho pacasikho
gandhabbadevaputto bhagavat, bhagav ca
pacasikhen"ti.
[BJT Page 404] [\x 404/]

7. Atha kho sakko devnamindo pacasikha


gandhabbadevaputta mantesi: abhivdehi
mettha tta pacasikha bhagavanta: sakko
bhante devnamindo smacco saparijano
bhagavato pde siras vandat'ti.
'Eva bhaddantav'ti kho pacasikho
gandhabbadevaputto sakkassa devnamindassa
paissutv bhagavanta abhivdesi: 'sakko
bhante devnamindo smacco saparijano
bhagavato pde siras vandat'ti.
'Eva sukh hotu pacasikha sakko devnamindo
smacco saparijano, sukhakm hi dev manuss
asur ng gandhabb, ye cae santi
puthuky'ti.
Evaca pana tathgat evarpe mahesakkhe
yakkhe abhivadanti.
8. Abhivadito sakko devnamindo bhagavat
indaslaguha pavisitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta ahsi. Dev pi
tvatis indaslaguha pavisitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta ahasu. Pacasikhopi
gandhabbadevaputto indaslaguha pavisitv
bhagavanta abhivdetv ekamanta ahsi.

Tena kho pana samayena indaslaguh visam


sant sam samapdi, sambdh sant
urundsamapd. Andhakro guhya
antaradhy, loko udapdi yath ta [PTS Page
270] [\q 270/] devna devnubhvena.
Atha kho bhagav sakka devnaminda
etadavoca: 'acchariyamida yasmato kosiyassa
abbhutamida yasmato [C1] kosiyassa tva
bahukiccassa bahukarayassa yadida idh
gamananti. '
Cirappatikha bhante bhagavanta dassanya
upasakamitukmo. Api ca devna
tvatisna kehici kehici kiccakarayehi
byvao evha nsakkhi bhagavanta
dassanya upasakamitu. Ekamida bhante
samaya bhagav svatthiya viharati
saalgrake. Atha khvha bhante svatthi
agamsi bhagavanta dassanya. Tena kho pana
bhante samayena bhagav aatarena
samdhin nisinno hoti.
[BJT Page 406] [\x 406/]

Bhujat nma vessavaassa mahrjassa


paricrik bhagavanta paccupahit hoti
pajalik namassamn athakhvha bhante
bhujati etadavoca: "abhivdehi me tva
bhagini bhagavanta, sakko bhante
devnamindo smacco saparijano bhagavato
pde siras vandat"ti. Eva vutte bhante s
bhujat ma etadavoca: 'aklo kho mrisa
bhagavanta dassanya, paisallno bhagav'ti.
[PTS Page 271] [\q 271/] "tena hi bhagini yad
bhagav tamh samdhimh vuhito hoti atha
mama vacanena bhagavanta abhivdehi. Sakko
bhante devnamindo smacco saparijano
bhagavato pde siras vandat"ti.
"Kacc me s bhante bhagan bhagavanta
abhivdesi, sarati bhagav tass bhaginiy
vacananti?" "Abhivdesi ma s devnaminda
bhagin, sarmaha tass bhaginiy vacana. Api
cha yasmato ca nemisaddena tamh
samdhimh vuhito"ti.
"Ye te bhante dev amhehi pahamatara
tvatisakya upapann, tesa me sammukh
suta sammukh paiggahta: "yad tathgat
loke uppajjanti arahanto sammsambuddh,
dibb ky paripranti hyanti asuraky'ti. Ta
me ida bhante sakkhidiha yato tathgato
loke uppanno araha samm sambuddho, dibb

D.N. 330/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ky paripranti, hyanti asuraky ti. Idheva


bhante kapilavatthusmi gopik nma
sakyadhit ahosi buddhe pasann dhamme
pasann saghe pasann slesu pariprakrni.
Y itthitta virjetv purisatta bhvetv
kyassa bhed parammara sugati sagga
loka upapann devna tvatisna
sahabyata amhka puttatta ajjhupagat.
Tatrapi na eva jnant 'gopako devaputto
gopako devaputto'ti.
9. Ae pi bhante tayo bhikkhu bhagavati
brahmacariya caritv hna gandhabbakya
upapann. Te pacahi kmaguehi samappit
samagibht paricrayamn amhka
upahnamgacchanti amhka pricariya. Te
amhka upahnamgate amhka pricriya
gopako nma devaputto [PTS Page 272] [\q 272/]
paicodesi: "kutomukh nma tumhe mris
tassa bhagavato dhamma assutth aha hi
nma itthik samna buddhe pasann dhamme
pasanan saghe pasann slesu pariprakrin
itthitta virjetv purisatta bhvetv kyassa
bhed parammara sugati sagga loka
upapann devna tvatisna sahabyat.
Sakkassa devnamindassa puttatta ajjhupagat.

[BJT Page 408] [\x 408/]

Idhpi ma eva jnanti gopako devaputto


gopako devaputtoti. Tumhe pana mris
bhagavat brahmacariya caritv hna
gandhabbakya upapann duddiharpa vata
bho addasma ye maya addasma
sahadhammike hna gandhabbakya
upapanne'ti". Tesa bhante gopakena
devaputtena paicoditna dve dev diheva
dhamme sati pailabhisu kya
brahmapurohita, eko pana devo kme ajjhvasi.

10. "Upsik cakkhumato ahosi nmampi


mayha ahu gopik ti,
Buddhe ca dhamme abhippasann
saghacupahsi pasannacitt.
Tasseva buddhassa sudhammatya sakkassa
puttomhi mahnubhvo,
Mahjutko tidivpapanto jnanti ma idhpi
gopako ti.
Athaddasa bhikkhavo dihapubbe
gandhabbakypagate' vahne. Imehi te

gotamasvak se ye ca maya pubbe


manussabht.
Annena pnena upahahimh pdpasagayha
sake nivesane,
[PTS Page 273] [\q 273/] kutomukh nma ime
bhavanto buddhassa dhammni paiggahesu.
Paccatta veditabbo hi dhammo sudesito
cakkhumatnubuddho,
Aha hi tumheva upsamno sutv ariyna
subhsitni.
Sakkassa putto'mhi mahnubhvo mahjutko
tidivpapanno,
Tumhe pana sehamupsamn anuttara
brahmacariya caritv.
Hna kya upapann bhavanto annulom
bhavatopapatti,
Duddiharpa vata addasma sahadhammike
hnakypapanne.
Gandhabbakyupagat bhavanto
devnamgacchatha pricariya,
Agre vasako mayha ima passa visesata.
[BJT Page 410] [\x 410/]

Iti hutv svajja pm'mhi devo dibbehi kmehi


samagibhto,
Te codit gotamasvakena savegampdu
samecca gopaka,
"Handa byyamma viyyamma m no maya
parapess ahumha, "
[PTS Page 274] [\q 274/] tesa duve viriya
rabhisu anussara gotamassanni,
Idhe va cittni virjayitv kmesu
dnavamaddasasu,
Te kmasayojanabandhanni ppimayogni
duraccayni
Ngoca sandnaguni chetv deve tvatise
atikkamisu, saind dev sapajpatik sabbe
sudhammya sabhyupavih -
Te sanisinnna atikkamisu vr virg
viraja karont,
Te disv savegamaksi vsavo devbhibh
devagaassa majjhe.
Ime hi te hnakypapann devetvatise
atikkamanti,

D.N. 331/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Savegajtassa vaco nisamma so gopako


vsavamajjhabhsi.
"Buddho janindatthi manussaloke kmbhibh
sakyamunti yati,
Tassete putt satiy vihn codit may te
satimajjhalatthu.
[PTS Page 275] [\q 275/] tia tesa
vasnettha eko gandhabbakypagato 'vahno
Dve ceva sambodhipathnusrino devepi henti
samhitatt.
Etdis dhammappaksanettha na tathe ki
kakhati koci svako,
Nitthiaogha vicikicchjinna buddha
namassma jina janinda.
Yante dhamma idhaya visesa ajjhagasu
te,
Kya brahmapurohita duve tesa visesag.

Tassa bhagav paha puho byksi:


"Issmacchariyasaojan kho devnaminda
dev manuss asur ng gandhabb, ye cae
santi puthuky, te 'aver ada asapatt
abypajj viharemu averino'ti iti ce nesa hoti.
Atha ca pana saver sada sasapatt
sabyapajj viharanti saverino ti. Ittha bhagav
sakkassa devnamindassa paha puho
byksi. Attamano sakko devnamindo
bhagavato bhsita abhinandi anumodi:
evameta bhagav, evameta sugata, ti
me'ttha kakh vigat kathakath bhagavato
pahassa veyykaraa sutv"ti.
13. Itiha sakko devnamindo bhagavato bhsita
[PTS Page 277] [\q 277/] abhinanditv
anumoditv bhagavanta uttari
pahamapucchi:

Tassa dhammassa pattiy gatamhsi mrisa,


Katvaks bhagavat paha pucchemu
mristi.

"Issmacchariya pana mrisa kinidna


kisamudaya kijtika kipabhava, kismi
sati issmacchariya hoti, kismi asati
issmacchariya na hot?"Ti.

[BJT Page 412] [\x 412/]

1. Avypajjha, [PTS.]

11. Atha kho bhagavato etadahosi: dgharatta


visuddho kho aya sakko ya kici ma paha
pucchissati. Sabba ta atthasahita yeva
pucchissati, no anatthasahita. Ya cassha
puho bykarissmi. Ta khippameva
jnissat"ti. Atha kho bhagav sakka
devnaminda gthya ajjhabhsi:
"Puccha vsava ma paha ya kici
manasicchasi,
Tassa tasseva pahassa aha anta karomi te" ti.

Pahamabhavra nihita.
[BJT Page 414] [\x 414/]

12. [PTS Page 276] [\q 276/] katvakso sakko


devnamindo bhagavat ima bhagavanta
pahama paha apucchi: kisaojan nu kho
mrisa dev manuss asur ng gandhabb ye
cae santi puthuky te 'aver ada asapatt
abypajj1 viharemu averino'ti iti ce nesa hoti.
Atha ca pana saver sada sasapatt
sabypajj viharanti saverino"ti ittha sakko
devnamindo bhagavanta paha apucchi.

[BJT Page 416] [\x 416/]

Issmacchariya kho devnaminda


piyppiyasidna piyppiyasamudaya
piyppiyajtika piyppiyapabhaya, piyppiye
sati issmacchariya hoti. Piyppiye asati
issmacchariya na hot"ti.
14. "Piyppiya kho pana mrisa kinidna
kisamudaya kijtika kipabhava. Kismi
sati piyppiya hoti, kism asati piyppiya na
hot"ti.
"Piyppiya kho devnaminda chandanidna
chandasamudaya chandajtika
chandappabhava chande sati piyppiya hoti,
chande' asati piyppiya na hot"ti.
15. "Chando kho pana mrisa kinidno
kisamudayo kijtiko kipabhavo, kismi sati
chando hoti kismi asati chando na hot'ti.
Chando kho devnaminda vitakkanidno
vitakkasamudayo vitakkajtiko vitakkapabhavo.
Vitakke sati chande hoti, vitakke asati chando na
hot"ti.

D.N. 332/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

16. Vitakko kho pana mrisa kinidno


kisamudayo kijtiko kipabhavo kismi sati
vitakko hoti, kismi asati vitakko na hot'ti.
Vitakko kho devnaminda
papacasasakhnidno
papacasasakhsamudayo
papacasasakhjtiko
papacasasakhpabhavo,
papacasasakhya sati vitakko hoti,
papacasasakhya asati vitakko na hot"ti,

[BJT Page 418] [\x 418/]

17. Katha paipanno pana mrisa bhikkhu


papacasasakhnirodhasruppagminpai
pada paipanno hot'ti.
[PTS Page 278] [\q 278/] somanassampha
devnaminda duvidhena vadmi sevitabbampi
asevitabbampi. Domanassampha devnaminda
duvidhena vadmi. Sevitabbampi asevitabbampi,
upekkhampha devnaminda duvidhena
vadmi sevitabbampi asevitabbampi.
Somanassampha devnaminda duvidhena
vadmi. Sevitabbampi asevitabbampi iti kho
paneta vutta kiceta paicca vutta. Tattha
ya ja somanassa 'ima kho me somanassa
sevato akusal dhamm abhivahanti kusal
dhamm parihyant'ti. Evarpa somanassa na
sevitabba. Tattha ya ja somanassa 'ima
kho me somanassa sevato akusal dhamm
parihyanti kusal dhamm abhivahant'ti
evarpa somanassa sevitabba. Tattha yace
savitakka savicra yace avitakka avicra
ye avitakkaavicre te patatare.
Somanassampha devnaminda duvidhena
vadmi sevitabbampi asevitabbampti. Iti yanta
vutta idameta paicca vutta.
Domanassampha devnaminda duvidhena
vadmi sevitabbampi asevitabbamp ti iti kho
paneta vutta kiceta paiccavutta. Tattha
ya ja domanassa 'ima kho me
domanassa sevato akusal dhamm
abhivahanti kusal dhamm parihyant'ti,
evarpa domanassa na sevitabba. Tattha ya
ja domanasasa 'ima kho me domanassa
sevato akusal dhamm parihyanni kusal
dhamm abhivahant'ti, evarpa
domanassa sevitabba. Tattha yace savitakka
savicra yace avitakka avicra ye
avitakkaavicre te patatare.

Domanassampha devnaminda duvidhena


vadmi [PTS Page 279] [\q 279/] sevitabbampi
asevitabbamp ti. Iti yanta vutta idameta
paiccavutta.
[BJT Page 420] [\x 420/]

Upekkhampha devnaminda duvidhena


vadmi sevitabbampi asevitabbamp ti iti kho
paneta vutta. Ticeta paicca vutta tattha
ya jaupekkha ima kho me upekkha
sevato akusal dhamm abhivahanti. Kusal
dhamm parihyanti ti evarp upekkh na
sevitabb. Tattha ya ja upekkh ima kho
me upekkha sevato akusal dhamm
parihyanti kusal dhamm abhivahantti
evarp upekkh sevitabb. Tattha yace
savitakka savicra yace avitakka avicra
ye avitakkaavicre te patatare.
Upekkhampha devnaminda duvidhena
vadmi. Sevitabbampi asevitabbamp ti. Iti
yanta vutta idameta paicca vutta.
Eva paipanno kho devnaminda bhikkhu
papacasasakhnirodhasruppagminpai
pada paipanno hot ti. Ittha bhagav sakkassa
devnamindassa paha puho byksi.
Attamano sakko devnamindo bhagavato
bhsita abhinandi anumodi. Evameta"bhagav
evameta sugata ti me'ttha kakh vigat
kathakath bhagavato pahaveyykaraa
sutv"ti.
18. Itiha sakko devnamindo bhagavato bhsita
abhinanditv anumoditv bhagavanta uttari
paha apucchi: "katha paipanno pana mrisa
bhikkhu ptimokkhasavarya paipanno hot?
Ti".
Kyasamcrampha devnaminda duvidhena
vadmi sevitabbampi asevitabbampti.
Vacsamcrampha devnaminda duvidhena
vadmi sevitabbampi asevitabbampti.
Pariyesanampha devnaminda duvidhena
vadmi sevitabbampi asevitabbamp ti. [PTS Page
280] [\q 280/] kyasamcrampha
devnaminda duvidhena vadmi. Sevitabbampi
asevitabbamp ti. Iti kho paneta vutta
kiceta paicca vutta. Tattha ya ja
kyasamcra ima kho me kyasamcra
sevato akusal dhamm abhivahanti kusal
dhamm parihyant ti, evarpo kyasamcro
na sevitabbo. Tattha ya ja kyasamcra
ima kho me kyasamcra sevato akusal
dhamm parihyanti kusal dhamm

D.N. 333/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

abhivahant'ti, evarpo kyasamcro


sevitabbo. Kyasamcrampha devnaminda
duvidhena vadmi. Sevitabbampi asevitabbamp
ti. Iti yanta vutta, idameta paicca vutta,
[BJT Page 422] [\x 422/]

Vacsamcrampha devnaminda duvidhena


vadmi sevitabbampi asevitabbampti. Iti kho
paneta vutta. Kiceta paicca vutta. Tattha
ya ja vacsamcra ima kho me
vacsamcra sevato akusal dhamm
abhivahanti kusal dhamm parihyant ti,
evarpo vacsamcro na sevitabbo. Tattha ya
ja vacsamcra ima kho me
vacsamcra sevato akusal dhamm
parihyanti kusal dhamm abhivahant'ti,
evarpo vacsamcro sevitabbo.
Vacsamcrampha devnaminda duvidhena
vadmi. Sevitabbampi asevitabbampti iti yanta
vutta idameta paicca vutta.
Pariyesanampha devnaminda duvidhena
vadmi sevitabbampi asevitabbamp ti. Iti kho
paneta vutta. Kiceta paicca vutta. Tattha
ya ja pariyesana ima kho me pariyesana
sevato akusal dhamm abhivahanti kusal
dhamm parihyant ti, evarp pariyesan na
sevitabb. Tattha ya ja pariyesana ima
kho me pariyesana sevato akusal dhamm
parihyanti kusal dhamm abhivahant'ti,
evarp pariyesan sevitabb.
Pariyesanampha devnaminda duvidhena
vadmi sevitabbampi asevitabbamp ti iti yanta
vutta idameta paicca vutta. [PTS Page 281]
[\q 281/] eva paipanno kho devnaminda
bhikkhu ptimokkhasavarya paipanno hot ti.

Ittha bhagav sakkassa devnamindassa


paha puho byksi attamano sakko
devnamindo bhagavato bhsita abhinandi
anumodi: "evameta bhagav evameta sugata.
Ti me'ttha kakh vigat kathakath
bhagavato pahaveyykaraa sutv"ti.
19. Itiha sakko devnamindo bhagavato bhsita
abhinanditv anumoditv bhagavanta uttari
paha apucchi: "katha paipanno pana mrisa
bhikkhu indriyasavarya paipanno hot?"Ti.
"Cakkhuvieyya rpampha devnaminda
duvidhena vadmi sevitabbampi
asevitabbampti. Sotavieyya saddampha
devnaminda duvidhena vadmi sevitabbampi

asevitabbampti. Ghnavieyya
gandhampha devnaminda duvidhena vadmi
sevitabbamp asevitabbamp ti. Jivhvieyya
rasampha devnaminda duvidhena vadmi
sevitabbampi asevitabbamp ti. Kyavieyya
phohabbampha devnaminda duvidhena
vadmi sevitabbampi asevitabbampi ti.
Manovieyya dhammampha devnaminda
duvidhena vadmi sevitabbampi
asevitabbamp'ti.

[BJT Page 424] [\x 424/]


Eva vutte sakko devnamindo bhagavanta
etadavoca: imassa kho aha bhante bhagavat
sakhittena bhsitassa eva vitthrena attha
jnmi. Yathrpa bhante cakkhuvieyya
rpa sevato akusal dhamm abhivahanti
kusal dhamm parihyant ti, evarpa
cakkhuvieyya rpa na sevitabba,
yathrpaca kho bhante cakkhuvieyya
rpa sevato akusal dhamm parihyanti
kusal dhamm abhivahant'ti, evarpa
cakkhuvieyya rpa [PTS Page 282] [\q 282/]
sevitabba. Yathrpaca kho bhante
sotavieyya sadda sevato akusal dhamm
abhivahanti kusal dhamm parihyant ti,
evarpa sotavieyya sadda na sevitabba,
yathrpaca kho bhante sotavieyya sadda
sevato akusal dhamm parihyanti kusal
dhamm abhivahant'ti, evarpa
sotavieyya sadda sevitabba. Yathrpaca
kho bhante ghnavieyya gandha sevato
akusal dhamm abhivahanti kusal dhamm
parihyant ti, evarpa ghnavieyya
gandha na sevitabba, yathrpaca kho
bhante ghnavieyya gandha sevato akusal
dhamm parihyanti kusal dhamm
abhivahant'ti, evarpa ghnavieyya
gandha sevitabba. Yathrpaca kho bhante
jivhvieyya rasa sevato akusal dhamm
abhivahanti kusal dhamm parihyanti ti,
evarpa jivhvieyya rasa na sevitabba,
yathrpaca kho bhante jivhvieyya rasa
sevato akusal dhamm parihyanti kusal
dhamm abhivahant'ti evarpa
jivhvieyya rasa sevitabba. Yathrpaca
kho bhante kyavieyya phohabba sevato
akusal dhamm abhivahanti kusal dhamm
parihyanti ti, evarpa kyavieyya
phohabba na sevitabba, yathrpaca kho
bhante kyavieyya phohabba sevato
akusal dhamm parihyanti kusal dhamm
abhivahant'ti evarpa kyavieyya

D.N. 334/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

phohabba sevitabba. Yathrpaca kho


bhante manovieyya dhamm sevato akusal
dhamm abhivahanti kusal dhamm
parihyanti ti evarpo manovieyyo dhammo
na sevitabbo. Yathrpaca kho bhante
manovieyya dhamma sevato akusal
dhamm parihyanti kusal dhamm
abhivahant'ti evarpo manovieyyo
dhammo sevitabbo. Imassa kho me bhante
bhagavat sakhittena bhsitassa eva
vitthrena attha jnato tia me'ttha kakh
vigat kathakath bhagavato
pahaveyykaraa sutv"ti.

accantayogakkhem accantabrahmacr
accantapariyosn"ti.
Ittha bhagav sakkassa devnamindassa
paha puho byksi. Attamano sakko
devnamindo bhagavato bhsita abhinandi
anumodi. Eva meta bhagav evameta sugata
ti me'ttha kakh vigat katha kath
bhagavato pahaveyykaraa sutv"ti.
[BJT Page 428] [\x 428/]

"Na kho devnaminda sabbe samaabrhma


ekantavd ekantasl ekantachand
ekantaajjhosn"ti.

21. Itiha sakko devnamindo bhagavato bhsita


abhinanditv anumoditv bhagavanta
etadavoca: ej bhante rogo ej gao ej salla
ej ima purisa parikahati tassa tasseva
bhavassa abhinibbattiy. Tasm aya puriso
uccvacampajjati. Yesvha bhante pahna
ito bahiddh aesu samaabrhmaesu
oksakammampi nlattha. Te me bhagavat
bykat dgharattnusayitaca pana me
vicikicch - kathakathsalla, taca bhagavat
abbhanti.

"Kasm pana mrisa na sabbe samaabrhma


ekantavd ekantasl ekantachand
ekantaajjhosn?"Ti.

22. [PTS Page 284] [\q 284/] abhijnsi. No


tva devnaminda ime pahe ae
samaabrhmae pucchit"ti.

[BJT Page 426] [\x 426/]

"Abhijnmaha bhante ime pahe ae


samaabrhmae pucchit"ti.

20. Itiha sakk devnamindo bhagavato bhsita


abhinanditv anumoditv bhagavanta uttari
paha apucchi: "sabbeva nu kho mrisa
samaabrhma ekantavd ekantasl
ekantachand ekantaajjhosn"ti.

"Anekadhtunndhtu kho devnaminda loko.


Tasmi anekadhtunndhtusmi loke ya
yadeva satt dhtu abhinivisanti ta tadeva
thmas parmassa abhinivissa voharanti
'idameva sacca moghamaanti. ' Tasm na
sabbe samaabrhma ekantavd ekantasl
ekantachand ekantaajjhosn"ti.
"Sabbeva nu kho mrisa samaabrhma [PTS
Page 283] [\q 283/] accantanih
accantayogakkhem accantabrahmacr
accantapariyosn?"Ti.
"Na kho devnaminda sabbe samaabrhma
accantanih accantayogakkhem
accantabrahmacr accantapariyosn"ti.
"Kasm pana mrisa na sabbe samaabrhma
accantanih accantayogakkhem
accantabrahmacr accantapariyosn"ti.
"Ye kho devnaminda bhikkhu
tahsakhayavimutt te accantanih
accantayogakkhem accantabrahmacr
accantapariyosn. Tasm na sabbe
samaabrhma accantanih

"Yathkatha pana te devnaminda bykasu,


sace te agaru bhsass"ti.
"Na kho me bhante garu yatthassa bhagav
nisinno bhagavantarpo v"ti.
"Tena hi devnaminda bhsass"ti.
"Ye svha bhante mami samaabrhma
raak panta sensan'ti. Tyha
upasakamitv. Ime pahe pucchmi. Te may
puh na sampyanti, asampyant mama yeva
paipucchanti' ko nmo yasm?'Ti. Tesha
puho bykaromi: "aha kho mrisa, sakko
devnamindo'ti. Te mama yeva uttari
paipucchanti 'ki panyasm devnaminda
kamma katv ima hna patto'ti. Tesha
yathsuta yathpariyatta dhamma desemi.
Te tvatakeneva attaman honti 'sakko ca no
devnamindo diho yaca no apucchimha taca
no byks'ti. Te aadatthu mama yeva svak
sampajjanti, na cha tesa. Aha kho pana
bhante bhagavato svako sotpanno
aviniptadhammo niyato sambodhiparyao"ti.

D.N. 335/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

1. Yesvha (smu)
[BJT Page 430] [\x 430/]

[BJT Page 432] [\x 432/]

23. "Abhijnsi no tvaja devnaminda ito pubbe


evarpa veda pailbha
somanassapailbhanti?"
[PTS Page 285] [\q 285/] "abhijnmaha
bhante ito pubbe evarpa vedapailbha
somanassapailbhanti. "
"Yathkatha pana tva devnaminda abhijnsi
ito pubbe evarpa vedapailbha
somanassapailbhanti?"
"Bhtapubba bhante devsurasagmo
samupabyuho ahosi, tasmi kho pana bhante
sagme dev jinisu, asur parjiyisu. Tassa
mayha bhante ta sagma abhivijinitv
vijitasagmassa etadahosi: 'y ceva dni dibb
oj y ca asur oj ubhayamettha dev
paribhujissantant ti. So kho me bhante
vedapailbho somanassapailbho
sadavacaro sasatthvacaro na nibbidya na
virgya na nirodhya na upasamya na
abhiya na sambodhya na nibbnya
savattati. Yo kho pana me aya bhante
bhagavato dhamma sutv vedapailbho
somanassapailbho, so adavacaro
asatthvacaro ekantanibbidya virgya
nirodhya upasamya abhiya sambodhya
nibbnya savattat"ti.
24. "Ki pana tva devnaminda atthavasa
sampassamno evarpa vedapailbha
somanassa pailbha pavedes?" Ti.
"Cha kho aha bhante atthavase sampassamno
evarpa vedapailbha somanassapailbha
pavedem"ti.
"Idheva tihamnassa devabhtassa me sato,
Punaryu ca me laddho eva jnhi mris"ti.
Ima kho aha bhante pahama atthavasa
[PTS Page 286] [\q 286/] sampassamno
evarpa vedapailbha somanassapailbha
pavedemi.
Cuto'ha diviy ky yu hitv amnusa,
Amho gabbhamessmi yattha me ramat mano.

Ima kho aha bhante dutiya atthavasa


sampassamno evarpa vedapailbha
somanassapailbha pavedemi.
Svha amhapaassa vihara ssane rato,
yena viharissmi sampajno patissato.
Ima kho aha bhanne tatiya atthavasa
sampassamno evarpa vedapailbha
somanassapailbha pavedemi.
yena me carato ca sambodhi ce bhavissati,
At viharissmi sveva manto bhavissati.
Ima kho aha bhante catuttha atthavasa
sampassamno eva rpa vedapailbha
somanassapailbha pavedemi.
Cuto'ha mnus ky yu hitvna mnusa,
Puna deva bhavissmi devalokamhi uttamo.
Ima kho aha bhante pacama atthavasa
sampassamno evarpa vedapailbha
somanassapailbha pavedemi.
Te patatar dev akanih yasassino,
Antime vattamnamhi so nivso bhavissati.
[PTS Page 287] [\q 287/] ima kho aha
bhante chaha atthavasa sampassamno
evarpa vedapailbha somanassapailbha
pavedemi.
Ime kho aha bhante cha atthavase
sampassamno evarpa vedapailbha
somanassapailbha pavedemi.
25. "Apariyositasakappo vicikicchi kathakathi,

Vicari1 dghamaddhna anvesanto


tathgata.
Yyssu mami samae pavivittavihrino,
Samabuddh2 iti mano gacchmi te upsitu.

Katha rdhan hoti katha hoti virdhan,


Iti puh na sambhonti 3 magge paipadsu ca.
1. Vivar [PTS. 2.] Sambuddho [PTS. 3.]
Sampyanti s mu. [BJT Page 434] [\x 434/]

Tyssu yad ma jnanti sakko devnamgato.


Tyssu mameva pucchanti ki katv ppu ida.

D.N. 336/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Tesa yath suta dhamma desaymi janesuta,

Tena attaman honti1 diho no vsavo'ti ca.

9.
[PTS Page 290] [\q 290/]
mahsatipahnasutta

Yad ca buddhamaddakkhi vicikicchvitraa,

So'mbhi vtabhayo ajja sambuddha


payirupsiya. 2

Eva me suta eka samaya bhagav kursu


viharati kammsadamma nma kurna
nigamo. Tatra kho bhagav bhikkh mantesi
'bhikkhavo'ti. 'Bhadante'ti te bhikkhu bhagavato
paccassosu bhagav etadavoca:

Tahsallassa hantra
buddhamappaipuggala, aha vande mahvra
buddhamdiccabandhuna3
[PTS Page 288] [\q 288/] ya karomasi 4
brahmuno sama devehi mrisa,
Tadajja tuyha kassma handa sma karoma te.

Tvameva asi sambuddho tuva satth anuttaro,


Sadevakasmi lokasmi natthi te paipuggalo"ti.

26. Atha kho sakko devnamindo pacasikha


gandhabbaputta mantesi. Bahpakro kho
me'si tva tta pacasikha ya tva
bhagavanta pahama pasdesi tay tta
pahama pasdita pacch maya ta
bhagavanta dassanya upasakamimha
arahanta sammsambuddha. Pettike ca hne
hapayissmi, gandhabbarj bhavissasi,
bhaddaca te suriyavaccasa dammi, s hi te
abhipatthit"ti. Atha kho sakko devnamindo
pin pahavi parmasitv tikkhattu udna
udnesi: "namo tassa bhagavato arahato
sammsambuddhassa, namo tassa bhagavato
arahato sammsambuddhassa, namo tassa
bhagavato arahato sammsambuddhass"ti.
Imasmica pana veyykaraasmi bhaamne
sakkassa devnamindassa viraja vtamala
dhammacakkhu udapdi "ya kici
samudayadhamma sabbanta
nirodhadhammanti, " aesaca astiy [PTS
Page 289] [\q 289/] devatsahassna. Iti ye
sakkena devnamindena ajjhihapah puh,
te bhagavat bykat. Tasm imassa
veyykaraassa sakkapaho'tveva
adhivacananti.
Sakkapahasutta nihita ahama.
1. Te nassatataman [PTS. 2.] Payirupsasi
machasa. 3. Candamdiccabandhuna [PTS. 4.]
Ya karomaso [PTS.]
[BJT Page 436] [\x 436/]

2. Ekyano aya bhikkhave maggo sattna


visuddhiy sokapariddavna samatikkamya
dukkhadomanassna atthagamya yassa
adhigamya nibbnassa sacchikiriyya, yadida
cattro satipahn. Katame cattro: idha
bhikkhave bhikkhu kye kynupass viharati
tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa.
Vedansu vedannupass viharati tp
sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa,
Citte cittnupass viharati tp sampajno
satim vineyya loke abhijjhdomanassa,
Dhammesu dhammnupass viharati tp
sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa.
Uddeso nihito.
438
3. [PTS Page 291] [\q 291/] kathaca
bhikkhave bhikkhu kye kynupass viharati?
Idha bhikkhave bhikkhu araagato v
rukkhamlagato v sugragato v nisdati
pallaka bhujitv uju kya paidhya
parimukha sati upahapetv. So sato'va
assasati, sato'va passasati. Dgha v assasanto
digha assasmti pajnti, dgha v passasanto
dgha passasmti pajnti. Rassa v assasanto
rassa assasmti pajnti, rassa v passasanto
rassa passasmti pajnti.
Sabbakyapaisaved assasissmti sikkhati,
sabbakyapaisaved passasissmti sikkhati.
Passambhaya kyasakhra assasissmti
sikkhati, passambhaya kyasakhra
passasissmti sikkhati.
4. Seyyathpi bhikkhave dakkho bhamakro v
bhamakrantevs v dgha v achanto dgha
achmti pajnti, rassa v achanto rassa
amti pajnti, evameva kho bhikkhave

D.N. 337/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bhikkhu dgha v assasanto dgha assasmti


pajnti, dgha v passasanto dgha
passasmti pajnti. Rassa v assasanto rassa
assasmti pajnti, rassa v passasanto rassa
passasmti pajnti. Sabbakyapaisaved
assasissmti sikkhati, sabbakyapaisaved
passasissmti sikkhati. Passambhaya
kyasakhra assasissmti sikkhati,
passambhaya kyasakhra passasissmti
sikkhati.
[BJT Page 440] [\x 440/]

[PTS Page 292] [\q 292/] iti ajjhatta v kye


kynupass viharati, bahiddh v kye
kynupass viharati, ajjhattabahiddh v kye
kynupass viharati.
Samudayadhammnupass v kyasmi viharati,
vayadhammnupass v kyasmi viharati.
Samudaya vayadhammnupass v kyasmi
viharati.
Atthi kyo'ti v panassa sati paccupahit hoti,
yvadeva amattya patissatimattya. Anissito
ca viharati, na ca kici loke updiyati. Evampi
kho bhikkhave bhikkhu kye kynupass
viharati.
npnapabba nihita.
5. Puna ca para bhikkhave bhikkhu gacchanto
v gacchmti pajnti, hito v hitomhti
pajnti, nisinno v nisinnomhti pajnti,
sayno v saynomh ti pajnti. Yath yath v
panasasa kyo paihito hoti, tath tath na
pajnti.
[BJT Page 442] [\x 442/]

Iti ajjhatta v kye kynupass viharati,


bahiddh v kye kynupass viharati,
ajjhattabahiddh v kye kynupass viharati.
Samudayadhammnupass v kyasmi viharati,
vayadhammnupass v kyasmi viharati,
samudayavayadhammnupass v kyasmi
viharati.
Atthi kyoti v panassa sati paccupahit hoti
yvadeva amattya patissati. Mattya
anissito ca viharati na ca kici loke updiyati.
Evampi kho bhikkhave bhikkhu kye
kynupass viharati.

Iriypathapabba nihita.
6. Puna ca para bhikkhave bhikkhu abhikkante
paikkante sampajnakr hoti. lokite vilokite
sampajnakr hoti. Samijite pasrite
sampajnakr hoti. Saghipattacvaradhrae
sampajnakr hoti. Asite pte khyite syite
sampajnakr hoti. Uccrapassvakamme
sampajnakr hoti. Gate hite nisinne sutte
jgarite bhsite tuhbhve sampajnakr hoti.

[BJT Page 444] [\x 444/]

[PTS Page 293] [\q 293/] iti ajjhatta v kye


kynupass viharati, bahiddh v kye
kynupass viharati, ajjhattabahiddh v kye
kynupass viharati, samudayadhammnupass
v kyasmi viharati, vayadhammnupass v
kyasmi viharati,
samudayavayadhammnupass v kyasmi
viharati.
'Atthi kyo'ti v panassa sati paccupahit hoti
yvadeva amattya patissatimattya. Anissito
ca viharati na ca kici loke updiyati.
Evampi kho bhikkhave bhikkhu kye
kynupass viharati.
Sampajaapabba nihita.
7. Puna ca para bhikkhave bhikkhu imameva
kya uddha pdatal adho kesamatthak
tacapariyanta pra nnappakrassa asucino
paccavekkhati.
"Atthi imasmi kye kes lom nakh dant taco
masa nahru ahi ahimij vakka hadaha
yakana kilomaka pihaka papphsa anta
antagua udariya karsa pitta semha
pubbo lohita sedo mede assu vas kheo
sighik lasik muttanti".
[BJT Page 446] [\x 446/]

Seyyathpi bhikkhave ubhato mukh puo1


pr nnvihitassa dhaassa, seyyathda
slna vihna muggna msna tilna
taulna. Tamena cakkhum puriso
mucitv paccavekkheyya: "ime sl, ime vh,
ime mugg, ime ms, ime tl, ime taul'ti
evameva kho bhikkhave bhikkhu imameva kya
uddha pdatal adho kesamatthat

D.N. 338/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

tacapariyanta pra nnappakrassa asucino


paccavekkhati: atthi imasmi kye kes lom
nakh dant taco masa [PTS Page 294] [\q
294/] nahru ahi ahimija vakka
hadaya yakana kilomaka pihaka papphsa
anta antagua udariya karsa, pitta
semha pubbo lohita sedo medo assu vas
kheo sighnik lasik muttanti.
Iti ajjhatta v kye kynupass viharati,
bahiddh v kye kynupass viharati,
ajjhattabahiddh v kye kynupass viharati.
Samudayadhammnupass v kyasmi viharati,
vayadhammnupass v kyasmi viharati,
samudayavayadhammnupass v kyasmi
viharati. Atthi kyo'ti v panassa sati
paccupahit hoti yvadeva amattya
patissatimattya. Anissito ca viharati na ca kici
loke updiyati. Evampi kho bhikkhave bhikkhu
kye kynupass viharati.
Paikklamanasikrapabba nihita.
8. Puna ca para bhikkhave bhikkhu imameva
kya yathhita yathpaihita dhtuso
paccavekkhati: atthi imasmi kye pahavdhtu
po dhtu tejodhtu vyodht ti.
1. Ptol (ma cha sa. )
[BJT Page 448] [\x 448/]

Dhtumanasikrapabba nihita.
9. Puna ca para bhikkhave bhikkhu seyyathpi
passeyya sarra sivathkya chaita
ekhamata v dvhamata v thamata v
uddhumtaka vinlaka vipubbakajta, so
imameva kya upasaharati: ayampi kho kyo
evadhammo evabhv eta anatto'ti.
[BJT Page 450] [\x 450/]

Iti ajjhatta v kye kynupass viharati,


bahiddh v kye kynupass viharati,
ajjhattabahiddh v kye kynupass viharati.
Samudayadhammnupass v kyasmi viharati,
vayadhammnupass v kyasmi viharati.
Samudayavayadhammnupass v kyasmi
viharati.
Atthi kyo'ti v pasanna sati paccupahit hoti
yvadeva amattya patissatimattya. Anissito
ca viharati na ca kici loke updiyati.
Evampi kho bhikkhave bhikkhu kye
kynupassi viharati.
(Pahama svathika)

Seyyathpi bhikkhave dakkho goghtako v


goghtakantevs v gvi vadhitv
ctummahpathe khlaso vibhajitv nisinno assa,
evameva kho bhikkhave bhikkhu imameva kya
yathhita yathpaihita dhtuso
paccavekkhati: atthi imasmi kye pahavdhtu
podhtu tejodhtu vyodht ti.
Iti ajjhatta v kye kynupass viharati,
bahiddh v kye kynupass viharati,
ajjhattabahiddh v kye kynupass viharati.
Samudayadhammnupass v kyasmi viharati,
vayadhammnupass v kyasmi [PTS Page 295]
[\q 295/] viharati,
samudayavayadhammnupass v kyasmi
viharati.
Atthi kyo ti v panassa sati paccupahit hoti
yvadeva amattya patissatimattya anissito
ca viharati na ca kici loke updiyati.
Emampi kho bhikkhave bhikkhu kye
kynupass viharati.

10. Puna ca para bhikkhave bhikkhu seyyathpi


passeyya sarra sivathikya chata kkemi
v khajjamna kulalehi v khajjamna gijjhehi
v khajjamna sunakhehi v khajjamna
siglehi v khajjamna vividhehi v
pakajtehi khajjamna, so imameva kya
upasaharati: ayampi kho kyo evadhammo
evabhv eta anatto ti.
[PTS Page 296] [\q 296/] iti ajjhatta v kye
kynupass viharati, bahiddh v kye
kynupass viharati, ajjhattabahiddh v kye
kynupass viharati. Samudayadhammnupass
v kyasmi viharati, vayadhammnupass v
kyasmi viharati,
samudayavayadhammnupass v kyasmi
viharati. Atthi kyo ti v pasassa sati
paccupahit hoti yvadeva a mattya
patissatimattya. Anissito ca viharati. Na ca kici
loke updiyati.
Evampi kho bhikkhave bhikkhu kye
kynupass viharati.
(Dutiya svathka)

D.N. 339/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 452] [\x 452/]

11. Puna ca para bhikkhave bhikkhu seyyathpi


passeyya sarra svatikya chaita
ahikakhalika samasalohita
nahrusambaddha so imameva kya
upasaharati 'ayampi kho kyo evadhammo
evambhv eta anatto'ti.
Iti ajjhatta v kye kynupass viharati
bahiddh v kye kynupass viharati
ajjhattabahiddh v kye kynupass viharati,
samudayadhammnupass v kyasmi viharati
vayadhammnupass v kyasmi viharati
samudayavayadhammnupass v kyasmi
viharati.
'Atthi kyo'ti v panassa sati paccupahit hoti
yvadeva amattya patissatimattya anissito
ca viharati. Na ca kici loke updiyati.

13. Puna ca para bhikkhave bhikkhu seyyathpi


passeyya sarra svathikya chaita
ahisakhalika apagatamasalohita
nahrusambaddha. So imameva kya
upasaharati 'ayampi kho kyo evadhammo
evambhv eta anatto'ti.
Iti ajjhatta v kye kynupass viharati,
bahiddh v kye kynupass viharati,
ajjhattabahiddh v kye kynupass viharati.
Samudayadhammnupass v kyasmi viharati,
vayadhammnupass v kyasmi viharati,
samudayavayadhammnupass v kyasmi
viharati.
'Atthi kyo'ti v panassa sati paccupahit hoti,
yvadeva amattya patissatimattya. Anissito
ca viharati, na ca kici loke updiyati.
Evampi kho bhikkhave bhikkhu kye
kynupass viharati.

Evampi kho bhikkhave bhikkhu kye


kynupass viharati.

(Pacama svathka)

(Tatiya svathka)

[BJT Page 456] [\x 456/]

12. Puna ca para bhikkhave bhikkhu seyyathpi


passeyya sarra svathkya chata
ahisakhalika nimmasa lohitamakkhita
nahrusambaddha so imameva kya
upasaharati 'ayampi kho kyo evadhammo
evambhv eta anatto'ti.
[BJT Page 454] [\x 454/]

Iti ajjhatta v kye kynupass viharati


bahiddh v kye kynupass viharati,
ajjhattabahiddh v kye kynupass viharati,
samudayadhammnupass v kyasmi viharati,
vayadhammnupass v kyasmi viharati,
samudayavayadhammnupass v kyasmi
viharati.
'Atthi kyo'ti v panassa sati paccupahit hoti
yvadeva amattya patissatimattya. Anissito
ca viharati na ca kici loke updiyati.
Evampi bhikkhave bhikkhu kye kynupass
viharati.
(Catuttha svathka)

14. Puna ca para bhikkhave bhikkhu seyyathpi


passeyya sarra svathkya chaita ahikni
apagatasambandhni disvidissu vikkhittni
aena hatthahika aena pdahika
aena gopaphahika aena jaghahika
aena rahika aena pihihika aena
kaahika aena khandhahika aena
gvahika [PTS Page 297] [\q 297/] aena
dantahika aena ssakaha. So imameva
kya upasaharati 'ayampi kho kyo
evadhamem evambhv eta anatto'ti.
Iti ajjhatta v kye kynupass viharati
bahiddh v kye kynupass viharati.
Ajjhattabahiddh v kye kynupass viharati.
Samudayadhammnupass v kyasmi viharati
vayadhammnupass v kyasmi viharati
samudayavayadhammnupass v kyasmi
viharati.
Atthi kyo ti v panassa sati paccupahit hoti
yvadeva amattya patissatimattya. Anissito
ca viharati, na ca kici loke updiyati. Evampi
bhikkhave bhikkhu kye kynupass viharati.
(Chaha svathka)
15. Puna ca para bhikkhave bhikkhu seyyathpi
passeyya sarra svathkya chaita ahikni

D.N. 340/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

setni sakhavaupanibhni, so imameva


kya upasaharati 'ayampi kho kyo
evadhammo evambhv eta anatto'ti.
Iti ajjhatta v kye kynupass viharati,
bahiddh v kye kynupass viharati
ajjhattabahiddh v kye [PTS Page 298] [\q
298/] kynupass viharati,
samudayadhammnupass v kyasmi viharati,
vayadhammnupass v kyasmi viharati,
samudayavayadhammnupass v kyasmi
viharati.
[BJT Page 458] [\x 458/]

'Atthi kyo'ti v panassa sati paccupahit hoti


yvadeva amattya patissatimattya. Anissito
ca viharati, na ca kici loke updiyati. Evampi
bhikkhave bhikkhu kye kynupass viharati.
(Sattama svathka)
16. Puna ca para bhikkhave bhikkhu seyyathpi
passeyya sarra svathkya chaita ahikni
pujkatni terovassikni. So imameva kya
upasaharati 'ayampi kho kyo evadhammo
emambhv eta anatto'ti.
Iti ajjhatta v kye kynupass viharati,
bahiddh v kye kynupass viharati
ajjhattabahiddh v kye kynupass viharati,
samudayadhammnupass v kyasmi viharati
vayadhammnupass v kyasmi viharati
samudayavayadhammnupass v kyasmi
viharati.
'Atthi kyo'ti v panassa sati paccupahit hoti,
yvadeva amattya patissatimattya. Anissito
ca viharati na ca kici loke updiyati. Evampi
bhikkhave bhikkhu kye kynupass viharati.
(Ahama svathka)
[BJT Page 460] [\x 460/]
17. Puna ca para bhikkhave bhikkhu seyyathpi
passeyya sarra svathkya chaita ahikni
ptni cuakajtni, so imameva kya
upasaharati 'ayampi kho kyo evadhammo
evambhv eta anatto'ti.
Iti ajjhatta v kye kynupass viharati,
bahiddh v kye kynupass viharati,
ajjhattabahiddh v kye kynupass viharati.
Samudayadhammnupass v kyasmi viharati,

vayadhammnupass v kyasmi viharati,


samudayavayadhammnupass v kyasmi
viharati.
'Atthi kyo ti v panassa sati paccupahit hoti
yvadeva amattya patissatimattya. Anissito
ca viharati, na ca kici loke updiyati. Evampi
bhikkhave bhikkhu kye kynupass viharati.
(Navama svathka)
Cuddasa kynupassan nihit.
Vedannupassan
18. Kathaca bhikkhave bhikkhu vedansu
vedannupass viharati? Idha bhikkhave bhikkhu
sukha vedana vediyamno sukha vedana
vediym ti pajnti, dukkha v vedana
vediyamno dukkha vedana vediym ti
pajnti. Adukkhamasukha v vedana
vediyamno adukkhamasukha vedana
vediym ti pajnti.
[BJT Page 462] [\x 462/]

Smisa v sukha vedana vediyamno smisa


sukha vedana vediym ti pajnti. Nirmisa
v sukha vedana vediyamno nirmisa
sukha vedana vediymti pajnti. Smisa v
dukkha vedana vediyamno smisa dukkha
vedana vediym ti pajnti. Nirmisa v
dukkha vedana vediyamno nirmisa
dukkha vedana vediymti pajnti. Smisa
v adukkhamasukha vedana vediyamno
smisa adukkhamasukha vedana vediymti
pajnti. Nirmisa v adukkhamasukha
vedana vediyamno nirmisa
adukkhamasukha vedana vediymti pajnti.

Iti ajjhatta v vedansu vedannupass viharati,


bahiddh v vedansu vedannupass viharati,
ajjhattabahiddh v vedansu vedannupass
viharati. Samudayadhammnupass v vedansu
viharati, vayadhammnupass [PTS Page 299] [\q
299/] v vedansu viharati,
samudayavayadhammnupass v vedansu
viharati.
Atthi vedan ti v panassa sati paccupahit
hoti yvadeva amattya paissatimattya.
Anissito ca viharati na ca kici loke updiyati.
Evampi kho bhikkhave bhikkhu vedansu
vedannupass viharati.

D.N. 341/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Vedannupassan nihit.
[BJT Page 464] [\x 464/]

Cittnupassan
19. Kathaca pana bhikkhave bhikkhu citte
cittnupass viharati:
Idha bhikkhave bhikkhu sarga v citta
sarga cittanti pajnti, vtarga v citta
vtarga cittanti pajnti, sadosa v citta
sadosa cittanti pajnti, vtadosa v citta
vtadosa cittanti pajnti, samoha v citta
samoha cittanti pajnti, vtamoha v citta
vtamoha cittanti pajnti, sakhitta citta
sakhitta cittanti pajnti, vikkhitta v citta
vikkhitta cittanti pajnti, mahaggata v
citta mahaggata cittanti pajnti,
amahaggata v citta amahaggata cittanti
pajnti, sauttara v citta sauttara cittanti
pajnti, anuttara v citta anuttara cittanti
pajnti, samhita v citta samhita cittanti
pajnti, asamhita v citta asamhita
cittanti pajnti, vimutta v citta vimutta
cittanti pajnti, avimutta v citta avimutta
cittanti pajnti.
Iti ajjhatta v citte cittnupass viharati,
bahiddh v citte cittnupass viharati,
ajjhattabahiddh v citte cittnupass viharati.
Samudayadhammnupass v cittasmi viharati,
vayadhammnupass v cittasmi viharati
samudayavayadhammnupass v cittasmi
viharati.
[BJT Page 466] [\x 466/]

Atthi cittanti v panassa sati paccupahit [PTS


Page 300] [\q 300/] hoti, yvadeva
amattya patissatimattya. Anissito ca
viharati. Na ca kici loke updiyati. Evampi kho
bhikkhave bhikkhu citte cittnupass viharati.
Cittnupassan nihit.
Dhammnupassan
20. Kahica pana bhikkhave bhikkhu dhammesu
dhammnupass viharati:

Idha bhikkhave bhikkhu dhammesu


dhammnupassi viharati pacasu nvaraesu.
Kathaca pana bhikkhave bhikkhu dhammesu
dhammnupass viharati pacasu nvaraesu:
Idha bhikkhave bhikkhu santa v ajjhatta
kmacchanda 'atthi me ajjhatta
kmacchando'ti pajnti asanta v ajjhatta
kmacchanda 'natthi me ajjhatta
kmacchando'ti pajnti. Yath ca anuppannassa
kmacchandassa uppdo hoti taca pajnti,
yath ca uppannassa kmacchandassa pahna
hoti taca pajnti. Yath ca pahnassa
kmacchandassa anuppdo hoti taca pajnti.
Santa v ajjhatta bypda 'atthi me ajjhatta
bypdo'ti pajnti, asanta v ajjhatta
bypda 'natthi me ajjhatta bypdo'ti
pajnti. Yath ca anuppannassa bypdassa
uppdo hoti taca pajnti, yath ca uppannassa
bypdassa pahna hoti taca pajnti, yath
ca pahnassa bypdassa yati anuppdo hoti
taca pajnti.
[BJT Page 468] [\x 468/]

Santa v ajjhatta thnamiddha atthi me


ajjhatta thnamiddhanti pajnti, asanta v
ajjhatta thnamiddha 'natthi me ajjhatta
thnamiddhanti' pajnti, yath ca
anuppannassa thnamiddhassa uppdo hoti
taca pajnti. Yath ca uppannassa
thnamiddhassa pahna hoti taca pajnti.
Yath ca pahnassa thnamiddhassa yati
anuppdo hoti taca pajnti.
Santa v ajjhatta uddhaccakukkucca 'atthi
me [PTS Page 301] [\q 301/] ajjhatta
uddhaccakukkuccanti pajnti, asanta v
ajjhatta uddhaccakukkucca 'natthi me
ajjhatta uddhaccakukkuccanti' pajnti. Yath
ca anuppannassa uddhaccakukkuccassa uppdo
hoti taca pajnti. Yath ca uppannassa
uddhaccakukkuccassa pahna hoti taca
pajnti, yath ca pahnassa
uddhaccakukkuccassa yati anuppdo hoti
taca pajnti.
Santa v ajjhatta vivikiccha 'atthi me
ajjhatta vicikicch'ti pajnti, asanta v
ajjhatta vicikiccha 'natthi me ajjhatta
vicikicch'ti pajnti. Yath ca anuppannya
vicikicchya uppdo hoti taca pajnti, yath ca
uppannya vicikicchya pahna hoti taca
pajnti. Yath ca pahnya vicikicchya yati
anuppdo hoti, taca pajnti.

D.N. 342/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Iti ajjhatta v dhammesu dhammnupass


viharati, bahiddh v dhammesu
dhammnupass viharati, ajjhattabahiddh v
dhammesu dhammnupass viharati,
samudayadhammnupass v dhammesu
viharati, vayadhammnupass v dhammesu
viharati, samudayavayadhammnupass v
dhammesu viharati, atthi dhammti v pasanna
sati paccupahit hoti.
Yvadeva amattya patissatimattya.
Anissito ca viharati na ca kici loke updiyati.
Evampi kho bhikkhave bhikkhu dhammesu
dhammnupass viharati pacasu nvaraesu.
(Nvaraapabba nihit)
[BJT Page 470] [\x 470/]

21. Puna ca para bhikkhave bhikkhu dhammesu


dhammnupass viharati pacasu
updnakkhandhesu. Kathaca pana bhikkhave
bhikkhu dhammesu dhammnupass viharati
pacasu updnakkhandhesu: idha bhikkhave
bhikkhu 'iti rpa, iti rpassa samudayo, iti
rpassa atthagamo, iti vedan. Iti vedanya
samudayo, iti vedanya atthagamo, iti sa, iti
saya samudayo, iti saya atthagamo, iti
sakhr, [PTS Page 302] [\q 302/] iti
sakhrna samudayo, iti sakhrna
atthagamo, iti via, iti viassa
atthagamoti.
Iti ajjhatta v dhammesu dhammnupass
viharati, bahiddh v dhammesu
dhammnupass viharati, ajjhattabahiddh v
dhammesu dhammnupass viharati. Samudaya
dhammnupass v dhammesu viharati,
vayadhammnupass v dhammesu viharati,
samudayavayadhammnupass v dhammesu
viharati.
'Atthi dhamm'ti v panassa sati paccupahit
hoti. Yvadeva amattya patissati mattya.
Anissito ca viharati, na ca kici loke updiyati.
Evampi kho bhikkhave bhikkhu dhammesu
dhammnupass viharati pacasu
updnakkhandhesu.
Khandhapabba nihita

22. Puna ca para bhikkhave bhikkhu dhammesu


dhammnupass viharati chasu
ajjhattikabhiresu yatanesu. Kathaca pana
bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammnupass
viharati chasu ajjhattikabhiresu yatanesu.
[BJT Page 472] [\x 472/]

Idha bhikkhave bhikkhu cakkhuca pajnti,


rpe ca pajnti, yaca tadubhaya paicca
uppajjati saojana taca pajnti. Yath ca
anuppannassa saojanassa uppdo hoti taca
pajnti. Yath ca uppannassasaojanassa
pahna hoti taca pajnti. Yath ca pahnassa
saojanassa yati anuppdo hoti taca
pajnti.
Sotaca pajnti, sadde va pajnti, yaca
tadubhaya paicca uppajjati saojana taca
pajnti. Yath ca anuppannassa saojanassa
uppdo hoti taca pajnti. Yath ca pahnassa
saojanassa yati anuppdo hoti taca
pajnti.
Ghnaca pajnti, gandhe ca pajnti, yaca
tadubhaya paicca uppajjati saojana taca
pajnti. Yath ca anuppannassa saojanassa
uppdo hoti taca pajnti. Yath ca uppannassa
saojanassa pahna hoti taca pajnti. Yath
ca pahnassa saojanassa yati anuppdo hoti
taca pajnti.
Jivhaca pajnti, rase ca pajnti, yaca
tadubhaya paicca uppajjati saojana taca
pajnti. Yath ca anuppannassa saojanassa
uppdo hoti taca pajnti. Yath ca uppannassa
saojanassa pahna hoti taca pajnti. Yath
ca pahnassa saojanassa yati anuppdo hoti
taca pajnti.
Kyaca pajnti, phohabbo ca pajnti, yaca
tadubhaya paicca uppajjati saojana taca
pajnti. Yath ca anuppannassa saojanassa
uppdo hoti taca pajnti. Yath ca uppannassa
saojanassa pahna hoti taca pajnti. Yath
ca pahnassa saojanassa yati anuppdo hoti
taca pajnti.
Manaca pajnti, dhamme ca pajnti, yaca
tadubhaya [PTS Page 303] [\q 303/] paicca
uppajjati saojana taca pajnti. Yath ca
anuppannassa saojanassa uppdo hoti taca
pajnti. Yath ca uppannassa saojanassa
pahna hoti taca pajnti. Yath ca pahnassa
saojanassa yati anuppdo hoti taca
pajnti.

D.N. 343/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 474] [\x 474/]

viriyasambojjhagassa bhvanya pripr hoti


taca pajnti.

Iti ajjhatta v dhammesu dhammnupass


viharati, bahiddh v dhammesu
dhammnupass viharati. Ajjhattabahiddh v
dhammesu dhammnupass viharati.
Samudayadhammnupass v dhammesu
viharati, vayadhammnupass v dhammesu
viharati, samudayavayadhammnupass v
dhammesu viharati.

Santa v ajjhatt ptisambojjhaga atthi me


ajjhatta ptisambojjhago'ti pajnti. Asanta
v ajjhatta ptisambojjhaga 'natthi me
ajjhatta ptisambojjhago'ti pajnti. Yath ca
anuppannassa ptisambojjhagassa uppdo hoti
taca pajnti. Yath ca uppannassa
ptisambojjhagassa bhvanya pripr hoti
taca pajnti.

Atthi dhammti v panassa sati paccupahit


hoti, yvadeva amattya patissatimattya.
Anissito ca viharati, na ca kici loke updiyati.

[PTS Page 304] [\q 304/] santa v ajjhatta


passaddhisambojjhaga 'atthi me ajjhatta
passaddhisambojjhago'ti pajnti. Asanta v
ajjhatta passaddhisambojjhaga 'natthi me
ajjhatta passaddhisambojjhago'ti pajnti.
Yath ca anuppannassa
passaddhisambojjhagassa uppdo hoti taca
pajnti. Yath ca uppannassa
passaddhisambojjhagassa bhvanya pripr
hoti taca pajnti.

Evampi kho bhikkhave bhikkhu dhammesu


dhammnupassi viharati chasu
ajjhattikabhiresu yatanesu.
yatanapabba nihita.
22. Puna ca para bhikkhave bhikkhu dhammesu
dhammnupass viharati sattasu bojjhagesu.
Kathaca pana bhikkhave bhikkhu dhammesu
dhammnupass viharati sattasu bojjhagesu:
Idha bhikkhave bhikkhu santa v ajjhatta sati
sambojjhaga atthi me ajjhatta
satisambojjhago'ti pajnti. Asanta v
ajjhatta satisambojjhaga natthi me ajjhatta
satisambojjhagoti pajnti. Yath ca
anuppannassa satisambojjhagassa uppdo hoti
taca pajnti, yath ca uppannassa
satisambojjhagassa bhvanya pripri hoti
taca pajnti.
Santa v ajjhatta
dhammavicayasambojjhaga atthi me ajjhatta
dhammavicaya sambojjhagoti pajnti. Asanta
v ajjhatta dhammavicayasambojjhaga
natthi me ajjhatta
dhammavicayasambojjhagoti pajnti. Yath ca
anuppannassa dhammavicayasambojjhagassa
uppdo hoti taca pajnti. Yath ca uppannassa
dhammavicayasambojjhagassa bhvanya
pripr hoti taca pajnti.
[BJT Page 476] [\x 476/]
Santa v ajjhatta viriyasambojjhaga atthi
me ajjhatta viriyasambojjhagoti pajnti.
Asanta v ajjhatta viriyasambojjhaga natthi
me ajjhatta viriyasambojjhagoti pajnti.
Yathca anuppannassa viriyasambojjhagassa
uppdo hoti taca pajnti. Yath ca uppannassa

Santa v ajjhatta samdhisambojjhaga


'atthi me ajjhatta samdhisambojjhago'ti
pajnti. Asanta v ajjhatta
samdhisambojjhaga 'natthi me ajjhatta
samdhisambojjhago'ti pajnti. Yath ca
anuppannassa samdhisambojjhagassa uppdo
hoti taca pajnti. Yath ca uppannassa
samdhisambojjhagassa bhvanya pripr
hoti taca pajnti.
Santa v ajjhatta upekkhsambojjhaga atthi
me ajjhatta upekkhsambojjhagoti pajnti.
Asanta v ajjhatta upekkhsambojjhaga
'natthi me ajjhatta upekkh sambojjhago'ti
pajnti. Yath ca anuppannassa upekkh
sambojjhagassa uppdo hoti taca pajnti.
Yath ca uppannassa upekkhsambojjhagassa
bhvanya pripr hoti taca pajnti.
Iti ajjhatta v dhammesu dhammnupass
viharati, bahiddh v dhammesu
dhammnupass viharati, ajjhattabahiddh v
dhammesu dhammnupass viharati.
[BJT Page 478] [\x 478/]

Samudayadhammnupass v dhammesu
viharati, vayadhammnupass v dhammesu
viharati, samudayavayadhammnupass v
dhammesu viharati.

D.N. 344/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

'Atthi dhamm'ti v panassa sati paccupahit


hoti, yvadeva amattya patissatimattya
anissito ca viharati, na ca kici loke updiyati.
Evampi kho bhikkhave bhikkhu dhammesu
dhammnupass viharati sattasu
sambojjhagesu.
(Bojjhagapabba nihita)
Pahamakabhavra nihita
24. Puna ca para bhikkhave bhikkhu dhammesu
dhammnupass viharati catsu ariyasaccesu.
Kathaca pana bhikkhave bhikkhu dhammesu
dhammnupass viharati catsu ariyasaccesu:
Idha bhikkhave bhikkhu ida dukkhanti yath
bhta pajnti, aya dukkhasamudayo ti
yathbhta pajnti, aya dukkhanirodho ti
yathbhta pajnti, aya
dukkhanirodhagmin paipad ti yathbhta
pajnti.
25. [PTS Page 305] [\q 305/] katamaca
bhikkhave dukkha ariyasacca: jti pi dukkh,
jarpi dukkh, maraampi dukkha,
sokaparidevadukkhadomanassupyspi dukkh,
appiyehi sampayogo dukkho, piyehi vippayogo
dukkho, yampiccha na labhati tampi dukkha,
sakhittena pacupdnakkhandh pi dukkh.
[BJT Page 480] [\x 480/]

Katam ca bhikkhave jti: y tesa tesa


sattna tamhi tamhi sattanikye jti sajti
okkanti abhinibbanti khandhna ptubhvo
yatanna pailbho, aya vuccati bhikkhave
jti.
Katam ca bhikkhave jar: y tesa tesa
sattna tamhi tamhi sattanikye jar jraat
khaicca plicca valittacat yuno sahni
indriyna paripko, aya vuccati bhikkhave
jar.
Katamaca bhikkhave maraa: ya tesa tesa
sattna tamh tamh sattaniky cuti cavanat
bhedo antaradhna maccumaraa klakiriy
khandhna bhedo kaebarassa nikkhepo
jvitindriyassupacchedo, ida vuccati bhikkhave
maraa.

Katamo ca bhikkhave soko: yo kho bhikkhave


aataraatarena byasanena samanngatassa
aataraatarena [PTS Page 306] [\q 306/]
dukkhadhammena phuhassa soko socan
socitatta anto soko anto parisoko, aya vuccati
bhikkhave soko.
Katamo ca bhikkhave paridevo: yo kho
bhikkhave aataraatarena byasanena
samanngatassa aataraatarena
dukkhadhammena phuhassa devo paridevo
devan paridevan devitatta paridevitatta,
aya vuccati bhikkhave paridevo.
Katamaca bhikkhave dukkha: ya kho
bhikkhave kyika dukkha kyika asta
kyasamphassaja dukkha asta vedayita,
ida vuccati bhikkhave dukkha.
[BJT Page 482] [\x 482/]

Katamaca bhikkhave domanassa: ya kho


bhikkhave cetasika dukkha cetasika asta
manosamphassaja dukkha asta vedayita,
ida vuccati bhikkhave domanassa.
Katamo ca bhikkhave upyso: yo kho bhikkhave
aataraatarena byasanena samanngatassa
aataraatarena dukkhadhammena
phuhassa yso upyso ysitatta
upysitatta, aya vuccati bhikkhave upyso.

Katamo ca bhikkhave appiyehi sampayogo


dukkho: idha yassa te honti anih akant
amanp rp sadd gandh ras phohabb
dhamm, ye v panassa te honti anatthakm
ahitakm aphsukakm ayogakkhemakm, y
tehi saddhi sagati samgamo samodhna
missbhvo, aya vuccati bhikkhave appiyehi
sampayogo dukkho.
Katamo ca bhikkhave piyehi vippayogo dukkho:
idha yassa te honti ih kant manp rp
sadd gandh ras phohabb dhamm, ye v
panassa te honti atthakm hitakm
phsukakm yogakkhemakm mt v pit v
bht v bhagini v jeh v kanih v mitt
v amacc v ti slohit v, y tehi saddhi
asagati asamgamo asamodhna amissbhvo,
aya vuccati bhikkhave piyehi vippayogo
dukkho.
[PTS Page 307] [\q 307/] katamaca bhikkhave
yampiccha na labhati tampi dukkha:
jtidhammna bhikkhave sattna eva icch

D.N. 345/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

uppajjati: aho vata maya na jti dhamm


assma, na ca vata no jti gaccheyy ti. Na kho
paneta icchya pattabba. Idampi yampiccha
na labhati tampi dukkha.
Jar dhammna bhikkhave sattna eva icch
uppajjati: aho vata maya na jardhamm
assma, na ca vata no jar gaccheyy ti, na kho
paneta icchya pantabba. Idampi yampiccha
na labhati tampi dukkha.
[BJT Page 484] [\x 484/]

[BJT Page 486] [\x 486/]

Katame ca bhikkhave sakhittena


pacupdnakkhandh dukkh: seyyathda
rppdnakkhandho vedanpdnakkhandho
sapdnakkhandho
sakhrpdnakkhandho
vinpdnakkhandho. Ime vuccanti
bhikkhave sakhittena pacupdnakkhandhpi
dukkh, ida vuccati bhikkhave dukkha
ariyasacca.

Bydhidhammna bhikkhave sattna eva


icch uppajjati: aho vata maya na
bydhidhamm assma. Na ca vata no bydhi
gaccheyyti, na kho paneta icchya pattabba.
Idampi yampiccha na labhati tampi dukkha.

26. [PTS Page 308] [\q 308/] katamaca


bhikkhave dukkhasamudayo ariyasacca: yya
tah ponobhavik nandirgasahagat tatra
tatrbhinandin, seyyathda: kmatah
bhavatah vibhavatah.

Maraadhammna bhikkhave sattna eva


icch uppajjati: aho vata maya na
maraadhamm assma, na ca vata no maraa
gaccheyyti, na kho paneta icchya pattabba.
Idampi yampiccha na labhati tampi dukkha.

S kho panes bhikkhave tah kattha


uppajjamn uppajjati: kattha nivisamn
nivisati: ya loke piyarpa starpa etthes
tah uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati kica loke piyarpa starpa: cakkhu
loke piyarpa starpa, etthes tah
uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati. Sota loke piyarpa starpa etthes
tah uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati. Ghna loke piyarpa starpa,
etthes tah uppajjamn uppajjati, ettha
nivisamn nivisati. Jivh loke piyarpa
starpa, etthes tah uppajjamn uppajjati,
ettha nivisamn nivisati. Kyo loke piyarpa
starpa, etthes tah uppajjamn uppajjati,
ettha nivisamn nivisati. Mano loke piyarpa
starpa, etthes tah uppajjamn uppajjati,
ettha nivisamn nivisati.

Sokadhammna bhikkhave sattna eva icch


uppajjati: aho vata maya na sokadhamm
assma, na ca vata no soko gaccheyyti, na kho
paneta icchya pattabba. Idampi yampiccha
na labhati tampi dukkha.
Paridevadhammna bhikkhave sattna eva
icch uppajjati: aho vata maya na
paridevadhamm assma, na ca vata no paridevo
gaccheyyti, na kho paneta icchya pattabba.
Idampi yampiccha na labhati tampi dukkha.
Dukkhadhammna bhikkhave sattna eva
icch uppajjati: aho vata maya na dukkha
dhamm assma, na ca vata no dukkha
gaccheyyti. Na kho paneta icchya pattabba.
Idampi yampiccha na labhati tampi dukkha.
Domanassadhammna bhikkhave sattna eva
icch uppajjati: aho vata maya na
domanassadhamm assma. Na ca vata no
domanassa gaccheyyti. Na kho paneta
icchya pattabba. Idampi yampiccha na
labhati tampi dukkha.
Upysadhammna bhikkhave sattna eva
icch uppajjati: aho vata maya na
upysadhamm asasma, na ca vata no upyso
gaccheyyti. Na kho paneta icchya pattabba.
Idampi yampiccha na labhati tampi dukkha.

Rp loke piyarpa starpa, etthes tah


uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati. Sadd loke piyarpa starpa, etthes
tah uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati. Gandh loke piyarpa starpa,
etthes tah uppajjamn uppajjati, ettha
nivisamn nivisati. Ras loke piyarpa
starpa, etthes tah uppajjamn uppajjati,
ettha nivisamn nivisati. Phohabb loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati. Dhamm
loke piyarpa starpa, etthes taah
uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati.
Cakkhuvia loke piyarpa starpa,
etthes tah uppajjamn uppajji, ettha

D.N. 346/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

nivisamn nivisati. Sotavia loke


piyarpa starpa, etthas tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati.
Ghnavia loke piyarpa starpa,
etthes tah uppajjamn uppajjati, ettha
nivisamn nivisati. Jivhvia loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati.
Kyavia loke piyarpa starpa, etthes
tah uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati. Manovia loke piyarpa
starpa, etthes tah uppajjamn uppajjati,
ettha nivisamn nivisati. - Cakkhusamphasso
loke piyarpa starpa, etthes tah
uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati. Sotasamphasso loke piyarpa
starpa, etthes tah uppajjamn uppajjati,
ettha nivisamn nivisati. Ghnasamphasso loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati. [PTS Page
309] [\q 309/] jivhsamphasso loke piyarpa
starpa, etthes tah uppajjamn uppajjati,
ettha nivisamn nivisati. Kyasamphasso loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati.
Manosamphasso loke piyarpa starpa,
etthes tah uppajjamn uppajjati, ettha
nivisamn nivisati.
[BJT Page 488] [\x 488/]
- Cakkhusamphassaj vedan loke piyarpa
starpa, etthes tah uppajjamn uppajjati,
ettha nivisamn nivisati. Sotasamphassaj
vedan loke piyarpa starpa, etthes tah
uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati. Ghnasamphassaj vedan loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati.
Jivhsamphassaj vedan loke piyarpa
starpa, ettes tah uppajjamn uppajjati,
ettha nivisamn nivisati. Kyasamphassaj
vedan loke piyarpa starpa, etthes tah
uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati. Manosamphassaj vedan loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati.
Rpasa loke piyarpa starpa, etthes
tah uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati. Saddasa loke piyarpa starpa,
etthes tah uppajjamn uppajjati, ettha
nivisamn nivisati. Gandhasa loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati. Rasasa
loke piyarpa starpa, etthas tah
uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn

nivisati. Phohabbasa loke piyarpa


starpa, etthes tah uppajjamn uppajjati,
ettha nivisamn nivisati. Dhammasa loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati.
Rpasacetan loke piyarpa starpa,
etthes tah uppajjamn uppajjati, ettha
nivisamn nivisati. Saddasacetan loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati.
Gandhasacetan loke piyarpa starpa,
etthes tah uppajjamn uppajjati, ettha
nivisamn nivisati. Rasasacetan loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati.
Phohabbasacetan loke piyarpa starpa,
etthes tah uppajjamn uppajjati, ettha
nivisamn nivisati. Dhammasacetan loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati.
Rpatah loke piyarpa starpa, etthes
tah uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati. Saddatah loke piyarpa starpa,
etthes tah uppajjamn uppajjati, ettha
nivisamn nivisati. Gandhatah loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati. Rasatah
loke piyarpa starpa, etthes tah
uppajjamn uppajjati. Ettha nivisamn
nivisati. Phohabbatah loke piyarpa
starpa, etthes tah uppajjamn uppajjati,
ettha nivisamn nivisati. Dhammatah loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati.
Rpavitakko loke piyarpa starpa, etthes
tah uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati. Saddavitakko loke piyarpa starpa,
etthes tah uppajjamn uppajjati, ettha
nivisamn nivisati. Gandhavitakko loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati. Rasavitakko
loke piyarpa starpa, etthes tah
uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati. Phohabbavitakko loke piyarpa
starpa etthes tah uppajjamn uppajjati,
ettha nivisamn nivisati. Dhammavitakko loke
piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn
uppajjati, ettha nivisamn nivisati.
Rpavicro loke piyarpa starpa, etthes
tah uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati. Saddavicro loke piyarpa starpa
etthes tah uppajjamn uppajjati, ettha
nivisamn nivisati. Gandhavicro loke

D.N. 347/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

piyarpa starpa, etthes tah uppajjamn


uppajjati, ettha nivisamn nivisati. Rasavicro
loke piyarpa starpa etthes tah
uppajjamn uppajjati, ettha nivisamn
nivisati. Phohabbavicro loke piyarpa
starpa, etthes tah uppajjamn uppajjati,
ettha nivisamn nivisati. Dhammavicro loke
piyarpa starpa, etthes [PTS Page 310] [\q
310/] tah uppajjamn uppajjati, ettha
nivisamn nivisati.
Ida vuccati bhikkhave dukkhasamudayo
ariyasacca.
[BJT Page 490] [\x 490/]

27. Katamaca bhikkhave dukkhanirodho


ariyasacca? Yo tass yeva tahya
asesavirganirodho cgo painissaggo mutti
anyo, s kho panes bhikkhave tah kattha
pahyamn pahyati. Kattha nirujjhamn
nirujjhati: ya loke piyarpa starpa etthes
tah pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati.
Kica loke piyarpa starpa? Cakkhu loke
piyarpa starpa, etthes tah pahyamn
pahyati, ettha nirujjhamn nirujjhati. Sota
loke piyarpa starpa, etthes tah
pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Ghna loke piyarpa starpa,
etthes tah pahyamn pahyati, ettha
nirujjhamn nirujjhati. Jivh loke piyarpa
starpa, etthes tah pahyamn pahyati,
ettha nirujjhamn nirujjhati. Kyo loke
piyarpa starpa, etthes tah pahyamn
pahyati, ettha nirujjhamn nirujjhati. Mano
loke piyarpa starpa, etthes tah
pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati.
Rp loke piyarpa starpa, etthes tah
pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Sadd loke piyarpa starpa,
etthes tah pahyamn pahyati, ettha
nirujjhamn nirujjhati. Gandh loke piyarpa
starpa, etthes tah pahyamn pahyati,
ettha nirujjhamn nirujjhati. Ras loke
piyarpa starpa, etthes tah pahyamn
pahyati, ettha nirujjhamn nirujjhati.
Phohabb loke piyarpa starpa, etthes
tah pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Dhamm loke piyarpa starpa,
etthes tah pahyamn pahyati, ettha
nirujjhamn nirujjhati.

Cakkhuvia loke piyarpa starpa,


etthes tah pahyamn pahyati, ettha
nirujjhamn nirujjhati. Sotavia loke
piyarpa starpa, etthes tah pahyamn
pahyati, ettha nirujjhamn nirujjhati.
Ghnavia loke piyarpa starpa,
etthes tah pahyamn pahyati, ettha
nirujjhamn nirujjhati. Jivhvia loke
piyarpa starpa, etthes tah pahyamn
pahyati, ettha nirujjhamn nirujjhati.
Kyavia loke piyarpa starpa, etthes
tah pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Manovia loke piyarpa
starpa, etthes tah pahiyamn pahyati,
ettha nirujjhamn nirujjhati.
Cakkhusamphasso loke piyarpa starpa,
etthes tah pahyamn pahyati, ettha
nirujjhamn nirujjhati. Sotasamphasso loke
piyarpa starpa, etthes tah pahyamn
pahyati, ettha nirujjhamn nirujjhati.
Ghnasamphasso loke piyarpa starpa,
etthes tah pahyamn pahyati, ettha
nirujjhamn nirujjhati. Jivhsamphasso loke
piyarpa starpa, etthes tah pahyamn
pahyati, ettha nirujjhamn nirujjhati.
Kyasamphasso loke piyarpa starpa,
etthes tah pahyamn pahyati, ettha
nirujjhamn nirujjhati. Manosamphasso [PTS
Page 311] [\q 311/] loke piyarpa starpa,
etthes tah pahyamn pahyati, ettha
nirujjhamn nirujjhati.
Cakkhusamphassaj vedan loke piyarpa
starpa, etthes tah pahyamn pahyati.
Ettha nirujjhamn nirujjhati. Sotasamphassaj
vedan loke piyarpa starpa, etthes tah
pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Ghnasamphassaj vedan loke
piyarpa starpa, etthes tah pahyamn
pahyati, ettha nirujjhamn nirujjhati.
Jivhsamphassaj vedan loke piyarpa
starpa, etthes tah pahyamn pahiyati,
ettha nirujjhamn nirujjhati. Kyasamphassaj
vedan loke piyarpa starpa, etthes tah
pahyamn pahyati. Ettha nirujjhamn
nirujjhati. Manosamphassaj vedan loke
piyarpa starpa, etthes tah pahyamn
pahyati. Ettha nirujjhamn nirujjhati.
[BJT Page 492] [\x 492/]
Rpasa loke piyarpa starpa, etthes
tah pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Saddasa loke piyarpa starpa,

D.N. 348/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

etthes tah pahyamn pahyati, ettha


nirujjhamn nirujjhati. Gandhasaloke
piyarpa starpa, etthes tah pahyamn
pahyati, ettha nirujjhamn nirujjhati.
Rasasa loke piyarpa starpa, etthes
tah pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Phohabbasa loke piyarpa
starpa, etthes tah pahyamn pahyati,
ettha nirujjhamn nirujjhati.
Dhammasaloke piyarpa starpa, etthes
tah pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati.
Rpasacetan loke piyarpa srpa, etthes
tah pahyamn pahiyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Saddasacetan loke piyarpa
starpa, etthes tah pahyamn pahyati,
ettha nirujjhamn nirujjhati. Gandhasacetan
loke piyarpa starpa, etthes tah
pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Rasasacetan loke piyarpa
starpa, etthes tah pahyamn pahiyati,
ettha nirujjhamn nirujjhati.
Phohabbasacetan loke piyarpa starpa,
etthes tah pahyamn pahyati, ettha
nirujjhamn nirujjhati. Dhammasacetan loke
piyarpa starpa, etthes tah pahyamn
pahyati, ettha nirujjhamn nirujjhati.
Rpatah loke piyarpa starpa, etthes
tah pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Saddatah loke piyarpa starpa,
etthes tah pahyamn pahyati, ettha
nirujjhamn nirujjhati. Gandhatahloke
piyarpa starpa, etthes tah pahyamn
pahyati, ettha nirujjhamn nirujjhati.
Rasatah loke piyarpa starpa, etthes
tah pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Phohabbatah loke piyarpa
starpa, etthes tah pahyamn pahyati,
ettha nirujjhamn nirujjhati.
Dhammatahloke piyarpa starpa, etthes
tah pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati.
Rpavitakko loke piyarpa starpa, etthes
tah pahyamn pahiyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Saddavitakko loke piyarpa
starpa, etthes tah pahyamn pahyati,
ettha nirujjhamn nirujjhati. Gandhavitakko
loke piyarpa starpa, etthes tah
pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Rasavitakko loke piyarpa starpa,
etthes tah pahyamn pahiyati, ettha
nirujjhamn nirujjhati. Phohabbavitakko loke
piyarpa starpa, etthes tah pahyamn
pahyati, ettha nirujjhamn nirujjhati.
Dhammavitakko loke piyarpa starpa,

etthes tah pahyamn pahyati, ettha


nirujjhamn nirujjhati.
Rpavicro loke piyarpa srpa, etthes
tah pahyamn pahiyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Saddavicro loke piyarpa
starpa, etthes tah pahyamn pahyati,
ettha nirujjhamn nirujjhati. Gandhavicro loke
piyarpa starpa, etthes tah pahyamn
pahyati, ettha nirujjhamn nirujjhati.
Rasavicro loke piyarpa starpa, etthes
tah pahyamn pahiyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati. Phohabbavicro loke piyarpa
starpa, etthes tah pahyamn pahyati,
ettha nirujjhamn nirujjhati. Dhammavicro
loke piyarpa starpa, etthes tah
pahyamn pahyati, ettha nirujjhamn
nirujjhati.
.
Ida vuccati bhikkhave dukkhanirodho
ariyasacca.
28. Katamaca bhikkhave dukkhanirodhagmin
paipad ariyasacca: ayameva ariyo ahagiko
maggo, seyyathda: sammdihi
sammsakappo sammvc sammkammanto
sammjvo sammvymo sammsati
sammsamdhi.
Katam ca bhikkhave sammdihi? [PTS Page
312] [\q 312/] ya kho bhikkhave dukkhe
a dukkhasamudaye a dukkhanirodhe
a dukkhanirodhagminiy paipadya
a, aya vuccati bhikkhave sammdihi.
Katamo ca bhikkhave sammsakappo?
Nekkhammasakappo abypdasakappo
avihissakappo. Aya vuccati bhikkhave
sammsakappo.
[BJT Page 494] [\x 494/]

Katam ca bhikkhave sammvc? Musvd


verama, pisunya vcya verama, pharusya
vcya verama. Samphappalp verama.
Aya vuccati bhikkhave sammvc.
Katamo ca bhikkhave sammkammanto?
Ptipt verama, adinndn verama,
kmesumicchcr verama. Aya vuccati
bhikkhave sammkammanto.
Katamo ca bhikkhave sammjvo? Idha
bhikkhave ariyasvako micchjva pahya
sammjvena jvika kappeti. Aya vuccati
bhikkhave sammjvo.

D.N. 349/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Katamo ca bhikkhave sammvymo? Idha


bhikkhave bhikkhu anuppannna ppakna
akusalna dhammna anuppdya chanda
janeti vyamati viriya rabhati citta
paggahti padahati. Uppannna ppakna
akusalna dhammna pahnya chanda
janeti vyamati viriya rabhati, citta
paggahti, padahati. Anuppannna kusalna
dhammna uppdya chanda janeti vyamati
viriya rabhati citta paggahti padahati.
Uppannna kusalna dhammna hitiy
asammosya bhiyyobhvya [PTS Page 313] [\q
313/] vepullya bhvanya pripriy
chanda janeti, vyamati viriya rabhati citta
paggahti padahati. Aya vuccati bhikkhave
sammvymo.
Katam ca bhikkhave sammsati? Idha
bhikkhave bhikkhu kye kynupass viharati
tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa, vedansu vedannupass
viharati tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa, citte cittnupass viharati
tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa, dhammesu
dhammnupass viharati tp sampajno satim
vineyya loke abhijjhdomanassa. Aya vuccati
bhikkhave sammsati.
[BJT Page 496] [\x 496/]

Katamo ca bhikkhave sammsamdhi? Idha


bhikkhave bhikkhu vivicceva kmehi vivicca
akusalehi dhammehi savitakka savicra
vivekaja ptisukha pahama jhna
upasampajja viharati, vitakkavicrna
vpasam ajjhatta sampasdana cetaso
ekodibhva avitakka avicra samdhija
ptisukha dutiya jhna upasampajja viharati.
Ptiy ca virg upekkhako ca viharati. Sato ca
sampajno sukhaca kyena paisavedeti,
yanta ariy cikkanti upekkhako satim
sukhavihrti, ta tatiya jhna upasampajja
viharati, sukhassa ca pahn dukkhassa ca
pahn pubbeva somanassadomanassna
atthagam adukkhamasukha
upekkhsatiprisuddhi catuttha jhna
upasampajja viharati. Aya vuccati bhikkhave
sammsamdhi. Ida vuccati bhikkhave
dukkhanirodhagminpaipad ariyasacca.
29. Iti ajjhatta v dhammesu dhammnupass
viharati, [PTS Page 314] [\q 314/] bahiddh v
dhammesu dhammnupass viharati, ajjhatta

bahiddh v dhammesu dhammnupass


viharati. Samudayadhammnupass v
dhammesu viharati, vayadhammnupass v
dhammesu viharati,
samudayavayadhammnupass v dhammesu
viharati.
Atthi dhamm't v panassa sati paccupahit
hoti yvadeva amattya patissatimattya,
anissito ca viharati, na ca kici loke updiyati,
Evampi kho bhikkhave bhikkhu dhammesu
dhammnupass viharati catsu ariyasaccesu.
[BJT Page 498] [\x 498/]

30. Yo hi koci bhikkhave ime cattro satipahne


eva bhveyya sattavassni, tassa dvinna
phalna aatara phala pikakha
diheva dhamme a, sati v updisese
angmit.
Tihantu bhikkhave satta vassni, yo hi koci
bhikkhave ime cattro satipahne eva
bhveyya cha vassni, tassa dvinna phalna
aatara phala pikakha, diheva
dhamme a, sati v updisese angmit.
Tihantu bhikkhave cha vassni, yo hi koci
bhikkhave ime cattro satipahne eva
bhveyya paca vassni, tassa dvinna phalna
aatara phala pikakha, diheva
dhamme a, sati v updisese angmit.
Tihantu bhikkhave paca vassni, yo hi koci
bhikkhave ime cattro satipahne eva
bhveyya cattri vassni, tassa dvinna phalna
aatara phala pikakha, diheva
dhamme a, sati v updisese angmit.
Tihantu bhikkhave cattri vassni, yo hi koci
bhikkhave ime cattro satipahne eva
bhveyya ti vassni, tassa dvinna phalna
aatara phala pikakha, diheva
dhamme a, sati v updisese angmit.
Tihantu bhikkhave t vassni, yo hi koci
bhikkhave ime cattro satipahne eva
bhveyya dve vassni, tassa dvinna phalna
aatara phala pikakha, diheva
dhamme a, sati v updisese angmit.
Tihantu bhikkhave dve vassni, yo hi koci
bhikkhave ime cattro satipahne eva
bhveyya eka vassa, tassa dvinna phalna

D.N. 350/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

aatara phala pikakha, diheva


dhamme a, sati v updisese angmit.
[BJT Page 500] [\x 500/]
31. Tihatu bhikkhave eka vassa. Yo hi koci
bhikkhave ime cattro satipahne eva
bhveyya satta msni, tassa dvinna phalna
aatara phala pikakha, diheva
dhamme a, sati v updisese angmit.
Tihantu bhikkhave satta msni, yo hi koci
bhikkhave ime cattro satipahne eva
bhveyya cha msni. Tassa dvinna phalna
aatara phala pikakha, diheva
dhamme a, sati v updisese angmit.
Tihantu bhikkhave cha msni, yo hi koci
bhikkhave ime cattro satipahne eva
bhveyya paca msni. Tassa dvinna phalna
aatara phala pikakha, diheva
dhamme a, sati v updisese angmit.
Tihantu bhikkhave paca msni, yo hi koci
bhikkhave ime cattro satipahne eva
bhveyya cattri msni. Tassa dvinna
phalna aatara phala pikakha,
diheva dhamme a, sati v updisese
angmit.
Tihantu bhikkhave cattri msni, yo hi koci
bhikkhave ime cattro satipahne eva
bhveyya ti msni. Tassa dvinna phalna
aatara phala pikakha, diheva
dhamme a, sati v updisese angmit.
Tihantu bhikkhave ti msni, yo hi koci
bhikkhave ime cattro satipahne eva
bhveyya dve msni. Tassa dvinna phalna
aatara phala pikakha, diheva
dhamme a, sati v updisese angmit.
Tihantu bhikkhave dve msni, yo hi koci
bhikkhave ime cattro satipahne eva
bhveyya eka msa, tassa dvinna phalna
aatara phala pikakha, diheva
dhamme a, sati v updisese angmit.
[BJT Page 502] [\x 502/]

Tihatu bhikkhave [PTS Page 315] [\q 315/]


mso, yo hi koci bhikkhave ime cattro
satipahne eva bhveyya ahamsa, tassa
dvinna phalna aatara phala
pikakha, diheva dhamme a, sati v
updisese angmit.

Tihatu bhikkhave ahamso, yo hi koci


bhikkhave ime cattro satipahne eva
bhveyya sattha, tassa dvinna phalna
aatara phala pikakha, diheva
dhamme a, sati v updisese angmit'ti.
32. Ekyano aya bhikkhave maggo sattna
visuddhiy sokapariddavna samatikkamya
dukkhadomanassna atthagamya yassa
adhigamya nibbnassa sacchikiriyya yadida
cattro satipahn'ti iti yanta vutta
idameta paicca vuttanti.
Idamavoca bhagav. Attaman te bhikkhu
bhagavato bhsita abhinandunti.
Mahsatipahnasutta nihita navama.
[BJT Page 504] [\x 504/]
10
[PTS Page 316] [\q 316/]

pysisutta

Eva me suta: eka samaya yasm


kumrakassapo kosalesu crika caramno
mahat bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi yena setaby nma kosalna
nagara tadavasari. Tatra suda yasm
kumrakassapo setabyya viharati uttarena
setabya sisapvane.
Tena kho pana samayena pysirjao setabya
ajjhvasati sattussada satiakahodaka
sadhaa rjabhogga ra passenadin
kosalena dinna rjadya brahmadeyya.
Tena kho pana samayena pysissa rjaassa
evarpa ppaka dihigata uppanna hoti "iti
pi natthi paro loko, natthi satt opaptik, natthi
sukaadukkana [PTS Page 317] [\q 317/]
kammna phala vipko"ti.
2. Assosu kho setabyak brhmaagahapatik:
"samao khalu bho kumrakassapo samaassa
gotamassa svako kosalesu crika caramno
mahat bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi setabya anuppatto setabyya
viharati uttarena setabya sisapvane. Ta kho
pana bhavanta kumrakassapa eva kalyo
kittisaddo abbhuggato: paito byatto medhv
bahussuto cittakath kalyapaibhno vuddho
ceva arah ca. Sdhu kho pana tathrpna
arahata dassana hot"ti.

D.N. 351/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 506] [\x 506/]

3. Atha kho setabyak brhmaagahapatik


setabyya nikkhamitv saghasagh gabht
uttarena mukh gacchanti yena sisapvana.
Tena kho pana samayena pysi rjao
uparipsde divseyya upagato hoti. Addas
kho pysi rjao setabyake
brhmaagahapatike setabyya nikkhamitv
saghasagh gabhte uttarena mukhe
gacchante yena sisapvana. Disv khatta
mantesi: kinnu kho bho khatte setabyak
brhmaagahapatik setabyya nikkhamitv
saghasagh gabht uttarena mukh
gacchanti yena sisapvanant?
[PTS Page 318] [\q 318/] "atthi kho bho
samao kumrakassapo samaassa gotamassa
svako kosalesu crika caramno mahat
bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi setabya anuppatto, setabyya
viharati uttarena setabya sisapvane. Ta kho
pana bhavanta kumrakassapa eva kalyo
kittisaddo abbhuggato: paito byatto medhv
bahussuto cittakath kalyapaibhno vuddho
ceva arah cti. Tamena te bhavanta
kumrakassapa dassanya upasakamant"ti.
"Tena hi bho khatte yena setabyak
brhmaagahapatik tenupasakama.
Upasakamitv setabyake brhmaagahapatike
eva vadehi: pysi bho rjao evamha'
gamentu kira bhavanto, pysi pi rjao
samaa kumrakassapa dassanya
upasakamissati pur samao kumrakassapo
setabyake brhmaagahapatike ble abyatte
sapeti: itipi atthi paro loko, atthi satt
opaptik, atthisukaadukkana kammna
phala vipko'ti. Natthi hi bho khatte paro loko,
natthi satt opaptik natthi sukaadukkana
kammna phala vipko"ti. 'Eva bho'ti kho so
khatt pysissa rjaassa paissutv yena
setabyak brhmaagahapatik tenupasakami.
Upasakamitv setabyake brhmaagahapatike
etadavoca: pysi bho rjao evamha:
gamentu kira bhavanto, pysi pi rjao
samaa kumrakassapa dassanya
upasakamissat"ti.
[BJT Page 508] [\x 508/]

4. Atha kho pys rjao setabyakehi


brhmaagahapatikehi parivuto yena
sisapvana yena yasm kumrakassapo

tenupasakami, upasakamitv yasmat


kumrakassapena saddhi sammodi,
sammodanya [PTS Page 319] [\q 319/]
katha srya vtisretv ekamanta nisdi.
Setabyakpi kho brhmaagahapatik appekacce
yasmanta kumrakassapa abhivdetv
ekamanta nisdisu, appekacce yasmat
kumrakassapena saddhi sammodisu,
sammodanya katha srnya vtisretv
ekamanta nisdisu. Appekacce yenyasm
kumrakassapo tenajali panmetv
ekamanta nisdisu. Appekacce nmagotta
svetv ekamanta nisdisu. Appekacce
tuhbht ekamanta nisdisu.
5. Ekamanta nisinno kho pysi rjao
yasmanta kumrakassapa etadavoca: "aha
hi bho kassapa evavd evadihi 'iti pi natthi
paro loko, natthi satt opaptik, natthi
sukaadukkana kammna phala vipko"ti.

"Nha rjaa evavd evadihi addasa v


assosi v. Katha hi nma eva vadeyya: 'itipi
natthi paro loko, natthi satt opaptik, natthi
sukaadukkana kammna phala vipko'ti.
Tena hi rjaa taevettha paipucchissmi,
yath te khameyya tath na bykareyysi. Ta
kimmaasi rjaa ime candimasuriy imasmi
v loke parasmi v, dev v te manuss v ti?
"Ime bho kassapa candimasuriy parasmi loke
na imasmi, dev te na manuss"ti.
"Imin pi kho te rjaa pariyyena eva hotu:
itipi atthi paro loko, atthi satt opaptik, atthi
sukaadukkana kammna phala vipko'ti.

"Kicpi bhava kassapo evamha, atha kho


eva me ettha hoti: itipi natthi paro loko, natthi
satt opaptik, natthi sukaadukkana
kammna phala vipko"ti.
[BJT Page 510] [\x 510/]

6. Atthi pana rjaa pariyyo yena te


pariyyena eva hoti: 'itipi natthi paro loko,
natthi satt opaptik [PTS Page 320] [\q 320/]
natthi sukaadukkana kammna phala
vipko'ti?
"Atthi bho kassapa pariyyo yena me pariyyena
eva hoti: 'itipi natthi paro loko, natthi satt

D.N. 352/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

opaptik, natthi sukaadukkana kammna


phala vipko'ti.
"Yath katha viya rja?"Ti.
"Idha me bho kassapa mittmacc tislohit
ptipt adinndy kmesu micchcr
musvd pisunavc pharusavc
samphappalp abhijjhl bypannacitt
micchdihi. Te aparena samayena bdhik
honti dukkhit bhagiln. Yadha jnmi na
dni me imamh bdh vuhahissantti tyha
upasakamitv eva vadmi: santi kho bho eke
samaabrhma evavdino evadihino ye te
ptipt adinndy kmesu micchcr
musvd pisunavc pharusavc
samphappalp abhijjhl bypannacitt
micchdihi. Te kyassa bhed parammara
apya duggati vinipta niraya
upapajjissantti. Bhavanto kho pana ptipt
adinndy kmesu micchcr musvd
pisuavc pharusavc samphappalp
abhijjhl bypannacitt micchdihi. Sace
tesa bhavata samaabrhmana sacca
vacana, bhavanto kyassa bhed parammara
apya duggati vinipta niraya
upapajjissanti. Sace bho kyassa bhed
parammara apya duggati niraya
upapajjeyytha, yena me gantv roceyytha:
'iti pi atthi paro loko, atthi satt opaptik, atthi
sukaadukkana kammna phala vipko'ti.
Bhavanto kho pana me saddhyik paccayik ya
bhavantehi diha, yath sma diha
evameta bhavissat'ti. Te me sdh'ti [PTS Page
321] [\q 321/] paissutv neva gantv
rocenti, na pana dta pahianti. Ayampi kho
bho kassapa pariyyo yena me pariyyena eva
hoti: 'itipi natthi paro loko, natthi satt
opaptik, natthi sukaadukkana kammna
phala vipko'ti. "
[BJT Page 512] [\x 512/]

"Tena hi rjaa taevettha paipucchissmi,


yath te khameyya, tath na bykareyysi. Ta
kimmaasi rjaa? Idha te puris cora
gucri gahetv dasseyyu 'aya te bhante coro
gucr, imassa ya icchasi, ta daa
paeh'ti, te tva eva vadeyysi 'tena hi bho
ima purisa dahya rajjuy pacchbha
ghabandhana bandhitv khuramua
kretv1 barassarena paavena rathiyya
rathya sighakena sighaka parinetv
dakkhiena dvrena nikkhmetv dakkhiato
nagarassa ghtane 2 ssa chindath'ti. Te
'sdh'ti paissutv ta purisa dahya rajjuy

pacchbha ghabandhana bandhitv


khuramua kretv kharassarena paavena
rathiyya rathiya sighakena sighaka
parinetv dakkhiena dvrena nikkhmetv
dakkhiato nagarassa ghtane3 nisdpeyyu.
Labheyya nu kho so coro coraghtesu 'gamentu
tva bhavanto coraght amukasmi me gme v
nigame v mittmacc tislohit, yvha
tesa uddassetv gacchm'ti? [PTS Page 322]
[\q 322/] udhu vippalapantasseva coraght
ssa chindeyyunti?"
"Na hi so bho kassapa coro labheyya
coraghtesu: gamentu tva bhavanto coraght
amukasmi gme v nigame v mittmacc
tislohit, yvha tesa uddassetv
gacchm'ti. Atha kho na vippalapantasseva
coraght ssa chindeyyunti.
"So hi nma rjaa coro manusso
manussabhtesu coraghtesu na labhissati:
gamentu tva bhonto coraght amukasmi me
gme v nigame v mittmacc tislohit,
yvha tesa uddesetv gacchm'ti. Ki pana
te mittmacc tislohit ptipt adinndy
kmesu micchcr musvd pisunavc
pharusavc samphappalp abhijjhl
bypannacitt micchdihi, te kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapann labhissanti nirayaplesu:
"gamentu tva bhavanto nirayapl yva maya
pysissa rjaassa gantv rocema itipi atthi
paro loko, atthi satt opaptik, atthi
sukaadukkana kammna phala vipko?"Ti
imin pi kho te rjaa pariyyena eva hotu:
itipi atthi paro loko, atthi satt opaptik, atthi
sukaadukkana kammna phala vipko ti.
1. Karitv [PTS. 2.] Aghane machasa. 3.
Uddassatv [PTS] uddisitva (s. Mu. )
[BJT Page 514] [\x 514/]

"Kicpi bhava kassapo evamha, atha kho


eva me ettha hoti itipi natthi paro loko natthi
satt opaptik natthi sukaadukkana
kammna phala vipko'ti".
7. "Atthi pana rjaa pariyyo yena te
pariyyena eva hoti: itipi natthi paro loko,
natthi satt opaptik, natthi sukaadukkana
kammna phala vipkoti?"
"Atthi bho kassapa pariyyo yena me pariyyena
eva hoti: itipi natthi paro loko, natthi satt

D.N. 353/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

opaptik, natthi sukaadukkana kammna


phala vipkoti".
"Yath katha viya rja?"Ti.
"Idha me bho kassapa mittmacc tislohit
ptipt paivirat adinndn paivirat
kmesu micchcr [PTS Page 323] [\q 323/]
paivirat musvd paivirat pisunya vcya
paivirat pharusya vcya paivirat
samphappalp paivirat anabhijjhl
abypannacitt sammdihi. Te aparena
samayena bdhik honti dukkhit bhagiln
yadha jnmi "na1 dni me imamh bdh
vuhahissant'ti. Tyha upasakamitv eva
vadmi: santi kho bho eke samaabrhma
eva vdino eva dihino "ye te ptipt
paivirat adinndn paivirat
kmesumicchcr paivirat musvd
paivirat pisunya vcya paivirat pharusya
vcya paivirat samphappalp paivirat
anabhijjhl abypannacitt sammdihi, te
kyassa bhed parammara sugati sagga
loka upapajjant"ti. Bhavanto kho ptipt
paivirat adinndn paivirat kmesu
micchcr paivirat musvd paivirat
pisunya vcya paivirat pharusya vcya
paivirat samphappalp paivirat
anabhijjhl abypannacitt sammdihi. Sace
tesa bhavata samaabrhmana sacca
vacana, bhavanto kyassa bhed parammara
sugati sagga loka upapajjeyytha, yena me
gantv roceyytha: 'itipi atthi paro loko, atthi
satt opaptik, atthi sutaadukkana
kammna phala vipko'ti. Bhavanto kho pana
me saddhyik paccayik, ya bhavantehi
diha, yath sma diha evameta
bhavissat ti. Te me 'sdh'ti paissutv neva
gantv rocenti na pana dta pahanti.
Ayampi kho bho kassapa pariyyo yena me
pariyyena eva hoti: [PTS Page 324] [\q 324/]
itipi natthi paro loko, natthi satt opaptik
natthi sukaadukkana kammna phala
vipko'ti".

paissutv ta purisa tamh gthakp


uddhareyyu, te tva eva vadeyysi: 'tena hi
bho tassa purisassa ky veupesikhi gta
sunimmajjita nimmajjath"ti, te 'sdh'ti
paissutv tassa purisassa ky veupesikhi
gtha sunimmajjita nimmajjeyyu, te tva
eva vadeyysi: 'tena hi bho tassa purisassa
kya paumattikya tikkhattu subbaita
ubbaeth'ti. Te tassa purisassa kya
paumattikya tikkhattu subbaita
ubbaeyyu, te tva eva vadeyysi: 'tena hi
bho ta purisa telena abbhajitv sukhumena
cuena tikkhattu suppadhota karoth'ti, te
ta purisa telena abbhajitv sukhumena
cuena tikkhattu suppadhota kareyyu, te
tva eva vadeyysi: 'tena hi bho tassa purisassa
kesamassu kappeth'ti, te tassa purisassa
kesamassu kappeyyu, te tva eva vadeyysi:
'tena hi bho tassa purisassa mahagghaca mla
mahagaghaca vilepana mahagaghni ca
vatthni upaharath'ti, te tassa purisassa
mahagghaca mla mahagghaca [PTS Page
325] [\q 325/] vilepana magagghni ca
vatthni upahareyyu, te tva eva vadeyysi:
'tena hi bho ta purisa psda ropetv paca
kmaguni upahapeth'ti, te ta purisa
psda ropetv pacakmaguni
upahapeyyu, ta kimmaasi rjaa? Api nu
tassa purisassa sunahtassa suvilittassa
sukappitakesamassussa muttamlbhraassa
odtavatthavasanassa uparipsdavaragatassa
pacahi kmaguehi samappitassa
samagbhtassa paricrayamnassa punadeva
tasmi gthakpe nimmujjitukamyat1 ass'ti"?

"No hida bho kassapa".


"Ta kissa hetu?"
"Asuci bho kassapa gthakpo, asuci ceva asuci
sakhto ca duggandho ca duggandhasakhto
ca jeguccho ca jegucchasakhto ca paikklo ca
paikklasakhto cti.

1. Sasko, [PTS. 2.] Kye (kesuci)

1. Kmat (kemisu)

[BJT Page 516] [\x 516/]

[BJT Page 518] [\x 518/]

"Tena hi rjaa upama te karissmi.


Upamyapi idhekacce vi puris bhsitassa
attha jnanti. Seyyathpi rjaa puriso
gthakpe sassaka nimuggo assa, atha tva
purise peyysi: 'tena hi bho ta purisa
tamh gthakp uddharath'ti te 'sdh'ti

"Evameva kho rjaa manuss devna asuci


ceva asucisakht ca duggandh ca
duggandhasakht ca jegucch ca
jegucchasakht ca paikkl ca
paiklasakht ca. Yojanasata kho rjaa
manussagandho deve ubbdhati. Kimpana te

D.N. 354/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

mittmacc tislohit ptipt paivirat


adinndn paivirat kmesu micchcr
paivirat musvd paivirat pisuya vcya
paivirat pharusya vcya paivirat
samphappalp paivirat anabhijjhl
abypannacitt sammdihi kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapann te
gantv rocessanti: itipi atthi paro loko, atthi
satt opaptik, atthi sukaadukkana [PTS
Page 326] [\q 326/] kammna phala
vipko'ti? Iminpi kho te rjaa pariyyena
eva hotu itipi atthi paro loko, atthi satt
opaptik, atthi sukaadukkana kammna
phala vipko"ti.
Kicpi bhava kassapo evamha, atha kho eva
me ettha hoti. Itipi natthi paro loko, natthi satt
opaptik, natthi sukaadukkana kammna
phala vipko'ti.
8. "Atthi pana bho rjaa pariyyo yena te
pariyyena eva hoti: itipi natthi paro loko,
natthi satt opaptik, natthi sukaadukkana
kammna phala vipkoti?"
"Atthi bho kassapa pariyyo yena me pariyyena
eva hoti: itipi natthi paro loko, natthi satt
opaptik. Natthi sukaadukkana kammna
phala vipkoti".
"Yathkatha viya rja?"Ti.
"Idha me bho kassapa mittmacc tislohit
ptipt paivirat adinndn paivirat
kmesu micchcr paivirat musvd
paivirat surmerayamajjappamdahn
paivirat. Te aparena samayena bdhik honti
dukkhit bhagiln. Yadha jnmi na dni
me imamh bdh vuhahissantiti tyha
upasakamitv evavadmi: santi kho bho eke
samaabrhma evavdino evadihino 'ye
te ptipt paivirat adinndn paivirat
kmesu micchcr paivirat musvd
paivirat surmerayamajjappamdahn
paivirat, te kyassa bhed parammara
sugati sagga loka uppajjanti devna
tvatisna sahabyatanti, bhavanto kho
ptipt paivirat adinndn paivirat
kmesu micchcr paivirat musvd
paivirat surmerayamajjapamdahn
paivirat.
[BJT Page 520] [\x 520/]

Sace tesa bhavata samaabrhmana


sacca vacana, bhavanto kyassa bhed
parammara sugati sagga loka
upapajjissanti devna tvatisna sahabyata.
Sace bho kyassa bhed parammara sugati
sagga loka upapajjeyytha devna
tvatisna sahabyata, yena me gantv
roceyytha itipi atthi paro loko, atthi satt
opaptik, atthi sukaadukkana kammna
phala vipko'ti. Bhavanto kho pana me
saddhayik paccayik, ya bhaventehi diha,
yath [PTS Page 327] [\q 327/] sma diha,
evameta bhavissatti te me 'sdhuti' paissutv
neva gantv rocenti na pana dta pahianti.
Ayampi kho bho kassapa pariyyo yena me
pariyyena eva hoti: itipi natthi paro loke
natthi satt opaptik katthi sukaadukkana
kammna phala vipko"ti.
"Tena hi rjaa taevettha paipucchissmi,
yath te khameyya tath na bykareyysi. Ya
kho pana rjaa mnusaka vassasata,
devna tvatisna eso eko rattindivo. Tya
rattiy tisa rattiyo mso, tena msena dvdasa
msiyo savaccharo, tena savaccharena dibba
vassasahassa devna tvatisna
yuppama. Ye te mittmacc tislohit
ptipt paivirat adinndn paivirat
kmesu micchcr paivirat musvd
paivirat surmerayamajjapamdahn
paivirat, te kyassa bhed parammara
sugati sagga loka upapann devna
tvatisna sahabyata, sace pana tesa eva
bhavissati: 'yva maya dve v ti v
rattindivni dibbehi pacahi kmaguehi
samappit samagibht paricrema, atha
maya pysissa rjaassa gantv roceyyma:
itipi atthi paro loko, atthi satt opaptik, atthi
sukaadukkana kammna phala vipko'ti,
api nu te gantv roceyyu: itipi atthi paro
loko, atthi satt opaptik, atthi
sukaadukkana kammna phala vipko'ti"?

[BJT Page 522] [\x 522/]

"No heta bho kassapa, api hi maya bho


kassapa ciraklakat pi bhaveyyma. Ko
paneta bhoto kassapassa roceti: atthi dev
tvatisti v, eva dghyuk dev tvatisti
v. Na maya [PTS Page 328] [\q 328/] bhoto
kassapassa saddahma atthi dev tvatis ti v
eva dghyuko dev tvatis ti v"ti.

D.N. 355/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Seyyathpi rjaa jaccandho puriso na


passeyya kahasukkni rpni, na passeyya
nlakni rpni, na passeyya ptakni rpni, na
passeyya lohitakni rpni, na passeyya
majehikni rpni, na passeyya samavisama
na passeyya trakarpni, na passeyya
candimasuriye, so eva vadeyya 'natthi
kahasukkni rpni, natthi kahasukkna
rpna dassv, natthi nlakni rpni, natthi
nlakna rpna dassv, natthi ptakni
rpni, natthi ptakna rpna dassv, natthi
lohitakni rpni, natthi lohitakna rpna
dassv, natthi majehikni rpni, natthi
majehikna rpna dassv, natthi
samavisama, natthi samavisamassa dassv,
natthi trakarpni, natthi trakarpna
dassv, natthi candimasuriy, natthi
candimasuriyna dassv, ahameta na jnmi,
ahameta na passmi tasm ta natthini. Samm
nu kho bho rjaa vadamno vadeyy?"Ti.

maasi imin masacakkhun. Iminpi kho te


rjaa pariyyena eva hotu: itipi atthi paro
loko. Atthi satt opaptik. Atthi
sukaadukkana kammna phala vipko ti. "

"No heta bho kassapa. Atthi kahasukkni


rpni, atthi kahasukkna rpna dassv,
atthi nlakni rpni, atthi nlakna rpna
dassv, atthi ptakni rpni, atthi ptakna
rpna dassv, atthi lohitakni rpni, atthi
lohitakna rpna dassv, atthi
majehikni rpni, atthi majehikna
rpna [PTS Page 329] [\q 329/] dassv,
atthi samavisama atthi samavisamassa
dasasv, atthi trakarpni, atthi trakarpna
dassv, atthi candimasuriy, atthi
candimasuriyna dassv. 'Ahameta na
jnmi, ahameta na passmi, tasm t natthi'ti
na hi so bho kassapa samm vadamno
vadeyy"ti.

"Yath katha viya rjati"?

[BJT Page 524] [\x 524/]

"Evameva kho tva rjaa jaccandhpamo


mae paibhsi, ya ma tva eva vadesi: ko
paneta bhoto kassapassa roceti: atthi dev
tvatisti v, eva dghyuk dev tvatisti
v. Na maya bhoto kassapassa saddahma atthi
dev tvatisti v eva dghyuk dev
tvatisti v'ti. Na kho rjaa eva paro loko
dahabbo. Yath tva maasi imin
masacakkhun. Ye kho te rjaa
samaabrhma arae vanapatthni pannni
sensanni paisevanti appasaddni
appanigghosni, te tattha appamatt tpino
pahitatt viharant dibba cakkhu visodhenti,
te dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena imaceva loka passanti
paraca, satte ca opptike. Evaca kho rjaa
paro loko dahabbo. Natveva yath tva

"Kicpi bhava kassapo evamha, atha kho [PTS


Page 330] [\q 330/] evamme ettha hoti: itipi
natthi patt paro loko, natthi satt opaptik,
natthi sukaadukkana kammna phala
vipko ti. "
"Atthi pana rjaa pariyyo yena te pariyyena
eva hoti: itipi natthi paro loko, natthi satt
opaptik, natthi sukaadukkana kammna
phala vipkoti?"
9. "Atthi bho kassapa pariyyo yena me
pariyyena eva hoti: itipi natthi paro loko,
natthi satt opaptik, natthi sukaadukkana
kammna phala vipkoti".

1. Tumhettha [PTS.]
[BJT Page 526] [\x 526/]

"Idhha bho kassapa passmi samaabrhmae


slavante kalyadhamme jvitukme
amaritukme sukhakme dukkhapaikkle. Tassa
mayha bho kassapa "eva hoti: sace kho ime
bhonto samaabrhma slavanto
kalyadhamm eva jneyyu: ito no matna
seyyo bhavissat'ti idni me bhonto
samaabrhma slavanto kalyadhamm
vsa v khdeyyu, sattha v hareyyu,
ubbandhitv v kla kareyyu, papte v
papateyyu. Yasm ca kho ime bhonto
samaabrhma slavanto kalyadhamm na
eva jnanti: ito no matna seyyo bhavissat ti,
tasm ime bhonto samaabrhma slavanto
kalyadhamm jvitukm amaritukm
sukhakm dukkhapaikl. Attna na
mrent'ti. Ayampi bho kassapa pariyoso yena
me pariyyena eva hoti: itipi natthi paro loko,
natthi satt opaptik, natthi sukaadukkana
kammna phala vipkoti".
"Tena hi rjaa upamante karissmi,
upamyapi dhekacce vi puris bhsitassa
attha jnanti. Bhtapubba rjaa
aatarassa brhmaassa dve pajpatiyo ahesu.
Ekiss putto ahosi dasavassuddesiko v
dvdasavassuddesiko v, ek gabbhin
upavija. Atha kho so brhmao klamaksi.

D.N. 356/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Atha kho so mavako mtusapatti etadavoca:


'yamida hoti dhana v dhaa v rajata v
jtarpa v, sabbanta [PTS Page 331] [\q 331/]
mayha, natthi tuyhettha kic, pitu me hoti
dyajja niyyteh'ti, eva vutte s brhma ta
mavaka etadavoca: 'gamehi tva tta yva
vijymi. Sace kumrako bhavissati, tassapi
ekadeso bhavissati, sace kumrik bhavissati spi
ce opabhogg bhavissatti. Dutiyampi kho so
mavako mtusapatti etadavoca: 'yamida
hoti dhana v dhaa v rajata v jtarpa
v sabbanta mayha. Natthi tuyhettha kici,
pitu me hoti dyajja niyyteh'ti. Dutiyampi
kho s brhma ta mavaka etadavoca:
gamehi tva tta yva vijymi. Sace kumrako
bhavissati. Tassapi ekadeso bhavissati, sace
kumrik bhavissati, spi te opabhogg
bhavissat'ti. Tatiyampi kho so mavako
mtusapatti etadavoca: 'yamida hoti dhana
v dhaa v rajata v jtarpa v sabbanta
mayha. Natthi tuyhettha kici, pitu me hoti
dyajja niyyteh'ti. Atha kho s brhma
sattha gahetv ovaraka pavisitv udara
opesi: yva jnmi yadi v kumrako yadi v
kumrik'ti.
1. Optesi (smu)
[BJT Page 528] [\x 528/]

S attnaceva jvitaca gabbhaca


spateyyaca vinsesi. Yath ta bl abyatt
anayabyasana pann, ayoniso dyajja
gavesant evameva kho tva rjaa blo abyatto
anayabyasana pajjissasi ayoniso paraloka
gavesanto, [PTS Page 332] [\q 332/] seyyathpi
s brhma bl abyatt anayabyasana pann
ayoniso dyajja gavesant. Na kho rjaa
samaabrhma slavanto kalyadhamm
apakka paripcenti, api ca paripakka
gamenti, paitna attho hi rjaa
samaabrhmana slavantna
kalyadhammna jvitena. Yath yath kho
rjaa samaabrmha slavanto
kalyadhamm cira dghamaddhna tihanti,
tath tath bahu pua pasavanti.
Bahujanahitya ca paipajjanti bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna, iminpi kho te rjaa
pariyyena eva hotu "itipi atthi paro loko, atthi
satt opaptik, atthi sukaadukkana
kammna phala vipko"ti.
"Kicapi bhava kassapo evamha, atha kho
eva me ettha hoti itipi natthi paro loko, natthi

satt opaptik, natthi sukaadukkana


kammna phala vipkoti".
10. "Atthi pana rjaa pariyyo yena te
pariyyena eva hoti: itipi natthi paro loko,
natthi satt opaptik, natthi sukaadukkana
kammna phala vipkoti?"
"Atthi bho kassapa pariyyo yena me pariyyena
eva hoti: itipi natthi paro loko, natthi satt
opaptik, natthi sukaadukkana kammna
phala vipkoti".
"Yath katha viya rja?"Ti.
"Idha mebho kassapa puris cora gucri
gahetv dassenti: aya bhante coro gucr,
imassa ya icchasi ta daa paeh' ti. Tyha
eva vadmi: 'tena hi bho ima purisa jvanta
yeva kumbhiy pakkhipitv mukha pidahitv
allena cammena onandhitv allya mattikya
bahalvalepana [PTS Page 333] [\q 333/]
kretv uddhana ropetv aggi deth'ti. Te me
'sdhu't paissutv ta purisa jvanta yeva
kumbhiy pakkhipitv mukha pidahitv allena
cammena onandhitv allaya mattikya
bahalvalepana kretv. Uddhana ropetv
aggi denti. Yad maya jnma 'klakato so
puriso'ti atha na kumbhi oropetv
ubbhinditv mukha vivaritv sanika nillokema
'appevanmassa jva nikkhamanta
passeyym'ti. Nevassa maya jva
nikkhamanta passma. Ayampi kho bho
kassapa pariyyo yena me pariyyena eva hoti:
itipi natthi paro loko, natthi satt opaptik,
natthi sukaadukkana kammna phala
vipko'ti. "
[BJT Page 530] [\x 530/]

"Tena hi rjaa taevettha paipucchissmi.


Yath te khameyya tath na bykareyysi.
Abhijnsi no tva rjaa divseyya upagato
supnaka passit rmarmaeyyaka
vanarmaeyyaka bhmirmaeyyaka
pokkhararmaeyyakanti?"
"Abhijnmaha bho kassapa divseyya
upagato supinaka passit rmarmaeyyaka
vanarmaeyyaka bhmirmaeyyaka
pokkhararmaeyyakanti. "
"Rakkhanti ta tamhi samaye khujj pi
vmanak pi kesik pi komrikp? Ti. "

D.N. 357/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Eva bho kassapa rakkhanti ma tasmi samaye


khujjpi vmanakpi kesik pi komrik p"ti.

"Api nu t tuyha jva passanti pavisanta v


nikkhamanta v?Ti"
[PTS Page 334] [\q 334/]
kassapa"

"no heta bho

"T hi nma rjaa tuyha jvantassa jvantiyo


jva na passissanti pavisanta v nikkhamanta
v. Kimpana tva klakatassa jva passissasi
pavisanta v nikkhamanta v? Imin pi kho te
rjaa pariyyena eva hotu; itipi atthi paro
loko, atthi satt opaptik, atthi
sukaadukkana kammna phala vipko'ti. "

"Kicpi bhava kassapo evamha, atha kho


eva me ettha hoti; itipi natthi paro loko, natthi
satt opaptik, natthi sukaadukkana
kammna phala vipko'ti"
11. "Atthi pana rjaa pariyyo yena te
pariyyena eva hoti: itipi natthi paro loko,
natthi satt opaptik, natthi sukaadukkana
kammna phala vipkoti?".
"Atthi bho kassapa pariyyo yena me pariyyena
eva hoti: itipi natthi paro loko, natthi satt
opaptik, natthi sukaadukkana kammna
phala vipkoti".
"Yath katha viya rja?Ti"
[BJT Page 532] [\x 532/]

"Idha me bho kassapa puris cora gucri


gahetv dassenti. Ay te bhante coro gucr,
imassa ya icchasi ta daa paeh'ti. Tyha
eva vadmi: 'tena hi bho ima purisa jvanta
yeva tulya tuletv jiyya anasssaka mretv
punadeva tulya tuleth'ti. Te me 'sdh'ti
paissutv ta purisa jvanta yeva tulya
tuletv jisya anasssaka mretv punadeva
tulya tulenti. Yad so jvati, tad lahutaro ca
hoti mudutaro ca kammaataro ca. Yad pana
so klakato hoti, tad garutaro ca hoti
patthinnataro ca akammaataro ca. Ayampi
kho bho kassapa pariyso yena me pariyyena
eva hoti: 'itipi natthi paro loko, natthi satt
opaptik, natthi sukaadukkana kammna
phala vipko'ti. "

"Tena hi rjaa upamante karissmi.


Upamyapidhekacce [PTS Page 335] [\q 335/]
vi puris bhsitassa attha jnanti.
Seyyathpi rjaa puriso divasa sannatta
ayogua ditta sampajjalita sajotibhta
tulya tuleyya, tamena aparena samayena sta
nibbuta tulya tuleyya. Kad nu kho so ayoguo
lahutaro v hoti mudutaro v kammaataro v?
Yad v ditta sampajjalito sajotibhto, yad v
sto nibbuto? Ti"
"Yad so bho kassapa ayoguo tejosahagato ca
hoti vyosahagato ca ditto sampajjalito
sajotibhto, tad lahutaro ca hoti mudutaro ca
kammaataro ca. Yad ca pana so ayoguo ne ca
tejosahagato hoti na vyosahagato sto nibbuto,
tad garutaro ca hoti patthinnataro ca
akammaataro c ti. "
"Evameva kho rjaa yad'ya kyo
yusahagato ca hoti usmsahagato ca
viasahagato ca, tad lahutaro ca hoti
mudutaro ca kammaataro ca. Yad panya
kyo neva yusahagato hoti na usmsahagato na
vinasahagato, t garutaro ca hoti
patthinnataro ca akammaataro ca. Iminpi
kho te rjaa pariyyena eva hotu: itipi atthi
paro loko, atthi satt opaptik, atthi
sukaadukkana kammna phala vipko"ti.

[BJT Page 534] [\x 534/]

"Kicpi bhava kassapo evamha, atha kho


eva me ettha hoti itipi natthi paro loko, natthi
satt opaptik, natthi sukaadukkana
kammna phala vipko"ti.
12. "Atthi pana rjaa pariyyo yena te
pariyyena eva hoti: itipi natthi paro loko,
natthi satt opaptik, natthi sukaadukkana
kammna phala vipkoti?"
"Atthi bho kassapa pariyyo yena me pariyyena
eva hoti: itipi natthi paro loko, natthi satt
opaptik, natthi sukaadukkana kammna
phala vipkoti".
"Yath katha viya rja?" Ti.
"Idha me bho kassapa puris cora gucri
gahetv dassenti; 'ayante bhante coro gucr,
imassa ya [PTS Page 336] [\q 336/] icchasi
ta daa paeh'ti. Tyha eva vadmi; tena
hi bho ima purisa anupahacca chavica
cammaca masaca nahruca ahica

D.N. 358/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ahimijaca jvit voropeth'ti. Te me sdh ti


paissutv ta purisa anupahacca chavica
cammaca masaca nahruca ahica
ahimijaca jvit voropenti. Yad so mato
hoti, tyha eva vadmi: tena hi bho ima
purisa uttna niptetha, appevanmassa jva
nikkhamanta passeyymti. Te ta purisa
uttna niptenti. Nevassa maya jva
nikkhamanta passma. Tyha eva vadmi;
tena hi bho ima purisa avakujja niptetha,
appevanmassa jva nikkhamanta
passeyymti. Tena hi bho ima purisa passena
niptetha, appevanmassa jva nikkhamanta
passeyymti. Tena hi bho ima purisa
dutiyena passena niptetha, appevanmassa
jva nikkhamanta passeyymti. Tena hi bho
ima purisa uddha hapetha, appevanmassa
jva nikkhamanta passeyymti. Tena hi bho
ima purisa omuddhaka hapetha,
appevanmassa jva nikkhamanta
passeyymti. Tena hi bho ima purisa pin
koetha, appevanmassa jva nikkhamanta
passeyymti. Tena hi bho ima purisa leun
koetha, appevanmassa jva nikkhamanta
passeyymti. Tena hi bho ima purisa
daena koetha, appevanmassa jva
nikkhamanta passeyymti. Tena hi bho ima
purisa satthena koetha, appevanmassa jva
nikkhamanta passeyymti. Tena hi bho ima
purisa odhuntha, appevanmassa jva
nikkhamanta passeyymti. Tena hi bho ima
purisa sandhuntha, appevanmassa jva
nikkhamanta passeyymti. Tena hi bho ima
purisa niddhuntha, appevanmassa jva
nikkhamanta passeyymti. Te ta purisa
avakujja niptenti, nevassa maya jva
nikkhamanta passma. Tassa tadeva cakkhu
hoti te rp tacyatana nappaisavedeti,
tadeva sota hoti te sadd tacyatana
nappaisavedeti, sveva kyo hoti te phohabb
tacyatana nappaisavedeti. Te ta purisa
passena niptenti, nevassa maya jva
nikkhamanta passma. Tassa tadeva cakkhu
hoti te rp tacyatana nappaisavedeti,
tadeva sota hoti te sadd tacyatana
nappaisavedeti, syeva jivh hoti na ras
tacyatana nappaisavedeti, sveva kyo hoti
na phohabb tacyatana nappaisavedeti.
Te ta purisa dutiyena passena niptenti,
nevassa maya jva nikkhamanta passma.
Tassa tadeva cakkhu hoti te rp tacyatana
nappaisavedeti, tadeva sota hoti te sadd
tacyatana nappaisavedeti, sveva kyo hoti
te phohabb tacyatana nappaisavedeti.
Te ta purisa uddha hapenti, nevassa maya
jva nikkhamanta passma. Tassa tadeva

cakkhu hoti te rp tacyatana


nappaisavedeti, tadeva sota hoti te sadd
tacyatana nappaisavedeti, syeva jivh hoti
na ras tacyatana nappaisavedeti, sveva
kyo hoti na phohabb tacyatana
nappaisavedeti. Te ta purisa omuddhaka
hapenti, nevassa maya jva nikkhamanta
passma. Tassa tadeva cakkhu hoti te rp
tacyatana nappaisavedeti, tadeva sota
hoti te sadd tacyatana nappaisavedeti,
sveva kyo hoti te phohabb tacyatana
nappaisavedeti. Te ta purisa pin
koenti, nevassa maya jva nikkhamanta
passma. Tassa tadeva cakkhu hoti te rp
tacyatana nappaisavedeti, tadeva sota
hoti te sadd tacyatana nappaisavedeti,
syeva jivh hoti na ras tacyatana
nappaisavedeti, sveva kyo hoti na phohabb
tacyatana nappaisavedeti. Te ta purisa
lehun koenti, nevassa maya jva
nikkhamanta passma. Tassa tadeva cakkhu
hoti te rp tacyatana nappaisavedeti,
tadeva sota hoti te sadd tacyatana
nappaisavedeti, sveva kyo hoti te phohabb
tacyatana nappaisavedeti. Te ta purisa
daena koenti, nevassa maya jva
nikkhamanta passma. Tassa tadeva cakkhu
hoti te rp tacyatana nappaisavedeti,
tadeva sota hoti te sadd tacyatana
nappaisavedeti, syeva jivh hoti na ras
tacyatana nappaisavedeti, sveva kyo hoti
na phohabb tacyatana nappaisavedeti.
Te ta purisa satthena koenti, nevassa maya
jva nikkhamanta passma. Tassa tadeva
cakkhu hoti te rp tacyatana
nappaisavedeti, tadeva sota hoti te sadd
tacyatana nappaisavedeti, syeva jivh hoti
na ras tacyatana nappaisavedeti, sveva
kyo hoti na phohabb tacyatana
nappaisavedeti. Te ta purisa odhunanti,
nevassa maya jva nikkhamanta passma.
Tassa tadeva cakkhu hoti te rp tacyatana
nappaisavedeti, tadeva sota hoti te sadd
tacyatana nappaisavedeti, syeva jivh hoti
na ras tacyatana nappaisavedeti, sveva
kyo hoti na phohabb tacyatana
nappaisavedeti. Te ta purisa sandhunanti
nevassa maya jva nikkhamanta passma.
Tassa tadeva cakkhu hoti te rp tacyatana
nappaisavedeti, tadeva sota hoti te sadd
tacyatana nappaisavedeti, syeva jivh hoti
na ras tacyatana nappaisavedeti, sveva
kyo hoti na phohabb tacyatana
nappaisavedeti. Te ta purisa niddhunanti,
nevassa maya jva nikkhamanta passma.
Tassa tadeva cakkhu hoti te rp tacyatana

D.N. 359/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

nappaisavedeti, tadeva sota hoti te sadd


tacyatana nappaisavedeti, tadeva ghna
hoti te gandh tacyatana nappaisavedeti,
tadeva ghna hoti te gandh tacyatana
nappaisavedeti, [PTS Page 337] [\q 337/]
syeva jivh hoti te ras tacyatana
nappaisavedeti, sveva kyo hoti te phohabb
tacyatana nappaisavedeti, ayampi kho bho
kassapa pariyyo yena me pariyyena eva hoti:
itipi natthi paro loko, natthi satt opaptik,
natthi sukaadukkana kammna phala
vipko ti".
[BJT Page 536] [\x 536/]

"Tena hi rjaa upamante karissmi.


Upamyapidhekacce vi puris bhsitassa
attha ajnanti. Bhtapubba rjaa aataro
sakhadhammo sakha dya paccantima
janapada agamsi. So yenaataro gmo
tenupasakami, upasakamitv majjhe gmassa
hito tikkhattu sakha upalpetv sakha
bhmiya nikkhipitv ekamanta nisdi. Atha
kho rjaa tesa paccantajnapadna
manussna etadahosi: ambho kassa nu kho eso
saddo evarajanyo evakamanyo
evamadanyo evabandhanyo
evamucchanyo?Ti sannipatitv ta
sakhadhama etadavocu: ambho kassa nu kho
eso saddo eva rajanyo eva kamanyo eva
madanyo eva khandhanyo eva mucchanyo?
Ti. "Eso kho bho sakho nma yasseso saddo
eva rajanyo eva kamanyo eva madanyo
eva bandhanyo eva mucchanyo'ti. Te ta
sakha uttna niptesu: 'vadehi bho sakha,
vadehi bho sakh'ti. Neva so sakho
saddamaksi. Te ta sakha avakujja
niptesu: 'vadehi bho sakha, vadehi bho
sakh'ti. Neva so sakho saddamaksi. Te ta
sakha passena niptesu: 'vadehi bho sakha,
vadehi bho sakh'ti. Neva so sakho
saddamaksi. Te ta sakha dutiyena passena
niptesu: 'vadehi bho sakha, vadehi bho
sakh'ti. Neva so sakho saddamaksi. Te ta
sakha uddha hapesu: 'vadehi bho sakha,
vadehi bho sakh'ti. Neva so sakho
saddamaksi. Te ta sakha omuddhaka
hapesu: 'vadehi bho sakha, vadehi bho
sakh'ti. Neva so sakho saddamaksi. Te ta
sakha [PTS Page 338] [\q 338/] pin
koesu: 'vadehi bho sakha, vadehi bho
sakh'ti. Neva so sakho saddamaksi. Te ta
sakha leun koesu: 'vadehi bho sakha,
vadehi bho sakh'ti. Neva so sakho
saddamaksi. Te ta sakha daena koesu:

'vadehi bho sakha, vadehi bho sakh'ti. Neva


so sakho saddamaksi. Te ta sakha satthena
koesu: 'vadehi bho sakha, vadehi bho
sakh'ti. Neva so sakho saddamaksi. Te ta
sakha odhunisu: 'vadehi bho sakha, vadehi
bho sakh'ti. Neva so sakho saddamaksi. Te
ta sakha sandhunisu: 'vadesahi bho sakha,
vadehi bho sakh'ti. Neva so sakho
saddamaksi. Te ta sakha niddhunisu:
'vadehi bho sakha, vadehi bho sakh'ti. Neva
so sakho saddamaksi. Atha kho rjaa tassa
sakhadhamassa etadahosi: yvabl ime
paccantajnapad manuss. Katha hi nma
ayoniso sakhasadda gavesissant ti tesa
pekkhamnna sakha gahetv tikkhattu
sakha upalpetv sakha dya pakkmi.
Atha kho rjaa tesa paccantajnapadna
manussna etadahosi: yad kira bho aya
sakho nma purisasahagato ca hoti,
vymasahagato ca vyusahagato ca, tadya
sakho sadda karoti. Yad panya sakho
neva purisasahagato hoti na vymasahagato na
vyusahagato, nya sakho sadda karot'ti.
[BJT Page 538] [\x 538/]

Evameva kho rjaa yadya kyo yusahagato


ca hoti usmsahagato ca viasahagato ca,
tad abhikkamatipi paikkamatipi tihatipi
nisdatipi seyyampi kappeti, cakkhunpi rpa
passati, sotenapi sadda suti, ghnenapi
gandha ghyati, jivhyapi rasa syati,
kyenapi phohabba phusati, manaspi
dhamma vijnti. Yad panya kyo neva
yusahagato hoti, na usmsahagato ca na
viasahagato ca, tad neva abhikkamati na
paikkamati na tihati na nisdati na seyya
kappeti, cakkhunpi rpa na passati, sotenapi
sadda na suti, ghnenapi gandha na ghyati,
jivhyapi rasa na syati, kyenapi phohabba
na phusati, manaspi dhamma na vijnti.
Iminpi kho te rjaa pariyyena eva hotu:
itipi atthi paro loko, atthi satt opaptik, atthi
sukaadukkana kammna phala vipko'ti".

"Kicpi bhava kassapo evamha, atha kho [PTS


Page 339] [\q 339/] evamme ettha hoti: itipi
natthi paro
Loko, natthi satt opaptik, natthi
sukaadukkana kammna phala vipko'ti".

13. "Atthi pana rjaa pariyyo yena te


pariyyena eva hoti: itipi natthi paro loko,

D.N. 360/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

natthi satt opaptik, natthi sukaadukkana


kammna phala vipkoti?"
"Atthi bho kassapa pariyyo yena me pariyyena
eva hoti: itipi natthi paro loko, natthi satt
opaptik, natthi sukaadukkana kammna
phala vipkoti".
"Yath katha viya rjati?"
"Idha me bho kassapa puris cora gucri
gahetv dassenti: aya te bhante coro gucr,
imassa ya icchasi ta daa paeh'ti. Tyha
eva vadmi: tena hi bho imassa purisassa
chavi chindatha, appevanmassa jva
passeyym'ti. Te tassa purisassa chavi
chindanti nevassa maya jva passma. Tyha
eva vadmi: tena hi bho imassa purisassa
camma chindatha, appevanmassa jva
passeyym'ti. Tena hi bho imassa purisassa
masa chindatha, appevanmassa jva
passeyym'ti. Tena hi bho imassa purisassa
nahru chindatha, appevanmassa jva
passeyym'ti. Tena hi bho imassa purisassa
ahi chindatha, appevanmassa jva
passeyym'ti. Tena hi bho imassa purisassa
ahimija chindatha, appevanmassa jva
passeyym'ti. Te tassa purisassa camma
chindanti nevassa maya jva passma. Te tassa
purisassa masa chindanti nevassa maya jva
passma. Te tassa purisassa nahru chindanti
nevassa maya jva passma. Te tassa purisassa
ahi chindanti nevassa maya jva passma.
Te tassa purisassa ahimija chindanti nevassa
maya jva passma. Ayampi kho bho kassapa
pariyyo yena me pariyyena eva hoti: itipi
natthi paro loko, natthi satt opaptik, natthi
sukaadukkana kammna phala vipko'ti.
"
[BJT Page 540] [\x 540/]

"Tena hi rjaa upamante karissmi.


Upamyapi idhekacce vi puris bhsitassa
attha jnanti. Bhtapubba rjaa aataro
aggiko jailo arayatane paakuiy vasati.
Atha kho rjaa aataro janapade sattho
vuhsi. Atha kho so sattho tassa aggikassa
jailassa assamassa smant ekaratti vasitv
pakkmi. Atha kho rjaa tassa aggikassa
jailassa [PTS Page 340] [\q 340/] etadahosi:
yannnha yena so satthavho
tenupasakameyya, appevanmettha kici
upakaraa adhigaccheyyanti. Atha kho so
aggiko jailo klasseva vuhya yena so

satthavho tenupasakami. Upasakamitv


addasa tasmi satthavhe dahara kumra
manda uttnaseyyaka chaita. Disvnassa
etadahosi: na kho meta patirpa, yamme
pekkhamnassa manussabhto klakareyya.
Yannnha ima draka assama netv
pdeyya poseyya vaheyyanti. Atha kho so
aggiko jailo ta draka assama netv pdesi
posesi vahesi. Yad so drako
dasavassuddesiko v hoti dvdasavassuddesiko
v, atha kho tassa aggikassa jailassa janapade
kicideva karaya uppajji. Atha kho so aggiko
jailo ta draka etadavoca: 'icchmaha tta
janapada gantu, aggi tta paricareyysi. M
ca te aggi nibbyi. Sace ca te aggi nibbyeyya,
aya vsi, imni kahni, ida arasahita.
Aggi nibbattetv aggi paricareyys'ti. Atha
kho so aggiko jailo ta draka eva anussitv
janapasa agamsi. Tassa khipasutassa aggi
nibbyi. Atha kho tassa drakassa etadahosi: pit
kho ma eva avaca: 'aggi tta paricareyysi,
m ca te aggi nibbyi. Sace ca te aggi nibbyeyya
aya vsi imni kahni. Ida arasahita,
aggi nibbattetv aggi paricareyys'ti.
Yannnha aggi nibbattetv aggi
paricareyyanti. [PTS Page 341] [\q 341/] atha
kho so drako arasahita vsiy tacchi:
appevanma aggi adhigaccheyyanti. Neva so
aggi adhigacchi. Arasahita dvidh phlesi:
appevanma aggi adhigaccheyyanti. Neva so
aggi adhigacchi. Araisahita tidh phlesi:
appevanma aggi adhigaccheyyanti. Neva so
aggi adhigacchi. Arasahita catudh phlesi:
appevanma aggi adhigaccheyyanti. Neva so
aggi adhigacchi. Arasahita pacadh
phlesi: appevanma aggi adhigaccheyyanti.
Neva so aggi adhigacchi. Arasahita dasadh
phlesi: appevanma aggi adhigaccheyyanti.
Neva so aggi adhigacchi. Arasahita satadh
phlesi: appevanma aggi adhigaccheyyanti.
Neva so aggi adhigacchi. Arasahita sakalika
sakalika aksi: appevanma aggi
adhigaccheyyanti. Neva so aggi adhigacchi.
Arasahita sakalika sakalika karitv
udukkhale koesi: appevanma aggi
adhigaccheyyanti. Neva so aggi adhigacchi.
Arasahita udukkhale koetv mahvte
opui: appevanma aggi adhigaccheyyanti.
Neva so aggi adhigacchi.
1. S. Mu. I. Saceva. 2. S. Mu. I. Arai. 3. S. Mu. I.
Arai.
[BJT Page 542] [\x 542/]

D.N. 361/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Atha kho so aggiko jailo janapade ta karaya


tretv, yena sako assamo tenupasakami,
upasakamitv ta draka etadavoca: 'kacci te
tta aggi na nibbuto'ti. Idha me tta
khipasutassa aggi nibbyi. Tassa me
etadahosi: pit kho ma eva avaca: aggi tta
paricareyysi, m ca te aggi nibbyi. Sace ca te
aggi nibbyeyya aya vsi imni kahni ida
arasahita, aggi nibbattetv aggi
paricareyys ti. Yannnha aggi nibbattetv
aggi paricareyyanti. Atha khvha tta
arasahita vsiy tacchi: appevanma aggi
adhigaccheyyanti. Nevha aggi adhigacchi.
Arasahata dvidh phlesi: appevanma
aggi adhigaccheyyanti. Nevha aggi
adhigacchi. Arasahita tidh phlesi:
appevanma aggi adhigaccheyyanti. Nevha
aggi adhigacchi. Arasahita catudh
phlesi: appevanma aggi adhigaccheyyanti.
Nevha aggi adhigacchi. Arasahita
pacadh phlesi: appevanma aggi
adhigaccheyyanti. Nevha aggi adhigacchi.
Arasahita dasadh phlesi: appevanma
aggi adhigaccheyyanti. Nevha aggi
adhigacchi. Arasahita satadh phlesi:
appevanma aggi adhigaccheyyanti. Nevha
aggi adhigacchi. Arasahita sakalika
sakalika aksi: appevanma aggi
adhigaccheyyanti. Nevha aggi adhigacchi.
Arasahita sakalika sakalika karitv
udukkhale koesi: appevanma aggi
adhigaccheyyanti. Nevha aggi adhigacchi.
Arasahita udukkhakale koetv mahvte
ophui appevanma aggi adhigaccheyyanti.
Nevha aggi adhigacchinti. Atha kho tassa
aggikassa jailassa etadahosi: yvablo aya
drako abyatto. Katha hi nma ayoniso aggi
gavesissat ti tassa pekkhamnassa arasahita
gahetv aggi nibbattetv ta draka
etadavoca: eva kho tta [PTS Page 342] [\q 342/]
aggi nibbattetabbo, natveva yath tva blo
abyatto ayoniso aggi gavesissat ti,
Evameva kho tva rjaa blo abyatto ayoniso
paraloka gavesissasi. Painissajjeta rjaa
ppaka dihigata. Painissajjeta rjaa
ppaka dihigata. M te ahosi dgharatta
ahitya dukkhy"ti.
"Kicpi bhava kassapo evamha, atha kho
nevha sakkomi1 ida ppaka dihigata
painissajjitu. Rj pi ma pasenadi kosalo
jnti tirorjnopi: 'pysirjao evavd
evadihi: itipi natthi paro loko, natthi satt
opaptik, natthi sukaadukkana kammna
phala vipko ti. Sacha bho kassapa ida

ppaka dihigata painissajjissmi,


bhavissanti me cattro; yvablo pysirjao
yvaabyatto duggahitagghti. Kopenapi na
harissmi, makkhenapi na harissmi,
palsenapi na harissm ti. "
1. Sayahmi [PTS.]
[BJT Page 544] [\x 544/]

14. "Tena hi rjaa upamante karissmi.


Upamyapidhekacce vi puris bhsitassa
attha jnanti. Bhtapubba rjaa
mahsakaasattho sakaasahassa puratthim
janapad pacchima janapada agamsi. So yena
yena gacchati khippameva pariydiyati
tiakahodaka haritakapaa. Tasmi kho
pana satthe dve satthavh ahesu, eko [PTS
Page 343] [\q 343/] pacanna sakaasatna
eko pacanna sakaasatna. Atha kho tesa
satthavhna etadahosi. Aya kho pana
mahsakaasattho sakaasahassa. Te may yena
yena gacchma khippameva pariydiyati
tiakahodaka haritakapaa. Yannna
maya ima sattha dvidh vibhajeyyma ekato
paca sakaasatni, ekato paca sakaasatnti.
Te ta sattha dvdh vibhajisu ekato paca
sakaasatni ekato paca sakaasatni. Eko tva
satthavho bahu tiaca kahaca udakaca
ropetv sattha paypesi. Dvhatha payto
kho pana so sattho addasa purisa ka
lohitakkha sannaddhakalpa kumudamli
allavattha allakesa kaddamamakkhtehi
cakkehi bhaddena rathena paipatha
gacchanta. Disv etadavoca: 'kuto bho
gacchas'ti 'amukamh janapad'ti. 'Kuhi
gamissas'ti 'amuka nma janapadanti. ' 'Kacci
bho purato kantre mahmegho
abhippavuho?'Ti. Eva kho bho purato kantre
mahmegho abhippavuho. sittodakni
vaumni bahu tiaca [PTS Page 344] [\q 344/]
kahaca udakaca, chaetha bho purni
tini kahni udakni, lahubhrehi sakaehi
sighasgha gacchatha. M yoggni kilamethti.
Atha kho so satthavho satthike mantesi: aya
bho puriso evamha: purato kantre mahmegho
abhippavuho1, sittodakni vaumni, bahu
tiaca kahaca udakaca, chaetha bho
purni tini kahni udakni, lahubhrehi
sakaehi sghasgha gacchatha, m yoggni
kilamethti, chaetha bho purni tini
kahni udakni, lahubhrehi sakaehi sattha
paypeth'ti. 'Eva bho'ti kho te satthik tassa
satthavhassa paissutv, chaetv purni
tini kahni udakni lahubhrehi sakaehi
sattha paypesu. Te pahamehi satthavse na

D.N. 362/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

addasasu tia v kaha v udaka v,


dutiyepi satthavse na addasasu tia v
kaha v udaka v, tatiyepi satthavse na
addasasu tia v kaha v udaka v,
catutthepi satthavse na addasasu tia v
kaha v udaka v, pacamepi satthavse na
addasasu tia v kaha v udaka v,
chahepi satthavse na addasasu tia v
kaha v udaka v, sattamepi satthavse na
addasasu tia v kaha v udaka v.
Sabbeva anayabyasana pajjisu. Ye ca tasmi
satthe ahesu manuss v pas v sabbe so
yakkho amanusso bhakkhesi, ahikneva sesesi.

1. Abhippavaho, [PTS.]
[BJT Page 546] [\x 546/]
Yad asi dutiyo satthavho bahunikkhanto
kho bho dni so sattho'ti, bahu tiaca
kahaca udakaca ropetv sattha paypesi.
Dvihatha payto kho paneso sattho addasa
purisa ka lohitakkha [PTS Page 345] [\q
345/] sannaddhakalpa kumudamli
allavattha allakesa kaddamamakkhitehi
cakkehi bhaddena rathena paipatha
gacchanta. Disv etadavoca: kuto bho
gacchas'?Ti 'amukamh janapad'ti 'kuhi
gamissas ?Ti 'amuka nma janapadanti. ' 'Kacci
bho purato kantre mahmegho abhippavuho,
sittodakni vaumni, bahu tiaca kahaca
udakaca, chaetha bho purni tini
kahni udakni, lahubhrehi sakaehi
sighasigha gacchatha, m yoggni kilamethti.
Atha kho so satthavho satthike mantesi: aya
bho puriso evamha'purato kantre mahmegho
abhippavuho, sittodakni vaumni, bahu
tiaca kahaca udakaca, chaetha bho
purni tini kahni udakni, lahubhrehi
sakaehi sghasgha gacchatha, m yoggni
kilameth'ti. Aya kho bho puriso neva amhka
mitto na tislohito. Katha maya imassa
saddhya gamissma? Na kho chahetabbni
purni tini kahni udakni yathbhatena
bhaena sattha paypetha. Na no pura
chaessm'ti. 'Eva bho'ti kho te satthik
tassa satthavhassa paissutv yathbhatena
bhaena sattha paypetha. Na no pura
chaessm'ti. 'Eva bho'ti kho te satthik
tassa satthavhassa paissutv yathbhatena
bhaena sattha paypesu. Te pahame pi
satthavse na addasasu tia v [PTS Page 346]
[\q 346/] kaha v udaka v, dutiye pi
satthavse tatiye pi satthavse catutthepi
satthavse pacame pi satthavse chahe pi
satthavse sattame pi satthavse na addasasu

tia v kaha v udaka v taca sattha


addasasu anayabyasana panna. Ye ca tasmi
satthe pi ahesu manuss v pas v, tesaca
ahikneva addasasu tena yakkhena
amanussena bhakkhitna. Atha kho so
satthavho satthike mantesi: aya kho bho
sattho anayabyasana panno yath ta tena
blena satthavhena pariyakena. Tenahi bho
ynamhka satthe appasrni payni, tni
chaetv, yni imasmi satthe mahsrni
paiyni tni diyath'ti. 'Eva bho'ti kho te
satthik tassa satthavhassa paissutv yni
sakasmi satthe appasrni paiyni tni
chaetv yni tasmi satthe mahsrni
paiyni tni diyitv, sotthin ta kantra
nittharisu yath ta paitena satthavhena
pariyakena.
1. Abhippavaho [PTS. 2.] Yathgatena
machasa.
[BJT Page 548] [\x 548/]

Evameva kho tva rjaa blo abyatto


anayabyasana pajjissasi ayoniso paraloka
gavesanto, seyyathpi so purimo satthavho. Ye
pi tava sotabba saddahtabba maisanti, te
pi anayabyasana pajjissanti, seyyathpi te
satthik. Parinissajjeta rjaa ppaka
dihigata, painissajjeta rjaa ppaka
dihigata. M te ahosi dgharatta ahitya
dukkhy"ti.
"Kicpi bhava kassapo evamha, atha kho
nevha sakkomi ida ppaka dihigata
painissajjitu. Rjpi ma passenadikosalo
jnti tirorjno pi. Pysirjao evavd
evadihi: 'itipi [PTS Page 347] [\q 347/]
natthi paro loko, natthi satt opaptik, natthi
sukaadukkana kammna phala vipko'ti.
Svha bho kassapa ida ppaka dihigata
painissajjissmi, bhavissanti me cattro: yva
blo pysirjao yva abyatto yva
duggahitagghti, kopenapi na harissmi
makkhenapi na harissmi, palsenapi na
harissm'ti.
15. "Tena hi rjaa upamante karissmi.
Upamyapidhekacce vi puris bhsitassa
attha jnanti. Bhtapubba rjaa aataro
skaraposako puriso sakamh gm aa
gma agamsi. Tattha addasa pahta sukkha
gtha chaita. Disvnassa etadahosi: aya
kho bahuko sukkagtho chaito, mama ca
skarabhatt. Yannnha ito sukkhagtha

D.N. 363/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

hareyyanti, so uttarsaga pattharitv pahta


sukkhagtha kiritv bhaika bandhitv sse
ubbhetv agamsi. Tassa antarmagge
mahaklamegho pvassi. So uggharanta
paggharanta yva agganakh gthena
makkhito gthabhra dya agamsi. Tamena
manuss disv evamhasu: kacci no tva bhae
ummatto, kacci viceto? Kathahi nma
uggharanta paggharanta yva agganakh
gthena makkhito gthabhra harissas?'Ti.
'Tumhe khvettha bhae ummatt tumhe vicet.
[PTS Page 348] [\q 348/] tath hi pana me
skarabhattanti' evameva kho tva rjaa
gthahrikpamo mae paibhsi.
Painissajjeta rjaa ppaka dihigata.
Painissajjeta rjaa ppaka dihigata. M
te ahosi dgharatta ahitya dukkhy"ti.
[BJT Page 550] [\x 550/]

"Kicpi bhava kassapo evamha, atha kho


nevha sakkomi ida ppaka dihigata
painissajjitu. Rjpi ma passenadikosalo
jnti tirorjnopi: pysi rjao evavd
evadihi: 'itipi natthi paro loko, natthi satt
opaptik, natthi sukaadukkana kammna
phala vipko'ti. Sacha bho kassapa ida
ppaka dihigata painissajjissmi,
bhavissanti me cattro: yva blo pysirjao
abyatto duggahitagghti kopenapi na
harissmi, makkhenapi na harissmi,
palsenapi na harissm ti. "
16. "Tena hi rjaa upamante karissmi.
Upamyapi idhekacce vi puris bhsitassa
attha jnanti. Bhtapubba rjaa dve
akkhadhutt akkhehi dibbisu. Eko akkhadhutto
gatgata kali gilati. Addas kho dutiyo
akkhadhutto ta akkhadhutta gatgata kali
gilanta. Disv ta akkhadhutta etadavoca:
tva kho samma ekantikena jinsi dehi me
samma akkhe, pajjohissm'ti. 1 'Eva samm'ti
kho so akkhadhutto tassa akkhadhuttassa akkhe
pdsi. Atha kho so akkhadhutto akkhe visena
paribhvetv ta akkhadhutta etadavoca: ehi
kho samma akkhehi dibbissmti. Eva samm'ti
kho so akkhadhutto tassa akkhadhuttassa
paccassosi. Dutiyampi kho te akkhadhutt
akkhehi dibbisu, dutiyampi kho so akkhadhutto
[PTS Page 349] [\q 349/] gatgata kali
gilati. Addas kho dutiyo akkhadhutto ta
akkhadhutta dutiyampi gatgata kali
gilanta. Disv ta akkhadhutta etadavoca: -

"Litta paramena tejas gilamakkha puriso na


bujjhati,
Gila re gila ppadhuttaka pacch te kauka
bhavissat"ti.
Evameva kho tva rjaa akkhadhuttopamo
mae paibhsi. Painissajjeta rjaa
ppaka dihigata, painissajjeta rjaa
ppaka dihigata. M te ahosi dgharatta
ahitya dukkhy'ti.
1. Pajahissm ti - [PTS.]
[BJT Page 552] [\x 552/]

Ticpi bhava kassapo evamha, atha kho


nevha sakkomi ida ppaka dihigata
painissajjitu, rj pi ma passenadkosalo
jnti, tirorjno pi: pysirjao evavd
evadihi 'itipi natthi paro loko, natthi satt
opaptik, natthi sukaadukkana kammna
phala vipko'ti. Sacha bho kassapa ida
ppaka dihigata painissajjissmi,
bhavissanti mevattro: 'yva plo pysirjao
abyatto duggahitaggh'ti. Kopena pi na
harissmi, makkhenapi na harissmi,
palsenapi na harissmti".
17. Tena hi rjaa upamante karissmi.
Upamya pi idhekacce vi puris bhsitassa
attha jnanti. Bhtapubba rjaa aataro
janapado vuhsi. Atha kho sahyako sahyaka
mantesi: 'yma samma, yena so janapado
tenupasakamissma, appevanmettha kici
dhana adhigaccheyym'ti. 'Eva samm'ti kho
sahyako sahyakassa paccassosi. Te yena so
janapado yenaatara gmapattha
tenupasakamisu. [PTS Page 350] [\q 350/]
tattha addasasu pahta sa chaita.
Disv sahyako sahyaka mantesi: 'ida kho
samma pahta sa chaita' tena hi samma
tvaca sabhra bandha, ahaca sabhra
bandhissmi. Ubho sabhra dya
gamissm'ti. 'Eva samm'ti kho sahyako
sahyakassa paissutv sabhra bandhitv te
ubho pi sabhra dya yenaatara
gmapattha tenupasakamisu. Tattha
addasasu pahta sasutta chaita. Disv
sahyako sahyaka mantesi: yassa kho samma
atthya iccheyyma sa ida pahta
sasutta chaita. Tena hi samma tvaca
sabhra chaehi, ahaca sabhra
chaessmi, ubho sasuttabhra dya
gamissm'ti. 'Aya kho me samma sabhro

D.N. 364/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

drhato ca susannaddho ca, ala me, tva


pajnh'ti.
[BJT Page 554] [\x 554/]

Atha kho so sahyako sabhra chaetv


sasuttabhra diyi. Te yenaatara
gmapattha tenupasakamisu. Tattha
addasasu paht siyo chait. Disv
sahyako sahyaka mantesi: 'yassa kho samma
atthya iccheyyma sa v sasutta v, im
paht siyo chait. Tena hi sammatvaca
sabhra chaehi, ahaca sasuttabhra
chaessmi, ubho sabhra dya
gamissm'ti. 'Aya kho me samma sabhro
drhato ca susannaddho ca, ala me tva
pajnh'ti. Atha kho so sahyako
sasuttabhra chaetv sabhra diyi.
[PTS Page 351] [\q 351/] te yenaatara
gmapattha tenupasakamisu. Tattha
addasasu pahta khoma chaita. Disv
sahyako sahyaka mantesi: 'yassa kho samma
atthya iccheyyma sasutta v sa v, im
pahta khoma chaita. Tena hi samma
tvaca sabhra chaehi, ahaca
sasuttabhra chaessmi, ubho
khomabhra dya gamissm'ti. 'Aya kho me
samma sabhro drhato ca susannaddho ca,
ala me tva pajnh'ti. Atha kho so sahyako
sasuttabhra chaetv khomabhra diyi.
Te yenaatara gmapattha
tenupasakamisu. Tattha addasasu pahta
khomasutta chaita. Disv sahyako
sahyaka mantesi: 'yassa kho samma atthya
iccheyyma siyo v khoma v, im paht
khomasutta chaita. Tena hi samma tvaca
sabhra chaehi, ahaca khomabhra
chaessmi, ubho khomasuttabhra dya
gamissm'ti. Aya kho me samma sabhro
drhato ca susannaddho ca, ala me tva
pajnh'ti. Atha kho so sahyako khomabhra
chaetv khomasuttabhra disi. Te
yenaatara gmapattha tenupasakamisu.
Tattha addasasu pahta khomadussa
chaita. Disv sahyako sahyaka mantesi:
'yassa kho samma atthya iccheyyma khoma
v khomasutta v, im paht khomadussa
chait. Tena hi samma tvaca sabhra
chaehi, ahaca khomasuttabhra
chaessmi, ubho khomadussabhra dya
gamissm'ti. 'Aya kho samma sabhro
drhato ca susannaddho ca, ala me tva
pajnh'ti. Atha kho so sahyako
khomasuttabhra chaetv
khomadussabhra diyi. Te yenaatara
gmapattha tenupasakamisu. Tattha

addasasu pahta kappsa chaita. Disv


sahyako sahyaka mantesi: 'yassa kho samma
atthya iccheyyma khomasutta v
khomadussa v, im paht kappsa
chaita. Tena hi samma tvaca sabhra
chaehi, ahaca khomadussabhra
chaessmi, ubho kappsabhra dya
gamissm'ti. 'Aya kho me samma sabhro
drhato ca susannaddho ca, ala me tva
pajnh'ti. Atha kho so sahyako
khomadussabhra chaetv kappsabhra
diyi. Te yenaatara gmapattha
tenupasakamisu. Tattha addasasu pahta
kappsikasutta chaita. Disv sahyako
sahyaka mantesi: 'yassa kho samma atthya
iccheyyma khomadussa v kappsa v, im
paht kappsikasutta chaita. Tena hi
samma tvaca sabhra chaehi, ahaca
kappsabhra chaessmi, ubho
kappsikasuttabhra dya gamissm'ti. 'Aya
kho me samma sabhro drhato ca
susannaddho ca, ala me tva pajnh'ti. Atha
kho so sahyako kappsabhra chaetv
kappsikasuttabhra diyi. Te yenaatara
gmapattha tenupasakamisu. Tattha
addasasu pahta kappsikadussa chaita.
Disv sahyako sahyaka mantesi: 'yassa kho
samma atthya iccheyyma kappsa v
kappsikasutta v, im paht kappsikadussa
chaita. Tena hi samma tvaca sabhra
chaehi, ahaca kappsikasuttabhra
chaessmi, ubho kappsikadussabhra dya
gamissm'ti. 'Aya kho me samma sabhro
drhato ca susannaddho ca, ala me tva
pajnh'ti. Atha kho so sahyako
kappsikasuttabhra chaetv
kappsikadussabhra diyi. Te yenaatara
gmapattha tenupasakamisu. Tattha
addasasu pahta aya chaita. Disv
sahyako sahyaka mentesi: 'yassa kho samma
atthya iccheyyma kappsikasutta v
kappsikadussa v, im pahuta aya
chaita. Tena hi samma tvaca sabhra
chaehi, ahaca kappsikadussabhra
chaessami. Ubho ayabhra dya
gamissm'ti. 'Aya kho me samma sabhro
drhato ca susannaddho ca, ala me tva
pajnh'ti. Atha kho so sahyako
kappsikadussabhra chaetv ayabhra
diyi. Te yenaatara gmapattha
tenupasakamisu. Tattha addasasu pahta
loha chaita. Disv sahyako sahyaka
mantesi: 'yassa kho samma atthya iccheyyma
kappsikadussa v aya v, im pahta loha
chaita. Tena hi samma tvaca sabhra
chaehi, ahaca ayabhra chaessmi,

D.N. 365/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ubho lohabhra dya gamissm'ti. 'Aya kho


me samma sabhro drhato ca susannaddho
ca, ala me tva pajnh'ti. Atha khoso
sahyako ayabhra chaetv lohabhra
diyi. Te yenaatara gmapattha
tenupasakamisu. Tattha addasasu pahta
tipu chaita. Disv sahyako sahayaka
mantesi: 'yassa kho samma atthya iccheyyma
aya v loha v, im pahta tipu chaita.
Tena hi samma tvaca sabhra chaehi,
ahaca lohabhra chaessmi, ubho
tipubhra dya gamissm'ti. 'Aya kho me
samma sabhro drhato ca susannaddho ca,
ala me tva pajnh'ti. Atha kho so sahyako
lohabhra chaetv tipubhra diyi. Te
yenaatara gmapattha tenupasakamisu.
Tattha addasasu pahta ssa chaita. Disv
sahyako sahyaka mantesi: 'yassa kho samma
atthya iccheyyma loha v tipu v, im
paht ssa chait. Tena hi samma tvaca
sabhra chaehi. Ahaca tipu
chaessmi, ubho ssabhra dya
gamissm'ti. 'Aya kho me samma sabhro
drhato ca susannaddho ca, ala me tva
pajnh'ti. Atha kho so sahyako tipubhra
chaetv ssabhra diyi. Te yenaatara
gmapattha tenupasakamisu. Tattha
addasasu pahta sajjhu chaita. Disv
sahyako sahyaka mantesi: 'yassa kho samma
atthya iccheyyma tipu v ssa v, ima
pahta sajjhu chaita. Tena hi samma
tvaca sabhra chaehi, ahaca
ssabhra chaessmi, ubho sajjhubhra
dya gamissm'ti. 'Aya kho me samma
sabharo drhato ca susannaddho ca. Ala me
tva pajnhi'ti. Atha kho so sahyako
ssabhra chaetv sajjhubhra diyi. Te
yenaatara gmapattha tenupasakamisu.
Tattha addasasu pahta suvaa chaita.
Disv sahyako sahyaka mantesi: 'yassa kho
samma atthya iccheyyma sa v sasutta
v siyo v khoma v khomasutta v
khomadussa v kappsa v kappsikasutta v
kappsikadussa v aya v loha v tipu v
ssa v sajjhu v, ida pahta suvaa
chaita. Tena hi samma tvaca sabhra
chaehi, ahaca sajjhubhra chaessmi,
ubho suvaabhra dya gamissm'ti. 'Aya
kho me samma sabhro drhato ca
susannaddho ca ala me, tva pajnh'ti. Atha
kho so sahyako sajjhubhra chaetv
suvaabhra diyi. Te yena sako gmo
tenupasakamisu. Tattha yo so sahyako
sabhra dya agamsi. Tassa neva
mtpitaro abhinandisu, na puttadr
abhinandisu, na mittmacc abhinandisu, na

ca tato nidna sukha [PTS Page 352] [\q 352/]


somanassa adhigacchi. Yo pana so sahyako
suvaabhra dya agamsi, tassa mtpitaro
pi abhinandisu, puttadr pi abhinandisu,
mittmacc pi abhinandisu, tato nidnaca
sukha somanassa adhigacchi. Evameva kho
tva rjaa sahrikpamo mae paibhsi.
Painissajjeta rjaa ppaka dihigata,
painissajjeta rjaa ppaka dihigata. M
te ahosi dgharatta ahitya dukkhy"ti.
[BJT Page 556] [\x 556/]

18. "Purimenevha opammena bhoto


kassapassa attamano abhiraddho. Apicha
imni vicitrni pahapaibhnni sotukmo
evha bhavanta kassapa paccanika
ktabba amaissa. Abhikkanta bho kassapa,
abhikkanta bho kassapa! Seyyathpi bho
kassapa nikkujjita v ukkujjeyya, paicchanna
v vivareyya, mhassa v magga cikkheyya,
andhakre v telapajjota dhreyya:
cakkhumanto rpni dakkhintti. Evameva bhot
kassapena anekapariyyena dhammo paksito.
Esha bho kassapa ta bhagavanta gotama
saraa gacchmi dhammaca
bhikkhusaghaca, upsaka m bhava
kassapo dhretu ajjatagge pupeta saraa
gata. Icchmi cha bho kassapa mahyaa
yajitu. Anussatu ma bhava kassapo ya
mamassa dgharatta hitya sukhy"ti.
"Yathrpe kho rjaa yae gvo v haanti,
ajeak v haanti, kukkuaskar v haanti,
vividh v p saghta pajjanti, paigghak
ca honti [PTS Page 353] [\q 353/] micchdihi
micchsakapp micchvc micchkammant
micchjv micchvym micchsati
micchsamdhi, evarpo kho rjaa yae na
mahapphalo hoti na mahnisaso na mahjutiko
na mahvipphro. Seyyathpi rjaa kassako
bjanagalamdya vana paviseyya. So tattha
dukkhette dubbhme avihatakhukaake
bjni patihpeyya khani ptni
vttapahatni asrdni asukhasayitni, dovo
ca na klena kla samm dhra
anuppaveccheyya. Api nu tni bjni vuddhi
verhi vepulla pajjeyya? Kassako v vipula
v phala adhigaccheyy?"Ti.
[BJT Page 558] [\x 558/]

"Nohida bho kassapa. "

D.N. 366/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Evameva kho rjaa yathrpe yae gvo v


haanti ajeak v haanti kukkuaskar v
haanti vividh v p saghta pajjanti.
Paigghak ca honti. Micchdihi
micchsakapp micchvc micckammant
micchjv micchvym, micchsati,
micchsamdhi. Evarpo kho rjaa yao na
mahapphalo hoti na mahnisaso na mahjutiko
na mahvipphro. Yathrpe ca kho rjaa
yae neva gvo haanti na ajeak haanti
na kukkuaskar haanti na vividh v p
saghta pajjanti, paigghak ca honti
samm dihi sammsakapp sammvc
sammkammant sammjv sammvym
sammsati sammsamdhi, evarpo kho rjaa
yao mahapphalo hoti mahnisaso
mahjutiko mahvipphro. Seyyathpi rjaa
kassako bjanagala dya vana paviseyya, so
tattha sukhette subhme suvihatakhukaake
bjni [PTS Page 354] [\q 354/] patihpeyya
akhani aptni vttapahatni srdni
sukhasayitni, devo ca klena kla samm
dhra anuppaveccheyya, api nu tni bjni
vuddhi verhi vepulla pajjeyyu, kassako
v vipula phala adhigaccheyyti?'.
"Eva bho kassapa. "
"Evameva kho rjaa yathrpe yae neva
gvo haanti na ajeak haanti na
kukkuaskar haanti na vividh v p
saghta pajjanti, paigghak ca honti
sammdihi sammsakapp sammvc
sammkammant sammjv sammvym
sammsati sammsamdhi, evarpo kho rjaa
yao mahapphalo hoti mahnisaso
mahjutiko mahvipphro"ti.
[BJT Page 560] [\x 560/]

19. Atha kho pysi rjae dna pahapesi


samaabrhmaakapaadikavaibbakaycakna
. Tasmi kho pana dne evarpa bhojana
diyyati kajaka biagadutiya, dhorakni ca1
vatthni guagakni. Tasmi kho pana dne
uttaro nma mavo byvao ahosi. So dna
datv evamanuddisati 'iminha dnena pysi
rjaameva imasmi loke samgaji m
parasminti. ' Assosi kho pys rjao [PTS Page
355 [\q 355/] ']uttaro kira mavo dna
datv evamanuddisati 'iminha dnena pysi
rjaameva imasmi loke samgaji m
parasminti' atha kho pysi rjao uttara
mava mantpetv etadavoca; sacca kira
tva tta uttara dna datv evamanuddisasi.

'Iminha dnena pysi rjaameva imasmi


loke samgachi m parasminti'?
'Eva bho'ti. "Kissa pana bho tva tta uttara
dna datv evamanuddisasi. 'Iminha dnena
pysi rjaameva imasmi loke samgachi
m parasminti nanu maya tta uttara
puatthik dnasseva phala pikakhino?2"
Ti.
"Bhoto kho pana dne evarpa bhojana
diyyati kajaka bilagadutiya. Bhava pdpi
na iccheyya phusitu, kuto bhujitu. Dhorakni
ca vatthni guagakni yni bhava pdpi na
iccheyya phusitu, kuto paridahitu. Bhava kho
panamhka piyo manpo. Katha maya
manpa amanpena sayojem?"Ti. "Tena hi
tva tta uttara ydisha bhojana bhujmi
tdisa bhojana pahapehi, ydisni cha
vatthni paridahmi tdisni ca vatthni
pahapeh"ti.
"Eva bho"ti kho uttaro mavo
pysirjaassa paissutv ydisa bhojana
pysi rjao bhujati tdisa bhojana
pahapesi, ydisni ca vatthni pysi rjao
paridahati tdisni ca vatthni pahapesi.
1. Therakni [PTS]. 2. ua vlakni [PTS.]
[BJT Page 562] [\x 562/]

[PTS Page 356] [\q 356/] atha kho pys


rjao asakkacca dna datv asahatth
dna datv acitatkata dna datv
apaviddha dna datv kyassa bhed
parammara ctumahrjikna devna
sahabyata upapajji sua serissaka vimna.
Yo pana tassa dne byvao ahosi uttaro nma
mavo, so sakkacca dna datv sahatth
dna datv cittkata dna datv
anapaviddha dna datv kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapajji
devna tvatisna sahabyata.
Tena kho pana samayena yasm gavampati
abhikkhaa sua serissaka vimna
divvihra gacchati. Atha kho pys devaputto
yenyasm gavampati tenupasakami,
upasakamitv yasmanta gavampati
abhivdetv ekamanta ahsi. Ekamanta
hika kho pysi devaputta yasm
gavampati etadavoca; 'ko'si tva vuso?'Ti. 'Aha
bhante pysi rjao'ti. "Nanu tva vuso
evadihiko ahosi. 'Itipi natthi paro loko, natthi
satt opaptik, natthi sukaadukkana

D.N. 367/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kammna phala vipko'ti?" "Svha bhante


eva dihiko ahosi; 'itipi natthi paro loko, natthi
satt opaptik natthi sukaadukkana
kammna phala vipko ti. Api cha [PTS Page
357] [\q 357/] ayyena kumrakassapena
etasm ppak dihigat vivecito"ti.
"Yo pana te vuso dne byvao ahosi uttaro
nma mavo, so kuhi upapanno?'Ti. "Yo me
bhante dne byvao ahosi uttaro nma mavo,
so sakkacca dna datv sahatth dna datv
vittkata dna datv anapaviddha dna
datv kyassa bhed parammara sugati
sagga loka upapanno devna tvatisna
sahabyata. Aha pana bhante asakkacca
dna datv asahatth dna datv acittkata
dna datv apaviddha dna datv kyassa
bhed parammara ctumahrjikna
devna sahabyata upapanno sua
serissaka vimna. Tena hi bhante gavampati
manussaloka gantv evamrocehi: sakkacca
dna detha, sahatth dna detha, cittkata
dna detha, anapaviddha dna detha, pysi
rjao asakkacca dna datv
[BJT Page 564] [\x 564/]

Apadnaca nidnaca nibbnaca sudassana,

Janavasabhaca govinda samaya


sakkamevaca
Satipahnapysi mahvaggassa sagaho,
Mahvaggo nihito dutiyo
Mahpadna nidna nibbnaca sudassana,

Janavasabhaca govinda samaya


sakkapahaka
Mahsatipahnaca pys dasama bhave.
(Katthaci)

Asahatth dna datv acittkata dna datv


apaviddha dna datv kyassa bhed
parammara ctumhrjikna devna
sahabyata upapanno sua serissaka
vimna. Yo pana tassa dne byvao ahosi
uttaro nma mavo, so sakkacca dna datv
sahatth dna datv cittkata dna datv
anapaviddha dna datv kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapanno
devna tvatisna sahabyatanti. "
Atha kho yasm gavampati manussaloka
gantv evamrocesi: "sakkacca dna detha,
sahatth dna detha, cittikata dna detha,
anapaviddha dna detha. Pysi rjao
asakkacca dna datv asahatth dna datv
acittkata dna datv apaviddha dna datv
kyassa bhed parammara ctumahrjikna
devna sahabyata upapanno sua
serissaka vimna. Yo pana tassa dne byvao
ahosi uttaro nma mavo, so sakkacca dna
datv sahatth dna datv cittikata dna
datv anapaviddha [PTS Page 358] [\q 358/]
dna datv kyassa bhed parammara
sugati sagga loka upapanno devna
tvatisna sahabyatanti. "
Pysirjaasutta nihita dasama.

D.N. 368/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[PTS Vol D - 3] [\z D /] [\f III /]


[PTS Page 001] [\q 1/]
[BJT Vol D - 3] [\z D /] [\w III /]
[BJT Page 002] [\x 2/]

'paccakkhto'dni may bhaggava bhagav,


nadnha bhaggava bhagavanta uddissa
viharm'ti. Kacceta bhante tatheva, yath
sunakkhatto licchaviputto avac?"Ti.

Suttantapiake

4. "Tatheva kho eta bhaggava, yath


sunakkhatto licchaviputto avaca. Purimn
bhaggava divasni puramatarni sunakkhatto
licchaviputto yenha tenupasakami.
Upasakamitv ma abhivdetv ekamanta
nisdi. Ekamanta nisinno kho bhaggava,
sunakkhatto licchaviputto ma etadavoca:
'paccakkhmi'dnha bhante bhagavanta,
nha bhante, bhagavanta uddissa
viharissm'ti. Eva vutte aha bhaggava,
sunakkhatta licchaviputta etadavoca:

Dghanikyo
Tatiya bhgo
Pthikavaggo1
Namo tassa bhagavato arahato samm
sambudadhassa
1.

"Api nu tyha1 sunakkhatta, eva avaca: ehi


tva sunakkhatta, mama uddissa viharh' ti?"

Pthikasutta
Eva me suta. Eka samaya bhagav mallesu
viharati, anupiy nma mallna nigamo.
Atha kho bhagav pubbahasamaya nivsetv
pattacvaramdya anupiya2 piya pvisi.
Atha kho bhagavato etadahosi: "atippago kho
tva anupiyya3 piya caritu, yannnha
yena bhaggavagottassa paribbjakassa rmo,
yena bhaggavaggotto paribbjako
tenupasakameyyanti. "
2. Atha kho bhagav yena bhaggavagottassa
paribbjakassa rmo yena bhaggavagotto
paribbjako tenupasakami. [PTS Page 002] [\q
2/] atha kho bhaggavagotto paribbjako
bhagavanta etadavoca: "etu kho bhante
bhagav. Svgata bhante bhagavato, cirassa
kho bhante bhagav ima pariyyamaksi
yadida idhgamanya. Nisdatu bhante
bhagav, idamsana paattanti. " Nisdi
bhagav paatte sane. Bhaggavagotto"pi kho
paribbjako aatara nca sana gahetv
ekamanta nisdi.
-----------------
1. Ptheyya vaggo (smu) 2. Anuppiyam (sy),
anupiya (kmi) 3. Anupiya (km)
[BJT Page 004] [\x 4/]

3. Ekamanta nisinno kho bhaggavagotto


paribbjako bhagavanta etadavoca:
"Purimni bhante, divasni purimatarni
sunakkhatto licchaviputto yenha
tenupasakami, upasakamitv ma etadavoca:

"No heta bhante. "


[PTS Page 003. [\q 3/] ] "Tva v pana ma
eva avaca: aha bhante, bhagavanta uddissa
viharissm' ti?".
"No heta bhante. "
"Iti kira sunakkhatta, nevhanta vadmi:
Ehi tva sukkhatta, mama uddissa viharh' ti.
Napi kira ma tva vadesi: aha bhante,
bhagavanta uddissa viharissm' ti. Eva sante
moghapurisa, ko santo ka pacccikkhasi? Passa
moghapurisa, yvaca2 te ida aparaddhanti. "
5. "Na hi pana me bhante, bhagav
uttarimanussadhamm iddhipihriya
karot"t.
"Api nu tyha sunakkhatta, eva avaca: ehi
tva sunakkhatta, mama uddissa viharhi,
ahante uttarimanussadhamm iddhipihriya
karissm' ti?"
----------------
1. Tha, (smu, [pts]. 2. Yva ca (machasa)
[BJT Page 006] [\x 6/]

No heta bhante. "


"Tva ca pana ma eva acaca:

D.N. 369/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Aha bhante, bhagavanta uddissa viharissmi,


bhagav me uttari manussadhamm
iddhipihriya karissat' ti?"
"No heta bhante. "
"Iti kira sunakkhatta, nevhanta vadmi: ehi
tva sunakkhatta, mama uddissa viharhi,
ahante uttarimanussadhamm iddhipihriya
karissm' ti. Na pi kira ma tva vadesi: aha
bhante, bhagavanta uddissa viharissmi,
bhagav me uttarimanussadhamm
iddhipihriya karissat' ti. Eva sante
moghapurisa, ko santo ka pacccikkhasi? Ta
kimmaasi sunakkhatta? Kate v
uttarimanussadhamm iddhipihriye akate v
uttarimanussadhamm iddhipihriye,
yassatthya may dhammo desito so niyyti
takkarassa sammdukkhakkhayy?"Ti.
[PTS Page 004. [\q 4/] ]
"Kate v bhante, uttarimanussadhamm
iddhipihriye akate v uttarimanussadhamm
iddhipihriye, yassatthya bhagavat dhammo
desito so niyyti takkarassa
sammdukkhakkhayy"ti. "Iti kira sunakkhatta,
kate v uttarimanussadhamm iddhipihriye
akate v uttarimanussadhamm iddhipihriye,
yassatthya may dhammo desito so niyyti
takkarassa samm dukkhakkhayyti, tatra
sunakkhatta, ki uttarimanussadhamm
iddhipihriya kata karissati? Passa
moghapurisa, yvaca te ida aparaddhanti. "
6. "Na hi pana me bhante, bhagav aggaa
paapet"ti.
"Api nu tyha sunakkhatta, eva avaca. Ehi
tva sunakkhatta, mama uddissa viharhi,
ahante aggaa paapessm t?"
"No heta bhante. "
"Tva v pana ma eva avaca: aha bhante,
bhagavanta uddissa viharissmi, bhagav me
aggaa paapessat' ti?"
"No heta bhante. "
"Iti kira sunakkhatta, nevhanta vadmi:
[BJT Page 008] [\x 8/]

"Ehi tva sunakkhatta, mama uddissa viharhi,


ahante aggaa paapessm'ti. Na pi kira
ma tva vadesi: aha bhante, bhagavanta

uddissa viharissmi, bhagav me aggaa


paapessat' ti. Eva sante moghapurisa, ko
santo ka pacccikkhasi? Ta kimmaasi
sunakkhatta? Paatte v aggae appaatte
v aggae yassatthya may dhammo desito, so
niyyti takkarassa samm dukkhakkhayy?"Ti.

'Paatte v bhante, aggae appaatte v


aggae, yassatthya bhagavat dhammo desito
so niyyti takkarassa samm dukkhakkhayy'ti.

[PTS Page 005. [\q 5/] ']Iti kira sunakkhatta,


paatte v aggae appaatte v aggae,
yassatthya my dhammo desito, so niyyti
takkarassa samm dukkhakkhayya. Tatra
sunakkhatta, ki aggaa paatta karissati. ?
Passa moghapurisa, yvaca te ida aparaddha.
Anekapariyyena kho te sunakkhatta, mama
vao bhsito vajjigme: iti'pi so bhagav araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrathi satth
devamanussna buddho bhagav' ti. Iti kho te
sunakkhatta, anekapariyyena mama vao
bhsito vajjigame.
Anekapariyyena kho te sunakkhatta,
dhammassa vao bhsito vajjigme; svkkhto
bhagavat dhammo sandihiko akliko
ehipassiko opanayiko1 paccatta veditabbo
vih"ti. Iti kho te sunakkhatta,
anekapariyyena dhammassa vao bhsito
vajjigme. Anekapariyyena kho te sunakkhatta,
saghassa vao bhsito vajjigme:
supaipanno2 bhagavato svakasagho,
ujupaipanno bhagavato3 svakasagho,
yapaipanno4 bhagavato svakasagho,
smicipaipanno bhagavato svakasagho,
yadida cattri purisayugni aha
purisapuggal, esa bhagavato svakasagho
hueyyo phueyyo dakkhieyyo
ajalikarayo anuttara puakkhetta
lokass'ti. Iti kho te sunakkhatta,
anekapariyyena saghassa vae bhsito
vajjigme. rocaymi kho te sunakkhatta,
paivedaymi kho te sunakkhatta, bhavissanati
kho te sunakkhatta vattro: no visahi
sunakkhatto licchaviputto samae gotame
brahmacariya caritu. So avisahanto sikkha
paccakkhya hinyvatto' ti. Iti kho te
sunakkhatta, bhavissanti vattro'ti. [PTS Page
006. [\q 6/] ] Eva kho bhaggava, sunakkhatto
licchaviputto may vuccamno apakkameva
imasm dhammavinay yath ta pyiko
nerayiko.

D.N. 370/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

--------------
1. Opaneyyako (machasa)
2. Suppaipanno. (Machasa)
3. Ujupapaipanno, (machasa) 4.
yapapaipanno. (Machasa)
[BJT Page 010] [\x 10/]

Korakkhattiyavatthu
7. Ekamidha bhaggava, samaya khulsu
viharmi, uttarak nma khulna nigamo. Atha
khavha bhaggava, pubbahasamaya
nivsetv pattacvaramdya sunakkhattena
licchaviputtena pacchsamaena uttaraka
piya pvisi. Tena kho pana samayena acelo
korakkhattiyo kukkuravatiko ctukuiko cham
nikia bhakkhasa mukheneva khdati
mukheneva bhujati addas kho bhaggava,
sunakkhatto licchavi putto acela
korakkhattiya kukkuravatika ctukuika
cham nikia bhakkhasa mukheneva
khdanna mukheneva bhujanta. Disvnassa
etadahosi: sdhurpo vata bho araha samao
ctukuiko1 cham nikia bhakkhasa
mukheneva khdati mukheneva bhujat' ti.
8. Atha khvha bhaggava, sunakkhattassa
licchaviputtassa cetas ceto parivitakkamaya
sunakkhatta licchaviputta etadavoca:
'tvampi nma moghapurisa, samao
sakyaputtiyo paijnissas?'Ti.
'Ki pana ma bhante, bhagav evamha:' [PTS
Page 007. [\q 7/] ] Tvampi nma
moghapurisa, samao sakyaputtiyo paijniss'
ti?'
"Nanu te sunakkhatta, ima acela
korakkhattiya kukkuravatika ctukuika
cham nikkia bhakkhasa mukheneva
khdanta mukheneva bhujanta. Disvna
etadahosi: sdhurpo vata bho arah2 samao
ctukuiko cham nikia bhakkhasa
mukheneva khdati mukheneva bhujat' ti?"
"Eva bhante. Ki pana bhante, bhagav
arahattassa maccharyat?"Ti.
-------------
1. Catukuhko (s), catukoaiko (smu) 2.
Araha (smu).
[BJT Page 012] [\x 12/]

"Na kho'ha moghapurisa, arahattassa


maccharymi. Api ca tuyheveta ppaka
dihigata uppanna, ta pajaha, m te ahosi
dgharatta ahitya dukkhya. Ya kho paneta
sunakkhatta, maasi acela korakkhattiya:
sdhurpo araha samao' ti, so sattama
divasa alasakena kla karissati, klakato ca klakajik nma asur, sabbanihno asurakyo tatra upapajjissati. Klakataca na
braatthambhake susne chaessanti.
kakhamno ca tva sunakkhatta, acela
korakkhattiya upasakamitv puccheyysi:
jnsi vuso acela korakkhattiya, attano gatinti?
hna kho paneta sunakkhatta, vijjati, yante
acelo korakkhattiyo bykarissati: jnmi vuso
sunakkhatta attano gati - klakajik nma
asur, sabbanihno asurakyo - tatramhi
upapanno"ti.
9. Atha kho bhaggava, sunakkhatto licchaviputto
yena acelo korakkhattiyo tenupasakami.
Upasakamitv acela korakkhattiya
etadavoca: bykato kho'si vuso korakkhattiya,
samaena gotamena; acelo korakkhattiyo
sattama divasa alasakena kla karissati,
klakato [PTS Page 008. [\q 8/] ] Ca
klakajik nma asur, sabbanihno asurakyo tatra upapajjissati. Klakataca na
braatthambhake susne chaessant"ti. Yena
tva vuso korakkhattiya, mattamattaca
bhatta1 bhujeyysi, mattamattaca pnya
piveyysi, yath samaassa gotamassa micch
assa vacananti". Atha kho bhaggava, sunakkhatto
licchaviputto ekadvhikya sattarattindivni
gaesi, yath ta tathgatassa asaddahamno.
Atha kho bhaggava, acelo korakkhattiyo
sattama divasa alasakena klamaksi. Klakato
ca - klakajik nma asur, sabbanihno
asurakyo - tatra upapajji. Klakataca na
braatthambhake susne chahesu. Assosi
kho bhaggava, sunakkhatto licchaviputto acelo
kira korakkhattiyo alasakena klakato
braatthambhake susne chahito'ti.
-------------
1. Mattamattaca smu.
[BJT Page 014] [\x 14/]

Atha kho bhaggava, sunakkhatto licchaviputto


yena braatthambhaka susna yena acelo
korakkhattiyo tenupasakami. Upasakamitv
acela korakkhattiya tikkhattu pin koesi:
"jnsi vuso, korakkhattiya attano gatinti?".
Atha kho bhaggava, acelo korakhattiyo pn

D.N. 371/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

pihi paripujanto vuhsi 'jnmi vuso


sunakkhatta, attano gati - klakajik nma
asur - sabba nihno asurakyo, tatramhi
upapanno'ti vatv tattheva uttno paripati.

[BJT Page 016] [\x 16/]

10. Atha kho bhaggava, sunakkhatto


licchaviputto yenha tenupasakami.
Upasakamitv ma abhivdetv ekamanta
nisdi. Ekamanta nisinna kho aha bhaggava,
sunakkhatta licchaviputta etadavoca: ta
kimmaasi sunakkhatta? Yatheva te aha
acela korakkhattiya rabbha byksi, tatheva
ta vipakka1 aath v?Ti.

Dakkhiena vesli gotamaka nma cetiya ta


ntikkameyya

"Yatheva me bhante, bhagav acela


korakkhattiya rabbha byksi, tatheva ta
vipakka no aath?Ti.
[PTS Page 009. [\q 9/] ] "Ta kimmaasi
sunakkhatta, yadi eva sante kata v hoti
uttarimanussadhamm iddhipihriya akata
v?"Ti. "Addh kho bhante, eva sante kata
hoti uttarimanussadhamm iddhipihriya no
akatanti. " Evampi kho ma tva moghapurisa,
uttarimanussadhamm iddhipihriya
karonta eva vadesi: na hi pana me bhante,
bhagav uttarimanussadhamm
iddhipihriya karot'ti. Passa moghapurisa,
yvaca te ida aparaddhanti. Evampi kho
bhaggava, sunakkhatto licchaviputto may
vuccamno apakkameva imasm dhammavinay,
yath ta pyiko nerayiko.
Karamahukavatthu
11. Ekamidha bhaggava, samaya vesliya
viharmi mahvane kgraslya. Tena kho
pana samayena acelo karamahuko2 vesliya
paivasati lbhaggappatto ceva yasaggappattova
vajjigme tassa satta vatapadni samattni
samdinnni honti:
Yvajva acelako assa na vattha
paridaheyya.
Yvajva brahmacr assa na methuna
dhamma paiseveyya.
Yvajva surmaseneva ypeyya na
odanakummsa bhujeyya.
---------------
1. Vipka (smu)
2. Koramahako simu. Kaaramasuko [pts]
kalramahako, machasa

Puratthimena vesli udena nma cetiya ta


ntikkameyya

Pacchimena vesli sattamba nma cetiya


[PTS Page 010. [\q 10/] ] Ta ntikkameyya
Uttarena vesli bahuputta nma cetiya ta
ntikkameyyanati" .
So imesa sattanna vatapadna1
samdnahetu lbhaggappatto ceva
yasaggappatto ca vajjigme. Atha kho bhaggava,
sunakkhatto licchaviputto yena acelo
karamahuko tenupasakami, upasakamitv
acela karamahuka paha pucchi. Tassa
acelo karamahuko paha puho na
sampysi. Asampyanto kopaca dosaca
appaccayaca ptvksi. Atha kho bhaggava,
sunakkhattasasa licchaviputtassa etadahosi
"sdhurpa vata bho arahanta samaa
sdimhase, m vata no ahosi dgharatta
ahitya dukkhy"ti.
12. Atha kho bhaggava, sunakkhatto
licchaviputto yenha tenupasakami.
Upasakamitv ma abhivdetv ekamanta
nisdi. Ekamanta nisinna kho aha bhaggava,
sunakkhatta licchaviputta etadavoca: tvampi
nma moghapurisa, samao sakyaputtiyo
paijnissas?Ti.
"Ki pana ma bhante, bhagav evamha:
tvampi nma moghapurisa, samao sakyaputtiyo
paijnissas?"Ti.
"Nanu tva sunakkhatta, acela
karamahuka upasakamitv paha
pucchi? Tassa te acelo karamahuko paha
puho na sampysi. Asampyanto kopaca
dosaca appaccayaca ptvksi. Tassa te
etadahosi: sdhurpa vata bho arahanta
samaa sdimhase. M vata no ahosi
dgharatta ahitya dukkhy"ti
"Eva bhante. Ki pana bhante, bhagav
arahantassa maccharyat?"Ti.
---------------
1. Vattapadni [pts]

D.N. 372/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 018] [\x 18/]

[PTS Page 011. [\q 11/] ] "Na kho aha


moghapurisa, arahattassa maccharymi. Api ca
tuyheveta ppaka dihigata uppanna, ta
pajaha, m te ahosi dgharatta ahitya
dukkhya. Ya kho paneta sunakkhatta
maasi acela karamahuka 'sdhurpo
araha samao?Ti, so na cirasseva parihito1
snucariyo2 vicaranto odanakummsa
bhujamno sabbneva vesliyni cetiyni
samatikkamitv yas nikkio3 kla
karissat"ti.
13. Atha kho bhaggava, acelo karamaihuko na
cirasseva parihito snucariyo vicaranto
odanakummsa bhujamno sabbneva
vesliyni cetiyni samatikkamitv yas
nikkio klamaksi. Assosi kho bhaggava,
sunakkhatto licchaviputto: acelo kira
karamahuko parihito snucariyo vicaranto
odanakummsa bhujamno sabbneva
vesliyni cetiyni samatikkamitv yas
nikkio kla kato'ti. Atha kho bhaggava,
sunakkhatto licchaviputto yenha
tenupasakami. Upasakamitv ma
abhivdetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinna kho aha bhaggava sunakkhatta
licchaviputta etadavoca:
Ta kimmaasi sunakkhatta, yatheva te aha
acela karamahuka rabbha byksi,
tatheva ta vipakka aath v?Ti.
"Yatheva me bhante, bhagav acela
karamahuka rabbha byksi, tatheva ta
vipakka no aath"ti.
"Ta kimmaasi sunakkhatta, yadi eva sante
[PTS Page 012. [\q 12/] ] Kata v hoti
uttarimanussadhamm iddhipaihriya, akata
v?"Ti,
"Addh kho bhante, eva sante kata hoti
uttarimanussadhamm iddhipihriya, no
akatanti. "
"Evampi kho ma tva moghapurisa,
uttarimanussadhamm iddhipihriya
karonta eva vadesi na hi pana me bhante,
bhagav uttarimanussadhamm
iddhipihriya karot"ti. Passa moghapurisa,
yvaca te ida aparaddhanti. "

Evampi kho bhaggava, sunakkhatto licchaviputto


may vuccamno apakkameva imasm
dhammavinay, yath ta pyiko nerayiko.
----------------
1. Paridahito smu 2. Snuvariko, machasa 3.
Nikie (smu. Kam)
[BJT Page 020] [\x 20/]

Pthikaputtavatthu
14. Ekamidha bhaggava, samaya tattheva
vesliya viharmi mahvane kgraslya.
Tena kho pana samayena acelo pthikaputto1
vesliya paivasati lbhaggappatto ceva
yasaggappatto ca vajjigme. So ca vesliya
parisati eva vca bhsati: samao gotamo
avdo ahampi avdo. avdo kho pana
avdena arahati uttarimanussadhamm
iddhipihriya dassetu. Samao ce gotamo
upahapatha gaccheyya, ahampi
upahapatha gaccheyya. Te tattha ubhopi
uttarimanussadhamm iddhipihriya
kareyyma. Eka ce samao gotamo
uttarimanussadhamm iddhipihriya
karissati, dvha karissmi. Dve ce samao
gotamo uttarimanussadhamm
iddhipihriyni karissati, cattrha [PTS Page
013. [\q 13/] ] Karissmi. Cattri ce samao
gotamo uttarimanussadhamm
iddhipihriyni karissati, ahha karissmi.
Iti yvataka samao gotamo
uttarimanussadhamm iddhipihriya
karissati, tandigua tandiguha2
karissm"ti .
15. "Atha kho bhaggava, sunakkhatto
licchaviputto yenha tenupasakhami,
upasakamitv ma abhivdetv ekamanta
nisdi. Ekamanta nisinno kho bhaggava,
sunakkhatto licchaviputto ma etadavoca: acelo
bhante, pthikaputto vesliya paivasati
lbhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigme.
So vesliya parisati eva vca bhsati:
'samao gotamo avdo, ahampi avdo.
avdo kho pana avdena arahati
uttarimanussadhamm iddhipihriya
dassetu. Samao gotamo ce upahapatha
gaccheyya, ahampi upahapatha gaccheyya.
Te tattha ubho pi uttarimanussadhamm
iddhipihriya kareyyma. Eka ce samao
gotamo uttarimanussadhamm iddhipihriya
karissati, dvha karissmi dve ce samao
gotamo uttarimanussadhamm
iddhipihriyni karissati, cattrha karissmi.

D.N. 373/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Cattri ce samao gotamo


uttarimanussadhamm iddhipihriyni
karissati, ahha karissmi. Iti yvataka
samao gotamo uttarimanussadhamm
iddhipihriya karissati, tandigua
tandiguha2 karissm"ti
----------------
1. Pthika smu. Pvika (sy [pts] 2. Taddigua
[pts]
[BJT Page 022] [\x 22/]

16. Eva vutto aha bhaggava, sunakkhatta


licchaviputta etadavoca: abhabbo kho
sunakkhatta, acelo pthikaputto ta vca
appahya ta citta appahya ta dihi
appainissajjitv mama sammukhhva
gantu. Sacepi'ssa evamassa 'aha ta vca
appahya ta citta appahya ta dihi
appainissajjitv samaassa gotamassa
samamukhbhva gaccheyyanti, muddh pi
tassa vipateyy'ti.
"Rakkhateta bhante, bhagav vca,
rakkhateta sugato vcanti. "
[PTS Page 014. [\q 14/] ] "Kimpana ma tva
sunakkhatta eva vadesi: rakkhateta bhante,
bhagav vca, rakkhateta sugato vcanti?".
"Bhagavat cassa bhante, es vc ekasena
odhrit1 'abhabbo acelo pthikaputto ta vca
appahya ta citta appahya ta dihi
appainissajjitv mama sammukhbhva
gantu. Sace pi'ssa evamassa 'aha ta vca
appahya ta citta appahya ta dihi
appainissajjitv samaassa gotamassa
sammukhbhva gaccheyyanti, muddh pi tassa
vipateyy'ti. Acelo ca bhante, pthikaputto
virparpena bhagavato sammukhbhva
gaccheyya, tadassa bhagavato mus"ti.
"Api nu sunakkhatta, tathgato ta vca
bhseyya y s vc dvayagmn?"Ti.
"Ki pana bhante, bhagavat acelo pthikaputto
cetas ceto paricca vidito abhabbo acelo
pthikaputto ta vca appahya ta citta
appahya ti dihi appainissajjitv mama
sammukhbhva gantu, sace pi'ssa evamassa
ta vca appahya ta citta appahya ta
dihi appainissajjitv samaassa gotamassa
sammukhbhva gaccheyyanti, muddhpi tassa
vipateyy'ti. Udhu devat bhagavato
etamattha rocesu, abhabbo bhante, ca acelo

pthikaputto ta vca appahya ta citta


appahya ta dihi appainissajjitv bhagavato
sammukhbhva gantu. Sace pi'ssa evamassa;
aha ta vca appahya ta citta appahya
ta dihi appainissajjitv samaassa
gotamassa sammukhbhva gaccheyyanti,
muddh pi tassa vipateyyti?"
--------------------
1. Ovdit, smu.
[BJT Page 024] [\x 24/]

17. ' Cetas ceto paricca vidito ceva me


sunakkhatta, acelo pthikaputto abhabbo acelo
pthikaputto ta vca appahya ta citta
appahya ta dihi appainissajjitv mama
samamukhbhva gantu. Sace pi'ssa
evamassa: aha ta vca appahya ta citta
appahya ta dihi appainissajjitv samaassa
gotamassa sammukhbhva gaccheyyanti,
muddh pi tassa vipateyy'ti. Devat pi me
etamattha rocesu: [PTS Page 015. [\q 15/] ]
Abhabbo bhante, acelo pthikaputto ta vca
appahya ta citta appahya ta dihi
appainissajjitv bhagavato sammukhbhva
gantu, sace pi'ssa evamassa: aha ta vca
appahya ta citta appahya ta dihi
appainissajjitv samaassa gotamassa
sammukhbhva gaccheyyanti muddh pi tassa
vipateyy 'ti.
Ajito' pi nma licchavna senpati adhun
klakato tvatisakya upapanno. So pi ma
upasakamitv evamrocesi: ' alajj bhante, acelo
pthikaputto musvd bhante, acelo
pthikaputto mampi bhante, acelo pthikaputto
byksi vajjigme ' ajito licchav senpati
mahniraya upapanno 'ti. Na kho panha
bhante, mahniraya upapanno
tvatisakyamhi upapanno. Alajj bhante, acelo
pthikaputto, musvdi bhante, acelo
pthikaputto, abhabbo ca bhante, acelo
pthikaputto ta vca appahya ta citta
appahya ta dihi appainissajjitv bhagavato
sammukhbhva gantu. Sace pi'ssa evamassa:
'aha ta vca appahya ta citta appahya
ta dihi appainissajjitv samaassa
gotamassa sammukhbhva gaccheyyanti,
muddh pi tassa vipateyy 'ti.
Iti kho sunakkhatta, cetas ceto paricca vidito
ceva me acelo pthikaputto abhabbo acelo
pthikaputto ta vca appahya ta citta
appahya ta dihi appainissajjitv mama
sammukhbhva gantu. Sace pi'ssa evamassa:

D.N. 374/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

'aha ta vca appahya ta citta appahya


ta dihi appainissajjitv samaassa
gotamassa sammkhbhva gaccheyyanti
muddhpi tassa vipateyy'ti. Devat'pi me
etamattha rocesu abhabbo bhante, acelo
pthikaputto ta vca appahya ta citta
appahya ta dihi appainissajjitv bhagavato
sammukhbhva gantu. Sace pi'ssa evamassa:
'aha ta vca appahya ta citta appahya
ta dihi appainissajjitv samaassa
gotamassa sammukhbhva gaccheyyanti,
muddh pi tassa vipateyy'ti. So kho panha
sunakkhatta, vesliya piya caritv
pacchbhatta piaptapaikkanto yena
acelassa pthikaputtassa rmo
tenupasakamissmi divvihrya. Yassa dni
tva sunakkhatta, icchasi, tassa roceh"ti. [PTS
Page 016. [\q 16/] ]
[BJT Page 026] [\x 26/]
Iddhipihriyakath

[PTS Page 016. [\q 16/] 18.] Atha khvha1


bhaggava, pubbahasamaya nivsetv
pattacvaramdya vesli piya pvisi.
Vesliya piya caritv pacchbhatta
piaptapaikkanto yena acelassa
pthikaputtassa rmo tenupasakami
divvihrya. Atha kho bhaggava, sunakkhatto
licchaviputto taramnarpo vesli pavisitv
yena abhit abhit licchav
tenupasakami. Upasakamitv abhite
abhite licchav etadavoca: esvuso, bhagav
vesliya piya caritv pacchbhatta
piaptapaikkanto yena acelassa
pthikaputtassa rmo tenupasakami
divvihrya. Abhikkamathyasmanto
abhikkamathyasmanto. Sdhurpna
samana uttarimanussadhamm
iddhipihriya bhavissat 'ti.
Atha kho bhaggava, abhitna abhitna
licchavna etadahosi: sdhurpna kira bho
samana uttarimanussadhamm
iddhipihriya bhavissati. Handa vata bho
gacchm 'ti.
Atha kho bhaggava, sunakkhatto licchaviputto
yena abhit abhit brhmaamahsl
gahapatinecayik nntitthiy
samaabrhma2 tenupasakami,
upasakamitv abhite abhite
nntitthiye samaabrhmae etadavoca:
esvuso bhagav vesliya piya caritv
pacchbhatta piaptapaikkanto yena
acelassa pthikaputtassa rmo tenupasakami

divvihrya. Abhikkamathyasmanto
abikkamathyasmanto. Sdhurpna
samana uttarimanussadhamm
iddhipihriya bhavissat' ti. Atha kho
bhaggava, abhitna abhitna
nntitthiyna samaabrhmana etadahosi:
sdhurpna kira bho samana
uttarimanussadhamm iddhipihriya
bhavissati. Handa vata bho gacchm 'ti.
[PTS Page 017] [\q 17/]
19. Atha kho bhaggava, abhit abhit
licchav abhit abhit ca
brhmaamahsl gahapatinecayik
nntitthiy samaabrhma yena acelassa
pthikaputtassa rmo tenupasakamisu. S
es bhaggava, paris hoti3 anekasat
anekasahass. Assosi kho bhaggava, acelo
pthikaputto 'abhikkant kira abhit
abhit licchav, abhikkant abhit
abhit ca brhmaamahsl, abhit
abhit ca brhmaamahsl
gahapatinecayik nntitthiy
samaabrhma, samao' pi gotamo mayha
rme divvihra nisinno 'ti. Sutvnassa
bhaya chambhitatta lomahaso udapdi.
----------------
1. Atha kho savha (sy) 2. Nntitthiya
samaabrhma (sy)
3. Mah hoti (machasa)
[BJT Page 028] [\x 28/]

20. Atha kho bhaggava, acelo pthikaputto bhto


saviggo lomahahajto yena
tindukakhuparibbjakrmo1 tenupasakami.
Assosi kho bhaggava, s paris 'acelo kira
pthikaputto bhto saviggo lomahahajto
yena tindukakhuparibbjakrmo
tenupasakanto'ti. Atha kho bhaggava, s paris
aatara purisa mantesi: ehi tva bho purisa,
yena tindukakhuparibbjakrmo yena acelo
pthikaputto tenupasakami, upasakamitv
acela pthikaputta eva vadehi:
abhikkamvuso pthikaputta, abhikkant
abhit abhit licchav, abhikkant
abhit abhit ca brhmaamahsl
gahapatinecayik nntitthiy
samaabrhma, samao pi gotamo yasmato
rme divvihra nisinno. Bhsit kho pana te
es vuso pthikaputta, vesliya parisati vc:
samao pi gotamo avdo ahampi avdo.
avdo kho pana avdena arahati
uttarimanussadhamm iddhipihriya
dassetu. [PTS Page 018 [\q 18/] .] Samao ce

D.N. 375/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

gotamo upahapatha gaccheyya, ahampi


upahapatha gaccheyya. Te tattha ubho pi
uttarimanussadhamm iddhipihriya
kareyyma. Eka ce samao gotamo
uttarimanussadhamm iddhipihriya
karissati, dvha karissmi, dve ce samao
gotamo uttarimanussadhamm
iddhipihriyni karissati, cattrha karissmi.
Cattri ce samao gotamo
uttarimanussadhamm iddhipihriyni
karissati, ahha karissmi. Iti yvataka
samao gotamo uttarimanussadhamm
iddhipihriya karissati, tandigua
tandiguha karissm 'ti. Abhikkamasseva2
kho vuso pthikaputta, upahapatha.
Sabbapahama yeva gantv samao gotamo
yasmato rme divvihra nisinno'ti.
----------------
1. Tiaukakhu (machasa)
2. Abhikkamayeva [pts]
[BJT Page 030] [\x 30/]

"Eva bho "ti kho bhaggava, so puriso tass


parisya paissutv yena
tindukakhuparibbjakrmo yena acelo
pthikaputto tenupasakami. Upasakamitv
acela pthikaputta etadavoca:
abhikkammuso pthikaputta, abhikkant
abhit abhit licchav abhikkant
abhit abhit ca brhmaamahsl
gahapatinecayik nntitthiy samaabrhma
samao' pi gotamo yasmato rme divvihra
nisinno. Bhsit kho pana te es vuso
pthikaputta, vesliya parisati vc: samao pi
gotamo avdo ahampi avdo. avdo
kho pana avdena arahati
uttarimanussadhamm iddhipihriya
dassetu. Samao ce gotamo upahapatha
gaccheyya, ahampi upahapatha gaccheyya.
Te tattha ubho' pi uttarimanussadhamm
iddhipihriya kareyyma. Eka ce samao
gotamo uttarimanussadhamm iddhipihriya
karissati, dvha karissmi, dve ce samao
gotamo uttarimanussadhamm
iddhipihriyni karissati, cattrha karissmi.
Cattri ve samao gotamo
uttarimanussadhamm iddhipihriyni
karissati, ahha karissmi. Iti yvataka
samao gotamo uttarimanussadhamm
iddhipihriya karissati tandigua
tanduguha karissm "ti. Abhikkamasseva
kho vuso pthikaputta, upahapatha.
Sabbapahama yeva gantv samao gotamo
yasmato rme divvihra nisinno "ti.

21. Eva vutte bhaggava, acelo pthikaputto


'ymi vuso, [PTS Page 019. [\q 19/] ] ymi
vuso, 'ti vatv tattheva sasappati. Na sakkoti
sanpi vuhtu. Atha kho bhaggava, so puriso
acela pthikaputta etadavoca: kisu nma te
vuso pthikaputta, pva1 su nma te
phakasmi alln phaka su nma te pvasu
allna? 'ymi vuso, ymi vuso 'ti vatv
tattheva sasappati, na sakko'ti san pi
vuhtunti. Evampi kho bhaggava, vuccamno
acelo phikaputto 'ymi vuso, ymi vuso'ti
vatv tattheva sasappati, na sakko'ti san' pi
vuhtu. Yad kho so bhaggava, puriso asi
'parbhtarpo aya acelo pthikaputto, 'ymi
vuso ymi vuso 'ti vatv tattheva sasappati.
Na sakko'ti san'pi vuhtunti, atha ta
parisa gantv evamrocesi: parabhtarpo
bho aya acelo pthikaputto, 'ymi vuso,
ymi vuso 'ti vatv tattheva sasappati, na
sakko'ti san' pi vuhtunti.
Eva vutte aha bhaggava, ta parisa
etadavoca: abhabbo kho vuso acelo
pthikaputto ta vca appahya ta citta
appahya ta dihi appainissajjitv mama
sammukhbhva gantu. Sace pi'ssa evamassa
'aha ta vca appahya ta citta appahya
ta dihi appainissajjitv samaassa
gotamassa sammukhbhva gaccheyyanti.
Muddh pi tassa vipateyy 'ti.
Pahamabhavro nihito.
------------------
1. Pvu smu
[BJT Page 032] [\x 32/]

22. Atha kho bhaggava, aataro licchavi


mahmatto uhysan ta parisa etadavoca:
tena hi bho muhutta tva gametha yvha
gacchmi. [PTS Page 020. [\q 20/] ]
Appevanma ahampi sakkueyya acela
pthikaputta ima parisa netunti. Atha kho
so bhaggava, licchavi mahmatto yena
tindukakhuparibbjakrmo yena acelo
pthikaputto tenupasakami, upasakamitv
acela pthikaputta etadavoca. Abhikkamvuso
pthikaputta, abhikkanta te seyyo, abhikkant
abhit abhit licchav abhikkant
abhit abhit ca brhma mahsl
gahapatinecayik nntitthiy samaabrhma
samao' pi gotamo yasmato rme divvihra
nisinno. Bhsit kho pana te es vuso
pthikaputta, vesliya parisati vc 'samao pi

D.N. 376/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

gotamo avdo ahamipi avdo, avdo


kho pana avdena arahati
uttarimanussadhamm iddhipihriya
dassetu. Samao ce gotamo upahapatha
gaccheyya, ahampi upahapatha gaccheyya.
Te tattha ubho pi uttarimanussadhamm
iddhipihriya kareyyma. Eka ce samao
gotamo uttarimanussadhamm iddhipihriya
karissati, dvha karissmi, dve ce samao
gotamo uttarimanussadhamm
iddhipihriyni karissati, cattrha karissmi.
Cattri ce samao gotamo
uttarimanussadhamm iddhipihriyni
karissati, ahha karissmi. Iti yvataka
samao gotamo uttarimanussadhamm
iddhipaihriya karissati, tandigua
tandiguha karissm 'ti. Abhikkamasseva kho
vuso pthikaputta, upahapatha.
Sabbapahamaeva gantv samao gotamo
yasmato rme div vihra nisinno. Bhsit
kho panes vuso pthikaputta, samaena
gotamena parisati vc: 'abhabbo kho acelo
pthikaputto ta vca appahya ta citta
appahya ta dihi appainissajjitv mama
sammukhbhva gantu. Sace pi'ssa evamassa:
aha ta vca appahya ta citta appahya
ta dihi appainissajjitv samaassa
gotamassa sammukhbhva gaccheyyanti,
muddha pi tassa vipateyy 'ti. Abhikkamvuso
pthikaputta, abhikkamaneneva te jaya
karissma, samaassa gotamassa parjayanti. '
Eva vutte bhaggava, acelo pthikaputto 'ymi
vuso, ymi vuso 'ti vatv tattheva sasappati
na [PTS Page 021. [\q 21/] ] Sakko'ti san' pi
vuhtu. Atha kho bhaggava, licchavi
mahmatto acela pthikaputta etadavoca: ki
su nma te vuso pthikaputta, pvasu nma te
phakasmi alln, phaka su nma te pvasu
allna 'ymi vuso, ymi vuso 'ti vatv
tattheva sasappasi, na sakkosi san'pi
vuhtunti.
Evampi kho bhaggava, vuccamno acelo
pthikaputto 'ymi vuso, ymi vuso 'ti vatv
tattheva sasappati, na sakko' ti san'pi
vuhtu. Yad kho so bhaggava, licchavi
mahmatto asi parbhtarpo aya acelo
pthikaputto, ymi vuso, ymi vuso 'ti vatv
tattheva sasappati, na sakko'ti san'pi
vuhtunti, atha ta parisa gantv
evamrocesi: parbhtarpo bho acelo
pthikaputto, 'ymi vuso ymi vuso'ti vatv
tattheva sasappati, na sakko'ti san' pi
vuhtunti.

[BJT Page 034] [\x 34/]

23. Eva vutte aha bhaggava, ta parisa


etadavoca: abhabbo kho vuso, acelo
pthikaputto ta vca appahya ta citta
appahya ta dihi appainissajjitv mama
sammukhbhva gantu. Sace pi'ssa evamassa:
'aha ta vca appahya ta citta appahya
ta dihi appainissajjitv samaassa
gotamassa sammukhbhva gaccheyyanti,
muddh' pi tassa vipateyya. Sace pyasmantna
licchavna evamassa: 'maya acela
pthikaputta varatthi bandhitv goyugehi
vijeyym'ti1. T varatt chijjera
pthikaputto v. Abhabbo acelo pthikaputto ta
vca appahya [PTS Page 022. [\q 22/] ] Ta
citta appahya ta dihi appainissajjitv
mama sammukhbhva gantu. Sace pi'ssa
evamassa: 'aha ta vca appahya ta citta
appahya ta dihi appainissajjitv samaassa
gotamassa sammukhbhva gaccheyyanti,
muddh' pi tassa vipateyy'ti.
Atha kho bhaggava, jliyo drupattikantevs
uhysan ta parisa etadavoca: tena hi bho
muhutta tva gametha yvha gacchmi,
appevanma ahampi sakkueyya acela
pthikaputta ima parisa netunti. Atha kho
bhaggava, jliyo drupattikantevs yena
tindukakhuparibbjakrmo yena acelo
pthikaputto tenupasakami. Upasakamitv
acela pthikaputta etadavoca: abhikkamvuso
pthikaputta, abhikkanta te seyyo. Abhikkant
abhit abhit licchavi abhikkant
abhit abhit ca brhmaamahsl
gahapatinecayik nntitthiy
samaabrhma, samao' pi gotamo yasmato
rme divvihra nisinno. Bhsit kho pana te
es vuso pthikaputta, vesliya parisati vc:
samao' pi gotamo avdo ahampi avdo.
avdo kho pana avdena arahati
uttarimanussadhamm iddhipihriya
dassetu. Samao ce gotamo upahapatha
gaccheyya, ahampi upahapatha gaccheyya.
Te tattha ubho' pi uttarimanussadhamm
iddhipihriya kareyyma. Eka ce samao
gotamo uttarimanussadhamm iddhipihriya
karissati, dvha karissmi, dve ce samao
gotamo uttarimanussadhamm
iddhipihriyni karissati, cattrha karissmi.
Cattri ce samao gotamo
uttarimanussadhamm iddhipihriyni
karissati, ahha karissmi. Iti yvataka
samao gotamo uttarimanussadhamm
iddhipihriya karissati, tandigua
tandiguha karissm' ti. Abhikkamasseva
vuso pthikaputta, upahapatha.

D.N. 377/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Sabbapahamaeva gantv samao gotamo


yasmato rme divvihra nisinno. Bhsit
kho pana te esvuso pthikaputta, samaena
gotamena parisati vc: "abhabbo acelo
pthikaputto ta vca appahya ta citta
appahya ta dihi appainissajjitv mama
sammukhbhva gantu. Sace pi'ssa evamassa:
aha ta vca appahya ta citta appahya
ta dihi appainissajjitv samaassa
gotamassa sammukhbhva gaccheyya'nti.
Muddh'pi tassa vipateyya. Sace'pyasmantna
licchavna evamassa: maya acela
pthikaputta varatthi bandhitv goyugehi
vijeyym 'ti. T varatt chijjera
pthikaputto v. Abhabbo celo pthikaputto ta
vca appahya ta citta appahya ta dihi
appainissajjitv mama sammukhbhva
gantu. Sace pi'ssa evamassa: 'aha ta vca
appahya ta citta appahya ta dihi
appainissajjitv samaassa gotamassa
sammukhbhva gaccheyya'nti muddh' pi
tassa vipateyy 'ti. Abhikkamvuso pthikaputta,
abhikkamaneneva te jaya karissma, samaassa
gotamassa parjayanti.
----------------
1. vieyymti (smu)
[BJT Page 036] [\x 36/]

[PTS Page 023. [\q 23/] ] Eva vutte bhaggava,


acelo pthikaputto 'ymi vuso ymi vuso 'ti
vatv tattheva sasappati, na sakko'ti san'pi
vuhtu. Atha kho bhaggava, jliyo
drupattikantevs acela pthikaputta
etadavoca: "kisu nma te vuso pthikaputta,
pvasu nma te phakasmi alln, phaka su
nma te pvasu allna. 'ymi vuso, ymi
vuso 'ti vatv tattheva sasappasi, na sakkosi
san' pi vuhtunti?"
Evampi kho bhaggava, vuccamno acelo
pthikaputto 'ymi vuso, ymi vuso 'ti vatv
tattheva sasappati, na sakko'ti san'pi
vuhtunti. Yad kho bhaggava, jliyo
drupattikantevs asi parbhtarpo aya
acelo pthikaputto, 'ymi vuso, ymi vuso 'ti
vatv tattheva sasappati, na sakko'ti san' pi
vuhtunti. Atha na etadavoca:
24. 'Bhtapubba vuso pthikaputta, shassa
migarao etadahosi: yannnha aatara
vanasaa nissya saya kappeyya,
tatrsaya kappetv syahasamaya saya
nikkhameyya, say nikkhamitv
vijambheyya, vijambhitv samant catuddis

anuvilokeyya, samant catuddis anuviloketv


tikkhattu shanda nadeyya, tikkhattu
shanda naditv gocarya pakkameyya, so
vara vara vigasaghe1 vadhitv mudumasni
mudumasni bhakkhayitv tameva saya
ajjhupeyyanti. Atha kho so sho migarj
aatara vanasaa nissya saya kappesi.
Tatrsaya kappetv syahasamaya say
nikkhami. say nikkhamitv vijambhi.
Vijambhitv samant catuddis anuvilokesi.
Samant catuddis anuviloketv tikkhattu
shanda nadi. Tikkhattu shanda naditv
gocarya pakakami. So vara vara vigasaghe
vadhitv mudumasni mudumasni
bhakkhayitv tameva saya ajjhupesi.
---------------
1. Migasag (smu. Sy. Kam)
[BJT Page 038] [\x 38/]

[PTS Page 024. [\q 24/] ] Tasseva kho vuso


pthikaputta, shassa migarao vighse
savaddho jarasiglo1 ditto ceva balav ca. Atha
kho vuso tassa jarasiglassa etadahosi " ko
cha ko sho migarj? Yannnhampi
aatara vanasaa nissya saya
kappeyya, tatrsaya kappetv
syanhasamaya say nikkhameyya, say
nikkhamitv vijambheyya, vijamhitv samant
catuddis anuvilokeyya, samant catuddis
anuviloketv tikkhattu shanda nadeyya,
tikkhattu shanda naditv gocarya
pakkameyya, so vara vara migasaghe
vadhitv mudumasni mudumasni
bhakkhayitv tamevsaya ajjhupeyyanti.
Atha kho so vuso jarasiglo aatara
vanasaa nissya saya kappesi. Tatrsaya
kappetv syahasamaya say nikkhami.
say nikkhamitv vijambhi. Vijambhitv
samant catuddis anuvilokesi. Samant
catuddis anuviloketv tikkhattu shanda
nadissm ti seglaka yeva anadi, bheraaka2
yeva anadi. Ko ca chavo seglako ko pana
shando!3
"Evameva kho tva vuso pthikaputta,
sugatpadnesu jvamno sugattirittni
bhujamno tathgate arahante
sammsambuddhe sdetabba maasi. Ko ca
chavo pthikaputto4 k ca tathgatna
arahantna sammsambuddhna sdan!"Ti.

25. Yato kho bhaggava, jliyo drupattikantevs


imin opammena neva asakkhi acela

D.N. 378/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

pthikaputta tamh san cvetu, atha na


etadavoca:
-----------------
1. Jarasiglo (machasa) 2. Bhedaaka yeva
(kam) 3. Ke ca jave sigle ke pana shandehi
(machasa) 4. Ke ca chave pthikaputte
(machasa)
[BJT Page 040] [\x 40/]

[PTS Page 025. [\q 25/] ] Sho'ti attna


samekkhiyna
Amai kotthu migarj, hamasmi,
Tatheva so seglaka1 anadi
Ko ca chavo seglo2 ko pana shando! 'Ti.
Evameva kho tva vuso pthikaputto,
sugatpadnesu jvamno sugattirittni
bhujamno tathgate arahante
sammsambuddhe sdetabba maasi. Ko ca
chavo pikaputto k ca tathgatna
arahantna sammsambuddhna sdan! 'Ti,

26. Yato kho bhaggava, jliyo drupattikantevsi


imin'pi opammena neva asakkhi acela
pthikaputta tamh san cvetu, atha na
etadavoca:
Amai anucakamana
Attna vighse samekkhiya
Yvattna na passati
Kotthu tva byaggho ti maati
Tatheva so seglaka1 anadi
Ko ca chavo seglo2 ko pana shando! 'Ti.
Evameva kho tva vuso pthikaputta,
sugatpadnesu jivamno sugattirittni
bhujamno tathgate arahante
sammsambuddhe sdetabba maasi. Ko ca
chavo pthikaputto k ca tathgatna
arahantna sammsambuddhna sdan! 'Ti.

27. Yato kho bhaggava, jliyo drupattikantevs


imin'pi [PTS Page 026. [\q 26/] ] Opammena
neva asakkhi acela pthikaputta tamh san
cvetu, atha na etadavoca:
Bhutvna bheke3 khaamsikyo
Kaassu khittni ca koapni4,
Mahvane suavane vivaho
Amai kotthu migarjhamasmi.
Tatheva so seglaka anadi
Ko ca chavo seglo ko pana shando!Ti.

Evameva kho tva vuso ptikaputta,


sugatapadnesu jvamno sugattirittni
bhujamno tathgate arahante
sammsambuddhe sdetabba maasi. Ko ca
chavo pthikaputto, k ca tathgatna
arahantna sammsambuddhna sdan! 'Ti.

----------------
1. Siglaka - machasa 2. Seglo - machasa,
smu 3. Hige (kam)
4. Kuapn - sy
[BJT Page 042] [\x 42/]

Yato kho bhaggava, jliyo drupattikantevs


imin' pi opammena neva asakkhi acela
pthikaputta tamh san cvetu, atha ta
parisa gantv evamrocesi: 'parbhtarupo
bho acelo pthikaputto, 'ymi vuso, ymi
vuso 'ti vatv tattheva sasappati, na sakko'ti
san'pi vuhtunti. Eva vutte aha bhaggava,
ta parisa etadavoca:
"Abhabbo kho vuso, acelo pthikaputto ta
vca appahya ta citta appahya ta dihi
appainissajjitv mama sammukhbhva
gantu. Sace pi'ssa evamassa: 'aha ta vca
appahya ta citta appahya ta dihi
appainissajjitv samaassa gotamassa
sammukhbhva gaccheyyanti, muddh' pi
tassa vipateyya'. Sace' pyasmantna
licchavna evamassa: maya acela
pthikaputta varatthi bandhitv goyugehi
[PTS Page 027. [\q 27/] ] vijeyymti, t
varatt chijjera pthikaputto v. Abhabbo pana
acelo pthikaputto ta vca appahya ta
citta appahya ta dihi appainissajjitv
mama sammukhbhva gantu. Sace pi'ssa
evamassa: 'aha ta vca appahya ta citta
appahya ta dihi appainissajjitv samaassa
gotamassa sammukhbhva gaccheyyanti,
muddh' pi tassa vipateyy"ti.
28. Atha khvha bhaggava, ta parisa
dhammiy kathya
Sandassesi samdapesi samuttejesi
sampahasesi. Ta parisa dhammiy kathya
sandassetv samdapetv samuttejetv
sampahasetv mahbhandhan mokkha
karitv, caturstipasahassni mahvidugg
uddharitv, tejodhtu sampajjitv sattatla
vehsa abbhuggantv aa sattatlampi
acci1 abhinimminitv pajjalitv dhmyitv2
mahvane kgraslya paccuhsi. Atha

D.N. 379/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kho bhaggava, sunakkhatto licchaviputto


yenha tenupasakami, upasakamitv ma
abhivdetv ekamanta nisdi. Ekamanta
nisinna kho aha bhaggava, sunakkhatta
licchaviputta etadavoca: ta kimmaasi
sunakkhatta, yatheva te aha acela
pthikaputta rabbha byksi, tatheva ta
vipakka aath v? Ti. "Yatheva me bhante,
bhagav acela pthikaputta rabbha byksi,
tatheva ta vipakka no aath" ti.
-------------------
1. Agg. (Sy) 2. Dhumyitv (machasa)
[BJT Page 044] [\x 44/]

"Ta kimmaasi sunakkhatta, yadi eva sante


kata v hoti, uttarimanussadhamm
iddhipihriya akata v? "Ti.
"Addh kho pana bhante, eva sante kata hoti,
uttarimanussadhamm iddhipihriya [PTS
Page 028. [\q 28/] ] No akatanti. "
"Evampi kho ma tva moghapurisa,
uttarimanussadhamm iddhipihriya
karonta eva vadesi: na hi pana me bhante,
bhagav uttarimanussadhamm
iddhipihriya karot' ti. Passa moghapurisa,
taca te ida aparaddhanti. "
Evampi kho bhaggava, sunakkhatto licchaviputto
may vuccamno apakkameva imasm
dhammavinay yath ta pyiko nerayiko.
Aggaapaattikath
29. Aggaacha bhaggava, pajnmi, taca
pajnmi tato ca uttaritara pajnmi, taca
pajnana na parmasmi, aparmasato ca me
paccattaeva nibbuti vidit, yadabhijna
tathgato no anaya pajjati.
Santi bhaggava, eke samaabrhma
issarakutta brahmakutta cariyaka aggaa
papenti. Tyha upasakamitv eva
vadmi: "sacca kira tumhe yasmanto
issarakutta brahmakutta cariyaka aggaa
paapeth? "Ti. Te ca me eva puh 'mo'ti1
paijnanti. Tyha eva vadmi:
"kathavihitaka pana2 tumhe yasmanto
issarakutta brahmakutta cariyaka aggaa
paapeth"ti. Te may puh na sampyanti.
Asampyant mamaeva paipucchanti.
Tesha puho bykaromi:

--------------------
1. mti (sy) 2. Katha vihikata no pana (kam)

[BJT Page 046] [\x 46/]

30. Hoti kho so vuso samayo ya kadci


karahaci dghassa addhuno accayena aya loko
savaati. Savaamne loke yebhuyyena satt
bhassarasavattanik honti. Te tattha honti
manomay ptibhakkh sayampabh
antalikkhacar subhahyino, cira
dghamaddhna tihanti. Hoti kho so vuso
samayo ya kadci karahaci dghassa addhuno
accayena aya loko vivaati, vivaamne loke
sua brahmavimna ptubhavati. Atha kho
[PTS Page 029. [\q 29/] ] Aataro1 satto
yukkhay v puakkhay v bhassaraky
cavitv sua brahmavimna upapajjati. So
tattha hoti manomayo ptibhakkho sayampabho
antalikkhacaro subhahyi, cira
dghamaddhna tihati. Tassa tattha ekakassa
dgharatta nivusitatt anabhirati paritassan
uppajjati: "aho vata ae pi satt itthatta
gaccheyyunti". Atha aatare pi satt
yukkhay v puakkhay v bhassaraky
cavitv sua brahmavimna upapajjanti
tassa sattassa sahabyata. Te pi tattha honti
manomay ptibhakkh sayampah
antalikkhacar subhahyino cira
dghamaddhna tihanti. Tatr'vuso yo so
satto pahama upapanno, tassa eva hoti:
ahamasmi brahm mahbrahm abhibh
anabhibhto aadatthudaso vasavatt issaro
katt nimmt sah2 sajit3 vas pit
bhtabhavyna. May ime satt nimmit. Ta
kissa hetu? Mamahi pubbe etadahosi: "aho vata
ae' pi satt itthatta gaccheyyunti. Iti
mamaca manopaidhi, ime ca satt itthatta
gat"ti.
---------------------
1. Atha aataro (sy [pts] 2. Seho (sababatva)
3. Sajit [pts] sajjit (sy, kam)
[BJT Page 048] [\x 48/]

Ye pi te satt pacch upapann, tesampi eva


hoti: 'aya kho bhava brahm mahbrahm
abhibh anabhibhto aadatthudaso vasavatt
issaro katt nimmt sah sajit vas pit
bhtabhavyna. Imin maya bhot brahmun
nimmit. Ta kissa hetu? Imahi maya
addasma idha pahama uppanna, maya
panamh pacch uppann'ti. [PTS Page 030. [\q
30/] ] Tatr'vuso, yo so satto pahama

D.N. 380/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

uppanno. So dghyukataro ca hoti


vaavantataro ca mahesakkhataro ca. Ye pana
te satt pacch uppann, te appyukatar ca
honti dubbaatar ca appesakkhatar ca.
hna kho paneta vuso, vijjati ya aataro
satto tamh ky cavitv itthatta gacchati.
Itthatta gato samno agrasm anagriya
pabbajati. Agrasm anagriya pabbajito
samno tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrpa
cetosamdhi phusati, yath samhite citte ta
pubbenivsa anussarati, tato para nnussarat'
ti. So evamha: yo kho so bhava brahm
mahbrahm abhibh anabhibhto
aadatthudaso vasavatt issaro katt nimmt
sah sajit vas pit bhtabhavyna, yena
maya bhot brahmun nimmit, so nicco dhuvo
sassato1 aviparimadhammo sassatisama
tatheva hassati. Ye pana maya ahumh tena
bhot brahmun nimmit, te maya anicc
addhuv2 appyuk cavanadhamm itthatta
gat' ti. Evavihitaka no tumhe yasmanto
issarakutta brahmakutta cariyaka aggaa
papeth"ti. Te evamhasu: "eva kho no
vuso gotama suta yathevyasm gotamo
h"ti aggaacha bhaggava, pajnmi taca
pajnmi tato ca uttaritara pajnmi, taca
pajnana na parmasmi, aparmasato ca me
paccattaeva nibbuti vidit, yadabhijna
tathgato no anaya pajjati.
------------------
1. Sassato dighyuko (sy. Kam) 2. Addhuv
asassat. (Sy. Kam)
[BJT Page 050] [\x 50/]

31. Santi bhaggava, eke samaabrhma


khipadosika cariyaka aggaa
papenti. Tyha upasakamitv eva
vadmi: sacca kira tumhe yasmanto
khipadosika cariyaka aggaa
papeth? Ti" te ca me eva puh 'mo'ti
paijnanti. [PTS Page 031. [\q 31/] ] Tyha
eva vadmi: kathavihitaka no pana tumhe
yasmanto khipadosika cariyaka
aggaa papeth? Ti. Te may puh na
sampyanti. Asampyant mamaeva
paipucchanti. Tesha puho bykaromi:
santvuso, khipadosik nma dev. Te
ativela hassakhiratidhammasampann
viharanti tesa ativela
hassakhiratidhammasampannna, 1
viharata sati sammussati.

Satiy sammos2 te dev tamh ky cavanti.


hna kho paneta vuso vijjati, ya aataro
satto tamh ky cavitv itthatta gacchati.
Itthatta gato samno agrasm anagriya
pabbajati. Agrasm anagriya pabbajito
samno tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrpa
cetosamdhi phusati yath samhite citte ta
pubbenivsa anussarati tato para nnussarat'
ti. So evamha: ye kho te bhonto dev na
khipadosik te na ativela
hassakhiratidhammasampann viharanti.
Tesa na ativela
hassakhiratidhammasampannna
viharata sati na sammussati.
Satiy asammos te dev tamh ky na cavanti.
Nicc dhuv sassat aviparimadhamm
sassatisama tatheva hassanti. Ye pana maya
ahumh khipadosik te maya ativela
hasasakhiaratidhamamasampanan
viharata.
Hassakhiratidhammasampannn
viharimh. Tesa no ativela
hassakhiratidhammasampannna
viharata sati sammussi. Satiy sammos eva3
maya tamh ky cut anicc addhuv
appyuk cavanadhamm itthatta gat"ti.
--------------------
1. Hsakhirati dhammasampann (kam)
2. Satiy sammosya (sy) 3. Sammos eva [pts.]

[BJT Page 052] [\x 52/]

Evavihitaka [PTS Page 032. [\q 32/] ] No


tumhe yasmanto khipadosika cariyaka
aggaa paapeth? Ti. Te evamhasu: eva
kho no vuso, gotama suta yathevyasm
gotamo h' ti. Aggaacha bhaggava,
pajnmi taca pajnmi tato ca uttaritara
pajnmi, taca pajnana na parmasmi,
aparmasato ca me paccattaeva nibbuti vidit,
yadabhijna tathgato no anaya pajjati.
31. Santi bhaggava, eke samaabrhma
manopadosika cariyaka aggaa
paapenti. Tyha upasakamitv eva
vadmi: sacca kira tumhe yasmanto
manopadosika cariyaka aggaa
paapeth? Ti. Te ca me eva puh 'mo'ti
paijnanti. Tyha eva vadmi:
kathavihitaka no pana tumhe yasmanto
manopadosika cariyaka aggaa

D.N. 381/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

paapeth? Ti. Te may puh na sampyanti.


Asampyant mamaeva paipucchanti.
Tesha puho bykaromi: santvuso,
manopadosik nma dev. Te ativela
aamaa upanijjhyanti. Te ativela
aamaa upanijjhyant aamaamhi
cittni padsenti. Aamaa paduhacitt
kilantaky kilantacitt te dev tamh ky
cavanti. hna kho paneta vuso, vijjati ya
aataro satto tamh ky cavitv itthatta
gacchati, itthatta gato samno agrasm
anagriya pabbajati. Agrasm angariya
pabbajito samno tappamanvya
padhnamanvya anuyogamanvya
appamdamanvya sammmanasikramanvya
tathrpa cetosamdhi phusati yath
samhite citte ta pubbenivsa anussarati tato
para nnussarat ti. So evamha: ye kho te
bhonto dev na manopadosik te ntivela
aamaa upanijjhyanti. Te ntivela
aamaa upanijjhyant aamaamhi
cittni nappadsenti. Aamaamhi1
appaduhacitt akilantaky akilantacitt2 te
dev [PTS Page 033. [\q 33/] ] Tamh ky na
cavanti nicc dhuv sassat aviparimadhamm

Sassatisama tatheva hassanti. Ye pana maya


ahumh manopadosik te maya ativela
aamaa upanijjhyimh.
---------------------
1. Aamaa - smu 2. Akilantacitt tamh machasa
[BJT Page 054] [\x 54/]

Te maya ativela aamaa upanijjhyant


aamaambhi cittni padsayimh1. Te
maya aamaamhi paduhacitt
kilantaky kilantacitt eva maya2 tamh
ky cut anicc addhuv asassat appyuk
cavanadhamm itthatta gat"ti. Evavihitaka
no tumhe yasmanto manopadosika cariyaka
aggaa paapeth? "Ti. Te evamhasu:
"eva kho no vuso gotama, suta yathecyasm
gotamo h"ti.
Aggaacha bhaggava, pajnmi, taca
pajnmi tato ca uttaritara pajnmi, taca
pajnana na parmasmi, aparmasato ca me
paccattaeva nibbuti vidit, yadabhijna
tathgato no anaya pajjati.
32. Santi bhaggava, eke samaabrhma
adhiccasamuppanna cariyaka aggaa
paapenti. Tyha upasakamitv eva

vadmi: sacca kira tumhe yasmanto


adhiccasamuppanna cariyaka aggaa
paapeth? Ti. Te ca me eva puh 'mo'ti
paijnanti. Tyha eva vadmi:
kathavihitaka no pana tumhe yasmanto
adhiccasamuppanna cariyaka aggaa
paapeth? Ti. Te ca may puh na
sampyanti. Asampyant mamaeva
paipucchanti. Tesha puho bykaromi:
santvuso, asaasatt nma dev. Sauppd
ca pana te dev tamh ky cavanti. hna kho
paneta vuso vijjati, ya aataro satto tamh
ky cavitv itthatta gacchati, itthatta gato
samno agrasm anagriya pabbajati.
Agrasm anagriya pabbajito samno
tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrpa
cetosamdhi phusati yath samhite citte ta
sauppda anussarati tato para nnussarat'
ti. So evamha: adhiccasamuppanno att ca loko
ca. Ta kissa hetu? [PTS Page 034. [\q 34/] ]
Aha pubbe nhosi, so'mhi etarahi ahutv
santatya3 pariato"ti. Evavihitaka no pana
tumhe yasmanto adhiccasamuppanna
cariyaka aggaa paapeth"ti. Te
evamhasu: 'eva kho no vuso, gotama suta
yathecyasm gotamo h "ti. Aggaacha
bhaggava, pajnmi, taca pajnmi, tato ca
uttaritara pajnmi, tacapajnana na
parmasmi, aparmasato ca me paccattaeva
nibbuti vidit, yadabhijna tathgato no anaya
pajjati.
---------------------
1. Padosayimh (sy) 2. Kilantacitt eva maya
[pts] kilantacitt (machasa) 3. Satatatya [pts]
[BJT Page 056] [\x 56/]

33. Evavdi kho ma bhaggava, evamakkhyi


eke samaabrhma asat tucch mus
abhtena abbhcikkhanti: "viparto samao
gotamo bhikkhavo ca. Samao gotamo evamha:
yasmi samaye subha vimokkha upasampajja
viharati sabba tasmi samaye asubhantveva1
pajnt ti. Na kho panha bhaggava eva
vadmi: yasmi samaye subha vimokkha
upasampajja viharati. Sabba tasmi samaye
asubhanteva pajnt'ti2. Eva ca khvha
bhaggava, vadmi: yasmi samaye subha
vimokkha upasampajja
Viharati, subhantveva tasmi samaye pajnt'ti.

D.N. 382/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Te' ca bhante, vipart ye bhagavanta


vipartato dahanti bhikkhavo ca. Eva pasanno
aha bhante bhagavati, [PTS Page 035. [\q
35/] ] Pahoti ca me bhagav tath dhamma
desetu yath aha subha vimokkha
upasampajja vihareyyanti. "
"Dukkara kho eva bhaggava, tay
aadihikena aakhantikena aarucikena
aatryogena aatrcariyakena subha
vimokkha upasampajja viharitu. Igha tva
bhaggava, yo ca te aya mayi pasdo, tameva
tva sdhukamanurakkh "ti.
"Sace ta bhante, may dukkara
aadihikena aakhantikena aarucikena
aatryogena aatra cariyakena subha
vimokkha upasampajja viharitu, yo ca me
aya bhante, bhagavati pasdo, tamevha
sdhukamanurakkhissm "ti.
Idamavo ca bhagav. Attamano bhaggavagotto
paribbjako bhagavato bhsita abhinandi' ti.
Pthikasutta nihita pahama.
----------------
1. Asubhanetava (sy - [pts] 2. Sajntti [pts] 3.
Divdivasseca(sy [pts]
[BJT Page 058] [\x 58/]

----------------
1. Div divasseva. (Sy [pts]

2.

[BJT Page 060] [\x 60/]

Udumbarikasutta.
1. [PTS Page 036] [\q 36/]

paribbjako tenupasakami. Tena kho pana


samayena nigrodho paribbjako mahatiy
paribbjakaparisya saddhi nisinno hoti
unndiny uccsaddamahsaddya
anekavihita tiracchnakatha kathentiy seyyathda: rjakatha corakatha [PTS Page
037] [\q 37/] mahmattakatha senkatha
bhayakatha yuddhakatha annakatha
pnakatha
Vatthakatha sayanakatha mlkatha
gandhakatha tikatha ynakatha
gmakatha nigamakatha nagarakatha
janapadakatha itthikatha purisakata
Srakatha visikhkatha kumbhahnakatha
pubbapetakatha nnattakata lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha iti v.
Addas kho nigrodho paribbjako sandhna
gahapati drato' va gacchanta. Disv saka
parisa sahapesi: appasadd bhonto hontu, m
bhonto saddamakattha. Aya samaassa
gotamassa svako gacchati sandhno gahapati.
Yvat kho pana samaassa gotamassa svak
gih odtavasan rjagahe paivasanti, aya
tesa aataro sandhno gahapati.
Appasaddakm kho panete yasmanto
appasaddavint appasaddassa vaavdino.
Appevanma appasadda parisa viditv
upasakamitabba maeyy ti. Eva vutte te
paribbjak tuh ahesu.

eva me suta:

Eka samaya bhagav rjagahe viharati


gijjhake pabbate. Tena kho pana samayena
nigrodho paribbjako udumbarikya
paribbjakrme paivasati mahatiy
paribbjakaparisya saddhi tisamattehi
paribbjakasatehi. Atha kho sandhno gahapati
div divassa1 rjagah nikkhami bhagavanta
dassanya. Atha kho sandhnassa gahapatissa
etadahosi: aklo kho tva bhagavanta
dassanya, paisallno bhagav,
manobhvaniynampi bhikkhna asamayo
dassanya. Paisalln manobhvany bhikkh.
Yannnha yena udumbarikya
paribbajkrmo yena nigrodho paribbjako
tenupasakameyyanti.
2. Atha kho sandhno gahapati yena
udumbarikya paribbjakrmo yena nigrodho

9. Atha kho sandhno gahapati yena nigrodho


paribbjako tenupasakami, upasakamitv
nigrodhena paribbjakena saddhi sammodi.
Sammodanya katha srnya vtisretv
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho
sandhno gahapati nigrodha paribbjaka
etadavoca: aath kho ime bhonto aatitthiy
paribbjak sagamma samgamma unndino
uccsaddamahsadd [PTS Page 038] [\q 38/]
anekavihita tiracchnakatha iti v anuyutt
viharanti - seyyathda rjakatha corakatha
mahmattakatha senkatha bhayakatha
yuddhakatha annakatha pnakatha
Vatthakatha sayanakatha mlkatha
gandhakatha tikatha ynakatha
gmakatha nigamakatha nagarakatha
janapadakatha itthikatha purisakata
Srakatha visikhkatha kumbhahnakatha
pubbapetakatha nnattakata lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha
aath kho1 pana so bhagav arae

D.N. 383/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

vanapatthni pannni sensanni paisevanti


appasaddni appanigghosni vijanavtni
manussarhaseyyakni paisallnasruppn'ti.
Eva vutte nigrodho paribbjako sandhna
gahapati etadavoca: yagghe gahapati jneyysi,
kena samao gotamo saddhi sallapati? Kena
skaccha sampajjati? Kena paveyyattiya
pajjati. Sugrahat samaassa gotamassa
pa, aparisvacaro samao gotamo, nla
sallpya. So antamantneva1 sevati. Seyyathpi
nma go k pariyantacrin antamantneva
sevati. Evameva sugrahat samaassa
gotamassa pa, aparisvacaro samao gotamo,
nla sallpya. So antamantneva sevati. Igha
gahapati, samao gotamo ima parisa
gaccheyya, ekapaheneva na sasdeyyma2
tucchakumbhica na mae orodheyym'ti.
4. Assosi kho bhagav dibbya sotadhtuy
visuddhya atikkantamnusakya sandhnassa
gahapatissa nigrodhena paribbjakena saddhi
ima kathsallpa. Atha kho bhagav gijjhaku
pabbat orohitv yena [PTS Page 039] [\q 39/]
sumgadhya tre moranivpo tenupasakami.
Upasakamitv sumgadhya tre moranivpe
abhokse cakami. Addas kho nigrodho
paribbjako bhagavanta sumgadhya tre
moranivpe abbhokse cakamanta. Disvna
saka parisa sahapesi: appasadd bhonto
bhontu, m bhonto saddamakattha. Aya
samao gotamo sumgadhya tre moranivpe
abbhokse cakamati. Appasaddakmo kho pana
so yasm, appasaddassa vaavd.
Appevanma appasadda parisa viditv
upasakamitabba maeyya. Sace samao
gotamo ima parisa gaccheyya, ima ta
paha puccheyyma 'ko nma so bhante,
bhagavato dhammo yena bhagav svake vineti
yena bhagavat svak vint asssappatt
paijnanti ajjhsaya dibrahmacariyanti? Eva
vutte te paribbjak tuh ahesu.
- - - - - - - - - - - - - - - - - 1. Aath ca pana [pts]
antapantneva (sy) 2. Sahareyyma (kam)
[BJT Page 062] [\x 62/]

Tapojigucchvd
5. Atha kho bhagav yena nigrodho paribbjako
tenupasakami. Atha kho nigrodho paribbjako
bhagavanta etadavoca: etu kho bhante bhagav,
svgata bhante bhagavato. Cirassa kho bhante,
bhagav ima pariyyamaksi yadida

idhgamanya. Nisdatu bhante bhagav,


idamsana paattanti.
Nisdi bhagav paatte sane. Nigrodho pi kho
paribbjako aatara nica sana gahetv
ekamanta nisdi. Ekamanta nisinna kho
nigrodha paribbjaka bhagav etadavoca:
'kyanuttha nigrodha etarahi kathya
sannisinn? K ca pana vo antar kath
vippakat? Ti. [PTS Page 040] [\q 40/] eva
vutte nigrodho paribbjako bhagavanta
etadavoca: "idha maya bhante, addasma
bhagavanta sumgadhya tre moranivpe
abbhokse cakamanta. Disvna eva
avocumh: sace samao gotamo ima parisa
gaccheyya, ima ta paha puccheyyma: ko
nma so bhante, bhagavato dhammo yena
bhagav svake vineti, yena bhagavat svak
vint asssappatt paijnanti ajjhsaya
dibrahmacariyanti? "Aya kho no bhante,
antar kath vippakat, atha bhagav
anuppatto"ti.
"Dujjna kho paneta nigrodha, tay
aadihikena aakhantikena aarucikena
aatryogena aatrcariyakena 'yenha
svake vinemi, yena may svak vint
asssappatt paijnanti ajjhsaya
dibrahmacariyanti. Igha, tva ma nigrodha
sake criyake adhijegucche paha puccha
"katha sant nu kho bhante, tapojigucch
paripu hoti, katha aparipu? "Ti.
6. Eva vutte te paribbjak unndino uccsadd
mahsadd ahesu, "acchariya vata bho
abbhta vata bho samaassa gotamassa
mahiddhikat mahnubhvat, yatra hi nma
sakavda hapessati, paravdena pavressat
"ti. Atha kho nigrodho paribbjako te
paribbjake appasadde katv, bhagavanta
etadavoca: "maya kho bhante tapo
jigucchvd tapojigucchsr1 tapojiguccha
alln2 viharma. Katha sant nu kho bhante,
tapojigucch paripu hoti, katha
aparipu? "Ti
-----------------
1. Tapojigucch srod (kam) 2. Tapojigucaj
allin (machasa)
[BJT Page 064] [\x 64/]

"Idha nigrodha tapass acelako hoti, muttcro


hatthpalekhano,1 naehibhadantiko,
natihabhadantiko, nbhihaa [PTS Page 041]
[\q 41/] na uddissakaa na nimantana
sdiyati. So na kumbhimukh paigahti, na

D.N. 384/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kalopimukh paigahti. Na eakamantara, na


daamantara, na musalamantara, na
dvinna bhujamnna, na gabbhiniy, na
pyamnya, na purisantaragatya, na
sakittsu, na yattha s uhito hoti, na yattha
makkhik saasaacrin, na maccha, na
masa, na sura, na meraya, na thusodaka
pivati. So ekgriko v hoti eklopiko, dvgriko
v hoti dv lopiko, sattgriko v hoti
sattlopiko. Ekisspi dattiy ypeti, dvihi pi
datthi ypeti, thi pi datthi ypeti, cathi pi
datthi ypeti, pacahi pi datthi ypeti, chahi pi
datthi ypeti, sattahi pi datthi ypeti.
Ekhikampi hra hreti, dvhikampi2 hra
hreti, thikampi hra hreti, cathikampi
hra hreti, pachikampi hra hreti,
chhikampi hra hreti, satthikampi hra
hreti iti evarpa addhamsikampi
pariyyabhattabhojannuyogamanuyutto
viharati.
So skabhakkho v hoti, smkabhakkho v hoti,
nivrabhakkho v hoti, daddulabhakkho v hoti,
haabhakkho v hoti, kaabhakkho v hoti,
cmabhakkho v hoti, pikabhakkho v hoti,
tiabhakkho v hoti, gomayabhakkho v hoti,
vanamlaphalhro ypeti pavattaphalabhoj.
--------------------
1. Hatthvalekhano (kam) 2. Dvhitampi
(machasa)
[BJT Page 066] [\x 66/]

7. So sni pi dhreti, masni pi dhreti,


chavadussni pi dhreti, pasukulnipi dhreti,
tirni pi dhreti, ajinni pi dhreti,
ajinakkhipampi dhreti, kusacrampi dhreti,
Vkacrampi dhreti, phalakacrampi dhreti,
kesakambalampi dhreti, vakambalampi
dhreti, ulkapakkhampi dhreti.
Kesamassulocako pi hoti
kesamassulocannuyogamanuyutto, [PTS Page
042] [\q 42/] ubbhahako pi1 hoti
sanapaikkhitto, ukkuiko pi hoti
ukkuikappadhnamanuyutto, kaakpassayiko
pi hoti kaakpasse seyya kappeti,
phalakaseyyampi kappeti, thailaseyyampi
kappeti, ekapassayiko pi hoti rajojalladharo,
abbhoksiko[C1] pi hoti yathsatthatiko,
vekaiko pi hoti
vikaabhojannuyogamanuyutto, pnako pi hoti
pnakattamanuyutto, syatatiyakampi
udakorohannuyogamanuyutto viharati.

Ta kimmaasi nigrodha, yadi eva sante


tapojigucch paripu v hoti aparipu v?
Ti.
Addh kho bhante, eva sante tapojigucch
paripu hoti no aparipua" ti.
Tapo upakkiles
8. "Eva paripuya pi kho aha nigrodha,
tapojigucchya anekavihite upakkilese
vadm"ti.
"Yathkatha pana bhante, bhagav eva
paripuya tapojigucchya anekavihite
upakkilese vadat? Ti.
"Idha nigrodha, tapass tapa samdiyati. So tena
tapas attamano hoti paripuasakappo. Yampi
kho nigrodha, tapass tapa samdiyati, so tena
tapas attamano hoti paripuasakappo,
ayampi kho nigrodha, tapassino upakkileso' hoti.

----------------
1. Ubhahakopi (sy) ubbhaako pi (kam)
[BJT Page 068] [\x 68/]

Puna ca para nigrodha, tapassi tapa


samdiyati. So tena tapas attnukkaseti para
vambheti. Yampi nigrodha, tapass tapa
samdiyati. So tena tapas attnukkaseti para
vambheti, ayampi nigrodha, tapassino
upakkileso hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass tapa
samdiyati. So tena tapas majjati mucchati
pamdampajjati1 yampi nigrodha, tapass tapa
samdiyati, so tena tapas [PTS Page 043] [\q
43/] majjati mucchati pamdampajjati,
ayampi ko nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass tapa
samdiyati. So tena tapas lbhasakkrasiloka
abhinibbatteti. So tena lbhasakkrasilokena
attamano hoti paripuasakappo. Yampi
nigrodha, tapass tapa samdiyati, so tena
tapas lbhasakkrasiloka abhinibbatteti, so
tena lbhasakkrasilokena attamano hoti
paripuasakappo. Ayampi kho nigrodha,
tapassino upakkileso hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass tapa
samdiyati. So tena tapas lbhasakkrasiloka

D.N. 385/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

abhinibbatteti. So tena lbhasakkrasilokena


attnukkaseti para vambheti. Yampi nigrodha,
tapass tapa samdiyati, so tena tapas
lbhasakkrasiloka abhinibbatteti, so tena
lbhasakkrasilokena attnukkaseti, para
vambheti. Ayampi kho nigrodha, tapassino
upakkileso hoti.

aatara samaa v brhmaa v apasdet1


hoti: kimpanya sambahuljivo2 sabba
sambhakkheti seyyathda mlabja
khandhabja phalubja aggabja bjabjameva
pacama asanivicakka dantka
samaappavdenti ayampi kho nigrodha,
tapassino upakkileso hoti.

Puna ca para nigrodha, tapass tapa


samdiyati. So tena tapas lbhasakkrasiloka
abhinibbatteti. So tena lbhasakkrasilokena
majjati mucchati pamdampajjati. Yampi kho
nigrodha, tapass tapa samdiyati, so tena
tapas lbhasakkrasloka abhinibbatteti, so
tena lbhasakkrasilokena majjati mucchati
pamda mpajjati. Ayampi kho nigrodha,
tapassino upakkileso hoti.

9. Puna ca para nigrodha, tapass passati


aatara samaa v brhmaa v kulesu
sakkaryamna garukaryamna
mnyamna pjyamna disv tassa eva
hoti' 'imahi nma sambahuljva kulesu
sakkaronti garukaronti mnenti pjenti, ma
pana tapassi lkhjvi kulesu na sakkaronti na
garukaronti na mnenti na pjent'ti. Iti so
issmacchariya kulesu uppdet hoti. Yampi
kho nigrodha, tapass passati aatara samaa
v brhmaa v kulesu sakkaryamna
garukaryamna mnyamna pjyamna
disv tassa eva hoti 'imahi nma
sambahuljva kulesu sakkaronti garukaronti
mnenti pjenti, ma pana tapassi lkhjvi
kulesu na sakkaronti na garu karonti na mnenti
na pjent'ti. Iti so issmacchariya kulesu
uppden hoti. Ayamapi kho nigrodha, tapassino
upakkileso hoti.

Puna ca para nigrodha, tapass tapa


samdiyati, bhojanesu vodsa pajjati 'ida me
khamati, ida me nakkhamat'ti. So yaca2
khvassa nakkhamati ta spekkho pajahati, ya
panassa khamati ta gathito3 mucchito
ajjhopanno andnavadassvi anissaraapao
paribhujati yampi kho nigrodha, tapass tapa
samdiyati, bhojanesu vodsa pajjati 'ida me
khamati, ida me nakkhamat'ti. So yaca2
khvassanakkhamati ta spekkho pajahati,
yapanassa khamati ta gathito3 mucchito
ajjhopanno andnavadassvi anissaraapao
paribhujati. Ayampi kho nigrodha, tapassino
upakkileso hoti.
----------------
1. Madampajjati - sy 2. Yahi [pts 3.] Gathito
(smu)
[BJT Page 070] [\x 70/]

[PTS Page 044] [\q 44/] puna ca para


nigrodha, tapass tapa samdiyati
lbhasakkrasilokanikantihetu 'sakkarissanti
ma rjno rjamahmattakhattiy brhma
gahapatik titthiy'ti. Yampi nigrodha, tapass
tapa samdiyati lbhasakkrasilokanikantihetu
'sakkarissanti ma rjno rjamahmattiy
brhma gahapatik titthiy'ti. Ayampi kho
nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass aatara
samaa v brhmaa v apasdet1 hoti:
kimpanya sambahuljivo2 sabba
sambhakkheti seyyathda mlabja
khandhabja phalubja aggabja bjabjameva
pacama asanivicakka dantkua
samaappavdenti yampi nigrodha, tapass

Puna ca para nigrodha tapass ptakanisd3


hoti. Yampi kho nigrodha, tapass ptakanisd
hoti. Ayamp kho nigrodha, tapassino no
upakkileso hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass attna
dassayamno kulesu carati idampi me tapasmi
idampi me tapasminti. Yampi kho nigrodha,
tapass attna dassayamno kulesu carati
idampi me tapasmi idampi me tapasminti
ayampi kho nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

[PTS Page 045] [\q 45/] puna ca para


nigrodha, tapass kicideva paicchanna sevati
so 'khamati te idanti?' Puho samano
akkhamamna ha 'khamat'ti khamamna
ha 'nakkhamat'ti. Iti so sampajnamus bhsit
hoti. Yampi kho nigrodha, tapass kicideva
paicchanna sevati so 'khamati te idanti?'
Puho samano akkhamamna ha 'khamat'ti
khamamna ha 'nakkhamat'ti. Iti so
sampajnamus bhsit hoti ayampi kho
nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass tathgatassa
santaeva pariyya anueyya nnujnti.
Yampi kho nigrodha tapass tathgatassa

D.N. 386/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

santaeva pariyya anueyya nnujnti.


Ayampi kho nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

---------------
1. Apasret (kam) 2. Bahuljivo [pts] 3.
pthakanisdi (smu)
[BJT Page 072] [\x 72/]

Puna ca para nigrodha, tapass kodhano hoti


upanh. Yampi nigrodha, tapass kodhano hoti
upanh, ayamp kho nigrodha, tapassino
upakkileso hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass makkhi hoti
pas1. Yampi nigrodha, tapass makkh hoti
pasi, ayampi kho nigrodha, tapassino
upakkileso hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass ussuk hoti
macchar. Yampi nigrodha, tapass ussuk hoti
macchar, ayampi kho nigrodha, tapassino
upakkileso hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass saho hoti
myv. Yampi nigrodha, tapass saho hoti
myv, ayampi kho nigrodha, tapassino
upakkileso hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass thaddho hoti
atimn. Yampi nigrodha, tapass thaddho hoti
atimn, ayampi kho nigrodha, tapassino
upakkileso hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass ppiccho hoti
ppikna icchna vasa gato. Yampi nigrodha,
tapass ppiccho hoti ppikna icchna vasa
gato, ayampi kho nigrodha, tapassino upakkileso
hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass micchdihiko
hoti antagghikya dihiy samanngato. Yampi
nigrodha, tapass micchdihiko hoti
antagghikya dihiy samanngato, ayampi
kho nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass
sandihiparmsi hoti dhnaggh
duppainissagg. Yampi nigrodha, tapass
sandihiparmsi hoti dhnaggh
duppainissagg, ayampi kho nigrodha, tapassino
upakkileso hoti.
Ta kimmaasi nigrodha, yadi me tapojigucch
upakkiles v anupakkiles v? Ti.
"Addh kho ime bhante, tapojigucch upakkiles
no anupakkiles. hna kho paneta bhante
vijjati, ya idhekacco tapass sabbeheva imehi

upakkilesehi samanngato assa, ko pana vdo


aataraataren? "Ti.
Parisuddhapapaikappattikath
10. Idha nigrodha, tapass tapa samdiyati. So
tena tapas na attamano hoti na
paripuasakappo. Yampi nigrodha, tapass
tapa samdiyati, so tena tapas na attamano
[PTS Page 046] [\q 46/] hoti na
paripuasakappo. Eva so tasmi hne
parisuddho hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass tapa
samdiyati. So tena tapas na attnukkaseti, na
para vambheti. Yampi nigrodha, tapass tapa
samdiyati, so tena tapas na attnukkaseti, na
para vambheti. Eva so tasmi hne
parisuddho hoti.
11. Puna ca para nigrodha, tapass tapa
samdiyati so tena tapas na majjati na mucchati
na pamdampajjati. Yampi nigrodha, tapass
tapa samdiyati. So tena tapas na majjati na
mucchati na pamdampajjati, eva so tasmi
hne parisuddho hoti.
-------------------
1. Palsi (sy, [pts] 2. Upakkiles hoti (kam)
[BJT Page 074] [\x 74/]

Puna ca para nigrodha, tapass tapa


samdiyati. So tena tapas lbhasakkrasiloka
abhinibbatteti. So tena lbhasakkrasilokena na
attamano hoti na paripuasakappo. Yampi
nigrodha, tapass tapa samdiyati so tena
tapas lbhasakkrasiloka abhinibbatteti, so
tena lbhasakkrasilokena na attamano hoti na
paripuasakappo. Eva so tasmi hne
parisuddho hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass tapa
samdiyati. So tena tapas lbhasakkrasiloka
abhinibbatteti. So tena lbhasakkrasilokena na
attnukkaseti na para vambheti. Yampi
nigrodha, tapass tapa samdiyati so tena
tapas lbhasakkrasiloka abhinibbatteti so
tena lbhasakkrasilokena na attnukkaseti na
para vambheti. Eva so tasmi hne
parisuddho hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass tapa
samdiyati. So tena tapas lbhasakkrasiloka
abhinibbatteti. So tena lbhasakkrasilokena na
majjati na mucchati na pamdampajjati. Yampi

D.N. 387/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

nigrodha, tapass tapa samdiyati so tena


tapas lbhasakkrasiloka abhinibbatteti so
tena lbhasakkrasalokena na majjati na
mucchati na pamdampajjati. Eva so tasmi
hne parisuddho hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass tapa
samdiyati bhojanesu na vodsa pajjati 'ida
me khamati, ida me nakkhamat'ti. So yaca
khvassa nakkhamati ta anapekkho pajahati, ya
panassa khamati ta agathito amucchito
anajjhpanno dnavadassv nissaraapao
paribhujati, eva so tasmi hne parisuddho
hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass na tapa
samdiyati, lbhasakkrasilokanikantihetu
'sakkarissanti ma rjno rjamahmatt
khattiy brhma gahapatik titthiy 'ti. Eva
so tasmi hne parisuddho hoti.
[BJT Page 076] [\x 76/]

Puna ca para nigrodha, tapass aatara


samaa v brhmaa v npasret hoti:
kimpanya [PTS Page 047] [\q 47/]
sambahuljivo sabba sambhakkheti
seyyathda, mlabja khandhabja phalubja
aggabja bjabjameva pacama, asanivicakka
dantaka samaappavdenti, eva so tasmi
hne parisuddho hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass passati
aatara samaa v brhmaa v kulesu
sakkaryamna garukaryamna
mnyamna pjyamna. Disv tassa na eva
hoti: imahi nma sambahuljvi kulesu
sakkaronti garukaronti mnenti pjenti, ma
pana tapassi lukhjivi kulesu na sakkaronti na
garukaronti na mnenti na pjent ti, iti so
issmacchariya kulesu anuppdet hoti, eva so
tasmi hne parisuddho hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass na ptakanisd
hoti eva so tasmi hne parisuddho hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass na attna
dassayamno kulesu carati ' idampi me
tapasmi, idampi me tapasminti', eva so tasmi
hne parisuddho hot.
Puna ca para nigrodha, tapass na kicideva
paicchanna sevati, so 'khamati te idanti?'
Puho samno akkhamamna ha nakkhamat
ti, khamamna ha khamat ti, iti so

sampajnamus na bhsit hoti. Eva so tasmi


hne parisuddho hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass tathgatassa v
tathgatasvakassa v dhamma desentassa
santa yeva pariyya anueyya anujnti.
Eva so tasmi hne parisuddho hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass akkodhano hoti
anupanh. Yampi nigrodha, tapass akkodhano
hoti anupanh. Eva so tasmi hne
parisuddho hoti.
[BJT Page 078] [\x 78/]

Puna ca para nigrodha, tapass amakkh hoti


apals. Yampi nigrodha, tapass amakkh hoti
apals, eva so tasmi hne parisuddho hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass anussuk hoti
amacchar. Yampi nigrodha, tapass anussuk
hoti amacchar. Eva so tasmi hne
parisuddho hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass asaho hoti
amyv. Yampi nigrodha, tapass asaho hoti
amyv, eva so tasmi hne parisuddho hoti.

Puna ca para nigrodha, tapass atthaddho hoti


[PTS Page 048] [\q 48/] anatimn. Yampi
nigrodha, tapass atthaddho hoti anatimn, eva
so tasmi hne parisuddho hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass na ppiccho hoti
na ppikna icchna vasa gato, yampi
nigrodha, tapass na ppiccho hoti na ppikna
icchna vasa gato, eva so tasmi hne
parisuddho hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass na
micchdihiko hoti na antagghikya dihiy
samanngato. Yampi nigrodha, tapass na
micchdihiko hoti na antagghikya dihiy
samanngato, eva so tasmi hne parisuddho
hoti.
Puna ca para nigrodha, tapass na
sandihiparmsi hoti na dhnaggh
suppainissagg, yampi nigrodha, tapass na
sandihiparmsi hoti na dhnaggh
suppainissagg, eva so tasmi hne
parisuddho hoti.

D.N. 388/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Ta kimmaasi nigrodha? Yadi eva sante


tapojigucch parisuddh v hoti aparisuddhv?
"Ti
Addh kho bhante, eva sante tapojigucch
parisuddh hoti no aparisuddh, aggappatt ca
srappatt c "ti.
"Na kho nigrodha, ettvat tapojigucch
aggappatt ca hoti srappatt ca. Api ca kho
papaikappatt va1 hot "ti.
Parisuddhatacappattakat - kath
12. "Kittvat pana bhante, tapojigucch
aggappatt ca hoti srappatt ca. Sdhu me
bhante, bhagav tapojigucchya aggaeva
ppetu sraeva ppet "ti.
"Idha nigrodha, tapass ctuymasavarasavuto
hoti. Kathaca nigrodha, tapass
ctuymasavarasavuto hoti?
----------------
1. Papaikapattva (kam)
[BJT Page 080] [\x 80/]

Idha nigrodha, tapass na pamatipteti, na


pamatiptpayati, na pamatiptayato
samanuo [PTS Page 049] [\q 49/] hoti, na
adinna diyati, na adinna diypeti, na
adinna diyato samanuo hoti, na mus
bhaati, na mus bhapeti, na mus bhaato
samanuo hoti, na bhvitamsisati, na
bhvitamsispeti, na bhvitamsisato
samanuo hoti. Eva kho nigrodha, tapass
ctuymasavarasavuto hoti. Yato kho
nigrodha, tapass ctuysamasavarasavuto
hoti, adu cassa hoti tapassitya. So abhiharati
no hnyvattati.
So vivitta sensana bhajati araa
rukkhamla pabbata kandara giriguha
susna vanapattha abbhoksa pallapuja.
So pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati
pallaka bhujitv, uju kya paidhya,
parimukha sati upahapetv. So abhijjha
loke pahya vigatbhijjhena cetas viharati,
abhijjhya citta parisodheti. Bypdapadosa
pahya abypannacitto viharati,
sabbapabhtahitnukamp bypdapados
citta parisodheti, thnamiddha pahya
vigatathnamiddho viharati, lokasai sato
sampajno thnamiddh citta parisodheti.

Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati.


Ajjhatta vpasantacitto uddhaccakukkucc
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati, akathakathi kusalesu
dhammesu, vicikicchya citta parisodheti. So
ime pacanvarae pahya cetaso upakkilese
paya dubbalkarae, mettsahagatena cetas
eka disa pharitv viharati, tath dutiya, tath
tatiya, tath catuttha. Iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
mettsahagatena cetas vipulena [PTS Page 050]
[\q 50/] mahaggatena appamena averena
abypajjena pharitv viharati. Karusahagatena
cetas eka disa pharitv viharati, tath
dutiya, tath tatiya, tath catuttha. Iti
uddhamadho tiriya sabbadhi sabbattatya
sabbvanta loka karusahagatena cetas
vipulena mahaggatena appamena averena
abypajjena pharitv viharati. Muditsahagatena
cetas eka disa pharitv viharati, tath
dutiya, tath tatiya, tath catuttha. Iti
uddhamadho tiriya sabbadhi sabbattatya
sabbvanta loka muditsahagatena cetas
vipulena mahaggatena appamena averena
abypajjena pharitv viharati.
Upekkhsahagatena cetas eka disa pharitv
viharati, tath dutiya, tath tatiya, tath
catuttha. Iti uddhamadho tiriya sabbadhi
sabbattatya sabbvanta loka
upekkhsahagatena cetas vipulena
mahaggatena appamena averena abypajjena
pharitv viharati.
[BJT Page 082] [\x 82/]

Ta kimmaasi nigrodha, yadi eva sante


tapojigucch parisuddh v hoti. No
aparisuddh,
"Addh kho bhante, eva sante tapojigucch
parisuddh hoti no aparisuddh, aggappatt ca
srappatt' c "ti.
"Na kho nigrodha, ettvat tapojigucch
aggappatt ca hoti srappatt ca, api ca kho
tacappatt hot "ti.
Parisuddhapheggupattakat - kath.
13. "Kittvat ca kho pana bhante, tapojigucch
aggappatt ca hoti srappatt ca? Sdhu me
bhante, bhagav tapojigucchya aggaeva
ppetu sraeva ppet "ti.

D.N. 389/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

"Idha nigrodha, tapass ctuymasavarasavuto


hoti. Kathaca pana nigrodha, tapass
ctuymasavarasavuto hoti?
Idha nigrodha, tapass na pamatipteti, na
pamatiptpayati, na pamatiptayato
samanuo hoti, na adinna diyati, na adinna
diypeti, na adinna diyato samanuo hoti,
na mus bhaati, na mus bhapeti, na mus
bhaato samanuo hoti, na bhvitamsisati,
na bhvitamsispeti, na bhvitamsisato
samanuo hoti. Eva kho nigrodha, tapass
eva ctuymasavarasavuto hoti. Yato kho
nigrodha, tapass ctuysamasavarasavuto
hoti, adu cassa hoti tapassitya. So abhiharati
no hnyvattati.
So vivitta sensana bhajati araa
rukkhamla pabbata kandara giriguha
susna vanapattha abbhoksa pallapuja.
So pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati
pallaka bhujitv, uju kya paidhya,
parimukha sati upahapetv. So abhijjha
loke pahya vigatbhijjhena cetas viharati,
abhijjhya citta parisodheti. Bypdapadosa
pahya abypannacitto viharati,
sabbapabhtahitnukamp bypdapados
citta parisodheti, thnamiddha pahya
vigatathnamiddho viharati, lokasa sato
sampajno thnamiddh citta parisodheti.
Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati,
ajjhatta vpasantacitto uddhaccakukkucc
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati, akathakathi kusalesu
dhammesu, vicikicchya citta parisodheti. So
ime pacanvarae pahya cetaso upakkilese
paya dubbalkarae, mettsahagatena cetas
eka disa pharitv viharati, tath dutiya, tath
tatiya, tath catuttha. Iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
mettsahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena pharitv
viharati. Karusahagatena cetas eka disa
pharitv viharati, tath dutiya, tath tatiya,
tath catuttha. Iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
karusahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena pharitv
viharati. Muditsahagatena cetas eka disa
pharitv viharati, tath dutiya, tath tatiya,
tath catuttha. Iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
muditsahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena pharitv
viharati. Upekkhsahagatena cetas eka disa
pharitv viharati, tath dutiya, tath tatiya,
tath catuttha. Iti uddhamadho tiriya

sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka


upekkhsahagatena cetas vipulena
mahaggatena appamena averena abypajjena
pharitv viharati.
So anekavihita pubbenivsa anussarati,
seyyathda ekampi jti dve pi jtiyo tisso pi
jtiyo catasso pi jtiyo paca pi jtiyo dasa pi
jtiyo vsampi jtiyo tisampi jtiyo cattsampi
jtiyo pasampi jtiyo jtisatampi
jtisahassampi [PTS Page 051] [\q 51/]
jtisatasahassampi, aneknipi jtisatni anekni
pi jtisahassni anekni pi jtisatasahassni,
aneke pi savaakappe aneke pi vivaakappe
aneke pi savaavivaakappe: amutrsi
evannmo evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
udapdi. Tatrpsi evanmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno "ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati.
Ta kimmaasi nigrodha, yadi eva sante
tapojigucch parisuddh v hoti aparisuddh v?
"Ti.
[BJT Page 084] [\x 84/]

"Addh kho bhante, eva sante tapojigucch


parisuddh hoti no aparisuddh, aggappatt ca
srappatt c "ti.
"Na kho nigrodha, ettvat tapojigucch
aggappatt ca hoti srappatt ca. Api ca kho
phegaguppatt hot "ti.
Parisuddha agagappattasrappattakat - kath
14. "Kittvat pana bhante, tapojigucch
aggappatt ca hoti srappatt ca? Sdhu me
bhante, bhagav tapojigucchya aggaeva
ppetu sraeva ppet "ti.
"Idha nigrodha, tapass ctuymasavarasavuto
hoti. Kathaca nigrodha, tapass
ctuymasavarasavuto hoti?
Idha nigrodha, tapass na pamatipteti, na
pamatiptpayati, na pamatiptayato
samanuo hoti, na adinna diyati, na adinna
diypeti, na adinna diyato samanuo hoti,
na mus bhaati, na mus bhapeti, na mus
bhaato samanuo hoti, na bhvitamsisati,
na bhvitamsispeti, na bhvitamsisato

D.N. 390/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

samanuo hoti. Eva kho nigrodha, tapass


ctuymasavarasavuto hoti. Yato kho
nigrodha, tapass ctuysamasavarasavuto
hoti, adu cassa hoti tapassitya. So abhiharati
no hnyvattati.
So vivitta sonsana bhajati araa
rukkhamla pabbata kandara giriguha
susna vanapattha abbhoksa pallapuja.
So pacchbhatta piaptapaikkanto nisdati
pallaka bhujitv, uju kya paidhya,
parimukha sati upahapetv. So abhijjha
loke pahya vigatbhijjhena cetas viharati,
abhijjhya citta parisodheti. Bypdapadosa
pahya abypannacitto viharati,
sabbapabhtahitnukamp bypdapados
citta parisodheti, thnamiddha pahya
vigatathnamiddho viharati, lokasai sato
sampajno thnamiddh citta parisodheti.
Uddhaccakukkucca pahya anuddhato viharati
ajjhatta vpasantacitto uddhaccakukkucc
citta parisodheti. Vicikiccha pahya
tiavicikiccho viharati, akathakath kusalesu
dhammesu, vicikicchya citta parisodheti. So
ime pacanvarae pahya cetaso upakkilese
paya dubbalkarae, mettsahagatena cetas
eka disa pharitv viharati, tath dutiya, tath
tatiya, tath catuttha. Iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
mettsahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena pharitv
viharati. Karusahagatena cetas eka disa
pharitv viharati, tath dutiya, tath tatiya,
tath catuttha. Iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
karusahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena pharitv
viharati. Muditsahagatena cetas eka disa
pharitv viharati, tath dutiya, tath tatiya,
tath catuttha. Iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
muditsahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena pharitv
viharati. Upekkhsahagatena cetas eka disa
pharitv viharati, tath dutiya, tath tatiya,
tath catuttha. Iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
upekkhsahagatena cetas vipulena
mahaggatena appamena averena abypajjena
pharitv viharati.
So anekavihita pubbenivsa anussarati,
seyyathda ekampi jti dve pi jtiyo tisso pi
jtiyo catasso pi jtiyo paca pi jtiyo dasa pi
jtiyo vsampi jtiyo tisampi jtiyo cattsampi
jtiyo pasampi jtiyo jtisatampi

jtisahassampi jtisatasahassampi, anekni pi


jtisatni anekni pi jtisahassni anekni pi
jtisatasahassni, aneke pi savaakappe aneke
pi vivaakappe aneke pi savaavivaakappe:
amutrsi evannmo evagotto evavao
evamhro evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
udapdi. Tatrpsi evanmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno "ti.
Iti skra sauddesa [PTS Page 052] [\q 52/]
anekavihita pubbenivsa anussarati.
So dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne pate suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti
"ime vata bhonto satt kyaduccaritena
samanngat vacduccaritena samanngat
manoduccaritena samanngat ariyna
upavdak micchdihik
micchdihikammasamdn, te kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapann. Ime v pana bhonto satt
kyasucaritena samanngat vacsucaritena
samanngat manosucaritena samanngat
ariyna anupavdak sammdihik
sammdihikammasamdn. Te kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapann
"ti.
Ta kimmaasi nigrodha, yadi eva sante
tapojigucch parisuddh v hoti aparisuddh v?
"Ti.
[BJT Page 086] [\x 86/]

"Addh kho bhante, eva sante tapojigucch


parisuddh hoti, no aparisuddh, aggappatt ca
srappatt c "ti.
"Ettavat kho nigrodha, tapojigucch aggappatt
ca hoti srappatt ca. Iti kho nigrodha1, ya ma
tva avacsi; ko nma so bhante, bhagavato
dhammo yena bhagav svake vineti, yena
bhagavat svak vint asssappatt paijnanti
ajjhsaya dibrahmacariyanti, iti ko ta
nigrodha, hna uttaritaraca patataraca
yenha svake vinemi, yena may svak vint
asssappatt paijnanti ajjhsaya
dibrahmacariyanti".
Eva vutte te paribbjak unndino
uccsaddamahsadd ahesu "ettha maya
anassma scariyak, ettha maya panassma

D.N. 391/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

scariyak na maya ito bhyyo uttaritara


pajnm "ti.
Nigrodhassa pajjhyana.
15. [PTS Page 053] [\q 53/] yad asi
sandhno gahapati 'aadatthu kho' dnime
aatitthiy paribbjak bhagavato bhsita
susssanti, sota odahanti, acitta
upahapent 'ti. Atha nigrodha paribbjaka
etadavoca: iti kho bhante nigrodha, ya ma
tva avacsi, 'yagghe gahapati, jneyysi kena
samao gotamo saddhi sallapati? Kena
skaccha sampajjati? Kena paveyyattiya
sampajjati? Sugrahat
samaassagotamassa pa, aparisvacaro
samao gotamo, nla sallpya, so
antamantneva sevati, seyyathpi nma go k
pariyantacrin antamantneva sevati, evameva
sugrahata samaassa gotamassa pa,
aparisvacaro samao gotamo, nla sallpya,
so antamantneva sevati. Igha ca gahapati,
samao gotamo ima parisa gaccheyya,
ekapaheneva na sasdeyyma,
tucchakumbh 'va na mae orodheyym "ti.
Aya kho so bhante, bhagav araha
sammsambuddho idhnuppatto.
Aparisvacara pana na karotha, goka
pariyantacrini karotha, ekapaheneva na
sasdetha, tucchakumbh 'va na mae
orodheth "ti.
----------------
1. Atha na nigrodha (kam)
[BJT Page 088] [\x 88/]

16, "Eva vutte nigrodho paribbjako tunhbhto


makubhto pattakkhandho adhomuko
pajjhyanto appaibhno nisdi.
Atha kho bhagav nigrodha paribbjaka
tunhbhta makubhta pattakkhavandha
adhomukha pajjhyanta appaibhna viditv
nigrodha paribbjaka etadavoca: "sacca kira
nigrodha, bhsit te es vc "ti.
[PTS Page 054] [\q 54/] "sacca bhante,
bhsit me es vc yath blena yath mhena
yath akusalen "ti.
"Ta kimmaasi nigrodha, kinti te suta
paribbjakna vuddhna mahallakna
cariyapcariyna bhsamnna ye te ahesu
attamaddhna arahanto sammsambuddh,
eva su te bhagavanto sagamma unndino

uccsaddamahsadd anekavihita
tiracchnakatha anuyutt viharisu,
seyyathda rjakatha corakatha
mahmattakatha senkatha bhayakatha
yuddhakatha
Annakatha pnakatha vatthakatha
sayanakatha mlkatha gandhakatha
tikatha ynakatha gmakatha
nigamakatha nagarakatha janapadakatha
Itthikatha purisakatha srakatha
visikhkatha kumbhahnakatha
Pubbapetakatha nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha iti v,
seyyathpi tva etarahi scariyako? Udhu eva
su te bhagavanto araevanapatthni pantni
sensanni paisevanti appasaddni
appanigghosni vijanavtni
manussarhaseyyakni paisallnasruppni
seyyathpha etarah? "Ti.
"Suta meta bhante, paribbjakna
vuddhna mahallakna cariyapcariyna
bhsamnna: 'ye te ahesu attamaddhna
arahanto sammsambuddh, na eva su te
bhagavanto sagamma samgamma unndino
uccsaddamahsadd anekavihita
tiracchnakatha anuyutt viharanti,
seyyathda rjakatha corakatha
mahmattakatha senkatha bhayakatha
yuddhakatha annakatha pnakatha
vatthakatha sayanakatha
Mlkatha gandhakatha tikatha
ynakatha gmakatha nigamakatha
nagarakatha janapadakatha itthikatha
purisakatha srakatha visikhkatha
kumbhahnakatha
Pubbapetakatha nnattakatha lokakkhyika
samuddakkhyika itibhavbhavakatha iti v,
seyyathpha etarahi scariyako, eva su te
bhagavanto araevanapatthni pantni
sensanni paisevanti appasaddni
appanigghosni vijanavtni
manussarhaseyyakni paisallnasruppni
seyyathpi bhagav etarah "ti.
-----------------
1. Nssu [pts]
[BJT Page 090] [\x 90/]

"Tassa te nigrodha, viussa sato mahallakassa


na etadahosi: buddho so bhagav bodhya
dhamma deseti, danto so bhagav damathya
dhamma deseti, santo so bhagav samathya
dhamma deseti, tio so bhagav [PTS Page
055] [\q 55/] taraya dhamma deseti,

D.N. 392/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

parinibbuto so bhagav parinibbnya dhamma


deseti? "Ti.

saya abhi sacchikatv upasampajja


viharissati cattri vassni.

Brahmacariyapariyosna - sacchikiriy

Tihantu nigrodha cattri vassni. Etu vi


puriso asaho amyv ujujtiko,
ahamanussmi, aha dhamma desemi.
Yathnusiha tath paipajjamno yassatthya
kulaputt sammadeva agrasm anagriya
pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati ti vassni.

17. "Eva vutte nigrodho paribbjako


bhagavanta etadavoca: "accayo me bhante,
accagam yath bla yath mha yath
akusala, svha eva bhagavanta avacsi.
Tassa me bhante, bhagav accaya accayato
paigahtu yati savary "ti.
"Taggha tva nigrodha, accayo accagam yath
bla yath mha yath akusala, yo ma tva
eva avacsi. Yato ca kho tva nigrodha, accaya
accayato disv yathdhamma paikarosi, tante
maya paigahma, vuddhi hes nigrodha,
ariyassa vinaye, yo accaya accayato disv
yathdhamma paikaroti, yati savara
pajjati. Aha kho pana ngrodha, eva vadmi:
"etu vi puriso asaho amyv ujujtiko.
Ahamanussmi, aha dhamma desemi.
Yathnusiha tath paipajjamno yassatthya
kulaputt sammadeva agrasm anagriya
pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati satta vassni.
Tihantu nigrodha, satta vassni. Etu vi
puriso asaho amyv ujujtiko,
ahamanussmi, aha dhamma desemi.
Yathnusiha tath paipajjamno yassatthya
kulaputt sammadeva agrasm anagriya
pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati cha vassni.
Tihantu nigrodha cha vassni. Etu vi puriso
asaho amyv ujujtiko, ahamanussmi, aha
dhamma desemi. Yathnusiha tath
paipajjamno yassatthya kulaputt sammadeva
agrasm anagriya pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati paca vassni.
Tihantu nigrodha paca vassni. Etu vi
puriso asaho amyv ujujtiko,
ahamanussmi, aha dhamma desemi.
Yathnusiha tath paipajjamno yassatthya
kulaputt sammadeva agrasm anagriya
pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme

Tihantu nigrodha, ti vassni. Etu vi


puriso asaho amyv ujujtiko,
ahamanussmi, aha dhamma desemi.
Yathnusiha tath paipajjamno yassatthya
kulaputt sammadeva agrasm anagriya
pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati dve vassni.
Tihantu nigrodha, dve vassni. Etu vi
puriso asaho amyv ujujtiko,
ahamanussmi, aha dhamma desemi.
Yathnusiha tath paipajjamno yassatthya
kulaputt sammadeva agrasm anagriya
pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati eka vassa.
[BJT Page 092] [\x 92/]

Tihatu nigrodha, eka vassa etu vi puriso


asaho amyv ujujtiko. Ahamanussmi, aha
dhamma desemi. Yathnusiha tath
paipajjamno yassatthya kulaputt sammadeva
agrasm anagriya pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati satta msni.
Tihantu nigrodha, satta msni etu vi
puriso asaho amyv ujujtiko.
Ahamanussmi, aha dhamma desemi.
Yathnusiha tath paipajjamno yassatthya
kulaputt sammadeva agrasm anagriya
pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati cha msni.

D.N. 393/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Tihantu nigrodha, cha msni etu vi puriso


asaho amyv ujujtiko. Ahamanussmi, aha
dhamma desemi. Yathnusiha tath
paipajjamno yassatthya kulaputt sammadeva
agrasm anagriya pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati paca msni.
Tihantu nigrodha, paca msni etu vi
puriso asaho amyv ujujtiko.
Ahamanussmi, aha dhamma desemi.
Yathnusiha tath paipajjamno yassatthya
kulaputt sammadeva agrasm anagriya
pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati [PTS Page 056] [\q 56/] cattri
msni.
Tihantu nigrodha, cattri msni etu vi
puriso asaho amyv ujujtiko.
Ahamanussmi, aha dhamma desemi.
Yathnusiha tath paipajjamno yassatthya
kulaputt sammadeva agrasm anagriya
pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati ti msni.
Tihantu nigrodha, ti msni etu vi puriso
asaho amyv ujujtiko. Ahamanussmi, aha
dhamma desemi. Yathnusiha tath
paipajjamno yassatthya kulaputt sammadeva
agrasm anagriya pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati dve msni.
Tihantu nigrodha, dve msni etu vi puriso
asaho amyv ujujtiko. Ahamanussmi, aha
dhamma desemi. Yathnusiha tath
paipajjamno yassatthya kulaputt sammadeva
agrasm anagriya pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati ekamsa.
Tihatu nigrodha, ekamsa etu vi puriso
asaho amyv ujujtiko. Ahamanussmi, aha
dhamma desemi. Yathnusiha tath
paipajjamno yassatthya kulaputt sammadeva
agrasm anagriya pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati ahamsa.

Tihatu nigrodha, ahamso etu vi puriso


asaho amyv ujujtiko. Ahamanussmi, aha
dhamma desemi. Yathnusiha tath
paipajjamno yassatthya kulaputt sammadeva
agrasm anagriya pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati sattha.
Paribbjakna pajjhyana
18. Siy kho pana te nigrodha, evamassa:
antevsikamyat no samao gotamo evamh' ti.
Na kho paneta nigrodha, eva dahabba, yo
eva te cariyo so eva te cariyo hotu.
Siy kho pana te nigrodha, evamassa: uddes no
vcetukmo samao gotamo evamh' ti. Na kho
paneta nigrodha, eva dahabba. Yo eva te
uddeso, so eva te uddeso hotu.
Siy kho pana te nigrodha, evamassa: jv no
vcetukmo samao gotamo evamh' ti. Na kho
paneta nigrodha, eva dahabba. So eva te
jvo so eva te jvo hotu.
[BJT Page 094] [\x 94/]

Siy kho pana te nigrodha, evamassa: ye no


dhamm akusal akusalasakht scariyakna,
tesu patihpetukmo samao gotamo
evamh' ti. Na kho paneta nigrodha, eva
dahabba akusal ceva vo dhamm1 hontu
akusalasakht ca scariyakna.
Siy kho pana te nigrodha, evamassa; ye no
dhamm kusal kusalasakht scariyakna,
tehi vivecetukmo samao gotamo evamh' ti.
Na kho paneta nigrodha, eva dahabba,
kusal ceva vo dhamm hontu kusalasakht ca
scariyakna.
Iti khvha nigrodha, neva antevsikamyat
eva vadmi, napi uddes cvetukmo [PTS Page
057] [\q 57/] eva vadmi. Napi jv
cvetukmo eva vadmi, napi ye ca vo
dhamm2 akusal akusalasakht
scariyakna tesu patihpetukmo eva
vadmi. Napi ye ca vo dhamm kusal
kusalasakht scariyakna tehi
vivecetukmo eva vadmi. Santi ca kho
nigrodha, akusal dhamm appah sakilesik
ponobhavik3 sadar4 dukkhavipk yati
jtijarmaraiy, yesha pahnya dhamma
desemi yath paipannna vo sakilesik
dhamm pahyissanti, vodniy dhamm

D.N. 394/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

abhivahassanti, papripri vepullattaca


dihevadhamme saya abhi sacchikatv
upasampajja viharissath "ti.
19. " Eva vutte te paribbjak tuhbht
makubht pattakkhandh adhomukh
pajjhyant appaibh nisidisu, yath ta
mrena pariyuhitacitt. Atha kho bhagavato
etadahosi: sabbe pi me moghapuris phuh
ppimat, yatra hi nma ekassapi na eva
bhavissati "handa maya aatthampi samae
gotame brahmacariya carma, ki karissati
sattho "ti.
Atha kho bhagav udumbarikya
paribbjakrme shanda naditv, vehsa
ababhuggantv, gijjhake pabbate paccuhsi5.
Sandhno pana gahapati tvadeva rjagaha
pvis ti.
Udumbarikasutta nihita dutiya (25)
------------------
1. Co ne dhamm [pts] 2. Na pi ye ne dhamm
(sy) 3. Ponobabhavik (majasa) 4. Sadadar
[pts] kam), sadarath, (sy) 5. Paccupahsi,
(machasa)
[BJT Page 96] [\x 96/]

3.
Cakkavattisutta
[PTS Page 058] [\q 58/]
1. Eva me suta:

Eka samaya bhagav magadhesu viharati


mtulya. Tatra kho bhagav bhikkhu mantesi
bhikkhavo'ti. 'Bhadante'ti te bhikkhu bhagavato
paccassosu. Bhagav etadavoca:
Attadp bhikkhave, viharatha attasara
anaasara, dhammadp dhammasara
anaasara. Kathaca pana bhikkhave,
bhikkhu attadpo viharati attasarao
anaasarao, dhammadpo dhammasarao
anaasarao?
Idha bhikkhave, bhikkhu kye kynupass
viharati. tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa. Idha bhikkhave, bhikkhu
vedansu vedan pass viharati, tp sampajno
satim vineyya loke abhijjhdomanassa. Idha
bhikkhave, bhikkhu citte cittnupass, viharati,
tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa. Idha bhikkhave, bhikkhu

dhammesu dhammnupass viharati, tp


sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa. Eva kho bhikkhave,
bhikkhu attadipo viharati attasarao
anaasarao, dhammadpo dhammasarao
anaasarao.
Gocare bhikkhave, caratha sake pettike visaye.
Gocare bhikkhave, carata sake pettike visaye na
lacchati mro otra, na lacchati mro
rammaa. Kusalna bhikkhave, dhammna
samdnahetu evamida pua pavahati.
[BJT Page 98] [\x 98/]

2. [PTS Page 059] [\q 59/] bhtapubba


bhikkhave, rj dahanemi nma ahosi,
cakkavatat dhammiko rj cturanto vijitv
janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni
sattaratanni ahesu, seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
ko panassa putt ahesu, sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta adaena asatthena
dhammena1 abhivijiya ajjhvasi. Atha kho
bhikkhave, rj dahanemi bahunna vassna
bahunna vassasatna bahunna
vassasahassna accayena aatara purisa
mantesi: "yad tva amho purisa, passeyysi
dibba cakkaratana osakkita, hn cuta,
atha me roceyys"ti. 'Eva dev'ti kho
bhikkhave, so puriso rao dahanemissa
paccassosi. Addas ko bhikkhave, so puriso
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena dibba
cakkaratana osakkita hn vuta. Disvna
yena rj dahanemi tenupasakami,
upasakamitv rjna dahanemi etadavoca:
yagghe deva, jneyysi dibba te cakkaratana
osakkita hn cutanti.
3. Atha kho bhikkhave, rj dahanemi
jehaputta kumra mantetv2 etadvoca:
dibba kira me tta, kumra cakkaratana
osakkita hn cuta. Suta ko pana meta
'yassa rao cakkavattissa dibba cakkaratana
osakkati, hn cavati, na'dni tena ra cira
jvitabba hot'ti. Bhutt kho [PTS Page 060] [\q
60/] pana me mnusik km, samayo'dni
me dibbe kme pariyesitu. Ehi tva tta,
kumra ima samuddapariyanta pahavi
paipajja. Aha pana kesamassu ohretv,
ksyni vatthni acchdetv, agrasm

D.N. 395/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

anagriya pabbajissmi"ti. Atha kho bhikkhave,


rj dahanemi jehaputta kumra sdhuka
rajjesamanussitv, kesamassu ohretv,
kasyni vatthni acchdetv, agrasm
anagriya pabbaji.
-------------
1. Dhammena samena (sy kami) 2. mantapetv
(machasa)
[BJT Page 100] [\x 100/]

Satthapabbajite kho pana bhikkhave, rjisimhi


dibba cakkaratana antaradhyi.
Atha kho bhikkhave aataro puriso yena rj
khattiyo muddhhisitto1 tenusapasakami.
Upasakamitv rjna khattiya
muddhhisitta etadavoca: yagegha deva,
jneyysi dibba cakkaratana antarahitanti.
Atha kho bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisittodibbe cakkaratane antarahite
anattamano ahosi. Anattamanataca
paisavedesi. So yena rjisi tenupasakami.
Upasakamitv rjisi etadavoca: yagegha deva,
jneyysi dibba cakkaratana antarahitanti.
Eva vutte bhikkhave rjisi rjna khattiya
muddhbhisitta etadavoca: 'm kho tva tta,
dibbe cakkaratane antarahite anattamano ahosi,
m anattamanataca paisavedes. Na hi te tta,
dibba cakkaratana pettika dyajja, igha
tva tta, ariye cakkavattivatte vatthi. hna
kho paneta vijjati yatte ariye cakkavattivatte
vattamnassa tadhuposathe paarase ssa
nahtassa2 uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana
ptu bhavissati sahassra sanemika
sanbhika sabbkraparipra"niti.
[PTS Page 061] [\q 61/]

4. "Katama pana ta deva, ariya


cakkavattivattanti"?
"Tenahi tva tta, dhamma yeva nissya
dhamma sakkaronto dhamma
garukaronto3dhamma mnento dhamma
pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu antojanasmi.

Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto


dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,

dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu balakyasmi.

Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto


dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu khatatiyesu
anuyuttesu4
-------------------------
1. Muddhvasitet ( sayy [pts] 2. Ssa
nahtasasa [pts], ssanahnasasa (sy)
3. Garu karonet (machasa) 4. Anuyanetasu
(machasa)
[BJT Page 102] [\x 102/]

Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto


dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
brhmaagahapatikesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
negamajnapadesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
samaabrhmaesu.
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu migapakkhsu.

M ca te tta, vijite adhammakro pavattittha.


Ye ca te tta, vijite adhan assu, tesaca
dhanamanuppadeyysi1.

D.N. 396/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Ye ca te tta, vijite samaabrhma


madappamd paivirat khantisoracce nivih
ekamattna damenti, ekamattna samenti,
ekamattna parinibbpenti. Te klena kla
upasakamitv paripuccheyysi
paripaehayysi: ki bhante, kusala, ki
akusala, ki svajja ki anavajja, ki
sevitabba ki na sevitabba, ki me
karyamna dgharatta ahitya dukkhya assa,
ki v pana me karyamna dgharatta hitya
sukhya ass?"Ti. Tesa sutv ya akusala ta
abhinivajjeyysi, ya kusala ta samdya
vatteyysi.
Ida kho tta, ariya cakkavattivatta"nti.
"Eva dev"ti kho bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisitto rjisissa paissutv ariye
cakkavattivatte2 vatti. Tassa ariye
cakkavattivatte vattamnassa tadahuposathe
paarase ssa nahtassa uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana
pturahosi, sahassra sanemika sanbhika
sabbkraparipra. Disvna rao khattiyassa
muddhhisittassa etadahosi: suta kho pana
meta yassa rao khattiyassa
muddhbhisittassa tadahuposathe paarase
ssa nahtassa uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana
ptu bhavati.
----------------
1. Dhanamanuppadajjeyysi (sy [pts]
2. Ariya cakkavatativatta (kami)
[BJT Page 104] [\x 104/]

Sahassra sanemika sanbhika


sabbkraparipra, [PTS Page 062] [\q 62/]
so hoti rj cakkavattti. Assa nukho aha rj
cakkavatat"ti.
5. Atha kho bhikkhave, rj khattiyo
muddhbhisitto uhysan, ekasa
uttarsaga karitv vmena hatthena
bhikra gahetv dakkhiena hatthena
cakkaratana abbhukkiri, 'pavattatu bhava
cakkaratana, abhivijintu bhava
cakkaratana'nti. Atha kho ta bhikkhave,
cakkaratana puratthima disa pavatti,
anvadeva rj cakkavatt saddhi caturaginiy
senya. Yasmi kho pana bhikkhave, padese
cakkaratana patihsi, tattha rj cakkavatat
vsa upagachi saddhi caturaginiy senya.
Ye kho pana bhikkhave, puratthimya disya

pairjno, te rjna cakkavatti


upasakamitv evamhasu: ehi kho mahrja,
svgata te mahrja, sakante mahrja, anussa
mahrj'ti.
Rj cakkavatt evamha:
Po na hantabbo. Adinna ndtabba. Kmesu
micch na caritabb. Mus na bhsitabb. Majja
na ptabba. Yathbhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave, puratthimya disya
pairjno te rao cakkavattissa anuyutt1
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave, cakkaratana
puratthima samudda ajjhoghitv
paccuttaritv dakkhia disa pavatti, anvadeva
rj cakkavatt saddhi caturaginiy senya.
Yasmi kho pana bhikkhave, padese
cakkaratana patihsi, tattha rj cakkavatat
vsa upagachi saddhi caturaginiy senya.
Ye kho pana bhikkhave, dakkhiya disya
pairjno, te rjna cakkavatti
upasakamitv evamhasu: ehi kho mahrja,
svgata te mahrja, sakante mahrja, anussa
mahrj'ti.
Rj cakkavatt evamha:
Po na hantabbo. Adinna ndtabba. Kmesu
micch na caritabb. Mus na bhsitabb. Majja
na ptabba. Yathbhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave, dakkhiya disya
pairjno te rao cakkavattissa anuyutt1
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana dakkhia
samudda ajjhoghitv paccuttaritv pacchima
disa pavatti, anvadeva rj cakkavatt saddhi
caturaginiy senya. Yasmi kho pana
bhikkhave, padese cakkaratana patihsi,
tattha rj cakkavatat vsa upagachi saddhi
caturaginiy senya. Ye kho pana bhikkhave,
pacchimya disya pairjno, te rjna
cakkavatti upasakamitv evamhasu: ehi kho
mahrja, svgata te mahrja, sakante
mahrja, anussa mahrj'ti.
-----------------
1. Anusant (smu)
[BJT Page 106] [\x 106/]

Rj cakkavatat evamha:

D.N. 397/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Po na hantabbo, adinta ndtabba, kmesu


micch na caritabb, mus na bhsitabb, majja
na ptabba, yath bhuttaca bhujath'ti. Ye
kho pana bhikkhave, pacchimya disya
pairjno, te rao cakkavattissa [PTS Page 063]
[\q 63/] anuyutt1 ahesu.
Atha kho ta bhikkhave, cakkaratana
pacchima samudda ajjhoghitv paccuttaritv
uttara disa pavatti, anvadeva rj cakkavatt
saddhi caturaginiy senya. Yasmi kho pana
bhikkhave, padese dibba cakkaratana
patihsi, tattha rj cakkavatt vsa
upagachi saddi caturaginiy senya. Ye kho
pana bhikkhave, uttarya disya pairjno te
rjna cakkavatti upasakamitv evamhasu:
ehi kho mahrja, svgata2 te mahrja,
sakante mahrja, anussa mahrj'ti. Rj
cakkavatt evamha: po na hantabbo, adinna
ndtabba, kmesu micch na caritabb, mus
na bhsitabb, majja na ptabba,
yathbhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave, uttarya disya
pairjno te rao cakkavattissa [PTS Page 063]
[\q 63/] anuyutt ahesu.
6. Atha kho ta bhikkhave, cakkaratana
samuddapariyanta pahavi3 ahivijinitv
tameva rjadhni paccgantv rao
cakkavattissa antepuradvre
atthakaraappamukhe4 akkhhata mae
ahsi, rao cakkavattissa antepura
upasobhayamna.
Dutiyopi kho bhikkhave, rj cakkavatt
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena aatara
purisa mantesi: "yad tva ambho purisa,
passeyysi dibba cakkaratana osakkita, hn
cuta, atha me roceyys"ti. 'Eva dev'ti kho
bhikkhave, so puriso rao cakkavattissa
paccassosi. Addas kho bhikkhave, so puriso
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena dibba
cakkaratana osakkita hn vuta. Disvna
yena rj cakkavatt tenupasakami,
upasakamitv rjna cakkavatti etadavoca:
[PTS Page 064] [\q 64/] yagghe deva,
jneyysi dibba te cakkaratana osakkita
hn cutanti.
3. Atha kho bhikkhave, rj cakkavatt
jehaputta kumra mantetv2 etadavoca:
dibba kira me tta kumra cakkaratana
osakkita hn cuta. Suta kho pana meta

'yassa rao cakkavattissa dibba cakkaratana


osakkati, hn cavati, na'dni tena ra cira
jvitabba hot'ti. Bhutt kho pana me mnusik
km, samayo'dni me dibbe kme pariyesitu.
Ehi tva tta kumra ima samuddapariyanta
pahavi paipajja. Aha pana kesamassu
ohretv, ksyni vatthni acchdetv,
agrasm anagriya pabbajissmi"ti. Atha ko
bhikkhave rj cakkavatt jehaputta kumra
sduka rajje samanussitv, kesamassu
ohretv, kasyni vatthni acchdetv,
agrasm anagriya pabbaji.
Satthapabbajite ko pana bhikkhave rjisimhi
dibba cakkaratana antaradhyi.
Atha kho bhikkhave aataro puriso yena rj
khattiyo muddhhisitto tenusapasakami.
Upasakamitv rjna khattiya
muddhhisitta etadavoca: yagegha deva
jneyysi dibba cakkaratana antarahitanti.
Atha kho bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisittodibbe cakkaratane antarahite
anattamano ahosi. Anattamanataca
paisavedesi. So yena rjisi tenupasakami.
Upasakamitv rjisi etadavoca: yagegha deva
jneyysi dibba cakkaratana antarahitanti.
Eva vutte bhikkhave rjisi rjnakhattiya
muddhbhisitta etadavoca: 'm kho tva tta
dibbe cakkaratane antarahite anattamano ahosi,
m anattamanataca paisavedes na hi te tta
dibba cakkarata pettika dyajja, igha tva
tta ariye cakkavattivatte vatthi. hna kho
paneta vijjati yatte ariye cakkavattivatte
vattamnassa tadhuposathe paarase ssa
nahtassa2 uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana
ptu bhavissati sahassra sanemika
sanbhika sabbakraparipra"nti.
4. "Katama pana ta deva ariya
cakkavattivattanti"?
"Tenahi tva tta dhamma yeva nissya
dhamma sakkaronto dhamma garukaronto
dhamma mnento dhamma pjento dhamma
apacyamno, dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu antojanasmi.

Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto


dhamma garukaronto dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika

D.N. 398/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

rakkhvaraagutti savidahassu balakyasmi.

Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto


dhamma garukaronto dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu khatatiyesu
anuyuttesu.
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
brhmaagahapatikesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
negamajnapadesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
samaabrhmaesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu migapakkhsu.

M ca te tta vijite adhammakro pavattittha.


Ye ca te tta vijite adhan assu, tesaca
dhanamanuppadeyysi.
Ye ca te tta vijite samaabrhman
madappamd paivirat khantisoracce nivih
ekamattna damenti, ekamattna samenti,
ekamattna parinibbpenti. Te klena kla
upasakamitv paripuccheyysi
paripaehayysi: ki bhante kusala, ki
akusala, ki svajja ki anavajja, ki
sevitabba ki na sevitabba, ki me
karyamna dgharatta ahitya dukkhya assa,

ki v pana me karyamna dgharatta hitya


sukya ass?"Ti. Tesa sutv ya akusala ta
abhinivajjeyysi, ya kusala ta samdya
vatteyysi.
Ida kho tta ariya cakkavattivatta"nti.
"Eva dev"ti kho bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisitto rjisissa paissutv ariye
cakkavattivatte vatti. Tassa ariye cakkavattivatte
vattamnassa tadahuposathe paarase ssa
nahtassa uposathikassa uparipsdavaragatassa
dibba cakkaratana pturahosi sahassra
sanemika sanbhika sabbkraparipra.
Disvna rao khattiyassa muddhhisittassa
etadahosi: suta ko pana meta yassa rao
khattiyassa muddhbhisittassa tadahuposathe
paarase ssa nahtassa uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana
ptu bhavati, sahassra sanemika sanbhika
sabbkraparipra, so hoti rj cakkavattti.
Assa nukho aha rj cakkavatat"ti.
5. Atha kho bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisitto uhysan, ekasa
uttarsaga karitv vmena bhatthena
bhikra gahetv dakkhiena hatthena
cakkaratana abbhukkiri, 'pavattatu bhava
cakkaratana, abhivijintu bhava
cakkaratana'nti. Athakho ta bhikkhave
cakkaratana puratthima disa pavatti,
anvadeva rj cakkavatt saddhi caturaginiy
senya. Yasmi ko pana bhikkhave padese
cakkaratana patihsi, tattha rj cakkavatt
vsa upagachi saddhi caturaginiy senya.
Ye kho pana bhikkhave puratthimya disya
pairjno, te rjna cakkavatti
upasakamitv evamhasu: ehi kho mahrja,
svgata te mahrja sakante mahrja, anussa
mahrj'ti.
Rj cakkavatt evamha:
Pno nahantabbo. Adinna ndtabba kmesu
micch na caritabb. Mus na bhsitabb. Majja
na ptabba. Yathbhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave puratthimya disya
pairjno te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana
puratthima samudda ajjhoghitv
paccuttaritv dakkhia disa pavatti, anvadeva
rj cakkavatt saddhi caturaginiy senya.
Yasmi kho pana bhikkhave padese

D.N. 399/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

cakkaratana patihsi, tattha rj cakkavatat


vsa upagachi saddhi caturaginiy senya.
Ye kho pana bhikkhave dakkhiya disya
pairjno, te rjna cakkavatti
upasakamitv evamhasu: ehi kho mahrja,
svgata te mahrja sakante mahrja, anussa
mahrj'ti.
Rj cakkavatat evamha:
Pno na bhantabbo, adinta ndtabba, kmesu
micch na caritabb, mus na bhsitabb, majji
na ptabba, yath bhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave dakkhiya disya
pairjno, te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave, cakkaratana
dakkhia samudda ajjhoghitv paccuttaritv
pacchima disa pavatti, anvadeva rj
cakkavatt saddhi caturaginiy senya. Yasmi
kho pana bhikkhave, padese cakkaratana
patihsi, tattha rj cakkavatat vsa
upagachi saddhi caturaginiy senya. Ye kho
pana bhikkhave, pacchimya disya pairjno,
te rjna cakkavatti upasakamitv
evamhasu: ehi kho mahrja, svgata te
mahrja, sakante mahrja, anussa
mahrj'ti.
[BJT Page 106] [\x 106/]

Rj cakkavatt evamha:
Po na hantabbo. Adinna ndtabba. Kmesu
micch na caritabb. Mus na bhsitabb. Majja
na ptabba. Yathbhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave, dakkhiya disya
pairjno te rao cakkavattissa anuyutt1
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana
pacchima samudda ajjhoghitv paccuttaritv
uttara disa pavatti, anvadeva rj cakkavatt
saddhi caturaginiy senya. Yasmi ke
bhikkhave padese dibba cakkaratana
patihsi, tattha rj cakkavatt vsa
upagachi saddi caturaginiy senya. Ye kho
pana bhikkhave uttarya disya pairjno te
rjna cakkavatti upasakamitv evamhasu:
ehi ko mahrja, svgata2 te mahrja, sakante
mahrja, anussa mahrj'ti. Rj cakkavatt
evamha: pno na hantabbo, adinna
ndtabba, kmesu micch na caritabb, mus

na bhsitabb, majja naptabba,


yathbhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave uttarya disya
pairjno te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
6. Akho ta bhikkhave cakkaratana
samuddapariyanta pahavi3 ahivijinitv
tameva rjadhni paccgantv rao
cakkavattissa antepuradvre
atthakaraappamukhe4 akkhhata mae
ahsi, rao cakkavattissa antepura
upasobhayamna.
Tatiyo pi kho bhikkhave rj cakkavatt
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena aatara
purisa mantesi: "yad tva amho purisa
passeyysi dibba cakkaratana osakkita, n
cuta, atha me roceyys"ti. 'Eva dev'ti kho
bhikkhave so puriso rao cakkavattissa
paccassosi. Addas ko bhikkhave so puriso
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena dibba
cakkaratana osakkita hn vuta. Disvna
yena rj cakkavatt tenupasakami,
upasakamitv rjna cakkavatti etadavoca:
yagghe deva jneyysi dibba te cakkaratana
Osakkita hn cutanti.
3. Atha kho bhikkhave rj cakkavatt
jehaputta kumra mantetv etadavoca:
dibba kira me tta kumra cakkaratana
osakkita hn cuta. Suta ko pana meta
'yassa rao cakkavattissa dibba cakkaratana
osakkati, hn cavati, na'dni tena ra cira
jvitabba hot'ti. Bhutt kho pana me mnusik
km, samayo'dni me dibbe kme pariyesitu.
Ehi tva tta kumra imasamuddapariyanta
pahavi paipajja. Aha pana kesamassu
ohretv, ksyni vatthni acchdetv,
agrasm anagriya pabbajissmi"ti. Atha ko
bhikkhave rj dahanemi jehaputta kumra
sduka rajjesamanussitv, kesamassu
ohretv, kasyni vatthni acchdetv,
agrasm anagriya pabbaji.
Satthapabbajite ko pana bhikkhava rjisimhi
dibba cakkaratana antaradhyi.
Atha kho bhikkhave aataro puriso yena rj
khattiyo muddhhisitto1 tenusapasakami.
Upasakamitv rjna khattiya
muddhhisitta etadavoca: yagegha deva
jneyysi dibba cakkaratana antarahitanti.

D.N. 400/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Atha kho bhikkhave rj khattiyo


muddhbhisittodibbe cakkaratane antarahite
anattamano ahosi. Anattamanataca
paisavedesi. So yena rjisi tenupasakami.
Upasakamitv rjisi etadavoca: yagegha deva
jneyysi dibba cakkaratana antarahitanti.
Eva vutte bhikkhave rjisi rjnakhattiya
muddhbhisitta etadavoca: 'm ko tva tta
dibbe cakkaratane antarahite anattamano ahosi,
m anattamanataca paisavedes na hi te tta
dibba cakkaratana pettika dyajja, igha
tva tta ariye cakkavattivatte vatthi. hna
kho paneta vijjati yatte ariye cakkavattivatte
vattamnassa tadhuposathe paarase ssa
nahtassa2 uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba
cakkaratanaptu bhavissati sahassra
sanemika sanbhika sabbakraparipra"niti.
4. "Katama pana ta deva ariya
cakkavattivattanti"?
"Tenahi tva tta dhamma yeva nissya
dhamma sakkaronto dhamma
garukaronto3dhamma mnento dhamma
pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu antojanasmi.

Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto


dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu balakyasmi.

Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto


dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu khatatiyesu
anuyuttesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
brhmaagahapatikesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento

dhamma pjento dhamma apacyamno,


dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
negamajnapadesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
samaabrhmaesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu migapakkhsu.

M ca te tta vijite adhammakro pavattittha.


Ye ca te tta vijite adhan assu, tesaca
dhanamanuppadeyysi1.
Ye ca te tta vijite samaabrhman
madappamd paivirat khantisoracce nivih
ekamattna damenti, ekamattna samenti,
ekamattna parinibbpenti. Te klena kla
upasakamitv paripuccheyysi
paripaehayysi: ki bhante kusala, ki
akusala, ki svajja ki anavajja, ki
sevitabba ki na sevitabba, ki me
karyamna dgharatta ahitya dukkhya assa,
ki v pana me karyamna dgharatta hitya
sukya ass?"Ti. Tesa sutv ya akusala ta
abhinivajjeyysi, ya kusala ta samdya
vatteyysi.
Ida ko tta ariya cakkavattivatta"nti.
"Eva dev"ti ko bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisitto rjisissa paissutv ariye
cakkavattivatte2 vatti. Tassa ariye
cakkavattivatte vattamnassa tadahuposathe
paarase ssa nahtassa uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana
pturahosi sahassra sanemika sanbhika
sabbkraparipra. Disvna rao khattiyassa
muddhhisittassa etadahosi: suta ko pana
meta yassa rao khattiyassa
muddhbhisittassa tadahuposathe paarase
ssa nahtassa uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana

D.N. 401/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ptu bhavati, sahassra sanemika sanbhika


sabbkraparipra, sohoti rj cakkavattti.
Assa nukho aha rj cakkavatat"ti.
5. Atha kho bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisitto uhysan, ekasa
uttarsaga karitv vmena bhatthena
bhikra gahetv dakkhiena hatthena
cakkaratanaabbhukkiri, 'pavattatu bhava
cakkaratana, abhivijintu bhava
cakkaratana'nti. Atha kho ta bhikkhave
cakkaratana puratthima disa pavatti,
anvadeva rj cakkavatt saddhi caturaginiy
senya. Yasmi ko pana bhikkhave padese
cakkaratana patihsi, tattha rj cakkavatat
vsa upagachi saddhi caturaginiy senya.
Ye kho pana bhikkhave puratthimya disya
pairjno, te rjna cakkavatti
upasakamitv evamhasu: ehi kho mahrja,
svgata te mahrja sakante mahrja, anussa
mahrj'ti.
Rj cakkavatt evamha:
Po nahantabbo. Adinna ndtabba kmesu
micch na caritabb. Mus na bhsitabb. Majja
na ptabba. Yathbhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave puratthimya disya
pairjno te rao cakkavattissa anuyutt1
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana
puratthima samudda ajjhoghitv
paccuttaritv dakkhia disa pavatti, anvadeva
rj cakkavatt saddhi caturaginiy senya.
Yasmi kho pana bhikkhave padese
cakkaratana patihsi, tattha rj cakkavatat
vsa upagachi saddhi caturaginiy senya.
Ye kho pana bhikkhave puratthimya disya
pairjno, te rjna cakkavatti
upasakamitv evamhasu: ehi kho mahrja,
svgata te mahrja sakante mahrja, anussa
mahrj'ti.
Rj cakkavatat evamha:
Pno na bhantabbo, adinta ndtabba, kmesu
micc na caritabb, mus na bhsitabb, majji
na ptabba, yath bhuttaca bhujath'ti. Ye
kho pana bhikkhave dakkhiya disya
pairjno, te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana dakkhia
samudda ajjhoghitv paccuttaritv pacchima

disa pavatti, anvadeva rj cakkavatt saddhi


caturaginiy senya. Yasmi kho pana
bhikkhave padese cakkaratana patihsi,
tattha rj cakkavatat vsa upagachi saddhi
caturaginiy senya. Ye kho pana bhikkhave
pacchimya disya pairjno, te rjna
cakkavatti upasakamitv evamhasu: ehi kho
mahrja, svgata te mahrja sakante
mahrja, anussa mahrj'ti.
Rj cakkavatat evamha:
Pno na bhantabbo, adinta ndtabba, kmesu
micc na caritabb, mus na bhsitabb, majji
na ptabba, yath bhuttaca bhujath'ti. Ye
kho pana bhikkhave pacchimya disya
pairjno, te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana
pacchima samudda ajjhoghitv paccuttaritv
uttara disa pavatti, anvadeva rj cakkavatt
saddhi caturaginiy senya. Yasmi kho pana
bhikkhave padese dibba cakkaratana
patihsi, tattha rj cakkavatt vsa
upagachi saddi caturaginiy senya. Ye ko
pana bhikkhave uttarya disya pairjno te
rjna cakkavatti upasakamitv evamhasu:
ehi ko mahrja, svgata2 te mahrja, sakante
mahrja, anussa mahrj'ti. Rj cakkavatt
evamha: pno na hantabbo, adinna
ndtabba, kmesu micch na caritabb, mus
na bhsitabb, majja naptabba,
yathbhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave uttarya disya
pairjno te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
6. Akho ta bhikkhave cakkaratana
samuddapariyanta pahavi3 ahivijinitv
tameva rjadhni paccgantv rao
cakkavattissa antepuradvre
atthakaraappamukhe4 akkhhata mae
ahsi, rao cakkavattissa antepura
upasobhayamna.
Catuttho pi kho bhikkhave rj cakkavatt
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena aatara
purisa mantesi: "yad tva amho purisa
passeyysi dibba cakkaratana osakkita, n
cuta, atha me roceyys"ti. 'Eva dev'ti kho
bhikkhave so puriso rao cakkavattissa
paccassosi. Addas ko bhikkhave so puriso
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena dibba

D.N. 402/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

cakkaratana osakkita hn vuta. Disvna


yena rj cakkavatt tenupasakami,
upasakamitv rjna cakkavatti etadavoca:
yagghe deva jneyysi dibba te cakkaratana
osakkita h cutanti.

pjento dhamma apacyamno,


dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu antojanasmi.

3. Atha kho bhikkhave rj cakkavatt


jehaputta kumra mantetv2 etadavoca:
dibba kira me tta kumra cakkaratana
osakkita hn cuta. Suta ko pana meta
'yassa rao cakkavattissa dibba cakkaratana
osakkati, hn cavati, na'dni tena ra cira
jvitabba hot'ti. Bhutt kho pana me mnusik
km, samayo'dni me dibbe kme pariyesitu.
Ehi tva tta kumra ima samuddapariyanta
pahavi paipajja. Aha pana kesamassu
ohretv, ksyni vatthni acchdetv,
agrasm anagriya pabbajissmi"ti. Atha kho
bhikkhave rj cakkavatt jehaputta kumra
sdhuka rajje samanussitv, kesamassu
ohretv, kasyni vatthni acchdetv,
agrasm anagriya pabbaji.

Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto


dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu balakyasmi.

Satthapabbajite kho pana bhikkhave rjisimhi


dibba cakkaratana antaradhyi.
Atha kho bhikkhave aataro puriso yena rj
khattiyo muddhhisitto tenusapasakami.
Upasakamitv rjna khattiya
muddhhisitta etadavoca: yagegha deva
jneyysi dibba cakkaratana antarahitanti.
Atha kho bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisittodibbe cakkaratane antarahite
anattamano ahosi. Anattamanataca
paisavedesi. So yena rjisi tenupasakami.
Upasakamitv rjisi etadavoca: yagegha deva
jneyysi dibba cakkaratana antarahitanti.
Eva vutte bhikkhave rjisi rjna khattiya
muddhbhisitta etadavoca: 'm ko tva tta
dibbe cakkaratane antarahite anattamano ahosi,
m anattamanataca paisavedes na hi te tta
dibba cakkaratana pettika dyajja, igha
tva tta ariye cakkavattivatte vatthi. hna
kho paneta vijjati yatte ariye cakkavattivatte
vattamnassa tadhuposathe paarase ssa
nahtassa2 uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana ptu
bhavissati sahassra sanemika sanbhika
sabbakraparipra"niti.
4. "Katama pana ta deva ariya
cakkavattivattanti"?
"Tenahi tva tta dhamma yeva nissya
dhamma sakkaronto dhamma
garukaronto3dhamma mnento dhamma

Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto


dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu khatatiyesu
anuyuttesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
brhmaagahapatikesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
negamajnapadesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
samaabrhmaesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3 dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu migapakkhsu,

M ca te tta vijite adhammakro pavattittha.

D.N. 403/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Ye ca te tta vijite adhan assu, tesaca


dhanamanuppadeyysi1.
Ye ca te tta vijite samaabrhman
madappamd paivirat khantisoracce nivih
ekamattna damenti, ekamattna samenti,
ekamattna parinibbpenti. Te klena kla
upasakamitv paripuccheyysi
paripaehayysi: ki bhante kusala, ki
akusala, ki svajja ki anavajja, ki
sevitabba ki na sevitabba, ki me
karyamna dgharatta ahitya dukkhya assa,
ki v pana me karyamna dgharatta hitya
sukya ass?"Ti. Tesa sutv ya akusala ta
abhinivajjeyysi, ya kusala ta samdya
vatteyysi.
Ida ko tta ariya cakkavattivatta"nti.
"Eva dev"ti ko bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisitto rjisissa paissutv ariye
cakkavattivatte2 vatti. Tassa ariye
cakkavattivatte vattamnassa tadahuposathe
paarase ssa nahtassa uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana
pturahosi sahassra sanemika sanbhika
sabbkraparipra. Disvna rao khattiyassa
muddhhisittassa etadahosi: suta ko pana
meta yassa rao khattiyassa
muddhbhisittassa tadahuposathe paarase
ssa nahtassa uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana
ptu bhavati. Sahassra sanemika sanbhika
sabbkraparipra, sohoti rj cakkavattti.
Assa nukho aha rj cakkavatat"ti.
5. Atha kho bhikkhave rj khattiye
muddhbhisitto uhysan, ekasa
uttarsaga karitv vmena bhatthena
bhikra gahetv dakkhiena hatthena
cakkaratanaabbhukkiri, 'pavattatu bhava
cakkaratana, abhivijintu bhava
cakkaratana'nti. Atha kho ta bhikkhave
cakkaratana puratthima disa pavatti,
anvadeva rj cakkavatt saddhi caturaginiy
senya. Yasmi ko pana bhikkhave padese
cakkaratana patihsi, tattha rj cakkavatat
vsa upagachi saddhi caturaginiy senya.
Ye kho pana bhikkhave puratthimya disya
pairjno, te rjna cakkavatti
upasakamitv evamhasu: ehi kho mahrja,
svgata te mahrja sakante mahrja, anussa
mahrj'ti.
Rj cakkavatt evamha:

Pno nahantabbo. Adinna ndtabba kmesu


micch na caritabb. Mus na bhsitabb. Majja
na ptabba. Yathbhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave puratthimya disya
pairjno te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana
puratthima samudda ajjhoghitv
paccuttaritv dakkhia disa pavatti, anvadeva
rj cakkavatt saddhi caturaginiy senya.
Yasmi kho pana bhikkhave padese
cakkaratana patihsi, tattha rj cakkavatat
vsa upagachi saddhi caturaginiy senya.
Ye kho pana bhikkhave dakkhiya disya
pairjno, te rjna cakkavatti
upasakamitv evamhasu: ehi kho mahrja,
svgata te mahrja sakante mahrja, anussa
mahrj'ti.
Rj cakkavatat evamha:
Pno na bhantabbo, adinta ndtabba, kmesu
micch na caritabb, mus na bhsitabb, majji
na ptabba, yath bhuttaca bhujath'ti. Ye
kho pana bhikkhave pacchimya disya
pairjno, te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana dakkhia
samudda ajjhoghitv paccuttaritv pacchima
disa pavatti, anvadeva rj cakkavatt saddhi
caturaginiy senya. Yasmi kho pana
bhikkhave padese cakkaratana patihsi,
tattha rj cakkavatat vsa upagachi saddhi
caturaginiy senya. Ye kho pana bhikkhave
dakkhiya disya pairjno, te rjna
cakkavatti upasakamitv evamhasu: ehi kho
mahrja, svgata te mahrja sakante
mahrja, anussa mahrj'ti.
Rj cakkavatat evamha:
Pno na bhantabbo, adinta ndtabba, kmesu
micch na caritabb, mus na bhsitabb, majji
na ptabba, yath bhuttaca bhujath'ti. Ye
kho pana bhikkhave pacchimya disya
pairjno, te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana
pacchima samudda ajjhoghitv paccuttaritv
uttara disa pavatti, anvadeva rj cakkavatt
saddhi caturaginiy senya. Yasmi kho pana
bhikkhave padese dibba cakkaratana

D.N. 404/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

patihsi, tattha rj cakkavatt vsa


upagachi saddi caturaginiy senya. Ye ko
pana bhikkhave uttarya disya pairjno te
rjna cakkavatti upasakamitv evamhasu:
ehi ko mahrja, svgata2 te mahrja, sakante
mahrja, anussa mahrj'ti.
Rj cakkavatt evamha:
Pno na hantabbo, adinna ndtabba, kmesu
micch na caritabb, mus na bhsitabb, majja
naptabba, yathbhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave uttarya disya
pairjno te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
6. Akho ta bhikkhave cakkaratana
samuddapariyanta pahavi3 ahivijinitv
tameva rjadhni paccgantv rao
cakkavattissa antepuradvre
atthakaraappamukhe4 akkhhata mae
ahsi, rao cakkavattissa antepura
upasobhayamna.
Pacamo pi kho bhikkhave rj cakkavatt
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena aatara
purisa mantesi: "yad tva amho purisa
passeyysi dibba cakkaratana osakkita, n
cuta, atha me roceyys"ti. 'Eva dev'ti kho
bhikkhave so puriso rao dahanemissa
paccassosi. Addas ko bhikkhave so puriso
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena dibba
cakkaratana osakkita hn vuta. Disvna
yena rj dahanemi tenupasakami,
upasakamitv rjna dahanemi etadavoca:
yagghe deva jneyysi dibba te cakkaratana
osakkita h cutanti.
3. Atha kho bhikkhave rj cakkavatt
jehaputta kumra mantetv2 etadvoca:
dibba kira me tta kumra cakkaratana
osakkita hn cuta. Suta kho pana meta
'yassa rao cakkavattissa dibba cakkaratana
osakkati, hn cavati, na'dni tena ra cira
jvitabba hot'ti. Bhutt kho pana me mnusik
km, samayo'dni me dibbe kme pariyesitu.
Ehi tva tta kumra ima samuddapariyanta
pahavi paipajja. Aha pana kesamassu
ohretv, ksyni vatthni acchdetv,
agrasm anagriya pabbajissmi"ti. Atha
bhikkhave rj cakkavatt jehaputta kumra
sduka rajjesamanussitv, kesamassu
ohretv, kasyni vatthni acchdetv,
agrasm anagriya pabbaji.

Satthapabbajite kho pana bhikkhave rjisimhi


dibba cakkaratana antaradhyi.
Atha kho bhikkhave aataro puriso yena rj
khattiyo muddhhisitto1 tenusapasakami.
Upasakamitv rjna khattiya
muddhhisitta etadavoca: yagegha deva
jneyysi dibba cakkaratana antarahitanti.
Atha kho bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisittodibbe cakkaratane antarahite
anattamano ahosi. Anattamanataca
paisavedesi. So yena rjisi tenupasakami.
Upasakamitv rjisi etadavoca: yagegha deva
jneyysi dibba cakkaratana antarahitanti.
Eva vutte bhikkhave rjisi rjnakhattiya
muddhbhisitta etadavoca: 'm ko tva tta
dibbe cakkaratane antarahite anattamano ahosi,
m anattamanataca paisavedes na hi te tta
dibba cakkaratana pettika dyajja, igha
tva tta ariye cakkavattivatte vatthi. hna
kho paneta vijjati yatte ariye cakkavattivatte
vattamnassa tadhuposathe paarase ssa
nahtassa2 uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana
ptu bhavissati sahassra sanemika
sanbhika sabbakraparipra"niti.
4. "Katama pana ta deva ariya
cakkavattivattanti"?
"Tenahi tva tta dhamma yeva nissya
dhamma sakkaronto dhamma
garukaronto3dhamma mnento dhamma
pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu antojanasmi.

Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto


dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu balakyasmi.

Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto


dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu khatatiyesu
anuyuttesu

D.N. 405/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[T] dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto


dhamma garukaronto dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
brhmaagahapatikesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
negamajnapadesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
samaabrhmaesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu migapakkhsu.

M ca te tta vijite adhammakro pavattittha.


Ye ca te tta vijite adhan assu, tesaca
dhanamanuppadeyysi1.
Ye ca te tta vijite samaabrhman
madappamd paivirat khantisoracce nivih
ekamattna damenti, ekamattna samenti,
ekamattna parinibbpenti. Te klena kla
upasakamitv paripuccheyysi
paripaehayysi: ki bhante kusala, ki
akusala, ki svajja ki anavajja, ki
sevitabba ki na sevitabba, ki me
karyamna dgharatta ahitya dukkhya assa,
ki v pana me karyamna dgharatta hitya
sukya ass?"Ti. Tesa sutv ya akusala ta
abhinivajjeyysi, ya kusala ta samdya
vatteyysi.
Ida kho tta ariya cakkavattivatta"nti.
"Eva dev"ti ko bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisitto rjisissa paissutv ariye
cakkavattivatte vatti. Tassa ariye cakkavattivatte

vattamnassa tadahuposathe paarase ssa


nahtassa uposathikassa uparipsdavaragatassa
dibba cakkaratana pturahosi sahassra
sanemika sanbhika sabbkraparipra.
Disvna rao khattiyassa muddhhisittassa
etadahosi: suta ko pana meta yassa rao
khattiyassa muddhbhisittassa tadahuposathe
paarase ssa nahtassa uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana
ptu bhavati. Sahassra sanemika sanbhika
sabbkraparipra, so hoti rj cakkavattti.
Assa nukho aha rj cakkavatat"ti.
5. Atha kho bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisitto uhysan, ekasa
uttarsaga karitv vmena bhatthena
bhikra gahetv dakkhiena hatthena
cakkaratanaabbhukkiri, 'pavattatu bhava
cakkaratana, abhivijintu bhava
cakkaratana'nti. Athakho ta bhikkhave
cakkaratana puratthima disa pavatti,
anvadeva rj cakkavatt saddhi caturaginiy
senya. Yasmi ko pana bhikkhave padese
cakkaratana patihsi, tattha rj cakkavatat
vsa upagachi saddhi caturaginiy senya.
Ye kho pana bhikkhave puratthimya disya
pairjno, te rjna cakkavatti
upasakamitv evamhasu: ehi kho mahrja,
svgata te mahrja sakante mahrja, anussa
mahrj'ti.
Rj cakkavatt evamha:
Po nahantabbo. Adinna ndtabba kmesu
micch na caritabb. Mus na bhsitabb. Majja
na ptabba. Yathbhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave puratthimya disya
pairjno te rao cakkavattissa anuyutt1
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana
puratthima samudda ajjhoghitv
paccuttaritv dakkhia disa pavatti, anvadeva
rj cakkavatt saddhi caturaginiy senya.
Yasmi kho pana bhikkhave padese
cakkaratana patihsi, tattha rj cakkavatat
vsa upagachi saddhi caturaginiy senya.
Ye kho pana bhikkhave dakkhiya disya
pairjno, te rjna cakkavatti
upasakamitv evamhasu: ehi kho mahrja,
svgata te mahrja sakante mahrja, anussa
mahrj'ti.
Rj cakkavatat evamha:

D.N. 406/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Po na bhantabbo, adinta ndtabba, kmesu


micch na caritabb, mus na bhsitabb, majji
na ptabba, yath bhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave dakkhiya disya
pairjno, te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu. Cakkavattissa anuyutt ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana dakkhia
samudda ajjhoghitv paccuttaritv pacchima
disa pavatti, anvadeva rj cakkavatt saddhi
caturaginiy senya. Yasmi kho pana
bhikkhave padese cakkaratana patihsi,
tattha rj cakkavatat vsa upagachi saddhi
caturaginiy senya. Ye kho pana bhikkhave
pacchimya disya pairjno, te rjna
cakkavatti upasakamitv evamhasu: ehi kho
mahrja, svgata te mahrja sakante
mahrja, anussa mahrj'ti.
Rj cakkavatat evamha:
Po na bhantabbo, adinta ndtabba, kmesu
micch na caritabb, mus na bhsitabb, majji
na ptabba, yath bhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave pacchimya disya
pairjno, te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana
pacchima samudda ajjhoghitv paccuttaritv
uttara disa pavatti, anvadeva rj cakkavatt
saddhi caturaginiy senya. Yasmi ko pana
bhikkhave padese dibba cakkaratana
patihsi, tattha rj cakkavatt vsa
upagachi saddi caturaginiy senya. Ye ko
pana bhikkhave uttarya disya pairjno te
rjna cakkavatti upasakamitv evamhasu:
ehi ko mahrja, svgata2 te mahrja, sakante
mahrja, anussa mahrj'ti. Rj cakkavatt
evamha: pno na hantabbo, adinna
ndtabba, kmesu micch na caritabb, mus
na bhsitabb, majja naptabba,
yathbhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave uttarya disya
pairjno te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
6. Akho ta bhikkhave cakkaratana
samuddapariyanta pahavi3 ahivijinitv
tameva rjadhni paccgantv rao
cakkavattissa antepuradvre
atthakaraappamukhe4 akkhhata mae

ahsi, rao cakkavattissa antepura


upasobhayamna.
Chahopi kho bhikkhave rj cakkavatt
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena aatara
purisa mantesi: "yad tva amho purisa
passeyysi dibba cakkaratana osakkita, n
cuta, atha me roceyys"ti. 'Eva dev'ti kho
bhikkhave so puriso rao cakkavattissa
paccassosi. Addas ko bhikkhave so puriso
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena dibba
cakkaratana osakkita hn vuta. Disvna
yena rj cakkavatt tenupasakami,
upasakamitv rjna cakkavatti etadavoca:
yagghe deva jneyysi dibba te cakkaratana
osakkita hn cutanti.
3. Atha kho bhikkhave rj cakkavatt
jehaputta kumra mantetv2 etadavoca:
dibba kira me tta kumra cakkaratana
osakkita hn cuta. Suta ko pana meta
'yasa rao cakkavattissa dibba cakkaratana
osakkati, hn cavati, na'dni tena ra cira
jvitabba hot'ti. Bhutt kho pana me mnusik
km, samayo'dni me dibbe kme pariyesitu.
Ehi tva tta kumra imasamuddapariyanta
pahavi paipajja. Aha pana kesamassu
ohretv, ksyni vatthni acchdetv,
agrasm anagriya pabbajissmi"ti. Atha ko
bhikkhave rj dahanemi jehaputta kumra
sduka rajjesamanussitv, kesamassu
ohretv, kasyni vatth acchdetv, agrasm
anagriya pabbaji.
Satthapabbajite ko pana bikkhave rjisimhi
dibba cakkaratana antaradhyi.
Atha kho bhikkhave aataro puriso yena rj
khattiyo muddhhisitto1 tenusapasakami.
Upasakamitv rjna khattiya
muddhhisitta etadavoca: yagegha deva
jneyysi dibba cakkaratana antarahitanti.
Atha kho bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisittodibbe cakkaratane antarahite
anattamano ahosi. Anattamanataca
paisavedesi. So yena rjisi tenupasakami.
Upasakamitv rjisi etadavoca: yagegha deva
jneyysi dibba cakkaratana antarahitanti.
Eva vutte bhikkhave rjisi rjnakhattiya
muddhbhisitta etadavoca: 'm ko tva tta
dibbe cakkaratane antarahite anattamano ahosi,
m anattamanataca paisavedes na hi te tta
dibba cakkaratana pettika dyajja, igha
tva tta ariye cakkavattivatte vatthi. hna

D.N. 407/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kho paneta vijjati yatte ariye cakkavattivatte


vattamnassa tadhuposathe paarase ssa
nahtassa2 uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana
ptu bhavissati sahassra sanemika
sanbhika sabbakraparipra"niti.
4. "Katama pana ta deva ariya
cakkavattivattanti"?
"Tenahi tva tta dhamma yeva nissya
dhamma sakkaronto dhamma
garukaronto3dhamma mnento dhamma
pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu antojanasmi.

Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto


dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu balakyasmi.

Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto


dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu khatatiyesu
anuyuttesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
brhmaagahapatikesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu
negamajnapadesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika

rakkhvaraagutti savidahassu
samaabrhmaesu,
Dhamma yeva nissya dhamma sakkaronto
dhamma garukaronto3dhamma mnento
dhamma pjento dhamma apacyamno,
dhammaddhajo dhammaketu
dhammdhipateyyo dhammika
rakkhvaraagutti savidahassu migapakkhsu.

M ca te tta vijite adhammakro pavattittha.


Ye ca te tta vijite adhan assu, tesaca
dhanamanuppadeyysi1.
Ye ca te tta vijite samaabrhman
madappamd paivirat khantisoracce nivih
ekamattna damenti, ekamattna samenti,
ekamattna parinibbpenti. Te klena kla
upasakamitv paripuccheyysi
paripaehayysi: ki bhante kusala, ki
akusala, ki svajja ki anavajja, ki
sevitabba ki na sevitabba, ki me
karyamna dgharatta ahitya dukkhya assa,
ki v pana me karyamna dgharatta hitya
sukya ass?"Ti. Tesa sutv ya akusala ta
abhinivajjeyysi, ya kusala ta samdya
vatteyysi.
Ida kho tta ariya cakkavattivatta"nti.
"Eva dev"ti ko bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisitto rjisissa paissutv ariye
cakkavattivatte2 vatti. Tassa ariye
cakkavattivatte vattamnassa tadahuposathe
paarase ssa nahtassa uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana
pturahosi sahassra sanemika sanbhika
sabbkraparipra disvna rao khattiyassa
muddhhisittassa etadahosi: suta ko pana
meta yassa rao khattiyassa
muddhbhisittassa tadahuposathe paarase
ssa nahtassa uposathikassa
uparipsdavaragatassa dibba cakkaratana
ptu bhavati.
Sahassra sanemika sanbhika
sabbkraparipra, sohoti rj cakkavattti.
Assa nukho aha rj cakkavatat"ti.
5. Atha kho bhikkhave rj khattiye
muddhbhisitto uhysan, ekasa
uttarsaga karitv vmena bhatthena
bhikra gahetv dakkhiena hatthena
cakkaratanaabbhukkiri, 'pavattatu bhava

D.N. 408/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

cakkaratana, abhivijintu bhava


cakkaratana'nti. Athakho ta bhikkhave
cakkaratana puratthima disa pavatti,
anvadeva rj cakkavatt saddhi caturaginiy
senya. Yasmi ko pana bhikkhave padese
cakkaratana patihsi, tattha rj cakkavatat
vsa upagachi saddhi caturaginiy senya.
Ye kho pana bhikkhave puratthimya disya
pairjno, te rjna cakkavatti
upasakamitv evamhasu: ehi kho mahrja,
svgata te mahrja sakante mahrja, anussa
mahrj'ti.
Rj cakkavatt evamha:
Pno nahantabbo. Adinna ndtabba kmesu
micch na caritabb. Mus na bhsitabb. Majja
na ptabba. Yathbhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave puratthimya disya
pairjno te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana
puratthima samudda ajjhoghitv
paccuttaritv dakkhia disa pavatti, anvadeva
rj cakkavatt saddhi caturaginiy senya.
Yasmi ko pana bhikkhave padese cakkaratana
patihsi, tattha rj cakkavatat vsa
upagachi saddhi caturaginiy senya. Ye kho
pana bhikkhave dakkhiya disya pairjno, te
rjna cakkavatti upasakamitv evamhasu:
ehi kho mahrja, svgata te mahrja sakante
mahrja, anussa mahrj'ti.
Rj cakkavatat evamha:
Pno na bhantabbo, adinta ndtabba, kmesu
micch na caritabb, mus na bhsitabb, majja
na ptabba, yath bhuttaca bhujath'ti. Ye
kho pana bhikkhave dakkhiya disya
pairjno, te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana dakkhia
samudda ajjhoghitv paccuttaritv pacchima
disa pavatti, anvadeva rj cakkavatt saddhi
caturaginiy senya. Yasmi ko pana bhikkhave
padese cakkaratana patihsi, tattha rj
cakkavatat vsa upagachi saddhi
caturaginiy senya. Ye kho pana bhikkhave
pacchimya disya pairjno, te rjna
cakkavatti upasakamitv evamhasu: ehi kho
mahrja, svgata te mahrja sakante
mahrja, anussa mahrj'ti.

Rj cakkavatat evamha:
Pno na bhantabbo, adinta ndtabba, kmesu
micch na caritabb, mus na bhsitabb, majja
na ptabba, yath bhuttaca bhujath'ti. Ye
kho pana bhikkhave pacchimya disya
pairjno, te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
Atha kho ta bhikkhave cakkaratana
pacchima samudda ajjhoghitv paccuttaritv
uttara disa pavatti, anvadeva rj cakkavatt
saddhi caturaginiy senya. Yasmi ko pana
bhikkhave padese dibba cakkaratana
patihsi, tattha rj cakkavatt vsa
upagachi saddi caturaginiy senya. Ye ko
pana bhikkhave uttarya disya pairjno te
rjna cakkavatti upasakamitv evamhasu:
ehi ko mahrja, svgata2 te mahrja, sakante
mahrja, anussa mahrj'ti.
Rj cakkavatt evamha:
Pno na hantabbo, adinna ndtabba, kmesu
micch na caritabb, mus na bhsitabb, majja
naptabba, yathbhuttaca bhujath'ti.
Ye kho pana bhikkhave uttarya disya
pairjno te rao cakkavattissa anuyutt
ahesu.
6. Akho ta bhikkhave cakkaratana
samuddapariyanta pahavi3 ahivijinitv
tameva rjadhni paccgantv rao
cakkavattissa antepuradvre
atthakaraappamukhe4 akkhhata mae
ahsi, rao cakkavattissa antepura
upasobhayamna.
- - - - - Sattamo pi ko bhikkhave rj cakkavatt
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena aatara
purisa mantesi: yad tva amho purisa
passeyysi dibba cakkaratana osakkita hn
cuta, atha me roceyys ti. 'Eva dev'ti ko
bhikkhave so puriso rao cakkavattissa
paccassosi. Addas kho bhikkhave so puriso
bahunna vassna bahunna vassasatna
bahunna vassasahassna accayena dibba
cakkaratana osakkita hn cuta, disvna
yena rjcakkavatt tenupasakami,
upasakamitv rjna cakkavatti etadavoca:
[PTS Page 064] [\q 64/] yagghe deva jneyysi
dibbante cakkaratana osakkita hn vutanti.

1. Anuyanat (machasa) 2. Sgata [pts] 3.


Pahavi )machasa) 4. Aaakaraapapamukhe
(smu)

D.N. 409/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 108] [\x 108/]


7. Atha kho bhikkhave rj cakkavatt
jehaputta kumra mantetv etadavoca:
"dibba kira me tta kumra cakkaratana
osakkita hn cuta. Suta kho pana me ta
yassa rao cakkavattissa dibba cakkaratana
osakkati hn cavati, na'dni tena ra cira
jvitabba hot'ti. Bhutt ko pana me mnusik
km, samayo'dni me dibbe kme pariyesitu.
Ehi tva tta kumra, ima samuddapariyanta
pahavi paipajja, aha pana kesamassu
ohretv ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbajissm"ti. Atha kho bhikkhave
rj cakkavatt jehaputta kumra sdhuka
rajje samanussitv, kesamassu ohretv
ksyni vatthni acchdetv agrasm
anagriya pabbaji. Satthapabbajite kho pana
bhikkhave rjisimhi dibba cakkaratana
antaradhyi. Atha kho bhikkhave aataro
puriso yena rj khattiyo muddhhisitto1
tenupasakami. Upasakamitv rjna
khattiya muddhhisitta etadavoca: yagegha
deva jneyysi dibba cakkaratana
antarahitanti. Atha kho bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisitto dibbe cakkaratane antarahite
anattamano ahosi, anattamanataca
paisavedesi. No ca kho rjisi upasakamitv
ariya cakkavattivatta pucchi. So samateneva
suda janapada passati. Tassasamatena
janapada passato pubbenpara janapada na
pabbanti yath ta pubbakna rjna ariye
cakkavattivatte vattamnna.
8. Atha kho bhikkhave amacc prisajj gaak
mahmatt ankah dovrik mantassjivino
sannipatitv rjna khattiya muddhbhasitta
upasakamitv etadavocu: " [PTS Page 065] [\q
65/] na kho te deva samatena suda
janapada pssato pubbenpara janapad
pabbanti yath ta pubbakna rjna ariye
cakkavattivatte vattamnna. Savijjanti ko
tedeva vijite amacc prisajj gaak mahmatt
ankah dovrik mantassjivino, mayaceva
ae ca, ye maya ariya cakkavattivatta
dhrema. Igha tva deva amhe ariya
cakkavattivatta puccha, tassa te maya ariya
cakkavattivatta puh bykarissm"ti.
yuvadiparihikath
Atha kho bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisitto amacce prisajje gaake
mahmatte ankahe dovrike mantassjivino
sanniptpetv ariya cakkavattitta pucchi.
[BJT Page 110] [\x 110/]

Tassa te ariya cakkavattivatta puh


bykarisu. Tesa sutv dhammika hiko
rakkhvaraagutti savidahi. No ca kho
adhanna dhanamanuppdsi1 adhanna
dhane ananuppadyamne diddiya2
vepullamagamsi. Diddiye vepulla gate
aataro puriso paresa adinna
theyyasakhta diyi. Tamena aggahesu
gahetv rao khattiyassa muddhbisittassa
dassesu aya deva puriso paresa adinna
theyyasakhta diy'ti. Eva vutte bhikkhave
rj khattiyo muddhbhisitto ta purisa
etadavoca:"sacca kiratva amho purisa paresa
adinna theyyasakhta diy?3"Ti. "Sacca
dev"ti. "Ki kran?"Ti. " Na hi deva jvm"ti.
9. [PTS Page 066] [\q 66/] atha kho bhikkhave
rj khattiyo muddhbhisatto tassa purisassa
dhanamanuppdsi "imin tva ambho purisa
dhanena attan ca jvhi, mtpitaro ca posehi,
puttadraca posehi, kammante ca payojehi,
samaabrhmaesu uddhaggika dakkhia
patihapehi4 sovaggika sukhavipka
saggasavattanikanti?. "Eva dev"ti kho
bhikkhaveso puriso rao khattiyassa
muddhbisittassa paccassosi. Aataro pi
khobhikkhave puriso paresa adinna
theyyasakhta diyi. Tamena aggahesu
gahetv rao khattiyassa muddhbhisittassa
dassesu "aya deva puriso paresa adinna
theyyasakhta diy"ti. Eva vutte bhikkhave
rj khattiyo muddhbhisittota purisa
etadavoca: "sacca kira tva ambho purisa
paresa adinna theyyasakhta diy"ti.
"Sacca dev"ti. "Ki kra?"Ti. "Nahi deva
jvm"ti. Atha kho bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisitto tassa purisassa
dhanamanuppdsi "imin tva ambho purisa
dhanena attan ca jvhi, mtpitaro ca posehi,
puttadraca posehi, kammante ca payojehi,
samaabrhmaesu5 uddhaggika dakkhia
patihapehi, sovagagika sukhavipka
saggasavattanikanti. ' "Eva dev"ti kho
bhikkhaveso puriso rao khattiyassa
muddhbhisittassa paccassosi.
Assosu ko bhikkhave manuss: ye kira bho
paresa adinna theyyasakhta diyanti,
tesa rj dhanamanuppadet6ti. Sutvna tesa
etadahosi "yannna mayampi paresa adinna
theyyasakhta diyeyym"ti.
1. Dhanamanuppadsi (machasa) 2.
Dalidadadisa. [Pts] dalidadisa (sy) 3. diyayi

D.N. 410/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

(Sy) 4. Patihpeti (machasa) 5. Samaesu


brhmaesu (bahusu) 6. Dhanamanuppades
[pts]
[BJT Page 112] [\x 112/]

Atha kho bhikkhave aataro puriso paresa


adinna theyyasakhta diyi. Tane
aggahesu gahetv rao khattiyassa
muddhbhisittassa dassesu "aya deva puriso
paresa adinna theyyasakhta diyti.
[PTS Page 067] [\q 67/] eva vutte bhikkhave
rj khattiyo muddhbhisitto ta purisa
etadavoca: "sacca kira tva ambho purisa
paresa adinna theyyasakhta diy"ti.
"Sacca dev"ti. "Kikra?"Ti. " Na hi deva
jivm"ti. Atha kho bhikkhave rao khattiyassa
muddhbhisittassa etadahosi: "sace kho aha yo
yo pi paresa adinna theyyasakhta
diyissati, tassa tassa dhanamanuppadassmi,
evamida adinndna pavahissati.
Yannnha ima purisa sunisedha
nisedheyya mlachessa1 kareyya, ssamassa
candeyya"nti.
10. Atha kho bhikkhave rj khattiyo
muddhbhisitto purise pesi: " tena hi bhae
ima purisa dakhya rajjuy pacchbha
ghabandhana bandhitv khuramua
karitv, kharassarena paavenarathiy rathi
sighakena sighaka parinetv dakkhiena
dvrena nikkhmetv dakkhiato nagarassa
sunisedha nisedhetha, mlachejja karotha,
ssamassa chndath"ti. 'Eva dev'ti kho
bhikkhave te puris rao khattiyassa
muddhbhisittassa paissutv ta purisa
dahya rajjuy pacchbha2 ghakhandhana
khandhitv khuramua karitv, kharassarena
paavena rathiy4 rathi sighakena
sighaka parinetv, dakkhiena dvrena
nikkhmetv, 5 dakkhiato nagarassa
sunisedha nisedhesu mlachejja akasu,
ssamassa chindisu. Assosu kho bhikkhave
manuss, "ye kira bho paresa adinna
theyyasakhta diyanti, te rj sunisedha
nisedheti, mlachejja karoti, ssni tesa
chindat"ti. Sutvna tesa etadahosi: yannna
mayampi tihni satthni krpessma6 tihni
satthni krpetv yesa adinna
theyyasakhta diyissma, te [PTS Page 068]
[\q 68/] sunisedha nisedhessma,
mlachejja karissma, ssni tesa
chindissm"ti. Te tihni satthni krpesu,
tihni satthni krpetv gmaghtakampi
upakkamisu ktu, nigamaghtampi

upakkamisu ktu, nagaraghtampi


upakkamisu ktu, patthaduhanampi3
upakkamisu ktu. Yesa te adinna
theyyasakhta diyanti, te sunisedha
nisedhenti, mlachejja karonti, ssni tesa
chandanti. Iti kho bhikkhave adhanna dhane
ananuppadyamne diddiya vepullamagamsi.
Diddiye vepulla gate adinndna
vepullamagamsi, adinndne vepulla gate
sattha vepullamagamsi. Satthe vepulla gate
ptipto vepullamagamsi. Ptipte
vepulla gate tesa sattna yu pi parihyi,
vao pi parihyi, tesa yunpi
parihyamnna vaenapi parihyamnna
astivassasahassyukna manuss putt
cattrsa vassasahassk ahesu.
1. Mlaghacca (machasa) 2. Pacchbhu (sy)
3. Patthaduhanamapi (machasa) 4. Rathiyya
rathiya (sy) 5. Nikakhamatva (smu. Machasa,
[pts] 6. Krpeyakama (sy
[BJT Page 114] [\x 114/]

11. Cattrsavassasahassyukesu bhikkhave,


manussesu aataro puriso paresa adinna
theyyasakhta diyi. Tamena aggahesu,
gahetv rao khattiyassa muddhbhisittassa
dassesu. "Aya deva, puriso paresa adinna
theyyasakhta diy"ti. Eva vutte bhikkhave,
rj khattiyo muddhbhisitto ta purisa
etadavoca; "sacca kira tva ambho purisa,
paresa adinna theyyasakhta diyi?"Ti. "Na
hi dev"ti sampajnamus abhsi. Iti kho
bhikkhave, adhanna dhane
ananuppadiyamne diddiya vepullamagamsi.
Diddiye vepulla gate adinndna
vepullamagamsi. Adinndne vepulla gate
sattha vepullamagamsi. Satthe vepulla gate
ptipto vepullamagamsi. Ptipate
vepulla gate musvdo vepullamagamsi. [PTS
Page 069] [\q 69/] musvde vepulla gate
tesa sattna yu pi parihyi, vao pi
parihyi, tesa yun pi parihyamnna
vaena pi parihyamnna
cattrsavassasahassyukna manussna
vsativassasahassyuk putt ahesu.
Vsativassasahassyukesu bhikkhave, manussesu
aataro puriso paresa adinna
theyyasakhta diyi. Tamena aataro
purisorao khattiyassa muddhbhisittassa
rocesi: "itthannmo deva, puriso paresa
adinna theyyasakhta diy"ti
pesuamaksi. Iti kho bhikkhave, adhanna
dhane ananuppadyamne diddiya
vepullamagamsi. Diddiye vepulla gate

D.N. 411/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

adinndna vepullamagamsi. Adinndne


vepulla gate sattha vepullamagamsi. Satthe
vepulla gate ptipto vepullamagamsi.
Ptipte vepulla gate musvdo
vepullamagamsi. Musvde vepulla gate
pisu vc vepullamagamsi. Pisuya vcya
vepulla gatya tesa sattna yu pi parihyi
vao pi parihyi. Tesa yun pi
parihyamnna vaena pi parihyamnna
vsativassasahassyukna manussna
dasavassasahassyuk putt ahesu.
12. Dasavassasahassyukesu bhikkhave
manussesu ekida satt vaavanto honti,
ekida satt dubba. Tattha ye te satt
dubba te vaavante satte abhijajhyant
paresa dresu critta pajjisu. Iti kho
bhikkhave adhanna dhane ananuppadyamne
diddiya vepullamagamsi, diddiye vepulla
gate adinndna vepullamagamsi. Adinndne
vepulla gate sattha vepullamagamsi. Satthe
vepulla gate kmesu micchcro
vepullamagamsi. Kmesu micchcre vepulla
gate tesa sattna yu pi parihyi. Vao pi
parihyi. Tesa yun pi parihyamnna
vaena pi parihyamnna
dasavassasahassyukna manussna
pacavassasahassyuk putt ahesu.
----------------
1. Vaavanat. (Sy)
[BJT Page 116] [\x 116/]

13. Pacavassasahassyukesu bhikkhave,


manussesu dve dhamm vepullamagamasu,
pharus vc samphappalpo ca. Dvsu
dhammesu vepulla gatesu tesa sattna yu pi
parihyi, vaopi parihyi. Tesa yunpi
parihyamnna vaena pi parihyamnna
pacavassasahassyukna [PTS Page 070] [\q
70/] manussna appekacce
ahateyyavassasahassyuk appekacce
dvevassasahassyuk putt ahesu.
Ahateyyayassasahassyukesu bhikkhave,
manussesu abhijjhvypd1
vepullamagamasu. Abhijjhvypdesu vepulla
gatesu tesa sattna yu pi parihyi, vao pi
parihyi. Tesa yun pi parihyamnna
vaena pi parihyamnna
ahateyyayassasahassyukna manussna
vassasahassyuk putt ahesu.
Vassasahassyukesu bhikkhave, manussesu
micchdihi vepullamagamsi. Micchdihiy
vepulla gatya tesa sattna yu pi parihyi,
vao pi parihyi. Tesa yun pi

parihyamnna vaena pi parihyamnna


vassasahassyukna manussna
pacavassasatyuk putt ahesu.
Pacavassasatyukesu bhikkhave, manussesu
tayo dhamm vepullamagamasu, adhammargo
visamalobho micchdhammo. Tsu dhammesu
vepulla gatesu tesa sattna yu pi parihyi,
vaopi parihyi. Tesa yun pi
parihyamnna vaena pi parihyamnna
paca vassasatyukna manussna appekacce
ahateyyavassasatyuk appekacce
dvevassasatyuk putt ahesu.
Ahateyyavassasatyukesu bhikkhave,
manussesu ime dhamm vepullamagamasu,
amatteyyat apetteyyat asmaat
abrahmaat na kulejehpacyit.
14. Iti kho bhikkhave, adhanna dhane
ananuppadyamne diddiya vepullamagamsi,
diddiye vepulla gate adinndna
vepullamagamsi. Adinndne vepulla gate
sattha vepullamagamsi. Satthe vepulla gate
ptipto vepullamagamsi. Ptipte
vepulla gate musvdo vepullamagamsi.
Musvde vepulla gate pusu vc
vepullamagamsi. Pisuya vcya vepulla
gatya kmesu micchcro vepullamagamsi.
Kmesu micchcre [PTS Page 071] [\q 71/]
vepulla gate dve dhamm vepullamagamasu.
Pharus vc samphappalpo ca. Dvsu
dhammesu vepulla gatesu abhijjhvypd'
vepullamagamasu, abhijjhvypdesu
vepulla
-------------------
1. Abhijjhvpdo [pts]
[BJT Page 118] [\x 118/]

Gatesu micchdihi vepullamagamsi.


Micchdihiy vepulla gatya tayo dhamm
vepullamagamasu. Adhammargo visamalobho
micchdhammo tsu dhammesu vepulla gatesu
ime dhamm vepullamagamasu. Amatteyyat
apetteyyat asmaat abrahmaat na
kulejehpacyit. Imesu dhammesu vepulla
gatesu tesa sattna yu pi parihyi, vaopi
parihyi. Tesa yun pi parihyamnna
vaena pi parihyamnna
ahateyyavassasatyukna manussna
vassasatyuk putt ahesu.
Dasavassyukasamayo
15. Bhavissati bhikkhave, so samayo ya imesa
manssna dasavassyuk putt bhavissanti.

D.N. 412/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Dasavassyukesu bhikkhave, manussesu


pacavassik1 kumrik alampateyy
bhavissanti. Dasavassyukesu bhikkhave,
manussesu imni rasni antaradhyissanti,
seyyathda sappi navanta tela madhu
phnita loa. Dasavassyukesu bhikkhave,
manussesu kudrsako agga bhojanna, 2
bhavissati. Seyyathpi bhikkhave, etarahi
slimasodano agga bhojanna, evameva kho
bhikkhave, dasavassyukesu manussesu
kudusako agga bhojanna bhavissati.
Dasavassyukesu bhikkhave, manussesu
dasakusalakammapath sabbena sabba
antaradhyissanti, dasaakusalakammapath
atiby3 dippissanti. Dasavassyukesu bhikkhave,
manussesu kusalantipi na bhavissati. Kuto pana
kusalassa krako. Dasavassyukesu bhikkhave,
manussesu ye te bhavissant amatteyy [PTS
Page 072] [\q 72/] apetteyy asma
abrahma na kule jehpacyino, te pujj ca4
bhavissanti psas ca. Seyyathpi bhikkhave,
etarahi matteyy5 petteyy sma brahma
kule jeh pacyino pujj ca psas ca,
evameva kho bhikkhave, dasavassyukesu
manussesu ye te bhavissanti amatteyy
apetteyy asma abrahma na kule
jehpacyino, te pujj ca bhavissanti psas
ca. Dasavassyukesu bhikkhave, manussesu na
bhavissati mt ti v mtucch ti v mtuln ti
v cariyabhariy ti v 6 garna dro7 ti v
sambheda loko gamissati yath ajeak
kukkuaskar soasigl8.
------------------
1. Pacamsik (kami) 2. Agagabhojana 3.
Ativiya[pts]sy ) 4. Pj. (Sy) 5. Metatasy [pts]
6. 'Pit tiv putucchati' v iti adhiko pho
symapotthakesu dussati. 7. Dro (smu) 8.
Ghoasigl (machasa)
[BJT Page 120] [\x 120/]

16. Dasavassyukesu bhikkhave, manussesu tesa


sattna aamaambhi tibbo ghto
paccupahito bhavissati, tibbo bypdo, tibbo
manopadoso, tibba vadhakacitta mtu pi
puttamhi, puttassa pi mtari, pitu pi puttamhi
puttassa pi pitari, bhtu pi bhtari bhtu pi
bhaginiy, bhaginiy pi bhtari, tibbo ghto
paccupahito bhavissati tibbo bypdo tibbo
manopadoso tibba vadhakacitta. Seyyathpi
bhikkhave, mgavikassa mga disv tibbo
ghto paccupahito hoti tibbo bypdo tibbo
manopadoso tibba vadhakacitta evameva kho
bhikkhave, dasavassyukesu manussesu tesa
sattna aamaamhi tibbo ghto

paccupahito bhavissati tibbo bypdo tibbo


manopadoso tibba vadhakacitta mtu pi
puttamhi, puttassa pi mtari, pitu pi puttamhi,
puttassa pi pitari, bhtu pi bhtari, bhtu pi
bhaginiy, bhaginiy pi bhtari, tibbo [PTS Page
073] [\q 73/] ghto paccupahito bhavissati,
tibbo bypdo, tibbo manopadoso, tibba
vadhakacitta. Dasavassyukesu bhikkhave,
manussesu sattha satthantarakappo
bhavissati. Te aamaamahi migasaa
pailabhissanti tesa tihni satthni hatthesu
ptubhavissanti. Te tihena satthena 'esa migo
esa migo'ti aamaa jvit voropessanti1.
yuvadivahanakath
17. Atha kho tesa bhikkhave, sattna
ekaccna eva bhavissati, 'm ca maya kaci2.
M ca amhe koc, yannna maya tiagahaa
v vanagahaa v rukkhagahaa v
nadvidugga v pabbatavisama v pavisitv
vanamlaphalhr ypeyym'ti. Te
tiagahaa v vanagahaa v rukkhagahaa
v nadvidugga v pabbatavisama v pavisitv
sattha vana mlaphalhr ypessanti3. Te
tassa4 satthassa accayena tiagaha
vanagaha rukkhagaha nadvidugg
pabbatavisam nikkhamitv aamaa
ligitv sahgyissanti samasssissanti 'dih
bho satta, jvasi, dih bho satta jvas'ti. Atha
kho tesa bhikkhave, sattna eva bhavissati
'maya ko akusalna dhammna
samdnahetu evarpa yata tikkhaya
patt yannna maya kusala kareyyma.
----------------
1. Poropissatti(sy) 2. Kici (km) 3. Ypeyyatti.
[Pts 4.] Tattha (smu)
[BJT Page 122] [\x 122/]

Ki kusala kareyyma? Yannna maya


ptipt virameyyma, ida kusala
dhamma samdya vatteyym"ti. Te
ptipt viramissanti. Ida kusala dhamma
samdya vattissanti. Te kusalna dhammna
samdnahetu yun pi vahissanti vaena pi
vahissanti. Tesa yun pi vahamnna
vaena pi [PTS Page 074] [\q 74/]
vahamnna dasavassyukna manussna
vsativassyuk putt bhavissanti. Atha kho
tesa bhikkhave, sattna eva bhavissati, "ya
kho kusalna dhammna samdnahetu
yun pi vahma, vaena pi vahma.
Yannna maya bhyyosomattya kusala
kareyyma. Ki kusala kareyyma? Yannna

D.N. 413/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

maya adinndn virameyyma, ida kusala


dhamma samdya vatteyym'ti. Te
ptipt viramissanti adinndn
viramissanti. Ida kusala dhamma samdya
vattissanti. Te kusalna dhammna
samdnahetu yun'pi vahissanti, vaenapi
vahissanti. Tesa yunpi vahamnna
vaenapi vahamnna vsativassyukna
manussna cattlsativassyuk putt
bhavissanti.
Atha kho tesa bhikkhave, sattna eva
bhavissati 'maya kho kusalna dhammna
samdnahetu yunpi vahma, vaenapi
pahma. Yannna maya bhyyosomattya
kusala kareyyama. Ki kusala kareyyma?
Yannna maya kmesu micchcr
virameyyma, ida kusala dhamma samdya
vatteyym'ti. Te ptipt viramissanti,
adinndn viramissanti, kmesu micchacr
viramissanti. Ida kusala dhamma samdya
vattissanti. Te kusalna dhammna
samdnahetu yunpi vahissanti vaenapi
vahissanti. Tesa yunpi vahamnna
vaenapi vahamnna
cattlsavassyukna manussna
astivassyuk putt bhavissanti.
18. Atha kho tesa bhikkhave, sattna eva
bhavissati 'maya kho kusalna dhammna
samdnahetu yunpi vahma. Vaenapi
vahma. Yannna maya bhyyosomattya
kusala kareyyma. Ki kusala kareyyma?
Yannna maya musvd virameyyma, ida
kusala dhamma samdya vatteyym't. Te
ptipt viramissanti, adinndn
viramissanti, kmesu micchcr viramissanti,
musvd viramissanti. Ida kusala dhamma
samdya vattissanti. Te kusalna dhammna
samdnahetu yunpi vahissanti vaenapi
vahissanti.
[BJT Page 124] [\x 124/]

Tesa yunpi vahamnna vaenapi


vahamnna astivassyukna manussna
sahivassasatyuk putt bhavissanti. Atha kho
tesa bhikkave, sattna eva bhavissati 'maya
kho kusalna dhammna samdnahetu
yunpi vahma, vaenapi vahma.
Yannna maya bhyyosomattya kusala
kareyyma. Ki kusala kareyyma? Yannna
maya pisuya vcya virameyyma ida
kusala dhamma samdya vatteyym'ti. Te
ptipt viramissanti, adinndn
viramissanti, kmesu micchcr viramissanti.

Musvd viramissanti. Pisuya vcya


viramissanti. Ida kusala dhamma samdya
vattissanti. Te kusalna dhammna samdna
hetu yunpi vahissanti vaenapi
vahissanti. Tesa yunpi vahamnna
vaenapi vahamnna
sahivassasatyukna manussna vsa
tivassasatyuk putt bhavissanti.
Atha kho tesa bhikkhave, sattna eva
bhavissati 'maya kho kusalna dhammna
samdnahetu yunpi vahma vaenapi
pahma. Yannna maya bhyyosomattya
kusala kareyyma. Ki kusala kareyyma?
Yannna maya pharusya vcya virameyyma.
Ida kusala dhamma samdya vatteyym'ti.
Te ptipt viramissanti, adinndn
viramissanti, kmesu micchcr viramissanti,
musvd viramissanti, pisuya vcya
viramissanti, pharusya vcya viramissanti. Ida
kusala dhamma samdya vattissanti. Te
kusalna dhammna samdnahetu yunpi
vahissanti vaenapi vahissanti. Tesa
yunpi vahamnna vaenapi
vahamnna vsativassasatyukna
manussna cattrsajabbassasatyuk putt
bhavissanti.
Atha kho tesa bhikkhave, sattna eva
bhavissati 'maya kho kusalna dhammna
samdnahetu yunpi vahma vaenapi
pahma. Yannna maya bhyyosomattya
kusala kareyyma. Ki kusala kareyyma?
Yannna maya sampapphalp virameyyma.
Ida kusala dhamma samdya vatteyym'ti.
Te ptipt viramissanti, adinndn
viramissanti, kmesu micchcr viramissanti,
musvd viramissanti, pisuya vcya
viramissanti, sampapphalp viramissanti. Ida
kusala dhamma samdya vattissatti. Te
kusalna dhammna samdnahetu yunpi
vahissanti vaenapi vahissanti. Tesa
yunpi vahamnna vaenapi
vahamnna
cattrsachabbassasatyukna manussna
dvesahassayuk putt bhavissanti.
[BJT Page 126] [\x 126/]
19. Atha kho tesa bhikkhave, sattna eva
bhavissati'maya kho kusalna dhammna
samdnahetu yunpi vahma, vaenapi
vahma, yannna maya bhyyosomattya
kusala kareyyma. Ki kusala kareyyma?
Yannna maya abhijjha pajaheyyma. Ida
kusala dhamma samdya vatteyym'ti. Te
ptipt viramissanti, adinndn

D.N. 414/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

viramissanti, kmesu micchcr viramissanti,


musvd viramissanti, pisuya vcya
viramissanti, pharusya vcya viramissanti,
sampapphalp viramissanti, abhijjha
pajahissanti, ida kusala dhamma samdya
vattissanti. Te kusalna dhammna
samdnahetu yunpi vahissanti vaenapi
vahissanti. Tesa yunpi vahamnna
vaenapi vahamnna
dvevassasahassyukna manussna
cattrivassasahassyuk putt bhavissanti.
Atha kho tesa bhikkhave, sattna eva
bhavissati'maya kho kusalna dhammna
samdnahetu yunpi vahma, vaenapi
vahma, yannna maya bhyyosomattya
kusala kareyyma. Ki kusala kareyyma?
Yannna maya vypda pajaheyyma, ida
kusala dhamma samdya vatteyym'ti. Te
ptipt viramissanti, adinndn
viramissanti, kmesu micchcr viramissanti,
musvd viramissanti, pisuya vcya
viramissanti, pharusya vcya viramissanti,
sampapphalp viramissanti, abhijjha
pajahissanti, vypda pajahissanti. Ida kusala
dhamma samdya vattissanti. Te kusalna
dhammna samdnahetu yunpi
vahissanti vaenapi vahissanti. Tesa
yunpi vahamnna vaenapi
vahamnna cattrivassasahassyukna1
manussna ahavassasahassyuk putt
bhavissanti.
Atha kho tesa bhikkhave, sattna eva
bhavissati'maya kho kusalna dhammna
samdnahetu yunpi vahma, vaenapi
vahma, yannna maya bhyyosomattya
kusala kareyyma. Ki kusala kareyyma?
Yannna maya micchdihi pajaheyyma.
Ida kusala dhamma samdya vatteyym'ti.
Te ptipt viramissanti, adinndn
viramissanti, kmesu micchcr viramissanti,
musvd viramissanti, pisuya vcya
viramissanti, pharusya vcya viramissanti,
sampapphalp viramissanti, abhijjha
pajahissanti, vypda pajahissanti,
micchdihi pajahissanti. Ida kusala
dhamma samdya vattissanti. Te kusalna
dhammna samdnahetu yunpi
vahissanti vaenapi vahissanti. Tesa
yunpi vahamnna vaenapi
vahamnna ahavassasahassyukna
manussna vsativassasahassyuk putt
bhavissanti.
---------------------

1. Cattrivassasahassyukna (machasa[pts]
[BJT Page 128 [\x 128/] 20.] Atha kho tesa
bhikkhave, sattna eva bhavissati'maya kho
kusalna dhammna samdnahetu yunpi
vahma, vaenapi vahma, yannna
maya bhyyosomattya kusala kareyyma. Ki
kusala kareyyma? Yannna maya tayo
dhamme pajaheyyma. Adhammarga
visamalobha micchdhamma, ida kusala
dhamma samdya vatteyym'ti. Te
ptipt viramissanti, adinndn
viramissanti, kmesu micchcr viramissanti,
musvd viramissanti, pisuya vcya
viramissanti, pharusya vcya viramissanti,
sampapphalp viramissanti, abhijjha
pajahissanti, vypda pajahissanti,
micchdihi pajahissanti, tayo dhamme
pajahissanti: adhammarga visamalobha
micchdhamma. Ida kusala dhamma
samdya vattissanti. Te kusalna dhammna
samdnahetu yunpi vahissanti vaenapi
vahissanti. Tesa yunpi vahamnna
vaenapi vahamnna
vsativassasahassyukna manussna
cattrivassasahassyuk [PTS Page 075] [\q 75/]
putt bhavissanti.
21. Atha kho tesa bhikkhave, sattna eva
bhavissati'maya kho kusalna dhammna
samdnahetu yunpi vahma, vaenapi
vahma. Yannna maya bhyyosomattya
kusala kareyyma. Ki kusala kareyyma?
Yannna maya matteyy assma petteyy
assma sma brahma kulejehpacyino,
ida kusala dhamma samdya vatteyym'ti.
Te ptipt viramissanti, adinndn
viramissanti, kmesu micchcr viramissanti,
musvd viramissanti, pisuya vcya
viramissanti, pharusya vcya viramissanti,
sampapphalp viramissanti, abhijjha
pajahissanti, vypda pajahissanti,
micchdihi pajahissanti, tayo dhamme
pajahissanti: adhammarga visamalobha
micchdhamma. Matteyy bhavissanti petteyy
sma brahma kulejehpacyino. Ida
kusala dhamma samdya vattissanti. Te
kusalna dhammna samdnahetu yunpi
vahissanti vaenapi vahissanti. Tesa
yunpi vahamnna vaenapi
vahamnna cattrsavassasahassyukna
manussna astivassasahassyuk putt
bhavissanti. Astivassa sahassyukesu bhikkhave,
manussesu pacavassasatika kumrik
alampateyy bhavissanti.
Astivassasahassyukesu bhikkhave, manussesu
tayo bdh bhavissanti icch anasana jar.

D.N. 415/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 130] [\x 130/]

Sakharjuppatti
22. Astivassasahassyukesu bhikkhave,
manussesu aya jambudpo iddho ceva
bhavissati phto ca, kukkuasamptik1
gmanigamajanapadarjadhniyo2.
Astivassasahassyukesu bhikkhave, manussesu
aya jambudpo avci mae phuo bhavissati
manussehi, seyyathpi naavana saravana3 v.

Astivassasahassyukesu bhikkhave, manussesu


aya bras ketumat nma rjadhni
bhavissati iddh ceva pht ca bahujan ca
kiamanuss ca subhikkh ca.
Astivassasahassyukesu bhikkhave, manussesu
imasmi jambudipe catursti nagarasahassni
bhavissanti ketumatrjadhnipamukhni.
Astivassasahassyukesu bhikkhave, manussesu
ketumatiy rjadhniy sakho nma rj
uppajjissati cakkavatt dhammiko dhammarj
cturanto vijitv janapadatthvariyappatt
sattaratanasamanngato. Tassimni
sattaratanni bhavissanti, seyyathda,
cakkaratana hatthiratana assaratana
mairatana itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavissanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pathavi
sgarapariyanta adaena asatthena
dhammena abhivijiya ajjhvasissati.
Metteyyabuddhuppdo
23. Astivassasahassyukesu bhikkhave,
manussesu [PTS Page 076] [\q 76/] metteyyo
nma bhagav loke uppajjissati araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavidu anuttaro purisadammasrathi satth
devamanussna buddho bhagav.
Seyyathpaha etarahi loke uppanno araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav. So ima
loka sadevaka samraka sabrahmaka
sassamaabrhmai paja sadevamanussa
saya abhi sacchikatv pavedemi. So
dhamma desessati dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana
kevalaparipua parisuddha brahmacariya
paksessati. Seyyathpaha etarahi dhamma
desemi dikalya majjhekalya
pariyosnakalya sttha sabyajana

kevalaparipua parisuddha brahmacariya


paksemi. So anekasatasahassa
bhikkhusagha pariharissati seyyathpaha
etarahi anekasata bhikkhusagha pariharmi.

----------------
1. Kukakuasamytit (sy) 2. Gmanigama
janapad rjadhniyo (kam),
gmanigamarjadhniyo (machasa) 3.
Sravana (sy)
[BJT Page 132] [\x 132/]

24. Atha kho bhikkhave, sakho nma rj yo so


ypo ra mahpandena karpito, ta ypa
usspetv ajjhvasitv ta datv vissajjetv1
samaabrhmaakapaaddhikavaibbakaycak
na dna datv2 metteyyassa bhagavato
arahato sammsambuddhassa santike
kesamass ohretv ksyni vatthni
acchdetv agrasm anagriya pabbajissati. So
eva pabbajito samno eko vpakahe
appamatto tp pahitatto viharanto na cirasseva
yassatthya kulaputt sammadeva agrasm
[PTS Page 077] [\q 77/] anagriya
pabbajanti, tadanuttara
brahmacariyapariyosna dihava dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja
viharissati.
25. Attadp bhikkhave, viharatha attasara
anaasara. Dhammadp dhammasara
anaasara. Kathaca bhikkhave, bhikkhu
attadpo viharati attasarao anaasarao,
dhammadpo dhammasarao anaasarao?.
Idha bhikkhave, bhikkhu kye kynupass
viharati tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa. Vedansu vedannupass
viharati tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa. Citte cittnupass viharati
tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa. Dhammesu
dhammnupass viharati tp sampajno satim
vineyya loke abhijjhdomanassa. Eva kho
bhikkhave, bhikkhu attadipo viharati attasarao
anaasarao, dhammadpo dhammasarao
anaasarao.
Bhikkhuno yuvadivahanakath
26. Gocare bhikkhave, caratha sake pettike
visaye. Gocare bhikkhave, carant sake pettike
visaye yun pi vahissatha, vaena pi
vahisassatha, sukhena pi vahissatha,
bhogana pi vahissatha, balena pi vahissatha.

D.N. 416/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Kica bhikkhave, bhikkhuno yusmi? Idha


bhikkhave, bhikkhu
chandasamdhipadhnasakhrasamanngata
- iddhipda bhveti,
viriyasamdhipadhnasakhrasamanngata
iddhipda bhveti,
cittasamdhipadhnasakhrasamanngata
iddhipda bhveti,
vmassamdhipadhnasakhrasamanngata
iddhipda bhveti. So imesa catunna
iddhipdna bhvitatt bahulkatatt
kakhamno kappa v tiheyya kappvasesa
v. Ida kho bhikkhave, bhikkhuno yusmi.
-------------------
1. Visasajajitva (machasa) 2. Daditv [pts]
[BJT Page 134] [\x 134/]

Kica bhikkhave, bhikkhuno vaasmi? Idha


bhikkhave, bhikkhu slav hoti
ptimokkhasavarasavuto [PTS Page 078] [\q
78/] viharati cragocarasampanno
anumattesu vajjesu bhayadassv, samdya
sikkhati sikkhpadesu. Ida kho bhikkhave,
bhikkhuno vaasmi.
Kica bhikkhave, bhikkhuno sukhasmi? Idha
bhikkhu vivicceva kmehi vivicca akusalehi
dhammehi savitakka savicra vivekaja
ptisukha pahamajjhna upasampajja
viharati. Vitakkavicrna vpasam ajjhatta
sampasdana cetaso ekodibhva avitakka
avicra samdhija ptisukha dutiyajjhna
upasampajja viharati. Ptiy ca virg upekkhako
ca viharati sato ca sampajno sukha ca kyena
paisavedeti, ya ta ariy cikkhanti
'upekkhako satim sukhavihr'ti ta
tatiyajjhna1 upasampajja viharati. Sukhassaca
pah dukkhassa ca pah pubbeva
somanassadomanassna atthagam adukkha
asukha2 upekkhsatiprisuddhi
catutthajjhna upasampajja viharati. Ida kho
pana bhikkhave, bhikkhuno sukhasmi.
Kica bhikkhave, bhikkhuno bhegasmi? Idha
bhikkhave, bhikkhu mettsahagatena cetas
eka disa pharitv viharati, tath dutiya, tath
tatiya, tath catuttha, iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
mettsahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena2 pharitv
viharati. Idha bhikkhave, bhikkhu
karusahagatena cetas eka disa pharitv
viharati, tath dutiya, tath tatiya, tath
catuttha, iti uddhamadho tiriya sabbadhi

sabbattatya sabbvanta loka


karusahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena2 pharitv
viharati. Idha bhikkhave, bhikkhu
muditsahagatena cetas eka disa pharitv
viharati, tath dutiya, tath tatiya, tath
catuttha, iti uddhamadho tiriya sabbadhi
sabbattatya sabbvanta loka
muditsahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena2 pharitv
viharati. Idha bhikkhave, bhikkhu
upekkhsahagatena cetas eka disa pharitv
viharati, tath dutiya, tath tatiya, tath
catuttha, iti uddhamadho tiriya sabbadhi
sabbattatya sabbvanta loka
upekkhsahagatena cetas vipulena
mahaggatena appamena averena abypajjena2
pharitv viharati. Ida kho bhikkhave,
bhikkhuno bhogasmi.
Kica bhikkhave, bhikkhuno balasmi? Idha
bhikkhave, bhikkhu savna khay ansava
cetovimutti pavimutti diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja viharati.
Ida kho bhikkhave, bhikkhuno balasmi.
Nha bhikkhave, aa ekabalampi
samanupassmi ya eva duppasaha
yathayida bhikkhave, mrabala. [PTS Page
079] [\q 79/] kusalna bhikkhave,
dhammna samdnahetu evamida pua
pavahatti.
Idamavoca bhagav, attaman te bhikkh
bhagavato bhsita abhinandunti.
Cakkavatatishandasutta nihita tatiya.
---------------------
1. Pahamajjhna smu. [Pts] 2. Abyapajjhena
(smu.[Pts] )
[BJT Page 136] [\x 136/]
[PTS Page 080] [\q 80/]
Aggaasutta
1. Eva me suta:
Eka samaya bhagav svatthiya viharati
pubbrme migramtupsde. Tena kho pana
samayena vsehabhradvj bhikkhsu
parivasanti1 bhikkhubhva kakhamn. Atha
kho bhagav syahasamaya paisalln
vuhito psd orohitv ps pacchyya2
abbhokse cakamati. Addas kho vseho
bhagavanta syanhasamaya paisalln
vuhita psd orohitv psdapacchyya
abbhokse cakamanta. Disvna bhradvja

D.N. 417/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

mantesi: "aya vuso bhradvja, bhagav


syahasamaya paisalln vuhito psd
orohitv psdapacchyya abbhokse
cakamati. ymvuso bhradvja, yena
bhagav tenupasakamissma. Appevanma
labheyyma bhagavato santik3 dhammi
katha savay"ti. 'Evamvuso'ti kho
bhradvjo vsehassa paccassosi. Atha kho
vsehabhradvj yena bhagav
tenupasakamisu. Upasakamitv bhagavanta
abhivdetv bhagavanta cakamanta
anucakamisu.
2. Atha kho bhagav vseha mantesi: ' [PTS
Page 081] [\q 81/] tumhe khvattha vseh,
brhmaajacc brhmaakuln brhmaakul
agrasm anagriya pabbajit. Kacci vo
vseh brhma na akkosanti na
paribhsant'ti.
"Taggha no bhante, brhma akkosanti
paribhsanti attarpya paribhsya
paripuya no aparipuy"ti.
"Yath katha pana vo vseh, brhma
akkosanti paribhsanti attarpya paribhsya
paripuya no aparipuy'ti. "
-------------------
1. Paivasati - smu. 2. Psdacchyya - kam. 3.
Samamukh - sy kam.
[BJT Page 138] [\x 138/]

Brhma bhante, evamhasu: "brhmao'va


seho vao hn ae va brhmao'va
sukko vao, kah ae va1. Brhma'va
sujjhanti no abrhma brhma'va brahmuno
putt oras mukhato jt brahmaj
brahmanimmit brahmadyd. Te tumhe
seha vaa hitv hnamattha vaa
ajjhupagat, yadida muaake samaake ibbhe
kahe bandhupdpacce. Tayida na sdhu,
tayida nappairpa, ya tumhe seha
vaa hitv hnamattha vaa ajjhupagat,
yadida muake samaake ibbhe kahe
bandhupdpacce"ti. Eva kho no bhante,
brhma akkosanti paribhsanti attarpya
paribhsya paripuya no aparipuy"ti.
"Taggha vo vseh, brhma pora
asarant evamhasu: brhmano'va seho
vao, hn ae va, brhmao' sukko
vao, kah ae va, brhma'va sujjhanti
no abrhma, brhma'va brahamuno putt
oras mukhato jt buhmaj brahmanimmit

buhmadyd"ti. Dissanti kho pana vseh,


brhmana brhmaiyo utuniyo'pi
gabbhiniyo'pi [PTS Page 082] [\q 82/]
vijyamna'pi jyamn'pi. Te ca brhma
yonij'va samn evamhasu: brhmao'va
seho vao "brhmao'va seho vao hn
ae va brhmao'va sukko vao, kah
ae va1. Brhma'va sujjhanti no
abrhma brhma'va brahmuno putt oras
mukhato jt brahmaj brahmanimmit
brahmadyd'ti. Te ca brhmaaceva
abbhcikkhanti [C1] mus va bhsanti bahuca
apua pasavanti.
Ctuvaasuddhi
3. Cattro' me vseh, va, khattiy
brhma vess sudd. Khattiyo'pi kho vseh,
idhekacco ptipt hoti adinndy kmesu
micchcr musvd pisuvco pharusvco
samphappalp abhijjhl bypannacitto
micchdihi. Iti kho vseh, ye'me dhamm
akusal akusalasakht svajj svajjasakht
asevitabb asevitabbasakht na alamariy na
alamariyasakht, kah kahavipk
vigarahit, khattiye'pi te idhekacce
sandissanti. Brhmao'pi kho vseh,
idhekacco ptipt hoti adinndy kmesu
micchcr musvd pisuvco pharusvco
samphappalp abhijjhl bypannacitto
micchdihi. Iti kho vseh, ye'me dhamm
akusal akusalasakht svajj svajjasakht
asevitabb asevitabbasakht na alamariy na
alamariyasakht, kah kahavipk
vigarahit, brhmao'pi te idhekacce
sandissanti. Vesso'pi kho vseh, idhekacco
ptipt hoti adinndy kmesu micchcr
musvd pisuvco pharusvco
samphappalp abhijjhl bypannacitto
micchdihi. Iti kho vseh, ye'me dhamm
akusal akusalasakht svajj svajjasakht
asevitabb asevitabbasakht na alamariy na
alamariyasakht, kah kahavipk
vigarahit, vesso'pi te idhekacce sandissanti.
Suddo'pi kho vseh, idhekacco ptipt hoti
adinndy kmesu micchcr musvd
pisuvco pharusvco sampapphalp
abhijjhl bypannacitto micchdihi. Iti kho
vseh, ye'me dhamm akusal
akusalasakht svajj svajjasakht
asevitabb asevitabbasakht na alamariy na
alamariyasakht, kah kahavipk
vigarahit, sudde'pi te idhekacce sandissanti.

------------------

D.N. 418/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

1. Kaeh ao vao - [pts]


[BJT Page: 140 [\x 140/]

Khattiyo pi kho vseh, idhekacco ptipt


paivirato hoti adinndn paivirato, kmesu
micchcr paivirato, musvd paivirato,
pisuya vcya paivirato, pharusya vcya
paivirato, samphappalp paivirato,
anabhijjhl abypannacitto sammdihi. Iti
kho vseh, ye'me dhamm kusal
kusalasakht anavajj anavajjasakht
sevitabb sevitabbasakht alamariy
alamariyasakht, sukk sukkavipk
vippasatth, khattiye'pi te vseh,
idhekacce sandissanti.
Brhmao'pi kho vseh, idhekacco ptipt
paivirato hoti adinndn paivirato, kmesu
micchcr paivirato, musvd paivirato,
pisuya vcya paivirato, pharusya vcya
paivirato, samphappalp paivirato,
anabhijjhl abypannacitto sammdihi. Iti
kho vseh, ye'me dhamm kusal
kusalasakht anavajj anavajjasakht
sevitabb sevitabbasakht alamariy
alamariyasakht, sukk sukkavipk
vippasatth, brhmao pi te vseh
idhekacce sandissanti. Vesso'pi kho vseh,
idhekacco ptipt paivirato hoti adinndn
paivirato, kmesu micchcr paivirato,
musvd paivirato, pisuya vcya paivirato,
pharusya vcya paivirato, samphappalp
paivirato, anabhijjhl abypannacitto
sammdihi. Iti kho vseh, ye'me dhamm
kusal kusalasakht anavajj anavajjasakht
sevitabb sevitabbasakht alamariy
alamariyasakht, sukk sukkavipk
vippasatth, vesso'pi te vseh, idhekacce
sandissanti. Suddo'pi kho vseh, idhekacco
ptipt paivirato hoti adinndn paivirato,
kmesu micchcr paivirato, musvd
paivirato, pisuya vcya paivirato, pharusya
vcya paivirato, samphappalp paivirato,
[PTS Page 083] [\q 83/] anabhijjhl
abypannacitto sammdihi. Iti kho vseh,
ye'me dhamm kusal kusalasakht anavajj
anavajjasakht sevitabb sevitabbasakht
alamariy alamariyasakht, sukk sukkavipk
vippasatth, sudde'pi te vseh, idhekacce
sandissanti
.
Imesu kho vseh, catusu vaesu eva
ubhayavokiesu vattamnesu kahasukkesu
dhammesu vigarahitesu ceva

vippasatthesu ca. Yadettha brhma


evamhasu; brhmao'va seho vao hn
ae va, brhmao'va sukko vao kah
ae va, brhma'va sujjhanti no
abrhma, brhma'va brahmuno putt oras
mukhato jt brahmaj brahmanimmit
brahmadyda"ti, ta tesa vi nnujnanti.
Ta kissa hetu? Imesa hi vseh, catunna
vana yo hoti bhikkhu araha khsavo
vusitav katakarayo ohitabhro
anuppattasadattho parikkhabhavasayojano
sammadavimutto, sonesa2 aggamakkhyati.
Dhammeneva no adhammena. Dhammo hi
vseh, seho janetasmi dihe ceva dhamme
abhisamparyeca3.
--------------------
1. Vipasatth (sy) 2. Tesa. [Pts. 3.]
Abhisamaparyaca. (Machasa [pts]
[BJT Page 142] [\x 142/]

4. Tadaminpeta vseh, pariyyena


veditabba yath dhammova seho janetasmi
dihe ceva dhamme abhisamparye1ca. Jnti
kho pana vseh, rj pasenad kosalo "samao
gotamo anuttaro sakyakul pabbajito"ti. Saky
kho pana vseh, rao pasenadino kosalassa
anantar anuyutt bhavanti. Karonti kho
vseh, saky rae pasenadimhi kosale
nipaccakra abhivdana paccuhna
ajalikamma smcikamma. Iti kho vseh,
ya karonti saky rae pasenadimhi kosale
nipaccakra abhivdana paccuhna
ajalikamma smcikamma, [PTS Page 084] [\q
84/] karoti ta rj pasenad kosalo tathgate
nipaccakra abhivdana paccuhna
ajalikamma smcikamma. Nanu2 'sujto
samao gotamo, dujjto3 ' hamasmi, balav
samao gotamo dubbalo'hamasmi, psdiko
samao gotamo dubbao' hamasmi,
mahesakkho samao gotamo, appesakkho'
hamasmi"ti. Atha kho na dhamma yeva
sakkaronto dhamma garukaronto dhamma
mnento dhamma pjento dhamma
apacyamno eva rj pasenadi kosalo
tathgate nipaccakra karoti abhivdana
paccuhna ajalikamma smcikamma.
Imin'pi kho eta vseh, pariyyena
veditabba yath dhammo'va seho jane'tasmi
dihe ceva dhamme abhisamparye1ca. Tumhe
khvattha vseh, nnjacc nnnm
nngott nnkul agrasm anagriya
pabbajit. 'Ke tumhe?'Ti puh samn, 'sama
sakyputtiyamh'ti paijntha. Yassa kho
panassa vseh, tathgate saddh nivih

D.N. 419/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

mlajt patihit dah asahriy4 samaena


v brhmaena v devena v mrena v
brahmun v kenaci v lokasmi, tasseta kalla
vacanya: bhagavato'mhi putto oraso mukhato
jto dhammajo dhammanimmito
dhammadydo'ti. Ta kissa hetu? Tathgatassa
heta vseh, adhivacana dhammakyo itipi,
brahmakyo itipi, dhammabhuto iti pi,
brahmabhuto iti pi.
-------------------
1. Abhisamparyaca (machasa. Smu) 2.
Nana, machasa 3.Dujto. Sy 4. Asahrik
[pts]
[BJT Page 144] [\x 144/]

5. Hoti kho so vseh, samayo ya kadci


karahaci dghassa addhuno accayena aya loko
savaati. Savaamne loke yebhuyyena satt
bhassarasavattanik honti. Te tattha honti
manomay ptibhakkh sayampabh
attalikkhavar subhahyino cira
dghamaddhna tihanti. Hoti kho so vseh,
samayo ya kadci karahaci dghassa addhuno
accayena aya loko vivaati. Vivaamne loke
yebhuyyena satt bhassaraky [PTS Page 085]
[\q 85/] cavitv itthatta gacchanti. Te'dha
honti manomay ptibhakkh sayampabh
antalikkhavar subhahyino. Cira
dghamaddhna tihanti.
Rasapahaviptubhvo.
6. Ekodakbhta kho pana vseh, tena
samayena hoti andhakro andhakratimis. Na
candimasuriy payanti, na nakkhattni
trakarpni payanti, na rattindiv
payanti, na msaddhams1 payanti, na
utusavacchar payanti, na itthipum2
payanti. Satt satttveva sakha gacchanti.
Atha kho tesa vseh, sattna kadci
karahaci dghassa addhuno accayena ras
pahav udakasmi samatni3 seyyathpi nma
payaso3 tattassa5 nibbyamnassa upari
santnaka hoti, eva meva kho s pturahosi. S
ahosi vaasampann gandhasampann
rasasampann. Seyyathpi nma sampanna v
sappi sampanna v navanta, eva va
ahosi, seyyathpi nma khuddamadhu6
aneaka7 evamassd ahosi.
Atha kho vseh, aataro satto lolajtiko,
'ambho kimevida bhavissat'ti rasa pahavi
aguliy syi. Tassa rasa pahavi aguliy
syato acchdesi, tah cassa8 okkami. Ae'pi

kho vseh, satt tassa sattassa dihnugati


pajjamn rasa pahavi aguliy syisu.
Nesa rasa pahavi aguliy syata
acchdesi, tah ca tesa okkami.
-------------------
1. Msahams - machasa 2. Na itthipuris.
Sy 3.Samatani - machasa, samantn. Sy 4.
Pyso (s) 5. Takkassa (smu) 6. Khudda madhu
- kam, khuddamadhu - machasa. 7.Anelaka [pts 8.] Passa. Sy.
[BJT Page 146] [\x 146/]

Candimasuriydiptubhvo
Atha kho te vseh, satt rasa pahavi
hatthehi luppakraka upakkamisu
paribujitu. Yatho [PTS Page 086] [\q 86/]
kho te1 vseh, satt rasa pahavi hatthehi
luppakraka upakkamisu paribhujitu.
Atha kho tesa vseh, sattna sayampabh
antaradhyi. Sayampabhya antarahitya
candimasuriy pturahesu. Candimasuriyesu
ptubhutesu, nakkhattni trakrpni
pturahesu, rattindiv payisu.
Rattindivesu payamnesu, msaddhams
payisu. Msaddhamsesu payamnesu
utusavacchar payisu. Ettvat kho
vseh, aya loko puna vivao hoti.
7. Atha kho te vseh, satt rasa pahavi
paribhujant tambhakkh2 tadhr cira
dghamaddhna ahasu. Yath yath kho te
vseh, satt rasa pahavi paribhujant
tambhakkh tadhr cira dghamaddhna
ahasu, tath tath tesa vseh, sattna
rasa pahavi paribhujantna kharattaceva
kyasmi okkami, vaacevaat3 ca
payittha. Ekida satt vaavanto honti.
Ekida satt dubba. Tattha ye te satt
vaavanto, te dubbae satte atimaanti.
'Mayametehi vaavantatar, amhehete
dubbaatar'ti. Tesa vaatimnappaccay
mntimnajtikna ras pahav antaradhyi.
Rasya pahaviy antarahitya sannipatisu,
santipatitv anutthunisu ahorasa ahorasanti.
Tadetarahi pi manuss kicideva surasa4
labhitv evamhasu ahorasa ahorasanti.
Tadeva pora aggaa akkhara anusaranti
natvevassa attha jnanti.
--------------------

D.N. 420/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

1. Yato kho vseha (smu) 2. Tabbhakkh - sy.


3. Vaavevajjat ca - kesuci 4. Sdhurasa - sy
- [pts]
---------------
[BJT Page 148] [\x 148/]

Bhmipappaakaptubhvo 8. Atha kho tesa


vseh, sattna rasya pahaviy [PTS Page
087] [\q 87/] antarahitya bhmipappaako1
pturahosi. Seyyathpi nma ahicchattako
evameva pturahosi. So ahosi vaasampanno
gandhasampanno rasasampanno. Seyyathpi
nma sampanna v sapp sampanna v
navanta evavao ahosi. Seyyathpi nma
khuddamadhu aneaka evamassdo ahosi.
Atha kho te vseh, satt bhmipappaaka
upakkamisu paribhujitu. Te ta
paribhujant tambhakkh tadhr cira
dghamaddhna ahasu. Yath yath kho te
vseh, satt bhmipappaaka paribhujant
tambhakkh tadhr cira dghamaddhna
ahasu, tath tath tesa vseh, sattna
bhyyo somattya kharattace'va kyasmi
okkami, vaavevaatca payittha. Ekida
satt vaavanto honti, ekida satt dubba.
Tattha ye te satt vaavanto, te dubbae satte
atimaanti mayametehi vaavantatar,
amhehete dubbaatar'ti, tesa
vatimnappaccay mntimnajtikna
bhmipappaako antaradhyi.
Badlatptubhvo.
9. Bhmipappaake antarahite badlat2
pturahosi. Seyyathpi nma kalambuk, 3
evameva pturahosi. S ahosi vaasampann
gandhasampann rasasampann. Seyyathpi
nma sampanna v sappi sampanna v
navanta, evava ahosi. Seyyathpi nma
khuddamadhu aneaka, evamassd ahosi. Atha
kho te vseh, satt badlata upakkamisu
paribhujitu. Te ta paribhujant
tambhakkh tadhr cira dghamaddhna
ahasu. Yath yath kho te vseh, satt
badlata paribhujant tambhakkh tadhr
cira dghamaddhna ahasu, tath tath
tesa vseh, sattna bhyyo somattya
kharattaceva kyasmi okkami,
vaavevaat ca4 payittha. [PTS Page 088]
[\q 88/] ekida satt vaavanto honti,
ekida satt dubba. Tattha ye te satt
vaavanto, te dubbae satte atimaanti
'mayametehi vaavantatar, ambhehete
dubbaatar'ti. Tesa vatimnappaccay

mntimnajtikna badlat antaradhyi.


Badlatya antarahitya sannipatisu,
sannipatitv anutthunisu 'ahu vata no, ahyi
vata no badlat'ti. Tadetarahipi manuss
kenacideva dukkhadhammena phuh
evamhasu: 'ahu vata no, ahyi vata no'ti.
Tadeva pora aggaa akkhara anusaranti5,
natvevassa attha jnanti.
----------------
1. Bhmipappik - sy 2. Padlat - machasa
3. Kalamabak - sy 4. Vaavejjat - machasa
5. Anupatanti [pts,] anussarantisy
[BJT Page 150] [\x 150/]

Akahapkasliptubhvo
8. Atha kho tesa vseh, sattna badlatya
antarahitya akahapko sli pturahosi akao
athuso suddho sugandho taulaphalo.1 Ya ta
sya syamsya haranti. Pto ta hoti pakka
paiviruha, ya ta pto ptarsya haranti.
Sya ta hoti pakka paiviruha, npadna
payati. Atha kho te vseh, satt
akahapka sli paribhujant tambhakkh
tadhr cira dghamaddhna ahasu.
Ligaptubhvo.
9. Yath yath kho te vseh, satt
akahapka sli paribhujant tambhakkh
tadhr cira dghamaddhna ahasu, tath
tath tesa vseh, sattna bhyyo somattya
kharattaceva kyasmi okkami,
vaavevaat ca payittha. Itthiy ca
itthiliga pturahosi, purisassa ca purisaliga.
Itthi ca suda 'purisa ativela upanijjhyati,
puriso ca itthi. Tesa ativela aamaa
upanijjhyata srgo udapdi, pariho
kyasmi okkami. Te parilhapaccay methuna
dhamma paisevisu. Ye kho pana te vseh,
tena samayena satt passanti methuna
dhamma paisevante, ae pasu khipanti,
ae sehi [PTS Page 089] [\q 89/] khipanti,
ae gomaya khipanti. 'Nassa vasal nassa
vasal2, katha hi nma satto sattassa evarpa
karissat'ti. Tadetarahi'pi manuss ekaccesu
janapadesu vadhuy3 nibbuyahamnya4 ae
pasu khipanti, ae sehi khipanti, ae
gomaya khipanti. Tadeva pora aggaa
akkhara anusaranti, natvessa attha jnanti.
Methunadhammasamcro.

D.N. 421/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

10. Adhammasammata kho5 pana vseh, ya


tena samayena hoti, tadetarahi
dhammasammata. Ye kho pana vseh, tena
samayena satt methuna dhamma paisevanti,
temsampi dvemsampi na labhanti gma v
nigama v pavisitu. Yato kho pana te vseh,
satt tasmi samaye asaddhamme ativela
ptabyata pajjisu, atha kho agrni
upakkamisu ktu, tasseva asaddhammassa
paicchdanattha.
--------------
1. Taulatthalo - machasa 2. Nassa asuci nassa
asuci ti. - Machasa 3. Vadhaniy - sy 4.
Nivayahamnya, machasa niggayhamnya kam. 5. Adhammasammata ta kho - sy.
[BJT Page 152] [\x 152/]

Atha kho vseh, aatarassa sattassa


alasajtikassa etadahosi: "ambho kimevha
vihami sli haranto sya syamsya pto
ptarsya? Yannnha sli hareyya
sakideva1 syaptarsy"ti. Atha kho so
vseh, satto sli hsi sakideva
syaptarsya. Atha kho vseh, aataro
satto yena so satto tenupasakami,
upasakamitv ta satta etadavoca: "ehi bho
satta slhra gamissm"ti. "Ala bho satta,
hao2 me sli sakideva syaptarsya"ti. Atha
kho so vseh, satto tassa sattassa
dihnugati pajjamno sli hsi sakideva
dvhya, 'evampi kira bho sdh"ti. Atha kho
vseh, aataro satto yena so satto
tenupasakami, upasakamitv [PTS Page 090]
[\q 90/] ta satta etadavoca: "ehi bho
slhra gamissy"ti. "Ala bho satta hao
me sli sakideva davhy"ti. Atha kho so
vseh, satto tassa sattassa dihnugati
pajjamno sli hsi sakideva catuhya,
'evamp kira bho sdh'ti. Atha kho vseh,
aataro satto yena so satto tenupasakami,
upasakamitv ta satta etadavoca: "ehi bho
slhra gamissy"ti. "Ala bho satta hao
me sli sakideva catuhy"ti. Atha kho so
vseh, satto tassa sattassa dihnugati
pajjamno sli hsi sakideva ahhya,
'evampi kira bho sdh'ti. Yatho kho te vseh,
satt sannidhikraka sli upakkamisu
paribhujitu, atha kao'pi taula
pariyonaddhi, thuso'pi taula pariyonaddhi,
lnampi nappaiviruha apadna payittha,
saasa slayo3 ahasu.
Slivibhgo

Atha kho te vseh, satt sannipatisu,


sannipatitv anutthunisu, 'ppak vata bho
dhamm sattesu ptubht, maya hi pubbe
manomay ahumha, ptibhakkh sayampabh
antalikkhavar subhahyino cira
dghamaddhna ahamha4. Tesa no amhka
kadci karahaci dghassa addhuno accayena ras
pahav udakasmi samatn. S ahosi
vaasampann gandhasampann
rasasampann. Te maya rasa pahavi
hatthehi luppakraka upakkamimha
paribhujitu, tesa no rasapahavi hatthehi
luppakraka upakkamata paribhujitu
sayampabh antaradhyi.
-------------
1. Sakideva - kam. 2. hato - machasa. 3. Sliyo
[pts 4.]Ahamh - machasa
[BJT Page 154] [\x 154/]

Tya antarahitya candimasuriy1 pturahesu.


Candimasuriyesu ptubhutesu nakkhattni [PTS
Page 091] [\q 91/] trakarpni pturahesu,
nakkhattesu trakarpesu ptubhutesu
rattindiv payisu. Rattindivesu
payamnesu msaddhams payisu,
msaddhamsesu payamnesu
utusavacchar payisu. Te maya rasa
pahavi paribhujant tambhakkh tadhr
cira dghamaddhna ahamha. Tesa no
ppaknaeva akusalna dhammna
ptubhv ras pahav antaradhyi. Rasya
pahaviy antarahitya bhmipappaako
pturahosi. So ahosi vaasampanno
gandhasampanno rasasampanno, te maya
bhmipappaaka upakkamimha paribhujitu.
Te maya ta paribhujant tambhakkh
tadhr cira dghamaddhna ahamha.
Tesa no ppaknaeva akusalna
dhammna ptubhv bhmipappaako
antaradhyi. Bhmipappaake antarahite
badlat pturahosi. S ahosi vaasampann
gandhasampann rasasampann. Te maya
badlata upakkamimha paribhujitu. Te
maya ta paribhujant tambhakkh tadhr
cira dghamaddhna ahamha. Tesa no
ppaknaeva akusalna dhammna
ptubhv badlat antaradhyi. Badlatya
antarahitya akahapko sli pturahosi, akao
athuso suddho sugandho taulaphalo. Ya ta
sya syamsya harma, pto ta hoti pakka
paiviruha. Ya ta pto ptarsya ahrma,
syanta hoti pakka paiviruha. Npadna
payittha. Te maya akahapka si
paribhujant tambhakkh tdhr cira

D.N. 422/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

dghamaddhna ahamha. Tesa no


ppaknaceva akusalna dhammna
ptubhv kao'pi taula pariyonaddhi,
thuso'pi taula pariyonaddhi, lnampi
nappaiviruha, apadna payittha,
saasa [PTS Page 092] [\q 92/] slayo
hit. Yannna maya sli vibhajeyyma,
mariyda hapeyym'ti. Atha kho te vseh,
satt sli vibhajisu, mariyda hapesu.
11. Atha kho vseh, aataro satto lolajtiko
saka bhga parirakkhanto aatara bhga
adinna diyitv paribhuji. Tamena
aggahesu, gahetv etadavocu: 'ppaka vata
bho satta karosi, yatra hi nma saka bhga
parirakkhanto aatara bhga adinna
diyitv paribhujissasi2. Mssu bho satta
punapi evarpamaks'ti.
-------------
1. Candimasriy - machasa 2. Paribhuji - sy,
paribhujasi (smu)

[BJT Page 156] [\x 156/]


'Eva bho'ti kho vseh, so satto tesa sattna
paccasessi. Dutiyampi kho vseh so satto
saka bhga parirakkhanto aatara bhga
adinna diyitv paribhuji. Tamena
aggahesu, gahetv etadavocu: 'ppaka vata
bho satta karosi, yatra hi nma saka bhga
parirakkhanto aatara bhga adinna
diyitv paribhujissasi. Mssu bho satta punapi
evarpamaks'ti. Tatiyampi kho vaseh satt
saka bhga parirakkhanto aatara bhga
adinna diyitv paribhuji. Tamena
aggahesu, gahetv etadavocu: 'ppaka vata
bho satta karosi, yatra hi nma saka bhga
parirakkhanto aatara bhga adinna
diyitv paribhujissasi. Mss bho satta punapi
evarpamaks'ti. Ae pin paharisu, ae
leun1 paharisu, ae daena paharisu.
Tadagge kho pana vseh adinndna
payati, garah payati, musvdo
payati, dadna payati.
Mahsammatarj.
12, Atha kho te vseh satt sannipatisu,
sannipatitv anutthunisu "ppak vata bho
dhamm sattesu ptubht, yatra hi nma
adinndna payissati, garah payissati,
musvdo payissati, dadna
payissati. Yannna maya eka satta
sammanneyyma, yo2 no samm khyitabba

khyeyya, samm gaharitabba garaheyya,


samm pabbjetabba pabbjeyya. Maya
panassa slna bhga anuppadassm"ti. [PTS
Page 093] [\q 93/] atha kho te vseh satt
yo nesa satto abhirpataro ca dassaniyataro ca
psdikataro ca mahesakkhataro ca, ta satta
upasakamitv etadavocu: ehi bho3 satta,
samm khyitabb khya, samm garahitabba
garaha, samm pabbjetabba pabbjehi.
Maya pana te slna bhga
anuppadassm"ti. 'Eva bho'ti kho vseh so
satto tesa sattna paissunitv, samm
khyitabba khyi, samm gaharitabba garahi,
samm pabbjetabba pabbjesi. Te panassa
slna bhga anuppadasu.
Mahjanasammato'ti kho vseh
'mahsammato mahsammato' tveva pahama
akkhara upanibbatta.
- - - - - - - - - - - - - 1. Leun - sy 2. Kho - [pts.
3.] So - [pts]
[BJT Page 158] [\x 158/]

Khettna adhipati' ti kho vseh 'khattiyo


khattiyo'tveva dutiya akkhara upanibbatta.
Dhammena pare1 rajatti kho vseh 'rj
rj' tveva tatiya akkhara upanibbatta. Iti
kho vseh evametassa khattiyamaalassa
porena aggaena akkharane abhinibbatti
ahosi. Te saeva sattna anaesa,
2sadisnaeva no dasadisna, dhammeneva
no adhammena. Dhammo hi vseh seho
jane'tasmi diheceva dhamme
abhisamparyeca.
Brhmaamaala
13. Atha kho tesa vseh sattnaeva
ekaccna etadahosi: ppak vata bho dhamm
sattesu ptubht, yatra hi nma adinndna
payissati, garah payissati, musvdo
payissati, dadna payissati,
pabbjana payissati. Yannna maya
ppake akusale dhamme vheyym"ti. Te
ppake akusale dhamme [PTS Page 094] [\q 94/]
bhesu3. Ppake akusale dhamme bhent'ti
kho vseh 'brhma brhma'tveva
pahama akkhara upanibbatta. Te
arayatane paakuiyo karitv paakusu
jhyanti, vitagr vtadhm pannamsal
sya syamsya pto ptarsya
gmanigamarjadhniyo osaranti ghsamesn4
te ghsa pailabhitv punadve arayatane
paakusu jhyanti. Tamena manuss disv
evamhasu: 'ime kho bho satt arayatane
paakuiyo karitv paakusu jhyanti,

D.N. 423/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

vtagr vitadhm pannamsal sya


syamsya pto ptarsya
gmanigamarjadhniyo osaranti ghsamesna.
Te ghsa pailabhitv punadeva arayatane
paakusu jhyanti jhyant'ti kho pana
vseh 'jhyak jhyak'tveva dutiya
akkhara upanibbatta. Tesaeva kho vseh
sattna ekacce satt arayatane paakusu
ta jhna anabhisambhuamn
gmasmanta nigamasmanta osaritv ganthe
karont acchanti. Tamena manuss disv
evamhasu: ime kho bho satt arayatane
paakusu ta jhna anabhisamabhuamn
gmasmanta nigamasmanta osaritv ganthe
karont acchanti! Na'dni me jhyanti, na'dni
me jhyant ti kho vseh 'ajjhyak ajjhyak'
tveva tatiya akkhara upanibbatta.
------------------
1. Paresa - sy 2. Aesa - sy 3. Vhesu machasa 4. Ghsamesamn machasa,
ghsamesan - sy
[BJT Page 160] [\x 160/]

Hnasammata kho pana vseh ya tena


samayena hoti, tadetarahi sehasammata. Iti
kho vseh evametassa brhmaamaalassa
porena aggaena akkharena abhinibbatti
ahosi. Tesaeva [PTS Page 095] [\q 95/]
sattna anaesa, sadisnaeva no
asadisna, dhammeneva no adhammena.
Dhammo hi vseh seho jane'tasmi dihe
ceva dhamme abhisamparyeca.
Vessamaala.
14. Tesaeva kho vseh sattna ekacce satt
methuna dhamma samdya vissuta
kammante1 payojesu. Methuna dhamma
samdya visu kammante payojent'ti kho
vseh vess vesstveva akkhara
upanibbatta. Iti kho vseh evametassa
vessamaalassa porena aggaena
akkharena abhinibbatti ahosi, tesaeva
sattna anaesa sadisnaeva no
asadisna dhammeneva no adhammena.
Dhammo hi vseh seho jane'tasmi dihe
ceva dhamme abhisamparyeca.
Suddamaala
15. Tesaeva kho vseh sattna ye te satt
avases te uddcr2 khuddcr ahesu
uddcr khuddcr ti kho vseh sudd
suddtveva akkhara upanibbatta. Iti kho

vseh evametassa suddamaalassa porena


aggaena akkharena abhinibbatti ahosi.
Tesaeva sattna anaesa, sadisnaeva
no asadisna, dhammeneva no adhammena.
Dhammo hi vseh seho jane'tasmi dihe
ceva dhamme abhisamparyeca.
16. Ahu kho so vseh samayo ya khattiyo pi
saka dhamma garahamno agrasm
anagriya pabbajati, 'samao bhavissm'ti.
Brhmao pi kho vseh saka dhamma
garahamno agrasm anagriya pabbajati
'samao bhavissm'ti, vessopi kho vseh
saka dhamma garahamno [PTS Page 096] [\q
96/] agrasm anagriya pabbajati, 'samao
bhavissm'ti. Suddo pi kho vseh saka
dhamma garahamno agrasm anagriya
pabbajati 'samao bhavissm'ti. Imehi kho
vseh cathi maalehi samaamaalassa
abhinibbatti ahosi. Tesaeva sattna
anaesa, sadisnaeva no asadisna,
dhammeneva no adhammena. Dhammo hi
vseh seho jane'tasmi dihe ceva dhamme
abhisamparyeca.
---------------
1. Visasutakamamanet [pts.] Visu kamamaneta
- (smu) 2. Luddacra. (S)
[BJT Page 162] [\x 162/]

Duccaritdikath
Khattiyo pi kho vseh kyena duccarita
caritv, vcya duccarita caritv, manas
duccarita caritv, micchdihiko,
micchdihikammasamdno
micchdihikammasamdnahetu kyassa
bhed parammara apya duggati vinipta
niraya upapajjati. Brhmao pi kho vseh
kyena duccarita caritv, vcya duccarita
caritv, manas duccarita caritv,
micchdihiko, micchdihikammasamdno
micchdihikammasamdnahetu kyassa
bhed parammara apya duggati vinipta
niraya upapajjati. Vesso pi kho vseh kyena
duccarita caritv, vcya duccarita caritv,
manas duccarita caritv, micchdihiko,
micchdihikammasamdno
micchdihikammasamdnahetu kyassa
bhed parammara apya duggati vinipta
niraya upapajjati. Suddo pi kho vseh kyena
duccarita caritv, vcya duccarita caritv,
manas duccarita caritv, micchdihiko,
micchdihikammasamdno
micchdihikammasamdnahetu kyassa

D.N. 424/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bhed parammara apya duggati vinipta


niraya upapajjati. Samao pi kho vseh
kyena duccarita caritv, vcya duccarita
caritv, manas duccarita caritv,
micchdihiko, micchdihikammasamdno
micchdihikammasamdnahetu kyassa
bhed parammara apya duggati vinipta
niraya upapajjati.
Khatitiyopi kho vseh kyena sucarita
caritv, vcya sucarita caritv, manas
sucarita caritv, sammdihiko
sammdihikammasamdno
sammdihikammasamdnahetu kyassa
bhed parammara sugati sagga loka
upapajjati. Brhmao kho vseh kyena
sucarita caritv, vcya sucarita caritv,
manas sucarita caritv, sammdihiko
sammdihikammasamdno
sammdihikammasamdnahetu kyassa
bhed parammara sugati sagga loka
upapajjati. Vesso kho vseh kyena sucarita
caritv, vcya sucarita caritv, manas
sucarita caritv, sammdihiko
sammdihikammasamdno
sammdihikammasamdnahetu kyassa
bhed parammara sugati sagga loka
upapajjati. Suddo kho vseh kyena sucarita
caritv, vcya sucarita caritv, manas
sucarita caritv, sammdihiko
sammdihikammasamdno
sammdihikammasamdnahetu kyassa
bhed parammara sugati sagga loka
upapajjati. Samao kho vseh kyena
sucarita caritv, vcya sucarita caritv,
manas sucarita caritv, sammdihiko
sammdihikammasamdno
sammdihikammasamdnahetu kyassa
bhed parammara sugati sagga loka
upapajjati.
Khattiyo pi kho vseh kyena dvayakr,
vcya dvayakr, manas dvayakr,
vimissadihiko vimissadihikammasamdno
vimissadihikammasamdnahetu kyassa
bhed parammara sukhadukkhapaisaved1
hoti. Brhmao pi kho [PTS Page 097] [\q 97/]
vseh kyena dvayakr, vcya dvayakr,
manas dvayakr, vimissadihiko
vimissadihikammasamdno
vimissadihikammasamdnahetu kyassa
bhed parammara sukhadukkhapaisaved1
hoti. Vesso pi kho vseh kyena dvayakr,
vcya dvayakr, manas dvayakr,
vimissadihiko vimissadihikammasamdno
vimissadihikammasamdnahetu kyassa

bhed parammara sukhadukkhapaisaved1


hoti. Suddo pi kho vseh kyena dvayakr,
vcya dvayakr, manas dvayakr,
vimissadihiko vimissadihikammasamdno
vimissadihikammasamdnahetu kyassa
bhed parammara sukhadukkhapaisaved1
hoti. Samao pi kho vseh kyena dvayakr,
vcya dvayakr, manas dvayakr,
vimissadihiko vimissadihikammasamdno
vimissadihikammasamdnahetu kyassa
bhed parammara sukhadukkhapaisaved1
hoti.
Bodhipakkhiyabhvan
16. Khattiyo pi kho vseh kyena savuto,
vcya savuto, manas savuto, sattanna
bodhipakkhiyna dhammna
bhvanamanvya, diheva dhamme
parinibbti2.
---------------
1. Sukhadukkhappaisavedi - machasa 2.
Parinibbyati - machasa.
[BJT Page 164] [\x 164/]

Brhmao pi kho vseh, vesso pi kho


vseh, suddopi kho vseh, samao pi kho
vseh kyena savuto, vcya savuto,
manas savuto, sattanna bodhipakkhiyna
dhammna bhvanamanvya diheva dhamme
parinibbti. Imesa hi vseh catunna
vana yo hoti bhikkhu araha khsavo
vusitav katakarayo ohitabhro
anuppattasadattho parikkhabhavasaojano
sammadavimutto, so nesa aggamakkhyati.
Dhammeneva no adhammena, dhammohi
vseh seho jane' tasmi dihe ceva dhamme
abhisamparyeca. Brahmun pi vseh
sanakumrena gth bhsit:
17. "Khattiyo seho jane'tasmi ye
gottapaisrino, 1
Vijjcaraasampao so seho devamnuse"ti.
S kho panes vseh gth brhmun
sanakumrena sugt no duggt, subhsit no
dubbhsit, atthasahit2 no anatthasahit,
anumat may, ahampi vseh eva vadmi:
[PTS Page 098] [\q 98/] "khattiyo seho
jane'tasmi ye gottapaisrino,
Vijjcaraasampao so seho devamnuse"ti.

D.N. 425/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Idamavoca bhagav. Attaman


vsehabhradvj bhagavato bhsita
abhinandunti.
Aggaasutta nihita catuttha.
------------------
1. Paisrio [pts 2.] Atthasahit
[BJT Page 166] [\x 166/]

5.
[PTS Page 099] [\q 99/]
sutta

sampasdaniya

Sriputta - sihando1
1. Eva me suta:
Eka samaya bhagav nandya2 viharati
pvrikambavane. Atha kho yasm sriputto
yena bhagav tenupasakami, upasakamitv
bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi.
Ekamanta nisinno kho yasm sriputto
bhagavanta etadavoca: "eva pasanno aha
bhante bhagavati, na chu na ca bhavissati na
cetarahi vijjati ao samaov brhmao v
bhagavat bhiyyobhiataro yadida
sambodhiyanti".
"Ur kho te aya sriputta sabh vc bhsit,
ekaso gahito, shando nadito: 'eva pasanno
aha bhante bhagavati, na chu na ca bhavissati
na cetarahi vijjati ao samao v brhmao v
bhagavat bhiyyo'bhiataro yadida
samambodhiyanti', ki te3 sriputta ye te ahesu
attamaddhna arahanto sammsambuddh,
sabbe te bhagavanto cetas ceto paricca vidit,
evasl te bhagavanto ahesu iti pi,
evadhamm te bhagavanto ahesu itipi, [PTS
Page 100] [\q 100/] evapa te bhagavanto
ahesu iti pi, evavihr te bhagavanto ahesu
iti pi, evavimutt te bhagavanto ahesu itip?
Ti".
"No heta bhante".
"Ki pana te sriputta ye te bhavissanti
angatamaddhna arahanto sammsambuddh,
sabbe te bhagavanto cetas ceto paricca vidit,
ecasl te bhagavanto bhavissanti iti pi,
evadhamm te bhagavanto ahesu itipi,
evapa. Evavihr. Evavimutt te
bhagavanto bhavissanti itip?Ti?.

----------------
1. Dutiyabhge dgha11 130 pihea. 2.
Nlandya - machasa 3. Kinu - [pts] ki nu
kho te - sy.
[BJT Page 168] [\x 168/]

"No heta bhante".


" Ki pana te sriputta aha etarahi araha
sammsambuddho cetas ceto paricca vidito
eva slo bhagav iti pi evadhammo evapao
evavihr evavimutto bhagav itip"? Ti.
"No heta bhante".
"Ettha hi1 te sriputta
attngatapaccuppannesu arahantesu
sammsambuddhesu cetopariyaa natthi.
Atha kicarahi te aya sriputta ur sabh
vc bhsit, ekaso gahito, shando nadito
"eva pasanno aha bhante bhagavati, na chu
naca bhavissati na cetarahi vijjati ao samao
v brhmao v bhagavat bhiyyo'bhiataro
yadida sambodhiyanti?".
" Na kho me2 bhante
attngatapaccuppannesu aharantesu
sammsambuddhesu cetopariyaa atthi. Api
ca kho me bhante dhammanvayo vidito.
Seyyathpi [PTS Page 101] [\q 101/] bhante
rao paccantima nagara daahuddpa3
dahapkratoraa ekadvra, tatrassadovriko
paito byatto4 medhv atna nivret,
tna paveset, so tassa nagarassa samant5
anupariyyapatha anukkamamno6 na
passeyya pkrasandhi v pkravivara v
antamaso biranissakkanamattampi, tassa
evamassa, ye keci orik p ima nagara
pavisanti v nikkhamanti v, sabbe te imin'
dvrena pavisanti v nikkhamanti v'ti, evameva
kho me bhante dhammanvayo vidito. Ye te
bhante ahesu attamaddhna aharanto samm
sambuddh, sabbe te bhagavanto pacanvarae
pahya cetaso upakkilese paya
dubbalkarae, catusu7 satipahnesu
suppatihitacitt, sattasambojjhage
yathbhta bhvetv anuttara
sammsambodhi abhisambujjhisu.
------------------
1. Ettha ca hi. Machasa 2. Na kho paneta. Smu.
Sy. 3. Daahuddhpa. Machasa, daahaddhla.
Sy. 4. Vitto. Sy, [pts 5.] Smant. Smu. Sy. 6.
Anukkamante. [Pts 7.] Catusu [pts.]

D.N. 426/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[BJT Page 170] [\x 170/]

Ye pi te bhavissanti. Angatamaddhna
arahanto sammsambuddh, sabbe te
bhagavanto pacanvarae pahya cetaso
upakkilese paya dubbalkarae, catusu
satipahnesu suppatihitacitt satta
sambojjhage1 yathbhta bhvetv, anuttara
sammsambodhi abhisambujjhissanni. Bhagav
pi bhante etarahi araha sammsambuddho
pacanvarae pahya cetaso upakkilese
paya dubbalkarae, catusu satipahanesu
suppatihitacitto satta sambojjhage
yathbhta bhvetv, anuttara
sammsabbodhi abhisambuddho.
2. Idha2 bhante yena [PTS Page 102] [\q 102/]
bhagav tenupasakami dhammasavaya. 3
Tissa me bhante bhagav dhamma desesi. 4
Uttaruttara patapata
kahasukkasappaibhga. Yath yath me
bhante bhagav dhamma desesi uttaruttara5
patapata kahasukkasappaibhga, tath
tathha tasmi dhamme abhi idhekacca
dhamma dhammesu nihamagama, satthari
pasdi, 'sammsambuddho vata so bhagav,
svkkhto bhagavat dhammo, supaipanno6
bhagavato svakasagho'ti.
Kusaladhammadesan
3. Apara pana bhante etadnuttariya, yath
bhagav dhamma deseti kusalesu dhammesu.
Tatrime kusal dhamm: seyyathda cattro
satipahn, cattro sammappadhn, cattro
iddhipd, pacindriyni, pacabalni, satta
bojjhag, ariyo ahagiko maggo. Idha bhante
bhikkhu savna khay ansava cetovimutti
pavimutti diheva dhamme saya abhi
sacchikatv upasampajja viharati.
Etadnuttariya bhante kusalesu dhammesu ta
bhagav asesamabhijnti ta bhagavato
asesamabhijnato uttari abhieyya natthi,
yadabhijna ao samao v brhmao v
bhagavat bhiyyo'bhiataro assa yadida
kusalesu dhammesu.
----------------
1. Bojjhape. [Pts 2.] Idhha. Machasa 3.
Dhammassavaaya. Machasa, dhamma
savanya. [Pts. 4.] Deseti. Machasa 5.
Uttruttari sy. [Pts 6.] Suppaipanno
svakasagho machasa
[BJT Page 172] [\x 172/]

yatanapaatti 4. Apara pana bhante


etadnuttariya, yath bhagav dhamm deseti
yatanapaattsu1. Chayimni bhante
ajjhattikabhirni yatanni: cakkhuca2 rpni
ca sotaca3 saddca, ghaca4 gandh ca jivh
ca5 ras ca, kyo ca6 phohabb ca7 mano ca8
dhamm ca. Etadnuttariya bhante
yatanapaattsu. Ta bhagav
asesamabhijnti ta bhagavato
asesamabhijnato uttari abhieyya natthi,
[PTS Page 103] [\q 103/] yadabhijna ao
samao v brhmao v bhagavat bhiyyo'
bhiataro assa yadida yatanapaattsu.
Gabbhvakkantidesan
5. Apara pana bhante etadnuttariya, yath
bhagav dhamma deseti gabbhvakkantisu.
Catasso im bhante gabbhvakkantiyo: idha
bhante ekacco asampajno mtukucchi
okkamati, asampajno mtukucchismi hti,
asampajno mtukucchimh nikkhamati. Aya
paham gabbhvakkanti. Puna ca para bhante
idhekacco sampajne mtukucchi okkamati,
asampajno mtukucchismi hti, asampajno
mtukucchmh nikkhamati. Aya dutiy
gabbhvakkanti. Puna ca para bhante
idhekacco sampajno9 mtukucchi okkamati,
sampajno mtukucchismi hti, asampajno
mtukucchimbh 10 nikkhamati. Aya tatiy
gabbhvakkanti. Puna ca para bhante
idhekacco sampajno mtukucchi okkamati,
sampajno mtukucchismi hti, sampajno
mtukucchimh nikkhamati. Aya catutthi11
gabbhvakkanti. Etadnuttariya bhante
gabbhvakkantisu
desanavidh desan
6. Apara pana bhante etadnuttariya, yath
bhagav dhamma deseti desanavidhsu.
Catasso im bhante desanavidh. Idha bhante
ekacco nimittena disati 'evampi te mano,
itthampi te mano, iti pi te cittanti'. So bahu cepi
disati tatheva ta hoti, no aath. Aya
paham desanavidh.
---------------
1. yatanapaattsu - [pts 2.] Cakkhuceva smu. Machasa 3. So taceva - [pts 4.]
Ghaceva - [pts 5.] Jivhceva - [pts 6] kyoceva
- [pts 7.] Phohabba ceva. - Smu 8. Manoceva [pts 9.] Samapajno pi - [pts 10.] Mtutucchism
[pts 11.] Catuttha - machasa
[BJT Page 174] [\x 174/]

D.N. 427/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Puna ca para bhante idhekacco na heva kho


nimittena disati, api ca kho manussna v
amanussna v devatna v sadda sutv
disati'. Evampi te mano, itthamp te mano, itipi
te cittanti', so bahu cepi disati, tatheva ta
hoti, no aath. Aya dutiy dasanavidh.
Puna ca para bhante idhekacco na heva kho
nimittena disati, npi manussna v
amanussna v devatna v sadda sutv
disati, [PTS Page 104] [\q 104/] api ca kho
vitakkayato vicrayato vitakkavipphrasadda
sutv disati ' evampi te mano, itthampi te
mano, itipi te cittanti'. So bahu ce pi disati
tatheva ta hoti no aath. Aya tatiy
desanavidh. Puna ca para bhante idhekacco
na heva kho nimittena disati, npi manussna
v amanussna v devatna v sadda sutv
disati, npi vitakkayato vicrayato
vitakkavipphrasadda sutv disati, api ca kho
vitakkavicrasamdhisampannassa cetas ceto
paricca pajnti - yath imassa bhoto
manosakhr paihit, tath imassa cittassa
anantar ima nma vitakka vitakkessatti. So
bahucepi disati, tatheva ta hoti no aathti.
Aya catutth desanavidh. Etadnuttariya
bhante desanavidhsu.
Dassanasampatti - desan
7. Apara pana bhante etadnuttariya yath
bhagav dhamma deseti dassanasampattisu.
Catasso im bhante dassanasampattiyo: idha
bhante ekacco samao v brhmao v
tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tath rpa
cetosamdhi phusati yath samhite citte
imameva kya uddha pdatal adho
kesamatthak tacapariyanta pra
nnappakrassa asucino paccavekkhati: atth
imasmi kye kes lom nakh dant taco
masa nahra1 ahi2 ahimij3 vakka
hadaya yakana kilomaka pihaka papphsa
anta antagua udariya karsa pitta
semha pubbo lohita sedo medo assu vas
kheo sighnik lasik muttanti. Aya paham
dassanasampatt.
------------------
1. Nahru. Sy [pts 2.] Ah. Sy [pts 3.]
Ahmija machasa
[BJT Page 176] [\x 176/]
Puna [PTS Page 105] [\q 105/] ca para bhante
idhekacco samao v brhmao v

tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tath rpa
cetosamdhi phusati yath samhite citte
imaceva kya uddha pdatal adho
kesamatthak tacapariyanta pra
nnappakrassa asucino paccavekkhati: atth
imasmi kye kes lom nakh dant taco
masa nahra1 ahi2 ahimij3 vakka
hadaya yakana kilomaka pihaka papphsa
anta antagua udariya karsa pitta
semha pubbo lohita sedo medo assu vas
kheo sighnik lasik muttanti. Atikkamma ca
purisassa chavimasa lohita ahi
paccavekkhati. Aya dutiydassanasampatti.
Puna ca para bhante idhekacco samao v
brhmao v tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tath rpa
cetosamdhi phusati yath samhite citte
imaceva kya uddha pdatal adho
kesamatthak tacapariyanta pra
nnappakrassa asucino paccavekkhati: atth
imasmi kye kes lom nakh dant taco
masa nahra1 ahi2 ahimij3 vakka
hadaya yakana kilomaka pihaka papphsa
anta antagua udariya karsa pitta
semha pubbo lohita sedo medo assu vas
kheo sighnik lasik muttanti. Atikkamma ca
purisassa chavimasa lohita ahi
paccavekkhati. Purisassa ca viasota
pajnti ubhayato abbocchinna idha loke
patihita ca paraloke patihita ca. Aya
tatiy dassanasampatti.
Puna ca para bhante idhekacco samao v
brhmao v tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tath rpa
cetosamdhi phusati yath samhite citte
imameva kya uddha pdatal adho
kesamatthako tacapariyanta pra
nnappakrassa asucino paccavekkhati: atth
imasmi kya kes lom nakh dant taco
masa nahra1 ahi2 ahimij3 vakka
hadaya yakana kilomaka pihaka papphsa
anta antagua udariya karsa pitta
semha pubbo lohita sedo medo assu vas
kheo sighnik lasik muttanti. Atikkamma ca
purisassa chavimasa lohita ahi
paccavekkhati. Purisassa ca viasota
pajnti ubhayato abbocchinna idha loke
appatihitaca paraloke appatihitaca. Aya
catutth dassanasampatti. Etadnuttariya
bhante dassanasampattisu.

D.N. 428/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Puggalapaatatidesan
8. Apara pana bhante etadnuttariya, yath
bhagav dhamma deseti puggalapaattsu.1
Sattime bhante puggal: ubhatobhgavimutto,
pavimutto, kyasakkhi, dihippatto,
saddhvimutto, dhammnusr, saddhnusr.
Etadnuttariya bhante puggalapaattsu.
Padhnadesan.
9. Apara pana bhante etadnuttariya yath
bhagav [PTS Page 106] [\q 106/] dhamma
deseti padhnesu. Sattime bhante sambojjhag:
satisambojjhago, dhammavicayasambojjhago,
viriya2 sambojjhago, ptisambojjhago
passaddhisambojjhago samdhisambojjhago,
upekkhsambojjhago. Etadnuttariya bhante
padhnesu.
----------------
1.. Puggalapaattisu - smu. 2. Viriya. Machasa
[BJT Page 178] [\x 178/]

Paipaddesan
10. Apara pana bhante etadnuttariya yath
bhagav dhamma deseti paipadsu. Catasso
im bhante paipad: dukkh paipad
dandhbhi, dukkh paipad khippbhi,
sukh paipad dandhbhi, sukh paipad
khippbhi'ti. Tatra bhante yya paipad
dukkh dandhbhi, aya bhante paipad
ubhayeneva hn akkhyati dukkhatt ca
dandhatt ca. Tatra bhante yya paipad
dukkh khippbhi, aya pana bhante
paipad dukkhatt hn akkhyati. Tatra bhante
yya paipad sukh dandhbhi, aya pana
bhante paipad dandhatt hn akkhyati. Tatra
bhante yya paipad sukh khippbhi,
aya pana bhante paipad ubhayeneva pat
akkhyati sukhatt ca khppatt ca.
Etadnuttariya bhante paipadsu.
Bhassasamcrdi - desan
11. Apara pana bhante etadnuttariya yath
bhagav dhamma deseti bhassasasamcre.
Idha bhante ekacco na ceva musvdpasahita
vca bhsati, na ca vebhtiya na ca
pesuiya1 na ca srambhaja jaypekkho,
mant mant vca bhsati nidhnavati klena,
etadnuntariya bhante bhassasamcre.

12. Apara pana bhante etadnuttariya, yath


bhagav dhamma deseti purisaslasamcre.
Idha bhante ekacco cassa saddho ca. Na ca
kuhako, na ca lapako, na ca nemittiko, na ca
nippesiko, na ca [PTS Page 107] [\q 107/]
lbhena lbha nijihisanako2 indriyesu
guttadvro, bhojane mattau, samakr,
jgariynuyogamanuyutto, atandito,
raddhaviriyo, jhy, satim, kalyapaibhno,
gatim, dhitim, matim na ca kmesu giddho,
sato ca nipako ca.
Etadnuttariya bhante purisaslasamcre.
-----------------
1. Pesuniya - machasa 2. Nicigsanako, sy,
nijignako machasa.
[BJT Page 180] [\x 180/]

Anussanavidhdesan
13. Apara pana bhante etadnuttariya yath
bhagav dhamma deseti anussanavidhsu.
Catasso im bhante anussanavidh. Jnti
bhante bhagav para puggala paccatta
yoniso manasikr, 'aya puggalo
yathnusiha tath paipajjamno, tia
saojanna parikkhay sotpanto bhavissati
aviniptadhammo niyato sambodhiparyao'ti.
Jnti bhante bhagav para1 puggala
paccatta yonisomanasikr, - aya puggalo
yathnusiha tath paipajjamno tia
saojanna parikkhay rgadosamohna
tanutt sakadgm bhavissati, sakideva ima
loka gantv dukkhassanta karissatti.
Jnti bhante bhagav para puggala paccatta
yoniso manasikr, aya puggalo yathnusiha
tath paipajjamno, pacanna
orambhgiyna saojanna parikkhay
opaptiko bhavissati, tattha parinibby
anvattidhamm tasm lokti.
Jnti bhante bhagav para puggala paccatta
yoniso manasikr, - aya
puggaloyathnusiha tath paipajjamno
savna khay ansava cetovimutti
pavimutti diheva dhamme saya abhi
sacchikatv upasampajja viharissatti.
Etadnuttariya bhante anussanavidhsu.
Parapuggalavimuttiadesan

D.N. 429/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

14. [PTS Page 108] [\q 108/] apara pana


bhante etadnuttariya yath bhagav
dhamma deseti parapuggalavimuttie. Jnti
bhante bhagav para puggala paccatta
yonisomanasikr, aya puggalo tia
saojanna parikkhay sotpanno bhavissati
aviniptadhammo niyato sambodhiparyao'ti.
Jnti bhante bhagav para puggala paccatta
yoniso manasikr, aya puggalo tia
saojanna parikkhay rgadosamohna
tanutt sakdgim bhavissati sakideva ima
loka gantv dukkhassanta karissat'ti.
-------------------
1. Apar '(majasa) parapuggala - [pts.]
[BJT Page 182] [\x 182/]

Jnti bhante bhagav para puggala paccatta


yoniso manasikr, 'aya puggalo pacanna
orambhgiyna saojanna parikkhay
opaptiko bhavissati tattha parinibby
anvattidhamm tasm lok'ti.
Jnti bhante bhagav para puggala paccatta
yoniso manasikr 'aya puggalo savna
khay ansava cetovimutti pavimutti
diheva dhamme saya abhi sacchikatv
upasampajja viharissat'ti. Etadnuttariya
bhante parapuggalavimuttie.
Sassatavdadesan
15. Apara pana bhante etadnuttariya yath
bhagav dhamm deseti sassatavdesu. Tayo
me bhante sassatavd. Idha bhante ekacco
samao v brhmao v tappamanvya
padhnamatvya anuyogamanvya
appamdamanvya samm manasikramanvya
tathrpa cetosamdhi phusati, yath
samhite citte anekavihita pubbenivsa
anussarati seyyathda: ekampi jti dve pi
jtiyo tisso pi jtiyo catasso pi jtiyo paca pi
jtiyo dasa pi jtiyo vsampi1 jtiyo tisampi
jtiyo cattsampi2 jtiyo pasampi jtiyo
jtisatampi jtisahassampi jtisatasahassampi,
aneknipi jtisatni anekni pi jtisahassni
anekni pi jtisatasahassni, amutrsi
evanmo evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved [PTS Page 109] [\q
109/] evamyupariyanto. So tato cuto amutra
udapdi3. Tatrpsi evanmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno"ti.
Iti skra sauddesa anekavihita

pubbenivsa anussarati. So evamha.


Attampha4 addhna jnmi 'sava5 pi
loke vivai pi ' ti, angatampha addhna
jnmi 'savaissati v loko vivaissati v'ti.
Sassato att ca loko ca vajho kuaho6
esikahy hito te' va satt sandhvanti
sasaranti vacanti upapajjanti, atthitveva
sassatisamanti. Aya pahamo sassatavdo.
-----------------
1. Vsatimpi - [pts 2.] Cattlisampi. Sy cattrisa
- [pts 3.] Uppdi - [pts 4.] Atta vha, sy
attampiha - [pts 5.] Savai v, . . . . Vivai v smu 6. Kuao - sy
[BJT Page 184] [\x 184/]

Punaca para bhante idhekacco samao v


brhmao v tappavanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tath rpa
cetosamdhi phusati yath samhite citte
anekavihita pubbenivsa anussarati,
seyyathda1 ekampi savaavivaa dve pi
savaavivani tni pi savaavivani cattr
pi savaavivani paca pi savaavivani
dasa pi savaavivani amutrsi evanmo
evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
udapdi, tatrpsi evanmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved evamyupariyanto
so tato cuto idhuppanno'ti. Iti skra sauddesa
anekavihita pubbenivsa anussarati. So
evamha: attampha addhna jnmi
'savai v loko viva v loko, angataca
khvha addhna [PTS Page 110] [\q 110/]
jnmi savaissati v loko vivaissati vti.
Sassato att ca loko ca vajho kuaho
esikahy hito te'va satt sandhvanti
sasaranti cavanti upapajjanti. Atthitveva
sassatisamanti. Aya bhante dutiyo sassatavdo.

Puna ca para bhante idhekacco samao v


brhmao v tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tath rpa
cetosamdhi phusati yath samhite citte
anekavihita pubbenivsa anussarati,
seyyathda1 ekampi savaavivaa dve pi
savaavivani tni pi savaavivani cattr
pi savaavivani paca pi savaavivani
dasa pi savaavivani amutrsi evanmo
evagotto evavao evamhro

D.N. 430/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra
udapdi, tatrpsi evanmo evagotto
evavao evamhro
evasukhadukkhapaisavedi
evamyupariyanto. So tato cuto idhuppanno'ti.
Iti skra sauddesa anekavihita
pubbenivsa anussarati. So evamha:
attampha addhna jnmi 'sava pi loko
viva p'ti. Angatampha addhna jnmi
'savaissati pi loko vivaissati p'ti. 'Sassato
att ca loko ca vajho kuaho esikahy hito,
te'va satt sandhvanti sasaranti cavanti
upapajjanti. Atthitveva sassatisamanti'. Aya
bhante tatiyo sassatavdo, etadnuttariya
bhante sassatavdesu.
-----------------
1. Seyyathda - machasa
[BJT Page 186] [\x 186/]

Pubbenivsnussatiadesan
13. Apara pana bhante etadnuttariya, yath
bhagav dhamma deseti
pubbenivsnussatie. Idha bhante ekacco
samao v brhmao v tappamanvya
padhnamanvya anuyogamanvya
appamdamanvya sammmanasikramanvya
tath rpa cetosamdhi phusati yath
samhite citte anekavihita pubbenivsa
anussarati, seyyathda ekampi jti dvepi jtiyo
tissopi jtiyo catassopi jtiyo pacapi jtiyo
dasapi jtiyo vsampi jtiyo tisampi jtiyo
cattsampi jtiyo pasampi jtiyo satampi
jtiyo sahassampi jtiyo satasahassampi jtiyo
aneke pi savaakappe aneke pi vivaakappe
aneke pi savaavivaakappe, 'amutrsi
evanmo evagotto evavao evamhro
evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto amutra udapdi.
Tatrpsi evanmo evagotto evavao
evamhro evasukhadukkhapaisaved
evamyupariyanto. So tato cuto idhpapanno'ti.
[PTS Page 111] [\q 111/] iti skra sauddesa
anekavihita pubbenivsa anussarati. Santi
bhante dev1 yesa na sakk gaanya v
sakhnena2 v yu sakhtu, api ca yasmi
yasmi attabhve abhinivutthapubbo3 hoti yadi
v rpsu yadi v arpsu yadi v sasu yadi v
asaisu yadi v nevasainsaisu. Iti skra
sauddesa anekavihita pubbenivsa
anussarati. Etadnuttariya bhante
pubbenivsnussati e.

Cutupaptaadesan
14. Apara pana bhante etadnuttariya yath
bhagav dhamma deseti sattna
ctupaptae. Idha bhante ekacco samao v
brhmao v tappamanvya padhnamanvya
anuyogamanvya appamdamanvya
sammmanasikramanvya tathrpa
cetosamdhi phusati yath samhite citte
dibbena cakkhun visuddhena
atikkantamnusakena satte passati cavamne
upapajjamne hne pate suvae dubbae
sugate duggate yathkammpage satte pajnti;
ime vata bhonto satt kyaduccaritena
samanngat vacduccaritena samanngat
manoduccaritena samanngat ariyna
upavdak micchdihik
micchdihikammasamdn, te kyassa bhed
parammara apya duggati vinipta
niraya upapann. Ime v pana bhonto satt
kyasucaritena samanngat vacsucaritena
samanngat manosucaritena samanngat
ariyna anupavdak sammdihik
sammdihikammasamdn, te kyassa bhed
[PTS Page 112] [\q 112/] parammara sugati
sagga loka upapann'ti. Iti dibbena cakkhun
visuddhena atikkantamnusakena satte passati
vacamne upapajjamne hne pate suvae
dubbae sugate duggate yathkammpage
satte pajnti. Etadnuttariya bhante sattna
cutupaptae.
------------------
1. Satt - sy. 2. Sakhto - [pts 3.]
Abhinivuhapubeb - machasa
[BJT Page 188] [\x 188/]

Iddhividhadesan
15. Apara pana bhante etadnuttariya yath
bhagav dhamma deseti iddhividhsu. Dve'm
bhante iddhividhyo.1 Atthi bhante iddhi y
ssav saupadhik no ariy'ti vuccati. Atthi
bhante iddhi y ansav anupadhik ariy'ti.
Katam ca bhante iddhi y ssav2 saupadhik
no ariy'ti vuccati? Idha bhante ekacco samao
v brhmao v tappamanvya
padhnamanvya anuyogamanvya
appamdamanvya sammmanasikramanvya
tathrpa cetosamdhi phusati yath
samhite citte anekavihita iddhividha
paccanuhoti: eko pi hutv bahudh hoti,
bahudh pi hutv eko hoti, vibhva tirobhava
tirokua3 tiropkra tiropabbata
asajjamno4 gacchati seyyathpi kse.

D.N. 431/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Pahaviy pi ummujjanimujja karoti seyyathpi


udake, udake pi abhijjamne gacchati seyyathpi
pahaviya, kse pi pallakena kamati
seyyathpi pakkhi sakuo. Ime pi candima
suriye5 eva mahiddhike eva mahnubhve
pin parimasati6 parimajjati. Yva brahmalok
pi kyena vasa vatteti. Aya bhante iddhi y
ssav saupadhik no ariy ti vuccati.
Katam pana bhante iddhi y ansav
anupadhik ariy ti vuccati? Idha bhante
bhikkhu sace kakhati paikule appaiklasai
vihareyyanti, appaiklasai tattha viharati.
Sace kakhati appaikle [PTS Page 113] [\q
113/] paiklasai vihareyyanti,
paiklasai tattha viharati. Sace kakhati
paikle ca appaikle ca appaiklasai
vihareyyanti appaiklasai tattha viharati.
Sace kakhati paikle ca appaikle ca
paiklasai vihareyyanti, paiklasai tattha
viharati. Sace kakhati paiklaca
appaiklaca tadubhaya abhinivajjetv
upekkhako vihareyya sato sampajno'ti,
upekkhako tattha viharati sato sampajno. Aya
pana bhante iddhi ansav anupadhik ariy ti
vuccati. Etadnuttariya bhante iddhividhsu.
Ta bhagav asesamabhijnti. Ta bhagavato
asesamabhijnato uttari abhieyya natthi,
yadabhijna ao samao v brhmao v
bhagavat bhiyyo'bhiataro assa yadida
iddhividhsu.
----------------
1. Iddhiye - [pts 2.] Iddhissav - machasa 3.
Tirokaa - machasa 4. Abhijjamno - [pts 5.]
Mriye - machasa 6. Parmasati - (smu)
[BJT Page 190] [\x 190/]

16. Yanta bhante saddhena kulaputtena


pattabba raddhaviriyena thmavat
purisathmena purisaviriyena
purisaparakkamena purisadhorayhena,
anuppatta ta bhagavat. Na ca bhante bhagav
kmesu kmasukhalliknuyogamanuyutto hna
gamma pothujjanika anariya
anatthasahita, na ca
attakilamathnuyogamanuyutto dukkha
anariya anatthasahita, catunna ca bhagav
jhnna bhicetasikna
dihadhammasukhavihrna nikmalbh
akicchalbh akasiralbh.
Anuyogadnappakro

Sace ma bhante eva puccheyya 'kinnu kho


vuso sriputta, ahesu attamaddhna ae
samao v brhma v bhagavat bhiyyo'
bhiatar sambodhiyanti? Eva puho aha
bhante no'ti vadeyya. 'Ki panvuso sriputta
bhavissanti angatamaddhna ae sama v
brhma v bhagavat bhiyyo'bhiatar
sabbodhiyanti?' Eva puho aha bhante 'no'ti
[PTS Page 114] [\q 114/] vadeyya. 'Ki
panvuso sriputta atthetarahi ao samao v
brhmao v bhagavat bhiyyo'bhiataro
sambodhiyanti?" Eva puho aha bhante 'no'ti
vadeyya. Sace pana ma bhante eva
puccheyya "kinnu kho vuso sriputta ahesu
attamaddhna ae sama v brhma v
bhagavat samasam sambodhiyanti?' Eva
puho aha bhante 'evanti' vadeyya. 'Ki
panvuso sriputta, bhavissanti
angatamaddhna ae sama v brhma
v bhagavat samasam sambodhiyanti?' Eva
puho aha bhante 'evanti' vadeyya. 'Ka
panvuso sriputta atthetarahi ae sama v
brhma v bhagavat samasam
sambodhiyanti?' Eva puho aha bhante'no'ti
vadeyya. Sace pana ma bhante eva
puccheyya, 'ki panyasm sriputto ekacca
abbhanujnti ekacca nbbhanujnt?'Ti eva
puho aha bhante eva bykareyya
'sammukh meta vuso bhagavato suta,
sammukh paiggahita.' Ahesu
attamaddhna arahanto sammsambuddh
may samasam sambodhiyanti. Sammukh
meta vuso bhagavato suta, sammukh
paiggahita: bhavissanti angatamaddhna
arahanto sammsambuddh may samasam
sambodhiyanti. Sammukh meta vuso
bhagavato suta sammukh paiggahita:
[BJT Page 192] [\x 192/]

"Ahnameta anavakso ya ekiss


lokadhtuy dve arahanto sammsambuddh
apubba acarima uppajeyyu. Neta hna
vijjat"ti. Ekaccha bhante [PTS Page 115] [\q
115/] eva puho eva bykaramno
vuttavd ceva bhagavato homi. Na ca
bhagavanta abhutena abbhcikkhmi,
dhammassa cnudhamma bykaromi, na ca
koci sahadhammiko. Vdnupto1 grayha
hna gacchat?Ti".
17. "Tagagha tva sriputta eva puho eva
bykaramno vuttavdi ceva me hoti na ca ma
abhutena abbhcikkhasi, dhammassa
cnudhamma bykarosi, na ca koci

D.N. 432/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sahadhammiko vdnupto grayha hna


gacchati"ti.
Acchariyabbhtni
18. Eva vutte yasm udy bhagavanta
etadavoca: "acchariya bhante abbhta bhante
tathgatassa apapicchat santuhit sallekhat
yatra h nma tathgato evamahiddhiko
evamahnubhvo, atha ca pana nevattna
ptukarissati. Ekameka cepi ito bhante
dhamma aatitthiy paribbjak attani
samanupasseyyu, te tvatakeneva paka
parihareyyu. Acchariya bhante abbhta
bhante tathgatassa appicchat santuhit
sallekhat, yatra hi nma tathgato
evamahiddhiko evamahnubhavo, atha ca
pana nevattna ptukarissat"ti.
19. "Passa kho tva udyi: tathgatassa
appicchat santuhit sallekhat, yatra hi nma
tathgato eva mahiddhiko evamahnubhvo,
atha ca pana nevattna ptukarissati.
Ekameka cepi ito udyi dhamma aatitthiy
paribbjak attani samanupasseyyu, te
tvatakeneva paka parihareyyu. Passa kho
tva udyi: tathgatassa apapicchat santuhit
sallekhat, yatra hi nma tathgato
evamahiddhiko evamahnubhvo, atha ca
pana nevattna ptukarissat"ti.
20, [PTS Page 116] [\q 116/] atha kho bhagav
yasmanta, sriputta mantesi: "tasmtiha2
tva sriputta ima dhammapariyya
abhikkhaa bhseyysi bhikkhuna
bhikkhunna upsakna upsikna. Yesampi
hi sriputta moghapurisna bhavissati
tathgate kakh v vimati v tesamima3
dhammapariyya sutv y tathgate kakh v
vimati v s pahyissat"ti. Itihida yasm
sriputto bhagavato sammukh sampasda
pavedesi. Tasm imassa veyykaraassa
sampasdaniyantveva adhivacananti.
Sampasdaniyasutta nhita pacama.
---------------
1. Vdnuvde - machasa 2. Yasm - sy. 3.
Tesampi ima - [pts] tesampi ma - sy.
[BJT Page 194] [\x 194/]
6
[PTS Page 117] [\q 117/]
1. Eva me suta:

psdikasutta

Eka samaya bhagav sakkesu viharati,


vedha nma saky, tesa ambavane psde.
Nigahantaputtaklakiriy
Tena kho pana samayena nigaho ntaputto1
pvya adhun klakato hoti. Tassa
klakiriyya bhinn nigah dvedhikajt
bhaanajt kalahajt vivdpann
aamaa mukhasatthi vitudant viharanti
"na tva ima dhammavinaya jnsi, aha
ima dhammavinaya jnmi. Ki tva ima
dhammavinaya jnissi! Micchpaipanno
tvamasi, ahamasmi sammpaipanno,
sahitamme, asahitante, pre vacanya pacch
avaca, pacch vacanya pure avaca, aviciante
viparvatta, ropito te vdo, niggahito tvamasi
cara vdappamokkhya, nibbehehi v sace
pahos"ti. Vadho yeva kho2 mae nigahesu
ntaputtiyesu anuvattati. Ye pi nigahassa
ntaputtassa svak gih [PTS Page 118] [\q 118/]
odtavasan, te tesu nigahesu ntaputtiyesu
nibbinnarp virattarp paivnarp, yath
ta durakkhte dhammavinaye duppavedite
aniyynike anupasamasavattanike
asammsambuddhappavedite bhinnathpe
appaisarae.
----------------
1. Naputto - machasa 2. Vadho yeveko - kami.

[BJT Page 196] [\x 196/]

2. Atha kho cundo samauddeso pvya vassa


vuttho, 1 yena smagmo yenyasm nando
tenupasakami. Upasakamitv yasmanta
nanda abhivdetv ekamanta nisdi.
Ekamanta nisinno kho cundo samauddeso
yasmanta nanda etadavoca: nigaho
bhante ntaputto pvya adhun klakato.
Tassa klakiriyya bhinn nigah dvedhikajt
bhaanajt kalahajt vivdpann
aamaa mukhasatthi vitudant viharanti
"na tva ima dhammavinaya jnsi, aha
ima dhammavinaya jnmi. Ki tva ima
dhammavinaya jnissi! Micchpaipanno
tvamasi, ahamasmi sammpaipanno,
sahitamme, asahitante, pre vacanya pacch
avaca, pacch vacanya pure avaca, aviciante
viparvatta, ropito te vdo, niggahito tvamasi,
cara vdappamokkhya, nibbehehi v sace
pahos"ti. Vadho yeva kho mae nigahesu
ntaputtiyesu anuvattati ye pi nigahassa
ntaputtassa svak gih odtavasan, te tesu

D.N. 433/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

nigahesu ntaputtiyesu nibbinnarp


virattarp paivnarp, yath ta durakkhte
dhammavinaye duppavedite aniyynike
anupasamasavattanike
asammsambuddhappavedite bhinnathpe
appaisarae'ti.
Eva vutte yasm nando cunda
samauddesa etadavoca: atthi kho ida vuso
cunda kathpbhata bhagavanta dassanya.
ymvuso cunda, yena bhagav
tenupasakamissma. Upasakamitv bhagavato
etamattha rocessm'ti2
'Eva bhante'ti kho cundo samauddeso
yasmato nandassa paccassosi. Atha kho
yasm ca nando cundo ca samauddeso yena
bhagav tenupasakamisu, upasakamitv
bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdisu.
Ekamanta nisinno kho yasm nando
bhagavanta etadavoca: aya bhante cundo
samauddeso evamha:"nigaho bhante
ntaputto pvya adhun klakato. Tassa
klakiriyya bhinn nigah dvedhikajt
bhaanajt kalahajt vivdpann
aamaa mukhasatthi vitudant viharanti
"na tva ima dhammavinaya jnsi, aha
ima dhammavinaya jnmi. Ki tva ima
dhammavinaya jnissi! Micchpaipanno
tvamasi, ahamasmi sammpaipanno,
sahitamme, asahitante, pre vacanya pacch
avaca, pacch vacanya pure avaca, aviciante
viparvatta, ropito te vdo, niggahito tvamasi,
cara vdappamokkhya, nibbehehi v sace
pahos"ti. Vadho yeva kho mae nigahesu
ntaputtiyesu anuvattati ye pi nigahassa
ntaputtassa svak gih odtavasan, te tesu
nigahesu ntaputtiyesu nibbinnarp
virattarp paivnarp, yath ta durakkhte
dhammavinaye duppavedite aniyynike
anupasamasavattanike
asammsambuddhappavedite bhinnathpe
appaisarae.
Asamm sambuddhappavedita - dhammavinayo
3. "Eva heta cunda
asammsambuddhappavedite dhammavinaye
hoti durakkhte dhammavinaye [PTS Page 119]
[\q 119/] duppavedite aniyynike
anupasamasavattanike
asammsambuddhappavedite. Idha cunda
satthca hoti asammsambuddho, dhammo ca
durakkhto duppavedito aniyyniko
anupasamasavattaniko
asammsambuddheppavedito, svako ca tasmi
dhamme na dhammnudhammappaipanno

viharati na smicipaipanno na anudhammacri,


vokkamma ca tamh dhamm vattati.
---------------
1. Massa vuhe - machasa 2. roceyym sy.
[BJT Page 198] [\x 198/]

So evamassa vacanyo "tassa te vuso lbh, tassa


te suladdha, tatth ca te asammsambuddho
dhammo ca durakkhto duppavedito aniyyniko
anupasamasavattaniko
asammsambuddhappavedito, tvaca tasmi
dhamme na dhammnudhammapaipanno
viharasi na smicipaipanno na anudhammacr,
vokkamma ca tamh dhamm vattas"ti. Iti kho
cunda satth pi tattha grayho, dhammo pi
tattha grayho, svako ca tattha eva psaso.
Yo kho cunda evarpa svaka eva vadeyya
"etyasm tath paipajjatu yath te satthr
dhammo desito paatto"ti, yo ca ta
samdapeti yaca samdapeti yo ca samdapito
tathattya paipajjati, sabbe te bahu apua
pasavanti. Ta kissa hetu? Eva heta cunda hoti
durakkhte dhammavinaye duppavedite
aniyynike anupasamasavattanike
asammsambuddhappavedite.
4. Idha pana cunda satth ca hoti
asammsambuddho, dhammo ca durakkhto
duppavedito aniyyniko anupasamasavattaniko
asammsambuddhappavedito, svako ca tasmi
dhamme dhammnudhammappaipanno
viharati smcipaipanno anudhammacr,
samdya ta dhamma vattati. So evamassa
vacanyo "tassa te vuso albh, tassa te
dulladdha, satth ca te asammsambuddho
[PTS Page 120] [\q 120/] dhammo ca
durakkhto duppavedito aniyyniko
anupasamasavattaniko
asammsambuddhappavedito tvaca tasmi
dhamme dhammnudhammappaipanno
viharasi smcipaipanno anudhammacr,
samdya ta dhamma vattas"ti.
Iti kho cunda satthpi tattha grayeh, dhammo
pi tattha grayho, svako pi tattha eva grayho.
Yo kho cunda evarpa svaka eva vadeyya.
"Addhyasm yapaipanno
yamrdhessat"ti, yo ca passati yaca
pasasati yo ca pasasito bhiyyosomattya
viriya rabhati sabbe te bahu apua
pasavanti. Ta kissa hetu? Eva heta cunda hoti
durakkhte dhammavinaye duppavedite

D.N. 434/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

aniyynike anupasamasavattanike
asammsambuddhappavedite.
[BJT Page 200] [\x 200/]

Sammsambuddhappavedita - dhammavinayo
5. Idha pana cunda satth ca hoti
sammsambuddho dhammo ca svkkhto
suppavedito niyyniko upasamasavattaniko
sammsambuddhappavedito, svako ca tasmi
dhamme na dhammnudhammapaipanno
viharati na smcipaipanno na anudhammacr,
vokkamma ca tambh dhamm vattati. So
evamassa vacanyo. "Tassa te vuso albh, tassa
te dulladdha, satth ca te sammsambuddho,
dhammo ca svkkhto suppavedito niyyniko
upasamasavattaniko
sammsambuddhappavedito, tvaca tasmi
dhamme na dhammnudhammapaipanno
viharasi na smicipaipanno na anudhammacr,
vokkamma ca tambh dhamm vattas"ti. Iti kho
cunda satth pi tattha psaso, dhammo pi
tattha psaso, svako ca tattha eva grayho,
yo kho cunda evarpa svaka eva vadeyya
"etyasm tath paipajjatu yath te satthr
dhammo desito paatto" ti. Yo ca samdapeti
ya ca samdapeti ye ca samdapito tathattya
paipajjati, sabbe te bahu pua pasavanti.
Ta kissa hetu? Eva heta cunda hoti svkkhte
dhammavinaye suppavedite niyynike
upasamasavattanike
sammsambuddhappavedite.
6. [PTS Page 121] [\q 121/] idha pana cunda
satth ca hoti sammsambuddho, dhammo ca
svkkhto suppavedito niyyniko
upasamasavattaniko
sammsambuddhappavedito, svako ca tasmi
dhamme dhammnudhammapaipanno viharati,
smcipaipanno anudhammacr, smadya ta
dhamma vattati, so evamassa vacanyo: tassa te
vuso lbh, tassa te suladdha, satth ca te
sammsambuddho dhammo ca svkkhto
suppavedito niyyniko upasamasavattaniko
sammsambuddhappavedito, tvaca tasmi
dhamme dhammnudhammapaipanno viharasi,
smcipaipanno anudhammacr, samdya ta
dhamma vattas"ti. Iti kho cunda satth pi
tattha psaso, dhammo pi tattha psaso,
svako pi tattha eva psaso.
[BJT Page 202] [\x 202/]

Yo kho cunda evarpa svaka eva vadeyya


"addhyasm yapaipanno

yamrdhessat"ti, yo ca pasasati ya ca
pasasati, yo ca pasasito bhiyyo somattya
viriya rabhati, sabbe te bahu pua
pasavanti. Ta kissa hetu? Eva heta cunda hoti
svkkhte dhammavinaye suppavedite niyynike
upasamasavattanike
sammsambuddhappavedite.
Svaknutpakar satthuklakiriy
7. Idha pana cunda satth ca loke udapdi araha
sammsambuddho, dhammo ca svkkhto
suppavedito niyyniko upasamasavattanik
sammsambuddhappavedito, avipitatth
cassa honti svak saddhimme na ca nesa
kevalaparipra brahmacariya vkata hoti
unnnikata sabbasaghapadakata
sappihrakata [PTS Page 122] [\q 122/]
yva devamanussehi suppaksita, atha nesa
satthuno antaradhna hoti. Evarpo kho cunda
satth svakna kla kato nutappo hoti. Ta
kissa hetu? Satth ca no loke udpdi araha
sammsambuddho, dhammo ca svkkhto
suppavedito niyyniko upasamasavattaniko
sammsambuddhappavedito. Avipitatth
camha saddhamme, na ca no kevalaparipra
brahmacariya vkata he hoti uttnkata
sabbasaghapadakata sappihrakata yva
devamanussehi suppaksita, atha no satthuno
antaradhna hot" ti. Evarpo kho cunda satth
svakna klakato nutappo hoti.
[BJT Page 204] [\x 204/]

Svakna annutapp satthuklakiriy


8. Idha pana cunda satth ca loke udapdi araha
sammsambuddho, dhammo ca svkkhto
suppavedito niyniko upasamasavattaniko
sammsambuddhappavedito, vipitatth cassa
honti svak saddhamme. Kevalaca tesa
paripra brahmacariya vkata hoti
uttnkata sabbasaghapadakata
sappihrakata y ca devamanussehi
suppaksita. Atha nesa satthuno
antaradhna hoti evarpo kho cunda satth
svakna klakato annutappo hoti. Ta dissa
hetu? Satth ca no loke udapdi araha
sammsambuddho, dhammo ca svkkhto
suppavedito niyyniko upasamasavattaniko
sammsambuddhappavedito vipitatth
camh saddhamme, kevakalaca no paripra
brahmacariya vkata hoti uttnkata
sabbasaghapadakata sappihrakata yva
devamanussehi suppaksita, [PTS Page 123] [\q
123/] atha no satthuno antaradhna hot"ti.

D.N. 435/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Evarpo kho cunda satth svakna klakato


annutappo hoti.
Brahmacariyaapariprandi kath
9. Etehi ce pi cunda agehi samanngata
brahmacariya hoti, no ca kho satth ca hoti
thero ratta cirapabbajito addhagato vayo
anuppatto, eva ta brahmacariya aparipra
hoti tenagena. Yato ca kho cunda etehi ce pi
agehi samanngata brahmacariya hoti satth
ca hoti thero ratta cirapabbajito addhagato
vayo anuppatto, eva ta brahmacariya
parapra hoti tenagena.
Etehi ce pi cunda agehi samanngata
brahmacariya hoti, satth ca hoti thero
ratta cirapabbajito addhagato vayo
anuppatto, no ca khvassa ther bhikkhu svak
honti viyant vint visrad pattayogakkhem,
ala samakkhtu saddhammassa, ala
uppanna parappavda saha dhammehi
suniggahita niggahetv sappihriya
dhamma desetu, eva ta brahmacariya
aparipra hoti tenagena.
[BJT Page 206] [\x 206/]

10. Yato ca kho cunda etehi dvehi pi agehi


samanngata brahmacariya hoti, satth ca
hoti thero ratta cirapabbajito addhagato
vayo anuppatto, ther cassa bhikkh svak
honti viyatt vint visrad pattayogakkhem,
ala samakkhtu saddhammassa ala
uppanna parappavda saha dhammehi
suniggahita niggahetv sappihriya
dhamma desetu, eva ta brahmacariya
paripra hoti tenagena.
Etehi ce pi cunda agehi samanngata
brahmacariya hoti, satth ca hoti thero
ratta cirapabbajito addhagato vayo
anuppatto, ther cassa bhikkh svak honti
viyant vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa, ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahita
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
no ca khvassa majjhim bhikkh svak honti
vyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
eva ta brahmacariya aparipra hoti
tenagena.

Yato ca kho cunda etehi dvehi pi agehi


samanngata brahmacariya hoti, satth ca
hoti thero ratta cirapabbajito addhagato
vayo anuppatto, ther cassa bhikkh svak
honti viyatt vint visrad pattayogakkhem,
ala samakkhtu saddhammassa ala
uppanna parappavda saha dhammehi
suniggahita niggahetv sappihriya
dhamma desetu, majjhim cassa bhikkh
svak honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, eva ta
brahmacariya paripra hoti tenagena.
Etehi ce pi cunda agehi samanngata
brahmacariya hoti, satth ca hoti thero
ratta cirapabbajito addhagato vayo
anuppatto, ther cassa bhikkhu svak honti
viyant vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa, ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahita
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
majjhim cassa bhikkh svak honti vyatt
vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
no ca khvassa nav bhikkh svak honti vyatt
vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
eva ta brahmacariya aparipra hoti
tenagena.
Yato ca kho cunda etehi dvehi pi agehi
samanngata brahmacariya hoti, satth ca
hoti thero ratta cirapabbajito addhagato
vayo anuppatto, ther cassa bhikkh svak
honti viyatt vint visrad pattayogakkhem,
ala samakkhtu saddhammassa ala
uppanna parappavda saha dhammehi
suniggahita niggahetv sappihriya
dhamma desetu, majjhim cassa bhikkh
svak honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, nav cassa
bhikkh svak honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv

D.N. 436/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sappihriya dhamma desetu, eva ta


brahmacariya paripra hoti tenagena.
Etehi ce pi cunda agehi samanngata
brahmacariya hoti, satth ca hoti thero
ratta cirapabbajito addhagato vayo
anuppatto, ther cassa bhikkh svak honti
viyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahita
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
majjhim cassa bhikkh svak honti viyatt
vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
nav cassa bhikkh svak honti viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, no ca khvassa
ther bhikkhuniyo svik honti viyant vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa, ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahita niggahetv
sappihriya dhamma desetu, eva ta
brahmacariya aparipra hoti tenagena.
Yato ca kho cunda etehi dvehi pi agehi
samanngata brahmacariya hoti, satth ca
hoti thero ratta cirapabbajito addhagato
vayo anuppatto, ther cassa bhikkh svak
honti viyatt vint visrad pattayogakkhem,
ala samakkhtu saddhammassa ala
uppanna parappavda saha dhammehi
suniggahita niggahetv sappihriya
dhamma desetu, majjhim cassa bhikkh
svak honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, nav cassa
bhikkh svak honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, ther cassa
bhikkhuniyo svik honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahita niggahetv
sappihriya dhamma desetu, eva ta
brahmacariya paripra hoti tenagena.
Etehi ce pi cunda agehi samanngata
brahmacariya hoti, satth ca hoti thero

ratta cirapabbajito addhagato vayo


anuppatto, ther cassa bhikkh svak honti
viyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahita
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
majjhim cassa bhikkh svak honti viyatt
vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
nav cassa bhikkh svak honti viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, ther cassa
bhikkhuniyo svik honti viyant vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa, ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahita niggahetv
sappihriya dhamma desetu, [PTS Page
124] [\q 124/] no ca khvassa majjhim
bhikkhuniyo svik honti vyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, eva ta
brahmacariya aparipra hoti tenagena.
Yato ca kho cunda etehi dvehi pi agehi
samanngata brahmacariya hoti, satth ca
hoti thero ratta cirapabbajito addhagato
vayo anuppatto, ther cassa bhikkh svak
honti viyatt vint visrad pattayogakkhem,
ala samakkhtu saddhammassa ala
uppanna parappavda saha dhammehi
suniggahita niggahetv sappihriya
dhamma desetu, majjhim cassa bhikkh
svak honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, nav cassa
bhikkh svak honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, ther cassa
bhikkhuniyo svik honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahita niggahetv
sappihriya dhamma desetu, majjhim
cassa bhikkhuniyo svik honti viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda

D.N. 437/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

saha dhammehi suniggahta niggahetv


sappihriya dhamma desetu, evata
brahmacariya paripra hoti tenagena.
Etehi ce pi cunda agehi samanngata
brahmacariya hoti, satth ca hoti thero
ratta cirapabbajito addhagato vayo
anuppatto, ther cassa bhikkh svak honti
viyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahita
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
majjhim cassa bhikkh svak honti viyatt
vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
nav cassa bhikkh svak honti viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, ther cassa
bhikkhuniyo svik honti viyant vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa, ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahita niggahetv
sappihriya dhamma desetu majjhim
cassa bhikkhuniyo svik honti vyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, no ca khvassa
nav bhikkhuniyo svik honti vyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, eva ta
brahmacariya aparipra hoti tenagena.
Yato ca kho cunda etehi dvehi pi agehi
samanngata cariya hoti, satth ca hoti thero
ratta cirapabbajito addhagato vayo
anuppatto, ther cassa bhikkh svak honti
viyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahita
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
majjhim cassa bhikkh svak honti viyatt
vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
nav cassa bhikkh svak honti viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv

sappihriya dhamma desetu, ther cassa


bhikkhuniyo svik honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahita niggahetv
sappihriya dhamma desetu, majjhim
cassa bhikkhuniyo svik honti viyatt vinta
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, nav cassa
bhikkhuniyo svik honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, eva ta
brahmacariya paripra hoti tenagena.
Etehi ce pi cunda agehi samanngata
brahmacariya hoti, satth ca hoti thero
ratta cirapabbajito addhagato vayo
anuppatto, ther cassa bhikkh svak honti
viyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahita
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
majjhim cassa bhikkh svak honti viyatt
vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
nav cassa bhikkh svak honti viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, ther cassa
bhikkhuniyo svik honti viyant vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa, ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahita niggahetv
sappihriya dhamma desetu, majjhim
cassa bhikkhuniyo svik honti vyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, no ca khvassa
nav bhikkhuniyo svik honti vyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, no ca khvassa
upsak svak honti gih odtavasan
brahmacrino vyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv

D.N. 438/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sappihriya dhamama desetu, eva ta


brahmacariya aparipra hoti tenagena.
Yato ca kho cunda etehi dvehi pi agehi
samanngata brahmacariya satth ca hoti
thero ratta cirapabbajito addhagato vayo
anuppatto, ther cassa bhikkh svak honti
viyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahita
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
majjhim cassa bhikkh svak honti viyatt
vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
nav cassa bhikkh svak honti viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, ther cassa
bhikkhuniyo svik honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahita niggahetv
sappihriya dhamma desetu, majjhim
cassa bhikkhuniyo svik honti viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, nav cassa
bhikkhuniyo svik honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, upsak cassa
svak honti gih odtavasan brahmacrino
vyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
eva ta brahmacariya paripra hoti
tenagena.
Etehi ce pi cunda agehi samanngata
brahmacariya hoti, satth ca hoti thero
ratta cirapabbajito addhagato vayo
anuppatto, ther cassa bhikkh svak honti
viyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahita
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
majjhim cassa bhikkh svak honti viyatt
vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta

niggahetv sappihriya dhamma desetu,


nav cassa bhikkh svak honti viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, ther cassa
bhikkhuniyo svik honti viyant vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa, ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahita niggahetv
sappihriya dhamma desetu, majjhim
cassa bhikkhuniyo svik honti vyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, no ca khvassa
nav bhikkhuniyo svik honti vyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, upsak cassa
svak honti gih odtavasan brahmacrino
vyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamama desetu,
no ca khvassa upsik svik honti gihiniyo
odtavasan brahmacriniyo vyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, eva ta
brahmacariya aparipra hoti tenagena.
Yato ca kho cunda etehi dvehi pi agehi
samanngata brahmacariya hoti, satth ca
hoti thero ratta cirapabbajito addhagato
vayo anuppatto, ther cassa bhikkh svak
honti viyatt vint visrad pattayogakkhem,
ala samakkhtu saddhammassa ala
uppanna parappavda saha dhammehi
suniggahita niggahetv sappihriya
dhamma desetu, majjhim cassa bhikkh
svak honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, nav cassa
bhikkh svak honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, ther cassa
bhikkhuniyo svik honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda

D.N. 439/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

saha dhammehi suniggahita niggahetv


sappihriya dhamma desetu, majjhim
cassa bhikkhuniyo svik honti viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, nav cassa
bhikkhuniyo svik honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, upsak cassa
svak honti gih odtavasan brahmacrino
vyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
upsik cassa svik honti gihiniyo odtavasan
brahmacriniyo vyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta nigagahetv
sappihriya dhamma desetu, eva ta
brahmacariya paripra hoti tenagena.
Etehi ce pi cunda agehi samanngata
brahmacariya hoti, satth ca hoti thero
ratta cirapabbajito addhagato vayo
anuppatto, ther cassa bhikkh svak honti
viyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahita
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
majjhim cassa bhikkh svak honti viyatt
vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
nav cassa bhikkh svak honti viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, ther cassa
bhikkhuniyo svik honti viyant vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa, ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahita niggahetv
sappihriya dhamma desetu, majjhim
cassa bhikkhuniyo svik honti vyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, no ca khvassa
nav bhikkhuniyo svik honti vyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda

saha dhammehi suniggahta niggahetv


sappihriya dhamma desetu, upsak cassa
svak honti gih odtavasan brahmacrino
vyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamama desetu,
upsik cassa svik honti gihiniyo odtavasan
brahmacriniyo vyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, no ca khvassa
brahmacariya hoti iddhaceva phtaca
vitthrita bhujaa puthubhta yva
devamanussehi suppaksita, eva ta
brahmacariya aparipra hoti tenagena.
Yato ca kho cunda etehi dvehi pi agehi
samanngata brahmacariya hoti, satth ca
hoti thero ratta cirapabbajito addhagato
vayo anuppatto, ther cassa bhikkh svak
honti viyatt vint visrad pattayogakkhem,
ala samakkhtu saddhammassa ala
uppanna parappavda saha dhammehi
suniggahita niggahetv sappihriya
dhamma desetu, majjhim cassa bhikkh
svak honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, nav cassa
bhikkh svak honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, ther cassa
bhikkhuniyo svik honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahita niggahetv
sappihriya dhamma desetu, majjhim
cassa bhikkhuniyo svik honti viyatt vint
Visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, nav cassa
bhikkhuniyo svik honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, upsak cassa
svak honti gih odtavasan brahmacrino
vyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta

D.N. 440/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

niggahetv sappihriya dhamma desetu,


upsik cassa svik honti gihiniyo odtavasan
brahmacriniyo vyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta nigagahetv
sappihriya dhamma desetu,
brahmacariya cassa hoti iddhaceva phtaca
vitthrita bhujaa puthubhta yva
devamanussehi suppaksita, eva ta
brahmacariya paripra hoti tenagena.
Etehi ce pi cunda agehi samanngata
brahmacariya hoti, satth ca hoti thero
ratta cirapabbajito addhagato vayo
anuppatto, ther cassa bhikkh svak honti
viyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahita
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
majjhim cassa bhikkh svak honti viyatt
vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamma desetu,
nav cassa bhikkh svak honti viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, ther cassa
bhikkhuniyo svik honti viyant vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa, ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahita niggahetv
sappihriya dhamma desetu, majjhim
cassa bhikkhuniyo svik honti vyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, nav cassa
bhikkhuniyo svik honti vyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, upsak cassa
svak honti gih odtavasan brahmacrino
vyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa ala uppanna
parappavda saha dhammehi suniggahta
niggahetv sappihriya dhamama desetu,
upsik cassa svik honti gihiniyo odtavasan
brahmacriniyo vyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu,

brahmacariya cassa hoti iddhaceva phtaca


vitthrita bhujaa puthubhta yva
devamanussehi suppaksita, no ca kho
lbhaggayasaggappatta, eva ta
brahmacariya aparipra hoti tenagena.
[BJT Page 208] [\x 208/]

11. Yato ca kho cunda etehi dvehi pi agehi


samanngata brahmacariya hoti, satth ca
hoti thero ratta cirapabbajito addhagato
vayo anuppatto, ther cassa bhikkh svak
honti viyatt vint visrad pattayogakkhem,
ala samakkhtu saddhammassa ala
uppanna parappavda saha dhammehi
suniggahita niggahetv sappihriya
dhamma desetu, majjhim cassa bhikkh
svak honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, nav cassa
bhikkh svak honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, ther cassa
bhikkhuniyo svik honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahita niggahetv
sappihriya dhamma desetu, majjhim
cassa bhikkhuniyo svik honti viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, nav cassa
bhikkhuniyo svik honti viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, [PTS Page
125] [\q 125/] upsak cassa svak honti gih
odtavasan brahmacrino vyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta niggahetv
sappihriya dhamma desetu, upsik cassa
svik honti gihiniyo odtavasan
brahmacriniyo vyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa ala uppanna parappavda
saha dhammehi suniggahta nigagahetv
sappihriya dhamma desetu,
brahmacariya cassa hoti iddhaceva phtaca
vitthrita bhujaa puthubhta yva

D.N. 441/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

devamanussehi suppaksita, lbhaggappattaca


yasaggappattaca, eva ta brahmacariya
paripra hoti tenagena.
12. Aha kho pana cunda etarahi satth loko
appanno araha sammsambuddho, dhammo ca
svkkhto suppavedito niyayniko
upasamasavattaniko
sammsambuddhappavedito, vipitatth ca
me svak saddhamme, kevalaca tesa
paripra brahmacariya vkata uttnkata
sabbasaghapadakata sappihrakata yva
devamanussehi suppaksita. Aha kho pana
cunda etarahi satth thero ratta
cirapabbajito. Addhagato vayo anuppatto. Santi
kho pana me cunda etarahi ther bhikkhu svak
viyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa, ala uppanna
parappavda sahadhammehi suniggita
niggahetv sappihriyadhamma desetu.
Santi kho pana me cunda etarahi majjhim
bhikkhu svak viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa, ala uppanna parappavda
sahadhammehi suniggita niggahetv
sappihriyadhamma desetu. Santi kho
pana me cunda etarahi majjhim bhikkhu svak
viyatt vint visrad pattayogakkhem, ala
samakkhtu saddhammassa, ala uppanna
parappavda sahadhammehi suniggita
niggahetv sappihriyadhamma desetu.
Santi kho pana me cunda etarahi nav bhikkhu
svak viyatt vint visrad pattayogakkhem,
ala samakkhtu saddhammassa, ala
uppanna parappavda sahadhammehi
suniggita niggahetv sappihriyadhamma
desetu. Santi kho pana me cunda etarahi ther
bhikkhuniyo svik viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa, ala uppanna parappavda
sahadhammehi suniggita niggahetv
sappihriyadhamma desetu. Santi kho
pana me cunda etarahi majjhim bhikkhuniyo
svik viyatt vint visrad pattayogakkhem,
ala samakkhtu saddhammassa, ala
uppanna parappavda sahadhammehi
suniggita niggahetv sappihriyadhamma
desetu. Santi kho pana me cunda etarahi nav
bhikkhuniyo svik viyatt vint visrad
pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa, ala uppanna parappavda
sahadhammehi suniggita niggahetv
sappihriyadhamma desetu. Santi kho
pana me cunda etarahi upsak svak gih
ocadtavasan brahmacrino viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu

saddhammassa, ala uppanna parappavda


sahadhammehi suniggita niggahetv
sappihriyadhamma desetu. Santi kho
pana me cunda etarahi upsak svak gih
odtavasan kmabhogino viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa, ala uppanna parappavda
sahadhammehi suniggita niggahetv
sappihriyadhamma desetu. Santi kho
pana me cunda etarahi upsik svik gihiniyo
odtavasan brahmacriniyo viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa, ala uppanna parappavda
sahadhammehi suniggita niggahetv
sappihriyadhamma desetu. Santi kho
pana me cunda etarahi upsik svik gihiniyo
odtavasan brahmacriniyo viyatt vint
visrad pattayogakkhem, ala samakkhtu
saddhammassa, ala uppanna parappavda
sahadhammehi suniggita niggahetv
sappihriyadhamma desetu. Santi kho [PTS
Page 126] [\q 126/] pana me cunda etarahi
upsik svik gihiniyo odtavasan
kmabhoginiyo.
[BJT Page 210] [\x 210/]

Etarahi kho pana me cunda brahmacariya


iddha ceva phtaca vitthrita bhujaa
puthubhta yvadeva manussehi suppaksita.

Yvat kho cunda etarahi satthro loke uppann,


nha cunda aa ekasatthrampi
samanussami eva lbhaggayasaggappatta
yatharivha. Yvat kho pana cunda etarahi
sagho v gao v loke uppanno, nha cunda
aa ekasaghamp samanupassmi eva
lbhaggayasaggappatta yatharivya cunda
bhijhusagho. Ya kho ta cunda samm
vadamno vadeyya sabbkraparipra anna
anadhika svkkhta kevalaparipra
buhmacariya suppaksitanti, idameva ta
samm vadamno vadeyya sabbkrasampanna
anna anadhika svkkhta kevalaparipra
brahmacariya suppaksitanti.
13. Uddako suda1 cunda rmaputto eva vca
bhsati: passa na passatti. Kica passa na
passat?Ti. Khurassa sdhu nisitassa talamassa
passati, dhraca khvassa na passati. Ida
vuccati cunda passa na passati. Ya kho
paneta cunda uddakena rmaputtena bhsita
hna gamma pothujjanika anariya
anatthasahita khrameva sandhya, yaceta
cunda sammvadamno vadeyya [PTS Page 127

D.N. 442/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[\q 127/] ']passa na passat'ti, idameveta


samm vadamno vadeyya 'passa na passat'ti.

Kica passa na passat?Ti: eva


sabbkrasampanna sabbkraparipra
anna anadhika svkkhta kevalaparipra
brahmacariya suppaksitanti, iti heta passati.
Idamettha apakaheyya, eva ta
parisuddhatara assti, iti heta na passati.
Idamettha upakaheyya, eva ta
parisuddhatara assti iti heta na passati. Ida
vuccati passa na passat'ti.
---------------
1. Udako suda - machasa
[BJT Page 212] [\x 212/]

Ya kho ta cunda samm vadamno vadeyya


"sabbkrasampanna anna anadhika
svkkhta kevalaparipra buhmacariya
suppaksitanti, idameva ta samm vadamno
vadeyya sabbkrasampanna anna
anadhika svkkhta kevalaparipra
brahmacariya suppaksitanti.
Sagyitabb dhamm.
14. Tasmtiha cunda ye vo may dhamm
abhi desit, tattha sabbeheva sagamma
samgamma atthena attha byajanena
byjana sagyitabba na vivaditabba.
Yathayida brahmacaraya addhaniya assa
cirahitika. Tadassa bahujanahitya
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna. Katame ca vo cunda
dhamm may abhi desit yattha sabbeheva
sagamma samgamma atthena attha
byajanena byajana sagyitabba na
vivaditabba, yathayida buhmacariya
addhaniya assa cirahitika, tadassa
bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna seyyathda: cattro
satipahn, cattro sammappadhn, cattro
iddhipd, pacinduyni, paca balni, satta
[PTS Page 128] [\q 128/] bojjhag, ariyo
ahagiko maggo. Ime kho te cunda dhamm
may abhi desit, yattha sabbeheva
sagamma samgamma atthena attha
byajanena byajana sagyitabba, na
vivaditabba, yathayida brahmacariya
addhaniya assa cirahitika, tadassa
bahujanahitya bahjanasukhya

loknukampya atthya hitya sukhya


devamanussna.
Sapetabba vidhi
15. Tesa ca vo cunda samaggna
sammodamnna avivadamnna
sikkhitabba aataro sabrahmacr sagho
dhamma bhseyya, tatra ce tumhka
evamassa "aya kho yasm atthaceva micch
gahti, byajanni ca micch ropet"ti, tassa
neva abhinanditabba, nappaikkositabba.
Anabhinanditv appaikkositv so evamassa
vacanyo "imassa nu kho vuso atthassa imni v
byajanni etni v byajanni katamni
opyikatarni imesa v byajanna aya v
attho eso v attho, katamo opyikataro?Ti. "
[BJT Page 214] [\x 214/]

So ce eva vadeyya "imassa kho vuso atthassa


imneva byajann opyikatarn yneva etn'
imesa byajanna, ayameva attho opyikataro
yneva eso'ti, so neva ussdetabbo na
apasdetabbo. Anussdetv anapasdetv sveva
sdhuka sapetabbo, tassa ca atthassa tesa
ca byajanna nisantiy.
Aparo pi ce cunda sabrahmacr saghe
dhamma bhseyya, tatra ce tumhka
evamassa "aya kho yasm attha hi kho
micch gahti, byajanni [PTS Page 129] [\q
129/] samm ropet"ti, tassa neva
abhinanditabba nappaikkositabba.
Anabhinanditv appaikkositv so evamassa
vacanyo "imesa nu kho vuso byajanna
aya v attho eso v attho, katamo
opyikataro?"Ti, so ce eva vadeyya "imesa kho
vuso byajanna ayameva attho opyikataro,
yo ceva eso"ti, so neva ussdetabbo na
apasdetabbo. Anussdetv anapasdetv sveva
sdhuka sapetabbo tasseva atthassa
nisantiy.
Aparo pana cunda sabrahmacr saghe
dhamma bhseyya, tatra ce tumhka
evamassa "aya kho yasm attha hi kho
samm gahti, byajanni micch ropet"ti,
tassa neva abhinanditabba nappaikkositabba.
Anabhinanditv appaikkositv so evamassa
vacanyo "imesa nu kho vuso atthassa imneva
byajanni etni v byjanni, katamni
opyikatarn?"Ti, so ce eva vadeyya "imassa
nu kho vuso atthassa imneva opyikatarva,
yni ceva etn"ti, 1 so neva ussdetabbo na
apasdetabbo. Anussdetv anapasdetv sveva

D.N. 443/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sdhuka sapetabbo tesaeva byajanna


nisantiy.
Aparo pi ce cunda sabrahmacr saghe
dhamma bhseyya, tatra ce tumhka
evamassa "aya kho yasm atthaceva samm
gahti, byajanni ca samm ropet"ti, tassa
'sdh'ti bhsita abhinanditabba
anumoditabba. Tassa'sdh'ti bhsita
abhinanditv anumoditv so evamassa vacanyo
"lbh no vuso suladdha no vuso, ye maya
yasmanta tdisa brahmacri passma eva
atthupeta byajanpetanti. "
--------------
1. Yceva otni - smu
[BJT Page 216] [\x 216/]

Paccaynutakraa
16. Na vo aha cunda dihadhammakna yeva
[PTS Page 130] [\q 130/] savna savarya
dhamma desemi, na panha cunda
samparyikna yeva savna paightya
dhamma desemi. Dihadhammikna cevha
cunda asvna savarya dhamma desemi
samparyiknaca savna paightya.
Tasmtiha cunda ya vo may cvara
anuta, ala ve ta yvadeva stassa
paightya, uhassa paightya,
asamakasavttapasirisapasamphassna
parightya, yvadeva
hirikopnapaicchdanattha. Yo vo may
piapto anuto, ala ve so yvadeva imassa
kyassa hitiy ypanya vihisparatiy
brahmacariynuggahya.
Iti puraca vedana paihakhmi. Navaca
vedana na uppdessmi, ytr ca me bhavissati
anavajjat ca phsuvihro cti. Ya vo may
sensana anuta, ala vo ta yvadeva
stassa paightya uhassa paightya
asamakasavttapasirisapasamphassna
paightya yvadeva utuparissayavinodana
paisallnrmattha.

"sukhalliknuyogamanuyutt sama
sakyaputtiy viharant"ti. Eva vdino cunda
aatitthiy paribbjak evamassu vacany
"katamo so avuso sukhalliknuyogo?
Sukhalliknuyog hi bah anekavihit
nnppakrak"ti.
[BJT Page 218] [\x 218/]

Cattro'me cunda sukhalliknuyog hn gamm


pothujjanik anariy anatthasahit na
nibbidya na virgya na nirodhya na
upasamya na abhiya na sambodhya na
nibbnya savattanti. Katame cattro? Idha
cunda ekacco blo pe vadhitv vadhitv
attna sukheti peti. Aya pahamo
sukhalliknuyogo. Puna ca para cunda
idhekacco [PTS Page 131] [\q 131/] adinna
diyitv disitv attna sukheti peti. Aya
dutiyo sukhalliknuyogo. Puna ca para cunda
idhekacco mus bhaitv bhaitv attna
sukheti peti. Aya tatiyo sukhalliknuyogo.
Puna ca para cunda idhekacco pacahi
kmaguehi samappito samagbhuto paricreti,
aya catuttho sukhalliknuyogo. Ime kho cunda
cattro sukhalliknuyog hn gamm
pothujjanik anariy anatthasahit na
nibbidya na virgya na nirodhya na
upasamya na abhiya na sambodhya na
nibbnya savattanti.
18. hna kho paneta cunda vijjati. Ya
aatitthiy paribbjak eva vadeyyu 'ime
cattr sukhalliknuyoge anuyutt sama
sakyaputtiy"ti. Te vo 'm hevantissuvacany.
Na te samm vadamn vadeyyu
abbhcikkheyyu asat abhutena.

Yo vo may gilnappaccayabhesajjaparikkhro
anuto, ala vo so yvadeva uppannna
veyybdhikna vedanna paightya
abypajjhaparamaty ti.

Cattro'me cunda sukhalliknuyog


ekantanibbidya virgya nirodhya upasamya
abhiya sambodhya nibbnya savattanti.
Katame cattro? Idha cunda bhikkhu vivicceva
kmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakka
savicra vivekaja ptisukha pahama jhna
upasampajja viharati. Aya pahamo
sukhalliknuyogo. Puna ca para cunda bhikkhu
vitakkavicrna vpasam ajjhatta
sampasdana cetaso ekodibhva avitakka
avicra samdhija ptisukha dutiya jhna
upasampajja viharati. Aya dutiyo
sukhalliknuyogo.

Sukhalliknuyog

[BJT Page 220] [\x 220/]

17. hna kho paneta cunda vijjati, ya


aatitthiy paribbjak eva vadeyyu

Puna ca para cunda bhikkhu ptiy ca virg


upekkhako ca viharati sato ca sampajno sukha

D.N. 444/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ca kyena paisavedeti, ya ta ariy cikkhanti


'upekkhako satim sukhavihr'ti ta tatiya
jhna upasampajja viharati. Aya tatiyo
sukhalliknuyogo. Puna ca para cunda bhikkhu
sukhassa ca pahn dukkhassa ca pahn
pubbeva somanassadomanassna atthagam
adukkha asukha upekkhsatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati. [PTS
Page 132] [\q 132/] aya catuttho
sukhalliknuyogo. Ime kho cunda cattro
sukhalliknuyog ekattanibbidya virgya
nirodhya upasamya abhiya sambodhya
nibbnya savattanti.
18. hna, kho paneta cunda vijjati, ya
aatitthiy paribbjak eva vadeyyu "ime
cattro sukhalliknuyog anuyutt sama
sakyaputtiy viharanti"ti. Te vo eva ti'ssu
vacany samm te vo vadamn vadeyyu. Na te
vo abbhcikkheyyu asat abhutena.
Sukhalliknuyognisas
hna kho paneta cunda vijjati, ya
aatitthiy paribbjak eva vadeyyu 'ime
pana vuso cattro sukhalliknuyoge
anuyuttna viharata kati phalni katnisas
pikakh?"Ti. Eva vdino cunda aatitthiy
paribbjak evamassu vacany "ime kho vuso
cattro sukhalliknuyoge anuyuttna viharata
cattri phalni cattro nisas pikakh,
katame cattro? Idhvuso bhikkhu tia
saojanna parikkhay sotpanno hoti
aviniptadhammo niyato sambodhiparyano.
Ida pahama phala pahamo nisaso. Puna
ca para vuso bhikkhu tia saojanna
parikkhay rgadosamohna tanutt
sakadgmi hoti sakideva ima loka gantv
dukkhassanta karoti. Ida dutiya phala
dutiyo nisaso. Puna ca para vus bhikkhu
pacanna orambhgiyna saojanna
parikkhya opaptiko hoti tattha parinibby
anvattidhammo tasm lok'ti. Ida tatiya
phala tatiyo nisaso. Puna ca para vuso
bhikkhu savna khay ansava cetovimutti
pavimutti diheva dhamme saya abhi
sacchikatv upasampajja viharati. Ida catuttha
phala catuttho nisaso. Ime kho vuso cattro
sukhalliknuyoge anuyuttna viharata imni
cattri phalni cattro nisas pikakh"ti.
[BJT Page 222] [\x 222/]

Khsavna abhabbahnni.

19, hna kho paneta cunda vijjati, ya


aatitthiya [PTS Page 133] [\q 133/]
paribbjak eva vadeyyu "ahitadhamm
sama sakyaputtiy viharant"ti. Eva vdino
cunda aatitthiy paribbjak evamassu
vacany: atthi kho vuso tena bhagavat jnat
passat arahat sammsambuddhena svakna
dhamm desit paatt yvajiva
anatikkamany. Seyyathpi vuso indakhlo v
ayokhlo v gambhranemo sunikhto acalo
asampavedh, evameva kho vuso tena
bhagavat jnat passat arahat
sammsambuddhena svakna dhamm desit
paatt yvajiva anatikkamany. Yo so vuso
bhikkhu araha khsavo vusitav katakarayo
ohitabhro anuppattasadattho
parikkhabhavasaojano sammada
vimutto abhabbo so nava hnni
ajjhcaritu:abhabbo vuso khsavo bhikkhu
sacicca pa jvit voropetu. Abhabbo
khsavo bhikkhu adinna theyyasakhta
diyitu, abhabbo khsavo bhikkhu methuna
dhamma paisevitu, abhabbo khsavo
bhikkhu sampajnamus bhsitu, abhabbo
khsavo bhikkhu sannidhikraka kme
paribhujitu, seyyathpi pubbe agrikabhuto.
Abhabbo khsavo bhikkhu chandgati
gantu, abhabbo khsavo bhikkhu dosgati
gantu, abhabbo khsavo bhikkhu mohgati
gantu, abhabbo khasavo bhikkhu bhaygati
gantu. Yo so vuso bhikkhu araha khsavo
vusitav katakarayo ohitabhro
anuppattasadattho parikkhabhavasaojano
sammada vimutto, abhabbo so imni nava
hnni ajjhcaritu"nti.
Pahabykarani
20. [PTS Page 134] [\q 134/] hna kho
paneta cunda vijjati ya aatitthiy
paribbjak eva vadeyyu " atta kho
addhna ahabbha samao gotamo atraka1
adassana paapeti, noca kho angata
addhna arabbha atiraka adassana
paapeti. Tayida kisu, tayida kathas?"Ti.

-------------------
1. Atireka - smu
[BJT Page 224] [\x 224/]

Te ca aatitthiy paribbjak aavihitakena


adassanena aavihitaka adassana
papetabba maanti, yathariva bl
abyatt. Atta kho cunda addhna rabbha

D.N. 445/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

tathgatassa satnusri a hoti. So yvataka


kakhati tvataka anussarati. Angataca kho
addhna rabbha tathgatassa bodhija a
uppajjati 'ayamantim jti, natthidni
punabbhavo'ti. Attacepi kho cunda hoti
abhta ataccha anatthasahita, na ta
tathgato bykaroti. Attacepi cunda hoti
bhta taccha anatthasahita, tampi
tathgato na bykaroti. Attacepi cunda hoti
bhta taccha atthasahita, tatra kla
tathgato hoti tassa pahassa veyykaraya.
Angata cepi cunda hoti abhta ataccha
anatthasahita, na ta tathgato bykaroti.
Angata ce pi cunda hoti bhta taccha
anatthasahita, tampi tathgato na bykaroti.
Angata ce pi cunda hoti bhta taccha
atthasahita, tatra kla tathgato hoti tassa
pahassa veyykaraya. Paccuppanna cepi
cunda hoti abhta ataccha anatthasahita,
na ta tathgato bykaroti. Paccuppannacepi
cunda hoti bhta [PTS Page 135] [\q 135/]
taccha anatthasahita tampi tathgato na
bykaroti. Paccuppannacepi cunda hoti bhta
taccha atthasahita, tatra kla tathgato
hoti tassa pahassa veyykaraya.
21. Iti kho cunda attngatapaccuppannesu
dhammesu tathgato klvd bhtavdi
atthavd dhammvadi vinayavd, tasm
'tathgato'ti. Vuccati. Yaca kho cunda
sadevakassa lokassa samrakassa sabrahmakassa
sassamaabrhmaiy pajya sadevamanussya
diha suta muta vita patta pariyesita
anuvicarita manas, sabba tathgatena
abhisambuddha. Tasm 'tathgato'ti vuccati.
Yaca cunda ratti tathgato anuttara
sammsambodhi abisambujjhati, yaca cunda
ratti tathgato anuttara sammsambodhi
abhisambujjhati, yaca ratti anupdisesya
nibbnadhtuy parinibbti, ya etamasmi
antare bhsati lapati niddisati, sabba ta
tatheva hoti no aath. Tasm 'tathgato'ti
vuccati. Yathvdi cunda tathgato tathkr,
yathkr tathvd iti yathvdi tathkr,
yathkr tathvd, tasm 'tathgato'ti vuccati.
Sadevake loke cunda samrake sabrahmake
sassamaabrhmaiy pajya sadevamanussya
tathgato abhibhu anabhibhuto aadatthudaso
vasavatti. Tasm 'tathgato'ti vuccati.
---------------
1. Klavdi saccavdi - sy.
[BJT Page 226] [\x 226/]
Abykatahnni

22. hna kho paneta cunda vijjati,


ya'aatitthiy paribbjak eva vadeyyu
"kinn kho vuso hoti tathgato parammara?
Idameva sacca, moghamaanti? Eva vdino
cunda aatitthiy paribbjak evamassu
vacany "abykata kho vuso [PTS Page 136]
[\q 136/] bhagavat: hoti tathgato
parammara, idameva sacca,
moghamaanti?" hna kho paneta cunda
vijjati, ya aatitthiy paribbjak eva
vadeyyu "ki panvuso na hoti tathgato
parammara. Idameva sacca,
moghamaanti?" Evavdino cunda
aatitthiy paribbjak evamassu vacany:
evampi kho vuso bhagavat abykata; na hoti
tathgato parammara, idameva sacca
moghamaanti. hna kho paneta cunda
vijjati, ya aatitthiy paribbjak eva
vadeyyu "ki panvuso hoti ca na hoti ca
tathgato parammara, idameva sacca
moghamaanti." Eva vdino cunda
aatitthiy paribbjak evamassu vacany:
"abykata kho paneta vuso bhagavat hoti ca
na hoti ca tathgato parammara, idameva
sacca moghamaanti"
hna kho paneta cunda vijjati ya
aatitthiy paribbjak eva vadeyyu
'kimpanvuso neva hoti na na hoti tathgato
parammara, idameva sacca moghamaanti.
Eva vdino cunda aatitthiy paribbjak
evamass vacany " evampi kho vuso
bhagavat abykata: neva hoti na na hoti
tathgato parammara, idameva sacca
moghamaanti". hna kho paneta cunda
vijjati ya. Aatittiy paribbjak eva
vadeyyu: "kasm paneta vuso samaena
gotamena abykatanti? "Eva vdino cunda
aatitthiy paribbjak evamassu vacany:
"naheta vuso atthasahita na
dhammasahita na dibrahmacariyaka na
nibbidya na virgya na nirodhya na
upasamya na abhiya na sambodhya na
nibbnya savattati. Tasm na bhagavat
abykatanti. "
[BJT Page 228] [\x 228/]

Bykatahnni
23. hna kho paneta cunda vijjati ya
aatitthiy paribbjak eva vadeyyu "ki
panvuso samaena gotamena bykatanti?
"Eva vdino cunda aatitthiy paribbjak
evamassu vacany: "ida dukkhanti kho vuso
bhagavat bykata. Aya

D.N. 446/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

dukkhasamudayoti'kho vuso bhagavat


bykata, aya dukkhanirodho'ti kho vuso
bhagavat bykata, aya dukkhanirodhagmin
paipad'ti kho vuso bhagavat bykatanti".
24. [PTS Page 137] [\q 137/] hna kho
paneta cunda vijjati ya aatitthiy
paribbjak eva vadeyyu "kasm paneta
vuso samaena gotamena bykatanti? "Eva
vdino cunda aatitthiy paribbjak evamassu
vacany: "etahi vuso atthasahita, eta
dhammasahita, eta dibrahmacariyaka,
ekantanibbidya virgya nirodhya upasamya
abhiya sambodhya nibbnya savattati.
Tasm ta bhagavat bykatanti. "
Pubbantasahagat dihinissay
Ye pi te cunda pubbantasahagat dihinissay,
tepi vo may bykat yath te byktabb. Yath
ca te na byktabb ki vo aha te tattha
bykarissmi? Ye pi te cunda aparantasahagat
dihinissay, te pi vo may bykat, yath te
byktabb. Yath ca te na byktabb ki vo
aha te tattha bykarissmi.
25. Katame ca te cunda pubbannasahagat
dihinissay ye vo may bykat yath te
byktabb? Santi kho cunda eke
samaabrhma eva vdino eva dihino:
'sassato att ca loko ca' idameva sacca
moghamaanti. Santi pana cunda
ekesamaabuhma eva vdino eva dihino:
'asassato att ca loko ca, sassato ca asassato ca
att ca loko ca, neva sassato nsassato att ca
loko ca, sayakato att ca loko ca, parakato att
ca loko ca, saya kato ca para kato ca att ca loko
ca, [PTS Page 138] [\q 138/] asayakro
aparakro adhiccasamuppanno att ca loko ca,
idameva sacca, moghavaanti. Sassata
sukhadukkha, asassata sukhadukkha,
sassataca asassataca sukhadukkha, neva
sassata nsassata sukhadukkha, sayakata
sukhadukkha, parakata sukhadukkha,
sayakataca parakataca sukhadukkha,
asayakra aparakra adhiccasamuppanna
sukhadukkha, idameva sacca moghamaanti.

[BJT Page 230] [\x 230/]


26. Tatra cunda ye te samaabrhma eva
vdino eva dihino sassato att ca loko ca,
idameva sacca moghamaanti. Tyha
upasakamitv eva vdami: atthinu kho ida
vuso, vuccati sassato att ca leko c? "Ti yaca
kho te evamhasu 'idameva sacca.

Moghamaanti, ta tesa nnujnmi. Ta


kissa hetu? Aathsaino pi hettha cunda
santeke satt. Imya pi kho aha cunda
paattiy neva attan samasama
samanupassmi kuto bhiyyo, atha kho ahameva
tattha bhiyyo yadida adhippaatti.
27. Tatra cunda ye te samaabrhma eva
vdino eva dihino "sassato att ca loko ca,
'asassato att ca loko ca, sassato ca asassato ca
att ca loko ca, neva sassato nsassato att ca
loko ca, sayakato att ca loko ca, parakato att
ca loko ca, sayakato ca parakato ca att ca loko
ca, asayakro aparakro adhiccasamuppanno
att ca loko ca, sassata sukhadukkha, [PTS
Page 139] [\q 139/] asassata sukhadukkha,
sassataca asassataca sukhadukkha, neva
sassata nsassata sukhadukkha, sayakata
sukhadukkha, parakata sukhadukkha,
sayakata ca parakata ca sukhadukkha,
asayakra aparakra adhiccasamuppanna
sukhadukkha, idameva sacca moghamaanti.
" Tyha upasakamitv eva vadmi "atthi kho
ida vuso vuccati asayakra aparakra
adhiccasamuppanna sukhadukkhanti?" Yaca
kho te evamhasu idameva sacca,
moghamaanti', ta tesa nnujnmi, ta
kissa hetu? Aathsaino pi hettha cunda
santeke satt. Imya pi kho aha cunda
paattiy neva attan samasama
samanupassmi kuto bhiyyo. Atha kho ahameva
tattha bhiyyo yadida adhipaatti. Ime kho te
cunda pubbantasahagat dihinissay, ye te
may bykat yath te byktabb yath ca te na
byktabb, ki vo aha te tattha
bykarissam?"Ti.
[BJT Page 232] [\x 232/]

Aparantasahagat dihinissay
28. Katame ca cunda aparantasahagat
dihinissay ye te may bykat yath te
byktabb? Yath ca te na byktabb, ki vo
aha te tattha bykarissm?"Ti. Santi cunda eko
samaabrhma eva vdino eva dihino:
"rp att hoti arogo parammara, idameva
sacca, moghamaanti. " Santi pana cunda eke
samaabrhma eva vdino eva dihino
"nrp att hoti arogo parammara, idameva
sacca, moghamaanti, " rpi ca arp ca att
hoti arogo parammara, idameva sacca,
moghamaanti. " Neva rp nnarp att hoti
arogo parammara, idameva sacca,
moghamaanti. " [PTS Page 140] [\q 140/]
sai att hoti arogo parammara, idameva

D.N. 447/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sacca, moghamaanti. " Asai att hoti arogo


parammara, idameva sacca, moghamaanti.
" Nevasansa att hoti arogo
parammara, idameva sacca, moghamaanti.
"Att ucchijjati vinassati, na hoti parammara,
idameva sacca, moghamaanti. " Tatra cunda
ye te samaabuhma eva vdino eva
dihino, rp att hoti arogo parammara,
idameva sacca, moghamaanti. Tyha
upasakamitv eva vadmi: atthi kho ida
vuso, vuccati "rp att hoti arogo
parammara?"Ti. Ya kho te evamhasu
"idameva sacca, moghamaanti" ta tesa
nnujnmi. Ta kissa hetu? Aathsaino pi
hettha cunda santeke satt. Imyapi kho aha
cunda paattiy neva attan samasama
samanupassmi kuto bhiyyo, atha kho ahameva
tattha bhiyyo yadida adhippaatti.
29. Tatra cunda ye te samaabrhma eva
vdino eva dihino arpi att hoti arogo
parammara, idameva sacca, moghamaanti.
" Rp ca arp ca att hoti arogo parammara,
idameva sacca, moghamaanti. " Neva rpi
nrpi att hoti arogo parammara, idameva
sacca, moghamaanti. " Sai att hoti arogo
parammara, idameva sacca, moghamaanti.
" Asai att hoti arogo parammara, idameva
sacca, moghamaanti. " Nevasainsai
att hoti arogo parammara, idameva sacca,
moghamaanti. " "Att ucchijjati vinassati, na
hoti parammara, idameva sacca,
moghamaanti, tyha upasakamitv eva
vadmi: atthi kho ida vuso, vuccati "att
ucchijjati vinassati, na hoti parammara ti"
maca kho te cunda evamhasu: idameva
sacca moghamaanti, ta tesa nnujnmi.
Ta kissa hetu? Aathsaino pi hettha cunda
santeke satt. Imyapi kho aha cunda
paattiy neva attan samasama
samanupassmi kuto bhiyyo, atha kho ahameva
tattha bhiyyo yadida adhippaatti. Ime kho te
cunda aparantasahagat dihinissay, ye te
may bykat [PTS Page 141] [\q 141/] yath
te byktabb. Yath ca te na byktabb ki vo
aha te tattha bykarissm"ti.
[BJT Page 234] [\x 234/]

30. Imesa ca cunda pubbantasahagatna


dihinassayna imesa ca
aparantasahagatna dihinissayna pahnya
samatikkamya eva may cattro satipahn
desit paatt. Katame cattro? Idha cunda
bhikkhu kye kyyanupass viharati tp
sampajno satim, vineyya loke abhijjh

domanassa, vedansu vedannupass viharati


tp sampajno satim, vineyya loke abhijjh
domanassa, citte cittnupass viharati tp
sampajno satim, vineyya loke abhijjh
domanassa, dhammesu dhammnupass
viharati tp sampajno satim, vineyya loke
abhijjh domanassa, imesa ca cunda
pubbantasahagatna dihinissayna imesa
ca aparantasahagatna dihinissayna
pahnya samatikkamya eva may ime cattro
satipahn desit paatt ti.
31. Tena kho pana samayena yasm upavno
bhagavato pihito hoti bhagavanta
vjayamno. Atha kho yasm upavno
bhagavanta etadavoca: acchariya bhante
abbhta bhante, psdiko vatya bhante
dhammapariyyo, supsdiko vatya bhante
dhammapariyyo. Ko nmya bhante
dhammapariyyo?"Ti. "Tasm tiha tva upavna
ima dhammapariyya psdikotveva na
dhreh"ti.
Idamavoca bhagav attamano yasm upavno
bhagavato bhsita abhinandti.
Psdikasutta nihita chaha.
[BJT Page 236] [\x 236/]
7.
[PTS Page 142] [\q 142/]
Lakkhaasutta
1. Eva me suta:
Eka samaya bhagav svatthiya viharati
jetavane anthapiikassa rme. Tatra kho
bhagav bhikkh mantesi 'bhikkhavo'ti.
'Bhadante'ti1 te bhikkh bhagavato paccassosu.
Bhagav etadavoca:
Dvattisimni bhikkhave mahpurisassa
mahpurisalakkhani yehi samanngatassa
mahpurisassa dve gatiyo bhavanti ana: sace
agra ajjhvasati rj hoti cakkavatti dhammiko
dhammarj cturanto vijitv
janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta adaena asatthena

D.N. 448/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

dhammena samena abhivijya ajjhvasati. Sace


kho pana agrasm anagriya pabbajati araha
hoti sammsambuddho loke vivattacchado2
katamni tni bhikkhave dvattisa
mahpurisassa mahpurisalakkhani yehi
samanngatassa mahpurisassa [PTS Page 143]
[\q 143/] dveva gatiyo bhavanti ana? Sace
agra ajjhvasati, rj hoti cakkavatti
dhammiko dhammarj cturanto vijitv
janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta adaena asatthena
dhammena samena abhivijya ajjhvasati. Sace
kho pana agrasm anagriya pabbajati araha
hoti sammsambuddho loke vivattacchado2
2. Idha bhikkhave mahpuriso suppatihitapdo
hoti. Yampi bhikkhave mahpuriso
suppatihitapdo hoti. Idampi bhikkhave
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
-------------
1. Bhaddante ti - machasa. 2. Vivaacchado sy, kam. Vivaacchado - machasa
[BJT Page 238] [\x 238/]

Puna ca para bhikkhave mahpurisassa


hehpdatalesu cakkni jtni honti
sahassrni sanemikni sanbhikni
sabbkrapariprni. 1 Yampi bhikkhave
mahpurisassa hehpdatalesu cakkni jtni
honti sahassrni sanemikni sanbhikni
sabbkrapariprni, idampi bhikkhave
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Puna ca para bhikkhave mahpuriso yatapah
hoti yampi bhikkhave mahpuriso yatapah
hoti, idampi bhikkhave mahpurissa
mahpurisalakkhaa bhavati. Puna ca para
bhikkhave mahpuriso dghagul hoti. Yampi
bhikkhave mahpuriso dghagul hoti, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
mudutalunahatthapdo hoti. Yampi bhikkhave
mahpuriso mudutaunahatthapdo hoti, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
jlahatthapdo hoti. Yampi bhikkhave
mahpuriso jlahatthapdo hoti, idampi

bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa


bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
ussakhapdo hoti. Yampi bhikkhave
mahpuriso ussaghapdo hoti, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
eijagho hoti. Yampi bhikkhave mahpuriso
eijagho hoti, idampi bhikkhave mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati. Puna ca para
bhikkhave mahpuriso hitako'va anonamanto
ubhohi pitalehi jaukni parimasati
parimajjati. Yampi bhikkhave mahpuriso
hitako'va anonamanto ubhohi pitalehi
jaukni parimasati parimaccati, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
kosohitavatthaguyho hoti. Yampi bhikkhave
mahpuriso kosohitavatthaguyho hoti, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
suvaavao hoti. Yampi bhikkhave
mahpuriso suvaavao hoti, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
kacanasannibhattaco hoti. Yampi bhikkhave
mahpuriso kacanasannibhattaco hoti, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
sukhumacchavi hoti. Yampi bhikkhave
mahpuriso sukhumacchavi hoti, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
sukhumatt chaviy rajojalla kye na
upalippati. Yampi bhikkhave mahpuriso
sukhumatt chaviy rajojalla kye na
upalippati, idampi bhikkhave mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati. Puna ca para
bhikkhave mahpuriso ekekalomo hoti, ekekni
lomni lomakpesu jtni honti. Yampi
bhikkhave mahpuriso [PTS Page 144] [\q 144/]
ekekalomo hoti, ekekni lomni lomakpesu
jtni hoti, idampi bhikkhave mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati. Puna ca para
bhikkhave mahpuriso uddhaggalomo hoti,
uddhaggni lomni jtni nlni ajanavani
kualvattni padakkhivattakajtni honti.
Yampi bhikkhave mahpuriso uddhaggalomo
hoti, uddhaggni lomni jtni nlni
ajanavani kuaalvattni2
padakkhivattakajtni honti, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
brahmujjugatto hoti. Yampi bhikkhave
mahpuriso brahmujjugatto hoti, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso

D.N. 449/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sattussado hoti. Yampi bhikkhave mahpuriso


sattussado hoti, idampi bhikkhave
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati
puna ca para bhikkhave mahpuriso
shapubbaddhakyo hoti. Yampi bhikkhave
mahpuriso shapubbaddhakyo hoti, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
citantaraso hoti. Yampi bhikkhave mahpuriso
citantaraso hoti, idampi bhikkhave
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Puna ca para bhikkhave mahpuriso
nigrodhaparimaalo hoti, yvatakvassa kyo
tvatakvassa bymo, yvatakvassa bymo
tvatakvassa kyo, yampi bhikkhave mahpuriso
nigrodhaparimaalo hoti, yvatakavassa kyo,
tvatakvassa bymo, yvatakvassa bymo
tvatakvassa kyo, idampi bhikkhave
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Puna ca para bhikkhave mahpuriso
samavattakkhandho hoti. Yampi bhikkhave
mahpuriso samavattakkhandho hoti, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
rasaggasagg hoti. Yampi bhikkhave mahpuriso
rasaggasagg hoti, idampi bhikkhave
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Puna ca para bhikkhave mahpuriso shahanu
hoti. Yampi bhikkhave mahpuriso shahanu
hoti, idampi bhikkhave mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati. Puna ca para
bhikkhave mahpuriso cattsadanto hoti.
Yampi bhikkhave mahpuriso cattsadanto
hoti, idampi bhikkhave mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati. Puna ca para
bhikkhave mahpuriso samadanto hoti. Yampi
bhikkhave mahpuriso samadanto hoti, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
aviraadanto hoti. Yampi bhikkhave mahpuriso
aviraadanto hoti, idampi bhikkhave
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Puna ca para bhikkhave mahpuriso
susukkadho hoti. Yampi bhikkhave
mahpuriso susukkadho hoti, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
pahtajivho hoti. Yampi bhikkhave mahpuriso
pahtajivho hoti, idampi bhikkhave
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Puna ca para bhikkhave mahpuriso
buhmassaro hoti, karavkabhi. Yampi
bhikkhave mahpuriso brahmassaro hoti,
karavkabh. Idampi bhikkhave mahpurisassa
mahpurisalakkhaa bhavati. Puna ca para
bhikkhave mahpuriso abhinlanetto hoti. Yampi

bhikkhave mahpuriso ahnlanetto hoti, idampi


bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati. Puna ca para bhikkhave mahpuriso
gopamukho hoti. Yampi bhikkhave mahpuriso
gopakhumo hoti, idampi bhikkhave
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
Puna ca para bhikkhave mahpuriso u
bhamukantare jt hoti odt
mudutlasannibh. Yampi bhikkhave
mahpuriso u bhamukantare jt hoti odt
mudutulasannibh, idampi bhikkhave
mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati.
[PTS Page 145] [\q 145/] puna ca para
bhikkhave mahpuriso uhsasso hoti. Yampi
bhikkhave mahpuriso unhsasso hoti, idampi
bhikkhave mahpurisassa mahpurisalakkhaa
bhavati.
------------
1. Sabbkra paripri suvibhattantari - [pts
2.] Kualvani - machasa.
[BJT Page 240] [\x 240/]

Imni kho tni bhikkhave dvattisa


mahpurisassa mahpurisalakkhani yehi
samanngatassa mahpurisassa dveva gatiyo
bhavanti ana. Sace agra ajjhvasati, rj
hoti cakkavatti dhammiko dhammarj
cturanto vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta adaena asatthena
dhammena samena abhivijiya ajjhvasati. Sace
kho pana agrasm anagriya pabbajati, araha
hoti sammsambuddho loke vivattacchado.
3. Imni kho bhikkhave dvattisa mahpurisassa
mahpurisalakkhani bhirak pi isayo
dhrenti. No ca kho te jnanti 'imassa kammassa
katatt ima lakkhaa pailabhant'ti.
Suppatihitapdalakkhaa (1)
Yampi bhikkhave tathgato purima jti
purima bhava purama niketa pubbe
manussabhto samno dahasamdno ahosi,
kusalesu dhammesu avatthitasamdno,
kyasucarite vacsucarite manosucarite,
dnasavibhge slasamdne uposathupavse
matteyyatya petteyyatya smaatya
brahmaatya kulejehpacyitya

D.N. 450/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

aataraataresu ca adhikusalesu [PTS Page


146] [\q 146/] dhammesu, so tassa kammassa
katatt upacitatt ussannatt vipulant kyassa
bhed parammara sugati sagga loka
upapajjati. So tattha ae deve dasahi hnehi
adhigahti, dibbena yun dibbena vaena
dibbena sukhena dibbena yasena dibbena
dhipateyyena dibbehi rpehi dibbehi saddehi
dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi
phohabbehi. So tato cuto itthatta gato
samno ima mahpurisalakkhaa pailabhati,
suppatihitapdo hoti, sama pda bhmiya
nikkhipati, sama uddharati, sama
sabbvantehi pdatalehi bhmi phusati. So tena
lakkhaena samanngato sace agra
ajjhvasati, rj hoti cakkavatt dhammiko
dhammarj cturanto vijitv
janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni
sattaratanni bhavanti, seyyathda:
cakkaratana hatthiratana assaratana
mairatana itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama.
[BJT Page 242] [\x 242/]

Parosahassa kho panassa putt bhavanti sur


vragarp parasenappamaddan, so ima
pahavi sgarapariyanta
akhlamanimittamakaaka iddha phta
khema siva nirabbuda adaena asatthena
dhammena samena ahivijiya ajjhvasati. Rj
samno ki labhati? Avikkhamhiyo hoti kenaci
manussabhtena paccattikena paccmittena.
Rj samno ida labhati. Sace kho pana
agrasm anagriya pabbajati, araha hoti
sammsambuddho loke vivattacchado, buddho
samno ki labhati? Avikkhamabhiyo1 hoti.
Abbhantarehi v bhirehi v paccatthikehi
paccmittehi rgena v dosena v mohena v
samaena [PTS Page 147] [\q 147/] v
brhmaena v devena v mrena v brahmun
v kenaci v lokasmi. Buddho samno ida
labhati. Etamattha bhagav avoca.
Tattheta vuccati:
Sacce ca dhamme ca dame ca sayame
Soceyya sllayuposathesu ca,
Dne ahisya ashase rato
Daha samdya samattamcari2
So tena kammena diva apakkami3
Sukha ca khiratiyo ca anvahi
Tato cavitv punargato idha
Samehi pdehi phus vasundhara.

Bykasu veyyajanik samgat


Samappatihassa na hoti khambhan,
Gihissa v pabbajitassa v puna4
Ta lakkhaa bhavati tadatthajotaka.
Akkhambhiyo hoti agramvasa
Parbhibhu sattubh sattumaddano,
Manussabhtenidha hoti kenaci
Akkhambhiyo tassa phalena kammuno
-------------
1. Akakhamabhiyo - machasa
2. Samanatamcari - sy. Kam
3. Samakakami. Machasa 4. Bana - sy.
[BJT Page 244] [\x 244/]

Sace ca pabbajjamupeti tdiso


Nekkhammachandbhirato vicakkhao,
Aggo na so gacchati jtu khambhata
Naruttamo esahi tassa dhammat'ti.
Pdatalesu cakkalakkhaa (2)
4. Yampi bhikkhave tathgato purima jti
purima bhava purima niketa pubbe
manussabhto samno [PTS Page 148] [\q 148/]
bahujanassa sukhvaho ahosi, ubbega uttsa
bhaya apanudit dhammika ca
rakkvaraagutti savidht saparivra ca
dna adsi. So tassakammassa katatt
upacitatt ussannatt vipulatt kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapajjati.
So tattha ae deve dasahi hnehi adhigahti,
dibbena yun dibbena vaena dibbena
sukhena dibbena yasena dibbena dhipateyyena
dibbehi rpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi
dibbehi rasehi dibbehi phohabbehi. So tato
cuto itthatta gato samno ima
mahpurisalakkhaa pailabhati. Heh
pdatalesu cakkni jtni honti sahassrni
sanemikni sanbhikni sabbkrapariprni
suvihattantarni. So tena lakkhaena
samanngato sace agra ajjhvasati, rj hoti
cakkavatat dhammiko dhammarj cturanto
vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama.
Parosahassa kho panassa putt bhavanti sr
vragarp parasenappamaddan. So ima
pahavi sgarapariyanta

D.N. 451/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

akhlamanimittamakaaka iddha phta


khema siva nirabbuda adaena asatthena
dhammena samena abhivijiya ajjhvasati. Rj
samno ki labhati? Mahparivro hoti,
mah'ssa honti parivr brhmaagahapatik
negamajnapad gaak mahmatt ankah
dovrik amacc prisajj rjno bhogiy
kumr. Rj samno ida labhati.
Sace kho pana agrasm anagriya pabbajati,
araha hoti sammsambuddho loke
vivattacchado. Buddho samno ki labhati?
Mahparivro hoti, mah'ssa honti parivr
bhikkh bhikkhuniyo upsak upsikyo dev
manuss asur ng gandhabb. Buddho samno
ida labhati. Etamattha bhagav voca
tattheta vuccati:
Pure puratth purimsu jtisu
Manussabhto bahuna sukhvaho,
Ubbegauttsabhaypandano
Guttsu rakkhvaraesu ussuko.
[PTS Page 149] [\q 149/] so tena kammena
diva samakkami
Sukhaca khi ratiyo ca anvabh,
Tato civitv punargato idha
Cakkni pdesu duvesu vindati
Samantanemni sahassarni ca.
[BJT Page 246] [\x 246/]

Bykasu veyyajanik samgat,


Disv kumra satapualakkhaa
Parivrav hessati sattumaddano
Tath hi cakkni samantanemini.
Sace na pabbajjamupeti tdiso,
Vatteti cakka pahavi passati
Tassnuyutt'dha1 bhavanti khattiy
Mahyasa samparivrayanti na.

sabbapabhtahitnukampi vihsi, so tassa


kammassa katatt upacitatt ussantatt
vipulatt kyassa bhed parammara sugati
sagga loka upapajjati. So tattha ae deve
dasahi hnehi adhigahti, dibbena yun
dibbena vaena dibbena sukhena dibbena
yasena dibbena dhipateyyena dibbehi rpehi
dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi
dibbehi phohabbehi. So tato cuto itthatta
gato samno imni ti mhpurisalakkhani
[PTS Page 150] [\q 150/] pailabhati,
yatapah ca hoti dghagul ca brahmujugatto
ca. So tehi lakkhaehi samanngato, sace agra
ajjhvasati, rj hoti cakkavatti dhammiko
dhammarj cturanto vijitv
janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama.
Parosahassa kho panassa putt bhavanti sr
vragarp parasenappamaddan. So ima
pahavi sgarapariyanta adaena asatthena
dhammena samena abhivijiya ajjhvasati. Rj
samno ki labhati? Dghyuko hoti virahitiko,
dghamyumpleti. Na sakk hoti antar jvit
vorepetu kenaci manussabhtena
paccatthikena paccmittena. Rj samno ida
labhati. Sace kho pana agrasm anagriya
pabbajati araha hoti sammsambuddho loke
vivattacchado. Buddho samno ki labhati?
Dghyuko hoti cirahitiko, dghamyumpleti,
na sakk hoti antar jvit voropetu
paccatthikehi paccmittehi samaena v
brhmaena v devena v mrena v brahmun
v kenaci v lokasmi. Buddho samno ida
labhati. Etamattha bhagav avoca. Tattheta
vuccati:
----------
1. Tassnu yatt ca - machasa 2. Satta (kam)

Sace ca pabbajjamupeti tdiso,


Nekkhammachandbhirato vicakkhao
Devmanuss surasakka2 rakkhas
Gandhabbang vihag catuppad
Anuttara devamanussapjita
Mahyasa samparivrayanti nanti.

[BJT Page 248] [\x 248/]

yatapaahitdini tni lakkhani (3 - 5)

Caviya punaridhgato samno


Pailabhati idha ti lakkhani,
Bhavati vipuladghapsaabhiko
Brahm'va sju subho sujtagatto.

5. Yampi bhikkhave tathgato purima jti


purima bhava purima niketa pubbe
manussabhto samno ptipta pahya
ptipt paivirato ahosi, nihitadae
nihitasattho lajj daypanto

Maraavadha1 bhayattano viditv


Paivirato paramrayahosi2
Tena sucaritena saggamagam3
Sukataphalavipkamanuhosi.

Subhujo susu susahito sujto


Mudutauaguliyassa honti dgh,

D.N. 452/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

[PTS Page 151] [\q 151/] thi


purisavaraggalakkhaehi
Cirayapanya4 kumramdiyanti.
Bhavati yadi gih cira yapeti
Ciratara pabbajati yadi tato hi
Ypayati vasiddhi bhvanya
Iti dghyukatya tannimittanti.
Satatussadatlakkhaa (6)
6. Yampi bhikkhave tathgato purima jti
purima bhava purima niketa pubbe
manussabhto samno dt ahosi patna
rasitna khdanyna bhojanyna
syanyna lehanyna pnna, so tassa
kammassa katatt upacitatt ussannatt
vipulatt kyassa bhed parammara sugati
sagga loka upapajjati. So tattha ae deve
dasahi hnehi adhigahti, dibbena yun
dibbena vaena dibbena sukhena dibbena
yasena dibbena dhipateyyena dibbehi rpehi
dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi
dibbehi phohabbehi. So tato cuto itthatta
gato samno ima mahpurisalakkhaa
pailabhati, sattussado hoti. Sattassa ussad
honti: uhosu hatthesu ussad honti, uhosu
pdosu ussad honti, uhosu asakesu ussad
honti, khandhe ussad hoti. So tena lakkhaena
samanngato sace agra ajjhvasati rj hoti
cakkavatt dhammiko dhammarj cturanto
vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni
sattaratanni bhavanti, seyyathda:
cakkaratana hatthiratana assaratana
mairatana itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta akhlamanimittamakaaka
iddha phta khema siva nirabbuda
adaena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhvasati. Rj samno ki labhati?
Lbh hoti patna rasitna khdanyna
bhojanyna syanyna lehanyna
pnna. Rj samno ida labhati. Buddho
samno ki labhati? Lbh hoti patna
rasitna khdanyna bhojanyna
syanyna lehanyna pnna. Buddho
samno ida labhati. [PTS Page 152] [\q 152/]
etamattha bhagav avoca. Tattheta vuccati:
-----------
1. Maraa (machasa) 2. Mraya hoti
(machasa) 3. Tena so sucaritena saggamagamsi
(sy) 4. Ciraypatya (sy)

[BJT Page 250] [\x 250/]

Khajjabhojana atha leyyasyiya


Uttamaggarasadyako ahu.
Tena so sucaritena kammun
Nandane ciramahippamodati.
Sattavussado idhdhigacchati
Hatthapdamudutalaca vindati,
hu byajananimittakovid
Khajja bhojja rasalbhitya na.
Ta gihissapi tadatthajotaka
Pabbajampi ca taddhigacchati,
Khajjabhojanassa lbhiruttama
hu sabbagihibandhanacchidanti.
Karacaraamudutjlatlakkhani (7 - 8)
7. Yampi bhikkhave tathgato purima jti
purima bhava purima niketa pubbe
manussabhto samno cathi sagahavatthhi
jana saghako ahosi dnena peyyavajjena1
atthacariyya samnattatya, so tassa kammassa
katatt upacitatt ussannatt vipulatt kyassa
bhed parammara sugati sagga loka
upapajjati. So tattha ae deve dasahi hnehi
adhigahti, dibbena yun dibbena vaena
dibbena sukhena dibbena yasena dibbena
dhipateyyena dibbehi rpehi dibbehi saddehi
dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi
phohabbehi. So tato cuto itthatta gato
samno imni dve [PTS Page 153] [\q 153/]
mahpurisalakkhani pailabhati,
mudutauahatthapdo ca hoti jlahatthapdo
ca. So tehi lakkhaehi samanngato, sace agra
ajjhvasati, rj hoti cakkavatt dhammiko
dhammarj cturanto vijitv
janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni
sattaratanni bhavanti, seyyathda:
cakkaratana hatthiratana assaratana
mairatana itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan, so ima pahavi
sgarapariyanta akhlamanimittamakaaka
iddha phta khema siva nirabbuda
adaena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhvasati. Rj samno ki labhati?
Susagahitaparijano hoti, susagahitssa honti
brhmaagahapatik negamajnapad gaak
mahmatt ankah dovrik amacc prisajj
rjno bhogiy kumr. Rj samno ida
labhati. Buddho samno ki labhati?

D.N. 453/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Susagahitaparijano hoti, susagahit'ssa honti


bhikkh bhikkhiyo upsak upsikyo dev
manuss asur ng gandhabb. Buddho samno
ida labhati. Etamattha bhagav avoca.
Tattheta vuccati:
Dnampi catthacariyataca2
Piyavadana ca samnachandata ca3
Kariya cariya susagaha bahunna4
Anavamatena guena yti sagga.
------------
1. Piyavvena (sy kam)
2. Dnampi ca atthacariyatamapi ca [pts] 3.
Piyavdita ca samnttata ca (machasa) 4.
Bahna (machasa)
[BJT Page 252] [\x 252/]

Vacya punaridhgato samno


Karacaraamudutalaca jlino ca,
Atirucirasuvaggudassaneyya
Pailabhati daharo susu kumro.
[PTS Page 154] [\q 154/] bhavati parijanassavo
vidheyyo
Mahimiva mvasate1 susagahto,
Piyavadu hitasukhata jigisamno2
Abhirucitni guni caranto. 3
Yadi ca jahati sabbakmabhoga
Kathayati dhammakatha jino janassa,
Vacanapaikarassabhippasann
Sutv dhammanudhammamcarant4ti
Ussakhapda uddhaggalomatlakkhani (9 10)
8. Yampi bhikkhave tathgato purima jti
purima bhava purima niketa pubbe
manussabhto samno bahuno janassa
atthpasahita dhammpasahita
vcambhsit ahosi, bahujana nidasesi,
pna hitasukhvaho dhammayg, so tassa
kammassa katatt upacitatt ussannatt
vipulatt kyassa bhed parammara sugati
sagga loka upapajjati. So tattha ae deve
dasahi hnehi adhigahti, dibbena yun
dibbena vaena dibbena sukhena dibbena
yasena dibbena dhipateyyena dibbehi rpehi
dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi
dibbehi phohabbehi. So tato cuto itthatta
gato samno imni dve mahpurisalakkhani
pailabhati, ussakhapdo ca hoti uddhaggalomo
ca. So tehi lakkhaehi samanngato sace agra
ajjhvasati, rj hoti cakkavatt dhammiko

dhammarj cturanto vijitv


janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama.
Parosahassa kho panassa putt bhavanti sr
vragarp parasenappamaddan. So ima
pahavi sgarapariyanta
akhlamanimittamakaaka iddha phta
khema siva nirabbuda adaena asatthena
dhammena samena abhivijiya ajjhvasati. Rj
samno ki labhati? Aggo ca hoti seho ca
pmokkho ca uttamo ca pavaroca
kmabhogna. Rj samno ida labhati. Sace
kho pana agrasm anagriya pabbajati, araha
hoti sammsambuddho loke vivattacchado.
Buddho samno ki labhati? Aggo ca hoti seho
ca pmokkho ca uttamo ca pavaro ca
sabbasattna. Buddho samno ida labhati.
Etamattha bhagav voca. Tattheta vuccati:
[PTS Page 155] [\q 155/]
atthadhammasahita5 pure gira
Eraya bahujana nidasay,
Pna hitasukhvaho ah
Dhammaygamayaj6 amacchar.
-------------
1. Mahima vayate (smu. Machasa) 2.
Jgsamno(machasa) 3. carati (smu.
Machasa) 4. Sutvna dhammnudhamma
mcaranati (machasa) 5. Atthadhammasahita
(kam. [Pts] 6. Dhammayga asasaji (kam)
[BJT Page 254] [\x 254/]

Tena so sucaritena kammun


Sugati vajati tattha modati
Lakkhani ca duve idhgato
Uttamappamukhatya1 vindati.
Ubbhamuppatitalomavsaso
Pdagahirah sdu sahit,
Masalohit cit tacottha
Uparivara ca sohan2ahu.
Gehamvasati ce tathvidho
Aggata vajati kmabhogina,
Tena uttartaro na vijjati
Jambudpamahibhuyya iryati.
[PTS Page 156] [\q 156/] pabbajampi ca
anomanikkamo
Aggata vajati sabbapina,

D.N. 454/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Tena uttartaro na vijjati


Sabbalokamahibhuyya viharat'ti.
Ejaghalakkhaa (11)
9. Yampi bhikkhave tathgato purima jti
purima bhava purima niketa pubbe
manussabhto samno sakkacca vcet ahosi
sippa v vijja v caraa v kamma v, 'kinti
me khippa vijneyyu, kinti'me khippa
paipajjeyyu na cira kilisseyyunti.
So tassa kammassa katatt upacitatt ussannatt
vipulatt kyassa bhed parammara sugati
sagga loka upapajjati. So tattha ae deve
dasahi hnehi adhigahti, dibbena yun
dibbena vaena dibbena sukhena dibbena
yasena dibbena dhipateyyena dibbehi rpehi
dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi
dibbehi phohabbehi. So tato cuto itthatta
gato samno ida mahpurisalakkhaa
pailabhati, eijagho hoti. So tena lakkhae
samanngato sace agra ajjhvasati, rj hoti
cakkavatt dhammiko dhammarj cturanto
vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama.
Parosahassa kho panassa putt bhavanti sr
vragarp parasenappamaddan. So ima
pahavi sgarapariyanta
akhlamanimittamakaaka iddha phta
khema siva nirabbuda adaena asatthena
dhammena samena abhivijiya ajjhvasati. Rj
samno ki labhati? Yni tni rjrahni
rjagni rjpabhogni rjanucchavikni, tni
khippa pailabhati. Rj samno ida labhati.
Sace kho pana agrasm anagriya pabbajati,
araha hoti sammsambuddho loke
vivattacchado. Buddho samno ki labhati? Yni
tni samarahni samaagni
samanpabhogni samanucchavikni, tni
khippa pailabhati. Buddho samno ida
labhati. Etamattha bhagav voca. Tattheta
vuccati:
Sippesu vijjcaraesu kammasu3
Katha vijneyyu3 lahunti icchati.
[PTS Page 157] [\q 157/] yadpaghtya na
hoti kassaci
Vceti khippa na cira kilissati.
------------

1. Utatama sukhatya (sayy. Utatama


pamukakhatya (kam) utatamapamukhatya
sukhni (smu)
2. Uparijnu soban (sy). Papari ca pana sobhat
[pts] 3. Kammesu - (machasa)
3. Vijneyyu - (machasa)
[BJT Page 256] [\x 256/]

Ta kamma katv kusala sukhudraya1


Chagh manu labhate susahit,
Va sujt anupubbamuggat
Uddhaggalom sukhumattacottha.
Eeyyajagho'ti tamhu puggala
Sampattiy khippamidhu lakkhaa,
Gehnulomni yadbhikakhati
Apabbaja khippamidhdhigacchati.
Sace va pabbajjamupeti tdiso
Nekkhammachandbhirato vicakkhao,
Anucchavikassa yadnulomika
Ta vindati khippamanomavikkamo'ti. 2
Subumacchavilakkhaa (12)
10. Yampi bhikkhave tathgato purima jti
purima bhava purima niketa pubbe
manussabhto samno samaa v brhmaa
v upasakamitv paripucchit ahosi: ki bhante
kusala, ki akusala, ki svajja, ki anavajja,
ki sevitabba, ki nasevitabba, kimme
karyamna dgharatta ahitya dukkhya assa,
ki v pana me karyamna dgharatta hitya
sukhya ass?Ti. So tassa kammassa katatt
upacitatt ussannatt vipulatt kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapajjati.
So tattha ae deve dasahi hnehi adhigahti,
dibbena yun dibbena vaena dibbena
sukhena dibbena yasena dibbena dhipateyyena
dibbehi rpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi
dibbehi rasehi dibbehi phohabbehi. So tato
cuto itthatta gato samno ida
mahpurisalakkhaa pailabhati,
sukhumacchav hoti, sukhumatt chaviy
rajojalla kye na upalippati. [PTS Page 158] [\q
158/] so tena lakkhaena samanngato, sace
agra ajjhvasati, rj hoti cakkavatt
dhammiko dhammarj cturanto vijitv
janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama.

D.N. 455/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Parosahassa kho panassa putt bhavanti sr


vragarp parasenappamaddan. So ima
pahavi sgarapariyanta
akhlamanimittamakaaka iddha phta
khema siva nirabbuda adaena asatthena
dhammena samena abhivijiya ajjhvasati. Rj
samno ki labhati? Mahpao hoti, nssa hoti
koci paya sadiso v, seho v kmabhogina.
Rj samno ida labhati. Sace kho pana
agrasm anagriya pabbajati, araha hoti
sammsambuddho loke vivattacchado. Buddho
samno ki labhati? Mahpao hoti,
puthupao hsapao javanapao
tikkhapao nibbedhikapao. Nssa hoti koci
paya sadiso v, seho v sabbasattna.
Buddho samno ida labhati. Etamattha
bhagav voca. Tattheta vuccati:
Pure puratth purimsu jtisu
Atukmo paripucchit ahu,
Susssit pabbajita upsit
Atthantaro atthakatha nismayi.
-----------
1. Sukhinadriya - (kam) 2.
Khippamanomanikkamo - (sy. [Pts]
[BJT Page 258] [\x 258/]

Papailbhagatena1 kammun
Manussabhto sukhumacchav ahu,
Bykasu uppdanimittakovid
Sukhumni atthni avecca dakkhati.
Sace na pabbajjamupeti tdiso
Vatteti cakka pahavi passti.
Atthnusatthsu pariggahesu ca
Na tena seyyo sadiso va vijjati.
[PTS Page 159] [\q 159/] sace ca
pabbajjamupeti tdiso
Nekkhammachandbhirato vicakkhae,
Pavisiha labhate anuttara
Pappoti bodhi varabhurimedhaso'ti.
Suvaavaatlakkhaa (13)
11. Yampi bhikkhave tathgato purima jti
purima bhava purima niketa pubbe
manussabhto samno akkodhano ahosi
anupysabahulo, bahumpi vutto samno
nbhisajji, na kuppi, na bypajji, nappatitthayi,
na kopaca dosaca appaccayaca ptvksi.
Dt ca ahosi sukhumna mudukna
attharana ppurana2 khomasukhumna

kappsikasukhumna koseyyasukhumna
kambalasukhumna. So tassa kammassa katatt
upacitatt ussannatt vipulatt kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapajjati.
So tattha ae deve dasahi hnehi adhigahti,
dibbena yun dibbena vaena dibbena
sukhena dibbena yasena dibbena dhipateyyena
dibbehi rpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi
dibbehi rasehi dibbehi phohabbehi. So tato
cuto itthatta gato samno ida
mahpurisalakkhaa pailabhati,
suvaavao hoti kacanasannibhattaco. So
tena lakkhae samanngato sace agra
ajjhvasati, rj hoti cakkavatt dhammiko
dhammarj cturanto vijitv
janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta akhlamanimittamakaaka
iddha phta khema siva nirabbuda
adaena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhvasati. Rj samno ki labhati?
Lbh hoti sukhumna mudukna
attharana ppurana khomasukhumna
kappsikasukhumna koseyyasukhumna
kambalasukhumna. Rj samno ida labhati.
Sace kho pana agrasm anagriya pabbajati,
araha hoti sammsambuddho loke
vivattacchado. Buddho samno ki labhati?
Lbh hoti sukhumna mudukna
attharana ppurana khomasukhumna
kappsikasukhumna koseyyasukhumna
kambalasukhumna. Buddho samno ida
labhati. Etamattha bhagav voca. Tattheta
vuccati:
1. Akkodhaca adhihah adsi3
Dnaca vatthni sukhumni succhavini.
[PTS Page 160] [\q 160/] purimatarabhave
hito'bhivissaji4 mahimiva suro abhivassa,
---------
1. Paapailbhakatena - [pts] 2. Pravuna (machasa) 3. Ads ca - [pts] 4. Abhivisasaji
(machasa)
[BJT Page 260] [\x 260/]

2. Ta katvna ito cuto diva


Uppajja1 sukataphalavipkamanubhutv,
Kaakatanusannibho idhbhibhavati

D.N. 456/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Suravarataroriva indo.
3. Gehamvasati naro apabbajja
Micchmahatimahi anussat
Pasayha sa h ca sattaratana
Pailabhati vimala2 sukhumacchavi sucica.
4. Lbh acchdanavatthamokkhappurana3
Bhavati sadi anagriyata upeti.
Sa hi4 purimakataphala anubhavati
Na bhavati katassa panso'ti.
Kosohitavatthaguyhatlakkhaa (14)
12. Yampi bhikkhave tathgato purima jti
purima bhava purima niketa
pubbemanussabhto samno cirappanahe
sucirappavsino t mitte suhajje sakhino
samnet ahosi, mtarampi puttena samnet
ahosi, puttampi mtar samnet ahosi,
pitaramp [PTS Page 161] [\q 161/] puttena
samnet ahosi, puttampi pitar samnet ahosi,
bhtarampi bhtar samnet ahosi, bhtarampi
bhaginiy samnet ahosi, bhaginimpi bhtar
samnet ahosi, samagkatv ca
abbhanumodit ahosi, so tassa kammassa katatt
upacitatt ussannatt vipulatt kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapajjati.
So tattha ae deve dasahi hnehi adhigahti,
dibbena yun dibbena vaena dibbena
sukhena dibbena yasena dibbena dhipateyyena
dibbehi rpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi
dibbehi rasehi dibbehi phohabbehi. So tato
cuto itthatta gato samno ida
mahpurisalakkhaa pailabhati,
kosohitavatthaguyho hoti. So tena lakkhaena
samanngato sace agra ajjhvasati, rj hoti
cakkavatt dhammiko dhammarj cturanto
vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta akhlamanimittamakaaka
iddha phta khema siva nirabbuda
adaena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhvasati. Rj samno ki labhati?
Pahtaputto hoti, parosahassa kho panassa
putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. Rj samno ida labhati.
Sace kho pana agrasm anagriya pabbajati,
araha hoti sammsambuddho loke
vivattacchado. Buddho samno ki labhati?

Pahtaputto hoti anekasahassa kho panassa


putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. Buddho samno ida
labhati. Etamattha bhagav voca. Tattheta
vuccati:
Pure puratth purimsu jtisu
Cirappanahe sucirappavsino,
t suhajje sakhino samnay
Samagikatv5 anumodit ahu
-----------
1. Uppajji - (machasa) 2. Vipula - (syma)
vipula - [pts 3.] Pvurana - (machasa) 4.
Shito - (machasa) 5. Samaggi katv - (sy
[pts]
[BJT Page 262] [\x 262/]

So tena1 kammena diva apakkami2


Sukhaca khi ratiyo ca avabh.
Tato cavitv punargato idha
Kosohita vindati vatthachdiya.
[PTS Page 162] [\q 162/] pahtaputto bhavat
tathvidho
Parosahassa ca bhavanti atraj.
Sr ca vr ca3 amittatpan
Gihissa pti janan piyavad.
Bahutar pabbajitassa iryato
Bhavanti putt vacannusrino.
Gihissa v pabbajitassa v puna
Ta lakkhaa bhavati5 tadatthajotakanti.
Pahamabhavro nihito.
Parimaala - anonama ja'uparimasanalakkhani (15, 16)
13. Yamp bhikkhave tathgato purima jti
purima bhava purima niketa pubbe
manussabhto samno mahjanasagaha
samekkhamno sama jnti, sma jnti,
purisa jnti, purisavisesa jnti
ayamidamarahati ayamidamarahat'ti. Tattha
tattha purisavisesakaro pure ahosi, so tassa
kammassa katatt upacitatt ussannatt
vipulatt kyassa bhed parammara sugati
sagga loka upapajjati. So tattha ae deve
dasahi hnehi adhigahti, dibbena yun
dibbena vaena dibbena sukhena dibbena
yasena dibbena dhipateyyena dibbehi rpehi
dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi
dibbehi phohabbehi. So tato cuto itthatta
gato samno imni dve mahpurisalakkhani

D.N. 457/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

pailabhati, nigrodhaparimaalo ca hoti


hitako'va anonamanto ubhoh ptalehi
jaukni parimasati parimajjati, so tehi
lakkhaehi samanngato sace agra ajjhvasati,
rj hoti cakkavatt dhammiko dhammarj
cturanto vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta akhlamanimittamakaaka
iddha phta khema siva nirabbuda
adaena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhvasati. Rj samno ki [PTS Page
163] [\q 163/] labhati? Aho hoti
mahaddhano mahbhogo pahtajtarparajato
pahtavittupakarao pahtadhanadhao
paripuakosakohgro. Rj samno ida
labhati. Sace kho pana agrasm anagriya
pabbajati, araha hoti sammsambuddho loke
vivattacchado. Buddho samno ki labhati?
Aho hoti mahaddhano mahbhogo. Tassimni
dhanni honti, seyyathda saddhdhana
sladhana hirdhana ottappadhana
sutadhana cgadhana padhana, buddho
samno ida labhati. Etamattha bhagav voca.
Tattheta vuccati:
----------
1. Sa tena - (kam) 2. Samakkami - (machasa) 3.
Viragarp - (kam) 4. Jyati - (machasa) 5.
Mahasaghata samapekkhamno (kam)
[BJT Page 264] [\x 264/]

Tuliya paiviciya1 cinnayitv


Mahajanasagahana2 samekkhamno,
Ayamidamarahatti tattha tattha
Purisavisesakaro pure ahosi.
3Sa hi ca pana hito anonamanto
Phusati karehi ubhohi jaukni,
Mahiruhaparimaalo ahosi
Sucaritakammavipkasesakena.
Bahuvividha nimitta lakkhaa
Abhinipu manuj viykarisu,
Bahuvividhni gihnamarahni
Pailabhati daharo sus kumro,
[PTS Page 164] [\q 164/] idha mahpati'ssa
kmabhog
Gihipairpak bah bhavanti,

Yadi ca jahati sabbakmabhoga


Labhati anuttaramuttama dhanagganti.
Shapubbaddhakydni ti lakkhani (17 - 19)

14. Yamp bhikkhave tathgato purima jti


purima bhava purima niketa pubbe
manussabhto samno bahuno janassa
atthakmo ahosi hitakmo phsukmo
yogakkhemakmo 'kinti me saddhya
vaheyyu, slena vaheyyu, sutena
vaheyyu, 4 cgena caheyyu, dhammena
vaheyyu, paya vaheyyu
dhanadhaena caheyyu, khettavatthun
vaheyyu, dvipadacatuppadehi vaheyyu,
puttadrehi vaheyyu,
dsakammakaraporisehi vaheyyu, thi
vaheyyu, mittehi vaheyyu, bandhavehi
vaheyyunti.
--------------
1. Paivicaya - (machasa) 2. Mahjana
saghata - (kam) 3. Mahica - (machasa)
gham ca pana (sy) 4. Sutena vaheyyu(sy)
[BJT Page 266] [\x 266/]

So tassa kammassa katatt upacitatt ussannatt


vipulatt kyassa bhed parammara sugati
sagga loka upapajjati. So tattha ae deve
dasahi hnehi adhigahti, dibbena yun
dibbena vaena dibbena sukhena dibbena
yasena dibbena dhipateyyena dibbehi rpehi
dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi
dibbehi phohabbehi. So tato cuto itthatta
gato samno imni ti mahpurisalakkhani
pailabhati, shapubbaddhakyo ca hoti
citantaraso ca samavattakkhandho ca. So tehi
lakkhaehi samanngato sace agra ajjhvasati,
rj hoti cakkavatt dhammiko dhammarj
cturanto vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta akhlamanimittamakaaka
iddha phta khema siva nirabbuda
adaena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhvasati. Rj samno ki labhati?
[PTS Page 165] [\q 165/] aparihnadhammo
hoti, na parihyati dhanadhaena
khettavatthun dpadacatuppadehi puttadrehi

D.N. 458/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

dsakammakaraporisehi thi mittehi


bandhavehi. Na parihyati sabbasampattiy. Rj
samno ida labhati. Sace kho pana agrasm
anagriya pabbajati, araha hoti
sammsambuddho loke vivattacchado. Buddho
samno ki labhati? Aparihnadhammo hoti, na
parihyati saddhya slena sutena cgena
paye na parihyati sabbasampattiy. Buddho
samno ida labhati.
Etamattha bhagav avoca. Tattheta vuccati:
Saddhya slena sutena buddhiy
Cgena dhammena bahhi sdhuhi
Dhanena dhaena ca khettavatthun
Puttehi drehi catuppadehi ca.
thi mittemi ca bandhavehi ca
Balena vaena sukhena cbhaya,
Katha na hyye pare'ti icchati
Ida samiddha ca2 panbhikakhati.
Sa shapubbaddhasusahito ahu
Samavattakkhandho ca citantaraso
Pubbe suciena katena kammun
Aha niya pubbanimittamassata.
Gih pi dhaena dhanena vahati
Puttehi drehi catuppadehi ca,
Akicano pabbajito anuttara
Pappoti sambodhimahnadhammatanti. 1
------------
1. Atthassa midadhi ca - (machasa) addha
samidha ca (sy)
2. Pappeti boyi asahna dhammatanti
(machasa)
[BJT Page 268] [\x 268/]

Rasaggasaggitlakkhaa (20)
15. [PTS Page 166] [\q 166/] yampi bhikkhave
tathgato purima jti purima bhava
purima niketa pubbe manussabhto samno
sattna avihehakajtiko ahosi pin v
leun v daena v satthena v, so tassa
kammassa katatt upacitatt ussannatt
vipulatt kyassa bhed parammara sugati
sagga loka upapajjati. So tattha ae deve
dasahi hnehi adhigahti, dibbena yun
dibbena vaena dibbena sukhena dibbena
yasena dibbena dhipateyyena dibbehi rpehi
dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi
dibbehi phohabbehi. So tato cuto itthatta
gato samno ima mahpurisalakkhaa
pailabhati, rasaggasagg hoti, uddhaggssa

rasaharayo gvya jt honti samvhiniyo. 1


So tena lakkhaena samanngato sace agra
ajjhvasati, rj hoti cakkavatt dhammiko
dhammarj cturanto vijitv
janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta akhlamanimittamakaaka
iddha phta khema siva nirabbuda
adaena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhvasati. Rj samno ki labhati?
Appbdho hoti apptako samavepkiniy
gahaniy samanngato ntistya nccuhya.
Rj samno ida labhati. Sace kho pana
agrasm anagriya pabbajati, araha hoti
sammsambuddho loke vivattacchado. Buddho
samno ki labhati? Appbdho hoti apptako
samavepkiniy gahaiy samanngato
ntistya nccuhya majjhimya
padhnakkhamya. Buddho samno ida labhati.

Etamattha bhagav voca. Tattheta vuccati:


Na pidaehi pantha leun
Satthena v maraavadhena v puna,
Ubbdhanya paritajjanya v
Na hehay janatamahehako ahu.
Teneva so sugatisu pecca modati
Sukhapphala kariya sukhni vindati,
[PTS Page 167] [\q 167/] samojas2 rasahara
susaahit
Idhgato labhati rasaggasaggita.
Tenhu na atinipu vicakkha
Aya naro sukhabahulo bhavissati
Gihissa v pabbajitassa v puna3
Ta lakkhaa bhavati tadatthajotakanti.
-----------
1. Sambhivhitva yo (machasa) 2. Sampajjas
[pts] p mujas (sy) smacas (kam) 3. Pana
(sya)
[BJT Page 270] [\x 270/]

Abhinlanetta - gopakhumalakkhani (21, 22)


16. Yamp bhikkhave tathgato purima jti
purima bhava purima niketa pubbe

D.N. 459/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

manussabhto samno na ca visaa na ca


visc1 na ca pana viceyya pekkhit, uj. Tath
pasaamujumano piyacakkhun bahujana
udikkhit ahosi. So tassa kammassa katatt
upacitatt ussannatt vipulatt kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapajjati.
So tattha ae deve dasahi hnehi adhigahti,
dibbena yun dibbena vaena dibbena
sukhena dibbena yasena dibbena dhipateyyena
dibbehi rpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi
dibbehi rasehi dibbehi phohabbehi. So tato
cuto itthatta gato samno imni dve
mahpurisalakkhani pailabhati, abhinlanetto
ca hoti gopakhumo ca. So tehi lakkhaehi
samanngato sace agra ajjhvasati, rj hoti
cakkavatt dhammiko dhammarj cturanto
vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta akhlamanimittamakaaka
iddha phta khema siva nirabbuda
adaena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhvasati. Rj samno ki labhati?
Piyadassano hoti, bahuno janassa piyo hoti
manpo brhmaagahapatikna
negamajnapadna [PTS Page 168] [\q 168/]
gaakna mahmattna ankahna
dovrikna amaccna prisajjna rjna
bhogiyna kumrna, rj samno ida
labhati. Sace kho pana agrasm anagriya
pabbajati, araha hoti sammsambuddho loke
vivattacchado. Buddho samno ki labhati?
Piyadassano hoti, bahuno janassa piyo hoti
manpo bhikkhuna bhikkhunna upsakna
upsikna devna manussna asurna
ngna gandhabbna. Buddho samno ida
labhati.
Etamattha bhagav voca. Tattheta vuccati:
Na ca visaa na ca visc2
Na ca pana viceyya pekkhit
Uju tath pasaamujumano
Piyacakkhun bahujana udikkhit.
Sugatsu so phalavipka
Anubhavati tattha modati.
Idha ca pana bhavati gopakhumo
Abhinlanettanayano sudassano.
Abhiyogino ca nipu

Bah pana nimittakovid


Sukhumanayanakusala manuj
Piyadassano'ti abhiniddisanti na.
-------------
1. Na ca viscita [pts], na ca visv (sy) 2. Na ca
visvita [pts], na ca visvi (sy)
[BJT Page 272] [\x 272/]

Piyadassano gih pi santo ca


Bhavati bahujanapiyhito,
[PTS Page 169] [\q 169/] yadi ca na bhavati
gih samano hoti
Piyo bahna sokansano'ti.
Uhsassalakkhaa (23)
17. Yampi bhikkhave tathgato purima jti
purima bhava purima niketa pubbe
manussabhto samno bahujanapubbagame
ahosi kusalesu dhammesu bahujanna
pmokkho kyasucarite vacsucarite
manosucarite dnasavibhge slasamdne
uposathpavse matteyyatya petteyyatya
smaatya brahmaatya kule
jehpacyitya aataraataresu ca
adhikusalesu dhammesu. So tassa kammassa
katatt upacitatt ussannatt vipulatt kyassa
bhed parammara sugati sagga loka
upapajjati. So tattha ae deve dasahi hnehi
adhigahti, dibbena yun dibbena vaena
dibbena sukhena dibbena yasena dibbena
dhipateyyena dibbehi rpehi dibbehi saddehi
dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi
phohabbehi. So tato cuto itthatta gato
samno ima mahpurisalakkhaa pailabhati,
uhsasso hoti. So tena lakkhaena
samanngato sace agra ajjhvasati, rj hoti
cakkavatt dhammiko dhammarj cturanto
vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta akhlamanimittamakaaka
iddha phta khema siva nirabbuda
adaena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhvasati. Rj samno ki labhati?
Mah'ssa jano anvyiko hoti,
brhmaagahapatik negamajnapad gaak
mahmatt ankah dovrik amacc prisajj
rjno bhogiy kumr. Rj samno ida

D.N. 460/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

labhati. Sace kho pana agrasm anagriya


pabbajati, araha hoti sammsambuddho loke
vivattacchado. Buddho samno ki labhati?
Mahssa jano anvyiko hoti, bhikkh
bhikkhuniyo upsak upsikyo dev manuss
asur ng gandhabb. Buddho samno ida
labhati.
Etamattha bhagav voca. Tattheta vuccati:
Pubbagamo sucaritesu ah
Dhammesu dhammacariyya1 abhirato,
Anavyiko bahujanassa ah
Saggesu vedayittha puaphala.
[PTS Page 170] [\q 170/] vediyitv so
sucaritassa phala
Uhsa ssattamidhajjhagam
Bykasu byajana nimittadhar
Pubbagamo bahujanassa2 hessati.
Paibhogiy manujesu idha
Pubbeva tassa abhiharanati tad
Yadikhattiyo bhavati bhmipati
Paihrakabahujane3 labhati.
------------
1. Dhammacariybhirato (machasa) 2.
Pubbagamo bahujana (machasa) 3.
Paihraka bahujano (machasa)
[BJT Page 274] [\x 274/]

mudutlasannih. So tehi lakkhaehi


samanngato sace agra ajjhvasati, rj hoti
cakkavatt dhammiko dhammarj cturanto
vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta akhlamanimittamakaaka
iddha phta khema siva nirabbuda
adaena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhvasati. Rj samno ki labhati?
Mah'ssa jano upavattati brhmaagahapatik
negamajnapad [PTS Page 171] [\q 171/]
gaak mahmatt ankah dovrik amacc
prisajj rjno bhogiy kumr. Rj samno
ida labhati. Sace kho pana agrasm anagriya
pabbajati, araha hoti sammsambuddho loke
vivattacchado. Buddho samno ki labhati?
Mah'ssa jano upavattati bhikkh bhikkhuniyo
upsak upsikyo dev manuss asur ng
gandhabb. Buddho samno ida labhati,
Etamattha bhagav voca. Tattheta vuccati:
Saccappaio purimsu jtisu
Advejjhavco alika avajjay
Na so visavdayit pi kassaci
Bhtena tacchena tathena bhsayi. 1

Atha ce pi pabbajati so manujo


Dhammesu hoti paguno visv.
Tassnussanigubhirato
Anvyiko bahujano bhavat ti.

Set susukk mudutlasannibh


Usujt2 bhamukantare ah
Na lomakpesu duve ajyisu
Ekekalompacitagav ah.

Ekekalomatulakkhadni. (24, 25)

-------------
1. Tosayi [pts] 2. Uasujt (machasa)

18. Yamp bhikkhave tathgato purima jti


purima bhava purima niketa pubbe
manussabhto samno musvda pahya
musvd paivirato ahosi saccavd
saccasandho theto paccayiko avisavdako
lokassa, so tassa kammassa katatt upacitatt
ussannatt vipulatt kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapajjati.
So tattha ae deve dasahi hnehi adhigahti,
dibbena yun dibbena vaena dibbena
sukhena dibbena yasena dibbena dhipateyyena
dibbehi rpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi
dibbehi rasehi dibbehi phohabbehi. So tato
cuto itthatta gato samno imni dve
mahpurisalakkhani pailabhati, ekekalomo ca
hoti, u ca bhamukantare jt hoti odt

[BJT Page 276] [\x 276/]

Ta lakkhaa bahavo samgat


Bykasu uppdanimittakovid.
U ca lom ca yath susahit
Upavattat disaka bahujjano.
Gihimpi santa upavattat jano
Bah puratth pakatena kammun
Akicana pabbajita anuttara
Buddhamp santa upavattat jano'ti.
Cattsadanta - aviraladanta - lakkhadni (26,
27)

D.N. 461/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

19. Yampi bhikkhave tathgato purima jti


purima bhava purima niketa pubbe
manussabhto samno pisua vca pahya
pisuya vcya paivirato ahosi. Ito sutv na
amutra akkht imesambhedya, amutra v
sutv na imesa akkht amsambhedya. Iti
bhinnna v sandht [PTS Page 172] [\q 172/]
sahitna v anuppadt samaggrmo
samaggarato samagganandi samaggakarai
vca bhsit ahosi, so tassa kammassa katatt
upacitatt ussannatt vipulatt kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapajjati.
So tattha ae deve dasahi hnehi adhigahti,
dibbena yun dibbena vaena dibbena
sukhena dibbena yasena dibbena dhipateyyena
dibbehi rpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi
dibbehi rasehi dibbehi phohabbehi. So tato
cuto itthatta gato samno imni dve
mahpurisalakkhani pailabhati,
cattsadanto ca hoti aviraadanto ca. So tehi
lakkhaehi samanngato sace agra ajjhvasati,
rj hoti cakkavatt dhammiko dhammarj
cturanto vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta akhlamanimittamakaaka
iddha phta khema siva nirabbuda
adaena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhvasati. Rj samno ki labhati?
Abhejjapariso hoti abhejj'ssa honti paris
brhmaagahapatik negamajnapad gaak
mahmatt akah dovrik amacc prisajj
rjno bhogiy kumr. Rj samno ida
labhati. Sace kho pana agrasm anagriya
pabbajati, araha hoti sammsambuddho loke
vivattacchado. Buddho samno ki labhati?
Abhejjapariso hoti abejj'ssa honti paris
bhikkh bhikkhuniyo upsak upsikyo dev
manuss asur ng gandhabb. Buddho samno
ida labhati.
Etamattha bhagav voca. Tattheta vuccati:
Vebhtiya sahitabhedakri1
Bhedappavahana vivdakri
Kalahappavahana akiccakri
Sahitna bhedajanan na bhai.
--------------
1. Sahitabhedakri (machasa)
[BJT Page 278] [\x 278/]

Avivdavahanakri sugira
Bhinnna sandhijanni ahai.
[PTS Page 173] [\q 173/] kalaha janassa
panudi samagi
Sahitehi nandati pamodati ca.
Sugatsu so phalavipka
Anubhavati tattha modati.
Dant idha honti acira sahit
Caturo dasassa mukhaj susahit.
Yadi khattiyo bhavati bhmipati
Avibhediy'ssa paris bhavanti
Samano ca hoti virajo vtamalo
Paris'ssa hoti anugat acal'ti.
Pahtajivh - brahmassara lakkhani (28, 29)
20. Yampi bhikkhave purima jti purima
bhava purima niketa pubbe manussabhto
samno pharusa vca pahya pharusya
vcya paivirato ahosi, y s vc nel
kaasukh pemany hadayagam por
bahujanakant bahujanamanp, tathrupi
vca bhsit ahosi, so tassa kammassa katatt
upacitatt ussannatt vipulatt kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapajjati.
So tattha ae deve dasahi hnehi adhigahti,
dibbena yun dibbena vaena dibbena
sukhena dibbena yasena dibbena dhipateyyena
dibbehi rpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi
dibbehi rasehi dibbehi phohabbehi. So tato
cuto itthatta gato samno imni dve
mahpurisalakkhani pailabhati, pahta jivho
ca hoti brahmassaro ca karavkabh. So tehi
lakkhaehi samanngato sace agra ajjhvasati,
rj hoti cakkavatt dhammiko dhammarj
cturanto vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta akhlamanimittamakaaka
iddha phta khema siva nirabbuda
adaena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhvasati. Tni dvattisa sace
ratanni rj samno ki labhati? deyyavco
hoti, dyanti'ssa vacana brhmaagahapatik
negamajnapad gaak mahmatt akah
dovrik amacc prisajj rjno bhogiy
kumr. Rj samno ida labhati. Sace kho pana
agrasm anagriya pabbajati, araha hoti

D.N. 462/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sammsambuddho loke vivattacchado. Buddho


samno ki labhati? [PTS Page 174] [\q 174/]
deyyavco hoti, diyanti'ssa vacana bhikkh
bhakkhuniyo upsak upsikyo dev manuss
asur ng gandhabb. Buddho samno ida
labhati.
Etamattha bhagav voca. Tattheta vuccati:
Akkosabhaanavihesakri
Ubbdhaka1 bahujanamaddana
Bha2 gira so na bhai pharusa
Madhura bha ssahita sakhila.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - 1. Ubbdhakara
(machasa)
2. Abha (machasa)
[BJT Page 280] [\x 280/]

Manaso piy hadayagminiyo


Vc so erayati kaasub
Vc suciaphalamanubhavi.
Saggesu vedaya puaphala.
Veditv so sucaritassa phala
Brahmassarattamidhajjhagam.
Jivh'ssa hoti vipul puthul
deyyavkyavacano bhavati.
Gihino'pi ijjhati yath bhaato
Atha ce pabbajati so manujo
[PTS Page 175] [\q 175/] diyant'ssa vacana
janat
Bahuno bahu subhaita2 bhaato'ti.

cakkavatt dhammiko dhammarj cturanto


vijitv janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta akhlamaimittamakaaka
iddha phta khema siva nirabbuda
adaena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhvasati. Tassimni rj samno ki
labhati? Appadhasiyo hoti kenaci
manussabhtena paccatthikena paccmittena.
Rj samno ida labhati. Sace kho pana
agrasm anagriya pabbajati, araha hoti
sammasambuddho loke vivattacchado. Buddho
samno ki labhati? Appadhasiyo hoti
abbhantarehi v bhirehi v paccattikehi
paccmittehi rgena v dosena v mohena v
samaena v brhmaena v devena v mrena
v brahmun v kenaci v lokasmi. Buddho
samno ida labhati.
Etamattha bhagav avoca. Tattheta vuccati:
Samphappalpa na abuddhatanti3
Avikiavacanabyappato ahosi.
Ahitampi ca apanudi
Hitampi ca bahujanasukhaca abhai.
-----------------
2. Susahita (sy) 3. Na samphappalpa na
muddhata (machasa)

Shahanulakkhaa (30)

[BJT Page 282] [\x 282/]

21. Yampi bikkhave tathgato purima jti


purima bhava purima niketa pubbe
manussabhto samno samphappalpa pahya
samphappalp paivirato ahosi, klavd
bhtavd atthavd dhammavd vinayavd
nidhnavati vca bhsit klena spadesa
pariyannavati atthasahita, so tassa
kammassa katatt upacitatt ussannatt
vipulatt kyassa bhed parammara sugati
sagga loka upapajjati. So tattha ae deve
dasahi hnehi adhigahti, dibbena yun
dibbena vaena dibbena sukhena dibbena
yasena dibbena dhipateyyena dibbehi rpehi
dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi
dibbehi phohabbehi. So tato cuto itthatta
gato samno ima mahpurisalakkhaa
pailabhati, shahanu hoti. So tena lakkhaena
samanngato sace agra ajjhvasati, rj hoti

[PTS Page 176] [\q 176/] ta katv ito cuto


divamupapajji
Sukataphalavipkamanubhosi
Caviya punaridhgato samno
Dviduggamavaratarahanuttamalattha.
Rj hoti suduppadhasiyo
Manujindo manujdhipat mahnubhvo,
Tidivapuravarasamo bhavati
Suravarataroriva indo.
Gandhabbsurayakkharakkhasehi
Surehi na hi bhavati suppadhasiyo,
Tathatto yadi bhavati tathvidho
Idha dis ca paidis ca vidiscti.
Samadanta - susukkadh - lakkhati ( 31, 32)

D.N. 463/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

22. Yampi bhikkhave tathgato purima jti


purima bhava purima niketa pubbe
munassabhto samno micchjva pahya
sammjvena jivika kappesi. Tulka kasaka - mnaka - ukkoana - vacana nikati - - sciyoga - chedana - vadhabandhana
viparmosa - lopa - sahaskr paivirato ahosi,
so tassa kammassa [PTS Page 177] [\q 177/]
katatt upacitatt ussannatt vipulatt kyassa
bhed parammara sugati sagga loka
upapajjati. So tattha ae deve dasahi hnehi
adhigahti, dibbena yun dibbena vaena
dibbena sukhena dibbena yasena dibbena
dhipateyyena dibbehi rpehi dibbehi saddehi
dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi
phohabbehi. So tato cuto itthatta gato
samno imni dve mahpurisalakkhani
pailabhati, samadanto ca hoti susukkadho ca.

[BJT Page 284] [\x 284/]


So tehi lakkhaehi samanngato sace agra
ajjhvasati, rj hoti cakkavatt dhammiko
dhammarj cturanto vijitv
janapadatthvariyappatto
sattaratanasamanngato. Tassimni satta
ratanni bhavanti. Seyyathda: cakkaratana
hatthiratana assaratana mairatana
itthiratana gahapatiratana
parinyakaratanameva sattama. Parosahassa
kho panassa putt bhavanti, sr vragarp
parasenappamaddan. So ima pahavi
sgarapariyanta akhlamanimittamakaaka
iddha phta khema siva nirabbuda
adaena asatthena dhammena samena ahivijiya
ajjhvasati. Rj samno ki labhati?
Suviparivro hoti, suc'ssa honti parivr
brhmaagahapatik negama jnapad gaak
mahmatt ankah dovrik amacc prisajj
rjno bhogiy kumr. Rj samno ida
labhati. Sace kho pana agrasm anagriya
pabbajati araha hoti sammsambuddho loke
vivattacchado. Buddho samno ki labhati?
Suciparivro hoti, suci'ssa honti parivr
bhikkh bhikkhuniyo upsak upsikyo dev
manuss asur ng gandhabb. Buddho samno
ida labhati.
Etamattha bhagav avoca. Tattheta vuccati:
Micchjvaca avassaji samena vutti
Suvin so janayittha dhammikena
[PTS Page 178] [\q 178/] ahitampi ca
apnudi1
Hitampi ca bahujanasukhaca cari.2
Sagge vedayati naro sukhaphalni
Karitv nipuehi vudhi

Sabbh vaitni tidivapuravarasamo


Abhiramati ratikhisamag.
Laddh3 mnusaka bhava tato
Cavitv4 sukataphalavipka
Sesakena pailabhati lapanaja
Samamapi suci susukka.5
-----------------
1. Apanud (machasa) 2. Acari (machasa) 3.
Laddhna (machasa) 4. Cavitvna (machasa) 5.
Laddhna manussaka bhava tato caviya puna
sukata, phalavipka, ye sakena pailabhati
lapanaja samamapi suci ca suvisuddha
susukka (sy)
[BJT Page 286] [\x 286/]

Ta veyyajanik samgat
Bahavo bykasu nipuasammat manuj
Sucijanaparivragao bhavati
Dijasamasukkasucisobhanadanto.
Rao hoti bahujano
Suciparivro mahati mahi anussako,
[PTS Page 179] [\q 179/] pasayha na ca
janapadatudana
Hitampi ca bahujanasukhaca caranti.
Atha ce pabbajati bhavati vippo
Samao samitarajo vivattachaddo,
Vigatadarathakilamatho
Imampi ca parampi ca1 passati loka.
Tassovdakar bah gih ca pabbajit ca
Asucigarahita2 dhunanti ppa,
Sa hi sucihi parivuto bhavati
Malakhlakalikilese panudet ti. 3
Lakkhaasutta nihita sattama.
----------------
1. Imamaji ca paramaphi ca [pts], paramapi
paramapi ca (sy) 2. Apuci garahita
(machasa) 3. Tassovdak bahugih ca.
Pabbajito ca asucvigarahita - panudi psasasa hi
sucihi parivuto, bhavati malakhilaka kilase
panudeti (sy)
[BJT Page 288] [\x 288/]

8.
[PTS Page 180] [\q 180/]
Sglasutta.

1. Eva me suta:

D.N. 464/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Eka samaya bhagav rjagahe viharati


veavane kalandakanivpe. Tena kho pana
samayena siglako1 gahapatiputto klasseva
vuhya rjagah nikkhamitv allavattho
allakeso pajaliko puthuddis2 namassati,
purattima disa dakkhia disa pacchima
disa uttara disa hehima disa uparima
disa.
2. Atha kho bhagav pubbahasamaya
nivsetv pattacvaramdya rjagaha piya
pvisi. Addas kho bhagav siglaka
gahapatiputta klasseva vuhya rjagah
nikkhamitv allavatta allakesa pajalika
puthudadis namassanta, puratthima disa
dakkhia disa pacchima disa uttara disa
hehima disa uparima disa. Disvna
siglaka gahapatiputta etadavoca: kinnu kho
tva gahapatiputta klasseva uhya rjagah
nikkhamitv allavattho allakeso pajaliko
puthuddis [PTS Page 181] [\q 181/]
namassasi, puratthima disa dakkhia disa
pacchima disa uttara disa hehima disa
uparima disanti?".
"Pit ma bhante kla karonto eva avaca: 'dis
tta namasseyys'ti. So kho aha bhante
pituvacana sakkaronto garukaronto mnento
pjento klasseva vuhya rjagah
nikkhamitv allavattho allakeso pajaliko
puthuddis namassmi, puratthima disa
dakkhia disa pacchima disa uttara disa
hehima disa uparima disanti".
"Na kho gahapatiputta ariyassa vinaye eva
chaddis namassitabb"ti.
"Yathkatha pana bhante ariyassa vinaye
chaddis namassitabb? Sdhu me bhante
bhagav tath dhamma desetu yath ariyassa
vinaye chaddis namassitabb"ti.
-------------
Lakkhaasuttako(machasa) 2. Puthudis
(machasa)
[BJT Page 290] [\x 290/]

Chaddis
3. Tena hi gahapatiputta suhi, sdhuka
manasi karohi, bhsissm'ti.

"Yato kho gahapatiputta ariyasvakassa cattro


kammakiles pah honti, cathi hnehi
ppakamma na karoti, cha ca bhogna
apyamukhni na sevati, so eva
cuddasappakpagato, chaddispaicchd,1
ubhayalokavijayya paipanno hoti, tassa aya
ceva loko raddho hoti paro ca loko. So kyassa
bhed parammara sugati sagga loka
upapajjati.
Kammakiles
4. Katamassa cattro kammakiles pah honti?
Ptipto kho gahapatiputta kammakileso,
adinndna kammakileso, kmesu micchcro
kammakiloso, musvdo kammakileso. Imassa
cattro kammakiles pah hont"ti. Idamavoca
bhagav. Ida vatv2 sugato, athpara
etadavoca satth:
[PTS Page 182] [\q 182/] ptipta
adinndna musvdo ca vuccati
Paradragamanaceva nappasasanti pait'ti.

Agatigamanni
5. Katamehi cathi hnehi ppakamma karoti?
Chandgati gacchanto ppakamma karoti,
dosgati gacchanto ppakamma karoti,
mohgata gacchanto ppakamma karoti,
bhaygati gacchanto ppakamma karoti. Yato
kho gahapatiputta ariyasvako neva chandgati
gacchati, na dosgati gacchati, na mohgati
gacchati, na bhaygati gacchati, imehi cathi
hnehi ppakamma na karot'ti. Idamavoca
bhagav ida vatv sugato athpara etadavoca
satth:
Chand dos bhay moh yo dhamma ativattati,

Nihyati tassa yaso3 kapakkhe'va candim.


--------------
1. Chaddis paicchdi hoti (sy) 2. Vatvna
(machasa) 3. Yaso tassa (machasa)
[BJT Page 292] [\x 292/]

'Eva bhante'ti kho siglo gahapatiputto


bhagavato paccassosi.

Chand dos bhay moh yo dhamma


ntivattati,
prati tassa yaso1 sukkapakkhe'va2 candim'ti.

Bhagav etadavoca:

Cha apyamukhni

D.N. 465/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

6. Katamni cha bhogna apyamukhni na


sevati? Surmerayamajjapamdahnnuyogo
kho gahapatiputta bhogna apyamukha.
Viklavisikhcariynuyogo bhogna
apyamukha. Samajjbhicaraa bhogna
apyamukha. Jtappamdahnnuyogo
bhogna apyamukha. Ppamittnuyogo
bhogna apyamukha. lassnuyogo
bhogna apyamukha.
Majjapandnav
Cha kho'me gahapatiputta dnav
surmerayamajjapamdahnnuyoge:
sandihik dhanajn, kalahappavahan,
rogna yatana, akittisajanan, [PTS Page
183] [\q 183/] kopnanidasan
payadubbalkaratveva chaha pada
bhavati. Ime kho gahapatiputta cha dnav
surmerayamajjapamdahnnuyoge.
Viklacariydnv
Cha kho'me gahapatiputta dnav
viklavisikhcariynuyoge: att'pi'ssa agutto
arakkhito hoti puttadro'pi'ssa agutto arakkhito
hoti, spateyyampi'ssa agutta arakkhita hoti,
sakiyo ca hoti ppakesu hnesu,
abhtavacana ca tasmi rhati, bahnaca
dukkhadhammna purakkhato hoti. Ime kho
gahapatiputta cha dnav
viklavisikhcariynuyoge.
Samajjbhivaradnav
Cha kho'me gahapatiputta dnav
samajjbhicarae: kva3 nacca, kva gta, kva
vdita, kva akkhna, kva pissara, kva
kumbhathanti? Ime kho gahapatiputta cha
dnav samajjbhivarae.

aya purisapuggalo nla drabharay'ti. Ime


kho gahapatiputta cha dnav
jtappamdahnnuyoge.
Ppamittnuyogdnav
Cha kho'me gahapatiputta dnav
ppamittnuyoge: ye dhutt, ye so, ye pips,
ye nekatik, ye cacanik, ye shasik, tyssa
mitt honti. Te sahy. [PTS Page 184] [\q 184/]
ime kho gahapatiputta cha dnav
ppamittnuyoge.
lassdnv
Cha kho'me gahapatiputta dnav lassnuyoge:
atistanti kamma na karoti, atiuhanti kamma
na karoti, atisyanti kamma na karoti, atipto'ti
kamma na karoti, atichto'smti kamma na
karoti, atidhto'smti kamma na karoti. Tassa
eva kiccpadesabahulassa viharato anuppann
ceva bhog nppajjanti, uppann ca bhog
parikkhaya gacchanti. Imo kho gahapati putta
cha dnav lassnuyoge"ti.
Idamavoca bhagav, ida vatv sugato athpara
etadavoca satth:
----------
1. Sabhye tassa (kam)
[BJT Page 296] [\x 296/]

7. "Hoti pnasakh nma hoti


sammiyasammiyo
Yo ca atthesu jtesu sahyo hoti so sakh. 1
Ussraseyy paradrasevan
Verappasago1 ca anatthat ca
Pp ca mitt sukadariyat ca
Ete cha hn purisa dhasayanti. 2

--------------
1. Yaso tassa (machasa) 2. Juhapakkeva (kam)
3. Kuva [pts]

Ppamitto ppasakho ppacragocaro


Asm lok parambh ca ubhay dhasate naro. 3.

[BJT Page 294] [\x 294/]

Akkhitthiyo vru naccagta


Divsoppa pricariy akle
Pp ca mitt sukadariyat ca
Ete cha hn purisa dhasayanti. 4

Jtappamddnav
Cha kho'me gahapatiputta dnav
jtappamdahnnuyoge: jaya vera pasavati,
jito vittamanusocati, sandihik dhanajni,
sabhgatassa1 vacana na rhati,
mittmaccna paribhto hoti,
vhavivhakna apatthito hoti, akkhadhutto

Akkhehi dibbanti sura pvanti


Yantitthiyo pasam paresa
[PTS Page 185] [\q 185/] nihnasev na ca
vuddhasevi2
Nihyare kapakkhe'va cando. 5

D.N. 466/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Yo vru adhano akicano


Pipso piva ppa gato3
Udakamiva ia vighati
Akula4 khiti khippamattano. 6
Na divsoppaslena rattimuhnadessin5,
Nicca mattena soena sakk vasitu ghara.
7
Atista atiuha atisyamida ah,
Iti vissahakammanne atth accenti mave. 8
Yo'dha staca uhaca t bhiyyo na maati
Kara purisakiccni so sukh6 na vihyat"ti 9
-------------
1. Verappasavo (machasa) 2. Vudadhisevi (sy),
khudadhisevi (kam)
3. Pipsosi atthapgato (sy), pipsopi
samappapgaso (kam) papagato (machasa)
4. kula (sy, kam) 5. Rattinuhnadassin
[pts] 6. Suka (machasa)
[BJT Page 298] [\x 298/]

Mittapatirpak
8. Cattro'me gahapatiputta amitt
mittapatirpak1 veditabb. Aadatthuharo
amitto mittapatirpako veditabbo, vacparamo
amitto mittapatirpako veditabbo,
anuppiyabh amitto mittapatirpako
veditabbo, apyasahyo amitto mittapatirpako
veditabbo.
Cathi kho gahapatiputta hnehi
aadatthuharo [PTS Page 186] [\q 186/]
amitto mittapatirpako veditabbo.
Aadatthuharo hoti appena bahumicchati,
Bhayassa kicca karoti sevati atthakra.
Imehi kho gahapatiputta cathi hnehi
aadatthuharo amitto mittapatirpako
veditabbo.
Cathi kho gahapatiputta hnehi vacparamo
amitto mittapatirpako veditabbo. Attena
paisantharati2 angatena paisantharati,
niratthakena sagahti, paccuppannesu
kivecasu byasana dasseti. Imehi kho
gahapatiputta cathi hnehi vacparamo amitto
mittapatirpako veditabbo.

Cathi kho gahapatiputta hanehi


anuppiyabhi amitto mittapatirpako
veditabbo. Ppakampi'ssa3 anujnti,
kalyampi'ssa anujnti, sammukh'ssa vaa
bhsati, parammukh'ssa avaa bhsati. Imehi
kho gahapatiputta cathi hnehi anuppiyabh
amitto mittapatirpa veditabbo.
Cathi kho gahapatiputta hnehi apyasahyo
amitto mittapatirpako veditabbo:
surmerayamajjapamdahnnuyoge sahyo
hoti, viklavisikhcariynuyoge sahyo hoti,
samajjbhivarae sahyo hoti,
jtappamdahnnuyoge sahyo hoti. Imehi
kho gahapatiputta cathi hnehi apyasahyo
amitto mittapatirpako veditabbo'ti.
-------------
1. Mittapairpak (smu) 2. Paisandharati
(kam) 3. Ppakammampissa (sy)
[BJT Page 300] [\x 300/]
Idamavoca bhagav. Ida vatv sugato athpara
etadavoca satth:
"Aadatthuharo mitto yo ca mitto vacparo, 1
Anuppiyaca yo ha apyesu ca yo sakh.
Ete amitte cattro iti viya paito,
rak parivajjeyya magga paibhaya yath"ti.

Suhadamitt
9. [PTS Page 187] [\q 187/] cattro'me
gahapatiputta mitt suhad veditabb: upakro2
mitto suhado veditabbo, samnasukhadukkho
mitto suhado veditabbo, atthakkhy mitto
suhado veditabbo, anukampako mitto suhado
veditabbo.
Cathi kho gahapatiputta hnehi upakro mitto
suhado veditabbo. Pamatta rakkhati,
pamattassa spateyya rakkhati, bhtassa
saraa hoti, uppanne kiccakaraye taddigua
bhoga anuppadeti. Imehi kho gahapatiputta
cathi hnehi upakro mitto suhado veditabbo.

Cathi kho gahapatiputta hnehi


samnasukhadukkho mitto suhado veditabbo:
guyhamassa cikkhati, guyhamassa parighati,
padsu na vijahati, jvitampi'ssa atthya
pariccatta hoti. Imehi kho gahapatiputta cathi
hnehi samnasukhadukkho mitto suhado
veditabbo.

D.N. 467/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Cathi kho pana gahapatiputta hnehi


atthakkhy mitto suhado veditabbo: pp
nivreti, kalye niveseti, assuta sveti,
saggassa magga cikkhati. Imehi kho
gahapatiputta cathi hnehi atthakkhy mitto
suhado veditabbo.
Cathi kho pana gahapatiputta hnehi
nukampako mitto suhado veditabbo:
abhavenassa na nandati, bhavenassa nandati,
avaa bhaamna nivreti, vaa
bhaamna pasasati. Imehi kho gahapatiputta
cathi hnehi nukampako mitto suhado
veditabbo"ti.
-----------
1. Vacparamo (sy) 2. Upakrako (sy)
[BJT Page 302] [\x 302/]

Idamavoca bhagav. Ida vatv sugato,


athpara etadavoca satth:
10. [PTS Page 188] [\q 188/] "upakro ca yo
mitto yo ca mitto sukhe dukhe1
Atthakkhy ca yo mitato yo ca
mitto'nukampako.
Etepi mitte cattro iti viya paito
Sakkacca payirupseyya mt putta'va orasa.

Paito slasampanno jala agg va bhsati


Bhoge saharamnassa bhamarasseva iryato
Bhog sannicaya yanti vammiko'vupacyat.
Eva bhoge samhatv2 alamatto kule gih
Catudh vibhaje bhoge sa ve mittni ganthati.
Ekena bhoge bhujeyya dvhi kamma
payojaye
Catutthaca nidhpeyya padsu bhavissat"ti.
Chaddispaicchdana
11. Kathaca gahapatiputta ariyasvako
chaddispaicchd hoti? Chayim gahapatiputta
dis veditabb: puratthim dis mtpitaro
veditabb. Dakkhi [PTS Page 189] [\q 189/]
dis cariy veditabb. Pacchim dis puttadr
veditabb. Uttar dis mittmacc veditabb.
Hehim dis dsakammakar veditabb.
Uparim dis samaabrhma veditabb.
-----------
1. Sukhe dukkhe ca ye sakh (machasa) 2.
Samhartv (sy)

[BJT Page 304] [\x 304/]

Pacahi kho gahapatiputta hnehi puttena


puratthim dis mtpitaro paccupahtabb:
bhato nesambharissmi1, kicca nesa
karissmi, kulavasa hapessmi, dyajja
paipacchmi2, atha v pana petna
klakatna dakkhia anuppadassm"ti. Imehi
kho gahapatiputta pacahi hnehi puttena
puratthim dis mtpitaro paccupahit
pacahi hnehi putta anukampanti: pp
nivrenti, kaye nivesenti, sippa sikkhpenti,
patirpena drena sayojenti, samaye dyajja
niyytenti3. Imehi kho gahapatiputta pacahi
hnehi puttena puratthim dismtpitaro
paccupahit imehi pacahi hnehi putta
anukampanti. Evamassa es puratthim dis
paicchann hoti khem appaibhay.
12. Pacahi kho gahapatiputta hnehi
antevsin dakkhi dis cariy
paccupahtabb: uhnena, upahnena,
susssya, pricariyya, sakkacca
sippapaiggahaena4.
Imehi kho gahapatiputta pacahi hnehi
antevsin dakkhi dis cariy paccupahit,
pacahi hnehi antevsi anukampanti:
suvinta vinenti, suggahita ghpenti,
sabbasippasuta samakkhyino bhavanti,
mittmaccesu paiydenti5, dissu parittna
karonti. Imehi kho gahapatiputta pacahi
hnehi antevsin [PTS Page 190] [\q 190/]
dakkhi dis cariy paccupahit, imehi
pacahi hnehi antevsi anukampanti.
Evamassa es dakkhi dis paicchann hoti
khem appaibhay.
-----------
1. Nesa harissmi (machasa) 2. Paipajjmi
(machasa) 3. Niyya denati (machasa) 4. Sippa
paiggahaena (sy) sippauggahaena (kam) 5.
Paivedenati ( sy)
[BJT Page 306] [\x 306/]

13. Pacahi kho gahapatiputta hnehi smikena


pacchim dis bhariy paccupahtabb:
sammnanya, anavamnanya, 1 anaticariyya,
issariyavossaggena, alakrnuppadnena.
Imehi kho gahapatiputta pacahi hnehi
smikena pacchim dis bhariy paccupahit,
pacahi hnehi smika anukampati:
susavihitakammant ca hoti,
susagahitaparijan ca2, anaticrin ca,

D.N. 468/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sambhata anurakkhati, dakkh ca hoti analas


sabbakiccesu. Imehi kho gahapatiputta pacahi
hnehi smikena pacchim dis bhariy
paccupahit imehi pacahi hnehi smika
anukampati. Evamassa es pacchim dis
paicchann hoti khem appaibhay.
14. Pacahi kho gahapatiputta hnehi
kulaputtena uttar dis mittmacc
paccupahtabb: dnena, peyyavajjena3,
atthacariyya, samnattatya, avisavdanatya.
Imehi kho gahapatiputta pacahi hnehi
kulaputtena uttar dis mittmacc
paccupahit pacahi hnehi kulaputta
anukampanti: pamatta rakkhanti, pamattassa
spateyya rakkhanti, bhtassa saraa honti,
padsu na vijahanti, aparapaj cassa
paipjenti. Imehi kho gahapatiputta pacahi
hnehi kulaputtena uttar dis mittmacc
paccupahit imehi pacahi hnehi kulaputta
anukampanti. Evamassa es uttar dis
paicchann hoti khem appaibhay.
--------------
1. Avimnanya (sy,[pts] 2. Sagahita parijan
ca (machasa) 3. Piyavajjena (sy kam)
[BJT Page 308] [\x 308/]

15. Pacahi kho gahapatiputta hnehi ayirakena


1 [PTS Page 191] [\q 191/] hehim dis
dsakammakar paccupahtabb: yathbala
kammantasavidhnena,
bhattavetannuppadnena, gilnupahnena,
acchariyna rasna savibhgena, samaye
vossaggena. Imehi kho gahapatiputta pacahi
hnehi ayirakena hehim dis dsakammakar
paccupahit pacahi hnehi ayiraka
anukampanti. Pubbuhyino ca honti,
pacchniptino ca, dinndyino ca,
sukatakammakar ca, kittivaahar ca. Imehi
kho gahapatiputta pacahi hnehi ayirakena
hehim dis dsakammakar paccupahit
imehi pacahi hnehi ayiraka anukampanti.
Evamassa es hehim dis paicchann hoti
khem appaibhay.
16. Pacahi kho gahapatiputta hnehi
kulaputtena uparim dis samaabrhma
paccupahtabb: mettena kyakammena,
mettena vackammena, mettena manokammena,
anvaadvaratya, misnuppadnena. Imehi
kho gahapatiputta pacahi hnehi kulaputtena
uparim dis samaabrhma paccupahit
chahi hnehi kulaputta anukampanti. Pp
nivrenti, kalye nivesenti, kalyena manas

anukampanti, assuta sventi, suta


pariyodapenti, saggassa magga cikkhanti.
Imehi kho gahapatiputta chahi hnehi
kulaputtena uparim dis samaabuhma
paccupahit imehi chabhi hnehi kulaputta
anukampanti. Evamassa es uparim dis
paicchann hoti khem appaibhay"ti.
Idamavoca bhagav. Ida vatv sugato athpara
etadavoca satth:
17. "Mtpit dis pubb cariy dakkhi dis
[PTS Page 192] [\q 192/] puttadr dis pacc
mittmacc ca uttar.
Dsakammakar heh uddha
samaabrhma
Et dis namasseyya alamatto kule gih.
-------------
1. Assirakena (machasa)
[BJT Page 310] [\x 310/]

Paito slasampanno sanho ca paibhnav,


Nivtavutti atthaddho tdiso labhate yasa.
Uhnako analaso padsu na vedhati,
Acchinnavutti medhv tdiso labhate yasa.
Saghako mittakaro vada vtamaccharo,
Net vinet anunet tdiso labhate yasa.
Dnaca peyyavajjaca atthacariy ca y idha,
Samnattat ca dhammesu tattha tattha
yathraha.
Ete kho sagah loke rathass'va yyato,
Ete ca sagah nssu na mt puttakra,
Labhetha mna pja v pit v puttakra.
Yasm ca sagahe ete samavekkhanti1 pait,
[PTS Page 193] [\q 193/] tasm mahatta
papponti psas ca bhavanti te"ti.
18. Eva vutte siglako2 gahapatiputto
bhagavanta etadavoca: abhikkanta bhante,
abhikkanta bhante. Seyyathpi bhante
nikkujjita v ukkujjeyya, paicchanna v
vivareyya, mhassa v magga cikkheyya,
andhakre v telapajjota dhreyya
cakkhumanto rpni dakkhantti, evameva
bhagavat anekapariyyena dhammo paksito.
Esha bhante bhagavanta saraa gacchmi,
dhammaca bhikkhusagaca. Upsaka ma

D.N. 469/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bhagav dhretu ajjatagge pupeta saraa


gatanti.
Siglasutta nihita ahama.
-----------
1. Sammapekkhanti (machasa) 2.
Siglovdasuttata [pts]
[BJT Page 312] [\x 312/]
[PTS Page 194] [\q 194/]
9.
niyasutta.
1. Eva me suta:
Eka samaya bhagav rjagahe viharati
gijjhake pabbate. Atha kho cattro mahrj1
mahatiy ca yakkhasenya mahatiy ca
gandhabbasenya mahatiy ca
kumbhaasenya mahatiy ca ngasenya,
catuddisa rakkha hapetv, catuddisa
gumba hapetv, catuddisa ovaraa
hapetv, abhikkantya rattiy abhikkantava
kevalakappa gijjhaka2 obhsetv, yena
bhagav tenupasakamisu. Upasakamitv
bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdisu.
Te pi kho yakkh appekacce bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdisu, appekacce
bhagavat saddhi sammodisu. Sammodanya
katha srnya vtisretv ekamanta
nisdisu. Appekacce yena bhagav tenajali
panmetv ekamanta nisdisu. Appekacce
nmagotta svetv ekamanta nisdisu
appekacce tuhbht ekamanta nisdisu.
2. Ekamanta nisinno kho vessavao mahrj
bhagavanta etadavoca:
"Santi hi bhante ur yakkh bhagavato
appasann. Santi hi bhante ur yakkh
bhagavato pasann. Santi [PTS Page 195] [\q
195/] hi bhante majjhim yakkh bhagavato
appasann. Santi hi bhante majjhim yakkh
bhagavato pasann. Santi hi bhante nc yakkh
bhagavato appasann. Santi hi bhante nc
yakkh bhagavato pasann.

Yebhuyyena kho pana bhante yakkh appasann


yeva bhagavato. Ta kissa hetu: bhagav hi
bhante ptipt veramaiy dhamma deseti,
adinndn veramaiy dhamma deseti,
kmesu micchcr veramaiy dhamma
deseti, musvd veramaiy dhamma deseti,
surmerayamajjappamdahn veramaiy
dhamma deseti, yebhuyyena kho pana bhante
yakkh appaivirat yeva ptipt,
appaivirat adinndn, appaivirat kmesu
micchcr, appaivirat musvd, appaivirat
surmerayamajjappamdahn. Tesanta hoti
appiya amanpa. Santi hi bhante bhagavato
svak, arae vanapatthni1 pantni
sensanni paisevanti appasaddni
appanigghosni vijanavtni
manussarhaseyyakni2 paisallnasruppni.
Tattha santi ur yakkh nivsino ye imasmi
bhagavato pvacane appasann. Tesa psdya!
Uggahtu bhante bhagav niya rakkha
bhikkhna bhikkhuna upsakna
upsikna guttiy rakkhya avihisya
phsuvihry"ti.
3. Adhivsesi bhagav tuhbhvena. Atha kho
vessavao mahrj bhagavato adhivsana
viditv tya velya ima niya rakkha
abhsi:
4. "Vipassissa3 namatthu cakkhumantassa
sirmato
Sikhissa pi3 namatthu sabbabhtnukampino.
Vessabhussa5 namatthu nahtakassa6
tapassino
[PTS Page 196] [\q 196/] namatthu
kakusandhassa mrasenpamaddino
Kogamanassa namatthu brhmaassa
vusmato,
Kassapassa namatthu vippamuttassa sabbadhi.
--------------
1. Araavanapatthni (machasa) 2.
Rrasseyyakni (smu, machasa) 3. Vipassissa ca
(machasa) 4. Sikhissapi ca (machasa);
Vessabhussa ca (machasa)
[BJT Page 316] [\x 316/]

------------
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1. Mahrjno machasa 2. Gijjhaka pabbata - machasa

Agrasassa namatthu sakyaputtassa sirmato


Yo ima dhammamadesesi1
sabbadukkhpandana.

[BJT Page 314] [\x 314/]

Ye cpi nibbut loke yathbhta vipassisu


Te jan apisun' mahant vtasrad.

D.N. 470/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

5. Hita devamanussna ya namassanti


gotama
Vijjcaraasampanna mahanta vtasrada.
Yato uggacchati suriyo2 dicco maal mah
Yassa cuggacchamnassa savar pi nirujjhati.
Yassa cuggate suriye3 divaso'ti pavuccati,
Rahado pi tattha gambhro samuddo saritodako
Eva na tattha jnanti samuddo saritodako,
[PTS Page 197] [\q 197/] ito s purim dis iti
na cikkhat jano
Ya disa abhipleti mahrj yasassi so
Gandhabbna dhipati dhataraho'ti nma so
Ramat naccagtehi gandhabbehi purakkhato
Putt pi tassa bahvo ekanm'ti me suta,
Asti dasa eko ca indanm mahabbal
Te cpi buddha disvna buddha
diccabandhuna
Drato'va namassanti mahanta vtasrada
Namo te purisjaa namo te purisuttama
Kusalena samekkhasi.
Amanuss pi ta vandanti.
Suta neta abhihaso tasm eva vademase
------------
1. Dhamma desesi - machasa 2. Suriyo machasa 3. Suriye - machasa
[BJT Page 318] [\x 318/]
'Jina vandatha gotama 'jina vandma
gotama'
"Vijjcaraasampanna buddha vandma
gotama"

'Namo te purisjaa namo te purisuttama'.


Kusalena samekkhasi.
Amanuss pi ta vandanti
Suta neta abhihaso tasm eva vademase
'Jina vandatha gotama jina vandma
gotama,
Vijjcaraasampanna buddha vandma
gotama'.
7. Yattha coggacchati suriyo dicco maal
mah
Yassa coggacchamnassa divaso pi nirujjhati.
Yassa coggate suriye savar'ti pavuccati,
Rahado pi tattha gambhro samuddo saritodako.

---------------
1. Luddh - [pts.] Kam
2. Temayipati rj dhatarrnaii nmata:,
Gandharvdhipati rj devehi sa ca rakita:
3. Temadhipati rj viruhakoti nmata:,
Kumabhdhipati rj yamena saha rakatu
Kumbhaeh surakita: - mahvasatu.
Putr pi tasya bahava - ekanm vicaka:
Atirdaa cekva - idranm mahbal: lalitavistara
[BJT Page 320] [\x 320/]

Eva na tattha jnanti samuddo saritodako


Ito s pacchim dis iti na cikkhat jano
[PTS Page 199] [\q 199/] ya disa abhipleti
mahrj yasass so.
Ngnaca1 dhipati virpakkho'iti nmaso,
Ramati naccagtehi ngeheva purekkhato2

6. Yena pet pavuccanti pisu pihimasik,


Ptiptino edd cor nekatik jan

Putt pi tassa bahavo ekanm'ti me suta,


Asti dasa eko ca indanm mahabbal

[PTS Page 198] [\q 198/] ito s dakkhi dis


iti na cikkhat jano,
Ya disa abhipleti mahrj yasass so

Te cpi buddha disvna buddha


diccabandhuna
Drato'va namassanti mahanta vtasrada,
Namo te purisjaa namo te purisuttama

Kumbhana dhipati virho iti nmaso,


Ramati naccagtehi kumbhaehi purakkhato.
Putt pi tassa bahavo ekanm'ti me suta
Asti dasa eko ca indanm mahabbal
Te cpi buddha disvna buddha
diccabandhuna
Durato'va namassanti mahanta vtasrada

Kusalena samekkhasi.
Amanuss pi ta vandanti.
Suta neta abhihaso tasm eva vademase:
"Jina vandatha gotama jina vandma
gotama,
Vijjcaraasampanna buddha vandma
gotama"

D.N. 471/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

8. Yena uttarakuru ramm3 mahneru


sudassano,
Manuss tattha jyanti amam apariggah
Na te bja pavapanti napi nyanti nagal
Akahapkima sli paribhujanti mnus
Akaa athusa suddha sugandha
taulapphala,
[PTS Page 200] [\q 200/] tuikre pacinvna
tato bhujanti bhojana
Gvi ekakhura katv anuyanti disodisa,
Pasu ekakhura katv anuyanti disodisa
-----------
1. Ngna - [pts]
2. Virpakkho iti - [pts]
3. Uttarakuruvho - machasa
4. Itthivhana - [pts.] Itthi v vhana machasa
5. Temadhipati rj virpke iti
nmataḥ
Sa vo ngdhipo rj varuena saha rakatu
sarvangehi rakitaḥ - mahvastu
[BJT Page 322] [\x 322/]

Ojasi tejasi tatojas sro rj ariho nemi.


Rahado pi tattha dhara nma, yato megh
pavassanti
Vass yato patyanti.
Sabhpi tattha bhagalavat5 nma yattha yakkh
payirupsanti.
Tattha niccaphal rukkh nndijagayut
Mayrakocbhirut6 kokildhi vaggubhi.
---------------
1. Anupariyyanti - machasa 2. Nasuriy machasa 3. Parakusian - machasa 4.
Kasvanto - machasa 5. Slavan - machasa 6.
Mayurakocbhirud - machasa
[BJT Page 324] [\x 324/]

Jva jvakasaddettha atho uhavacittak1


[PTS Page 202] [\q 202/] kukutthak2 kurak
vane pokkharastak.
Sukasikasaddettha daamavakni ca
Sobhati sabbakla s kuveranain sad.
10. Ito s uttar dis iti na cikkhat jano
Ya disa abhipleti mahrj yasass so.

Itthivhana katv anuyanti disodisa,


Purisavhana katv anuyanti disodisa.

Yakkhna dhipati kuvero iti nmaso3


Ramat naccagtehi yakkhehi purakkhato.

Kumrivhana katv anuyanti disodisa,


Kumravhana katv anuyanti disodisa.

Putt pi tassa bahavo ekanm'ti me suta,


Asti dasa eko ca indanm mahabbal.

Te yne abhirhitv sabb dis anupariyanti1


Pacr tassa rjino:

Te cpi buddha disvna buddha


diccabandhuna,
Drato'va namassanti mahanta vtasrada
'Namo te purisjaa namo te purisuttama'.

Hatthiyna assayna dibba yna upahita.

Psd sivik ceva mahrjassa yasassino


Tassa ca nagar ahu antaikkhe sumpit
n kusin parakusin
Napuriy2 parakusita n3.
[PTS Page 201] [\q 201/] uttarena kapvanto4
janoghamaparena ca,
Navanavutiyo ambarambaravatiyo akamand
nma rjadhn.
Kuverassa kho pana mrisa mahrjassa vis
nma rjadhn.
Tasm kuvero mahrj vessavao'ti pavuccati.
Paccesanto paksenti tatol tattal tatotal

'Kusalena samekkhasi'
Amanusspi ta vandanti, suta neta
abhihaso.
Tasm eva vademase:
'Jina vandatha gotama' 'jina vandma
gotama,
Vijjcaraasampanna buddha vandma
gotamanti".
11. [PTS Page 203] [\q 203/] aya kho s
mrisa niy rakkh bhikkhna
bhikkhuna upsakna upsikna guttiy
rakkhya avihisya phsuvihryti. Yassa
kassaci mrisa bhikkhussa v bhikkhuniy v
upsakassa v upsikya v aya niy

D.N. 472/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

rakkh suggahit bhavissati samattpariyput,


4
----------------
1, Ohavacittak (machasa)
2. Kukkuak (machasa)
3. Nmadhipati rj kuvera iti nmata:
sarvayakdhipo rj rkashi saha rakatu
yaka rkasa rakita: - mahvastu.
4. Pariypu - kam.
[BJT Page 326] [\x 326/]

Seyyathpi mrisa rao mgadhassa vijite


mahcor, te neva rao mgadhassa diyanti,
na rao mgadhassa purisakna diyanti, na
rao mgadhassa purisakna purisakna
diyanti, te kho te mrisa mahcor rao
mgadhassa avaruddh nma vuccanti, evameva
kho mrisa santi hi amanuss ca rudd
rabhas, te neva mahrjna diyanti, na
mahrjna purisakna diyanti, na
mahrjna purisakna purisakna diyanti.
Te kho te mrisa amanuss mahrjna
avaruddh nma vuccanti.

Tace amanusso yakkho v yakkhi v,


yakkhapotako v yakkhapotik v,
yakkhamahmatto v yakkhaprisajjo v
yakkhapacro v, gandhabbo v gandhabb v,
gandhabbapotako v gandhabbapotik v,
gandhabbamahmatto v gandhabbaprisajjo v
gandhabbapacro v, kumbhao v kumbha
v, kumbhaapotako v kumbhaapotik v,
kumbhaamahmatto v kumbhaaprisajjo
v kumbhaapacro v, ngo v ngin1 v,
ngapotako v ngapotik v, ngamahmatto
v ngaprisajjo v ngapacro v, paduhacitto
bhikkhu v bhikkhui v upsaka v
upsika v gacchanta v anugaccheyya, hita
v upatiheyya, nisinna v upanisdeyya,
nipanna v upanipajjeyya, na me so mrisa
amanusso labheyya, gmesu v nigamesu v,
sakkra v garukra v. Na me so mrisa
amanusso labheyya, akamandya rjadhniy
vatthu v vsa v, na me so mrisa amanuss
labheyya, yakkhna samiti gantu. Apissu na
mrisa amanuss, anavayhampi na kareyyu
avivayha. Apissu na mrisa amanuss,
atthi'pi paripuhi paribhshi
paribhseyyu. Apissu na mrisa amanuss,
rittampissa patta sse nikkujjeyyu. Apissu na
mrisa amanuss, sattadhpi'ssa muddha
phleyyu.

13. Yo hi koci mrisa amanusso, yakkho v


yakkhi v, yakkhapotako v yakkhapotik v,
yakkhamahmatto v yakkhaprisajjo v
yakkhapacro v, gandhabbo v gandhabb v,
gandhabbapotako v gandhabbapotik v,
gandhabbamahmatto v gandhabbaprisajjo v
gandhabbapacro v, kumbhao v kumbha
v, kumbhaapotako v kumbhaapotik v,
kumbhaamahmatto v kumbhaaprisajjo
v kumbhaapacro v, ngo v ngin v,
ngapotako v ngapotik v, ngamahmatto
v ngaprisajjo v ngapacro v,
paduhacitto: bhikkhu v bhikkhui v,
upsaka v upsika v, gacchanta v
anugaccheyya, hita v upatiheyya, nisinna
v upanisdeyya, nipanna v upanipajjeyya,
imesa yakkhna mahyakkhna, senpatna
mahsenpatna, ujjhpetabba
vikkanditabba viravitabba; "aya yakkho
gahti, aya yakkho visati, aya yakkho
heheti, aya yakkho viheheti, aya yakkho
hisati, aya yakkho vihisati, aya yakkho na
mucat"ti.

12. Santi hi mrisa amanuss ca rudd


rabhas. Te neva mahrjna diyanti, na
mahrjna purisakna diyanti, na
mahrjna purisakna purisakna diyanti.
Te kho te mrisa amanuss mahrjna [PTS
Page 204] [\q 204/] avaruddh nma vuccanti.

Indo somo varuo ca bhradvjo pajpati,


Candano kmaseho ca kinnighau nighau
ca.

--------------
1. Ng v (machasa)
[BJT Page 328] [\x 328/]

14. Katamesa yakkhna mahyakkhna


senpatna mahsenpatna:
[BJT Page 330] [\x 330/]

Pando opamao ca devasto ca mtali,


Cittaseno ca gandhabbo nao rj janesabho.
Stgiro hemavato puako karatiyo guo,
[PTS Page 205] [\q 205/] svako mucalindo ca
vessmitto yugandharo..
Goplo suppagedho ca2 hiri netti ca madiyo.
Paclacao avako pajjanto3 sumano
sumukho dadhmukho,

D.N. 473/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Mai mi caro dgho atho serissako4 saha.


15. Imesa yakkhna mahyakkhna,
senpatna mahsenpatna ujjhpetabba
vikkaditabba viravitabba: aya yakkho
gahti, aya yakkh visati, aya yakkho
heheti, aya yakkho viheheti, aya yakkho
hisati, aya yakkho vihisati, aya yakkho na
mucat ti.
Aya kho s mrisa niy rakkh
bhikkhna bhikkhuna upsakna
upsikna guttiy rakkhya avihisya phsu
vihry'ti.
Handa ca dni maya mrisa gacchma,
bahukicc maya bahukaray'ti.
'Yassa' dni tumhe mahrjno kla
maath'ti.
16, Atha kho cattro mahrjno uhysan
bhagavanta abhivdetv padakkhia katv
tatthevantaradhyisu. Te pi kho yakkh
uhysan appekacce bhagavanta
abhivdetv padakkhia katv
tatthevantaradhyisu. Appekacce bhagavat
saddhi sammodisu, sammodanya katha
srnya vtisretv tatthevantaradhyisu,
appekacce [PTS Page 206] [\q 206/] yena
bhagav tenajalimpametv
tatthevantaradhyisu, appekacce nmagotta
svetv tatthevantaradhyisu, appekacce
tuhbht tatthevantaradhyis'ti.
Pahamakabhavro nihito.
--------------
1. Sivako - machasa 2. Supparodho ca machasa 3. Pajjunno - machasa 4. Sersako machasa
[BJT Page 332] [\x 332/]

16. Atha kho bhagav tass rattiy accayena


bhikkh mantesi:
Ima bhikkhave ratti cattro mahrjno
mahatiy ca yakkhasenya, mahatiy ca
gandhabbasenya, mahatiy ca
kumbhaasenya, mahatiy ca ngasenaya,
catuddisa rakkha hapetv, catuddisa
gumba hapetv, catuddisa ovaraa
hapetv, abhikkantya rattiy abhikkantava
kevalakappa gijjhaka pabbata obhsetv
yenha tenupasakamisu, upakakamitv

ma abhivdetv ekamanta nisdisu. Tepi kho


bhikkhave yakkh appekacce ma abhivdetv
ekamanta nisdisu: appekacce mama saddhi
sammodisu, sammodanya katha srya
vtisretv ekamanta nisdisu: appekacce
yenha tenajalimpametv ekamanta
nisdisu: appekacce nmagotta svetv
ekamanta nisdisu: appekacce tuhbht
ekamanta nisdisu.
17. Ekamanta nisinno kho bhikkhave vessavao
mahrj ma etadavoca:
Santi hi bhante ur yakkh bhagavato
appasann, santi hi bhante ur yakkh
bhagavato pasann: santi hi bhante majjhim
yakkh bhagavato appasann, santi hi bhante
majjhim yakkh bhagavato pasann: santi hi
bhante nc yakkh bhagavato appasann, santi
hi bhante nc yakkh bhagavato pasann:
yebhuyyena kho pana bhante yakkh appasann
yeva bhagavato. Ta kissa hetu? Bhagav hi
bhante ptipt veramaiy dhamma deseti,
adinndn veramaiy dhamma deseti,
kmesu micchcr veramaiy dhamma
deseti, musvd veramaiy dhamma deseti,
surmerayamajjappamdahn veramaiy
dhamma deseti. Yebhuyyena kho pana bhante
yakkh appaivirat yeva ptipt,
appaivirat adinndn, appaivirat kmesu
micchcr, appaivirat musvd, appaivirat
surmerayamajjappamdahn. Tesa ta hoti
appiya amanpa.
[BJT Page 334] [\x 334/]

Santi hi bhante bhagavato svak, arae


vanapatthni pantni sensanni paisevanti
appasaddni appanigghosni vijanavtni
manussarhaseyyakni paisallnasruppni.
Tattha santi ur yakkh nivsino ye imasmi
bhagavato pvacane appasann. Tesa pasdya.
Uggahtu bhante bhagav niya rakkha
bhikkhna bhikkhuna upsakna
upsikna guttiy rakkhya avihisya
phsuvihryti.
Adhivsesi kho aha bhikkhave tuhbhvena.

18, Atha kho bhikkhave vessavao mahrj ma


adhivsana viditv tya velya ima
niya rakkha abhsi:
Vipassissa namatthu cakkhumantassa sirmato,

D.N. 474/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Sikhissapi namatthu sabbabhtnukampino. 1.


Vessabhussa namatthu nahtakassa tapassino,
Namatthu kakusandhassa mrasenappamaddino.
2
Kogamanassa namatthu brhmaassa
vusmato.
Kassapassa ca namatthu vippamuttassa
sabbadhi. 3.

Jina vadatha gotama jina vandma gotama,

Vijjcaraasampanna buddha vadma


gotama14
Yena pet pavuccanti pisu pihimasik,
Ptiptino edd cor nekatik jan 15.
Ito s dakkhi dis iti na cikkhat jano,
Ya disa abhipleti mahrj yasassi so16.

Agrasassa namatthu sakyaputtassa sirmato,


Yo ima dhammamadesesi
sabbadukkhpandana 4.

Kumbhana dhipati virho iti nmaso,


Ramati naccagtehi kumbhaehi purakkhato 17.

Ye cpi nibbut loke yathbhta vipassisu,


Te jan apisun mahant vtasrad. 5

Putt pi tassa bahavo ekanm'ti me suta,


Asti dasa eko ca indanm mahabbal18

19, Hita devamanussna ya namassanti


gotama,
Vijjcaraasampanna mahanta vtasrada6.

[BJT Page 338] [\x 338/]

Yato uggacchati suriyo dicco maal mah,


Yassa cuggacchamnassa savar pi nirujjhati 7.

[BJT Page 336] [\x 336/]

Yassa cuggate suriye divaso ti pavuccati,


Rahado pi tattha gambhro samuddo saritodako.
8
Eva na tattha jnanti samuddo saritodako
Ito s purim dis iti na cikkhat jano,
Ya disa abhipleti mahrj yasassi so. 9
Gandhabbna dhipati dhataraho iti nmaso,

Ramati naccagtehi gandhabbehi purakkhato,


10
Putt pi tassa bahavo ekanm'ti me suta.
Asti dasa eko ca indanm mahabbal11.
Te cpi buddha disvna buddha
diccabandhuna
Drato'va namassanti mahanta vtasrada,
Namo te purisjaa namo te purisuttama 12.
Kusalena samekkhasi. Amanusspi ta vandanti,

Suta neta abhihaso tasm eva vademase13.

Te cpi buddha disvna buddha


diccabandhuna
Drato'ca namassanti mahanta vtasrada,
Namo te purisjaa namo te purisuttama.
Kusalena samekkhasi,
Amanuss pi ta vandanti, suta neta
abhihaso
Tasm eva vademase.
Jina vandatha gotama jina vandma
gotama,
Vijjcaraasampanna buddha vandma
gotama.
21. Yattha coggacchati suriyo dicco maal
mah,
Yassa coggacchamnassa divaso pi nirujjhati.
Yassa coggate suriye savar ti pavuccati,
Rahado pi tattha gambhro samuddo saritodako.

Eva na tattha jnanti samuddo sritodako,


Ito s pacchim dis iti na cikkhat jano
Ya disa abhipleti mahrj yasass so.
Ngna dhipati virpakkho iti nmaso,
Ramati naccagtehi ngeheva purakkhato,
Putt pi tassa bahavo ekanm'ti me suta
Asti dasa eko ca indanm mahabbal.
Te cpi buddha disvna buddha
diccabandhuna
Drato'ca namassanti mahanta vtasrada,
'Namo te purisjaa namo te purisuttama'

D.N. 475/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Kusalena samekkhasi
Amanuss pi ta vandanti, suta neta
abhihaso
Tasm eva vademase.
Jina vandatha gotama jina vandma
gotama,
Vijjcaraasampanna buddha vandma
gotama.
[BJT Page 340] [\x 340/]

22. Yena uttarakur ramm mahneru


sudassano,
Manuss tattha jyanti amam apariggah.
Na te bja pavapanti napi nyanti nagal,
Akahpkima sli paribhujanti mnus.
Akaa athusa suddha sugandha
taulapphala,
Tuikre pacitvna tato bhujanti bhojana.
Gvi ekakhura katv anuyanti disodisa,
Pasu ekakhura katv anuyanti disodisa.
Itthi vhana katv anuyanti disodisa,
Purisa vhana katv anuyanti disodisa
Kumri vhana katv anuyanti disodisa,
Kumra vhana katv anuyanti disodisa.
Te yne abhirhitv sabb dis anupariyanti,
Pacr tassa rjino.
Hatthiyna assayna dibba yna
upahita
Psd sivik ceva mahrjassa yasassino.
Tassa ca nagar ah antaikkhe sumpit,
n kusin parakusin napuriy
parakusitan.
Uttarena kapivanto janoghamaparena ca
Navanavatiyo ambaraambaravatiyo akamand
nma rjadhn,
Kuverassa kho pana mrisa mahrjassa vis
nma rjadhn,
Tasm kuvero mahrj vessavao'ti pavuccati.
23. Paccesanto paksenti tatol tattal tatotal,
Ojasi tejasi tatojasi sro rj ariho nemi.
[BJT Page 342] [\x 342/]

Rahado'pi tattha dhara nma yato megh


pavassanti
Vass yato patyanti,
Sabh pi tattha bhagalavat nma yattha yakkh
payirupsanti.
Tattha niccaphal rukkh nndijagayut,
Mayrakocbhirud kokildihi vagguhi.
Jvajvaka saddettha atho uhavacittak,
Kukutthak kurak vane pokkharastak
Sukaslikasaddettha daamnavakni ca,
Sobhati sabbakla s kuveranalin sad.
Ito s uttar dis iti na cikkhat jano,
Ya disa abhipleti mahrj yasassi so.
Yakkhna dhipati kuvero iti nmaso,
Ramati naccagtehi yakkheheva purakkhato.
Puttpi tassa bahvo ekanmti me suta.
Asti dasa eko ca indanm mahabbal.
Te cpi buddha disvna buddha
diccabandhuna
Durato'va namassanti mahanta vtasrada,
Namo te purisjaa namo te purisuttama
Kusalena samekkhasi.
Amanuss pi ta vandanti, suta neta
abhihaso.
Tasm eva vademase.
Jina vadatha gotama jina vandma gotama,

Vijjcaraasampanna buddha vandma


gotamanti.
[BJT Page 344] [\x 344/]

24. Aya kho s mrisa, niy rakkh


bhikkhna bhikkhuna upsakna
upsikna guttiy rakkhya avihisya
phsuvihryti. Yassa kassaci mrisa
bhikkhussa v bhikkhuniy v upsakassa v
upsikya v aya niy rakkh suggahit
bhavissati samatt pariyput. Tace amanusso,
yakkho v yakkhi v yakkhapotako v
yakkhapotik v, yakkhamahmatto v
yakkhaprisajjo v yakkhapacro v, gandhabbo
v gandhabb v, gandhabbapotako v
gandhabbapotik v, gandhabbamahmatto v
gandhabbaprisajjo v gandhabbapacro v,
kumbhao v kumbha v,
kumbhaapotako v kumbhaapotik v,
kumbhaamahmatto v kumbhaaprisajjo

D.N. 476/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

v kumbhaapacro v, ngo v ngin v,


ngapotako v ngapotik v, ngamahmatto
v ngaprisajjo v ngapacro v,
paduhacitto, bhikkhu v bhikkhui v,
upsaka v upsika v, gacchanta v
anugaccheyya, hita v upatiheyya. Nisinna
v upanisdeyya, nipanna v upanipajjeyya, na
me so mrisa, amanusso labheyya, gmesu v
nigamesu v, sakkra v garukra v. Na me
so mrisa, amanusso labheyya, akamandya
nma rjadhniy vatthu v vsa v. Na me so
mrisa, amanusso labheyya, yakkhna samiti
gantu. Apissu na mrisa, amanuss
anavayhampi na kareyyu avivayha. Apissu
na mrisa, amanuss atthi paripuhi
paribhshi paribhseyyu. Apissu na mrisa,
amanuss rittampi'ssa patta sse nikkujjeyyu,
apissu na mrisa, amanuss sattadh pi'ssa
muddha phleyyu. Santi hi mrisa, amanuss
ca ruddh rabhas. Te neva mahrjna
diyanti, na mahrjna purisakna diyanti,
na mahrjna purisakna purisakna
diyanti. Te kho te mrisa, amanuss
mahrjna avaruddh nma vuccanti.
[BJT Page 346] [\x 346/]

25. Seyyathpi mrisa, rao mgadhassa vijite


mahcor te neva rao mgadhassa diyanti, na
rao mgadhassa purisakna diyanti, na
rao mgadhassa purisakna purisakna
diyanti, te kho te mrisa, mahcor rao
mgadhassa avaruddh nma vuccanti, evameva
kho mrisa, santi hi amanuss ca ruddh
rabhas. Te neva mahrjna diyanti, na
mahrjna purisakna diyanti, na
mahrjna purisakna purisakna diyanti,
te kho mrisa, amanuss mahrjna
avaruddh nma vuccanti.
26. Yo hi koci mrisa amanusso yakkho v
yakkhi v, yakkhapotako v yakkhapotik v,
yakkhamahmatto v yakkhaprisajjo v
yakkhapacro v, gandhabbo v gandhabb v,
gandhabbapotako v gandhabbapotik v,
gandhabbamahmatto v gandhabbaprisajjo v
gandhabbapacro v, kumbhao v kumbha
v, kumbhaapotako v kumbhaapotik v,
kumbhaamahmatto v kumbhaaprisajjo
v kumbhaapacro v, ngo v ngin v,
ngapotako v ngapotik v, ngamahmatto
v ngaprisajjo v ngapacro v,
paduhacitto: bhikkhu v bhikkhui v,
upsaka v upsika v, gacchanta v
anugaccheyya, hita v upatiheyya, nisinna
v upanisdeyya, nipanna v upanipajjeyya,

imesa yakkhna mahyakkhna, senpatna


mahsenpatna ujjhpetabba vikkanditabba
viravitabba; "aya yakkho gahti, aya yakkho
visati, aya yakkho heheti, aya yakkho
viheheti aya yakkho hisati, aya yakkho
vihisati, aya yakkho na mucat"ti.
[BJT Page 348] [\x 348/]

Katamesa yakkhna mahyakkhna


senpatna mahsenpatna:
27. Indo somo varuo ca bhradvjo pajpati,
Candano kmaseho ca kinnighau1 nighau
ca.
Pando opamao ca devasto ca mtali,
Cittaseno ca gandhabbo nao rj janesabho.
Stgiro hemavato puako karatiyo guo,
Svako mucalindo ca vessmitto yugandharo.
Goplo suppagedho ca hiri netti ca madiyo.
Paclacao avako pajjunno sumano
sumukho dadhmukho,
Mai mi caro dgho atho serissako saha.
28. Imesa yakkhna mahyakkhna,
senpatna mahsenpatna, ujjhpetabba
vikkanditabba viravitabba: aya yakkho
gahti, aya yakkh visati, aya yakkho
heheti, aya yakkho viheheti, aya yakkho
hisati, aya yakkho vihisati, aya yakkho na
mucat'ti. Aya kho s mrisa niy rakkh
bhikkhna bikkhuna upsakna
upsikna guttiy rakkhya avihisya
phsuvihry'ti. Handa ca dni maya mrisa
gacchma bahukicc maya bahukaray'ti.
'Yassa'dni tumhe mahrjno kla
maath'ti.
29. Atha kho cattro mahrjno uhysan
bhagavanta abhivdetv padakkhia katv
tatthevantaradhyisu. Te pi kho yakkh
uhysan appekacce bhagavanta
abhivdetv padakkhia katv
tatthevantaradhyisu.
----------------
1. Indraḥ somaḥ sryyaḥ
varuaḥ prajpatiḥ
bhradvjaḥ
ra naca vandanaḥ
kmarehaḥ kunikaho

D.N. 477/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

. . . . . . Nikahakaḥ trli ceva


mtaliḥ
Citrasenaca gandharvaḥ nararjo
jinarabhaḥ
tgirir hemavataḥ prakaḥ
khadira kovidhaḥ
Gopla yako avako paclaga sumukho
Dgho yakaḥ saparijanaḥ
(lalitavistara)
[BJT Page 350] [\x 350/]

Appekacce bhagavat saddhi sammodisu,


sammodanya katha srnya vtisretv
tatthevantaradhyisu, appekacce yena bhagav
tenajalimpametv tatthevantaradhyisu,
appekacce nmagotta svetv
tatthevantaradhyisu, appekacce tuhbht
tatthevantaradhyis'ti.
30. Uggahtha bhikkhave niya rakkha.
Pariyputha bhikkhave niya rakkha.
Dhretha bhikkhave niya rakkha.
Atthasahit1 bhikkhave niy rakkh,
bhikkhna bhikkhuna upsakna
upsikna guttiy rakkhya avihisya
phsuvihry ti.
Idamavoca bhagav. Attaman te bhikkh
bhagavato bhsita abhinandunti.
niyasutta nihita navama.
-------------
1. Atthasahitya (sy)
[BJT Page 352] [\x 352/]
10.
[PTS Page 207] [\q 207/]

bhikkhusaghena saddhi pacamattehi


bhikkhusatehi pva anuppatto pvya viharati
cundassa kammraputtassa ambavane'ti. Atha
kho pveyyak mall yena bhagav
tenupasakami su, upasakamitv bhagavanta
abhivdetv ekamanta nisdisu. Ekamanta
nisinn kho pveyyak mall bhagavanta
etadavocu: idha bhante pveyyakna
mallna ubbhataka nava santhgra
acirakrita hoti anajjhvuttha samaena v
brhmaena v kenaci v manussabhtena. [PTS
Page 208] [\q 208/] ta ca bhante bhagav
pahama paribhujatu. Bhagavat pahama
paribhutta pacc pveyyak mall
paribhujissanti tadassa pveyyakna mallna
dgharatta hitya sukhy"ti.
3. Adhivsesi bhagav tuhbhvena. Atha kho
pveyyak mall bhagavato adivsana viditv,
uhysan bhagavanta abhivdetv,
padakkhia katv yena santhgra
tenupasakamisu. Upasakamitv
sabbasanthari4 santhgara santharitv
sanni paapetv, udakamaika
patihapetv, telappadpa ropetv, yena
bhagav tenupasakamisu, upasakamitv
bhagavanta abhivdetv ekamanta ahasu.
-------------------
1. Ubbhaaka [pts] 2. Sandhgra (machasa),
sahgra (sy, kam) 3. Anajjhvuha
(machasa) 4. Sabbasanathari sanathana [pts,]
kam)
[BJT Page 354] [\x 354/]

sagtisutta

1. Eva me suta:
Eka samaya bhagav mallesu crika
caramno mahat bhikkhusaghena saddhi
pacamattehi bhikkhusatehi yena pv nma
mallna nagara tadavasar. Tatra suda
bhagav pvya viharati cundassa
kammraputtassa ambavane.
2. Tena kho pana samayena pveyyakna
mallna ubbhataka1 nava santhgra2
acirakrita hoti, anajjhvuttha3 samaena v
brhmaena v kenaci v manussabhtena.
Assosu kho pveyyak mall: bhagav kira
mallesu crika caramno mahat

Ekamanta hit kho te pveyyak mall


bhagavanta etadavocu, sabbasanthari
santhata bhante santhgra, sanni
paattni: udakamaiko patihpito,
telappadpo ropito. Yassa'dni bhante bhagav
kla maat"ti.
4. Atha kho bhagav nivsetv
pattacvaramdya saddhi bhikkhusaghena
yena santhgra tenupasakami.
Upasakamitv pde pakkhletv santhgra
pavisitv majjhima thamha nissya
puratthbhimukho nisdi. Bhikkhusagho'pi kho
pde pakkhletv santhgra pavisitv
pacchima bhitti nissya puratthbhimukho
[PTS Page 209] [\q 209/] nisdi bhagavanta
yeva purakkhatv. Pveyyak'pi kho mall pde
pakkhletv santhgra pavisitv puratthima
bhitti nissya pacchimbhimukh nisdisu
bhagavanta yeva purakkhatv. Atha kho

D.N. 478/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bhagav pveyyake malle bahudev ratti


dhammiy kathya sandassetv samdapetv
samuttejetv sampahasetv uyyojesi;
abhikkant kho vseh ratti. Yassa'dni tumhe
kla maath'ti. 'Eva bhante'ti kho
pveyyak mall bhagavato paissutv
uhysan bhagavanta abhivdetv
padakkhia katv pakkamisu.
5. Atha kho bhagav acirapakkantesu
pveyyakesu mallesu tuhbhta tuhbhta
bhikkhusagha anuviloketv yasmanta
sriputta mantesi, 'vigatathinamiddho kho
sriputta bhikkhusagho. Paibhtu ta
sriputta bhikkhna dhammi kath. Pihi me
gilyati, tamaha yamissm"ti. 'Eva
bhante'ti kho yasm sriputto bhagavato
paccassosi.
Atha kho bhagav catuggua saghi
paapetv dakkiena passena shaseyya
kappesi, pde pda accdhya sato sampajno
uhnasaa manasi karitv.
[BJT Page 356] [\x 356/]

6. Tena kho pana samayena nigaho ntaputto


[PTS Page 210] [\q 210/] pvya adhun
klakato hoti. Tassa klakiriyya bhinn
nigah dvedhikajt1 bhaanajt kalahajt
vivdpann aamaa mukhasatthi
vitudant viharanti: ' na tva ima
dhammavinaya jnsi, aha ima
dhammaviyana jnmi. Ki tva ima
dhammavinaya jnissasi? Micchpaipanno
tvamasi, ahamasmi sammpaipanno
sahitamme2 asahitatte, pure vacanya
pacch avaca, pacch vacanya pure avaca,
ciante viparvatta, ropito te vdo,
niggahito tvamasi, cara vdappamokkhya,
nibbehehi ca sace pahos'ti. Vadho yeva kho
mae nigahesu ntaputtiyesu anuvattati.
Ye'pi te nigahassa ntaputtassa svak gih
odtavasan, te'pi tesu nigahesu ntaputtiyesu
nibbinnarp virattarp paivnarp yath
ta durakkhte dhammavinaye duppavedite
aniyyniko anupasamasavattanike
asammsambuddhappavadite bhinnathpe
appaisarae.
7. Atha kho yasm sriputto bhikkh mantesi:
nigaho vuso ntaputto pvya adhun
klakato, tassa klakiriyya bhinn nigah
dvedhikajt bhaanajt kalahajt
vivdpann aamaa mukhasatthi
vitudant viharanti: ' na tva ima

dhammavinaya jnsi, aha ima


dhammaviyana jnmi. Ki tva ima
dhammavinaya jnissasi? Micchpaipanno
tvamasi, ahamasmi sammpaipanno
sahitamme asahitatte, pure vacanya pacch
avaca, pacch vacanya pure avaca, ciante
viparvatta, ropito te vdo, niggahito tvamasi,
cara vdappamokkhya, nibbehehi ca sace
pahos'ti. Vadho yeva kho mae nigahesu
ntaputtiyesu anuvattati. Ye'pi te nigahassa
ntaputtassa svak gih odtavasan, te'pi tesu
nigahesu ntaputtiyesu nibbinnarp
virattarp paivnarp yath ta durakkhte
dhammavinaye duppavedite aniyynike
anupasamasavattanike
asammsambuddhappavedite bhinnathpe
appaisarae. Eva heta vuso hoti durakkhte
dhammavinaye duppavedite aniyynike
anupasamasavattanike
asammsambuddhappavedite. [PTS Page 211] [\q
211/] aya kho pana vuso amhka
bhagavat dhammo svkkhto suppavedito
niyyniko upasamasavattaniko
sammsambuddhappavedito. Tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba, yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika.
Tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna. Katamocvuso amhka
bhagavat dhammo svkkhto suppavedito
niyyniko upasamasavattaniko
sammsambuddhappavedito, tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba. Yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika,
tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna.
----------------
1. Devajjhakajt (sy. Kam) 2. Sahita me
(machasa)
[BJT Page 358] [\x 358/]

Ekaka
8. Atthi kho vuso tena bhagavat jnat passat
arahat sammsambuddhena eko dhammo
sammadakkhto, tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba, yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika.
Tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna. Katamo eko dhammo? Sabbe
satt hrahitik, sabbe satt sakhrahitik.
Aya kho vuso tena bhagavat jnat passat

D.N. 479/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

arahat sammsambuddhena eko dhammo


sammadakkhto. Tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba, [PTS Page 212]
[\q 212/] yathayida brahmacariya
addhaniya. Assa cirahitika, tadassa
bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna.
Duka
9. Atthi kho vuso tena bhagavat jnat passat
arahat sammsambuddhena dve dhamm
sammadakkht. Tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba, yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika.
Tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna.
Katame dve?
Nmaca rpaca
Avijj ca bhavatah ca
Bhavadihi ca vibhavadihi ca
Ahirikaca anottappaca
Hiri ca ottappaca
Dovacassat ca ppamittat ca,
Sovacassat ca kalyamittat ca
pattikusalat ca pattivuhnakusalat ca
[BJT Page 360] [\x 360/]

Sampattikusalat ca sampattivuhnakusalat
ca
Dhtukusalat ca manasikrakusalat ca
yatanakusalat ca paiccasamuppdakusalat
ca
hnakusalat ca ahnakusalat ca
[PTS Page 213] [\q 213/]
Ajjavaca lajjavaca
Khant ca soraccaca
Skhalyaca paisanthro ca
Avihis ca soceyyaca
Muhasaccaca asampajaaca
Sati ca sampajaaca
Indriyesu guttadvrat ca bhojane amattaut
ca
Indriyesu guttadvrat ca bhojane mattaut
ca
Paisakhnabalaca1 bhvanbalaca
Satibalaca samdhibalaca
Samatho ca vipassanca
Samathanimittaca paggahanimittaca
Paggho ca avikkhepo ca
Slavipatti ca dihivipatti ca
Slasampad ca dihisampad ca

[PTS Page 214] [\q 214/] slavisuddhi ca


dihivisuddhi ca
Dihivisuddhi kho pana yath dihissa ca
padhna savego ca savejanyesu hnesu
saviggassa ca yoniso padhna
Asantuhit ca kusalesu dhammesu appaivnit
ca padhnasmi
Vijj ca vimutti ca
Khaye a anuppde a
--------------
1. Paisandhna balaca (sy)
[BJT Page 362] [\x 362/]

Ime kho vuso tena bhagavat jnat passat


arahat sammsambuddhena dve dhamm
sammadakkht. Tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika.
Tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna.
Tika
10. Atthi kho vuso tena bhagavat jnat
passat arahat sammsambuddhena tayo
dhamm sammadakkht. Tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba, yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika.
Tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna.
Katame tayo?
Tni akusalamlni: lobho akusalamla, doso
akusalamla, moho akusalamla.
Ti kusalamlni: alobho kusalamla, adoso
kusalamla, amoho kusalamla.
Tai duccaritni: kyaduccarita, vacduccarita,
manoduccarita.
[PTS Page 215] [\q 215/] ti sucaritni:
kyasucarita, vacsucarita , manosucarita.
Tayo akusalavitakk: kmavitakko,
bypdavitakko, vihisvitakko.
Tayo kusalavitakk:nekkhammavitakko,
abypdavitakko, avihisvitakko.
Tayo akusalasakapp: kmasakappo,
bypdasakappo, vihissakappo.
Tayo kusalasakapp: nekkhammasakappo,
abypdasakappo, avihissakapo.

D.N. 480/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Tisso akusalasa: kmasa, bypdasa,


vihissa.
Tisso kusalasa: nekkhammasa,
abypdasa, avihissa.
Tisso akusaladhtuyo: kmadhtu,
bypdadhtu, vihisdhtu,
Tisso kusaladhtuyo:nekkhammadhtu,
abypdadhtu, avihisdhtu
Apar'pi tisso dhtuyo: kmadhtu, rpadhtu,
arpadhtu.
Apar'pi tisso dhtuyo: rpadhtu, arpadhtu,
nirodhadhtu.
Apar'pi tisso dhtuyo: hnadhtu,
majjhimadhtu, patadhtu.
[PTS Page 216] [\q 216/] tisso tah:
kmatah, bhavatah, vibhavatah.
[BJT Page 364] [\x 364/]

Apar'pi tisso tah: kmatah, rpatah,


arpatah.
Apar'pi tisso tah: rpatah, arpatah,
nirodhatah.
Ti sayojanni: sakkyadihi, vicikicch,
slabbataparmso.
Tayo sav: kmsavo, bhavsavo, avijjsavo.
Tayo bhav: kmabhavo, rpabhavo, arpabhavo.

Tisso esan: kmesan, bhavesan,


brahmacariyesan.
Tisso vidh: seyyo'hamasm'ti vidh.
Sadiso'hamasm'ti vidh, hno'hamasm'ti vdh.

Tayo addh: atto addh, angato addh,


paccuppanno addh.
Tayo ant: sakkyo anto, sakkyasamudayo anto,
sakkyanirodho anto.
Tisso vedan: sukh vedan, dukkh vedan,
adukkhamasukh vedan.
Tisso dukkhat: dukkhadukkhat,
sakhradukkhat, viparimadukkht.
[PTS Page 217] [\q 217/] tayo rs:
micchattaniyato rsi, sammattaniyato rsi,
aniyato rsi.
Tisso kakh:1 atta v addhna rabbha
kakhati vicikicchati ndhimuccati na
sampasdati, angata v addhna rabbha
kakhati vicikicchati ndhimuccati na
sampasdati, etarahi v paccuppanna addhna
rabbha kakhati vicikicchati ndhimuccati na
sampasdati.
Tni tathgatassa arakkheyyni:
parisuddhakyasamcro vuso tathgato, natthi

tathgatassa kyaduccarita ya tathgato


rakkheyya m me ida paro as'ti;
parisuddhavacsamcro vuso tathgato, natthi
tathgatassa vacduccarita ya tathgato
rakkheyya 'm me ida paro as'ti;
parisuddhamanosamcro vuso, tathgato,
natthi tathgatassa manoduccarita ya
tathgato rakkheyya 'm me ida paro as'ti.

---------------
1. Tayo tam (machasa)
[BJT Page 366] [\x 366/]
Tayo kican: rgo kicana, doso kicana,
moho kicana.
Tayo agg: rgagg, dosaggi, mohaggi.
Apare'pi tayo agg: huneyyaggi, gahapataggi,
dakkieyyaggi.
Tividhena rpasagaho: sanidassanasappaigha
rpa, anidassanasappaigha rpa1,
anidassanaappaigha rpa.
Tayo sakhr: pubhisakhro,
apubhisakhro, nejbhisakhro.
[PTS Page 218] [\q 218/] tayo puggal: sekkho
puggalo, asekkho puggalo nevasekkho nsekkho
puggalo.
Tayo ther: jtithero, dhammathero,
sammatithero.2
Ti puakiriyavatthni: dnamaya
puakiriyavatthu, slamaya
puakiriyavatthu, bhvanmaya
puakiriyavatthu.
Ti codanvatthni: dihena, sutena,
parisakya.
Tisso kmpapattiyo3: santvuso satt
paccupahitakm. Te paccupahitesu kmesu
vasa vattenti seyyathpi manuss ekacco ca
dev ekacce ca viniptik. Aya paham
kmpapatti. Santvuso satt nimmitakm. Te
nimminitv nimminitv kmesu vasa vattenti
seyyathpi dev nimmarat. Aya dutiy
kmpapatti. Santvuso satt paranimmitakm.
Te paranimmitesu kmesu vasa vattenti,
seyyathpi dev paranimmitavasavatt. Aya
tatiy kmpapatti.
----------------

D.N. 481/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

1. Anidassanasappaigharpa (sy, kam) 2.


Sammutithero (machasa) 3. Kmuppattiyo [pts,]
sy, kam)
[BJT Page 368] [\x 368/]

Tisso sukhpapattiyo1 santvuso satt


uppdetv uppdetv sukha viharanti,
seyyathpi dev brahmakyik. Aya paham
sukhpapatti. Santvuso satt sukhena
abhissann parissann paripr paripphu. Te
kadci karahaci udna udnenti aho sukha
aho sukhanti, seyyathpi dev bhassar. Aya
dutiy sukhpapatti. Santvuso satt sukhena
abhissann parissann paripr paripphu, te
santa yeva kusit [PTS Page 219] [\q 219/]
sukha paisavedenti. Seyyathpi dev
subhakih. Aya tatiy sukhpapatti.
Tisso pa: sekkh pa, asekkh pa,
nevasekkh nsekkh pa.
Apar'pi tisso pa: cintmay pa,
sutamay pa bhvanmay pa.

Ti soceyyni: kyasoceyya vacsoceyya


manosoceyya.
[PTS Page 220] [\q 220/] ti moneyyni:
kyamoneyya, vacmoneyya, manomoneyya.

Ti kosallni: yakosalla apyakosalla


upyakosalla.
Tayo mad: rogyamado yebbanamado
jvitamado.
Ti dhipateyyni: attdhipateyya,
lokdhipateyya, dhammdhipateyya.
Ti kathvatthni: atta v addhna rabbha
katha katheyya, eva ahosi attamaddhnanti,
angata v addhna rabbha katha katheyya,
eva bhavissati angatamaddhnanti, etarahi v
paccuppanna adhna rabbha katha
katheyya, eva hoti etarahi paccuppanna
addhnanti.

Tvudhni: sutvudha, pavivekvudha,


pavudha.

Tisso vijj: pubbenivsnussatia vijj,


sattna cutpapte a vijj, savna khaye
a vijj.

Tindriyni: anataassmtindriya,
aindriya, atvindriya.

Tayo vihr: dibbo vihro, buhm vihro, ariyo


vihro.

Ti cakkhuni: masacakkhu, dibbacakkhu,


pacakkhu.

Ti pihriyni: iddhipihriy,
desanpihriya, anussanpihriya.

Tisso sikkh: adhislasikkh, adhicittasikkh,


adhipasikkh.

Ime kho vuso tena bhagavat jnat passat


arahat sammsambuddhena tayo dhamm
sammadakkht. Tattha sabbeheva
sagyitabba na viaditabba, yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika.
Tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna.

Tisso bhvan: kyabhvan, cittabhvan,


pabhvan.
Ti anuttariyni: dassannuttariya,
paipadnuttariya, vimuttnuttariya.
Tayo samdhi: savitakkasavicro samdhi,
avitakkavicramatto samdhi, avitakkaavicro
smdhi.

[BJT Page 372] [\x 372/]

Apare'pi tayo samdhi: suato samdhi,


animitto samdhi, appaihito samdhi.

10. [PTS Page 221] [\q 221/] atthi kho vuso


tena bhagavat jnat passat arahat
sammsambuddhena cattro dhamm
sammadakkht. Tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika.
Tadassa bahujanahitya bahujanasukya atthya
hitya sukhya dvemanussna katame cattro?

--------------
1. Sukhupapattiyo [pts,] sy, kam)
[BJT Page 370] [\x 370/]

Catukka

D.N. 482/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Cattro satipahn: idhvuso bhikkhu kye


kynupass viharati tp sampajno satim
vineyya loke abhijjhdomanassa, vedansu
vednnupass viharati tpi sampajno satim
vineyya loke abhijjhdomanassa, citte
cittnupass viharati tp sampajno satim
vineyya loke abhijjhdomanassa, dhammesu
dhammnupass viharati tpi sampajno satim
vineyya loke abhijjhdomanassa.
Cattro sammappadhn: idvuso bhikkhu
anuppannna ppakna akusalna
dhammna anuppdya chanda janeti
vyamati viriya rabhati citta paggahti
padahati, uppannna ppakna akusalna
dhammna pahnya chanda janeti vyamati
viriya rabhati citta paggahti padahati,
anuppannna kusalna dhammna uppdya
chanda janeti vyamati viriya rabhati citta
paggahti padahati, uppannna kusalna
dhammna hitiy asammosya bhyyobhvya
vepullya bhvanpripriy chanda janeti
vyamati viriya rabhati citta paggahti
padahati.
Cattro iddhipd: idhvuso bhikkhu
chandasamdhipadhnasakhrasamanngata
iddhipda bhveti,
cittasamdhipadhnasakhrasamanngata
iddhipda bhveti,
viriyasamdhipadhnasakhrasamanngata
[PTS Page 222] [\q 222/] iddhipda bhveti,
vmassamdhipadhnasakhrasamanngata
iddhipad bhveti.
[BJT Page 374] [\x 374/]

Cattri jhnni: idhvuso bhikkhu vivicceva


kmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakka
savicra vivekaja ptisukha pahama
jhna1 upasampajja viharati. Vitakkavicrna
vpasam ajjhatta sampasdana cetaso
ekodibhva avitakka avicra samdhija
ptisukha dutiya jhna2 upasampajja
viharati. Ptiy ca virg upekkhako ca viharati
sato ca sampajno sukha ca kyena
paisavedeti, yanta ariy cikkhanti
'upekkhako satim sukhavihr'ti ta tatiya
jhna3 upasampajja viharati. Sukhassa ca
pah dukkhassa ca pah pubbeva
somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhsatiprisuddhi
catuttha jhna4 upasampajja viharati.

Catasso samdhibhvan: atthvus


samdhibhvan bhvit bahulkat
dihadhammasukhavihrya savattati,
atthvuso samdhibhvan bhvit bahulkat
adassanapailbhya savattati, atthvuso
samdhibhvan bhvit bahulkat
satisampajaya savattati, atthvuso
samdhibhvan bhvit bahulkat savna
khayya savattati.
Katam cvuso samdhibhvan bhvit
bahulkat dihadhammasukhavihrya
savattati? Idhvuso bhikkhu vivicceva kmehi
vivicca akusalehi dhammehi savitakka
savicra vivekaja ptisukha pahamajjhna
upasampajja viharati. Vitakkavicrna
vpasam ajjhatta sampasdana cetaso
ekodibhva avitakka avicra samdhija
ptisukha dutiyajjhna upasampajja viharati.
Ptiy ca virg upekkhako ca viharati sato ca
sampajno sukha ca kyena paisavedeti,
yanta ariy cikkhanti 'upekkhako satim
sukhavihr'ti ta tatiya jhna upasampajja
viharati. Sukhassaca pah dukkhassa ca
pah pubbeva somanassadomanassna
atthagam adukkhamasukha
upekkhsatiprisuddhi catutthajjhna
upasampajja viharati. Aya [PTS Page 223] [\q
223/] vuso samdhibhvan bhvit
bahulkat dihadhammasukhavihrya
savattati.
Katam cvuso samdibhvan bhvit
bahulkat adassanapailbhya savattati?
Idhvuso bhikkhu lokasaa manasikaroti,
divsaa adhihti yath div tath ratti
yath ratti tath div. Iti vivaena cetas
apariyonaddhena sappabhsa citta bhveti.
Aya vuso samdhibhvan bhvit bahulkat
adassanapailbhya savattati.
---------------
1. Pahamajjhna - (sy - kam) 2. Dutiyajjhna
(sy, kam) 3. Tatiyajjhna (sy, kami) 4.
Catutthajjhna (sy kam)
[BJT Page 376] [\x 376/]

Katam cvuso samdhibhvan bhvit


bahulkat satisampajaya savattati?
Idhvuso bhikkhuno vidit vedan uppajjanti.
Vidit upahahanti, vidit abbhattha
gacchanti, vidit sa uppajjanti, vidit
upahahanti, vidit abbhattha gacchanti.
Vidit vitakk uppajjanti, vidit upahahanti,
vidit abbhattha gacchanti. Aya vuso

D.N. 483/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

samdhibhvan bhvit bahulkat


satisampajaya savattati.

samatikkamma nevasansayatana
upasampajja viharati.

Katam cvuso samdhibhvan bhvit


bahulkat savna khayya savattati?
Idhvuso bhikkhu pacasu updnakkhandhesu
udayabbaynupass viharati. Iti rpa, iti
rpassa samudayo, iti rpassa atthagamo. Iti
vedan, iti vedansu samudayo, iti vedanssu
atthagamo. Iti sa, iti sa samudayo, iti
sa atthagamo, iti sakhr, iti sakhro
samudayo, iti sakhro atthagamo, iti
via, iti viassa samudayo, iti
viassa atthagamo. Aya vuso
samdhibhvan bhvit bahulkat savna
khayya savattati.

---------------
1. Abypajjhena [pts] sy, kam) 2. Arp [pts,]
sy,kam)

Catasso appama: idhvuso bhikkhu


mettsahagatena cetas eka disa pharitv
viharati, tath dutiya, tath tatiya, tath
catuttha. Iti uddhamadho [PTS Page 224] [\q
224/] tiriya sabbadhi sabbattatya
sabbvanta loka mettsahagatena cetas
vipulena mahaggatena appamena averena
abypajjena1 pharitv viharati. Idhvuso
bhikkhu karusahagatena cetas eka disa
pharitv viharati, tath dutiya, tath tatiya,
tath catuttha. Iti uddhamadho tiriya
sabbadhi sabbattatya sabbvanta loka
karusahagatena cetas vipulena mahaggatena
appamena averena abypajjena pharitv
viharati. Idhvuso bhikkhu muditsahagatena
cetas eka disa pharitv viharati, tath
dutiya, tath tatiya, tath catuttha. Iti
uddhamadho tiriya sabbadhi sabbattatya
sabbvanta loka muditsahagatena cetas
vipulena mahaggatena appamena averena
abypajjena pharitv viharati. Idhvuso bhikkhu
upekkhsahagatena cetas eka disa pharitv
viharati, tath dutiya, tath tatiya, tath
catuttha. Iti uddhamadho tiriya sabbadhi
sabbattatya sabbvanta loka
upekkhsahagatena cetas vipulena
mahaggatena appamena averena abypajjena
pharitv viharati
Cattro ruppa:2 idhvuso bhikkhu sabbaso
rpasana samatikkam paighasana
atthagam nnattasana amanasikr
'ananto kso'ti ksnacyatana upasampajja
viharati, sabbaso ksnacyatana
samatikkamma 'ananta vianti'
viacyatana upasampajja viharati,
sabbaso viacyatana samatikkamma
'natthi kic'ti kicayatana upasampajja
viharati, sabbaso kicayatana

[BJT Page 378] [\x 378/]

Cattri apassenni: idhvuso bhikkhu


sakhyeka paisevati, sakhyeka adhivseti,
sakhyeka parivajjeti, sakhyeka vinodeti.
Cattro ariyavas: idhvuso bhikkhu santuho
hoti itartarena cvarena,
itartaracvarasantuhiy ca vaavd, na ca,
cvarahetu anesana appairpa pajjati,
aladdh ca cvara na paritassati, laddh ca
cvara agathito1 amucchito anajjhpanno
dnavadassv nissaraapao paribhujati.
Tya ca pana itartaracvarasantuhiy
nevattnukkaseti na para vambheti. So hi
tattha dakkho hoti, analaso sampajno patissato.
Aya vuccatvuso [PTS Page 225] [\q 225/]
bhikkhu pore aggae ariyavase hitoti.
Puna ca para vuso bhikkhu santuho hoti
itartarena piaptena,
itartarapiaptasantuhiy ca vaavd, na ca
piaptahetu anesana appairpa pajjati,
aladdh ca piapta na paritassati, laddh ca
piapta agathito amucchito anajjhpanno
dinavadassv nissaraapao paribhuajati,
tya ca pana itartarapiaptasantuhiy
nevattnukkaseti na para vamheti. So hi
tattha dakkho hoti analaso sampajno patissato,
aya vuccatvuso bhikkhu pore aggae
ariyavase hitoti.
-------------
1. Agamito (machasa)
[BJT Page 380] [\x 380/]

Puna ca para vuso bhikkhu santuho hoti


itartarena sensanena,
itartarasensanasantuhiy ca vaavd, na ca
sensanahetu anesana appairpa pajjati,
aladdh ca sensana na paritassati, laddh ca
sensana agathito amucchito anajjhpanno
dinavadassv nissaraapao paribhuajati,
tya ca pana itartarasensanasantuhiy
nevattnukkaseti na para vamheti. So hi
tattha dakkho hoti analaso sampajno patissato,
aya vuccatvuso bhikkhu pore aggae
ariyavase hitoti.

D.N. 484/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Puna ca para vuso bhikkhu pahnrmo hoti


pahnarato bhvanrmo hoti bhvanrato, tya
ca pana pahnrmatya pahnaratiy
bhvanrmatya bhvanratiy neva
attnukkaseti na para vamehati. Yo hi tattha
dakkho analaso sampajno patissato. Aya
vuccatvuso bhikkhu pore aggae ariyavase
hitoti.
Cattri padhnni: savarappadhna,
pahnappadhna, bhvanappadhna1,
anurakkhanappadhna2.
Katamacvuso savarappadhna? Idhvuso
bhikkhu cakkhun rpa disv na nimittaggh
hoti nnubyajanaggh. Yatvdhikaraamena
cakkhundriya [PTS Page 226] [\q 226/]
asavuta viharanta abhijjhdomanass
ppak akusal dhamm anvssaveyyu, tassa
savarya paipajjati, rakkhati cakkhundriya,
cakkhundriye savarya pajjati, sotena sadda
sutv na nimittaggh hoti nnubyajanaggh
yatvdhikaraamena sotendriya asavuta
viharanta abhijjhdomanass ppak akusal
dhamm anvssaveyyu, tassa savarya
paipajjati, rakkhati sotandriya, sotendriye
savara pajjati, ghnena gandha ghyitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena ghnendriya asavuta
viharanta abhijjhdomanass ppak akusal
dhamm anvssaveyyu, tassa savarya
paipajjati, rakkhati ghnendriya, ghnendriye
savara pajjati, jivhya rasa syitv na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena jivhindriya asavuta
viharanta abhijjhdomanass ppak akusal
dhamm anvssaveyyu, tassa savarya
paipajjati, rakkhati jivhindriya, jivhindriye
savara pajjati, kyena phohabba phusitv
na nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena kyindriya asavuta
viharanta abhijjhdomanass ppak akusal
dhamm anvssaveyyu, tassa savarya
paipajjati, rakkhati kyindriya, kyindriye
savara pajjati, manas dhamma viya na
nimittaggh hoti nnubyajanaggh.
Yatvdhikaraamena manindriya asavuta
viharanta abhijjhdomanass ppak akusal
dhamm anvssaveyyu, tassa savarya
paipajjati, rakkhati manindriya, manindriye
savara pajjati, ida vuccatvuso
savarappadhna.
------------

1. Bhvanppadhna (sy), bhvanpadhna


(machasa) 2. Anurakkhanppadhna (sy)
anurakkhanpadhna (machasa) 3. Byanti
karoti (machasa)
[BJT Page 382] [\x 382/]

Katamacvuso pahnappadhna? Idhvuso


bhikkhu uppanna kmavitakka ndhivseti
pajahati vinodeti byanttaroti anabhva gameti,
uppanna bypdavitakka ndhivseti pajahati
vinodeti byantkaroti anabhva gameti,
uppanna vihisvitakka ndhivseti pajahati
vinodeti byantkaroti anabhva gameti,
uppannuppanne ppake akusale dhamme
ndhivseti pajahati vinodeti byantkaroti
anabhva gameti. Ida vuccatvuso
pahnappadhna.
Katamacvuso bhvanappadhna? Idhvuso
bhikkhu satisambejjhaga bhveti
vivekanissita virganissita nirodhanissita
vossaggaparinmi.
Dhammavicayasambojjhaga bhveti
vivekanissita virganissita nirodhanissita
vossaggaparinmi. Viriyasambojjhaga
bhveti vivekanissita virganissita
nirodhanissita vossaggaparinmi.
Ptisambojjhaga bhveti vivekanissita
virganissita nirodhanissita
vossaggaparinmi. Passaddhisambojjhaga
bhveti vivekanissita virganissita
nirodhanissita vossaggaparinmi.
Samdhisambojjhaga bhveti vivekanissita
virganissita nirodhanissita
vossaggaparinmi. Upekkhsambojjhaga
bhveti vivekanissita virganissita
nirodhanissita vossaggaparimi: ida
vuccatvuso bhvanappadhna.
Katamacvuso anurakkhanappadhna?
Idhvuso bhikkhu uppanna bhaddaka1
samdhinimitta anurakkhati ahikasaa
pulavakasaa2 vinlakasaa
vicchiddakasaa uddhumtakasaa. Ida
vuccatvuso anurakkhanappadhna.
Cattri ni: dhamme a, anvaye a,
pariyye3 a sammutiy a. "
[PTS Page 227] [\q 227/] aparni'pi cattri
ni: dukkhe a, dukkhasamudaye a,
dukkhanirodhe a, dukkhanirodhagminiy
paipadya a.

D.N. 485/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Cattri sotpattiyagni: sappurisasasevo,


saddhammasavaa, yonisomanasikro,
dhammnudhammappaipatti.
Cattri sotpannassa agni: idhvuso
ariyasvako buddhe aveccappasdena
samanngato hoti: iti pi so bhagav araha
sammsambuddho vijjcaraasampanno sugato
lokavid anuttaro purisadammasrath satth
devamanussna buddho bhagav'ti.
-----------------
1. Bhadraka (machasa) 2. Puuvaka saa
(machasa), puavaka saa [pts,] sy, kam) 3.
Paricce (kam), paricchede [pts,] sy, kam)
[BJT Page 384] [\x 384/]
Dhamme aveccappasdena samanngato hoti:
svkkhto bhagavat dhammo sandihiko
akliko ehipassiko opanayiko1 paccatta
veditabbo vih'ti.
Saghe aveccappasdena samanngato hoti:
supaipanno bhagavato svakasagho,
ujupaipanno bhagavato svakasagho,
yapaipanno bhagavato svakasagho,
smcipaipanno bhagavato svakasagho,
yadida cattri purisayugni, aha
purisapuggal, esa bhagavato svakasagho
hueyyo phueyay dakkhieyyo
ajalikarayo anuttara puakkhetta
lokass'ti.
Ariyakantehi slehi samanngato hoti akhaehi
acchiddehi asabalehi akammsehi bhujissehi
vippasatthehi aparmahehi
samdhisavattanikehi.
Cattri smaaphalni: sotpattiphala,
sakadgmiphala, angmiphala,
arahattaphala,
[PTS Page 228] [\q 228/] catasso dhtuyo:
pahavidhtu. podhtu, tejodhtu, vyodhtu.

Cattro hr: kabalkro hro oriko v


sukhumo v, phasso dutiyo, manosacetan
tatiy, via catuttha.
Catasso viahitiyo: rppaya v vuso
via tihamna tihati, rprammaa
rpappatiha nandupasecana vuddhi
virhi vepulla pajjati. Vedanpaya v vuso
via tihamna tihati,
vedanrammaa vedanappatiha

nandpasecana vuddhi virhi vepulla


pajjati. Sapaya v vuso via
tihamna tihati, sarammaa
sappatiha nandpasecana vuddhi
virhi vepulla pajjati. Sakhrpaya v
vuso via tihamna tihati,
sakhrammaa sakhrappatiha
nandpasecana vuddhi virhi vepulla
pajjati.
------------------
1. Opaneyiyako (machasa)
[BJT Page 386] [\x 386/]

Cattri agatigamanni: chandgati gacchati,


dosgati gacchati, mohgati gacchati,
bhaygati gacchati.
Cattro tahuppd: cvarahetu v vuso
bhikkhuno tah uppajjamn uppajjati,
piaptahetu v vuso bhikkhuno tah
uppajjamn uppajjati, sensanahetu v vuso
bhikkhuno tah uppajjamn uppajjati,
itibhavbhavahetu v vuso bhikkhuno tah
uppajjamn uppajjati,
Catasso paipad: dukkh paipad
dandhbhi, dukkh paipad khippbhi,
sukh paipad dandhbhi. Sukh paipad
khippbhi.
[PTS Page 229] [\q 229/] apar'pi catasso
paipad: akkham paipad, kham paipad,
dam paipad, sam paipad,
Cattri dhammapadni: anabhijjh
dhammapada, abypdo dhammapada,
sammsati dhammapada, sammsamdhi
dhammapada.
Cattri dhammasamdnni: atthvuso
dhammasamdna paccuppanna
Dukkhaceva yatica dukkhavipka,
atthvuso dhammasamdna
paccuppannadukkha yati sukhavipka,
atthvuso dhammasamdna
paccupannasukha yati dukkhavipka,
atthvuso dhammasamdna
paccuppannasukhacava yati ca
sukhavipka.
Cattro dhammakkhandh: slakkhandho,
samdhikkhandho, pakkhandho,
vimuttikkhandho.

D.N. 486/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Cattri balni: viriyabala, satibala,


samdhibala, pabala.

mtukucchism nikkhamati. Aya paham


gabbhvakkanti.

Cattri adhihnni: padihna,


saccdhihna, cgdhihna,
upasamdhihna.

Puna ca para vuso idhekacco sampajno


mtukucchi okkamati, asampajno
mtukucchismi hti, asampajno
mtukucchism nikkhamati. Aya dutiy
gabbhvakkanti.

Cattri pahabykarani: ekasabykarayo


paho, paipucchbykarayo paho,
vibhajjabykarayo paho, hapayo paho.
-----------------
1. Catatro pahbykara [pts,] sy. Kam)
[BJT Page 388] [\x 388/]
[PTS Page 230] [\q 230/]
Cattr kammni: atthvuso kamma kaha
kahavipka, atthvuso kamma sukka
sukkavipka, atthvuso kamma kahasukka
kahasukkavipka. Atthvuso kamma
akaha asukka akahaasukkavipka
kammakkhayya savattati.
Cattro sacchikaray dhamm: pubbenivso
satiy sacchikarayo, sattna cutpapto
cakkhun sacchikaraiyo, aha vimokkh
kyena sacchikaray, savna khayo paya
sacchikarayo.
Cattro ogh: kmogho, bhavogho, dihogho,
avijjogho.
Cattro yog: kmayogo, bhavayogo, dihiyogo,
avijjyogo.
Cattro visaog: kmayogaviogo,
bhavayogavisaogo, dihiyogavisaogo,
avijjyogavisaogo.
Cattro ganth: abhijjh kyagantho, bypdo
kyagantho, slabbataparmso kyagantho, ida
saccbhiniveso kyagantho.
Cattri updnni: kmpadna,
dihupdna, slabbatpdna,
attavdpdna.
Catasso yoniyo: aaajayoni, jalbujayoni,
sasedajayoni, opaptikayoni.
[BJT Page 390] [\x 390/]

[PTS Page 231] [\q 231/] catasso


gabbhvakkanatiyo: idhvuso ekacco
asampajno mtukucchi okkamati, asampajno
mtukucchismi hti, asampajno

Puna ca para vuso idhekacco sampajno


mtukucchi okkamati, sampajno
mtukucchismi hti, asampajno
mtukucchism nikkhamati. Aya tatiy
gabbhvakkanti.
Puna ca para vuso idhekacco sampajno ceva
mtukucchi okkamati, sampajno
mtukucchismi hti, sampajno
mtukucchism nikkhamati. Aya catutth
gabbhvakkanti.
Cattro attabhvapailbh: atthvuso
attabhvapailbho yasmi attabhvapailbhe
attasacetan yeva kamati no parasacetan.
Atthvuso attabhvapailbho yasmi
attabhvapailbhe parasacetan yeva kamati
no attasacetan. Atthvuso attabhvapailbho
yasmi attabhvapailbhe attasacetan ceva
kamati parasacetan ca. Atthvuso
attabhvapailbho yasmi attabhvapailbhe
neva attasacetan kamati no parasacetan.
Catasso dakkhivisuddhiyo: atthvuso dakkhi
dyakato visujjhati no paigghakato, atthvuso
dakkhi paigghakato visujjhati no dyakato,
atthvuso dakkhi neva dyakato visujjhati
[PTS Page 232] [\q 232/] no paigghakato,
atthvuso dakkhi dyakato ceva visujjhati
paigghakato ca.
Cattri sagahavatthni: dna, peyyavajja, 1
atthacariya, samnattat.
Cattro anariyavohr: musvdo, pisu vc,
pharus vc, samphappalpo.
-------------
1. Piyavajja (sy. Kam)
[BJT Page 392] [\x 392/]

Cattro ariyavohr: musvd verama,1


pisuya vcya verama, pharsya vcya
verama, samphappalp verama.

D.N. 487/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Apare'pi cattro anariyavohr: adihe


dihavdit, assute sutavdit, amute
mutavdit, avite vitavdit.
Apare'pi cattro ariyavohar: adihe
adihavdit, assute assutavdit, amute
amutavdit, avite avitavdit.
Apare'pi cattro: anariyavohr. Dihe
adihavdit, sute assutavdit, mute
amutavdit, vite avitavdit.
Apare'pi cattro ariyavohr: dihe dihavdit,
sute sutavdit, mute mutavdit, vite
vitavdit.
Cattro puggal: idhvuso ekacco puggalo
attannapo hoti attaparitpannuyogamanuyutto,
idhvuso ekacce puggalo parantapo hoti
paraparitpannuyogamanuyutto, idhvuso
ekacco puggalo attantapo ca hoti
attaparitpannuyogamanuyutto parantapo ca
paraparitpannuyogamanuyutto, idha
panvuso ekacco puggalo neva attantapo hoti na
attaparitpannuyogamanuyutto na parantapo
na paraparitpanuyogamanuyutto. So
anattantapo aparantapo [PTS Page 233] [\q 233/]
diheva dhamme nicchto nibbuto stbhuto2
sukhapaisavedi brahmabhutena attan
viharati.
Apare'pi cattro puggal: idhvuso ekacco
puggalo attahitya paipanno hoti no parahitya,
idhvuso ekacco puggalo parahitya paipanno
hoti no attahitya, idhvuso ekacco puggalo neva
attahitya paipanno hoti na parahitya,
idhvuso ekacco puggalo attahitya ceva
paipanno hoti parahitya ca.
------------------
1. Veramai (kesuci) stibhuto (kesuci)
[BJT Page 394] [\x 394/]

Apare'pi cattro puggal: tamotamaparyano,


tamojotiparyano, jotitamaparyano,
jotijotiparyano.

brahmacariya addhaniya assa cirahitika,


tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna.

Pacata
11. Atthi kho vuso tena bhagavat jnat
passat arahat sammsambuddhena
pacadhamm sammadakkht. Tattha
sabbeheva sagyitabba na vivaditaba.
Yathayida brahmavariya addhaniya assa
cirahinika, tadassa bahujanahitya
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna.
Katame paca: pacakkhandh - rpakkhandho,
vedankkhandho, sakkhandho,
sakhrakkhandho, viakkhandho.
Pacupdnakkhandh: rppdnakkhandho2
[PTS Page 234] [\q 234/]
vedanpdnakkhandho,
sapdnakkhandho,
sakhrpdnakkhandho,
vipdnakkhandho,
Paca kmagu: cakkhuvieyy rp ih
kant manp piyarp kmpasahit rajany,
sotavieyy sadd ih kant manp piyarp
kmpasahit rajany,
Ghavieyy gandh ih kant manp
piyarp kmpasahit rajany, jivhvieyy
ras ih kant manp piyarp
kmpasahit rajany, kya vieyy
phohabb ih kant manp piyarp
kmpasahit rajany.
---------------
2. Rupupdnakkhandhe (machasa)
[BJT Page 396] [\x 396/]

Paca gatiyo: nirayo, tiracchnayoni, pettivisayo,


manuss, dev.

Apare'pi cattro puggal: samaamacalo,


samaapadumo, samaapuariko, samaesu
samaasukhumlo.

Paca macchariyni: vsamacchariya,


kulamacchariya, lbhamacchariya,
vaamacchariya, dhammamacchariya.

Ime kho vuso tena bhagavat jnat passat


arahat sammsambuddhena cattro dhamm
sammadakkht. Tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba, yathayida

Paca nvarani: kmacchandanvaraa,


bypdanvarana, thnamiddhanvaraa,
uddhaccakukkuccanvaraa,
vicikicchnvaraa.

D.N. 488/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Pacorambhgiyni sayojann: sakkyadihi,


vicikicch, slabbataparmso, kmacchando,
bypdo.
Pacuddhamabhgiyni sayojanni: rpargo,
arpargo, mno, uddhacca, avijj.
[PTS Page 235] [\q 235/] paca sikkhpadni:
ptipt verama, adinndn verama,
kmesu micchcr verama, musvd
verama, surmerayamajjapamdahan
verama.
Paca abhabbahnni: abhabbo vuso
khsavo bhikkhu sacicca p jvit
voropetu, abhabbo khsavo bhikkhu adinna
theyyasakhta diyitu, abhabbo khsavo
bhikkhu methuna dhamma paisevitu,
abhabbo khsavo bhikkhu sampajnamus
bhsitu, abhabbo khsavo bhikkhu
sannidhikraka kme paribhujitu seyyathpi
pubbe agriyakabhto.
Paca byasanni: tibyasana, bhogabyasana,
rogabyasana, slabyasana, dihibyasana,
nvuso satt tibyasanahetu v
bhogabyasanahetu v rogabyasanahetu v
kyassa bhed parammara apya duggati
vinipta niraya upapajjanti. Slabyasanahetu
v vuso satt dihibyasanahetu v kyassa
bhed parammara apya duggati vinpta
niraya upapajjanti. "
[BJT Page 398] [\x 398/]

Paca sampad: tisampad, bhogasampad,


rogyasampad, slasampad, dihisampad,
nvuso satt tisampadhetu v
bhogasampadhetu v rogyasampadhetu v
kyassa bhed parammara sugati sagga
loka upapajjanti. Slasampadhetu v vuso
satt dihisampadhetu v kyassa bhed
parammara sugati sagga loka upapajjanti.

Paca dnv dusslassa slavipattiy: idhvuso


[PTS Page 236] [\q 236/] dusslo slavipanno
pamddhikaraa mahati bhogajni
nigacchati. Aya pahamo dnavo dusslassa
slavipattiy.
Punaca para vuso dusslassa slavipannassa
ppako kittisaddo abbhuggacchati. Aya dutiyo
dnvo dusslassa slavipattiy.
Puna ca para vuso dusslo slavipanno
yaadeva parisa upasakamati yadi

khattiyaparisa yadi brmhaaparisa yadi


gahapatiparisa yadi samaaparisa avisrado
upasakamati makubhto. Aya tatiyo dnavo
dusslassa slavipattiy.
Puna ca para vuso dusslo slavipanno
sammho kla karoti. Aya catuttho dnavo
dusslassa slavipattiy.
Puna ca para vuso dusslo silavipanno kyassa
bhed parammara apya duggati vinipta
niraya upapajjati. Aya pacamo dnavo
dusslassa slavipattiy.
Paca nisas slavato slasampadya: idhvuso
slav slasampanno appamddhikaraa
mahanta bhogakkhandha adhigacchati. Aya
pahamo nisaso slavato slasampadya.
Puna ca para vuso slavato slasampannassa
kalyo kittisaddo ababhuggacchati. Aya dutiyo
nisaso slavato slasampadya.
[BJT Page 400] [\x 400/]
Puna ca para vuso slav slasampanno
yaadeva parisa upasakamati yadi
khattiyaparisa yadi brhmaaparsa yadi
gahapatiparisa yadi samaaparisa visrado
upasakamati amakubhto. Aya tatiyo
nisaso slavato slasampadya.
Puna ca para vuso slav slasampanno
asammho kla karoti. Aya catuttho nisaso
slavato slasampadya.
Puna ca para vuso slav slasampanno kyassa
bhed parammara sugati sagga loka
upapajjati. Aya pacamo nisaso slavato
slasampadya.
Codakena vuso bhikkhun para codetukmena
paca dhamme ajjhatta upahepetv paro
codetabbo: klena vakkhmi no aklena, bhtena
vakkhmi no abhtena, sahena vakkhmi no
pharusena, atthasahitena [PTS Page 237] [\q
237/] vakkhmi no anatthasahitena,
mettacittena1 vakkhmi no dosantaren ti.
Codakena vuso bhikkhun para codetukmena
ime paca dhamme ajjhatta upahapetv paro
codetabbo.
Paca padhniyagni: idhvuso bhikkhu
saddho hoti, saddahati tathgatassa bodhi: itipi
so bhagav araha sammsambuddho
vijjcaraasampanno sugato lokavid anuttaro
purisadammasrath satth devamanussna

D.N. 489/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

buddho bhagav'ti, appbdho hoti apptako


samavepkiniy gahaiy samanngato
ntistya nccuhya majjhimya
padhnakkhamya, asaho hoti amyv
yathbhta attna vikatt satthari v
visu v sabrahmacrsu, raddhaviriyo
viharati akusalna dhammna pahnya
kusalna dhammna upasampadya thmav
dahaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu
dhammesu, paav hoti udayatthagminiy
paya samanngato ariyya nibbedhikya
sammdukkhakkhayagminiy.
------------------
1. Mettcittena (kesuci)
[BJT Page 402] [\x 402/]

Paca suddhvs: avih atapp sudass sudass


akanih.
Paca angmino: antarparinibby,
upahaccaparinibby, asakhraparinibby,
sasakhraparibby, uddhasoto
akanihagm.
Paca cetokhl: idhvuso bhikkhu satthari [PTS
Page 238] [\q 238/] kakhati vivikicchati
ndhimuccati na sampasdati. Yo so vuso
bhikkhu satthari kakhati vicikicchati
ndhimuccati na sampasdati, tassa citta na
namati tappya anuyogya staccya
padhnya. Yassa citta na namati tappya
anuyogya staccay padhnya. Aya pahamo
cetokhlo.
Puna ca para vuso bhikkhu dhamme kakhti
vicikicchati, ndhimuccati na sampasdati. Yo so
vuso bhikkhu dhamme kakhati vicikicchati
ndhimuccati na sampasdati. Tassa citta na
namati tappya anuyogya staccya
padhnya.Aya dutiyo cetokhlo.
Puna ca para vuso bhikkhu saghe kakhati
vicikicchati ndhimuccati na sampasdati. Yo so
vuso bhikkhu saghe kakhati vicikicchati
ndhimuccati na sampasdati. Tassa citta na
namati tappya anuyogya staccya
padhnya. Yassa citta na namati tappya
staccya padhnya. Aya tatiyo cetokhlo.
Puna ca para vuso bhikkhu sikkhya kakhati
vicikicchati ndhimuccati na sampasdati. Yo so
vuso bhikkhu sikkhya kakhati vicikicchati
ndhimuccati na sampasdati. Tassa citta na
namati tappya anuyogya staccya
padhnya. Yassa citta na namati tappya

anuyogya staccya padhnya. Aya catuttho


cotokhlo. Puna ca para vuso bhikkhu
sabrahmacrsu kupito hoti anattamano
hatacitto khlajto. Yo so vuso bhikkhu
sabrahmacrsu kupito hoti anattamano
hatacitto khlajto, tassa citta na namati
tappya anuyogya staccya padhnya. Yassa
citta na namati tappya anuyogya staccya
padhnya, aya pacamo cetokhlo.
Paca cetaso vinibandh: idhvuso bhikkhu
kmesu avigatargo hoti avigatachando
avigatapemo avigatapipso avigatapariho
avigatataho. Yo so vuso bhikkhu kmesu
avigatargo hoti avigatachando avigatapemo
avigatapipso avigatapariho avigatataho,
tassa citta na namati tappya anuyogya
staccya padhnya. Yassa citta na namati
tappya anuyogya staccya padhnya, aya
pahamo cetaso vinibandho.
[BJT Page 404] [\x 404/]

Puna ca para vuso bhikkhu kye avigatargo


hoti avigatachando avigatapemo avigatapipso
avigatapariho avigatataho. Yo so vuso
bhikkhu kye avigatargo hoti avigatachando
avigatapemo avigatapipso avigatapariho
avigatataho, tassa citta na namati tappya
anuyogya staccya padhnya. Yassa citta na
namati tappya anuyogya staccya
padhnya, aya dutiyo cetaso vinibandho.
Puna ca para vuso bhikkhu rpe avigatargo
hoti avigatachando avigatapemo avigatapipso
avigatapariho avigatataho. Yo so vuso
bhikkhu rpe avigatargo hoti avigatachando
avigatapemo avigatapipso avigatapariho
avigatataho, tassa citta na namati tappya
anuyogya staccya padhnya. Yassa citta na
namati tappya anuyogya staccya
padhnya, aya tatiyo cetaso vinibandho.
Puna ca para vuso bhikkhu yvadattha
udarvahedaka bhujitv seyyasukha
passasukha middhasukha anuyutto viharati.
Yo so vuso bhikkhu yvadattha
udarvahedaka bhujitv seyyasukha
passasukha middhasukha anuyutto viharati.
Tassa citta na namati tappya anuyogya
staccya padhnya. Yassa citta na namati
tappya anuyogya staccya padhnya, aya
catuttho cetaso vinibandho.
Puna ca para vuso [PTS Page 239] [\q 239/]
bhikkhu aatara devanikya paidhya

D.N. 490/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

brahmacariya carati 'iminha slena v vatena


v tapena v brahmacariyena v devo v
bhavissm devaataro c'ti. Yo so vuso
bhikkhu aatara devanikya paidhya
brahmacariya carati 'iminha slena v vatena
v tapena v brahmacariyena v devo v
bhavissmi devaataro v'ti. Tassa citta na
namati tappya anuyogya staccya
padhnya. Yassa citta na namati tappya
anuyogya staccya padhnya, aya pacamo
cetaso vinibandho.
Pacindriyni: cakkhundriya, sotindriya,
ghnindriya, jivahindriya kyindriya.
Aparni'pi pacindriyni: sukhindriya,
dukkhindriya, somanassindriya,
demanassindriya, upekkhindriya.
Aparni'pi pacindriyni: saddhindriya,
viriyindriya, satindriya, samdhindriya,
paindiya.
Paca nissaraiy1 dhtuyo:idhvuso bhikkhuno
kme manasikaroto kmesu citta na
pakkhandati nappasdati santihati na
vimuccati nekkhamma kho panassa
manasikaroto nekkhamme citta pakkhandati
pasdati santihati vimuccati. Tassa ta citta
sugata [PTS Page 240] [\q 240/] subhvita
suvuhita suvimutta visayutta kmehi, ye
ca kmappaccay uppajjanti sav vight
parih2, mutto so tehi, na so ta vedana
vedeti, idamakkhta kmna nissaraa.
--------------
[BJT] nissraiy [pts,] sy, kam) 2. Vighta
parih (sy, kam)
[BJT Page 406] [\x 406/]

Puna ca para vuso bhikkhuno bypada


manasikaroto bypde citta na pakkhandati
nappasdati na santihati na vimuccati.
Abypda kho panassa manasikaroto abypade
citta pakkhandati pasdati santihati
vimuccati. Tassa ta citta sugata subhvita
suvuhita suvimutta visayutta bypdena.
Ye ca bypdapaccay uppajjanti sav vight
parih mutto so tehi. Na so ta vedana vedeti.
Idamakkhta bypdassa nissaraa.
Puna ca para vuso bhikkhuno vihesa
manasikaroto vihesya citta na pakkhandati
nappasdati na santihati na vimuccati.
Avihesa kho panassa manasikaroto avihesya

citta pakkhandati pasdati santihati


vimuccati. Tassa ta citta sugata subhvita
suvuhita suvimutta visayutta vihesya. Ye
ca vibhesapaccay uppajjanti sav vight
parih mutto so tehi. Na so ta vedana vedeti.
Idamakkhta vihesya nissaraa.
Puna ca para vuso bhikkhuno rpe
manasikaroto rpesu citta na pakkhandati
nappasdati na santihati na vimuccati. Arpa
kho panassa manasikaroto arpe citta
pakkhandati pasdati santihati vimuccati. Tassa
ta citta sugata subhvita suvuhita
suvimutta visayutta rpehi. Ye ca
rpappaccay uppajjanti sav vight parih
mutto so tehi. Na so ta vedana vedeti.
Idamakkhta rpna nissaraa.
[BJT Page 408] [\x 408/]
Puna ca para vuso bhikkhuno sakkya
manasikaroto sakkye citta na pakkhandati
nappasdati na santihati na vimuccati.
Sakkyanirodha kho panassa manasikaroto
sakkyanirodho citta pakkhandati pasdati
santihati vimuccati. Tassa ta citta sugata
subhvita suvuhita suvimutta visayutta
sakkyena. Ye ca sakkyapaccay uppajjanti
sav vight parih mutto [PTS Page 241] [\q
241/] so tehi. Na so ta vedana vedeti.
Idamakkhta sakkyassa nissaraa.
Paca vimuttyatanni: idhvuso bhikkhuno
satth dhamma deseti aataro v
garuhniko sabrahmacr. Yath yath vuso
bhikkhuno satth dhamma deseti aataro v
garuhniko sabrahmacr, tath tath so
tasmi dhamme atthappaisaved ca hoti
dhammapaisaved ca. Tassa
atthappaisavedino dhammappaisavedino
pmujja jyati, pamuditassa pti jyati,
ptimanassa kyo passambhati. Passaddhakyo
sukha vedeti, sukhino citta samdhiyati. Ida
pahama vimuttyatana.
Puna ca para vuso bhikkhuno na heva kho
satth dhamma deseti aataro v
garuhniko sabrahmacr. Api ca kho
yathsuta yathpariyatta dhamma
vitthrena paresa deseti. Yath yath vuso
bhikkhu yathsuta yathpariyatta dhamma
vitthrena paresa deseti, tath tath so tasmi
dhamme atthappaisaved ca tena
dhammapaisaved ca. Tassa
atthappaisavedino dhammappaisavedino
pmujja jyati, pamuditassa pti jyati,
ptimanassa kyo passambhati. Passaddhakyo

D.N. 491/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sukha vedeti, sukhino citta samdhiyati. Ida


dutiya vimuttyatana
[BJT Page 410] [\x 410/]

Puna ca para vuso bhikkhuno na heva kho


satth dhamma deseti aataro v
garuhniko sabrahmacr, npi yathsuta
yathpariyatta dhamma vitthrena paresa
deseti, api ca kho yathsuta yathpariyatta
dhamma vitthrena sajjhya karoti. Yath
yathvuso bhikkhu yathsuta yathpariyatta
dhamma vitthrena sajjhya karoti, tat tath
so tasmi dhamme atthapaisaved ca hoti
dhammapaisaved ca. Tassa
atthapaisavedino dhammapaisavedino
pmujja jyati, pamuditassa pti jyati,
ptimanassa kyo passambhati, [PTS Page 242]
[\q 242/] passaddhakyo sukha vedeti,
sukhino citta samdhiyati. Ida tatiya
vimuttyatana.
Puna ca para vuso bhikkhuno na heva kho
satth dhamma deseti aataro v
garuhniko sabrahmacr, npi yathsuta
yathpariyatta dhamma vitthrena paresa
deseti, npi yathsuta yathpariyatta
dhamma vitthrena sajjhya karoti, api ca kho
yathsuta yathpariyatta dhamma cetas
anuvitakketi anuvicreti manasnupekkhati.
Yath yath vuso bhikkhu yathsuta
yathpariyatta dhamma cetas anuvitakketi
anuvicreti manasnupekkhati, tath tath so
tasmi dhamme atthapaisaved ca hoti
dhammapaisaved ca. Tassa
atthapaisavedino dhammapaisavedino
pmujja jyati, pamuditassa pti jyati
ptimanassa kyo passambhati. Passaddhakyo
sukha vedeti. Sukhino citta samdhiyati. Ida
catuttha vimuttyatana.
Puna ca para vuso bhikkhuno naheva kho
satth dhamma deseti aataro v
garuhniko sabrahmacr, npi yathsuta
yathpariyatta dhamma vitthrena paresa
doseti, npi yath suta yathpariyatta
dhamma vitthrena sajjhya karoti, npi
yathsuta yathpariyatta dhamma cetas
anuvitakketi anuvicreti manasnupekkhati, api
ca khvassa aatara samdhinimitta
suggahita hoti sumanasikata, spadhrita
suppaividdha paya, yath yath vuso
bhikkhuno aatara samdhinimitta
suggahita hoti sumanasikata spadhrita
suppaividdha paya, tath tath so tasmi
dhamme atthapaisaved ca hoti

dhammapaisaved ca. Tassa


atthapaisavedino dhammapaisavedino
pmujja jyati, pamuditassa pti jyati.
Ptimanassa kyo passambhati, passaddhakyo
sukha [PTS Page 243] [\q 243/] vedeti,
sukhino citta samdhiyati. Ida pacama
vimuttyatana.
[BJT Page 412] [\x 412/]

Paca vimutatiparipcaniy sa: aniccasa,


anicce dukkhasa, dukkhe anattasa,
pahnasa, virgasa.
Ime kho vuso tena bhagavat jnat passat
arahat sammsambuddhena paca dhamm
sammadakkht. Tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba, yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika,
tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna.
Chakka
12. Atthi kho vuso tena bhagavat janat
passat arahat samm sambuddhena cha
dhamm sammadakkht. Tattha sabbe heva
sagyitabba na vivaditabba, yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika,
tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna. Katame cha:
Cha ajjhattikni yatanni: cakkhyatana,
sotyatana, ghnyatana. Jivhyatana. ,
Kytana, manyatana.
Cha bhirni yatanni: rpyatana,
saddyatana, gandhyatana, rasyatana,
phohabbyatana, dhammyatana.
Cha viaky: cakkhuviaa,
ghnavia jivhvia, kyavia,
manovia.
Cha phassaky: cakkhusamphasso,
sotasamphasso, ghnasamphasso,
jivhsamphasso, kyasamphasso,
manosamphasso.
Cha vedanky: cakkhusamphassaj vedan,
[PTS Page 244] [\q 244/] sotasamphassaj
vedan, ghnasamphassaj vedan,
jivhsamphassaj vedan, kyasamphassaj
vedan, manosamphassaj vedan.

D.N. 492/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Cha saky: rpasa, saddasa,


gandhasa, rasasa, phohabbasa,
dhammasa.
[BJT Page 414] [\x 414/]

Cha sacetanky: rpasacetan,


saddasacetan, gandhasacetan,
rasasacetan, phohabbasacetan,
dhammasacetan.
Cha tahky: rpatah, saddatanh,
gandhatah, rasatah, phohabbatah,
dhammatah.
Cha agrav: idhvuso bhikkhu satthari agravo
viharati appatissavo, dhamme agravo viharati
appatissavo, saghe agravo viharati
appatissavo, sikkhya agravo viharati
appatissavo, appamde agravo viharati
appatissavo, paisanthre agravo viharati
appatissavo.
Cha grav: idhvuso bhikkhu satthari sagravo
viharati sappatissavo, dhamme sagravo viharati
sappatissavo, saghe sagravo viharati
sappatissavo, sikkhya sagravo viharati
sappatissavo, appamde sagravo viharati
sappatissavo, paisanthre sagravo viharati
sappatissavo.
Cha somanasspavicr: cakkhun rpa disv
somanassahniya rpa upavicarati. Sotena
sadda sutv somanassahniya sadda
upavicarati. Ghnena gandha ghyitv
somanassahniya gandha upavicarati.
Jivhya rasa syitv somanassahniya rasa
upavicarati. Kyena phohabba phsitv
somanassahniya phohabba upavicarati.
Manas dhamma viya somanassahniya
dhamma upavicarati.
[PTS Page 245] [\q 245/] cha
domanasspavicr: cakkhun rpa disv
domanassahniya rpa upavicarati. Sotena
sadda sutv domanassahniya sadda
upavicarati. Ghnena gandha ghyitv
domanassahniya gandha upavicarati.
Jivhya rasa syitv demanassahniya rasa
upavicarati. Kyena phohabba phusitv
demanassahniya phohabba upavicarati.
Manas dhamma viya domanassahniya
dhamma upavicarati.

Cha upekkhpavicr: cakkhun rpa disv


upekkhhniya rpa upavicarati. Sotena
sadda sutv upekkhhniya sadda
upavicarati. Ghnena gandha ghyitv
upekkhhniya gandha upavicarati. Jivhya
rasa syitv upekkhhniya rasa
upavicarati. Kyena phohabba phusitv
upekkhhniya phohabba upavicarati.
Manas dhamma viya upekkhhniya1
dhamma upavicarati.
-------------
1. Upekkhhniya (machasa)
[BJT Page 416] [\x 416/]

Cha srny dhamm: idhvuso bhikkhuno


metta kyakamma paccupahita hoti
sabrahmacrsu v1 ceva raho ca. Ayampi
dhammo srnyo piyakarao garukarao,
sagahya avivdya avihesya smaggiy
ekbhvya savattati.
Puna ca para vuso bhikkuno metta
vackamma paccupahita hoti
sabrahmacrsu v ceva rahoca. Ayampi
dhammo srnyo piyakarao garukarao,
sagahya avivdya avihesya smaggiy
ekbhvya savatti.
Puna ca para vuso bhikkhuno metta
manokamma paccupahita hoti
sabrahmacrsu v ceva raho ca, ayampi
dhammo srnyo piyakao garukarao,
sagahya avivdya avihesya smaggiy
ekbhvya savattati.
Puna ca para vuso bhikkhuno ye te lbh
dhammik dhammaladdh antamaso
pattapariypannamattampi, tathrpehi lbhehi
appaivibhattabhog hoti slavantehi
sabrahmacrhi sdhraabhog, ayampi
dhammo srnyo piyakarao garukarao,
sagahya vivdya avihesya smaggiy
ekbhvya savattati.
Puna ca para vuso bhikkhu yni tni slni
akhaani acchiddni asabalni akammsni
bhujissni vippasatthni aparmahni
samdhisavattanikni. Tathrpesu slesu
slasmaagato [PTS Page 246] [\q 246/]
viharati sabrahmacrhi v veva raho ca. Ayampi
dhammo srnyo piyakarao garukarao,
sagahya avivdya avihesya smaggiy
ekbhvya savattati.

D.N. 493/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Puna ca para vuso bhikkhu yya dihi ariy


niyyik niyyti takkarassa samm
dukkhakkhayya, tath rpya dihiy
dishimaagato viharati sabrahmacrhi v
ceva raho ca. Ayampi dhammo sryo
piyakarano garukarano sagahya avivdya
avihesya smaggiy ekbhvya savattati.
Cha vivdamlni: idhvuso bhikkhu kodhano
hoti upanh. Yo so vuso bhikkhu kodhano hoti
upanh, so satthar'pi agravo viharati
appatissavo, dhamme'pi agravo viharati
appatissavo, saghe'pi agravo viharati
appatissavo, sikkhya'pi na pariprakr2 hoti.
----------------
1. vi (machasa) 2. Pariprikr ( sy. Kam)
[BJT Page 418] [\x 418/]
Yo so vuso bhikkhu satthari agravo viharati
appatissavo, dhamme agravo viharati
appatissavo, saghe agravo viharati
appatissavo, sikkhya na pariprakr, so saghe
vivda janeti, yo hoti vivdo bahujanaahitya
bahujanaasukhya bahuno janassa anatthya
ahitya dukkhya devamanussna. Evarpace
tumhe vuso vivdamla ajjhatta v bahiddh
v samanupasseyytha, tatra tumhe vuso
tasseva ppakassa vivdamlassa pahnya
vyameyytha. Evarpace tumhe vuso
vivdamla ajjhatta v bahiddh v na
samanupasseyytha, tatra tumhe vuso tasseva
ppakassa vivdamlassa yati anavassavya
paipajjeyytha, evametassa ppakassa
vivdamlassa pahna hoti. Evametassa
ppakassa vivdamlassa yati anavassavo hoti.

Puna ca para vuso bhikkhu makkh hoti pals.


Yo so vuso bhikkhu [PTS Page 247] [\q 247/]
makkh hoti pals, so satthar'pi agravo
viharati appatissavo, dhamme'pi agravo
viharati appatissavo, saghe'pi agravo viharati
appatissavo, sikkhya'pi na pariprakr hoti.
Yo so vuso bhikkhu satthari agravo viharati
appatissavo, dhamme agravo viharati
appatissavo, saghe agravo viharati
appatissavo, sikkhya na pariprakr, so saghe
vivda janeti, yo hoti vivdo bahujanaahitya
bahujanaasukhya bahuno janassa anatthya
ahitya dukkhya devamanussna. Evarpa ce
tumhe vuso vivdamla ajjhatta v bahiddh
v samanupasseyytha, tatra tumhe vuso
tasseva ppakassa vivdamlassa pahnya
vyameyytha. Evarpa ce tumhe vuso
vivdamla ajjhatta v bahiddh v na

samanupasseyytha, tatra tumhe vuso tasseva


ppakassa vivdamlassa yati anavassavya
paipajjeyytha. Evametassa ppakassa
vivdamlassa pahna hoti, evametassa
ppakassa vivdamlassa yati anavassavo
hoti.
Puna ca para vuso bhikkhu issuk hoti
macchar. Yo so vuso bhikkhu issuk hoti
macchar, so satthari'pi agravo viharati
appatissavo, dhamme'pi agravo viharati
appatissavo, saghe'pi agravo viharati
appatissavo, sikkhya'pi na pariprakr hoti. Yo
so vuso bhikkhu satthari agravo viharati
appatissavo, dhamme agravo viharati
appatissavo, saghe agravo viharati
appatissavo, sikkhya na pariprakr, so saghe
vivda janeti, yo hoti vivdo bahujanaahitya
bahujanaasukhya bahuno janassa anatthya
ahitya dukkhya devamanussna. Evarpa ce
tumhe vuso vivdamla ajjhatta v bahiddh
v samanupasseyytha, tatra tumhe vuso
tasseva ppakassa vivdamlassa pahnya
vyameyytha. Evarpa ce tumhe vuso
vivdamla ajjhatta v bahiddh v na
samanupasseyytha, tatra tumhe vuso tasseva
ppakassa vivdamlassa yati anavassavya
paipajjeyytha. Evametassa ppakassa
vivdamlassa pahna hoti, evametassa
ppakassa vivdamlassa yati anavassavo hoti.

Puna ca para vuso bhikkhu saho hoti myvi,


yo so vuso bhikkhu saho hoti myv, so
satthari'pi agravo viharati appatissavo,
dhamme'pi agravo viharati appatissavo,
saghe'pi agravo viharati appatissavo,
sikkhya'pi na pariprakr hoti. Yo so vuso
bhikkhu satthari agravo viharati appatissavo,
dhamme agravo viharati appatissavo, saghe
agravo viharati appatissavo, sikkhya na
pariprakr, so saghe vivda janeti, yo hoti
vivdo bahujanaahitya bahujanaasukhya
bahuno janassa anatthya ahitya dukkhya
devamanussna. Evarpa ce tumhe vuso
vivdamla ajjhatta v bahiddh v
samanupasseyytha, tatra tumhe vuso tasseva
ppakassa vivdamlassa pahnya
vyameyytha. Evarpa ce tumhe vuso
vivdamla ajjhatta v bahiddh v na
samanupasseyytha, tatra tumhe vuso tasseva
ppakassa vivdamlassa yati anavassavya
paipajjeyytha. Evametassa ppakassa
vivdamlassa pahna hoti, evametassa
ppakassa vivdamlassa yati anavassavo hoti.

D.N. 494/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Puna ca para vuso bhikkhu ppiccho hoti


micchdihi, yo so vuso bhikkhu ppiccho hoti
micchdih, so satthari'pi agravo viharati
appatissavo, dhamme'pi agravo viharati
appatissavo, saghe'pi pi agravo viharati
appatissavo, sikkhya'pi na pariprakr hoti. Yo
so vuso bhikkhu satthari agravo viharati
appatissavo, dhamme agravo viharati
appatissavo, saghe agravo viharati
appatissavo, sikkhya na pariprakr, so saghe
vivda janeti, yo hoti vivdo bahujanaahitya
bahujanaasukhya bahuno janassa anatthya
ahitya dukkhya devamanussna. Evarpa ce
tumhe vuso vivdamla ajjhatta v bahiddh
v samanupasseyytha, tatra tumhe vuso
tasseva ppakassa vivdamlassa pahnya
vyameyytha. Evarpa ce tumhe vuso
vivdamla ajjhatta v bahiddh v na
samanupasseyytha, tatra tumhe vuso tasseva
ppakassa vivdamlassa yati anavassavya
paipajjeyytha. Evametassa ppakassa
vivdamlassa pahna hoti, evametassa
ppakassa vivdamlassa yati anavassavo
hoti.
Puna ca para vuso bhikkhu sandihiparms
hoti dhnagh duppainissagg. Yo so vuso
bhikkhu sandihiparms hoti dhnagh
duppainissagg so satthar'pi agravo viharati
appatissavo, dhamme'pi agravo viharati
appatissavo, saghe'pi agravo viharati
appatissavo, sikkhya'pi na pariprakr hoti. Yo
so vuso bhikkhu satthar
Agravo viharati appatissavo, dhamme agravo
viharati appatissavo, saghe agravo viharati
appatissavo, sikkhya na pariprakr, so saghe
vivda janeti, yo hoti vivdo bahujanaahitya
bahujanaasukhya bahuno janassa anatthya
ahitya dukkhya devamanussna. Evarpa ce
tumhe vuso vivdamla ajjhatta v bahiddh
v samanupasseyytha, tatra tumhe vuso
tasseva ppakassa vivdamlassa pahnya
vyameyytha. Evarpa ce tumhe vuso
vivdamla ajjhatta v bahiddh v na
samanupasseyytha, tatra tumhe vuso tasseva
ppakassa vivdamlassa yati anavassavya
paipajjeyytha. Evametassa ppakassa
vivdamlassa pahna hoti, evametassa
ppakassa vivdamlassa yati anavassavo hoti.

[BJT Page 420] [\x 420/]

Cha dhtuyo: pahavdhtu podhtu, tejodhtu,


vyodhtu, ksadhtu, viadhtu.

Cha nissaraiy dhtuyo: idhvuso bhikkhu eva


vadeyya: mett hi kho me vuso cetovimutti
bhvit [PTS Page 248] [\q 248/] bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh. Atha ca pana me bypdo citta
pariydya tihat'ti, so 'm hevanti'ssa
vacanyo, m'yasm eva avaca, m bhagavanta
abbhcikkhi, [C1] na hi sdhu bhagavato
abbhakkhna, na hi bhagav eva vadeyya.
Ahnameta vuso anavakso ya mettya
cetovimuttiy bhvitya bahulkatya ynkatya
vatthukatya anuhitya paricitya
susamraddhya; atha ca panassa bypdo citta
pariydya hassat'ti neta hna vijjati.
Nissaraa heta vuso bypdassa yadida
mett cetovimutt'ti.
Idha pana vuso bhikkhu eva vadeyya: - karu
hi kho me vuso cetovimutti bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh, atha ca pana me vihes citta
pariydya tihat'ti, so m hevanti'ssa
vacanyo: m'yasm eva avaca, m bhagavanta
abbhcikkhi, na hi sdhu bhagavato
abbhakkhna, na hi bhagav eva vadeyya.
Ahnameta vuso anavakso ya karuya
cetovimuttiy bhvitya bahulkatya ynkatya
vatthukatya anuhitya paricitya
susamraddhya atha ca panassa vihes citta
pariydya hassat'ti neta hna vijjati.
Nissaraa heta vuso vihesya yadida karu
cetovimutti.
---------------
[C1] abbhcikkh (buja)
[BJT Page 422] [\x 422/]

Idhvuso bhikkhu eva vadeyya: "mudit hi kho


me vuso cetovimutti bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh, atha ca pana me arati citta
pariydya tihat"ti. So 'm hevanti'ssa
vacanyo, myasm eva avaca. M bhagavanta
abbhcikkhi, [C1] na hi sdhu bhagavato
abbhakkhna, na hi bhagav eva vadeyya.
Ahnameta vuso anavakso ya muditya
cetovimuttiy bhvitya bahulkatya ynkatya
vatthukatya [PTS Page 249] [\q 249/]
anuhitya paricitya susamraddhya, atha ca
panassa arati citta pariydya hassat'ti neta
hna vijjati. Nissaraa heta vuso aratiy,
yadida
Ttiy bhvitya bahulkatya ynkatya
vatthukata

D.N. 495/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Mudit cetovimutti.
Idha panvuso bhikkhu eva vadeyya: upekkh
hi kho me vuso cetovimutti bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh, atha ca pana me rgo citta
pariydya tihat'ti, so 'm hevanti'ssa
vacanyo, myasm eva avaca, m bhagavanta
abbhcikkhi, na hi sdhu bhagavato
abbhakkhna, na hi bhagav eva vadeyya.
Ahnameta vuso anavakso ya upekkhya
cetovimuttiy bhvitya bahulkatya ynkatya
vatthukatya anuhitya paricitya
susamraddhya, atha ca panassa rgo citta
pariydya hassat'ti, neta hna vijjati.
Nissaraa heta vuso rgassa, yadida
upekkh cetovimutti.
--------------
[C11] abbhcikkh buja
[BJT Page 424] [\x 424/]
Idhvuso bhikkhu eva vadeyya: "animitt hi
kho me vuso cetovimutti bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh, atha ca pana me ta
nimittnusr via hot'ti. So 'm
hevanti'ssa vacanyo, myasm eva avaca, m
bhagavanta abbhcikkhi, na hi sdhu bhagavato
abbhakkhna, na hi bhagav eva vadeyya.
Ahnameta vuso anavakso ya animittya
cetovimuttiy bhvitya bahulkatya ynkatya
vatthukatya anuhitya paricitya
susamraddhya, atha ca panassa nimittnusr
via bhavissati'ti ti neta hna vijjati.
Nissaraa heta vuso sabbanimittna
yadida animitt cetovimutti.
Idha panvuso bhikkhu eva vadeyya: asm'ti
kho me vigata1 ayamahamasm'ti na
samanupassmi. Atha ca pana me vicikicch
kathakathsalla citta pariydya tihat'ti,
so 'm heva 'ntissa vacanyo, 'myasm eva
avaca, m bhagavanta abbhcikkhi, na hi [PTS
Page 250] [\q 250/] sdhu bhagavato
abbhakkhna, na hi bhagav eva vadeyya.
Ahnameta vuso anavakso ya asm'ti
vigate1 ayamahamasm'ti asamanupassato, atha
ca panassa vicikicchkathakathsalla citta
pariydya hassat'ti neta hna vijjati.
Nissaraa heta vuso
vicikicchkathakathsallassa, yadida asm'ti
mnassa samugghto.
Cha anuttariyni: dassannuttariya,
savannuttariya lbhnuttariya,

sikkhnuttariya, pricariynuttariya,
anussatnuttariya
Cha anussatihnni: buddhnussati,
dhammnussati, saghnussati slnussati,
cgnussati, devatnussati.
----------------
1. Vista )[pts] vighte (sy)
[BJT Page 426] [\x 426/]

Cha satatavihr: idhvuso bhikkhu cakkhun


rpa disv neva sumano hoti na dummano,
upekkhako ca viharati sato sampajno, sotena
sadda sutv neva sumano hoti na dummano,
upekkhako ca viharati sato sampajno. Ghena
gandha ghyitv neva sumano hoti na
dummano, upekkhako ca viharati sato
sampajno, jivhya rasa syitv neva sumano
hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato
sampajno, kyena phohabba phsitv neva
sumano hoti na dummano, upekkhako ca
viharati sato sampajno, manas dhamma
viya neva sumano hoti na dummano,
upekkhako ca viharati sato sampajno,
Chabhijtiyo: idhvuso ekacco kahbhijtiko
[PTS Page 251] [\q 251/] samno kaha
dhamma abhijyati. Idhvuso ekacco
kahbhijtiko samno sukka dhamma
abhijyati. Idhvuso ekacco kahbhijtiko
samno akaha asukka nibbna abhijyati.
Idhvuso ekacco sukkbhijtiko samno sukka
dhamma abhijyati. Idhvuso ekacco
sukkbhijtiko samno kaha dhamma
abhijyati. Idhvuso ekacco sukkbhijtiko
samno akaha asukka nibbna abhijyati.
Cha nibbedhabhgiy sa. Aniccasa, anicce
dukkhasa, dukkhe anattasa,
pahnasa, virgasa, nirodhasa,
Ime kho vuso tena bhagavat jnat passat
arahat sammsambuddhena cha dhamm
sammdakkht, tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba, yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika,
tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna.
Sattaka
13. Atthi kho vuso tena bhagavat jnat
passat arahat sammsambuddhena

D.N. 496/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sattadhamm sammadakkht. Tattha sabbeheva


sagyitabba na vivaditabba, yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika,
tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna
.
Katame satta:
Satta ariyadhanni: saddhdhana, sladhana,
hiridhana, ottappadhana sutadhana
cgadhana, padhana.
[BJT Page 428] [\x 428/]

Satta sabbojjhag: satisambojjhago,


dhammavicayasambojjhago, [PTS Page 252] [\q
252/] viriyasambojjhago, ptisambojjhago,
passaddhisambojjhago, samdhisambojjhago,
upekkhsambojjhago.
Satta samdhiparikkhr: sammdihi,
sammsakappo sammvc sammkammanto,
sammjvo, sammvymo, sammsati.
Satta asaddhamm: idhvuso bhikkhu assaddho
hoti, ahiriko hoti, anottapp hoti, appassuto hoti,
kusto hoti, muhassat hoti, duppao hoti.
Satta saddhamm: idhvuso bhikkhu saddho
hoti, hirm hoti, ottapp hoti, bahussuto hoti,
raddhaviriyo hoti, upahitasati hoti, paav
hoti.
Satta sappurisadhamm: idhvuso bhikkhu
dhamma ca hoti, attha ca, atta ca,
matta ca, kla ca, parisa ca,
puggala ca.
Satata niddasavatthni: idhvuso bhikkhu
sikkhsamdne tibbacchando hoti yatica
sikkhsamdne avigatapemo. Dhammanisantiy
tibbacchando hoti yatica dhammanisantiy
avigatapemo. Icchvinaye tibbacchando hoti
yatica icchvinaye avigatapemo. Paisallne
tibbacchando hoti yatica paisallne
avigatapemo. Vriyrambhe tibbacchando hoti
yatica viriyrambhe avigatapemo. Satinepakke
tibbacchando hoti yatica satinapakke
avigatapemo. [PTS Page 253] [\q 253/]
dihipaivedhe tibbacchando hoti yatica
dihipaivedhe avigatapemo.
[BJT Page 430] [\x 430/]

Satta sa: aniccasa, anattasa,


asubhasa, dnavasa, pahnasa,
virgasa, nirodhasa.
Satta balni: saddhbala, viriyabala, hiribala,
ottappabala, satibala, samdhibala,
pabala.
Satta viahitiyo: santvuso satt
nnattaky nnattasaino, seyyathpi
manuss ekacce ca dev ekacce ca viniptik.
Aya paham viahiti.
Santvuso satt nnattaky ekattasaino
seyyathpi dev brahmakyik
pahambhinibbatt. Aya dutiy viahiti.

Santvuso satt ekattaky nnattasaino,


seyyathpi dev bhassar. Aya tatiy
viahiti.
Santvuso satt ekattaky ekattasaino,
seyyathpi dev subhakih. Aya catutthi
viahiti.
Santvuso satt sabbaso rpasana
samatikkam paighasana atthagam
nnattasana amanasikr ananto kso'ti
ksnacyatanpag. Aya pacami
viahiti.
Santvuso satt sabbaso ksnacyatana
samatikkamma ananta vianti
viacyatanpag. Aya chahi
viahiti.
Santvuso satt sabbaso viacyatana
samatikkamma natthi kic'ti
kicayatanpag. Aya sattam
viahiti.
[BJT Page 432] [\x 432/]
Satta puggal dakkhieyyo:
ubhatobhgavimutto, [PTS Page 254] [\q 254/]
pavimutto, kyasakkh, dihippatto,
saddhvimutto, dhammnusr, saddhnusr.
Satta anusay: kmargnusayo, paighnusayo,
dihnusayo vicikicchnusayo, mnnusayo,
bhavargnusayo, avijjnusayo.
Satta sayojanni: anunayasayojana,1
paighasayojana, dihisayojana,
vicikicchsayojana, mnasayojana,
bhavargasayojana, avijjsayojana.

D.N. 497/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Satta adhikaraasamath: uppannuppannna


adhikarana samathya vpasamya
sammukhvinayo dtabbo, sativinayo dtabbo,
amhavinayo dtabbo, paiya kretabba,
yebhuyyasik, tassappiyyasik, tiavatthrako.

Ime kho vuso tena bhagavat jnat passat


arahat sammsambuddhena satta dhamam
sammadakkht. Sattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba, yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika,
tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna.
Ahaka
14. Atthi kho vuso tena bhagavat jnat
passat arahat sammsambuddhena
ahadhamm sammadakkht. Tattha
sabbeheva sagyitabba na vivaditabba,
yathayida brahmacariya addhaniya assa
cirahitika, tadassa bahujanahitya
bahujanasukhya loknukampya atthya hitya
sukhya devamanussna.
Katame aha?
Aha micchatt: micchdihi, micchsakappo,
miccvc, micchkammanto, micchjvo,
micchvymo, micchsati, micchsamdhi. (1)
[PTS Page 255] [\q 255/] aha sammatt:
sammdihi, sammsakappo, sammvc,
sammkammanto, sammjvo, sammvymo,
sammsati, sammsamdhi. (2)
Aha puggal dakkhieyy: sotpanno,
sotpattiphalasacchikiriyya paipanno,
sakadgm, sakadgmiphalasacchikiriyya
paipanno, angm,
angmiphalasacchikiriyya paipanno, arah,
arahattaphalasacchikiriyya paipanno. (3)
-------------
1. Kmasaejana (sy)
[BJT Page 434] [\x 434/]

Aha kustavatthni: idhvuso bhikkhun


kamma ktabba hoti. Tassa eva hoti:
kamma kho me ktabba bhavissati, kamma
kho pana me karontassa kyo kilamissati,
handha nipajjm'ti so nipajjati, na viriya

rabhati appattassa pattiy anadhigatassa


adhigamya asacchikatassa sacchikiriyya. Ida
pahama kustavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhun kamma kata
hoti. Tassa eva hoti: aha kho kamma aksi,
kamma kho pana me karontassa kyo kilanto,
handha nipajjm'ti. So nipajjati, na viriya
rabhati appattassa pattiy anadhigatassa
adhigamya asacchikatassa sacchikiriyya. Ida
dutiya kustavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhun maggo gantabbo
hoti. Tassa eva hoti: maggo kho me gantabbo
bhavissati. Magga kho pana me gacchantassa
kyo kilamissati. Handha nipajjm'ti. So
nipajjati. Na viriya rabhati appattassa pattiy
anadhigatassa adhigamya asacchikatassa
sacchikiriyya. Ida tatiya kusitavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhun maggo gato hoti.
Tassa eva hoti: aha kho magga agamsi.
Magga kho pana me gacchantassa kyo kilanto.
Handha nipajjm'ti. So nipajjati, na viriya
rabhati appattassa pattiy anadhigatassa
adhigamya asacchitakassa sacchikiriyya. Ida
catuttha kustavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhu gma v nigama
v piya caranto na labhati lkhassa v
patassa v bhojanassa yvadattha pripri.
Tassa eva hoti: 'aha kho gma v nigama v
piya [PTS Page 256] [\q 256/] caranto
nlattha lkhassa v patassa v bhojanassa
yvadattha pripri. Tassa me kyo kilanto
akammao. Handha nipajjm'ti. So nipajjati,
na viriya rabhati appattassa pattiy
anadhigatassa adhigamya asacchikatassa
sacchikiriyya. Ida pacama kustavatthu.
[BJT Page 436] [\x 436/]

Puna ca para vuso bhikkhu gma v nigama


v piya caranto na labhati lkhassa v
patassa v bhojanassa yvadattha pripri.
Tassa eva hoti:'aha kho gma v nigama v
piya caranto alattha lkhassa v patassa
v bhojanassa yvadattha pripri. Tassa me
kyo garuko akammao. Mscita mae.
Handha nipajjm'ti. So nipajjati, na viriya
rabhati appattassa pattiy anadhigatassa
adhigamya asacchikatassa sacchikiriyya. Ida
chaha kustavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhuno uppanno hoti
appamattako bdho. Tassa eva hoti: 'uppanno

D.N. 498/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

kho me appamattako bdho. Atthi kappo


nipajjitu, handha nipajjm'ti. So nipajjati, na
viriya rabhati appattassa pattiy
anadhigatassa adhigamya asacchikatassa
sacchikiriyya. Ida sattama kustavatthu.
Puna ca para, vuso bhikkhu giln vuhito1
hoti, aciravuhito gela. Tassa eva hoti: aha
kho giln vuhito acitavuhito gela. Tassa
me kyo dubbalo akammao, atthi kappo
nipajjitu handha nipajjm'ti. So nipajjati, na
viriya rabhati appattassa pattiy
anadhigatassa adhigamya asacchikatassa
sacchikiriyya. Ida ahama kustavatthu.
Aha rambhavatthni: idhvuso bhikkhun
kamma ktabba hoti. Tassa eva hot;
'kamma kho me ktabba bhavissati, kamma
kho pana me karontena na sukara buddhna
ssana manasiktu. Handha viriya
rabhmi appattassa pattiy anadhigatassa
adhigamya asacchikatassa sacchikiriyy'ti. So
viriya rabhati appattassa pattiy
anadhigatassa adhigamya asacchikatassa
sacchikiriyya. Ida pahama rambhavatthu.
---------------
1. Gilnavuhito (machasa)
[BJT Page 438] [\x 438/]

Puna ca para vuso, bhikkhun [PTS Page 257]


[\q 257/] kamma kata hoti. Tassa eva hoti:
aha kho kamma aksi. Kamma kho panha
karonto nsakkhi buddhna ssana
manasiktu. Handha viraya rabhmi
appattassa pattiy anadhigatassa adhigamya
asacchikatassa sacchikiriyy'ti. So viriya
rabhati appattassa pattiy anadhigatassa
adhigamya asacchikatassa sacchikiriyya. Ida
dutiya rambhavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhun maggo gantabbo
hoti. Tassa eva hoti: 'maggo kho me gantabbo
bhavissati. Magga kho pana me gacchantena na
sukara buddhna ssana manasiktu.
Handha viriya rabhmi appattassa pattiy
anadhigatassa adhigamya asacchikatassa
sacchikiriyy'ti. So viriya rabhati appattassa
pattiy anadhigatassa adhigamya
asacchikatassa sacchikiriyya. Ida tatiya
rambhavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhun maggo gato hoti.
Tassa eva hoti: 'aha kho magga agamsi.
Magga kho panha gacchanto nsakkhi

buddhna ssana manasiktu. Handha


viriya rabhmi appattassa pattiy
anadhigatassa adhigamya asacchikatassa
sacchikiriyy'ti. So viriya rabhati appattassa
pattiy anadhigatassa adhigamya
asacchikatassa sacchikiriyya, ida catuttha
rambhavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhu gma v nigama
v piya caranto na labhati lkhassa v
patassa v bhojanassa yvadattha pripri.
Tassa eva hoti: 'aha kho gma v nigama
piya caranto nlantha lkhassa v patassa
v bhojanassa yvadattha pripri. Tassa me
kyo lahuko kammao. Handha viriya
rabhmi appattassa pattiy anadhigatassa
adhigamya asacchikatassa sacchikiriyy'ti. So
viriya rabhati appattassa pattiy
anadhigatassa adhigamya asacchikatassa
sacchikiriyya. Ida pacama rambhavatthu.
[BJT Page 440] [\x 440/]

Puna ca para vuso bhikkhu gma v nigama


v piya caranto labhati lkhassa v patassa
v bhojanassa yvadattha pripri. Tassa eva
hoti: 'aha kho gma v nigama v piya
caranto alattha lkhassa v patassa v
bhojanassa yvadattha pripri. Tassa me
kyo balav kammao. Handha viriya
rabhmi, appattassa pattiy anadhigatassa
adhigamya asacchikatassa sacchikiriyy'ti. So
viriya rabhati appattassa pattiy
anadhigatassa adhigamya asacchikatassa
sacchikiriyya. Ida chaha rambhavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhuno uppanno hoti
appamattako bdho tassa eva hoti: ' uppanno
kho me aya appamattako. bdho hna kho
paneta vijjati ya me bdho pavaheyya,
handha viriya rabhmi appattassa pattiy
anadhigatassa adhigamya asacchikatassa
sacchikiriyy'ti. So viriya rabhati appattassa
pattiy anadhigatassa adhigamya
asacchikatassa sacchikiriyya. [PTS Page 258] [\q
258/] ida sattama rambhavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhu giln vuhito
hoti aciravuhito gela. Tassa eva hoti: 'aha
kho giln vuhito1 aciravuhito gela.
hna kho paneta vijjati ya me bdho
paccudvatteyya, handha viriya rabhmi
appattassa pattiy anadhigatassa adhigamya
asacchikatassa sacchikiriyy'ti. So viriya
rabhati appattassa pattiy anadhigatassa

D.N. 499/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

adhigamya asacchikatassa sacchikiriyya. Ida


ahama rambhavatthu.
Aha dnavatthni: sajja dna deti. Bhay
dna deti. 'Adsi me'ti dna deti. 'Dassati me'ti
dna deti. 'Shu dnanti dna deti, 'aha
pacmi, ime na pacanti, nrahmi pacanto
apacantna na dtu'nti dna deti. 'Ima me
dna dadato kalyo kittisaddo
abbhuggacchat'ti dna deti,
cittlakracittaparikkhrattha dna deti.
-------------
1. Gilnavuhito (machasa)
[BJT Page 442] [\x 442/]
Aha dnpapattiyo: idhvuso ekacco dna
deti. Samaassa v brhamaassa v anna
pna vattha yna mlgandhavilepana
seyyvasathapadpeyya. So ya deti ta
paccsisati. So passati khattiyamahsla v
brhmaamahsla v gahapatimahsla v
pacahi kmaguehi samappita samagbhta
paricrayamna. Tassa eva hoti 'ahovatha
kyassa bhed parammara
khattiyamahslna v brhmaamahslna
v gahapatimahslna v sahabyata
upapajjeyya'nti. So ta citta dahati, ta citta
adhihti, ta citta bhveti. Tassa ta citta
hne'dhimutta uttari abhvita tatrupapattiy
savattati. [PTS Page 259] [\q 259/] taca kho
slavato vadmi no dusslassa. Ijjhatvuso
slavato cetopaidhi visuddhatt.
Puna ca para vuso idhekacco dna deti
samaassa v buhmaassa v anna pna
vattha yna mlgandhavilepana
seyyvasathapadpeyya. So ya deti ta
paccsisati.1 Tassa suta hoti 'ctummahrjik
dev dghyuk vaavanto sukhabahul'ti.
Tassa eva hoti "aho vatha kyassa bhed
parammaran ctummahrjikna2 devna
sahabyta upapajjeyyanti". So ta citta dahati,
ta citta adhihti, ta citta bhveti. Tassa
ta citta hne'dhimutta uttari abhvita
tatrupapattiy savattati. Taca kho slavato
vadmi no dusslassa. Ijjhatvuso slavato
cetopaidhi visuddhatt.
Puna ca para vuso idhekacco dna deti
samaassa v brhmaassa v anna pna
vattha yna mlgandhavilepana
seyyvasathapadpeyya. So ya deti ta
paccsisati. Tassa suta hoti 'tvatis dev
dghyuk vaavanto sukhabahul'ti. Tassa
eva hoti "aho vatha kyassa bhed

parammaran tvatisna devna sahabyta


upapajjeyyanti". So ta citta dahati, ta citta
adhihti, ta citta bhveti. Tassa ta citta
hne'dhimutta uttari abhvita tatrupapattiy
savattati. Taca kho slavato vadmi no
dusslassa. Ijjhatvuso slavato cetopaidhi
visuddhatt.
Puna ca para vuso idhekacco dna deti
samaassa v brhmaassa v anna pna
vattha vna mlgandhavilepana
seyyvasathapadpeyya. So ya deti ta
paccsisati.Tassa suta hoti 'ym dev
dghyuk vaavanto sukhabahul'ti. Tassa
eva hoti "aho vatha kyassa bhed
parammaran ymna devna sahabyta
upapajjeyyanti". So ta citta dahati, ta citta
adhihti, ta citta bhveti. Tassa ta citta
hne'dhimutta uttari abhvita tatrupapattiy
savattati. Taca kho slavato vadmi no
dusslassa. Ijjhatvuso slavato cetopaidhi
visuddhatt.
Puna ca para vuso idhekacco dna deti
samaassa v brhmaassa v anna pna
vattha yna mlgandhavilepana
seyyvasathapadpa. So ya deti ta
paccsisati. Tassa suta hoti 'tusit dev
dghyuk vaavanto sukhabahul'ti. Tassa
eva hoti "aho vatha kyassa bhed
parammara tusitna devna sahabyta
upapajjeyyanti". So ta citta dahati, ta citta
adhihti, ta citta bhveti. Tassa ta citta
hne'dhimutta uttari abhvita tatrupapattiy
savattati. Taca kho slavato vadmi no
dusslassa. Ijjhatvuso slavato cetopaidhi
visuddhatt.
Puna ca para vuso idhekacco dna deti
samaassa v brhmaassa v anna pna
vattha yna mlgandhavilepana
seyyvasathapadpeyya. So ya deti ta
paccsisati. Tassa suta hoti 'nimmarat dev
dghyuk vaavanto sukhabahul'ti. Tassa
eva hoti "aho vatha kyassa bhed
parammara nimmaratna devna
sahabyata upapajjeyyanti". So ta citta dahati,
ta citta adhihti, ta citta bhveti. Tassa
ta citta hne'dhimutta uttari abhvita
tatrupapattiy savattati. Taca kho slavato
vadmi no dusslassa. Ijjhatvuso slavato
cetopaidhi visuddhatt.
Puna ca para vuso idhekaccodna deti
samaassa v brhmaassa v anna pna
vattha yna mlgandhavilepana

D.N. 500/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

seyyvasathapadpeyya. So ya deti ta
paccsisati. Tassa suta hoti
'paranimmitavasavatt dev dghyuk
vaavanto sukhabahul'ti. Tassa eva hoti "aho
vatha kyassa bhed parammara
paranimmitavasavattna devna sahabyata
upapajjeyyanti". So ta citta dahati, ta citta
adhihti ta citta bhveti. Tassa ta citta
hne'dhimutta uttari abhvita tatrupapattiy
savattati. Taca kho slavato vadmi no
dusslassa. Ijjhatvuso slavato cetopaidhi
visuddhatt.
----------------
1. Paccssati (machasa) 2. Ctumahrjikna
(machasa)
[BJT Page 444] [\x 444/]

Puna ca para vuso idhekacco dna deti


samaassa v brhmaassa v anna pna
vattha yna mlgandhavilepana
seyyvasathapadpeyya. So ya deti ta
paccsisati. Tassa suta hoti 'brahmakyik
dev dghyuk vaavanto sukhabahul'ti.
Tassa eva hoti "aho vatha kyassa bhed
parammara brahmakyikna devna
sahabyata upapajjeyyanti". So ta citta dahati,
ta citta adhihti, ta citta bhveti. Tassa
ta citta hne'dhimutta uttari abhvita
tatrupapattiy savattati. Taca kho [PTS Page
260] [\q 260/] slavato vadmi no dusslassa.
Vtargassa no sargassa. Ijjhatvuso slavato
cetopaidhi visuddhatt.
Aha paris: khattiyaparis, brhmaaparis,
gahapatiparis, samaaparis,
ctummahrjikaparis, tvatisaparis,
mraparis, brahmaparis.
Aha lokadhamm: lbho ca, albho ca, yaso ca,
ayaso ca, nind ca, pasas ca, sukhaca,
dukkhaca.
Aha abhibhyatanni: ajjhatta rpasai eko
bahiddh rpni passati parittni
suvaadubbani. Tni abhibhuyya jnmi
passm'ti eva sa hoti. Ida pahama
abhibhyatana.
Ajjhatta arpasai eko bahiddh rupni
passati appamni suvaadubbani, tni
abhibhuyya jnmi passm'ti eva sa hoti.
Ida dutiya abhibhyatana.

Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni


passati parittni suvaadubbani, tni
abibhuyya jnmi passmti eva sai he ti.
Ida tatiya abhibhyatana.
Ajjhatta arpasai eko bahiddh rpni
passati appamni suvaadubbani, tni
abhibhuyya jnmi passm'ti eva sa hoti.
Ida catuttha abhibhyatana.
[BJT Page 446] [\x 446/]

Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni


passati nlni nlavani nlanidassanni
nlanibhsni - seyyathpi nma ummpuppha
nla nlavaa nlanidassana nlanihsa
seyyath v pana ta vattha braseyyaka
ubhatobhgavimaha nla nlavaa
nlanidassana nilanibhsa. Evameva ajjhatta
arpasa eko bahiddh rpni passati [PTS
Page 261] [\q 261/] nlni nlavani
nlanidassanni nlanibhsni. Tni abhibhuyya
jnmi passm'ti eva sa hoti. Ida
pacama abhibhyatana.
Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni
passati ptni ptavani ptanidassanni
ptanibhsni - seyyathpi nma
kaikrapuppha pta ptavaa
ptanidassana ptanihsa. Seyyath v pana
ta vattha braseyyaka
ubhatobhgavimaha pta ptavaa
ptanidassana ptanibhsa. Evameva
ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni
passati ptni ptavani ptanidassanni
ptanibhsni. Tni abhibhuyya jnmi
passm'ti eva sa hoti. Ida jaha
abhibhyatana.
Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni
passati lohitakni lohitakavani
lohitakanidassni lohitakanibhsni. Seyyathpi
nma bandhujvakapuppha lohitaka
lohitakavaa lohitakanidassana
lohitakanibhsa. Seyyath v pana ta vattha
braseyyaka ubhatobhgavimaha
lohitaka lohitakavaa lohitakanidassana
lohitakanibhsa. Evameva ajjhatta
arpasa eko bahiddh rpni passati
lohitakni lohitakavani lohitakanidassanni
lohitakanibhsni. Tni abhibhuyya jnmi
passm'ti eva sa hot. Ida sattama
abhihyatana.
Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni
passat odtni odtavani odtanidassanni

D.N. 501/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

odtanibhsni. Seyyathpi nma osadhtrak


odt odtava odtanidassan odtanibhs.
Seyyath v pana ta vattha brayeyyaka
ubhatobhgavimaha odta odtavaa
odtanidassana odtanibhsa. Evameva
ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni
passati odtni odtavani odtanidassanni
odtanibhsni. Tni abhibhuyya jnmi
passm'ti eva sa hoti. Ida ahama
abhibhyatana.
[BJT Page 448] [\x 448/]

Aha vimokkh: rp rpni passati. Aya


pahamo vimokkho. Ajjhatta arpasa [PTS
Page 262] [\q 262/] bahiddh rpni passati.
Aya dutiyo vimokkho.
Subhanteva adhimutto hoti. Aya tatiyo
vimokkho.
Sabbaso rpasana samatikkam
paighasana atthagam nnattasana
amanasikr ananto kso'ti ksnacyatana
upasampajja viharati. Aya catuttho vimokkho.
Sabbaso ksncyatana samatikkamma
ananta vianti viacyatana
upasampajja viharati. Aya pacamo vimokkho.

Sabbaso viacyatana samatikkamma


'natthikic'ti kicayatana upasampajja
viharati. Aya chaho vimokkho.
Sabbaso kicayatana samatikkamma
nevasansayatana upasampajja viharati.
Aya sattamo vimokkho.
Sabbaso nevasansayatana
samatikkamma savedayita nirodha
upasampajja viharati. Aya ahamo vimokkho.
Ime kho vuso tena bhagavat jnat passat
arahat sammsambuddhena aha dhamm
sammadakkht. Tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba, yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika,
tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna.
Navaka
15. Atthi kho vuso tena bhagavat jnat
passat arahat sammsambuddhena nava
dhamm sammadakkht. Tattha sabbeheva

sagyitabba na vivaditabba, yathayida


brahmacariya addhaniya assa cirahitika,
tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna.
Katame nava?
Nava ghtavatthni: anattha me acar'ti
ghta bandhati, anattha me carat'ti ghta
bandhati, anattha me carissat'ti ghta
bandhati, piyassa me manpassa anattha
acar'ti ghta bandhati, piyassa me manpassa
anattha carat'ti ghta bandhati, piyassa me
manpassa anattha carissat'ti ghta
bandhati, appiyassa me amanpassa attha
acar'ti ghta bandhati, appiyassa me
amanpassa attha carat'ti ghta bandhati,
appiyassa me amanpassa attha carissat'ti
ghta bandhati.
[BJT Page 450] [\x 450/]

Nava ghtapaivinay: anattha me acar'ti, ta


kutettha labbh'ti ghta paivineti, anattha
[PTS Page 263] [\q 263/] me carat'ti ta
kutettha labbh'ti ghta paivineti, anttha
me carissat'ti ta kutettha labbh'ti ghta
paivineti, piyassa me manpassa anattha
acar'ti ta kutettha labbh'ti ghta paivineti,
piyassa me manpassa anattha carat'ti ta
kutettha labbh'ti ghta paivineti, piyassa me
manpassa anattha carissat'ti ta kutettha
labbh'ti ghta paivineti, appiyassa me
amanpassa attha acar'ti ta kutettha labbh'ti
ghta paivineti, appiyassa me amanpassa
attha carat'ti ta kutettha labbh'ti ghta
paivineti, appiyassa me amanpassa attha
carissat'ti ta kutetthe labbh ti ghta
paivineti.
Nava sattvs: santvuso, satt nnattaky
nnatta saino seyyathpi manuss ekacce ca
dev ekacce ca viniptik. Aya pahamo
sattvso.
Santvuso, satt nnttaky ekattasaino
seyyathpi dev brahmakyik
pahambhinibbatt. Aya dutiyo sattvso.
Santvuso, satt ekattaky nnattasaino
seyyathpi dev bhassar. Aya tatiyo
sattvso.

D.N. 502/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Santvuso, satt ekattaky ekattasaino


seyyathpi dev subhakih. Aya catuttho
sattvso,
Santvuso, satt asaino appaisavedino
seyyathpi dev asaasatt.1 Aya pacamo
sattvso.
Santvuso, satt sabbaso rpasana
samatikkam paighasana atthagam
nnattasana amanasikr ananto kso'ti
ksnacyatanpag. Aya chaho sattvso.

Sattvuso, satt sabbaso akksnacyatana


samatikkamma ananta vinaanti
viacyatanpag. Aya sattamo sattvso.

--------------
1. Asaisatt (sy, kam)
[BJT Page 452] [\x 452/]

Santvuso, satt sabbaso viacyatana


samatikkamma natthi kic'ti
kicayatanpag. Aya ahamo sattvso.

Santvuso, satt sabbaso kicayatana


samatikkamma nevasansayatanpag.
Aya navamo sattvso.
Nava akkha asamay brahmacariyavsya:
[PTS Page 264] [\q 264/] idhvuso, tathgato
ca loke uppanno hoti araha sammsambuddho,
dhammo ca desyati opasamiko parinibbniko
sambodhagm sugatappavedito, aya ca puggalo
niraya upapanno hoti. Aya pahamo akkhao
asamayo brahmacariyavsya.
Puna ca para vuso, tathgato ca loke uppanno
hoti araha sammsambuddho. Dhammo ca
desyati opasamiko parinibbniko
sambodhagmi sugatappavedito. Aya ca
puggalo tiracchnayoni upapanno hoti. Aya
dutiyo akkhao asamayo brahmacariyavsya.
Puna ca para vuso, tathgato ca loke uppanno
hoti araha sammsambuddho, dhammo ca
desyati opasamiko parinibbniko
sambodhagm sugatappavedito. Aya ca
puggalo pettivisaya upapanno hoti. Aya tatiyo
akkhao asamayo brahvacariyavsya.

Puna ca para vuso, tathgato ca loke uppanno


hoti araha sammsambuddho, dhammo ca
desyati opasamiko parinibbniko
sambodhagm sugatappavedito, aya ca puggalo
asurakya upapanno hoti. Aya catuttho
akkhao asamayo brahmacariyavsya,
Puna ca para vuso, tathgato ca loke uppanno
hoti araha sammsambuddho, dhammo ca
desyati opasamiko parinibbniko
sambodhagm sugatappavedito, aya ca puggalo
aatara dghyuka devanikya upapanno
hoti. Aya pacamo akkhao asamayo
brahmacariyavsya.
Puna ca para vuso, tathgato ca loke uppanno
hoti araha sammsambuddho, dhammo ca
desyati opasamiko parinibbniko
sambodhagm sugatappavedito, aya ca puggalo
paccantimesu janapadesu paccjto hoti
milakkhesu1 avitresu, yattha natthi gati
bhikkhna bhikkhunna upsakna
upsikna. Aya chaho akkhao asamayo
brahmacariyavsya.
Puna ca para vuso, tathgato ca loke uppanno
hoti araha sammsambuddho, dhammo ca
desyati opasamiko parinibbniko
sambodhagm sugatappavedito. Aya ca
puggalo majjhimesu janapadesu paccjto hoti,
so ca hoti micchdihiko vipartadassano natthi
dinna, natthi yiha, natthi huta, natthi
sukaadukkana2 kammna phala vipko,
natthi aya loko, natthi paro loko, [PTS Page 265]
[\q 265/] natthi mt, natthi pit, natthi satt
opaptik, natthi loke samaabrhma
sammaggat sammpaipann, ye ima ca loka
para ca loka saya abhi sacchikatv
pavedent'ti. Aya sattamo akkhao asamayo
brahmacariyavsya.
--------------
1. Milakkhakesu (sy, kam) milakakhu
(katthaci) 2. Sukatadukkatna (machasa)
[BJT Page 454] [\x 454/]

Puna ca para vuso, tathgato ca loke uppanno


hoti araha sammsambuddho, dhammo ca
desyati opasamiko parinibbniko
sambodhagm sugatappavedito. Aya ca
puggalo majjhimesu janapadesu paccjto hoti.
So ca hoti duppao jao eamugo na paibalo
subhsitadubbhsitnamatthamatu. Aya
ahamo akkhao asamayo brahmacariyavsya.

D.N. 503/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Puna ca para vuso, tathgato ca loke na


uppanno hoti araha sammsambuddho,
dhammo ca na desyati opasamiko parinibbniko
sambodhagm sugatappavedito, aya ca puggalo
majjhimesu janapadesu paccjto hoti so ca hoti
paav ajao anelamugo paibalo
subhsitadubbhsitnamatthamatu. Aya
navamo akkhao asamayo brahmacariyavsya.

Nava anupubbavihr: idhvuso, bhikkhu


vivicceva kmehi vivicca akusalehi dhammehi
savitakka savicra vivekaja ptisukha
pahama jhna upasampajja viharati.
Vitakkavicrna vpasam ajjhatta
sampasdana cetaso ekodibhva avitakka
avicra samdhija ptisukha dutiya jhna
upasampajja viharati.
Ptiy ca virg upekkhako ca viharati sato ca
sampajno sukha ca kyena paisavedeti, ya
ta ariy cikkhanti 'upekkhako satim
sukhavihr'ti ta tatiya jhna upasampajja
viharati.
Sukhassa ca pah dukkhassa ca pah
pubbeva somanassadomanassna atthagam
adukkha asukha upekkhsatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati.
Sabbaso rpasana samatikkam
paighasana atthagam nnattasana
amanasikr ananto kso'ti ksnacyatana
upasampajja viharati.
Sabbaso ksnacyatana samatikkamma
ananta vianti viacyatana
upasampajja viharati.
Sabbaso viacyatana samatikkamma [PTS
Page 266] [\q 266/] natthi kic'ti
kicayatana upasampajja viharati.
Sabbaso kicayatana samatikkamma
nevasansayatana upasampajja viharati.

[BJT Page 456] [\x 456/]

Sabbaso nevasansayatana
samatikkamma savedayitanirodha
upasampajja viharati.
Nava anupubbanirodh: pahama jhna
sampannassa kmasa niruddh hoti,
dutiya jhna sampannassa vitakkavicr
nirddh honti, tatiya jhna sampannassa

pti niruddh hoti, catuttha jhna


sampannassa asssapasss niruddh honti,
ksnacyatana sampannassa rpasa
niruddh hoti, viacyatana
sampannassa ksnacyatanasa niruddh
hoti, kicayatana sampannassa
viacyatanasa niruddh hoti,
nevasansayatana sampannassa
kicayatanasa niruddh hoti,
savedayitanirodha sampannassa sa ca
vedan ca niruddh honti.
Ime kho vuso tena bhagavat jnat passat
arahat sammsambuddhena nava
dhammsammadakkht. Tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba, yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika,
tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna.
Dasaka
16. Atthi kho vuso, tena bhagavat jnat
passat arahat sammsambuddhena dasa
dhamm sammadakkht. Tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba, yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika,
tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussna.
Katame dasa:
Dasa nthakara dhamm: idhvuso, bhikkhu
slav hoti ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno anumattesu vajjesu
bhayadassv, samdya sikkhati sikkhpadesu.
Ya vuso bhikkhu [PTS Page 267] [\q 267/]
slav hoti, ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno anumattesu vajjesu
bhayadassv, samdya sikkhati sikkhpadesu,
ayampi dhammo nthakarao.
[BJT Page 458] [\x 458/]

Puna ca para vuso, bhikkhu bahussuto hoti


sutadharo sutasannicayo. Ye te dhamm
dikaly majjhekaly pariyosnakaly
stth sabyajan1 kevalaparipua
parisuddha brahmacariya abhivadanti,
tathrpa'ssa dhamm bahussut honti dhat2
vacas paricit manasnupekkhit dihiy
suppaividdh. Yampvuso, bhikkhu bahussuto
hoti vacas paricit manasnupekkhit dihiy
suppaividdh, ayampi dhammo nthakarao.

D.N. 504/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Puna ca para vuso, bhikkhu kalyamitto hoti


kalyasahyo kalyasampavako. Yampvuso,
bhikkhu kalyamitto hoti kalyasahyo
kalyasampavako, ayampi dhammo
nthakarao.
Puna ca para vuso, bhikkhu suvaco hoti
sovacassakaraehi dhammehi samanngato
khamo padakkhiaggh anussni. Yampvuso,
bhikkhu suvaco hoti sovacassakaraehi
dhammehi samanngato khamo
padakkhiaggh anussani. Ayampi dhammo
nthakarao.
Puna ca para vuso, bhikkhu yni tni
sabrahmacrna uccvacni kikarayni,
tattha dakkho hoti analaso tatrpyya
vmasya samanngato ala ktu ala
savidhtu. Yampvuso, bhikkhu yni tni
sabrahmacrna uccvacni kikarayni,
tattha dakkho hoti analaso tatrpyya
vmasya samanngato ala ktu ala
savidhtu, ayampi dhammo nthakarao.
Puna ca para vuso, bhikkhu dhammakmo
hoti piyasamudhro abhidhamme abhivinaye
urapmojjo. Yampvuso, bhikkhu
dhammakmo hoti piyasamudhro
abhidhamme ahivinaye urapmojjo, ayampi
dhammo nthakarao.
----------------
1. Sttha sabyajana [pts] sy, ) 2. Dht
(machasa)
[BJT Page 460] [\x 460/]

Puna ca para vuso, bhikkhu satim hoti


paramena satinepakkena samanngato
cirakatampi cirabhsitampi sarit anussarit.
Yampvuso, bhikkhu satim hoti paramena
satinepakkena samanngato cirakatampi
cirabhsitampi sarit anussarit, ayampi
dhammo nthakarao.
Puna ca para vuso bhikkhu paav hoti
udayatthagminiy paya samanngato
ariyya nibbedhikya
sammdukkhakkhayagminiy, yampvuso,
bhikkhu paav hoti udayatthagminiy
paya samanngato ariyya nibbedhikya
sammdukkhakkhayagminiy, ayampi dhammo
nthakarao.
Dasa kasiyatanni: pahavkasiameko1
sajnti uddha adho tiriya advaya
appama. pokasinameko sajnti uddha
adho tiraya advaya appama.
Tejokasiameko sajnti uddha adho tiriya
advaya appama. Vyokasiameko sajnti
uddha adho tiriya advaya appama.
Nlakasiameko sajnti uddha adho tiriya
advaya appama. Ptakasiameko sajnti
uddha adho tiriya advaya appama.
Lohitakasiameko sajnti uddha adho tiriya
advaya appama. Odtakasiameko sajnti
uddha adho tiriya advaya appama.
ksakasiameko sajnti uddha adho tiriya
advaya appama. Viakasiameko
sajnti uddha adho tiriya advaya
appama.
--------------
1. Pathavikasiameko (machasa)

Puna ca para [PTS Page 268] [\q 268/] vuso,


bhikkhu santuho hoti itartarehi
civarapiaptasensanagilnappaccayabhesajja
parikkrehi, yampvuso, bhikkhu santuho hoti
itartarehi
cvarapiaptasensanagilnappaccayabhesajja
parikkhrehi ayampi dhammo nthakarao.

[BJT Page 462] [\x 462/]

Puna ca para vuso, bhikkhu raddhaviriyo


viharati akusalna dhammna pahnya,
kusalna dhammna upasampadya, thmav
dahaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu
dhammesu. Yampvuso, bhikkhu raddhaviriyo
virahati akusalna dhammna pahnya,
kusalna dhammna upasampadya, thmav
dahaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu
dhammesu, ayampi dhammo nthakarao.

Dasa kusalakammapath: ptipt verama,


adinndn verama, kmesu micchcr
verama, musvd verama, pisuya vcya
verama, pharusya vcya verama,
sampappalp verama, anabhijjh, abypdo,
sammdihi,

[PTS Page 269] [\q 269/] dasa


akusalakammapath: ptipto, adinndna,
kmesu micchcro, musvdo, pisu vc,
pharus vc, samphappalpo, abhijjh,
bypdo, micchdihi.

Dasa ariyavs: idhvuso, bhikkhu


pacagavippahno hoti chaagasamanngato
ekrakkho caturpasseno panunnapaccekasacco

D.N. 505/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

samavayasahesano anvilasakappo
passaddhakyasakro suvimuttacitto
suvimuttapao.
Kathaca vuso, bhikkhu pacagavippahno
hoti: idhvuso, bhikkhuno kmacchando pahno
hoti, bypdo pahno hoti, thnamiddha
pahna hoti, uddhaccakukkucca pahna hoti,
vicikicch pahn hoti. Eva kho vuso bhikkhu
pacagavippahno hoti.
Kathaca vuso, bhikkhu jaagasamanngato
hoti: idhvuso, bhikkhu cakkhun rpa disv
neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca
viharati sato sampajno. Sotena sadda sutv
neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca
viharati sato sampajno. Ghnena gandha
ghyitv neva sumano hoti na dummano,
upekkhako ca viharati sato sampajno. Jivhya
rasa syitv neva sumano hoti na dummano,
upekkhako ca viharati sato sampajno. Kyena
phohabba phusitv neva sumano hoti na
dummano, upekkhako ca viharati sato
sampajno. Manas dhamma viya neva
sumano hoti na dummano, upekkhako ca
viharati sato sampajno. Eva kho vuso
bhikkhu chaagasamanngato hoti.
Kathaca vuso, bhikkhu ekrakkho hoti:
idhvuso, bhikkhu satrakkhena cetas
samanngato hoti. Eva kho vuso, bhikkhu
ekrakkho hoti.
[BJT Page 464] [\x 464/]

[PTS Page 270] [\q 270/] kathaca vuso,


bhikkhu caturpasseno hoti, idhvuso, bhikkhu
sakhyeka parisevati, sakhyeka adhivseti,
sakhyeka vinodeti, sakhyeka parivajjeti.
Eva kho vuso, bhikkhu caturpasseno hoti.
Kathaca vuso, bhikkhu panunnapaccekasacco
hoti, idhvuso, bhikkhuno yni tni
puthuyamaabrhmana
puthupaccekasaccni sabbni tni nunnni honti
panunnni cattni vantni muttni pahnni
paippassaddhni. Eva kho vuso, bhikkhu
panunna paccekasacco hoti.
Kathacvuso, bhikkhu samavayasahesano
hoti: idhvuso bhikkhuno kmesan pahn hoti,
bhavesan pahn hoti, brahmacariyesan
paippassaddh hoti. Eva kho vuso, bhikkhu
samavayasahesano hoti,

Kathacvuso, bhikkhu anvilasakappo hoti:


idhvuso, bhikkhuno kmasakappo pahno
hoti, bypdasakappo pahno hoti,
vihissakappo pahno hoti. Eva kho vuso,
bhikkhu anvilasakappo hoti.
Kathacvuso, bhikkhu passaddhakyasakhro
hoti: idhvuso, bhikkhu sukhassa ca pahn
dukkhassa ca pahn pubbeva
somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhsatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati. Eva kho
vuso, bhikkhu passaddhakya sakhro hoti.
Kathacvuso, bhikkhu suvimuttacitto hoti:
idhvuso bhikkhuno rg citta vimutta hoti
dos citta vimutta hoti moh citta vimutta
hoti. Eva kho vuso, bhikkhu suvimuttacitto
hoti.
[BJT Page 466] [\x 466/]

Kathacvuso bhikkhu suvimuttapao hoti:


idhvuso, bhikkhu rgo me pahno
ucchinnamlo tlvatthukato anabhva gato
yati anuppdadhammoti pajnti, doso me
pahno ucchinnamlo tlvatthukato anabhva
[PTS Page 271] [\q 271/] gato yati
anuppdadhammoti pajnti, moho me pahno
ucchinnamlo tlvatthukato anabhva gato
yati anuppdadhammoti pajnti. Eva kho
vuso bhikkhu suvimuttapao hoti.
Dasa asekkh dhamm: asekkh sammdihi,
asekkho sammsakappo, asekkh sammvc,
asekkho sammkammanto, asekkho sammjvo,
asekkho sammvymo, asekkh sammsati,
asekkho sammsamdhi, asekkha samma,
asekkh sammvimutti.
Ime kho vuso, tena bhagavat jnat passat
arahat sammsambuddhena dasa dhamm
sammadakkht. Tattha sabbeheva
sagyitabba na vivaditabba. Yathayida
brahmacariya addhaniya assa cirahitika.
Tadassa bahujanahitya bahujanasukhya
loknukampya atthya hitya sukhya
devamanussnanti.
17. Atha kho bhagav vuhahitv yasmanta
sriputta mantesi: "sdhu sdhu sriputta,
sdhu kho tva sriputta, bhikkhuna
sagtipariyya abhs"ti.
Idamavoca yasm sriputto. Samanuo satth
ahosi. Attaman ca te bhikkh yasmato
sriputtassa bhsita abhinandunti.

D.N. 506/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Sagtisutta nihita dasama.


[BJT Page 468] [\x 468/]

34.
[PTS Page 272] [\q 272/]

dasuttarasutta

Katamo eko dhammo visesabhgiyo? Yoniso


manasikro. Aya eko dhammo visesabhgiyo.
Katamo eko dhammo duppaivijjho? nantariko
cetosamdhi. Aya eko dhammo duppaivijjho.
Katamo eko dhammo uppdetabbo? Akuppa
a. Aya eko dhammo uppdetabbo.
Katamo eko dhammo abhieyyo? Sabbe satt
hrahitik. Aya eko dhammo abhieyyo.

1. Eva me suta:
Eka samaya bhagav campya viharati
gaggarya pokkharay tre mahat
bhikkhusaghena saddhi pacamattehi
bhikkhusatehi.
Tatra kho yasm sriputto bhikkh mantesi:
'vuso bhikkhavo'ti. 'vuso'ti kho te bhikkh
yasmato sriputtassa paccassosu. yasm
sriputto etadavoca:
Dasuttara pavakkhmi dhamma
nibbnapattiy,
Dukkhassantakiriyya sabbaganthappamocana.

Eko dhammo

Katamo eko dhammo sacchiktabbo? Akupp


cetovimutti. Aya eko dhammo sacchiktabbo.
Iti ime dasa dhamm bht tacch tath avitath
anaath samm tathgatena abhisambuddh.

Dvedhamm.
3. Dve dhamm bahukr, dve dhamm
bhvetabb? Dve dhamm parieyy, dve
dhamm pahtabb, dve dhamm hnabhgiy,
dve dhamm visesabhgiy. Dve dhamm
duppaivijjh, dve dhamm uppdetabb, dve
dhamm abhieyy, dve dhamm
sacchiktabb.

2. Eko vuso dhammo bahukro, eko dhammo


bhvetabbo, eko dhammo parieyyo, eko
dhammo pahtabbo, eko dhammo hnabhgiyo,
eko dhammo visesabhgiyo, eko dhammo
duppaivijjho, eko dhammo uppdetabbo, eko
dhammo abhieyyo, eko dhammo
sacchiktabbo.

Katame dve dhamm bahukr? Sati ca


sampajaa ca. Ime dve dhamm bahukr.

Katamo eko dhammo bahukro? Appamdo


kusalesu dhammesu aya eko dhammo
bahukro.

Katame dve dhamm parieyy? Nmaca


rpaca. Ime dve dhamm parieyy.

Katamo eko dhammo bhvetabbo? Kyagatsati


stasahagat. Aya eko dhammo bhvetabbo.
Katamo eko dhammo parieyyo? Phasso ssavo
updniyo. Aya eko dhammo parieyyo.
[BJT Page 470] [\x 470/]

[PTS Page 273] [\q 273/] katamo eko dhammo


pahtabbo? Asmimno, aya eko dhammo
pahtabbo.
Katamo eko dhammo hnabhgiyo? Ayoniso
manasikro. Aya eko dhammo hnabhgiyo.

Katame dve dhamm bhvatabb? Samatho ca


vipassan ca. Ime dve dhamm bhvetabb.
[BJT Page 472] [\x 472/]

[PTS Page 274] [\q 274/] katame dve dhamm


pahtabb? Avijj ca bhavatah ca. Ime dve
dhamm pahtabb.
Katame dve dhamm hnabhgiy? Dovacassat
ca, ppamittat ca. Ime dve dhamm
hnabhgiy.
Katame dve dhamm visesabhgiy? Sovacassat
ca kalyamittat ca. Ime dve dhamm
visesabhgiy.
Katame dve dhamm duppaivijjh? Yo ca hetu
yo ca paccayo sattna sakilesya, yo ca hetu yo

D.N. 507/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ca paccayo sattna visuddhiy. Ime dve


dhamm duppaivijjh.
Katame dve dhamm uppdetabb? Dve ni
khaye a anuppde a. Ime dve dhamm
uppdetabb.
Katame dve dhamm abhieyy? Dve dhtuyo:
sakhat ca dhtu, asakhat ca dhtu. Ime dve
dhamm abhieyy.
Katame dve dhamm sacchiktabb? Vijj ca
vimutti ca. Ime dve dhamm sacchiktabb.
Iti ime vsati dhamm bht tacch tath
avitath anaath samm tathgatena
abhisambuddh.
Tayodhamm
4. Tayo dhamm bahukr, tayo dhamm
bhvetabb, tayo dhamm bahukr, tayo
dhamm bhvetabb, tayo dhamm pariayy,
tayo dhamm pahtabb, tayo dhamm
hnabhgiy, tayo dhamm visesabhgiy, tayo
dhamm duppaivijjh, tayo dhamm
uppdetabb, tayo dhamm abhieyy, tayo
dhamm sacchiktabb.
Piuva:474
Katame tayo dhamm bahukr?
Sappurisasasevo, saddhammasavana
dhammnudhammappaipatti. Ime tayo dhamm
bahukr.
Katame tayo dhamm bhvetabb? Tayo
samdh: savitakkasavicro samdhi,
avitakkavicramatto samdhi, avitakka avicro
samdhi. Ime tayo dhamm bhvetabb.
[PTS Page 275] [\q 275/] katame tayo dhamm
parieyy? Tisso vedan: sukh vedan, dukkh
vedan, adukkhamasukh vedn. Ime tayo
dhamm parieyy.
Katame tayo dhamm pahtabb? Tisso tah:
kmatah, bhavatah, vibhavatah. Ime tayo
dhamm pahtabb.
Katame tayo dhamm hnabhgiy? Ti
akusalamlni: lobho akusalamla, doso
akusalamla, moho akusalamla. Ime tayo
dhamm hnabhgiy.

Katame tayo dhamm visesabhgiy? Ti


kusalamlni: alobho kusalamla, adoso
kusalamla, amoho kusalamla, ime tayo
dhamm visesabhgiy.
Katame tayo dhamm duppaivijjh? Tisso
nissaraiy dhtuyo: kmnameta nissaraa
yadida nekkhamma, rpnameta nissaraa
yadida ruppa, ya kho pana kici bhta
sakhata paiccasamuppanna nirodho tassa
nissaraa. Ime tayo dhamm duppaivijjh.
Katame tayo dhamm uppdetabb? Ti ni.
Attase na, angatase a,
paccuppannase a. Ime tayo dhamm
uppdetabb.
Katame tayo dhamm abhieyy? Tisso
dhtuyo: kmadhtu, rpadhtu, arpadhtu.
Ime tayo dhamm abhieyy.
Katame tayo dhamm sacchiktabb? Tisso vijj:
pubbenivsnussatia vijj, sattna
cutpapte a vijj, savna khaye a
vijj: ime tayo dhamm sacchiktabb.
[BJT Page 476] [\x 476/]

[PTS Page 276] [\q 276/] iti ime tisa dhamm


bht tacch tath avitath anaath samm
tathgatena abhisambuddh.
Cattro dhamm
5. Cattro dhamm bahukr, cattro dhamm
bhvetabb cattro dhamm parieyy, cattro
dhamm pahtabb, cattro dhamm
hnabhgiy, cattro dhamm visesabhgiy,
cattro dhamm duppaivijjh, cattro dhamm
uppdetabb, cattro dhamm abhieyy,
cattro dhamm sacchiktabb.
Katame cattro dhamm bahukr? Cattri
cakkni: patirpadesavso, sappurispanissayo,1
attasammpaidhi, pubbe ca katapuat. Ime
cattro dhamm bahukr.
Katame cattro dhamm bhvetabb? Cattro
satipahn: idhvuso bhikkhu kye
kynupass viharati tp sampajno satim
vineyya loke abhijjhdomanassa, idhvuso
bhikkhu vedan vedansupass viharati tp
sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa, idhvuso bhikkhu citte
cittnupass viharati tp sampajno satim
vineyya loke abhijjhdomanassa, idhvuso

D.N. 508/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

bhikkhu dhammesu dhammnupass viharati


tp sampajno satim vineyya loke
abhijjhdomanassa. Ime cattro dhamm
bhvetabb.
Katame cattro dhamm parieyy? Cattro
hr: kabalkro hro oriko v sukhumo v,
phasso dutiyo, manosacetan tatiy, via
catuttha. Ime cattro dhamm parieyy.
Katame cattro dhamm pahtabb? Cattro
ogh: kmogho, bhavogho, dihogho, avijjogho.
Ime cattro dhamm pahtabb.
Katame cattro dhamm hnabhgiy? Cattro
yog: kma yogo bhavayogo, dihiyogo,
avijjyogo. Ime cattro dhamm hnabhgiy.
Katame cattro dhamm visesabhgiy? Cattro
visayog: kmayogavisayogo,
bhavayogavisayogo, dihiyogavisayogo,
avijjyogavisayogo. Ime cattro dhamm
visesabhgiy.
--------------
1. Sappurisupassayo (say. Kam)
[BJT Page 478] [\x 478/]

[PTS Page 277] [\q 277/] katame cattro


dhamm duppaivijjh? Cattro samdhiyo:
hnabhgiyo samdhi, hitibhgiyo samdhi,
visesabhgiyo samdhi, nibbedhabhgiyo
samdhi. Ime cattaro dhamm duppaivijjh.
Katame cattro dhamm uppdetabb? Cattri
ni, dhamme a, anavaye a, pariye
a, sammutiy a. Ime cattro dhamm
uppdetabb.
Katame cattro dhamm abhieyy? Cattri
ariyasaccni: dukkha ariyasacca,
dukkhamudayo ariyasacca, dukkhanirodho
ariyasacca, dukkhanirodhagminpaipad
ariyasacca. Ime cattro dhamm abhieyy.
Katame cattro dhamm sacchiktabb? Cattri
smaaphalni: sotpattiphala,
sakadgmiphala, angmiphala,
arahattaphala. Ime cattro dhamm
sacchiktabb.
Iti ime cattrsa dhamm bht tacch tath
avitath anaath samm tathgatena
abhisambuddh.

Paca dhamm
6. Paca dhamm bahukr, paca dhamm
bhvetabb, paca dhamm parieyy, paca
dhamm pahtabb, paca dhamm
hnabhgiy, paca dhamm visesabhgiy.
Paca dhamm duppaivijjh, paca dhamm
uppdetabb, paca dhamm abhieyy, paca
dhamm sacchiktabb.
Katame paca dhamm bahukr? Paca
padhniyagni: idhvuso bhikkhu saddho hoti
saddahati tathgatassa bodhi; iti pi so bhagav
araha sammsambuddho vijjcaraasampanno
sugato lokavid anuttaro purisadammasrath
satth devamanussna buddho bhagav'ti,
appbdho hoti apptako samavepkiniy
gahaiy samanngato ntistya nccuhya
majjhimya padhnakkhamya, asaho hoti
amyv yathbhta attna vikatt satthari
v visu v sabrahmacrsu, raddhaviriyo
viharati akusalna dhammna pahnya,
kusalna dhammna upasampadya thmav
dahaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu
dhammesu, paav hoti udayatthagminiy
paya samanngato ariyya nibbedhikya
samm dukkhakkhayagminiy. Ime paca
dhamm bahukr.
[BJT Page 480] [\x 480/]

Katame paca dhamm bhvetabb? Pacagiko


sammsamdhi; ptipharaat, sukhapharaat,
cetopharaat, [PTS Page 278] [\q 278/]
lokapharaat, paccavekkhaanimitta. Ime
paca dhamm bhvetabb.
Katame paca dhamm parieyy?
Pacupdnakkhandh: seyyathda
rppdnakkhandho, vedanpdanakkhandho,
sapdnakkhandho,
sakhrpdnakkhandho,
vipdnakkhandho. Ime paca dhamm
parieyy.
Katame paca dhamm pahtabb? Paca
nvarani: kmacchandanvaraa,
bypdanvaraa, thnamiddhanvaraa,
uddhaccakukkuccanvaraa,
vicikicchnvaraa. Ime paca dhamm
pahtabb.
Katame paca dhamm hnabhgiy? Paca
cetokhl: idhvuso bhikkhu satthari kakhati
vicikicchati ndhimuccati na sampasdati yo so
vuso bhikkhu satthari kakhati vicikicchati

D.N. 509/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

ndhimuccati na sampasdati. Tassa citta na


namati tappya anuyogya staccay
padhnya. Yassa citta na namati tappya
anuyogya staccya padhnya, aya pahamo
cetokhlo.
Puna ca para vuso bhikkhu dhamme kakhati
vicikicchati ndhimuccati na sampasdati. Yo so
vuso bhikkhu dhamme kakhati vicikicchati
ndhimuccati na sampasdati. Tassa citta na
namati tappya anuyogya staccya
padhnya. Yassa citta na namati tappya
anuyogya staccya padhnya. Aya dutiyo
cetokhlo.
Puna ca para vuso bhikkhu saghe kakhati
vicikicchati ndhimuccati na sampasdati. Yo so
vuso bhikkhu satthari kakhati vicikicchati
ndhimuccati na sampasdati. Tassa citta na
namati tappya anuyogya sccya padhnya.
Yassa citta na namati tappya anuyogya
staccya padhnya, aya tatiyo cetokhlo.
Puna ca para vuso bhikkhu sikkhya kakhati
vicikicchati ndhimuccati na sampasdati. Tassa
citta na namati tappya anuyogya staccya
padhnya. Yassa citta na namati tappya
anuyogya staccya padhnya. Aya catuttho
cetokhlo.
Puna ca para vuso bhikkhu sabuhmacrsu
kupito hoti anattamano hatacitto khlajto. Yo
so vuso bhikkhu sabrahmacrsu kupito hoti
anattamano hatacitto khlajto, tassa citta na
namati tappya anuyogya staccya
padhnya. Yassa citta na namati tappya
anuyogya staccya padhnya, aya pacamo
cetokhlo. Ime paca dhamm hnabhgiy.

Puna ca para vuso, bhikkhuno bypda


manasikaroto bypde citta na pakkhandati,
nappasdati na sannihati na vimuccati.
Abypda kho panassa manasikroto abypde
citta pakkhandati pasdati santihati
vimuccati. Tassa ta citta sugata subhvita
suvuhita suvimutta visayutta bypdena.
Ye ca bypdapaccay uppajjanti sav vight
parih, mutto so tehi, na so ta vedana vedeti.
Idamakkhta bypdassa nissaraa.

Katame paca dhamm visesabhgiy?


Pacindriyni: saddhindriya, viriyindriya.
Satindriya, samdhindriya, paindriya. Ime
paca dhamm visesabhgiy.

Puna ca para vuso bhikkhuno sakkya


manasikaroto sakkye citta na pakkhandati
nappasdati na santihati na vimuccati.
Sakkyanirodha kho panassa manasikaroto
sakkyanirodhe citta pakkhandati pasdati
santihati vimuccati. Tassa ta citta sugata
subhvita suvuhita suvimutta visayutta
sakkyena. Ye ca sakkyappaccay uppajjanti
sav vight parih, mutto so tehi. Na so ta
vedana vedeti. Idamakkhta sakkyassa
nissaraa. Ime paca dhamm duppaivijjh.

[BJT Page 482] [\x 482/]

Katame paca dhamm duppaivijjh?


Pacanissray dhtuyo: idhvuso, bhikkhuno
kme manasikaroto kmesu citta na
pakkhandati nappasdati na santihati na
vimuccati. Nekkhamma kho panassa
manasikaroto nekkhamme citta pakkhandati
pasdati santihati vimuccati, tassa ta citta
sugata subhvita suvuhita suvimutta
visayutta kmehi. Yeca kmappaccay
uppajjanti sav vight parih mutto so tehi,
na so ta vedana vedeti. Idamakkhta
kmna nissaraa.

Puna ca para vuso, bhikkhuno vihesa


manasikaroto vihesya citta na pakkhandati
nappasdati na santihati na vimuccati.
Avihesa kho panassa manasikaroto avihesya
citta pakkhandati pasdati santihati
vimuccati. Tassa ta citta sugata subhvita
suvuhita suvimutta visayutta vihesya. Ye
ca vihesappacc uppajjanti sav vight
parih, mutto so tehi, na so ta vedana vedeti.
Idamakkhta vihesya nissaraa.
Puna ca para vuso bhikkhuno rpe
manasikroto rpesu citta na pakkhandati
nappasdati na santihati na vimuccati. Arpa
kho panassa manasikaroto arpe citta
pakkhandati pasdati santihati vimuccati. Tassa
ta citta sugata subhvita suvuhita
suvimutta visayutta rpehi. Ye ca
rpappaccay uppajjanti sav vight parih,
mutto so tehi, na so ta vedana vedeti.
Idamakkhta rpna nissaraa.
[BJT Page 484] [\x 484/]

Katame paca dhamm uppdetabb? Paca


iko sammsamdhi. Aya samdhi
paccuppannasuko ceva yatica sukhavipko'ti
paccattaeva a uppajjati, aya samdhi
ariyo nirmiso'ti [PTS Page 279] [\q 279/]
paccattaeva a uppajjati, aya samdhi
akpurisasevito'ti paccattaeva a
uppajjati, aya samdhi santo pato
paippassaddhaladdho ekodibhvdhigato na

D.N. 510/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sakhraniggayhavritvatoti1 paccattaeva
a uppajjati, so kho panha ima samdhi
sato'va sampajjmi, sato vuhahm'ti
paccattaeva a uppajjati. Ime paca
dhamm uppdetabb.
Katame paca dhamm abhieyy? Paca
vimuttyatanni: idhvuso bhikkhuno satth
dhamma deseti aataro v garuhniko
sabrahmacr. Yath yath vuso bhikkhano
satth dhamma deseti aataro v
garuhniko sabrahmacr, tath tath so
tasmi dhamme atthapaisaved ca hoti
dhammapaisaved ca. Tassa
atthapaisavedino dhammapaisavedino
pmujja jyati, pamuditassa pti jyati,
ptimanassa kyo passambhati, passaddhakyo
sukha vedeti, sukhino citta samdhiyati. Ida
pahama vimuttyatana.
---------------
1. Sasakhraniggayhavritagato (machas)
[BJT Page 486] [\x 486/]

Puna ca para vuso bhikkhuno na heva kho


satth dhamma deseti. Aataro v
garuhniko sabrahmacr, api ca kho
yathsuta yathpariyatta dhamma
vitthrena paresa deseti. Yath yath vuso
bhikkhu yathsuta yathpariyatta dhamma
vitthrena paresa deseti, tath tath so tasmi
dhamme atthappaisaved ca hoti
dhammappaisaved ca. Tassa
atthapaisavedino dhammapaisavedino
pmujja jyati, pamuditassa pti jyati,
ptimanassa kyo passambhati, passaddhakyo
sukha vedeti, sukhino citta samdhiyati. Ida
dutiya vimuttyatana.
Puna ca para vuso bhikkhuno na heva kho
satth dhamma deseti aataro v
garuhniko sabrahmacr, npi yathsuta
yathpariyatta dhamma vitthrena paresa
deseti. Api ca kho yathsuta yathpariyatta
dhamma vitthrena sajjhya karoti. Tath
tathvuso bhikkhu yathsuta yathpariyatta
dhamma vitthrena sajjhya karoti, tath
tath so tasmi dhamme atthapaisavedi ca
hoti dhammappaisaved ca. Tassa
atthapaisavedino dhammapaisavedino
pmujja jyati, pamuditassa pti jyati,
ptimanassa kyo passambhati, passaddhakyo
sukha vedeti, sukhino citta samdhiyati. Ida
tatiya vimuttyatana.

Puna ca para vuso bhikkhuno na heva kho


satth dhamma deseti aataro v
garuhniko sabrahmacr, npi yath suta
yathpariyatta dhamma vitthrena paresa
deseti, npi yathsuta yathpariyatta
dhamma vitthrena sajjhya karoti, api ca kho
yathsuta yathpariyatta dhamma cetas
anuvitakketi anuvicreti manasnupekkhati.
Yath yath vuso bhikkhu yathsuta
yathpariyatta dhamma cetas anuvitakketi
anuvicreti manasnupekkhati, tath tath so
tasmi dhamme atthappaisaved ca hoti
dhammappaisaved ca. Tassa
atthapaisavedino dhammapaisavedino
pmujja jyati, pamuditassa pti jyati,
ptimanassa kyo passambhati, passaddhakyo
sukha vedeti, sukhino citta samdhiyati. Ida
catuttha vimuttyatana.
[BJT Page 488] [\x 488/]

Puna ca para vuso bhikkhuno na heva kho


satth dhamma deset, aataro v
garuhniko sabrahmacr, npi yathsuta
yathpariyatta dhamma vitthrena paresa
deseti. Npi yathsuta yathpariyatta
dhamma vitthrena sajjhya karot, npi
yathsuta yathpariyatta dhamma cetas
anuvitakketi anuvicreti manasnupekkhati. Api
ca khvassa aatara samdhinimitta
suggahita hoti sumanasikata spadhrita
suppaividdha paya. Yath yath vuso
bhikkhuno aatara samdhinimitta
suggahita hoti sumanasikata spadhrita
suppaividdha paya. Tath tath so tasmi
dhamme atthapaisaved ca hoti
dhammapaisaved ca. Tassa
atthapaisavedino dhammapaisavedino
pmujja jyati, pamuditassa pti jyati,
ptimanassa kyo passambhati, passaddhakyo
sukha vedeti, sukhino citta samdhiyati. Ida
pacama vimuttyatana. Ime paca dhamm
abhieyy.
Katame paca dhamm sacchiktabb? Paca
dhammakkhandh: slakkhandho,
samdhikkhandho, pakkhandho,
vimuttikkhandho,
vimuttiadassanakkhandho. Ime paca
dhamm sacchiktabb.
Iti ime pasa dhamm bht tacch tath
avitath anaath samm tathgatena
abhisambuddh.
Cha dhamm

D.N. 511/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

7. Cha dhamm bahukr, cha dhamm


bhvetabb, cha dhamm parieyy, cha
dhamm pahtabb, cha dhamm hnabhgiy,
cha dhamm visesabhgiy. Cha dhamm
duppaivijjh, cha dhamm uppdetabb, cha
dhamm abhieyy, cha dhamm
sacchiktabb.
Katame cha dhamm bahukr? Cha srny
dhamm: idhvuso bhikkhuno metta
kyakamma [PTS Page 280] [\q 280/]
paccupahita hoti sabrahmacrsu vi ceva
raho ca. Ayampi dhammo srnyo piyakarao
garukarao sagahya avivdya avihesya
smaggiy ekbhvya savattati.
[BJT Page 490] [\x 490/]

Puna ca para vuso bhikkhuno metta


vackamma paccupahita hoti
sabrahmacrsu vi ceva raho ca. Ayampi
dhammo srnyo piyakarao garukarao
sagahya avivdya avihesya smaggiy
ekbhvya savattati.
Puna ca para vuso bhikkhuno metta
manokamma paccupahita hoti
sabrahmacrsu vi ceva raho ca. Ayampi
dhammo srnyo piyakarao garukarao
sagahya avivdya avihesya smaggiy
ekbhvya savattati.
Puna ca para vuso bhikkhu ye te lbh
dhammik dhammaladdh antamaso
pattapariypannamattamp tathrpehi lbhehi
appaivibhattabhog hoti slavantehi
sabrahmacrhi sdhraabhog. Ayampi
dhammo srniyo piyakarao garukarao
sagahya avivdya avihesya smaggiy
ekbhvya savattati.
Puna ca para vuso bhikkhu yni tni slni
akhani acchiddni asabalni akammsni
bhujissni vippasatthni aparmahni
samdhisavattanikni, tathrpesu slesu
slasmaagato viharati sabrahmacrhi
viceva raho ca. Ayampi dhammo sryo
piyakarao garukarao sagahya avivdya
avihesya smaggiy ekbhvya savattati.
Puna ca para vuso bhikkhu y'ya dihi ariy
niyynik niyyti takkarassa samm
dukkhakkhayya, tathrpya dihiy
dihismaagato viharati sabrahmacrhi vi
ceva raho ca. Ayampi dhammo srnyo

piyakarao garukarano sagahya avivdya


avihesya smaggiy ekbhvya savattati. Ime
cha dhamm bahukr,
Katame cha dhamm bhvetabb? Cha
anussatihnini: buddhnussati,
dhammnussati, saghnussati, slnussati,
cgnussati, devatnussati. Ime cha dhamm
bhvetabb.
Katame cha dhamm parieyy? Cha
ajjhattikni yatanni: cakkhyatana,
sotyatana, ghnyatana, jivhyatana,
kyyatana, manyatana. Ime cha dhamm
parieyy.
[BJT Page 492] [\x 492/]

Katame cha dhamm pahtabb? Cha tahky,


rpatah, saddatah, gandhatah, rasatah,
phohabbatah, dhammatah. Ima cha
dhamm pahtabb.
Katame cha dhamm hnabhgiy? Cha agrav:
idhvuso bhikkhu satthari agravo viharati
appatissavo, dhamme agravo viharati
appatissavo, saghe agravo viharati
appatissavo, sikkhya agravo viharati
appatissavo, appamde agravo viharati
appatissavo, paisanthre agravo viharati
appatissavo, ime cha dhamm hnabhgiy.
Katame cha dhamm visesabhgiy? Cha grav:
idhvuso bhikkhu satthari sagravo viharati
sappatissavo, dhamme sagravo viharati
sappatissavo, saghe sagravo viharati
sappatissavo, sikkhya sagravo viharati
sappatissavo, appamde sagravo viharati
sappatissavo, paisanthre sagravo viharati
sappatissavo. Ime cha dhamm visesabhgiy.
Katame cha dhamm duppaivijjh? Cha
nissaraiy dhtuyo: idhvuso, bhikkhu eva
vadeyya: mett hi kho me vuso, cetovimutti
bhvit bahulkat ynkat vatthukat anuhit
paricit susamraddh, atha ca pana me bypdo
citta pariydya tihat'ti, so 'm hevanti'ssa
vacanyo, m'yasm eva avaca, m bhagavanta
abbhcikkhi, na hi sdhu bhagavato
abbhakkhna, na hi bhagav eva vadeyya.
Ahnameta vuso anavakso, ya mettya
cetovimuttiy bhvitya bahulkatya ynkatya
vatthukatya anuhitya paricitya
susamraddhya, atha ca panassa bypdo citta
pariydya hassat'ti neta hna vijjati.

D.N. 512/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Nissaraa heta vuso bypdassa yadida


mettcetovimutti.
[BJT Page 494] [\x 494/]

Idha panvuso, bhikkhu eva vadeyya: karuhi


kho me vuso cetovimutti bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh, atha ca pana me vihes citta
pariydya tihat'ti, so 'm hevanti'ssa
vacanyo, m'yasm eva avaca, m bhagavanta
abbhcikkhi, na hi sdhu bhagavato
abbhakkhna, na hi bhagav eva vadeyya.
Ahnameta vuso anavakso ya karuya
cetovimuttiy bhvitya bahulkatya ynkatya
vatthukatya anuhitya paricitya
susamraddhya, atha ca panassa vihes citta
pariydya hassat'ti neta hna vijjati.
Nissaraa heta vuso, vihesya yadida
karu cetovimutti.
Idhvuso, bhikkhu eva vadeyya: mudit hi kho
me vuso cetovimutti bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit
susamraddh, atha ca pana me arati citta
pariydya tihat'ti, so 'm hevanti'ssa
vacanyo, m'yasm eva avaca, m bhagavanta
abbhcikkhi, na hi sdhu bhagavato
abbhakkhna, na hi bhagav eva vadeyya.
Ahnameta vuso anavakso ya muditya
cetovimuttiy bhvitya bahulkatya ynkatya
vatthukatya anuhitya paricitya
susamraddhya, atha ca panassa mudit citta
pariydya hassat'ti neta hna vijjati.
Nissaraa heta vuso aratiy yadida mudit
cetovimutti.
Idha pana vuso, bhikkhu eva vadeyya:
upekkhhi kho me vuso cetovimutti bhvit
bahulkat ynkat vatthukat anuhit
paricit susamraddh, atha ca pana me rgo
citta pariydya tihat'ti, so 'm hevanti'ssa
vacanyo, m'yasm eva avaca, m bhagavanta
abbhcikkhi, na hi sdhu bhagavato
abbhakkhna, na hi bhagav eva vadeyya.
Ahnameta vuso anavakso ya upekkhya
cetovimuttiy bhvitya bahulkatya ynkatya
vatthukatya anuhitya paricitya
susamraddhya, atha ca panassa rgo citta
pariydya hassat'ti neta hna vijjati.
Nissaraa heta vuso rgassa yadida
upekkh cetovimutti.
Idha panvuso, bhikkhu eva vadeyya: animitt
hi kho me vuso cetovimutti bhvit bahulkat
ynkat vatthukat anuhit paricit

susamraddh, atha ca pana me ta


nimittnusr a hot'ti, so 'm hevanti'ssa
vacanyo, m'yasm eva avaca, m bhagavanta
abbhcikkhi, na hi sdhu bhagavato
abbhakkhna, na hi bhagav eva vadeyya.
Ahnameta vuso anavakso ya animittya
cetovimuttiy bhvitya bahulkatya ynkatya
vatthukatya anuhitya paricitya
susamraddhya, atha ca panassa animitto citta
pariydya hassat'ti neta hna vijjati.
Nissaraa heta vuso sabbanimittna
yadida animitt cetovimutti.
[BJT Page 496] [\x 496/]

Idha pana vuso, bhikkhu eva vadeyya: asm'ti


kho me vigata, ayamahasm'ti na
samanupassmi. Atha ca pana me vicikicch
kathakathsalla citta pariydya tihat'ti.
So 'm hevanti'ssa vacanyo, m'yasm eva
avaca, m bhagavanta abbhcikkhi, na hi sdhu
bhagavato abbhakkhna. Na hi bhagav eva
vadeyya. Ahnameta vuso, anavakso, ya
asm'ti vigate ayamahamasm'ti asamanupassato,
atha ca panassa vicikicch kathakathsalla
citta pariydya hassat'ti, neta hna vijjati.
Nissaraa heta vuso vicikicch
kathakathsallassa, yadida asm'ti mnassa
samugghto.
Ime cha dhamm duppaivijjh.
[PTS Page 281] [\q 281/]
Katame cha dhamm uppdetabb? Cha
satatavihr: idhvuso bhikkhu cakkhun rpa
disv neva sumano hoti na dummano.
Upekkhako ca viharati sato sampajno. Sotena
sadda sutv neva sumano hoti na dummano.
Upekkhako ca viharati sato sampajno. Ghnena
gandha ghyitv neva sumano hoti na
dummano. Upekkhako ca viharati sato
sampajno. Jivhya rasa syitv neva sumano
hoti na dummano. Upekkhako ca viharati sato
sampajno. Kyena phohabba phusitv neva
sumano hoti na dummano. Upekkhako ca
viharati sato sampajno. Manas dhamma
viya neva sumano hoti na dummano.
Upekkhako ca viharati sato sampajno. Ime cha
dhamm uppdetabb.
Katame cha dhamm abhieyy? Ca
anuttariyni: dassnnuttariya,
savanuttariya, lbhnuttariya,
sikkhnuttariya, pricariynuttariya,
anussatnuttariya. Ime dhamm abhieyy.

D.N. 513/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Katame cha dhamm sacchiktabb? Cha


abhi: idhvuso, bhikkhu anekavihita
iddhividha paccanuhoti eko'pi hutv bahudh
hoti, bahudh'pi hutv eko hoti, vbhva
tirobhva tirokuha tiropkra
tiropabbata asajjamno gacchati, seyyathpi
kse. Pahaviy'pi ummujjanimujja karoti,
seyyath pi udake. Udake'pi abhijjamne
gacchati seyyathpi pahaviya, kse'pi
pallakena khamati seyyathpi pakkhisakuo.
Imepi candima suriye eva mahiddhike eva
mahnubhve pin parimasati parimajjati.
Yva brahmalok'pi kyena vasa vatteti.
Dibbya sotadhtuy visuddhya
atikkantamnusikya ubho sadde suti. Dibbe
ca mnuse ca ye dre santike v parasattna
parapuggalna cetas ceto paricca pajnti.
Sarga v citta sarga cittanti pajnti.
Vtarga v citta vtarga cittanti pajnti.
Sadosa v citta sadosa cittanti pajnti.
Vtadosa v citta vtadosa cittanti pajnti.
Samoha v citta samoha v cittanti pajnti.
Vtamoha v citta vtamoha cittanti pajnti.
Sakhitta v citta sakhitta cittanti pajnti.
Vikkhitta v citta vikkhitta v cittanti
pajnti. Amahaggata v citta amahaggata v
cittanti pajnti. Mahaggata v citta
mahaggata cittanti pajnti. Savuttara v
citta savuttara cittanti pajnti. Anuttara v
citta anuttara cittanti pajnti. Asamhita v
citta asamhita cittanti pajnti. Samhita v
citta samhita cittanti pajnti. Avimutta v
citta avimutta cittanti pajnti. Vimutta v
citta vimutta cittanti pajnti. So
anekavihita pubbenivsa anussarati,
seyyathda ekampi jti, dve'pi jtiyo, tisso'pi
jtiyo, catasso'pi jtiyo, paca'pi pi jtiyo, dasa'pi
pi jtiyo, vsampi jtiyo, tisampi jtiyo,
cattsampi jtiyo, pasampi jtiyo,
jtisatampi, jtisahassampi, jtisatasahassampi,
anekni'pi jtisatni anekni'pi jtisahassni,
anekni'pi jtisatasahassni, aneke'pi
savaakappe, aneke'pi vivaakappe, aneke'pi
savaavivaakappe: amutrsi evannmo eva
gotto eva vao evamhro eva
sukhadukkhapaisaved evamyupariyanto. So
tato cuto amutra udapdi. Tatrpsi eva
nmo eva gotto eva vao evamhro eva
sukhadukkhapaisaved evamyupariyanto. So
tato cuto idhpapanno"ti. Iti skra sauddesa
anekavihita pubbenivsa anussarati. Dibbena
cakkhun visuddhena atikkantamnusakena
satte passati cavamne upapajjamne hne
pate suvae dubbae sugate duggate
yathkammpage satte pajnti: 'ime vata
bhonto satt kya duccaritena samanngat vac

duccaritena samanngat mano duccaritena


samanngat ariyna upavdak
micchdihik micchdihi kamma samdn,
te kyassabhed parammara apya duggati
vinpta niraya upapann. Ime v pana bhonto
satt kyasucaritena samanngat,
vacsucaritena samanngat, mano sucaritena
samanngat ariyna anupavdak
sammdihik sammdihikamma samdn,
te kyassa bhed parammara sugati sagga
loka upapannti, iti dibbena cakkhun
visuddhena atikkantamnusakena satte passati
cavamne upapajjamne hne pate suvae
dubbae sugate duggate yathkammpage
satte pajnti. savna khay ansava
cetovimutti pavimutti diheva dhamme
saya abhi sacchikatv upasampajja viharati.
Ime cha dhamm sacchiktabb.
[BJT Page 498] [\x 498/]

Iti ime sahi dhamm bht tacch tath avitat


anaath samm tathgatena abhisambuddh.

Sattadhamm
8. [PTS Page 282] [\q 282/] satta dhamm
bahukr, satta dhamm bhvetabb, satta
dhamm parieyy, satta dhamm pahtabb,
satta dhamm hnabhgiy, satta dhamm
visesabhgiy, satta dhamm duppaivijjh, satta
dhamm uppdetabb, sattadhamm
abhieyy, satta dhamm sacchiktabb.
Katame satta dhamm bahukr? Satta
ariyadhanni: saddhdhana, sladhana,
hiridhana, ottappadhana, sutadhana,
cgadhana, padhana. Ime satta dhamm
bahukr.
Katame satta dhamm bhvetabb?
Sattasambojjhag: satisambojjhago,
dhammavicayasambojjhago,
viriyasambojjhago, ptisambojjhago,
passaddhisambojjhago, samdhisambojjhago,
upekkhsambojjhago. Ime satta dhamm
bhvetabb.
Katame satta dhamm parieyy? Satta
viahitiyo: sattvuso satt nnattaky
nnttasaino, seyyathpi manuss ekacco ca
dev ekacco ca viniptik. Aya paham
viahiti.

D.N. 514/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Santvuso satt nnattaky ekattasaino,


seyyathpi dev brahmakyik
pahambhinibbatt, aya dutiy viahiti.

Santvuso satt ekattaky nnattasaino,


seyyathpi dev bhassar. Aya tatiy
viahiti.
Santvuso satt ekattaky ekattasaino,
seyyathpi dev subhakih. Aya catutth
viahiti.
Santvuso satt sabbaso rpasana
samatikkamma paighasana atthagam
nnattasana amanasikr ananto kso'ti
ksnacyatanpag. Aya pacam
viahiti.
[BJT Page 500] [\x 500/]

Santvuso satt sabbaso ksnacyatana


samatikkamma ananta vianti
viacyatanpag. Aya chah
Viahiti.
Santvuso satt sabbaso viacyatana
samatikkamma natthi kic'ti
kicayatanpag. Aya sattam
viahiti. Ime satta dhamm parieyy.
Katame satta dhamm pahtabb? Sattnusay:
kmargnusayo, paighnusayo, dihnusayo,
vicikicchnusayo, mnnusayo,
bhavargnusayo, avijjnusayo. Ime satta
dhamm pahtabb.
Katame satta dhamm hnabhgiy? Satta
asaddhamm: idhvuso bhikkhu assaddho hoti,
ahiriko hoti, anottapp hoti, appassuto hoti,
kusto hoti, muhassati hoti, duppao hoti. Ime
satta dhamm hnabhgiy.
Katame satta dhamm visesabhgiy? Satta
saddhamm: idhvuso bhikkhu saddho hoti,
hirim hoti, ottapp hoti, bahussuto hoti,
raddhaviriyo hoti, upahitasati hoti, paav
hoti. Ime satta dhamm visesabhgiy.
[PTS Page 283] [\q 283/] katame satta
dhamm duppaivijjh? Satta sappurisadhamm:
idhvuso bhikkhu dhamma ca hoti,
atthaca, atta ca, matta ca kla ca,
parisa ca, puggala ca. Ime satta dhamm
duppaivijjh.

Katame satta dhamm uppdetabb? Satta


sa: aniccasa, anattasa, asubhasa,
dnavasa, pahasa, virgasa,
nirodhasa. Ime satta dhamm uppdetabb.
8
[BJT Page 502] [\x 502/]

Katame satta dhamm abhieyay? Satta


niddasavatthni: idhvuso bhikkhu
sikkhsamdne tibbachando hoti yatica
sikkhsamdne avigatapemo, dhammanisantiy
tibbachando hoti yatica dhammanisantiy
avigatapemo, icchvinaye tibbachando hoti
yatica icchvinaye avigatapemo, paisallne
tibbachando hoti yatica paisallne
avigatapemo, viriyrambhe tibbachando hoti
yatica viriyrambhe avigatapemo, satinepakke
tibbachando hoti yatica satinepakke
avigatapemo, dihipaivedhe tibbachando hoti
yatica dihipaivedhe avigatapemo, ime satta
dhamm abhieyy.
Katame satta dhamm sacchiktabb? Satta
khsavabalni: idhvuso khsavassa
bhikkhuno aniccato sabbe sakhr yathbhta
sammappaya sudih honti, yampvuso
khsavassa bhikkhuno aniccato sabbe
sakhr yathbhta sammappaya sudih
honti, idampi khsavassa bhikkhuno bala
hoti, ya bala gamma khsavo bhikkhu
savna khaya paijnti, 'kh me sav'ti.
Puna ca para vuso khsavassa bhikkhuno
agrakspam km yathbhta
sammappaya sudih honti. Yampvuso
khsavassa bhikkhuno aniccato sabbe
sakhr yathbhta sammappaya sudih
honti, idampi khsavassa bhikkhuno bala
hoti, ya bala gamma khsavo bhikkhu
savna khaya paijnti, 'kh me sav'ti.
Puna ca para vuso khsavassa bhikkhuno
viveka ninta citta hoti vivekapoa
vivekapabbhra vivekaha
nekkhammbhirata vyantibhta sabbaso
savahniyehi dhammehi. Yampvuso
khsavassa bhikkhuno aniccato sabbe
sakhr yathbhta sammappaya sudih
honti, idampi khsavassa bhikkhuno bala
hoti, ya bala gamma khsavo bhikkhu
savna khaya paijnti, 'kh me sav'ti.
Puna ca para vuso khsavassa bhikkhuno
cattro satipahn bhvit honti [PTS Page
284] [\q 284/] subhvit. Yampvuso

D.N. 515/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

khsavassa bhikkhuno aniccato sabbe


sakhr yathbhta sammappaya sudih
honti, idampi khsavassa bhikkhuno bala
hoti, ya bala gamma khsavo bhikkhu
savna khaya paijnti, 'kh me sav'ti.
Puna ca para vuso khsavassa bhikkhuno
pacindriyni bhvitni honti subhvitni.
Yampvuso khsavassa bhikkhuno aniccato
sabbe sakhr yathbhta sammappaya
sudih honti, idampi khsavassa bhikkhuno
bala hoti, ya bala gamma khsavo
bhikkhu savna khaya paijnti, 'kh me
sav'ti.
[BJT Page 504] [\x 504/]

Puna ca para vuso khsavassa bhikkhuno


satta bojjhag bhvit honti subhvit.
Yampvuso khsavassa bhikkhuno aniccato
sabbe sakhr yathbhta sammappaya
sudih honti, idampi khsavassa bhikkhuno
bala hoti, ya bala gamma khsavo
bhikkhu savna khaya paijnti, 'kh me
sav'ti.

Idhvuso bhikkhu satthra v upanissya


viharati aatara v garuhniya
sabrahmacra, yatthassa tibba hirottappa
paccupahita hoti, pemaca gravo ca. Aya
pahamo hetu, pahamo paccayo
dibrahmacariyikya paya appailaddhya
[PTS Page 285] [\q 285/] pailbhya
pailaddhya bhiyyobhvya vepullya
bhvanya pripriy savattati.
Ta kho pana satthra upanissya viharati
aatara v garuhniya sabrahmacri
yatthassa tibba hirottappa paccupahita
hoti pema ca gravo ca, te klena kla
upasakamitv paripucchati paripahati. Ida
bhante katha? Imassa ko attho'ti? Tassa te
yasmanto avivaa ceva vivaranti,
anuttnikataca uttnkaronti, anekavihitesu ca
kakhhnyesu dhammesu kakha
paivinodenti. Aya dutiyo hetu dutiyo paccayo
dibrahmacariyikya paya appailaddhya
pailbhya pailaddhya bhiyyobhvya
vepullya bhvanya pripriy savattati.
[BJT Page 506] [\x 506/]

Puna ca para vuso khsavassa bhikkhuno


ariyo ahagiko maggo bhvito hoti subhvito.
Yampvuso khsavassa bhikkhuno ariyo
ahagiko maggo bhvito hoti subhvito.
Idampi khsavassa bhikkhuno bala hoti, ya
bala gamma khsavo bhikkhu savna
khaya paijnti, 'kh me sav'ti.

Ta kho pana dhamma sutv dvayena


vpaksena sampdeti kyavpaksena ca
cittavpaksena ca. Aya tatiyo hetu tatiyo
paccayo dibrahmacariyikya paya
appailaddhya pailbhya pailaddhya
bhiyyobhvya vepullya bhvanya pripriy
savattati.

Ime satta dhamm sacchiktabb.

Puna ca para vuso bhikkhu slav hoti,


ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno, anumattesu vajjesu
bhayadassv, samdya sikkhati sikkhpadesu.
Aya catuttho paccayo dibrahmacariyikya
paya appailaddhya pailbhya
pailaddhya bhiyyobhvya vepullya
bhvanya pripriy savattati.

Iti me sattati dhamm bht tacch tath


avitath anaath samm tathgatena
abhisambuddh.
Aha dhamm
9. Aha dhamm bahukr, aha dhamm
bhvetabb, aha dhamm parieyy, aha
dhamm pahtabb, aha dhamm
hnabhgiy, aha dhamm visesabhgiy,
aha dhamm duppaivijjh, aha dhamm
uppdetabb, aha dhamm abhieyy, aha
dhamm sacchiktabb.
Katame aha dhamm bahukr? Aha hetu
aha paccay dibrahmacariyikya paya
appailaddhya pailbhya pailaddhya
bhiyyobhvya vepullya bhvanya pripriy
savattanti. Katame aha:

Puna ca para vuso bhikkhu bahussuto hoti


sutadharo sutasananicayo. Ye te dhamm
dikaly majjhekaly pariyosnakaly
stth sabyajan kevalaparipua
parisuddha brahmacariy abhivadanti,
tathrp'ssa dhamm bahussut honti dhat
vacas paricit manasnupekkhit dihiy
suppaividdh. Aya pacamo hetu pacamo
paccayo dibrahmacariyikya paya
appailaddhya pailbhya pailaddhya
bhiyyobhvya vepullya bhvanya pripriy
savattati.

D.N. 516/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Puna ca para vuso bhikkhu raddhaviriyo


viharati akusalna dhammna pahya,
kusalna dhammna upasampadya,
thmava dahaparakkamo anikkhittadhuro
kusalesu dhammesu. Aya [PTS Page 286] [\q
286/] chaho hetu chaho paccayo
dibrahmacariyikya paya appailaddh
pailbhya pailaddhya bhiyyobhvya
vepullya bhvanya pripriy savattati.

Katame aha dhamm hnabhgiy? Aha


kustavatthni: idhvuso bhikkhun kamma
ktabba hoti. Tassa eva hoti: kamma kho me
ktabba bhavissati, kamma kho pana me
karontassa kyo kilamissati, handha
nipajjm'ti. So nipajjati, na viriya rabhati
appattassa pattiy, anadhigatassa adhigamya,
asacchikatassa sacchikiriyya. Ida pahama
kustavatthu.

Puna ca para vuso bhikkhu satim hoti


paramena sati nepakkena samanngato
cirakatampi cirabhsitampi sarit anussarit.
Aya sattamo hetu sattamo paccayo
dibrahmacariyikya paya appailaddhya
pailbhya pailaddhya bhiyyobhvya
vepullya bhvanya pripriy savattati.

[BJT Page 510] [\x 510/]

[BJT Page 508] [\x 508/]

Puna ca para vuso bhikkhu


pacasupdnakkhandhesu udayabbaynupass
virahati iti rpa, iti rpassa samudayo, iti
rpassa atthagamo, iti vedan iti vedanya
samudayo, iti vedanya atthagamo. Iti sa,
itisaya samudayo, iti saya atthagamo, iti
sakhr, iti sakhrna samudayo, iti
sakhrna atthagamo. Iti via, iti
viassa samudayo, iti viassa
atthagamo'ti. Aya ahamo hetu ahamo
paccayo dibrahmacariyikya paya
appailaddhya pailbhya pailaddhya
bhiyyobhvya vepullya bhvanya pripriy
savattati. Ime aha dhamm bahkr.
Katame aha dhamm bhvetabb? Ariyo
ahagiko maggo
Seyyathda: sammdihi, sammsakappo,
sammvc, samm kammanto, sammjvo,
sammvymo, sammsati sammsamdhi. Ime
ahadhamm bhvetabb.
Katame aha dhamm parieyy? Aha
lokadhamm: lbho ca, albho ca, ayaso ca, yaso
ca, nind ca, pasas ca, sukha ca, dukkha ca.
Ime aha dhamm parieyy.
Katame aha dhamm pahtabb?
Ahamicchatt: [PTS Page 287] [\q 287/]
micchdihi, micchsakappo, micchvc,
micchkammanto, micchjvo, micchvymo,
micchsati, micchsamdhi. Ime aha dhamm
pabtabb.

Puna ca para vuso bhikkhun kamma kata


hoti. Tassa eva hoti: aha kho kamma aksi,
kamma kho pana me karontassa kyo kilanto,
handha nipajjm'ti. So nipajjati, na viriya
rabhati appattassa pattiy, anadhigatassa
adhigamya, asacchikatassa sacchikiriyya. Ida
dutiya kustavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhun maggo gantabbo
hoti, tassa eva hoti: maggo kho me gantabbo
bhavissati, magga kho pana me gacchantassa
kyo kilamissati, handha nipajjm'ti. So
nipajjati, na viriya rabhati, appattassa pattiy,
anadhigatassa adhigamya, asacchikatassa
sacchikiriyya. Ida tatiya kustavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhun maggo gato hoti,
tassa eva hoti: aha kho magga agamsi,
magga kho pana me gacchantassa kyo
kilamissati, handha nipajjm'ti. So nipajjati,
na viriya rabhati, appattassa pattiy,
anadhigatassa adhigamya, asacchikatassa
sacchikiriyya. Ida catuttha kustavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhu gma v nigama
v piya caranto na labhati lkhassa v
patassa v bhojanassa yvadattha pripri.
Tassa eva hoti: "aha kho gma v nigama v
piya caranto nlattha lkhassa v patassa
v bhojanassa yvadattha pripri, tassa me
kyo kilanto akammao, handha nipajjm"ti
so nipajjati, na viriya rabhati, appattassa
pattiy, anadhigatassa adhigamya,
asacchikatassa sacchikiriyya. Ida pacama
kustavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhu gma v nigama
v piya caranto labhati lkhassa v patassa
v bhojanassa yvadattha pripri. Tassa eva
hoti: "aha kho gma v nigama v piya
caranto alattha lkhassa v patassa v
bhojanassa yvadattha pripri, tassa me kyo
garuko akammao mscita mae.
Handha nipajjm"ti so nipajjati, na viriya

D.N. 517/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

rabhati, appattassa pattiy, anadhigatassa


adhigamya, asacchikatassa sacchikiriyya. Ida
chaha kustavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhuno uppanno hoti
appamattako bdho, tassa eva hoti: uppanno
kho me aya appamattako bdho, atthi kappo
nipajjitu, handha nipajjm'ti so nipajjati, na
viriya habhati, appattassa pattiy,
anadhigatassa adhigamya, asacchikatassa
sacchikiriyya. Ida sattama kustavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhu giln vuhito
hoti, aciravuhito gela, tassa eva hoti:
'aha kho giln vuhito, aciravuhito gela,
tassa me kyo dubbalo akammao, atthi kappo
nipajjitu, handha nipajjm'ti so nipajjati, na
viriya rabhati, appattassa pattiy,
anadhigatassa adhigamya, asacchikatassa
sacchikiriyya. Ida ahama kustavatthu. Ime
aha dhamm hnabhgiy.
[BJT Page 512] [\x 512/]

Katame aha dhamm visesabhgiy? Aha


rambhavatthni: idhvuso bhikkhun kamma
ktabba hoti tassa eva hoti: 'kamma kho me
ktabba bhavissati, kamma kho pana me
karontena na sukara buddhna ssana
manasiktu, handha viriya rabhmi
appattassa pattiy anadhigatassa adhigamya
asacchikatassa sacchikiriyy'ti. So viriya
rabhati appattassa pattiy anadhigatassa
adhigamya asacchikatassa sacchikiriyya. Ida
pahama rambhavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhun kamma kata
hoti, tassa eva hoti: 'aha kho kamma ksi,
kamma kho panha karonto nsakkhi
buddhna ssana manasiktu, handha
viriya rabhmi. Appattassa pattiy,
anadhigatassa adhigamya, asacchikatassa
sacchikiriyy'ti. So viriya rabhati appattassa
pattiy, anadhigatassa adhigamya,
asacchikatassa sacchikiriyya. Ida dutiya
rambhavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhun maggo gantabbo
hoti. Tassa eva hoti: 'maggo kho me gantabbo
bhavissati, magga kho pana me gacchantena na
sukara buddhna ssana manasiktu,
handha viriya rabhmi appattassa pattiy,
anadhigatassa adhigamya, asacchikatassa
sacchikiriyy'ti. So viriya rabhati appattassa
pattiy, anadhigatassa adhigamya,

asacchikatassa sacchikiriyya. Ida tatiya


rambhavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhun maggo gato hoti.
Tassa eva hoti: 'aha kho magga agamsi,
magga kho panha gacchanto nsakkhi
buddhna ssana manasiktu, handha
viriya rabhmi', appattassa pattiy,
anadhigatassa adhigamya, asacchikatassa
sacchikiriyy'ti. So viriya rabhati appattassa
pattiy, anadhigatassa adhigamya,
asacchikatassa sacchikiriyya. Ida catuttha
rambhavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhu gma v nigama
v piya caranto na labhati lkhassa v
patassa v bhojanassa yvadattha pripri.
Tassa eva hoti: 'aha kho gma v nigama v
piya caranto nlattha lkhassa v patassa
v bhojanassa yvadattha pripri, tassa me
kyo lahuko kammao handha viriya
rabhmi' appattassa pattiy, anadhigatassa
adhigamya, asacchikatassa sacchikiriyy'ti. So
viriya rabhati appattassa pattiy,
anadhigatassa adhigamya, asacchikatassa
sacchikiriyya. Ida pacama rambhavatthu.
[BJT Page 514] [\x 514/]

Puna ca para vuso bhikkhu gma v nigama


v piya caranto labhati lkhassa v patassa
v bhojanassa yvadattha pripri. Tassa eva
hoti 'aha kho gma v nigama v piya
caranto alattha lkhassa v patassa v
bhojanassa yvadattha pripri, tassa me kyo
balav kammao, handha viriya rabhmi'
appattassa pattiy, anadhigatassa adhigamya,
asacchikatassa sacchikiriyy'ti. So viriya
rabhati appattassa pattiy, anadhigatassa
adhigamya, asacchikatassa sacchikiriyya. Ida
chaha rambhavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhuno uppanno hoti
appamattako bdho. Tassa eva hoti 'uppanno
kho me aya appamattako bdho, hna kho
paneta vijjati. Ya me bdho pavaheyya,
handha viriya rabhmi' appattassa pattiy,
anadhigatassa adhigamya, asacchikatassa
sacchikiriyy'ti. So viriya rabhati appattassa
pattiy, anadhigatassa adhigamya,
asacchikatassa sacchikiriyya. Ida sattama
rambhavatthu.
Puna ca para vuso bhikkhu giln vuhito
hoti aciravuhito gela, tassa eva hoti 'aha
kho giln vuhito aciravuhito gela,

D.N. 518/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

hna kho paneta vijjati, ya me bdho


paccudvatteyya, handha viriya rabhmi,
appattassa pattiy, anadhigatassa adhigamya,
asacchikatassa sacchikiriyy'ti. So viriya
rabhati appattassa pattiy, anadhigatassa
adhigamya, asacchikatassa sacchikiriyyti.
Ida ahama rambhavatthu.
Ime aha dhamm visesabhgiy.
Katame aha dhamm duppaivijjh? Aha
akkha asamay brahmacariyavsya. Idhvuso
tathgato ca loke uppanno hoti araha
sammsambuddho, dhammo ca desyati
opasamiko parinibbniko sabbodhagm
sugatappavedito. Ayaca puggalo niraya
upapanno hoti. Aya pahamo akkhao asamayo
brahmacariyavsya.
Puna ca para vuso tathgato ca loke uppanno
hoti araha sammsambuddho, dhammo ca
desyati opasamiko parinibbniko
sambodhagm sugatappavedito, ayaca puggalo
tiracchnayoni upapanno hoti. Aya dutiyo
akkhao asamayo brahmacariyavsya.
[BJT Page 516] [\x 516/]

Puna ca para vuso tathgato ca loke uppanno


hoti araha sammsambuddho, dhammo ca
desyati opasamiko parinibbniko
sambodhagm sugatappavedito, ayaca puggalo
pettivisaya upapanno hoti. Aya tatiyo akkhao
asamayo brahmacariyavsya.
Puna ca para vuso tathgato ca loke uppanno
hoti araha sammsambuddho, dhammo ca
desyati opasamiko parinibbniko
sambodhagm sugatappavedito, ayaca puggalo
dghyuka devanikya upapanno hoti. Aya
catuttho akkhao asamayo brahmacariyavsya.

Puna ca para vuso tathgato ca loke uppanno


hoti araha sammsambuddho, dhammo ca
desyati opasamiko parinibbniko
sambodhagm sugatappavedito, ayaca puggalo
paccantimesu janapadesu paccjto hoti.
Milakkhesu avitresu yattha natthi gati
bhikkhna bhikkhunna upsakna
upsikna. Aya pacamo akkhao asamayo
brahmacariyavsya.
Puna ca para vuso tathgato ca loke uppanno
hoti araha sammsambuddho, dhammo ca
desyati opasamiko parinibbniko

sambodhagm sugatappavedito, ayaca puggalo


majjhimesu janapadesu paccjto hoti, soca hoti
micchdihiko vipartadassano 'natthi dinna,
natthi diha, natthi huta, natthi
sukaadukkana kammna phala vipko,
natthi aya loko, natthi paro loko, natthi mt,
natthi pit, natthi satt opaptik, natthi loke
samaabrhma sammaggat sammpaipann
ye imaca loka paraca loka saya abhi
sacchikatv pavedent'ti. Aya chaho akkhao
asamayo brahmacariyavsya.
Puna ca para vuso tathgato ca loke uppanno
hoti araha sammsambuddho, dhammo ca
desyati opasamiko parinibbniko
sambodhagm sugatappavedito, ayaca puggalo
majjhimesu janapadadesu paccjto hoti, so ca
hoti duppao jao eamugo na paibalo
subhsitadubbhsitna atthamatu. Aya
sattamo akkhao asamayo brahmacariyavsya.

Puna ca para vuso dhammo ca na desyati


opasamiko parinibbniko sambodhagm
sugatappavedito, ayaca puggalo majjhimesu
janapadesu paccjto hoti, so ca hoti pav
ajao aneamgo paibalo
subhsitadubbhsitna atthamatu. Aya
ahamo akkhao asamayo brahmacariyavsya.

Ime aha dhamm duppaivijjh.


Katame aha dhamm uppdetabb?
Ahamahpurisavitakk: appicchassya
dhammo nya dhammo mahicchassa.
[BJT Page 518] [\x 518/]

Santuhassya dhammo nya dhammo


asantuhassa.
Pavivittassya dhammo nya dhammo
sagaikrmassa.
raddhaviriyassya dhammo nya dhammo
kusitassa.
Upahitasatissya dhammo nya dhammo
muhassatissa.
Samhitassya dhammo nya dhammo
asamhitassa.
Paavato aya dhammo nya dhammo
duppaassa.

D.N. 519/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Nippapacassya dhammo nya dhammo


papacrmassa, nippapacaratino aya
dhammo nya dhammo papacaratino'ti.
Ime aha dhamm uppdetabb.
Katame aha dhamm abhieyy? Aha
abhibhyatanni: ajjhatta rpasai eko
bahiddh rupni passati parittni
suvaadubbani, tni abhibhuyya jnmi
passm'ti eva sai hoti. Ida pahama
abhibhyatana.
Ajjhatta arupasa eko bahiddh rpni
passati appamni suvaadubbani, tni
abhibhuyya jnmi passm'ti eva sa hoti.
Ida dutiya abhibhyatana.
Ajjhatta arupasa eko bahiddh rupni
passati parittni suvaadubbani, tni
abhibhuyya jnmi passm'ti eva sa hoti.
Ida tatiya abhibhyatana.
Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni
passati appamni suvaadubbani, tni
abhibhuyya jnmi passm'ti eva sa hoti.
Ida catuttha abhibhyatana.

Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni


passati lohitakni lohitakavani
lohitakanidassanni lohitakanibhsni,
seyyathpi nma bandhujvakapuppha
lohitaka lohitakavaa lohitakanidassana
lohatikanibhsa seyyath v pana ta vattha
braseyyaka ubhatobhgavimaha
lohitaka lohitakavaa lohitakanidassana
lohitakanibhsa, evameva ajjhatta
arpasa eko bahiddh rpni passati
lohitakni lohitakavani lohitakanidassanni
lohitakanibhsni, tni abhibhuyya jnmi
passm'ti eva sa hoti. Ida sattama
abhibhyatana.
Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni
passati odtni odtavani odtanidassanni
odtanibhsni. - Seyyathpi nma osadhtrak
odt odtava odtanidassan odtanibhs,
seyyath v pana ta vattha braseyyaka
ubhatobhgavimaha odta odtavaa
odtanidassana odtanibhsa, evameva
ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni
passati odtni odtavani odtanidassanni
odtanibhsni, tni abhibhuyya jnmi
passm'ti eva sa hoti. Ida ahama
abhibhyatana.

Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni


passati nlni nilavani nlanidassanni
nlanibhsni, seyyathpi nma ummpuppha
nla nlavaa nilanidassana nlanibhsa,
seyyath v pana ta vattha braseyyaka
ubhatobhgavimaha nla nlavaa
nlanidassana nlanibhsa, evameva ajjhatta
arpasai eko bahiddh rpni passati nlni
nlavani nlanidassanni nlanibhsni, tni
abhibhuyya jnmi passm'ti eva sa hoti.
Ida pacama abhibhyatana.

Ime aha dhamm abhieyy.

[BJT Page 520] [\x 520/]

[BJT Page 522] [\x 522/]

Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni


passati ptni ptavani ptanidassanni
ptanibhsni. Seyyathpi nma
kaikrapuppha pta ptavaa
ptanidassana ptanibhsa, seyyath v pana
ta vattha braseyyaka
ubhatobhgavimaha pta ptavaa
ptanidassana ptanibhsa, evameva
ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni
passati. Ptni ptavani ptanidassann
ptanibhsni, tni abhibhuyya jnmi passm'ti
eva sai hoti. Ida chaha abhibhyatana.

[PTS Page 288] [\q 288/] katame aha


dhamm sacchiktabb? Aha vimokkh: rp
rpni passati. Aya pahamo vimokkho.
Ajjhatta arpasa eko bahiddh rpni
passati, aya dutiyo vimokkho.
Subhanteva ayimutto hoti aya tatiyo vimokkho.

Sabbaso rpasana samatikkam


paighasana atthagam nnattasana
amanasikr ananto kso'ti ksnacyatana
upasampajja viharati. Aya catuttho vimokkho.
Sabbaso ksnacyatana samatikkamma
ananta vianti viacyatana
upasampajja viharati. Aya pacamo vimokkho.

Sabbaso viacyatana samatikkamma


natthi kic'ti kicayatana upasampajja
viharati. Aya chaho vimokkho.

D.N. 520/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Sabbaso kicayatana samatikkamma


nevasansayatana upasampajja viharati.
Aya sattamo vimokkho.
Sabbaso nevasansayatana
samatikkamma savedayitanirodha
upasampajja viharati. Aya ahamo vimokkho.

dev ekacce ca vinipt. Aya pahamo


sattvso.
Santvuso satt nnattaky ekattasaino,
seyyathpi dev brahmakyik
pahambhinibbatt. Aya dutiyo sattvso.

Ime aha dhamm sacchiktabb.

Santvuso satt ekattaky nnattasaino,


seyyathpi dev bhassar. Aya tatiyo
sattvso.

Iti ime asti dhamm bht tacch tath avitath


anaath samm tathgatena abhisambuddh.

Santvuso satt ekattaky ekattasaino,


seyyathpi dev subhakih. Aya catuttho
sattvso.

Nava dhamm

Santvuso satt asaino appaisavedino,


seyyathpi dev asaasatt. Aya pacamo
sattvso.

10. Nava dhamm bahukr, nava dhamm


bhvetabb, nava dhamm parieyy, nava
dhamm pahtabb, nava dhamm hnabhgiy,
nava dhamm visesabhgiy, nava dhamm
duppaivijjh, nava dhamm uppdetabb, nava
dhamm abhieyy, nava dhamm
sacchiktabb.
Katame nava dhamm bahukr? Nava
yonisomanasikramlak dhamm: yoniso
manasikaroto pmojja jyati, pamuditassa pti
jyati, ptimanassa kyo passambhati,
passaddhakyo sukha vedeti, sukhino citta
samdhiyati, samhite citte yathbhta jnti.
Yathbhta jna passa nibbindati, nibbinda
virajjati, virg vimuccati. Ime nava dhamm
bahukr.
[BJT Page 524] [\x 524/]

Katame nava dhamm bhvetabb? Nava


prisuddhipadhniyagni. Slavisuddhi
prisuddhipadhniyaga, cittavisuddhi
prisuddhipadhniyaga, dihivisuddhi
prisuddhipadhniyaga,
kakhvitaraavisuddhi
prisuddhipadhniyaga,
maggmaggaadassanavisuddhi
prisuddhipadhniyaga
paipadadassanavisuddhi
prisuddhipadniyaga, adassanavisuddhi
prisuddhipadhniyaga, pavisuddhi
prisuddhipadniyaga, vimuttivisuddhi
prisuddhipadhniyaga. Ime nava dhamm
bhvetabb.
Katame nava dhamm parieyy: nava
sattvs. Santvuso satt nnattaky
nnattasaino, seyyathpi manuss ekacce ca

Santvuso satt sabbaso rpasana


samatikkam, paighasana atthgam,
nnattasana amanasikr, ananto kso'ti
aksnacyatanpag. Aya chaho sattvso.

Santvuso satt sabbaso ksnacyatana


samatikkamma ananta vianti
viacyatanpag. Aya sattamo sattvso.

Santvuso satt sabbaso viacyatana


samatikkamma natthi kic'ti
kicayatanpag, aya ahamo sattvso.
[BJT Page 526] [\x 526/]

Santvuso satt sabbaso kicayatana


samatikkamma nevasansayatanpag.
Aya navamo sattvso.
Ime nava dhamm parieyy.
Katame nava dhamm pahtabb? Nava
tahmlak [PTS Page 289] [\q 289/]
dhamm: taha paicca pariyesan,
pariyesana paicca lbho, lbha paicca
vinicchayo, vinicchaya paicca chandargo,
chandarga paicca ajjhosna, ajjhosna
paicca pariggaho. Pariggaha
Paicca macchariya, macchariya paicca
rakkho, rakkhdhikaraa paicca1
dadnasatthdnakalahaviggahavivdatuva
tuvapesuamusvd, aneke ppak akusal
dhamm savattanti. Ime nava dhamm
pahtabb.

D.N. 521/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Katame nava dhamm hnabhgiy? Nava


ghtavatthni: anattha me acar'ti ghta
bandhati, anattha me carat'ti ghta
bandhati, anattha me carissat'ti ghta
bandhati, piyassa me manpassa anattha
acar'ti ghta bandhati, piyassa me manpassa
anattha carat'ti ghta bandhati, piyassa me
manpassa anattha carissat'ti ghta
bandhat, appiyassa me amanpassa attha
acar'ti ghta bandhati, appiyassa me
amanpassa attha carat'ti ghta bandhati,
appiyassa me amanpassa attha carissat'ti
ghta khandhati. Ime nava dhamm
hnabhgiy.
Katame nava dhamm visesabhgiy? Nava
ghtapaivinay. Anattha me acar'ti ta
kutettha labbh'ti ghta paivineti. Anattha
me carat'ti ta kutettha labbh'ti ghta
paivineti. Anattha me carissat'ti, ta kutettha
labbh'ti ghta paivineti, piyassa me
manpassa anattha acar'ti ta tutettha
labbh'ti ghta paivineti. Piyassa me
manpassa anattha carat'ti ta tutettha
labbhti ghta paivineti. Piyassa me
manpassa anattha carissat'ti ta kutettha
labbh'ti ghta paivineti, appiyassa me
amanpassa attha acar'ti ta kutettha labbh'ti
ghta paivineti. Appiyassa me amanpassa
attha carat'ti ta kutettha labbh'ti ghta
paivineti. Appiyassa me amanpassa attha
carassat'ti ta kutettha labbh'ti ghta
paivineti. Ime nava dhamm visesabhgiy.
----------------
1. rakkhdhikaraa dadna. . . . .
(Machasa)
[BJT Page 528] [\x 528/]

Katame nava dhamm duppaivijjh? Nava


nntt: dhtunnatta paicca uppajjati
phassannatta, phassannatta paicca
uppajjati vedannnatta, vedannnatta
paicca uppajjati sannatta, sannatta
paicca uppajjati sagappannatta,
sakappannatta paicca uppajjati
chandannatta, chandannnatta paicca
uppajjati parihannatta, paihannatta
paicca uppajjati pariyesannnatta,
pariyesannnatta paicca uppajjati
lbhannatta, lbhannatta paicca uppajjati
maannnatta, ime nava dhamm
duppaivijjh.

Katame nava dhamm uppdetabb? Nava sa:


asubhasa, maraasa, hre
paikklasa, sabbaloke anabhiratisa,
aniccasa, anacce dukkhasa, [PTS Page
290] [\q 290/] dukkhe anattasa,
pahasa, virgasa. Ime nava dhamm
uppdetabb.
Katame nava dhamm abhieyy? Nava
anupubbavihr: idhvuso bhikkhu vivicceva
kmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakka
savicra vivekaja ptisukha pahama jhna
upasampajja viharati. Vitakkavicrna
vpasam ajjhatta sampasdana cetaso
ekodibhva avitakka avicra samdhija
ptisukha dutiya jhna upasampajja viharati.
Ptiy ca virg upekkhako ca viharati sato ca
sampajno sukha ca kyane paisavedeti. Ya
ta ariy cikkhanti 'upekkhako satim
sukhavihr'ti ta tatiya jhna upasampajja
viharati. Sukhassa ca pah dukkhassa ca
pah pubbeva somanassadomanassna
atthagam adukkha asukha
upekkhsatiprisuddhi catuttha jhna
upasampajja viharati. Sabbso rpasana
samatikkam paighasana atthagam
nnattasana amanasikr ananto kso'ti
ksnacyatana upasampajja viharati,
sabbaso ksnacyatana samatikkamma
ananta vianti viacyatana
upasampajja viharati, sabbaso
viacyatana samatikkamma natthi
kic'ti kicayatana upasampajja viharati,
sabbaso kicayatana samatikkamma
nevasansayatana upasampajja viharati,
sabbaso nevasa nsayatana
samatikkamma savedayitanirodha
upasampajja viharati. Ime nava dhamm
abhieyy.
[BJT Page 530] [\x 530/]

Katame nava dhamm sacchiktabb? Nava


anupubbanirodh: pahama jhna
sampannassa kmasa niruddh hoti,
dutiya jhna sampannassa vitakkavicr
niruddh honti, tatiya jhna sampannassa
pti niruddh hoti. Catuttha jhna
sampannassa asssapasss niruddh honti,
ksnacyatana sampannassa rpasa
niruddh hoti, viacyatana
sampannassa ksnacyatanasa niruddh
hoti, kicayatana sampannassa
viacyatanasa niruddh hoti,
nevasansayatana sampannassa
kicayatanasa niruddh hoti,

D.N. 522/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

savedayitanirodha sampannassa sa ca
vedan ca niruddh honti. Ime nava dhamm
sacchiktabb.
Iti ime navut dhamm bht tacch tath
avitath anaath samm tathgatena
abhisambuddh.
Dasa dhamm
11. Dasa dhamm bahukr. Dasa dhamm
bhvetabb, dasa dhamm parieyy, dasa
dhamm pabhtabb. Dasa dhamm
hnabhgiy. Dasa dhamm visesabhgiy. Dasa
dhamm duppaivijjh. Dasa dhamm
uppdetabb. Dasa dhamm abhieyy. Dasa
dhamm sacchiktabb.
Katame dasa dhamm bahukr? Dasa
nthakara dhamm: idhvuso bhikkhu slav
hoti ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasappanno anumattesu vajjesu
bhayadassv, samdya sikkhati sikkhpadesu.
Ya vuso bhikkhu slav hoti
ptimokkhasavarasavuto viharati
cragocarasampanno anumattesu vajjesu
bhayadassv samdya sikkhati sikkhpadesu,
ayampi dhammo nthakarao.
Puna ca para vuso bhikkhu bahussuto hoti
sutadharo sutasannicayo, ye te dhamm
dikaly, majjhe kaly, pariyosnakaly
stth sabyajan kevalaparipua
parisuddha brahmacariya abhivadanti,
tathrp'ssa dhamm bahussut honti dhat
vacas paricit manasnupekkhit dihiy
suppaividdh, yampvuso bhikkhu bahussuto
hoti sutadharo sutasannivayo ye te dhamm
dikaly, majjhe kaly, pariyosnakaly
stth sabyajan kevalaparipua
parisuddha brahmacariya abhivadanti, tath
rp'ssa dhamm bahussut honti dhat vacas
paricit manasnupekkhit dihiy
suppaividdh, ayampi dhammo nthakarao.
[BJT Page 532] [\x 532/]
Puna ca para vuso bhikkhu kalyamitto hoti
kalyasahyo kalyasampavako. Yampvuso
bhikkhu kalyamitto hoti kalyasahyo
kalyasampavako. Ayampi dhammo
nthakarao.
Puna ca para vuso bhikkhu suvaco hoti
sovacassakaraehi dhammehi samanngato
khamo padakkhiaggh anussani, yampvuso
bhikkhu suvaco hoti sovacassakaraehi
dhammehi samanngato khamo

padakkhiaggh anussani, ayampi dhammo


nthakarao.
Puna ca para vuso bhikkhu yni tni
sabrahmacrna uccvacni kikarayni,
tattha dakkho hoti analaso tatrupyya
vmasya samanngato ala ktu ala
savidhtu. Yampvuso bhikkhu yni tni
sabrahmacrna uccvacni kikarayni,
tattha dakkho hoti analaso tatrupyya
vmasya samanngato ala ktu ala
savidhtu. Ayampi dhammo nthakarao.
Puna ca para vuso bhikkhu dhammakmo hoti
piyasamudhro, abhidhamme abhivinaye
urapmojjo. Yampvuso bhikkhu
dhammakmo hoti piyasamudhro,
abhidhamme abhivinaye urapmojjo. Ayampi
dhammo nthakarao.
Puna ca para vuso bhikkhu santuho hoti
itartarehi
civarapiaptasensanagilnappaccayabhesajja
parikkrehi. Yampvuso bhikkhu santuho hoti
itartarehi
cvarapiaptasensanagilnapaccayabhesajjap
arikkhrehi, ayampi dhammo nthakarao.
Puna ca para vuso bhikkhu raddhaviriyo
viharati, akusalna dhammna pahnya,
kusalna dhammna upasampadya, thmav
dahaparakkamo, anikkhittadhuro kusalesu
dhammesu. Yampvuso bhikkhu raddhaviriyo
virahati, akusalna dhammna pahnya,
kusalna dhammna upasampdaya, thmav
dahaparakkamo, anikkhittadhuro kusalesu
dhammesu ayampi dhammo nthakarao.
[BJT Page 534] [\x 534/]

Puna ca para vuso bhikkhu satim hoti


paramena satinepakkena samanngato
cirakatampi cirabhsitampi sart anussarit.
Yampvuso bhikkhu satim hoti paramena
satinepakkena samanngato cirakatampi
cirabhsitampi sart anussarit, ayampi
dhammo nthakarao.
Puna ca para vuso bhikkhu paav hoti
udayatthagminiy paya samanngato
ariyya nibbedhikya samm
dukkhakkhayagminiy. Yampvuso bhikkhu
paav hoti udayatthagminiy paya
samanngato ariyya nibbedhikya samm
dukkhakkhayagminiy, ayampi dhammo
nthakarao.

D.N. 523/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Ime dasa dhamm bahukr.


Katame dasa dhamm bhvetabb? Dasa
kasiyatanni: pahavkasiameko sajnti
uddha adho tiraya advaya appama,
pokasiameko sajnti uddha adho tiriya
advaya appama, tejokasiameko sajnti
uddha adho tiriya advaya appama,
vyokasiameko sajnti uddha adho tiriya
advaya appama, nlakasiameko sajnti
uddha adho tiriya advaya appama,
ptakasiameko sajnti uddha adho tiriya
advaya appama, lohitakasiameko sajanti
uddha adho tiriya advaya appama,
odtakasiameko sajnti uddha adho tiriya
advaya appama, ksakasiameko sajnti
uddha adho tiriya advaya appama,
viakasiameko sajnti uddha adho
tiriya advaya appama, ime dasa dhamm
bhvetabb.
Katame dasa dhamm parieyy?
Dasyatanni: cakkhyatana, rpyatana,
sotyatana, saddyatana, ghnyatana,
gandhyatana, jivhyatana, rasyatana,
kyyatana, phohabbyatana.
Ime dasa dhamm parieyy.
Katame dasa dhamm pahtabb? Dasa
micchatt: micchdihi, micchsakappo,
micchvc, micchkammanto, micchjvo,
micchvymo, micchsati, micchsamdhi,
miccha, micchvimutti. Ime dasa dhamm
pahtabb.
Katame dasa dhamm hnabhgiy? Dasa
akusalakammapath: ptipto, adinndna,
kmesu micchcro, musvdo, pisu vc,
pharus vc, samphappalpo, abhijjh,
bypdo, micchidihi. Ime dasa dhamm
hnabhgiy.
[BJT Page 536] [\x 536/]
[PTS Page 291] [\q 291/]
Katame dasa dhamm visesabhgiy?
Dasakusalakammapath: ptipt verama,
adinndn verama, kmesu micchcr
verama, musvd verama, pisuya vcya
verama, pharusya vcya verama,
samaphappalp verama, anabhijjh,
abypdo, sammdihi. Ime dasa dhamm
visesabhgiy.

Katame dasa damm duppaivijjh? Dasa


ariyavs: idhvuso bhikkhu pacagavippahno
hoti chaagasamanngato ekrakkho
caturpasseno panunnapaccekasacco
samavayasahesano anvilasakappo
passaddhakyasakhro suvimuttacitto
suvimuttapao.
Kathaca vuso bhikkhu pacagavippahno
hoti: idhvuso bhikkhuno kmacchando pahno
hoti, bypdo pahno hoti. Thnamiddha
pahna hoti, uddhaccakukkucca pahna hoti,
vicikicch pahn hoti. Eva kho vuso bhikkhu
pacagavippahno hoti.
Kathaca vuso bhikkhu chaagasamanngato
hoti: idhvuso bhikkhu cakkhun rpa disv
neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca
viharati sato sampajno, sotena sadda sutv
neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca
viharati sato sampajno, ghnena gandha
ghyitv neva sumano hoti na dummano,
upekkhako ca viharati sato sampajno, kyena
phohabba phusitv neva sumano hoti na
dummano, upekkhako ca viharati sato
sampajno, manas dhamma viya neva
sumano hoti na dummano, upekkhako ca
viharati sato sampajno, eva kho vuso bhikkhu
chaagasamanngato hoti.
Kathaca vuso bhikkhu ekrakkho hoti:
idhvuso bhikkhu satrakkhena cetas
samanngato hoti. Eva kho vuso bhikkhu
ekrakkho hoti.
Kathaca vuso bhikkhu caturpasseno hoti:
idhvuso bhikkhu sakhyeka paisevati,
sakhyeka adhivseti, sakhyeka
parivajjeti, sakhyeka vinodeti. Eva kho
vuso bhikkhu caturpasseno hoti.
[BJT Page 538] [\x 538/]

Kathaca vuso bhikkhu panunnapaccekasacco


hoti: idhvuso bhikkhuno yni hi
puthusamaabrhmana
puthuppaccekasaccni sabbni tni nunnni
honti panunnni cattni vantni muttni
pahnni paippassaddhni, eva kho vuso
bikkhu panunnapaccekasacco hoti.
Kataca vuso bhikkhu samavayasahesano
hoti; idhvuso bhikkhuno kmesan pahn hoti,
bhavesan pahn hoti, brahmacariyesan
paippassaddh hoti. Eva kho vuso bhikkhu
samavayasahesano hoti.

D.N. 524/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Kathacvuso bhikkhu anvilasakappo hoti:


idhvuso bhikkhuno kmasakappo pahno hoti,
bypdasakappo pahno hoti, vihissakappo
pahno hoti, eva kho vuso bhikkhu
anvilasakappo hoti.
Kathaca vuso bhikkhu
passaddhakyasakhro hoti: idhvuso bhikkhu
sukhassa ca pahn dukkhassa ca pahn
pubbeva somanassadomanassna atthagam
adukkhamasukha upekkhsatiprisuddhi
catuttha jhna upasampajja viharati. Eva kho
vuso bhikkhu passaddhakyasakhro hoti.
Kathacvuso bhikkhu suvimuttacitto hoti:
idhvuso bhikkhuno rg citta vimutta hoti,
dos citta vimutta hoti, moh citta vimutta
hoti. Eva kho vuso bhikkhu suvimuttacitto
hoti.
Kathacvuso bhikkhu suvimuttapao hoti:
idhvuso bhikkhu rgo me pahno ucchinnamlo
tlvatthukato anabhva kato yati
anuppdadhammo'ti pajnti, doso me pahno
ucchinnamlo tlvatthukato anabhva kato
yati anuppdadhammo'ti pajnti, moho me
pahno ucchinnamlo tlvatthukato anabhva
kato yati anuppdadhammo'ti pajnti, eva
kho vuso bhikkhu suvimuttappao hoti.
Ime dasa dhamm duppaivijjh.
[BJT Page 540] [\x 540/]

Katame dasa dhamm uppdetabb? Dasa sa:


asubhasa, maraa sa, hre
paikklasa, sabbaloke anabhiratasa,
aniccasa, anicce dukkhasa, dukkhe
anattasa, pahnasa, virgasa
nirodhasa. Ime dasa dhamm uppdetabb.
Katame dasa dhamm abhieyy? Dasa
nijjaravatthni: sammdihissa micchdihi
nijji hoti ye ca micchdihipaccay aneke
ppak akusal dhamm sambhavanti. Te cassa
nijji honti. Sammdihipaccay ca aneke
kusal dhamm bhvan pripri gacchanti.
Sammsakappassa micchsakappo nijjio
hoti, ye ca micchsakappapaccay aneke
ppak akusal dhamm sambhavanti, te cassa
nijji honti, sammsakappapaccay ca aneka
kusal dhamm bhvan pripri gacchanti.

Sammvcassa micchvc nijji hoti, ye ca


micchvcappaccay aneke ppak akusal
dhamm sambhavanti, te cassa nijji honti,
sammvcappaccay ca anekekusal dhamm
bhvan pripri gacchanti.
Sammkammantassa micchkammanto nijjio
hoti, ye ca micchkammantapaccay aneke
ppak akusal dhamm sambhavanti, te cassa
nijji honti, sammkammantapaccay ca
aneke kusal dhamm bhvan pripri
gacchanti.
Sammjvassa micchjvo nijjio hoti, ye ca
micchjvappaccay aneke ppak akusal
dhamm sambhavanti, te cassa nijji honti,
sammjvappaccay ca aneke kusal dhamm
bhvan pripri gacchanti.
[BJT Page 542] [\x 542/]

Sammvymassa micchvymo nijjio hoti.


Ye ca micchvymapaccay aneke ppak
akusal dhamm sambhavanti te cassa nijji
honti. Samm vymapaccay ca aneke kusal
dhamm bhvan pripri gacchanti.
Sammsatissa micchsati nijji hoti, ye ca
micchsatipaccay aneke ppak akusal
dhamm sambhavanti, te cassa nijji honti,
sammsatipaccay ca aneke kusal dhamm
bhvan pripri gacchanti.
Sammsamdhissa micchsamdhi nijjio hoti.
Ye ca micch samdhipaccay aneke ppak
akusal dhamm sambhavanti, te cassa nijji
honti, sammsamdhipaccay ca aneke kusal
dhamm bhvan pripri gacchanti.
Sammassa miccha nijjia hoti. Ye
ca micchapaccay aneke ppak akusal
dhamm sambhavanti, te cassa nijji honti,
sammapaccay ca aneke kusal dhamm
bhvan pripri gacchanti.
Sammvimuttissa micchvimutti nijji hoti.
Ye ca micchvimuttipaccay aneke ppak
akusal dhamm sambhavanti, te cassa nijji
honti, samm vimuttipaccay ca aneke kusal
dhamm bhvan pripri gacchanti.
Ime dasa dhamm abhieyy,
[PTS Page 292] [\q 292/] katame dasa dhamm
sacchiktabb? Dasa asekkh dhamm: asekkh
sammdihi, asekkho sammsakappo, asekkh

D.N. 525/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

sammvc, asekkho sammkammanto, asekkho


sammjvo, asekkho sammvymo, asekkh
sammsati, asekkho sammsamdhi, asekkha
samma, asekkh sammvimutti.
Ime dasa dhamm sacchiktabb.
[BJT Page 544] [\x 544/]

Iti ime sata dhamm bht tacch tath avitath


anaath samm tathgatena
abhisambuddh'ti.
Idamavocyasm sriputto. Attaman te bhikkhu
yasmato sriputtassa bhsita abhinandunti.
Dasuttarasutta nihita ekdasama.
Pthikavaggo1 nihito.
Tassuddna:
Piko ca1 udumbara2 cakkavatti aggaaka
[PTS Page 293] [\q 293/] sampasda ca
psda3 mahpurisalakkhaa
Siglniyaka4 sagti ca dasuttara
Ekdasahi suttehi pthikavaggo'ti vuccati.
Nihito dghanikyo.
--------------
1. Phikavaggo [PTS,] sy) 2. Phikaca (sy)
phikodumbar ceva ( )
3. Sampasadanapsda (machasa) 4.
Siglnaiyaka. (Machasa)

D.N. 526/526 (A Unicode Digha Nikaya generated from the S.L.T.P. source by E.M. in Vientiane, 2006)

Anda mungkin juga menyukai