Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Pengaturcaraan
Komputer
TUTORIAL 1

UNIT 1 Konsep Pengaturcaraan dan

Bahasa Pengaturcaraan
Jaspal Kaur
CBCP2103 Pengaturcaraan Komputer
Jan 2005
1
Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

Copyright ODL Jan 2005 Open University Malaysia

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

TUTORIAL 1

Jaspal Kaur
CBCP2103 Pengaturcaraan Komputer

Konsep Pengaturcaraan
dan Bahasa
Pengaturcaraan
Pengenalan kepada Pengaturcaraan
Alkhawarizmi
Bahasa Pengaturcaraan

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

2
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Bab 1: Pengenalan Kepada

Pengaturcaraan
Atur cara ialah suatu senarai arahan untuk
diikuti oleh sebuah komputer.
Bahasa pengaturcaraan seperti C, C++, Java,
Visual Basic dan lain-lain membenarkan kita
menulis atur cara-atur cara tersebut dan
seterusnya berkomunikasi dengan komputer.
Pengaturcaraan dapat melakukan tugas tertentu
secara jujukan berulangkali tanpa menjejaskan
kualiti hasilnya.
Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

3
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Bab 1: Pengenalan Kepada

Pengaturcaraan
Proses pengaturcaran dibahagi kepada 2 fasa:
Fasa penyelesaian masalah dan
Analisis

Penyelesaian Am (Alkhawarizmi)

Penyelesaian Terperinci (aturcara)

Ujian

Tentu Sah

Selengaraan

Fasa Implementasi
Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

4
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Fasa Penyelesaian Masalah

Analisis
Proses untuk memahami dan mentakrifkan masalah
dengan betul

Penyelesaian Am (Alkhwarizmi)
Jujukan logikal langkah-langkah yang akan digunakan
untuk menyelesaikan masalah.

Tentu Sah
Melaksanakan setiap langkah alkhwarizmi seperti
yang dilakukan oleh komputer (menjejak) untuk
menyemak keputusannya.
Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

5
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Fasa Implementasi
Penyelesaian Terperinci (atur cara)
Pengimplementasi alkhwarizmi dengan menulis atur cara.

Ujian
Menguji atur cara dengan melarikan dan mengawas
keputusan atur cara.
Dilakukan ulangkali dengan data berlainan sehingga dapat
keputusan yang betul.

Penyelengaraan
Mengubahsuai untuk membuang ralat yang gagal dikesan
sebelumnya.
Menyelengaraan mengikut perubahan organisasi.
Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

6
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Bab 2: Alkhwarizmi
Alkhwarizmi ialah suatu tatacara langkah demi
langkah untuk menyelesaikan sesuatu masalah
dalam masa yang terhingga.
Dua perwakilan alkhwarizmi:
Carta Alir
Pseudo-kod

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

7
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Alkhwarizmi Carta Alir

Symbol yang digunakan ialah:
Mula / Tamat
Proses
Input / Output
Syarat
Sambungan
Aliran aktiviti
Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

8
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Alkhwarizmi Pseudo-kod
Arahan yang mirip kod atur cara, menggunakan
bahasa yang mudah.
Peraturan pseudo-kod ialah:
Setiap langkah terdiri daripada satu langkah.
Langkah-langkah dilaksanakan secara jujukan
Kata kunci seperti Mula, Tamat, Baca dan Cetak
digunakan.

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

9
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Kaedah Pembinaan Alkhwarizmi

Berikut ialah garis panduan untuk membina
alkhwarizmi:
Peraturan pseudo-kod ialah:
Kenal pasti apakah input dan output bagi masalah
Kenal pasti dan senaraikan sub-masalah. Setiap satu
mesti diselesaikan untuk mendapatkan keputusan
yang dikehendaki

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

10
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Kenalpasti Input dan Output

Proses untuk mendapatkan penyelesaian terdiri
dari tiga peringkat: mendapatkan input,
melakukan pemprosesan ke atas input dan
memaparkan output

input

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

PROSES

output

11
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Kenalpasti Submasalah
Untuk menyelesaikan masalah yang kompleks, ia
perlu dipecahkan kepada submasalah
Setelah setiap submasalah telah diselesaikan,
barulah dikatakan masalah tersebut telah
diselesaikan
Perlu dikenalpasti dan disenaraikan langkahlangkah penyelesaian penghalusan langkah
demi langkah

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

12
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Struktur Pemilihan
Reka bentuk struktur memberi beberapa pilihan
untuk dilaksanakan.
Terdapat 3 bentuk umum:
Pemilihan Tunggal
Pemilihan Dwipemilihan
Pemilihan Multipemilihan

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

13
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Pemilihan Tunggal
Melibatkan pengujian untuk satu syarat sahaja.
Pilihan yang diberi adalah untuk syarat yang
dipenuhi.
Jika syarat dipenuhi, langkah-langkah dalam
blok Mula_Jika dan Tamat_Jika akan dilakukan.
Jika syarat tidak dipenuhi, langkah seterusnya
selepas Tamat_Jika akan dilakukan.

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

14
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Dwipemilihan
Melibatkan pengujian untuk dua syarat.
Jika syarat dipenuhi, langkah-langkah dalam
blok Mula_Jika dan Tamat_Jika akan dilakukan.
Jika syarat tidak dipenuhi, langkah-langkah
dalam blok Mula Jika_Tidak dan Tamat
Jika_Tidak akan dilakukan.

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

15
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Multipemilihan
Hanya satu blok langkah akan dimilih daripada
berbilang blok langkah diberi.
Bilangan blok langkah adalah bergantung kepada
bilangan syarat.
Untuk n syarat, terdapat n+1 blok pemilihan.
Blok terakhir tidak dikaitkan dengan mana-mana
syarat.

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

16
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Struktur Pengulungan
Blok pernyataan dilaksanakan berulangkali.
Terdapat 3 jenis gelung yang utama iaitu:
Berkawalkan pembilang (menaik/menurun)
Berkawalkan syarat (diuji dahulu/diuji kemudian)
Berkawalkan sentri.

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

17
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Gelung Berkawalkan Pembilang

Gelung yang diuruskan oleh pembolehubah
pengawal gelung / pembilang.
Pembilang terbahagi kepada 3 komponen:
Nilai awal bagi pembilang
Syarat pengulangan gelung
Pengemaskini nilai pembilang

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

18
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Gelung Berkawalkan Syarat

Pengulungan gelung ini dikawal oleh kebenaran
syarat.
Terdapat 2 jenis:
Gelung dengan syarat diuji dahulu
Gelung dengan syarat diuji kemudian

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

19
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Gelung Berkawalkan Syarat

Gelung dengan syarat diuji dahulu
Syarat diuji terlebih dahulu dan jika benar, langkah
dalam blok mula_selagi tamat_selagi akan
dilaksanakan

Gelung dengan syarat diuji Kemudian

Langkah-langkah dalam gelung dilaksanakan dahulu
dan syarat diuji kemudian.
Langkah-langkah dalam gelung Mula Tamat akan
dilaksanakan sekurang-kurangnya sekali.
Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

20
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Gelung Berkawalkan Sentri

Nilai sentri adalah nilai syarat untuk
memberhentikan pengulanga.
Bilangan perlaksanaan gelung tidak diketahui
sebelum perlaksanaan bermula.
Nilai sentri yang dipilih mestilah bukan nilai
input data yang sah.

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

21
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Bab 3: Bahasa Pengaturcaraan

Terdapat beberapa kategori bahasa
pengaturcaraan.
Jenis bahasa pengaturcaraan:
Bahasa Mesin
Bahasa Himpunan
Bahasa Paras Tinggi

Paling popular dan biasa digunakan adalah

bahasa paras tinggi.
Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

22
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Jenis Bahasa Pengaturcaraan

Bahasa Mesin
Diungkapkan dalam sistem nombor perduaan (0 dan 1)
atau heksadesimal

Bahasa Himpunan
Memudahkan pengaturcaraan, mirip bahasa Inggeris untuk
mewakili operasi

Bahasa Paras Tinggi

Menulis aturcara dengan ringkas dan jelas
Perlu diterjemah ke bahasa mesin sebelum dilaksanakan
(pengkompil)
Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

23
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Bahasa C
Bahasa C telah dibangunkan oleh Dennis Ritchie
di Bell Laboratories pada tahun 1972.
Bahasa ini kemudiannya digunakan untuk
membangunkan UNIX.
Menerusi ciri kemudahalihan, aturcara yang
ditulis dalam C mampu dipindahkan kepada
kebanyakan komputer dengan sedikit
pengubahsuaian.

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

24
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Persekitaran Pengaturcaraan C
Persekitaran
Proses membangunkan suatu aturcara C yang
boleh dilaksanakan
Bahasa
Sintaks atau perwakilan alkwarizmi dalam
bahasa C
Pustaka Piawai C
Fungsi-fungsi sokongan yang boleh diguna semula
dalam pembangunan aturcara
Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

25
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Aktiviti Lab 1
Objektif: Mengenali persekitaran bahasa pengaturcaraan
C,kompiler serta menlaksanakan program C.
Masalah: Diberi aturcara C, tulis dan kompil program
tersebut. Jika terdapat ralat, baiki ralat itu.
Laksanakan program.

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

26
Copyright ODL Jan 2005

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Terima Kasih

Subject Matter Expert/Author: Jaspal Kaur (OUM)

27
Copyright ODL Jan 2005