1.

Lapisan atmosfera yang manakah penting untuk melindungi manusia, haiwan dan tumbuhan
daripada sinaran ultraungu?
A.
Troposfera
B.
Stratosfera
C.
Mesosfera
D.
Termosfera

2.

Apakah lapisan atmosfera yang berfungsi sebagai tempat terbakar dan hancurnya meteroit.
A.
Termosfera
B.
Mesosfera
C.
Eksosfera
D.
Troposfera

Altitud 15 km hingga 50 km
Dikenali lapisan ozonosfera.

3.

Ciri-ciri di atas merujuk kepada lapisan atmosfera

A.
Stratosfera
B.
Termosfera
C.
Troposfera
D.
Eksosfera

4.

Pernyataan manakah berkaitan dengan lapisan kerak bumi

I
Lapisan yang paling luar dan nipis.
II
Ketebalannya antara 30km hingga 40 km
III
Ketumpatannya antara 3.3 g/cm3 hingga 5.5 g/cm3
IV
Kaya dengan nikel dan besi
A.
I dan II
B.
I dan IV
C.
II dan III
D.
III dan IV

5.

Apakah proses luluhawa kimia terlibat berkaitan dengan maklumat kawasan di bawah?

A.
B.
C.
D.

Kawasan tropika lembap

Giat di kawasan batu kapur

Pengoksidaan
Pengkarbonan
Penghidratan
Larutan

6.

Apakah faktor yang mempengaruhi pembentukan delta ?

I
Terdapat pantai yang terlindung.
II
Hakisan yang giat di hulu sungai.
III
Pantai terdedah kepada angin kencang
IV
Muara sungai yang dalam
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

7.

Apakah bentuk muka bumi yang terhasil akibat proses pemendapan sungai?

A
B
C
D
8.
9.

Jeram
Air terjun
Tetambak
Lubuk tunjam

Apakah bentuk pandang darat yang terhasil daripada mendapan aliran lumpur di kaki cerun?
Apakah
bentuk
muka bumi yang terdapat di bahagian hulu sungai ?
A
Kipas
alluvium
A
B
Delta bukit
Susuh
B
Tetambak
C
Dataran
banjir
C
D
Air terjun
Tetambak
D
Tasik ladam

Menular melalui rekahan secara menegak

Membeku sebelum sampai di permukaan
bumi

10.

Apakah bentuk muka bumi jalar dalam yang mempunyai ciri-ciri tersebut?
A
Sil
B
Daik
C
Pakolit
D
Lopolit

11.

Apakah batuan yang terhasil daripada proses penyejukan dan pemejalan magma?
A
Gneis
B
Granit
C
Marmar
D
Batu pasir

12.

Apakah kepentingan batuan metamorfosis?

I
Membentuk lapisan tanih yang subur
II
Meneutralkan tanah berasid
III Barang perhiasan wanita
IV Mata penggerudi
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

13.

Apakah kegiatan manusia yang menyumbang kepada fenomena kesan rumah hijau ?
I
Pembinaan bangunan konkrit
II
Pembebasan klorofluorokarbon
III
Penggunaan baja kimia
IV
Pembinaan jalan raya
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Kombinasi yang manakah menggalakkan pertumbuhan terumbu karang?

14.

A
B
C
D

Suhu (C)
15
25
35
40

Air laut
Keruh
Jernih
Jernih
Keruh

Kemasinan (%)
25
35
45
50

Kedalaman air laut

lebih 55 m
kurang 55 m
lebih 55 m
kurang 55 m

15

Apakah langkah untuk memelihara terumbu karang ?

A
Mewujudkan taman laut
B
Menjalankan aktiviti akuakultur
C
Menggalakkan aktiviti penyelaman skuba
D
Mengambil terumbu karang sebagai barang perhiasan

16.

Antara berikut, manakah ciri-ciri iklim Khatulistiwa ?

I
Panas dan lembab sepanjang tahun
II
Hujan tahunan kurang 2000 mm
III
Angin lazim ialah angin baratan
IV
Julat suhu tahunan kecil
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

17

Apakah faktor yang mempengaruhi kejadian banjir kilat di bandar?

I
Bangunan pencakar langit
II
Hujan turun dengan lebat
III
Longkang yang sering tersumbat
IV
Banyak kawasan hijau
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

18.

Kenapakah alat tolok hujan seperti rajah di bawah perlu ditanam sebahagiannya?

I
II
III
IV
A
B
C
D

Elak dari tumbang

Gangguan binatang
Menjaga keselamatan alat
Elak dari percikan air hujan
I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

19.

Apakah kegunaan alat dalam gambar di atas ?

A
arah angin
B
jenis angin
C
angin lazim
D kelajuan angin

20.

Apakah kesan aktiviti manusia dalam rajah di atas?

I
Suhu meningkat
II
Hujan berkurangan
III
Kelembapan udara tinggi
IV
Habuk terampai tinggi
A
I dan II
B
I dan IV
C
I I dan III
D
I dan IV

21.

Apakah kesan peredaran bumi mengelilingi matahari?

I
Kejadian gerhana
II
Kejadian empat musim
III
Kejadian air pasang surut
IV
Kejadian siang dan malam
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

22.

Angka 7 di bahagian tengah mawar angin menunjukkan

A
bacaan direkod bagi bulan 7
B
jumlah hari tenang selama 7 hari
C
angin lazim bertiup selama 7 hari
D
purata kelajuan angin 7 km/sejam

Bulan

Suhu ( C)

27

28

28

28

23.

28 27 29 29 28 28
STESEN X
Berdasarkan jadual di atas berapakah julat suhu di stesen X?
A
2OC
B
3OC
C
4OC
D
5OC

27

25

24.

Berdasarkan di atas, di manakah kedudukan bulan ketika kejadian gerhana matahari ?

A
I
B
II
C
III
D
IV

25.

Apakah kesan peredaran bumi?

I
Kejadian empat musim
II
Kejadian gerhana bulan

III
IV
A
B
C
D

Kejadian pasang surut

Kejadian siang dan malam
I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

26.

Bulan , bumi dan matahari berada dalam satu

kedudukan tepat.

Apakah kejadian yang berlaku akibat fenomena di atas?

A
Air pasang perbani
B
Gerhana matahari
C
Pembiasan angin
D
Air pasang anak

27.

Apakah ciri iklim yang menggalakkan pertumbuhan hutan hujan tropika

I
Suhu tinggi sepanjang tahun
II
Julat suhu tahunan amat besar
III
Kelembapan bandingan yang rendah
IV
Pancaran cahaya matahari yang mencukupi
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

28.

Apakah ciri hutan hutan konifer?

A
Mempunyai 4 lapisan
B
Berbentuk kon
C
Berdaun lebar
D
Berakar banir

29.

Apakah kesan penebangan hutan secara berleluasa?

A
Sungai cetek
B
Udara tercemar
C
Penipisan lapisan ozon
D
Keasidan tanih meningkat

30.

Apakah fungsi bakteria pengurai dalam ekosistem?

A
Menyerap cahaya matahari
B
Membebaskan oksigen
C
Menghasilkan nutrien
D
Menapis bahan pencemar

31.

32.

Antara berikut kawasan manakah terdapatnya tumbuhan di atas

A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah komponen abiotik dalam sesuatu ekosistem?
I
Bakteria
II
Organik
III
Tanih
IV
Udara
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

33.

Antara yang berikut, yang manakah pengguna sekunder?

I
Kambing
II
Harimau
III
Kuda
IV
Ular
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

34.

Apakah kepentingan hutan hujan tropika kepada ekosistem?

I
Habitat hidupan air

II
III
IV
A
B
C
D

Penapis bahan pencemar

Kawasan tadahan air
Kitaran air
I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

35.

Apakah kepentingan ekosistem paya bakau?

I
Sumber mineral
II
Kawasan rekreasi
III
Menstabilkan muara sungai dan pesisir pantai
IV
Membekalkan sumber kepada manusia
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

36.

Apakah kesan pembalakan terhadap keseimbangan ekosistem hutan?

I
Sumber karbon dioksida berkurang
II
Kekurangan sumber air bersih
III
Kemusnahan habitat hidupan liar
IV
Spesis tumbuhan semakin berkurangan
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

37.

Apakah kesan utama aktiviti pembalakan di hutan tropika ?

I
Kawasan tadahan musnah
II
Habitat fauna musnah
III
Gas oksigen meningkat
IV
Tiupan angin berkurangan
A
B
C
D

I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

38.

Apakah usaha yang perlu diambil untuk memelihara tumbuh-tumbuhan semula jadi di Malaysia?
I
Mewartakan Taman Negara
II
Mewujudkan ladang hutan
III
Pengurusan hutan secara lestari
IV
Mengawal kegiatan pembalakan haram
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

39.

Apakah langkah-langkah yang diambil untuk memulihara tumbuh-tumbuhan semula jadi?

I
Menggalakkan pelancongan
II
Mewartakan hutan simpan

III
IV
A
B
C
D
40.

Penghutanan semula
Penyelidikan hutan
I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

Apakah ciri-ciri pengurusan lestari?

I
Rawatan Silvikultur
II
Hanya pokok matang ditebang
III
Mengawal pembalakan haram
IV
Mengawal pembakaran terbuka
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

SOALAN TAMAT

DINAMIK PENDUDUK

Apakah faktor yang mempengaruhi kepadatan penduduk kawasan berlorek dalam peta di
atas ?
I
Kawasan perindustrian
II
Kawasan perlombongan
III
Tanah beralun dan pantai berpasir
IV
Jaringan pengangkutan
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Pendapatan
per kapita

Pertumbuhan penduduk
Negara X
2

Berdasarkan rajah di atas negara X akan mengalami

I
kadar kemiskinan tinggi.
II
kadar pengangguran tinggi.
III
kadar celik huruf tinggi.
IV
jangka hayat tinggi.
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

Apakah kesan migrasi dalam peta di atas?

I
Wujud setinggan.
II
Peluang pekerjaan meningkat.
III
Buruh asing meningkat.
IV
Kesesakan lalu lintas.
A
I dan II
B
I dan IV
C
II, dan III
D
III dan IV

Apakah ciri piramid penduduk di atas ?

I
Kadar kelahiran tinggi
II
Pertumbuhan penduduk rendah.
III
Kekurangan tenaga kerja pada masa hadapan.
IV
Dialami oleh negara-negara sedang membangun.
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

1980
1980-1990

- jumlah penduduk 20 juta

- penduduk mengamalkan dasar seorang
anak secara sukarela.
NEGARA Y

Apakah kesan kependudukan negara Y?

I
Upah buruh meningkat.
II
Pasaran tempatan merosot.
III
Peluang pekerjaan terhad
IV
Peratus warga tua tinggi.
A
I dan II
B
I dan IV
C
I dan III
D
III dan IV
Faktor yang mempengaruhi pertumbuhan penduduk semula jadi ialah
I
imigrasi
II
emigrasi
III
kadar kelahiran
IV
kadar kematian
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

Tahun
Jumlah penduduk
Daya tampung
7.

NEGARA Y
1990
18 juta
18 juta

2010
30 juta
20 juta

Apakah ciri kependudukan Negara Y pada tahun 2010?

I
Taraf kesihatan rendah
II
Taraf celik huruf rendah
III
Peluang pekerjaan tinggi
IV
Pendapatan perkapita tinggi
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah langkah untuk mengatasi masalah kurang penduduk?
I
Menggalakkan imigrasi
II
Amalan perancang keluarga
III
Galakan kahwin lewat
IV
Ganjaran cuti bersalin
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

Apakah faktor yang mempengaruhi taburan penduduk jarang kawasan berlorek di atas?
I
Kawasan berpaya
II
Darjah ketersampaian tinggi
III
Bergunung-ganang
IV
Berhutan tebal
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

Kadar pertumbuhan penduduk

India
21 %
China 12 %
10

Apakah langkah untuk mengatasi masalah kependudukan negara di atas?

I
Kahwin awal
II
Meningkatkan kemudahan pendidikan
III
Amalan perancang keluarga
IV
Menggalakkan imigrasi
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

IV

III
II

8
/

Pernyataan di atas merujuk kepada kawasan peta bertanda

A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

Kepadatan penduduk tinggi

Kawasan perindustrian

Bangladesh
Indonesia
Filipina

Apakah faktor utama migrasi di atas?

I
Banyak peluang pekerjaan
II
Mendapat perlindungan politik
III
Kegiatan pelancongan
IV
Governan
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

Kebuluran
Kemiskinan
Pengangguran

Malaysia

10

Apakah langkah bagi mengatasi masalah kependudukan di atas?

I
Amalan perancangan keluarga
II
Meningkatkan taraf pendidikan
III
Galakan penduduk kahwin awal
IV
Membawa masuk pekerja asing
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

11

Apakah faktor yang mempengaruhi taburan penduduk kawasan S jarang?

I
Berhutan tebal
II
Iklim melampau
III
Kawasan tanah tinggi
IV
Darjah ketersampaian tinggi
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

II
I
III

IV

12
/

Penduduk padat
Kawasan industri utama

Pernyataan di atas merujuk kepada kawasan bertanda

A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

Indonesia
Bangladesh
Filipina
13

Malaysia

Apakah kesan migrasi di atas terhadap Malaysia?

I
Pasaran barangan luas
II
Pertambahan peluang pekerjaan
III
Peningkatan kemudahan infrastruktur
IV
Pertambahan tenaga kerja
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

Kumpulan umur

Lelaki

Perempuan

Peratusan daripada keseluruhan penduduk

Piramid Penduduk Negara M

14

Apakah ciri kependudukan negara M di atas?

I
Kadar kelahiran tinggi
II
Kumpulan tanggungan tinggi
III
Kumpulan umur tua tinggi
IV
Jangka hayat tinggi
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

15

Berdasarkan Peta 3 di bawah, kawasan berpenduduk padat bertanda

IV
I

III

II

Peta 3 : MALAYSIA

A
B
C
D

16.

I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

Berdasarkan Peta 4 di bawah, kawasan yang mempunyai ciri kurang penduduk ialah

III
II

I
IV

Peta 4 : DUNIA

A
B
C
D

I
II
III
IV

17.

Apakah faktor fizikal yang mempengaruhi kepadatan penduduk di bawah?

/
18.

19.

I
II
III
IV
A
B
C
D

Delta Chao Phraya

Delta Chang Jiang
Delta Ganges

Perindustrian
Tanih aluvium yang subur
Bentuk muka bumi pamah
Governan
I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

Antara berikut faktor manakah yang mempengaruhi migrasi dari bandar ke bandar?
A
Rancangan kemajuan tanah
B
Persekitaran yang cantik
C
Kemudahan asas
D
Bandar baru

Berdasarkan Rajah 9 di bawah, negara yang mempunyai piramid penduduk berkenaan

akan mengalami

Rajah 9

/
20.

A
B
C
D

pasaran barangan meningkat

kumpulan tanggungan tinggi
pertambahan golongan muda
kekurangan tenaga buruh

Berdasarkan Jadual 1 di bawah, bilakah negara Z mencapai kadar pertumbuhan penduduk

semula jadi yang tertinggi?
Tahun
Kadar kelahiran
Kadar kematian

1985
5%
3%
Jadual 1

A
B
C
D

1985
1990
1995
2000

PETEMPATAN DAN PERKEMBANGANNYA

Sintok, Kedah
Muadzam Shah, Pahang
Putrajaya, Selangor

1990
4%
3%

1995
4%
1%

2000
2%
1%

1
/

/
3

Apakah faktor yang mempengaruhi peletakan petempatan bandar di atas?

A
Sosial
B
Governan
C
Sumber mineral
D
Bentuk muka bumi
Apakah sumbangan petempatan luar bandar kepada bandar?
I
Pentadbiran
II
Tenaga kerja
III
Bahan mentah
IV
Peluang pekerjaan
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah fungsi kawasan luar bandar kepada bandar?
I
Bahan mentah
II
Pasaran yang luas
III
Perkhidmatan kewangan
IV
Perkhidmatan pengangkutan
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah yang menentukan hierarki sebuah bandar?
I
Emigrasi
II
Jumlah penduduk
III
Pemusatan fungsi bandar
IV
Perubahan cara hidup penduduk
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

5
/

Bandar manakah yang merupakan pusat mengumpul dan memproses hasil perikanan?
A
Tumpat, Kelantan
B
Kulai, Johor
C
Taiping, Perak
D
Bandar Kuala Kangsar, Perak

Kombinasi yang manakah benar mengenai fungsi bandar?

Bandar
Fungsi
A
Petaling Jaya
Petempatan
B
Sintok
Perindustrian
C
Cyberjaya
Pelancongan
D
Sandakan
Telekomunikasi

Fungsi petempatan luar bandar berubah akibat perlombongan petroleum.

Bandar X

Petroleum

Apakah Bandar X?
A
Pekan Kuah, Langkawi
B
Shah Alam, Selangor
C
Ayer Keroh, Melaka
D
Kerteh, Terangganu

/
9

Apakah faktor yang mempengaruhi perletakan petempatan luar bandar?

I
Bentuk muka bumi
II
Pelabuhan
III
Jalan air
IV
Governan
A
I dan II
B
I dan IV
C
D

II dan III
III dan IV

PENGANGKUTAN DAN PERHUBUNGANNYA

1

Apakah faktor kegiatan ekonomi yang mempengaruhi pembinaan jalan pengangkutan awal
dalam peta di atas?
A
Penanaman getah
B
Penanaman kelapa sawit
C
Perlombongan petroleum
D
Perlombongan bijih timah

Apakah sumber mineral yang dapat dikaitkan dengan keperluan pengangkutan kereta api awal
dari Taiping ke Port Weld?
A
Kayu balak
B
Batu kapur
C
Bijih timah
D
Getah

Apakah terminal kereta api yang terakhir di pantai timur Semenanjung Malaysia ?
A
Kota Baharu
B
Tumpat
C
Gua Musang
D
Kuala Kerai

Apakah tujuan ketiga-tiga konsep di bawah diperkenalkan oleh Amerika Syarikat?

/
5
/
6

/
7

A
B
C
D

e - rate
e - governan
e - komuniti

Meningkatkan perdagangan antarabangsa

Memperluas pasaran dalam dan luar negara
Mempercepat komunikasi dan penyebaran maklumat
Mengukuhkan pertahanan negara

Apakah sumbangan perkhidmatan telekomunikasi kepada ekonomi negara Malaysia?

A
Memudahkan penghantaran barangan siap ke pasaran
B
Memudahkan kawalan keselamatan
C
Menambahkan peluang pekerjaan
D
Memudahkan penerimaan maklumat
Apakah kepentingan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) dalam pembangunan negara ?
I
Memudahkan mobiliti buruh
II
Memudahkan penghantaran barang
III
Menggalakkan e-dagang
IV
Pendidikan jarak jauh
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah kepentingan pengangkutan kereta api bandar?
A
Mengangkut barangan
B
Meningkatkan kegiatan perniagaan
C
Mengurangkan kesesakan lalu lintas
D
Meningkatkan hubungan dengan luar bandar

Apakah sumbangan pengangkutan di bawah kepada pembangunan sesebuah negara?

I
II
III
IV
A
B
C
D

Mengatasi kesesakan lalu-lintas

Mengurangkan pencemaran udara
Menghubungi kawasan pedalaman
Mengangkut hasil perkilangan
I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

Apakah kesan alam sekitar akibat perkembangan jaringan pengangkutan di Malaysia?

A
Peningkatan bahan pencemaran
B
Peningkatan kesesakan lalu lintas
C
Perubahan kandungan humus tanah
D
Perubahan lanskap fizikal

10

Monorel
Komuter
LRT, STAR

Apakah kepentingan sistem pengangkutan di atas?

I
Pengangkutan yang cepat dan selesa
II
Masa perjalanan yang pendek
III
Mengangkut barangan siap ke pasaran
IV
Meningkatkan tahap ketersampaian di luar bandar
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

11

Apakah faktor fizikal yang mempengaruhi pembinaan terowong di lebuh raya ?

A
Bergunung-ganang
B
Berpaya dan terdapat sungai
C
Kawasan tepi pantai
D
Berhutan tebal

12

Apakah langkah untuk mengurangkan kesan aktiviti di bawah?

/
13
/

A
B
C
D

Pembinaan lebuh raya

Kerja pemotongan dan penarahan bukit

Menyediakan laporan EIA

Kempen kesedaran alam sekitar
Memindahkan hidupan liar ke habitat lain
Membina benteng dan menanam rumput di cerun bukit

Apakah kesan pembinaan lebuh raya terhadap alam sekitar?

A
Kesesakan lalu lintas
B
Mobiliti penduduk meningkat
C
Hakisan tanah dan tanah runtuh
D
Kegiatan pelancongan meningkat

SUMBER
1
/

Sumber manakah yang boleh diperbaharui ?

A
Tenaga suria
B
Bijih timah
C
Batu granit
D
Petroleum

2
/
3
/
4

Sungai Perak
Sungai Terengganu

Apakah kepentingan sungai di atas?

A
Jalan pengangkutan
B
Sumber pengangkutan
C
Tapak penjanaan hidroelektrik
D
Kawasan reakrasi dan pelancongan
Apakah langkah yang diambil bagi memelihara dan memulihara sumber pantai dan marin?
A
Menabahkan pemberian lesen pukat tunda
B
Memajukan kawasan pelancongan
C
Membina tukun tiruan
D
Menambak laut
Maklumat berikut adalah peranan dalam pengurusan sumber hutan.

Menjaga taman negara dan hidupan liar

Memberi pendidikan pemeliharaan hutan

Pihak manakah yang bertanggungjawab terhadap perkara di atas?

A
FRIM
B
PERHILITAN
C
Jabatan Perhutanan
D
Majlis Perhutanan Negara
Apakah langkah yang dijalankan dalam pengurusan sumber air di Arab Saudi?
I
Mendapatkan bekalan air akuifer

/
7

/
9

II
III
IV
A
B
C
D

Pembinaan loji-loji penyahgaraman air laut

Mendapatkan bekalan air dari negara jiran
Pembenihan awan untuk penghasilan hujan
I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

Apakah kesan penerokaan sumber

A
Aras laut berubah
B
Pasang surut terganggu
C
Suhu air laut meningkat
D
Terumbu karang musnah

pantai dan marin terhadap alam sekitar?

Apakah aktiviti manusia yang menyumbang kepada pencemaran laut di Malaysia?

I
Kegiatan pelancongan
II
Perlombongan petroleum
III
Kegiatan ujian nuklear
IV
Tebus guna laut
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah kepentingan sumber pantai dan marin?
I
Kawasan tadahan air
II
Sumber air domestik
III
Sumber bahan mentah
IV
Jalan pengangkutan dan perhubungan
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah kepentingan sumber pantai dan marin di kawasan berikut?
* Kuala Gula, Perak
* Kg Kuantan , Kuala Selangor

A
B
C
D

10

Tapak pelabuhan
Sumber mineral utama
Kawasan menyelam scuba
Habitat burung dan kunang-kunang

Apakah kesan penebangan hutan di kawasan yang ditunjukkan dalam gambar rajah
di bawah?

I
II
III
IV
A
B
C
D

Hakisan Pantai
Kawasan tadahan terjejas
Kejadian pasang surut terjejas
Habitat hidupan laut musnah
I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

KEGIATAN EKONOMI
1
/

Apakah kepentingan kegiaan penternakan terhadap pembangunan negara Malaysia?

A
Sumber protein
B
Perkembangan bandar baru
C
Peningkatan kemudahan perhubungan
D
Perkembangan teknologi

Apakah kesan penternakan secara komersial terhadap alam sekitar?

I
Pencemaran air
II
Menjejaskan kesihatan
III
Peningkatan eksport negara
IV
Permintaan yang tinggi
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

Apakah produk yang dihasilkan oleh industri berasaskan sumber?

I
Tayar kereta
II
Barangan elektrik
III
Telefon bimbit
IV
Minyak diesel
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

Berikut merupakan lokasi industri pembuatan di Malaysia

/
7
/

/
9
/

Shah Alam, Selangor

Pekan, Pahang

Apakah kegiatan industri di kawasan tersebut?

A
Industri automotif
B
Industri berasaskan kayu
C
Industri berasaskan kelapa sawit
D
Industri barangan elektrik
Kombinasi manakah benar tentang jenis industri pembuatan dan lokasinya?
I
II
III
IV
A
B
C
D

Jenis industri
Elektrik dan elektronik
Berasaskan berasaskan kimia
Industri makanan dan minuman
Industri berasaskan kelapa sawit
I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

Lokasi
Bayan Lepas, Pulau Pinang
Kulim, Kedah
Kerteh, Terengganu
Pasir Gudang, Johor

Apakah faktor yang mempengaruhi perkembangan sektor perkhidmatan di Malaysia ?

I
Modal
II
Bahan mentah
III
Jumlah penduduk yang ramai
IV
Taraf celik huruf penduduk yang tinggi
A
I dan II
B
II dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah kesan negatif kegiatan sektor perkhidmatan terhadap alam sekitar?
A
Pencemaran darat
B
Peningkatan suhu
C
Kesan rumah hijau
D
Aras air laut meningkat
Apakah agensi kerajaan yang bertanggungjawab menawarkan kemudahan kredit kepada
sektor pembuatan di Malaysia?
A
MATRADE
B
HICOM
C
MIDA
D
MIDF
Apakah agensi yang berperanan mengawal kualiti produk sektor pembuatan?
A
MIMOS
B
SIRIM
C
MPOB
D
LGM

10

11

12

/
13
/

14

Apakah kepentingan Industri pelancongan kepada negara Malaysia?

I
Membuka peluang pekerjaan
II
Pembangunan perbankan
III
Pembangunan bandar baru
IV
Perkembangan industri kraftangan
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah langkah yang dijalankan untuk mengatasi masalah pencemaran udara?
I
Penggunaan pengangkutan awam
II
Mengawal pembakaran terbuka
III
Penggunaan petrol berplumbum
IV
Kawal pembuangan sisa toksid
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah faktor yang mempengaruhi perkembangan sektor pertanian di Malaysia ?
I
Permintaan yang tinggi
II
Perkembangan sektor perindustrian
III
Terlindung daripada tiupan angin monsun
IV
Hujan tahunan melebihi 2600 mm
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah faktor yang mempengaruhi perkembangan sektor perikanan di Malaysia?
A
Iklim Malaysia yang panas dan lembab sepanjang tahun
B
Terletak di pentas Sunda yang kaya dengan plankton
C
Pembinaan sistem perairan yang cekap
D
Terdapat banyak limbongan kapal
Maklumat yang berikut merupakan langkah untuk mengurangkan kesan terhadap alam sekitar.
Mewartakan taman laut
Larangan penggunaan pukat tunda
Menguatkuasakan zon penampan

Apakah kegiatan ekonomi tersebut?

A
Pertanian
B
Perikanan
C
Penternakan
D
Perlombongan

Maklumat berikut berkaitan ciri salah satu jenis perikanan yang dijalankan di Malaysia.

Dijalankan di kawasan melebihi 32 km dari pantai

Menggunakan bot besar dilengkapi pelbagai kemudahan

15
/

16

17
/

18

Apakah jenis perikanan di atas?

A
Perikanan pinggir pantai
B
Perikanan laut dalam
C
Perikanan air tawar
D
Akuakultur
Apakah langkah mengurangkan kesan alam sekitar dari kegiatan perikanan?
I
Mewartakan Taman Laut
II
Menguatkuasa kawasan zon penampan
III
Menggalakkan penggunaan pukat tunda
IV
Meningkatkan pengeluaran lesen tangkapan ikan
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah kesan kegiatan perhutanan terhadap alam sekitar?
A
Kejadian kemarau
B
Peningkatan suhu
C
Kejadian hujan asid
D
Keasidan tanih meningkat

Apakah langkah pemeliharaan dan pemuliharaan dalam sektor perhutanan?

I
Pemantauan dan pengawalan
II
Menambah pengeluaran lesen balak
III
Meningkatkan pengeluaran kayu balak
IV
Rawatan silvikultur
A
I dan II
B
II dan III
C
III dan IV
D
I dan IV

19

Apakah jenis sektor pembinaan dalam ketiga-tiga bidang berikut?

20

A
B
C
D

Mengecat
Kerja memasang dan membaiki paip
Pemasangan penyaman udara dan penyejukan

Pembinaan umum
Bidang kerja khusus
Bidang kerja dalaman
Bidang kerja profesional

Apakah faktor fizikal yang mempengaruhi pembangunan sektor pembinaan kemudahan

infrastruktur di Malaysia?
I
Bencana alam seperti gempa bumi

/
21

22

/
23

/
24

II
III
IV
A
B
C
D

Hujan lebat yang menyebabkan banjir

Bentuk muka bumi yang berbukit dan berpaya
Kekurangan modal dan tenaga buruh berpengalaman
I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

Apakah faktor yang menggalakkan perkembangan sektor pembinaan perumahan di

Malaysia?
I
Permintaan pasaran dan kuasa beli yang tinggi
II
Kecekapan pengurusan pemaju perumahan
III Peningkatan sistem telekomunikasi
IV Banyak tapak yang sesuai
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah kesan pendalaman dasar laut semasa pembinaan pelabuhan?
A
Peningkatan suhu
B
Banjir kilat
C
Tsunami
D
Hakisan
Apakah kepentingan sektor pembinaan kepada pembangunan negara Malaysia?
I
Menggalakkan migrasi ke luar negara
II
Menggalakkan pemindahan teknologi dari negara luar
III Mewujudkan peluang pekerjaan kepada penduduk
IV Menyebabkan kesesakan petempatan
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah kepentingan pembinaan jalan raya di kawasan luar bandar?
I
Memudahkan mobiliti penduduk
II
Menggalakkan pembinaan bandar baru
III Mempercepat komunikasi dan penyebaran maklumat
IV Memudahkan pengangkutan hasil-hasil pertanian ke pasaran
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV

25
/

Apakah kesan alam sekitar dari sektor pembinaan?

A
Pencemaran udara
B
Pencemaran bau
C
Banjir lumpur
D
Hujan asid

26

Apakah langkah yang dijalankan bagi mengurangkan kesan hakisan cerun akibat
pembinaan lebuh raya di kawasan tanah tinggi?
I
Melebarkan lebuh raya

/
27

II
III
IV
A
B
C
D

Membina banyak terowong

Membina teres di cerun bukit
Menanam rumput di cerun bukit
I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

Apakah tujuan pembinaan landskap hijau dalam sektor pembinaan?

I
Mengurangkan peningkatan suhu
II
Mengurangkan masalah hakisan tanah
III Mewujudkan kawasan tadahan air
IV Mengatasi masalah banjir kilat
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Maklumat di bawah adalah berkaitan pembangunan lestari.

28

/
29

30

Pembangunan lestari ialah pembangunan yang mengambil kira nilai-nilai alam

sekitar adalah penting bagi menjamin masa depan generasi manusia.

Bandar manakah yang dibangunkan mengambil kira pembangunan lestari di Malaysia?

A
Kuala Lumpur
B
Ampang Jaya
C
Petaling Jaya
D
Putrajaya
Apakah tujuan diwujudkan AFTA dalam pakatan ASEAN?
I
Mengukuhkan kedudukan ASEAN dalam pasaran global
II
Menggalakkan perdagangan dalam ASEAN
III Mengembangkan bidang kebudayaan
IV Menstabilkan politik
A
I dan II
B
I dan IV
C
II dan III
D
III dan IV
Apakah kepentingan kerjasama ekonomi antarabangsa kepada Malaysia?
A
Meningkatkan pemilikan saham asing
B
Meningkatkan persaingan antara negara
C
Meningkatkan kestabilan politik serantau
D
Menggalakkan pelaburan dan pemindahan teknologi

BAHAGIAN A
(40 markah)
Jawab semua soalan
Soalan 1 hingga 5 berdasarkan peta topo siri 2280/2/2012 yang disediakan. Kaji peta ini dengan teliti
sebelum menjawab soalan berikut
1

(a) Nyatakan rujukan grid enam angka jambatan baru yang merentangi Sungai Rebu di penjuru
barat daya peta
__________________________________________________________________ (2 m)
(b) Nyatakan pola saliran yang terdapat dalam segi empat grid berikut
84

81
15

17

__________________________________________________________________ (1 m)
2.

Berapakah bearing Bukit Resek (RG126843) dari Bukit Cendana (RG 155887)
__________________________________________________________________ (2 m)

3.

Berapakah jarak jalan kereta api dari persimpangan di RG 103832 ke RG 116780

__________________________________________________________________ (2 m)

4. (a) Namakan dua jenis tanaman yang terdapat dalam segi empat grid di bawah
90

87
13

15

__________________________________________________________________ (2 m)

(b) Nyatakan tiga factor menggalakkan penanaman tanaman di 4 (a)

i.

_________________________________________________________________

ii

_________________________________________________________________

iii

_________________________________________________________________
(3 m)

5 (a) Berdasarkan bukti pada peta, nyatakan tiga fungsi Bandar Wawasan
i.

_________________________________________________________________

ii

_________________________________________________________________

iii

_________________________________________________________________
(3 m)

(b) Mengapakah Bandar Wawasan tidak berkembang kea rah utara

i.

_________________________________________________________________

ii

_________________________________________________________________
(2 m)

(c) Jelaskan tiga kepentingan Tasik Tukun kepada kawasan sekitarnya

i.

_________________________________________________________________

ii

_________________________________________________________________

iii

_________________________________________________________________
(3 m)

6.

Sistem Bumi

Atmosfera

(a)

Hidrosfera

Biosfera

Rajah di atas menunjukkan sistem bumi.

i. Namakan sistem bumi X
__________________________________________________________________ (1 m)
ii. Namakan sfera yang mengandungi udara
__________________________________________________________________ (1 m)

(b)

Nyatakan 4 kepentingan lapisan litosfera kepada manusia

(c)

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
( 4 markah)
Nyatakan 4 kesan yang mungkin berlaku sekiranya lapisan hidrosfera terganggu
i.
ii.
iii.
iv.

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
( 4 markah)

i.
ii.
iii.
iv.

7.

Soalan 7 berdasarkan Foto 1 yang menunjukkan kegiatan manusia di laut dan lautan.

Foto 1
7

(a)

Namakan kegiatan manusia dalam foto 1 di atas.

________________________________________________________________________________
(1 m)

(b)

Sebutkan dua kawasan penting yang menjalankan kegiatan ini di Malaysia

i
ii

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
(2 m)

(c)

Nyatakan dua kepentingan kegiatan tersebut kepada sesebuah negara.

i
___________________________________________________________________________
ii
___________________________________________________________________________
(2 m)

(d)

Berikan dua kesan kegiatan tersebut terhadap laut dan lautan.

i
ii

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
(2 m)

(e)

Nyatakan tiga langkah pemeliharaan dan pemuliharaan laut dan lautan

.
i
___________________________________________________________________________
ii
___________________________________________________________________________
iii
___________________________________________________________________________
(3 m)

BAHAGIAN B
(60 m)
Jawab semua soalan

Usaha-usaha telah dijalankan untuk memelihara tumbuh-tumbuhan

semulajadi khususnya tumbuhan yang diancam kepupusan

8. (a) Berikan dua tumbuhan semulajadi yang diancam kepupusan

(4 m)

(b) Berikan dua haiwan semulajadi yang diancam kepupusan

(4 m)

(c) Huraikan usaha-usaha pemeliharaan tumbuh-tumbuhan semulajadi di Malaysia

(6 m)

(b) Nyatakan agensi-agensi yang terlibat dalam usaha ini dan jelaskan peranannya.

( 6 m)

9. (a) Apakah bentuk orbit yang mengelilingi matahari

(4 m)

(b) Berikan dua planet yang mengelilingi bumi selain bumi

(4 m)

(c) Huraikan pembentukan kejadian gerhana bulan

(6 m)

(b) Huraikan pembentukan kejadian gerhana matahari

( 6 m)

9. (a) Nyatakan dua faktor pertumbuhan terumbu karang

(4 m)

(b) Nyatakan dua aktiviti manusia yang dilarang di taman laut yang telah diwartakan

(4 m)

(c) Huraikan kepentingan laut dan sumbernya

(6 m)

(b) Huraikan tiga langkah pemeliharaan laut dan sumbernya

( 6 m)

SOALAN STRUKTUR / ESEI

BENTUK MUKA BUMI DAN POTENSINYA

Sistem Bumi

Atmosfera

1
.

Hidrosfera

Biosfera

Rajah di atas menunjukkan sistem bumi.

a. Namakan sistem bumi X
_____________________________________________________________________________
( 1 markah)
b. Namakan sfera yang mengandungi udara
_____________________________________________________________________________
( 1 markah)
c. Nyatakan 4 kepentingan lapisan litosfera kepada manusia
v.
___________________________________________________________________________
_
vi. ___________________________________________________________________________
_
vii. ___________________________________________________________________________
_
viii. ___________________________________________________________________________
_
( 4 markah)
d. Nyatakan 4 kesan yang mungkin berlaku sekiranya lapisan hidrosfera terganggu
i.
____________________________________________________________________________
ii.
____________________________________________________________________________
iii.
____________________________________________________________________________
ix.

_________________________________________________________________________
___
( 4 markah)

2. (a). Nyatakan tiga zon utama struktur bumi.

I.
______________________________________________________________________________
II.
______________________________________________________________________________
III.
______________________________________________________________________________
( 3 markah )
(b). Terangkan perbezaan antara lapisan sial dan sima.
I.
______________________________________________________________________________
II.
______________________________________________________________________________
III.
______________________________________________________________________________
IV.
______________________________________________________________________________
( 4 markah )
(c ). Huraikan tiga ciri lapisan kerak bumi.
I.
______________________________________________________________________________
II.
______________________________________________________________________________
III.
______________________________________________________________________________

Soalan 3 berdasarkan rajah 1 di bawah

Y
Z

Rajah 1
3

(a)

Namakan bentuk muka bumi yang bertanda berikut :

(i) X : ................................................................................................................
(ii) Y : ................................................................................................................
(iii) Z : ...............................................................................................................
(3 markah)

(b)

Bentuk muka bumi Z mempunyai

(i) .........................................................................................................................
(ii) ........................................................................................................................
(2 markah)

(c)

Nyatakan 3 contoh pulau yang mempunyai bahagian atasnya sama dengan bentuk
muka dalam rajah 1
(i) ....................................................................................................................

(ii) ..................................................................................................................
(iii) ....................................................................................................................
(3 markah)
(d)

Namakan 2 jenis lava hasil daripada letusan gunung berapi dalan rajah 1
(i) ....................................................................................................................
(ii) ....................................................................................................................
(2 markah)
Batuan

Enapan

Soalan ini berdasarkan rajah di atas

4(a)

Namakan batuan X dan Y

X
.............................................................................................................................................
Y
.............................................................................................................................................
2 markah

(b)

Nyatakan proses pembentukan batuan X dan Y

X
.............................................................................................................................................
Y
.............................................................................................................................................
2 markah

(c)

Berikan dua ciri batuan enapan

i
............................................................................................................................................
ii
............................................................................................................................................
2 markah

(d)

Nyatakan empat kepentingan batuan

I
...........................................................................................................................................
iiI
...........................................................................................................................................
Iii
...........................................................................................................................................
iv
...........................................................................................................................................
4 markah

Batuan
X

Metamorfosis

Y1
X1

Rejahan

Berjalur

Tidak
berjalur

Kimia

Y2

5 (a)

Namakan jenis batuan bertanda X dan Y dalam rajah 1.

(i) X :

..
(ii Y :
)

.....
[2 markah]

(b)

Batuan bertanda Y terbahagi kepada 3 jenis, lengkapkan Y1 dan Y2 dalam rajah 1.

(i) Y1 :

(ii Y2 : .
)

..
[2 markah]
Terangkan proses pembentukan batuan X.

..
........

(c)


..
[1 markah]
(d)

(e)

Berikan faktor terjadinya batuan metamorfosis daripada batuan X dan Y

.....

....

[1 markah]
Nyatakan empat kepentingan batuan metamorfosis kepada manusia.
(i)

..
(ii)
.
(iii
)
.
(iv)

[4 markah]

Soalan 6 berdasarkan gambar rajah 8 di bawah

(i)

Jenis terumbu karang dalam rajah di atas ....................................................

(ii)

Kawasan yang bertanda Y dikenali sebagai ................................................

Berikan lima faktor yang menggalakkkan pembentukan batu karang di atas

(i)
..........................................................................................................................
(ii) ..........................................................................................................................

1
markah
1
markah

(iii)
(iv)
(v)
c

..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................

Nyatakan langkah-langkah pemeliharaan dan pemuliharaan terumbu karang

(i)
..........................................................................................................................
(ii) ..........................................................................................................................
(iii) ..........................................................................................................................

5
markah

3
markah

Soalan 7 berdasarkan Rajah 1 di bawah

X

(a)

Namakan bentuk muka bumi yang bertanda

(i) X :...................................................
(ii) Y :....................................................

[2 markah]
(b) Beri tiga cara tindakan air mengalir yang menghasilkan bentuk muka bumi tersebut.
(i) ...........................................................................................................................................
(ii)...........................................................................................................................................
(iii)..........................................................................................................................................

[3 markah]
(c)

Nyatakan dua faktor yang menggalakkan pembentukan bentuk muka bumi tersebut.
(i) ..........................................................................................................................................
(ii)...........................................................................................................................................
[2 markah]

(d) Beri dua potensi kawasan bertanda X pada kehidupan manusia.

(i) ..........................................................................................................................................
(ii)...........................................................................................................................................
[2 markah]

Soalan 8 berdasarkan Foto 1 yang menunjukkan kegiatan manusia di laut dan lautan.

Foto 1
8

(a) Namakan kegiatan manusia dalam foto 1 di atas.

...
[1 markah]
(b
)

Sebutkan dua kawasan penting yang menjalankan kegiatan ini di Malaysia

(i)
(ii)

.............

.............

[2 markah]
(c) Nyatakan dua kepentingan kegiatan tersebut kepada sesebuah negara.
(i)

..............
(ii)

..............
[2 markah]
(d
)

Berikan dua kesan kegiatan tersebut terhadap laut dan lautan.

(i)
(ii)

..............

..............

[2 markah]

(e) Nyatakan tiga langkah pemeliharaan dan pemuliharaan laut dan lautan.
(i)

.............
(ii)

.............
(iii)

[3 markah]

CUACA DAN IKLIM

1

Gambarajah 1 menunjukkan

pergerakan bumi

a)
b)
c)

d)

e)

Pergerakan bumi tersebut dikenali sebagai

_____________________________________________________________
______
Berapakah masa yang diambil oleh bumi untuk mengelilingi matahari
_____________________________________________________________
______
Pergerakan bumi di atas paksinya dari arah
_________________________ ke
____________________________________________
Kedudukan bumi pada I dan II berlaku pada tarikh
i.
_______________________________________________
ii.
_______________________________________________

(1 markah)
(1 markah)

( 2 markah)

Nytakan musim yang terjadi apabila bumi berada di IV

i.
Hemisfera Utara
____________________________________________
ii.
Hemisfera Selatan
____________________________________________

f)

(1 markah)

Nyatakan tiga kesan pergerakan bumi

i.
__________________________________________________________
ii.
__________________________________________________________
iii.
__________________________________________________________

(2 markah)

(3 markah)

a) Apakah nama rajah di atas ?

..............................................................................................................
.....

1 markah

b) Nyatakan arah tiupan angin pada 24 haribulan

...............................................................................................................
.....

1 markah

c) Berapakah jumlah hari tenang ?

................................................................................................................
....

2 markah

d) Apakah arah tiupan angin lazim di atas?

................................................................................................................
....

2 markah

a) Nyatakan dua alatan lain yang berkaitan dengan tiupan angin

i) ........................................................................................................
......
ii) ........................................................................................................
......

4 markah

Soalan 3 di bawah berdasarkan rajah di bawah.

Kesan kegiatan manusia terhadap
cuaca dan iklim
Dan iklim

Kesan rumah hijau

Hujan Asid

3 a) Namakan fenomena cuaca X dan Y.

i)
X : .............................................................................
ii)
Y: ............................................................................
[ 2 markah ]

b) Berikan definisi X dan Y.

i)
X :...................................................................................................................
ii)
Y:...................................................................................................................
[ 2 markah ]
c) Nyatakan 3 faktor yang menyebabkan berlakunya kejadian fenomena cuaca tersebut.
i. ........................................................................................................................................
ii. .........................................................................................................................................
iii. ........................................................................................................................................
[ 3 markah ]
d) Cadangkan 3 langkah yang boleh diambil untuk mengatasi kesan kejadian fenomena
tersebut.
i.
............................................................................................................................................
ii.
............................................................................................................................................
iii.
.............................................................................................................................................
[ 3 markah ]

TUMBUHAN SEMULA JADI

Rajah 1
1

(a)
(b)

(c)

Namakan jenis tumbuhan semulajadi dalam di atas ?

..
[1 markah]
Apakah hidupan liar yang mendiami hutan dalam rajah
i)
...........................................................
ii)
........................................................
[2
markah]
Nyatakan tiga ciri hutan di atas
i)
.
.
.
ii)
.
.
.
iii)
.
.

(d)

[3 markah]
Nyatakan empat kepentingan hutan di atas kepada manusia.
i)
.

ii)
.
.
..
iii)
.
.
iv)
.
.
[4 markah]

Soalan 2 berdasarkan Rajah 1 yang menunjukkan usaha pemuliharaan dan pemeliharaan hidupan liar di
negara kita.

2.a
)

Namakan lokasi X dan Y dalam Rajah 1 di atas.

X:
Y:

(2
markah )

b)

c)

Apakah tujuan pusat perlindungan seperti di atas diwujudkan ?

i)

..
ii)

.
(2
markah )
Nyatakan empat lagi usaha pemuliharaan dan pemeliharan hidupan liar yang dijalankan di negara
kita
i)

.
ii)

iii)

d)

..
iv)
..

(4
markah )
Namakan dua hidupan liar lain yang sedang diancam kepupusan di negara kita .
i)

.
ii)

(2
markah )

Soalan 3 berdasarkan rajah 1 yang menunjukkan hutan paya bakau

(a)

Nyatakan empat kepentingan hutan tersebut

i.
........................................................................................................................
ii.
........................................................................................................................
iii.
........................................................................................................................

iv.

........................................................................................................................
[ 4 markah ]

( b)

Nyatakan dua kepentingan pokok bakau kepada manusia

i.
........................................................................................................................
ii.
........................................................................................................................
[ 2 markah]

( c)

Nyatakan
i.
ii.
iii.

(d)

Namakan dua contoh lokasi hutan paya bakau di Malaysia

i.
.........................................................................................................................
ii.
.........................................................................................................................
[2 markah]

tiga ciri hutan paya bakau

.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
[3 markah]

DINAMIK PENDUDUK

1. Rajah di bawah menunjukkan salah satu jenis piramid

PIRAMID PENDUDUK NEGARA X

a)

Nyatakan ciri-ciri piramid tersebut

b)

Kemukakan masalah kependudukan yang dihadapi oleh Negara X

c)

Tahun
1940
1960
1980
2000
Cadangkan langkah-langkah mengatasi masalah kependudukan Negara X
Kadar Kematian Kasar
20.1
9.5
6.0
2.0

d)
2

Terangkan kesan-kesan yang dialami negara yang mempunyai penduduk

Kadar Kematian Kasar di Malaysia bagi tahun
berlebihan
1940, 1960 , 1980 dan 2000.
a
Berdasarkan jadual di atas , mengapakah kadar kematian kasar penduduk
di Malaysia semakin rendah
b
Nyatakan faktor kerajaan Malaysia menggalakkan kadar kelahiran
penduduk tinggi
c
Kemukakan langkah-langkah untuk mencapai dasar meningkatkan kadar
kelahiran penduduk di Malaysia
d
Cadangkan empat langkah mengatasi masalah kadar kelahiran tinggi
a)
b)
c)

Nyatakan jenis-jenis migrasi dalaman yang berlaku di dalam negara

Malaysia.
Terangkan faktor-faktor utama yang mempengaruhi migrasi luar bandar ke
bandar.
Nyatakan enam kesan migrasi dalaman terhadap sesebuah negara.

[4
markah]
[6
markah]
[4
markah]
[6
markah]
[6 markah]
[6 markah]
[4 markah]
[4 markah]
(4 markah)
(8 markah)
(8 markah)

PETEMPATAN DAN PERKEMBANGANNYA

1 (a) Di atas peta No. 1 (Peta Malaysia), namakan,
(i) Bandar perlombongan M.
(ii) Bandar perindustrian N.
(iii) Bandar pelancongan P.
(iv) Bandar pelabuhan Q.
(v) Bandar sempadan R.
(5 markah)
(b) Nyatakan tiga faktor yang mempengaruhi perkembangan petempatan bandar.
(3 markah)
(c) Bandar dan luar bandar saling bergantung antara satu sama lain. Terangkan tiga sumbangan
bandar kepada luar bandar.
(6 markah)
(d) Huraikan faktor-faktor yang mempengaruhi perkembangan sesebuah petempatan luar
bandar sehingga menjadi bandar?
(6 markah)

2(a)

Nyatakan empat proses pembandaran.

[4 markah]

(b)

Terangkan ciri-ciri bandar satelit

[6 markah]

(c)

Kemukakan faktor-faktor yang mempengaruhi proses pembandaran.

[4 markah]

(d)

Huraikan kesan-kesan pembandaran terhadap alam sekitar fizikal.

[6 markah]

PETEMPATAN
3

(a)

Di atas Peta, namakan:

A
B

C
D

(i)
( ii )
( iii )
( iv )
(b) (i)

Bandar Pertahanan A
Bandar Pendidikan B
Bandar Perlombongan C
Bandar Pelabuhan D
markah )
Terangkan faktor yang mempengaruhi perletakan petempatan bandar.

(4
(6

(ii)
(c)

markah )
Nyatakan 4 fungsi petempatan bandar di Malaysia.
markah )
Bandar dan bandar saling bergantung antara satu sama lain. Terangkan hubungan
bandar dengan bandar.
( 6 markah )

(4

PENGANGKUTAN DAN PERHUBUNGANNYA

1. (a)

Di atas Peta Malaysia , namakan :

(i)
Terminal kereta api bertanda P
(ii) Pelabuhan bertanda Q
(iii) Lapangan terbang bertanda R
(iv) Lebuh raya bertanda S
[6 markah ]

(b)

Terangkan kepentingan jaringan pengangkutan dan perhubungan kepada

pembangunan ekonomi negara Malaysia
[6 markah ]

(c)

Nyatakan kepentingan jaringan pengangkutan dan perhubungan kepada sesebuah

negara
[6 markah ]

(d)

Bagaimanakah penggunaan satelit dapat membantu menjaga alam sekitar di

Malaysia
[6 markah ]

SUMBER
1

(a)

(b)

Pengeluaran Bijih Timah

Jadual Tahun
di bawah menunjukkan pengeluaran bijih timah Negara X pada tahun 2003
(Ribu Tan Sehari)
hingga 2008.
2003

800

2004

820

Berdasarkan jadual di atas, lukiskan sebuah graf bar yang menunjukkan jumlah
2005 bijih timah bagi Negara X dari
980
pengeluaran
tahun 2003 hingga 2008. Gunakan skala
1 cm mewakili 100 ribu tan.
2006
1 000
[8 markah]
Terangkan kepentingan sektor perlombongan terhadap pembangunan sesebuah
2007
1 100
2008

1 200

negara.
[6 markah]
(c)

Huraikan enam kesan kegiatan perlombongan terhadap alam sekitar.

[6 markah]

KEGIATAN EKONOMI
1

(a)

Senaraikan lima faktor yang mempengaruhi perkembangan sektor pembinaan di

Malaysia.
[5

(b)

markah]
Nyatakan lima kepentingan sektor pembinaan terhadap pembangunan negara.
[5
markah]

(c)
(d)

Huraikan enam kesan kegiatan sektor pembinaan terhadap alam sekitar.

[6 markah]
Berikan empat langkah untuk mengurangkan kesan kegiatan sektor pembinaan
terhadap alam sekitar.
[4 markah]

ASIA TENGGARA
2

(a)

(b)
(c)
(d)

(a)
(b)
(c)
(d)

(a)

Berdasarkan peta di atas

(i)
Namakan segi tiga pertumbuhan di kawasan di kawasan berlorek dalam peta di
atas.
[1 markah]
(ii) Senaraikan tiga negara yang terlibat dalam segi tiga pertumbuhan di atas.
[3
markah]
Nyatakan lima kepentingan kerjasama ekonomi antara negara yang terlibat dalam segi
tiga pertumbuhan di atas.
[5 markah]
Kemukakan enam kepentingan kerjasama ekonomi antarabangsa kepada Malaysia.
[6
markah]
Senaraikan lima projek usahasama antara Malaysia dengan negara-negara luar.
[5
markah]

Nyatakan faktor yang mempengaruhi sektor perkhidmatan.

[6
markah ]
Mengapakah sektor pelancongan Malaysia semakin dimajukan?
[4
markah ]
Terangkan empat kesan sektor perkhidmatan terhadap alam sekitar.
[6
markah ]
Kemukakan empat cadangan mengurangkan kesan sektor perkhidmatan terhadap alam
sekitar.
[4
markah ]

Nyatakan empat jenis industri berasaskan sumber dalam sektor pembuatan

di Malaysia.

(b) Huraikan kepentingan sektor pembuatan kepada pembangunan negara

Malaysia.

[ 4 markah
]
[ 6 markah
]

(c)

Terangkan kesan perkembangan sektor pembuatan terhadap alam sekitar

di
Malaysia.

(d) Jelaskan empat cadangan untuk mengurangkan kesan sektor pembuatan

terhadap alam sekitar.

4.

(a)

[ 6 markah
]
[ 4 markah
]

Jadual 1 menunjukkan nilai pelaburan oleh pelabur asing dalam beberapa sektor pembuatan Malaysia,
1996 - 2000.
Subsektor
Nilai Pelaburan
(RM bilion)
1.
Industri elektrik dan elektronik
30
2.
Industri petroleum
67
3.
Industri kimia dan keluaran kimia
6
4.
Industri gas asli
17
Jadual 1
Dengan menggunakan jejari 5 cm lukiskan sebuah carta pai bagi menunjukkan nilai pelaburan
oleh pelabur asing dalam beberapa sektor pembuatan Malaysia, 1996 - 2000..
[ 8 markah ]

(b)

Huraikan kesan negatif kegiatan pembuatan terhadap alam sekitar di Negara Malaysia.
markah)

(c)

Terangkan bagaimana Jabatan Alam Sekitar mengawal kesan alam sekitar akibat perkembangan
sektor pembuatan.
( 3 markah)

(d)

Nyatakan empat faktor yang mempengaruhi perkembangan sektor pembuatan di Malaysia. ( 4

markah)

(a) (i)

(5

Huraikan faktor yang mempengaruhi kegiatan pertanian di Malaysia.

[6 markah]

(ii)

Terangkan kepentingan kegiatan pertanian terhadap pembangunan Negara Malaysia [6

markah]

(iii
)

Nyatakan empat kesaan kegiatan pertanian terhadap alam sekitar

markah]

[4

(iv)

(a)
(b)
(c)
(d)

Kemukakan empat langkah untuk mengurangkan kesan perkembangan kegiatan

pertanian terhadap alam sekitar.
[4 markah]

Terangkan faktor-faktor yang mempengaruhi perkembangan sektor

pertanian negara kita?
Berikan enam kepentingan sektor pertanian kepada negara .
Cadangkan empat langkah untuk mengurangkan kesan perkembangan
kegiatan pertanian terhadap alam sekitar.
Terangkan empat faktor fizikal yang mempengaruhi kegiatan pertanian di
Malaysia.

( 6 markah )
( 6 markah )
( 4 markah )
( 4 markah )

Peta 1 : Malaysia

(a)

Di atas peta 1, namakan:

(i)
Jenis tanaman di kawasan P
(ii) Jenis tanaman di kawasan Q
(iii Jenis tanaman di kawasan R
)
(iv) Jenis tanaman di kawasan S
(4

(b)

(i)
(ii)

(c)

markah)
Terangkan faktor yang mempengaruhi kegiatan pertanian di Malaysia.
markah)
Nyatakan empat kesan kegiatan pertanian terhadap alam sekitar.

(6
(4 markah)

Kegiatan pertanian merupakan salah satu sektor ekonomi yang penting. Huraikan kepentingan sektor
pertanian kepada pembangunan negara.
(6 markah)

Jadual 1 menunjukkan sumbangan sektor perkhidmatan terhadap pembangunan negara

Subsektor
KDNK (%)
Pekerjaan (%)
Elektrik, air dan gas
3.9
0.8
Pengangkutan dan telekomunikasi
8.3
5.1
Perniagaan borong, runcit, hotel dan restoran
14.8
17.4
Kewangan, insurans dan hartanah
12.9
5.7
Perkhidmatan kerajaan
7.2
10.6
Perkhidmatan lain
7.6
9.6
Jumlah
54.7
49.2
Dengan menggunakan skala 1 cm bersamaan 1 peratus, bina graf bar berganda yang
menunjukkan sumbangan sektor perkhidmatan bagi tahun 2001.
[8
markah]
b

Nyatakan lima faktor yang mempengaruhi sektor perkhidmatan di Malaysia.

[5
markah]

Huraikan kepentingan sektor perkhidmatan terhadap pembangunan negara.

[7
markah]

Jadual di bawah menunjukkan pelancong yang melawat Malaysia pada tahun 2001.
Negara Asal Pelancong
Singapura
Thailand
Indonesia
China
JUMLAH

Peratus
54.4
18.0
15.1
12.5
100.0

Berdasarkan jadual di atas, lukis carta pai bagi menunjukkan peratusan

pelancong yang melawat Malaysia pada tahun 2001. Gunakan jejari 5 cm
untuk carta pai anda dengan menggunakan kertas graf.
[ 8 markah]
b

Terangkan faktor-faktor fizikal yang menggalakkan sektor pelancongan di Malaysia

[ 6 markah]

Huraikan kepentingan sektor pelancongan kepada pembangunan Malaysia.

[ 6 markah]

10

(a)

(i)

Huraikan faktor yang mempengaruhi kegiatan penternakan di Malaysia.

[ 6 markah ]

(ii)

Terangkan kesan kegiatan penternakan terhadap alam sekitar di Malaysia.

[ 6 markah ]

(iii)

(b)

Nyatakan empat langkah mengurangkan kesan perkembangan kegiatan penternakan

terhadap alam sekitar.
[ 4 markah ]

Kemukakan empat cadangan pengurusan kegiatan penternakan di Malaysia.

[4

markah ]
SKEMA PEMARKAHAN
JAWAPAN SOALAN STRUKTUR DAN ESEI
BENTUK MUKA BUMI DAN POTENSINYA
1.

Rajah di atas menunjukkan sistem bumi.

a. Litosfera
( 1 markah)
b. Atmosfera
( 1 markah)
c. Nyatakan 4 kepentingan lapisan X kepada manusia
i.Tanih diperlukan untuk bercucuk tanam dan membekalkan nutrient kepada tumbuhan
semulajadi
ii.Tanih menjadi habitat pelbagai hidupan liar
iii.Litosfera kaya dengan pelbagai mineral yang dilombong untuk kepentingan manusia
iv.Kaya dengan pelbagai mineral
( 4 markah)
d. Nyatakan 4 kesan yang mungkin berlaku sekiranya lapisan hidrosfera terganggu
i.Hidupan akuatik terganggu/terancam
ii.Sumber perikanan semakin berkurangan
iii.Sumber air berkurangan
iv.Habitat hidupan terganggu
( 4 markah)

3.

(a)

Namakan bentuk muka bumi yang bertanda berikut :

(i) X : .LOHONG
(ii) Y : KAWAH
(iii) Z : KUBAH LAWA
(3 markah)

(b)

Bentuk muka bumi Z mempunyai

(i) .KUBAH YANG LEBAR
(ii) .CERUN YANG LANDAI
(2 markah)

(c)

Nyatakan 3 contoh pulau yang mempunyai bahagian atasnya sama dengan bentuk
muka dalam rajah 1
(i) PULAU HAWAII
(ii) PULAU SAMOA
(iii) PULAU GALAPAGOS
(3 markah)

(d)

Namakan 2 jenis lava hasil daripada letusan gunung berapi dalan rajah 1
(i) LAVA ASID
(ii) LAVA BES
(2 markah)

4(a)

Namakan batuan X dan Y

X
Igneus
Y
Metamorfosis
2 Markah

(b)

Nyatakan proses pembentukan batuan X dan Y

X
Penyejukan dan Pemejalan magma dan lava
Y
Tekanan dan suhu yang tinggi
2 Markah

(c)

Berikan dua ciri batuan enapan

I
Berlapis-lapis
II
Mempunyai fosil
2 Markah

(d)

Nyatakan empat kepentingan batuan

I
Membuat bumbung
II
Meneutralkan tanah yang berasid
III
Barang perhiasan wanita
IV
Membentuk lapisan tanih yang subur
4 markah

5 (a)

Namakan jenis batuan bertanda X dan Y dalam rajah 1.

(i)
X : Igneus
(ii) Y : Enapan
[2 markah]

(b)

Batuan bertanda Y terbahagi kepada 3 jenis, lengkapkan Y1 dan Y2 dalam rajah 1.

(i)
Y1 : Klastik
(ii) Y2 : Organik
[2 markah]

(c)

Terangkan proses pembentukan batuan X

Penyejukan dan pemejalan magma dan lava
[1 markah]

(d)

Berikan faktor terjadinya batuan metamofosis daripada batuan X dan Y

Suhu dan tekanan yang amat tinggi

(e)

Nyatakan empat kepentingan batuan metamorphosis kepada manusia.

(i)
Perhiasan dindang dan lantai
(ii) Tembikar dan batu bata
(iii Barang perhiasan wanita
)
(iv) Mata penggerudi
[4 markah]

6a.i Terumbu pinggir

ii Lagun

b. Faktor yang mempengaruhi pertumbuhan terumbu karang ialah

i Suhu air laut 20 C- 30 C
ii Air laut yang jernih menggalakkan pertumbuhan polip
iii Kemasinan air laut antara 30%-40%
iv Air laut yang cetek tidak melebihi 55 meter dalamnya.
v Ada arus pasang surut
C. Langkah pemulihara dan pemeliharaan
i.Mengwujudkan taman laut
ii. Menguatkuasa undang-undang
iii. Pendidikan alam sekitar
iv . Pembersihan laut dan pantai
v.Pembinaan tukun tiruan

Soalan 7 berdasarkan Rajah 1 di bawah

X
Y

(a)

Namakan bentuk muka bumi yang bertanda

(i) X : air terjun
(ii) Y : Lubuk tunjam

[2 markah]
(b) Beri tiga cara tindakan air mengalir yang menghasilkan bentuk muka bumi tersebut.
(i) Tindakan Hidraul
(ii )Lelasan / geseran
(iii)Larutan Lagaan
(c)

[3 markah]
Nyatakan dua faktor yang menggalakkan pembentukan bentuk muka bumi tersebut.
(i) struktur batuan
(ii)isipadu air yang banyak
[2 markah]

(d) Beri dua potensi kawasan bertanda X pada kehidupan manusia.

(i) rekreasi/pelancongan
(ii) menjana kuasa hidroelektrik

[2 markah]
(e)

Beri satu contoh bentuk muka bumi X .

Air Terjun Niagara
(mana-mana contoh air terjun di Malaysia atau luar negara)
[1 markah]

8 (a) perikanan
(b) (i) Kuala Besut
(ii) Kuala Kedah
(c ) (i) Sumber makanan/protein
(ii) Sumber pendapatan nelayan/Negara
(ii) Peluang pekerjaan
(d) (i) Pencemaran laut
(ii) Kemusnahan habitat hidupan laut
(e) - mewartakan taman laut
- Kuatkuasa undang-undang
- Penyelidikan dan pembangunan
- Pendidikan alam sekitar
-pembinaan tukun tiruan
- pembersihan laut dan pantai
- kerjasama antara negara

CUACA DAN IKLIM

Jawapan
1.a)
Pergerakan bumi tersebut dikenali sebagai peredaran bumi
(1 markah)
b)
c)

Berapakah masa yang diambil oleh bumi untuk mengelilingi

matahari
365 hari /3651/4
Pergerakan bumi di atas paksinya dari arah _barat ke timu

( 1 markah)
(1 markah)

d)
e)
i)
ii)
f)
i)
ii)
iii)

Kedudukan bumi pada I dan II berlaku pada tarikh

(I)
21 Mac
(I)
21 Jun
Nytakan musim yang terjadi apabila bumi berada di IV
Hemisfera Utara
Musim Dingin
Hemisfera Selatan
Musim panas
Nyatakan tiga kesan pergerakan bumi
Kejadian 4 musim
Kejadian gerhana matahari/bulan
Siang dan malam yang tidak sama panjang di HU dan HS

(a) Mawar angin

( 2markah)

(2 markah)

(3 markah)

1 markah
b)

Utara
1 markah

c) 8
2 markah
d) Utara/Selatan/Barat
2 markah
a)
i) anemometer
ii) petunjuk arah angin

4 markah

3.a) X : pulau haba

Y ; jerebu
b.i) x :Peningkatan suhu sesebuah bandar berbanding suhu dikawasan sekitar.
ii)Y :Sejenis kabut yang mengandungi zarah-zarah kecil, debu, asap dan bahan pencemar lain.
c) Faktor fenomena pulau haba dan jerebu.
- banyak bangunan konkrit
- pembebasan asap kenderaan dan kilang
- kurang tumbuhan hijau
- pencemaran udara
- permukaan berturap/ bertar
- bangunan pencakar langit dan rapat-rapat
d) Langkah-langkah mengurangkan fenomena cuaca:
- kongsi kereta
- menggunakan petrol tanpa plumbum
- tanam lebih banyak pokok
- kuatkuasa undang-undang
- pendidikan alam sekitar
- mengadakan kempen cintailah alam sekitar

TUMBUHAN SEMULA JADI

2.a) X : Kuala Gula , Perak

Y : Sepilok, Sabah

b )i - Melindungi hidupan tersebut dari pupus, diburu,dijual, diseludup keluar negara

ii Untuk menarik kedatangan pelancong
c i- memindahkan haiwan ke habitat baru
ii- membaik pulih habitat burung dan sebagainya
iii- menguatkuasakan undang undang
iv- mewartakan Taman Negara dan taman laut
d- i- badak sumbu
ii- seladang
iii- penyu belimbing

(a)
(i)
( ii )
( iii )
( iv )
(v)
( vi )

Nyatakan empat kepentingan hutan tersebut

Menstabilkan muara sungai dan pesisir pantai
Penapis bahan pencemar
Zon penampan
Membekalkan sumber kepada manusia
Menyerap karbon dioksida dan menghasilkan oksigen
Habitat hidupan akuatik

( b)
(i)
( ii )

Nyatakan dua kegunaan pokok bakau kepada manusia

Bahan bakar / api / arang kayu
Cerucuk bangunan / binaan /

( c)
(i)
( ii )
( iii )
( iv )

Nyatakan tiga ciri hutan paya bakau

Terdapat di muara sungai atau pantai berlumpur
Tumbuh di kawasan air payau yang kaya dengan alluvium dan nutrient
Akar mencacak ke atas
Ada kalanya ditenggelami air ( air pasang) dan kadang kala terdedah( air surut)

(d)
(i)
( ii )

Namakan dua contoh lokasi hutan tersebut di Malaysia

Pantai negeri Perak ( Kuala Gula)
Pantai negeri Sarawak ( Sungai Rejang )

DINAMIK PENDUDUK

1a
2a

b
B

c
C

F1
F2
F1
F3
F2
F4
F3
F5
F4
F6
F5
F7
F6
F8
F7
9
F8
10
F9
11
F10

Berbentuk kon
Tapak lebar
Kemudahan dan kelengkapan perubatan moden yang lengkap
Puncak tajam/tirus
Program pencegahan penyakit
Kadar kelahiran tinggi
Kempen gaya hidup sihat
Kadar kematian tinggi
Amalan pemakanan yang seimbang
Pertumbuhan penduduk tinggi
Peningkatan taraf hidup
Jangka hayat rendah
Kemajuan sektor ekonomi dapat sediakan peralatan moden
Kumpulan umur 0 - 4 tahun tinggi
Taraf pendidikan tinggi
Peratus kanak-kanak lelaki dan perempuan hampir sama
Program penggalakan kesihatan dan kawalan penyakit
Peratus warga tua lelaki dan perempuan hampir sama
Program kesihatan keluarga
Peratus penduduk lelaki dan perempuan hampir sama
Program kesihatan luar bandar

F1
F1
F2
F2
F3
F3
F4
F4
F5
F5
F6
F6
F7
F1
F2
F1
F3
F2
F4
F3
F5
F4
F5
F1
F6
F2
F7
F3
F8
F4
F9
F5
F6
F1
F7
F8
F9

Kumpulan tanggungan tinggi

Memenuhi permintaan tenaga kerja
Tenaga buruh kurang
Mengurangkan tenaga kerja asing
Penduduk muda ramai
Meluaskan pasaran tempatan
Kumpulan umur tidak prodaktif
Penerokaan sumber semulajadi dengan optimum
Beban kerajaan bertambah
Mencapai tahap penduduk optimum
Penyediaan kemudahan sosial meningkat
Menjana idea dan kepakaran
Menjana pembangunan negara
Amalan perancangan keluarga
Menyediakan kemudahan social yang cukup
Menambah cuti bersalin
Meningkatkan peluang pekerjaan
Cuti khas kepada suami semasa isteri bersalin
Meningkatkan teknologi dalam pelbagai bidang
Pengecualian cukai pendapatan kepada setiap anak
Meningkatkan penghasilan makanan
Meningkatkan taraf kesihatan
Mewujudkan banyak peluang pekerjaan
Kurang kemudahan pendidikan
Perkhidmatan kesihatan percuma
Kadar buta huruf tinggi
Kemudahan tempat jagaan kanak-kanak di tempat kerja
Kadar celik huruf rendah
Kempen kahwin muda
Taraf kesihatan rendah
Memberi kemudahan pendididikan/ biasiswa
Taraf hidup rendah
Taraf teknologi rendah
Amalan perancangan keluarga
Kemiskinan
Peningkatan taraf pendidikan
Kebuluran
Kawin lewat
Penyakit mudah merebak
Mengehadkan bilangan anak
Kempen / ceramah
Memajukan se\ktor pertanian
Inovasi dalam sektor pertanian
Tingkatkan pengeluaran makanan

Keadaan ekonomi baik ; peluang pekerjaan/ tingkatkan taraf hidup

Kurang faham amalan perancangan keluarga ; anak ramai
Pengaruh agama; Islam galakkan anak ramai
Keluarga moden ; kurangkan saiz keluarga ; lebih perhatian dan kasih sayang
Perkhidmatan dan perubatan yang baik ; mudahkan ibu mengandung / kadar rawatan rendah
Peningkatan pendidikan ; wanita lewat kahwin ; kurang kesuburan
Faktor sosio budaya ; anak ramai sumber rezeki
Galakan kerajaan anak ramai ; insentif cukai / cuti bersalin lebih panjang

1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1

Peningkatan dalam taraf kesihatan ; klinik / hospital

Peningkatan taraf hidup dan sosio ekonomi ; makanan berzat / kemudahan asas baik
Bekalan air bersih ; elakkan penyakit
Peningkatan taraf pendidikan ; memahami bahaya pelbagai jenis penyakit seperti denggi./ aids / dll
Peranan kerajaan ; program kesedaran tentang penyakit ; kempen
Pendidikan kesihatan di sekolah-sekolah

PETEMPATAN DAN PERKEMBANGANNYA

1 (a) (i)
(ii)
(iii)
(iv)
(v)
(b) 1.
2.
3.
4.
5.

M - Bintulu, Sarawak
N - Petaling Jaya, Selangor
P - Kuah, Langkawi
Q Pasir Gudang, Johor
R - Rantau Panjang, Kelantan

Bentuk muka bumi (1m)

Sumber mineral (1m)
Sosial (1m)
Governan (1m)
Darjah ketersampaian (1m)

(c) 1. Peluang pekerjaan. (1m) Contoh, pegawai tadbir / sektor kerajaan / swasta pegawai
bank dll (1m)
2. kemudahan pendidikan (1m). Contoh, IPTA / IPTS, kolej-kolej dll (1m)
3. Perkhidmatan pengangkutan (1m). Contoh kapal terbang, kereta api, LRT, bas awam
dll (1m)
4. Perkhidmatan pentadbiran (1m). Contoh, urusan pejabat tanah, perkhidmatan pos,
Jabatan pendaftaran Negara dll (1m)
5. Perkhidmatan kewangan 91m). Contoh, bank, insurans (1m)
(d) 1. Penemuan sumber baru (1m). Contoh, Kertih, Terengganu dan, Miri, Sarawak (1m)
2. Perubahan guna tanah (1m) Contoh, kuala Lumpur (1m)
3. Peranan governan (1m). Contoh, Kuah, Langkawi (1m)
2(a)

(b)

(c)

Nyatakan empat proses pembandaran.

-pertambahan penduduk melalui pertumbuhan semula jadi
-peluasan kawasan bandar
-perubahan cara hidup penduduk
-pertambahan penduduk melalui migrasi
(rujuk teks hlm 56)
Terangkan ciri-ciri bandar satelit.
-berhampiran dengan bandar besar + contoh
-mempunyai kemudahan asas yang lengkap + contoh
-mempunyai pusat pentadbiran tersendiri + contoh / huraian
-petempatan / perumahan yang terancang + contoh / huraian
-mempunyai pusat pendidikan + contoh
-mempunyai zon perindustrian + contoh
(rujuk teks hlm 58)

[4 markah]

Kemukakan faktor-faktor yang mempengaruhi proses pembandaran.

-perkembangan sektor ekonomi; perindustrian/ perkhidmatan/ perniagaan/
peluang pekerjaan yang banyak;
-pengelompokan aktiviti ekonomi; industri/ institusi kewangan;

[4 markah]

[6 markah]

(d)

-pemodenan sistem pengangkutan dan perhubungan;

-peningkatan kemudahan pendidikan; kemudahan kesihatan;
-peranan kerajaan; naik taraf
(rujuk teks hlm 59 60)
Huraikan kesan-kesan pembandaran terhadap alam sekitar fizikal.
-pulau haba + huraian
-pencemaran udara + huraian
-banjir kilat + huraian
-pencemaran air/ sungai + huraian
(rujuk teks hlm 65)
(a)

Di atas Peta, namakan:

(i)
( ii )
( iii )
( iv )
(b) (i)

Bandar Pertahanan A Bandar Port Dickson

Bandar Pendidikan B Bandar Baru Bangi
Bandar Perlombongan C Bintulu
Bandar Pelabuhan D- Pelabuhan Tanjung Pelepas
( 4 markah )
-bentuk muka bumi- di tebing sungai kerana sungai menjadi jalan perhubungan
-sumber mineral- mangkin pembangunan petempatan
-darjah ketersampaian tinggi Bandar dibina dilokasi yang mudah dihubungi melalui
jalan raya, sungai atau jalan keretapi
-sosial- stretegi pembinaan Bandar baru untuk menampung kesesakan penduduk dan
mengelakkan kesesakan lalulintas
-governan- dasar kerajaan untuk mempercepat pembandaran di kawasan luar bandar
-bandar pelabuhan
-bandar perindustrian
-bandar pelancongan
-bandar teknologi maklumat
-bandar pendidikan
-bandar diraja
-bandar satelit
-bandar pertahanan
-bandar pentadbiran
-bandar sempadan.

(ii)

(c)

-perluasan pasaran barangan

-rangkaian pasaran barangan
-tenaga kerja
-sedia perkhidmatan
-pejabat cawangan
-perbekalan barangan keperluan industri
PENGANGKUTAN DAN PERHUBUNGAN
1(a)
P Gemas
Q Pelabuhan Kuantan
R Kuching
S Lebuh raya Timur Barat

1 (b)

[6 markah]

Terangkan kepentingan jaringan pengangkutan dan perhubungan kepada

pembangunan ekonomi negara Malaysia

[6 markah ]
1 (c)

1 (d)

Membolehkan hasil pertanian di pasarkan segera /Mengangkut hasil pasaran ke pasaran

Memudahkan bahan mentah diangkat ke kilang
Mengangkut barang siap ke pasaran
Menggalakkan kegiatan pelancongan
Meningkatkan darjah ketersampaian
Memajukan sector perdagangan eksport dan import
Meningkatkan e dagang
Meningkatkan pelaburan asing
Nyatakan kepentingan jaringan pengangkutan dan perhubungan kepada sesebuah
negara
[6 markah ]
Mengangkut hasil pertanian
Membawa bahan mentah ke kilang
Mengangkut barang siap ke pasaran
Menggalakkan sektor pelancongan
Menggalakkan perdagangan antarabangsa
Meningkatkan e-dagang
Menggalakkan kemasukan pelabur asing
Meningkatkan mobiliti penduduk
Menggalakkan integrasi antara penduduk
Membantu orang ramai semasa kes kecemasan, kemalangan dan bencana alam
e-pembelajaran
Kemudahan tele-perubatan
Menggalakkan petempatan baru
Menjadi pemangkin pertumbuhan bandar
Usaha pemantauan kebakaran dan jerebu
Pelan tindakan kawalan alam sekitar
Penting dalam bidang kaji cuaca dan iklim

Bagaimanakah penggunaan satelit dapat membantu menjaga alam sekitar di

Malaysia
[6 markah ]
Membolehkan usaha pemantauan kebakaran dan kejadian jerebu dijalankan dengan
cekap
Menentukan pelan tindakan kawalan alam sekitar
Memantau fenomena cuaca dan iklim
Mengesan guna tanah dan sumber bumi

SUMBER
1
1

(a)
(b)

Graf bar
F1 Peluang pekerjaan

(c)

H1 Contohnya ahli geologi petroleum, jurutera, ahli hidrologi marin, juruteknik

F2 Pendapatan negara
H2 Eksport hasil-hasil perlombongan
F3 Perkembangan infrastruktur
H3 Pembinaan jalan raya, jalan kereta api dan pelabuhan
F4 Pemindahan teknologi
H4 Contohnya pemindahan teknologi penerokaandan aktiviti pemetaan untuk
eksplorasi galian dari negara maju seperti Amerika Syarikat
F5 Perkembangan bandar dan bandar baru
H5 Contohnya Kertih, Miri dan Bintulu
F6 Menjana kuasa elektrik
H6 Petroleum, gas asli dan arang batu
F7 Bahan mentah industri
H7 Industri petrokimia, penapisan minyak dan pencairan gas asli
F1 Perubahan landskap
H1 Contohnya kawasan bekas lombong
F2 Pencemaran air
H2 Tumpahan minyak
F3 Hakisan dan tanah runtuh
H3 Kawasan bekas lombong bijih timah
F4 Banjir
H4 Sungai cetek
F5 Tanih menjadi tandus dan kurang subur
H5 Bekas lombong berpasir dan tidak ditumbuhi tumbuhan

KEGIATAN EKONOMI
1

(a)

(b)

(c)

F1 Kawasan tanah pamah

F2 Kawasan tanah tinggi yang bercerun curam menyukarkan kerja pembinaan
F3 Permintaan yang tinggi
F4 Kelonggaran dan kumudahan pinjaman oleh syarikat kewangan dan bank
perdagangan
F5 Tenaga kerja ramai, termasuk tenaga kerja asing
F6 Pertambahan penduduk permintaan terhadap rumah kediaman bertambah
F7 Governan Penyediaan kemudahan awam / infrastruktur oleh kerajaan
F8 Dasar penswastaan sektor pembinaan menjadi lebih maju dan berdaya saing
F9 Kemajuan teknologi
F1 Peluang pekerjaan
F2 Pembinaan bandar baru
F3 Pendapatan negara melalui cukai pintu
F4 Kemasukkan teknologi moden
F5 Menyediakan kemudahan awam / infrastruktur
F6 Meningkatkan taraf hidup penduduk
F1 Perubahan landskap
H1 Kawasan hutan bertukar menjadi bandar baru
F2 Pencemaran udara
H2 Habuk dan debu semasa kerja-kerja meratakan atau menambak kawasan
binaan
F3 Peningkatan suhu
H3 Kepesatan sektor pembinaan di kawasan bandar
F4 Pulau haba bandar
H4 Bangunan konkrit memerangkap haba
F5 Hakisan
H5 Penebangan hutan untuk pembinaan
F6 Tanah runtuh

(c)

(a)(i)
(a)
(ii)
(b)

(c)

(d)

H6 Pemotongan bukit semasa pembinaan jalan raya, rumah dan hotel

F7 Pencemaran air
H7 Aktiviti mengorek pasir dan penambakan laut
H8 Pemandangan yang kurang menyenangkan dan menjejaskan kesihatan
penduduk
H8 Kawasan pembinaan terbengkalai
F1 Penyediaan Laporan Kajian Impak Alam Sekitar (EIA)
F2 Pemantauan oleh Jabatan Alam Sekitar
F3 Penguatkuasaan undang-undang
F4 Pembangunan lestari
F5 Mewujudkan kawasan hijau dalam bandar
F6 Membina benteng / teres
Segi Tiga Pertumbuhan Indonesia, Malaysia dan Thailand (IMT-GT)
Indonesia
Malaysia
Thailand
F1 Menggalakkan pelaburan luar langsung
F2 Menyediakan pelbagai kemudahan pembangunan ekonomi
F3 Meningkatkan daya saing antarabangsa bagi pelaburan langsung dan
pengeluaran eksport
F4 Mengurangkan kos pengangkutan
F5 Mengurangkan kos pengeluaran
F6 Meluaskan pasaran barangan
F7 Mengukuhkan perhubungan antara negara
F8 Membangunkan ekonomi di wilayah kurang maju
F1 Menggalakkan pelaburan langsung asing
F2 Menyediakan lebih banyak peluang pekerjaan
F3 Pemindahan teknologi moden
F4 Meluaskan pasaran eksport
F5 Pendapatan negara
F6 Menjimatkan kos barang dan perkhidmatan
F7 Meningkatkan taraf hidup
F1 Projek kereta nasional (PROTON) dengan Mitsubishi dari Jepun
F2 Projek kereta antara Syarikat Naza dengan Kia Motor dari Korea
F3 Projek enjin motosikal antara HICOM dengan Yamaha dan Honda dari Jepun
F4 Kilang simen Haanjong di Perak
F5 Kilang baja uria di Bintulu, Sarawak

(a)

-bentuk muka bumi dan suhu yang sesuai

-kaya dengan sumber alam
-kuasa beli penduduk yang tinggi
- sokongan sektor ekonomi lain
-Mempunyai tenaga kerja yang banyak
-Kadar celik huruf yang tinggi
-Dasar-dasar kerajaan seperti rancangan pembangunan dan penswastaan
-Teknologi yang semakin canggih

-1 markah
-1 markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah

(b )

-meningkatkan pendapatan negara

-membuka banyak peluang pekerjaan
-meningkatkan taraf hidup rakyat
-memajukan sistem jaringan pengangkutan dan komunikasi negara

-1markah
-1markah
-1markah
-1markah

(c)

(d )

-menggalakkan industri pembinaan

-negara memperoleh tukaran wang asing
-mengembangkan sukan antarabangsa di Malaysia
-hakisan tanah
-tanah runtuh
-sungai menjadi cetek dan tercemar
-jejas habitat hidupan akuatik
-pencemaran laut
-pembuangan sisa kumbahan dari hotel dan pusat penginapan
-pencemaran udara
-pembebasan asap yang mengandungi gas karbon monoksida dan sulfur
oksida oleh pengangkutan
-tumpahan minyak di laut
-tinjauan dan pemeriksaan di kawasan pembangunan
-menanam tanaman tutup bumi
-menguatkuasakan undang-undang
-sistem pembuangan sampah berjadual
-wujudkan pusat pelupusan sampah yang mesra alam
-isytiharkan taman laut dan santuari hidupan akuatik
-pihak berkuasa pelabuhan membuat pemeriksaan terhadap kapal yang
berlabuh
-pelabuhan dilengkapi alat pencegah serakan tumpahan minyak

-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah
-1markah

(b)

Kesan negatif industri pembuatan terhadap alam sekitar

1. Pencemaran tanah ; pelupusan sisa industri seperti raksa dan sisa minyak
menjejaskan kesihatan
2. Pencemaran air ; sisa organik / bahan terampai sisa buangan industri.
Pencemaran sungai contoh industri pembuatan seperti di Sungai Perai dan Sungai
Juru dicemari oleh pelbagai sisa kimia ; hidupan air terjejas contoh kilang sawit.
3. Pencemaran udara contoh kilang asbestos ; asap / debu / gas daripada kilang
4. Pulau haba contoh kawasan indsustri seperti Shah Alam, Petaling Jaya dan Bayan
Lepas.

(c)

a) penguatkuasaan undang- undang

- menguatkuasakan Kaedah Kawalan mengikut Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974
- menguatkuasakan Akta Kualiti Alam Sekeliling (Pindaan 2000)
b) Kajian Impak Alam Sekitar (EIA)

- mengenal pasti, meramal,menilai dan memberikan maklumat tentang kesan-kesan

kepada alam sekitar bagi sesuatu cadangan atau projek.
(d)

Empat faktor yang mempengaruhi perkembangan sektor pembuatan di Malaysia

1. Ekonomi:
- Bekalan bahan mentah yang banyak. Contoh, kayu balak, kelapa sawit, getah.
- Permintaan yang tinggi dari Jepun, ASEAN, Amerika Syarikat, Negara Eropah.
- Bekalan tenaga buruh yang banyak dan mahir serta kemasukan tenaga kerja asing.
2. Fizikal
-Kawasan dataran pantai barat. contoh, Bayan Lepas, Klang, Shah Alam.
-Berdekatan dengan laut. Contoh, Pelabuhan Klang, Pelabuhan Pulau Pinang
3. Sosial
-Taraf pendidikan tinggi di kalangan rakyat dapat menyediakan tahap pengetahuan dan
kemahiran tinggi.
- taraf hidup tinggi menyediakan pasaran tempatan yang luas.
- Kuasa beli tinggi
4. Governan
- dasar-dasar perindustrian yang dibentuk memastikan perkembangan sektor pembuatan.
Contoh, Pelan Induk Perindustrian II.
- Penyediaan Insfrastruktur serta insentif pelaburan.
- Perbadanan pembangunan Perdagangan Luar Malaysia(MATRADE) menjalankan usaha
mempromosi dan penyebaran maklumat berkaitan industri di Malaysia bagi menarik
pelaburan asing.
5. Teknologi
- penubuhan Institut Piawaian Dan Penyelidikan Perindustrian Malaysia (SIRIM) dapat
memastikan peningkatan mutu dan kualiti barangan sektor pembuatan.
- pemberian taraf ISO( International Standard Organization) sebagai pengiktirafan
pengeluar-pengeluar Malaysia.
- penyelidikan oleh MPOB dan MARDI bagi meningkatkan kualiti keluaran produk
sektor pembuatan.

(a) (i)

F1 Tanah pamah/tanah rata

H1 Kawasan pertanian
C1 padi sawah
F2 Tanah beralun
H2 Bersaliran baik
C2 kelapa sawit, getah
F3 Iklim khatulistiwa
H3 Purata suhu tahunan 27C
H3 Hujan tahunan 2600 mm
C3 Menggalakan pelbagai jenis tanaman seperti getah, kelapa sawit
F4 Suhu tahunan yang sederhana
H4 18C/hujan 2600mm hingga 3500mm
C4 Sayu-sayuran hawa sederhana
F5 Permintaan tinggi
H5 Hasil pertanian
C5 Getah, minyak sawit
F6 Faktor Governan
H6 Penyelidikan

C6 Lembaga Getah Malaysia, MARDI

(ii)

(iii)

(iv)

F1 Makanan ruji
H1 Malaysia pengeluar tanaman padi
F2 Peluang pekerjaan
H2 Gunatenaga dalam sektor pertanian
F3 Pendapatan Negara
H3 Eksport hasil pertanian meningkat
F4 Perkembangan jaringan pengangkutan
H4 Jaringan jalan raya/lebuh raya bertambah
F5 Perhubungan
H5 Jaringan sistem perhubungan bertambah
F6 Bahan mentah
H6 Hasil pertanian seperti getah penyumbang kepada industri
F1 Hakisan tanah
F2 Pengondolan tanah
F3 Keasidan tanih
F4 Pencemaran sungai
F5 Hidupan akuatik terjejas
F1 Kuatkuasa undang-undang
F2 Tanaman tutup bumi
F3 Membina teres
F4 Penggunaan baja organik
F5 Penggunaan racun organik

6.( A ) F1 Iklim khatulistiwa

H1 menggalakkan pertanian sepanjang tahun/ suhu tahunan yang sesuai 27
Suhu tahunan yang sederhana
F2 Tanah pamah yang rata dan luas
H2 Sesuai untuk padi
F3 - Tanah pamah yang beralun.
H3 Sesuai untuk getah dan kelapa sawit
F4 Ekonomi
H4 Permintaan hasil pertanian tinggi / perkembangan sektor pembuatan.
F5 Sosial
H5 Tenaga kerja yang ramai / jaringan pengangkutan yang baik.
F6 Governan
H6 Bantuan kerajaan / institusi penyelidikan / kewangan / pengambilan buruh asing /
Sistem pengairan/ promosi
F7 Perkembangan teknologi
H7 Penyelidikan dan pembangunan / penggunaan jentera / sistem saliran.

( B ) Kepentingan sektor pertanian

1. Makanan ruji
2. Peluang pekerjaan
3. Pendapatan Negara

4. Pengangkutan dan perhubungan

5. Bahan mentah
6. Pelancongan
( C ) Empat langkah mengurangkan kesan perkembangan pertanian terhadap alam sekitar.
1.
2.
3.
4.
5.

Penguatkuasaan undang-undang.
Tanaman tutup bumi
Penggunaan teres dan batas
Pembakaran hutan dielakkan
Penggunaan baja dan racun serangga organik.

( D ) Faktor Fizikal
1.
2.
3.
4.
5.
7

Iklim khatulistiwa
Suhu tahunan sederhana.
Tanah pamah rata dan beralun
Tanih yang sesuai
Saliran yang baik
(a)

Di atas peta 1, namakan:

(i)
Padi
(ii) Teh
(iii Tebu
)
(iv) Lada hitam
(4

(b)

(i)

(ii)

(c)

markah)
* Fizikal Iklim Khatulistiwa
- Tanah rata dan beralun
- Jenis tanih
* Ekonomi Permintaan terhadap hasil pertanian
- perkembangan sektor pembuatan
* Sosial tenaga kerja murah dan mahir
- jaringan sistem pengangkutan
* Governan dasar-dasar kerajaan
- dasar pengambilan buruh asing
- pembinaan sektor pengairan
- promosi hasil pertanian
* Teknologi R & D
- Penggunaan jentera
- tebus guna kawasan tanih gambut
- Penggunaan baja kimia
a)
b)
c)
d)

penggondolan tanah
menggalakkan hakisan tanah
tanah berasid
sungai tercemar

a) makanan ruji
b) peluang pekerjaan
c) pendapatan negara
d) kemajuan pengangkutan dan perhubungan

e) sumber bahan mentah

8a

Jawapan pada lampiran

Guru lukis sendiri

Fizikal
Ekonomi
Sosial
Governan
Teknologi
Meningkatkan taraf hidup

Membolehkan penduduk
berhubung
Perlindungan terhadap
risiko
Menjamin taraf kesihatan
penduduk

Perkembangan bandar

kegiatan perniagaan borong dan runcit membolehkan

penduduk mendapatkan barangan keperluan harian.
perkhidmatan pengangkutan memudahkan penduduk
bergerak dan barangan diangkut ke pasaran dan pelabuhan
untuk dieksport.
perkembangan sistem telekomunikasi membolehkan
penduduk berhubung antara satu sama lain dan peniaga
memantau keadaan pasaran.
perkhidmatan insurans menyediakan perlindungan
terhadap risiko yang mungkin dialami oleh penduduk dan
syarikat perniagaan akan lebih menggalakkan lagi
perkembangan pelbagai kegiatan ekonomi.
perkhidmatan kerajaan seperti perkhidmatan kesihatan
menjamin taraf kesihatan penduduk.
meningkatkan lagi daya produktiviti pekerja.
perkhidmatan pendidikan membolehkan penduduk
mendapat pendidikan yang lebih tinggi dapat
meningkatkan kemahiran serta pendapatan mereka.
kemudahan yang disediakan oleh sektor perkhidmatan
seperti jalan raya, telefon dan perhotelan menggalakkan
perkembangan sesebuah bandar dan bandar-bandar baru.

9(b) Faktor fizikal yang menggalakkan sektor pelancongan

- kawasan tanah tinggi + contoh
-iklim khatulistiwa/ suhu 27C
-kawasan gua+ contoh
-kawasan pantai+ contoh
-tasik+ contoh
-pulau dan pantai+ contoh

(c) kepentingan sektor pelancongan

- perolehan tukaran asing
-mewujudkan peluang pekerjaan
- menghasilkan pendapatan negara

-meningkatkan taraf hidup rakyat

-menggalakkan industri pembinaan hotel, pusat peranginan dan taman tema
-menggalakkan perkembangan sukan antarabangsa

Soalan 10

(a)

(b)

(i)

- fizikal
- ekonomi
- sosial
- governan
- teknologi
- iklim panas dan lembap
- permintaan tinggi
- sistem penternakan secara fidlot

- 1 markah
- 1 markah
- 1 markah
- 1 markah
- 1 markah
- 1 markah
- 1 markah
- 1 markah

(ii)

- pencemaran bau
- penyebaran penyakit
- menjejaskan kesihatan
- pencemaran air
- hidupan akuatik berkurangan
- menjejaskan mata pencarian nelayan

-1 markah
- 1 markah
- 1 markah
- 1 markah
- 1 markah
- 1 markah

(iii)

- membina lantai konkrit

- sistem perparitan sempurna
- memproses najis ternakan
- menguatkuasakan undang-undang

- 1 markah
- 1 markah
- 1 markah
-1 markah

- ladang moden
- penternakan bersepadu/ setempat
- pendidikan alam sekitar
- kempen cintai alam sekitar

- 1 markah
- 1 markah
- 1 markah
- 1 markah