1

durrs
e prmuajshme kulturore artistike

viti i dyt I botimit nr.19, tetor 2012

vjetori
i partis ABDE

Ka Funtn mari - Papu Jorji - at Gjergji

ORE FRATS, ORE FRTATS - Si ncljin ali Flory Costea
Monografia - Trifon Dafa dhe Apostol Popo.
Va n pugudim, Alit-aga, va n pugudim - dina cuvata
Fshati Andon Poi - Nga Manol basho
Ashtiptarea - Emil papazisu
SRMNITSA - - dina cuvata

Nj vjetori i Partis

Aleanca pr Barazi dhe Drejtsi Europiane ABDE.

Zotrinj !

ak nga pak, partia jon po mbush

nj vit nga krijimi i saj. M 28 Tetor
2011 nj grup nismtar me prejardhje
arumune/vllahe nn drejtimin e zotit
Valentin Mustaka e Koi Janko u mblodhn n
qytetin e Durrsit pr t krijuar partin e par
q mbron t drejtat e etnis ton. Mbas shum
debatesh miqsore u miratua krijimi i partis
dhe me propozimin e zotit Pano Bakalli partia
u pagzua me emrin Aleanca pr Barazi dhe
Drejtsi Europiane ose ABDE.
N kt komision nismtar morrn pjes 15
persona, q m von u shtuan dhe u bn 21
persona.
Mbas ksaj filloi puna shum e madhe pr
mbledhjen e 3.000 firmave q krkonte ligji
pr krijimin e partive. Ishte nj pun shum e
lodhshme sepse duhej t shkonim disa her
n do vend ku banonin arumun/vlleh, por me
vullnetin pr t realizuar nj objektiv shumvjear
u b e mundur t mblidhen 3.899 firma. Ktu nj
pun t lavdrueshme bn vlleht e Durrsit,
Tirans e t gjitha rrethet t cilt bn t mundur
finalizimin e vendimit t gjykats n 2 shkurt,
forma e prer m 17 shkurt 2012 pr njohjen
ligjore t partis.
N kto takime duhej biseduar me vllezrit
tan hapur dhe pa konservatorizma. Momenti

m mbres lns ishte takimi me vlleht e fshatit

Andon Poi. Atje ne takuam banor me shum
dshir pr shtjen vllahe. Takimi i par u b me
zotrinjt Nasho Zharkaliu dhe Dhionis Basho,
persona me bes dhe dshir, t cilt na hapn
dyert e fshatit pr t ciln mendimet konservatore
nuk pranonin t shkonin n kt fshat, por jo
vetm ktu. Shum shprehje negative shoqruan
personat q do t shkonim n kt fshat. M von
u bashkuan edhe shum persona t tjer t cilt
bn t mundur krijimin e Kryesis Vendore
t partis n kt fshat si Ziso Basho, Aleks
Zharkali, poeti Manol Basho, Sandri Kapurani,
Dhimitraq Thimjo, Eleni Kapurani etj.
Tani un personalisht kuptoj q ne ishim njerz
t mbyllur n nj guack t zez pr problemin
arumun/vllah, q nga t dy palt armike ( sa
qesharake) kishte persona dashakeq q pr vite
t tra krijuan nj mur Berlini pr etnin ton.
Historia e arumunve/vllehve mbas viteve 90
ka shum skena e prapaskena me interesa m
shum t prfitimeve personale se sa pr t mirn
e etnis ton.
N do gj ishte vendosur interesi dhe
prfitimi personal klandestin( i fshehur). Po t
shikojm sot pakicn e dy poleve negative do
t shikojm q ata jan pengesa, intriga, krijues
t andrallave dhe problemeve pr partin ton.
Ata jan persona q indirekt mohojn arritjet e
partis duke mos folur asnj fjal pozitive pr

aktivitetet e partis, q nuk ndihmojn por pengojn.

Partia jon ka objektivat e saj, t cilat pak nga pak po konkretizohen me sukses. Pr do gj
partia ka informuar organizmat e saj n mbledhjet e zhvilluara. Qllimi madhor i joni jan realizimi
i t drejtave q Konventat dhe Rekomandimet e Europs na njohin ne, gj pr t ciln ne do t
bashkpunojm sipas statutit:
Neni 1 pika
e. T mbaj lidhje me Partit si motra, shoqatat dhe organizatat n vend e shtete t ndryshme q
kan afrsi programesh dhe nuk bien ndesh me programin e Partis son.
Partia jon nuk ka xhelozi pr krijimin e shoqatave apo organizatave t etnis ton, ajo do t
bashkpunoj me to n.q.se ato jan jo n kundrshtim me statutin ton. Kopshti duhet t ket sa m
shum lule q t jet i bukur, vetm me nj lule bhet monoton. Bashkpunimi me kto shoqata ( n.q.se
ata dshirojn) do t krijoj larmi pr punn shum madhore q ne kemi marr prsipr, sigurisht
n respektin reciprok midis palve. Po e njjta gj sht edhe me parti apo shoqata jasht vendit
ton t cilat krkojn t ndihmojn konkretisht arumunt/vlleht e Shqipris, q jan lodhur me
llafollogji boshe. Sot krkohet far ti-ju arumun/vlleh mund t bni pr ne n drejtim t shkollave,
masmediave, folklorin etj, dhe jo me klarineta e foto pa vler. Ne nuk do t bashkpunojm me
personat-udhheqs q kan qen regres dhe kan influencuar n asimilimin ton.
Ne sot kemi Kryesi Vendore Partie n Durrs-Tiran, Divjak, Lushnje, Fier, Ur Vajgurore, fshatin
Sqepur-Kutalli, Berat, fshatin Andon Poi-Gjirokastr, Sarand, Prmet, Elbasan, Pogradec, Kor
e rrethinat e saj, me shtetasit shqiptar t etnis arumun/vllahe me banim/punsim jasht shtetit kemi
Kryesit Vendore n Rom-Itali, Bukuresht-Rumani dhe s shpejti n Greqi, Sh.B.A etj.
N linjn e partis ne sot po punojm:
a. Pr shtimin e radhve t partis, ku deri m sot ne kemi 6.215 antar partie.
b. N regjistrimin e popullsis t etnis ton, pamvarsisht nga qndrimi politik i tyre.
c. N njohjen e partis ton nga organizmat shtetrore, europiane etj, duke i br t njohur
qllimet madhore q ka kjo parti pr etnin arumun/vllahe.
d. N krijimin e nn/kryesive Vendore n do fshat.
e. N organizimin e aktiviteteve me rastin e 100 vjetorit t pamvarsis t Shqipris
f. N pregatitjen pr pjesmarrjen n zgjedhjet parlamentare t vitit 2013.
Pamvarsisht nga fijet e flokut nn rotat e trenit ton t furishm, ne punt do t na shkojn shum
mbar, sepse ne kemi nj unitet shembullor brnda partis, dhe m kryesorja se partia jon ka lindur
n javn e Shn Mitrit dhe sht pagzuar n javn e Shn Vlashit( q studiuesi prof. dt. Shaban
Sinani m tha: Valentin Shn Vlashi sht Shn Vllahu-Vllasi).

Kisha n Pipera - Bukuresht, n ndrtim foto e vitit 1993

Botuesi i revists Arumunt Durrs Valentin Mustaka

Cel: +355 682058712. e-mail: vamus1948@gmail.com

Prpunimi Grafik: Ilmi Shahu

Shtypur n shtypshkronjn MILENIUMI I RI | Adresa: Autostrad Tiran - Durrs, km 26
mobile : 0682064654 | e-mail: info@mileniumiri.de | http://www.mileniumiri.de

Rroft Partia ABDE

Rrofshin Arumunt/Vlleht kudo n bot.
Bekimin e zotit pr arumunt/vlleht.

Partia ABDE
Valentin Mustaka, Kryetar

Un an di la fundatsia a Partidul
Ligturea ti Egaliteati sh-Drept European ABDE.

Domnji sh-doamni!

artidul a nostru ABDE umplu un an

di la fundatsia a lei. La 28 Csumedru
2011 un grup inisiator armnji sum
cumunduserea a domnului Valentino
Mustaca sh-Coci Jancu si-adunar la csibalu
Durs ti fundarea prima partii tsi apr drepturli
ali etnii a noastr. Dupu minduerii ca oaspii
s-aprov fundarea ali partii, sh-dupu propunerea
a domnului Pano Bacali, partia lo numa
:Ligturea ti Egaliteati sh-Drept European
ABDE.Tu aestu mission inisiator loar parti 15
personi, cai ma amnat s-fetsira 21.Dupu aest
ahurhi lucrul mari ti adunarea a 3000 di firmi tsi
cfta leghea ti fundarea ali partii. Ira lucr cu mari
curmari, c va nidzeari niscnti or tu itsi biloc
iu bna armnjli, ama cu vrerea ti realizari
aest obiectiv di mults anji poati si-adun 3899
firmi. Lucr ti alvdari fetsir armnjli di Durs,
Tirana, sh-toati reghionili cai fetsir bitiserea shsi lo detsizia di la giudicat la 2-li di shcurt 2012,
detsizii cai lo forma dit soni la 17-li di shcurt
2012, ti cunushteari legal ali Partii.
La aesti adunrii zburm cu fratsia a noshtri
dishchis sh-fr conservatorizm. Momentul
cama impresionant ira adunarea cu armnjli din
hoara Andon Poci. Aclo ni adunm cu mults
armnji cu muari vreari ti cauza armneasc.
Prima adunari ira cu domnji Nasho Zharcalli
sh-Dionis Basho, oaminj cu pisti sh-vreari, cai
n dishchisir ushili di casili ali hoari, ti cai
mintuerli conservatori nu vra ta s-nidzem tu aest
hoar, ma nu mash aclo. Multi mintuer negativi
si spusir ti nidzerea a nostr tu aest hoar. Ma
npoi si adunar sh-alts mult oaminj, cai fetsir
ocazionul ti fundari Primria local ali Partii
tu aest hoar ca Ziso Basho, Alecs Zharcali,
poetul Manol Basho, Sandri Capurani, Dhimitraq
Thimio, Eleni Capurani,sha.
Tora mini personal aduchest ca noi iram oaminj
nchish tu un cciub lai ti cauza armneasc,
tsi di davli prts azmi (ct ti ardeari) avea
personi cu urut-vreari, tsi ti anji arad scular
un Stizm di Berlin ti etnia a nostr. Isturia

armnjilor dupu anjli 1990 ari multi scheni

shi dupu-scheni cu interesi ma mult ti amintari
personali di ct ti buneatsa ali etnii a nostr.
Stri toati ira bgat interesul shi amintarea
personal pi-ascumtula. Ma s-mutrim az
minorantsa a davli poli negativi va s-videm ca
eli snt chedica, intriga, adutseri mintirash shi
multi problemi ti Partia a nostr. Eli snt personi
tsi nu aproachi sucsesili ali partii, anda nu grestu
nitsi un zbor bun ti activitetili ali Partii, tsi nu
agiut, ama chedic.
Partia a nostr ari obiectivili a liei, anargaanarga s-fac concreti cu sucses. Ti itsi problem
partia informeadz organizatili a liei pit adunrli
fapti. Scupolu cama mari a nostru easti realizarea
a dreptulor cai Conventili sh-Recomandrli ali
Europi n cunosc ti noi, ti cai noi va-s colaborm
pi dupu statut: Capitul 1, punctual e. S-tsn
ligaturi cu Partii surr, sutsati sh-roganizati dit
staturi diversi tsi ar aprucheari di programuri shi
nu snt contra cu programul ali Partii a nostr.
Partia a nostr nu ari gelozii ti fundarea a
sutsatilor ic organizati ali etnii a nostr, ia va-s
colaboradz cu nsi, anc eali nu snt condra a
statutul a nostru. Gardina va s-aib ct ma multi
lilice ta s-hib mushat, mash cu un lilice
s-fati monoton. Colaborarea cu aesti sutsati (anc
eali vra) va-s fac diversiteati ti lucrul mult mari
ti cai him obligats, sigur cu respectul retsiproc tu
precli. Tut ash easti sh-ti Partii ic sutsati afar
di Albanii, cai caft s-agiut in mod concret
armnjli din Albania, cai snt curmatsi di zboar
goali, fr biricheati. Az s-caft tsi poati s-agiut
itsi armn ti noi ti shcoli, media, folclor, sha, shnu cu clarineti sho foto fr afiliseari. Noi nu va
s-coloaborm cu ira-cumundaserinj tsi ira regres
sh- ar influents ti asimilimea a naostr.
Noi az avem primerii local ali Partii la:
Durs, Tirana, Diviaca, Lushnja, Fierca, Ura
Vajgurore, hoara Schepur-Cutalli, hoara Andon
Poci, Ghirucastru, Saranda, Prmeti, Elbasan,
Pogradets, Curceau sh-afighira di ns, cu
tsetatenjlia albanezi ali etnii armn cai bneadz
afar Albaniei avem primrii local la RomaItalii, Bucuresht-Romnii, sh-tu vinitor aproapea,

tu Grtsii, Usa, sha.

Pi linea ali Partii noi az lucrm:
a. Ti avdidzerea aradlor ali Partii, iu pn az avem 6215 di membri.
b. Reghistrarea a populatsiei ali etnii a nostr, (indipedent di statul politic a lor).
c. Conushterea ali Partii a nostr di institutsionili a statilui, europeani, sha, anda li fitsem spusi
scopurli mrii tsi ari Partia ti etnia armneasc.
d. La fundarea a sum/primrii locali tu itsi hoar.
e. La organizarea a activitetilor cu ocazionul a 100 di anji ali Indipendentsiei Albaniei.
f. La pregatitiea ti partitsipari la alidzerli parlamentari a anului 2013.
Independent di perlii sum rctosili di tren vitesu, a nau lucrili n nergu mult ambar, c noi
avem uniteati ti semn tu Partii,ligture cu comunitetea armn di ntrag Albania, shi cama important,
Partia a nostr easti fundat pi stmna al Smtu Dimitri, shi easti ptidzt la stmna al Smtu Vlash
(ti cai prof.dr. Shaban Sinani inj-dzsi: Valentin, Smtu Vlash easti Smtu Vlahu-Vlasi).
S-bneadz Partia ABDE !
S-bneadz armnamea !
Rucinjli al Dumnidz ti armnami !
Partia ABDE
Presidentul

Valentino Mustaca

Ka Funtn mari
Dupunats di munti
Ists tu amari
Valentin Mustaca
Fatsi adunari
Do-ja dadun cu Panu
Si fituramja tut
u-sti ndrdzem rmn

Dnpoj sndzem
Tuts ta s-agutm
Lgats mn
k-a un mari funtn
s-bem ap s-na rtsim
k-a lalut b-un
a-tutllor s-lla ngrim
sh-ghini s-ni mintuim

Cu carti seu pjan

Sh-i cu tallagan
Dufech-ja nturmn

c-a funtn mari

t-ini llaj rmne
cu mushtetsli tuti
pi gush sh-pi mn

N-o v-ja goll cupia

C vra sh-i stmria
c-a capu diniti
rmnia ma niti

Un hrau mari
a-z tsi-n-ja dunm
dunjau z-ja hbari
C noj him rmnj

Papu Jorji - at Gjergji

Sarand 03.08.2012
Shkruar n fshatin
Andon PoiGjirokastr

7
S katrti: Kan unin e
tyre. Ky karakter sht pr tu
patur zili. Jan t bess. Po
dhan fjaln nuk e bjn dy.

Monografia e zotrinjve
Trifon Dafa dhe Apostol Popo.

S pesti: Jan njerz q

nuk njohin burgun pr faje
ordinere. Tek ata nuk njihet
vesi i vjedhjes, nuk ka asnj
rast vrasje apo hasmrie.

...Kush e njeh vllah

Mavrin prmbi mushk
e ka shtpin.

y dit m par m ra n dor nj libr q fillova ta

lexoja dhe q nuk mund ta prfundoja menjher.
Libri ka gjithsej 56 faqe, por n kto pak faqe
autort kan shtjelluar shum insituata t jets
vllahe. Apostoli sht me origjin vllahe, ndrsa Trifoni sht i
prkushtuar pr vlleht.
Ashtu si e cilsova m lart autort n ato pak faqe kan
shkruar pr jetn, dasmat, vdekjet, punn, vshtirsit, besn
etj t vllehve t zons s Prmetit. Libri sht shkruar me nj
frymzim si dhe me nj drejtshkrim t plqyeshm, ata i kan
renditur problemet q kan shqetsuar me shum korektsi dhe
vshtrim cilsor n do aspekt edhe intim t jets vllahe.
Un mbeta shum i mahnitur q si ka mundsi n kaq pak faqe
t pasqyrosh nj jet shum t larmishme dhe t vuajtshme t
etnis ton aq puntore, arsimdashse, besnike, mikpritse, trime,
n krijimin e mardhnieve shum miqsore me shqiptart.
M posht un po jap disa senteza nga ky libr,edhe pr arsyen
q revista sht shum e ngarkuar me materiale dhe nuk mund t
jap hapsira m t mdha.
... Kur dgjon e lexon kto fraza, ska si t mos krenohesh
me kt rrac bujarsh e trimash. Edhe pse nomade e pa shkoll,
ata kan nj zgjuarsi natyrale dhe nj telepati t uditshme,
n prcaktimin e gjrave. Asnjher nuk kan gabuar n ato q
kan br e kan thn. Prher kan qn preiz dhe t prer, t
ndershm e t pastr.
... Vlleht jan si nj rrungaj mali, e cila kur zbret n lum,
pr dhjetra metra ecn bashk me ujin tjetr, por ruan rrjedhn
dhe ngjyrn e saj. Ata kan karakteristikat e tyre q i bn t
dallueshm nga rrethi njerzor ku banojn e militojn.
S pari: Nuk sht e vshtir, q n nj grumbull njerzish,
t mos dallosh at q i prket ksaj race. Kan nj trup t lidhur,
me fytyr bronxi n t pjekur, me sy t mdhenj e t mpreht,
tipare t dhuruara nga lashtsia. Kan prher nj fytyr t

qesshur, t shtruar n bised

dhe fjaln e thon deri n fund.
T jesh me ta, nuk ndahesh
dot leht, pasi fjala e tyre,
mendimi q hedhin, t bn pr
vete. Ecjen shum t shpejt
dhe nuk kthehen djathtas e
majtas kur jan nisur pr nj
pun t caktuar. Kto jan
karakteristika t veanta, q
tek t tjert edhe mungojn.
S dyti: Jan integruar
plotsisht n jetn e
prditshme edhe n kt
aspekt jan si gjith t tjert,
por me nj ndryshim, ata
izgjedhin shokt sipas natyrs
s tyre dhe nj njeri me vese
nuk shst kurr miku i tyre.
S treti: Jan shum krenar.
Kjo sht e shpjegueshme. Ky
sht rritur n nj ambient t
pastr e t virgjr. Vet natyra,
kaluar mbi male, vet puna e
vshtir pr sigurimin e t e t
ardhurave, duke mos i shtrir
dorn askujt, i ka br t jen
t pavarur nga askush. Kurr
nuk thot skam, por kurr
nuk krkon lmosh. T mos ta
fyesh n krenarin e tij, sht
a-ja e gjrave.

S gjashti: Mikpritja.
Ashtu si dje n stane, q nuk
mbetej udhtar pa u kthyer n
banesn e tyre pr nj anak
dhall e deri tek drekat e darkat
e rmda, edhe sot e ksaj
dite, n shtpin e tyre, sofra
sht e shtruar pr mikun dhe
udhtarin.
Jan kto veti e dhunti, t
cilat krijojn unin, karakterin
e ksaj etnie t nderuar e
burrrore.
... N kto vite sht
krijuar edhe shoqata e
Arumunve. Me siguri, kjo
shoqat, do t jet nj shtys
pr m tej, jo vetm pr lidhjet
ekonomike dhe kulturore me
atdheun mm, Rumanin,
por pr uarjen m tej dhe n
ruaajtyjen e t gjitha veorive
gjuhsore dhe etno kulturore.
... Po qe se vlleht, kudo
q jan, do t hedhin n
letr historin e tyre, jemi
t sigurt, se edhe shoqata, si
ajoArumune, do t kthejn
syt, pra do t dal nga amullia
apo interesat vetjake, pr t
realizuar detyrn patriotike
ndaj asaj pjese t popullsis q
mbulon.
Valentin Mustaka

Kalendari arumun

Tetor 2012

x.10.1882 s-featsi Iancu Caranica

2.10.1948 s-featsi scriitorlu shi striductorlu
Andon Hristo,tu un hoar ning Curceau
2.10.1912 s-featsi poetlu Atanase Nasta,
Gramaticuva, tu Grtsie, muri tu 23.12.1996, Bucureshti
6.10.1892 s-feai Avdela, tu Grie, Tache
Papahagi, avdzt lingvistu, etnograf -folcloristu , muri
Bucureti tu 7.01.1977
6 -10 - 2007 acatsa s- emiteadz siteul TvMakedonia cu emisii nreghistrati piInternetandreptu
diYioryi Shutaru
10.10.1939 easti faptu Bucureshti, lingvistul
Gheorghe, parintsalj eara di Avdela.
13.10.1939 s-featsi poetlu Gica Godi, hoara
Cavarna, az tu Vryrie 15.10. s-featsi Custica
Canacheu, prezidentul a Faraljei Armaneasc dit
Romnie.
18.10.1880 s-featsi scriitorlu Gheorghe
Ceara, hoara Xirulivadi, ning Veryea muri tu 4 di
apriir 1939, Cavarna, az tu Vryrie
18.10.1938 s-featsi poetlu Vanghiu Pshe, hoara
Banja, niga Coceani, R.Machidunia
19.10.1992 muri Constana poetlu Cola Caratan,
faptu tu 23. 01. 1914 Horopani tu Grie
21.10.1959 s-featsi poeta Ghena Nakovska,
Nijopoli, R.Machidunia
25.10. 1994 muri Vienapoetlu Tachi Varduli, faptu
Pirivoli tu 13.06.1918
26.10.1901 s - featsi poetlu sh-dramaturgul
Nicolae Babu, tu hoaraDishnitsa, dit Albania sh-muri
Bucureshti tu 9.07.1967
28.10.1906 muri Tashcu Bongu Iliescu, poet,
folcloristu, autor di manuali di sculie sh- dhascal armn,
faptu Crushuva tu 1845

Redaksia e Revists uron besimtart orthodhoks

pr ditn e shnuar t Shn Dhimitrit

8
DINA CUVATA

Va n pugudim, Alit-aga, va n
pugudim

9
di pzari shi dnsi la Aputslu-a Cuvatanjlor,
aproapea di Ureclji. Pn-aoatsi eara cama di
giumitati di calea, ama shi boilji lipsea s-pasc.
Vinirea tahina, aonjea dit hrghii, lipsea snchiseasc ti Shtip. Un tsi-agiumsi, lji disprigni
boilji shi-lji silighi s-pasc. Amnat noaptea,
lji lig boilji di-amaxi shi s-bg shi, cara eara
multu-armas, dinoar-agrshi di durnji.
Paplu Ioryi Patelu sh-li pshtea oili pi
schinarea, di stri-Aputslu-a Cuvatanjlor. Diaclotsi mtrea c tsi s-ftsea dighos, tu bgat.
Troar sh-lu featsi planlu. Oar ti chireari
nu-avea. Dinoar li lig paturli choashcri-a
capotljei shi-nchisi ti la-amaxi. Cara sh-si srsi
c Cara-Asani sh-lu coatsi somnul ghini, s-alin
pi litarc shi-l umplu saclu cu hiumnits. Un
oar, nica n oar sh-nica n oar .... Prnarlu tu
cari eara bgats hiumnitslji c s-nu s-agudeasc
calea tu-amaxi lu-ndreapsi ghini sh-musheat
c ta s-nu s-ducheasc c-amaxea easti gulit.
Hiumnitslji lji-ascumsi pit mrunjli-a curi nica
nu l-avea cdzut sh-dip frndzli.
Cara-Asani nica ni cripat hrghiea s-dishtipt,
lji prigni bolji tu-amaxi shi-nchisi. Boilji, cara
eara discurmats ghini, sh-lishoar cum earaamaxea, dip musheat u trdzea. Dip lishor u
tricur shi marea him di la Ureclji tu-nghos shi
pn iuva-aproapea di Sushuva. Niheam ninti di
Sushuva, tu bgat, lji dnsi boilji Cara-Asani,
tsiva ca shubilitic lj-si vidzu lishureasa cu cari
dipusir boilji hima-atsea. Anda, tsi s-vead ...
hiumnitslji iuva ...
-Ai anasini Ghaurlar... mash featsi un oar shlji shts boilji ti npoi. Toamna tut sh-gumitati di
iarna mash mobetea-a lui lji-u featsir oaminjlji
di Dubrusheana ... Paplu Ioryi Patelu, a pining
el shi tuts alants picurari, cafi sear shi scutea
cti un zefc mushea cu hiumnitslji-al CaraAsani ... Iu suntu-atselji-anji ... ama iu suntu shi
oaminjlji? Armasir mash pirmifili.

aplu Ianca-al Prdu vrea s-ancupr

cas Dubrusheana. Nu vrea cama
s sta Lipovdol, ama shi dzinir-su
Costa lji-aduna tucinjlji ta sh-si-afl
la paturlji frats a lui. Lj-featsir hbari cuscrlji
shi, un Smbt tahina, mash ct avea-apirit,
na-li pap Ianca Dubrusheana, s-u vead casa tsi
s-vindea. Avea-aoatsi un njic problem - paplu
Ianca nu shtea turtseashti, a Alit-aga nu shtea ni
machiduneashti ni-armneashti. Avea shi-un defectu
tehnic tu-aesu lucru - paplu Ianca nu videa di-unlu
oclju, lj-eara-ncljis. Ma, iara, shi cu-unlu oclju,
paplu Ianca vrea s-li vead agrli tsi li-ancupra.
S-vidzur, s-ghunuir cu-Alit-aga shi, aidi, dinoar
arir pit cmpu. Shi, tora-ahurhescu lucrili:
-Tu-agurlu-aestu tsi s-fatsi un grnu ... naa,
broaschili s-ved tu el! lji spunea vulpea di-Alitaga shi hamu-ardea pi sum mustts.
-Che se pogodime, Alit-aga, che se pogodime,
(Va n pugudim, Alit-aga, va n pugudim), lj-i-u
turn drutlu pap Ianca. Bunji suntu-Armnjlji,
bre, a curiva nu vor s-lji fac slbints.
-Aoa tsi s-fac niscnts hiumnits ... naa ... ca
shushlu di lamb! iara lji spunea Alit-aga, la altu
un agur. Paplu Ianca nica ma pi chefi lj-turn:
-Che se pogodime, Alit-aga, che se pogodime!
shi shi-arasi gurmadzlu.
-Cts pradz cafts ti casa? ntrib, nai tu
soni, paplu Ianca. E, tora pareiin acchisi shiAlit-aga, em nu eara shi-aht glar, de!
-Krk bin dinar (paturdzts di njilji di dinari),
lj-dzsi un tinjii Alit-aga.
-Nema kaj mene krk-mrk, ako sakash cetirieset
iljadi (Nu-ari la mini crc-mrc, cara s-vrei
paturdzts di njilji)...
Itru ts fu Turcul, s-pari c tsifrili li shtea shLa disprtsari
el. Lji-u teasi mna giuneashti, canda vru s-lji
dzc aidi la s-hib pi-a ta! Shi, s-pugudir, shi
Dusi! Mni fug Turslji! Mash nica n
doilji eara an chefi di pzrlchea ...
noapti l-armnea s-doarm, tu casili-a lor
dit hoara Dubrusheana. Fudzea vr 15-16 di
Hiumnitslji-al Cara-Asani
fumelji. Dininti-a cafi-unljei cas eara trapti
cti un-amaxi-litarc, c tahinima-aonjea
Un Gioi-amnat dup-prndzu Cara-Asani s-hib-ncrcat lafrma shi, ndreptu calea ti la
ncrc un litarc cu hiumnits, trapsi Calea stashonea di Shtip, ta sh-si-ncarc pi vagonjli

casten dimndati ti-ashitsi.

Ti-atsea di soni oar, ninti di-ascpitata-a
soarlii Turtslji tuts, njic-mari, tiniri shi tricuts,
muljeri shi brbats, s-dusir la mirmints ta shljea videari-bun di mortslji-a lor cari lji-alsa
ti daimalui, ti-asea dit soni oar s-l-aprind cti
un tsear tu tichlu di-aclotsi. Tuts plndzea.
Nai ma multu plndzea, tinira-nvistic-al Sachip
hilji-su-al Dauti. El, mratlu, atsea primuvear,
dzua tsi s-turna dit ashcheri, s-nic tu-arlu
Sava, Zagreb. Aclo iu tritsea pisti-apunti, s-aplic
pisti prmatsi ta s-li vead vinitili-api cari eara isa
cu budza di-apunti. Carishti iu lji-alga mintea,
carishti cum adr, lji-archushur cuferlu dit mn
shi, l lo Sava-nghos. Sachip, avea criscut ning
Brigalnits, shtea di-ar, shtea s-anoat, shi-atsea
multu ghini. Brigalnitsa shi chetsari cu cutsari
s-purta, el nu lj-si-asprea, u tritsea cu-anutari.
Ghini ma, Sava nu eara Brigalnitsa .... S-dizlxi
troar shi - s-arc tu-ar ... Aclo iu s-arc, aclo
shi s-chiru. Apili-l loar dinoar, lu-ngljtar.
S-adunar oaminji, lu scoasir, ama-acas vini
vulusit tu sfinduchi di her. Tora nvistica-a lui
s-disprtsa di el. Plndzea, va s-dzts c-avea
zurlisit, loclu s-trimbura. Tu-atsea oar s-tihisi
c s-yin shi vtsli di hoar, tsintsi suti di capiti,
yinea di la pshteari. Un tsi-avdzr plngu shi
zghileari, carishti cum l vini-ashi shi-ahurhir
di zghira ... Visea Traplu di Slatina, visea
hoara, s-ligna dzenurli di-anvrliga di hoar.
Oaminjlji tuts din hoar s-mrmurusir, nu shtea
tsi-i lucurlu. Tuts dinoar-nchisir ti ct la loclu
di iu yinea boatsea tsi cutrimbura ... Atsea sear
can nu ptu s-doarm. Nidurnjits s-dusir tuts
ta s-lji pitreac Turslji ... Dup mults-anji di
dzli s-avdz-n hoar c-nvistica-al Sachip shdealihea zurlisi ...

u lugursea-atsea ca ti eliberarea definitiv di

Turtslji ...
Anda-apiri ghini, oaminjlji-arir s-li vead
gulitili casi, c tora tu niscnti di eali lipsea elji
ta sh-si mut s-bneadz, lipsea sh-si-apridun-n
cas, tsi s-dztsi, iarn yinea. Shi, tsi s-vead? Nu
l si pistipsea ...
Pit udadzlji tuts tu cari ti-atsea dit soni noapti
durnjir Turslji, pi stiznji s-videa urmi di plnji,
cu len-turlii di bei. Di curiozitati, niscnts di
elji, shi-actsar cu dzeaitul shi vidzur c nica
eara proaspiti, beaua nica nu s-avea uscat
ghini, c sh-chirolu eara nutii, di toamna. S-featsi
un mintitur la oaminjlji, l vini ca cudii, pisicar
di s-ntriba un-alantu tsi putea s-hib-atsea tsi
u-adrar Turtslji?! Niscntslji di cama-aushlji,
cari-avea tricut multi pisti cap, tulmcir:
-Aesti nu-s ti ghini! Ptur taha s-n- fac
shi-ahtari tsiva atselji vruts Turts-a noshts?!
Sh-si-ntriba shi sh-si ciudusea tuts.
Vitsinjlji, shi elji, di curiozitati, s-dutsea di-
videa ciudiea-atsea. Tuts pisicar di fudzea dit
udadz ca di pushclji. Dinoar loar di- surpa
zvestrea di pi stiznji, aflar zvestri-asteas, u
tuchir shi loar s-li da cu zvestri stiznjili, s-u
fac defi nibuniljea.
Sh-dealihea c, nu fu ti ghini. Dup-ndoi anji
cara dzsir n oar oaminjlji c fug, ti vr dzaz
di-anji s-mut cama di giumitatea di hoar, a ti
vr tsisprdz di-anji s-pustusi shi hoara tut ...

Vazhdon nr e ardhshm.

Aest nu-i bun!...

Aonjea dit hrghii, nica ni-aprit, lj-pitricur
Turtslji, c fudzir ti daimalui tu Turchii. Hoara
tut eara-mproshts, tuts plndzea, s-mbrtsta
cu oaminjlji cu cari-avea bnat un et, tsi
s-dztsi.
-S-nu-agrshits tsiva, iara s-yinits s-n videts!
Casili-a voasti suntu-aoatsi, nu-ari s-fug iuva,
totna va v hib dishcljisi!... l-aurla-atselji din
hoar, Armnji cama multslji, c di Machedonjlji
dzlju c sh-can nu inshi s-lji pitreac. Elji

26.06.2003 Dumitru Nacea(Tika) - Valentin Mustaka

10

11

Fshati Andon Poi, me 14 t dnuar

nga diktatura, u b qytez turistike

nderuar redaksi e revists. Edhe un

si shum bashkombas shqiptar t
vrar shpirtrisht dhe fizikisht nga
presekucioni komunist, dua t shkruaj n kt
gazet dinjitoze. Me kt shkrim dua t ngushlloj
sadopak vetveten. Kjo gazet sht nj mbshtetje
shpirtrore dhe morale pr t gjitha shtresat e
shoqris shqiptare por n vecanti pr shtresn e
t persekutuarve q vuajtn pr nj koh t gjat
nga shtypja e egr komuniste. Kjo gazet na jep
tabllo t gjalla dhe i pasqyron me realizm.

emruar komitetin qndror dhe organizatn

baz t partis n fshat. Ma kishin prer t
drejtn e shtypit q n vitin 1970 pr arsyen
biografike sepse mu arrestuan shum njerz t
mi. M hapi kt shteg t hekurt gazeta e rrethit
ton Java t Gjirokastrs. Prandaj i kndoj me
shum frymzim dhe ndjenj. A ka gj m t
bukur se liria?
Rilindja Demokratike
Nna e fjales s lir
Dicka m intime
Rilindja e poezis sime.
Sikur t mundja
Yjet do ti mblidhja
Yjet e qiellit t pastr pa re
Mes grmave t tua do ti shtrija
Si florinjt n gush t nuses s re
M ngrohe zemrn
M solle frymzimin
Si dallandyshe e par n pranver
Ma ndeze shpirtin e krijimit
T vjershs time n mes t prer

T gjitha ngjarjet tragjike t ndodhura gjat

sistemit komunist. Pikrisht kjo sht arsyeja q
pr sa del kjo gazete n treg, njerzit me shpejtsi
shkojn pr ta bler. Derdhen mbi kt gazet: si
blett mbi lulen q ka nektar m shum. Gjarpri
i zi me dy kok q un n krijimtarin time e kam

Do t kndoj sa t kem zemr

Do t kndoj sa t kem sy
Vdekjen do ta shkel me kmb
Ndal se kam nj jet t dyt
Kt poezi e botova menjher n gazetn
e Qarkut t Gjirokastrs Java s bashku
me katr vjersha t tjera. Redaktori i ksaj
gazete z. Aleksandr Cipa mi botoi menjher

kto vjersha. Sa her q shikoj Aleksandr Cipn n ekranin e

televizionit, tiu flas me sinqeritet ose kur lexoj shkrimet e tij,
ndjej nj respekt disi t vecant mbinjerzore, Java dhe Aleksandr
Cipa jan t przier me lirin e ndjenjave t mia. Nuk e takova m
Aleksandrin sepse iku n Tiran, kisha shum poezi dhe poema
q i kisha prgatitur gjat kohs kur m qe ndalur shtypi, dhe kt
krijimtari nuk mund ta botoja npr gazeta sepse ishin t shumta
dhe i prmblodha n vllime: Ringjallja 1995, Hna npr vargje
1996, Legjend n male 1997, Flladi i mallit 2000 dhe Fusha e
tavanit (roman historik) 2007.

Doja ta takoja, ti shprehja mirnjohjen time ktij djali q

ather ishte shum i ri, por i pajisur me shum dije letrare dhe
gazetareske.
Un banoj n fshatin A.Poci, n rrethin e Gjirokastrs. Fshat
me 200 shtpi, i themeluar n vitin 1956 nga blektor vlleh t
mbledhur nga t gjitha kullotat e vendit. Farefisi im me mbiemrin
Basho kemi ardhur ktu pas reforms s 48. Reforma e 48-s
na mori 2300 krer dele dhe 40 mushka. Na la trok, shtpia pa
bulmet dhe pa buk. N Cerik t Elbasanit. Pas dy vjetsh n vitin
1950 na arrestuan edhe prindrit. U dnuan me nga 5 vjet burg pr
agjitacion e prapagand t lidhur me Koci Xoxn, pr t prmbysur
pushtetin popullor. Pr torturat q u jan br prindrve t mi nuk
ka m vaj t shkruaj se e din t gjith kur t vn xhelatt dor.
Na erdhn nga burgu m 1955 t sakatuar. Me dhmb t thyer
me trupin gjith plag nga shkelmat e xhelatve. Duart si kmbt
e breshkave nga kallot e puns s rnd q bnin pr ndrtimin e
ndrtuesve t pushtetit popullor. Vertebrat u qen shtrmbruar. As
grat e tyre nuk i dallonin dot pr njerz, por si qnie t gjalla me
pamjen e nj njeriu t llahtarshm. Po at vit u bm koperativ
s bashku me disa familje t tjera vllehe. Kooperativ blektorale
me emrin e dshmorit t Andon Pocit, ky fshat me kt emr
vazhdon. Menduam se do t na linin t qet tani q u futm n
valle me t gjith popullin t kolektivizuar. Prqafuam vendimet e
partis menjher pr kolektivizimin. Por gjakpirsit nuk u ngopn
as me pasurin q na rrmbyen as me burgun e prindrve. Babi
dhe nj xhaxha u cilsuan si armiq t popullit kulak, megjithse
ata punonin n punt e kooperativs m t rnda, si skllevr me
qllim pr ti zbutur sadopak xhelatt, ata na kishin gjemb n sy. Na

kishin tabel qitje pr dnimet

ekonomike t panumrta. Nj
xhaxha e arrestuan prsri, njri
kushri t afrt q punonte n
ndrmarrje shtetrore me emrin
Nikolla Basho e arrestuan
dhe e pushkatuan pa gjyq. As
eshtrat nuk jan gjetur me gjith
prpjekjet e familjes. Ne fmijet
e t persekutuarve as shkoll t
mesme nuk na linin t bnim,
megjithse shumica e fmijve
tan dilnin me rezultate shum
t shklqyera. Nuk na linin ne
fmijve t t presekutuarve
t mbanim shamin e pionerit,
sepse prindrit tan kishin
shkelur mbi gjakun e kuq t
dshmorve etj, etj.

Lufta e klasave sa vinte

koha ndizej m shum. N kt
fshat ishin instaluar krert e
presekucionit vlleh. Q nga
Dino Janit q n reformn e
48-s i muarn 12 mij kok
dele, lop, dhi, pela q un nuk i
di me saktsi. Familja e Vasillaq
Zharkalliut q vinte i dyti pas
Dino Janit 4000 krer, Vasil
Shupuli dhe t tjer me nga
3000 krer dele. Dino Janin
e prangosn flak pr flak sa ia
rrmbyen pasurin, kt fat e
pati dhe Vasillaq Zharkalliu,
kshtu edhe Vasil Shupuli. Dino
Jano dhe Vasillaq Zharkalliu nuk
i duruan dot torturat dhe vdiqn
n hetuesi pa dal n gjyq...
Vazhdon nr e ardhshm.

12

13

RRI - Sectsia Armneasc - Tashcu Lala 28.09.2012

Boboshtart e Bukureshtit: Thanas Kantili (1863-1933)

LANSARE DI CARTI CU CD:

AROMANI, MEGLENOROMANI, ISTROROMANI ASPECTE IDENTITARE SI CULTURALE

LUFTTAR I PRFLAKUR
I KOLONIS SHQIPTARE
T BUKURESHTIT

iniri, 28 di Yismciuni, 2012, oara 10 dinitea-a

multslor dackeanj sh makiduneanj (... mash nndoi,
Irina, Georgiana sh...) la Muzeulu-a Bucuretiului
(Platea Shutsu) s-featsi lansarea-a tomlui Aromni,
Meglenoromni, istroromni Aspecte identitare i culturale.
Tomlu, carti cu CD, (tu vara 788 di FRANDZA) ALNCI suM egida-A
Ministerlui Afacerlor Exterene, InstitutLU Eudoxiu Hurmuzachi TI
RomnJLJi dI iUTSIDO, tru parteneriat cu Universitatea Bucureshti,
coordonatoru prof. univ. dr. Adina Berciu-Drghicescu sh pritu
contributsia-a dr. Virgil Coman sh dr. Maria Magiru.
Tru dishcljidearea-a lansarilei, domnul Cristi Dumitru directorlu a
Institututlui Eudoxiu Hurmuzachi spusi c haristusit a pidhimolui
niacumtinamt faptu di doamna prof. univ. dr. Adina Berciu institutlu
aprftsi ta s-tipuseasc aestu tom.
Tutunoar institutlu amint shi ndreptul ti tipusearea online a tomlui.
Tru bitisita-a zborlui tsi lu tsnu domnul director Cristi Dumitru haristusi a domnului Puiu Haoti, Ministurlu
a Culturlei, ti furnia c u tinisi aest lansari a tomlui, carti cu CD.
Ma largu, Prof. univ.dr. Nicolae Serban Tanasoca featsi un shcurt prstiseari a alushtui tom spunndalui
c easti ciudusitu ti harea-a autorlor alushtui tom tsi ncurpiljeadz lucrri, documenti shi studii mutrindalui
romanitatea balcanic.
Prof univ. Dr. Radu Baltasiu cundilje maxutarcu, vinita ti prota oar a unLui ministru a culturLEI,
S-CLJEAM, A Domnului ministru Puiu Haoti la Un AHTARI lansarI MUTRINDALUI romanitatea
balcanic.
Prof. univ. dr. Adina Berciu-Drghicescu pRSTISI HARACTIRLU interdisiplinar a PAREIILEI dI
proiectU TU AEST ARADH: prof. dr. univ. Adina Berciu-Draghicescu, coordonator/ director de proiect,
profesor la Facultatea de Litere a Universitii Bucureti; lect. univ. dr. Luciana Octavia Madge, coordonator
adjunct de proiect, Facultatea de Litere, Universitatea Bucureti biolog, documentarist, a asigurat
documentarea; dr. Virgil Coman, istoric, arhivist, lect. univ. dr. la Facultatea de Istorie i Stiine Politice a
Universitii Ovidius din Constana; dr. Dorin Lozovanu - etnograf, cercettor tiinific superior la Muzeul
Naional de Etnografie i Istorie-Geografie a Universitii de Stat Moldova din Chiinu, preedeinte al
Asociaiei de Geografie i Etnologie din Moldova; dr. Maria Magiru istoric-etnolog, muzeograf, director
al Muzeului de Art Popular din Constana; lect.univ.dr. Mirela Kozlovsky muzicolog, etnolog, lect.univ.
dr. la Facultatea de Arte i Pedagogie Muzical, Universitatea Ovidius din Constana; prof. Marian Crciun
director departament Consiliere studeni, Universitatea Bucureti realizarea imaginilor i nregistarea
interviurilor.
Preia di proiectu avu un haractiru interdisiplinar ma acts tru isapi cercettori dit dumenea di: istorie,
etnologie, lingvistic, sociologie, muzeologie, arhivistic, muzicologie, am cari lucreadz sh tru medii di
promovari a culturlei traditsionale. Acts tru isapi tutunoar shi specialishti cari ilstsir sh ti realizarea-a
imaghinilor ma sh ti grafica cu redactarea.
Pi ninga prstisearea-a lucrarilei, tru lansari, programlu avu tru-aradalj sh un shcurt prstiseari a
proiectului Avdhela, expoziia itinerant, cu cadhuri, lucri ma shi stranjili di tu adetea armneasc, ndreapt di
Proiect Avdehela, Vivlioteca-a Culturlei Armneasc cu agiutor di la Georgiana Vlahbei.
Tru soni oaspitslji, eara clisits pi nustimada a pithilor armneshts tsi cu hauar li ndreapsi pareia di la
Proiectu Avdhela ncap cu daruta Georgiana Vlahbei tu hrea-lj di cilastisitor tru aest parei...!
Concluzia: Ari oara !!!!!! Daruta Irina Paris !!!
Cu tinjie, Tashcu Lala

he pas Te-deumit t shrbyer n

gjuhn e mbl nnore, vinte
fjalimi i par i rastit i mbajtur prej
nj personaliteti nga m t lartt
e vndit, i pasuar prej fjalimesh t shqiptarve,
t cilat kurdoher m do fest, kurorzoheshin
n fund prej veteranit t madh Thanas Kantili,
t zjarrtit, t flaktit, t djegurit dhe t zhuriturit
lufttar t Kolonis n Rumani. Ky me gjith
natyrn e tij zakonisht hijernd, kur fliste n
kish n kto festa kombtare nuk e prmbante
dot veten nga mallngjimi gjer n mbarim t
fjals, po i shprthenin lott mu n mes duke e
prfunduar pastaj me fjalt e papritura: Rrofsh
moj rrofsh! Ti do t rrosh e do t jesh moj
Shqipri! Dhe kisha mbaronte kshtu n mes t
gzimit dhe t dashuris, q ish gzim kombtar
dhe dashuri kombtare, dhe antart ktheheshin
npr vatrat e tyre me shpresn m t rritur pr
mmdhen.
Baki Ymeri (Bukuresht)
Duke hulumtuar veprimtarin e korarve
t ksaj metropole n periudhn e Mbretris,
konstatojm se Bukureshti paraqet lulen m t
bukur t diaspors shqiptare n bot. Bukureshti,
sipas Lasgushit ishte kryeqyteti i Shqipris s
mrguar, qyteti q mban emrin m bujar t
t folurit shqip. Jan pikrisht korart e ksaj
qendre q e kan ndezur dhe mbajtur t pashuar
flakn e shenjt t Rilindjes Kombtare. N nj
zon t vjetr t Bukureshtit, ndrmjet Biblioteks
s Akademis dhe Stacionit Hekurudhor Gara
de Nord, n rrugn Calea Grivicei, gjendet nj
nga shtpit m t vjetra t rilidsve tan, ajo e
Thanas Spiro Kantilit, i cili, sipas Shqipris s
Re t Konstancs (1933), punoj dhe u sos pr
Shqipri, ather kur kjo gjendej n robri.
N baz t dokumenteve q i ruan me
shenjtri nipi i ktij rilindasi t zjarrt, Niko
Kantili, kuptojm se para vitit 1880, kjo ka qen
pron e nj hebreu: Simon Goldemberg. Kt e
dshmojn edhe disa akte autentike, q nga viti

1833. Niko Kantili sht i biri i nj gjermanke

(Elizabeta Opricesku), dhe i nj shqiptari
boboshtar (Theodor Kantili). Edhe prnga pamja,
edhe prnga sjellja, edhe prnga karakteri e
temperamenti, l prshtypjen se sht shqiptar.
Posa merr vesht se nga jemi e nga vijm, pr t
krkuar rrnjt e lashta t shqiptarizmit, na thot:
M fal q pot shqetsoj! Nuk e di zotrote
n je shqiptar, ngase ke emr turku! M vjen keq
pse sdi shqip, por kur dgjoj pr Shqiprin, m
rrnqethet lkura. E sheh kt oborr t gjat e
kt shtpi t motshme! E gjith kjo ishte pron e
gjyshit tim, Thanas Kantili, nj nga rilindsit m
t shquar t Rumanis. Ktu gjendej nj dyqan,
tejmatan tij, nj pijetore, t hapura n vitin 1890,
nn firmn Vineria T. Cantili. Para 70 vjetsh,
vinin ktu shkrimtar e artist t mdhenj, ndr
t cilt edhe dramaturgu i shquar i Jon Luka
Karaxhiale (rum. Ion Luca Caragiale), pr t cilin
flitet se kishte origjin shqiptare. Gjyshja ime,
Sofia Treska, bashkshortja e Thanas Kantilit,
ishte kushrir e Viktor Eftimiut. E sheh kt
fotografi t vitit 1931? Ja ktu, pran ungjit tim,
Konstantin Kantili, ngre dollin shkrimtari i
famshm Teodor Mushatesku! Shkrimtari i madh,
Al. O. Teodoreanu, shkruan n revistn Magazinul
(Nr. 30/1933): Ktu ka ndenjur Karaxhiale. Sa
bukur fliste, zotri, t gjith e donin. Diku nga
vitit 1883, Thanas Kantili e merr me qera kt
lokal dhe e shndrron n kafene. E pyeta Anton
Sotirin pr kariern e tij gastronomike. sht
interesante. Ka ardhur ktu nga Shqipria, m
1899, duke hyr n pun te nj ungj i tij, Dionisie
Gjika, njeri q merrte vesh prnga mjeshtria dhe
q kish nj lokal n rrugn Izvorul. Pastaj punon
nn drejtimin e Kantilit, bhet shok me t dhe
mbetet pronar.
N kt shtpi t vjetr, nuk ka munguar
kurr mikpritja tradicionale e shqiptarve, shton
zoti Niku. Pr kontributin q pat dhn prgjat
Rilindjes Kombtare, gjyshi im, Thanas Kantili,
m 2 shtator t vitit 1914 (n kohn e Princ
Widit) qe dekoruar nga Mbretria Shqiptare me
Medaljen Ushtarake n Bronz (dorshkrimi
sht n gjuhn frenge). t nnshkruara e t
vulosura. Ndr to shquhet Testamenti i Thanas
Kantilit, ku prmes nj fjalori t zgjedhur, plot
respekt e prdllim ndaj gruas e fmijve.

14

15

EMIL PAPAZISU
Kira Mantsu

Ashtiptarea

oapti di toamn, lai ctrani... Tu

cliva-al Bajdechi, la icoan, ardi
un cndil njic, tu vatr-ardi un
foc mari. Paplu Bajdechi sheadi
tu cohi di nandreapta, baba Lena di nastnga.
Anvrliga di elji, un niputic, Rina, ca di vr
10 di-anji, shi dau nurri di nipots, veduvi.
Aushlu tsni pi znuclji un carti veaclji shi
dghivseashti cu mintea, fr di oclji di yilii, baba
uloag shi oarba nu poati s-fac-altu tsiva dict
s-deapin; marea nor mpilteashti lpudz, njica
nor toartsi cu cicrica.
Tuts shed minduits, tcuts, aspreats... shi,
di oar-oar ascult shi mtrescu ct la ushi.
Ashteapt vr. Naclu, singurlu mascur tinir tsiarmasi tu taifa-al Bajdechi, easti dus la moar.
Ast-sear lipseashti sh-si toarn. Ma ctse
s-amn-aht?... Ctse?
Ah! a dichi mratslji s-hib multu-aspreats
shi minduits. Njica-a lor cliv vidzu-ahts
morts!... Mitri, hilji-su-al Bajdechi shi doi
ficiori-a lui, Giogea shi Pirca, gionji ca doi
platanji, fur vtmats di-andarts. nveasta-al
Mitri, Haida, muri di mult jeali shi dureari. Tut
umutea-a lor easti Naclu. Fu c shi el va-l surp
dushmanjlji!... Atumtsea...
Amnat, Rina, alichit scalj di pap-su,
ntreab:
-Cndu va s-yin Naclu, pap? Diparti-i
moara?...
-Tsi oar easti fendi? ntrib njica nor.
-nji pari c s-apruchear njeadz-noptsli,
dzsi marea nor.
Aushlu, cu ocljilji aplicats pi carti, s-fatsi c
nu-avdi. Nu-l mut caplu. Tsi poati s-l spun el,
tsi curaji s-l da, cndu el easti-aht slab shi-ariananghi di curaji?...
Nafoar s-mut un vintu zurlu. Pdurea di stri
hoar-ncneashti, vzeashti... Un capot veaclji,
cari-astupa un firid fr di geamuri, easti-arcat
di vintu tu mesea di cliv. Tuts s-cutrimburar.
Can nu cuteadz s-u ljea capota di-mpadi, ta s-uastup iara firida.
Aushlu sh-yini pi veti:

-Tsi hits aht fricoasi?... Hai, sculats shiastupats-u firida, c yini vintul shi ploaia-n cas...
Njica nor s scul shi, anda s-u ljea capota tu
mn shi s-u-ascutr, inshi dit ea un pulj di-a
noaptiljei, cari-acts s-azboair pit cas.
Aht lipsea. S-featsi ca tseara, capota ljcdzu dit mn shi ea-armasi-mproast, aratsi ca
cheatra. Capota eara-al Nacu. Tsi cfta puljlu-a
noaptiljei tu ea?... Nu putea s-hib semnu bun.
Marea nor shi Rina mtrea-nfricusheati shi
eali la lailu pulj, cari, urghit di videal, s-agudea
di sturi.
Nu, aestu nu-i semnu bun... shi tamam tu
capota-al Nacu, cari-amna s-yin.
Aushlu u-als cartea-mpadi, s scul, u lo
capota shi u-astup firida:
-Frica v li-ngljits shi suflitli, l dzsi el a
nurrlor shi shidzu iara tu cohi.
-Cum s-nu him fricoasi, cara-l vidzum di-ahti
ori harlu tu casa-a noast?... lji-u turn marea nor.
-La casa di oaminji oarfnji, canda sh-moartea
u-ariseashti s-fac viziti ma multi, dzsi njica nor.
-Papo, vedz... Baba plndzi... Tsi-ari, papo?...
Pot s-plng shi ocljilji tsi nu ved?... ciuciur
Rina.
Dealihea, baba Lena dipina fr di s-shi shuts
caplu iuva sh-dit oclji lj-cura lcrnji ca purna,
n poal.
-Poati s-mindueashti la tsiva, njica-a mea, cari
shtii la tsi s-mindueashti... Aushlji minduescu
diparti... la bana-a lor tricut... dzsi paplu.
Shi iara s-featsi un mari ttseari tu cliva-al
Bajdechi...
Dup oar:
-Avdzts? ... asun cldrli ... avdzts? ...
Asun fr di s-da vr di eali... dzsi marea nor.
Nu bitisi, shi dinoar cndila di la icoan
s-asteasi. Foclu tu vatr lunjina slab ... Tu cliv
canda intr moartea.
-V-agrshit s-bgats untulemnu tu cndil,
dzsi-aushlu, linoasi ma hits!...
-Ari untulemnu, fendi... Bgai io cu mna-a
mea, s-apur njica nor.
Ea totna u-ndridzea cndila.
Vazhdon nr e ardhshm.

Costin Stere

Amarea mea vruta

Cnticlu a draclui

La tini yinu, Amarea mea vruta

Sa-nj yitripsescu pliyuerli...
Ama sarea ta-nj li dishcljdi sh-ma multu
Sh-pliyuerli sandzaneadza...
Truplu-nj, tu scalda ta,
Alasa toara sandzanati
Apa aroshi anvarliga-nj...
Oaminj mutrescu ciudusits
Sh-pistipsescu ca easti
Unu fenominu paranormalu!
Elj nu au cum s-aducheasca
Ca easti suflitlu-a meu armanescu
Tsi, di eti, tu-aesta parti di lumi,
Sandzaneadza...

Ore dracu! Mutrea ncoa!

Armnu escu sh vanji ts dzcu tsiva!
Tutu znjie vinishi s-adari aoa
Tiatsea sti fats defi, ctse can nu ti va!

Mita Guda

Una naua shi una buna

tsi na vini di `Nsaruna.
Di la hanea al Yuryanda
unu pulju di aclo sh`azbuira.
Tu muntsai Selja s`arca
Sh`pi la armanji el damanda.
Cola Nica capitanu nu`va
aspareats di dushmanji.

Kira Iorgoveanu Mantsu

Agarshitili zboara
Zboarali - stranji arcati pi teli Muhlidzara di ashtiptari!
Agarshiti, li bati vimtulu sh-ploaia! Tritsets ninga eali - sh-eali tacu:
Nu-au anacra s-greasca!
Zboarali -stranji arcati pi teli:
Cumats di mini-arupti!
Durearea a loru canda-i mashi a mea
Ca voi tritsets pi ninga eali
Sh-nu li-adunats, sh-li alasats
Teasi, capaiti, pi telea-a chirolui:
Chiro tsi-arupi, matsina, -ngljiti...
Zboarali pi teli - capaiti!

Shedz aclo tu scutidi

Sh mcts caplu ca vr nu ti avdi
Di pilonjiu sh di frmacu hii adratu
Sh lngoari nji aprindz tu hicatu
Emu nu eshts tini nicukirlu a lumiei?
Sh nu va s psuseshts tu pira vreariei?
Nafimats atsei tsi ascult
A ta urnimie pseft!
Ma noi tsi ti shtimu ghini va ti alsmu
s-crechi tu chisa ariatsei
Sh cu Dumidz va u dukimu atsea
dultseami a banei!

16

17

Tinjisite Valentino Mustaca,

Tsa pitrec tuta proza-a mea publicata tu una carti cu titlul "Sarmanitsa",
ninti di 20 shi cama di-anji di domnul Tiberius Cunia dit America.
Anda nu-ai tsi s-badz tu revista baga di-aesti cumats.
Cu tinjii,
Dina Cuvata

SRMNITSA
Toamna ct avea ahurhit. Dzua eara croari,
ma serli eara avroasi. Cmpul tut eara mplin di
oaminj tsi ara shi simina simintura di toamn:
ordzu, sicar, grnu. Susnjli eara ca bitisiti cu
zmuldzearea, lucurlu-a lor eara pi tu rghiuri iu
s-ascutura shi s ntsirnea susamea. Oili di multu
eara alsati di muldzeari; picurarlji sh-avea adrat
garduri tu padi sh-aclo li tsnea oili dzu-noapti.
Noi ficiorlji l purtam pni shi mcari. Bustnjli nica
eara mplini di hiumnits. Atsea vear s-avea fapt
ca pirmif. Ct iu tsi s-ti shutsai puteai s-aruchi shcan s-nu ti vrgheasc. Dubrushana a noast eara
avdzt ti hiumnits. Tsi s ftsea niscnts bacrchi
shi niscnts turchia - cti dzatsi-tsisprdz di chiladz.
Cndu-lj tljai nu-arvda ta s-l badz cstura;
dinoar cripa pi dau. Dultsi ca zahari. Pnea cu
hiumnic sh-cu cash, tu cmpu, n si prea nai ma
buna mcari.
O, atsea toamn, baci-atsel marli lu-avea loat
vejb. Un mes ntreg. Paplu eara actsat cu oili,
baci-atsel njiclu nica nu putea ta s-ar. Nica tu chiro
baci-atsel marli featsi pzari un cunjiraciu ta s-nar, ti-atsel un mes, di Stimeltsi. S-avea apugudit

un bun cunjiraci. Tsi Saida sh-tsi

bunacicu eara! Lucurlu sh-luavea ngtan ca-a lui. Halali s-lj
hib pradzlji tsi-lj lo. Saida, cafi
sear sh-si dutsea acas di durnja
sh-nica niapirit vinea la noi di loa
boilji sh-di s-dutsea la-arari ic la
altu lucru tsi eara ti bitiseari. Saida
nu-alidzea lucru, nu turna zbor.
Atsea toamn mini nu-ari s-uagrshescu pn iu s-bnedz; ni
mini ni iacea. Nu u-agrshi shi
mratlu di baci pn iu bn.
Cndu shideam la foc di ni ftseam
moubeti, iernurli, ic verli cndu n shideam tuaumbr di n discurmam di tsitsirari, di spari
ic di-altu lucru, totna u-adutseam aminti. Cti ori
dideam moubeti ti-atumtsea, oclji n si umplea di
lcrnji.

Tu-atsel un mes baci tsi fu vejb, un sear
ca tora canda tsn minti, tsi cara c aveam mash
tsintsi-anj, iacea mi-alsa ning srmnits s-u
leagn surica-a mea Marica cari eara di vr tsintsishasi mesh. Curbisita di Maric, ct eara njic ma
shi ea nu putea, s-tuchea tu foc. Nu bga tsiva n
gur. Mash cti niheam lapti di vac. Noi vac nuaveam sh-ti-atsea iacea s-dutsea di loa cti un cipceac
di la Dauti. Cafi sear bunacicul Dauti n-alsa cti
niheam lapti ti Marica-a noast, sh-lu curma di
gura-a lui tsi s-dztsi zborlu.
Mini nj-u vream surica, c ninti-a ljei murir
alti dau surri, murea njits. Un ninti di mini shalanta dupu mini. Ct mirachi aveam mini s-aveam
un sor, shi iacea cu baci - ct vrea s-l bneadz
un feat, s-l vinea sh-a lor di nafoar un feat.
Vrea shi iacea sh-baci c elj, mratslji, avea armas
oarfnj nica di njits sh-avea criscut di zii. Nu-avea
mratslji can s-l vin sh-ta s-lj vead.
Mini shideam ning srmnits; sh-u lignam

shi-lj cntamu-ali Maric ta s-nu plng. Marica

s-tuchea, mrata, tu foc, s-adra chic di-ap.
Cum u lignam shi cumu-lj cntam lj dishcljisi
oclji sh-ca hamuarsi. Nj-u deadi mna-atsea njica
sh-alb ca neaua. Mini u loai tu mn. U tsneam
cu una mn sh-u hrseam shi cu-alant u lignam.
Marica iara-lj dishcljisi oclji, iara mi mtri sh-iara lji
ncljisi. Mna nu u trapsi di tu mna-a mea. Deftur nulj dishcljisi oclji. Durnji. Durnji sh-ti totna curbisita
di suric-a mea. Mini earam unlu cari u vidzui cum
nchisi ti tu-alant et. Mash cu mini s-ghiunui.
Mini earam njic, nu shteam tsiva shi dzsh c durnji.
Shidzui nica niscnt oar s-nu s-dishteapt shi
s-nu plng. Marica nu s-dishtipt. Iacea amn ta
s-toarn di la Dauti cu laptili. Vtsli avea amnat
shi nu vrea s-fug c s-nu btea calea di dau ori. Mi
shtea mini-acas. Eara srsit cu mini.
Mini, cara vidzui c Marica nu s-dishtipta, inshii
n cali sh-mi-agiucam cu ficiorlji di tu mhl.
Nu shidzui multu la elj shi nershu ning ushi shascultai s-nu plng Marica. Nu s-avdza. Ea durnja.
Iara inshii n cali di mi-agiucam.
Dinoar agiumsi shi iacea. Imna nvii-nvii cu
cipceaclu di lapti tu mn. S-avea scutidisit ghini.
-Ali Dina, tsi tini aoatsi... ctse u-alsash, na
iacea, Marica singur?... Ctse u-alsash ta
s-plng, shtii c nu poati....
-Marica durnji, lea iace, nu plndzi... Nershu di u
vidzui, tora ct vinj di-acas.
Iacea s-hiumsi nica cama cu irushi. Mini armash
cama npoi c shi ficiorlji nica s-agiuca nafoar.
Cndu dusi di u vidzu Marica, iacea dinoar u vidzu
c avea moart, cu mna teas pisti sprgnicilu
di ln. Sh-arslu nica lj si videa pi njitsznchili
budz. Un frshti lj tricu shi mnjli sh-cicioarli lj
si tljar. Un:
-Ah taxirati, lai sh-corb, tsi mi-afl lea cavai di
mini... avdzi tu hodnic cum vineam di nafoar.
Multu nu mi minduii, intrai n cas.
Iacea eara salbit tu fats shi un silivar di lcrnji
lj si-azvrnuir pisti fats. Nu-nj gri tsiva. U mut
Marica dit srmnits, u streasi pi cheptu sh-multumultu u tsnu, canda nu putea ta s-pistipseasc c diatsea oar Marica nu vrea ta s-hib la ea mbrats, ma
nbrats la lailu loc. Dumidz ashitsi vru di lj-u lo shi
ea dit mnj. Vru di u-als cu mnjli goali. Diafura lj
fu pidimolu tut tsi-sh featsi veara tut. Iu s-dusi haraua
tut, tsi-sh featsi cu ea? Cu Marica mbrats canda
s-avea mrmurusit. Mnjli nu putea s-u siligheasc
npoi tu srmnits. Oclji nu putea ta s-disfac di pi
prosuplu-atsel albul shi mushat sh-di pi-arslu-atsel

dultsili cari cripa pi budzli-atseali njits.

Mini, mi-actsai di fustanea-ali iaci shi shideam
ning ea. Sh-mini plndzeam ma nu shteam ti tsi.
Plndzeam c u videam iacea c plndzi. Iacea s
shuts ct mini. Altu sh-ma mari silivar di lcrnji lj
si-azvrnui pi prosuplu-ali iaci. Cu un mn u tsnea
Marica sh-cu-alant mi nbrtst sh-mini. Ct
dureari, ct njil, Dumidzalim. Tu sob s-avdza
mash plngulu-a nostu. Cu boatsea plngroas shcu giumitati di boatsi iacea nj dzsi:
-Dina, noi tora nu-avem Maric, Marica muri, na
iacea, nu durnji cum dzsesh tini sh-cum ts si spru
a tsia, scumpulu-ali iaci...
Pi prosuplu-a meu li duchii dauli budz-ali iaci
cari trimbura sh-cari ardea ca foclu. Mini ma multu
ahurhii di plndzeam, trimburam ca vearga, nu
putui s scot ni un zbor din gur, nu putui s-lj dau
can apuitueari-ali iaci. Inima nj si-avea ncljis.
Oh, ct earam njic, ma dinoar acchisii c moartea
eara lucru nibun, c iacea nu plndzea di vrei nu vrei,
c u fripsi tu hicati mrata, c tu-atsea oar nu-avea
ghitrii ti dorlu-a ljei, c lcrnjili tsi li silighea ca
spurna nu ftsea tsiva...
Vroar iacea adun puteari, u-als Marica
tu srmnits, u-anvli iara cu spargnicilu shi iara
s-prea canda durnja shi dusi di-apreasi cndila di
la icoan. Sh-featsi crutsea shi s-plcrsi ti suflitlu
njicu-ali Maric, cari tu-atsea oar eara pi cali ti
la multslj, ti tu paradislu mplin cu grgrici shcu leagni sum ponjlji dishcljish shi nglbdadz
tu lilici; tu pdzli cari eara chilinj di turlii-turlii di
lilici, sh-cu bots di turlii-turlii di pulj sh-cti-cti alti
mushutets tsi Dumidz li chiului ti-ahtri sufliti njits
tsi li loa fr can amrtii sh-li dis-prtsa di hidili
a dadilor cari li-ashtipta cari shtii cu ct harau...
Marica aclotsi nu s-dutsea dip tu xinur, u-ashtipta
alti dau dodi-a ljei, cari aclotsi eara cu-anj di dzli.
Eali eara shi ma mri, di iara va u-avea pi hidi.
Mini nu mi ded di-aclo iu mi-als iacea. Iacea
mi lo di mn sh-mi bg ning srmnitsa-ali
Maric. Tora, nu ta s-u leagn, ma s-shed ning ea.
Pi tu plnshilj oclji mizi l videam prosuplu-ali
Maric. Mna-a ljei iara shidea teas sh-arcat pisti
sprgnici. Arslu-atsel cripat pi budzli-a ljei atseali
njitsli nica s-videa pi mushatlu prosup. Canda un
anghil durnja tu srmnits a nu Marica moart shi
dus tu-alant et.
-Dina, du-ti grea-lj a bab-tai Sult ta s-vin shi
s-u vigljem Marica tora seara, a na iacea. Ashi s-lj
dzts: babo, iacea dzsi s-vinj c Marica muri!
Anda li dzsi aesti zboar lj si nud shi-nj si pru

18
c chiru. Mini nu dzsh tsiva, mi sculai shi-nj loai
calea.
Nafoar eara noaptea. nvii-nvii nershu la vitsinj shlji spushu-ali babi Sulti, cum nj-avea dzs iacea. Cndu
avdz Baba Sulta, sh-a ljei mrata nu-lj vini ghini:
-Ah, mrata di tsal Unci, armasi iara cu pidimolu
gol sh-cu mnjli goali! Aidi, va s-vin baba... fudz
tini Dina, spuni-lj-ali iaci-tai c dinoar va s-vin....
Mi turnai acas. Avea vinit shi baci-atsel njiclu
di la lucru. Sh-el ttsea, tsiva nu zbura. Pi fats lj si
videa dau lcrnji iu s-avea uscat. Lcrnji, mash
lcrnji...
Shideam tuts treilji shi ttseam, ca btuts di
grndin, ning srmnitsa-ali Maric. Iu dusi
haraua di-alant sear, di ma ninti, cndu n-adram
shici sh-ardeam cu Marica? Ea, curbisita, nu putea,
ma iara ardea cti niheam di n ftsea chefea. Shea canda shtea c cu ct mari harau u-ashtiptam
ta s-creasc. Cu ct harau u-ashtiptam mini ta
s-nj greasc baci, ta s-u ljau di mn shi s-u duc
la-agiucari. Dusi Marica, dusi shi haraua di la noi.
Mini nu-avui tihi ta s-nj greasc baci...
Nu tricu mult oar agiumsi shi baba Sulta.
Mrata, shi ea trimbura tut shi plndzea, sh-a ljei
lj vini strmbu shi u dru c noi armasim fr harau
shi fr di Marica. Sh-featsi crutsea la icoan shi
shidzu ning srmnits. U lo tu mn atsea njica
mn-ali Maric. Canda nu-lj si pistipsea... N mtri
tuts treilji cu oclji m-plinj di lcrnji sh-ahurhi nica
ma multu di plndzea. Plndzea ti noi, ti taxiratea
tsi n-afl, ma plndzea sh-ti ficiuritslj-a ljei cari-lj
murir tuts ashitsi njits, ca Marica-a noast. O, tu
ahtari un oar cari poati s-afl zboar di prgurii ti
suflitli fripti sh-duguriti? Ma ti noi treilji lipsea
s-vin un liv-aratsi, lipsea tsiva ta s-n-avreadz
pi-atsel foc cari-avea cunipsit tu sob. Baba Sulta
atsel lucru lu shtea multu ghini, sh-ahurhi:
-S-v avets ban shi sntati voi, mea a ljei ahtlj fu ngrpsit... Nu plndzets, nu plndzi sh-tini
tsal Unci, nica eshts tinir... Dumidz u lo Marica,
Dumidz va v da sh-alt. Nu plndzi, corb, Pih,
ahnt ts fu tihea sh-a tsia... Pidimolu gol, cripata
io ea... Dumidz sh-el adar cbati - cara sh-u-ari tu
naeti ta s-lj lja, s-lj lja ctu s-fac a nu-ashitsi di
cara lu-l fatsi om pidimolu tut... Nu plndzi, corb,
nu plndzets shi voi ficiori... Aidi tini, Dina, bag-ti,
aidi na baba, c mni lipseashti s-ti scolj s-ti-agiots,
a na baba, c mni ficiorlji va s-agioac sh-tini va
s-dornji. Mni iaci-ta va s-aib altu lucru nu va ti
mtreasc tini. Tini Mita, fudz di lji spuni a lal-tui
Coli-Mari ta s-sap un groap ti Marica, a na baba,

19
c mni cndu va lji ftsets hbari! Baci-tu nu shtii,
pap-tu nu shtii, cari va li ndreag atseali lucri?...
Lucrli tora avea visit di-alt parti shi caimolu
canda avea mnjisit dupu-atseali ndau zboar ali
babi Sulti...
Baci-atsel njiclu dinoar s scul ta s-duc
Stimeltsi, la lali Coli. Iacea nu gri tsiva. Vidzu
c ghini featsi baba Sulta c-l pitricu, a ljei dip lj
inshi dit minti atsel lucru. Mini mi sculai di ning
srmnits shi nershu tu doag di mi bgai. Baba
Sulta pitricu vr di-lj featsi hbari sh-al pap di vini
di la oi. Mash-al baci-atsel marli nu-avea cari slj fac hbari, ta s shtib. Paplu, cndu vini nu-l
vidzui, c agrshii di durnjii, ma tahina l vidzui c
eara acas. Ct mi sculai dit somnu trapshu ndreptu
la el. El, mratlu, ct mi vidzu, mi lo mbrats shahurhi iara ta s-plng.
Ctu-avea ghini apirit, iacea cu paplu u loar
Marica sh-u dusir Stimeltsi di u ngrupar. Mini nu
mi loar cu elj shi nu vidzui iu u ngrupar Maricaatsea njica cari nj deadi mna di mi ghiunui, ca baci
tsi-lj earam, c fudzi pi cali sh-c altoar nu vrea n
videm...
Cum u tricu iacea ploshtina di stri cas cu Marica
mbrats, shi calea tut pn Stimeltsi, shi cum adrar
sh-tsi featsir aclotsi cu lali Coli-Mari, nu pot s
shtiu, c nu vidzui. Mash shtiu c mini nu nershu
atsea dzu la-agiucari cu ficiorlji. Shidzui acas
dzua tut pn vini iacea. Iacea s-turn di Stimeltsi
tsh ti mirindi, ninti di-ascpitata-a soarlui. U
vidzui c oclji lj eara arosh ca spurna di plngu.
Cndu u vidzui ashitsi mrnghisit shi frmt,
ahurhii sh-mini di plndzeam. Plndzeam c vini
cu mnjli goali, tljati shi canda nu shtea di iu prota
s-ahurheasc. Canda prota oar intra n cas. Tora
canda u ved c lj vinea aru di plngu sh-di caimolu
tsi-lj cdzu. E, iace-iace, ashitsi ts fu ngrpsit...
***
Lali Goga-l Mitu cu paplu Tachi-al Moncu
s-dusir Scopia ta s-vind ln sh-lu-aflar shi
baci-atsel marli sh-lji spusir, s-nu-adun gaile c
u shtea c eara lndzid. Tu-atsea oar tsi putea
s-adar, mratlu, aht lj fu tihea sh-a lui. Cum li
tricu atseali dzli tsi lj-avea armas, el shi shtii. Nu
putea ta s-vin c nu-l silighea, ma shi s-vinea tsi va
s-adra? Marica s-avea dus.
Cndu vini acas, lj vidzui cu iacea cum plndzea
doilji. Sh-u plndzea mira-atsea laia cari lj-als cu
mnjli goali...
Scopia, Agustu, 1983.

Vazhdon nr e ardhshm.

Vazhdon nga Nr i kaluar

Scuole rumene e chiese a Balcan(1864-1948)

Dr. Adina Berciu
MSIMORJA LIRIJA
(Muzeul coala Libertatea)
DOC
18 Documente, sec. XIX-XX, referitoare la sprijinul romnesc pentru colile din
Albania i manualele colare publicate la Bucureti n limba albanez.
Ref.: Gelcu Maksutovici, Despre Albania i albanezi, Buc., 1995, p. 51. GRABOV (arom.
Grabova)
AM
19 Biseric ortodox, nfiinat nainte de 1912, subvenionat de statul romn pn n 1944.
Ref.: MIPC, Bugetul 1914-1915; Arhiva MAE, adresa Ministerului Culturii Naionale nr.
150025/ 1945 (nregistrat sub nr. 15457/1945); Berciu-Drghicescu Petre, coli i
biserici, I, p. 32-33, 488-490 (doc. 157), II, p. 415 (doc. 214).
20 coli primare (2), de biei i de fete, subvenionate de statul romn. Au
funcionat pn n 1912, sunt unificate ntr-o coal mixt nfiinat n 1925, etatizat n
1927 i renfiinat n 1930, primind ajutor financiar regulat din partea statului romn. i-a
ntrerupt activitatea n 1941.
Ref.: ovaru, p. 103; Arhiva MAE, doc. cit.; Berciu-Drghicescu Petre, coli i biserici,
I, p. 19-20; II, p. 389 (doc. 192), 414 (doc. 214).
GRDISHTE (arom. Grditea)
AM
21 coal primar, subvenionat pn n perioada interbelic de statul romn.
Ref.: ovaru, p. 103.
HOTOVA
AM
22 coal, nfiinat i ntreinut de Apostol Arsachi, originar din localitate, om
politic, prim-ministru i ministru de externe al Principatelor Unite n 1862.
Ref.: B. Mpara, op. cit., p. 327; Camariano Cioran, Lpire, p. 224-225.
ALBANIA 5
JORGUCAT
AM
23 Mnstirea Sf. Ilie Prorocul, ajutat prin danii de domnii rii Romneti,
Mihnea al II-lea Turcitul (1577) i tefan Racovi (1765).
Ref.: B. Mpara, op. cit., p. 237; P. Aravantinos, Perigraf ts Ipeirou, III, Ianina, 1984,
p. 151-152; Lydia Cotovanu, O se trouvait le monastre pirote Saint-lie de
Dropoli?, n V.V. Muntean (ed.), In memoriam Alexandru Elian, Timioara, 2008,
p. 205-213.
Vazhdon Nr e ardhshm