Anda di halaman 1dari 80

Cu hi:

Cu 1. Chng minh Lut dn s l mt ngnh lut c lp trong h thng php lut


Vit Nam.
Mt ngnh lut c gi l c lp trong h thng php lut khi n c i tng
iu chnh ring v phng php iu chnh ring. Xut pht t gc chng minh
iu Lut Dn s l mt ngnh lut c lp trong h thng php lut Vit Nam th ta phi
lm r Lut Dn s c i tng iu chnh ring v phng php iu chnh ring.
i tng iu chnh ca Lut Dn s l quan h ti sn v quan h nhn thn
trong cc giao lu dn s.
Quan h ti sn l quan h gia ngi vi ngi thng qua mt ti sn nht nh. Theo
iu 172 - B Lut Dn s khi nim ti sn bao gm: tin, giy t tr gi c bng tin,
cc quyn v ti sn. Ti sn trong Lut Dn s c hiu theo ngha rng khng ch l
vt thuc v ai, do an chim hu, s dng, nh ot m bao gm c vic dch chuyn ti
sn t ch th ny sang ch th khc.
Quan h ti sn do lnh o iu chnh gm 5 nhim v:
- Quan h v s hu (bao gm c s hu tr tu)
- Quan h v ngha v dn s v hp ng dn s
- Quan h v tha k
- Quan h v chuyn quyn s dng t
- Quan h v bi thng thit hi
Cc quan h ti sn do Lut Dn s iu chnh l quan h ti sn mang tnh cht hng ho
- tin t v c cc c im sau:
- c hnh thnh theo quy lut gi tr ni chung l s n b ngang gi. S n
b tng ng l c trng ca cc quan h dn s. Tuy nhin, trong giao lu dn s
cng tn ti nhng quan h khng mang tnh cht n b tng ng (tng, cho, tha
k) . Nhng nhng quan h ny khng phi l c bn v ph bin.
- Quan h ti sn lun mang tnh ch, chnh l mc ch v ng c ca cc
ch th tham gia quan h ti sn. Tuy nhin, ch ca cc ch th phi ph hp vi ch
Nh nc.
- i tng ca quan h ti sn l nhng ti sn theo quy nh ca php lut dn
s v phi l nhng ti sn c php lu thng.
Ni mt cch chung nht quan h ti sn do Lut Dn s iu chnh l nhng quan h
kinh t -x hi c th thng qua vic chim hu, s dng, nh ot i vi mt ti sn
nht nh theo nguyn tc t nguyn, bnh ng v tun theo quy lut gi tr.
Quan h nhn thn l quan h gia ngi vi ngi v mt gi tr thn nhn ca c nhn
t chc c php lut tha nhn.Quyn nhn thn l quyn dn s gn lin vi mi ch
th v v nguyn tc khng th dch chuyn cho ch th khc.
Cc quan h nhn thn do Lut Dn s iu chnh chia lm hai nhm:
- Quan h nhn thn khng gn lin vi ti sn (quyn tc gi, quyn v tn gi,
hnh nh, uy tn).
- Quan h nhn thn gn lin vi ti sn (quyn tc gi, quyn s hu cng
nghip).
Vi tnh cch l mt ngnh lut c lp Lut Dn s c phng php iu chnh ring.
Lut Dn s iu chnh cc quan h php lut dn s theo phng php:
- Phng php bnh ng v mt php l gia cc ch th khi tham gia quan h
php lut dn s.

- Phng php t nh ot ca cc ch th trong vic tham gia vo cc quan h


dn s.
- Phng php t chu trch nhim ca cc ch th
- Tham gia quan h php lut dn s
Cu 2. Cc nguyn tc ca lnh o c th hin nh th no trong cc ch nh
dn s hc phn mt ca B Lut Dn s.
Nguyn tc ca Lut Dn s l nhng t tng ch o, qun trit ton b ni dung Lut
Dn s cng nh nh hng c bn cho vic thc hin cc quyn v ngha v dn s.
Cc nguyn tc ca Lut Dn s c th chia thnh bn nhm:
- Nhm nguyn tc th hin tnh php ch
- Nhm nguyn tc th hin bn sc truyn thng dn tc
- Nhm nguyn tc th hin bn cht ca quan h dn s
- Nguyn tc p dng tp qun, p dng tng t php lut
C th khng nh rng nhng nguyn tc ca Lut Dn s c th hin m nt trong
cc ch nh ca phn mt B Lut Dn s.
1.Nhm nguyn tc th hin tnh php ch
- Nguyn tc tn trng li ch ca Nh nc, li ch cng cng, quyn v li ch
hp php ca ngi khc.
Nguyn tc ny c th hin trong ch nh v quyn nhn thn. iu 26 - B Lut
Dn s quy nh: "Khng ai c lm dng quyn nhn thn ca mnh xm phm n li
ch ca Nh nc, li ch cng cng quyn v li ch hp php ca ngi khc".
- Nguyn tc tun th php lut
- Ch nh giao dch dn s l ch nh qun trit nguyn tc ny r rt nht. Mt
giao dch dn s c ni dung tri php lut ng nhin l v hiu, mt giao dch dn s
khng tun th qi ca php lut v hnh thc c th b coi l v hiu.
- Nguyn tc tn trng bo v quyn nhn thn
Ch nh quyn nhn thn quy nh: "Mi ngi c ngha v tn trng quyn nhn thn
ca ngi khc".Quy nh ny chnh l s c th ho nguyn tc trn.
2.Nhm nguyn tc th hin bn sc truyn thng dn tc trong giao lu dn s.
- Nguyn tc tn trng o c truyn thng dn tc trong:
Ch nh giao dch dn s t ra vn giao dch dn s phi khng tri php lut v
o c x hi. Tn trng o c x hi l mt iu kin c hiu lc ca giao dch dn
s.
- Nguyn tc ho gii:
Ch nh v thi hiu quy nh vic ho gii c th lm gin on thi hiu. iu c
ngha Lut Dn s rt coi trng vic ho gii trong cc tranh chp dn s.
3.Nhm nguyn tc th hin bn cht ca quan h dn s.
- Nguyn tc t do, t nguyn cam kt, tho thun
Nguyn tc ny c th hin trong chi giao dch dn s. Mt iu kin c hiu lc ca
giao dch dn s l mi ngi tham gia giao dch hon ton t nguyn. Khi giao dch dn
s c xc lp do cng p th v hiu.
- Nguyn tc bnh ng
ch nh v nng lc php lut dn s, nng lc hnh vi dn s ca c nhn quy nh:
"Mi ngi c nng lc php lut dn s nh nhau" (khon 2 46).
- Nguyn tc thin ch, trung thc
Giao dch dn s c xc lp do b la di c th to n tuyn b v hiu.

- Nguyn tc t chu trch nhim dn s


Ch nh i din quy nh ngi c thm quyn i din, xc lp cc giao dch dn s
vt qu thm quyn i din th phi chu trch nhim thc hin ngha v ca mnh vi
ngi giao dch vi mnh v phn vt thm quyn , tr trng hp c quy nh khc.
Cu 3: Cho v d minh ho v p dng php lut v p dng tng t php lut.
p dng php lut dn s l nhng hot ng c th ca c quan Nh nc c thm
quyn cn c vo nhng tnh tit c th ca nhng s kin thc t Cn c vo nhng quy
nh ca Lut Dn s m ra nhng quyt nh ph hp vi thc t v nhng quy nh ca
php lut.
V d: Anh A i bit tch hai nm m khng c tin tc xc thc l cn sng hay
cht. V anh A yu cu to n tuyn b anh A mt tch. To n nhn dn huyn ra
quyt nh tuyn b anh A mt tch. Quyt nh ca to n chnh l biu hin ca hot
ng p dng lut. y to n cn c vo 88 - tuyn b mt tch - BLDS 1995
tuyn b anh A mt tch.
Vic p dng cc quy php php lut ca ngnh lut khc eer gii quyt cc tranh chp
dn s gi l p dng tng t php lut.
V d: Anh A cht c mt ngi ph n l ch B n nhn l v ca anh A v i c
hng di sn tha k ca anh A. xc nh ch B c ng l v ca anh A hay khng th
c quan Nh nc c thm quyn phi cn c vo qdu ca Lut Hn nhn v Gia nh
gii quyt. y chnh l trng hp p dng tng t php lut.
Cu 4: Cn c lm pht sinh quan h php lut cho v d minh ha?
Quan h php lut dn s cng ging nh mi quan h php lut khc c pht sinh
thng qua cc s kin php l.
S kin php l l nhng s kin xy ra trong thc t m php lut d liu, quy nh lm
pht sinh nhng hu qu php l. Quan h php lut dn s pht sinh thng qua cc s
kin php l sau y:
- Hnh vi php l: l loi s kin php l ph bin nht lm pht sinh quan h php lut
dn s. Hnh vi php l c hai loi:
+ Hnh vi hp php: l nhng hnh vi c ch nh ca cc ch th c tin hnh
ph hp vi quy nh ca php lut, khng tri o c x hi, v d mt ngi k hp
ng mua bn lm pht sinh quyn v ngha v ca ngi vi bn kia trong hp ng.
+ Hnh vi bt hp php: l nhng hnh vi c thc hin tri vi quyt nh ca
php lut v o c x hi. V d: A e do B buc B phi xc lp giao dch v hiu, A
phi bi thng thit hi cho B.
- S bin php l l nhng s kin xy ra trong thc t khng ph thuc vo ch ca
con ngi nhng php lut quy nh lm pht sinh hu qu php l. S bin php l gm
2 loi:
+ S bin tuyt i l nhng s kin xy ra trong thin nhin thi gian ph thuc
vo mun ca con ngi ng t, ni la
+ S bin tng i l nhng s kin xy ra trong thc t do hnh vi ca con
ngi nhng qu trnh pht sinh thay i chm dt khng ph thuc vo thc ngi .
V d: mt ngi i rng t la si m khng may lm chy rng.
- Thi hn l s lin h php l c bit theo quan h php lut dn s c pht sinh.
V d: A tho thun vi B s tr n trong thi hn 1 thng vo ngy cui cng ca thi
hn (thi im kt thc ngy cui cng) A phi tr n cho B.

Cu 5: Phn tch s hn ch trong nng lc php lut v nng lc hnh vi ca cng


dn. C kin cho rng c nhn c nng lc php lut dn s t khi cn l thai nhi
iu c ng khng, ti sao?
S hn ch nng lc php lut v nng lc hnh vi ca cng dn l c thc trong php
lut.
Theo khon 1 - iu 16 - B Lut Dn s th nng lc php lut dn s ca c nhn l
kh nng ca c nhn c quyn s dng v ngha v dn s. Nng lc php lut dn s
ca c nhn do Nh nc quy nh, Nh nc khng cho php cng dn t hn ch nng
lc php lut ca chnh h v ca c nhn khc tr trng hp php lut c quy nh.
Nh vy, nng lc php lut dn s ca c nhn ch c th b hn ch theo quy nh ca
php lut.
Vic hn ch nng lc php lut dn s ca c nhn c th p dng i vi mt s ngi
no :Tc quyn c tr ca cng dn ti mt a im nht nh (cm c tr), qun
ch s hn ch ny xt v bn cht khng phi l hn ch nng lc php lut ca cng
dn m ch l tm nh ch kh nng thc hin kh nng hng quyn ca cng dn
m thi. Mt khc vic hn ch ny cng ch l i vi mt s quyn v mt s ngha v
c th khng phi nng lc php lut dn s ca cng dn ni chung. Vic hn ch nng
lc php lut khng hiu l tc b mt quyn dn s c th:
iu 19 - B Lut Dn s quy nh: "nng lc hnh vi dn s ca c nhn l kh nng
ca c nhn bng hnh vi ca mnh, xc lp, thc hin quyn, ngha v dn s ". c
th t mnh xc lp , thc hin quyn ngha v dn s bng hnh vi ca mnh, th c nhn
phi t n s trng thnh nht nh v th lc, tr lc biu hin c th tui, kh
nng nhn thc, kh nng lm ch hnh vi. tui, kh nng nhn thc, kh nng lm
ch hnh vi chnh l c s xc nh, hn ch nng lc hnh vi dn s.
C th khng nh rng kin cho c nhn c nng lc php lut dn s t khi cn l thai
nhi l khng ng. Xut pht t php lut thc nh khon 3- 16 - B Lut Dn s:
"Nng lc php lut dn s ca cng nhn l c t khi ngi sinh ra v chm dt khi
ngi cht". Nh vy, thi im pht sinh nng lc php lut dn s ca c nhn c
xc nh bng s kin mt a tr sinh ra kin trn c l xut pht t quy nh ti khon
1 - 638 - BLDS : "Ngi sinh ra cn v sng sau thi im m tha k nhng thnh
thai trc khi ngi li di sn cht" th vn c hng di sn tha k ca ngi cht
li. Nh vy, thai nhi c bo lu quyn (c kh nng hng quyn) nu nh
c sinh ra v cn sng. y l mt trng hp ngoi l, mt trng hp c bit
bo v quyn li ca thai nhi.
kin ca c nhn nu cn sai nu c nhn nhn t gc ni dung ca nng lc
php lut dn s ca c nhn.
Cu 6: Theo quy nh ca php lut dn s th nhng ai cn c gim h v ngi
b hn ch nng lc hnh vi dn s c cn c gim h khng nhng ai c kh
nng tr thnh ngi gim h v ngi i din.
Gim h l vic c nhn, t chc hoc c quan Nh nc (gi l ngi gim h) c
php lut quy nh hoc c c thc hin vic chm sc v bo v quyn li ch hp
php ca ngi cha thnh nin ngi b bnh tm thn hoc mc cc bnh khc m
khng th nhn thc, lm ch c hnh vi ca mnh (gi l ngi c gim h).
Theo khon 2 - 67 - BLDS ngi c gim h gm:
- Ngi cha thnh nin khng cn cha m khng xc nh c cha m hoc cha v m
u mt nng lc hnh vi dn s, b hn ch nng lc hnh vi dn s b to n hn ch

quyn ca cha, m hoc cn cha m nhng cha m khng c iu kin chm sc, gio
dc ngi cha thnh nin v cha m c yu cu;
- Ngi b bnh tm thn hoc mc cc bnh khc khng th nhn thc lm ch c
hnh vi ca mnh.
Khon 3 - 67 - BLDS cng quy nh: "Ngi di 15 tui c quy nh ti im a
khon 2 . iu ny, ngi b bnh tm thn hoc mc cc bnh khc m khng th nhn
thc, lm ch c hnh vi ca mnh th phi c ngi gim h".
Ngi nghin ma tu hoc nghin cc cht kch thch khc dn n ph tn ti sn ca
gia nh th theo yu cu ca ngi c quyn , li ch lin quan, c quan hoc t chc
hu quan To n ra quyt nh tuyn b l ngi b hn ch nng lc hnh vi dn s.
Cn c vo cc quy nh v i tng c gim h ngi b hn ch nng lc hnh vi
dn s khng c ngi gim h.
iu 69 - BLDS quy nh ngi c cc iu kin sau y c th lm ngi gim h:
- 18 tui tr ln
- C nng lc hnh vi dn s y
- C iu kin cn thit bo m thc hin vic gim h
Phn bit ngi gim h v ngi i din
Ngi gim h l ngi c php lut quy nh hoc c c thc hin vic chm
sc v bo v quyn, li ch hp php ca ngi cha thnh nin, ngi b bnh tm thn
hoc mc cc bnh khc m khng th nhn thc lm ch hnh vi ca mnh.
Ngi i din l ngi nhn danh mt ngi khc gi l ngi c i din xc lp,
thc hin giao dch trong phm vi thm quyn i din v li ch ca ngi c i din.
- Ngi gim h
+ i tng: Ngi cha thnh nin, ngi b bnh tm thn hoc mc cc bnh
khc m khng th nhn thc lm ch hnh vi ca mnh
+ Ti sn: Ngi gim h qun l ti sn ca Ngi c gim h s dng ti
sn chm sc ch dng cho nhng nhu cu cn thit ca Ngi c gim h
+ Phm vi thm quyn: Rng hn
+ Trch nhim: Nu c li ngi gim h phi chu trch nhim v hnh vi vi phm
php lut ca ngi c gim h
+ T cch
Xt trong quan h vi ngi c gim h
- Ngi i din
+ i tng: C nhn (ngi cha thnh nin, ngi mt nng lc hnh vi dn s,
ngi c nng lc hnh vi dn s).
Php nhn h gia nh, t hp tc.
+ Ti sn: Khng t ra vn qun l ti sn ca c i din
+ Phm vi thm quyn: Hp hn b rng buc trong phm vi thm quyn i din
+Trch nhim: Khng t vn chu trch nhim
+ T cch: Xt trong quan h vi ngi c i din v ngi th ba.
Cu 7: a v php l ca c nhn c quy nh nh th no trong BLDS?
a v php l ca cnhadj quy nh trong bds c th c hiu l tng hp cc quyn v
ngha v dn s ca c nhn c quy nh trong B Lut Dn s.
Ni dung quyn v ngha v ca ngi c nhn.
- Quyn nhn thn khng gn vi ti sn v quyn nhn thn gn vi ti sn.
- Quyn s hu, quyn tha k v cc quyn khc i vi ti sn;

- Quyn tham gia quan h dn s v c ngha v pht sinh t quan h .


- Quyn nhn thn khng gn vi ti sn
- Quyn i vi h tn, thay i h, tn
- Quyn xc nh dn tc
- Quyn c bo m an ton v tnh mng, sc khe, thn th, danh d, nhn phm, uy
tn;
- Quyn kt hn, ly hn
- Quyn bnh ng ca v chng
- Quyn nhn, khng nhn cha, m, con;
- Quyn c nui con nui v quyn c nhn lm con nui;
- Quyn c bo m an ton v ch
- Quyn t do tn ngng, tn gio
- Quyn t do i li, c tr
- Quyn lao ng
- Quyn t do kinh doanh
- Quyn t do sng to
*Quyn nhn thn gn vi ti sn
- Quyn tc gi i vi cc tc phm vn hc ngh thut, khoa hc, k thut.
-Quyn s hu cng nghip i vi cc sng ch, gii php hu ch, nhn hiu hng ho.
* Quyn s hu, quyn tha k v cc quyn khc i vi ti sn.
C nhn c quyn s hu i vi ti sn hp php ca mnh. Ti sn thuc s hu ca c
nhn bao gm thu nhp hp php, ca ci dnh nh , t liu sn xut, t liu sinh
hot, vn hoa li, li tc v cc ti sn hp php khc. Ti sn thuc s hu ca c nhn
khng b hn ch v s lng v gi tr tr nhng ti sn khng thuc s hu ca c
nhn.
C nhn c quyn li tha k , hng di snr tha k theo dic chc hoc theo php lut
* Quyn tham gia vo cc quan h dn s v ngha v pht sinh t cc quan h .
tham gia vo cc quan h dn s c nhn phi c nng lc php lut dn s v nng
lc hnh vi dn s. Tham gia vo cc quan h dn s l c s quan trng nht pht
sinh cc ngha v dn s. Ngha v dn s cn pht sinh t cc cn c khc nh bi
thng thit hi
C nhn phi thc hin ng, y ngha v dn s, nu khng s phi gnh chu
nhng hu qu php l bt l - trch nhim dn s.
Nhnh chung BLDS quy nh dy v ton din v a v php l ca c nhn to
iu kin c nhn tham gia vo cc giao lu dn s, kt hp hi ho c cc li ch:
li ch c nhn, li ch Nh nc, li ch cng cng.
Cu 8: Ti sao ni h gia nh l ch th hn ch ca Lut Dn s
Trc khi BLDS ra i (c QH thng qua ngy 28/10/1995 c hiu lc t ngy
1/7/1996 trong cc vn bn vi t cc ngun ca Lut Dn s ch c c nhn v php
nhn c coi l ch th ca Lut Dn s. Nhng n BLDS 1995 ln u tin h gia
nh v tt hp tc c xc nh l ch th ca Lut Dn s. Tuy nhin, h gia nh l
ch th hn ch ca Lut Dn s.
H gia nh l ch th hn ch ca Lut Dn s v s hn ch v nng lc ch th ca h
gia nh. H gia nh vi t cch ch th khng tham gia y vo mi quan h dn s
m ch tham gia y vo mi quan h dn s m ch gia vo nhng quan h do php
lut quy nh. iu 116 - BLDS quy nh)Nh nc h gia nh m cc thnh vin c ti

sn chung hot ng kd\te chung trong quan h s dng t, trong hot ng sn xut
nng, lm, ng nghip v trong mt s lnh vc sn xut kinh doanh khc do php lut
quy nh l ch th trong cc quan h dn s . Nh nc h gia nh m t c
giao cho h cng l ch th trong quan h dn s lin quan n t .. Nh vy h gia
nh c nng lc ch th hn ch v ch trong nhng quan h dn s do Nh nc quy
nh, n nh th h gia nh mi c t cch ch th ca Lut Dn s.
Cu 9: mt t chc c t cch ca mt php nhn th t chc phi c iu
kin no hy phn tch yu t c ti sn c lp ca php nhn.
iu 94 - BLDS quy nh : mt t chc c cng nhn l php nhn khic cc iu
kin sau y:
- c c quan c thm quyn thnh lp, cho php thnh lp, ng k hoc cng nhn.
- C c cu t chc cht ch
- C ti sn c lp vi c nhn t chc khc v t chu trch nhim bng ti sn .
- Nhn danh mnh tham gia cc quan h php lut mt cch c lp.
php nhn tham gia vo cc quan h ti sn php nhn phi c ti sn ca "ring"
mnh. Ti sn ca php nhn phi l mt khi thng nht m php nhn c ton quyn
nh ot ph hp vi iu l ca php nhn ph hp vi cc quy nh ca php lut.
Trn c s c ti sn ring php nhn phi chu trch nhim c lp v ti sn. Vi ch
ring v hot ng ph hp vi nhim v ca mnh. Php nhn tham gia vo cc quan h
tsakhnh bng ti sn ca mnh php nhn t chu trch nhim do cc hnh vi ca php
nhn gy ra cho cc ch th khc. C quan cp trn khng chu trch nhim thay cho
php nhn (ngay c trng hp php nhn l cc DNNN) v thnh vin php nhn khng
chu trch nhim thay cho php nhn. Php nhn khng phi chu trch nhim ti sn thay
c quan cp trn ca php nhn chu trch nhim thay cho Nh nc (i vi cc php
nhn Nh nc).
Cu 10: Trong cc iu kin c hiu lc ca giao dch dn s iu kin no l quan
trng nht, ti sao?
iu 131 - BLDS quy nh: giao dch dn s c hiu lc khi c cc iu kin sau y
1.Ngi tham gia giao dch c nng lc hnh vi dn s.
2.Mc ch v ni dung ca giao dch khng tri php lut, o c x hi
3.Ngi tham gia giao dch hon ton t nguyn
4.Hnh thc giao dch ph hp vi quy nh ca php lut
Trong cc iu kin c hiu lc ca giao dch dn s th iu kin ngi tham gia giao
dch hon ton t nguyn l iu kin quan trng nht.
iu ny c l gii t gc bn cht ca giao dch dn s l thng nht gia ch v
by t ch. T nguyn l mt trong nguyn tc c bn ca Lut Dn s c quy
nh ti iu 7 - BLDS "T do, t nguyn cam kt, tho thun" T nguyn bao gm hai
yu t cu thnh l t do ch v by t ch. Khng c (hoc thiu mt trong hai yu
t) cng khng c s t nguyn. S t nguyn l thuc tnh ca giao dch dn s d l
hnh vi php l n phng hay hp ng dn s.
S vi phm nguyn tc t nguyn l c s ph bin nht cho s v hiu qu ca giao dch
dn s (ng nhin v hiu hoc c th b coi v hiu).
- Giao dch v hiu do gi to
- Giao dch dn s v hiu c xc lp do nhm ln
- Giao dch dn s c xc lp do b la di e do.

Cu 11. Cho v d v cc trng hp xc lp, thc hin giao dch dn s khng c s


t nguyn.
ch cc bn tham gia giao dch dn s v nh hng ca n n giao dch dn s.
Trong giao dch dn s vic hnh thnh ch chungcr cc ch th phi biu hin s t
nguyn ca h m khng b nh hng bi mt p lc no t bn ngoi ch th.
C nhng trng hp c giao kt nhng khng ng vi ch ca cc bn hoc mt
bn ca giao dch nhng giao dch b coi l v hiu.
Giao dch dn s c xc lp do b e do, la di.
La di trong giao dch dn s l hnh vi c ca mt bn nhm lm cho bn kia hiu sai
lch v ch th tnh cht i tng hoc ni dung ca giao dch nn xc lp giao dch
.
V d: Ngi bn vt dng cc th on mnh kho lm cho ngi mua hnh dung sai l
rt tt nn mua phi gi t khng ng vi gi tr thc t ca vt em li cho ngi bn
mn hi khng chnh ng.
e do trong giao dch dn s l hnh vi c ca mt bn lm cho bn kia s hi m
phi thc hin giao dch dn s nhm trnh thit hi v tnh mng, sc kho, danh d, uy
tn, nhn phm, ti sn ca mnh hoc ca nhng ngi thn thch.
V d: A c mt s vn ring t mun gi b mt. B bit iu ny v e do A nu
khng bn cho mnh cn nh vi gi do B t ra B s cng b cc vn . A qu s hi
m phi giao ht giao dch vi B.
Giao dch dn s l s thng nht gia ch v by t ch. ch ca cc ch th tham
gia giao dch c nh hng quan trng n giao dch.
ch ca cc ch th l nguyn vng mong mun ch quan ca con ngi ph thuc vo
nhu cu tiu dng ca bn thn h, ng thi n phi c th hin ra bn ngoi di
mt hnh thc nht nh cho cc ch th khc c th bit c.
nh hng ca ch n giao dch dn s
Khi ch thc ca cc bn ch th khng c phn nh trong giao dch dn s th giao
dch s v hiu hoc c th b coi l v hiu. l trng hp ca c giao dch gi to,
giao dch tng tng.
- S khng thng nht gia ch v by t ch l trng hp ch ca ch th b p
lc hoc mt tc ng c th no m khng c biu hin ra bn ngoi hoc c
biu hin ra bn ngoi nhng s biu hin khng ph hp vi tnh cht thc t ca
giao dch ch ca ch th b iu chnh bi mi trng bn ngoi em n nhng hu
qu php l l b coi l v hiu
Cu 12: i din l g? BLDS quy nh nhng loi i din no?
iu 148 - BLDS : i din l vic mt ngi (gi l ngi i din) nhn danh mt
ngi khc (gi l ngi c i din) xc lp, thc hin giao dch dn s trong phm vi
thm quyn i din.
BLDS quy nh c hai loi i din: i din theo php lut v i din theo u quyn.
- i din theo php lut: l i din do php lut quy nh hoc c quan Nh nc c
thm quyn quyt nh.
Ngi i din theo php lut bao gm:
+ Cha, m i vi con cha thnh nin
+ Ngi gim h i vi ngi c gim h;
+ Ngi c to n ch nh i vi ngi b hn ch nng lc hnh vi dn s.

+ Ngi ng u php nhn theo iu l php nhn hoc quyt nh ca c quan


Nh nc c thm quyn.
+ Ch h gia nh i vi h gia nh;
+ T trng t hp tc i vi t hp tc
+ Nhng ngi khc theo quy nh ca php lut
- i din theo u quyn l i din c xc lp theo s u quyn gia ngi i din
v ngi c i din.
Vic u quyn phi c lp thnh vn bn
Ngi i din theo u quyn:
+ C nhn, ngi i din theo php lut ca php nhn, h gia nh, t hp tc c
th u quyn cho ngi khc theo quy nh nhn danh mnh xc lp thc hin giao dch
dn s.
+ Ngi cha thnh nin, ngi mt nng lc hnh vi dn s hoc b hn ch
nng lc hnh vi dn s khng c lm ngi i din theo u quyn.
Cu 13: Thi hn l g? nu cch tnh thi gian bng gi, ngy, thng, nm theo quy
nh ca BLDS cho v d minh ho?
iu158 - Lut Dn s quy nh: Thi hn l mt khong thi gian c xc nh t thi
im ny n thi im khc.
Thi hn c th xc nh bng gi, ngy, tun, thng, nm theo quy nh ca BLDS .
1.Thi im bt u thi hn
- Khi thi hn c tnh bng ngy th thi hn c bt u t thi im xc nh.
- Khi thi hn c xc nh bng ngy, tun, thng, nm th ngy u tin ca thi hn
khng c tnh m tnh k t ngy tip theo ca ngy c xc nh.
2.Thi im kt thc thi hn
- khi thi hn c tnh bng ngy th thi hn kt thc ti thi im kt thc ngy cui
cng ca th hn.
- Khi thi hn c tnh bng tun th thi hn kt thc ti thi im kt thc ngy tng
ng ca tun cui cng ca thi hn.
- Khi thi hn c tnh bng thng th thi hn kt thc t thi im kt thc ny tng
ng ca thng cui cng ca thi hn nu thng kt thc thi hn khng c ngy tng
ng th thi hn kt thc vo ngy cui cng ca thng . V d: A vay n ca B ngy
31/12/2002 v trc thuc 2 thng s tr n. Nh vy ngy m A phi thc hin ngha v
tr n ngy 28/2/2003.
- Khi thi hn c tnh bng nm th thi hn kt thc ngy, thng tng ng ca ngy
cui cng ca thi hn.
- Khi ngy cui cng ca thi hn l ngy ch nht hoc ngy ngh l th thi hn kt
thc ti thi im kt thc ngy lm vic tip theo ca ngy ngh .
Thi im kt thc ngy cui cng ca thi hn vo ng 12 gi m ca ngy .
Cu 14: Nng lc hnh vi dn s ca c nhn c xc nh trn cn c no? Ti
sao? Phn bit nng lc php lut dn s v nng lc hnh vi dn s ca c nhn.
iu19 -BLDS quy nh: Nng lc hnh vi dn s ca c nhn l kh nng ca c nhn
bng hnh vi ca mnh xc lp v thc hin cc quyn v ngha v dn s.
Nng lc hnh vi dn s ca c nhn c xc nh trn cc cn c: tui, kh nng
nhn thc v kh nng lm ch hnh vi ca c nhn. S d nng lc hnh vi dn s c
xc nh trn cc cn c ny bi v c nhn bng hnh vi ca mnh xc lp thc hin
cc quyn, ngha v dn s c nhn phi t n s pht trin nht nh v mt th lc v

tr lc. S pht trin nht nh v mt th lc v tr lc c biu hin c th qua tui,


qua kh nng lm ch hnh vi, kh nng nhn thc ca c nhn.
Nng lc hnh vi dn s cn ng thi l nng lc chu trch nhim dn s th ch trn c
s xc nh tui, kh nng nhn thc, kh nng lm ch hnh vi ca c nhn mi c
th t vn truy cu hay khng truy cu, truy cu mc no,
Phn bit nng lc hnh vi dn s ca c nhn vi nng lc php lut dn s ca c nhn.
Khon1- iu16-BLDS quy nh: nng lc php lut dn s ca c nhn l kh
nng c nhn c c cc quyn v ngha v dn s.
S phn bit c th nhn nhn qua cc tiu ch:
1.Thi im pht sinh:
- Nng lc hnh vi dn s ca c nhn khng c ngay khi c nhn sinh ra m phi t n
tui nht nh (6 tui) mi bt u c nng lc hnh vi dn s.
2.Tnh cht
- Php lut ghi nhn mi cng dn c nng lc php lut dn s nh nhau. Khon2iu16-BLDS "mi c nhn u c nng lc php lut dn s nh nhau ngha l c tnh
bnh ng v nng lc php lut dn s gia cc c nhn".
- Nng lc hnh vi dn s ca c nhn l c nhn t to ra quyn, t to ra ngha v, t
thc hin cc quyn v t gnh chu trch nhim v hnh vi ca mnh nn php lut
khng cng nhn s bnh ng v nng lc hnh vi. Nng lc hnh vi ca c nhn ph
thuc vo tui kh nng nhn thc, kh nng lm ch hnh vi.
3.V tr, vai tr trong nng lc ch th
- Nng lc php lut dn s l iu kin "cn" c nhn tham gia vo cc quan h dn
s. Nng lc hnh vi dn s l iu kin .
- Nng lc php lut dn s mi l kh nng hng quyn cn nng lc hnh vi dn s l
"cu ni" gia nng lc php lut dn s v quyn dn s hin thc ho cc ni dung ca
nng lc php lut dn s.
Cu 15: Anh (ch) hy phn tch cc hnh thc s hu ang tn ti nc ta hin
nay. Cho bit ti sn ca cc Cng ty c phn, ti sn chuyn ca v chng, ti sn
ca h kinh t c th thuc hnh thc s hu no? ti sao?
Cc hnh thc s hu ang tn ti nc ta theo quy nh ca BLDS :
- S hu ton dn
- S hu ca t chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi
- S hu tp th
- S hu t nhn
- S hu ca t chc x hi, t chc x hi - ngh nghip.
- S hu hn hp
- S hu chung
1.S hu ton dn l hnh thc s hu m trong Nh nc CHXHCN Vit
Nam thc hin quyn, ch s hu i vi ti sn thuc s hu ton dn Chnh ph thng
nht qun l v bo m s dng ng mc ch, hiu qu v tit kim ti sn thuc s
hu ton dn.
Nh nc thc hin quyn s hu i vi nhng t liu sn xut ch yu m cc ch th
khc khng c quyn s hu (t ai, rng, ni, sng h) Nh nc giao ti sn thuc s
hu ton dn cho cc doanh nghip Nh nc, c quan Nh nc, n v v trang qun
l, s dng ng mc ch theo quy nh ca php lut i vi ti sn c giao. Nh
nc thc hin vic quyn kim tra, gim st, vic qun l s dng ti sn .

2.S hu ca t chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi l s hu ca c t chc


nhm thc hin mc ch chung quy nh trong iu l.
Ti sn ca t chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi c hnh thnh t:
-Ngun ng gp ca cc thnh vin
-c cho, tng chung
-Cc ngun khc ph hp vi quy nh ca php lut
i vi ti sn thuc s hu ton dn m Nh nc chuyn giao quyn s hu cho t
chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi th tr thnh ti sn thuc s hu ca t chc
(* *).
Ti sn thuc s hu ton dn do Nh nc giao cho t chc chnh tr, t chc chnh trx hi qun l th khng thuc s hu ca t chc chnh tr, t chc chnh tr-x hi
(*).
Vic qun l, khai thc cng dng v nh ot ti sn thuc s hu ca t chc chnh tr,
t chc chnh tr - x hi phi tun theo php lut v ph hp vi mc ch hot ng
c quy nh trong iu l.
3.S hu tp th l s hu ca hp tc x hoc cc hnh thc kinh t tp th n
nh khc do c nhn, h gia nh cng gp vn, gp sc hp tc sn xut, kinh doanh
nhm thc hin mc ch chung c quy nh trong iu l theo nguyn tc t nguyn,
bnh ng, dn ch cng qun l v cng hng li.
Vic chim hu, s dng, nh ot ti sn thuc s hu tp th phi tun theo php lut,
ph hp vi iu l ca thc t . Cn quyn nh ot vi ti sn thuc v i hi
x vin, ngi i din hp php v tp th thc hin quyn s hu trong khun kh cc
quy nh v iu l.
4.S hu t nhn bao gm: s hu c th, s hu tiu ch, s hu t bn t nhn.
S hu t nhn khng b hn ch v s lng v gi tr.
5.S hu ca t chc x hi - t chc x hi ngh nghip.
Vic qun l, khai thc cng dng v nh ot ti sn thuc s hu ca t chc
chnh tr, t chc chnh tr - x hi phi tun theo php lut v ph hp vi mc ch hot
ng c quy nh trong iu l.
6.S hu hn hp l s hu i vi ti sn do cc ch s hu thuc cc thnh
phn kinh t khc nhau gp vn sn xut kinh doanh trn li nhun.
7.S hu chung l s hu ca nhiu ch s hu i vi ti sn. Vic chim hu,
s dng nh ot ti sn thuc s hu chung ph thuc vo ch tt c cc ch s hu
chung tr trng hp c tho thun khc hoc php lut c quy nh khc.
Xt v phm vi quyn v ngha v ca ch s hu chung Lut Dn s phn bit
s hu chung theo phn v s hu chung hp nht.
S hu chung theo phn l s hu chung m trong quyn s hu ca mi ch
s hu c xc nh i vi ti sn chung.
S hu chuyn gia hp nht l s hu chung m trong phn quyn s hu ca
mi ch s hu khng c xc nh i vi ti sn chung.
S hu chung hp nht bao gm s hu chung hp nht c th phn chia v s
hu chung hp nht khng th phn chia.
Ti sn ca Cng ty c phn thuc hnh thc s hu hn hp v ch s hu ti sn
ca cc Cng ty c phn c th thuc cc thnh phn kinh t khc nhau. Nh nc, tp
th, t nhn trong nc, ngoi nc.

Ti sn chung ca v chng l thuc hnh thc s hu chung hp nht c th phn


chia. V chng c quyn s hu ngang nhau i vi ti sn chung. Ti sn chung c
th phn chia theo tho thun hoc quyt nh ca to n.
Ti sn ca h kinh t c th thuc hnh thc s hu t nhn. Mt h kinh t c
th lun c mt ch h kinh doanh, ng k kinh doanh vi c quan Nh nc c thm
quyn, qun l ton b ti sn.
Cu 16: Phn bit s hu hn hp v s hu chung.
Nu khi nim s hu hn hp, s hu chung
*Khi nim S hu hn hp
S hu hn hp l s hu i vi ti sn do cc ch s hu thuc cc thnh phn
kinh t khc nhau gp vn sn xut kinh doanh trn li nhun
*Khi nim S hu chung
S hu chung l s hu ca nhiu ch s hu i vi ti sn. Vic chim hu, s
dng nh ot ti sn thuc s hu chung ph thuc vo ch tt c cc ch s hu
chung tr trng hp c tho thun khc hoc php lut c quy nh khc.
Xt v phm vi quyn v ngha v ca ch s hu chung Lut Dn s phn bit
s hu chung theo phn v s hu chung hp nht.
S hu chung theo phn l s hu chung m trong quyn s hu ca mi ch
s hu c xc nh i vi ti sn chung.
S hu chuyn gia hp nht l s hu chung m trong phn quyn s hu ca
mi ch s hu khng c xc nh i vi ti sn chung.
S hu chung hp nht bao gm s hu chung hp nht c th phn chia v s
hu chung hp nht khng th phn chia.
So snh S hu hn hp v S hu chung
S hu hn hp
*Ch s hu
-ch s hu thuc cc thnh phn kinh t khc nhau
*Tnh cht cng chung s hu
-Ch s hu khng c v tr c lp v t cch ch s hu c lp
*Gi tr ti sn
-Ti sn c gi tr thng l khng ln ch yu l cc t liu sinh hot, t liu sn
xut nh
*Mc ch
- Phc v sinh hot, sn xut nh hng ngy
*Hnh thc tn ti
- c t chc di hnh thc cng ng, hn nhn
*C s hnh thnh
- Quan h hn nhn, huyt thng, cng ng
S hu chung (SHC)
*Ch s hu
- S hu ca nhiu ch s hu i vi ti sn
*Tnh cht cng chung s hu
- Mi mt ng ch s hu trong SHC c v tr c lp v tham gia vo quan h
php lut dn s vi t cch l mt ch s hu c lp
*Gi tr ti sn
-Ti sn c gi tr ln a dng phong ph v cc hht tn ti

*Mc ch
- Mc ch sn xut kinh doanh thu li nhun
*Hnh thc tn ti
- Cc n v c t chc di cc hnh thc do lut nh
*C s hnh thnh
- Quan h hp tc bnh ng tho thun
Cu 17: Th no l tha k - th v trong trng hp b v ng ni cng cht trong
mt tai nn my bay th chu c c thay cha nhn tha k ca ng li khng?
Th v l vic con (hoc chu) c thay vo v tr ca b m (hoc ng b) hng di
sn ca ng, b (hoc c) trong trng hp b (m) cht trc ng (b) hoc ng (b)
cht trc c.
Nhng ngi tha k th v c hng phn di sn m b, m mnh (hoc ng,
b mnh) ng l c hng nu cn sng, c chia u di sn vi nhng ngi tha
k khc.
"Trong trng hp ng (b v b (m) cht cng thi im th chu vn c tha
k ca ng (b) bi nu b (m) ca chu cn sng s c hng phn tha k"
Nh vy, trng hp ng v b cng cht trong mt tai nn my bay th chu
c thay cha nhn tha k ca ng li.
Cu 18: BLDS quy nh nh th no v chuyn quyn s dng t v i tng
c chuyn quyn s dng t.
Chuyn quyn s dng t l mt quan h php lut dn s nhm lm pht sinh,
thay i, chm dt quyn v ngha v ca c nhn, h gia nh v t chc trong qu trnh
thc hin quyn s dng t.
Theo quy nh ca BLDS ti iu 691 th c 5 hnh thc chuyn quyn s dng
t c th l:
- Chuyn i quyn s dng t
- Chuyn nhng quyn s dng t
- Th chp quyn s dng t
- Cho thu quyn s dng t
- Tha k quyn s dng t
Vic chuyn quyn s dng t phi tun theo nhng iu kin do lut nh. Theo
iu 693 - BLDS quy nh: H gia nh, c nhn c quyn chuyn quyn s dng t khi
c cc iu kin:
- C giy chng nhn quyn s dng t c c quan Nh nc c thm quyn
cp theo quy nh ca php lut v t ai.
- Trong thi hn cn c SD
- c php chuyn quyn SD theo quy nh ca BLDS v php lut t ai.
- t khng c tranh chp
Khi chuyn quyn SD cc bn phi lm nhng th tc:
- K kt hp ng gia cc bn (i vi hnh thc chuyn i, chuyn nhng,
cho thu, th chp quyn SD). Hp ng chuyn quyn SD phi c lp thnh vn
bn c chng thc ca UBND cp c thm quyn.
- ng k v lm th tc ti c quan Nh nc c thm quyn.
+ Th tc chuyn i quyn SD nng thn lm ti UBND x; th lm ti
UBND huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh.

+ Th tc chuyn nhng quyn SD nng thn lm ti UBND huyn, th


lm ti UBND tnh thnh ph trc thuc Trung ng.
+ i vi tha k quyn SD th vic sang tn chuyn quyn s dng t t
ngi cht cho ngi sng, np l ph trc b ti ni cp GCN quyn SD .
i tng c chuyn quyn SD: khon 1 - iu 695 - BLDS : ch ngi s
dng t m php lut cho php chuyn quyn SD mi c quyn chuyn quyn SD c
th l h gia nh, c nhn, t chc c quyn SD v c iu kin chuyn quyn.
Cu 19: Th no l giao dch dn s. Phn bit hp ng dn s v hnh vi php l
n phng.
iu130 - BLDS quy nh: Giao dch dn s l hnh vi php l n phng hoc
hp ng dn s l hnh vi php l n phng hoc hp ng ca c nhn, php nhn
v cc ch th khc nhm pht sinh thay i hoc chm dt quyn, ngha v dn s.
Hnh vi php l n phng l giao dch trong th hin ch ca mt bn
nhm l pht sinh, thay i hay chm dt quyn v ngha v dn s.
Hp ng dn s l giao dch dn s trong th hin ch ca hai hay nhiu bn
nhm l pht sinh thay i hay chm dt quyn v ngha v dn s.
Phn bit hnh vi php l n phng v hp ng dn s trn mt s tiu ch c bn sau
y:
1. ch ch tiu.
- Giao hnh vi php l n phng l s th hin ch ca mt bn.
- Hp ng dn s bao gib cng l s th hin ch v thng nht ch ca t
nht hai bn.
2. iu hin c hiu lc.
- Hnh vi php l n phng c hiu lc hay khng c hiu lc nhiu khi cn
ph thuc vo s tip nhn ch ca mt bn khc theo nhng yu cu, iu kin thc
hin m mt bn a ra.
- Mt hp ng dn s hp php c hiu lc thc hin i vi tt c cc bn tham
gia hp ng.
3.Cc bin php bo m thc hin.
- Hnh vi php l n phng khng c bin php bo m thc hin.
- Hp ng dn s c bin php bo m c quy nh trong hp ng.
4.Hnh thc.
- Hnh vi php l n phng khi c th hin di hnh thc vn bn l nhng
quyn ngha c xc lp theo ch ca mt bn.
- Hp ng dn s th hin di hnh thc cc iu khon cam kt tho thun v
quyn v ngha v.
Cu 20. Vic k kt hp ng dn s cn bo m nhng yu cu g, ni dung c
th ca nhng yu cu .
- Vic k kt hp ng dn s cn bo m cc yu cu c th sau y:
1.Yu cu vi ch th giao kt hp ng: Ch th tham gia k kt hp ng c
nng lc hnh vi dn s. Hp ng dn s s v hiu nu ch th giao kt khng c nng
lc hnh vi dn s y . l trng hp ch th b mt tr, b hn ch nng lc hnh
vi dn s hoc ngi cha thnh nin thc hin m theo quyt nh ca php lut h
khng c giao kt.
2.Yu cu v ni dung hp ng dn s: Ni dung hp ng dn s khng c
tri php lut v o c x hi. hp ng dn s c hiu lc php lut th mc ch

v ni dung ca hp ng dn s khng c tri php lut v o c x hi, c th l


khng vi phm vo iu cm ca php lut khng xm phm quyn v ngha v hp ng
ca ngi khc, ca Nh nc, x hi. Nhng hp ng nhm trn trnh php lut hoc
tri php lut l nhng hp ng c mc ch v ni dung khng hp php v th khng
lm pht sinh hiu lc php lut ca hp ng .
3.Yu cu v ch ca ngi tham gia hp ng. Ngi tham gia hp ng hon
ton t nguyn bao gm 2 yu t to thnh l t do ch v by t ch. Khng c hoc
thiu mt trong hai yu t hoc khng thng nht gia hai yu t cng khng th c s
t nguyn.
4.Yu cu v hnh thc hp ng: Hnh thc ca hp ng phi ph hp vi quy
nh ca php lut.
Cu 21. Ti sao ni quyn s hu l ch nh truyn thng trung tm ca LDS .
Quyn s hu c xc lp trn nhng cn c no. Cho v d minh ho?
Vi ngha l mt ch nh php lut, quyn s hu l tng hp cc quy phm
php lut do Nh nc ban hnh iu chnh quan h gia ngi vi ngi v vic chim
hu v nh ot ti sn.
Quyn s hu l ch nh truyn thng, trung tm ca LDS bi cc c s cn
bn.
- L mt ch nh php lut, quyn s hu ra i t khi c Nh nc v n l ch
nh hin din u tin tt c BLDS ca cc quc gia trn th gii d l thi c i
hay hin i: B Lut Dn s La M, B Lut Dn s Php
- Vit Nam, ngy sau khi ginh c chnh quyn, chnh quyn nhn dn
quan tm ngay n vn s hu, ra sc lnh bi b cc hnh thc s hu ca ch
thc dn phong kin. T n nay ch nh v s hu khng ngng c hon thin v
pht trin.
- Ch nh quyn s hu chi phi mnh m cc ch nh khc ca Lut Dn s.
Quyn tha k l ch nh c c s t quyn s hu. Vn s hu quyt nh n vic
thc hin cc quan h php lut dn s, n vic tham gia vo cc hp ng dn s, thc
hin ngha v dn s.
Quyn s hu c xc lp da trn cc cn c sau y:
1.Quyn s hu c xc lp da trn cn c hp ng dn s hoc giao dch mt
bn. Hp ng dn s l tho thun gia cc bn theo lm dch chuyn quyn s hu
i vi ti sn t ch th ny sang ch th khc. V d: A bn cho B mt cn nh k t
thi im hp ng mua bn c hiu lc cn nh trn thuc quyn s hu ca B.
Quyn s hu cng c xc lp i vi ti sn ch th nhn t ti sn tha k
theo di chc. Ti sn trong ha thng, cc cuc thi gii cng l cn c xc lp quyn s
hu.
2.Quyn s hu xc lp trn cn c php lut.
- Di sn tha k theo php lut. V d: A c chia di sn tha k theo hng tha
k th nht th di sn c chia cho A thuc quyn s hu ca A.
- Quyn s hu xc lp i thu nhp hp php c c do hot ng sn xut,
kinh doanh hp php k t thi im c thu nhp . V d: A bn ton b c trong v c
c 100 triu ng t thi im nhn tin thanh ton A c quyn s hu s tin .
- Xc lp quyn s hu do cc s kin sp nhp trn ln, ch bin to nn s hp
nht ti sn ca nhiu ch s hu. V d: A v B cng gp mi ngi 50 triu ng
mua mt t ti. A v B l ng ch s hu i vi t ny.

- Xc lp quyn s hu do s kin khng xc nh c ch s hu hoc do b


chn giu, nh ri, b qun.
- Xc lp quyn s hu do s kin gia sc, gia cm b tht lc vt nui di nc
b tht lc. V d: A bt c mt con b lc, sau su thng k t ngy bt c A c
quyn s hu nu nh thng bo cng khai chim hu lin tc.
3.Quyn s hu ti sn c xc lp theo nhng cn c khc.
- Xc lp quyn s hu theo thi hiu khi c cc iu kin do php lut quy nh.
Ngi chim hu, ngi c quyn li v ti sn khng c cn c php lut nhng ngay
tnh, lin tc, cng khai trong thi hn 10 nm i vi ng sn, 30 nm i vi BS th
tr thnh ch s hu ti sn k t thi im bt u chim hu. Tuy nhin quy nh v
thi hiu khng p dng i vi ngi chim hu ti sn thuc s hu ton dn.
- Xc lp quyn s hu thng qua phn quyt ca To n hoc quyt nh ca c
quan Nh nc c thm quyn. V d: vic chia ti sn theo quyt nh ly tm ca To
n
Cu 22. Phn bit tha k theo di chc vi tha k theo php lut? Nhng trng
hp no c hng tha k khng ph thuc vo di chc? Ti sao?
Tha k theo di chc
-Tha k theo di chc l vic dch chuyn di sn tha k ca ngi cht cho
nhng ngi cn sng th hin trong di chc m h li
* S dch chuyn quyn s hu :Di sn c dch chuyn theo ch ca c nhn
th hin trong di chc
* Ngi tha k:
+ Ngi c ch ra trong di chc hp php khng k quan h thn thuc, h
hng hay khng.
+ C nhn, c quan, t chc
* Trnh t p dng: Tha k theo di chc c thc hin trc
Tha k theo php lut
- Tha k theo php lut l phng thc dch chuyn ti sn t ngi cht cho ngi khc cn sng khc theo hng tha k iu kin v trnh t tha k m php lut
quy nh
* S dch chuyn quyn s hu: Dch chuyn theo quy nh ca php lut l s
phng on ch ca ngi li di sn.
* Ngi tha k:
+ Ngi c quan h thn thuc vi ngi cht
+ Ch c th l c nhn
* Trnh t p dng: Ch p dng khi khng c di chc khng hp php, cc trng
hp tha k theo di chc khng p dng c
iu 672 - BLDS quy nh "Nhng ngi sau y vn c hng phn di sn
bng hai phn ba sut ca mt ngi tha k theo php lut nu nh di sn chia theo
php lut, trong trng hp h khng c ngi lp di chc cho di sn hoc ch cho
hng phn di sn t hn hai phn ba sut , tr khi h l nhng ngi t chi hng di
sn hoc h l nhng ngi khng c quyn hng di sn theo quy nh ti iu 645
hoc khon 1 iu 646 ca B Lut ny.
1.Con cha thnh nin, cha, m, v, chng.
2.Con thnh nin m khng c kh nng lao ng".

Php lut quy nh nhng trng hp trn c hng tha k khng ph thuc
vo di chc v r rng y l nhng ngi thn thit nht ca ngi cht cn c bo v
quyn li ch hp php v php lut khng cho php ngi li di sn trn trnh trch
nhim ca mnh i vi ngi .
Cu 23. Phn tch cc khi nim hp ng Dn s, ngha v Dn s, trch nhim
Dn s, mi quan h gia cc khi nim, cho v d minh ho.
Ngha v Dn s l vic m theo quy nh ca php lut th mt hoc nhiu ch
th (gi l ngi c ngha v) phi lm mt cng vic hoc khng c lm mt vic v
li ch ca mt hoc nhiu ch th khc (gi l ngi c quyn).
Ngha v Dn s l mt quan h php lut dn s. N c y c 3 yu t: Ch
th, khch th, v ni dung quan h.
- Ch th ca ngha v dn s l nhng ngi m gia h tn ti mt quan h
ngha v. Cc ch th ca ngha v dn s bao gm: C nhn, Php nhn, H gia nh, T
hp tc, Nh nc CHXHCNVN.
+ Trong quan h ngha v dn s c th c nhiu ngi tham gia nhng phi c t
nht l 2 ngi chia lm 2 bn ch th c quyn li i lp.
+ Quan h ngha v l quan h i nhn.
- Khch th ca ngha v dn s l hnh vi m quyn yu cu ca ch th quyn
v ngha v ca ch th ngha v nhm vo.
Trong khch th ca ngha v dn s th i tng l quan trng. i tng ca
ngha v dn s l ti sn, cng vic phi lm hoc khng c lm.
i tng ca ngha v phi c cc iu kin:
- i tng ca ngha v phi c ch nh chnh xc.
- Ch nhng ti sn c th em giao dch c v nhng cng vic c th thc
hin c m php lut khng cm, khng tri o c x hi mi l i tng ca ngha
v dn s.
2.Hp ng dn s.
L s tho thun gia cc bn v vic xc lp thay i hoc chm dt quyn ngha
v dn s.
Cc yu t ct li ca hp ng dn s.
- S tho thun ca cc bn.
- Nhm pht sinh mt hu qu php l nht nh l s pht sinh, thay i hoc
chm dt nhng quyn v ngha v dn s gia hai bn.
- Ni dung ca hp ng dn s chnh l tng hp cc quyn v ngha v m cc
bn tho thun lin kt cc ch th li vi nhau, n c th hin c th bng cc
iu khon trong hp ng.
Hp ng dn s c th xc lp bng cc hnh thc khc nhau tu theo tnh cht,
ni dung ca hp ng.
- Hp ng ming.
- Hp ng bng vn bn.
- Hp ng bng hnh vi.
3.Trch nhim dn s.
L cc bin php c tnh cht cng ch c p dng nhm khi phc tnh trng
ban u ca mt quyn dn s b vi phm trch nhim dn s xut hin khi c hnh vi vi
phm php lut m biu hin c th l khng thc hin, thc hin khng ng, khng y

ngha v ca ngi c ngha v dn s. Trch nhim dn s ch yu th hin tn ti


ch yu di hnh thc pht v bi thng thit hi.
Cc khi nim trn c mi quan h mt thit vi nhau.
- Hp ng dn s l cn c pht sinh ra ngha v dn s trong cc cn c lm
pht sinh ngha v dn s th hp ng dn s l cn c ph bin nht. V d: A v B giao
kt hp ng mua bn ti sn. Khi hp ng c hiu lc A c ngha v giao ti sn
tho thun cho B; B c ngha v thanh ton tin.
- Ngha v dn s l c s tn ti hp ng dn s. Hp ng dn s l s tho
thun gia cc bn nhm lm pht sinh thay i hoc chm dt quyn v ngha v dn s.
Ni dung ca hp ng dn s l tng hp cc quyn v ngha v ca cc bn. Nh vy
ngha v l thnh t cu thnh nn hp ng.
- Trch nhim dn s ng vai tr nh mt phng tin bo m bng php lut,
bng Nh nc cho vic thc hin ng ngha v dn s v hp ng dn s. N s xut
hin khi c s vi phm ngha v, vi phm hp ng dn s.
Cu 24. Nu khi nim hp ng dn s. Phn bit hp ng dn s vi hp ng
kinh t.
Hp ng dn s l s tho thun gia cc bn nhm lm pht sinh, thay i hoc
chm dt quyn v ngha v dn s.
phn bit hp ng dn s vi hp ng kinh t chng ta phi xc nh ni
hm ca khi nim.
Hp ng kinh t l s tho thun bng vn bn, ti liu giao dch gia cc bn k
kt v vic thc hin cng vic sn xut, trao i hng ho, dch v, nghin cu ng dng
tin b khoa hc k thut v cc tho thun khc c mc ch kinh doanh vi s quy nh
r rng quyn v ngha v mi bn xy dng v thc hin k hoch ca mnh. Hp
ng kinh t c k kt nhm mc ch kinh doanh kim li.
Chng ta c th phn bit hp ng dn s vi hp ng kinh t trn mt s tiu
ch c bn.
1.Ch th hp ng.
- Ch th ca hp ng dn s l cc ch th ca Lut Dn s: C nhn, php
nhn, h gia nh, t hp tc.
- Ch th ca hp ng kinh t ch yu l cc php nhn. Trong mi quan h hp
ng kinh t c t nht mt bn phi l php nhn cn bn kia c th l php nhn, c
nhn c ng k kinh doanh theo quy nh ca php lut. Quan im nhiu Lut gia cho
rng c s phn bit hp ng dn s v hp ng kinh t m ch th tham gia. Nu
mt hp ng ch th l 2 doanh nghip th hp ng l hp ng kinh t.
2.Mc ch xc lp, thc hin hp ng.
Mc ch ca vic xc lp, thc hin hp ng chnh l li ch m cc bn mong
mun t c khi tham gia hp ng.
Mc ch ca hp ng dn s l mc ch tiu dng (ch yu).
Mc ch ca hp ng kinh t l sn xut kinh doanh, thu li nhun.
Cu 25. So snh ngha v dn s v trch nhim dn s.
Trnh by khi nim ngha v dn s v trch nhim dn s
- khi nim ngha v dn s
Ngha v Dn s l vic m theo quy nh ca php lut th mt hoc nhiu ch
th (gi l ngi c ngha v) phi lm mt cng vic hoc khng c lm mt vic v li
ch ca mt hoc nhiu ch th khc (gi l ngi c quyn).

Ngha v Dn s l mt quan h php lut dn s. N c y c 3 yu t: Ch


th, khch th, v ni dung quan h.
- khi nim trch nhim dn s
Trch nhim dn s l cc bin php c tnh cht cng ch c p dng nhm
khi phc tnh trng ban u ca mt quyn dn s b vi phm trch nhim dn s xut
hin khi c hnh vi vi phm php lut m biu hin c th l khng thc hin, thc hin
khng ng, khng y ngha v ca ngi c ngha v dn s. Trch nhim dn s ch
yu th hin tn ti ch yu di hnh thc pht v bi thng thit hi.
So snh hai khi nim:
1.Ging nhau:
- Ngha v dn s v trch nhim dn s l quan h php lut dn s, ngha l n
c y cc yu t ch th, khch th v ni dung quan h.
- Ngha v dn s v trch nhim dn s u xc nh r ch th quyn, ch th
ngha v.
2.Khc nhau:
* Cn c pht sinh: Ngha v dn s pht sinh trn cc cn c c bn sau y:
- Hp ng dn s.
- Hnh vi php l n phng.
- Chim hu, s dng, c li v ti sn khng c cn c php lut.
- Gy thit hi do hnh vi tri php lut.
- Thc hin cng vic khng c u quyn.
- Trch nhim dn s lun pht sinh trn c s hnh vi vi phm php lut, vi
phm hp ng.
* Tnh cht:
- Ngha v dn s thc cht l quan h gia ch th quyn v ch th ngha v.
- Trch nhim dn s lin quan n mt thit n ngha v s cng ch Nh
nc l s thc hin ch ti ca Nh nc i vi hnh vi vi phm php lut thng qua
c quan Nh nc c thm quyn.
Trch nhim dn s l quan h c bit gia Nh nc v ch th vi phm php
lut.
* C s :
- Ch th tham gia quan h dn s ng nhin pht sinh quyn v ngha v dn
s.
- C s truy cu trch nhim dn s l quyt nh c hiu lc ca c quan Nh
nc c thm quyn.
Tm li c th thy im khc nhau c bn nht gia trch nhim dn s v ngha
v dn s l s hin din ca c quan Nh nc c thm quyn trong trch nhim dn s
nhng ngha v dn s ch c ch th quyn v ngha v.
Cu 26. Phn bit trch nhim dn s trong quan h ngha v v trch nhim dn
s ngoi hp ng.
1. Ch th quyn v ch th ngha v.
- Trch nhim dn s trong quan h ngha v pht sinh trong trng hp gia hai
bn c quan h ngha v, mt bn do khng thc hin, thc hin khng ng, khng y
ngha v m nh hng n quyn li ch hp php ca bn kia.

- Trch nhim dn s ngoi hp ng ngi chu trch nhim dn s l ngi c


hnh vi vi phm php lut khng c quan h ngha v, quan h hp ng c xc
nh trc.
2. C s pht sinh.
- Trch nhim dn s trong quan h ngha v pht sinh trn c s vi phm ngha
v hp ng.
- Trch nhim dn s ngoi hp ng pht sinh trn c s vi phm php lut.
3. Li.
- Trch nhim dn s trong quan h ngha v li l yu t quy trch nhim.
- Trch nhim dn s ngoi hp ng li l yu t xc nh mc trch
nhim.
4. Ch ti:
- Ch ti trch nhim dn s trong quan h ngha v c n nh, xc nh
trc trong cc hp ng dn s (d liu trc).
- Ch ti trch nhim dn s ngoi hp ng l s tho thun cha c s d liu
trc.
Cu 27. Phn bit nng lc ch th ca c nhn vi php nhn, h gia nh.
1. Phm vi.
- Nng lc ch th ca c nhn l nng lc tng hp ngha l c nhn c quyn
tham gia vo mi quan h php lut dn s, mi giao dch dn s.
- Nng lc ch th ca php nhn, h gia nh l nng lc chuyn bit. Php nhn
ch c php tham gia vo quan h php lut dn s, ph hp vi mc ch hot ng
quy nh trong iu l.
- H gia nh tham gia vo quan h s dng t vay vn Ngn hng sn xut
nng, lm, ng nghip.
2. Qu trnh hnh thnh.
- Nng lc ch th ca c nhn khng y khi c sinh ra, c th l khi sinh
ra c nhn ch c nng lc php lut m cha c NLHV.
- Php nhn, h gia nh nng lc ch th c y khi hnh thnh nng lc php
lut v nng lc hnh vi c hnh thnh ng thi vi nhau.
3.Tnh n nh.
- Nng lc ch th ca c nhn c n nh, xc nh c th khng thay i.
- Nng lc ch th ca php nhn c th thay i theo mc ch hot ng.
Cu 28: Trnh by khi nim v i tng ca ngha v dn s ngha v dn s pht
sinh v chm dt trong nhng trng hp no?
* Ngha v dn s l vic m theo quy nh ca php lut th mt hoc nhiu ch
th (gi l ngi c ngha v ) phi lm mt cng vic hoc khng c lm mt cng
vic v li ch ca mt hoc nhi ch th gi khc (gi l ngi c quyn)
Theo lut dn s th i tng ca ngha v dn s c th l ti sn (gm vt c
thc, tin, cc giy t tr gi c bng tin v cc quyn ti sn); cng vic phi lm v
cng vic khng phi lm
i tng ca ngha v phi c ch nh ch xc
i tng phi l nhng ti sn c th em giao dch c hay nhng cng vic
c th th hin c m php lut khng cm, khng tri o c x hi.
Ngha v dn s pht sinh da trn nhng cn c ( iu 286)

1.Hp ng dn s:
2.Hnh vi n phng: l hnh vi th hin ch ca mt bn ch th vi mc ch
l i ly mt hnh vi hay mt cng vic c th m khng cn bn kia phi cam kt, nu
s th hin ch c km theo mt s iu kin nht nh, th ch khi no nhng ngi
khc thc hin ng cc iu kin mi lm pht sinh ngha v gia cc bn.
3.Chim hu s dng, c li v ti sn khng cn c php lut.
Loi ngha v hnh thc t cn c ny xut hin khi c s vng mt vic tho thun ch
ca c hai bn, c bn c quyn ln bn c ngha v u khng th hin ch v khng c
c s php l cho bn c ngha v hng th cc li ch m bn c ngha v c c ( V
d: mua nhm ti sn do k trm bn li) ngha v hon tr do c li v ti sn khng
c cn c php lut pht sinh k t khi ngi c li c khon li trong tay. T thi
im bit hoc bit vic c li, th phi hon tr khon li m mnh thu c.
4.Gy thit hi do hnh vi tri php lut: loi ngha v pht sinh t cn c ny cn
gi l trch nhim bi thng thit hi ngoi hp ng bi v n xut hin c s vng mt
ch ca c hai bn v hnh vi lm pht sinh thit hi phi l hnh vi tri php lut (V
d: Bi thng thit hi tai nn giao thng do li xe phng nhanh vt u)
5.Thc hin cng vic khng c u quyn: c th ni thc hin cng vic khng
c u quyn l mt dng c th ca hnh vi php l n phng l vic mt ngi
khng c ngha v thc hin cng vic, nhng t nguyn thc hin cng vic v li
ch ca ngi khc khi ngi c cng vic c thc hin khng bit hoc bit m khng
phn i
6. Nhng cn c khc do php lut quy nh
* ngha v dn s chm dt da trn nhng cn c
BLDS t iu 380-393 quy nh cn c chm dt nhng v dn s
1.ngha v c hon thnh
2.Theo tho thun ca cc bn
3.Bn c quyn min vic thc hin ngha v
4.ngha v c thay th bng nhng v dn s khc
5.ngha v c b tr
6.Bn c quyn v bn c ngha v ho nhp lm mt
7.nhng v dn s chm dt khi thi hn khi kin kt thc
8.nhn v dn s chm dt khi mt bn trong quan h ngha v cht
9.nhng v dn s chm dt khi i tng l vt c dnh khng cn
10.chm dt ngha v trong trng hp ph sn
Cu 29: Trch nhim dn s l g? phn bit trch nhim dn s trong quan h
ngha v dn s v trch nhim dn s ngoi hp ng
* Trch nhim dn s l cc bin php c tnh cht cng ch c p dng nhm
khi phc tnh trng ban u ca mt quyn dn s b vi phm. trch nhim dn s xut
hin khi c hnh vi vi phm php lut m biu hin c th l vic khng thc hin.
* Trch nhim dn s bao gi cng lin quan n ti sn, c th l bn vi phm
ngha v phi b p cho bn b vi phm nhng li ch v/c nht nh.
1.Ch th quyn v ch th ngha v.
- Trch nhim dn s trong quan h ngha v pht sinh trong trng hp gia hai
bn c quan h ngha v, mt bn do khng thc hin, thc hin khng ng, khng y
ngha v m nh hng n quyn li ch hp php ca bn kia.

- Trch nhim dn s ngoi hp ng ngi chu trch nhim dn s l ngi c


hnh vi vi phm php lut khng c quan h ngha v, quan h hp ng c xc
nh trc.
2.C s pht sinh.
- Trch nhim dn s trong quan h ngha v pht sinh trn c s vi phm ngha
v hp ng.
- Trch nhim dn s ngoi hp ng pht sinh trn c s vi phm php lut.
3.Li.
- Trch nhim dn s trong quan h ngha v li l yu t quy trch nhim.
- Trch nhim dn s ngoi hp ng li l yu t xc nh mc trch
nhim.
4.Ch ti:
- Ch ti trch nhim dn s trong quan h ngha v c n nh, xc nh
trc trong cc hp ng dn s (d liu trc).
- Ch ti trch nhim dn s ngoi hp ng l s tho thun cha c s d liu
trc.
*Trong mt s trng hp, trch nhim dn s khng p dng trc tip i vi vi
phm
+ Trch nhim dn s do vi phm ngha v
- Tip tc thc hin ngha v
- Bi thng thit hi
+c hnh vi tri php lut ch pht sinh khi c hnh vi tri php lut v ch p
dng i vi ngi thc hin hnh vi , c th l khi bn c ngha v khng thc hin,
khng ng, khng y th phi bi thng thit hi v l nhng cng vic phi lm
m cc bn cam kt vi nhau hocdo php lut xc nh v bo v.
+ C thit hi xy ra trong thc t: y l yu t bt buc xem xt trch nhim
bi thng .Thit hi xy ra do vi phm ngha v dn s trn thc t bao gm:
- Ti sn b h hng mt mt.
- Mi quan h nhn qu gia hnh vi vi phm v thit hi thc t.
- Hnh vi vi phm l nguyn nhn trc tip ca thit hi thc t xy ra v ch khi
thit hi xy ra l hu qu tt yu ca hnh vi vi phm th ngi vi phm mi phi gnh
chu trch nhim bnh thng.
+ Li ca ngi vi phm: l mt trong nhng cn c c bn xem xt trch
nhim dn s. Li c hiu l vic mt ngi c nng lc hnh vi dn s y , tc l
c kh nng hiu v lm ch hnh vi m vn thc hin hnh vi vi phm php lut th c coi l c li ( Li c v li v ) + Trch nhim bnh thng thit hi ngoi hp
ng.
- Hnh vi gy thit hi l hnh vi tri php lut: Hnh vi gy ra nhng thit hi v
vt cht ln tinh thn phi l hnh vi tri php lut ch th gy ra thit hi l ra khng c
thc hin hnh vi nhng li c tnh thc hin hoc v thc hin c nhng hnh vi tuy
gy ra thit hi cho nhng ngi khc nhng li khng phi chu trch nhim dn s bi v
ngi thc hin nhng hnh vi ny theo mnh lnh ca c quan nh nc c thm
quyn.
- C thit hi xy ra:
+ Thit hi v tnh mng sc kho dn n thit hi v vt cht.
+ Thit hi v danh d nhn phm thit hi v tnh mng, sc kho, vt cht.

+ Thit hi v ti sn.
+ Phi c quan h nhn qu gia hnh vi tri php lut v thit hi thc t xy ra
thit hi xy ra phi l kt qu ca hnh vi tri php lut, ngc li hnh vi tri php lut
phi l nguyn nhn trc tip ch yu dn n hu qu l thit hi.
nh ngha: Trch nhim bi thng ngoi hp ng: Trch nhim bi thng thit
hi ngoi hp ng chnh l hu qu vt cht bt li m Nh nc buc cc bn c hnh vi
tri php lut gy thit hi phi gnh chu, biu hin c th bng vic bn gy thit hi
phi bi thng thit hi mt khon tin hay ti sn nht nh theo quy nh ca php lut
hoc theo tho thun ca hai bn.
Mc ch ca trch nhim dn s ngoi hp ng l to iu kin cho ngi c
li ch hp php b xm phm c khi phc li tnh trng ban u ca ti sn hoc i
vi nhng li ch khng th khi phc c (danh d, nhn phm) th c b p phn no
nhng tn tht do hnh vi tri php lut gy ra.
Cu 30: Di chc l ? Ngi no c quyn lp di chc, ngi lp di chc c quyn g?
* Di chc l vic th hin ch ca c nhn nhm chuyn ti sn ca mnh cho
ngi khc sau khi cht.
* Ngi c quyn lp di chc:
Ngi lp di chc l ngi thng qua di chc nh ot ti sn ca mnh cho
ngi khc sau khi cht. Ngi lp di chc phi l ngi c y cc iu kin lp di
chc theo quy nh ca php lut
- Ngi thnh nin, khng mc bnh tm thn hoc cc bnh khc m khng
th nhn thc hoc lm ch c hnh vi ca mnh
- Ngi 15 n di 18 tui c th lp di chc nu c cha m hoc ngi
gim h ng . Vic ng ny l cn thit nhng vic ng ch trong vic lp di chc
ch khng phi ni dung di chc v h c quyn nh ot ti sn ring ca h, nhng
vic nh ot khng c tri php lut v c im x hin.
* Ngi lp di chc c quyn
1.ch nh ngi tha k, trut quyn hng di sn tha k. H c quyn li
ti sn cho bt c c nhn c quan t chc no, din trong hay ngoi din tha k. C
th trut quyn hng di sn ca nhng ngi tha k theo php lut m khng cn nu
r l do ca vic trut quyn . C th ch r tn ngi b trut quyn tha k hoc in
lng b qua bng cch nh ot ton b ti sn ca mnh cho ngi khc m b qun
ngi trong din tha k.
2.phn nh phn di sn cho tng ngi tha k. C th ch nh ngi tha k v
ti sn c th m h c hng, c th ch nh phn m ngi tha k c hng
trong tng s di sn. nu h ch nh nhng ngi tha k m khng ni r phn h c
hng th cc phn ca nhng ngi tha k ny c sang on ln bng nhau.
3.Dnh mt phn ti sn trong khi di sn i tng th cng
4.giao ngha v cho ngi tha k trong phm vi di sn. ngi tha k phi thc
hin ngha v ti sn do ngi li di sn tha k giao trong phm vi di sn nhn
5.ch nh ngi di chc, qun l di sn, phn chia di sn
6.ngi lp di chc c quyn sa i, b sung, thay th, hu b di chc
Cu 31: tr thnh ch th ca quan h php lut dn s c nhn cn c nhng
iu kin g, ni dung nhng iu kin c quy nh nh th no trong BLDS
* Quan h php lut l quan h x hi c cc quy phm php lut dn s iu
chnh, trong cc bn tham gia c lp v t chc v ti sn, bnh ng v a v php

l, quyn v ngha v cc bn c Nh nc bo m thc hin thng qua cc bin php cng ch mang tnh cht ti sn.
* C nhn khi tham gia vo quan h php lun dn s phi m bo iu kin:
1. nng lc php lut dn s ca c nhn l kh nng ca c nhn c quyn dn s
v ngha v dn s. Ni dung nng lc php lut dn s ca c nhn bao gm: Quyn
nhn thn khng gn lin vi ti sn' quyn nhan thn khng gn lin vi ti sn, quyn
s hu, quyn tha k v cc quyn khc i vi ti sn; quyn tham gia quan h dn s
v c ngha v pht sinh t quan h ( iu 17. mi c nhn u c nng lc php lut
dn s nh nhau. Nng lc php lut dn s ca c nhn pht sinh t khi ngi sinh ra v
chm dt khi ngi cht. Nng lc php lut dn s ca c nhn khng th b hn ch,
tr trng hp php lut quy nh ( v d c bn n ca to n cm mt ngi c tr mt
a phng trong mt thi gian nht nh, hoc cm lm mt ngh trong mt thi gian nht
nh)
2. nng lc hnh vi dn s ca c nhn l kh nng ca c nhn bng hnh vi ca
mnh xc lp, thc hin quyn ngha v dn s. Nng lc hnh vi dn s ca c nhn ph
thuc vo la tui, th cht ca mi c nhn do php lut quy nh. ngi t 18 tui tr
ln c nng lc dn s , tr trng hp mt nng lc hnh vi dn s ( nh ngi b bnh tm
thn hoc mc cc bnh khc m khng th nhn thc, lm ch c nhng hnh vi ca
mnh ) hoc hn ch nng lc hnh vi dn s (nh ngi nghin ma tu hoc nghin cc
cht kch thch khc dn n ph tn ti sn ca gia nh )
Ngi cha 6 tui th khng c nng lc hnhvi dn s. Mi giao dch dn s ca ngi
cha 6 tui u phi do ngi i din theo php lut xc lp thc hin
Ngi t 6 tui n cha 18 tui c nng lc hnh vi dn s cha y , h c quyn
giao dch dn s nhng phi c ngi i din theo php lut ng , tr nhng giao dich
nhm p ng nhu cu sinh hot hng ngay. Ring ngi t 15 tui n cha 18 tui,
nu c ti sn ring bo m thanh ton ngha v th c th t mnh xc lp thc
hin giao dch dn s m khng cn ngi i din theo php lut ng , tr trng hp
php lut c quy nh khch.
Cn c pht sinh ngha v dn s
H DS
Hnh vi php l n phng:vic nhng v c pht sinh hay khong ph thuc vo
vic tip nhn ch ca bn kia theo ng cc yu cu v iu kin thc hin m 1 bn
ra
- chim hu, s dng, c li v ti sn khng c cn c php lut:
vic chim hu s dng khng c cn c php lut do s lm pht sinh mt quan h
ngha v dn s phi bi thng thit hi.
- Gy thit hi do hnh vi tri php lut.
- Thc hin cng vic khng c u quyn.
*Cn c chm dt:
- Ngha v c hon thnh
- Theo tho thun ca cc bn
- Bn c quynm min cho bn c ngha v thc hin ngha v.
Cc iu kin c nhn tr thnh ch th ca lut dn s.
* Nng lc php lut dn s ca c nhn:
- NL Php lut dn s ca c nhn l kh nng ca c nhn c cc quyn v ngha
v dn s. NL php lut dn s c cc c im:

+ Do nh nc quy nh trong cc vn bn php lut m ni dung ca n ph thuc


vo hnh thi kinh t x hi vo cc iu kin chnh tr, kinh t, x hi ti mt thi im
nht nh HT Kinh t X hi khc nhau dn n nhn lc php lut dn s khc nhau.
Cng HT kinh t x hi nhng ch chnh tr khc nhau, nhn lc php lut dn s ca
cng dn cng khc nhau. Mt nc nhng thi im khc nhau nhn lc php lut dn s
khc nhau.
+ Mi c nhn u bnh ng v nng lc php lut. Nhn lc php lut dn s
ca c nhn khng hn ch bi bt c l do no.
+ Nhn lc php lut dn s ca c nhn do nh nc quy nh th nhn lc php
lut dn s ca c nhn ch c th b hn ch theo quy nh ca php lut.
+ Tnh bo m ca nhn lc php lut dn s. Nhn lc php lut dn s mi ch
l kh nng c nhn c quyn v ngha v dn s tr thnh quyn v ngha v c
th cn phi c iu kin v chnh tr kinh t php l.
- Thi im bt u v chm dt nng lc php lut dn s ca c nhn.
" Nng lc php lut dn s ca c nhn bt u t khi ngi sinh ra v chm
dt khi ngi cht".
- Ni dung Nng lc php lut dn s.
+ Quyn nhn thn khng gn vi ti sn v quyn nhn thn gn vi ti sn.
+ Quyn s hu v cc quyn khc i vi ti sn, quyn tha k.
+ Quyn tham gia vo cc quan h dn s v cc quyn, ngha v pht sinh t
quan h .
* Nng lc hnh vi dn s ca c nhn.
iu 19BLDS: Nng lc hnh vi dn s ca c nhn l kh nng ca c nhn
bng hnh vi ca mnh xc lp, thc hin cc quyn v ngha v dn s.
Nh vy nng lc php lut dn s mi l kh nng, l tin c nhn c quyn v ngha
v dn s; cn nng lc hnh vi dn s mi l kh nng thc t cc ch th thc hin
cc quyn v ngha v dn s.
- Cn c vo kh nng nhn thc, iu khin hnh vi php lut dn s phn bit
mc nng lc hnh vi dn s ca c nhn.
+ Nng lc hnh vi y : t 18 tui tr ln.
+ Nng lc hnh vi khng y : t 6 tui n di 18 tui.
+ Khng c nng lc hnh vi: Ngi di 6 tui.
+ Mt nng lc hnh vi; To n ra quyt nh tuyn b mt ngi mt nng lc
hnh vi dn s nu nh ngi b bnh tm thn hoc cc bnh khc m h khng th
nhn thc, lm ch c hnh vi ca mnh.
+ Hn ch nng lc hnh vi: ngi nghim ma tu v cc cht kch thch khc dn
n ph tn ti sn ca gia nh.
Tm li, nng lc php lut dn s v nng lc hnh vi dn s ca c nhn l hai
iu kin tin quyt c nhn c th tr thnh ch th quan h php lut dn s trong
nng lc php lut dn s l iu kin cn cn nng lc hnh vi dn s l iu kin
c nhn tham gia cc giao dch dn s.
Cu 32: Theo quy nh ca php lut hin hnh vic tuyn b cng dn mt tch,
cng dn cht c th hin nh th no. Hu qu php l ca quyt dnh tuyn b
mt tch, tuyn b cht
* Tuyn b mt tch.

Nu mt c nhn vng mt ni c tr khng c tin tc g trong thi gian di m


khng thc hin cc ngha v ca mnh th ngi c quyn li lin quan c quyn yu cu
to n tm kim, tuyn b ch.
- Bit tch 6 thng th ngi c quyn li ch lin quan c quyn yu cu to n
tm kim v c bin php qun l ti sn.
- Bit tch 2 nm th c quyn yu cu to n tuyn mt tch ( thi hn 2 nm
tnh t ngy bit tin tc cui cng ca ngi ). Vic tuyn b mt ngi mt tch ko
theo nhng hu qu php l nht nh. ti sn ca ngi mt tch c qun l theo quyt
nh ca to n nu v hoc chng ca ngi mt tch xin ly hn th to n x cho ly hn.
* Tuyn b cht:
Theo iu 91 BLDS to n c th tuyn b mt ngi cht trong bn trng hp
sau:
- Sau 3 nm k t ngy tuyn b mt tch ca to n c hiu lc php lut m vn
khng c tin tc l cn sng hay cht.
- Bit tch 5 nm v khng c tin tc l cn sng hay cht.
- Bit tch sau 5 nm k t ngy chin tranh kt thc m vn khng c tin tc l
cn sng.
- B tai nn hoc thm ho, hoc thin tai m sau 1 nm k t ngy b tai nn hoc
thm ho xy ra m khng c tin tc l cn sng.
Khi quyt nh ca to n tuyn b mt ngi cht c hiu lc php lut th cc
quan h v hn nhn gia nh v cc quan h khc v nhn thn ca ngi c gii
quyt nh i vi mt ngi cht. Ti sn ca ngi c gii quyt theo php lut v
tha k. V hoc chng ca ngi c quyn kt hn vi ngi khc.
Cu 33: Phn bit nng lc ch th ca c nhn vi php nhn, h gia nh.
* c nhn, php nhn, h gia nh l nhng ch th ca quan h php lut dn s.
- C nhn: l ch th u tin, ch th quan trng nht ca lut dn s. Nng lc
ch th ca c nhn bao gm nng lc php lut dn s v nng lc hnh vi dn s.
- Nng lc php lut dn s ca c nhn: bt u t khi ngi sinh ra v chm
dt khi ngi cht. Nh vy nng lc php lut dn s ca c nhn l thuc tnh gn
lin vi c nhn l thuc tnh gn lin vi c nhn sut i v khng chu nh hng bi
tui tc, hon cnh, ti sn, kh nng nhn thc.
- Nng lc php lut l kh nng ca php nhn c cc quyn v ngha v dn s
ph hp vi hot ng ca mnh. Nng lc php lut dn s ca php nhn pht sinh t
thi im c quan nh nc c thm quyn ra quyt nh thnh lp hoc cho php thnh
lp php nhn.
- H gia nh l ch th trong quan h php lut dn s ch l nhng h gia nh
m cc thnh vin c ti sn chung hot ng kinh t chung trong quan h s t,
trong hot ng sn xut nng lm ng nghip v trong mt s lnh vc sn xut kinh
doanh khc do php lut quy nh.
1.Phm vi.
- Nng lc ch th ca c nhn l nng lc tng hp ngha l c nhn c quyn
tham gia vo mi quan h php lut dn s, mi giao dch dn s.
- Nng lc ch th ca php nhn, h gia nh l nng lc chuyn bit. Php nhn
ch c php tham gia vo quan h php lut dn s, ph hp vi mc ch hot ng
quy nh trong iu l.

- H gia nh tham gia vo quan h s dng t vay vn Ngn hng sn xut


nng, lm, ng nghip.
2. Qu trnh hnh thnh.
- Nng lc ch th ca c nhn khng y khi c sinh ra, c th l khi sinh
ra c nhn ch c nng lc php lut m cha c NLHV.
- Php nhn, h gia nh nng lc ch th c y khi hnh thnh nng lc php
lut v nng lc hnh vi c hnh thnh ng thi vi nhau.
3.Tnh n nh.
- Nng lc ch th ca c nhn c n nh, xc nh c th khng thay i.
- Nng lc ch th ca php nhn c th thay i theo mc ch hot ng.
Cu 34: i din l gi? c my loi i din, phm vi thm quyn i din c
php lut hin hnh quy nh nh th no?
i din l vic mt ngi (gi l ngi i din) nhn danh mt ngi khc (gi l
ngi c i din) xc lp thc hin cc giao dch dn s trong phm vi thm quyn i
din.
* Ch nh i din c nhng c im:
- Ch th tham gia quan h i din bao gm ngi i din v ngi c i din.
Ngi i din l c nhn c nng lc hnh vi dn s y , cn ngi c i din c th
l c nhn (bao gm ngi khng c nng lc hnh vi, nng lc hnh vi khng y
hoc c nng lc hnh vi y ) php nhn, h gia nh, t hp tc.
* cc loi i din:
- i din theo php lut: l i din do php lut quy nh hoc c quan nh nc
c thm quyn quyt nh.
+ i din do php lut quy nh nhng ngi i din theo php lut bao gm
.Cha m i vi con v thnh nin
.Ngi c gim h vi ngi gim h.
.Ngi c to n ch nh i vi ngi b hn ch nng lc hnh vi
.Ngi ng u php nhn
.Ch h gia nh vi h gia nh
.T trng t hp tc vi t hp tc
.Nhng ngi khc
.i din theo quyt nh ca c quan nh nc c thm quyn, ch xut
hin khi c quyt nh ca c quan hnh chnh nh nc.
- i din theo u quyn : L i din c xc lp theo s u quyn gia ngi i
din v ngi c i din.
+ L mt giao dch dn s c xc lp theo ch ca hai bn
+ Song song tn ti hai mi quan h : quan h gia ngi u quyn vi ngi c u
quyn v quan h gia ngi c u quyn vi ngi th ba.
+ Ngi i din u quyn phi l c nhn c y nng lc hnh vi dn s.
* Phm vi thm quyn i din
Phm vi thm quyn i din l gii hn quyn v ngha v theo ngi i din
nhn danh ngi i din xc lp, thc hin mi giao dch dn s vi ngi th ba.
- Vi loi i din theo php lut, th ngi i din c thm quyn xc lp thc
hin mi hnh vi giao dch dn s v li ch ca ngi c i din, tr nhng trng hp
php lut c quy nh khc.

- i din theo u quyn th phm vi thm quyn i din c xc lp theo vn


bn u quyn.
- Ngi i din ch c thc hin giao dch dn s trong phm vi thm quyn i
din. Mi giao dch dn s c xc lp, thc hin vt qua thm quyn i din u khng
lm pht sinh quyn ngha v dn s i vi i din, tr trng hp c ngi i din
chp thun
Cu 35: Trnh by khi nim v i tng ca ngha v dn s. Ngha v dn s
pht sinh v chm dt trong nhng trng hp no.
Ngha v dn s l vic m theo quy nh ca php lut th mt hoc nhiu ch
th ( gi l ngi c ngha v ) phi lm mt cng vic hoc khng c lm mt cng
vic v li ch ca mt hoc nhiu ch th khc ( gi l ngi c quyn)
i tng ca ngha v dn s chnh l khch th ca ngha v dn s. i tng
l ti sn, cng vic phi lm hoc khng lm.
i tng ca ngha v c th l ti sn hoc hnh vi nhng phi c y cc
iu kin:
- i tng ca ngha v phi l hnh vi hay ti sn c xc nh r rng.
- Phi l hnh vi ti sn m php lut khng cm khng tri o c x hi.
Cu 36:Trnh by khi nim v c im ca php nhn, doanh nghip t nhn c
phi l php nhn hay khng ?
* Php nhn l mt t chc c y bn iu kin sau:
- c c quan nh nc c thm quyn thnh lp, cho php thnh lp ng k
hoc cng nhn:
- C c cu t chc cht ch
- C ti sn c lp vi c nhn, t chc khc v t chu trch nhim bng ti sn
.
- Nhn danh mnh tham gia cc quan h php lut mt cch c lp.
Mun tham gia vo cc quan h php lut dn s, php nhn dn phi c nng lc
php lut dn s. Nng lc php lut dn s cu php nhn l kh nng ca php nhn c
cc quyn v ngha v ph hp vi mc ch hot ng ca mnh . nng lc php lut dn
s ca php nhn pht sinh t thi im c quan nh nc c thm quyn ra quyt nh
thnh lp hoc cho php thnh lp php nhn
Ni dung nng lc php lut dn s ca php nhn ph thuc vo chc nng
nhim v thm quyn c th ca tng php nhn. nng lc php lut dn s ca php
nhn chm dt k t thi im php nhn b gii th ( hoc b tuyn b ph sn)
Cu 37: Khi nim v c im ca s hu:
- S hu l mt phm tr kinh t ch cc quan h pht sinh trong qu trnh chim
hu, s dng, nh ot ti sn.
Quan h SH tn ti ngay c trong trng hp cha PL iu chnh
Ngun lc v c hn nhu cu l v hn, khng c 1 cc thc qun l (php lut iu
chnh) th s lon
V d:
- Quan h s hu l quan h gia ngi vi ngi v ti sn. Trong ch r ti
sn thuc v ai, do ai chim hu, s dng v nh ot.

Cu 38: Khi nim v c im ca quyn s hu:


Hiu theo ngha khch quan: L tng hp cc quy phm php lut iu chnh cc quan h
x hi pht sinh trong qu trnh chim hu, s dng, nh ot ti sn c php lut
iu chnh.
- Hiu theo ngha ch quan: cc quyn nng c th bao gm quyn chim hu, s
dng, nh ot ti sn ca ch s hu i vi ti sn thuc quyn s hu hp php
ca mnh.
c im ca quyn s hu:
- i tng ca quyn s hu l ti sn: gip chng ta phn bit gia quyn s hu
vi quyn nhn thn
- L mt quyn tuyt i: suy ra t quan h php lut dn s tuyt i: ch th quyn
xc nh, ch th ngha v l tt c ch th cn li: quan h s hu, ch th c quyn
s hu, cc ch th cn li tn trng quyn s hu. Cn quyn tng i: c 2 bn
ch th quyn v ngha v u xc nh t trc: quan h hp ng, bi thng,
trch nhim DS ngoi hp ng
- L mt quyn i vt (vt quyn):
+ gn lin vi ti sn,
+ p ch trn mi ch th: mang tnh cht c quyn, xut pht t bn cht ti sn,
cng lc s dng ti sn th gi tr s dng s gim.
+quyn truy i (chim hu khng c cn c php lut),
+quyn loi tr
* phn bit vi i nhn (khng gn lin vi ti sn), quyn yu cu, thc hin trn
ngi, v d: cho vay tin, pht sinh ngha v tr $
Cc nguyn tc ca QSH:
- Quyn s hu hp php ca c nhn, php nhn v cc ch th khc c php lut
bo v: khi b vi phm c quyn yu cu CQNN c thm quyn can thip, bo v
- Khng ai c th b hn ch, tc ot tri php lut quyn s hu i vi ti sn
ca mnh: da trn quy nh ca php lut, v d: trng mua, trng dng c bi
thng u phi c php lut quy nh v tun theo trnh t th tc.
- Quyn s hu ti sn phi c xc lp; chm dt theo quy nh ca php lut.
- Ch s hu c thc hin mi hnh vi ca mnh i vi ti sn, nhng khng
c lm thit hi v nh hng n li ch ca Nh nc, li ch cng cng, quyn
v li ch hp php ca ngi khc.
- Ch s hu chu ri ro i vi ti sn ca mnh.
Cu 39: Khi nim v c im ca quyn chim hu:
- Khi nim: Quyn chim hu l quyn nm gi, qun l ti sn. V d: vic cm nm,
chi phi, kim sot, thng k, bo qun, phn loi, dn nhn, lu kho.......
- Chng minh vic chim hu thng d dng hn chng minh quyn s hu. Thng
thng, i vi ng sn, ngi chim hu thng c suy on l ch s hu, y l
l do mt s nc ngi ta khng tha nhn chim hu l mt quyn
- Tuy nhin, khng phi lc no vic chng minh quyn chim hu cng n gin
- Phn loi:
+ Chim hu thc t
. Chim hu thc t l vic ch s hu, ngi chim hu hp php t mnh nm gi,
qun l ti sn trn thc t

. Chim hu php l l vic ch s hu, ngi chim hu hp php khng thc t


nm gi, qun l vt nhng v mt php l h vn c quyn chim hu vt. V d: khi ti
sn b nh cp, nh ri
+ Chim hu c cn c php lut v chim hu khng c cn c php lut
Chim hu c cn c php lut l vic chim hu tha mn mt trong cc cn c quy
nh ti iu 183 BLDS:
Cu 40: Khi nim v c im ca quyn s dng:
Quyn s dng
Quyn s dng l quyn khai thc cng dng, hng hoa li, li tc t ti sn.
Nhng ngi c quyn s dng ti sn:
+ Ch s hu
+ Ngi c ch s hu chuyn giao quyn s dng thng qua hp ng, quyn ny b
gii hn theo hp ng
+ Ngi c quyn s dng ti sn theo quy nh ca php lut
Mang tnh cht c quyn, cc ch th khc khng th ng thi s dng ti sn vi ch
th khc c
V d: C 1 cn nh p, c vn hoa p. Quyn s dng hoc s hu khng bao hm
cc quyn khc, khng phi hu hiu trong tt c cc trng hp, nh quyn quan st.
Trong trng hp ny xy tng ln v bn v vo xem, thc hin lut hp ng
Tranh chp quyn s dng c: Bn cnh trng ua nga c 1 nh k cn trng ua.
ng ch nh ny xy 1 cn nh tht cao quan st, sau ng ny thu 1 i pht thanh
n bnh lun vic ua nga. Hot ng ny nh hng quyn li n trng ua. 3
ngi b kin: ch nh, i pht thanh v pht thanh vin. Lp lun: quyn quan st l 1
quyn mang tnh cht s hu, ai mun s dng phi tr tin. Tuy nhin Ta n khng
nh khng xm phm quyn s hu.
Cu 41: Khi nim v c im ca quyn nh ot:
Quyn nh ot l quyn ca cc ch s hu chuyn giao quyn s hu ti sn ca mnh
cho ngi khc hoc t b quyn s hu .
V d: bn, tng cho ti sn, vt i thng rc.....
Ngi c quyn nh ot ti sn:
+ Ch s hu
+ Ngi c ch s y quyn nh ot. Phng thc nh ot phi ph hp ch ca
ch s hu.
V d: c y quyn bn nh 500tr, khng th bn 400tr
+ Ngi c quyn n ot ti sn theo quy nh ca php lut
Cc phng thc nh ot
+ nh ot ti sn trn thc t: l vic hy b ti sn, tiu dng ti san, t b ti sn,
+ nh ot php l: l vic chuyn giao ti sn cho ngi khc thng qua giao dch dn
s nh vic bn, trao i, tng cho, cho vay, tha k ti sn.
phi theo quy nh php lut, khng nh hng li ch ca Nh nc v XH, trnh t
th tc phi theo quy nh php lut. V d bn nh phi v hp ng lp thnh vn bn
v c cng chng
Cu 42: Xc nh cc trng hp chim hu c cn c php lut, ngha ca n
trong thc tin v trong p dng lut dn s:
iu 183. Chim hu c cn c php lut
Chim hu c cn c php lut l vic chim hu ti sn trong cc trng hp sau y:

1. Ch s hu chim hu ti sn;
2. Ngi c ch s hu u quyn qun l ti sn;
3. Ngi c chuyn giao quyn chim hu thng qua giao dch dn s ph hp vi quy
nh ca php lut; (ph hp ch ca ch s hu). V d: thu, mn
Khng l ch s hu nhng chim hu ti sn ph hp vi quy nh ca php lut
4. Ngi pht hin v gi ti sn v ch, ti sn khng xc nh c ai l ch s hu, ti
sn b nh ri, b b qun, b chn giu, b chm m ph hp vi cc iu kin do php
lut quy nh;
5. Ngi pht hin v gi gia sc, gia cm, vt nui di nc b tht lc ph hp vi cc
iu kin do php lut quy nh;
Cu 43: Xc nh cc trng hp chim hu khng c cn c php lut, ngha
ca n trong thc tin v trong p dng lut dn s:
Cc trng hp khc do php lut quy nh.
- Chim hu bt hp php, khng c cn c php lut:
+ Chim hu bt hp php ngay tnh;
Ngi chim hu khng c cn c php lut nhng ngay tnh l ngi chim hu khng
bit v khng th bit vic chim hu ca mnh l khng c cn c php lut
+ Chim hu bt hp php khng ngay tnh.
Ngi chim hu khng c cn c php lut khng ngay tnh l ngi bit hoc tuy
khng bit nhng php lut buc h phi bit rng vic chim hu ti sn ca h l
khng c cn c php lut. (xe my khc vi ng h)
ngha ca vic phn loi
- Chim hu c cn c php lut c php lut cng nhn v bo v
- Ngi chim hu khng c cn c php lut khng ngay tnh khng c php lut bo
v trong mi trng hp
- Ngi chim hu khng c cn c php lut nhng ngay tnh c php lut bo v
mt mc nht nh:
+ C th tr thnh ch s hu ti sn trong mt s trng hp nht nh (iu 257, 258
BLDS)
+ C th tr thnh ch s hu ti sn theo thi hiu (iu 247)
+ C quyn khai thc cng dng, hng hoa li, li tc t ti sn theo quy nh ca php
lut (iu 194 BLDS)
+ C quyn yu cu ch s hu, ngi chim hu hp php thanh ton nhng chi ph cn
thit m ngi chim hu ti sn khng c cn c php lut nhng ngay tnh b ra
bo qun lm tng gi tr ti sn (iu 603 BLDS)
BI TP:
iu 676: Ngi tha k theo php lut:
- Hng tha k th nht: V, chng, cha , m , cha nui, m nui, con , con nui
ca ngi cht.
- Hng tha k th hai: ng ni, b ni, ng ngoi, b ngoi, anh rut, ch rut, em rut
ca ngi cht; chu rut ca ngi cht m ngi cht l ng ni, b ni, ng ngoi, b
ngoi.
- Hng tha k th ba: C ni, c ngoi ca ngi cht; bc rut, ch rut, cu rut, c
rut, d rut ca ngi cht m ngi cht l bc rut, ch rut, c rut, d rut, cht rut
ca ngi cht m ngi cht l c ni, c ngoi.

- Sau nm 1959 c hiu lc(13/1/1960 Min Bc, 25/3/1977 Min Nam) Trc nm
1959 (cha c hiu lc).
- Lut hn nhn gia nh c hiu lc nm 1986, hiu lc 3/1/1987, 1 v 1 chng, phi
ng k kt hn.
- Lut 2001, 1 v 1 chng, phi ng k kt hn.
iu 669: Ngi tha k khng ph thuc ni dung ca di chc.
Nhng ngi sau y vn c hng phn di sn bng hai phn ba sut ca mt
ngi tha k theo php lut, nu di sn c chia theo php lut, trong trng hp h
khng c ngi lp di chc lp di chc cho hng di sn hoc ch cho hng phn di
sn t hn 2/3 sut , tr khi h l nhng ngi t chi nhn di sn theo quy nh ti
iu 642 hoc h l nhng ngi khng c quyn hng di sn theo quy nh ti khon 1
iu 643 ca B lut ny:
1. Con cha thnh nin, cha, m, v, chng;
2. Con thnh nin m khng c kh nng lao ng.
Bi tp 1:
ng A v b B kt hn nm 1950, c 7 ngi con chung l C, D, E, F, G, H, K.
Vo nm 1961 ng A sng chung vi b Q (Thanh Ha), sinh c 3 ngi con l M, N,
T.
ng A cht thng 4/2006 c li di chc cho tt c cc con hng chung di sn, trut
quyn tha k ca b B, cho 2 ngi em rut l X v Y mi ngi mi ngi di sn.
Khi ng A qua i, ng X mai tng ht 8 triu.
Hy chia tha k bit rng ti sn chung A v B l 320 ti sn A v Q l 960 triu.
Gii:
- B Q khng phi l v hp php ca A
- Ti sn ca ng A vi b Q: 960 = 480 (triu).
- y l ti sn ng A to lp trong thi k hn nhn hp php vi b B => Ti sn chung
ca A + B l: : 320 + 480 = 800 (ca ring A: 400 triu).
Di sn: 400 8 = 392 triu (X mai tng ht 8 triu)
- B B l v hp php ca A nhng b trut quyn tha k nn tho iu 669 b B l ngi
tha k khng ph thuc ni dung di chc.
B = 2/3 392/11 = 23.76 triu
Bi tp 2:
A + B

C + Q

D + M

K
T
G
H
C: Di chc cho A v B hng chung di sn phn cn li chia u cho Q, K, T.
Gii:
Di chc ca C: 360 : 2 = 180 (triu)

Nu chia tha k theo php lut th:


+ Ngi tha k theo php lut ca C l: A B Q K T
Mi ngi c: 1/5 di sn.
A v B hng chung: 2/5 di sn
2/5 180 = 72 triu.
Theo di chc: A v B c hng: 180/4 = 45 (triu)
Theo iu 669, A v B ng l c hng: 2/3 72 = 48 (triu).
Bi tp 8: ng A v b B kt hn nm 1950, c 4 ngi con chung l C, D, E, F.
Vo nm 1959, ng A sng chung vi b T c 3 ngi con l H, K, P.
Anh C c v l M, c con l G v N.
ng A v anh C cht cng do b tai nn giao thng thng/2007; bit rng ng A c li
di chc cho C hng di sn; b B v T mi ngi hng di sn.
Theo anh (ch), di chc trn c v hiu hay khng? Ti sao? Hy chia tha k bit rng
ti sn chung A v B l 720 triu; ti sn chung A v T l 960 triu.
Gii:
Di chc khng v hiu
V:
- Ngi tham gia giao dch c nng lc hnh vi dn s;
- Mc ch v ni dung ca giao dch khng vi phm iu cm ca php lut,
khng tri o c x hi;
- Ngi tham gia giao dch hon ton t nguyn.
Tuy duy chc khng v hiu nhng 1 phn di chc dnh cho C khng c hiu lc v C
cht cng A( 365 667) v phn di sn ny s c chia tha k theo php lut.
- Ti sn ca A bao gm: 720 + 960 = 840 triu
- Theo di chc B v T mi ngi c hng: 840/4 = 210 triu
- Di sn cn li: 840 (210 2) = 420 triu.
- Nhng ngi tha k theo php lut hng th nht ca A:
B = T = H = P = K = C [G, N] = D = E = F
420/9 = 46,67 triu.

Nhn nh
1. B lut dn s nm 2005 c hiu lc i vi tt c cc quan h dn s trn lnh
th Vit Nam?
Tr li: Sai. Theo iu 2 BLDS 2005 ngoi c p dng trn lnh th nc
CHXHCNVN cn c p dng i vi quan h dn s thuc yu t nc ngoi.
2. Quan h tha k l quan h ti sn, thuc i tng iu chnh ca Lut dn s?
Tr li: ng. V i tng ca quan h tha k l ti sn nn v vy thuc i tng
iu chnh ca Lut dn s.
3. Nng lc Php lut dn s ca c nhn lun khng b hn ch?
Tr li: Sai. Nng lc c nhn khng th b hn ch tr trng hp php lut c quy nh
l hn ch.
4. C nhn c quyn Php lut t khi cn thai nhi?
Tr li: Sai. V phi c sinh ra v cn sng.
5. Ngi c nng lc dn s cha y khng c tham gia cc giao dch dn s?
Tr li: Sai. V theo iu 20 BLDS 2005 c th tham gia cc giao dch dn s nh phc
v cho sinh hot hng ngy, giao dch trao tay.
6. Ngi c nng lc hnh vi dn s cha y l ngi di 6 tui?
Tr li: Sai. Theo iu 21 BLDS 2005 ngi cha 6 tui khng c nng lc hnh vi
dn s, giao dch dn s ca ngi cha 6 tui khng c nng lc hnh vi dn s.
Giao dch dn s ca ngi cha 6 tui phi do ngi i din theo Php lut xc lp
thc hin.
7. Tt c cc giao dch dn s ca ngi cha 16 tui phi do ngi i din theo
php lut xc lp thc hin?
Tr li: Sai. Theo iu 20 BLDS Ngi t su tui n cha mi tm tui khi
xc lp, thc hin giao dch dn s phi c ngi i din theo php lut ng , tr
giao dch nhm phc v nhu cu sinh hot hng ngy ph hp vi la tui hoc php lut
c quy nh khc .
8. Ngi b bnh tm thn hoc b cc bnh khng c kh nng nhn thc l ngi
mt nng lc hnh vi dn s ?
Tr li: Sai. V ngi b mt nng lc hnh vi dn s phi c s gim nh y khoa v
c Ta n tuyn b.
9. Ngi mt nng lc hnh vi dn s, giao dch dn s do ngi i din Php lut
xc lp?
Tr li: ng. Theo K2. iu 22 BLDS 2005 Giao dch dn s do ngi i din Php
lut xc lp thc hin .
10. Ni dung giao dch dn s do i din cho ngi b hn ch nng lc hnh vi dn
s xc lp?
Tr li: Sai. Ngi i din ch c quyn cho hay khng cho ch khng c quyn quyt
nh. Ni dung giao dch do ngi b hn ch nng lc hnh vi quyt nh.
11. Ngi t 18 tui tr ln, c tr tu bnh thng mi c quyn lp di chc?
Tr li: Sai. Ch ng trong trng hp ngi c nng lc hnh vi Php lut dn s
v c ti sn.
12. Nhng ngi t 15 tui tr ln n 18 tui c quyn lp di chc nu c ti sn
v c s ng ca ngi i din hoc ngi gim h?
Tr li: Sai. Phi lp di chc bng vn bn, khng c lp di chc bng ming ( K2.

iu 652).
13. Nhng ngi b khuyt tt v th xc c th lp di chc bng vn bn?
Tr li: ng.( Theo K3. iu 652).
14. Cha m l ngi gim h ng nhin ca ngi cha thnh nin?
Tr li: Sai. V cha m l ngi i din cho con khi cha thnh nin.
15. Ngi c y quyn chim hu s dng, nh ot l ngi ch s hu ?
Tr li: Sai. Nu trong trng hp khng c hai ch y quyn mi c ng tn ch s
hu, cn c ch y quyn th khng c.
16. Cn c lm chm dt quyn s hu ny l pht sinh quyn s hu kia?
Tr li: Sai v ti sn c t hoa li, li tc v lao ng sn xut kinh doanh khng lm
chm dt quyn s hu ca ai c?
17. Khi mt hnh vi php l n phng l mt giao dch dn s?
Tr li: Sai. V c th mt ngi t b quyn s hu vi ti sn ca mnh, mt ngi
khc li xc lp giao dch dn s bng cch nht v.
18. Ngi c hng di sn phi l ngi cn sng vo thi im m tha k?
Tr li: Sai. V thai nhi hnh thnh trc khi m tha k v c sinh ra v cn sng
sau thi im m tha k.
19. Ngi lp di chc l ngi phi c nng lc hnh vi dn s y ?
Tr li: Sai. V theo K6. iu 660 BLDS 2005 v vn gi tr ca di chc bng vn bn
th ngi b hn ch nng lc vn c quyn lp di chc.
20. Ngi b tc quyn tha k khng c tha hng di sn tha k theo Php
lut?
Tr li: Sai. V h vn c hng tha k nu di chc khng c ch nh.
21. Nh nc l ngi c hng di sn tha k theo di chc?
Tr li: ng. V theo iu 644 BLDS 2005 .
22. Nng lc php lut dn s ca ngi b mt nng lc hnh vi dn s v ngi
bnh thng v khc nhau?
Tr li: Sai. Bi v theo K2. iu 14 BLDS 2005 quy nh:
Mi c nhn u c nng lc Php lut dn s nh nhau . iu c ngha l nng lc
Php lut dn s ca c nhn khng b hn ch, n c t khi sinh ra cho ti cht.
23. Ni c tr l ni c h khu thng tr?
Tr li: Sai.Bi v theo iu 52 BLDS 2005 quy nh:
Ni c tr l ni ngi thng xuyn sinh sng. Trong trng hp khng xc nh
c ni c tr ca c nhn theo iu kin trn th ni c tr c xc nh l ni ngi
ang sinh sng.
24. Tt c ti sn ca c nhn tuyn b mt tch c chia theo Php lut tha k?
Tr li: Sai. Bi v: Khi mt ngi b tuyn b mt tch th nng lc ch th ca ngi
ny ch tm thi b nh ch m n khng chm dt hn. Bi vy, ti sn ca ngi ny
khng th chia c. Ti sn ca ngi b tuyn b mt tch c bo qun, gn gi theo
quy nh ca Php lut.
25. Tt c cc t chc u l php nhn?
Tr li: Sai. Bi v: T chc ch c coi l php nhn khi t chc 4 iu kin sau:
1 c thnh lp hp php.
2 C c cu t chc cht ch.
3 C ti sn c lp vi c nhn, t chc khc v t chu trch nhim bng ti sn .
4 Nhn danh mnh tham gia cc quan h phpluaajt mt cch c lp.

26. Quyn nh ot ti sn ca php nhn c a s thnh vin ng ?


Tr li: Sai. Bi v: Do ti sn ca php nhn c hnh thnh t nhiu ngun khc nhau;
v mi hot ng ca php nhn u trong phm vi lut cho php. Chnh v tnh c lp
c bit m quyn nh ot ti sn ca php nhn phi c ton b thnh vin ng
.
27. Nng lc php lut dn s v nng lc hnh vi dn s ca h gia nh pht sinh
ng thi cng mt lc?
Tr li: Sai. Bi v: Nng lc php lut dn s v nng lc hnh vi dn s ca h gia nh
pht sinh ng thi cng mt lc. Ch khi h gia nh vi t cch l ch th ca Lut
dn s khi tham gia vo trong giao lu dn s m thi.
28. Tt c ch th quan h php lut dn s u chu trch nhim v hn?
Tr li: Sai. Bi v: Trong giao lu dn s ch c c nhn v php nhn phi chu trch
nhim v hn m thi. Cn cc ch th cn li ch chu trch nhim hu hn.
29. Thi hiu l thi hn do Php lut quy nh?
Tr li: Sai. Bi v: Theo quy nh ti iu 154 BLDS 2005 th thi hiu l thi hn do
Php lut quy nh m khi kt thc thi hn th ch th c hng quyn dn s,
c min tr ngha v dn s hoc mt quyn khi kin v n dn s, quyn yu cu
gii quyt vic dn s.
30. Mi s tha thun u l hp ng?
Tr li: Sai. Bi v: Hp ng l s tha thun ca cc bn khi tham gia vo giao lu dn
s. Nhng trong trng hp tha thun gia 2 ngi trai v gi tin ti hn nhn li
khng c coi l hp ng c.
31. Cha m l ngi gim h ng nhin ca con mt nng lc hnh vi dn s
cha c v, chng, con hoc c m v, chng, con u khng iu kin lm ngi
gim h?
Tr li: ng. Theo quy nh ti K3. iu 62 BLDS th cha m l ngi gim h
ng nhin cho con mt nng lc hnh vi dn s.
32. Vic y quyn c nhn chm dt khi cng vic y quyn hon thnh?
Tr li: Sai. Bi v: Theo quy nh ca BLDS th ngoi vic chm dt khi cng vic y
quyn hon thnh th cn c nhng trng hp sau:
- Thi hn y quyn ht.
- Ngi y quyn hy b vic y quyn hoc ngi c y quyn t chi vic y
quyn.
- Ngi y quyn hoc ngi c y quyn cht, mt nng lc hnh vi dn s, b hn
ch nng lc hnh vi dn s, mt tch, cht.
33. C nhn c nng lc php lut dn s t khi cn thai nhi?
Tr li: Sai. Bi v nng lc ca ngi ny c bo lu cho ti thi im sinh ra trc
300 ngy.
34. Thi hiu yu cu Ta tuyn b mt ngi cht lun lun l 5 nm?
Tr li: Sai. Bi v: Theo Cc im a, b,c K.1. iu 81 BLDS.
35. Ch khi no cc bn trong giao dch dn s yu cu Ta n tuyn b giao dch v
hiu th Ta mi tuyn b giao dch dn s v hiu?
Tr li: Sai. Bi v: Theo quy nh ca Php lut th ngoi vic khi cc bn yu cu ta n
tuyn b th cc giao dch m cc bn xc lp do vi phm nhng iu Php lut cm, tri
vi o c x hi. S b Ta n tuyn b v hiu m khng cn cc bn yu cu.
36. Php nhn ch khng c hot ng trong trng hp php nhn phi php nhn?

Tr li: Sai. Bi v: Php nhn ch c hot ng trong lnh vc, phm vi, nhim v m
php nhn c php hot ng.
37. Thi hn khng c tnh bng pht?
Tr li: Sai. Bi v: Theo quy nh ti K2. iu 149 BLDS th thi hn c th c xc
lp bng pht, ngy, gi
38. Ngi tham gia giao dch dn s phi c nng lc hnh vi dn s y ?
Tr li: Sai. Bi v: Theo quy nh ti iu 20 BLDS th ngoi ngoi nhng ngi tham
gia giao dch dn s phi c nng lc hnh vi y , th ngi cha 6 tui n cha
18 tui cng c quyn xc lp, thc hin nhng giao dch nh nhm phc v nhu cu
hng ngy. ng thi nhng ngi t 15 tui => di 18 tui cng c xc lp thc
hin cc giao dch nu c ti sn ring. Tr trng hp Php lut c nhng quy nh
khc.
39.Nng lc dn s v hiu khng pht sinh quyn v ngha v ca cc bn t thi
im Ton n tuyn b giao dch v hiu?
Tr li: Sai. Bi v: Theo quy nh ca BLDS th khi mt giao dch c coi l v hiu s
khng pht sinh quyn v ngha v ca cc bn t thi im pht hin giao dch v
hiu. Ch khng cn n thi im Ta tuyn b giao dch l v hiu, mi khng lm
pht sinh quyn v ngha v cc bn.
39. Nng lc php lut dn s v nng lc hnh vi dn s ca c nhn cch 6 tui?
Tr li: ng. Bi v: Theo quy nh ca BLDS 2005 th nng lc php lut ca c nhn
c t thi im c nhn c sinh ra, v nng lc hnh vi dn s ca c nhn c c
k t khi c nhn 6 tui.
40. Mi c nhn u c nng lc hnh vi dn s nh nhau?
Tr li: Sai. Bi v: Nng lc hnh vi dn s ca c nhn cn c vo tui v trnh
nhn thc. Do , c nhn khc nhau th c nng lc hnh vi l khc nhau.
41. Tt c mi s y quyn phi c lp thnh vn bn?
Tr li: Sai. Bi v: Trong trng hp cha y quyn cho con th khng phi thnh lp vn
bn.
42. Vic nh ot ti sn ca h gia nh th khng phi c a s thnh vin ng
?
Tr li: Sai. Bi v: Theo quy nh ti K2. iu 109 BLDS th vic nh ot ti sn l
t liu sn xut, ti sn chung c gi tr ln th phi c cc thnh vin t 15 tui tr
ln ng , i vi cc loi ti sn chung khc phi c a s thnh vin t 15 tui
tr ln ng .
43. Vic nh ot ti sn ca t hp tc c a s thnh vin ng ?
Tr li: Sai. Bi v: Theo quy nh ti K2. iu 114 BLDS Th vic nh ot ti sn l
t liu sn xut phi ojc ton th t vin ng , i vi cc loi ti sn khc c a
s t vin ng .
44. Giao dch dn s c iu kin chnh l giao dch dn s tha mn cc iu cc
kin c hiu lc ca mt giao dch dn s(GDDS)?
Tr li: Sai. Bi v: Ngoi nhng iu kin c hiu lc ca GDDS, th GDDS c iu
kin xy ra (do cc bn tha thun vi nhau) th mi pht sinh quyn v ngha v.
iu c ngha, GDDS c iu kin l giao dch m phi c iu kin xy ra th mi c
hiu lc ca giao dch c cc bn tha thun.
45. S thc hin trong lut Dn s c gi l s th hin ch v hoi vng ch?
Tr li: Sai. Bi v: s thuc hin trong lut Dn s c gi l s th hin ch v by

t ch.
46. i din ch bao gm i din theo Php lut v i din theo y quyn?
Tr li: ng. Bi v: theo quy nh ca BLDS 2005 th i din ch bao gm hai loi:
+ i din theo Php lut.
+ i din theo y quyn.
47. Mi giao dch dn s ca ngi c nng lc hnh vi dn s cha y u
c thng qua hnh vi ca ngi i din hoc gim h?
Tr li: Sai. Bi v: Cn c iu 20 BLDS th ngi c nng lc hnh vi dn s cha
y cng c quyn xc lp, thc hin mt s giao dch nhm phc v yu cu hng
di 18 tui nu c ti sn ring cng c quynngy; ng thi ngi t 15 xc lp,
thc hin giao dch vi ngi khc. Tr trng hp bt buc phi thng qua hnh vi ca
ngi i din hoc gim h.
48. Ni dung giao dch dn s ca ngi b hn ch nng lc hnh vi dn s phi do
ngi i din hoc ngi gim h quyt nh?
Tr li: Sai. Bi v: Theo quy nh ti K2- iu 23 - BLDS th giao dch dn s lin quan
n ti sn ca ngi b tuyn b hn ch nng lc hnh vi dn s th phi c s ng
ca ngi i din theo Php lut, tr giao dch phc v i sng hng ngy.
49. Ch khi no c s tha thun th mi c xem l hp ng dn s?
Tr li: Sai. Bi v: C nhng trng hp khng c s tha thun m vn c xem l
hp ng.
50. Nng lc hnh vi dn s (NLHVDS) ca c nhn l hnh vi n nh?
Tr li: Sai. Bi v: Do NLHVDS ca c nhn cn c vo tui v trnh nhn thc,
cho nn tng thi im c nhn c th thay i nng lc hnh vi dn s ca mnh.
51. Thi hiu tuyn b mt giao dch dn s mt hiu lc l 1 nm?
Tr li: Sai. Bi v: Theo quy nh ti iu 136 BLDS th thi hiu Ton n tuyn b
giao dch dn s v hiu l 2 nm; v i vi cc giao dch do vi phm iu cm Php
lut, tri o c x hi, do gi to l v hn.
52. Ngi b mc bnh tm thn, mc bnh khc m khng th nhn thc c
hnh vi ca mnh c gi l ngi b hn ch nng lc hnh vi dn s (NLHVDS)?
Tr li: Sai. Bi v: Theo quy nh ti iu 22 BLDS th ngi c gi l ngi
mt nng lc hnh vi dn s.
53. Ch khi no mt quan h x hi c mt quy phm Php lut dn s iu
chnh th quan h x hi c gi alf quan h Php lut dn s?
Tr li: Sai. Bi v: i sng ca x hi ngy cng bin i m cc QPPLDS th n nh
khng tin kp vi nhng quan h x hi . Bi vy, Lut dn s iu chnh ngay c
trong trng hp cha c QPPL ( p dng tng t lut). Do , quan h x hi cng
c gi l quan h Php lut dn s.
54. U ban nhn dn cc cp c c gi l php nhn khng?
Tr li: c. Bi v: UBND cc cp c 4 iu kin quy nh ti iu 84 BLDS
2005.
55. Cc bn ch th trong quan h Php lut dn s lun lun c xc nh?
Tr li: Sai. Bi v: Trong quan h Php lut dn s, ch th quyn lun lun c xc
nh, cn ch th ngha v c th xc nh alf mt c nhn c th, cng c th l tt c
nhng ngi cn li.
56. Trong mi trng hp cc bn giao dch dn s( GDDS) tha mn iu kin lm
pht sinh hiu lc hp ng th khi iu kin xy ra cc bn phi thc hin theo

tha thun ?
Tr li: Sai. Bi v: Trong trng hp c s tc ng c mt bn hoc ngi th 3 c
thc y cho iu kin xy ra cc bn klhoong phi thc hin theo s tha thun .
57. Quyn nhn thn gn vi ti sn khc g vi quyn ti sn gn vi quyn nhn
thn?
Tr li:
+ Ging nhau: u l i tng iu chnh ca Lut dn s.
+ Khc nhau: Quyn nhn thn gn vi ti sn khng mang ni dung kinh t, khng tnh
ra c thnh tin, v khng c chuyn giao trong giao dch dn s. Tr trng hp
lut cho php.
58. Thi hiu yu cu Ta n tuyn b giao dch dn s v hiu l 2 nm?
Tr li: Sai. Bi v: hiu yu cu Ta n tuyn b giao dch dn s v hiu l 2 nm ch
trong cc giao dch( giao dch do ngi cha thnh nin, ngi mt nng lc hnh vi dn
s, ngi b hn ch nng lc hnh vi xc lp, giao dch do nhm ln, giao dch do b la
di, e da; giao dch do ngi xc lp khng nhn thc v lm ch c hnh vi ca
mnh, giao dch do khng tun th quy nh v hnh thc).Cn thi hiu yu cu Ta n
tuyn b giao dch dn s v hiu l v hn trong trng hp (giao dch dn s v hiu
do vi phm iu cm Php lut, tri o c x hi, giao dch do gi to).
59. Nng lc Php lut v nng lc hnh vi dn s ca c nhn pht sinh ng thi
cng lc?
Tr li: Sai. Bi v: NLPL ca c nhn c t khi sinh ra, nhng nng lc ca c nhn c
khi c nhn t n mt tui nht nh, v ph thuc vo trnh nhn thc.
60. Nng lc Php lut dn s ( NLPLDS) v nng lc hnh vi dn s ( NLHVDS)
ca php nhn pht sinh cng mt thi im ?
Tr li: ng. Bi v: Theo K2. iu 86 BLDS 2005 th NLPL v NLHVDS cu php
nhn pht sinh t thi im php nhn c thnh lp v chm dt khi php nhn chm
dt.
61. T chc phi chnh ph c phi l php nhn khng?
Tr li: Khng. Bi v: Khng 4 iu kin quy nh ti iu 84 BLDS 2005.
62. So snh tuyn b mt tch v tuyn b cht?
=> Ging nhau: C hai trng hp u pht sinh qusan h Php lut dn s v hu qu
Php l. u do Ta n tuyn b.
=> Khc nhau:
- Nng lc Php lut v nng lc hnh vi dn s ca tuyn b mt tch ch b nh ch tm
thi.
- Nng lc Php lut v nng lc hnh vi dn s ca tuyn b l cht th b chm dt
lun.
63. Ti sao ni h gia nh l ch th hn ch ca Lut dn s?
Tr l: Bi v: H gia nh ch c tham gia hot ng trong cc lnh vc: Nng Lm
Ng nghip m thi.
64. Khi mt ngi chim hu mt ti sn m khng bit mnh chim h bt hp
php th h c coi l chim hu bt hp php nhng ngay tnh?
Tr li: Sai. Bi v: Ngi chim hu khng bit nhng Php lut buc h phi bit.
II. Tnh hung.

1. Mt em b 9 tui m cho 100.000 ng. N c tham gia vo quan h Php lut tng
cho . N n sng 50.000 ng, mua chi 30.000 cn li 20.000 ng n mua 1 v
s. Tt c cc giao dch dn s trn u hp php, sau n lp di chc trng thng cho
mt ngi khc khi khng c giao dch di chc ny khng c gi tr Php lut, nu
khng c ngi i din hp php v di chc ny khng dc lp thnh vn bn,.
2. Mt ngi b bnh tm thn v mt ngi bnh thng c nng lc Php lut dn s
nh nhau. Cc c nhn khc nhau c nng lc dn s nh nhau.
3. A c v l B ng mang thai, A b tai nn cht. Thai nhi c c hng tha k ca A
khng?
=> Theo iu 633 khi c bo lu nng lc Php lut v tha k, a tr c hng
tha k nu sinh ra v cn sng.
4. A v B l hai v chng sau A mt tch mt thi gian v Ta n tuyn b A cht.
Nu 10 nm sau A quay v v khi phc nhn thn th:
- Nu B cha kt hn, A v B c th khi phc li nhn than nu c hai t nguyn ng .
- Nu B kt hn vi C th : Hn nhn mi c tn ti v cng nhn.
- Nu B kt hn vi C nhng ly hn v ang sng c thn: Lut cha quy nh.
5. A c Ta n tuyn b l cht. A li s tin l 100 triu, B v C c tha k
nhng thc t A cn sng.B khng bit A cn sng em 50 triu i mua t, C bit A cn
sng nhng c tnh du dim. C B v C em s tin tha k i mua t. Khi A quay v
ti sn ca C phi tr 100%, cn B ch phi tr phn ti sn bng s c hng.

Tng hp thi: Nhng quy nh chung v lut dn s Vit Nam.


Trng i hc Lut TP.HCM 2014 H Va Lm Va Hc.
1
Cu 1: 4 Cc nhn nh sau y ng hay sai? Gii thch ngn gn theo quy nh
php lut.
a/ Ch c phng php bnh ng, tha thun, t nh ot c p dng iu chnh
cc quan h ti sn v nhn thn trong cc giao lu dn s.
ng. V khi nim Lut Dn S: Lut dn s l mt ngnh lut trong h thng php
lut Vit Nam, l tng hp cc quy phm php lut iu chnh cc quan h ti sn mang
tnh cht hng ho - tin t v cc quan h nhn thn trn c s bnh ng, c lp, quyn
t nh ot ca cc ch th tham gia vo quan h .
b/ Giao dch dn s do ngi khng c quyn i din xc lp thc hin th khng lm
pht sinh hu qu php ly i vi ngi c i din.
Sai. Gii thch: Theo iu 145 B lut dn s nm 2005 quy nh v hu qu ca giao
dch dn s do ngi khng c quyn i din xc lp, thc hin nh sau:
1. Giao dch dn s do ngi khng c quyn i din xc lp, thc hin khng lm
pht sinh quyn, ngha v i vi ngi c i din, tr trng hp ngi i din
hoc ngi c i din ng . Ngi giao dch vi ngi khng c quyn i
din phi thng bo cho ngi c i din hoc ngi i din ca ngi tr li
trong thi hn n nh; nu ht thi hn ny m khng tr li th giao dch khng lm
pht sinh quyn, ngha v i vi ngi c i din, nhng ngi khng c quyn i
din vn phi thc hin ngha v i vi ngi giao dch vi mnh, tr trng hp
ngi giao dch bit hoc phi bit v vic khng c quyn i din.
2. Ngi giao dch vi ngi khng c quyn i din c quyn n phng chm
dt thc hin hoc hu b giao dch dn s xc lp v yu cu bi thng thit hi, tr
trng hp ngi bit hoc phi bit v vic khng c quyn i din m vn giao
dch.
c/ Ngi i din bao gm cc c nhn v t chc tha mn cc iu kin do php
lut quy nh.
Sai, v sau khi tha cc iu kin, th:
Ngi i din theo php lut l ngi do php lut hoc do c quan nh nc c
thm quyn qui nh, i din cho mt c nhn hay t chc no thc hin (xc
lp) cc giao dch hay hnh vi dn s, hnh chnh ( nh k hp ng, tham d
phin ta ).
d/ Khi ngi gim h cht th quan h gim h chm dt.
ng, v nu ngi gim h cht theo t nhin th chm dt l iu ng nhin.
Sai, v nu ngi gim h cht theo php lut th BLDS 2005 cha quy nh thng
nht
Cu 2: 2
So snh hu qu php ly ca vic tuyn b c nhn mt tch vi vic tuyn b c nhn
cht.
Cu 3: 4
Ngy 1/3/2007, ng A ang chy xe my trn ng th b B gy tai nn, lm ng A chn
thng s no, phi vo bnh vin cp cu v iu tr hn 3 thng. Sau khi n nh vt
thng, ng A c bnh vin cho xt vin, nhng b mt tr nh. Mi n ngy
1/3/2010, ng A mi c bn phc hi tr nh. Theo qui nh ti iu 607 BLDS 2005,

thi hiu khi kin i bi thng l 2 nm k t thi im quyn v li ch hp php b


xm phm. Hy cho bit thi hiu khi kin i bi thng thit hi trong trng hp
trn ht cha trong cc tnh hun sau y:
1/ Ngy 15/04/2010, ng A khi kin B ra ta n huyn, nhng B t chi bi thng v
cho rng thi hiu khi kin ht.
2/ Ngy 15/04/2010, A gp B i bi thng ton b thit hi, nhng B ch chp thun
bi thng mt na thit hi v cho rng A cng c phn li. Khng ng y, ngy
15/5/2010, A lm n kin B ra ta i bi thng thit hi, nhng B t chi v l do
ht thi hiu khi kin.
- Hng dn:
1. Ngy 15/04/2010 ng A khi kin B ra ta, tnh t ngy 1/03/2007 n ngy
15/04/2010 th ht thi hn khi kin theo iu 607 BLDS 2005, nn ng A khng th
khi kin B.
2. Ngy 15/04/2010 B chp nhn bi thng mt na thit hi, nn thi hiu ca
trng hp ny c thit lp li k t ngy 15/04/2010, nn ngy 15/05/2010 ng A
c th lm n khi kin B ra ta i bi thng thit hi.
2
Cu 1: 4 Nhn nh sau y ng hay sai? V sao? Nu c s php l.
a. Phng php iu chnh ca ngnh lut dn s l mnh lnh quyn uy.
Sai. Mnh lnh quyn uy l phng php iu chnh ca lut Hnh S.
b. Khi mt c nhn b tuyn b mt tch, tuyn b cht, th ti sn ca h c
chia cho nhng ngi tha k theo quy nh ca php lut tha k.
- ng. Nu ngi tuyn b mt tch, tuyn b cht khng li di chc hp php
theo php lut chia ti sn cho nhng ngi tha k.
- Sai. Nu ngi tuyn b mt tch, tuyn b cht c li di chc hp php theo php
lut, th ti sn c chia theo di chc cho nhng ngi tha k.
c. Vic y quyn i din phi c lp bng vn bn c ch k ca bn y quyn
v bn c y quyn.
- Sai. V trng hp theo khon 2, iu 142 B Lut dn s thHnh thc y quyn
do cc bn tha thun, tr trng hp php lut quy nh vic y quyn phi c
lp thnh vn bn. Trong thc tin c th thy nhiu hnh thc y quyn c xc
lp m khng cn phi bng vn bn, c th bng li ni hoc hnh vi c th.
- Ngh nh s 136/2006/N-CP ngy 14/11/2006 ca Chnh ph quy nh chi tit v
hng dn thi hnh mt s iu ca Lut Khiu ni, t co v cc lut sa i, b
sung mt s iu ca Lut Khiu ni, t co. Ti im c, khon 1, iu 1 ca Ngh
nh 136 quy nh trong trng hp ngi khiu ni m au, gi yu, c nhc im
v th cht hoc v l do khch quan khc m khng th t mnh khiu ni th c
y quyn cho cha, m, v, chng, con thnh nin, anh, ch, em rut hoc ngi
khc c nng lc hnh vi dn s y thc hin vic khiu ni. Ngi c y
quyn ch thc hin vic khiu ni theo ng ni dung c y quyn. Vic y quyn
phi bng vn bn v phi c xc nhn ca y ban nhn dn cp x ni ngi y
quyn c tr
d. Khi ci t php nhn th php nhn b ci t chm dt.

- ng. Chm dt php nhn trong trng hp c cu php nhn: hp nht php
nhn, sp nhp php nhn, chia tch php nhn, gii th php nhn l nhng cn c
chm dt php nhn thng thng nht
Cu 2: 2: Anh ch hy nu v phn tch cc loi s kin php l?
Hng dn:
Khi nim: S kin php l l iu kin, hon cnh, tnh hung ca i sng thc t
m s xut hin hay mt i ca chng c quy phm php lut gn vi s pht sinh thay
i hay chm dt quan h php lut.
Phn loi:
- Cn c vo s lng s kin php l v mi quan h gia chng trong vic lm pht
sinh, thay i, chm dt quan h php lut, s kin php l c chia thnh hai loi:
+ S kin php l n gin.
+ S kin php l phc tp.
- Cn c theo tiu chun ch, s kin php l c chia thnh hai loi:
+ S bin php l.
+ Hnh vi php l.
- Cn c vo kt qu tc ng ca s kin php l i vi quan h php lut, s kin
php l c chia thnh ba loi:
+ S kin php l lm pht sinh quan h php lut.
+ S kin php l lm thay i quan h php lut.
+ S kin php l lm chm dt quan h php lut
Cu 3: 4
Anh A nghin ma ty, b ta n tuyn b hn ch nng lc hnh vi dn s v ch nh ch
B ( v anh A) lm ngi i din hp php. Sau mt nm anh A c ch B a i cai
nghin, hin anh A lnh bnh v vic cai nghin thnh cng. K nim ngy ci ln
th 15, anh A dng tin ring ca mnh mua mt dn in t a nng (Karaoke chi
games video - internet), tr gi 32 triu ng cho c nh s dng. Sau , thy cc con
qu m chi games v ca ht m b b vic hc, nn anh A quyt nh bn dn my
in t ni trn cho hng xm C, vi gi 10 triu ng. Ch B i lm v, bit c s
vic, nn sang nh ng C tr li tin v i li dn my in t. ng C phn i, v
cho rng anh A l ch gia nh v c ton quyn quyt nh vic nh, nn khng ng tr
li dn my.
Theo cc anh ch, tranh chp ni trn gia cc bn phi c gii quyt nh th no, v
gii thch ti sao li gii quyt nh vy?
Hng dn: Tranh chp ni trn l tranh chp dn s gia ng C v ch B (ngi
i din hp php cho anh A); giao dch gia ng C v anh A khng phi l giao
dch nhm phc v cho nhu cu sinh hot hng ngy.
- ng C phi tr li dn my cho b C v:
+ anh A cai nghin thnh cng, nhng ta n cha ra quyt nh hy b vic anh A b
hn ch nng lc hnh vi dn s. Nn cc giao dch trc khi c quyt nh hy b ny
ca anh A u khng hp php. V anh A c ngi i din hp php do ta ch nh l
ch B, nn ch B c quyn i li dn my tnh v b B c ngha v tr li tin cho ng C.
+ Ngi i din theo php lut ca ngi b hn ch nng lc hnh vi dn s v phm vi
i din do To n quyt nh. Giao dch dn s lin quan n ti sn ca ngi b hn

ch nng lc hnh vi dn s phi c s ng ca ngi i din theo php lut, tr giao


dch nhm phc v nhu cu sinh hot hng ngy.
4
Cu 1: 4 Cc nhn nh sau y ng hay sai? V sao? Nu c s php ly?
a. Ngi nghin ru l ngi b hn ch nng lc hnh vi dn s. (ng)
ng v:
- Theo Khon 1, iu 23. B Lut Dn s 2005: Hn ch nng lc hnh vi dn s
Ngi nghin ma tu, nghin cc cht kch thch khc (ru, bia ) dn n ph tn ti
sn ca gia nh th theo yu cu ca ngi c quyn, li ch lin quan, c quan, t chc
hu quan, To n c th ra quyt nh tuyn b l ngi b hn ch nng lc hnh vi dn
s.
b. Ngy cht ca ngi b tuyn b l cht l ngy bit c tin tc cui cng v
ngi .
Sai v: Theo iu 81 B Lut Dn S 2005. (Nu ra) v phi c s tuyn b ca
Ta n
c. T hp tc l php nhn.
Sai v theo iu 84 ca b lut dn s 2005.
d. Thi hn ca hp ng thu nh l thi hiu.
Sai v Thi hiu khiu ni l thi hn do php lut quy nh m trong khong thi
gian ny nu ngi c quyn khiu ni khng khiu ni th s mt quyn khiu ni.
khc vi thi hn: l thi hn c hiu lc ca hp ng.
Cu 2: 2 Phn tch nguyn tc t do, t nguyn cam kt, tha thun.
- Nguyn tc ca 1 ngnh lut l nhng khung php l chung, nhng quy tc chung c
php lut ghi nhn c tc dng nh hng v ch o cho ton b cc QPPL ca ngnh
lut . Cc nguyn tc ca lut ds c ghi nhn ti chng 2, phn th 1 ca
BLDS(nhng nguyn tc c bn).
- Cc nguyn tc ca lut ds VN:
- Nguyn tc t do, t nguyn cam kt, tha thun (iu 4 BLDS): cc bn tham gia
quan h ds c quyn t do cam kt, tha thun ph hp vs php lut trg vic xc lp thc
hin quyn v ngha v ds. Mi cam kt v tha thun hp php c php lut bo h. Khi
cam kt tha thun cc bn hon ton t nguyn, ko c ai dng bt c th on no
nhm  buc 1 ng' cam kt, tha thun tri vs ch ng' . Mi cam kt tha thun
ko c s t nguyn ca cc bn c th b tuyn b l v hiu.
- Nguyn tc bnh ng (iu 5 BLDS): trong QHDS cc ch th u bnh ng, ko c
ly bt c 1 l do no v s khc bit i x ko bnh ng. Bnh ng ca cc ch th
c th hin cc im sau:
.+Bnh ng trong vic tgia vo cc quan h ds ko ph thuc vo gii tnh v cc a v
xh khc.
.+Bnh ng v quyn v ngha v khi chng c xc lp. Cc bn phi thc hin ngha v
i vs nhng ng' c quyn.
.+Bnh ng v trch nhim ds nu bn c ngha v ko thc hin, thc hin ko ng
ngha v u phi chu trch nhim ds i vs bn c quyn.
- Nguyn tc thin ch trung thc(iu 6): trong qhds cc bn phi hp tc gip ln
nhau to lp v thc hin cc quyn v ngha v dn s. Mi bn ko ch quan tm n

quyn v li ch ca mnh m cn phi quan tm n quyn v li ch ca ng' khc, ca


nh nc v xh. Trg QHDS cc bn c suy on l thin ch trung thc, nu 1 bn cho rng
bn kia thiu thin ch v trung thc th phi c chng c.
- Nguyn tc chu trch nhim ds (iu 7): ngi c ngha v phi thc hin nghim
chnh ngha v ca h nu cc quyn v ngha v pht sinh t cc cn c hp php.
Nu ko thc hin phi t chu trch nhim v c th b cng ch thi hnh ngha v v
phi bi thn thit hi(nu c). Mi ch th tgia phi t chu trch nhim v hvi ca
mnh.
- Nguyn tc tn trng o c, truyn thng tt p ca dn tc (iu 8): 1 nn php
lut ch tn ti v bn vng khi ph hp vs o c v truyn thng tt p ca dn tc.
Vic xc lp thc hin quyn v ngha v ds cng phi da trn nn tng o c v
truyn thng trn tinh thn tng thn tng i mnh v mi ng', mi ng' v mnh
nhm to k cho nhng ng', cng ng cha c nhng k thc t c th thc hin c cc
quyn v ngha v ds ca h.
- Nguyn tc tn trng bo v cc quyn ds(iu9): quyn s hu v cc quyn ts l
nhng quyn quan trng nht ca cng dn cng nh t chc trg giao lu ds, kinh t, l
ct li trg cc quyn dn s ca cc ch th v chi phi cc quyn nng khc. Mi ch
th c ngha v tn trng quyn s hu quyn ts ca cc ch th khc. Khi c hnh vi
xm phm n ts ca ng' khc, ngoi vic p dng cc bin php cng ch c quan nn
c thm quyn p dng cc bin php ds nhm phc hi tnh trng ts ca ng' b xm
phm.
- Nguyn tc tn trng li ch ca nn, li ch cng cng, quyn v li ch hp php ca
ng' khc (iu 10):  vic xc lp thc hin quyn v ngha v ds nhm tha mn
cc nhu cu vt cht tinh thn ca cc ch th tgia vo cc qh . Quyn ca 1 ch th b
gii hn bi quyn ca cc ch th khc, li ch ca nn, cng cng. Khi xm phmphi
bi thng.
- Nguyn tc tun th php lut (iu 11): do c th ca quan h ds php lut cho php
cc bn cam kt tha thun v vic xc lp quyn v ngha v v c trch nhim , bin
php p dng trch nhim khi bn c ngha v thc hin ko ng ngha v ca h.
- Nguyn tc ho gii (iu12): vic ha gii gia cc bn c khuyn khch. Ko ai c
dng v lc hoc e da dng v lc khi tgiaQHDS, gii quyt tranh chp ds.
Cu 3: 4:
ng Minh sng H Ni, c v l b Hng ( cao tui, khng cn minh mn v ang
sng qu vi con gi t) v hai ngi con trai sng H Ni vi gia nh ring ca
mnh l Anh Hng (con c) v anh c (con th). Do tai nn nn ng Minh b chn
thng s no v c ta n tuyn b mt nng lc hnh vi dn s.
V v con ng Minh khng thng nht c ai l ngi gim h cho ng Minh. Anh/ch
hy cho bit ai l ngi gim h cho ng Minh theo BLDS nm 2005. Nu c s php ly.
Hng dn:
- B Hng cao tui, khng cn minh mn => b hn ch nng lc hnh vi, nn
khng th lm ngi gim h cho ng Minh.
- Con gi t: khng iu kin cn thit m bo thc hin vic gim h do ang
sng di qu.
- Anh Hng, Anh c l ngi c kh nng gim h cho ng Minh, v tha cc iu
kin gim h l: (do c gia nh, c kh nng nui gia nh )

iu kin ca c nhn lm ngi gim h :


- C nng lc hnh vi dn s y .
- C t cch o c tt; khng phi l ngi ang b truy cu trch nhim hnh s hoc
ngi b kt n nhng cha c xo n tch v mt trong cc ti c xm phm tnh
mng, sc kho, danh d, nhn phm, ti sn ca ngi khc.
- C iu kin cn thit bo m thc hin vic gim h.
CNG MN LUT DN S
Chuyn 3: Giao dch dn s
Cu 1: Khi nim giao dch dn s v giao dch dn s v hiu
Khi nim giao dch dn s:( iu 121-BLDS) : Giao dch dn s l hp ng hoc hnh
vi php l n phng lm pht sinh, thay i hoc chm dt quyn, ngha v dn s
Khi nim giao dch dn s v hiu:
Giao dch dn s v hiu l giao dch dn s khng c mt trong cc iu kin quy nh
iu 122- BLDS:
- Ngi tham gia giao dch c nng lc hnh vi dn s
- Mc ch v ni dung ca giao dch khng vi phm iu cm ca php lut
- Ngi tham gia giao dch hon ton t nguyn
- Hnh thc ca giao dch dn s l iu kin c hiu lc ca giao dch dn s trong
trng hp php lut c quy nh
Cu 2: Phn loi giao dch dn s
1. Cn c vo s th hin ch gm:
a) Hp ng dn s:
C 2 ni dung:
- L s thng nht ch gia cc bn
- S thng nht to nn quyn v ngha v gia cc bn
b) Hnh vi php l n phng:
Hnh vi php l n phng khc hp ng dn s ch:
- Ch th hin ch ca mt ch th
- T lm pht sinh, thay i, chm dt quyn v ngha v dn s
2. Cn c vo hnh thc th hin ch gm:
a) Giao dch dn s c hnh thc bt buc
- Php lut quy nh phi c th hin di mt hnh thc nht nh( vn bn c
cng chng hoc chng thc, c ng k ti c quan nh nc c thm quyn) th mi
c hiu lc
b) Giao dch dn s khng c hnh thc bt buc
-Php lut quy nh c th c xc lp di bt k hnh thc no nh li ni, vn bn
hay hnh ng c th tu thuc vo s tho thun ca cc bn
3. Cn c vo thi im pht sinh hu qu php l ca giao dch dn s gm:
a) Giao dch dn s c hiu lc khi ngi xc lp giao dch cht
b) Giao dch dn s c hiu lc ngay khi ngi xc lp giao dch cn sng
4. Cn c vo thi im c hiu lc ca giao dch dn s
a) Giao dch dn s ng thun

- c xem l c hiu lc php lut k t thi im cc bn tham gia t c s


tho thun thng nht ch vi nhau v biu hin s thng nht ch ra bn ngoi
di mt hnh thc nht nh( hp ng thu ti sn)
b) Giao dch dn s thc t
- Hiu lc ch pht sinh khi mt trong cc bn thc t nhn c i tng ca giao
dch dn s ( Hp ng tng cho ng sn thng thng)
5. Cn c vo tnh cht c bi hon
a) Giao dch dn s c n b:
-Mt bn ch th sau khi thc hin mt hoc mt s hnh vi nht nh v li ch ca ch
th bn kia th anh ta c thu mt li ch vt cht nht nh t ch th bn kia do
thc hin nhng hnh vi ( hp ng mua bn ti sn)
b) Giao dch dn s khng c n b
VD: hp ng cho tng ti sn
6. Cn c iu kin lm pht sinh hay chm dt hiu lc ca giao dch dn s
a) Giao dch dn s c iu kin pht sinh
- Ch pht sinh hiu lc khi c nhng iu kin nht nh xy ra
b) Giao dch dn s c iu kin hu b
- L nhng giao dch c xc lp v pht sinh hiu lc nhng khi c iu kin nht
nh xy ra th giao dch dn s s b hu b, quyn v ngha v cc bn tham gia b
chm dt
Cu 3: Phn tch iu kin giao dch dn s c hiu lc ngi tham gia giao
dch c nng lc hnh vi dn s
Ngi y phi c hiu theo ngha rng , bao gm mi ch th ca quan h php
lut dn s: c nhn, php nhn, h gia nh, t hp tc v nh nc CHXHCN Vit
Nam.
1. C nhn:
Kh nng trong vic xc lp hoc thc hin mt giao dch dn s ph thuc vo nng lc
hnh vi dn s ca mi c nhn
Nng lc hnh vi dn s ca c nhn l kh nng ca c nhn bng hnh vi cu mnh xc
lp, thc hin quyn, ngha v dn s
Giao dch dn s mun c hiu lc phi c iu kin ny v: bn cht ca giao dch dn
s l s th hin ch v s thng nht gia ch v th hin ch ra bn ngoi. iu
ny ch c nhng c nhn c kh nng nhn thc c hnh vi v hu qu do hnh vi
mnh gy nn mi c c. Kh nng ny ph thuc vo tui v s nhn thc ca mi
c nhn:
+ i vi c nhn l ngi t 18 tui c nng lc hnh vi dn s y :
c ton quyn tham gia vo mi giao dch dn s tr:
. Cc giao dch dn s nh mua bn, trao i, cho thu, cho munc i tng l
nhng ti sn c gi tr ln ca ngi c gim h do ngi gim h( ngi t 18
tui c nng lc hnh vi dn s y ) xc lp, thc hin nhng khng c s ng
ca UBND x phng ni ngi gim h c tr
. em ti sn ca ngi c gim h tng cho ngi khc
. Cc giao dch dn s c lin quan n ti sn ca ngi c gim h m ngi gim
h xc lp, thc hin vi chnh ngi gim h
. Nhng giao dch dn s khng nm trong phm vi thm quyn i din ca ngi i
din

. Nhng giao dch dn s m ngi i din thc hin gia ngi c i din vi
chnh mnh
. Nhng giao dch dn s m ngi i din thc hin vi ngi th 3 nhng anh ta
cng ng thi l ngi i din cho ngi
+ i vi c nhn l ngi c nng lc hnh vi dn s khng y ( ngi t 6 tui
n cha 18 tui khng mc bnh tm thn hoc cc bnh khc khin h khng th
nhn thc c, lm ch c hnh vi ca mnh):
. Khi mun xc lp mt giao dch dn s h phi c ngi i din theo php lut ng
hoc bt buc thng qua vai tr ngi i din, tr trng hp l nhng giao dch
dn s c gi tr nh nhm phc v nhu cu sinh hot hng ngy ph hp la tui
. Ngi t 15 n di 18 tui khng mc bnh tm thn hoc cc bnh khc khin h
khng nhn thc lm ch c hnh vi ca mnh m c ti sn ring thc hin
ngha v dn s th h c th t mnh xc lp, thc hin giao dch dn s m khng cn
c s ng ca ngi i din theo php lut
+ i vi c nhn l ngi b hn ch nng lc hnh vi dn s(ngi nghin ma tu v
cc cht kch thch khc dn n ph tn ti sn ca gia nh m to n ra quyt nh hn
ch nng lc hnh vi dn s theo yu cu ca cc bn lin quan)
. c quyn tham gia cc giao dch dn s c gi tr nh phc v nhu cu hng ngy
. Vi cc giao dch dn s khc lin quan n ti sn ca nhng ngi ny nht thit phi
c s ng ca ngi i din theo php lut
+ i vi c nhn l ngi di 6 tui hoc nhng ngi mt nng lc hnh vi dn s:
. Khng c quyn tham gia xc lp v thc hin mi giao dch dn s
. Ngi i din theo php lut ca ngi c quyn xc lp v thc hin cc giao dch
dn s nhm tho mn cc nhu cu vt cht, tinh thn ca nhng ngi ny
2. Php nhn v cc ch th khc ca quan h php lut dn s:
- Khi xc lp, thc hin cc giao dch dn s nht thit phi thng qua vai tr ngi i
din ca ch th :
+ Ngi i din theo php lut
+ Ngi i din theo u quyn
Cu 4: Phn tch iu kin giao dch dn s c hiu lc: mc ch v ni dung
ca giao dch khng vi phm iu cm ca php lut, khng tri o c x hi
- Ni dung ca giao dch dn s l tng hp cc iu khon m mt hoc cc bn
xc lp giao dch dn s a ra hoc tho thun vi nhau
- Mc ch ca giao dch dn s l cc nhu cu hay nhng li ch v mt vt cht
hay tinh thn m cc ch th mong mun t c khi tham gia vo mt giao dch
dn s
- o c ca x hi l nhng chun mc, lun l ph hp vi li ch chung ca
ton x hi, nhng chun mc gp phn thc y s pht trin nhn cch con
ngi, thc y s pht trin truyn thng vn ho cu mt ch x hi
- Quy phm php lut v quy phm o c cng l nhng quy phm x hi c
chung mc ch l iu tit hnh vi con ngi, c chung c im l nhng quy
tc x s chung, l tiu chun nh gi hnh vi con ngi
- Nh vy ni dung v mc ch ca giao dch dn s khng vi phm nhng iu
cm ca php lut, khng tri vi o c x hi tc l khng c vi phm
nhng quy tc x s chung ma php lut v o c quy nh. Mt giao dch
dn s s b coi l bt hp php khi ni dung v mc ch ca n vi phm n

iu cm ca php lut hoc tri vi thun phong m tc v trt t cng cng x


hi.
Cu 5: Phn tch iu kin giao dch dn s c hiu lc: ngi tham gia giao
dch hon ton t nguyn
- S t nguyn ca cc ch th tham gia giao dch dn s c hiu l:
+ C s thng nht v ch ca cc ch th tham gia giao dch dn s
+ C s thng nht v ch gia cc bn v hnh thc th hin ra bn ngoi
- iu kin ngi tham gia giao dch dn s hon ton t nguyn
xut pht t nguyn tc t do ch. Mt c nhn ch c th b rng but bi ch ca
chnh mnh c biu hin ra bn ngoi mt cch trc tip( k kt hp ng hay lp di
chc) hoc gin tip( Vic tun th cc quy nh c ghi nhn trong cc vn bn
php lut). Tuy nhin s t do v ch ny cng b hn ch bi li ch chung ca
cng ng
- Cc trng hp b coi l vi phm tnh t nguyn trong giao dch dn s:
+ iu 129: Giao dch dn s v hiu do gi to
. Giao dch dn s gi to nhm che du mt giao dch dn s khc m cc bn mong
mun tham gia
. Giao dch dn s gi to l giao dch dn s ch c v mt hnh thc ch khng
nhm lm pht sinh bt c quyn, ngha v dn s no cho cc bn tham gia xc lp
giao dch
+ iu 131: Giao dch dn s v hiu do nhm ln
Bn cht ca nhm ln l s hnh dung sai cc ni dung ch yu ca hp ng
dn s( c tnh cht quyt nh trong hp ng)
. Nhm ln v i tng ca giao dch dn s
. Nhm ln v ch th
. Nhm ln v mc ch
+ iu 132: Giao dch dn s v hiu do la di, e do
. e do: ngi b e do l thuc vo ngi e do ( vt cht, tinh thn)
+ iu 133: Giao dch dn s v hiu do ngi xc lp khng nhn thc v lm ch
hnh vi ca mnh
Cu 6: Phn tch cc nguyn tc gii thch giao dch dn s
- Gii thch giao dch dn s l lm sng t phn ni dung cha r rng ca giao dch dn
s, b sung thm cho giao dch dn s cc iu khon cn thiu hoc kt hp c hai yu
t trn c s nhng quy nh ca php lut
- Nguyn tc c bn l phi tm hiu ch ch thc ca cc ch th khi xc lp mt giao
dch dn s
+ Cn c vo ngn t ca giao dch dn s lm r thc cht ca cc bn khi tham
gia xc lp giao dch dn s
+ Cn c vo ch ca cc ch th c th hin ra bn ngoi di mt hnh thc no
xem xt ngha cc hnh vi c ch th thc hin
+ Lm r mc ch kinh t x hi ca cc bn tham gia v lm r mi quan h gia mc
ch vi ni dung chung ca giao dch dn s
+ Cn c vo cc quy nh c th php lut v tng loi giao dch dn s hoc cn c
vo tp qun ni giao dch dn s c xc lp v tnh cht ca tng loi giao dch
dn s c th m gii thch cho thch hp
Cu 7: Hnh thc giao dch dn s

iu 133: Giao dch dn s c th hin bng li ni, bng ch vit, bng hnh vi c
th
1. Giao dch dn s c th hin bng li ni
- Thng c p dng vi nhng giao dch dn s c ga tr ti sn khng ln, c
hiu lc ngay v chm dt ngay sau khi c hnh vi thc hin
- Hoc trong trng hp tnh mng ngi xc lp giao dch b ci cht e do
nghim trng, do bnh tt hoc nguyn nhn khc m khng th xc lp c
giao dch dn s bng vn bn
2. Giao dch dn s c th hin di hnh thc mt hnh vi c th
- c thit lp trong trng hp gi tr ti sn khng ln, nhm tho mn nhn
nhu cu hng ngy v cc bn u bit r ni dung ca giao dch
- Khng c p dng cho giao dch dn s mt bn
3. Giao dch dn s c xc lp bng vn bn
- Vn bn thng:
Ni dung ca giao dich c ghi r trong vn bn v ch cn c ch k ca cc bn
tham gia l c hiu lc php lut
- Vn bn c cng chng, chng nhn
Ni dung ca giao dch c ghi r trong vn bn, c ch k cc bn tham gia v bt
buc phi c c quan cng chng nh nc chng nhn th mi c hiu lc php
lut
Cu 8: Cc loi giao dch dn s v hiu
C 2 cch phn loi giao dch dn s v hiu:
a) Cch phn loi th nht: cn c vo mc vi phm php lut
+ Giao dch dn s v hiu tuyt i:
. L nhng giao dch dn s vi phm nhng quy tc php l c mc ch bo v
quyn v li ch chung ca cng ng
. Giao dch dn s gi to, giao dch dn s c ni dung v mc ch tri vi php lut
v o c x hi, giao dch dn s khng tun theo hnh thc lut nh b coi l giao
dch dn s v hiu tuyt i- thi gian yu cu To n tuyn b giao dch dn s
v hiu khng hn ch
+ Giao dch dn s v hiu tng i:
. L nhng giao dch dn s vi phm mt trong nhng quy tc php l c mc ch
bo v quyn v li ch hp php ca mt ch th xc nh (c nhn, php nhn)
. Giao dch dn s c giao kt do nhm ln, e do, la di, do ngi cha thnh
nin, ngi b mt hay hn ch nng lc hnh vi dn s thit lp l giao dch dn s
v hiu tng i- thi hn yu cu xem xt hiu lc ca giao dch dn s l 1
nm k t ngy giao dch dn s c xc lp
a) Cch th 2: giao dch dn s v hiu ton b, giao dch dn s v hiu tng phn
+ Giao dch dn s v hiu ton b: trong cc trng hp:
. Do vi phm iu cm ca php lut, tri o c x hi
. Do ngi cha thnh nin, ng mt nng lc hnh vi dn s, ngi b hn ch
nng lc hnh vi dn s xc lp
. Do ngi xc lp giao dch dn s khng nhn thc c hnh vi ca mnh
+ Giao dch dn s v hiu tng phn:
. Ch c mt hoc mt s phn ca giao dch v hiu nhng khng nh hng n
hiu lc ca cc phn cn li ca giao dch dn s

Cu 9: hu qu php l ca giao dch dn s v hiu


- Giao dch dn s khng lm pht sinh bt c quyn dn s v ngha v dn s no
cho cc ch th tham gia xc lp giao dch dn s
- V hiu ngay t thi im xc lp giao dch dn s
- Khi phc li tnh trng ti sn ban u
+ Nu giao dch dn s cha c thc hin th cc bn khng c thc hin
+ Nu giao dch dn s c thc hin mt phn th cc bn dng ngay vic thc
hin, khng c tip tc thc hin phn cn li v c ngha v phi hon tr cho nhau
nhng li ch vt cht nhn c ca nhau
+ Nu giao dch dn s c thc hin xong th cc bn hon tr cho nhau nhng
li ch vt cht m cc bn nhn c hoc hon tr cho nhau s tin tng ng vi
gi tr li ch vt cht m mnh nhn c nu nh li ch vt cht khng cn trn
thc t
- Phi bi thng thit hi: Bn c li gy ra s v hiu ca giao dch dn s phi bi
thng thit hi
Cu 10: Thi hiu yu cu to n tuyn b giao dch dn s v hiu
iu 145 quy nh 2 loi thi hn yu cu to n tuyn b giao dch dn s v hiu
- Thi hn mt nm: c xc lp vi cc giao dch dn s sau:
+ Giao dch dn s c xc lp bi ngi khng c nng lc hnh vi dn s
+ Giao dch dn s c xc lp trn c s s nhm ln
+ Giao dch dn s c xc lp trn c s s la di, e do
+ Giao dch dn s c xc lp bi ngi khng nhn thc c hnh vi ca mnh
Thi gian khng tnh vo thi hiu khng tnh vo thi hiu khi kin trong trng hp
xy ra mt trong cc s kin sau:
+ C s kin bt kh khng hoc tr ngi khch quan khc lm cho ngi c quyn khi
kin khng th khi kin trong phm vi thi hiu
+ Ngi c quyn khi kin cha thnh nin, ang b mt nng lc hnh vi dn si hoc
hn ch nng lc hnh vi dn s m cha c ngi i din
+ Ngi i din ca ngi cha thnh nin, ngi mt hoc hn ch nng lc hnh vi
dn s cht nhng cha c ngi i din khc thay th hoc v l do chnh ng m
khng tip tc i din c
- V thi hn: khon 2 iu 145- BLDS quy nh i vi cc giao dch dn s sau
+ Giao dch dn s gi to
+ Giao dch dn s vi phm cc quy nh v hnh thc
+ Giao dch vi phm iu cm ca php lut, tri vi o c x hi

Cu 1 (4 im)
Tr li ng hoc sai v gii thch ngn gn ti sao:
1. Vn bn qui phm PL l ngun duy nht ca PL dn s.
2. X s php l cng l hnh vi php l.
3. Ngi nghin ma ty l ngi b hn ch NLHVDS.
4. Cha m l ngi gim h ng nhin ca con cha thnh nin.
Cu 2 (2.5 im)
So snh hu qu php l ca vic tuyn b c nhn mt NLHVDS vi hu qu php
l ca vic tuyn b c nhn hn ch NLHVDS.
Cu 3 (3.5 im)
ng A b ta n tuyn b cht vo thng 01/2005. Ti sn ring ca A l ngi nh
tr gi 100 lng vng c chia tha k cho b B (v ng A) v C (con ring ca
A). C v B tha thun vi nhau l : C s giao tan b ngi nh cho b B v b B
phi a cho C 50 lng vng. Thng 06/2005, b B kt hn vi ng D. Thng
08/2005, b B bn ngi nh trn cho anh E vi gi 110 lng vng ri gi ht s
vng vo ngn hng. Mi thng, b B c hng tin li l 5 ch vng 24K t
ngn hng. Hi:
1. Nu ng A tr v th ng A c ly li TS ca mnh khng ? Nu c th ly
li khon no ? Ti sao?
2. Gi s : Khi ta n tuyn ng A cht. C bit r l ng A cn sng nhng v lc
ng A li ang chung sng nh v chng vi b M qu nn C khng ni tht
cho ta bit l ng A cn sng. Hn na, C ang mc n ngi khc nn cng cn
s tin c chia tha k t ng A tr n. S vng 50 lng nhn t b B th C
cng tiu xi ht. Hy a ra hng gii quyt trong trng hp ny.
I.L THUYT
1. Hy cho bit cc nhn nh sau ng hay sai:
a. Ngi thnh nin th c nng lc hnh vi dn s y
b. H gia nh l nhng ngi c h khu chung v c ti sn chung
c. Giao dch do ngi ko c thm quyn xc lp th lun lun ko c gi tr php l
d. khi ngi gim h cht th vic gim h chm dt
2. So snh nng lc ch th ca ngi c nng lc hnh vi dn s cha y v
nng lc ch th ca ngi b to n tuyn b hn ch nng lc hnh vi dn s
II. BI TP
ng A b to n tnh T x t oan v b giam 24 thng. Ngy 2/4/2003 To n nhn
dn ti cao tuyn ng A v ti v c quyn khi kin i To n tnh T bi
thng thit hi vi thi hiu khi kin l 2 nm tnh t ngy c To n tuyn v
ti. Ngy 10/4/2003, khi tham gia nh c ngoi bin th b bo lm chm tu nn
ng A b tht lc tung tch, ngy 10/2/2004 quyt nh ca To n tuyn b ng
A cht c hiu lc php lut. Ngy 10/2/2005 ng A tr v v c To n tuyn
b hu b quyt nh tuyn b cht trc y.
Ngy 20/7/2005 ng A lm n khi kin yu cu To n tnh T bi thng thit
hi do xt x oan cho ng, nhng To n huyn C t chi th l v l do ht
thi hiu khi kin. Vic t chi ny ng hay sai? V sao?

Cu 1 (4 im)
Tr li ng-sai v gii thch ngn gn ti sao?
1. Trch nhim dn s ca h gia nh l trch nhim hu hn.
2. Ngi bt buc phi c ngi gim h l ngi cha thnh nin, ngi mt
NLHVDS.
3. Ngi b bnh tm thn l ngi mt NLHVDS.
4. Cc li ch nhn thn ca c nhn c php lut bo v gn lin vi mi c
nhn nn khng th chuyn giao.
Cu 2 (2.5im)
Trnh by ni dung v ngha ca vic p dng tng t php lut dn s, p dng
tp qun.
Cu 3 (3,5 im)
A (13 tui) v B (12 tui) l bn cng lp. A thng xuyn b hc nn thng nh
A chp bi gip. Mt hm A b hc c nh B chp bi gip v dn B l nu ba m
A c hi th B phi ni rng A vn i hc chm ch. A ha s cho B chic xe p
ca A nu B chp bi h ln ny v lm ng nhng g A dn. B gi ng li
ha vi A. Theo ng cam kt ban u, sau A giao xe p ca A cho B s
hu. B t chi nhng A c ni n. Cui cng B nhn v bn ly tin tiu xi ht.
Bit tin trn, ba m ca A phn i v ni rng chic xe p l qu sinh nht ln th
12 ca b ngoi tng A v A khng c quyn nh ot. Ba m ca B khng ng
v cho rng chic xe l ti sn ring ca A nn A c quyn t quyt nh. Hn na
y l chuyn ca tr con, ngi ln cho ri th khng nn chen vo.
Theo qui nh ca BLDS2005 lp lun ca cc bn ai ng ai sai? Nu cch gii
quyt tranh chp trn? Ti sao li gii quyt nh vy?

I.L THUYT

1. Hy cho bit cc nhn nh sau ng hay sai:


a. Ngi thnh nin th c nng lc hnh vi dn s y
b. H gia nh l nhng ngi c h khu chung v c ti sn chung
c. Giao dch do ngi ko c thm quyn xc lp th lun lun ko c gi tr php l
d. khi ngi gim h cht th vic gim h chm dt
2. So snh nng lc ch th ca ngi c nng lc hnh vi dn s cha y v nng
lc ch th ca ngi b to n tuyn b hn ch nng lc hnh vi dn s
II. BI TP
ng A b to n tnh T x t oan v b giam 24 thng. Ngy 2/4/2003 To n nhn dn ti
cao tuyn ng A v ti v c quyn khi kin i To n tnh T bi thng thit hi
vi thi hiu khi kin l 2 nm tnh t ngy c To n tuyn v ti. Ngy 10/4/2003,
khi tham gia nh c ngoi bin th b bo lm chm tu nn ng A b tht lc tung tch,
ngy 10/2/2004 quyt nh ca To n tuyn b ng A cht c hiu lc php lut. Ngy
10/2/2005 ng A tr v v c To n tuyn b hu b quyt nh tuyn b cht
trc y.
Ngy 20/7/2005 ng A lm n khi kin yu cu To n tnh T bi thng thit hi
do xt x oan cho ng, nhng To n huyn C t chi th l v l do ht thi hiu
khi kin. Vic t chi ny ng hay sai? V sao?

Cu 1 (4 im)
Tr li ng-sai v gii thch ngn gn ti sao?
1. Trch nhim dn s ca h gia nh l trch nhim hu hn.
2. Ngi bt buc phi c ngi gim h l ngi cha thnh nin, ngi mt
NLHVDS.
3. Ngi b bnh tm thn l ngi mt NLHVDS.
4. Cc li ch nhn thn ca c nhn c php lut bo v gn lin vi mi c nhn nn
khng th chuyn giao.
Cu 2 (2.5im)
Trnh by ni dung v ngha ca vic p dng tng t php lut dn s, p dng tp
qun.
Cu 3 (3,5 im)
A (13 tui) v B (12 tui) l bn cng lp. A thng xuyn b hc nn thng nh A
chp bi gip. Mt hm A b hc c nh B chp bi gip v dn B l nu ba m A c hi
th B phi ni rng A vn i hc chm ch. A ha s cho B chic xe p ca A nu B chp
bi h ln ny v lm ng nhng g A dn. B gi ng li ha vi A. Theo ng cam
kt ban u, sau A giao xe p ca A cho B s hu. B t chi nhng A c ni n.
Cui cng B nhn v bn ly tin tiu xi ht. Bit tin trn, ba m ca A phn i v ni
rng chic xe p l qu sinh nht ln th 12 ca b ngoi tng A v A khng c quyn
nh ot. Ba m ca B khng ng v cho rng chic xe l ti sn ring ca A nn A c
quyn t quyt nh. Hn na y l chuyn ca tr con, ngi ln cho ri th khng
nn chen vo.
Theo qui nh ca BLDS2005 lp lun ca cc bn ai ng ai sai? Nu cch gii quyt
tranh chp trn? Ti sao li gii quyt nh vy?
Cu 1: ng/ sai? gii thch?
1. Ngi i din cng l ngi gim h.
2. Giy chng nhn quyn s dng t l giy t c gi.
3. S hu chung ca h gia nh l s hu chung theo phn.
4. Khi v(chng) cht th ngi bn kia khng c php sa i, b sung, thay th, hy
b di chc chung ca v chng.
5. Ngi khng c nng lc hnh vi dn s v ngi mt nng lc hnh vi dn s u
khng c trc tip xc lp, thc hin giao dch dn s.
6. Ngi t 15 tui tr ln c th l ngi i din theo y quyn.
7. Di chc v hiu l di chc bt hp php.
9. Thi hiu khi kin v n dn s c tnh t thi im ngoi b hi pht hin quyn
v li ch ca mnh b xm phm v chng minh c quyn v li ch ca mnh b xm
phm.
10. Khi mt ch th ca s hu chung theo phn t b phn quyn s hu ca mnh th
cc ch th cn li chia u nhau phn quyn s hu .
11. Thi hiu yu cu Ta n tuyn b giao dch dn s v hiu v thi hiu...giao dch
dn s v hiu do cha thc hin ngha v ca mnh (cu ny khng nh r.hx) l nh
nhau.
12. ang l thai nhi c coi l ngoi c nng lc php lut dn s.

Bi tp Chia Tha k
Nhng lu khi chia tha k theo php lut
Nhng trng hp chia tha k theo php lut. Cc bn tham kho iu 675 B lut Dn
s 2005.
Xc nh hng tha k theo quy nh ti iu 676 BLDS.
Tha k th v: Cn lu tha k th v ch p dng khi con ca ngi li di sn cht
trc hoc cht cng thi im vi ngi cht ch khng p dng i vi trng hp
ngi con cht sau ngi li di sn. V chu, cht c hng tha k phi l con
rut ca ngi con cht, c th hiu nm na l khng p dng i vi chu nui,
cht nui. Tha k th v cng ch p dng i vi trng hp chia tha k theo php
lut, khng p dng i vi trng hp chia tha k theo di chc. Khi di chc c phn
li cho ngi nhng ngi cht th phn s khng pht sinh hiu lc v
c chia theo php lut, lc ny ngi chu/cht mi c hng tha k th v.
iu 669. Ngi tha k khng ph thuc vo ni dung ca di chc
Nhng ngi sau y vn c hng phn di sn bng hai phn ba sut ca mt ngi tha k
theo php lut, nu di sn c chia theo php lut, trong trng hp h khng c ngi lp di
chc cho hng di sn hoc ch cho hng phn di sn t hn hai phn ba sut , tr khi h l
nhng ngi t chi nhn di sn theo quy nh ti iu 642 hoc h l nhng ngi khng c
quyn hng di sn theo quy nh ti khon 1 iu 643 ca B lut ny:
Con cha thnh nin, cha, m, v, chng;
Con thnh nin m khng c kh nng lao ng.
iu 677. Tha k th v
Trong trng hp con ca ngi li di sn cht trc hoc cng mt thi im vi ngi li
di sn th chu c hng phn di sn m cha hoc m ca chu c hng nu cn sng; nu
chu cng cht trc hoc cng mt thi im vi ngi li di sn th cht c hng phn
di sn m cha hoc m ca cht c hng nu cn sng.
Thng thng nu bi tp cho d kin c di chc th di chc l di chc c hiu lc mt phn, 1
phn s khng pht sinh hiu lc do c ngi cht trc hoc cht cng hoc di chc khng
cho nhng ngi c bo v iu 669 hng 2/3 1 sut tha k theo php lut.
Trng hp 1:
C ngi cht trc hoc cht cht cng thi im: Trong trng hp ny th sau khi chia theo
phn di chc c hiu lc th tip tc chia tha k theo php lut phn di sn cn li, tuyt i
khng p dng tha k th v ( iu 677) trong trng hp ny.
Trng hp 2:
Sau khi chia theo di chc v php lut m c ngi tha k thuc iu 669 th cn phi cho h
hng 2/3 mt sut tha k theo php lut, trong trng hp ny phi tnh mt sut tha k
theo php lut, sau xc nh phn h cn thiu 2/3 mt sut tha k. Vn l ly phn
cn thiu ny t u th hin ti vn tn ti 02 quan im:
Quan im 1: Ly theo t l ca nhng ngi tha k theo di chc.
Quan im 2: Ly theo t l ca nhng ngi c hng tha k theo di chc v theo php lut.
Trong bi vit ny, mnh s lm theo quan im th 2.

BI TP TNH HUNG V THA K (lp hc)


1/ A khng v, khng con; c m l B v hai em C, D. A cht i, li di chc phn nh
s ti sn 300
triu cho hai em C v D. Trng hp ny b B c c hng tha k t A khng? Di
sn li ca A c phn chia nh th no?
Tnh tit gi nh thm: A cn mt khon n vay ca b X hng xm l 120 triu ng.
Lc ny vic phn chia di sn ca A li nh th no?
Gii
-Ti sn ca A sau khi tr n cn : 300-120=180
- Theo di chc (667) : C=D=180/2=90
- Theo iu 669 khng ph thuc di chc : B=2/3*(180/1)=120 => Tng s tin C v D
cn hng theo di chc l : 180-(2/3*180)=180-120=60 => C=D=60/2=30
2/ A v B l hai v chng, c hai con chung l X v Y, ti sn chung ca v chng AB l
600 triu. B B
c con ring l E (20 tui) khng chung sng cng vi v chng AB. X v Y u cha
18 tui. A cht lp di chc hp php li cho anh M 100 triu v 200 triu cho hi t
thin YM. Hy chia di sn tha k ca A?
Gii
-Ti sn ca A theo iu 634 : 600/2=300 (phn ti sn ca b B l 300)
- Theo di chc (667) : M =100 v YM=200 (bng tng ti sn ca A)
- Theo iu 669 khng ph thuc di chc (X, Y <18 tui=>hp l + B l v) :
X=Y=B=2/3*(300/3)=66.7 => Tng s tin C v D cn hng theo di chc l : 300(2/3*300) =300-200= 100 => M= 100*(100/300) =100*1/3= 33.3 => YM = 100*
(200/300) =100*2/3= 66.7
- Theo iu 679 con ring E >18t khng chung nn khng chia
3/ ng A kt hn vi b B vo nm 1980 ti Si Gn v c 3 ngi con l C, D, E. C c
v l M v c
hai ngi con l X v Y. D c v l N v c con l K v H . Nm 1999 ng A c chung
sng vi b Q
v c con chung l P. Thng 5 nm 2008 ng A v C cng cht trong mt v tai nn
giao thng. Trc khi cht, ng A lp di chc li ton b ti sn cho b B v C, D,
E.
Hy chia di sn tha k ca ng A, bit rng ti sn chung ca ng A v b B l 800 triu
ng, trong thi gian sng chung ng A v b Q c ti sn ng s hu l 400 triu
ng (ng A khai vi v l ng A v b Q gp vn cng kinh doanh).
Gii
-Ti sn ca A theo iu 634 : 800/2+(400/2)/2=500 (phn ti sn ca b B l 500, Q l
200)
- Theo di chc (667) : B=C=D=E=500/4=125
- V C mt cng lc vi A nn theo 675 th phn 125 theo di chc ca C phi chia theo
php lut => B=C=D=E=P=125/5=25
- Theo 677 k v th con C l X=Y=25/2=12.5

- Theo di chc + phn chia theo php lut ca A (iu 675) th : B=D=E= 125+25 = 150
- Theo iu 669 khng ph thuc di chc (P <18 tui) th P= 2/3* (500/5)=66.7 m P
c nhn 12.5 nn ti sn cn phi nhn l 66.7-12.5=41.6 s c ly t phn ti sn
ca B, D, E, X, Y ( cho tng ti sn chia l 500) theo t l nh sau : 41.6 *[ B(150)
+D(150) + E(150) + X(12.5) + Y (12.5)]/ [ 475]
=> B cn nhn c = 150 41.6*150/475= 150-13.1=146.9
=> D cn nhn c = 150 41.6*150/475= 150-13.1=146.9
=> E cn nhn c = 150 41.6*150/475= 150-13.1=146.9
=> X cn nhn c = 12.5 41.6*12.5/475= 12.5-1.1=11.4
=> Y cn nhn c = 12.5 41.6*12.5/475= 12.5-1.1=11.4
4/ ng A v b B l v chng t nm 1980. H c 2 ngi con l C v D, C c v l K
sinh ra hai con l
M v N. Nm 1988 A chung sng vi E v sinh ra mt ngi con l F (nm
1989).
Nm 2006 A v C cng cht trong mt tai nn Giao thng, E mai tng cho A ht 10 triu
bng ti sn
ring ca E. A v B c ti sn chung l 900 triu, trong thi gian chung sng vi E, A v
E c ti sn
chung l 640 triu.
Hy chia di sn tha k ca A?
Gii
-Ti sn ca A theo iu 634 v sau khi tr i chi ph mai tng: 900/2+(640/2)/2 -10=600
(phn ti sn ca b B l 610, E l 320)
- Phn chia theo php lut (iu 675) : B=C=D=F=600/4=150
- Theo 677 k v th con C l M=N=150/2=75
5/ ng T v b O c khi ti sn chung gm nh ca, t ai, ca hng kinh doanh tr gi
9,5 t ng. ng b cn n Ngn hng ACB 500 triu ng vay mua hng. Hai ng b
c 04 ngi con (A: 25 tui, B: 22 tui, C: 19 tui v D: 16 tui) u cn sng khe
mnh bnh thng, cha m ng qua i. Cui nm 2014 ng T b ung th cht c
li di chc cho mi ngi con 500 triu, khng cho v (b O). ng cn c mt ngi nh
ring qu, do cha m ng li (tr gi 1,5 t ng) nn ng T quyt nh cho ngi
con trai ln nht lm di sn th cng. S ti sn cn li ng Tng hin tng Qu t
thin Nhn i (NA).
Hi: theo quy nh ca BLDS 2005, nhng ai c hng di sn tha k v mi c
nhn, t chc c hng bao nhiu?
Gii
-Ti sn ca A theo iu 634 v sau khi tr i n (683) : (9500-500)/2=4500
- ng cn c mt ngi nh ring qu, do cha m ng li (tr gi 1,5 t ng) nn
ng T quyt nh cho ngi con trai ln nht lm di sn th cng => theo iu 670
y l ti sn khng c chia theo php lut
- Theo di chc (667) : A=B=C=D= 500 => ti sn cn li l 4500-500*4= 2500 dnh cho
NA
- Theo iu 669 khng ph thuc di chc th c O (v) v D (<18t) =>
D=O=2/3*(4500/5)= 600 => nh vy D nhn c 500 (theo di chc) nn cn thiu

100 => tng ti sn theo 669 l 700 (600 ca O+100 thiu ca D) s ly t A,B,C, NA
nh sau :
700 *[ A(500) +B(500) + C(500) + NA(2500) ]/ [ 4000]
=> A cn nhn c = 500 - 700*500/4000= 500 - 87.5=412.5
=> B cn nhn c = 500 - 700*500/4000= 500 - 87.5=412.5
=> C cn nhn c = 500 - 700*500/4000= 500 - 87.5=412.5
=> NA cn nhn c = 2500 - 700*2500/4000= 2500 - 437.5=2062.5
=> D nhn c = 600
=> O nhn c = 600
6/ ng A c v l B v 2 con chung l C (sinh nm 1968) v D ( sinh nm 1970). Sau 1
thi gian chung sng, do tnh nt khng ha hp ng A v b B ly hn. Sau khi ly hn
vi b B th ti sn ring ca ng A l mt ngi nh tr gi 200 triu ng. Ngi con trai
c ca ng A l anh C c v l H v hai con l Y, K. Sau ng A kt hn vi b E v
hai ng b sinh c 2 ngi con l F( sinh nm 1984) v G sinh nm (1994) .ng
A cht nm 2006. Khi ng A cht th khi ti sn chung hp nht ca ng A v b E tr
gi 320 triu ng. Hy chia di sn tha k ca ng A trong trng hp ng A li di
chc vi ni dung cho E c hng ngi nh v C c hng mt na s di sn cn
li sau khi tr i ngi nh.
Gii
-Ti sn ca A theo iu 634 : 200 + 320/2= 200+160=360
- Theo di chc (667) : E=200, C=(360-200)/2=80 => cn d 80 s chia theo php lut
=> C=D=E=F=G= 80/5=16
- Theo iu 669 khng ph thuc di chc th c E (v) v G (<18t)=2/3*(260/5)=34.6 =>
E nhn 100 theo di chc nn nh vy ch cn G s nhn 34.6 nhng m G nhn
c 16 (theo php lut) nn cn thiu 18.6 s ly t E,C,D,F,G nh sau :
18.6 *[ C(96) +D(16) + E(216) + F(16) ]/ [ 344]
=> C cn nhn c = 96 - 18.6*96/244= 96 96*7.6%=88.7
=> D=F cn nhn c = 16 - 16*7.6%=14.8
=> E cn nhn c = 116 - 116*7.6%= 500 - 87.5=107.1
=> G nhn 34.6
7/ ng A kt hn vi b B nm 1976 v c 3 con chung l C (1978), D (1980) v E
(1984). C c v l K
v hai con l M, N. D c v l V v hai con l X,Y. Nm 2001 ng A chung sng vi b
U v c mt ngi con l T (2004). Thng 7/2009 ng A v C cng cht trong v TNGT.
Trc khi cht ng A lp di
chc hp php li ton b ti sn cho B, C, D, E,U.
Hy chia di sn ca ng A bit ti sn chung ca ng A v b B l 200 triu, trong thi
gian chung sng
vi b U ti sn chung l 200 triu.
Gii
-Ti sn ca A theo iu 634 : 200/2 + (200/2)/2=150
- Theo di chc (667) : B=C=D=E=U= 150/5=30

- Theo iu 669 khng ph thuc di chc th c B (v) v T (<18t) = 2/3 * (150/5)= 20 b


B c nhn theo di chc l 30 nn ch con 20 cho T phn 20 ny s ly t B, C, D, E,
U nh sau :
20 *[ B(30) +C(30) + D(30) + E(30) + U(30) ]/ [ 150]
=> B cn nhn c = 30 - 20*30/150= 30 - 4= 26
=> C cn nhn c = 30 - 20*30/150= 30 - 4= 26
=> D cn nhn c = 30 - 20*30/150= 30 - 4= 26
=> E cn nhn c = 30 - 20*30/150= 30 - 4= 26
=> U cn nhn c = 30 - 20*30/150= 30 - 4= 26
=> T nhn c = 20
8/ Nm 1978 ng X kt hn vi b R sinh ra bn ngi con chung. Trong thi gian hn
nhn, khi ti sn do hai ngi cng to lp l mt cn nh tr gi 2 t ng v mt mnh
t tr gi 3 t. ng X cn mt khon tin tit kim gi Ngn hng 800 triu ng
(khon tin cha m cho khi ng kt hn m ng giu v). Nm 2006, pht hin mnh b
bnh him ngho, ng X lp di chc li cho P (con trai t) c hng cn nh v
ton b s tin gi Ngn hng, b R c hng 1 t ng.
Nm 2007 ng X mt. C l con trai ln ca ng b tai nn lao ng cht nm 2006 li
v v 2 con l Y v M. Cc con cn li ca ng X l D (30 tui b bnh tm thn t
nh), K 20 tui v P 19 tui u ang i hc. Xc nh ngi tha k theo di chc v
theo php lut ca ng X? Anh (Ch) tnh gi tr ti sn ca mi ngi c hng tha
k?
Gii
-Ti sn ca X theo iu 634 : (2000+3000)/2+800= 3300
-Theo di chc (667) : P=1000+800=1800, R = 1000 => ti sn cn d =3300-10001800=500 s chia theo php lut
- K=P=C=R=D=500/5=100
- Theo 677 k v th con C l Y=M=100/2=50
- Theo iu 669 khng ph thuc di chc th c R (v) v D (bnh tm thn) =
2/3*(3300/5)= 440 => b R nhn theo di chc nn ch c D nhn 440 -> D cn thiu
340 s ly t K, P, Y,M, R, D nh sau :
340 *[ P(1900) +R(1100) + K(100) + Y(50) + M(50) ]/ [ 3200]
=> P cn nhn c = 1900 - 340*1900/3200= 1900 - 201= 1698
=> R cn nhn c = 1100 - 340*1100/3200= 1100 - 110= 990
=> K cn nhn c = 100 - 340*100/3200= 100 10.6= 89.4
=> Y cn nhn c = 50 - 340*50/3200= 44.7
=> M cn nhn c = 50 - 340*50/3200= 44.7
=> D nhn c = 440
9/ ng A v b B kt hn hp php 1970. Trong qu trnh sinh sng ng b sinh c
3 ngi con gi l:C (SN 1970), D (SN 1976), E (SN 1990). Trong thi k chung sng
hai ngi to dng c mt ngi nh tr gi 500 triu ng. Nm 1999 c s
ng ca b B, ng A chung sng vi c H v sinh c anh K nm 2000. Trong
thi gian chung sng ny hai ngi cng mua mt ngi nh tr gi 400 triu ng,
trong ng A ng gp 200 triu ly t tin bn 10 con b l ti sn chung ca
gia nh. Thng 8 nm 2006, ng A qua i v m nng, trc khi cht ng A li

di chc hp php vi ni dung cho b B hng 1/3 di sn v anh K hng 1/3 di


sn ca ng. Nm 2010 nhng ngi c quyn li ngha v lin quan khi kin v
yu ca Ta n chia di sn tha k ca ng A. Cn c vo quy nh ca php lut , hy
chia di sn tha k trong trng hp trn.
Gii
-Ti sn ca A theo iu 634 : (500)/2+(400/2)/2= 350
-Theo di chc (667) : B=350/3=117, K =350/3=117 => ti sn cn d =116 s chia theo
php lut
- B=C=D=E=K=116/5=23
-Theo iu 669 khng ph thuc di chc th c B (v), K (<18), E (<18) th
B=K=E=(2/3)*(350/5)=70=47 => b B v K nhn theo di chc v php lut nn ch
con E l thiu 47-23=24 s c ly t B,C,D,K nh sau :
24 *[ B(140) +C(23) + D(23) + K(140)]/ [ 326]
=> B cn nhn c = 140 - 24*140/326= 129
=> K cn nhn c = 140 - 24*140/326= 129
=> C cn nhn c = 23 - 24*23/326= 21.3
=> D cn nhn c = 23 - 24*23/326= 21.3
=> E nhn c = 47

Bi tp mu :
V d 1 V d ny s nu ln cch chia tha k theo php lut.
A kt hn vi B v c 2 con l C v D. C ly E c 2 con l C1 v C2. D ly F c 2 con l
D1 v D2. Khi tham gia giao thng, A v C b tai nn v qua i, c 2 ngi u khng
c di chc trc khi cht. Hy chia ti sn ca gia nh bit A v B c chung 600 triu.
Gii
Xc nh di sn ca A v C.Do A v B c chung 400 triu => A c 600 / 2 = 300
triu.
Do A khng c di chc nn ton b 200 triu ca A s c chia theo php lut.
Theo nhng ngi c hng tha k l B, C, D. Mi ngi c 300 / 3 =
100
triu.
Tuy nhin do C v A cht cng thi im nn 100 triu m C nhn c t A s
c chuyn cho C1 v C2, mi ngi c 100 / 2 = 50 triu (theo lut tha k
k v). Vy: B = D = 100 triu (ngoi ra B cn 300 triu) C1 = C2 = 50 triu.
V d 2 V d chia tha k theo di chc.
ng A kt hn vi b B vo nm 1980 tai H Ni v c 3 ngi con l C, D, E. C c v
l M v c con l X v Y. D c v l N v c con l K v H. Nm 1999 ng A chung sng
vi b Q v c con chung l P. Thng 5 nm 2008 ng A v C cng cht trong mt tai nan
giao thng. Trc khi cht ng A lp di chc lai ton b ti sn cho b B v C, D, E.
Hy chia di sn ca ng A, bit rng ti sn chung ca ng A v b B l 400 triu, trong
thi gian chung sng ng A v b Q c ti sn chung l 400 triu.
Gii
Xc nh ti sn ca A Do A v Q c chung 400 triu nn A s c 200 triu t y. Do A
v B c chung 400 triu nn A s c 200 triu t y. Do A v B l v chng hp php
nn s tin 200 triu ca A c vi Q s chia cho B mt na. Vy tng cng A =B = 300
triu.
Do A c u li di chc hp php, chuyn ton b ti sn cho B v C, D, E nn
mi ngi s c 300 / 4 = 75 triu. Tuy nhin do C cht cng thi im vi A
nn 75 triu ca C s c chia theo php lut. Theo nhng ngi c tha
k l. B, C, D, E v P (hng tha k th nht) v mi ngi c 75 / 5 = 15 triu.
Do C cht nn 15 triu ca C s c chuyn cho 2 con X v Y, mi ngi c
7,5 triu. Khi : B = D = E = 75 + 15 = 90 triu. (Ngoi ra B cn 300 triu l 1
na chung vi A). P = 15 triu X = Y = 7,5 triu.
Do ti thi im A cht, P cha 18 tui nn P l i tng thuc din ca lut
669 v P c nhn cho 2/3 ca 1 sut tha k theo php lut. Gi s ban u
chia theo php lut, s c 5 ngi c hng tha k l B, C, D, E v P (Phn
ca C s c X v Y nhn theo k tha k v). Mi ngi c hng 300 / 5 =
60 triu. Do P s tin P nhn c l 2 / 3 * 60 = 40 triu.
Nh vy mi ngi (B, C, D, E) s phi trch li cho P mt khon 40 15 = 25 triu.
Theo nh t l trn ta tnh c B:C:D:E = 90:15:90:90. Do : B, D, E mi ngi cn
cn trch ra 25 * (90/285) = 7,89 triu. C (X+Y) cn trch ra 25 * (15/285) = 1,32 triu.

Vy cui cng ta c:
B = D = E = 90 7,89 = 82,11 triu. (B cn 300 triu na).
X = Y = (15 1,32) / 2 = 6,84 triu.
P = 40 triu.
Q = 200 triu.
Tng s tin l: 82,11 * 3 (B, D, E) + 6,84 * 2 (X, Y) + 40 (P) + 200(Q) + 300(B) =
800,01 triu (Do lm trn s).
V d 3
ng A kt hn vi b B v c 2 con chung l C, D. C b bi lit t nh. D c v l E v 2
con l F, G.
+ 2004, D b bnh cht.
+ 2/2006 b B lp di chc hp php li 1/3 cn nh cho chu ni l G hung tha k.
+ 10/2006 b B cht. Sau cc bn xy ra tranh chp.
Gii quyt tranh chp bit rng:
+ Ti sn ring ca D l 100 triu
+ Cn nh l ti sn chung ca ng A v b B tr gi 240 triu. Cha m b B cht.
Gii (c th sai)
Ti thi im D cht. D c 100 triu.
Do D khng c di chc nn ti sn ca D s chia theo php lut cho 5 ngi (A,
B, E, F, G) mi ngi 20 triu.
Khi : A = B = 120 (1/2 ca 240) + 20 = 140 triu. E = F = G = 20 triu.
Ti thi im B cht B c 140 triu.
Do B c di chc nn ta phi chia theo di chc l G c 1/3 cn nh = 1/3 * 240 =
80 triu. B cn 140 80 = 60 triu khng nhc ti. N s c chia theo php
lut. 60 triu ny chia theo php lut th A, C, D s c hng mi ngi 20
triu. Do D cht ri nn 20 triu ny s c chia u cho F v G theo k tha k
v.
Khi
:
A
v
C
c
nhn
thm
20
triu
F v G nhn thm 10 triu
Do C b tn tt v A khng c nhc n trong di chc ca B nn C v A l i tng
thuc din trong lut 669. Do vy A v C s c nhn 2/3 s ti sn ca 1 ngi khi
chia
theo
php
lut.
Gi s ban u ti sn ca B chia theo php lut. Khi c 3 ngi l A, C, D nhn
c, mi ngi c 140 / 3 = 46,67 triu. Do A v C mi ngi phi c nhn
s tin l 2 / 3 * 46,67 = 31,11 triu > 20 triu nh trn. Khi ta cn chia li nh sau:
S tin ca B cn li sau khi chia cho A v C l 140 (31,11 * 2) = 77,78 triu. Do 77,78
cn li ca B t hn 80 triu m G c nhn theo di chc nn ton b 77,78 triu thuc
v G.
Vy:
A = 140 + 31,11 = 171,11 triu
C = 31,11 triu
E = F = 20 triu
G = 20 + 77,78 = 97,78 triu.

Bi Tp Thm :
Bi 1:
X c con l A v v l Y .Trong trng hp X cht li ton b di sn cho c th k m
khng cho v, con, th di sn c chia nh th no?
Bi gii
-Theo php lut th:
X cht th A v Y c hng phn tha k mi ngi l di sn.
-Theo iu 669 B Lut Dn S 2005 th:
A=Y= 2/3.1/2= 1/3
-Vy A=Y= 1/3
- C th k= 1-2.1/3=1/3.
Bi 2:
X c con l A nhng A li cht trc X, X cn c chu A15 tui l con ca A. Trc khi
cht X lp ton b di sn cho c th k. Vy di sn c chia nh th no?
Bi gii
-Nu A cn sng: A c hng ton b di sn theo php lut.
Theo iu 669 B Lut Dn S 2005: A=2/3.1=2/3, C th k=1- 2/3=1/3
-Nu A cht trc X, A1 c th th v A theo iu 677 B Lut Dn S 2005 nn:
A1= 2/3.
Bi 3:
X c v l Y v 2 con l A 25 tui, B 15 tui. X cht li ton b di sn cho c th k.
Di sn c chia nh th no?
Bi gii
1. Gi s khng c di chc:
- C 3 ngi tha k theo php lut: A=B=Y=1/3
- Sut tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005 =2/3.1/3=2/9
2. Thc t c di chc:
-tha k theo di chc:ton b di sn thuc v c th k
- tha k theo php lut: o
- ngi tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005: Y v B (A thnh nin ri nn
khng c)
-Tnh hnh ca tha k:
Y= di chc + php lut + ct gim = 0+ 0 nn phi ct gim.
B= di chc + php lut + ct gim = 0+ 0 nn phi ct gim.
3.Ct gim:
+ ngi chu ct gim l c th k
+ phn ct gim cho Y: 1 sut= 2/9
+ phn ct gim cho B: 1 sut= 2/9
Vy A=0, B=2/9, Y=2/9, C th k= 1-(2/9+2/9)=5/9.
Bi 4:
X c v l Y v 2 con l A 25 tui, B 15 tui. X cht li di sn cho c th k=4/5. Di
sn c chia nh th no?
Bi gii
1. Gi s khng c di chc:

-C 3 ngi tha k theo php lut: A=B=Y=1/3


-Sut tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005 =2/3.1/3=2/9
2. Thc t c di chc:
-tha k theo di chc: di sn thuc v c th k=4/5
- tha k theo php lut: =1-4/5=1/5 nn A=B=Y=(1/5)/3= 1/15
- ngi tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005: Y v B (A thnh nin ri nn
khng c)
-Tnh hnh ca tha k:
Y= di chc + php lut + ct gim =( 0+ 1/15) < 2/9 nn phi ct gim.
B= di chc + php lut + ct gim =( 0+ 1/15) < 2/9 nn phi ct gim.
3.Ct gim:
+ ngi chu ct gim l c th k
+ phn ct gim cho Y: 2/9-1/15=7/45
+ phn ct gim cho B: 1 sut= 2/9-1/15=7/45
Vy A=1/15, B=2/9,Y=2/9, C th k= 4/5-(7/45+7/45)=22/45.
Bi 5:
X c v l Y v 3 con l A 25 tui, B 20 tui, C 15 tui. X cht li di sn cho c th
k=4/5. Di sn c chia nh th no?
Bi gii
1.Gi s khng c di chc:
-C 4 ngi tha k theo php lut: A=B=C=Y=1/4
-Sut tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005 =2/3.1/4=1/6
2. Thc t c di chc:
-tha k theo di chc: di sn thuc v c th k=4/5
- tha k theo php lut: =1-4/5=1/5 nn A=B=C=Y=(1/5)/4= 1/20
- ngi tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005: Y v C (A, B thnh nin ri nn
khng c)
-Tnh hnh ca tha k:
Y= di chc + php lut + ct gim =( 0+ 1/20) < 1/6 nn phi ct gim.
C= di chc + php lut + ct gim =( 0+ 1/20) < 1/6 nn phi ct gim.
3.Ct gim:
+ ngi chu ct gim l c th k
+ phn ct gim cho Y: 1/6-1/20=7/60
+ phn ct gim cho C: 1 sut= 1/6-1/20=7/60
Vy A=1/20, B=1/20,Y=1/6, C=1/6, C th k= 4/5-(7/60+7/60)=17/30.
Bi 6:
X c v l Y v 3 con l A 25 tui, B 20 tui, C 15 tui. X cht li di sn cho c th
k=3/5, cho v l Y=1/8. Di sn c chia nh th no?
Bi gii
1.Gi s khng c di chc:
-C 4 ngi tha k theo php lut: A=B=C=Y=1/4
-Sut tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005 =2/3.1/4=1/6
2. Thc t c di chc: -tha k theo di chc: =3/5+1/8=29/40
- tha k theo php lut: =1-29/40=11/40 nn A=B=C=Y=(11/40)/4= 11/160

- ngi tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005: Y v C (A, B thnh nin ri nn


khng c
-Tnh hnh ca tha k:
Y= di chc + php lut + ct gim =( 1/8+ 11/160)=31/160 > 1/6 nn khng phi ct
gim, khng cn c php lut bo v.
C= di chc + php lut + ct gim =( 0+ 11/160) < 1/6 nn phi ct gim.
3.Ct gim:
+ ngi chu ct gim l c th k v Y
+ phn phi ct= 1/6-11/160=47/480
+ phn phi ct:
-c th k=3/5
-Y= 31/160-1/6( phn khng c php lut bo v ) =13/480
+ tng phn chu ct: 3/5+ 13/480=301/480
+ cch ct:
-c th k=47/480.( (3/5) / (301/480) )=141/ 1505
-Y= 47/480.( ( 13/480) / (301/480) )=611/144480
Vy A=11/160, B=11/160, C=1/6, C th k= 3/5- 141/1505=762/1505=0.506, Y=
31/160-611/144480=0.221
Vy A=1/20, B=1/20, Y=1/6, C=1/6, C th k= 4/5-(7/60+7/60)=17/30.
Bi 7:
X c v l Y v 3 con l A 25 tui, B 20 tui, C 15 tui. X cht li di sn cho c th
k=3/5, cho v Y l 1/8 .V qu nng gin nnY t chi nhn di sn theo di chc. Di sn
c chia nh th no?
Bi gii
1.Gi s khng c di chc:
-C 4 ngi tha k theo php lut: A=B=C=Y=1/4
-Sut tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005 =2/3.1/4=1/6
2. Thc t c di chc:nhng Y li t chi theo di chc nn tha k theo di chc =3/5
- tha k theo php lut: =1-3/5=2/5 nn A=B=C=Y=(2/5)/4= 1/10
- ngi tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005: Y v C (A, B thnh nin ri nn
khng c
+ Sut tha k theo iu 669 ca Y= 1/6-1/8= 1/24
+ Sut tha k theo iu 669 ca C= 1/6
-Tnh hnh ca tha k:
Y= di chc + php lut + ct gim =( 0+ 1/10) >1/24 nn khng phi ct gim, Y khng
cn php lut bo v.
C= di chc + php lut + ct gim =( 0+ 1/10) < 1/6 nn phi ct gim.
3.Ct gim:
+ ngi chu ct gim l c th k=3/5
+ phn ct gim cho C: 1/6-1/10=1/15
Vy A=1/10, B=1/10, Y=1/10, C=1/6,C th k= 3/5-(1/15)=8/15.
Bi 8:
X c v l Y v 3 con l A 25 tui, B 20 tui, C 15 tui. X cht li di sn cho c th
k=3/5, cho v Y l 1/8 .V qu nng gin nn Y t chi nhn di sn theo di chc v c
theo php lut . Di sn c chia nh th no?
Bi gii

1.Gi s khng c di chc:


-C 3 ngi tha k theo php lut: A=B=C=1/3
-Sut tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005 =2/3.1/3=2/9
2. Thc t c di chc:nhng Y li t chi theo di chc v php lut nn tha k theo di
chc =3/5
- tha k theo php lut: =1-3/5=2/5 nn A=B=C=(2/5)/3= 2/15
- ngi tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005: C (A, B thnh nin ri nn khng
c, Y t chi)
-Tnh hnh ca tha k:
C= di chc + php lut + ct gim =( 0+ 2/15) < 2/9 nn phi ct gim.
3.Ct gim:
+ ngi chu ct gim l c th k=3/5
+ phn ct gim cho C: 2/9-2/15=4/45
Vy A=2/15, B=2/15, Y=0, C=2/9, C th k= 3/5-(4/45)=23/45.
Bi 9:
X c v l Y v 3 con l A 25 tui, B 20 tui, C 15 tui. X cht li di sn cho c th
k=3/5, cho v Y l 1/8 .V qu nng gin nn Y t chi nhn di sn theo php lut . Di
sn c chia nh th no?
Bi gii
1.Gi s khng c di chc:
-C 3 ngi tha k theo php lut: A=B=C=1/3
-Sut tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005 =2/3.1/3=2/9
2. Thc t c di chc:
- nhng Y li t chi theo php lut nn tha k theo di chc =3/5+1/8=29/40
- tha k theo php lut: =1-29/40=11/40/ nn A=B=C=(11/40)/3= 11/120
- ngi tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005: C (A, B thnh nin ri nn
khng c, Y t chi theo php lut )
-Tnh hnh ca tha k:
C= di chc + php lut + ct gim =( 0+ 11/120) < 2/9 nn phi ct gim.
3.Ct gim:
+ ngi chu ct gim l c th k=3/5 v Y
+phn chiu ct l:29/40
+ phn ct gim cho C: 2/9-11/120=47/360
+ cch ct gim:
-Y=47/360. ( (1/8) / (29/40) )=47/2088
-c th k= 47/360. ( (3/5) / (29/40) )=47/435
Vy A=11/120,B=11/120, Y=1/8-( 47/2088)=107/1044, C=2/9, C th k= 3/5(47/435)=214/435.
Bi 10: THI GIA HC K NM HC 2014-2015 V HC K H 2014:
PGS.TS: NGUYN NGC IN
A c v l B v 3 ngi con l X,Y v Z trong Z 10 tui, cn X, Y u thnh nin.
Bng di chc A li cho bn gi l C 1 cn nh, B 1 ming t v X 1 chic t. M
tha k, cn nh c gi tr 900 triu, ming t 720 triu ng, chic t 180 triu, ngoi
ra cn c tin mt 270 triu.
a. Xc nh phn di sn m mi ngi c hng.

b. Xc nh li di sn m mi ngi c hng trong trng hp B t chi hng di sn php


lut.
c. Xc nh li phn di sn m mi ngi c hng trong trng hp X t chi hng di sn
theo di chc.
Bi gii
Tng di sn=2070

a) Xc nh phn di sn m mi ngi c hng.


1.Gi s khng c di chc:
-s ngi tha k theo php lut l 4 ngi
-sut tha k theo iu 676 B Lut Dn S 2005 l 1/4.2070=517,5
-sut tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005 l 2/3.1/4di sn=1/6 di sn=1/6.
2070=345
2. Thc t c di chc:
-tha k theo di chc: 900+720+180=1800
-tha k theo php lut :270
+s ngi l 4
+ B=X=Y=Z=1/4.270=135/2
-theo iu 669:
+s ngi l 2 : Z v B
+sut tha k theo iu 669=1/6 di sn=1/6. 2070=345
- Tnh hnh xut tha k:
+ B= di chc+ php lut+ phn ct gim=720+135/2=1575/2=787,5 > 345 nn khng cn
ct gim, khng cn s bo v ca php lut.
+ Z= di chc+ php lut + phn ct gim=0+135/2=67,5 <345 nn cn phi ct gim.
3. Ct gim:
- s phi ct: 345-135/2=555/2=277,5
- ngi chu ct: C , X v B
-phn chu ct:
+ :900
+B: 787,5- 345=442,5
+X:180
+ tng phn chu ct: 900+442,5+180=1522,5
-cch ct:
+: 277,5.(900/1522,5)=164,039
+ B: 277,5.(442,5/1522,5)=80,653
+X: 277,5.(180/1522,5)=32,808
Vy X=180-32,808+67,5=214,692, Y=67,5, Z=345, B=787,5-80,653=706,84, C=900164,039=735,961
b. B t chi hng di sn theo php lut

1.Gi s khng c di chc:


-s ngi tha k theo php lut l 3 ngi
-sut tha k theo iu 676 B Lut Dn S 2005 l 1/3
-sut tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005 l 2/3.1/3=2/9 di sn=2/9. 2070=460
2. Thc t c di chc:
-tha k theo di chc: 900+720+180=1800
-tha k theo php lut :270
+s ngi l 3

+ X=Y=Z=1/3.270=90
-theo iu 669:
+s ngi l 1 : Z
+sut tha k theo iu 669=1/6 di sn=2/9. 2070=460
- Tnh hnh sut tha k:
+ Z= di chc+ php lut + phn ct gim=0+90 <460 nn cn ct gim.
3. Ct gim:
- s phi ct: 460-90=370
- ngi chu ct:bn gi ,X v B
-phn chu ct gim:
+ bn gi C:900
+B: 720
+X: 180
-cch ct:
+: 370.(900/1800)=185
+ B: 370.(720/1800)=148
+X: 370.(180/1800)=37
Vy X=180-37+90=233, Y=90, Z=460, B=720-148=572, C =900-185=715.
c. Trong trng hp X t chi hng di sn theo di chc:
1.Gi s khng c di chc:
-s ngi tha k theo php lut l 4 ngi
-sut tha k theo iu 676 B Lut Dn S 2005 l 1/4
-sut tha k theo iu 669 B Lut Dn S 2005 l 2/3.1/4=1/6 di sn=1/6. 2070=345
2. Thc t c di chc nhng X t chi:
-tha k theo di chc: 900+720=1620
-tha k theo php lut :180+270=450
+s ngi l 4
+ B=X=Y=Z=1/4.450=225/2=112,5
-theo iu 669:
+s ngi l 2 : Z v B
+sut tha k theo iu 669=1/6 di sn=1/6. 2070=345
- Tnh hnh sut tha k:
+ B= di chc+ php lut+ phn ct gim=720+112,5=1665/2=832,5 > 345 nn khng cn
ct gim, khng cn s bo v ca php lut.
+ Z= di chc+ php lut + phn ct gim=0+112,5=112,5 <345 nn cn ct gim.
3. Ct gim:
- s phi ct: 345-112,5=465/2=232,5
- ngi chu ct:bn gi v B
-phn chu ct:
+ bn gi:900
+B: 832,5- 345=487,5
+ tng phn chu ct: 900+487,5=1387,5
-cch ct:
+: 232,5.(900/1387,5)=150,811+ B: 232,5.(487,5/1387,5)=81,689
Vy X=112,5, Y=112,5, Z=345, B=832,5-81,689=750,811, C=900-150,811=749,189.
Tuyn b mt tch v hu qu

IU KIN

THNG BO TM
KIM NGI
VNG MT
- Bit tch 6 thng lin
- C ngi yu cu
Ta n thng bo, tm
kim ngi vng mt.
(iu 74/BLDS)
c suy on l cn
sng

Nhn
thn

HIU
LC

TUYN B
MT TCH
- Bit tch 2 nm lin
- thng bo tm
kim ngi vng mt.
- C ngi yu cu
Ta n tuyn b mt
tch. (K1.78/BLDS)
- c suy on l
cn sng.
- V/chng ca ngi
mt tch xin ly hn
Ta n s gii quyt.
(K2.iu
78/BLDS)

TUYN B
CHT
K1.iu
81/BLDS

- c suy on
l cht
- Tt c cc quan
h nhn thn
c gii quyt
nh i vi
ngi
cht
(K1.iu
82/BLDS)
c gii quyt
nh i vi
ngi
cht.
(K2.iu
82/BLDS)

c ngi khc
c ngi khc qun
qun l
l theo quy nh ti :
- Ngi c quyn
iu 76/BLDS, iu
qun l ti sn:
77/BLDS, iu 79/BLDS
Ti
iu 75/BLDS 2005
sn
- Quyn v ngha v
ca ngi qun l ti
sn: iu 76 v
77/BLDS 2005
- Quyt nh thng
- Hy b quyt nh
Gii quyt theo
bo tm kim ngi
tuyn b mt tch theo
quy nh ti
vng mt ng nhin yu cu ca ngi c
(iu
ht hiu lc khi ngi quyn v li ch lin
83/BLDS)
vng mt tr li
quan. (K1.iu 80/BLDS)
S TR LI (iu 329/BLTTDS)
- Quyt nh ly hn
- Ngi qun l ti
vn c hiu lc php
sn giao li ti sn
lut. (K3.iu 80/BLDS)
khi ngi vng mt
- Nhn li ti sn do ngi
tr v. (K4.iu
qun l chuyn
76/BLDS)
giao. (K2.iu 80/BLDS)
1. Tuyn b c nhn mt tch v hu qu php l i vi vic tuyn b c nhn mt tch.
iu 78 B lut dn s 2005 quy nh:
1. Khi mt ngi bit tch hai nm lin tr ln, mc d p dng y cc bin
php thng bo, tm kim theo quy nh ca php lut t tng dn s nhng khng c tin tc
xc thc l ngi cn sng hay cht th theo yu cu ca nhng ngi c quyn, li
ch lin quan, Ta n c th tuyn b ngi mt tch. Thi hn hai nm c tnh t ngy

bit c tin tc cui cng ca ngi ; nu khng xc nh c ngy c tin tc cui cng
th thi hn ny c tnh t ngy u tin ca thng tip theo thng c tin tc cui cng;
nu khng xc nh c ngy thng c tin tc cui cng th thi hn ny c tnh t ngy
u tin ca nm tip theo nm c tin tc cui cng.
2. Trong trng hp v hoc chng ca ngi b tuyn b mt tch xin li hn th Ta n gii
quyt cho li hn
iu 330 B lut t tng Dn s quy nh:
Khi lm n yu cu tuyn b mt ngi mt tch ng s phi gi km n l
chng c chng minh ngi b yu cu tuyn b mt tch bit tch hai nm lin tr nn
m khng c tin tc xc thc v vic ngi cn sng hay cht v chng minh cho vic
ngi yu cu p dng y cc bin php thng bo tm kim. Trong trng hp trc
c quyt nh ca Ta n thng bo tm kim ngi vng mt ni c tr th phi c
bn sao quyt nh
1.1 iu kin tuyn b c nhn mt tch.
Cn c vo quy nh ti iu 78 Lut Dn s 2005, iu 330 Lut t tng Dn s Ta n c
th tuyn b mt ngi mt tch khi c cc iu kin sau:

Th nht: iu kin v thi gian.

Theo quy nh trn th Ta n ch tuyn b mt ngi l mt tch khi bit tch


hai nm lin tr ln m vn khng c tin tc no v ngi cn sng hay cht. Cc
chng minh ngi b yu cu tuyn b mt tch bit tch hai nm lin tr ln m vn
khng c tin tc xc thc l ngi cn sng hay cht c th l s xc nhn ca
cng an a phng v vic ngi i khi ni ng k thng tr qu hai nm lin
m khng hay bit h u, cng an xa h khu thng tr (nu c).Php lut
khng quy nh r phm vi khng gian cng nh ch th nhn bit tin tc ny nhng cn
c vo iu 74 b lut Dn s c th xc nh phm vi khng gian l ni c tr cui cng
ca ngi (ni c tr ca c nhn c xc nh ti mc 3 chng 3 phn th nht ca
B lut Dn s 2005).
Th hai: Phi thng qua th tc tm kim.
y l mt th tc rt cn thit v khng th thiu cc Ta n c th tuyn b
mt ngi mt tch. Qua th tc ny, tnh chnh xc trong quyt nh ca Ta n c
nng cao. Ta n c th t thng bo hoc yu cu nhng ngi c quyn, li ch lin
quan thng bo. Hnh thc, bin php thng bo c quy nh trong Lut t tng Dn
s, nh phm vi thng bo, iu kin thng bo... Ngh quyt s 03/HTP ngy
19/10/1990 ca Hi ng thnh ph Ta n nhn dn ti cao hng dn p dng mt s
quy nh ca php lut nu r: Khi nhn c n khi kin ca ng s, Ta n yu

cu ng s n c quan bo ch, pht thanh, truyn hnh ca tnh, trung ng nhn tin
tm ngi vng mt v ly giy xc nhn ca c quan v vic nhn tin tm ngi
vng mt np cho Ta n Ta n th l v n.
Cc chng minh cho vic ngi yu cu p dng y cc bin php thng
bo, tm kim nh ng thng bo tm kim trn bo hng ngy ca trung ng trong 3 s
lin tip v pht sng trn i pht thanh hoc i truyn hnh trung ng 3 ln trong 3
ngy lin tip. Nh vy, thun li cho cho vic xin tuyn b cng dn mt tch cch tt
nht l phi trnh bo ngay vi cng an a phng ng thi ng k tm kim trn.
Th ba: Phi c yu cu ca ngi c quyn, li ch lin quan.
Ngi c quyn, li ch lin quan l nhng ngi c mi lin h no (hn nhn
gia nh, quan h hnh chnh, quan h lao ng, quan h dn s,..)vi ngi vng mt m
s vng mt ca ngi nh hng ti quyn li ca h.
Mc ch ca vic tuyn b cht i vi mt c nhn l to ra c s php l
nhng ngi ni trn c th thc hin v bo v cc quyn, li ch ca mnh.
Mt khc, theo quy nh ca php lut t tng dn s th To n ch th l v vic
khi c n khi kin ca ng s. V vy, To n ch c th ra quyt nh tuyn b mt
c nhn cht khi c yu cu ca ngi c quyn, li ch lin quan. Bi vy, khi xem xt
yu cu ca ng s, Ta n phi kim tra cc iu kin cn thit v nu thy p ng
y cc yu cu m php lut quy nh, Ta n ra quyt nh ngi bit tch l mt
tch.
1.2 Hu qu php l ca vic tuyn b c nhn mt tch.
Vic tuyn b mt ngi l mt tch ko theo nhng hu qu php l nht nh:
Th nht: Tm thi nh ch t cch ch th ca ngi b tuyn b l mt tch, tuy
nhin quyt nh ny khng lm chm dt t cch ch th ca h.
Th hai: Ti sn ca ngi b tuyn b mt tch c qun l theo quy nh ca Ta
n c quy nh ti cc iu 75, 76, 77, 79 B lut Dn s 2005 v qun l ti sn
ca ngi vng mt, ca ngi b tuyn b l mt tch. C th: Ti sn ca ngi vng
mt ti ni c tr do ngi c ngi vng mt y quyn qun l. Trong trng hp
ngi khng y quyn cho ai qun l ti sn, nu l ti sn thuc s hu chung th
s do ch s hu chung cn li qun l; nu ti sn ang do v/ chng ca ngi
qun l th v/ chng tip tc qun l, nu v/ chng cht hoc mt nng lc hnh vi
dn s, b hn ch nng lc hnh vi dn s th con thnh nin hoc cha m ca
ngi vng mt qun l. Trong trng hp khng c nhng ngi qun l ni trn th
Ta n ch nh mt trong nhng ngi thn thch ca ngi vng mt ti ni c tr

qun l ti sn; nu khng c ngi thn thch th Ta n ch nh cho ngi khc


qun l ti sn.
Th ba: Trong trng hp v/ chng ca ngi b tuyn b l mt tch xin li hn th
Ta n gii quyt cho ly hn. Sau khi li hn th ti sn ca ngi mt tch c giao
cho con thnh nin hoc cha, m ca ngi mt tch qun l; nu khng c ngi
thn thch th Ta n ch nh ngi khc qun l ti sn.
1.3 Hy b quyt nh tuyn b mt tch v hu qu php l ca vic hy b .
Vic tuyn b mt ngi mt tch ch tm dng nng lc ch th ca ngi . Vic tm
dng ny c th thay i theo hai hng: phc hi nng lc ch th hoc chm dt t cch
ch th. Vic chm dt t cch ch th c din ra khi c tin tc rng h cht hoc b
tuyn b l cht. Phc hi t cch ch th ca ngi b tuyn b l mt tch xy ra trong
hai trng hp: Ngi b tuyn b mt tch tr v hoc c tin tc chng t ngi cn
sng. Khi c mt trong hai trng hp th theo yu cu ca ngi hoc ngi c
quyn, li ch lin quan, Ta n ra quyt nh hy b quyt nh tuyn b ngi mt tch.
Vic Ta n hy b quyt nh tuyn b mt ngi mt tch khi ngi tr v hoc khi c
tin tc xc thc l ngi cn sng l vn rt quan trng v s ko theo cc hu qu lin
quan n quan h nhn thn v quan h ti sn ca ngi . Bn cnh quy nh nhm bo v
quyn li ca ngi b tuyn b mt tch, php lut cng m bo s n nh ca cc quan h
dn s c lin quan n ngi b tuyn b mt tch pht sinh trong khong thi gian ngi
b tuyn b mt tch.
Hu qu php l ca vic tuyn b ny c quy nh nh sau:
Th nht: T cch ch th ca ngi b tuyn b mt tch tr v c phc hi.
Th hai: Ngi b tuyn b mt tch tr v c nhn li ti sn do ngi qun l ti sn
chuyn giao sau khi thanh ton chi ph qun l.
Th ba: Trong trng hp v hoc chng ca ngi b tuyn b mt tch c li hn th
d ngi b tuyn b mt tch tr v hoc c tin tc xc thc l ngi cn sng, quyt
nh cho li hn vn c hiu lc php lut.
2.Tuyn b c nhn cht v hu qu ca vic tuyn b c nhn cht
iu 81 B lut dn s 2005 quy nh:
1.Ngi c quyn, li ch lin quan c th yu cu to n ra quyt nh tuyn b mt
ngi l cht trong cc trng hp sau:
a, Sau ba nm k t ngy quyt nh tuyn b mt tch ca to n c hiu lc php lut
m vn c tin tc xc thc l cn sng.
b, Bit tch trong chin tranh sau nm nm, k t ngy chin tranh kt thc m vn
khng c tin tc xc thc l cn sng.

c, B tai nn hoc thm ho thin tai m sau mt nm, k t ngy tai nn hoc thm ho,
thin tai chm dt vn khng c thng tin xc thc l ngi cn sng, tr trng hp
php lut c quy nh khc
d, Bit tch nm nm lin tr ln v khng c tin tc xc thc l cn sng; thi hn ny
c tnh theo quy nh ti khon 1 iu 78 ca B lut ny.
2. Tu tng trng hp, To n xc nh ngy cht ca ngi b tuyn b l cht cn
c vo cc trng hp quy nh ti khon 1 iu ny.
2.1 iu kin tuyn b c nhn cht.
y l mt ch nh c bit ca lut dn s nhm bo v quyn, li ch ca c nhn
cng nh ch th khc c lin quan. Ci cht ca c nhn l s kin php l lm chm dt t
cch ch th ca c nhn. Nhng ci cht phi c xc nh mt cch ch xc v theo
quy nh ca php lut phi c khai t (iu 30 BLDS ). Trong thc t c nhng trng
hp, v cc l do khc nhau khng th xc nh c c nhn cn sng hay cht.
tng cng tnh chnh xc v nhm gim thiu nhng sai st trong cc trng hp ngi bit
tch vn cn sng nhng b to n tuyn b l cht, trc khi ra quyt nh tuyn b
cht i vi mt c nhn To n cn xem xt y cc iu kin sau:
Th nht, qua thi hn quy nh m c nhn vn khng c tin tc l cn sng.
Theo iu kin trn To n ch tuyn b mt c nhn cht nu qua thi hn lut nh
m h vn khng c tin tc l cn sng. Thi hn l khong thi gian bao nhiu s c
xc nh theo tng trng hp c th. Theo quy nh ti khon 1 iu 81 BLDS th thi hn
tuyn b cht i vi mt c nhn nh sau:
Nu tuyn b cht i vi mt c nhn qua th tc tuyn b mt tch th phi qua
thi hn l ba nm k t ngy tuyn b mt tch ca To n c hiu lc php lut.
Nu tuyn b cht i vi ngi cha qua th tc tuyn b mt tch th phi qua thi
hn l nm nm k t ngy chin tranh kt thc ( nu ngi mt tch trong chin tranh)
hoc l mt nm k t ngy tai nn, thin tai, thm ho kt thc (nu ngi mt tch trong
t thin tai, thm ho ).
Nu l tuyn b cht i vi ngi bit tch lu ngy m cha qua th tc tuyn b
mt tch th phi qua thi hn l nm nm k t ngy, thng, nm bit c tin tc cui cng
v s sng cn ca h. Trong trng hp ny, thi im bt u tnh thi hn nm nm l
ngy c tin tc cui cng v ngi . Nu khng xc nh c ngy th tnh t ngy u
tin ca thng tip theo thng c tin tc cui cng, nu khng xc nh c ngy, thng th
tnh t ngy u tin ca nm tip theo c tin tc cui cng.
Trong b lut dn s khng quy nh phm vi khng gian v ngy bit tin tc cui
cng, nn hin nay c nhiu quan im khc nhau v vn ny. Nhiu ngi cn c vo

hng dn ca Ngh quyt 03/HTP ngy 19/10/1990 ca To n nhn dn ti cao xc


nh khng gian ca ni c tin tc cui cng l ni c tr ca ngi .
C quan im cho rng, ni c tr ca c nhn c BLDS quy nh vi tinh thn
hon ton mi nn vic xc nh phm vi khng gian v ni c tin tc cui cng theo hng
dn ca ngh quyt ni trn khng cn ph hp na. Mt khc khi xc nh s sng cn ca
mt ngi cn phi ch trng tnh thc t ca n. Chng hn ngi khng c tin tc cn
sng ti ni c tr cui cng ca h qu nm nm nhng nu c cn c chnh xc v vic
ngi c ln xut hin( c mt) ti a phng khc th vn phi coi ngy h c mt ti
a phng ( khng phi l ni c tr cui cng) l thi im bt u tnh thi hn.
Th 2, phi thng qua th tc tm kim.
Vic thng bo tm kim vi mc ch xc nh li ln cui cng v tin tc sng
cn ca mt ngi trc khi To n quyt nh v thn phn php l ca h. V vy, nu th
tc ny l khng th thiu khi tuyn b c nhn mt tch th cng khng th thiu khi tuyn
b c nhn cht.
Mc d BLDS khng quy nh iu ny nhng nhiu kin cho rng khng th
thiu c iu ny khi mun tuyn b l mt ngi cht. Bi l, qua th tc ny c th
nng cao tnh xc thc trong quyt nh ca To n. Mt khc, v nguyn tc, To n ch
c php tuyn b mt ngi l cht khi h vn khng c tin tc l cn sng.
Qua vic phn tch trn cho chng ta thy rng, vic thng bo tm kim l th
tc rt cn thit tuyn b cht i vi mt c nhn khi cha qua th tc tuyn b mt tch.
Vy i vi ngi b tuyn b mt tch, nay mun tuyn b h l cht v sau ba
nm, k t ngy quyt nh tuyn b mt tch ca To n c hiu lc php lut m vn khng
c tin tc l cn sng th c cn th tc thng bo tm kim khng?
i vi trng hp ny, c trng hp cho rng c thc hin trong th tc t tng khi
tuyn b ngi mt tch nn khi tuyn b l h cht th khng cn thc hin li na.
Tuy nhin em cho rng mc ch ch yu v
thit thc ca vic thng bo tm kim l xc nh ln cui cng v tin tc sng cn ca
mt ngi nn trc khi tuyn b mt ngi l cht cn phi thng bo li vic tm
kim( mc d h l ngi c tuyn b l cht.
Th ba, cn phi c yu cu ca ngi c quyn, li ch lin quan.
Ngi c quyn, li ch lin quan l nhng ngi c mi lin h no (hn nhn gia nh,
quan h hnh chnh, quan h lao ng, quan h dn s,..)vi ngi vng mt m s vng mt
ca ngi nh hng ti quyn li ca h. Mc ch ca vic tuyn b cht i vi mt
c nhn l to ra c s php l nhng ngi ni trn c th thc hin v bo v cc quyn,
li ch ca mnh. Chng hn mt ch n yu cu To n tuyn b mt ngi (vn l mt con

n ca mnh) l cht khi h bit tch lu ngy nhm thu hi khon n t ti sn m


ngi li theo quy nh ca php lut v tha k
Mt khc, theo quy nh ca php lut t tng dn s th To n ch th l v vic khi c n
khi kin ca ng s. V vy, To n ch c th ra quyt nh tuyn b mt c nhn cht
khi c yu cu ca ngi c quyn, li ch lin quan.
2.2 Xc nh ngy cht ca ngi b tuyn b l cht.
Vic xc nh ngy cht ca mt ngi c ngha v cng quan trng. l mt vn c
ngha thc tin, lin quan n quyn, li ch hp php ca nhiu ngi. Ngy cht ca ngi
b tuyn b l cht l c s xc nh ngy m tha k i vi di sn ca ngi v l
ngy xc nh cc quan h khc m ngi tham gia c coi l chm dt. Tuy nhin b
lut dn s mi quy nh mt cch chung chung nht v vic xc nh ngy cht nh sau:
Ty tng trng hp, Ta n xc nh ngy cht ca ngi b tuyn b l cht cn c vo
cc trng hp quy nh ti khon 1 iu ny. Trong qu trnh son tho B lut dn s, y
l mt vn c nhiu kin khc nhau.
C kin cho rng cn sa i quy nh trn v vic xc nh ngy cht ca ngi b tuyn
b l cht theo hng khng cn c vo ngy quyt nh ca Ta n tuyn b ngi l
cht c hiu lc php lut m ty trng hp c th, Ta n s xc nh ngy cht ca
ngi v nu r trong quyt nh tuyn b cht. Vic sa i ny l cn thit, v nu gi
nguyn nh quy nh ca b lut Dn s nm 1995 s khng bo v c cc quyn, li ch
chnh ng ca ngi khc l ngi c cc quyn, li ch lin quan n ti sn ca ngi b
Ta n tuyn b cht. Trn thc t, cch gii quyt ca cc Ta n cng c nhiu im khc
bit. C trng hp Ta n tuyn b ngy cht l cn c vo ngy ngi vng mt ti ni
c tr, nhng cng c trng hp li xc nh l ngy Ta n m phin ta, nhng c trng
hp xc nh vo ngy quyt nh ca Ta n c hiu lc. Qua ni dung cc bn n cho thy
mc d tnh tit ca Ta n tng i ging nhau, nhng cch xc nh ngy cht ca mi
Ta n li khc nhau, khng thng nht, trong khi y li l mt vn rt quan trng, c
lin quan n vic xc nh thi im m tha k, din ngi tha k, thi hiu khi kin v
tha k.
Bn cnh kin nu trn c kin cho rng nn xc nh ngy cht ca ngi b tuyn b
cht l ngy ngi bit tch khi ni c tr, v cc l do sau:
- Quyt nh ny m bo c quyn, li ch hp php ca cc c nhn c lin quan, c
bit l cc i tng thuc din c hng di sn tha k th v. Thc t cho thy ngi b
Ta n tuyn b cht b bit tch ni c tr trong khong thi gian rt di, tnh n ngy
ngi c quyn, li ch lin quan yu cu Ta n xc nh ngi cht. Do nu xc

nh ngy cht l ngy ngi bit tch ti ni c tr s trnh c cc vn phc tp


pht sinh t khi ti sn ca ngi tha k.
- Do khong thi gian k t khi ngi bit tch cho n khi b Ta n tuyn b cht l kh
di (khong 5 nm),nu xc nh ngy cht l ngy quyt nh ca Ta n c hiu lc nh
quy nh ca b lut dn s 1995 th s nh hng n quyn li ca nhng ngi c quyn,
li ch lin quan n ti sn ca ngi b tuyn b cht (v d: ngi ang c quan h hp
ng mua bn ti sn vi ngi , ngi ng s hu vi ti sn thuc s hu chung vi
ngi b tuyn b cht) v cc quan h dn s s b ngng tr cho n khi Ta n c quyt
nh tuyn b ngi cht.
Tuy nhin kin ny khng c chp nhn v khon 2 iu 81 Lut dn s 2005 sa li
theo hng ty tng trng hp, Ta n xc nh ngy cht ca ngi b tuyn b cht cn
c vo cc trng hp quy nh ti khon 1 iu 81 lut ny
2.3 Hu qu php l i vi ngi b tuyn b l cht.
Vic tuyn b mt ngi l cht gy ra cc hu qu php l nh sau:
- T cch ch th ca ngi b ra quyt nh tuyn b l cht chm dt hon ton.
- V quan h nhn thn: quan h v hn nhn gia nh v cc quan h nhn thn khc ca
ngi c gii quyt nh i vi ngi cht.
- V quan h ti sn: c gii quyt nh i vi ngi cht, ti sn ca ngi b tuyn
b l cht c gii quyt theo quy nh ca php lut v tha k.
2.4. Quyt nh hy b quyt nh tuyn b mt c nhn l cht v hu qu ca s
hy b .
Khi Ta n ra quyt nh tuyn b l cht vi c nhn th ci cht ch l ci cht mang
tnh suy on php l. Do , s suy on ny c th chnh xc hoc khng chnh xc. Khi
mt ngi b tuyn b l cht tr v hoc c tin tc xc thc l ngi cn sng th theo
yu cu ca ngi hoc ca ngi c quyn, li ch lin quan, Ta n ra quyt nh hy
b quyt nh tuyn b ngi l cht.
Hu qu php l ca quyt nh hy b ny l:
*Th nht, t cch ch th ca ngi b tuyn b l cht c tr li tnh trng ban u
nh khi h cn sng.
*Th hai, quan h nhn thn ca ngi b tuyn b l cht c khi phc khi Ta n ra
quyt nh hy b quyt nh tuyn b ngi l cht nhng cn lu cc trng hp
sau:
- V hoc chng ca ngi b tuyn b l cht c ta n cho li hn theo quy nh ti
khon 2 iu 78 BLDS 2005 th quyt nh cho li hn vn c hiu lc php lut. Nu

ngi b tuyn b l cht tr v m mun xc lp li qun h v chng i vi v hoc


chng c Ta n cho li hn s phi lm th tc ng k kt hn theo quy nh ca
php lut.
- V hoc chng ca ngi b tuyn b l cht kt hn vi ngi khc th vic kt
hn vi ngi vn c hiu lc php lut.
* Th ba, v quan h ti sn: ngi b tuyn b l cht m cn sng c quyn yu cu
nhng ngi nhn ti sn tha k tr li ti sn. Trong trng hp ngi tha k ca
ngi b tuyn b l cht bit ngi ny cn sng m c tnh giu gim nhm hng tha
k th ngi phi hon tr li ton b ti sn nhn, k c hoa li li tc; nu gy thit
hi th phi bi thng.
3. Mt s vn vng mc khi tuyn b c nhn mt tch, tuyn b c nhn cht v
hng gii quyt.
Th nht, mt s vng mc trong vic gii quyt li hn i vi ngi mt tch.
Theo quy nh ca php lut hu ht v vic tuyn b mt ngi mt tch v quyn yu cu li
hn vi ngi mt tch th: Khi mt ngi bit tch hai nm lin tr ln, mc d p dng
y cc bin php thng bo, tm kim theo quy nh ca php lut t tng dn s nhng
vn khng c tin tc xc thc v vic ngi cn sng hay cht th theo yu cu ca
ngi c quyn, li ch lin quan, Ta n c th tuyn b ngi mt tch v trong
trng hp ngi v/chng ca ngi b tuyn b mt tch xin li hn th Ta n gii quyt
cho li hn. Mt tnh trng kh ph bin hin nay l trong quan h hn nhn, khi xy ra tnh
trng cm khng lnh canh khng ngt, mt bn v chng thng b i mt tch. chm
dt quan h hn nhn , ngi c quyn yu cu ly hn vi ngi mt tch phi khi kin,
yu cu Ta n gii quyt vic ly hn.
Trc y, theo Php lnh th tc gii quyt cc v n dn s ly hn vi ngi mt tch
trc ht phi thc hin th tc tuyn b ngi mt tch sau mi gii quyt vic ly hn
trong cng mt v n. Ngh quyt s 03/HTP ngy 19/10/1990 ca Hi ng thnh ph Ta
n nhn dn ti cao hng dn p dng mt s quy nh ca php lut nu r: Khi nhn
c n khi kin ca ng s, Ta n yu cu ng s n c quan bo ch, pht thanh,
truyn hnh ca tnh, trung ng nhn tin tm ngi vng mt v ly giy xc nhn ca c
quan v vic nhn tin tm ngi vng mt np cho Ta n Ta n th l v n. Ta
n cng c quyn yu cu ngi khi kin np tin tm ng cho vic thng bo tm ngi
vng mt trn bo ch, i pht thanh, i v tuyn truyn hnh ca tnh v trung ng Ta
n th l v n v thng bo tm kim ngi vng mt. Ngi khi kin phi chu ph tn v
vic thng bo tm kim ngi vng mt.
Nh vy, Ngh quyt 03 khng quy nh c th cn phi ng k hoc pht sng
thng bo tm kim vng mt trn i bo l bao nhiu ln. Do vy, thc tin gii quyt v

vic ny trong thi gian qua thng l Ta n ch gi thng bo tm kim ngi vng mt
cho c quan bo ch ng bo hoc i pht sng mt ln. Chi ph cho vic ny ht khong
vi ba trm ngn ng.
Hin nay, theo quy nh ca b lut t tng Dn s, c hiu lc k t ngy s
01/01/2005 th yu cu tuyn b mt tch l vic dn s cn ly hn l v n dn s (tr tng
hp thun tnh ly hn c coi l vic dn s). Nu ng s va c yu cu tuyn b mt
ngi mt tch va c yu cu xin li hn th phi yu cu Ta n gii quyt vic tuyn b
trc, sau mi gii quyt vic li hn. Theo quy nh ca Php lut hin hnh th thng
bo tm ngi vng mt ti ni c tr phi c ng trn bo hng ngy ca Trung ng
trong 3 s lin tip v chi ph cho vic ng, pht thng bo tm kim ngi vng mt tai
ni c tr do ngi yu cu chu. Vic quyt nh thng bo tm kim ngi vng mt ti
ni c tr l cn thit ta n c c s gii quyt yu cu tuyn b mt ngi mt tch hoc
gii quyt v n ly hn i vi h. Tuy nhin vng mc pht sinh t quy nh ny l ch
chi ph thc hin cho vic thng bo, nhn tin khng phi l nh c bit l vi nhng
ngi c hon cnh kinh t kh khn ( thc hin vic thng bo tm kim nu trn phi ht
hn 1 triu ng). Trong nhng nm qua nh nc c nhiu ch , chnh sch h tr
nhngdi tng gp kh khn nh tr gip php l min ph, min gim tin n ph dn s.
Nhng quy nh trn gp phn to nn s bnh ng cho cc ch th tham gia t tng, bo
v quyn v li ch ca mnh. Tuy nhin i vi cc chi ph khc nh gim nh, nhn tin cho
n nay, cha c quy nh no v vic min gim cc khon ny. Chnh bi vy khng t
trng hp do khng iu kin thc hin vic thng bo theo quy nh ca php lut
hin hnh, n s phi rt n yu cu tuyn b mt ngi mt tch v do Ta n cng
khng th gii quyt c yu cu xin li hn ca ngi .
Trong quan h hn nhn, mi ngi u mong mun xy dng c mt quan h
hnh phc, bn vng, di lu. Nhng v nhiu l do khc nhau, khi mc ch ny khng t
c th li hn l mt trong nhng cch thc hp php gii quyt s rng buc v quan h
hn nhn . Thit ngh trong thi gian ti, cn c nhng quy nh v vic min, gim chi
ph cho vic nhn tin cho nhng i tng c hon cnh kh khn cho h c hng i mi
trong trng hp h c yu cu xin li hn vi ngi mt tch.
Th hai, vn cn s thiu chnh xc khi tuyn b mt ngi cht
Mc d, php lut Vit Nam tuyn b kh c th v vic tuyn b mt ngi l cht. Tuy
nhin php lut vn cn c nhng l hng cn khc phc, cn b sung thm mt s iu cn
lu khi tuyn b mt ngi l cht. C th l: khi Ta n tuyn b mt ngi l cht
th ch tuyn b di dng php l nhng cha d liu hay cp n ci cht sinh hc ca
ngi . Thc t cho thy, khi tuyn b mt ngi l cht cng ch l s suy on ca

Ta n v s sng cn ca h. iu i hi php lut cn phi c trnh t th tc, iu


kin tuyn b mt ngi l cht cn phi r rng, c th cho tng trng hp hn
ch nhng hu qu nht nh
Thit ngh, Ta n cn xem xt k lng nhng tnh tit, iu kin gim thiu sai st, tng
cng tnh chnh xc ca cc suy on. Ngoi ra vic xc nh khng gian ni c tin tc cui
cng ca ngi cng phi iu chnh, bi v khi xc nh s sng ca mt ngi cn phi
ch trng n tnh thc t ca n. Chng hn khi khng c tin tc l h cn sng ti ni c
tr cui cng ca h qu nm nm th s b Ta n tuyen b l cht, nhng nu c cn
c chnh xc v vic ngi tng xut hin (c mt) ti a phng khc th vn phi
coi ngy m h c mt ti a phng (khng phi ni c tr cui cng) l thi im tnh
thi hn.
Th ba, c nn tuyn b mt tch v tuyn b cht i vi ngi ang b truy n.
Xung quanh vn ny cn c rt nhiu tranh ci, nhng kin tri chiu:
Ta c th hiu r vn ny thng qua v d sau: Mi y, b M gi n ra Ta n nhn
dn qun X (TP.HCM) yu cu tuyn b ngi chng ca b mt tch. Theo b, trc y
chng b cng mt s ngi khc thc hin nhiu v cp git ti sn, b cng an truy bt.
S phi vo t chng b gom sch s ti sn qu b i bit tch. Gn 5 nm nay, chng b
khng h lin lc vi gia nh. Hin nay chng b vn b truy n.
Nhn c n ca b M, Ta n nhn dn qun X sau khi nghin cu tr n, t chi th
l. Theo ta, chng b M thuc trng hp trn lnh truy n xa cng an ch khng phi mt
tch thng thng nn khng th gii quyt yu cu ca b M c. Trong khi ngi chng
c bit tch khng tung tch, b mun lm li cuc i, xy dng hnh phc mi cho mnh
m khng bit phi lm sao.
Trong thc t, nhng trng hp nh trn xy ra khng phi l him. Hin nay, php lut
Dn s cha c quy nh iu chnh vn ny ang c hai lung quan im tri ngc
nhau.
Mt s kin cho rng, khng c tuyn b ngi ang b truy n l mt tch
Mt s kin khc cho rng, vic tuyn b mt ngi mt tch, tuyn b mt ngi cht
v vic truy n bt ngi b kt n buc chp hnh hnh pht l hai quan h php lut c
lp khng ph thuc, khng ch ln nhau. S l v l nu xy ra trng hp Ta n a c
quan cnh st iu tra c lnh truy n vo tham gia t tng trong vic gii quyt v vic
dn s. Mt khc, khi mt ngi thuc vo mt trong cc trng hp vo iu kin tuyn
b l cht theo quy nh ti iu 81 B lut Dn s khng c ngha l h cht v mt
sinh hc m ch l i tng Ta n xem xt, tuyn b cht trn phng din php l
nhm bo v quyn, li ch ca nhng ngi lin quan. Chnh iu ny m B lut Dn s c
thm quy nh v hy b quyt nh tuyn b mt ngi l cht khi ngi tr v hoc

khi c tin tc xc thc l ngi cn sng. Mc d php lut cha quy nh c th nhng
cn phi hiu rng cn c php l chm dt vic thi hnh bn n hnh s l ngi b
cht thc t v mt hnh s. Theo vic tuyn b mt ngi b truy n mt tch, cht theo
iu 81 B lut Dn s nm 2005 s khng ph nhn trit tiu gi tr php l ca quyt nh
truy n v khng phi l c s lm chm dt nhim v chp hnh bn n ca ngi b kt n.
Hn na, vic php lut quy nh v vic mt ngi tuyn b mt tch, mt ngi tuyn b
cht l nhm bo v quyn, li ch chnh ng ca nhng ngi tham gia quan h php lut
m ngi bit tch l mt ch th trong quan h php lut . Vic bo v quyn, li ch hp
php ca ngi lin quan l nhu cu, i hi thc t cn thit m khng cn phi tnh n
ngi bit tch v l do g v B lut Dn s ch quy nh iu kin thi gian ca s bit
tch tuyn b mt ngi mt tch, mt ngi cht m hon ton khng a ra l do m h
bit tch l g. V nhng l do trn c th khng nh hon ton c th tuyn b mt ngi b
truy n l mt tch, l cht nu c cc iu kin quy nh ti iu 78 v iu 81 B lut
Dn s 2005.
ph hp vi thc t v to nn s thng nht gia cc ngnh lut, c quan nh nc
c thm quyn cn ban hnh vn bn di lut quy nh c th hn v vic To n c
th ra quyt nh c th hn v vic To n c th ra quyt nh tuyn b cht i vi c
nhn hay khng nu h l ngi ang b c quan iu tra truy n

Anda mungkin juga menyukai