STATISTIK

Setelah mempelajari bab ini, murid seharusnya boleh:

Memahami konsep data.

Memahami konsep kekerapan.
Mewakilkan dan mentafsir data dalam piktograf, carta palang, dan graf gais untuk
menyelesaikan masalah.

Statistik merupakan satu bidang yang melibatkan perancangan, meringkaskan dan

memahami pemerhatian yang dibuat melibatkan cara-cara mengumpul, menyusun,
menganalisis data dan mentafsiran maklumat dari dapatan. Hasil analisis yang
diperolehi membolehkan kita menyelesaikan masalah-masalah harian dan membuat
keputusan dalam tugas harian.

13.1 KONSEP DATA

Data merupakan kumpulan maklumat mengenai sesuatu perkara.
Data boleh diperolehi dengan pelbagai cara seperti soal selidik dan
Aktiviti Pengumpulan Data:
Data 1:

Suatu soal selidik dijalankan ke atas murid-murid tentang pekerjaan bapa

mereka.

Data 2:

Suatu ujikaji dijalankan untuk mengetahui berat beg yang dibawa oleh
tujuh orang murid di dalam Kelas Tiga Bistari.

Data 3:

Suatu temu bual dijalankan bagi mengetahui kenderaan yang digunakan

oleh pelajar untuk datang ke sekolah.
Ilustrasi dan paparan murid
melakukan aktiviti menimbang

Ilustrasi dan paparan

pekerjaan bapa

Ramli: 4.5kg
Ramesh: 4.35kg
Halimah: 4.02kg
Jagdesh: 5kg
Hock Sim: 4.78kg
Bagdeesh: 3.95kg
Lim Su Tin: 4kg

Kaki tangan kerajaan: 10

Kakitangan swasta: 15
Kerja sendiri: 11

Ilustrasi dan paparan murid

bagi aktiviti kehadiran ke
sekolah
Bas sekolah: 12
Van sekolah: 8
Kereta penjaga: 10
Motosikal: 3
Basikal: 2

Mengumpul Data
Pelbagai cara boleh dilakukan bagi mengumpul data seperti temubual, soal selidik, uji
kaji dan pemerhatian melalui bersemuka, dan pengamatan kepada objek yang di ingin
di ambil data.
Aktiviti 1:

Mengumpul data secara mengira

Tujuan:

Menentukan bilangan pelajar yang suka makanan tradisi atau makan

segera.

Arahan:

Aktiviti ini dilakukan secara berpasangan. Setiap pasangan akan

mendapatkan maklumat bagi satu kelas.

Langkah:

1.
2.
3.
4.
5.

Jelaskan maksud makanan tradisi dan makanan segera kepada

kelas yang ingin dikumpulkan datanya.
Setiap pasangan dikehendaki membilang pelajar mengikut
kesukaan mereka dan mengikut jantina.
Masukkan data ke dalam borang yang disediakan.
Gabungkan semua data yang diperolehi setiap pasangan.
Buat rumusan.

Aktiviti 2:

Mengumpul data secara mengukur.

Tujuan:

Mencari jumlah kenderaan yang melalui hadapan sekolah dalam masa

tiga minit.

Arahan:
menjaga

Aktiviti ini dilakukan secara berpasangan. Pastikan ada beberapa

kumpulan. Seorang sebagai pencatat dan seorang lagi akan
masa menggunakan jam randik.

Langkah:

1.
2.

Lakukan aktiviti ini di hadapan sekolah berhampiran jalan raya.

Utamakan keselamatan pelajar bila melakukan aktiviti ini.
Pencatat akan membilang kenderaan yang melalui hadapan
sekolah berdasarkan jenis kenderaan di borang yang
2

disediakan
tangan.

apabila rakan menekan jam randik yang ada di

3.
4.
5.
6.

Aktiviti tamat apabila genap tempoh masa selama tiga minit.

Pasangan berikut melakukan aktivti 2 dan 3.
Teruskan aktiviti sehingga semua kumpulan tamat melakukannya.
Gabung kesemua aktiviti dan buat rumusan.

Mengumpul dan Merekod Data secara sistematik

Data yang diperolehi dan dikumpul boleh direkodkan secara sistematik dan ringkas
supaya mudah membuat perbandingan dan ia boleh dibina dalam bentuk jadual.
Cuba tentukan bentuk jadual yang sesuai bagi merekod:
Aktiviti 1:

Bilangan pelajar yang suka makanan tradisi atau makan segera.

Aktiviti 2:

Mencari jumlah kenderaan yang melalui hadapan sekolah dalam masa

tiga minit.

Latihan 13.1
A. Tentukan data-data berikut diperoleh secara membilang atau mengukur.
1.
2.
3.
4.
5.

Bilangan pelajar lelaki dan perempuan Tingkatan 3 di sekolah kamu.

Lebar sebuah kelas.
Jisim meja pelajar.
Bilangan pelajar yang berjalan kaki ke sekolah.
Bilangan adik beradik pelajar.

B. Lakukan tinjauan bagi mengumpul data untuk perkara-perkara berikut dan rekodkan
data tersebut secara teratur dan sistematik.
1.
2.
3.
4.
5.

Jisim setiap pelajar di dalam bilik darjah kamu.

Kuih yang digemari oleh rakan kamu.
Minuman tin yang disukai oleh kawan kamu.
Bilangan pelajar lelaki dan perempuan bagi 10 kelas.
Jarak rumah pelajar dari sekolah.

13.2 KONSEP KEKERAPAN

3

95%
85%

85% 78% 68% 95%

68% 95% 78% 85%

78 % 68% 85% 95% 78%

95%

Kekerapan merujuk kepada beberapa kali sesuatu skor wujud dalam taburan. Maka
kekerapan untuk skor 95% ialah 5 bermaksud seramai lima murid memperolehi
bilangan markah yang sama.
Menentukan kekerapan dalam sesuatu data
Kekerapan sesuatu maklumat atau data boleh dilakukan dengan cara membilang atau
mengundal. Contohnya bagi data yang menunjukkan bilangan markah yang diperolehi
oleh murid di atas boleh dilakukan dengan:
1. Cara membilang
Dengan membilang bermula dari 1 bagi markah 95%, kita dapati 5 orang murid
memperolehi markah 95%. Kekerapan markah 95% ialah 5. Kita teruskan
membilang murid yang memperolehi markah 85%, 78% dan 68%. Hasinya kita
akan mendapati kekerapannya ialah 4, 4 dan 3.
2. Cara mengundal
Tanda gundal boleh digunakan untuk mencari kekerapan markah yang diperolehi
oleh murid seperti jadual di bawah:
Markah
95%
85%
78%
68%

Gundal
IIII
IIII
IIII
III

Kekerapan
5
4
4
3

Menentukan data dengan kekerapan yang paling tinggi, paling rendah dan nilai
tertentu
Berdasarkan kepada cara mengundal di atas kita boleh rumuskan:
Kekerapan yang paling tinggi ialah bilangan 5 orang murid yang memperolehi 95%.
Kekerapan yang paling rendah ialah bilangan 3 orang murid yang memperolehi 68%.
Jadi pengumpulan data yang dilakukan boleh menghasilkan kekerapan bagi nilai
tertentu.
Mengurus data dengan membina jadual gundalan dan jadual kekerapan
4

Membina Jadual Gundalan

Aminah telah mengumpul maklumat tentang kehadiran rakan-rakannya ke sekolah.
Rumusannya seperti Jadual Gundalan yang terbina di bawah:
Bas sekolah
Kereta
Jalan Kaki
Naik Basikal
Naik motosikal

:
:
:
:
:

IIII
IIII
IIII
III
IIII

IIII
III

II

IIII

Membina Jadual Kekerapan

Berdasarkan maklumat yang dikumpulkan oleh Aminah dengan menggunakan Jadual
Gundalan, kita boleh membentuk Jadual Kekerapan seperti contoh di bawah:
Cara ke sekolah
Bas sekolah
Kereta
Jalan Kaki
Basikal
Motosikal

:
:
:
:
:

Gundal
IIII IIII
IIII III
IIII
III
IIII IIII

Kekerapan
12
8
5
3
10

II

Bagi melihat Jadual Kekerapan kita boleh bina jadual tersebut secara:
1. Mencancang
Cara ke sekolah
Bas sekolah
Kereta
Jalan Kaki
Basikal
Motosikal

Kekerapan
12
8
5
3
10

2. Mengufuk
Cara ke sekolah
Kekerapan

Bas sekolah
12

Kereta
8

Jalan Kaki
5

Basikal Motosikal
3
10

Mendapat maklumat daripada Jadual Kekerapan

Berdasarkan Jadual Kekerapan di atas banyak maklumat yang boleh diperolehi:
1. Kekerapan yang paling tinggi cara murid hadir ke sekolah iaitu seramai 12 orang
murid menaiki bas.
5

2. Kekerapan yang paling rendah cara murid hadir ke sekolah ialah dengan
berjalan kaki iaitu seramai 3 orang.
3. Bilangan murid yang di perolehi maklumatnya oleh Aminah ialah
12 + 8 + 5 + 3 + 10 = 38 orang
4. Terdapat lima cara murid hadir ke sekolah iaitu dengan cara:
a. Menaiki bas sekolah
b. Menaiki kereta
c. Berjalan kaki
d. Menaiki basikal
e. Menaiki motosikal.
Aktiviti 2:
Jadual kekerapan di bawah menunjukkan minuman yang disukai oleh sebilangan murid
yang terlibat.
Milo
Kopi
Nescafe
Teh
Jus

:
:
:
:
:

5
7
3
4
8

1. Nyatakan kekerapan yang paling tinggi?

2. Nyatakan kekerapan yang paling rendah?
3. Berapakah murid yang terlibat menyatakan kesukaan minuman harian?
LATIHAN 13.2
1. Data di bawah menunjukkan markah murid-murid dalam satu ujian yang
mempunyai 5 soalan. Berdasarkan kepada data-data yang diperolehi,
3
5
5

4
1
5

2 5
1 3
5 4

1
3
2

0
2
1

3
5
3

4
5
2

0
0
2

2
0
4

Bina:
(i)
Jadual Gundalan
(ii)
Jadual Kekerapan
Seterusnya:
(iii)
Nyatakan markah kekerapan yang paling tinggi?
(iv)
Nyatakan markah kekerapan yang paling rendah?
(v)
Bilangan murid yang terlibat dalam ujian tersebut.

2. Dalam satu ujian makmal, murid-murid kelas satu bestari telah diminta
membawa haiwan yang disenaraikan. Data di bawah menunjukan bilangan
haiwan yang di bawa oleh murid.
Haiwan

Pepatung

Rama2

Belalang

Bilangan

(i)
(ii)
(iii)

Ikan
Pelaga
5

Ikan
puyu
4

Ulat
gonggok
6

Cengkerik
3

Berapakah bilangan murid yang membawa haiwan?

Nyatakan kekerapan yang paling tinggi?
Nyatakan kekerapan yang paling rendah?

13.3 PIKTOGRAF, CARTA PALANG, GRAF GARIS

Pelbagai cara boleh digunakan untuk menerangkan maklumat atau data bagi sesuatu
perkara dengan cara yang lebih menarik seperti piktograf, carta palang dan graf garis.
Mewakilkan dan Mentafsir Data dalam Piktograf, Carta Palang, Graf Garis untuk
menyelesaikan masalah
Piktograf, carta palangdan graf garis boleh digunakan untuk mewakil dan mentafsir
data.