Anda di halaman 1dari 11

www.research-chronicler.

com
Research Innovator
International Multidisciplinary Research Journal

Research Innovator
A Peer-Reviewed Refereed and Indexed International Multidisciplinary Research Journal

Volume II Issue III: June 2015


CONTENTS
Sr. No.
1
2

Author
Dr. Archana Durgesh
& Ms. Ekta Sawhney
Prof. S. Arunraj

T. Avinash

Dr. Archana Durgesh


& Dr. Pooja Singh
Dr. Vitthal V. Parab

5
6
7
8
9
10

11

12
13

14
15

Dr. K. Anuradha &


V. Elumalai
Pragya Shukla &
Sudhir Kumar
Dr. Vitthal V. Parab

Title of the Paper


Spirituality - The Antidote to All
tribulations
A Study on the Status of Women
Education in India
Between Illusion and Reality: Subverting
Stereotypes (An Analysis of Two Stories)
Infertility: A Womans Encircling Gloom
The Emerging New Trends In Indian
English Fiction
National Identity in Nissim Ezekiels
poem Island Correlative with Puram
Fasting, Praying & Storytelling

Pragmatism & Gender Bias in Kamala


Dass Poetry
Dr. Maulik Vyas
Revisiting Mahapatras Storytelling: a
Study of the Green Gardener
Dr. Archana Durgesh, Phoolan Devi: The Bandit Queen
Dr. Pooja Singh, Achal
Sharma,
Bramh
Prakash Singh, Aakash
Wadhawan
Dr. Vitthal V. Parab
The Social, Cultural Impact of English
Literature on the Traditional Life of the
People of Bangladesh
Mr. Parkale Suryakant
Sexual Politics in Sharankumar
Narayan
Limbales The Outcaste ( Akkarmashi)
Thokchom Ursa
An
Insight
into
Anthropometric
Variations of Height and Weight among
Monozygotic Twins
Dr. Prashant
Human Right and Child Education in
Krushnarao Pathak
Indian Constitution
kaMbaLo ema. ema.
nfyrsRrjkaP;k nfyr m/nkjkalkBh pGoGh

Volume II Issue III: June 2015

Page No.
1
5
12
17
21
29
33
42
49
61

67

78
83

87
93

Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

www.research-innovator.com
Research Innovator
ISSN 2348 - 7674
International Multidisciplinary Research Journal
nfyrsRrjkaP;k nfyr m/nkjkalkBh pGoGh
kaMbaLo ema. ema.

caaMgaU kanaa zakUr klaa, vaaiNajya AaiNa iva&ana mahaivaValaya, navaIna pnavaola

saaraMSa
marazoSaahIcaaAMt hao}na paScaa%ya ivaVocaa yaoqao p`saar haotaca Qamaa-caa Kra Aqa- [qalyaa nao%yaaMnaa AlpavaQaIt kLU
laagalaa. Qamaa-tIla va samaajaatIla vaOgauNyao laxaat AalaI. ho vaOgauNya kaZUna TakNyaasaazI ivacaarmaMqana sau$ Jaalao
va %yaatUnaca maharaYT/at Qama-sauQaarNaocaI samaajasauQaarNaocaI caLvaL sau$ JaalaI navao t<va&ana ]dyaalaa Aalao.
laaokisqatI Qama-rItI AaiNa rajyarItI yaat caaMgalao va ]pyaaogaI forfar GaDvaUna AaNaNao garjaocao vaaTt
haoto.mhNaUna yaa sauQaarkaMnaI samaajarcanaoivaYayaI EaRitsmaRtIMnaI saaMigatlaolao saaMigatlaolao inayama AgadI Gaatk AsaUna
paScaa%yaaMnaI p`itpaidlaolyaa samata vyai@tsvaatM~ya [. t<vaaMcaa AMgaIkar k$na AapNa Aaplyaa samaajaacaI %yaa
t<vaaMvar punaGa-Tnaa kolaI paihjao Asao inaBa-yapNao saaMgaNyaasa sau$vaat kolaI. vya@tIlaa ivacaar]ccaarAacaaracao
pUNa- svaatM~ya Asaavao vaNa-Baod jaaitBaod hI vyavasqaa hainakark AsaUna vya@tIcaI yaaogyata itcyaa janmaava$na na
zrivata itcyaa gauNaaMva$na zrvaavaI s~Ipu$YaaMt pUNa- samata AalaI paihjao. pu$YaaMp`maaNaoca is~yaaMnaa dilataMnaa
iSaxaNa idlao paihjao vya@tIlaa Aaplyaa ]cCop`maaNao kaoNatahI vyavasaaya krNyaacao pUNa- svaatM~ya Asalao paihjao
ho va yaa thocao ivacaar haca bahutokaMcyaa p`itpadnaacaa saaraqa- haota. dadaobaa paMDurMga laaokihtvaadI maaha%maa
jaaoitrava fulao ivaYNaubauvaa ba`(caarI nyaa. ranaDo EaI.ma. maaTo iva.ra. iSaMdo Da^.jayakr la.ba.BaaopTkr
Sa.d.jaavaDokr gaaoivaMd icamaNaajaI BaaTo ASaa Anaok sauQaarkaMnaI Aaplyaa laoKnaatUna saBaasaMmaolanaatUna dilat
]waraMcaI jaaiNava inamaa-Na kolaolaI Aaho.

izkLrfod%
b- le/;s iskokbZ jktoV laiwu
Hkkjrkr fczfV'kkaph jktoV vkdkjkyk vkyhR;kauh Hkkjrh; lektO;oLFksoj xqykefxjh
vk.kysyh vlyh rjh uoh foPkkjiz.kkyh]
f'k{k.kiz.kkyh] oSKkfud n`fVdksu] va/kJ)k
fueqZyuklkj[;k
ekuoh
thoufodklkP;k
?kVdkuk xfrekurk fnyh- ifjorZukyk ia[k
QqV.;kph fpUgs LiVi.ks xolw ykxyhva/kdkjkP;k lkezkT;kyk izdkkkph fnkk
feG.;kl izkjaHk >kyk gksrk- thoukP;k
ijkdksVhP;k la?k"kkZrwu tjh ?kfVrs tUekyk ;s
ykxrkr- rsOgkp okM~efookrgh uoh ?kfVr
tUekyk ;srkr- uO;k thoutkf.kok fuekZ.k
gksrkr- uos vuqHkofoo fuek.kZ gksrs- rs
ekaM.;kps uos Hkku ;srs- fczfVkkaP;k vkxeukus
Hkkjrh;kauk cnyfo.;kph izsj.kk feGkyhR;kauh
L=hLokra;kpk
iqjLdkj
d:u
Volume II Issue III: June 2015

(93)

fo/kokfookg] lrhizFkk canh] L=hfk{k.k


;klkj[;k vusd lkekftd dk;kZyk izsj.kk
fnyh- ;krwup iq<s egkRekQqys lkfo=hckbZ
Qqys] yksdfgroknh] vkxjdj] jkt"khZ 'kkgw
egkjkt] foB~By jketh fkans ;kalkj[;k
lektlq/kkjdkaP;k dk;kZrwu nfyr lkfgR;kaP;k
fuehZrhyk] pGoGhyk izksgkRlku feGkysnfyr lkfgR;kP;k ikoZHkwfepk fopkj djrkuk
Hkkjrh; lektO;oLFksoj vkf.k MkW- ckcklkgsc
vkacsMdjiwoZ dkGkrhy lektizcksk/kukP;k
pGoGhoj n`fV{ksi Vkd.ks vko'od BjrsHkkjrh;
lektO;oLFkk
iznh/kZ
dkG
pkrqoZ.;kZoj vk/kkjysyh vkf.k tkrhO;oLFksr
foHkkxyh xsyh gksrh R;k fokerkoknh
lMysY;k kksk.ki)rhoj egkRek QqY;kauh
ifgY;kank izgkj dsyk vkf.k L=hf'k{k.kkP;k
Lokra;kpk ifgyk gawdkj tUekyk ?kkrykegkjekax lektkrhy dsoG L=h;kaukp uOgs
rj lexz kkskhr ihfMr lektO;oLFksykp eEditor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

www.research-innovator.com
Research Innovator
ISSN 2348 - 7674
International Multidisciplinary Research Journal

Qqys ;kauh lk{kjrsP;k vkf.k lektlq/kkj.ksP;k


/kkjsr vk.kys- R;kpsp ifj.khr Eg.kwu iq<s
nfyr pGoG vf/kd dk;Z{ke >kyhnfyr vLi`;kalkBh kkGk
egkRek Qqys ;kauh L=h fk{k.kkizek.ksp nfyr
vLi`;kaP;k fk{k.kkykgh ego fnysfk{k.kkfkok; R;kaP;kr ifjorZu gks.kkj ukgh
;kph R;kauk tk.kho >kyh- fk{k.kkP;k
vHkkokeqGs
czke.ksrj
lekt
uSfrd]
ckSf/ndn`V;k iaxw >kYkk vkf.k R;kph
O;okgfjd {ks=kr ihNsgkV >kyh rlsp R;kaps
vkfFkZd kksk.kgh ok<ys- R;keqGs R;kauk
fk{k.k nsmu R;kauk lKku dj.ks vko;d
vlY;kph tk.kho egkRek QqY;kauk >kyhL=h kwnzkfrkwnzkaP;k izkFkfed fk{k.kkph
tckcnkjh kklukus vxzekus Lohdkjys vls
vkokgu R;kauh dsys- kwnzkfrkwnzkadMwu
vU;k;kus ?ksrysY;k djkrwu okbZ] cukjl]
iz;kx o ukf'kd ;sFks jke & d`.kkph eafnjs
cka/k.;klkBh dsY;k tk.kk;k [kPkkZyk egkRek
QqY;kapk fojks/k gksrk- eafnjkP;k cka/kdkekoj
[kpZ dsyk tk.kkjk iSlk vKkuh kwnzkfrkwnzkaP;k
eqykal lqfk{k.k ns.;klkBh] kkGk cka/k.;kPkk
deh [kpZ djkok] vls R;kauh EgVys vkgss vLi`;kaP;k thoukr ifjorZu ?kMowu vk.k.ks
gs egkRek Qqys ;kauh BjfoysY;k /;s;kiSdh
,d /;s; gks;- fk{k.kkfkok; vLi`;kaP;k
LFkhrhe/;s ifjorZu gks.kkj ukgh Eg.kwu egkRek
Qqyusa h rRdkyhu lukruh yksdkapk vkf.k
:<h ijaijspk fopkj u djrk vLi`;kae/;s
fk{k.kizlkj dj.;kps dk;Z gkrh ?ksrys- :<h]
ijaijsuqlkj vLi`;kauk fk{k.k ?ks.;kpk
vf/kdkj uOgrk] ijarq egkRek Qqysua h
vLi`;kaps
vKku
nqj
gks.;klkBh
fk{k.kkfkok; Ik;kZ; ukgh gs vksG[kys gksrsR;keqGs R;kauh 1851 e/;s iq.ks kgjkr
Volume II Issue III: June 2015

(94)

ukukisBsr vLi`;kalkBh ifgyh kkGk dk<yhvkkjhrhus gtkjks okZs vKkukP;k va/kkjkr


dqtr o lMr iMysY;k vLi`;kauk Kkukps
vFkkZr fk{k.kkps loZizFke njokts m?kMwu
ns.;kps dke egkRek Qqys ;kauh dsys
vLi`;kalkBh R;kaP;k thoukr ifjorZu
gks.;klkBh Kkukps njokts m?kMwu ns.kkjs gs
ifgys egkjkVh;u lektlq/kkjd BjrkregkRek Qqysua h lq: dsysyh kkGk lektkrhy
lukruh eaMGkauh fojks/k d:u cn ikMyhrjhgh rs ukjkt >kys ukgh- rs vLi`;kaP;k
kS{kf.kd pGoGhckcr vf/kdp izHkkohi.ks
dk;Z d: ykxys- ifj.kkeh 1852 e/;s iq.ks
kgjkr osRkkGisBsr lnkfkojko cYYkkG xksoaMs
;kaP;k okM;kr vLi`;kalkBh iqUgk kkGk lq:
dsyh- igkrk igkrk kkGsrhy fo|kFkhZla[;k
fnolsfa nol
ok<r
xsyhR;keqGs
e- Qqys ;kaP;k ;k kS{kf.kd dk;kZl vusd
nkukwj yksdkauh vkfFkZd lgdk;Z ns.ks lq:
dsys- vkk kkGkauk nf{k.kk QaMkrwu
efgU;kyk iapohl :Ik;s enr Eg.kwu ns.;kr
;s ykxys- R;keqGs kkGkapk fodkl gksmu
vLi`; fo|kFkhZ fk{k.k ?ks ykxys- ygqth
lkGos ekax vkf.k jk.kksth egkj ;kauh egkjekaxokM;kr tku eqykauk kkGsr vk.k.;kps
dke dsys- fo.kw eksjsoj] jkepanz eksjsoj
jk?kks lq[kjke] /kqjkth vk;th pkaHkkj o dslks
;acd] foBksck ckiqth] fouk;d x.ks k] /kksM
a ks
lnkfko] xuw jk>qth vkf.k X;kuw fkn~nth
;kauh nfyrkaP;k kkGsr fk{kd Eg.kwu dk;Z
dsys
vLi`';rk fuokj.k
vLi`';kaP;k m/nkjklkBh egkRek Qqys ;kauh
tst
s s dk;Z dsys R;kiSdh ,d vLi`';rk
fuokj.k gks;- e- QqysPa ;k tUekiwohZP;k
dky[kaMkiklwu lektkr vLi`';rk izpfyr
gksrh- vLi`'; Eg.kts Li'kZ dj.;kl v;ksX;
Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

www.research-innovator.com
Research Innovator
ISSN 2348 - 7674
International Multidisciplinary Research Journal

vlysys euq; gks;- Hkkjrkr 429 vLi`';


tkrh gksR;k- lkekftd vkf.k vkfFkZdn`V;k
R;akpk ntkZ lektO;oLFksr vR;ar [kkypk
gksrk- vusd lektlq/kkjdkauh mPpo.khZ;
yksdkadMwu
vLi`';rsP;k
ukok[kkyh
vLi`';kaoj gks.kk;k vU;k;koj vkf.k R;kauk
fnY;k tk.kk;k viekukLin okx.kqdhoj
Vhdsps izgkj dsys- ;kis{kk R;kauk osxGs dkgh
djrk vkys ukgh- vLi`';rk fuokj.kkcn~ny
xktysys lar ,dukFk egkjkt lq/nk
vLi`';kalkBh Hkjho dk;Z d: 'kdys ukghr,dukFkh Hkkxor v/;k; 28 vksoh 191
e/;s rs Eg.krkr-

vaR;tkpk foVkG T;klh A xaxk Lukus


'kq/nRo R;klhA
rs xaxkLuku vaR;tklhA 'kq)Roklh
vuqi;ksxhAA
Eg.kts vLi`';kaP;k Li'kkZus foVkG >kY;kl
R;kus ifo=rslkBh xaxk unhr Luku djkos]
ijarq tUekus vLi`'; vlysY;k O;Drhauh
fdrhgh xaxkLuku dsys rjh rs mi;ksxh ukghegkRek Qqys gs vls cksyds lq/kkjd uOgrs rs
vkiys dk;Z d`rhe/;s vk.kr vlrvLi`';kauk lkoZtfud ik.koB;kaoj ik.kh
Hkj.;kph eqHkk uOgrh- v'kkosGh R;kauh
vkiY;k okM;krhy ik.;kus Hkjysyk gkSn o
fofgj 1868 e/;s vLi`'; yksdkauh ik.kh
Hkj.;klkBh [kqyh dsyh- rlsp R;kauh 1873
e/;s vLi`';rk fuokj.kkpk tkghjukek
dk<yk- R;keqGsp iq<s Hkkjr ljdkjyk
vLi`';rk gh dk;|kus uV djrk vkyhXkqykefxjhps mPPkkVu %
vLi`';rsizek.ksp lektO;oLFksr xqykekfxjhph
izFkk :<>kysyh gksrh- egkRek Qqys ;kaua h
ygqth ekax vkf.k jk.kksth egkj ;kaP;k
enrhus vLi`';rk fuokj.;kpk iz;Ru dsykVolume II Issue III: June 2015

(95)

vLi`';rsizek.ksp R;kauh xqykefxjh uV


dj.;kpkgh iz;Ru dsyk- lektkr tkrh
O;oLFkk gksrh vkf.k ;k O;oLFksr mPpo.khZ;
yksd [kkyP;k ckgqtu lektkyk xqykefxjhr
okxohr gksrs- egkRek Qqys ;kauh fyfgysY;k
^xqykefxjh^ ;k xzaFkkr rs Eg.krkr] ^^
Lor%P;k LokFkkZlkBh czke.k yksdkauh
tkfrO;oLFkk
fuekZ.k
dsyh
vkfk.k
vkiY;klkBh lq[klks;h o loyrh d:u
BsoY;k- rlsp 'kwnz vkf.k vfr'kwnzkrhy
yksdkauk xqykefxjhP;k [kkbZr yksVwu fnys-^^
egkRek Qqys ;kauh czke.k yksdkaps gs loZ
<ksax loZizFke pOgkV;koj vk.kys vkf.k 'kqnz
o vfr'kwnzkaph xqykefxjh uV dj.;klkBh
R;kauk f'k{k.k nsu tkx`r dsysik.;kph foghj o gkSn%
vLi`'; nfyrkauk lkoZtfud ik.koBs vkf.k
eafnjkr izos'k dj.;kl eukbZ gksrh- R;keqGs
ik.;klkBh R;kaps gky gksr vlr- egkRek
Qqys ;kaP;k iq.ks ;sFkhy okM;kr foghj gksrhgh foghj vkf.k gkSn R;kauh vLi`';kauk ik.kh
Hkj.;klkBh b-l- 1868 e/;s [kqyk dsyk
Lor%P;k okM;krhy foghj o gkSn vLi`';kauk
ik.kh Hkj.;klkBh [kqys dj.kkjs egkRek Qqys
gs ifgys Hkkjrh; vLi`';ks/nkjd BjrkrnfyrkalkBh okpuky;%
egkRek Qqys ;kauh nfyrkalkBh t'kh ifgyh
'kkGk lq: dsyh] R;kpizek.ks R;kauh
nfyrkalkBh ifgY;kank okpuky; lq: dsys;klkBh R;kauk iq.ks ;sFkhy dkgh lqf'kf{kr
yksdkauh lgkd;Z dsys- fk{k.k o okpukeqGs
euq;kP;k Kkukr Hkj iMrs- rlsp rks
vkRefuHkZj curks ;kf'kok; euq;kr fopkj
dj.;kph {kerk fuekZ.k gskrs] vls R;kaps er
gksrs-

Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

www.research-innovator.com
Research Innovator
ISSN 2348 - 7674
International Multidisciplinary Research Journal

Li`';kaP;k lHkk %
dkWa xl
zs P;k vLi`';rk fuokj.k desVhrQsZ MkWt;djkaP;k v/;{krs[kkyh eqacbZl 1922
vkWxLVe/;s lHkk >kyh loZ oDrs Li`'; fganw
gksrs- MkW- lkojdj] f=osnh] dqyd.khZ vknhph
Hkkk.ks >kyhfn- 31-10-1922 jksth y-c- HkksiVdj ;kaps
^vLi`';rkfuokj.kkph ifgyh ik;jh^ ;k
fok;koj O;k[;ku >kys- v/;{kLFkkuh Jhe- ekVs gksrs- vkiY;k Hkkk.kkr HkksiVdj
Eg.kkys dh] ^enzkl byk[;kr ,dk lsdankyk
100 ek.kls ij/kekZr tkr vkgsr- fganw
lektkpk &gkl v'kk jhrhus gks ykxyk rj
dkgh fnolkauh izR;{k fganqLFkkukr fganw euq;
gh vtc pht gksbZy- vLi`';kaP;k
dr`ZRokDrhl oko feGkyk Eg.kts dnkfpr
egjkaP;k oa'kkr LojkT; laLFkkid fkokth
egkjkt tUe ?ks.kkj ukghr] vls dks.kh
lkaxkos\ loZlk/kkj.k dq.kC;kis{kk egkj vf/kd
cqf/neku vkgs] vls eh vuqHkokus lkaxrks^HkksiVdjkaps Hkkk.k lqekjs ,d rs fnM rkl
>kys- R;kuarj Hkklkgsc yokVs ;kauh ;k
lHksr vLi`';rsP;k :<hps leFkZu djrkuk
EgVys dh] ^,[kkns 'kkSpik= 'kkL=h; n`Vhus
25 osGk /kqrys o lOohl osGk lqxa/kh nzO;kr
[kGcGys Eg.kwu R;kyk dk; Hkkstuik=kph
lj ;s.kkj vkgs-^
yokVs ;kaP;k ojhy fo/kkukeqGs vLi`';
lektkr larkikph ykV mlGyh- fujfujkG;k
fBdk.kh lHkk Hkjowu R;kapk fuks/k dj.;kr
vkyk- ;k vuqkaxkus v..kkjko iqt
a kth QkVd
;kauh Kkuizdk'k fn- 21-11-1922 P;k
vadkr fyfgysY;k i=krhy etdwj Qkj
cksydk vkgs- ^v'kk rgsph mienZ dj.kkjh
vlH; Hkkkk okijY;keqGs cfgLd`r lektkr
,dp [kGscG mMwu tku R;akps iq<kjh
Volume II Issue III: June 2015

(96)

fBdfBdk.kh lHkk Hkjowu ykoVs ;kapk tksjkus


fuks/k djhr vkgsr- vLi`'; iq<k;kauh yokVs
;kaP;kdMwu ekQhph vis{kk dsyh- R;kizke.ks
yokVs ;kauh vLi`';kaph ekQh Kkuizdk'kkrwu
ekfxryh- gs yksd Hkj lHksr laHkkforkauk
ekj.kkjs o ?kjh vkY;koj R;kaph {kek ekx.kkjs
v'kk eukso`Rrhps vkgsr^,dw.k ,d tgky i=dkj vLi`';rk
fuokj.kkP;k fo:/n vkgsr] gs m?kM vkgs- dSfVGdkauh
l;kthjko
egkjkatkaP;k
v/;{krs[kkyh HkjysY;k vLi`';kaP;k ifjknsr
LiV lkafxrys dh] vLi`';rk fganw /kekZl
laer ukgh- ijarq gs okD; dsljhr u
Nki.;kph R;akuh [kcjnkjh ?ksryh^fn- 25-11-1922 jksth xksfoan fpe.kkth HkkVs
;kaP;k v/;{krs[kkyh ^vLi`'; tkrhapk
m/nkj^ ;k fo"k;koj iq.ks ;sFks O;k[;ku >kysv'kh
O;k[;kus
fujfujkG;k
fBdk.kh
Li`';eaMGh ?kMowu vk.khr vlr- f'kok;
'k- n- tkoMsdjkalkj[ks xka/khoknh dkgh izR;{k
dk;Z djhr vlr- R;kauh ekpZ 1923 jksth
iB ft- lkrkjk ;sFks egkj eqyhauk baxzth o
laLd`r f'k{k.kkps oxZ lq: dsys gksr- vFkkZr
;kpk fdrh t.khauh ykHk ?ksryk gs dG.ks
dBh.k vkgs- fkonklcqok tkaHkds ^vLi`';kauk
/keZf'k{k.k ns.;kr ;kos^ vlk izpkj djhr
gksrsfn- 03-04-1923 jksth iq.ks uxjifjknsph
[kkl lHkk cksyko.;kr vkyh- Jh- HkksiVdj
;kauh fnysyk vLi`';kaP;k ik.koB;kojhy
gDdklaca/khpk Bjko pfpZyk tk.kkj gksrklHksp/s ;{kLFkku Jh- u- fpa- dsGdj ;kauh
Hkwkfoys gksrs- xkorwu ukxfjdkaph ers
ekxfo.;kr vkyh gksrh- O;kikjh la?k]
vkjksX; eaMG] lR;kks/kd lekt] ekrax
lekt] vk;Zlekt] v'kk vusd laLFkkaps
Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

www.research-innovator.com
Research Innovator
ISSN 2348 - 7674
International Multidisciplinary Research Journal

vfHkizk; vkys gksrs- izfrdwy erkaP;k 1770


lg;kapk ,d vtZgh vkyk gksrk Bjko vlk
gksrk &^iq.ks E;qfuflikfyVhus vfLrRokr
vk.kysys o E;qfu- P;k vFkkZus pkyysys loZ
gkSn] eks;k vkgsr R;k lokZaoj czke.k]
vczke.k] Li`';] vLi`;] fganq&fga}srj vlk
HksnHkko eku.;kr ;s u;s o lokZauk lkj[kk
Qk;nk feGkok- ;k Bjkokoj [kwi ppkZ o
oknax >kys- uxjifjknsrhy ppsZpk lwj gk
izfrdwyp gksrk- Bjko erkl Vkdyk rsOgk rks
9 fo:/n 27 erakuh ukikl >kyk;k ?kVuslaca/kh fyfgysY;k LQqVkr ^tkx`fr*
i=kus EgVys dh] ^fo'ksk xksV gh dh egkRek
xka/khps
dV~Vj
HkDr
Eg.kfo.kk;k
vlgdkfjrkok|kauh lnjhy Bjkokl E;q- P;k
lHkse/;s fojks/k dsyk- xka/khi{kkph i=sgh
iwohZiklwu fojks/k djhr gksrh- jk- yokVs gs rj
Bjkokyk frykatyh ns.;kl Viysys gksrs- jkujlksiar dsGdj ;kauh lHksr BjkokP;k cktwus
vkiys er fnys] rFkkfi R;kaP;k dsljh
i=krwu R;kckcrhr yksdkauk lw=c/n dj.;kps
dkghp iz;Ru >kys ukghr o vkrk ek=
yksdksP;k vfiz;rsl fHk.kkjk gk uke/kkjh dsljh
vlgdkfjrkok|kaoj nqxk.;k >kM.;kph la/kh
?ksr vkgs- T;k czke.ksrj lHkklnkauh Bjkokyk
fojks/k dsyk rs lHkkln czke.kh xqykefxjhps
pkgrs o yokVs izHk`rh czke.k lHkklnkaps
cxycPps vkgsr-*
^izkxfrd* i=kus EgVys dh] ^;k BjkokeqGs th
tkx`rh >kyh rh Qj egRokph vkgsdkgh dk vlsuk] Bjko ukikl d:u
iq.ksdjkauh vkiys varjax LiV dsys - R;keqGs
vLi`';kauk vuk;klsp dks.k vkiyk o dks.k
ijdk gs rikl.;kl la/kh feGkyhvLi`;ks/nkjkps dk;Z Hkklkgsc HkksiVdj gs
ifrrijkorZu laLFksrQsZ djhr vlr- 1923
Volume II Issue III: June 2015

(97)

P;k x.ks'kksRlokr egkj] ekax pkaHkkjknh


lektkP;k x.kirhps esGs o [ksG ;kar
Li`;kLi`; eaMGh lkehy >kyh gksrh- ;k
fejo.kqdkauk Hkklkgsc] y{e.kjko HkksiVdj]
ekVs]
fgax.ksdj]
fka=s vknh
eaMGh
vLi`;kalkscr
fQjyhekVs
;kaP;k
vLi`';ks)kj
eaMGkpk
x.kirh
cWxkMxhGkaP;k
c[kGhr
clykjkst
vLi`';ks)kjkP;k fok;koj O;k[;kus ?ks.;kr
;sr- x.kirhps dk;Zekr O;k[;kukauk
vLi`'; yksdgh gtj jkgr- fganqlektkrys
lkoZtfud ikulqikjhpsgh dk;Z nl;kyk
Bso.;kr ;sr o R;kr egkj] ekax] pkaHkkjkaps
iq<kjh gtj jkgkr- vlkp lekjaHk
19.10.23 jksth izFkeokZ fnukfufer fganq
lekt lHksus lktjk dsyk- ;k lHksr
Jhds- ds ldV ekrax] N=irh jketh Fkksjkr
egkj] ok;naMs ekrax] lqHksnkj ?kkVxs
egkj ;kaph Hkkk.ks >kyh- Li`'; fganwauh
leku okx.kwd nsrk{k.kh ;k vLi`; iq<k;kauk
fdrh vkaun >kyk] rks R;kaP;k Hkkk.kkao:u
fnlwu ;srks- ;k lHksr Jh- e- ekVs o egkhZ
f'kans ;kaphgh Hkk"k.ks >kyhlkoZtfud x.kirh mRlokr tjh vLi`';kauk
x.kirh clow ns.;kr vkyk] rjh R;kauk
esG;kps osGh vieku lgu djkok ykxykvLi`';rk fuokj.kkP;k eksfgesrhy ?kksjiMs
isBsrhy pkaHkkj oLrhr QX;ql
Z ups fiazdkfuVdj ;kaps v/;{krs[kkyh lHkk >kyhrhr Hkkk.k djrkuk pkaHkkj lektkps iq<kjh
rkR;kck ukjk;.k f'kans Eg.kkys] ^jk- Jh- eekVs ekLrj ;kauh ;ankP;k x.ks kksRlokr
vkEgkyk Hkkx ?ks ns.;klaca/kkus [kViV dsyhvkEgh vkepk esGk r;kj dsyk- i.k vkons
x.kskksRlo desVhus o brj x.kirhokY;kauh
vkEgkl eTto dsyk- jk- ekVs ;kapkgh dkgh
bykt pkyyk ukghEditor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

www.research-innovator.com
Research Innovator
ISSN 2348 - 7674
International Multidisciplinary Research Journal

fo- jk- f'kans o vLi`'; dk;ZdrZs

iqLrh ns.kkj&ikaMqjax lVokth ok?kekjs egkj-

foB~By jketh f'kans ;kaps vLi`';rk


fuokj.kklaca/khps dk;Z loZifjfpr vkgs- rsOgk
R;kauh vk;ksftysY;k lHkklaesyukaph iqu:Drh
;k ys[kkr dj.;kps iz;kstu ukgh- ek= ,d
nksu ?kVuk] nfyrkapk f'k|kalac/kh n `f"Vdksu
o f'ak|kaph euksHkwfedk letkowu ?ks.;kP;k
n`"Vhus] mn~cks/kd BjkO;kr-

2 ekxhy lHksrhy vkea=.kko:u Mh- lhfeku kk[kkaP;k vktP;k lHksr gtj


jkg.;kdfjrk jk- ?kksyi] ,snkGs lRrwj] iksokj]
vuark Hkkansdj oxSjs vLi`k iq<kjh vkikiY;k
tkrhca/kqlg vkys vlrk R;kal vkr ;sow u
nsrk jk- fkans o R;kaP;k gLrdkauh tk.kwucqtwu
mienZ dsyk o lHksP;k osGsiwohZ dqywi oxSjs
ykowu eTtko dsyk] ;kcn~ny gh lHkk
R;kaPkk rhoz fuks/k djrs-

fn- 29@03@23 jksth jk- f'ka|kauh tkghj


vkea=.k fnY;ko:u fn- 15@04@23 jksth
HkksdjokMh] iq.ks ;sFkhy Mh- lh fe'kue/;s
Hkj.kk;k lHksl gtj jgk.;kdfjrk cfgd`r
tkrhaps cjsp iq<kjh vkikiY;k vuq;k;kalg
vkys gksrs- ijarq ;k iq<k;kauk fka|kP;k
gLrdkauh vkr izosk dj.;kl eTtko dsyk
o fekuph lHkk dqyqikr ?ks.;kr vkyhrsOgk gh loZ eaMGh fekuleksjhy lj
inethP;k eG;kr eSnkukr tek >kyh o
rsGks cfgd`rkaph izpaM lHkk Hkjfo.;kr
vkyh- ;k lHksps v/;{k Jh- ?kksyi gs gksrs;k lHksus etwj dsysys Bjko egRokps vkgsr%
1 Mh- lh- feku] iq.ks kk[ksph iqu?kZVuk]
jk- fkans o ikrkMs ;kauh cfgd`r oxkZaP;k
ukokoj o cfgd`r oxkZaP;k [k;k yksderkl
f/kDdk:u] ikl d:u tks /kqMxwl pkyfoyk
R;kcn~ny lca/k cfgd`r oxkZph gh tkghj
lHkk rhoz fuks/k O;Dr djrs- vkf.k ;kiq<s jkfkans o ikrkMs ;kauh Mh- lh- fekurQsZ
cfgd`r oxkZP;k ukokoj dks.krsgh cjsokbZV
d`R; dsys rj R;kl cfgd`r oxkZP;k [k&;k
yksderkpk ikfBack ukgh o egkhZ fkans ;kauh
Hkjfoysyh lHkk csdk;nsfkj vkgs vls
ljdkjus o cfgd`r oxkZP;k fgrfpardkauh
letkos
ekaM.kkj & rkR;kck ukjk;.k fkans pkaHkkj
vuqeksnd& ds- ds- ldV ekrax
Volume II Issue III: June 2015

(98)

ekaM.kkj & vkj- ds- dne egkj


vuqeksnd& ds- ds- ldV pkaHkkj
iqVh ns.kkj & rkR;kjke lknwth
xk;dokMekaxfrl;k Bjkok}kjs 19.03.23 P;k fekuP;k
LkHksr ikl >kysY;k pkSF;k Bjkokr vaeykr
vk.k.ks lqpfoys vkgsjk- ?kksyi vkf.k brj eaMGhapk ofjyizek.ks
vieku
dsY;kcn~ny
fuks/k
O;Dr
dj.;kdfjrk] Mh- lh- fekups vkxk
>kysys lHkkln Hkkslys] dkacGs] vkj- dsdne] ,u- ds- dne] ok?kekjs] ldV Ok Mh,l- xk;dokM ;akuh fekuP;k pkyw LkHksrwu
mBwu ;sowu vkIkY;k iq<k;kcn~ny vknj
O;Dr dj.kk;kdfjrk jkftukes ikBowu fnys;k /kS;kZcn~ny o lkekftd rRijrscn~ny
pkSF;k Bjkok}kjs vfHkuanu dj.;kr vkys
vkgs- Bjko ,snkGs egkj ;kauh ekaMyk] Vh,l- dkanMs ;kauh R;kl vuqeksnu fnys rj
Vh- vkj- yks<s ;kauh iqVh fnyh
ofjy ?kVuso:u Mh- lh- fekuP;k dk;kZr
vLi`; oxkZpk lgHkkx fdrir gksrk- egkhZ
fka|kcn~ny dk; Hkkouk gksR;k gs tls LiV
gksrs rlsp vLi`;kapk fgrkP;k izukoj egkj]
ekax] o pkaHkkj ,d= ;sowu dkh Hkwfedk ?ksr
gsgh fnlwu ;srs- jk- fka|kP;k fekue/khy
Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

www.research-innovator.com
Research Innovator
ISSN 2348 - 7674
International Multidisciplinary Research Journal

dk;kZP;k /kksj.kkeqGs MkW- vkacsMdjkakh R;kaps


iVys ukghJh- e- ekVs ;kapk vLi`;ks)kj
egkhZ fkans ;kaP;k lngsrqcn~ny vLi`;kaP;k
eukr T;kizek.ks kadk fuekZ.k >kyh
R;kpizek.ks Jh- e- ekVs ;kaP;kcn~nygh lansg
fuekZ.k >kyk gksrk- ;kcn~nyps ,d i=
jaxukFk xaxk/kj lksuoGs ukokP;k x`gLFkkus
Kkuizdkkyk ikBfoys- R;kr EgVys vkgs] jkekVs o R;kaps dks.kh Lusgh jk=h lkMs fru ps
lqekjkl ;su QDr 4 rs 2 eaMGh cksykowu
R;kauk Eg.kkys ^vkeph bPNk T;kauk vkbZcki
ukghr R;kauk va?kksG ?kkykoh ijarq vkeP;k
,dk va?kksGhus dk rqeph kq)rk gksbZy\*
vls cksywu va?kksGhpk csr jfgr d:u R;kauh
Lor% jk=h egkjokM;krhy izeq[k nksu jLrs o
,d nksu xYY;k >kMY;k o rs dkGks[krqu
ijr fu?kkys rksp ,d ble gkrkr fnok ?ksowu
R;kauk jLrk nk[kow ykxyk- R;kyk rs Eg.kkys]
^mtsM nk[kow udksl* ex gkrkrhy [kjkVk
mij.;kr xqaMkGwu jk- ekVs o R;kaps fe=
va/kkjkrp ijr xsys- ek>s er vls dh
vLi`;ks)kj djko;kpk rj R;kauh vlk
va/kkjkr dk djkok vkk va/kkjkrhy lsosoj
larqB jkghy vlk vLi`; lekt vkrk dqBs
va/k jkfgyk vkgs\ vLi`;kauah lokZaxh.k
lq/kkj.kk vki.kp vkiyh d:u ?ks.ks vkiys
ifo= drZO; vkgsJh- ekVs ;kaP;k eukr lngsrq vlsy vFkok
vkiY;k dk;kZl izfl/nh udks vlk fou;gh
dnkfpr vlsy] ijarq T;kaP;kdfjrk dk;Z
djkos R;kaP;k lansg fuekZ.k gksbZy vls
dk;ZdR;kZus okxY;kl R;kps fdrh nwjxkeh
ifj.kke
gksrkr
gs
fnlwu
;srsekV;kalkj[;kP;k ln~gsrwcn~ny kadk ?ksow u;s
vlsgh er dkgh o`Rri=kauh izdV dsysVolume II Issue III: June 2015

(99)

vk.k[kh nksu ?kVuk ;kp lqekjkl ?kMyhukxiwjP;k


lkekftd
ifjknsr
eqc
a bZps
fk{k.kea=h MkW- ijkatis ;kauh vkiY;k Hkkk.kkr
iq.;kr vLi`;kaP;k fo|kF;kZadfjrk ts eksQr
olfrx`g vkgs R;kr vLi`; fo|kFkhsZ vkilkar
tkrhHksn dlk ekurkr ;kps mnkgj.k fnys - rs
Eg.kkys] pkaHkkj tkrhP;k fo|kF;kaZdMwu rdzkj
vkysyh dh] ^vkaEgh egkjjkagwuh mPp tkrhps
vkgksr vFkkZr egkj tkrhP;k fo|kF;kZcjkscj
vkaEgh Hkkstu dj.kkj ukgh- o egkj tkrhP;k
Lo;aikD;kus r;kj dsysys vUUk rj vkaEgh
eqGhp [kk.kkj ukgh!* ;k ?kVuspk mYYks[k
d:u ijkatI;kauh EgVys dh] o.kZJsBRo
ukghls djko;kps rj lokZauh lersps ro
Lohdkjys ikfgtsinaYkYa-:

dilat
vagasaamaaijak
AaiNa
Qaaima-k
dRiYTkaonaatUna baihYkRt Aaiqa-kdRYTyaa ]poixat
va SaaoiYat AaiNa pIiDt Asalaolyaa jaatIMcaa
samaavaoSa dilat yaa saM&ot kolaa jaatao. Anna
vas~ va inavaara yaa maanavaacyaa maUlaBaUt garjaa
prMtu yaa maUlaBaUt garjaaMpasaUna dilat ]poixat
haoto %yaaMnaa iSaxaNaacaa AiQakar navhta.
%yaaMnaa iSaxaNaapoxaa raojacyaa AnnaacaIca kaLjaI
haotI. to ]ccavaNaI-ya ihMdUMcyaa saamaaijak Qaaimak va Aaiqa-k gaulaamaigarIt jaIvana jagat haoto.
ASaavaoLI %yaaMcyaa isqatIt pirvat-na GaDvaUna
AaNaNyaasaazI %yaaMcyaat svaaiBamaana inamaa-Na
krNao Aa%maivaSvaasa jaagaRt krNao AaiNa
%yaaMnaa saMGaiTt k$na nyaayaasaazI saMGaYakrNyaasaazI tyaar krNao mah<vaacao haoto.
yaasaazI p`qama dilataMcao samaajap`baaoQana AaiNa
saMGaTna GaDUna AaNaNyaasaazI yaa dilato<ar
samaajasauQaarkaMcao yaaogadana mah<vaacao haoto.
%yaacaaca pirNaama mhNaUna Da^.baabaasaahoba
AaMbaoDkraMcyaa kayaa-laa p`caMD p`itsaad imaLalaa
Asao mhNata yao[-la.

Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

www.research-innovator.com
Research Innovator
ISSN 2348 - 7674
International Multidisciplinary Research Journal
lanHkZ xzaFk %

1- fonHkkZrhy nfyr pGoGhpk bfrgkl Lokra;iwoZdkG] ,p-,y-dkslkjs] usgk izdk'ku] ukxiwj


&
2- e/;izkar & ogkMkrhy MkW- vkacsMdjiwoZ nfyr pGoG] olar ewu] lqxkok izdk'ku] iq.ks &
3- lanHkZ nfyr pGoGhpk] HkkLdj y{e.k HkksG]s ctkt ifCyds'kUl] vkejkorh &
4- yksdjktk 'kkgw N=irh & MkW- jes'k tk/ko-lqjs'k ,tUlh] iq.ks &

5.ekaoiNasaavao

Satk : sauQaarNaavaad va marazI saaih%ya Da^.sauQaakr Saolaar.sva$p Pa``kaSana AaoOrg


M aabaad 2008

Volume II Issue III: June 2015

(100)

Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

Anda mungkin juga menyukai