Banghay-aralin sa Filipino

Ika-walong Baitang
I.

Mga Layunin
Pagkatapos ng araling ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
a) nababalik ang dating kaalaman tungkol sa saligang kasaysayan ng panitikan
sa Pilipinas;
b) nakikilala ang akdang pampanitikan na lumaganap sa panahon ng katutubo
tulad ng karunungang-bayan;
c) natutukoy ang karunungang-bayan na ginamit ni Jose Rizal sa tulang, Sa
Aking mga Kababata;
d) nauunawaan at nakasusuri ng salawikain, sawikain at kasabihan;
e) nabibigay ang pagkakaiba at pagkakatulad ng mga karunungang-bayan
gamit ang venn diagram;
f) nakikilala ang mga pahayag na ginamaitan ng paghahambing;
g) nalalaman ang dalawang uri ng paghahambing;
h) nabibigay sa pamamagitan ng pagsasalita ang pagkakatulad at pagkakaiba
ng mga karunungang bayan gamit ang mga salita o pahayag na nabibilang
sa paghahambing;
i) nauunawaan ang kahalagahan ng karunungang-bayan tulad ng salawikain,
sawikain at kasabihan;
j) nakagagawa ng isang brochure na naglalaman ng karunungang-bayan kung
saan naiuugnay ang mga gawaing pangkabataan sa barangay.

II.

Paksang-aralin
a) Mga Karunungang-bayan
a.a) Salawikain
a.b) Sawikain o Kawikaan
a.c) Kasabihan
b) Dalawang Uri ng Paghahambing
b.a) Paghahambing na Magkatulad
b.b) Paghahambing na Di-magkatulad

III.

Mga Kagamitan
a)
b)
c)
d)
e)

IV.

Mga larawan ng mga ibang lahi at dayuhan;

biswal na pampagturo na nakasulat ang ibat ibang uri ng panitikan;
larawan ng pamumuhay noon ng mga Pilipino;
kopya ng tula ni Jose Rizal, Sa Aking mga Kababata;
biswal na pampagturo ng talasalitaan na may kahulugan, karunungangbayan at halimbawa, at dalawang uri ng paghahambing.

Pamamaraan
Alamin o Tuklasin
Gawaing Guro
Gawaing Mag-aaral
1. Pre-assessment
1. Pre-assessment
1.1.
Balikan ang kaalaman
1.1.
Ilalagay ang larawan sa
tungkol sa kasaysayan ng
malaking kahon ang may

panitikan sa pamamagitan
ng pagpapaskil ng mga
larawan ng mga ibat
ibang lahi.
1.2.
Talakayin ang tradisyon,
paniniwala, at kaugalian
ng lahi na pinagmulan ng
Pilipino.
2. Pagtalakay sa gawain at rubric.
PAMANTAYAN

Organisasyon

Kalidad ng mga
Larawan
Dibuho

Gamit ng
Karunungangbayan

RUBRIK
LUBOS NA
KATANGGGAPTANGGAP
(5)

naiambag sa panitikan ng
pilipinas.
1.2.
Ipaskil ang mga uri ng
panitikan sa baba ng mga
larawan na nasa loob ng
malaking kahon.
2. Gagawa ng brochure nababatay
sa rubric.

KATANGGAPTANGGAP
(3)

MAHINA

Lohikal ang
pagkakaayos ng
mga teksto at
larawan
Klaro at tama ang
perspektibo

May ilang teksto at

larawan na wala sa
lugar

Kaakit-akit ang
brochure dahil
tama ang
kombinasyon ng
kulay, estilo, laki ng
font at
pagkakaayos ng
teksto at larawan
Mabisa ang
pagkakagamit ng
karunungang
-bayan sapagkat
nakatulong ito
upang maipakita
ang kultura at
tradisyong Pilipino

Medyo kaakit-akit
ang brochure kahit
ay ilang maling
kombinasyon na
makikita sa
brochure

Nakalilito ang
pagkakaayos ng
teksto at mga
larawan
Karamihan sa mga
larawan ay di klaro o
Malabo ang
perspektibo
Di- gaanong kaakitakit ang brochure
dahil kitang-kita ang
maling kombinasyon
ng larawan, estilo,
font at teksto

Di masyadong
mabisa ang
pagkakagamit ng
mga karunungangbayan dahil di
gaanong naipakita
ang kultura at
tradisyong Pilipino

Di mabisa ang
pagkakagamit ng
mga karunungang
-bayan sapagkat
halatang pilit ang
pagpapakita ng
kultura at tradisyong
Pilipino

May ilang larawan

na di klaro o tama
ang perspektibo

(1)

Pagyamanin o Paunlarin
Gawaing Guro
Gawaing Mag-aaral
1. Pagganyak
1. Pagganyak
1.1.
Ipaskil ang larawan na
1.1.
Ilarawan ang pamumuhay
nagpapakita ng
noon ng mga Pilipino.
2. Tula ni Jose Rizal
pamumuhay ng mga
2.1.
Basahin ang tula ni Jose
Pilipino noon.
Rizal.
2. Tula ni Jose Rizal
2.2.
Tukuyin ang
2.1.
Ipaskil at ipabasa ang tula

na, Sa Aking mga

Kababata.
2.2.
Bigyan ng kahulugan ang
mga salita sa tula.
2.3.
Ipatukoy sa mga magaaral ang mga
karunungang-bayan na
ginamit.
3. Karunungang-bayan
3.1.
Ibigay ang ibat ibang
karunungang-bayan
(salawikain, sawikain, at
kasabihan) at mga
halimbawa nito.
3.2.
Ibigay ang iba pang
halimbawa na
karunungang-bayan,
ipasuri at ipahanay sa
mga mag-aaral gamit ang
isang talahanayan.
3.3.
Ipabigay sa mga magaaral ang pagkakaiba at
pagtutulad ng gamit ang
karunungang-bayan.
4. Dalwang Uri ng Paghahambing
4.1.
Italakay ang dalawang uri
ng paghahambing at
gamit nito.
4.2.
Ipahambing sa mga magaaral ang karunungangbayan sa pasalitang
parran gamit ang mga
salita o pahayag ng
paghahambing.

karunungang-bayan na
ginamit sa tula.
3. Karunungang-bayan
3.1.
Suriin at ihanay ang mga
halimbawang ibingay ng
guro sa mga
karunungang-bayan at
ipaskil sa isang
talahanayan.
3.2.
Ibigay ang mga kahulugan
ng mga halimbawa ng
mga karunungang-bayan.
3.3.
Ihambing ang
karunungang bayan gamit
ang venn diagram.
4. Dalawang Uri ng Paghahambing
4.1.
Naihahambing ang
karunungang bayan sa
pasalitang paraan gamit
ang mga salita o pahayag
na nabibilang sa
paghahambing.

Pagnilayan at Unawa
Gawaing Guro
Gawaing Mag-aaral
1. Magbibigay ng simpleng gawain
1. Magbibigay ng opinyon sa
1.1.
Sa pasalitang paraan at
katanungang ibinigay ng guro.
pagkatapos ng talakayan
1.1.
Sa pasalitang
sasagutin ng mga magpamamaraan, magbibigay
aaral ang tanong na,
ang mga ng pangyayari
bilang kabataan, paano
sa paligid na nagpapakita
mo isasabuhay ang mga
sa diwang isinasaad ng
salawikain na ginamit sa
awit na pinarinig ng guro
tula ni Rizal?.
sa klase.
2. Kasbihan
2. Kasabihan

2.1.

Ipaparinig ang awit ni Ser

Jess Torres na
pinamagatang,
Positibong Kasabihan.
2.2.
Pagkatapos ng
pagpaparinig ang mag
mag-aaral ay magbibigay
ng pangyayari sa
kapaligiran na batay sa
oberbasyon o karanasan
na nagpapakita ng diwang
isinasaad sa awit na
pinarinig.
3. Sawikain 0 Salawikain
3.1.
Kukuha ng dalawang
boluntaryong mag-aaral
ang guro sa klase para
ipabasa ang diyalogo sa
pagitan ni Joan at Lef.
3.2.
Pagkatapos na
naipabasa, magtatanong
ang guro, Sa iyong
palagay, paano
nakakatulong ang bawat
sawikain upang maging
epektibo ang
pakikipagkomunikasyon
sa kapwa?.
3.3.
Itatanong sa klase kung
ano ang kahalagahan ng
mga karunungang-bayan.
4. Magpasulat ng Repleksyon
4.1.
Ang repleksyon na
ipapasulat ay naaayon sa
pangngusap na ito,
Karunungang-bayan:
Mabisa pa ring gamitin
bilang patnubay o gabay
ng kagandahang-asal sa
kasalukuyang panahon.

2.1.

Iuugnay ang narinig na

awit sa kapaligiran na
batay sa oberbasyon o
karanasan.
3. Sawikain o Salawikain
3.1.
Magbuboluntaryo ang
mag-aaral para sa
pagbasa ng diyalogong
ibibigay ng guro.
3.2.
Sasadutin ng mga magaaral ang katanungan ng
guro.
3.3.
Magbibigay ng kasagutan
kung ano ang kahalagan
ng mga karunungangbayan.
4. Susulat ng repleksyon
4.1.
Ito ay batay sa sariling
hinuha, pag-iisip at
pandadamin ng mga magaaral sa pagbibigay ng
repleksyon.

Ang

Gawaing Guro
Gawaing Mag-aaral
Lef :1. Hoy!
Joan, kumusta ka na? Ibang-iba ka na
Gawain
2. ngayon
Gawain. Halos di kita
makilala
para kangang
hinipang
lobo.
1.1. Susukatin
kaalamang
2.1. Gagawa ng brochure na
Joan: Mabuti naman.
Naku
,
Oo
nga
eh,
napabayaan
na kasi
ako sa ng
natutuhan sa awtentikong
naglalaman
kusina. Aba!
Iba na rin naman ang hitsura mo. Ang tingin
ko sa iyo
pagkatuto.
karunungang-bayan
kung
ngayon
tila
ka
ipinanganak
na
may
gintong
kutsara
sa
1.2. Magbibigay ng sitwasyon
saanbibig.
may kaugnay sa
Ang lakaspara
ng dating
mo.
sa gagawing
gawaing pangkabataan
Lef : Naku ha, brochure.
pamporma lang ang mga ito. Anong balita sayo?
ng baranggay.
Ipinagpatuloy mo ba ang kursong Medisina? Ikaw ang may utak sa
klase natin noong High School tayo di ba? Malamang kayang-kaya
mo ang kursong pinangarap mo.
Joan: Heto ngat patuloy akong nagsusunog ng kilay para matapos ko ang
kursong noon pay hinangad ko na.
Lef: Masaya akong malaman yan. Talaga naman, sa buhay ng tao bago mo
makamtan ang iyong pangarap kailangan mo talagang dumaan sa
butas ng karayom sa dami ng pagsubok na iyong mararanasan.
Joan: Ganyan talaga ang buhay. Matamis ang bunga kapag pinaghihirapan.
Dayalogo ni Lef at Joan

Ilipat

Ilipat

SITWASYON
PARAang
SAmga
GAWAIN
Dadalaw ngayong buwan sa
inyong barangay
piling senior citizen na
nagmula sa ibat ibang lalawigan. Ang layunin nila sa pagdalaw ay upang matiyak
na ang kabataan ay may naiaambag sa pagpapanatili ng yaman ng kultura at
tradisyon ng ating lahi. Ikaw, bilang SK chairman ay naatasan ng inyong Punong
barangay na magpakita ng mga katibayan na ang kabataan ay may malaking
bahagi sa pagpapanatili ng sariling kultura at tradisyon. Naisip mo na ipakita ito
sa pamamagitan ng pagbuo ng isang brochure na naglalaman ng mga karunungangbayan kung saan iuugnay mo ang mga gawaing pangkabataan sa inyong barangay.

V.

Sariling Ebalwasyon at mga Puna sa Itinurong Aralin

Mga katanungan para sa sarili bilang guro:
1. nabalik ba ang dating kaalaman tungkol sa saligang kasaysayan ng panitikan
sa Pilipinas ng mga mag-aaral?;
2. nakilala ba ng mga mag-aaral ang akdang pampanitikan na lumaganap sa
panahon ng katutubo tulad ng karunungang-bayan?;
3. natukoy ban g mga mag-aaral ang karunungang-bayan na ginamit ni Jose
Rizal sa tulang, Sa Aking mga Kababata?;
4. naunawaan at nasuri ba ang salawikain, sawikain at kasabihan?;
5. nabigay ban g mga mag-aaral ang pagkakaiba at pagkakatulad ng mga
karunungang-bayan gamit ang venn diagram?;
6. nakilala ban g mga mag-aaral ang mga pahayag na ginamaitan ng
paghahambing?;
7. nalaman ban g mga mag-aaral ang dalawang uri ng paghahambing?;
8. nabigay ban g mga mag-aaral sa pamamagitan ng pagsasalita ang
pagkakatulad at pagkakaiba ng mga karunungang bayan gamit ang mga
salita o pahayag na nabibilang sa paghahambing?;
9. naunawaan ba ang kahalagahan ng karunungang-bayan tulad ng salawikain,
sawikain at kasabihan?;
10. nakagawa ba ng isang brochure na naglalaman ng karunungang-bayan kung
saan naiuugnay ang mga gawaing pangkabataan sa barangay?.
BY:

Katherine L. Llup