BAB 3

NEGERI-NEGERI MELAYU UTARA

DAN
JOHOR
BENTENG KESELAMATAN
OBJEKTIF
PEMBELAJARAN

PENGETAHUAN

PENGUKUHAN MASTER
OBJEKTIF PEMBELAJARAN

1. Menerangkan usaha-usaha British menguasai Negeri-Negeri Melayu Utara.

2. Menjelaskan tindakan penasihat British yang mengugat kuasa sultan.
3. Membuat inferens pemodenan Johor berjaya melambatkan
campur tangan British
PENGETAHUAN

3.1 1.1
Negeri Melayu Utara (NMU)Penampan Keselamatan Di Tanah Melayu

3.2 Penasihat British Mengancam Kedaulatan NMU.

3.3 Pemodenan Johor Melambatkan Campur Tangan British

 3.1 NMU PENAMPAN KESELAMATAN DI TANAH MELAYU

Langkah British
Kemaraan Kuasa-kuasa
besar di Asia Tenggara
menguasai NMU

Perjanjian Tujuan Kesan

Jerman
Ingin mendapatkan
Langkawi
Menghalang kuasa Gagal menghalang sultan
1897:Perjanjian Sulit menjalinkan hubungan
lain
Amerika Syarikat British Siam dengan kuasa lain
bertapak di NMU
Ingin bertapak di
P. Redang Terengganu

1909:Perjanjian Menghalang kuasa

Perancis NMU berada di bawah
Berminat meluaskan Perisytiharan British barat
naungan Siam
Kuasa di Lembah Siam Meluaskan kuasa
Menam Chao Phraya

1909 Mengukuhkan kuasa British menguasai

Rusia
Berhasrat buka Perjanjian Bangkok British di NNMU Tanah Melayu
penempatan
di Sungai Ujung Salang
m/s 55-57
 Perjanjian Sulit British – Siam 1897
Syarat-syarat perjanjian :
• Siam tidak akan menyerahkan
Kedah, Kelantan, Terengganu
dan Perlis kepada mana-mana
kuasa lain tanpa izin British.
• British mengakui hak Siam ke
atas negeri-negeri tersebut.
• British akan membantu Siam
jika diserang musuh.
Penasihat British
W.A. Graham
Meadowe Frost
H.E. Duke
Perjanjian tersebut gagal menghalang sultan
negeri-negeri tersebut menjalin hubungan
dengan kuasa lain.
Perjanjian Perisytiharan British-Siam 1902:
 British mengiktiraf Negeri-negeri Melayu
Utara diletakkan di bawah naungan
Siam.
 Beberapa orang warga British dilantik
oleh kerajaan Siam sebagai penasihat
sultan.
Negeri
Kelantan
Kedah
Perlis
 Perjanjian Bangkok 1909

Syarat-Syarat Perjanjian Hak Wilayah Asingan

1. Hak yang diberi kepada konsul

 Siam menyerahkan negeri British di Bangkok bagi menjalankan
Kedah, Perlis, Kelantan, dan kuasa perundangan ke atas
Terengganu kepada British.
warganegara British.

 Siam tidak akan menyewakan 2. Hak ini membolehkan rakyat British

mana-mana wilayahnya tanpa
diadili mengikut sistem perundangan
kebenaran British.
British dan tidak mengikut sistem
 British menyerahkan perundangan Siam.
Hak Wilayah Asingan
kepada Siam.
PENGETAHUAN

3.2 Penasihat British Mengancam Kedaulatan NMU.

3.2.1 Penasihat British Mengancam Kedaulatan Kedah .

3.2.2 Penasihat British Mengancam Kedaulatan Perlis .

3.2.3 Penasihat British Mengancam Kedaulatan Kelantan .

3.2.4 Penasihat British Mengancam Kedaulatan Terengganu .

3.2.5 Rumusan.
3.2 Penasihat British Mengancam Kedaulatan Negeri- negeri Melayu Utara

Kedah Perlis Kelantan Terengganu

S.Abdul Hamid Raja Syed Alwi S Muhammad IV S Muhammad II
Halim Shah. Siam J. S Mason (1915) S Zainal Abidin III
British W. L Conlay (1910)
George Maxwell Kuasa mentadbir
Kapten Meadowe jajahan. Hal ehwal luar negeri
Sistem pentadbiran Terengganu
Frost
Barat Menguasai Jabatan
Gubal Undang- Undang-undang tubuh
Konflik dalam kerajaan Terengganu
undang Jabatan baru
Majlis Mesyuarat
Negeri Lantikan Penasihat
Mahkamah Kadi.
British J.L Humphreys
Kewangan Perlis.
 3.2.1 Penasihat British Mengancam Kedaulatan Kedah .
1. Sultan Abdul Hamid Halim Shah
2. George Maxwell sebagai penasihat
British (1910) tanpa pengiktirafan
Sultan Kedah.
3. Maxwell menyerapkan sistem
pentadbiran barat didalam
pentadbiran Kedah
4. Menimbulkan konflik dalam Majlis
Mesyuarat Negeri pimpinan
Tunku Mahmud.
5. Usaha Tunku Mahmud kekalkan
identiti kedah
Usaha Tunku Mahmud mengekalkan identiti Kedah
Menggunakan bahasa Melayu dalam penulisan surat
rasmi dan perundangan
Surat rasmi tidak perlu ditapis
Penggunaan kalendar Hijrah
Cuti umum pada hari Jumaat
Keutamaan melantik orang Melayu dalam pentadbiran
Usaha George Maxwell menerapkan pangaruh
Barat dalam pentadbiran Kedah
Menggunakan bahasa Inggeris dalam penulisan surat
rasmi dan perundangan
Surat rasmi ditapis oleh Penasihat British
Penggunaan Kalendar Masihi
Cuti umum pada hari Ahad
Perlantikan pegawai British dalam pentadbiran Kedah.
 3.2.2 Penasihat British Mengancam Kedaulatan Perlis.

Raja Syed Alwi

Siam menyerahkan Perlis kepada British tanpa

persetujuan Raja Alwi.

Kapten Meadowe Frost sebagai Penasihat British

Gubal Undang-undang untuk perkenalkan Jabatan baru

seperti Jabatan Hasil dan Cukai, Mahkamah Tinggi
dan Mahkamah Kadi.

Penasihat menguasai bidang kewangan Perlis

3.2.3 Penasihat British Mengancam Kedaulatan Kelantan .

Sultan Muhammad IV

J. S Mason (1915)

Kuasa mentadbir jajahan.

Menguasai Jabatan penting

seperti Mahkamah Tinggi,
Jabatan Polis dan Pejabat Tanah.
 3.2.4 Penasihat British Mengancam Kedaulatan Terengganu .

Sultan Muhammad II
Sultan Zainal Abidin III tidak
mengiktiraf Perjanjian Bangkok dan
menolak lantikan penasihat British.

W. L Conlay dilantik sebagai wakil Undang-undang Tubuh Kerajaan Terengganu

British pada 1910 dan
berkuasa mengurus hal ehwal luar
negeri Terengganu

1911- Sultan Zainal Abidin III
menggubal Undang-undang Tubuh
Kerajaan Terengganu.
Sultan Muhammad II didesak
tandatangan lantikan Penasihat
British J.L Humphreys
Sultan turun takhta kerana tidak
menurut kehendak British
Sultan tidak boleh menyerahkan negeri
Terengganu kepada mana-mana kuasa
asing.
Mustahak ke atas raja bermesyuarat.
Hak raja dan menteri besar dalam memilih
Jemaah Menteri.

British menguasai Jabatan Kastam,

Perubatan, kerja raya,
tanah dan galian
 3.2 PENASIHAT BRITISH MENGANCAM KEDAULATAN NNMU
Negeri Tokoh Usaha
Sultan Abd. Hamid Halim Perkara Tengku Mahmud George Maxwell
Syah
Penulisan surat Bahasa Melayu Bahasa Inggeris
rasmi dan
Tengku Mahmud (Pemimpin perundangan
Majlis Mesyuarat Negeri)
Surat Rasmi Tidak perlu ditapis Ditapis
Kedah Kalendar Hijrah Masihi
George Maxwell
Cuti umum Jumaat Ahad
Penglibatan dalam Orang Melayu Pegawai British
jabatan

Raja Syed Alwi -

Mengubal undang-undang
Kapten Meadowe Frost Memperkenalkan Jabatan baru ( Jabatan Hasil dan cukai,
Perlis
Mahkamah Tinggi, Mahkamah Kadi).
Menguasai Jabatan Kewangan
Sultan Muhammad IV Mengambil alih kuasa
Kelantan J.S.Mason Kuasai jabatan penting (Mahkamah Tinggi, Polis, Pejabat Tanah)

Sultan Zainal Abidin III Membuat bantahan kepada Pesuruhjaya Tinggi British di Singapura
Menggubal perlembagaan Undang-Undang Tubuh Kerajaan
Terengganu
W.L.Conly Bidang kuasa terhad dalam menguruskan hal ehwal Terengganu
Sultan Muhamad II Didesak terima penasihat British
Terengganu
Menandatangani perjanjian dengan British di Singapura
Turun takhta kerana enggan tunduk kepada British
J.L.Humphreys Kuasai jabatan penting kerajaan( Jabatan Kastam, Jabatan
Perubatan, Jabatan Kerjaraya, Jabatan Tanah dan Galian) m/s 58-62
PENGETAHUAN

3.3 Pemodenan Johor Melambatkan Campur Tangan British

3.3.1 Faktor Johor Dapat Kekalkan Kedaulatan Negeri Sehingga Tahun 1914

3.3.2 Pemimpin Johor Yang Berwibawa

3.3.3 Sistem Kangcu

3.3.4 Johor di Ambang Penjajahan British

3.3 PEMODENAN JOHOR MELAMBATKAN CAMPUR TANGAN BRITISH

3.3.1 Faktor Johor Dapat Kekalkan Kedaulatan Negeri Sehingga Tahun 1914

Persahabatan Pengenalan Sistem Kebijaksanaan

Dengan British Birokrasi Moden Pemerintah

Tokoh FOTO Sumbangan

Temenggung - Menandatangani Perjanjian Persahabatan
Daeng dengan Sultan Ali
Ibrahim Mengasaskan pusat pentadbiran baru
Memperkenalkan Sistem Kancu
Menggalakkan kemasukan orang Cina

Sultan Menandatangani Perjanjian Persahabatan

dengan British
Abu Bakar
Meneruskan Sistem Kangcu
(Bapa
Mewujudkan pasukan polis dan tentera
Pemodenan
Isytiharkan Undang-Undang Tubuh Kerajaan
Johor)
Menubuhkan Mahkamah, Perkhidmatan Pos,
Jabatan Kerja Raya, Sekolah,Hospital dan
Jalan Raya
 3.3.2 Pemimpin Johor Yang Berwibawa

Tokoh Jawatan Gelaran Sumbangan Penting

Setiausaha Kerajaan Datuk Bentara 1.Mewajibkan pegawai British memakai
Dato’ Jaafar Johor Pertama pakaian rasmi kerajaan Johor.
bin 2.Mewajibkan penggunaan Bahasa Melayu.
Muhammad Menteri Besar Johor 3.Mengarahkan bendera Union Jack dikibar
Pertama lebih rendah dari bendera negeri Johor.
Setiausaha Sulit Dato’ Sri Amar 1.Berperanan dalam hal ehwal hubungan
Dato’ Abdul Sultan Johor Diraja luar negeri.
Rahman bin 2.Mengawal hubungan Johor dengan
Andak Setiausaha Kerajaan British.
Johor
3.Perintis penubuhan Pakatan Belajar
4.Mengajar Pengetahuan Bahasa Johor.
Pesuruhjaya Polis Dato’ Bentara Luar 1.Menjaga keamanan dan kestabilan.
Dato’
Muhammad Ketua Jabatan Ukur 2.Melukis peta pembangunan Johor.
Salleh bin
Perang
Ketua Jabatan
Tanah
Ketua Jabatan Dato’ 1.Mendirikan banyak sekolah.
Dato’ Pendidikan Johor Bentara
Muhammad Dalam 2.Mewajibkan pendidikan kepada semua
Ibrahim Timbalan Menteri Bapa rakyat Johor.
Munsyi
Pendidikan Melayu
Johor
m/s 67-68
 3.3.3 Sistem Kangcu

Ketua kawasan
dikenali Kangcu
Diperkenalkan oleh Tanam Lada hitam
Temenggung Ibrahim & Gambir

Kangcu bermakna Kawasan pertanian

SISTEM
Tuan Sungai dikenali Kangkar /
KANGCU
Kaki
Sungai.
Surat Kebenaran
mengusahakan pertanian Kangcu perlu bayar
di tebing sungai dikenali Cukai ini cukai hasil tanaman
Surat Sungai sumber
pendapatan
Johor

Hal : 64
 3.3.4 Johor di Ambang Penjajahan British

Pengukuhan kuasa British di Johor

British menubuhkan Lembaga Penasihat

menawarkan pinjaman Muslihat dapat dikesan oleh
Lembaga
kepadaSultan Johor untuk Dato’ Abdul Rahman Andak
Penasihat Johor
membinalandasan dan menasihati Sultan supaya
di London
kereta api tidak menerima tawaran

Pindaan membuka peluang

British menjadi ahli dalam Douglas Campbell
majlis Mesyuarat Negeri dilantik sebagai Penasihat John Anderson mencadangkan
British pada 1914 Dato’ Abdul Rahman
dibersarakan

Sultan Ibrahim terpaksa British menggunakan Dato’ Abdul Rahman

meminda Undang-undang peluang tersebut menguasai dihantar ke London
tubuh Kerajaan Johor kerajaan Johor

m/s 69
PENGUKUHAN

3.1 1.1
Negeri Melayu Utara (NMU)Penampan Keselamatan Di Tanah Melayu

3.2 Penasihat British Mengancam Kedaulatan NMU.

3.3 Pemodenan Johor Melambatkan Campur Tangan British

Perancis berminat meluaskan kuasa ke Lembah Menam
Chao Praya dan membina terusan di Segenting Kra.

Jerman berusaha mendapatkan Langkawi.

Amerika Syarikat ingin bertapak di Terengganu.

1. Kesemua kuasa-kuasa imperial di atas muncul pada abad ke 19 M. (ms55)

Apakah tujuan utama mereka?

A. Meluaskan empayar
B. Mendapatkan bahan mentah
C. Mencapai zaman kegemilangan mereka.
D. Menimbulkan ketakutan kuasa-kuasa lain

B
 Kebimbangan terhadap kemunculan kuasa-kuasa besar di
Asia Tenggara telah menyebabkan British bertindak
terhadap Negeri-negeri Utara Tanah Melayu.

2.Antara kuasa-kuasa besar yang cuba meluaskan kuasa

di Asia Tenggara pada abad ke -19 ialah (m/s 55)

A. Jerman, Belanda dan Bugis.

B. Portugis, Belanda dan British .
C. Rusia, Amerika Syarikat dan Portugis.
D. Perancis, Jerman dan Amerika Syarikat.

D
 .......berikutan peristiwa ini sebilangan
penduduk di Tabal telah berhijrah ke
Kelantan.

3. Peristiwa ini berlaku kesan daripada .....(m/s 57)

A. Perjanjian Bangkok 1909

B. Perjanjian British-Siam 1902
C. Perjanjian Sulit British- Siam 1897
D. Perjanjian Sempadan British – Siam 1899

A
4. Mengapakah Negeri-negeri Melayu menghentikan penghantaran
bunga emas ke Siam selepas tahun 1909 ? (m/s 58)

A. Mendapat kemerdekaan
B. Menjadi negeri naungan British
C. Menjalin hubungan baik dengan Siam B
D. Mempunyai pasukan tentera yang kuat.

Usaha Tunku
Mahmud  Menggunakan bahasa Melayu dalam
mengekalkan identiti penulisan surat rasmi dan perundangan
negeri Kedah  Penggunaan kalender Hijrah.
 Cuti umum pada hari Jumaat.
5. Apakah nilai yang dapat dikaitkan dengan tokoh di atas ?
(ms59)

A Jati diri A
B Tolerensi
C Berhemat
D Berhemah
 Lambang penjajahan British di Negeri-negeri Melayu Utara.

6. Apakah kesan daripada kewujudan lambang-lambang

di atas terhadap Negeri-negeri Melayu Utara? ms 60- 61
A. Residen menjadi penasihat sultan.
B. Wujud jawatan Penasihat British.
C. Pemulihan kuasa Raja-raja Melayu.
D. Sistem pentadbiran bertambah mantap.
B
 Sistem Kangcu yang telah diperkenalkan
oleh Temenggung Ibrahim

7. Apakah kepentingan sistem itu? ( ms 64 )

A Menjadikan Johor negeri termaju

B Meningkatkan taraf ekonomi imigran Cina
C Menjadi pembesar Melayu pengusaha kaya
D Johor menjadi pengeksport utama lada hitam
A

8. Oleh sebab Sultan Abu Bakar banyak berjasa dalalm

membangunkan Johor, baginda digelar sebagai ..... (m/s 66)

A. Bapa Perpaduan Johor

B. Bapa Pemodenan Johor
C. Bapa Pembangunan Johor
D. Bapa Kemerdekaan Johor B
 Daeng Ibrahim menjadi Temenggung Johor dan
menggantikan ayahandanya Temenggung Abdul
Rahman pada tahun 1825

9. Apakah kejayaan yang telah dicapai oleh Temenggung

Daeng Ibrahim semasa pemerintahannya di Johor?

I. Mengasaskan pentadbiran baru di Kesang

II. Mengadakan peta pembangunan pertama Johor
III. Memajukan pusat pentadbiran baru di Tanjung Puteri
IV. Membawa masuk buruh cina untuk mengusahakan pertanian

• I dan II
• II dan III
• III dan IV
• I dan IV
C
 Dato’ Muhammad Salleh bin Perang
10. Apakah sumbangan utama
beliau ?

A Memajukan pendidikan Johor

B Melukis peta lengkap negeri
Johor
C Menghalang British menguasai
Johor
D Memartabatkan bahasa Melayu di B
Johor

11.Dato Abdul Rahman Andak merupakan pembesar Johor yang sangat berjasa.
Apakah sumbangan penting beliau ? ( ms 69 )

A Memperkenalkan sistem Kangcu

B Membuat peta Johor yang pertama
C Menghalang British menguasai Johor C
D Memulihkan hubungan diplomatik Johor dengan British
12. Apakah jawatan yang diperoleh oleh British setelah Sultan Ibrahim
terpaksa meminda Undang-Undang Tubuh Kerajaan Johor pada tahun
1914?
ms.69

A Residen
B Gabenor
C Penasihat British C
D Persuruhjaya Tinggi

13 Apakah inferens yang boleh anda buat berkaitan gambar di atas?

A. Sikap sultan yang menginginkan kemajuan
B. Tanah Melayu bertambah maju di bawah British.
D
C. Ramai orang tempatan berpeluang menjawat jawatan tinggi.
D. British pengaruhi sultan supaya memperkenalkan jabatan baru.