Anda di halaman 1dari 2

UKURAN RUMAH TANGGA

GOLONGAN II (Sumber Protein Hewani)

Daftar bahan makanan dinyatakan dalam dua ukuran yaitu


gram (g) dan Ukuran Rumah Tangga (URT) untuk
memudahkan penggunaan. Dibawah ini keterangan
singkatan ukuran rumah tangga.
Bh = Buah
bj = Biji
btr = Butir
Btg = Batang Bsr = Besar
g = Gram
gls = Gelas (240 ml)
Ptg = Potong
kcl = Kecil sdg = Sedang
sdm = Sendok makan
sdt = Sendok teh
GOLONGAN I (Sumber Karbohidrat)
1 Satuan Penukar = 175 kalori, 4 g protein, 40 g KH
Bahan Makanan

URT

Berat

Bengkuang
Bihun
Biskuit
Gadung
Ganyong
Gambili
Havermout
Jagung Segar
Kentang
KentangHitam
Maizena
Makaroni
MiBasah
MiKering
NasiBerasGiling
NasiBeras Giling
NasiKetanHitam
NasiKetanPutih
Roti Putih
Roti WarnaCoklat
Singkong

2 bj bsr
gls
4 bhbsr
1 ptg
1 ptg
1 ptg
5sdm
3 bjsdg
2 bhsdg
12 bj
10 sdm
gls
2 gls
1 gls
gls
gls
gls
gls
3 iris
3 iris
1ptg

(g)
320
50
40
175
185
185
45
125
210
125
50
50
200
50
100
100
100
100
70
70
120

Sukun
Talas
Tape BerasKetan
Tape Singkong

3 ptg
bjsdg
5 sdm
1 ptgsdg

150
125
100
100

TepungTapioka
TepungBeras
TepungHunkwe
TepungSagu
TepungSingkong
TepungTerigu
UbiJalarKuning
Krupuk Udang/Ikan

8 sdm
8 sdm
10 sdm
8 sdm
5 sdm
5 sdm
1 bjsdg
3 bjsdg

50
50
50
50
50
50
135
30

Ket
++

Na+
S++
S++
S++
S+
S++
K+
PPPNa+,PNa+

1.

RendahLemak
1 satuan penukar = 50 kalori, 7 g protein, 2 g lemak
BahanMakanan
URT
Berat
Ket
(g)
Babat
1 ptgbsr
40
Ko+,
Pr+
Cumi-cumi
1 ekorkcl
45
DagingAsap
1 lembar
20
DagingAyamTanpa
1 ptgsdg
40
Kulit
DagingKerbau
1 ptgsdg
35
DendengDagingSapi 1 ptgsdg
15
DidehSapi
1 ptgsdg
35
GabusKering
1 ptgkcl
10
IkanAsinKering
1 ptgsdg
15
Na+
IkanKakap
35
1/3

S++, PK+, P-

PS++, P-

BahanMakanan

URT

Bebek
Belut
Coned Beef
DagingAyamDenganKulit
DagingBabi
Ham

1 ptgsdg
3 ekorkcl
3 sdm
1 ptgsdg
1 ptgsdg
1ptgkcl

Sardencis
Sosis
KuningTelurAyam
TelurBebek
TelurIkan

ptgsdg
ptgsdg
4 btr
1 btr
1 ptgbsr

Bera
t (g)
45
45
45
40
50
40
35
50
45
55
40

GOLONGAN IV (Sayuran)

IkanLele
Ikan Mas

1/3
ekor sdg
ekorsdg

1/3

Pr+
Na+
Ko+
Ko+
Na++,
Ko+,
Pr+
Pr+
Na++
Ko+
Ko+

1/3

30

IkanPeda
IkanPindang
Ikan Segar
Kepiting
Kerang

ekor kcl
1 ekorkcl
ekorsdg
1 ptgsdg
gls
gls

35
25
40
50
90

Udang Segar

Baligo
Gambas(oyong)
JamurKuping Segar
Ketimun
Labu Air
DaunBawang
DaunLabu Siam
Kangkung
Kecipir (buahmuda)
Pe-cay
Sawi
TaogeKacangHijau
Terong

GOLONGAN III (Sumber Protein Nabati)

40
45

IkanMujair

1 ptg
2btr
2 sdm
2 sdm
1 ekor
1 ptgsdg
1 sdm

Bebas dimakan. Kandungan kalori dapat diabaikan.


+

S
S++
S +, K +
S +, K +
S+
S+
S +, K +
S+
S +, K +
S++

Lettuce
Lobak
Slada
Slada Air
Tomat
DaunKoro
DaunLobak
Tomat
KembangKol
Rebung
Seledri
TebuTerubuk

S+
S++
S+, K+
S+
S+
S++, K+
S++,K+
S+, K+
S++

30

1/3

35
65
10
45
20
20
20
20

gls
5 ekorsdg

35

Sayuran B

1 satuan penukar = 75 kalori, 5g P, 3g L, 7g KH

ekor sdg

Lemuru
PutihTelurAyam
RebonKering
Rebon Segar
SelarKering
SepatKering
Teri Kering
Teri Nasi

Sayuran A

Ket

ekor bsr
IkanLembung

Na+
K+, P-,
S+
S++
S+

3.
TinggiLemak
1 satuan penukar = 150 kalori, 7 g protein, 13 g lemak

Na+,
Pr+

BahanMakanan

URT

KacangHijau
KacangKedelai
KacangMerah
KacangMente
Kacang Tanah
Kacang Tanah Kupas
KacangTolo
KejuKacang Tanah
KembangTahu
Oncom
Pete Segar
Tahu
Tempe
Sari Dele Bubuk

2 sdm
2sdm
2 sdm
1sdm
2 sdm
2 sdm
2 sdm
1 sdm
1 lembar
2 ptgkcl
gls
1 bjbsr
2 ptgsdg
2gls

Bera
t (g)
20
25
20
15
15
15
20
15
20
40
55
110
50
185

KETERANGAN :
Ko+

2. LemakSedang
1 satuan penukar = 75 kalori, 7 g protein, 5 g lemak
BahanMakanan
URT
Berat (g)
Ket
Bakso
10 bjsdg
170
DagingAnakSapi
1 ptgsdg
35
DagingDomba
1 ptgsdg
40
DagingKambing
1 ptgsdg
40
DagingSapi
1 ptgsdg
35
Ko+
GinjalSapi
1 ptgbsr
45
Ko+, Pr+

Na +
Na ++
Ko+
Pr+
S+
S++
Tj+
K+
Ka+

:
:
:
:
:
:
:
:
:

Natrium 200 400 mg


Natrium 400 mg
Tinggi Kholesterol
Tinggi Purin
Serat 3 6 gram
Serat > 6 gram
Sumber Lemak Tidak jenuh Tunggal
Tinggi Kalium
Sayuran 50 kal

Ket
S++
S+
S+
Tj+
S+, Tj+
S+, Tj+
Tj+
S++

S+

1 satuan penukar 1 gls (100 gram) = 25 kalori, 1g P, 5g KH


CabeHijauBesar
Caisim
JagungMuda
Kol
Bawang Bombay
Bayam
Bit
Brokoli
Buncis
CabeMerahBesar
BayamMerah
DaunBluntas
DaunKacangPanjang

S++
S++
S+
S+,
K+
K+
K+
S+
S++
S++
S+,
K+
S++

DaunKecipir
DaunKemangi
Mlinjo
DaunLompong Tales
Daun Pakis
DaunPohpohan
DaunMangkokan
DaunPepaya

S+
S++
K+

Daun Tales
KacangKapri
Kluwih
JantungPisang

S+
S+
Ka+
S+

KacangBuncis
KacangPanjang
KapriMuda
TaogeKacangKedele

S++,K+
S+
K+

NangkaMuda
Kucai
Labu Siam

S+
S+

LabuWaluh
Leunca

K+

Pare
PepayaMuda
Genjer
DaunSingkong

S++
S+

Wortel
DaunKatuk
DaunMlinjo

S+
S+
S++

S+, K+

GOLONGAN V (Buah dan Gula)


1 satuan penukar = 50 kalori, 12 g KH
Golongan
A
:
Mengandung
PROTEIN
dan
KARBOHIDRAT (GULA) yang relatif lebih TINGGI
(dibanding buah Gol. B), sehingga untuk penderita DM
sebaiknya dihindari.
BahanMakanan
URT
Bera
Ket
t (g)
Mangga Masak
bh bsr
90
Nangka Masak
3 bj sdg
45
S++
Rambutan
8 bh
75
Sawo
1 bh sdg
55
Sirsak
60
S+
gls
Nanas
95
bh sdg
Anggur
20 bhsdg
165
S++, K+
Duku
16 bhsdg
80
K+
Durian
2 bjbsr
35
Pisang Ambon
1 bh kcl
50
K+
Pisang Mas
2 bh
40
S +, K +
Pisang Raja Sereh
2 bh kcl
40
K+
Pisang Susu
1 bh sdg
75
K+
JerukManis
2 bhsdg
110
K+
Kurma
3 bh
15
Lengkeng
10 bh
75
Arbei
6 bhsdg
135
K+
Cempedak
7 bjsdg
45
S++
Manggis
2 bh sdg
80
S++
Gula
1 sdm
13
Madu
1 sdm
15
Golongan
B
:
Mengandung
PROTEIN
dan
KARBOHIDRAT (GULA) yang relatif
RENDAH
(dibanding buah Gol. A), sehingga untuk penderita DM
dan diet rendah kalori diperbolehkan (dalam jumlah yang
ditentukan).
BahanMakanan
URT
Berat
Ket
(g)
Jambu Air
2 bhbsr
110
S+
JambuBiji
1 bhbsr
100
K+
Pepaya
1 ptg bsr
190
S +, K +
Salak
2 bh sdg
65
S+
Kedondong
2 bhsdg
120
S++
Semangka
2 ptg sdg
180
ApelMerah
1 bhkcl
85
Apel Malang
1 bhsdg
75
S+
Alpukat
50
bh bsr
Belimbing
1 bhbsr
140
S++, K+
Pisang Kepok
1 bh
45
K+
Bengkuang
1 bh sdg
75
Blewah
1 ptgsdg
70
S+
Melon
1 ptg bsr
190
S+
Pear
85
S++
bh sdg
Pepaya
1 ptg bsr
190
S +, K +
JambuBol
1 bhkcl
90
S+
JambuMonyet
1 bhbsr
80
Jeruk Bali
1 ptg
105
S +, K +
JerukGarut
1 bhsdg
115
S +, K +

JerukNipis
Kesemek
Kolang-kaling
Kiwi
Lychee
Markisa
Pala (Daging)
Peach
Plum
Srikaya
Strawbery

1 gls

135

bh

65

5 bjsdg
1 bh
10 bh
bh sdg
4 bh sdg
1 bh kcl
2 bh
2 bh bsr
4 bh bsr

25
110
75
35
120
115
140
50
215

S++
S+
S++
S++
S++
S+
S+
S++

GOLONGAN VI (Susu)
1.

Susu TanpaLemak
1 satuan penukar = 75 kalori, 7 g P, 10 g KH

BahanMakanan
Susu Skim Cair
Tepung Susu Skim
Yogurt Non Fat

URT
1 gls
4 sdm
2/3 gls

Berat (g)
200
20
120

Ket
K+
K+
K+

2.
Susu Rendah Lemak
1 satuan penukar = 125 kalori, 7 g P, 10 g KH , 6 g L
BahanMakanan

URT

Ket

1 ptg kcl

Bera
t
(g)
35

Keju
Susu Kambing
SusuKental Tidak Manis
Susu Sapi
Tepung Susu Asam
Yogurt Susu Penuh

gls
gls
1 gls
7 sdm
1 gls

165
100
200
35
200

K+
K+
K+
K+
K+

Na++,
Ko+

3.
Susu Tinggi Lemak
1 satuan penukar = 150 kalori, 7 g P, 10 g KH, 10 g L
BahanMakanan
Susu Kerbau
Tepung Susu Penuh
1
1.

URT
gls
6 sdm

Berat (g)
100
30

Ket
K+
K+, Ko+

GOLONGAN VII(Minyak/Lemak)
Satuan penukar = 50kalori, 5 g lemak

Lemak Tidak Jenuh

BahanMakanan
Alpukat

URT
bh bsr

Berat (g)
60

Biji Labu Merah


Kacang Almond
Margarin Jagung
Mayonnaise
Minyak Biji Kapas
Minyak Bunga
Matahari

2 bj
7 bj
sdt
2 sdm
1 sdt
1 sdt

10
25
5
20
5
5

Ket
S+Tj+,
K+
S+

Minyak Jagung
Minyak
Kacang
Kedelai
Minyak
Kacang
Tanah
Minyak Safflower
Minyak Zaitun
2.
Lemak Jenuh
BahanMakanan
Lemak Babi
Mentega
Santan
(peras
dengan air)
Kelapa
Keju Krim
Minyak Kelapa
Minyak Inti Kelapa
Sawit

1 sdt
1 sdt

5
5

Tj+

1 sdt

Tj+

1 sdt
1 sdt

5
5

Tj+

URT

Ket

1 ptg kcl
1 sdm
1/3 gls

Bera
t (g)
5
15
40

1 ptg kcl
1 ptg kcl
1 sdt
1 sdt

15
15
5
5

K+

K+

GOLONGAN VIII(Makanan Tanpa Kalori)


BahanMakanan
Agar-agar
Air Kaldu
Air Mineral
Cuka
Gelatin
Gula
Alternatif
(Aspartan, Sakarin)
Kecap
Kopi
Minuman
Ringan
Tanpa Gula
Minuman
Tonik
Tanpa Gula
Tauco
Teh
Selai/jam
rendah
gula
Krim, non diary, cair
Margarin Non Fat
Mayonnaise
Permen, Tanpa Gula
Sirup, Tanpa Gula
Wijen

URT

Berat
(g)

Ket
Na++, Pr++

Na++

Na++
K+
2 sdt
1 sdm
1 sdm
1 sdm
2 sdm
2 sdm
2 sdm

www.nun.co.id
Jl. Manukan Tengah 51J No. 4-6 Telp. 7404391 Surabaya

Anda mungkin juga menyukai