Pembezaan & Pengamiran

Matematik AMT 409
Pembezaan & Pengamiran
Objektif Pembelajaran
10.1
Aplikasi konsep pembezaan peringkat pertama bagi fungsi

polynomial dan penyelesaian masalah
10.1.1 Menentukan pembezaan peringkat pertama bagi fungsi

y= axn
menggunakan formula
10.1.2 Menentukan nilai pembezaan peringkat pertama bagi
fungsi y= axn untuk
nilai bagi x
Pengenalan Kepada Pembezaan

1.
Note Penting:
d
nx n 1
dx
y xn
f x x
dy
nx n1
dx
f ' x nx
n 1
}jika ia ungkapan
}jika ia persamaan
} jika ia fungsi
maka bila beza kita akan tulis
y xn
f x x
Pembezaan Fungsi Algebra
Petua Asas Pembezaan
y xn
dy
nx n 1
dx
y ax n
dy
anx n 1
dx
yk
dy
0
dx
dimana k ialah pemalar
Contoh Soalan
1.
y 9x
2.
dy
9
dx
3.
f ( x ) 3 x 4
f (t ) t 3
f ' (t ) 3t 2
4.
y x5
f ' ( x ) 3 4 x 4 1
DISEDIAKAN OLEH: NOR MOHD
AZRAI B. HASHIM
d
dx
PAGE 1
dy
dx
f ' x
Matematik AMT 409
dy
5 x 51
dx
12x 4
5x 4
5.
y5
6.
dy
0
dx
dy
0
dx
Contoh
y= x3
dy
dx
= 3 x 31
= 3x2
1
2
Latihan
a y= x4
dy
dx
=
y= x5
c y= x7
Jawapan: [5x4]
y = 2x3
dy
dx
= 3 2x2
= 6x2
Jawapan:[4x3]
a y = 3x 4
b
dy
dx
=
y = 2 x3
dy
dx
= 3 ( 2 ) x2
= 6x2
Jawapan: [12x ]
a
b
y= 5x4
dy
dx
=
Jawapan: [ -20x ]

AZRAI B. HASHIM
y = 5x 3
Jawapan: [7x6]
c y = 10x 2
Jawapan: [15x2]
y= 8x
Jawapan: [20x]
c
Jawapan: [-40x4 ]
y = 12 x
Jawapan: [-24x]
PAGE 2
Matematik AMT 409
f(x) = x -2
f ' ( x)
a f(x) = x -1
f (x) =
= -2 x -2-1
= - 2 x -3
f(x) = x
c f(x) = x -3
-5
f (x) =
f (x) =
@
2
x3
Jawapan:
f(x) = 3x -2
f ' ( x)
[- x12 ]
a f(x) = 4x -1
y=
dy
dx
1
2
x4
1
2
=4
x4 1
= 2 x3
f (x) =
= -2 3x -2-1
= - 6 x -3
a
y=
dy
dx
f(x) = 2x -4
Jawapan:
3
2
[- x42 ]
x4
f (x) =
Jawapan:
b
y=
[- x62 ]
c f(x) = 6x -1
f (x) =
Jawapan:
Jawapan:
[- x56 ]
1
3
[- x85 ]
Jawapan:
c
x
y=
1
6
[- x62 ]
x3
Jawapan: [ 6x3]

AZRAI B. HASHIM
Jawapan: [2x5
PAGE 3
Jawapan:
[ 2x1 4 ]
Matematik AMT 409
y=
dy
dx
2
3
a
x3
2
3
=3
x3 1
= 2 x2
y=
dy
dx
2
3
b
x
f(x) =
5
2x
f(x) =
f(x) =
4
x7
[ ]
Jawapan:
4
3x 6
f(x) =
Jawapan:
[- 2x5 2 ]
Jawapan:
[- x87 ]
10.1.3 Menentukan nilai pembezaan peringkat pertama bagi fungsi

melibatkan penambahan dan/atau penolakan bagi sebutan algebra
Contoh
1.
y = x2 + 3x +4
Latihan
a
.
y = x2 + 4x + 3
b.
y = x2 + 5x + 6
dy
= 2x + 3
dx
Jawapan: [2x+4]

AZRAI B. HASHIM
Jawapan: [2x+5]
PAGE 4
Matematik AMT 409
2.
y = x2 - 3x + 4
a
.
y = x2 - 4x + 3
b.
y = x2 - 5x + 6
dy
= 2x - 3
dx
Jawapan: [2x-4]
3.
y = x3 + 4x2 + 5
dy
= 3x 2 + 8x
dx
a
.
y = x3 + 5x2 + 7
Jawapan: [2x-5]
b.
y = x3 + 6x2 + 8
Jawapan: [3x2 +10x]
4.
y = x3 - 3x2 - 6
a
.
y = x3 - 5x2 - 7
Jawapan: [3x2 + 12x]

b.
y = x3 - 6x2 8
dy
= 3x 2 - 6 x
dx
Jawapan: [3x2-10x]
Jawapan: [3x2 -12x]
10.1.4 Menentukan nilai pembezaan peringkat pertama bagi pendaraban
Contoh Soalan:
Bagi soalan-soalan dibawah terdapat 2 cara untuk meyelesaikannya:

a) Kembangkan dan gunakan kaedah Pembezaan Penambahan/Penolakan Algebra
ATAU
b) Gunakan kaedah Pembezaan @ Petua Hasil Darab
Dalam contoh soalan dibawah akan menggunakan kaedah Pembezaan@Petua Hasil

Darab. Tetapi dalam keadaan biasa boleh kembangkan dan selesaikan.

AZRAI B. HASHIM
PAGE 5
Matematik AMT 409
Pembezaan@Petua Hasil Darab
y uv
dy
dv
du
u
v
dx
dx
dx
CONTOH
1.
y x x 1
ux
2.
v x 1
u 2x
dv
1
dx
du
2
dx
du
1
dx
y 2 x x 4
dy
dv
du
u
v
dx
dx
dx
4x 8
4 x 2
2x 1
y 2 x 1 x 3
du
2
dx
dy
dv
du
u
v
dx
dx
dx
2x 2x 8
x x 1
u 2x 1
dv
1
dx
dy
2 x1 x 4 2
dx
dy
x1 x 11
dx
3.
v x4
v x3
dv
1
dx
dy
dv
du
u
v
dx
dx
dx
dy
2 x 11 x 3 2
dx
4.
y x 2 2 3 x 5
v 3x 5
u x2 2
du
2x
dx
dv
3
dx
dy
dv
du
u
v
dx
dx
dx
dy
x 2 2 3 3 x 5 2 x
dx
2x 1 2x 6
3 x 2 6 6 x 2 10 x
4x 5
9 x 2 10 x 6
Contoh

AZRAI B. HASHIM
Latihan
PAGE 6
Matematik AMT 409
1 y= x ( x3+1)
u=x ,
du
1,
dx
a.
y= x ( x4+2)
b.
y= ( x 5+1)x
v =x3+1
dv
3x 2
dx
dv
du
v
dx
dx
u
=
x(3x2)+(x3+1)(1)
3x3+x3+1
= 4x3 +1
2 y = 2x2 ( x3+1)
a.
Jawapan: [ 5x4+2]
y= 3x2 ( x3-1)
b.
Jawapan: [ 6x5+1]
y= ( x3-1)(5x2)
u =2x2
v = x3+1
du
dv
4x
3x 2
dx
dx
u
=
dv
du
v
dx
dx
2x2(3x2)+(x3+1)(4x)
6 x4+4x4 +4x
Jawapan: [15x4-6x]
= 10x +4x
3 f(x)= (x+1) ( x3+1)
a.
f(x)= (x-1) ( 1+x3)
Jawapan: [25x4-10x]
b.
f(x)= (1-x) ( x3+2)
u = x+1 , v = x3+1
du
dv
1;
3x 2
dx
dx
u
=
dv
du
v
dx
dx
(x+1)(3x2)+(x3+1)(1)
3x3+3x2 +x3+1
= 4x3+3x2+1
Jawapan: [4 x3-3x2+1]

AZRAI B. HASHIM
Jawapan: [-4x3+3x2-2 ]
PAGE 7
2.
x2 2
3x 1
Matematik
u x 2 AMT
2 409
v 3x 1
du
2x
dx
dy
dx
3.
dv
3
dx
3x 1 2 x x 2 23
3x 1 2
6 x 2 2 x 3x 2 6
3x 1 2
dy
dx
3x 2 2 x 6
3x 1 2
dv
4x3 5
dx
du
dv
u
dx
dx
2
v
8 x 5 40 x 2 16 x 5 20 x 2 4 x 3 5
5x 8x 4 x 2 1 4 x 3 5
5x
5x
8 x 5 40 x 2 16 x 5 20 x 2 4 x 3 5
5x
8 x 5 4 x 3 20 x 2 5
5x
8 x 5 4 x 3 20 x 2 5
5x
x 2 9x
2x 3
v 2x 3
u x 2 9x
du
2x
dx
dv
2
dx
DISEDIAKAN
duOLEH:
dv NOR MOHD
v
u
AZRAIdyB. HASHIM
dx
dx
6 x 2 2 x 3x 2 6
3x 1 2
v x 4 5x
4x 2 1
x 4 5x
du
8x
dx
4.
Objektif
du
dv
u
dx
dx
v2
u 4x2 1
dx
v2
2 x 3 2 x x 2 9 x 2
PAGE 8
Matematik AMT 409
Pembelajaran
ux
v x 1
dy
dv
1 Menentukan
1 nilai pembezaan peringkat pertama bagi pembahagian
10.1.5
dx
dx
du
dv
u
dy
dx 2 dx
dx
v
x 11 x1
x 1 2
x 1 x
x 1 2
1
x 1 2
v
15
(2x+3) 2
Jawapan:
3x
4x 5
2.
6x
2x 7
y =
3. y =
J
15
(4x +5) 2
5x 4
3x 2
42
- (2x-7)
2
awapan:
Jawapan:
4. y =
AZRAI B. HASHIM
5. y =
1 4x
1 x
PAGE 9
Matematik AMT 409
J
Jawapan:
22
- (3x-2)
2
y
6.
1 x
1 2x
awapan:
7. y =
x2
x 3
1
(1-2x) 2
Jawapan:
x
x-3
Jawapan:
AZRAI B. HASHIM
5
(1+x )2
PAGE 10
Matematik AMT 409
10.2 Aplikasi konsep kamiran tak tentu untuk penyelesaian masalah

10.2.1 Menentukan kamiran secara pembezaan songsang
Pengamiran Sebagai Songsangan Pembezaan
Pengamiran ialah proses songsangan bagi pembezaan.

dy
Proses mendapatkan dx daripada y (suatu fungsi x) disebut pembezaan. Maka, proses
mendapatkan y daripada
dy
dx
ialah pengamiran.
Pengamiran f(x) terhadap x, ditulis sebagai

Jika y ialah fungsi x dan
dy '
=f ( x )
dx
maka
f ( x ) dx
f ' ( x ) dx= y +c
, c ialah pemalar.
Peringatan!!!: Pengamiran adalah proses songsangan bagi pembezaan

d
1. Jika diberi dx ( 3 x +c )=3 , maka 3 dx=3 x +c
2. Jika diberi
d
( 7 x 2+ c ) =14 x , maka
dx
14 x dx=7 x 2+ c
Latihan 1
Lengkapkan jadual berikut:
y
a.
y = 7x
b.
y = x2
c.
y = 6x2 + 3x

AZRAI B. HASHIM
dy
dx
dy
dx dx
PAGE 11
Matematik AMT 409
d.
y = ( 4x2 2x )
e. y = ( 5x2 x )3
10.2.2 Menentukan kamiran bagi ax
n 1
dimana a adalah pemalar dan n adalah integer,
Pengamiran Tak Tentu

A.
B.
n
x dx
x n 1
c , n 1
n 1
x n 1
c , a ialah pemalar
n 1
n
n
ax dx a x dx a
Latihan 2
Kamirkan berikut terhadap x
7 dx=
(a)
(e)
x 5 dx=
(b)
(f)
x 2 dx=
2 x dx=
(c)
x 4 dx
3 x2 dx=
(g)

AZRAI B. HASHIM
2 x 3 dx=
(d)
(h)
x 2 dx
PAGE 12
Matematik AMT 409
(i)
x 4 dx
12
(j)
x 3 dx
(k)
5x 3 dx
(l)
4 x 2 dx
10.2.3 Menentukan kamiran ungkapan algebra
C.
1.
3.
5.
f ( x) g ( x) dx f ( x)dx g ( x)dx
3x
4 x 7 dx
2 t ( 4 t3 3 t ) dt
x5 6x3
2 x dx
2.
Hint:
Kembangkan dahulu
Hint:
Permudahkan pecahan
dahulu

AZRAI B. HASHIM
4.
6.
( 3 t 28 t ) dt
(2 y 7)( y 3)dy
x3 2x

x
dx
Hint:
Kembangkan dahulu
Hint:
Permudahkan pecahan
dahulu
PAGE 13
Matematik AMT 409
7. Kamirkan
6x 5
x3
terhadap x.
8. Cari
3
dx
x 6
10.2.4 Menentukan pemalar kamiran, c dalam kamiran tak tentu
Mencari Pemalar untuk Pengamiran, c, dalam Pengamiran Tak Tentu

Latihan 3
1.
dy
4,
dx
Diberi
dan apabila y = 15, x = 3
Cari
a) pemalar bagi pengamiran, c
b) y dalam sebutan x
2.
dy
3 x 4,
dx
Diberi
dan apabila y = 10, x =
Cari
a) pemalar bagi pengamiran, c.
Contoh Penyelesaian
4 dx
4 x +c
Maka
y
4 x +c
15 = 4(3) + c
15 12 = c
3=c
y =4 x +3

AZRAI B. HASHIM
PAGE 14
Matematik AMT 409
dy
3 x 3 4 x,
dx
3. Diberi
dan apabila y = 4,
x=2
Cari
dy
6 x 3 4 x 2,
dx
4. Diberi
dan apabila y =
-1, x = 3
Cari
10.2.5 Menentukan persamaan lengkung dari fungsi kecerunan
Persamaan Sesuatu Lengkung daripada Fungsi Kecerunan
Jika fungsi kecerunan sesuatu graf ialah
dy
f '( x),
dx
maka persamaan bagi graf tersebut ialah
f '( x)dxDimana c ialah pemalar
y f ( x ) c,
Latihan 4
1.
Cari persamaan lengkung jika diberi fungsi hasil pembezaan ialah
titik (3, 7)
Contoh penyelesaian
2 x 5 dx
Maka
y=x 2 +5 x+c
dy
2 x 5,
dx
Fungsi kecerunan
7=(3)2+ 5 (3 )+ c y =x2 +5 x17

7=9+15+c
7=24+c
AZRAI B. HASHIM
dan memalui
PAGE 15
Matematik AMT 409
2x
+5 x+ c
2
x 2+5 x +c
2.
Cari persamaan lengkung dengan
3.
Cari persamaan lengkung dengan
f ' ( x ) x 3 2 x 2 7 x,
dy
3x 8
dx
dan melalui titik (0, 2).
. dan melalui titik (2, 3)
( ax +b )n , dimana a dan b adalah pemalar, n adalah
10.2.6 Menentukan kamiran bentuk

integer dan n 1
ax b
ax b dx a n 1
n
n 1
c,
Dimana a, b, and c ialah pemalar, n ialah integer dan n
-1
Latihan 5

AZRAI B. HASHIM
PAGE 16
Matematik AMT 409
a)
(3 x 5)
(3x 7) dx
6
b)
(3 x+5)
+c
(3)8
(3 x+5)8
+c
24
c)
e)
(1 4 x)
dx
d)
1
(2 x 3) 3 dx

AZRAI B. HASHIM
(3+5 x)3 dx
f)
(8 x 3) 2 dx
PAGE 17

Pembezaan &amp; Pengamiran

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Pembezaan &amp; Pengamiran

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

Matematik AMT 409