DASAR AWAM

Bab 2 :
Teori-Teori Dasar Awam

OBJEKTIF
Memahami

teori-teori utama dalam

proses pembuatan dasar awam.
Menyenaraikan ciri-ciri utama dalam
setiap teori yang dibincangkan.
Menganalisis kepentingan setiap teori
dalam proses pembuatan dasar awam.
Mengenal pasti kewajaran
penggunaan teori-teori tersebut dalam
proses pembuatan dan pelaksanaan
sesuatu dasar awam.

TEORI-TEORI DASAR AWAM

(MODEL KUASA)
Pengenalan
Menurut Thomas R. Dye (1972:19) :
Untuk memudahkan (simplify) dan menerangkan
(clarify) pemikiran kita terhadap kerajaan dan
politik.
Untuk mengenal pasti (identify) tenaga politik yang
penting dalam masyarakat.
Menghubungkan (communicate) pengetahuanpengetahuan yang relevan tentang kehidupan
(politik).
Untuk pertanyaan secara langsung mengenai politik.
Bagi mencadangkan (suggest explaination)
beberapa pernyataan terhadap peristiwa-peristiwa
politik dan kesannya (outcomes) kepada
masyarakat.

a) Teori Institusionalisme:
Polisi sebagai aktiviti yang
Institusional
Merupakan

satu disiplin ilmu yang

secara umumnya mengkaji tentang
institusi-institusi kerajaan seperti
parlimen, kongres, presiden,
perdana menteri, kerajaan negeri,
kerajaan tempatan, parti-parti
politik dan sebagainya, termasuklah
kegiatan individu atau kelompok
yang diarahkan oleh institusiinstitusi kerajaan (Dye, 1978: 20).

Mengikut Dye (1978:20), institusiinstitusi kerajaan telah memberi

dasar awam kepada tiga ciri :
Kerajaan

mendapat legitimasi atau

pengesahan kepada polisi tertentu.

Hanya

polisi kerajaan sahaja yang

terlibat secara menyeluruh atau
universal (universality).

Kerajaan

berkuasa dan mampu

memonopoli sepenuhnya
masyarakat dan berupaya untuk
mengenakan paksaan terhadap
rakyat (Dye, 1978: 20).

b) Teori NeoInstitusionalisme
Merupakan

aliran baru dalam bidang

pengkajian dasar awam yang
berdasarkan pembangunan analitikal
yang sofistikated.

Menitikberatkan

kepada institusi-institusi
politik tertentu terutamanya terhadap
penjanaan ramalan teoritikal tentang
sesuatu bentuk dasar berkaitan dengan
institusi-institusi kerajaan, politik
keseluruhan dan jenis-jenis tingkah laku
politik yang terhasil daripada
pelaksanaan dasar-dasar kerajaan.

c) Teori Kelompok:

Polisi Sebagai Satu Perimbangan

Kumpulan
Interaksi-interaksi

yang wujud antara

kelompok dalam masyarakat berkaitan
dengan fakta utama yang berpusat dalam
politik (the central fact of politics).

Dalam

masa yang sama pula, wujud

kumpulan-kumpulan yang berpengaruh
dan tidak berpengaruh yang sama-sama
akan mendapat faedah daripada dasar
yang dilaksanakan oleh kerajaan.

Teori

ini menyifatkan satu kelompok akan

bangkit menentang kelompok yang lain
jika ia menggugat perseimbangan dan
mengancam mereka.

Oleh

sebab itu akan menyebabkan berlakunya

konflik antara kelompok dalam masyarakat. Jika
berlaku keadaan demikian, maka sistem politik
bertanggungjawab dalam menguruskan konflik
kelompok (manage group conflicts) melalui
beberapa langkah. Antaranya, ialah :

(i) Mewujudkan peraturan tertentu dalam

kelompok
yang berjuang.
(ii) Mengatur dan menyelaras kompromi dalam
mengimbangi kepentingan kelompok-kelompok
tersebut.
(iii) Mengenakan kompromi dalam bentuk dasar
awam.
(iv) Menguatkuasakan semua kompromi-kompromi
tersebut.

d) Teori Elit:

Polisi Sebagai Pilihan Elit

Menurut

Harold D. Lasswell et al.

(1952:13)3, elit politik merupakan
golongan yang mempunyai kuasa
dalam sistem politik dalam sesebuah
negara.

Elit

politik terbahagi kepada dua iaitu

elit tradisional (elit agama, golongan
bangsawan dan golongan bangsawan
bertanah) dan elit baru atau moden
(mengikut tempat lahir,
pendidikan,umur dan pekerjaan ibu
bapa).

Terdapat beberapa unsur penting

dalam membincangkan tentang
teori elit. Antaranya, ialah :
(i) Kuasa
(ii) Jumlah
(iii) Mobiliti
(iv) Elit berkongsi pendapat
ramai berhubung nilai-nilai asas
dalam sistem sosial dan bagi
pengekalan sistem tersebut.
(v) Nilai elit
(vi) Darjah apati

e)Teori Rasionalisme:
Polisi Sebagai Pencapaian
Matlamat
Dasar
awam Cekap
digubal dan dilaksanakan
yang
Paling
setelah mengambil kira kepentingan
dan pertimbangan semua pihak.

Merupakan

satu pendekatan sistem

analisis pengambilan keputusan
berdasarkan prinsip-prinsip kajian dan
penyelesaian masalah secara saintifik.

Dalam

memilih dasar yang rasional,

pembuat dasar mesti tahu semua nilai
keistimewaan dan kepentingan
masyarakat.

 Pembuat polisi perlu mengambil kira

beberapa perkara untuk membuat dasar
yang rasional. Antaranya :
(i) Mengetahui semua nilaian dan pemilihanpemilihan masyarakat dan juga
pertimbangan-pertimbangan yang relatif.
(ii) Mengetahui semua alternatif dasar yang
tersedia.
(iii) Mengetahui semua kesan bagi setiap dasar
alternatif tersebut.
(iv) Memilih dasar yang paling cekap sebagai
satu keseluruhan yang boleh diketahui dan
dipertimbangkan.

f) Teori
Incrementalisme

Sebagai penerusan atau sambungan

daripada aktiviti kerajaan yang lalu
dengan hanya membuat beberapa
penambahan atau pengubahsuaian
(Dye, 1978: 32).

Incremental

ialah konservatif dalam

program-program yang wujud,
polisipolisi perbelanjaan
dipertimbangkan sebagai satu asas dan
perhatian dipusatkan kepada programprogram baru, iaitu polisi sama ada
untuk ditambah atau dikurangkan atau
mengubahsuaikan program-program
yang terkini.

g) Teori Permainan:
Polisi Sebagai Pilihan
Rasional dalam Permintaan
Merupakan
kajian kepada keputusan yang
yang
Berasingan
rasional.

Dasar

dianggap sebagai pilihan yang rasional

dalam permintaan yang berasingan bagi
pembuat-pembuat dasar.

Dye

(1978: 35) menyifatkan teori ini abstrak

sifatnya dalam membuat dasar kerana teori
ini tidak menerangkan bagaimana rakyat
benar-benar terlibat dalam membuat
keputusan, tetapi lebih kepada bagaimana
mereka pergi ke arah membuat keputusan
dalam persaingan-persaingan jika mereka
betul-betul rasional.

h) Teori Sistem
Pendekatan

ini memikirkan dasar awan

sebagai satu rangsangan bagi satu
sistem politik terhadap gerak kuasa
persekitaran.

Disini

gerak kuasa persekitaran

dianggap mempunyai peranan yang
sangat penting. Gerak kuasa itu wujud
dalam persekitaran yang kemudiannya
mendatangkan kesan terhadap sistem
politik yang dianggap sebagai input
(Dye, 1978: 37).

i) Teori Anarki
Terancang

Merupakan model utama selain

daripada teoriteori yang telah kita
bincangkan tadi dalam proses
pembuatan dasar awam yang
dikemukakan oleh John W. Kingdon.

Kingdon

mengemukakan tiga aliran

dalam proses pembuatan polisi iaitu
aliran masalah (problem stream),
aliran politik (political stream) dan
aliran polisi (policy stream).

KESIMPULAN
Dasar

awam merupakan panduan

kepada pentadbiran awam. Kejayaan
sesuatu dasar itu bergantung kepada
peranan pembuat dasar dalam
menyediakan satu dasar yang sesuai
terutamanya dalam negara
demokrasi seperti di Malaysia.

Dasar

awam yang rasional mampu

dalam menjamin pentadbiran yang
sistematik.