Anda di halaman 1dari 14

HIDROLOGI

RC09 1343 - 3 SKS

HIDROLOGI
RC09 1343 - 3 SKS

SAP
GBPP
SISTEM EVALUASI :
-

Tugas / Latihan / PR I : 15 %
Tugas / Latihan / PR II : 15 %
UTS
: 30 %
UAS
: 40 %

DAFTAR PUSTAKA :
-

MODUL AJAR : Umboro L., ST, MSc


DIKTAT HIDROLOGI : Ir. M. Sholeh
ENGINEERING HYDROLOGY : Subramanya
dll

DEFINISI
R.K. Linsley, Max A. Kohler, Joseph L.H. Paulus, 1982

Ilmu yang membicarakan air yang ada di bumi,

yaitu mengenai kejadian, perputaran, dan


pembagiannya, sifat sifat fisik dan kimianya,
serta reaksinya terhadap lingkungan termasuk
hubungannya dengan kehidupan.

- HIDROLOGI BERKAITAN DENGAN ILMU :


- Meteorologi
- Oceanografi
- Geologi
- Fisika
- Kimia
- Pertanian
- Kehutanan
- Geografi
- Hidrolika
- Statistik
- HIDROLOGI DALAM TEKNIK :
Berkaitan erat dengan pemakaian, pemanfaatan dan pengendalian
sumber air.

Irigasi
Air bersih / air minum
Pembangkit tenaga
Drainase
Pengendalian banjir
Navigasi
Erosi dan sedimentasi
Pengoperasian bangunan air
Rekreasi

HIDROLOGI DALAM TEKNIK SIPIL

Penentuan dimensi bangunan keairan :

Bendung
Bendungan
Normalisasi sungai
Drainase
dll

Penentuan elevasi bangunan perlintasan :

Jembatan
Talang, Syphon, Gorong gorong
dll

SIKLUS HIDROLOGI
4
3

1'
2
2
6

9
1

10
8

11

M.A.T

LAUT

SIKLUS HIDROLOGI
1 & 1
2
1+2
3
4
5

EVAPORASI
TRANSPIRASI
EVAPOTRANSPIRASI
AWAN
AWAN PENYEBAB HUJAN
PRESIPITASI

6.
7.
8.

9.
10.
11.

HUJAN AIR
HUJAN ES
HUJAN SALJU

INFILTRASI
OVERLAND FLOW
INTERFLOW
7 + 8 SURFACE RUN-OFF (SRO) <------- disebabkan oleh Reff
MOISTURE CONTENT
PERKOLASI
GROUND WATER FLOW (GWF)

WATER BALANCE ( KESEIMBANGAN AIR )


Menurut V. T. Chow (1964) :
I O = S

I = inflow
O = outflow
S = change in storage

I > O -------- S positip


I < O -------- S negatip

Daratan : P = Et + SRO + GWF S


Lautan : E = P + SRO + GWF S

P
SRO
GWF

DAERAH ALIRAN
BATAS D.A.S

(CATCHMENT AREA)
(WATERSHED)
(PATUSAN)
(DRAINAGE AREA)

OUTLET
HUJAN

SUNGAI

DAERAH ALIRAN SUNGAI

D.A.S I

D.A.S II

Contoh Soal

100 KM 2

E
S

10 KM 2

Contoh Water Balance dalam suatu waduk :


Luas daerah aliran = 100 km2
Luas daerah genangan = 10 km2
Hujan jatuh di daerah genangan = 20 mm/etmal
Hujan netto jatuh di daerah aliran = 40 mm/etmal
Penguapan di daerah genangan = 10 mm/etmal
Outflow dari waduk (irigasi) = 10 m3/det rata2 selama
aliran SRO
Lama aliran SRO = 4 hari
Dengan data tersebut hitung change of storage-nya ( S)

Inflow :
Vol. air di daerah aliran

= 40 mm/etmal x 1 hr x (100-10)km 2

= 3,6 . 106 m3
Vol. air di daerah genangan
= 0,2 . 106 m3
Total inflow = 3,8 . 106 m3

= 20 mm/etmal x 1 hr x 10 km2

Outflow :
Vol. Penguapan
Vol. air irigasi
Total outflow

= 10 mm/etmal x 4 hr x 10 km2
= 0,4 . 106 m3
= 10 m3/det x (4 x 24 x 3600) det
= 3,456 . 106 m3
= 3,856 . 106 m3

I < O S = 0,056 . 106 m3 (terjadi penurunan


volume air waduk)

Anda mungkin juga menyukai