Blah 47 (12.3.2010)
Blah 47 (12.3.2010)
Vol. 47 Thupui : Zu dawn ding, rui lo ding, nam king kiang ding! Dated : 12.3.2010
1 e-mail : margemadot@yahoo.com
HRINGNUN. REMNA LEH MUANNA.
Loneitu Fleming-a
Fleming-a chu Scot hnam a ni a, lo neitu rethei tak a ni Hmanlai hian Lal fing tak pakhat hi a awm a, chu lal
bawk a, an chhungkaw chawmnan ni tin rim takin hna a chuan a ram chhunga lemziak thiamte a ko khawm a,
thawk thin a. Ni khat chu lo a hna a thawh mawlh mawlh lai 'Remna leh muanna' lem a ziahtir hlawm a. A ziak ang ber
chuan an in piah lawk chirhdum hmun atanga mangang au hnenah lawmman tha tawk tak pek a tiam nghe nghe a.
thawm lo chhuak hi a hria a. A hnathawhna hmanrua chu a
dah a, hmanhmawh takin chu hmun chu a pan ta nghal a. An zawh hnu chuan Lal chuan lemziak hrang hrang chu
uluk takin a endik hlawm a, remna leh muanna lantir thei
A va thlen phei nak chuan chirh dumah chuan mipa naupang
tur ber ni a a ngaih pahnih chu a dah hrang a, ngun takin a
pakhat lo tang, mangang em em mai hi a va hmu a. A kawng
han en dun leh vang vang a.
thlengin a lo pil hman tawh a, chhuah tumin a lo bei nasa mai
a, a hmelah chuan a hlauhzia leh a thlabar zia chu a hmuh
Lemziak pakhat chu dil mawi tak, reh ruih mai lem hi a ni
theih a ni. Loneitu Fleming-a chuan chu naupang thlabar tak
a, tlang sang pui puiin a hual vel a. A chung lama van
mai chu a chhanchhuak ta a.
dumpawl ruih mai karah chuan chhum var pan te te a awm
A tuk zing a lo nih chuan Fleming-a te tualah chuan sakawr bawk a. Han en reng reng pawhin rilru a tihahdam hliah
tawlailir nalh tak mai hi a rawn ding hlawl mai a. A chhung hliah mai a ni. Chu lemziak entu apiang mai chuan
atang chuan pa pakhat hi a lo chhuak a, a thawmhnaw inbel duhthusamin remna leh muanna a lantir niin an ngai zel
atang chuan mi hausa tak a ni tih leh, sorkar mi pawimawh, nghe nghe a ni.
khawnbawl upa a ni tih a hriat nghal a. Hmel hlim takin
Fleming-a hnenah chuan a hma ni a chirhdum a tang mipa Lemziak pakhat zawkah pawh chu tlang lem tho a ni a.
naupang a chhanchhuah tak kha a fapa a nih thu a sawi a. Mahse, pakhat zawk ang lo takin chhengchhe zet leh kawlh
vul mai hi a ni thung. Chumai a ni lo a, tlang chungah
"Ka fapa min chhanchhuahsak avangin lawmman atan chuan ruahsur leh tek tla lai lem hi fiah takin a awm a. A
thilpek ka rawn kensak che a," a ti a. Scottish lo neitu hnuai lam tlang bul thut inkarah chuan tuikhawhthla so
Fleming-a chuan chu pa thil pek chu a hnar nghal a, "A ngai phuan buah buah lem a la awm cheu bawk a.
reng reng lo, kha ka thiltih avang khan eng lawmman mah ka
phut lo a, ka la bawk dawn lo," a ti tlat mai a. Chu pa chuan Mahse, Lalpa chuan chu lemziak chu ngun takin a han
pek a'n tum ngial a, a la duh si lo a. Chutia an inbiak lai enchiang a, tuikhawhthla hnunglam lung khi chat kara
chuan lo neitu fapa chu an in chhe tak atang chuan a lo hnimbuk hi a zu hmu a. Chu hnimbukah chuan sava pakhat
chhuak a. hian bu a chhep a. Tuikhawhthla so phul bulh bulh kiang
lawka a bu chhehah chuan chu sava chu thlamuang takin a
Chu khawnbawl upa chuan, "Kha kha i fapa em ni?" tiin a bawk hle hle mai a... remna leh muanna tak tak a entir hliah
zawt a, lo neitu chuan, "Aw, ni e" tiin a chhang a. "Chuti chu, hliah niin a ngai ta tlat mai a.
tih dan ka hria e. I fapa hi ka hruai ang a, lehkha ka zirtir ang
a. A senso zawng zawng ka lo tum vek ang e. A pa hi a Tichuan, Lalpa chuan lemziak hnuhnung zawk chu
chhun che a nih phawt chuan a puitlin hnuah i la chhuang lawmman dawng turin a thlang ta a. A thlan chhan chu ti
viau ngei ang," a ti ta a. hian a sawifiah a, "Remna leh muanna chu harsatna leh
Tichuan, lehkha a zirtir ta a. Kum engemaw zat hnuah buaina awm lohna hmun hi a ni ringawt lo a, bengchheng
chuan loneitu Fleming-a fapa chu London khawpui a St. leh thil ninawm tel reng reng lohna hmun lah a ni hek lo.
Mary's Hospital Medical School atangin a zir zo a. Chumi Remna leh muanna tak tak chu chu'ng thil chi hrang
hnuah chuan Sir Alexander Fleming tiin khawvelin a hre zui hrangten min hual vel kara rilru thlamuang taka kan awmna
ta a, damdawi hlu ber pakhat penicilin hmuchhuaktu a ni hi a ni zawk. Chu ngei chu remna leh muanna awmzia tak
nghe nghe. He damdawi penicilin hmang hian thihna lak ata tak chu a ni" tiin.
mi maktaduai tam tak chhanchhuah an nih phah a, amah (He thawnthu pahnih hi zozamweeklynews.blogspot.com
pawh chu mihring piang tawh zinga ropui ber pawl a ngaih a atanga rawn thurchhuah,a ngai ngaia rawn nemkai anih
nih phah bawk. hi.A ngaihnawm in ti ve ngei ang. –Bl)
Fiamthoo. (Hei pawh zozamweeklynews. ami tho!)
Kum engemaw zat a vei hnuah chuan chu khawnbawl fapa
chu pneumonia a vei a, a na hle mai a. Penicilin hmang bawk
Swine Flu laka invennaah he'ng hi hriat a tha:
chuan an enkawl dam leh a ni. Alexander Fleming-a
(i) Tui so in loh tur, ka a kang duh.
enkawltu khawnbawl upa hming chu Lord Randolph
(ii) Boruakah invawrhvir vak vak loh tur, awmzia a awm
Churchill a ni a, a fapa hming chu Sir Winston Churchill -
lo.
British Prime Minister ropui - kha a ni nghe nghe.
(iii) Chaw nghei hauh loh tur, ril a tam duh.
(iv) Kawr ha lova awm miah loh tur, a mawi lo.
('Farmer Fleming' tih lehlin a ni, he thawnthu hi a tak a nih
leh nih loh chungchangah inhnialna a awm - Lalthlamuana (v) Tumah chhiatkhum loh tur.
Ralte)
( I chhiar liam puat a nimaw?Chiang deuhin rilru takin han ( Kar hmasaa Atea kan kawmna-a a sawilan
chhiar leh teh.A phuahtu hian enge a duh a,engti turin nge min zuai a love letter kha,a puma chhiar chak in lo
sawm han bih chiang teh.Pesakh alo hnai leh ta a,inchhung khur awm nual a,in ngenna hnial ngam lovin an nu
chauha ‘khametz’ nilo,kan chhungrila ‘khametz’ awmte paih bo phalna a la hmasa te te a,lungchim takin a ngai
a lungrual taka lengza tura min sawmna a ni tih i hre thei ang. ngaiin kan rawn tarlang law law e.Ngun thluk
He hla hi Gush Kativ kan awmlaia a phuah tawh kha ani takin han chhiar ula,a thlum in ti ve dep dep
a,Thalai Pawl-in Kiriat Arba thalai kan han tlawh zan pawh viau ang.
khan a sak nghe nghe kha.Hla tha tak tak phuah chho zel teh An nu nena an inchhar dan vel kan zawt leh
se..te han ti ila, ‘ruahsur lai bakin ka phuah peih lo’ a ti bawk ang kan ti kha a nia,tun karah chuan a rem lo
si,ruahsur leh hun ngah ngailo hram se a tha ang.Aaa...a duh
hun hunah a duh duh hla phuah teh se! - Bl)
tlat! -Bl)
3 Zai ngaina mi tan chuan hla sak tur a awm reng thin.
THU BENGLUT. China ram Henan bial thingtlang khaw pakhat Linlou
khua a cheng pi Zhang Ruifang-i chal veilamah chuan
Kut fai leh thianghlimin. nikum 2009 atang khan ki to tanin tunah hian 6cm
(zungchal chen?)lai anih tawh mai bakah a chal dinglamah
1907 kum thar ni-ah khan khatih laia US president Thedore pawh a ki thar a to tan a ni. Zhang Ruifang-i fapa Zhang
Roosevelt-a khan White House kawt vela mipui pungkhawm Guozheng kum 60 mi chuan,"A tir chuan ka nu ki hi kan
kha a chibai kual a, chumi tum chuan mi 8,150 zet a chibai e ngaimawh lem lo a,mahse a sei tak em avang leh a lehlam a
an tih chu! to leh zel avang hian ka ngaih a tha lo khawp mai," a ti.
Chutia mi a chibai zo chu a chau ve ngang mai a, "Tuma Hetianga ki tar lama to hi tun hma pawn an awm zeuh
chimbuai lohva mahnia awm hahdam ka duh," a ti hial. zeuh thin a,mithiam te chuan hetiang hi 'cutaneous horn' an
Tichuan, a kut a sil zet a, a chawl hahdam ta a ni! ti a,kan kut leh ke tin siam tu ang - 'tin piangsual' ani an ti.
Bialnu rim tum a che chhia ve chiang.
Kam tam lo. Tunkar tir khan German nula pakhat chuan zanreiah a
Scientist ropui Albert Einstein-a (1879- 1955) kha, a tawng inbanga mi lawn thawm a hria a,misual ni ngeia ngaiin
fiah har viau a ni awm e.Tin, mi tawng tlem leh ze zawi tak a police a phone a,police-te chu lo thleng chawpchilh nghal
ni bawk. Vawi khat pawh, a naupan lai hian, zanriah kil laiin maiin,banga tlangval lawnlai,pangpar leh wine keng bawr
an sa tui sat thu a sawi ve a, a nu te chu an lawm hle; "Engah tun chu an va hmu ta a ni.He tlangval hian a bialnu chu
nge hman hmanah i sawi loh?" an han tih chuan, "Tunah ka zanreiah rim alo tum chu niin.Police an lo thlen tak si ah
hre chauh alawm," a lo ti hluk a! chuan bang atanga zuang thla a,tlanchhiat tum mah se an
man ta tho a ni.A chhas pek atana a tih wine pawh chu
Thupha chawite mai mai chu. police ho a present ta vel mai mai.
Chanchinbu lar tak Daily Telegraph khuan vawi khat chu Korbach police thupuangtu Volker Koenig
thu an han chhuah sual chiang mai mai khawp a, mahse, an chuan,”Bialnu rim tur mai mai ani naa,misual man tur a
chhuah sual tih an hriat hnuah pawh thupha chu an chawi chhuak kan ni miau a ,kan man tat ho anih kha,a zialo
thak lo. khawp mai.Amah lah kha a fel phian a,a wine te kha kan in
Violinist hmingthang tak Dave Swarbrick-a a thi tiin Daily tlang vel ta anih kha," nui kur kur chungin a ti.
Telegraph hian an ziak pek a, amah sunna nen lam chu issue-
ah chuan an chhuah nghe nghe. Mahse, a lo thi ikhaw lo, thu Ka lo ruih em vang alo ni.
an dawng sual a lo ni. A tukah chuan tiang hian an ziak ta a: Poland ram a pitar pakhat chu cycle rui chunga a khalh
"Mr Swarbrick-a, nimin Daily Telegraph-a a thi tia kan avangin an man.
rawn tarlan khan hma a sawn zel a, a dam var e," tiin! He pitar Keystyna Patycka-i kum 75 mi hi Kopacz khua
ami ani a,an veng super-ah bazaar turin cycle-in a kal a,a lo
Aung San Suu Kyi chu kumina an ram inthlanpui chuh khulh hnem deuh nge,kawngsir tawn tawn a dai tawn ziai
ve phalsak a ni dawn lo. ziai mai a,miten police hnenah an report hnuin police te
Burma rama mipui sawrkar a awm theih nana beitu Aung chuan 'rui chunga lirthei khalh' case in an man ani.He pitar
San Suu Kyi chu kumina an ram inthlanpui chuh ve phalsak a hian court ah thiamloh a chang anih chuan kum thum thleng
ni dawn lo. Burma sipai sawrkar chuan Aung San Suu Kyi-in jail atang thei ani.
inthlan a chuh theih loh nan dan thar, Political Parties Ramhuai I lei duh em?
Registration Law a duang a, he a dan thar siamah hian inthlan New Zealand nu pakhat chuan ramhuai fun hnih
chuh tur zingah sawrkara thubuai siamsak tawhte chu an tel $NZ2,000 ($1,540)in a hralh. Fun khat hi putar huai/thla
ve a rem dawn lo tih tarlan a ni.He dan hi hman anih chuan, ani a,pakhat hi tleirawl huai/thla ani ati.
sawrkarin kum 20 chhung dawn lai pawn chhuak thei loa a Christchurch khuaa Pi Avie Woodbury chuan a ina
hren tawh Suu Kyi-i hian inthlan a chuh ve thei dawn lo a ni. ramhuai awm chu a hnawtchhuak thiam cheng $100 vel lai
sengin a hnawhchhuahtir a,heng ramhuaite hi burah luh tir
in Internet ah a lilam a,kar khat lai mi tamtakin lei tuma an
Thalai ni tawh lo mah se.
dawr hnuin tun Thawhtanni khan $NZ2,000 ($1,540)laiin
Tun kar Nilaini zan dar 6.13 chiah khan London-a pitar
electronic cigarette company hnenah a hralh a ni.A leitute
pakhat Elizabeth Burkley chuan Bank rawk tumin silai nen
hian eng atana hman tur nge tih an ngaihtuah mek!!
khawlaiah a kal a, a silai hi a keng mai a, Police duty-in an
Pi Woodbury chuan,"Ka inah hian ramhuai an awm reng
hmu fuh hlauh a, a man a, rei fe an dawp hnuah Bank rawk a
mai a,kum kumte hi amahin a in on ringawt a,tawng ri nawk
tum thu an dawp chhuak a ni. He Pitar hi kum 80 mi a ni a,
nawk te ka hre thin a,ka thil dah te hi a lo insawn daih zel
dawr engemaw zat a lo rawk tawh avangin Police-te hian an
a,ka nin tawh em avangin ramhuai hnawt chhuak thiam ka
ringhlel sa reng a ni.A ropui rapthlak dangdai thin hle mai.
ruai ta ringawt mai ani," a ti."Tunah chuan ka in pawh a
boruak a dang tain a nuam tawh khawp mai,ka ramhuaite
Tar ki nei
ka hralhna man hi a hnawtchhuaktu man $100 tih loh chu
China a pitar kum 101 mi chuan a chal veilamah ki 6cm lai a
ran enkawltute hnenah ka truma vek ang," a ti bawk.
sei a chhuah,a leh lam pawh a to tan.