Arian Ibrahimi

Amir Hoti
Astrit Hoxha
Behxhet Sopa
Edon Peci
Besnik Kurtishaj

Kontrollat shndetsore
tek fmijt e shkollave fillore

Edukimi shndetsor i fmijve n

shkollat fillore
Fmijt prej moshs 5-16 vjeare kalojn
1/3 e kohs se tyre n shkolle.
Edukatoret, msuesit/et si dhe arsimtaret
jan ata q ndikojn tek fmijt me
kshillat e tyre pr higjienn personale si
dhe kujdesin e tyre personal.

 Prandaj edukatoret, msuesit/et,

arsimtaret dhe prindrit duhet t ken
parasysh gjerat esenciale shndetsore n
mnyre q tia prcjellin fmijve ato
kshilla n mnyrn m t mir t
mundshme.

 Mirpo q fmijt t jen t shendosh dhe

ti parandalojn shfaqjen ose prekjen nga
smundjet e ndryshme, nuk mjaftojn
vetm kshillat q marin nga kujdestaret
prkats, por jan t domosdoshme edhe
kontrollat mjeksore nga mjeket familjar.
Kontrollat e mjekeve familjar n shkolla
fillore jan t nvojshme dhe t
domosdoshme. Kto kontrolla ndryshe
njihen me emrin
Edukim Shndetsor.

Kontrollat shndetsore tek fmijt

e shkollave fillore
Hera e pare e kontrolls shndetsore n
nivel t shkollave fillore ndodhe kur prindi
e drgon fmijn t regjistrohet n klasn
e pare. Ekzaminimeve q ju nnshtrohet
secili fmij jan:
Pesha, gjatsia, shtypja e gjakut, t
pamurit dhe t dgjuarit, zhvillimi normal
mental dhe sjelljet n shoqri, dshmia e
vaksinimit t rregullt, kontrolla
stomatologjike...

QKA SYNON EDUKIMI

SHENDETSOR???
T'u jap nxnsve koncept
shkencore mbi zhvillimin e njeriut
dhe njohurit baz t shndetit
T aftsoj nxnsit pr ndryshimin
e vets dhe t mjedisit q i
rrethon
T ndihmoj nxnsit t kuptoj
dhe t zbuloj ndjenja, qndrimet
dhe vlerat e jets

 t aftsohen nxnsit t vendosin kontroll

mbi sjelljet shndetsore, q n mnyre t
ndrgjegjshme t sigurojn shndetin e
tyre t ardhshm
t msoj nxnsit t jetojn n mnyr t
shndetshme dhe t knaqur

Aspektt kryesore t edukimit

shendetsor (6-10 vje) jan :

Fizik
Mendor dhe emocional
Seksual dhe
Mjedisor

Shndeti fizik
Nxnsit duhet t tregojn kujdes pr
mirqnien e tyre shndetsore, ata duhet
t din se far sht e shndetshme e far
jo pr zhvillimin e tyre fizik
Pra ushqyeshmria e mir sht njeri nder
faktort kryesore n zhvillimin fizik t
fmijve, po ashtu bjn pjese ushtrimet e
mjaftueshme, higjena personale , siguris
dhe shndetit.

Krcnuese pr
sigurin dhe
shndetin e
fmijve t
ksaj moshe
jan devijimet
n prdorimit e
duhanit, dhe
alkoolit

Roli i mjekut familjar n ket

aspekt
Problemet me t shpeshta q mund t has
mjeku familjar n aspektin fizik t fmijt
e shkollave fillore jan :
-Kequshqyeshmria
-Devijimet n boshtin kurrizor pr shkak t
mbi ngarkesave

 Roli i mjekut familjar sht q

- t edukoj fmijt apo nse sht e
nvojshme edhe prindrit e fmijve rreth
ushqyeshmerise se shndetshme pr nj
zhvillim t mir fizik dhe mental
- ata t cilt kan probleme me boshtin
kurrizor ti udhzoj prindrit e tyre pr
vizit mjeksore tek specialisti prkats
ortopedi dhe njkohsisht t mbaj
shnime rreth ksaj dukurie dhe nse kjo
dukuri sht n nivel t lart ti njoftoj
instituciont gjegjse pr gjetjen e
zgjidhjes se kti problemi, si
beri
komuna e Prishtins.

Shndeti mental dhe emocional

sht e domosdoshme pr fmijt t
njohin dhe t eksplorojn ndjenjat e tyre,
t zhvillojn respektin pr vetveten.
Kjo do t realizoj besimin n arritjet e tyre,
do ti ndihmoj ata n realizimin e qllimeve
t tyre , ti menaxhojn mir emocionet
dhe ndjenjat e tyre

Roli i mjekut- psikologut n kt

aspekt t zhvillimit
Mjeku apo psikologu n shkolla mund t
has n probleme t ndryshme psikiket tek
fmijt, si jan sjelljet agresive si rezultat
i shum faktorve duket filluar nga
problemet familjare mes prindrve apo n
shoqrin ku ai jeton.

 Detyra e mjekut- psikologut

sht q ai ti trajtoj kto probleme me ta
bashkrisht ti zgjedhin dhe njkohsisht ti
kshilloj se ka sht e mir e ka sht e
keq pr ta , cila sht nj shoqri e mir e
cila e keq.

Shndeti seksual
Detyr e prindrve, por edhe e mjekut
sht q ti kshilloj fmijt e ktyre
moshave rreth zhvillimit dhe ndryshimeve
n organizmin e tyre riprodhues.
Ti kshilloj pr higjienn e ktyre organve
n mnyr q fmijt t jen sa me t
kujdesshm.

Shndeti mjedisor
Prfshin t gjith faktort e mundshm t
cilt mund t ndikojn n shndetin e
njeriut prkatsisht t fmijve n shtpi,
rrug edhe n shkoll.
Nxnsit duhet t kshilluar pr rendsin e
madhe t ambientit ku jetojn, si ta
mirmbajn at dhe si ta shfrytzojn
duke mos e dmtuar.

Stomatologu npr shkolla

T gjitha shkollat duhet t ken nga nj
stomatolog
Kjo do t ndihmoj n parandalimin e
prishjeve t dhmbve tek fmijt.
Duke bere kontrolla t rregullta, kshilla
pr pastrimin e rregullt t dhmbve dhe
kujdesi ndaj ushqimit q dmton dhembet

Problemet tjera q mund t has mjeku

gjat konrollave tek nxnsit jan:

Gripi i zakonshm
Smundje kronike
Asma
Infeksione n traktin urinar
n traktin gastrointestinal etj.

 Mjeku duhet ti identifikoj t gjithat llojet e

ktyre smundjeve apo smundjeve tjera
tek nxnsit, t'u jap terapin adekuat pr
tejkalimin e ktyre problemeve
shndetsore.
Gjithashtu duhet q mjeku familjar ti
kshilloj nxnsit me smundje ngjitse si
p.sh. gripi , q t mos vijojn msimin pr
ca dit deri sa t kaloj pak n mnyr q ta
mnjanoj prhapjen e ktyre smundjeve
edhe tek nxnsit e tjer t shendosh.

Vaksinimi npr shkolla

Vaksinimet jan nj nga arritjet me t
rndsishme t mjeksis dhe n saje t
tyre shume smundje infektive t renda
dhe vdekjeprurse sot jan nn kontroll
dhe nuk arrijn t bhen t rrezikshme.

 Vaksinimet jan nj mnyr e thjesht, e

efektshme dhe e sigurt pr t mbrojtur
fmijt kundr smundjeve t rrezikshme
pr t cilat nuk ekziston ndonj terapi e
efektshme ose smundjeve q mund t
jen shkak i komplikacioneve t renda.
Rreziqet e ktyre smundjeve jan shume
me t mdha sesa rreziqet shume me t
rralla q mund t vijn nga brja e
vaksinave.

 Sipas t dhnave nga MSH del se Kosova

ka nj prqindje t lart t vaksinimit t
fmijve npr shkolla afr 95 % dhe
radhitt n vendet evropian me vaksinim
t lart

Plani pr mbrojtjen e shndetit t

fmijve n shkolla
Kontrolla do 6 muaj nga mjeket familjar npr
shkolla.
Prania e stomatologut n do shkoll fillore dhe t
mesme
Prania e psikologut me prgatitje adekuat pr
trajtimin e fmijve npr shkolla
Vaksinimi i rregullt
Kto kontrolla duhet t bhen obligative pr gjdo
nxns, t vrtetohen me dokumente t lshuara
nga mjeku familjar, stomatologu etj.

Nse t gjitha kto shkojn t planifikuara

mir athere nxnsi prfiton:
N aspektin fizik: t dalloj far sht e
mir pr zhvillimin e ti fizik.
N aspektin psikik dhe mental: ti msoj
sjelljet e mira dhe t'u shmanget
problemeve me shoqrit e kqija
Higjen personale : mson si ta mbaj
pastrtin e trupit t tij

 Nga stomatologu: meson kujdesin adekuat

ndaj dhembve t tij q ti ruaj ata per ni
koh t gjat
Edukimi seksual : meson per ndryshimet
mes vajzave dhe meshkujve n zhvillimin
e tyre ripordhues.
Edukimin mjedisor: ta ruaj ambientin ku
jeton q reflekton edhe n shendetin e tij
personal
t mos perdor substanca t demshme per
organizmin dhe zhvillimin e tij ; duhani,
alkooli

 Pra nse shteti i jon investon me shum n

ket drejtim dhe t gjitha kto
funksionojn ashtu si duhet normalisht se
shkollat tona do t prodhojn nj nxns
t mir pastaj nj student t mir, nj
mjek t mir apo fardo qoft.

Ju faleminderit
Punoi

Arian Ibrahimi
Amir Hoti
Behxhet Sopa

Astrit Hoxha
Edon Peci
Besnik Kurtishaj