Jednadba stanja plina

Pa

grija

izvor struje

T2, p2, V2

p = p1
V1 V
V

T T1
T1 T
V1
V
T 2 T1
V1

T1, p1, V1

T, p, V

V = V2
p p2

T T2

p1

p
2
V2
T1 T2
V1

p1V1 p2V2

T1
T2
jednadba stanja plina

Jednadba stanja plina sadri u sebi izobarnu, izhornu i

izotermnu promjenu stanja plina:
p1 = p2

izobarna promjena stanja plina

V1 V2

T1 T2
V 1 = V2

izohorna promjena stanja plina

p1 p2

T1 T2
T 1 = T2

izotermna promjena stanja plina

p1V1 p2V2

Primjer: S bocom obujma 300 cm3 zaronimo do dubine 10 m

drei bocu okrenutu otvorom prema dolje. Koliko e vode
(u kg) ui u bocu na toj dubini? Temperatura zraka na povrini
mora je 30 oC, a njegov tlak 101 300 Pa. Temperatura mora na
dubini 10 m je 15 oC, a njegova gustoa 1 030 kg m-3.
Rjeenje:
V1 = 300 cm3
h = 10 m
t1 = 30 oC , T1 = 303 K
pa = 101 300 Pa
t2 = 15 oC , T2 = 288 K
= 1 030 kgm-3
m=?

paV1 pa gh V2
p1V1 p2V2

T1
T2
T1
T2

paT2V1
V2
pa gh T1
101 300 Pa 288 K 300 cm 3

101 300 Pa 1 030 kg m 3 9.81ms 2 303 K

V2 = 143 cm3

V = V1 V2 = 300 cm3-143 cm3 = 157 cm3

V = 15710-6 m3
m = V = 1030 kg m-3 15710-6 m3
m = 0,162 kg

Drugi oblici jednadbe stanja plina:

pV
konst .
T
Za mol plina pri 0 oC i normalnom tlaku vrijedi:
5
-3
3
p
=
1,01310
Pa,
V
=
22,14
10
m
To = 273,15 K, o
o

poVo 1,013 105 Pa 22,414 10-3 m 3

8,314 J K -1 mol-1
To
273,15 K

R = 8,314 J K-1 mol-1 - opa plinska konstanta

pV
R
T

Za n mola plina vrijedi:

pV
nR
T

m
n
M

m
pV
RT
M

m = V

N
n
NA

RT
M

N
pV
RT
NA

pV = nRT

M - molarna masa

- gustoa plina
NA = 6,0221023 mol-1
Avogadrova konstanta

R 8,314 J K -1 mol-1
23
-1
kB

1
,
38

10
J
K
Boltzmannova konstanta
N A 6,022 10 23 mol-1

pV = kBNT

Primjer: Iz elektronske cijevi obujma 100 cm3 isisan je pri

temperaturi 20 oC plin do tlaka 1,5910-3 Pa. Koliko je molekula
plina preostalo u cijevi?
Rjeenje:
V = 100 cm3 = 10-4 m3
t1 = 20 oC , T = 293 K
p = 1,59 10-3 Pa
N=?

pV k B NT
pV
1,59 10 3 Pa 10 -4 m 3

N
- 23
-1
k BT 1,38 10 J K 293 K

N = 3,931013

Avogadrov zakon
pV = kBNT N

pV
k BT

Broj molekula plina (N), koje se pri temperaturi T i tlaku p

nalaze u obujmu V neovisan je o vrsti plina.

Zadatak 1: Gustoa kisika pri temperaturi 0 oC tlaku 1,013105

Pa je 1,43 kg m-3. Odredite gustou kisika pri temperaturi 40 oC
i tlaku 9,6104 Pa.
Rjeenje:
1 = 1,43 kg m-3
t1 = 0 oC , T1 = 273 K
p1 = 1,013105 Pa
t2 = 40 oC , T2 = 313 K

2 =?

p1V1 p2V2

,
T1
T2

m
m
p2
1
2

T1
T2

p1

T1 p2
2
1
T2 p1
273 K 9,6 10 4 Pa
-3

1
,
43
kg
m
313 K 1,013 105 Pa

2 = 1,18 kg m-3

Zadatak 2: U balonu se nalazi zrak pri temperaturi 20 oC i tlaku

1,02105 Pa. Za koliko e se poveati obujam balona ako se,
uz stalnu temperaturu i stalan tlak, u balon ubaci jo 1 g zraka?
Molarna masa plinova u zraku je 0,029 kg mol-1.
Rjeenje:
t = 20 oC , T = 293 K
p = 1,02105 Pa
m = 1 g = 0,001 kg
M = 0,029 kg mol-1
V = ?

m
pV
RT
M

m
V
RT
pM

m
V
RT
pM
0,001 kg
-1
-1

8
,
314
J
K
mol
293 K
5
-1
1,02 10 Pa 0,029 kg mol

V = 0,82 dm3