Spajanje otpornika

Serijski spoj otpornika

V
R1

A2

V1

R2

A3

V2

A1
I
I1 = I 2 = I 3 = I

IRs = IR1 + IR2

U = U1 + U2

Rs = R1 + R2

Za N jednakih
otpornika otpora R:
Rs = NR

Paralelni spoj otpornika

I1
I2

U1 = U2 = U
I = I 1 + I2

A1

R1

A2

R2

U
U U

R p R1 R2

Za N jednakih
otpornika otpora R:

1
1
1

R p R1 R2

R
Rp
N

Primjer 1:
a) Koliki su naponi na otpornicima 3 i 6 na slici?
b) Koja od toaka A i B ima vii potencijal?
c) Koliki je napon meu njima?
Zanemarimo unutarnji otpor izvora.
I1
Rjeenje:
3 A 12
R1 = 3
I I 6 B 4
R2 = 12
2
R3 = 6
R4 = 4
U = 60 V
60 V
a) I1

U
60 V

= 4 A , U1 = I1R1 = 4 A3 , U1 = 12 V
R1 R2 3 12

I2

U
60 V

= 6 A , U3 = I2R3 = 6 A6 , U3 = 36 V
R3 R4 6 4

b)

A = + - U1 = 60 V 12 V , A = 48 V
B = + - U3 = 60 V 36 V , B = 24 V

c)
U = A - B = 48 V 24 V
U = 24 V

A B

Primjer 2: Ako arulje 1 (220 V i 40 W) i 2 (220V i 100W)

spojimo serijski na napon 220 V, koja e arulja jae svijetliti?
Rjeenje:
U = 60 V
P1 = 40 W
P2 = 100 W

U2
U2
P1
R1
P1
R1
2

U
R2
P2

R1 R2

U serijskom spoju aruljama tee ista struja:

P = I2R , P1s P2s

Primjer 3: Struja jakosti 10 A grana se u dvije grane s otporima

2 i 6 . Kolika je jakost struje i snaga u svakoj grani?
Rjeenje:
I = 10 A
R1 = 2
R2 = 6

I1

R1

I2

R2

I1, I2, P1, P2 = ?

1 1
1
R1 R2

R
R R1 R2
R1 R2

2 6 , R = 1,5
2 6

U = IR = 10 A1,5 , U = 15 V
U 15V
I1
, I1 = 7,5 A

R1 2

U 15V
I2

R2
6

P1 = UI1 = 15 V7,5 A

P2 = UI2 = 15 V2,5 A

P1 = 112,5 W

P2 = 37,5 W

, I2 = 2,5 A

Zadatak 1: Tri su otpornika spojena u strujni krug prema shemi

na slici. Koliki je napon na svakom otporniku i kolika je jakost
struje kroz svaki od njih? Unutarnji otpor izvora zanemarite.
Rjeenje:
U = 24 V
R1 = 50
R2 = 100
R3 = 200

24 V
I1 I2 100
50

I3

24 V
U

R 116,7

I1 = 0,206 A
U1 = I1R1 = 0,206 A50

200
100 200
R2 R3

R23 =
R2 R3 100 200

R23 = 66,7
R = R1 + R23 = 50 + 66,7
R = 116,7

I1

U1 = 10,3
U 23 = I1R23 = 0,206 A66,7
U 23 = 13,7 V
U 23 13,7 V

I2
, I2 = 0,137 A
100

R2

U 23 13,7 V
I3

, I3 = 0,069 A
R3
200

Zadatak 2: U strujni krug napona 110 V ukljuen je otpornik

otpora 100 i u seriju s njim 5 jednakih arulja. Napon na
otporniku je 50 V. Koliki je otpor jedne arulje?
Rjeenje:
U = 110 V
Ro = 100
N=5
Uo = 50 V

Ro

R = ?
Uo
50 V
I

Ro 100

I = 0,5 A

U 110 V
R
0,5 A
I

R = 220

R = Ro + NR

R Ro 220 100

R
5
N
R = 24

Zadatak 3: Vodi se sastoji od triju eljeznih ica koje su

spojene serijski jedna na drugu. Sve ice imaju jednake duljine
od 5 m. Povrina presjeka prve ice je 1,1 mm 2, dok su
povrine presjeka drugih dviju ica dva, odnosno tri puta vee
od povrine presjeka prve ice. Krajevi takvog vodia
prikljueni su na napon 11 V.
a) Kolika je jakost struje kroz svaku od ica?
Elektrina otpornost eljeza je 0,1210-6 m.
l = 5 m , S = 1,1 mm2 , U = 11 V , = 0,12 m
l
l
l
R = R1 + R2 + R3

S
2S
3S
5m
11 l 11 0,12 10 6 m
R
-6
2
6
1,1

10
m
6 S

R=1

U 11 V
I
R 1

I = 11 A

b) Koliki su naponi na svakoj ici?

U = IR
U1 I

l
5m
11 A 0,12 10 -6 m
S
1,1 10 -6 m 2

l
U1
U 2 I

2S
2

U2 = 3 V

U1
l

U 3 I
3S
3

U3 = 2 V

U1 = 6 V

Zadatak 4: ica od nikelina dugaka 16 m, poprenog presjeka

0,8 mm2, razrezana je na jednake dijelove koji su zatim spojeni
paralelno. Na koliko je dijelova ica razrezana ako je otpor
paralelno spojenih dijelova ice 0,5 ? Otpornost nikelina je
0,410-6 m.
Rjeenje:
l = 16 m
S = 0,8 mm2 = 0,810-6 m
Rp = 0,5
= 0,410-6 m
N=?

R
Rp
N

R = NRp

l
l
N
R

S
NS

l
NR p
NS

l
0,4 10 6 m 16 m

N
0,8 10-6 m 0,5
SR p

N=4