KATA PENGANTAR

Puji syukur kami panjatkan kehadirat Tuhan Yang Maha Esa, sehingga
kami dapat menyelesaikan laporan praktikum ini dengan judul Pengaruh
Perubahan Suhu pada Media Air terhadap Membuka dan Menutup Operculum
Benih Ikan Mas (Cyprinus carpio). Tujuan penulisan laporan praktikum ini
adalah untuk memenuhi salah satu tugas praktikum Fisiologi Hewan Air.
Laporan praktikum ini membahas mengenai pengaruh suhu normal, suhu
panas dan suhu dingin terhadap membuka dan menutup operculum benih ikan
mas, pengaruh oksigen terlarut (DO) terhadap membuka dan menutup operculum
benih ikan mas serta bagaimana hubungannya dengan laju metabolisme dan laju
pernafasan pada benih ikan mas tersebut.
Pada kesempatan ini kami tidak lupa mengucapkan terima kasih kepada :
1
2
3
4

Dosen mata kuliah Fisiologi Hewan Air;

Asisten laboratorium mata kuliah Fisiologi Hewan Air ;
Seluruh anggota kelompok 11;
Pihak-pihak yang tidak bisa disebutkan satu persatu

Demikianlah harapan kami, semoga laporan praktikum ini dapat

bermanfaat bagi kami dan juga pembaca tentunya. Adanya saran yang
membangun dari pembaca untuk perbaikan makalah selanjutya sangat dihargai,
kami ucapkan terima kasih.

Jatinangor, Oktober 2015

Penyusun

DAFTAR ISI

KATA PENGANTAR...............................................................................................i
DAFTAR ISI............................................................................................................ii
DAFTAR GAMBAR..............................................................................................iv
DAFTAR TABEL....................................................................................................v
DAFTAR LAMPIRAN...........................................................................................vi
BAB I PENDAHULUAN........................................................................................1
1.1 Latar Belakang..............................................................................................1
1.2 Tujuan............................................................................................................2
1.3 Kegunaan.......................................................................................................2
BAB II LANDASAN TEORI..................................................................................3
2.1 Ikan Mas (Cyprinus carpio).........................................................................3
2.2 Laju Pernafasan............................................................................................5
2.3 Suhu Air.......................................................................................................6
2.4 Oksigen terlarut (Disolved Oxygen).............................................................7
2.5 Laju Metabolisme.........................................................................................8
BAB III BAHAN, ALAT DAN PROSEDUR..........................................................9
3.1 Waktu dan Tempat..........................................................................................9
3.2 Alat-alat yang digunakan...............................................................................9
3.3 Bahan-bahan yang digunakan......................................................................11
3.4 Prosedur Praktikum.....................................................................................12
BAB IV HASIL PENGAMATAN DAN PEMBAHASAN...................................15
4.1 Hasil Pengamatan........................................................................................15
4.1.1 Data Kelas..............................................................................................16
4.1.2 Data suhu rata rata setiap perlakuan terhadap benih ikan mas...........19
4.2 Pembahasan.................................................................................................21
4.2.1 Pembahasan Data Kelompok................................................................21
4.2.2 Pembahasan Data Kelas........................................................................22
BAB V KESIMPULAN DAN SARAN.................................................................23

5.1 Kesimpulan..................................................................................................23
5.2 Saran............................................................................................................23
DAFTAR PUSTAKA.............................................................................................24
LAMPIRAN...........................................................................................................25

DAFTAR GAMBAR
Gambar 2.1 Ikan Mas (Cyprinus carpio)..............................................................3
Gambar 2.2 Bagian-bagian Tubuh Ikan Mas.........................................................4
Gambar 3.1 Beaker glass.......................................................................................9
Gambar 3.2 Wadah plastik.....................................................................................9
Gambar 3.3 Water bath..........................................................................................10
Gambar 3.4 Termometer Hg / alkohol...................................................................10
Gambar 3.5 Hand counter.....................................................................................10
Gambar 3.6 Timer / stopwatch...............................................................................11
Gambar 3.7 freezer................................................................................................11
Gambar 3.8 Palu/martil.........................................................................................11

DAFTAR TABEL
Tabel 4.1 Banyaknya bukaan operculum benih ikan mas pada suhu kamar.........15
Tabel 4.2 Banyaknya bukaan operculum benih ikan mas pada suhu 3 C di atas
Suhu Kamar (T= 29 C).......................................................................15
Tabel 4.3 Banyaknya bukaan operculum benih Ikan mas pada suhu 3 C Suhu
Kamar (T= 23 C).................................................................................16
Tabel 4.4 Rata rata banyaknya bukaan operculum benih ikan mas pada suhu
kamar (T = 26 -27C)............................................................................16
Tabel 4.5 Rata rata banyaknya bukaan operculum benih ikan mas pada suhu
panas (T = 29 -30C).............................................................................17
Tabel 4.6 Rata rata banyaknya bukaan operkulum benih ikan mas pada suhu
dingin (T = 23 -24C)...........................................................................18
Tabel 4.7 Suhu rata rata setiap perlakuan pada benih ikan mas.........................19

DAFTAR LAMPIRAN
Hasil dokumentasi beaker glass............................................................................25
Hasil dokumentasi Wadah plastik..........................................................................25
Hasil dokumentasi Hand counter..........................................................................25
Hasil dokumentasi Termometer.............................................................................25
Hasil dokumentasi Benih ikan mas.......................................................................25

vi

vi