DOMAIN

PENGURUSAN
TINGKAH LAKU

6. Domain Pengurusan Tingkah laku

6.1 Definisi Pengurusan Tingkah laku

Menurut Martin & Pear (1996) tingkah laku adalah aktiviti, aksi, perbuatan, bergerak
balas, dan reaksi. Ia merupakan apa sahaja yang dicakap atau dilakukan oleh
seseorang.

Apakah maksud tingkah laku?

Apa yang dicakap atau diperkatakan
Ada satu atau lebih dimensi yang boleh diukur
Boleh diperhati, diterangkan
Memberi kesan kepada persekitaran
Berlakunya tingkahlaku dipengaruhi oleh
persekitaran
Mungkin overt atau covert
(Miltenberger (2001)

Overt tingkah laku yang boleh diperhati dan dicatat oleh seseorang.
Covert ia merupakan peristiwa peribadi dan tidak dapat diperhatikan oleh
orang lain

Profesor Dr Ansary et.Al (2007)

Kandungan Domain Pengurusan tingkah laku
A.
i.
ii.
iii.
iv.
v.

Perlakuan agresif
Merosakkan harta benda sendiri
Merosakkan harta benda orang lain
Mencederakan diri sendiri
Mencederakan orang lain
Bergaduh dengan rakan

B.
i.
ii.
iii.
iv.
v.

Perlakuan negatif
Tidak memberi kerjasama dalam kumpulan
Tidak mengikut arahan guru
Kerap bercakap perkara yang tidak berfaedah
Berbahasa kasar
Kerap mengambil barang tanpa kebenaran

6.2 Masalah murid

Masalah : Tidak mengikut arahan guru

Strategi intervensi yang digunakan adalah strategi ABC
A : Antecedent peristiwa yang berlaku
B : Behaviour Tingkah laku murid yang disasarkan
C : Consequence Akibat daripada tingkah laku positif
& negatif

6.3 Rancangan intervensi domain pengurusan tingkah laku

Bil.

Kemahiran

Objektif

1.

Perlakuan negatif
1.1 Tidak mengikut arahan
guru

Murid boleh mengikut arahan guru

sekurang-kurangnya 2 daripada 3
arahan yang diberikan

6.4 Analisis tugasan

Objektif:
Murid boleh mengikut arahan guru sekurang-kurangnya 2 daripada 3 arahan yang
diberikan.
Bil.

Objektif kecil

1.

Menonton video akibat

tidak mengikut arahan

2.

Guru memberi arahan

mudah sambil
menunjukcara dan
sentuhan
i.
duduk
ii.
berdiri,
iii.
angkat tangan

Guru memberi arahan

mudah secara lisan dan
tunjuk arah
i.
duduk
ii.
berdiri,
iii.
angkat tangan

Guru memberikan arahan

Tarikh mula

Menguasai /tidak
menguasai/
tarikh

mudah secara lisan

i.
duduk
ii.
berdiri,
iii.
angkat tangan
6.5 Panduan untuk fasilitator
Domain Pengurusan Tingkah laku
Tempoh Masa : 2 jam
Objektif Sesi Latihan:
Pada akhir sesi peserta kursus dapat;
i.

Mengenal pasti masalah murid Pendidikan Khas dalam domain tingkahlaku

ii.

berdasarkan kes.
Mengenal pasti aktiviti intervensi yang boleh diguna untuk membantu murid

iii.

meningkatkan kemahiran dalam domain tingkah laku

Melaksanakan kaedah intervensi semasa PdP

berlangsung

dengan

menggunakan aktiviti intervensi yang paling sesuai

Permulaan / Set Induksi latihan

Tayangan Klip Video
Masa : 10 minit
Arahan:
1.

Fasilitator menayangkan tayangan klip video Ingat 05 1 Jangan

Berebut.flv

2.

Fasilitator memilih peserta secara rawak untuk menyatakan mesej

utama dalam tayangan video tersebut.

3.

Peserta menyatakan tingkah laku yang baik dan tingkah laku yang
tidak baik.

4.

Fasilitator menerangkan tentang pengurusan tingkah laku untuk

mengubah tingkah laku yang tidak diingini kepada tingkah laku yang
diingini.

Aktiviti 1:
Konsep Pengurusan Tingkah laku
Masa : 20 minit

Arahan:
1. Fasilitator menjalankan aktiviti brainstorming tentang tingkah laku yang
diingini dan tidak diingini. Para peserta diminta menuliskan idea-idea
mereka dalam peta minda (contoh : Pohon Idea- rujuk lampiran 1) secara
individu dan peserta dipilih secara rawak untuk mempersembahkan hasil
kerja.
2. Fasilitator berbincang bersama peserta untuk mengenal pasti cadangan
idea yang sesuai.
3. Fasilitator menerangkan konsep serta kandungan domain pengurusan
tingkah laku menggunakan persembahan power point.
Aktiviti 2:
LDK- ANALISIS TUGASAN DOMAIN PENGURUSAN
TINGKAHLAKU LAKU LINUS PENDIDIKAN KHAS
Masa : 30 minit
Arahan:
1. Fasilitator menunjukkan contoh Domain Pengurusan tingkah laku dan
cadangan intervensi Domain Pengurusan tingkahlaku
2. Fasilitator menerangkan tentang analisis tugasan Domain Pengurusan
Tingkah laku.
3. Peserta kursus dibahagikan

kepada

kumpulan

yang

setiap

satu

mengandungi 5 orang peserta. Setiap kumpulan diberikan satu set bahan

perbincangan

untuk

dianalisis.

Bahan

perbincangan

tersebut

mengandungi:
a. Soalan tugasan (rujuk lampiran 2)
b. Kes Tingkah laku berdasarkan Saringan Linus Domain seorang murid
berdasarkan instrumen Domain Pengurusan tingkah laku yang telah
dijalankan oleh guru di sekolah masing-masing.
c. Borang Analisis Tugasan mengandungi cadangan kaedah intervensi
d. Sediakan Jadual kekerapan Pengurusan Tingkahlaku.
4. Peserta kumpulan dikehendaki menganalisis contoh saringan Linus
Domain (sekolah masing-masing) seorang murid dan mengenal pasti
masalah domain tingkahlaku yang dialami.
5. Peserta kursus diminta menyenarai aktiviti intervensi yang boleh
digunakan untuk membantu murid tersebut mengurangkan dan seterusnya
menghapuskan masalah tingkah laku yang dihadapi.

Aktiviti 3:

PEMBENTANGAN ANALISIS TUGASAN DOMAIN PENGURUSAN

TINGKAH LAKU LINUS PENDIDIKAN KHAS

Masa : 20 minit
Arahan:
1. Setiap kumpulan diberikan masa 3 minit untuk membuat pembentangan
hasil perbincangan kumpulan.
2. Fasilitator membuat rumusan keseluruhan pembentangan kumpulan.
Aktiviti 4 : PENERAPAN DOMAIN TINGKAHLAKU DALAM PdP
Masa : 30 minit
Arahan
:
1.
Fasilitator menerangkan kaedah penerapan domain Pengurusan
tingkah laku dalam sesebuah PdP.
2.
Fasilitator menunjukkan contoh RPH yang mengandungi domain
pengurusan tingkah laku.
3.
Fasilitator menerangkan kaedah menjalankan intervensi Domain
Pengurusan Tingkah laku dalam sesuatu sesi PdP.

Aktiviti 5 :
PENUTUP
Masa : 5 minit
Arahan
:
1.
Fasilitator bersoal-jawab dengan peserta.
2.
Fasilitator merumuskan keseluruhan latihan.

LAMPIRAN
Bil
1
2
3

Aktiviti
Objektif
Definisi pengurusan tingkahlaku
Panduan Domain pengurusan tingkahlaku

Catatan

Klip video tingkahlaku

Konsep pengurusan tingkahlaku

LDK Analisis tugasan domain

7
8

Pembentangan analisis tugasan

RPH mengandungi domain pengurusan
tingkahlaku
Penutup
Bahan bantu fasilitator

9
10

Permulaan / set induksi

latihan
Aktiviti 1
Lampiran 1
Aktiviti 2
Lampiran 2
Aktiviti 3
Lampiran 3

Bahan Bantu untuk Fasilitator

Dibawa oleh peserta
1.
Instrumen Domain yang telah dijalankan
2.
Pendrive
3.
Komputer riba
Disediakan oleh urus setia
1.
Kertas A4 - 2 rim
2.
Kertas mahjung berdasarkan kumpulan
Pen marker 3 warna (merah , hitam dan biru) bagi 1
kumpulan.
4.
Blue tack - 2

Lampiran 1
POHON IDEA

POHON
IDEA

Lampiran 2
KAD SOALAN TUGASAN
Berdasarkan masalah tingkahlaku yang terdapat dalam
Instrumen Saringan Domain Pend. Khas yang dibawa oleh
peserta.
a. Pilih satu domain tingkahlaku .
b. Tuliskan Analisis tugasan mengikut format yang
mengandungi cadangan kaedah intervensi.
c. Sediakan senarai semak pengurusan tingkahlaku.

Analisis Tugasan
Nama murid

:_______________________________________

Kelas

:_______________________________________

Masalah Tingkahlaku

:_______________________________________

Kaedah Intervensi

:_______________________________________

Langkah-langkah:
1. _____________________________________________________________________
___________________
_____________________________________________________________________
___________________
2. _____________________________________________________________________
___________________
_____________________________________________________________________
___________________
3. _____________________________________________________________________
___________________
_____________________________________________________________________
___________________
4. _____________________________________________________________________
___________________
_____________________________________________________________________
___________________
5. _____________________________________________________________________
___________________
_____________________________________________________________________
___________________

6. _____________________________________________________________________
___________________
_____________________________________________________________________
___________________

SENARAI SEMAK MODIFIKASI TINGKAHLAKU HARIAN

Nama murid
Tahun / Kelas
Tingkah laku Negatif
Pengurusan Tingkahlaku
Catatan
Hari
Tarikh
Arahan
tingkahlaku negatif.

:
:
:
:
:
:
:
:

Catatkan bilangan kekerapan murid melakukan

REKOD KEKERAPAN
MASA

MATA
PELAJARA
N
KEKERAP
AN
BILANGAN
JUMLAH

7.30
8.00
pagi

8.00
8.30
pagi

8.30
9.00
pagi

9.00
9.30
pagi

9.3010.0
0
pagi

10.00
10.30
pagi

10.30
11.00
pagi

11.00
11.30
pagi

11.30
12.00
tgh

12.001.00
ptg

Lampiran 3
Topik
Sub Topik
Kemahiran
Objektif

CONTOH RANCANGAN PENGAJARAN HARIAN

MATEMATIK
: Nombor
: Nombor Bulat
: Mengenal Nombor
: Murid dapat mengenal nombor:
1.Kumpulan A: Membilang nombor 1 hingga 5
2.Kumpulan Intervensi : Mendengar arahan mudah

Kumpula
n
Aktiviti
Aktiviti 1

Kumpulan A
Isi Pelajaran
Membilang
secara
menaik
Guru
memperkenal
kan nombor
1-5
menggunakan
kad nombor

Aktiviti
Murid
Murid
membilang
secara
menaik
menggunak
an kad
gambar
tangga
yang
dilabelkan
dengan
nombor

Kumpulan Intervensi
Isi Pelajaran
Aktiviti
Murid
Membilang
secara menaik
Guru meminta
Murid
murid membilang membilan
gula-gula 1-3
g gulagula yang
diberi
oleh guru

Catatan

unsur
terapi
Murid
menarik
nafas
dalam
kiraan 1
hingga 5
Murid
mengger
akkan
jarijemari

Aktiviti
2

Membilang
1-5
Guru
meminta
murid
membilang
kawan-kawan
yang dipilih

Murid
berbaris di
hadapan
kelas
seramai 5
orang,muri
d bergilir
membilang
kawan
mereka

Membilang 1-3
Guru meminta
murid bangun
Guru meminta
murid menepuk
tangan sebanyak
3 kali
(Aktiviti diulang
dengan meminta
murid duduk)

Murid
bangun
Murid
menepuk
sebanyak
3 kali
sambil
membilan
g 1-3

Domain
Tingkah
Laku:
Mematu
hi
arahan

(Aktiviti
diulang
sambil
duduk)
Aktiviti 3

Aktiviti
Penguku
han

Aktiviti
bertulis
Guru
mengedarkan
lembaran
kerja yang
mengandungi
gambar dan
nombor

Membilang
Guru
meminta
murid
membilang
jari mereka 15

Murid
menjawab
dengan
kaedah
suai
gambar
dengan
nombor

Murid
membilang
menggunak
an jari
mereka 1-5

Aktiviti bertulis
Guru
mengedarkan
lembaran kerja
yang
mengandungi
gambar yang
mengandungi 3
objek

Menyanyi
Murid menyanyi
lagu Sayang
semua. Bersama
guru sambil
menunjukkan jari
1 ,2 ,3
http://youtu.be/
QERsv9uDYvA

Murid
mewarna
gambar
sambil
duduk.

Murid
menyanyi
bersama
guru
sambil
membilan
g jari
mereka

Unsur
terapi
warna

Domain
Tingkah
Laku:
Mematu
hi
arahan

PROGRAM INTERVENSI DOMAIN TINGKAHLAKU

Analisis Tugasan
Nama murid
Kelas

: Ali bin Abu

:PK Mesra

Masalah Tingkah Laku :Tidak mematuhi arahan guru

Kaedah Intervensi

:Peneguhan positif

Langkah-langkah:
1. Guru menerangkan aktiviti yang akan dijalankan iaitu murid perlu
bangun dan duduk semula sambil bertepuk tangan dengan
membuat kiraan 1, 2 dan 3. (Aktiviti diulang dengan mengubah
arahan berdiri kepada duduk)
2. Guru meminta murid mematuhi arahan. Murid yang mengikuti
arahan dengan baik akan diberi ganjaran.
3. Murid melakukan aktiviti mengikut arahan guru.
4. Guru menyanyi sambil membilang dengan jari.
5. Murid menyanyi mengikut arahan guru.