KATA PENGANTAR

Puji dan syukur kita panjatkan kehadirat Allah SWT. yang telah
melimpahkan anugerah-Nya yang begitu besar sehingga penulis dapat
menyelesaikan laporan praktikum PENGUJIAN MESIN PENDINGINini tepat
pada waktunya.
Laporan ini merupakan salah satu tugas yang harus dipenuhi penulis
dalam tugas praktikum Prestasi Mesin di Jurusan Teknik Mesin Institut Teknologi
Nasional Bandung.
Pada kesempatan ini penulis ingin menyampaikan terima kasih dan
penghargaan yang sebesar-besarnya kepada :
1. Assisten selaku pembimbing praktikum Prestasi Mesin dengan modul
PM-01 PENGUJIAN MESIN PENDINGIN.
2. Bapak M.Alexin Putra, Dr .-Ing selaku dosen mata kuliah Prestasi
Mesin.
3. Kepada Keluarga tercinta yang selalu memberikan doa dan
dukungannya kepada penulis.
4. Kepada semua teman-teman yang telah memberikan bantuannya untuk
menyelesaikan laporan ini.
Dalam penyusunan laporan ini penulis menyadari terbatasnya kemampuan
dan pengetahuan yang dimiliki penulis, sehingga laporan ini masih banyak
kekurangan dan jauh dari sempurna. Oleh karena itu penulis sangat mengharapkan
saran dan kritik untuk menyempurnakannya.
Semoga Allah SWT. memberikan rahmat dan hidayah-Nya kepada semua
pihak yang telah memberikan bantuan dan dorongan secara langsung ataupun
tidak kepada penulis, sehingga laporan ini dapat terselesaikan.
Bandung, Oktober 2015

Penulis

DAFTAR ISI

KATA PENGANTAR.......................................................................................i
DAFTAR ISI.....................................................................................................ii
DAFTAR GAMBAR.........................................................................................v
DAFTAR GRAFIK...........................................................................................vi
BAB I PENDAHULUAN
I.1 Latar Belakang.................................................................................1
I.2 Tujuan Praktikum.............................................................................3
BAB 2 II TEORI DASAR
II.1 Dasar Dasar Thermodinamika......................................................4
II.2 Sifat Sifat Zat Murni....................................................................7
II.3 Sistem Satu Senyawa......................................................................9
II.3.1. Fasa Campuran......................................................................10
II.3.2. Fasa Superheated...................................................................12
II3.3. Fasa Compressed Liquid........................................................13
II.4. Properties Dari Thermodinamika...................................................14
II.4.1. Tekanan..................................................................................14
II.4.2 Tekanan Absolute....................................................................14
II.4.3. Temperatur.............................................................................15
II.4.4. Energi Dalam.........................................................................15
II.4.5. Volume Spesifik.....................................................................16
II.4.6. Entalpi....................................................................................16
II.4.7 Entropi....................................................................................17
2

II.4.8 Kalor Laten.............................................................................19

II.4.9 Kalor Sensibel.........................................................................20
II.5 Hukum Termodinamika...................................................................21
II.5.1 Hukum Termodinamika I.........................................................21
II.5 2 Hukum Termodinamika II........................................................21
II.6 Psikometri Dan Properti Udara........................................................22
II.6.1 sifat-sifat Udara Basah.............................................................22
II.6.1.1 Temperatur Bola Kering (dry Bulb Temperature)...........23
II.6.1.2 Temperatur Bola Basah (we Bulb Temperature).............23
II.6.1.3 Kelembapan spesifik.......................................................23
II.6.1.4 Kelembapan Relatif.........................................................24
II.7 Mesin Refrigrasi.............................................................................24
II.8 Mesin Pendingin Siklus kompresi Uap..........................................26
II.8.1 Prinsip Kerja Mesin Pendindingin siklus Kompresi Uap.......27
II.9 Mesin Pendingin Siklus Absrorbsi.................................................28
II.9.1 Prinsip Kerja Mesin Pendingin Sikpus Absorbsi....................28
II.10 Mesin Pendingin Siklus Jet Uap.................................................29
II.10.1 Prinsip Kerja Mesin Pendingin Siklus Jet Uap...................30
II.11 Mesin Pendingin Siklus Udara....................................................31
II.11.1 Prinsip Kerja Mesin Pendingin Siklus Udara......................31
II.12 Mesin Pendingin Siklus Vorteks.............................................32
II.12.1 Prinsip Kerja Mesin Pendingin Siklus Vorteks...............33
II.13 kompresor......................................................................................34

II.14 Kondensor......................................................................................34
II.15 Evaporator......................................................................................34
II.16 Katup Ekspansi..............................................................................34
II.17 Refrigrant.......................................................................................35
II.17.1 Klasifikasi Refrigrant..................................................................35
BAB III PELAKSANAAN PENGUJIAN
III.1 Instalasi Pengujian.............................................................................38
III.2 Skema Peralatan Pengujian...............................................................39
III.3 Rumus-rumus Yang Digunakan.........................................................41
III.4 Prosedur Pengujian............................................................................46
BAB IV PEMBAHASAN.................................................................................
IV.1 Data Pengamatan...............................................................................47
IV.2 Pengolahan Data................................................................................50
IV.3 Tabel Pengolahan Data.......................................................................
IV.4 Grafik.................................................................................................
BAB V ANALISA DAN KESIMPULAN........................................................
V.1 Analisa.................................................................................................
V.2 Kesimpulan.........................................................................................
DAFTAR PUSTAKA
LAMPIRAN