Anda di halaman 1dari 20

HIKAYAT DATU BANUA LIMA

Sakitar abad ke-5 M badiri sabuah Karajaan nang marupakan karajaan pamulaan di
Kalimantan selatan, jauh sabalum badirinya karajaan Nagara Dipa, karajaan
tarsabut bangaran karajaan Tanjungpuri. Barmula badirinya karajaan Tanjungpuri
adalah wayah kadatangan bubuhan Imigran Malayu asal Karajaan Sriwijaya di pulau
Sumatera sekitar Tahun 400-500 Masehi, ulih karana kabudayaan imigran Malayu
sudah maju, lalu bubuhannya mandiriakan kampung nang lawas kalawasan baubah
jadi sabuah Karajaan halus. Bubuhan Imigran Malayu nintu banyak nang kawin wan
panduduk satampat yakni bubuhan urang Dayak (Maanyan, Bukit, Ngaju), sahingga
Karajaan Tanjungpuri nangintu panduduknya bubuhan Malayu wan Dayak.
Parpaduan kadua suku nintu ahirnya kaina manurun akan suku Banjar.
Samantara sekitar 3000-1500 SM untuk partama kalinya Imigran dari Yunnan di
Chinna Selatan datang ke tanah Borneo mereka inilah padatuan bubuhan urang
Dayak atau istilahnya Melayu tua. Ba abad-abad lawasnya Karajaan Tanjungpuri
badiri, panduduknya makmur wan sajahtera, hidup damai jua bahagia. Pada Tahun
1309 M badiri jua sabuah Karajaan bubuhan urang Maanyan nang bangaran Nan
Sarunai kadua karajaan ni bakulaan rakat banar kada suah bahualan. Walau babida
kayakinan karana Karajaan Tanjungpuri kabanyakan pangikut ajaran Buddha
sadangkan Kerajaan Nan Sarunai kabanyakan pangikut ajaran Kaharingan tapi
kadua karajaan tatap saling mahurmati. Kadua karajaan sama-sama jua bakumitmin
manjaga alam lingkungan kada hakun manambang batu bara nang banyak ada di
wilayah karajaan, apalagi mananam sawit karana wayah nintu kadada jua balum
nang hakun manukari.
Karajaan Tanjungpuri baisian lima ikung Panglima, Nang Partama bagalar Panglima
Alai urangnya ahli pulitik wan strategi, Nang Kadua Panglima Tabalong awaknya
ganal kuat banar urangnya wan bajiwa kasatria, Nang Katiga Panglima Balangan
urangnya bungas, pintar wan katuju manuntut ilmu sadangkan nang ka ampat wan
kalima urangnya kambar bagalar Panglima Hamandit wan Panglima Tapin nang
badua ni urangnya pamanasan, pangarasan wan pawanian. Kalimanya
badangsanak, anak dari Datu Intingan (dangsanaknya Datu Dayuhan Kapala suku
Dayak Maratus) wan Dayang Baiduri (Putri Imigran Melayu katurunan Sriwijaya).
Pardagangan dari kadua karajaan ni rami banar, banyak kapal matan Sumatera,
Sulawesi, Jawa, Cina bahkan ada nang datang dari Arab sana badagang ka kadua
karajaan nintu. Kabatulan dua Karajaan ni sama-sama Baisian sungai ganal. Hasil
alam kadua karajaan ni malimpah, kada hiran sampai istana karajaannya gin
balapis amas, ka amanan tarjaga bangat kadada bamaling apalagi bigal, karana
rakyatnya makmur sabarataan, ulih karana itu kadua karajaan kada mamarlu akan
pasukan nang banyak gasan manjaga ka amanan.
Wayah nintu Karajaan Majapahit lagi ba napsu banar handak manguasai Nusantara.
Gara-garanya Maha Patih Gajah Mada tamakan sumpah handak manguasai

Nusantara tapi ulih bubuhan pulitikus Majapahit diparhalus kalimatnya manjadi


mamparsatu akan Nusantara. Ulih mata-mata Majapahi nang manyaru jadi
padagang ka kutaraja kadua karajaan tuti, di dapat inpormasi bahawa kadua
karajaan nintu makmur banar, istananya haja balapis amas, mandangar nintu
manciguk liur Prabu Hayam Wuruk Raja Majapahit handak banar manguasai
Karajaan Tanjungpuri wan Karajaan Nan Sarunai.
Pada Tahun 1356 Karajaan Majapahit mangirim ekpedisi militer partama ke wilayah
Borneo. Nang pamulaan disarang adalah Karajaan Nan Sarunai, Sakitar 5.000
pasukan Majapahit datang bakapal jalan sungai Barito di pimpin ulih Senopati Arya
Manggala. Maliat pasukan nang sing banyakan lalu buhan Karajaan Nan Sarunai
maminta bantuan ka Karajaan Tanjungpuri. Lalu ulih raja Tanjungpuri dikirim lima
ikung Panglima tadi mambawa 1000 pasukan mambantu Karajaan Nan Sarunai,
satalah itu pacahlah perang ganal antara pasukan Majapahit malawan pasukan Nan
Sarunai nang dibantu pasukan Tanjungpuri, Banyak bangat jatuh kurban dikadua
balah pihak, pasukan Majapahit nang tarkanal harat batampur karana sudah
bakuliling Nusantara manakluk akan barbagai karajaan, wayah nintu mandapat
parlawanan nang hibat sama sakira. Banyak tantara Majapahit nang matian di
tangan lima panglima Tanjungpuri nang sakti-sakti nintu. Panglima Alai nang ahli
strategi ma atur pasukan, panglima Tabalong nang ganal awak bahamuk di baris
pamukaan, banyak tantara Majapahit nang tarabangan di timbainya atawa di tawak
akannya kadada nang wani baparak lagi bubuhan tantara Majapahit, sadangkan
panglima Balangan manjadi pimpinan barisan pangawal raja, dengan kasaktiannya
inya kawa malindungi raja dari karuyukan pasukan Majapahit. Samantara panglima
Hamandit wan panglima Tapin ba adu kasaktian wan bubuhan Pandikar Majapahit,
banyak sudah Pandikar Parsilatan Majapahit nang marupakan urang-urang bayaran
mati di tangan Panglima Hamandit wan Panglima Tapin. Imbah dua hari batampur
ahirnya pasukan Majapahit kawa dipukul mundur, bahkan Senopati Arya Manggala
panggal kapalanya kana Mandau tarabang Pangkalima Angkin, Panglimanya
Karajaan Nan Sarunai nang tarkanal sakti. Sisa-sisa pasukan Majapahit bukahan
babuat ka kapal bulikan ka Jawa.
Di Majapahit sing sarikan Maha Patih Gajah Mada mandangar kakalahan
pasukannya,
supan aku mahadap Prabu hayam Wuruk mun kaya ini kisahnya ujar Gajah Mada
bamamai kawadah bubuhan kumandan pasukan nang salamat.
Lalu imbah nintu di ada akan rapat kabinet tarbatas karajaan Majapahit
mambahas kagagalan misi partama manakluk akan pulau Borneo, rapatnya
dipimpin langsung ulih Gajah Mada nang ampun proyek hasilnya barataan
panglima tamasuk jua bubuhan tukuh parsilatan nang sakti-sakti di kiyau ka istana
ulih Gajah Mada. Tuhuk bubuhannya ma atur strategi gasan mambalas kakalahan
partama, akhirnya disiapkan 10.000 pasukan gasan manyarang ba asa ka Borneo
dipimpin ulih Laksamana Nala nang tarkanal ahli batampur wan sakti

mandraguna. Di umpat akan jua bubuhan tukuh parsilatan baik nang gulungan
hitam atawa gulungan putih, samunyaan siap batampur salain 10.000 pasukan
dikirim jua 100 ikung pasukan Bhayangkara pasukan khususnya Majapahit nang
sangat tarkanal itu
Pada Tahun 1222 tarjadi Perang Ganter antara Ken Arok (Raja Singosari) malawan
Kertajaya (Raja Kediri). Dalam partampuran itu ahirnya Kertajaya mati wan Kerajaan
Kediri runtuh. Ulih Ken Arok sisa-sisa pasukan Kediri di kapung wan dibunuhi,
batahun-tahun bubuhan sisa kaluarga Karajaan Kediri kasana kamari mangungsi. Di
antara katurunan bubuhan Kerajaan Kediri nang dalam palarian tarsabut adalah
Empu Jatmika, seorang saudagar nang padatuannya suah jadi tim suksis Prabu
Kertajaya Raja Kediri. Empu Jatmika mamutus akan handak tulak madam, karana
karir pulitiknya di tanah Jawa sudah habis dapatnya Dinasti Ken Arok. Empu Jatmika
ni baisian anak ngarannya Lambungmangkurat wan Mandastana. Inya dapat bisikan
aruah padatuannya supaya mancari tanah nang babau harum, imbah babulan-bulan
mangarungi lautan mamakai kapal Prabayaksa ahirnya sampai rumbungan Empu
Jatmika ka sabuah pulau nang tanahnya harum banar baunya. Di parsimpangan
duabuah sungai Empu Jatmika bamandak wan bamukim, sasain lawas parmukiman
samakin rami ahirnya pada Tahun 1387 Empu Jatmika mandiriakan Karajaan nang
dingarani Nagara Dipa. Walau sudah bawujud karajaan tapi sabujurnya Nagara Dipa
kada baisian Raja, karana Empu Jatmika marasa lain katurunan Raja, jadi takutan
maangkat diri jadi Raja, kaluku kualat kada tahan manyandang, walau damikian
sidin tatap manjalan akan ruda pamarintahan, sadangkan rajanya di ulah akan
bawujud patung haja.
Pada Tahun 1358 Kerajaan Majapahit mangirim ekspedisi militer nang kadua ka
pulau Borneo, pasukan nang dikirim jauh lebih kuat wan ganal dibanding akan
ekspedisi nang partama, pasukan dipimpin langsung ulih Laksamana Nala yang
tarkanal itu, ada sakitar 10.000 labih pasukan nang di datang akan. Karajaan Nan
Sarunai nang kada manyangka kadatangan musuh ahirnya kada kawa babuat napanapa lagi, total pasukan karajaan kada labih pada 2.000, sadangkan utusan nang
dikirim ka Karajaan Tanjungpuri minta bantuan talambat datang. Sabujurnya
sabalum kadatangan pasukan nang ganal nintu, bubuhan karajaan Majapahit sudah
mangirim akan pasukan mata-matanya badahulu nang tarkanal dengan sabutan
pasukan Telik Sandi, mandua tahun pasukan telik sandi ni mampalajari kalamahan
wan kalabihan Karajaan Nan Sarunai wan Tanjungpuri dengan manggunakan
metode analisa SWOT.
Dengan samangat dalas mati babantal tumbak dari pada hidup diparbudak,
Karajaan Nan Sarunai mati-matian baperang mampartahankan karajaannya walau
pada ahirnya karajaan Nan Sarunai kawa di takluk akan. Rajanya nang bangaran
Raja Anyan mati di tangan Laksamana Nala. Tampat matinya Raja Anyan wayahni
badiri sabuah Masjid di daerah Banua Lawas. Sadangkan Pangkalima Angkin basarta
tujuh ikung anak Raja Anyan yaitu Jarang, Idong, Paning, Engko, Engkai, Liban dan
Bangkas gaib kada katahuan, ujar habar bukah ka alam subalah jadi urang gaib,

sadangkan sisa-sisa kaluarga karajaan ada nang mangungsi ka hulu Barito, ada
nang ka hilir Kapuas, ada nang ka wilayah Kahayan ada jua nang ka daerah
pagunungan Maratus, sabab arah ka karajaan Tanjungpuri sudah di jaga katat
pasukan Majapahit.
Imbah barhasil manunduk akan Karajaan Nan Sarunai, pasukan Majapahit basiapsiap pulang manyarang Karajaan Tanjungpuri. Mandangar Pasukan Majapahit
handak manyarang, lalu basiap sadia ai saluruh panduduk Karajaan Tanjungpuri.
Kalima ikung panglima andalannya sudah siap sadia jua, kabulujuran bubuhannya
sudah manamat akan mangaji wadah abahnya nang bangaran Datu Intingan wan
tamat jua sudah mangaji kawadah Julaknya nang bangaran Datu Dayuhan di
gunung Maratus sana, masing masing sudah mawarisi ilmu-ilmu dari dua Datu Sakti
Tanah Borneo tarsabut. Bubuhannya babagi tugas, Panglima Alai batugas ma atur
strategi perang, Panglima Tabalong batugas di baris pamukaan gasan perang
tanding sabalum partampuran dimulai, panglima Balangan batugas manjaga Raja
wan kaluarga Raja, sadangkan Panglima Amandit wan Panglima Tapin batugas
mahadapi bubuhan tukuh dunia parsilatan. Mandangar karajaan handak di sarang
urang lalu turunan jua bubuhan panglima Dayak nang badiam di hutan-hutan wan
di gunung-gunung nang kaya Panglima Pitap, Panglima Sampanahan wan Panglima
Paramasan anaknya Datu Dayuhan nang masih basapupu wan kalima panglima
Tanjungpuri tadi. Kada katinggalan jua bubuhan tukuh parsilatan tanah Borneo.
Bubuhan bibinian, urang tuha wan kakanakan di ungsi akan badahulu ka Gunung
Maratus tampat nang aman. Sadangkan Dua Datu Sakti yaitu Datu Dayuhan wan
Datu Intingan marasa balum saatnya turun gunung karana asa yakin haja wan
kamampuan anak wan kamanakannya.
Kada lawas di parbatasan Karajaan muncul pasukan Majapahit sing banyakan,
talihat jua ada pasukan bakuda wan pasukan bagajah. Imbah kadua pasukan saling
bahadapan sabagaimana kabiasaan zaman wayahnintu sabalum paparangan
dimulai, kadua balah pihak manyurung jaguannya masing-masing gasan perang
tanding. Dipihak Majapahit maju saikung manusia nang tinggi basar parak dua
meter saku tingginya mambawa gada sing ganalan, jaguan Majapahit ti bangaran
Senopati Gajah Sora, basurak pasukan Majapahit maliat Jaguannya maju. Kada
lawas matan barisan pasukan Tanjungpuri maju jua saikung manusia nang kada
kalah ganal, awaknya batukul-tukul satirik kada sing bajuan itulah Panglima
Tabalong nang ganalnya kaya raksasa mambawa Parang Mandau sing ganalan, saku
mun manyumbalih gajah ha sakali tabas gin bisa panggal, lalu basurak ai jua
bubuhan pasukan Tanjungpuri
Perang tanding antara jaguan Majapahit nang bangaran Senopati Gajah Sora
malawan Jagoan Tanjungpuri nang bangaran Panglima Tabalong di mulai.
Gadabukan bubuhannya batungkih nang saikung pakai Gada saikungnya baparang
Mandau, sakalinya badudua sama pada bakajian taguh wan sama-sama bakajian
gancang. Senopati Gajah Sora ni baisian ilmu Watu Raga nang maulah awaknya
karas kaya batu mahing kada tadas ditimpas, sing banyakan sudah inya mamatii

urang dalam perang tanding, sadangkan Panglima Tabalong mangaluar akan


kajiannya nang bangaran Malakah-Malukuh yaitu ilmu taguh matan kulit sampai
ka tulang, ilmu ni di cipta akan ulih Datu Dayuhan wan Datu Intingan dari puncak
Gunung Maratus sawaktu madam ke Negeri Pasai, maka Panglima Tabalong ni pas
lahir bakalubut ha pulang makanya taguh alami. Imbah lawas kada kawa saling ma
alah akan ahirnya badudua sama-sama mamutar utak gasan mancari kalamahan
masing-masing. Tuhuk bapikir ahirnya Panglima Tabalong mandapat akal dicubainya
masasar Gajah Sora ka arah sungai, maliat sungai langsung pina pucat muha
Senopati Gajah Sora. Lalu basurak ai Panglima Tabalong.
ha..hay ahirnya dapatku kalamahan ilmu ikam Gajah Bangkak ai ujar Panglima
Tabalong
Imbah ba ucap kaya itu di lapasnya Parang Mandaunya nang singganalan nintu, lalu
di ragapnya Senopati Gajah Sora di bawainya bagulat, lalu talapas ai Gada Senopati
Gajah Sora, imbahtu buhannya badua bagulat, ba udar, barungkup sampai tapulaspulas awak, bagantian mahampas, bagulung-gulung, inat mainat, tarik manarik,
kada tapakai lagi jurus kuntaw nang ada pakai jurus smack down haja lagi,
sakalinya tatap sama pada kuat nang badua ti, tapi sasain sadikit dami sadikit
Panglima Tabalong kawa masasar Senopati Gajah Sora ka arah sungai. Karana ka
asikan kunsintrasi maliati musuh, kada lawas imbah nintu mancabau badudua
tagugur kasungai, kacipak-kacipak Senopati Gajah Sora timbul tinggalam sambil
kukuciak minta tulung, sakalinya inya kada bisa bakunyung. Tatawaan badarau
bubuhan pasukan Tanjungpuri maliat jaguan Majapahit kada bisa bakunyung.
Samantara Panglima Tabalong maliat kalamahan musuhnya, lakas banyalam
kadalam banyu di idaknya batis Senopati Gajah Sora di bawanya ka dasar sungai,
Panglima Tabalong ni matan lagi halus sudah gawiannya banyalam di sungai, inya
gin bingung saurang kanapa maka timbul bisa bakunyung, maka kada suah balajar
bakunyung, ujar abahnya bahari imbah di timbai ka sungai langsung bisa inya
batimbul, mungkin nintu nang dingarani urang bakat alam tu saku. Imbah
gagalambuak di dalam banyu ahirnya kada lawas Senopati Gajah Sora ranai kada
sing garakan lagi alias mati lamas. Imbah batimbul pada sungai sambil mambawa
mayat Senopati Gajah Sora, rami basurak bubuhan pasukan Tanjungpuri maraya
akan kamanangan jaguannya.
Maliat jaguannya mati lalu kada sabarai lagi pasukan Majapahit handak manyarang
pasukan Tanjungpuri, imbah tarumpit sangkakala babunyi tanda partampuran
dimulai lalu kacawisan ai lagi bubuhan pasukan Majapahit manyasah ka arah
pasukan Tanjungpuri, namun Panglima Alai sebagai pangatur strategi manyuruh
pasukannya jangan bagarak hulu tapi mahadang musuh masuk kadalam lingkaran
pasukan Tanjungpuri, karena sudah tapancing amarah maliat jaguannya mati, kada
sadar lagi bubuhan pasukan Majapahit pada tamasuk ka parangkap taktik perang
Panglima Alai, imbah pasukan Majapahit takurung dalam lingkaran, lalu di suruhnya
pasukan panah mahujani pasukan Majapahit nang takurung di tangah, galabukan
rabahan pasukan Majapahit kana panah, maliat hal itu lakas Laksamana Nala

pimpinan pasukan Majapahit nang bapangalaman di medan partampuran manyuruh


pasukan bakuda mamutar mangacau barisan pasukan panah Tanjungpuri, namun
panglima Alai sudah manyiap akan pasukan tombak gasan mahadang pasukan
bakuda Majapahit, carucukan tumbak nang panjangnya malima dapa mahadang
pasukan bakuda Majapahit, lalu gair ai buhan pasukan Majapahit handak maju. Adu
strategi antara dua Panglima tarjadi silih baganti, Laksamana Nala adalah sa urang
Panglima nang sangat bapangalaman di medan partampuran, sadangkan Panglima
Alai adalah sa urang panglima nang cerdik wan manguasai medan. Kada karasaan
matahari cundung ka Barat parak sanja sudah, kada lawas tadangar suara tarumpit
sangkakala tanda paraian ahirnya partampuran di hantiakan hulu samantara
gasan disambung pulang isuk hari. Pina lamah bajalan kadua pasukan ka tampat
paristirahatan masing-masing kalapahan imbah saharian batampur. Nang mati di
kubur akan nang luka di tandu di bawa ka barak.
Di tenda komando pasukan Majapahit nampak bakumpul para senopati Majapahit
wan bubuhan tukuh dunia parsilatan, rapat dipimpin langsung ulih Laksamana Nala.
Bubuhannya ma evaluasi hasil partampuran hari itu wan ma atur strategi gasan
isuk wan malam nintu, karana mun malam hari ini biasanya jatah pasukan intelijen
nang bagarak, gasan mangatahui kalamahan musuh atawa maulah sabotase gasan
pasukan musuh.
inti dari kakuatan pasukan Tanjungpuri ada pada kelima panglimanya nang haratharat, ulih sabab itu kalima urang ni harus kita singkirkan hulu sabalum mahancur
akan Karajaan Tanjungpuri ujar Laksamana Nala
amun kaya itu itu ijin akan hamba manjalan akan tugas ini laksamana sahut Lowo
Ijo seorang tokoh parsilatan dunia hitam nang jadi pasukan bayaran Majapahit.
Lowo Ijo tarkanal lawan ilmunya nang bisa maulah urang taguringan wan inya bisa
tarabang alias baisi ilmu maringankan awak, di Majapahit Lowo Ijo tarkanal sabagai
pambunuh bayaran no 1 jarang ada kurbannya nang kawa salamat dari aksi
pambunuhannya, ilmu andalannya bangaran sosro birowo
Malam itu di basis partahanan Karajaan Tanjungpuri nampak bajaga-jaga bubuhan
pasukan Tanjungpuri, angin batiup sapui-sapui wan hawanya dingin bangat, di
tangah malam nang kadap nangintu nampak malibas sasusuk humbaya masuk
kadalam basis partahanan pasukan Tanjungpuri, bubuhan panjaga nang tadi siap
siaga bajaga-jaga tiba-tiba lintuk tarabah taguringan. Siapakah humbaya tadi nang
malibas kada tadangar bunyinya tadi, itulah si Lowo Ijo sa urang pambunuh bayaran
no 1 di Majapahit nang rancak jadi langganan buhan pajabat gasan mahabisi lawan
pulitiknya, nang kaya kisah tragedi Blambangan dimana ada intrik dan konspirasi
antar pajabat di Majapahit yang barahir wan matinya sa urang Adipati di
Blambangan secara misterius, di duga matinya Adipati Blambangan akibat
perbuatan Lowo Ijo nang mandapat pasanan dari bubuhan pajabat Majapahit
nang kada katuju maliat karir Adipati Blambangan nang camarlang. Wayahni si

Lowo Ijo mandapat tugas gasan mahabisi bubuhan panglima karajaan Tanjung puri.
Tapi di tangah kakadapan malam nintu nampak jua sapasang sorot mata manatap
tajam, matan tadi inya kada lapas manjanaki humbaya nang malibas masuk
kadalam basis partahanan pasukan Tanjungpuri. Kamana haja si Lowo Ijo bagarak di
umpatinya. Sadar bahwa sudah katahuan, maka Lowo Ijo bamandak mahadang
urang nang matan tadi maumpati inya tarus, sakalinya nang ma umpati tadi
Panglima Hamandit. pilih mati atawa manyarah baik-baik ikam garatak Panglima
Hamandit Haha..jaga muntung ikam kakanak ai, ikam balum tahu wan siapa
bahadapan, aku ni si Lowo Ijo tokoh sakti dunia hitam di tanah Jawa sahut Lowo Ijo
Kada banyak pander lagi di sarangnya langsung si Lowo Ijo ulih Panglima Hamandit
wan pukulan tangan kosong, capat bangat garakannya wan ringan tapi
mangandung tanaga, tapi nang ngaran Lowo Ijo ni pandikar pilih tanding, sakali
manjajak tanah haja maluncat sing tinggian Lowo Ijo ka atas mahindar pukulan
barantai nang sambung manyambung matan Panglima Hamandit, tapi panglima
Hamandit lain urang sambarangan jua karana inya lawas malang malintang di dunia
parsilatan tanah Borneo sabalum inya manjadi panglima Karajaan Tanjungpuri, ilmu
silatnya aliran campadih nang manjadi andalan lima panglima badangsanak nang
manjadi panglima karajaan Tanjungpuri. Sarangan tadi rupanya tipuan haja karana
kada lawas inya mangaluar akan tandangan kilat baputar sambil tarabang ka arah
Lowo Ijo nang masih malayang di udara. Takajut banar si Lowo Ijo parak banar
sudah inya kana tinjak untung inya kawa mambuang awak ka higa walau akibatnya
inya tagulung di tanah karana kahilangan ka saimbangan dapat sarangan nang sing
capatan. Itulah jurus silat aliran campadih nang bangaran Bakantan Hamuk.
Maliat parmainan silat panglima Hamandit nang luar biasa, si Lowo Ijo kada handak
mambuang waktu wan tanaga lagi inya langsung mangaluar akan kajiannya nang
sangat tarkanal wan di takutani di tanah Jawa yaitu ilmu Sosro Birowo ujar bila
kana pukulan Sosro Birowo nangini, batu nang ganalnya kaya hadangan gin bisa
hancur. Maliat musuh mangaluar akan kajiannya lakas jua Panglima Hamandit
mangaluar akan kajiannya jua nang bangaran Sayipi Api ujar habar napa haja
nang kana pukulan sayipi api nangini jarang nang kawa batahan hidup jangankan
kana pukulannya tagatuk tangannya gin puhun ganal bisa layu daunnya wan kada
lawas mati. Ilmu Sayipi Api nangini ulahan Datu Intingan, kada sambarang urang
kawa malajari ilmu nangini karana mun kada tahu caranya bisa manimbul akan
mudarat nang luar biasa. DAGUMM tadangar bunyi ladakan sing hangkuyan
wayah kadua ilmu pukulan tadi ba adu, takipai badudua si Lowo Ijo wan Panglima
Hamandit, si Lowo Ijo tatilantang kada singgarakan lagi, tangannya sampai kabahu
hangit, samantara Panglima Hamandit tarabah jua laip. Bagitu dahsatnya banturan
kadua ilmu tuti sampai dadaunan guguran, parsis ladakan di Hotel Marriot tapi
anihnya bubuhan pasukan panjaga kadada nang tabangunanya, itulah kahibatan
ilmu si Lowo Ijo nang bangaran ilmu sirep kawa mambius urang taguringan
sampai bunyi patir gin kada mandangar lagi karana liwar janaknya. Pas wayah nintu
kada lawas muncul pulang humbaya hirang sakalinya ada urang babaju hirang nang
datang, rupanya salain ma utus si Lowo Ijo, Laksamana Nala yang cerdas dan
bapangalaman nintu ma utus pambunuh bayaran lainnya jua nang bangaran

Gagak Ireng gasan malapis si Lowo Ijo, urangnya tinggi kurus babaju hirang
salawar hirang, Gagak Ireng ni marupakan tokoh parsilatan nang kada kawa
ditangguh umpat golongan mana, mahanu inya umpat bagabung wan golongan
putih, mahanu umpat jua bagabung wan golongan hitam, tagantung
kapantingannya asal ada haja nang hakun mambayari banyak inya umpati, ujar
habar ilmu andalannya adalah Belati Terbang ilmu manawak balatinya bidik banar
maka di aliri tanaga dalam ha pulang, tawakan balatinya bisa manambus dinding
waja. Maliat Lowo Ijo kada singgarakan lagi lakas inya baparak, maliat ka adaan si
Lowo Ijo takajut banar inya, lakas inya mangaluar akan balatinya lalu di tataknya
kadua tangan Lowo Ijo nang hangit tadi, imbah manatak tangan Lowo Ijo di
totoknya jalan darah di tangan Lowo Ijo sakira kada pandarahan, rupanya imbah ba
adu pukulan tadi kakuatan ilmu sayipi api ampun Panglima Hamandit kawa
manambus ilmu pukulan sosro birowo si Lowo Ijo. Bila tangannya nang hangit ti
kada lakas ditatak bisa malalar ka sabarataan awak wisa pukulan sayipi api tadi.
Imbah manatak tangan Lowo Ijo inya ma itihi ka arah Panglima Hamandit nang
tatirungkup laip, rupanya efek pukulan Sosro Birowo harat jua sampai maulah
Panglima Hamandit laip. Maliat Panglima Hamandit kada badaya timbul niat jahat
Gagak Ireng, diparakinya Panglima Hamandit nang kada sing garakan lagi, imbah
parak di arah akannya balati ka dada Panglima Amandit handak dicucuk akannya.
BUNGUL bangat siapa ikam ni pangacut banar handak manikam urang laip tibatiba ada suara di balakang Gagak Ireng Takajut bangat Gagak Ireng Maliat muncul
seorang nang muhanya mirip banar wan Panglima Hamandit, sakalinya Panglima
Tapin sudah badiri di balakangnya sambil bakacak pinggang Manahan sarik maliat si
Gagak Ireng handak babuat culas wan dingsanak kambarannya, rupanya ilmu sirep
Lowo Ijo kada tadas mampangaruhi Panglima Tapin.
Maliat kadatangan Panglima Tapin, sacapat kilat Gagak Ireng manawak akan balati
tadi pakai tanaga dalam ka arah Panglima Tapin, maluncur sing darasan balati tuti,
namun Panglima Tapin kada handak mambuang waktu, di kibas akannya tangannya
ka muka, lalu mandisap hawa dingin kaluar sing darasan mahantam balati terbang
ampun Gagak Ireng, langsung takipai belati tuti patah tiga, Panglima Tapin nang
salain harat main kuntau harat jua manari japin ni kada alang-alang lagi mangaluar
akan ilmunya, rupanya tadi tu pukulan Sayipi Angin tingkat ka-10 atau tingkatan
nang paling harat, imbah mahantam balati tuti, angin pukulan Sayipi Angin ti
batarus mahantam Gagak Ireng, tapi hirannya awak Gagak Ireng kada papa,
bagarak gin kada kana Pukulan Sayipi Angin tuti.
Ha..ha..ha saitu haja kah ilmu bubuhan Panglima Tanjungpuri ujar Gagak Ireng ma
nawa akan Panglima Tapin.
Babaya Imbah tatawa langsung muntah darah si Gagak Ireng, matan hidung,
talinga sampai mata kaluar darah, itulah kahebatan ilmu pukulan Sayipi Angin
ampun Panglima Tapin, bujur pang mun kana luarnya kada papa tapi sabanarnya
efek pukulan ti mahancur akan organ di dalam awak. Ilmu Sayipi Angin ni ulahan
Datu Dayuhan matan Gunung Maratus. Syarat manguasai ilmu ni ngalih bangat wan

ilmunya saurang nang mamilih bajuduh wan urangnya. Imbah kaluar darah matan
muntung, talinga sampai mata nintu lalu mati salajur ai si Gagak Ireng dalam ka
adaan nang manyadihkan wan manakutkan.
Imbah nintu badadas Panglima Tapin mamaraki Panglima Hamandit nang masih laip,
imbah dipariksanya sakalinya kada papa, banyak nang baiknya haja lagi, imbah
disalur akannya tanaga dalam ka awak Panglima Hamandit ba angsur-angsur laluan
inya sadar.
dasar harat nang ngaran kajian Sosro Birowo tu sakalinya ujar Panglima
Hamandit gagarunum.
tapi harat lagi ilmu Sayipi Api ampun ikam Dit ai, ca itihi ha si Lowo Ijo, caka
tangannya kada lakas di tatak kawannya bisa hangit sa awakan urangnya ujar
Panglima Tapin.
Bingung Panglima Hamandit maliat ada dua ikung urang garambangalan tarabah
nang saikung pagat tangan saikungnya limbui darah, imbah nintu kada lawas gigir
bubuhan pasukan Tanjungpuri kamasukan panyusup, malam nintu jua bubuhan
panglima langsung rapat gasan ma antisipasi kajadian-kajadian salanjutnya.
Isuknya giliran pihak pasukan Majapahit nang gigir, di muka parkimahan pasukan
ada dua sosok tubuh, saikung sudah mati saikungnya ma antara, dua sosok tubuh
nintu kada lain si Lowo Ijo wan Gagak Ireng. Sing sarikan Laksamana Nala, hari
partama haja sudah kahilangan tiga ikung jaguan andalannya yaitu Senopati Gajah
Sora, Lowo Ijo wan Gagak Ireng. Hari ini inya batekad akan manyarang pasukan
Tanjungpuri habis-habisan. Pasukan Bhayangkara disiap akannya gasan
manangkap Raja Tanjungpuri hidup-hidup gasan dijadiakan bukti ka hadapan Gajah
Mada. Imbah tarumpit sangkakala babunyi lalu tarjadilah perang nang sungguh
hibat, sakali ni bubuhan pasukan Majapahit bagarak frontal dengan mamanfaat
akan kalabihan pasukannya nang bajumlah labih banyak di banding Tanjungpuri,
taktik nang kaya ini memang maulah perang lakas tuntung tapi tantunya korban
akan lebih banyak. Pasukan Gajah berada di baris pamukaan mambuka jalan,
tahambur pasukan Tanjungpuri, sing banyakan nang matian di jajak gajah, abut
Panglima Tabalong nang ada di barisan muka mahadang sarangan musuh.
Bubuhannya memang kada suah batampur malawan pasukan bagajah ni
sabalumnya. Maliat ka adaan nang damikian lalu bahimat Panglima Alai nang
bartanggung jawab ma atur strategi pasukan mamutar utak, imbah itu inya
kaingatan sasuatu, di kiyaunya Panglima Pitap, dibisikinya sasuatu katalinga
Panglima Pitap nang masih sapupunya, angguk-angguk ha si Panglima Pitap ti
paham.
Di tangah-tangah sarangan pasukan Gajah ti, timbul gigir saluruh pasukan
Majapahit imbah munculnya tiga orang sakti nang tarabang kada bajajak di tanah,
sakalinya nang batiga ti Panglima Pitap, Panglima Sampanahan wan Panglima
Paramasan, bubuhan Panglima Dayak nang marupakan sapupunya Panglima

Tanjungpuri, kadatangan tiga Panglima Dayak ni di sambut hujan panah oleh


pasukan Majapahit nang manunggang Gajah, tapi hirannya kada sauting pun panah
nang kawa manambus awak tiga panglima ti. Imbah parak lalu tiga Panglima Dayak
ti manimbai sasuatu ka arah gajah-gajah pasukan Majapahit, sakalinya bubuhannya
ti manimbai sarang kararangga ka arah pasukan gajah napang ada pada tumbar
kararangga di awak gajah ada nang masuk katalinga, kamata wan hidung gajah,
pada hamuk banar am gajahnya ti bukahan kada karuan tampuh lagi, ada nang
bukah tuju kasungai, ada nang tuju kahutan, ada jua nang babulik ka arah pasukan
Majapahit napang ada pada mucai barisan pasukan Majapahit banyak nang matian
jua di jajak gajah.
Habang muha Laksamana Nala maliat kajadian nintu lalu di suruhnya pasukan
khusus Majapahit nang bangaran pasukan Bhayangkara untuk basiap-siap
bagarak
Nang ngaran pasukan Bhayangkara ni sakalinya dasar harat banar, garakannya
capat wan sigap, banyak tantara karajaan Tanjungpuri nang matian dapat pasukan
Bhayangkara ninih. Tujuan pasukan khusus ni jalas yaitu manangkap Raja
Tanjungpuri. Abut bubuhan pangawal Raja tamasuk Panglima Balangan nang
batugas mangawal Raja. Di bantu 100 ikung pasukan Dinding Raja nang batugas
mangawal Raja, Panglima Balangan mahadang pasukan Bhayangkara. Tarjadilah
partampuran hebat antara pasukan Bhayangkara malawan pasukan Dinding Raja,
kadua kalumpuk pasukan ni sakalinya tardiri dari urang-urang sakti samunyaan.
Sadikit dami sadikit pasukan Bhayangkara nang sudah tarkanal ka saluruh
Nusantara nintu kawa manggasak pasukan Dinding Raja pimpinan Panglima
Balangan. Malihat kaadaan nintu lalu tadangar suara sing nyaringan mangaum.
AArrghtarnyata Panglima Balangan barubah jadi raksasa, awaknya baganal
rupanya Panglima Balangan mangaluar akan ilmu Gajah andalannya, habis am
takipaian bubuhan pasukan Bhayangkara di hamuknya. Maliat pasukannya purak
puranda di hamuk Panglima Balangan, komandan pasukan Bhayangkara nang
bangaran Senopati Arya Diparaja lakas mahadang Panglima Balangan. Senopati
Arya Diparaja ni marupakan murid utama Maha Patih Gajah Mada nang mawarisi
ilmu Lembu Sekilan andalan Maha Patih Gajah Mada, ujar habar ilmu ni kadada
tandingannya di dunia parsilatan tanah Jawa.
Perang tanding antar kadua Panglima pun tarjadi, sing ramian, bubuhan pasukan
nang tadi barawis tabalik dudukan balingkar manuntun kumandannya batampur.
Pamulaan kaduanya sama-sama bakuntau mangaluar akan ka ahlian silat masingmasing, garakannya capat wan batanaga maka satiap pukulan atawa sipakan
mangandung tanaga dalam, tanganga-an buhan prajurit nang manuntun maliat
kasaktian pamimpinnya masing-masing. Senopati Arya Diparaja mengeluarkan jurus
silat Banteng Ketaton nang marupakan jurus silat aliran Bantala Parwa nang
tarkanal di Majapahit. Sementara Panglima Balangan mangaluar akan jurus kuntau
Bangkui Maratus nang marupakan salah satu jurus andalan silat aliran

Campadih. Kaduanya batampur dangan panuh konsentrasi karana lingah sadikit


haja bisa calaka. Sakali dua ada haja pang kadua panglima ti kana pukul tapi karana
sudah mamasang kajian sa awakan maka kada tarasa efek pukulan tarsabut.
Panglima Balangan nang masih mamasang ilmu Gajah awaknya tatap ganal karas
kaya batu walau damikian lawas kalawasan inya marasa sakit jua dapat pukulan
ilmu Lembu Sekilan, namun sakalinya Senopati Arya Diparaja kaya itu jua handak
banar sudah inya mambawai ampihan batampur napang asa habis tanaga
mangaluar akan ilmu Lembu Sekilan tapi inya supan bapadah badahulu.
Jauh matan situ nampak jua masih pasukan besar kadua karajaan lagi batampur,
Panglima Tabalong mamimpin di garis pamukaan, samantara Panglima Hamandit
wan Panglima Tapin di bantu bubuhan tukuh parsilatan lainnya lagi bahadapan wan
bubuhan padikar Majapahit nang di siwa Patih Gajah Mada. Mun diliat jalannya
partampuran kira-kira kada tuntung sahari pang.
Di antara hiruk pikuk partampuran nampak Laksamana Nala lagi bahadapan wan
Panglima Alai.
ikam maliat saurang luku kada gampang pang manakluk akan karajaan kami,
karana kami akan malawan sakuat tanaga wan sa andainya bubuhan kami kalah
jua, kami akan berikan seribu luka dahulu kapada kalian ujar Panglima Alai
sabagai sasama Panglima, ikam pasti tahu mun nang ngaran parintah walau kaya
apapun risikunya tatap akan kami jalankan sahut Laksamana Nala
ikam sabagai Panglima nang bapangalaman ikam tantunya sudah kawa mambaca
kaya apa hasil dari paparangan nangini, prajurit ikam batampur atas semangat
manjalankan parintah, sadangkan kami batampur atas samangat mampartahankan
sagalanya nang kami punya, capat atau lambat mental parajurit ikam akan turun,
karana kami akan tarus malawan ujar Panglima Alai
kalah manang urusan kadua tapi sabagai prajurit sajati nang patuh wan titah
karajaan kami akan terus berperang sampai seluruh Nusantara bertekuk lutut di
bawah kekuasaan Majapahit sahut Laksamana Nala.
amun nintu kahandak ikam, kadada jalan lain lagi kami akan partahankan karajaan
kami dengan sagala daya dan upaya, salama masih ada mengalir darah katurunan
kami, sepanjang masa itu jua kami kada pacangan suah tunduk wan kaum panjajah,
labih baik mati babantal tumbak dari pada hidup di parbudak, kadada dalam kamus
kahidupan kami sabagai urang Borneo manganal istilah manjalani hidup sabagai
budak ujar Panglima Alai
Sabujurnya Laksamana Nala kawa mambaca ka adaan, kada mungkin mamaksa
akan tarus batampur karana kadua balah pihak mampunyai kapantingan babida,
samangat batampur prajurit Tanjungpuri nang dipimpin para panglimanya sing
ngalihan di tunduk akan, sadangkan anak buahnya sudah mulai patah samangat

karana sabalumnya sudah kahabisan tanaga batampur mati-matian malawan


Karajaan Nan Sarunai
Sebagai seorang Panglima andalan Majapahit, pantang bagi Laksamana Nala untuk
gagal dalam suatu tugas, apalagi inya adalah saudara seperguruan Maha Patih
Gajah Mada nang sama-sama baguru wadah Resi Mahayasa seorang tokoh sakti
bagalar manusia satangah dewa dari Tanah Jawa nang sudah lawas maundur akan
diri dari dunia parsilatan. Laksamana Nala ni aslinya sabujurnya urang Melayu dari
Swarnabhumi. Sawaktu lagi anum inya madam ka tanah Jawa wan baguru wadah
Resi Mahayasa. Waktu baguru wadah Resi Mahayasa ni inya batamuan wan Gajah
mada nang marupakan kakak letingannya di Parguruan. Di antara murid Resi
Mahayasa, nang badua inilah nang paling di sayangi sidin, walau saparguruan
antara Mada wan Nala ni banyak parbidaan. Mun Mada urangnya pintar tapi
ambisius sadangkan Nala cenderung pandiam tapi mempunyai prinsip nang kuat.
Karana bida karakter itulah ahirnya Resi Mahayasa mawaris akan ilmu nang babida
jua gasan Mada wan Nala. Mada mandapat warisan ilmu Lembu Sekilan nang
cenderung barsipat menyerang sadangkan Nala mandapat warisan ilmu Panca
Raga nang cenderung basipat bartahan. Karir militer kaduanya di mulai matan
manjadi pasukan Bhayangkara yaitu pasukan khusus Majapahit. Kaduanya jadi
tarkanal sawaktu manyalamat akan Prabu Jayanegara (1309-1328) dari
pambaruntakan Ra Kuti. Sejak saat itu kaduanya jadi prajurit kasayangan Prabu
Jayanegara. Antara Prabu Jayanegara wan Laksamana Nala ni masih ada hubungan
kaluarga karana Umanya Prabu Jayanegara nang bangaran Dara Petak adalah
urang Melayu jua kaya Laksamana Nala. Sabalum manyarang tanah Borneo dalam
ekspedisi Militer ke dua ni, pada Tahun 1357 Laksamana Nala mangganii Gajah
Mada dalam Perang Bubat yaitu peperangan antara karajaan Majapahit malawan
karajaan Pajajaran gara-gara kasalah pahaman. Perang Bubat sabujur ja kada parlu
tarjadi caka nang badiplomasi adalah Laksamana Nala namun karana pucuk
pimpinan ada di tangan Gajah Mada nang pangarasan maka ahirnya tarjadilah
Perang Bubat nang ba akibat tarbunuhnya Raja Pajajaran nang bangaran Prabu
Lingga Buana, maliat abahnya mati lalu anak Prabu Lingga Buana nang bangaran
Dyah Pitaloka mati bunuh diri. Padahal Dyah Pitaloka ni rancananya handak di lamar
Prabu Hayam Wuruk Raja Majapahit. Akibat paristiwa ni Hayam Wuruk lawas kada
bataguran wan Gajah Mada, namun karana Gajah Mada banyak bangat jasanya wan
Majapahit maka Hayam Wuruk kada wani ma ampihi Gajah Mada dari jabatan Patih
walaupun sabujurnya banyak kalangan politikus istana nang mausul akan hak
angket gasan ma ampihi Gajah Mada jadi Patih Karajaan wan mausul akan jabatan
Patih di julung wadah Laksamana Nala haja.
Kambali ka kisah partampuran antara Majapahit wan Tanjungpuri, waktu itu
Laksamana Nala sudah bahadapan wan Panglima Alai.
aku akan tarik pasukan Majapahit mun ikam kawa ma alah akan aku dalam
partarungan satu lawan satu ujar Laksamana Nala.

ayuha mun kaputusan ikam kaya itu, tapi mun aku kalah manang tatap kada
pacang manyarah akan karajaan Tanjungpuri gasan tunduk kapada Majapahit,
barsiap-siaplah sahut Panglima Alai.
Lalu kaduanya bakalahi satu lawan satu mandaru-daru babunyi tumbak Naga
Geni ampun Laksamana Nala garakannya sing capatan manyambar-nyambar kaya
ular naga sabagai sanjata pusaka ganggaman tantunya tombak Naga Geni
mampunyai kakuatan gaib. Tombak inilah nang mambunuh Raja Anyan raja
Karajaan Nan Sarunai. Tiap kali tumbak Naga Geni manyambar jangankan kana
hujung tumbaknya, kana anginnya gin barasa panas, tapi panglima Alai gin baisi
ganggaman jua sanjata babantuk karis nang bangaran Balitung dangan lincahnya
Panglima Alai mamutar sanjatanya manangkis sarangan tombak Laksamana Nala
wan tiap ada kasampatan baganti manyambar manyarang, Balitung ni sabujurnya
sanjata nang jarang di pakai bakalahi karana sipat pusaka Balitung tu gasan
malindungi, namun kali ini rupanya Balitung tapaksa mangaluar akan apuahnya
nang sanggup manetralisir hawa panas tumbak Naga Geni. Bila kadua sanjata ba
adu kaluar kambang api, babunyi karintingan, tuhuk sudah bakalahi pakai sanjata,
tapi sama-sama kada kawa saling ma alah akan, lalu bubuhannya pakai ilmu
kasaktian pulang. Laksamana Nala langsung mangaluar akan Kajiannya nang
bangaran Panca Raga Laksamana Nala ba ubah jadi lima ikung, kalimanya
mangurung Panglima Alai, abut Panglima Alai kada katangkisan, bingung inya
handak mahantam nang mana. Itulah kahibatan ilmu Panca Raga, inya dapat ma
alih sukmanya ke setiap raganya nang bajumlah lima, satiap panglima Alai
mahantam salah satu dari lima raga, maka sukma nang kana hantam bapindah ka
raga sautingnya, suah salah satu raga Laksamana Nala hancur hangit sa awakan
kana pukulan sayipi api nang di lapas akan Panglima Alai, tapi tiba-tiba sukmanya
bapindah ka raganya nang lain, sadangkan nang hancur kana pukulan sayipi api ti
hidup pulang ba asa. Karana sudah tahu kaharatan ilmu Laksamana Nala lalu
Panglima Alai mangaluar akan ilmu nya nang paling hanyar nang bangaran Badai
Gunung Maratus ilmu ni hanyar haja di ulah akan Datu Dayuhan wan Datu Intingan
di puncak Maratus sana imbah balampah 40 hari 40 malam wan kada suah lagi di
guna akan. Ibaratnya ilmunya ni masih puga kaluaran pabrik.
Kita satumat bajinguk ka partarungan antara Panglima Balangan nang mangaluar
akan ilmu Gajah malawan Senopati Arya Diparaja nang mangaluar akan ilmu
Lembu sekilan limbui sudah paluh kaduanya. Panglima Balangan nang urangnya
bungas pas mangaluar akan ilmu Gajah baubah jadi mambari takutan, awaknya
baganal wan bawarna hijau kaya Hulk ilmu Gajah ni ulahan Datu Dayuhan wan
Datu Intingan wayah lagi anum pas madam ke negeri Siam, di sana kaduanya dapat
inspirasi maulah ilmu Gajah. Samakin lawas ahirnya Senopati Arya Diparaja ka
uyuhan mangaluar akan ilmu Lembu Sekilan sedikit dami sedikit tanaganya makin
balamah, Panglima Balangan kada marasa sakit lagi tiap kana pukulan Lembu
Sekilan sabujurnya ilmu Senopati Arya Diparaja ni balum sampurna banar
dikuasainya. Maliat musuhnya sasain lamah, makin bahimat Panglima Balangan

Bahamuk, di saat nang kritis tu barkalabat sa susuk bayangan mambantu Senopati


Arya Diparaja, sakalinya nang masuk adalah seorang pandikar muda nang manjadi
bagian pasukan Majapahit bangaran Kebo Wungu. Mandapat bantuan dari Kebo
Wungu maka selamatlah panyawaan Senopati Arya Diparaja nang sudah di hujung
tanduk ti. Kebo Wungu adalah seorang pendekar muda yang sedang naik daun
namanya di dunia parsilatan Tanah Jawa. Kebo Wungu murid dari Begawan
Tirtamaya dari puncak gunung Semeru, inya terpanggil bagabung wan pasukan
Majapahit karana handak mancari pangalaman
Dikaruyuk ulih dua orang sakti ahirnya Panglima Balangan tadasak jua, maliat
pimpinannya di karuyuk, lalu mancapil seorang anak buah Panglima Balangan nang
bangaran Badalungga mambantu, Badalungga ni sabalum masuk jadi tantara
karajaan, inya ni adalah bubuhan urang dunia parsilatan jua murid dari Datu Rajang
Kaliwang, karana kaharatan wan ka ahliannya inya di masuk akan kadalam pasukan
khusus karajaan Tanjungpuri wan manjabat sabagai wakil kumandan alias tangan
kanannya Panglima Balangan. Rami pulang bahantam satu lawan satu, Panglima
Balangan malawan Senopati Arya Diparaja sadangkan Badalungga malawan Kebo
Wungu.
Kambali ka kisah Laksamana Nala wan Panglima Alai, imbah kada kawa jua ma alah
akan ilmu Laksamana Nala, ahirnya Panglima Alai mangaluar akan ilmunya nang
paling hanyar, rupanya Datu Dayuhan wan Datu Intingan sudah dapat pirasat
bahawa ilmu bubuhan Majapahit pasti sing haratan wan bamacam-macam sahingga
dua Datu sakti tanah Borneo nang sudah malanglang buana sampai ka nagari
Tiongkok manyiap akan sabuah ilmu gasan manandingi kasaktian bubuhan
panglima Majapahit. Imbah bakunsintrasi satumat lalu di alir akannya saluruh hawa
murni di awak di tuyuk akan ka kadua talapak tangan, imbah itu timbul banyala
warna putih ka kuning-kuningan tangan Panglima Alai sambil sadikit basanam
Manahan hinak, imbah itu di lapas akannya saluruh tanaga sakti nang takumpul di
kadua talapak tangan sambil, bakilalap cahaya putih kakuningan bacampur hawa
dingin mahantam ka arah lima ikung awak Laksamana Nala, laksana dihantam
badai nang dahsat, tarabang awak Laksamana Nala kalilimanya walau inya sudah
bausaha Manahan sakuat tanaga. Itulah kaharatan ilmu pukulan Badai Gunung
Maratus nang sanggup mahantam lima sasaran sakaligus jangankan lima, sapuluh
ikung gin kawa dihantam sakali pukul haja.Samantara awak Laksamana Nala nang
bajumlah lima ikung babulik jadi saikung haja, awaknya malayang bapuluh-puluh
tombak namun sabalum gugur ka tanah ada sesosok bayangan putih manyambar
awak Laksamana Nala. Tarnyata bayangan putih ti saurang tuha nang babaju putih,
janggut sidin sing panjangan bawarna putih, rambut sidin bagalung bawarna putih
jua mun diliat putungan tu saku tuha bangat urangnya tapi masih taliat gagah
badiri sambil ma angkat awak Laksamana Nala nang laip kana pukulan Badai
Gunung Maratus.
siapa hampiyan wahai urang tuha ujar Panglima Alai

aku adalah Resi Mahayasa paguruan Laksamana Nala sahut urang tuha ti.
Takajut banar Panglima Alai mandangar ngaran urang tuha ti nang tarnyata Resi
Mahayasa tokoh sakti tanah Jawa nang bagalar manusia satangah dewa. Ba arti
mun sawat sidin ni turun tangan artinya Majapahit sarius banar handak manakluk
akan Tanjungpuri.
labaram, mun mahadapi nang saikung ni mun kada bubuhan tuha-annya maka am
nang turun ujar Panglima Alai gagarunum dalam hati.
Wahai Resi yang bijaksana, kanapa hampiyan turun tangan umpat manyarang
karajaan kami, satahu ulun pian tu urang nang kada katuju wan panjajahan ujar
Panglima Alai batakun
he..he..he aku sebagai orang tuha kada pacang umpatan ma urusi urusan pulitik
aku datang ka sini hanya ingin manyalamat akan panyawaan muridku nang
bangaran Laksamana Nala, tarnyata aku sudah kawa manduga bahawa ilmu
muridku balum sanggup manandingi kasaktian bubuhan panglima Tanjungpuri ujar
Resi Mahayasa
lamun kaya itu tapaksa ai hampiyan ulun tangkap jua karana sudah mambantu
pihak Majapahit nang handak manyarang karajaan kami ujar Panglima Alai
Imbah ba ucap kaya itu di hantamnya Resi Mahayasa pakai pukulan Badai Gunung
Meratus mangguruh angin mahantam ka arah Resi Mahayasa, tapi sidin kada
mahindar saikit pun, sidin ma angkat tangan sidin haja ka muka, langsung basadin
angin ribut ti hilang kaya di isap tangan Resi Mahayasa. Takajut banar Panglima Alai
tapi inya kada putus asa di sarangnya pulang ba asa pakai pusaka balitung di
kurungnya Resi Mahayasa wan garakan nang sing capatan, sambil sasakali malapas
akan pukulan Sayipi api wan sayipi angin, tapi rupanya Resi Mahayasa masih kawa
mahindar dengan garakan nang labih capat lagi, maka sidin sambil bagindungan
Laksamana Nala, bahkan sakali bakipik haja tangan sidin takipai pusaka balitung di
tangan Panglima Alai. Imbah itu tarasa angin panas ma arah ka Panglima Alai
sawaktu Resi Mahayasa mangibas akan tangannya nang kadua kali ka arah
Panglima Alai. Pucat basadin muha Panglima Alai awaknya kaku kaya takunci kada
kawa bagarak mahindar, hanyar sakali ini inya tadapat musuh nang liwar saktinya,
namun kada lawas tadangar urang tatawaan di balakangnya, sabarkas angin dingin
mahadang angin panas nang dilapas akan Resi Mahayasa. Bagantar tanah imbah
kadua ilmu pukulan jarak jauh nintu batamu, banyak prajurit Majapahit maupun
Tanjungpuri nang taduduk, imbah inya ba kulih ka balakang nampak seorang tuha,
nang saikung basalawar handap babaju kulit kayu basandangan butah, kapala balilit
laung, nang saikung basalawar panjang balilit tapih dipinggang, sama pada
balaung. Sakalinya manusia nang badua ni Datu Dayuhan wan Datu Intingan dari
puncak Gunung Maratus. Rupanya nang mangirim akan pukulan jarak jauh ti Datu
Intingan karana nampak sidin tadadar dua langkah, sama halnya wan Resi

Mahayasa nampak tadadar jua dua langkah ka balakang, ba arti tanaga sakti
kaduanya saimbang.
Salam hurmat gasan Datu badua, sanang bisa batamuan wan tukuh sakti tanah
Borneo, sanang jua bisa marasa akan pukulan Talapak Balian nang legendaris di
dunia parsilatan itu langsung dari nang ampunnya ilmu ujar Resi Mahayasa sambil
babungkuk mambari hurmat.
haw napa ti habar maka dangsanak matan tanah jawa nang bagalar manusia
Satangah Dewa datang ba ilang ka wadah kami, sanang jua bisa marasa akan
pukulan Serat Sukma nang langka nintu sahut Datu Intingan mambalas mambari
hurmat
Partampuran tamandak imbah kamunculan urang-urang sakti tarsabut, pasukan
Majapahit di suruh batahan ulih Senopati Arya Diparaja nang samantara maingkuti
komando tartinggi pasukan Majapahit, karana pimpinan tartingginya yaitu
Laksamana Nala dalam ka adaan barhalangan alias masih kada sadarkan diri imbah
kana pukulan Badai Gunung Maratus nang dilapas akan Panglima Alai. Karana
kadatangan urang-urang sakti tarsabut maka ahirnya Raja Tanjungpuri nang bagalar
Sri Baginda Darmapala turun langsung manyambut. Imbahnya katiga urang sakti
nintu di bawa ka tenda Raja, samantara Laksamana Nala nang laip dirawat dalam
tenda pangubatan Pasukan Karajaan Tanjungpuri.
Hamba mamuhun maap atas tarjadinya paparangan ini, sabagai paguruan dari
Laksamana Nala wan Patih Gajah Mada hamba turut prihatin atas kajadian ini ujar
Resi Mahayasa.
Mungkin itulah katatapan sang pancipta bahwa hal ini harus tarjadi, mari kita ambil
hikmahnya haja sahut Sri Baginda Darmapala.
Sasuai janji Laksamana Nala bahawa lamun Panglima Alai kawa ma alah akan inya,
maka saluruh pasukan Majapahit akan di tarik mundur, hamba akan suruh Senopati
Arya Diparaja untuk menarik mundur saluruh pasukan Majapahit ujar Resi
Mahayasa
Silahkan tuan Resi kami akan mengawal pasukan Majapahit sampai naik ka kapal,
ulun salaku Raja Tanjungpuri mengucapkan salam hormat tak terhingga kapada Resi
Mahayasa seorang sakti nang bagalar Manusia satangah Dewa nan bijaksana ujar
Sri Baginda Darmapala mahurmat
Ujar habar andika sudah lawas ma undur akan diri matan dunia kangaw kanapa
hari ini maka mandadak mancungul disia ujar Datu Dayuhan sambil cipus-cipus
manginang
Itulah naluri seorang guru, manakala sang murid dalam ka adaan tarancam
nyawanya pasti sang guru kada purun maliat akan, kira-kira sama luku wan
hampian badua ni jua sahut Resi Mahayasa.

haha.. betul..betul..betul ujar Datu Dayuhan


aku basyukur kawa marasa akan dahsyatnya pukulan Talapak Balian nang tarkanal
nintu, ujar habar bujurkah pukulan Talapak Balian ni nang mambunuh Nini Yaksa si
Raksasa Gunung wan Datu Sumaliing tokoh parsilatan dunia hitam di pulau Borneo
sawaktu hampian badua dahulu lagi anum ujar Resi Mahayasa
Sawaktu lagi anum kadua Datu ni sudah tarkanal bangat di tanah Borneo, imbah
kawa mambunuh raksasa gunung nang sing saktian bangaran Nini Yaksa. Dahulu
di pagunungan Maratus ada hidup raksasa gunung nang katuju mamakan manusia,
suah dahulu satu pleton pasukan karajaan nang bajumlah 30 ikung handak
manangkap Nini Yaksa, timbul 30 ikung pasukan ti di makan Nini Yaksa sabarataan.
Nini Yaksa ni sakti banar, kada tadas di timpas wan di tumbak, lalu datang Dua
ikung pamuda nang hanyar imbah tuntung baguru di puncak Maratus nang ka
saratus (puncak maratus ni ada saratus buting, sambilan puluh sambilan kawa diliat
wan didatangi tapi nang kasaratus ni gaib kada sabarataan urang kawa maliat wan
mandatangi). Pamuda nang badua ti sakalinya Dayuhan wan Intingan. Imbah
bahadapan wan Nini Yaksa tuhuk Dayuhan wan Intingan kada kawa jua ma alah
akan Nini Yaksa, imbah tu tapaksa ai buhannya badua ti mangaluar akan ilmu
Talapak Balian imbah kana hantam pukulan Talapak Balian ti hanyar mati si Nini
Yaksa nang sakti banar tuti. Sadangkan Datu Sumaliing adalah saurang tukuh
parsilatan dunia hitam di tanah Borneo nang sakti banar baisi ilmu Ludah Batu
siapa haja nang kana ludah sidin bisa jadi batu, suah dahulu sabuah kampung di
Pagunungan Maratus di ubah sidin jadi batu sakampungan. Tapi ahirnya Datu Sakti
gulungan hitam nintu mati dibunuh si Dayuhan wan Intingan pakai ilmu Talapak
Balian. Ujar habar ilmu Talapak Balian ni sama haratnya wan ilmu Telapak Buddha
nang tarkanal matan parguruan shaolin di tanah Tiongkok sana.
Mandangar pujian Resi Mahayasa lalu tatawa ai Datu Intingan.
haha..tapi pukulan Talapak Balian kada kawa ma alah akan pukulan Serat Sukma
ampun Resi nang tiada duanya di dunia parsilatan ni ujar Datu Intingan marandah
Ilmu Serat Sukma ni ilmu langka, sing banyakan padikar di tanah Jawa handak
balajar ilmu ni tapi kadada nang kawanya, murid kasayangan Resi Mahayasa haja
gin si Mada wan Nala kada di lajari sidin balum. Karana ilmu Serat Sukma ni
marupakan puncak ilmu kasaktian di dunia parsilatan tanah jawa. Bahaya banar
mun urang nang dugal bisa ilmu nangini bisa kacau tu pang dunia parsilatan. Jadi di
dunia parsilatan ada babarapa ilmu sakti tingkat tinggi nang langka wan dicari
urang bangat mun di Jawa ada Ajian Serat Sukma di Borneo ada ilmu Talapak
Balian di Tiongkok ada Telapak Buddha di Andalas (Sumatera) ada ilmu Manusia
Harimau ada sabuting lagi ilmu sakti di daerah ke Khalifahan Turki dari suku Tayli
(perbatasan Tiongkok dengan Turki) nang tamasuk ilmu sakti tertinggi di dunia
Parsilatan yaitu ilmu Thifan Po Khan.

Imbah nintu tatawaan bubuhannya ti, kaya itu pang mun bubuhan tukuh sakti ni
batamuan, imbah disurungi bamacam makanan wan minuman, ahirnya Resi
Mahayasa bamuhun pamit, sama halnya wan dua ikung Datu sakti tanah Borneo ni
bamuhun pamit jua wan Sri Baginda Darmapala.
Imbah kalahnya Laksamana Nala dalam perang tanding malawan Panglima Alai
maka partampuran antara Majapahit wan Tanjungpuri nang tarjadi pada Tahun 1358
barahir. Bulikan pasukan Majapahit di bawah komando Senopati Arya Diparaja,
kakalahan pasukan Majapahit ini kada di tulis dalam kitab Negarakertagama atas
pasanan bubuhan tukuh pulitik majapahit karana marupakan aib bagi Majapahit.
Sadangkan karajaan taklukan di pulau Borneo manurut kitab Negarakertagama
adalah Kotawaringin, sambas, Nan Sarunai wan Tanjung pura, disini sajarah ada
kasalahan ma arti akan Tanjung pura sama wan Tanjungpuri sabab Tanjung Pura tu
sabujurnya Sabuah Karajaan Melayu nang andaknya di Kalimantan Barat sadangkan
Tanjungpuri ada di Kalimantan selatan nang lataknya di kaki pagunungan Maratus.

Kagagalan Maha Patih Gajah Mada manakluk akan Tanjungpuri marupakan salah
satu cacat cela dalam karirnya sabagai Maha Patih Karajaan salain Tragedi Perang
Bubat malawan pihak Pajajaran, matan wayahnintu karir pulitik Maha Patih Gajah
Mada sasain tinggalam. Apalagi hubungan Gajah Mada wan Prabu Hayam Wuruk
kada sa baik dahulu lagi gara-gara tragedi perang Bubat. Maha Patih Gajah Mada
labih banyak mangurung diri, samantara Laksamana Nala maundurkan diri dari
jabatan Panglima Karajaan lalu sidin bulik ka tanah kalahirannya di Swarnabhumi
(Sumatera). Akibat banyaknya takanan dari para politikus Majapahit wan umur
sasain tuha ahirnya Maha Patih Gajah Mada Garing, imbah lawas garing pada Tahun
1364 sidin maninggal dunia. Saluruh Karajaan Majapahit barduka. Sri Baginda
Darmapala Raja Tanjungpuri pun umpat mangirimi ucapan babila sungkawa.
Di Tanjungpuri imbah peperangan malawan Majapahit banyak infrastruktur Karajaan
nang hancur, pahumaan banyak nang rusak kaya itu jua puhun gatah banyak nang
karingan, Palabuhan karajaan kada rami lagi karana banyak padagang nang gair
singgah imbah mandangar ada perang, maka tarjadi krisis moneter
barkapanjangan di Karajaan Tanjungpuri. Kalima Panglima Karajaan mandapat tanah
Kakuasaan masing-masing di daerah lima aliran sungai nang ba hulu di Pagunungan
Maratus sabagai hadiah dari Sri Baginda Darmapala. Daerah lima aliran sungai
nintu ahirnya bangaran sasuai galar lima Panglima Tanjungpuri. Panglima Alai
mandapat wilayah nang bangaran Batang Alai (wayah ini jadi Kabupaten HST),
Panglima Tabalong mandapat wilayah nang bangaran Batang Tabalong (wayah ini
jadi Kabupaten Tabalong), Panglima Balangan mandapat wilayah nang bangaran
Batang Balangan (wayah ini jadi Kabupaten Balangan), Panglima Hamandit
mandapat wilayah Batang Hamandit (wayah ini jadi Kabupaten HSS) sadangkan
Panglima Tapin mandapat wilayah Batang Tapin (wayah ini jadi Kabupaten Tapin).
Ada kisah manarik antara dua Panglima kambar yaitu Panglima Hamandit wan
Panglima Tapin, nang badua ni sama-sama handak wan anak Raja Tanjungpuri nang

bangaran Putri Diang Bulan, sampai-sampai nang badua ni takalahi tapi karana
sama-sama sakti, maka kaduduanya kada kawa saling ma alah akan. Ahirnya di
suruh Putri Diang Bulan ba adu ba igal, tarnyata Panglima Tapin taharat ba igal pada
Panglima Hamandit, makanya bubuhan Tapin banyak nang harat bajapin
bagandut tapi Putri Diang Bulan kada sampai hati mamilih antara badua ni
ahirnya Putri Diang Bulan manyuruh nang badua ti ba adu bapantun pulang,
sakalinya Panglima Hamandit nang taharat bapantun makanya bubuhan daerah
Hamandit ni harat-harat di bidang sastra. Karana sama-sama baisi kalabihan Putri
Diang Bulan jadi sasain bingung saurangan, karana kabibingungan ahirnya Putri
Diang Bulan mamilih kawin wan Panglima Alai, makanya bubuhan Hamandit wan
Tapin banyak nang kada katuju wan bubuhan Alai mun urusan bibinian. Panglima
Tabalong wan Panglima Balangan nang maliat Cinta sagi ampat di antara
dangsanaknya mamilih nitral kada umpat mana-mana. Datu Dayuhan wan Datu
Intingan nang maliat hal tarsabut ahirnya lakas turun tangan ba usaha marakat
akan lima dangsanak ti, makanya saban tahun di ada akan Aruh ganal di daerah
pahuluan sana.
Pada Tahun 1387 atau 29 tahun imbah peperangan antara Majapahit wan
Tanjungpuri, bardiri sabuah Karajaan Hindu di Borneo bangaran Nagaradipa, kapala
pamarintahannya bangaran Empu Jatmika seorang palarian matan Kerajaan Kediri.
Karena tingkah lakunya nang baik wan santun inya di katujui ulih Raja Tanjungpuri
nang bangaran Sri Baginda Kartapala (anak Sri Baginda Darmapala), ulih Sri
Baginda Kartapala ditawari anak sidin nang bangaran putri Junjung Buih gasan
dikawin akan wan anak Empu Jatmika nang Bangaran Lambung Mangkurat, tapi
karana marasa katuhaan, Lambung Mangkurat kada handak mangawini Junjung
Buih lalu inya manyurung anaknya nang bangaran Raden Putera. Raden Putera ni
anak Lambung Mangkurat dari parkawinan wan urang Biaju (Dayak Ngaju). Singkat
carita ahirnya Raden Putra kawin wan Putri Junjung Buih, sajak itu Sri Baginda
Kartapala manyarah akan saluruh kakuasaan wan wilayah Tanjungpuri kawadah
Nagaradipa. Nagaradipa sandiri ma angkat Raden Putera manjadi Raja bagalar
Pangeran Suryanata. Namun ada sasuatu hal nang bagajulak di dalam
pamarintahan Nagaradipa yaitu barabut pangaruh antara bubuhan Imigran
Majapahit nang sangaja disusup akan jadi pajabat di Nagaradipa wan bubuhan
Tanjungpuri nang umpat mangabdi jadi pajabat di karajaan Nagaradipa. Apalagi
imbah bubuhan pulitikus Majapahit kawa mampangaruhi Patih Lambung Mangkurat
nang ahirnya mamutus akan malarang adat istiadat Melayu wan Dayak di Kerajaan
Nagaradipa wan pakaian harus ma umpati gaya pakaian bubuhan Majapahit (kelak
pada saat perpindahan kekuasaan dari Nagaradipa ke Nagaradaha kabudayan
melayu wan Dayak kambali mandapat tampat di karajaan). Mandangar hal tarsabut
sing sarikan lima Panglima Tanjungpuri nang sudah tuha-tuha pukuknya buhan
baliau nang balima ni kaciwa bangat tu pang sabab bubuhannya basumpah kada
pacang tunduk wan Majapahit. Tapi ulih karana masih mahurmati Putri Junjung Buih
sabagai cucu Sri Baginda Darmapala, kalima Panglima ti kawa Manahan diri, imbah
itu kalima panglima ni kada suah lagi muncul baik di dunia pulitik maupun di dunia

parsilatan, bubuhannya ma asing akan diri ka gunung Maratus. Bubuhan kaluarga


Karajaan Tanjungpuri pun tapacah dua ada nang mandukung Nagaradipa ada jua
nang kada, nang kada mandukung ahirnya ma asing akan diri ka Pagunungan
Maratus di bawah pimpinan Pangeran ke-10 ma umpati bubuhan Datu Banua lima.
Tampat bakumpulnya bubuhan Kaluarga Karajaan Tanjungpuri di Pagunungan
Maratus nang di pimpin Pangeran ke 10 adalah Manggajaya. Maliat hal tarsabut
Patih Lambung Mangkurat marasa tarancam lalu atas bantuan Majapahit inya
mangirim pasukan di bawah pimpinan Hulu Balang Arya Megatsari wan
Tumenggung Tatah Jiwa ka daerah Batang Tabalong, Batang Balangan, Batang Alai,
Batang Hamandit wan Batang Tapin supaya tunduk tarhadap kakuasaan
Nagaradipa. Kalima wilayah tarsabut memang kawa ditakluk akan tapi daerah
Manggajaya kada wani bubuhannya manyarang ka sana karana ujar habar Lima
ikung Panglima nang bagalar Datu Banua Lima ada di Manggajaya wan jua di sana
bakumpul bubuhan katurunan kaluarga karajaan Tanjungpuri wan karajaan Nan
Sarunai. Itulah sababnya kanapa bubuhan urang pahuluan (Banua Lima) tarkanal
bajiwa pahlawan sabab masih katurunan bubuhan Panglima karajaan Tanjungpuri.
Kelak dimasa panjajahan Walanda, bubuhan Manggajaya ni nang mangganii
Pangeran Hidayatullah batampur di wilayah Banua Lima, jua di masa
mampartahankan kamardekaan bubuhan Banua Lima ni tarkanal sabagai bagian
dari pasukan ALRI Div. IV di bawah kumando Brigjen Hasan Basri (katurunan
Panglima Hamandit) Tamat

Anda mungkin juga menyukai