ADMINISTRATIVNI STIL

Opte karakteristike administrativnog stila

Poslovni jezik, koji je neposredno povezan sa praktinim potrebama ivota,
slui uglavnom za meusobno optenje dravnih i drutvenih ustanova,
kao i njihovo kontaktiranje sa graanstvom. U tom smislu on slui za
oformljenje razliitih postavljenja, raznovrsnih rauna, novanih i
materijalnih vrijednosti.
Administrativni stil javlja se preteno u pismenoj formi. Polje njegovog
rasprostiranja je veoma iroko; on je veza za dravne akte, zakone,
meunarodne dogovore, ustave, instrukcije, zvanina saoptenja, razne
vidove dokumenata (molbe, potvrde, odgovore, protokole itd.).
Pet podstilova administrativnog stila su (prema knjizi Marine KatniBakari):
a) Zakonodavno-pravni, iji su anrovi zakoni, statuti, ustavi, odluke,
naredbe, rjeenja;
b) Drutveno-politiki rezolucije, povelje, deklaracije, programi,
referati, saopenja, izjave;
c) Diplomatski kominikei, note, demari, protokoli, memorandumi;
d) Poslovni ugovori, dopisi, fakture, certifikati, narudbe, uplatnice,
rauni, specifikacije;
e) Personalni molbe, autobiografije, albe, punomoi, lina
dokumenta, upitnici, ankete, formulari i slino.
Dva osnovna stila (prema knjizi Milosava arkia):
a) Zakonsko-administrativni
b) Kancelarijsko-administrativni
Administrativni stil se definie kao stil koji je u najveoj mjeri ustaljen,
skoro konzervativan zatvoren u sebe. U njemu se koristi srazmjerno
ogranien broj jezikih sredstava, koja se esto pretvaraju u kliee.
Osnovna funkcija administrativnog stila je saoptenje.
Ovaj stil se realizuje pri optenju u dravnim ustanovama, u sudu, prilikom
poslovnih i diplomatskih pregovora i dogovora.
Meu osnovne karakteristike administrativnog stila spadaju, jasnost,
tanost, punoa i objektivnost izraavanja, konkretnost, preciznost u
formulaciji, to predstavlja glavne oznake dokumenata, koji su formirani
kao besprijekorni fakti.

U tipine odlike administrativnog stila spadaju standardnost i unificiranost.

Karakteristinu osobinu ovog stila predstavlja upotreba rijei u njihovom
direktnom, pojmovnom, neprenesenom znaenju. U njemu preovladavaju
imenice u odnosu na druge vrste rijei.
Veliki broj anrovskih jedinica poslovnog jezika odraava odsustvo
individualnog vida optenja. Tako, na primjer, u zvaninoj autobiografiji
daju se samo podaci o ovjeku; godina i mjesto roenja, drutveni poloaj,
stepen obrazovanja i sl. U molbi, kao jednom od anrova administrativnog
stila, mogu se nai podaci linog karaktera, ali oni treba da zadre
zvaninu notu. Npr. Molim vas da me oslobodite fizikog rada jer sam
obolio. O tome svjedoi priloeno ljekarsko uvjerenje.
Objektivnost i bezlinost kao maniri izlaganja u naunom stilu sadre
tendenciju; meutim, oni u administrativnom stilu dobijaju karakter
pravila.
Za razliku od naunog stila, objektivnost u administrativnom stilu ima
drugostepeni karakter. Njoj se u naunom stilu pridaje veliki znaaj u
procesu dokazivanja. U administrativnom stilu objektivnost se, poto stoji
u vezi sa pravnom normom, ispoljava u vidu konstatacije i ubjeivanja u
istinost dokumenta.
Kao stilskom osobinom administrativnog stila javljaju se standardna
sredstva jezikog izraza. Standardna sredstva upotrebljavaju se i u drugim
funkcionalnim stilovima.
Administrativni stil je primjerena jednobojnost i strogost, objektivnost i
esta bezlinost u nainu izlaganja. Njemu su strani emocionalni,
subjektivni i razgovorni elementi. Po ovome, administrativni stil se veoma
pribliava naunom stilu, pa neki stilistiari ova dva stila objedinjavaju u
jedan.

Leksika i frazeologija administrativnog stila

Leksika i frazeologija administrativnog stila odlikuju se dvjema osnovnim
osobinama: prvo, umjerenim knjinim osobinama i, drugo, visokim
procentom standardnih sredstava. Terminologija ovog stila zbog njegove
praktine usmjerenosti po pravilu je manje apstraktna nego to je to sluaj
u naunom stilu. U terminologiju administrativnog stila spadaju ovakve
rijei i izrazi:
1) Nazivi lica po njihovoj funkciji u administrativnom stilu:
administrator, tuilac, advokat, stanodavac;

2) Nazivi dokumenata: molba, rjeenje, protokol, odluka, postavljenje,

izvjetaj, instrukcija;
3) Oznake dijelova dokumenata, procesi njihovog saglaavanja i
utvrivanja: prisustvovali, prilog, sluali, saglasno;
4) Specijalizovana upotreba opteliteraturnih rijei i izraza: lice
(ovjek), pravno lice (preduzee, institucija, organizacija kao nosilac
prava i obaveza), realizacija (prodaja).
Za administrativni stil je veoma karakteristina upotreba kliea, nairoko
koritenje terminologije, glagolskih imenica, denominativnih prijedloga (na
osnovu, u odnosu, u vezi s), sloenih veznika (u vezi s tim to, proizilazi iz
toga to) itd.

Morfologija administrativnog stila

U morflogiju administrativnog stila jasno se odraava njegova tonalnost,
registrativno-konstatirajui i propisivajui karakter, sadejstvo optosti i
konkretnosti. U administrativnom stilu vee je prisustvo imenica u odnosu
na glagole nego to je to u naunom stilu. Prema istraivanjima, u
administrativnom stilu na svaku hiljadu upotrebljenih rijei dolazi 421
imenica i 60 glagola. U naunom stilu taj odnos je 337 : 90 u korist
imenica. Bezlini karakter administrativnog stila ostvaruje se skoro
potpunim odsustvom linih zamjenica 1. i 2. lica i odgovarajuih linih
formi glagola. Izuzetak ine molbe i naredbe, u kojima je mogue sresti
oba oblike zamjenica i glagola.
Uopte uzevi, osobenost upotrebe glagolskih formi su specifine i
znaajne za administrativni stil. Prisustvo infinitiva je veoma uoljivo; ovog
glagolskog oblika ima mnogo vie nego u drugim funkcionalnim stilovima.
U poslovnoj prepisci veoma esto se sreu razliitih znakova i brojevi, kao
na primjer: > 13 , $7, 11%, 21-i broj itd. Radi udobnosti ekonomije
vremena prave se standardni tipovi dokumenata (formulari). Meu
najstandardnijim su takvi dokumenti kao uvjerenje, svjedoanstvo,
punomo, akt, raun.
Postoji veliki broj pravila po kojima se piu razliiti znakovi i brojevi: datum,
odreeni vremenski period, paragrafi itd. brojevi se obino ispisuju
iframa, sa iskljuenjem novanih dokumenata (punomo, raun itd.).
Redni brojevi oznaavaju se arapskim iframa, njihovi krajevi se nalaze sa
crticom na nivou nieg reda: 19-i sprat, iz 13-og korpusa itd.

Sintaksa administrativnog stila

Sintaksa administrativnog stila istaknuto je knjika, hladna,

neemocionalna. Reenice su potpune, pripovjedake (narativne), po
pravilu dvosastavne. Meu jednosastavnim reenicama izdvajaju se
infinitivne sa znaenjem dunosti, kao i bezline sa infinitivom u
predikatskoj funkciji.
U tekstovima zakonodavnog podstila administrativnog stila meu
zavisnosloenim reenicama najvie se upotrebljavaju konstrukcije koje
nose dodatna obavjetenja.
Takoer, u ovom stilu su poesto prisutni lakonizmi: u dokumentu ima
suvinih rijei, koje bespotrebno komplikuju frazu.
Neophodno je imati u vidu da je poslovni jezik zasnovan na knjievnom
jeziku, ali on ipak treba da bude po mogunosti i blagozvuan i
raznobrazan.
Tenja ka tanosti ne dozvoljava zamjenu imenica zamjenicama, otuda je u
administrativnom stilu veoma rasprostanjen postupak ponavljanja imenica.
Ovaj stil ima standardne reenine modele u veini dokumenata. Tako se
slubeni dokumenti obino sainjavaju po shemama: uvod, glavni dio,
dokaz, zakljuak.

anrovi administrativnog stila

Poslovni papiri imaju ustaljenu formu, to omoguava da se oni bez veih
napora i gubljenja vremena sastave, a i da se s njima korisnik upozna.
Formu poslovnih papira odreuju elementi koji se daju u jednom ili drugom
poslovnom papiru; oni utiu i na redoslijed izlaganja odgovarajueg
materijala.
Neki poslovni papiri (obrazci):
1. Molba predstavlja lino obraanje kakvoj ustanovi ili licu na
odreenoj slubi radi ispunjenje potrebe molioca;
2. Potvrda svejdoanstvo o neemu i o nekome dobijena poslije kao
odgovor od odgovarajueg lica ili ustanove
3. Uvjerenje dokument kojim se potvruje neki fakt
4. Svjedoanstvo dokumenat koji svjedoi o neemu, o nekom faktu
5. Diploma dokument o zavrenju kole, fakulteta ili nekog naunog
stepena
6. Karakteristika zvanini dokument o radnim sposobnostima
7. Punomo dokument koji daje puno pravo nekom da zastupa onoga
koji mu je tu punomo dao
Itd.