_ßJbmMaU
(amJ-^y[, Vmb-P[Vmb. Mmb- A_ada Zo_V [X.)
eaU V{ H$ÈU Vd oZ:úgZ Ï`goZ KZ$&
ZßXZßXZ! OZm [m[H$m_m$&& hm{$&& Y´w.$&&
H$bhaV H$na `Xm _⁄_X `mXdm$&
gH$b Hw$b H$ob VXm Z{ odam_m$&&
hmoZ Vr [mhVm —Ô>r ]mÓ[mHw$bm$&
g•Ô>r H$Ô>X Vwbm gm°ª`Ym_m!$&& 1$&&
H$_©a{Im]b{ Y_© ZM _O H$i{$&
Z Ò_aV _oVhr Vd [w ` Zm_m$&&
ajUr __ Vnahr Xj amh˛oZ gXm$&
Aj` Òd[oX [X X{h am_m$&& 2$&&
(ÒWi: gwYmH$amM{ Ka. [mÃ{: gwYmH$a Xya‹doZH$m (Q>{ob\$m{Z) `ßÃmOdi ]gbm Amh{.)
gw Y mH$a : H$m{U VrZVrZXm KßQ>m X{V Amh{? H$m{U? (E{Hy$Z) hm{, _r gwYmH$a Amh{! gwYmH$a!
[U ]m{bVß Amh{ H$m{U? am_bmb! ([w›hm E{Hy$Z) hm{. oV¿`mH$Sy>Z gd© V`mar
Amh{. Vy bdH$aM Mb. qgYy, Oam BH$S>{ `{ [mhˇ! qgYy!
qgYy : h{ H$m` ^bVßM? Am[bß ZmdmZßM hmH$ _marV gwQ>m`Mß?
gw Y mH$a : Va H$m` VwPß Zmd Q>mHy$? _J VyM CbQ>r _m¬`m ZmdmZß hmH$m _marV gwQ>erb! h{
[mhm, ^mB©gmh{]mßZr AmVm odMmabß Amh{ À`m¿`m oZK `mMr gd© V`mar Amh{
H$m ÂhUyZ? Vm{ `{B©bM BV∑`mV.
qgYy : V`mar gd© Amh{; [U ^mB© OmUma ÂhUyZ Hw$R>Î`m H$m_mbm CÀgmh H$gm Vm{
dmQ>V Zmhr.
(amJ: `_Z; Vmb: oÃdQ>. Mmb : `{ar Ambr o[`m o]Z.)
bmJ{ ˆX`r h˛ah˛a$& AoO$&
gwIodf` J_oV ZM _O gwIH$a$&& Y´w.$&&
H$mhr gwM{Zm$& H$mhr ÈM{Zm$&
amhr Hw$R>{ pÒWa _oV ZM [i^a$&& 1$&&
gw Y mH$a : d•Ô>r[yduMr A^´{ O_y bmJbr H$m? qgYy, Agß ÂhUyZ H$gß Mmb{b? ¡`m OJmV
Am[U Ambm{ Amhm{, V{ BVH{$ M_ÀH$mnaH$ Amh{ H$s, À`mVÎ`m ZwgÀ`m MmßJÎ`m
Jm{Ô>rMrM A[{jm H$am`bm oZaßVa ZwgÀ`m Xw:ImV oXdg H$mT>md{ bmJVrb!
(amJ: N>m`mZQ>; Vmb: oÃdQ>. Mmb: ZmMV Yr Yr.)
gwIoM gXm H$oY o_iV Z H$dUm$& o_lÍ$[ OJ$&
gwIoM naK{ AK$& Xw:ImVwoZ hm{ O›_ gwImßZm$&& Y´w$&&
hm{ Ona Amem _mà gwIdem$& H$naV odoY Var AßoV oZamem$&&
a_V _oVhr ZM ‡m· gwIrhr _J & H$na Ad_mZm$&& 1$&&
H{$Ïhmhr CÀgmh gm{Sy>Z Mmbm`Mß Zmhr. oedm` am_bmb^mB© OmVm{ Amh{ Vm{
H{$dT>Ám _hŒdm¿`m H$m_mgmR>r! `m ‡gßJr Am[U À`mbm Am[Î`m oZÈÀgmhmZß
‡d{e MdWm
‡d{e [mMdm
(ÒWi : gwYmH$amM{ Ka. [mÃ{- qgYy _wbmbm Jm{H$Um©Z{ XyY [mOrV Amh{. Odi eaX≤.)
qgYy : h{ H$m` h{ Agß? XwYmergw’m XmßS>JmB© Aer? Pmbß, bmWmS>bßg Jm{H$U©! YÍ$
H$m oM_wH$bm H$mZ EH$Xm? Wmß] ]mi, JmUß ÂhUyZ Vwbm Kmg ^adV{ hß! E{H$
ZrQ>! JS>]S> H{$brg Va Zmhr ÂhUm`Mr ]aß H$m? AmUIr Kmgm]am{]a XwYmMm
EH$EH$ Km{Q>hr ø`mdm bmJ{b.
(Mmb- odS>m ø`m hm{ Zmam`Um.)
Kmg K{a{ Vm›¯m ]mim$& Jm{qdXm Jm{[mim$&
^adr `em{Xm_mB©$& gmdim ZßX]mi K{B©$&& Y´w.$&&
K{B© H$m|S>m-H$Ur ðbm{∑`mMm YUr$&
odXwamdarMm$& [ohbmdohbm Kmg$&& 1$&&
[m{h{ _yR>^ar$& jram„Yr¿`m har$&
_°Ã gwXm_OrMm $& Ambm Xwgam Kmg$&& 2$&&
Wmbr E∑`m X{R>r$& ø`mdr OJO{R>r$&
–m°[Xr_mB©Mm$& Ambm oVgam Kmg$&& 3$&&
CaÎ`m CÔ>mdir$& \$imß¿`m dZ_mir$&
e]aro^oÑUrMm$& ø`m hm{ MdWm Kmg$&& 4$&&
Q>mHy$ Am{dmiyZ$& _wIMß–mdÍ$Z$&
Jm{qdXmJ´OmMm$& Cabmgwabm Kmg$&& 5$&&
hß, Mbm, Pmbß ]aß AmVm! Pmbr [w›hm XmßS>JmB©bm gwÈdmV?$d›gß, gmß^mim ]mB©
Vw_Mß aÀZ h{! Vw_Mr _mUgßM ^mar AM[i! Zmhr Va Wmß]m. h{ ]Km JrVm]mB©,
]mimbm [mi `mV Z{ D $Z oZOdm ]aß ! (JrVm `{ V { . ) hß , JrVm]mB™ Z m
]oKVÎ`m]am{]a bmJbm hgm`bm! JrVm]mB™¿`m]am{]a ^Q>H$m`bm gm[S>VßZm
BH$S>{ oVH$S>{! (JrVm _wbmbm K{D$Z OmV{.) d›gß, ^mB©bm gH$mi[mgyZ Xm{Z-
VrZ ]m{bmdUr Pmbr. `{Vm{ `{Vm{ ÂhUyZ ÂhUVm{, AOyZ H$m ]aß `{B©Zm? d›gß,
_bm Am[bß ^bVßM ÒdflZ [S>m`bm bmJbß Amh{.
eaX≤ : dohZr, VwÂhr CJrM H$miOr H$aVm, Pmbß! H$Î[Z{bm gwMVrb À`m Jm{Ô>r _Zmbm
bmdyZ K{V ]gbß ÂhUO{ ImÑ{bß Afigw’m AßJr bmJm`Mß Zmhr.
(amJ: ^r_[bmg, Vmb- oÃdQ>. Mmb- a{ ]b_m ]b_m.)
&& EH$M fl`mbm $&& 36$&&
N>oiVr `m ˆX`m AX`m$& ^´mßV _Zm{aMZm H$mbJwUm$&& Y´w.$&&
_mV•OrdZm oPOdwoZ OJVr$& AßVr K{Vr V`mgh À`m oZYZm$&& 1$&&
qgYy : H$mhr ÂhUm, H$mhr gmßJm. _m¬`m _ZmMm Am[bm YraM gwQ>Î`mgmaIm Pmbm
Amh{. ^mB©Mr Vma o_imÎ`m oXdgm[mgyZ CamV YS>H$s ]gyZ oOdmbm H$miOr
bmJbr Amh{-
(amJ- H$m\$s- oOÎhm, Vmb- oÃdQ>. Mmb- BVZm gßX{e dm.)
XhVr ]hˇ _Zm ZmZm Hw$eßH$m$&& Y´w.$&&
od[Xm odH$Q> Km{a$& oZH$Q>r odbm{H$s$&
_Z Hß$[ K{V$& JoUV{ Zm odd{H$m$&& 1$&&
eaX≤ : [U Aer H$miOr bmdyZ ø`m`bm Vgß H$mhr Pmbß Amh{ H$m? ZwgÀ`m VH$m©Zß
VH©$M dmT>dm`M{ H$m? gJiß oOWÎ`m oVWß Amh{, _J CJrM H$m Agß AmS>amZ
fl`m`Mß?
qgYy : d›gß, Am[Xm Mß–mgy`m©gmaª`m d{im gmßJyZ H$m `{V AgVmV. ]aß Ïhm`Mß V{
O[mV[mZß hm{Vß AmoU dmB©Q> _mà PmÎ`mda H$im`bm bmJVß. \$i o[H$ `m[ydu
[mS>mZß aßJyZ OmVß; [U [waV{[Ur Hw$OÎ`mI{arO À`mbm H$Yr KmU gwQ>br Amh{
H$m? EH{$H$m¿`m Jm{Ô>r E{H$Î`m ÂhUO{ oOdmbm AJXr H$gm MaH$m ]gVm{!
(amJ: I_mO oOÎhm; Vmb- [ßOm]r; Mmb- _° Vm{g{ Zmhr ]m{bm{a{)
eßH$mhr Zmhr H$mbr ¡`m$& XwJ©oV Od{ `{ VXm$&& Y´w.$&&
YyV© H$[Q>r Aar$& O°gm aU H$ar$&
V{od odYm hr gXm$&& 1$&&
eaX≤ : _Z qMVr V{ d°ar qMVrZm, VemVbß Mmbbß Amh{ Vw_Mß! dohZr h{ [mhm ^mB©gmh{]
Amb{M! (am_bmb `{Vm{.) ^mB©gmh{], `m [mhm, dohZr H$em EH$gmaª`m
aS>Vmh{V! À`mßZm Mma Yram¿`m Jm{Ô>r gmßJyZ À`mßMr g_OyV H$am [mhˇ!
am_bmb : (ÒdJV) H$mb amÃr [mohb{bm ‡H$ma qgYybm AmVm H$m{UÀ`m Vm|S>mZ{ gmßJy?
oH$Vrhr Q>mimQ>mi H{$br Var h{ _aU H$mhr Q>iV Zmhr!
qgY
qgYy : ^mB©, H$ibß Zmhr H$m Vwbm? H$mhr o^ `mgmaIß Zmhr Zm? Agm _wH$mQ>ÁmZß H$m
C^m Amh{g? H$m` Pmbß? gmßJ bm°H$a _bm!
am_bmb : VmB©, Aer KmB© H$Í$ ZH$m{g. bhmZ _wbß gmIirMm EH$ I{i I{iVmV. Vm{ Vy
[mohbm Amh{g Zm? OgOgm I{i dmT>V OmVm{, VgVgm _wbmbm _yb Om{Sy>Z
À`mß¿`m gmIirbm ObXrMr Mmb H$aVm `{V Zmhr. VgßM `m gßgmamMßhr Amh{.
gßgma dmT>y bmJbm ÂhUO{ AS>MUt_mJyZ AS>MUr dmT>yZ O]m]Xmar_wiß _Z
OS>mdV OmVß, AmoU ]mb[UrMm MßMb[Um Q>mHy$Z X{D$Z _ZwÓ`mbm ‡À`{H$
‡d{e oVgam
‡d{e MdWm
(ÒWi: gwYmH$aM{ Ka. [mÃ{: qgYy H$mJXm¿`m KS>Ám [mS>rV Amh{, _mJ{ gwYmH$a C^m Amh{.
BV∑`mV JrVm `{V{.)
qgYy : `m JrVm]mB©, ]gm Aß_i, EdT>{ Mma H$mJX _m{S>m`M{ amohb{ Amh{V. Oam d{i
Pmbm Va Mmb{b Zm?
JrVm : gmdH$me hm{D$ ⁄m! _r bmJy H$mJX _m{S>m`bm?
qgYy : ZH$m{. JrVm]mB©, _mPr e[W Amh{! AJXr ZH$m{!
JrVm : ]mB©gmh{], H$m ]aß ZH$m{ ÂhUVm? Z{h_r Vw_Mß AgßM! _r Oam hmV bmdy bmJb{
ÂhUO{ _m{S>Vm KmbVm bmJbrM!
qgYy : JrVm]mB©, oVH$S>¿`m [m`mßda hmV R>{dyZ _r e[W K{Vbr Amh{ Zm, H$s, XwgË`mMr
H$mS>r ÂhUyZ KamV `{Uma Zmhr Aer! XwgË`mM{ H$Ô> AmÂhmbm AJXr d¡`©
Amh{V!
JrVm : ]mB©gmh{], H$m` ÂhUy _r VwÂhmbm? VwÂhr Ag{ H$Ô> H$am`M{ AmoU AmÂhr
Ym|S>ÁmgmaIß Odi ]gyZ hr S>m{i{\$m{S> H$am`Mr! _m¬`m oOdmbm H$m` dmQ>V
Ag{b ]aß?
qgYy : JrVm]mB©, Am_¿`mgmR>r VwÂhr Wm{S>ß H$m H$aVm AmhmV? C^m Jmd [m`mImbr
KmbyZ N>m[Im›`mVyZ h{ H$mJX _m{S>m`Mß H$m_ K{D$Z `{Vm, h{ Vw_M{ Wm{S>{ H$m
C[H$ma Amh{V? Agß H$m{U Hw$UmgmR>r I[V AgVß?
(amJ- [hmS>r- JÇmb; Vmb- Yw_mir. Mmb- oXbH{$ Vw hmZ.)
_O O›_ X{B _mVm$& [na [m{oeb{ VwÂhr$&&
oZOH$›`H$m JUm{Zr$& Z H$mhr H{$b{ H$_r && Y´w.$&&
C[H$ma O{ Ohmb{$& oh_mo–VwßJg{$&
eV O›_ K{CZr V{$& \{$S>rZ H$m` _r$&& 1$&&
gX`m _Zmog R>{dm$& A[wÎ`m Ag{ gXm$&
C[H$ma]’ VZ`m$& Vw_Mr [X{ Z_r$&& 2$&&
JrVm]mB©, Agß H$m_ am{O Hw$Ry>Z AmUbßV ÂhUO{ oH$ZB© Vw_M{ S>m|JamEdT>{ C[H$ma
hm{Vrb Am_¿`mda.
‡d{e oVgam
‡d{e MdWm
(ÒWi: Viram_mM{ Ka. [mÃ{: emÛr]wdm, Viram_ AmOmar, d À`mM{ o_Ã dJ°a{)
Iw X m]j : H$m` emÛr]wdm, o_imbm H$m EImXm S>m∞∑Q>a-d°⁄?
emÛr : o_imbm` ÂhUm`Mm. [U \$ma l_ [S>b{ em{Ym`M{! AmYr Viram_ S>m∞∑Q>aMß
qH$dm d°⁄mMß ZmdM H$mTy> X{V ZÏhVm _wir; e{dQ>r gdm™Zr AmJ´h H{$bm, V{Ïhm
XmÍ$ o[Umam S>m∞∑Q>a qH$dm d°⁄ o_imbm Va AmUm, ÂhUyZ H$]yb Pmbm! [wT>ß
‡d{e [mMdm
(ÒWi: gwYmH$amM{ Ka. [mÃ{: qgYy XrZ d{emZ{ XirV Amh{. [mi `mV _yb.)
qgYy : Mß– MdoWMm$& am_¿`m Jß ]mJ{_Y{ Mm\$m ZdoVMm$&&
(Xm{Z Mma d{i ÂhUV{) ([mi `mV _yb aSy> bmJV{.) AJß ]mB©, ]mi CR>bm
dmQ>Vß! (CRy>Z À`mbm [mi `mVyZ ]mh{a K{V{.) AmO MdWrMr hr oM_wH$br
Mß–H$m{a bdH$a H$m ]aß CJdbr? MVwWuMm C[mg bmJbm dmQ>Vß oM_ `m
Mß–mbm? ^yH$ bmJbr H$m ]mimbm? ]mi, Wmß] hß Oam. AmVm JrVm]mB© `{Vrb,
À`mßZm XyY AmUm`bm gmßJy _m¬`m ]mimgmR>r ]aß! AmVm H$m ]aß H$mOiH$mR>
o^OdVm{g Agm? _Kmer Wm{S>ß XyY [mObß hm{Vß V{dT>ÁmdaM Wm{S>m d{i
H$mT>m`bm ZH$m{ H$m? Agm h≈> H$Í$ Z`{? _moJVÎ`m d{ir XyY o_im`M{ oXdg,
amOgm, AmVm Am[b{ ZmhrV a{! Am[Î`m b{Ir Jm{Hw$ir¿`m Jm{R>Ur Am{g [S>Î`m!
(amJ- H$mbßJS>m; Vmb- Xr[MßXr. Mmb- Nw>[Zm[{ aßJ.)
]Ky ZH$m{ _OH$S>{ H{$odbdmUm, amOg]mim$&& Y´w.$&&
`{ X{dm$& A[wbr Zm H$ÈUm
Vm{dar g_OwZr$& dV} AZwH$mbm$&& 1$&&
Jna]rV bhmZ oOdmbmgw’m _m{R>Ám _mUgmMr g_OyV `m`bm hdr ]aß, ]mi!
AÒgß, AmVm H$gm ]am hgbmg! AgmM ehmU[Um oeH$bm [mohO{ AmVm!
JwUmMß _m{R>ß Jm{oOadmUß Amh{ _mPß! —Ô>gw’m bmJ{b EIm⁄mMr Aem JwUm¿`m
H$aUrZß! Pmbß, bmJbrM —Ô>! Ambr ]miJßJm S>m{˘`mßVyZ! _m¬`m S>m{˘`mßVyZ
[mUr Ambß ÂhUyZ H$m dmB©Q> dmQ>bß Vwbm? ]mim, _r aS>V{ ÂhUyZ Vy gw’m Agm
‡d{e Xwgam
(ÒWi- Viram_mM{ Ka. [mÃ{- o]N>m›`mda Amgfi_aU Viram_, À`m¿`m ^m{dVr emÛr,
IwXm]j, oS>gm{Pm, XmXre{R> XmÍ$dmbm, _›`m]m[y _dmi, OZy^mD$ Ohmb, gm{›`m]m[y
gwYmaH$, `Ñmfl[m dJ°a{ Am`©_oXam_ßS>imM{ g^mgX.)
gm{ › `m]m[y : emÛr]wdm, H$mbMr amà \$maM OS> J{br; dmÒVodH$ H$mb amÃrM Viram_ Jma
Ïhm`Mm! [U AmOMm oXdg AmUIr XmÍ$ o[ `mMß `mMß gX≤^mΩ` hm{Vß ÂhUyZM
hm dmMbm!
Iw X m]j : VerM amà bmß]bMH$ Var oH$Vr dmQ>br! H$mhr H{$Î`m gß[{Zm! Viram_m¿`m
Am`wÓ`mV AmoU oV¿`mV M|JQ>[Um]‘b Oer H$m` [°OM Mmbbr hm{Vr!
gm{ › `m]m[y : oOVH$s bmß]bMH$ oVVH$sM ^{gya! AmÂhr BVH$s gß‹`m H{$b{br [U S>m{˘`mbm
S>m{im bmdyZ [i^agw’m ‹`mZ H$a `mMm H$m{Umbm Yra Pmbm Zmhr.
_›`m]m[y : IaßM Amh{; KS>r^am¿`m ‹`mZmZß H$m`_Mm ‡mUm`m_ Ïhm`Mm EImX{ d{ir!
‡d{e oVgam
‡d{e MdWm