or
ial Boar
d
Editor
orial
Board
Consulting Editor
Rev. Dr. Gin Khan Khual
Editor
Rev. Langh Za Kap
Joint Editor
Rev. Lang Suan Thawn
Patrons
Prof. Dr. C. Thang Za Tuan
Rev. Tuan Khan Mung
Rev. Pau Khan Khai
20
THUNGEN KHAWM NI
A Sunga Om Thute
Laimai
Editorial
------------------------ 1
Kum thak le hanciamna
------------------------ 3
Thu um mite ading Paisan Kammal vanliatna -------- 8
Mission report
----------------------- 12
Tona
----------------------- 13
Zolai gelhzia
----------------------- 16
Thu tuamtuam
----------------------- 17
Thungen khawm ni
----------------------- 20
1.
Editorial
19
2
A kinusiacip Zogam zong hong kipuahpuah ta hi. Lampite kikeek
hi. (Vui khu khengkhang phot lai hi.) Phone line-te zong hong kithuahthuah
ta hi. Kawlgam khuahun kikhelna in Zomite leitung pualama a om bang
nuntakna pan leitung huamsung (global village sung) hong tunpih ta ding hi.
Zomite tenna khuapi khat ahi, Kawlpi (Kalaymyo) ah 1998 kumin
Computer sai, 2002 kumin e.mial sai, 2004 kumin internet sai cih bangin
mipi zattheih dingin Thit Sa Oo in hong pan masa hi. Tu-in ahih leh mobile
phone tawh internet 3G line kingah ta ahih manin Internet saite a bei pian
himai hi. Feb. 9, 2016 ni pan kipanin Kawlpi ah nai 24 sung mei kingah ta hi.
Ahi zongin a langkhat ah Jan. 1-14, 2016 sungin mi 40 in a si uh ensak uh a,
a vekun (100%) HIV nei mawk uh hi. Pa le pa omkhopna (same sex) zong
hong tam semsem mawk hi.
Tua ahih manin Kawlgam khuahun hong kihongin, hong kikhelna
sungah a hoihlama khantohna le a hoih lolama khantohna tuamtuam zong
hong om ding hi. Hamphat nading lampi hong kihong ding hi. Teel ding
tampi hong om ding hi. Ei lam panin a kigingsa-a i omkholh ding thupi hi.
Tua hi kei leh hamphatnate in hong nusia dinga, siatna in hong netum thei
ding hi. Mikangte in hi bangin na gen uh hi:
Without dream, we reach nothing;
Without love, we feel nothing;
Without God, we are nothing.
Ngimna lo tawh ma kitun lo;
Itna lo tawh lainatna om lo;
Pasian lo tawh bangmah kihi lo (a mawknapi).
A kikhel khantohna khuahun sungah Pasian i nusiat ni, Pasian i
mangngilh ni, Pasian i nawlkhin ni, i lawhsap ni hong hi ding hi. Pasian lo
tawh i minam khuasuak zo lo ding hi. Pasian lo tawh i pawlpite cidamtakin
khangto zo lo ding hi. Pasian lo tawh i mimal nuntakna thaksuak zo lo ding
hi. Pasian lo tawh bangmah i suak zo kei dinga, a mawknapi kihi lel ding hi.
Pasian lo tawh khantohna in a lauhuai ahi hi. Ahi zongin tulai khuahun in
Pasian tawh i nuntak nak leh a bucing khantoh theih nading khuahun ahi hi.
~Joint Editor
Accountant
Women Secretary
CTBA Kumcin Khawmpi: A 5 veina Cikha Township Baptist Association GM Meeting le Khawmpi pen Kansau Siakhawk Tuikhiang Tuiphum
Pawlpi ah Feb. 9-14, 2016 sung Lei mong dongah ka thu na gen un
(Sawl. 1:8) cih thubulphuh tawh bawl uh a, ZBCM zum min tawh Rev. Cin
Za Dal (Vice President 1, ZBCM) le Pastor Nang Sian Cing (Women
Secretary, ZBCM)-te in va uap thei uh hi. Hih hun sungin Rev. Zam Khan
Hau le Rev. Kham Za Nang-te Siampiza piakna le Pastor Nian Go Ciin
(Women Secretary, CTBA) piankum 60 cin Pasian nasepna pan tawlngakna
(pension) piakna nei uh hi. Pastor Nian Go Ciin in Topa leenggah huan
sungah na a sep kum 33 a cing ahi hi.
ZZBA Kumcin Khawmpi: A 3 veina Zanggam Zomi Baptist Association
(ZZBA) BM Meeting le Khawmpi pen Feb. 12-14, 2016 sungin Mogoke
khua RZBC pawlpi ah Khris ading Palai hoih (2Kor. 5:20) thubulphuh
tawh bawl uh a, ZBCM zumpi panin Rev. Langh Za Kap (AGS-1, ZBCM)
in va uap thei hi. Hih hun sungin Yangon pan Rev. Tual Lun Pau le Muse
pan Rev. Thang Siam Lian-te Siampiza kipia hi.
Khitui Gospel Silver Jubilee: Dec. 19, 2015 ni-in Kawlpi, Khitui Gospel Home ah Khitui Gospel Kum 25 cin Silver Jubilee tawh Topa tungah
lungdam kohna pawipi bawl uh hi. Pawipi ah pawlpi tuamtuam pan Siampiza
ngahsa Pastor 25 in zampi khatvei ta tumna nei uh hi. Mandat hoih mahmah
kilam a, lipkhaphuai takin hun kibawlin, mipi 1000 val in uap thei hi.
Lai Siangtho bu 20000 kihawm: Rev. Go Mun Thang makaihna tawh
Tedim (Zolai) Lai Siangtho bu 20000 (a tawmpen sang/tein 1000 man
ding) a khawnkhongin hawmkhiatna Feb. 17, 2016 ni-in Emmanuel Baptist Church le Emmanuel Theological Seminary ah nei uh a, pawlpi
tuamtuam, khua tuamtuam panin Lai Siangtho bu thoh kipai ngeingai hi.
Sia Mun Thang makaihna mah tawh Kawl Lai Siangtho bu zong hawmkhia
ngei khin hi.
g
Lom 21, Hawm 157, Jan - Feb 2016
18
Baptist Church, Kaptel ah Khris sungah a kilamdang nuntakna (Jn. 4:142) cih thubulphuh tawh nasiatakin nei ding uh a, Choir, Bible Action,
Quartet, Duet kidemna zong om ding hi. Thusinna ah a pai ding zah ciangtan
lo uh hi.
Zolai Joint Seminar: ZCLS vaihawmna ahi, a 4 veina Zolai Joint Seminar pen Jan. 18-21, 2016 sungin Agape Ministries Center (AMC) biakinn,
Kawlpi ah nei uh a, ZCLS tawh a kizom Kawlgam sung bek pan hi loin,
CBA (Lamka), ZOLLS (Lamka) le ZBC (Chiamphai) pan zong kihel thei
uh hi. Hih hun sungin Rev. Khoi Lam Thang (GS, BSM, Yangon) in Zolai
Gelhzia, Rev. Dr. Jacob Kham Khan Mung (National Director, CLC,
Yangon) in Zomi le Lai tawh Pasian Nasepna, Rev. Dr. Thuam Khan
Thang (Principal, Bethel Bible College, Tedim) in Zomi le Media, le Sia
S. Dal Sian Pau (GS, ZOLLS, New Lamka) in Nathuap, Nungthuap,
Language Planning and Policy cih thulute tawh thusinna pia uh hi.
ZBCM zum ah hong hawh: Zolai Joint Seminar ah a pai CBA (Lamka),
ZOLLS (Lamka) le ZBC (Chiamphai), le ZCLS pan Rev. Dr. Sut Khan
Thang, Sia Pum Khen Cin, Sia Dal Sian Pau, Rev. Dr. Lian Khan Lal
Simte, Rev. Gin Lam Thang, Upa J. Thawmte, Tg. Suan, Rev. Hau Khen
Kham le Upa Kam Za Kham-te Jan. 22, 2016 ni-in ZBCM zum ah zing
hawh uh a, kiallap nekhawmin holimna le thunget khopna kinei thei hi.
TTBA Kumcin Khawmpi: A 41 veina Tonzang Township Baptist Association Kumcin Khawmpi pen Tuitum Baptist Church ah Pasian zahtak
in; tua hileh na nungta ding hi (Pian. 42:18) bulphuhin Feb. 11-14, 2016
sung nei uh a, ZBCM zumpi panin Rev. Tuan Khan Mung (President,
ZBCM) le Rev. Dr. Vum Khan Khual (Principal, ZTS)-te in va uap thei uh
hi. Hih hun sungin Rev. Suan Deih Cin (ZCBC, Talek) le Rev. Thang Khat
Kam (KMBC, Mualpi)-te Siampiza kipia hi. Feb. 13 ni-in NTS (N-Rev.
Vial Nang, T-Cin Khua Thawn, S-Ngai Za Siam) innpi (TTBA zum inn
thak ding) khuambul khiatna Rev. Tuan Khan Mung (President, ZBCM) in
va nei thei hi. Panmun awngte kum kalhelhin teel thak uh hi.
Chairman
- Rev. Cin Do Piang, VMBC
Treasurer
- Pa Thang Khen Cin, VMBC
Zomi Khristian Aw (ZOMKA)
4
Siangtho bu na ban-phen keei a, a cih leh, aman, Pasian in hong sawl
thuhilhna ka zuih loh a om hiam cih a zong ka hi hi, ci hi. Topa hong
thuhilhna lei-ah kiasak loin a zuipah dingin hanciam in.
Pasian thumanna in thupha ngahna hi cih i Lai Siangtho sungah i
mu hi. Thuman lohna zong samsiatna tawh kizui hi. Abraham tawh kisai
ama thumanna hangin thupha ngah ding cih hih bangin na kiciamteh hi. Na
suanlekhakte thupha ka piak bangin leitung minam khempeuhte in thupha
a ngah nadingun hong ngen ding hi. Bang hang hiam cih leh nang in ka thu
na mang hi (Pian 22:18). Thumanna in gal zawhna pia hi. Ahih hangin
note in ama aw limtakin ngai-in keima gen bangin na gamtat uh leh na galte
uh tungah gal ka hi ding a, na langte uh tungah lang ka hi ding hi (Pai
23:22). Khansauna le gamsung nuntakna kip nadingin zong thumanna kisam
hi. Tua ahih ciangin note leh note khit a na tate uh tungah thu hong nuamin,
Topa na Pasian un a tawntung a hong piak gamsungah na khan uh na
sausak theih nadingun tuni-a no kiangah kong gen ahi ama thukhamte le
thupiakte na zui ding uh hi (Thuhilh 4:40).
Thumanna in meihal biakpiakna sangin manphazaw hi. Topa in
meihal biaknate le biakpiaknate Topa thuman ding zahin deih ahi hiam?
En in biakpiakna sangin thuman ding hoihzaw a, tuutal thaute sangin thungaih
ding hoihzaw hi (I Sam 15:22). Kumpi Uzziah zong ama daupaina le
lawhcinna thusim in a thumanna hi. Pasian zahtak ding ama tungah a hilh
Zekhariah hun sungteng amah in Pasian zong hi. Amah in Topa a zon laiteng
Pasian in amah daupaisak hi (II Khang 26:5).
2. Topa Pasian ka it ding hi (Aneu 3-4): Topa in thupha hong
piak manin amah it ihih leh tua itna pen hong huh man hi a, itna siang hi lo
hi. Naupangno khat in, Ka pa it mahmah ing; bang hang hiam cih leh sum
ka kisap simin hong pia hi, ci hi. Sumlepai, innlelo hong piak manin itna
pen eimah kikhualzaw itna hi a, hong piapa itna taktak hi lo hi. Tulai i
nuntakzia tawh zong kituak ka sa hi. Nuntakna nuamzaw thupha delhin
gamdang i tung uh hi. Tuate i ngah ciangin a thupha bekbek buaipihin hong
piapa kimangngilh baih mahmah hi. Tham loin thupha khawng i ngah ciangin
ngahtaak i kisak zong kiphatsakna hi a, Topa Pasian mai-ah zakdahhuai
mahmah ding hi. Topa a it mite thumanna le cihtakna tawh gamta uh a,
Zomi Khristian Aw (ZOMKA)
Thu tuamtuam
17
Zomi Innpi Fund zonna: ZBCM Staff sung pan Rev. Langh Za Kap,
Rev. Dr. Vum Khan Khual, Rev. Vungh Suan Kham le a zi, Sm Nang
Sian Cing, Sia Suan Sian Thang-te Feb. 12-14, 2016 sungin TVBA
gam TBC, BCN, Nanphalong le NBC, Nanpulun pawlpite ah Zomi
Innpi ading fund zongin va pai thei uh a, sumtangin Ks. 468,500/- le
kamciam a kigawmin Ks. 14,683,500/- ngah uh hi.
ZACC Thusinna mun nih ah kinei: Zomi Association for Christian
Communication (ZACC) vaihawmna tawh ZACC, Tonzang Township
Baptist Association (TTBA) le Vial Nang Memorial Baptist Church
(VMBC) pang khawmin Thusinna khat VMBC, Tonzang ah Feb. 2-3,
2016 sungin nei uh hi. Hih thusinna ah Tungtung, Tuitum le Tonzang-a om
AG, EBC, RC, Tuiphum, le UPC pawlpite pan thusin mi 20 val kihel thei
uh hi. Feb. 5-6, 2016 sungin ZACC, Tedim Baptist Churches Association
(TBCA), le Myoma Baptist Church pang khawmin Thusinna khat Myoma
Baptist Church, Tedim ah nei leuleu uh a, Heilei, Muizawl, Mualnuam,
Kaptel, Tualzang, Lalta, Kahngen le Tedim khua sung pan mi 16 kihel thei
uh hi. Hih Thusinna mun nih ah Rev. Lang Suan Thawn (Secretary, ZACC)
in Zolai Gelhzia, Thuthang le Thului Gelhzia le Sm Zen Khan Man (Secretary, Kalay & Chin State, MPWN) in A Theihhuai HIV/AIDS,
umvom;a&m*: le Nu le Nau-ngek thute hilh in, kikuppihna nei uh a, lawhcing
mahmah uh hi.
ZTS sang vai: Zomi Theological Seminary in a 7 veina Lukhuneelkai
piakna pen Feb 21, 2016 ni 10:00AM hunin Zomi Baptist Church, Tahan
ah thupitakin nei uh a, mi 3 in B. Th. degree, le mi 6 in Dip. Th. la uh hi. Hih
hun sungah ZBCM President, Rev. Tuan Khan Mung in hanthotna pia hi.
ZTS sangsiate le sangnaupangte group thum kisuah in, April 9 March 4, 2016 sung Gospel pai dingin geel uh hi.
June 1, 2016 ni-in sang kihong kik ding hi.
Numei Thusinna om ding: ZBCM Women Department in kum thumin
khatvei a bawl Numei Thusinna pen March 22-27, 2016 sungin Emmanuel
Lom 21, Hawm 157, Jan - Feb 2016
16
Zolai Gelhzia
H zatzia:
1. Paulap khat peuh gennop (Conditional or if clause) cianga kizang
leh gelh ciangin h om hamtang ding hi.
Gentehna-in:
Na ut leh ciah ta ni.
Hong it lo hi leh,
2. A piangkik thute gentelna ah leh zat ding ahi hi.
Gentehna-in: kilehkik, zuthawl leh, lehkuan
3. Khiatna khat nei a, kamkop banga zatkhop kammalte /leh/ hi loin /le/
tawh gawm ding a, kammal zong kimat ding hi.
si leh sa
hi loin, silesa (flesh)
nu leh pa
hi loin, nulepa (gender or sex)
mun leh mual hi loin, munlemual
khat leh khat hi loin, khatlekhat
4. Min malgawm kibang awsuah kidangte i gelh ciangin a kikhen thei
dingin /h/ zat ding ahi hi. A kisap keileh zat hamtang ding hi lo hi.
Gentehna-in:
Cing (kicing) le Cingh (painuam)
Vung (tuivung) le a dang Vungh Khai
Lang, Cin, Lam, Than, ing, ung, hang cihte ah telkhialh ding om
lo ahih manin /h/ kulse lo hi.
Lai hong khak ing (ing), hong lamen ing (ingh).
5. Ihmu cih ciangin ih zathuai-a, ahih hangin ih nu ih pa ci nawn se
loin, i nu i pa cih ding ahi hi. Mi tampi in hi ci-in gelh khinta a, mi a
tamzaw in hoihsa-in kizuizui ta hi.
Gentehna-in: i cidam leh ihmut nuam hi.
(Rev. Khoi Lam Thang gelh, Zokam le Zolai pan a kila hi. Ed.)
Zomi Khristian Aw (ZOMKA)
5
amau nisim nuntakna ah tuate mangngilh lo uh hi. Amau tuate nisimin
nuntakpih uh hi.
3. Topa Pasian ka muang ding hi (Aneu 5-6): Kumpi Solomon
in lungsim khempeuh tawh Topa muang ding le nangma theihna ah kinga
ken na ci hi. Lai Siangtho siamten hih bangin na gen uh hi. Kumpipa
Solomon a cing galkapte ama zumpi mai-ah ding uh hi. Amau khut ah teipi
tawi-in ding uh a, nai khat val bang tang loin a din zawh uh ciangin gimpian
uh ahih manin teipi tungah kingai kawm uh hi. A sawtna ciangin a teipi zong
kawi thei hi, ci uh hi. Tua a muh ciangin kumpi Solomon in nangma teipi
tungah kinga kei inla, Topa tungah kingazaw in ci hi. Mai kum sungah
gelna na neihte zong Topa huhna le gualzawhpihna loin bangmah piang lo
ding hi. Solomon mah in, Mite in bangbang a geel zongin Topa deihna
bang bekin a piang ding hizaw hi, na ci hi (Pau 16:1).
Amah a muangte Topa in a lampi uh tangsak ding ci hi. Israelte
zong a lungsim uh muanhuai hileh Egypt panin Kanaan gam ni li bek paina
lampi hi. Ahi zongin amau muanhuai loh manin kum sawmli sawt hi. Laibu
gelhpa in, Topa Pasian in Israel mite Egypt panin a lakkhiat ding zan khat
bek kisam a, ahih hangin Egypt lungsim amau panin a lakkhiat nadingin
kum sawmli sung sawt hi, ci hi. Egypt lungsim a pua kuamah Kanaan gam
lut lo uh a, lampi ah bah khinsakin Egypt mitkha tawh a bawl thei nawn lo
khangthak, khangsawnte bek gamciam tungsak hi. Na lampi a tangsak
ding le matutna hong pia ding Topa muang in, amah muantak hi.
4. Topa Pasian ka lau ding hi (Aneu 7-8): Nangmah a pilin
kingaihsun tawm kei inla, Topa lauhna hangin a sia peel in. Tua hileh nang
adingin damna zatui tawh kibang ding a, na natnate hong damask in, na
guhte adingin zong damna hi ding hi, cih i mu hi. Mikang pau ah fear cih
pen zahtak ci-in kilet hi. Hih pen a siangtho lauhna, zahtakna hi. Topa tua
bangin a zahtakten siatna pel hamtang uh hi. Tua bek hi loin, Topa lauhna
pen pilna bulpi hi a, lungnopna bulpi hi (Pau 1:7). Israel miten zong Topa
lauhna hangin siatna a pelh laiteng uh thupha sang uh a, ahih hangin Topa
lauhna hong neih nawn loh uh ciangin siatna namkim tuak uh hi.
America zong thukham sawmte hemkhia-in Khristian gimnam
peuhpeuh deih lohna tawh hong gamtat ciangin khuamialna a zuan gam
Lom 21, Hawm 157, Jan - Feb 2016
6
hong suak hi. Kum zathum sung khawng pilna le khantohna tawh a nungta
gam ahih manin a kiamlam kimupah lo kha ding hi. Ahi zongin siatna
kipahtawi-in hoihna kideih lo gam hong himawk hi. Topa a lau mite in
numei le pasal kikal vaite ah kikem a, gamtat siangtho tawh nungta uh hi.
Tua bang gamtat hoihna in mihing nuntakna manphasak a, innkuan kipsak
hi. Rom gam hong kiam ding ciangin numei le pasal kikalah kikepna cih
bang om loin amau ut bangin hong gamta uh hi. Mi a tamzaw in hoih hi a
cih man bekin gamtat hoih suak tuan lo hi.
Hitler in Galpi Nihna lai-in Judah mite a thah ziahziah pen mipi in
hoihsa himawk hi. Tua bang gamtat pen a hoih hi tuan lo hi. Tua hi a, tunia hoih a kisa - pasal le pasal kikholhna, numei le numei kikholhnate zong
bangzahta-in a hoihlamin i gen hangin hoihkici thei lo hi. America Supreme
Court in phalna a piak hangin hih gamtatna pen hoih hi cih nading om hi
tuan lo hi. Tulaitaka abortion (naukiatsakna) zong tualthahna hi a, bangzahin
a hoih lamin i gen zongin hoih ngei lo ding hi. Topa lauhna hangin gamtat
siangtho neih ding thupi penpen hi.
5. Topa Pasian ka neihsa tawh ka zahtak ding hi (Aneu 910): Na neihsa na anpalte tawh Topa zahtak in. Tua hi leh na ansalte an
tawh hong dimlet ding a, bel dimletin lenggahzu na nei ding hi. Hi lai-a
zahtak cih kammal pen honour hi. Topa Pasian neihlelam hong piapa
ahih manin ama tungah lungdamkohna-in piakkik ding thu ahi hi. Neihlelam
piakna tawh Topa biakpiakna pia leng ama tung panin thupha hong pai
ding hi ci hi. Lai Siangtho in na gen khin zo hi. Na ansalte hong dim ding a,
na koihna belte hong dimlet ding hi, cih thuciam om hi. Bang hangin pia
ding ihi hiam cih leh na neihsa khempeuh ama tung panin na ngah ahih
manin lungdam kohna-in piak ding ahi hi. Hauh nopna, sumbawlna bangin
a meet ding lametna tawh piak ding hi masa lo a, lungdamna kohna ahih
manin phal takin piak ding ahi hi. Tu kum thak sungin piakna lamah kalsuan
ning na ci hiam? Na piakna na behlap sawm hiam?
Rick Warren in piakkhiatna tawh kisai-in thu li ngaihsutna hih bangin
na gen hi. (i) Thupha i ngahte midangte tungah luansak ding hi (Pian 12:3).
Thupha i ngah ciangin ei tung bek ah om suak ding i ngaihsut leh sawt hong
om lo ding hi. Ahi zongin midangte thupha piak nadingin Topa in mi a muan
Zomi Khristian Aw (ZOMKA)
15
A khuak hoih mahmah khangno pawlkhat in tan 10 ong zo lo uh
hi. Tua pen amau nuntakna sungah tona kician zong a om loh manin lai
deihna taktak nei lo, hanciam lo, a pilna uh a vekpi-in zangkhia nai lo uh
ahi hi. Tona khatpeuh hong om leh tua in hanciam nopna lungsim neisak a,
a tawpna ah lai hong onlawh uh hi.
Kei zong ni dangin thugen hun ngah zelzel ka hih manin lai tam ka
gelh ngei se kei hi. Ahi zongin hun khat pan kipan Sia kicing ta lel ahih
manin thugen hun ka ngahkha nawn kei hi. Tua pen kei adingin tona khat
hong suak a, tua in laigelh lam hong thahatsak hi. Ka gennop thu teng laiin ka gelhgelh leh ka phawk loh kikalin tampi mah na pha man a, mun
tampi ah na kizeel hi. Topa in kei adingin a tangzaipen ding le a nuibunpen
dingin hong geelsak ahih gige lam ka nung phawk kik a, ka lung a dam
mahmah hi.
14
lianpi khat hong suak hi. Tua hun ciangin ama sunga om thahatna khempeuh
a vekpi-in hong zatkhiat leh Ford Motor Company hong phuankhia zo ahi hi.
Ni dangin Tedim ah tangvalno khat pen papi la a kheltat sim pian
khat in a khel nono-in bawl a, a maitang khawng motor engine oil nuhsak
hi. Amah zong hong thangpai mahmah a, tua papipa a vuak nop man
bekbekin boxing hong sin hi. Tangvalno pa adingin tona khat hi gige hi.
Amah pen a tha zong kicing a, hanciam takin hong sin leh a sawt loin hong
siam pah hi. Papipa a vuak kik leh a vuakkik loh bel thei khang, boxing ah
Burma selected ciang hong tung a, SEA Game kimawlna ah Gold medal
hong ngah hi. Tona in gualzawhna piangsak hi.
1968 June kha sungin Mizo galkapte Tedim khua ah hong lut uh
hi. Khua sungah kuamah ki-om ngam lo a, gal kitai ngeingai hi. Ahi zongin
tangval khat galtai lo a, Tedim khua sung mah ah om veve hi. Mizo galkapte
in a muh uh ciangin vanpua (porter) dingin deih uh a, mat sawm uh hi.
Tangvalpa in pi 7 bang a sang a dai uh kan khat suah ziau ahih manin man
zo lo uh hi. Tua pen ama adingin tona khat hi a, ama sunga om a thahatna
khempeuh a vekpi-in zangkhia ahih manin a dai uh kan zo ahi hi. A zinglam
teh tua dai khatvei a kankik leh kan zo nawn lo hi. Tua pen tona om nawn
lo ahih manin a thaneih khempeuh zangkhia taktak nawn lo ahi hi. Tona a
om kei leh kuamah in i sunga om thahatnate kizangkhia khol lo hi.
Hun khat lai-in a piangthak kumpi nasem pawlkhat Zogam
khanglam kidenna suk hi. A za khang (promotion) hi lo uh a, daan kipia
(punishment) ahi hi. Tua pen amau adingin tona nam khat ahi hi. Zogam
khanglam a tun uh ciangin nidang sangin Pasian thu hong lunggulhzaw uh a,
khathu ah hong thuklutzaw uh hi. Topa in amau suanlekhakte thupha pia
a, tu-in mi nuai-ah om het lo uh, cih kimu thei hi. Topa in thupha hong piak
nop ciang le hong laptoh nop ciang tona khat peuhpeuh hong pai masa
phot thei hi.
Innsapte pen innteekte in nuam tak a omsak lai siah, amau sungah
inn deihna lungsim taktak nei thei nai lo uh hi. Tua dan mite in inn nei zo pak
ngei lo uh a, khantawn innsapin om thei uh hi. Pawlkhat pen a innteekte in
a hawlkhiat uh ciangin tua in inn deihna lungsim neisak hi. Tua pen amau
adingin tona lianpi khat hi gige hi. Tua hangin inn hong neihlawh thei uh hi.
Zomi Khristian Aw (ZOMKA)
7
ding zong hi. Tua dingin nang hong zang nuam ahih leh phal takin zeek in,
lungdam takin piakhia ziahziah in. (ii) Midangte tungah thupha ihih leh Topa
in ei kisapna khempeuh hong vaihawmsak ding hi. Mite adingin thupha ihih
kei leh eima neihsa zong a sawt loin hong bei lel ding hi. (iii) Midangte
tungah thupha i bawlte eima tungah hong kilehkik ding hi (Luke 6:36). (iv)
Thupha tamsem i ngah leh a tamsem pia dingin hong kilamen hi (Luka
12:48).
6. Topa Pasian hong ukna leh taina ka thudon ding hi (Aneu
11-12): Topa in ta taktak bangin hong bawl leh na hoih nadingin hong taiin hong thuhilh (discipline) ding hi. Na pianthak ni a kipanin Topa sanginn
(school) ah a kah na hi hi. Sangnaupang hoih om a, sangnaupang hoih lo
zong om hi. Na sih madong tua sanginn ah a kah na hi a, haksatna na tuah
ciangin Topa in lesson laisim haksazaw hong pia cihna hi. Job zong ama
tuahkhakte Topa khut sung panin hong pai thute hi a, haksa sa mahmah
hi. Ahi zongin Topa tungah khasiatna nei loin kipngitnget ahih manin a
tawpna ah laizawhna graduation thupi mahmah Pasian tung panin ngah hi.
Hebrew 12:5-11 sung i et ciangin Topa thuhilhna (discipline) thu limtakin
kigen hi. Topa thuhilhna a thuakzote tungah lungdamna lianpi piak ding
kamciam om hi. Topa in a it mite a it manin tai a, a tai mite mi nuamsa hi;
tua bang thuhilhna thupi-in ngaihsut ding hi, ci hi (Job 5:17, Mang 3:19).
Topa in ama thukham a hilh leh a taihilhna a ngah mite mi nuamsa ahi uh hi
(Late 94:12). Topa in thupha hong pia hen.
(Source: www.zogam.com)
DAHPIHNA
Cikha khua, CLBC pawlpi mi, Bu Lian Pau (Rtd) le Siamah
Cing Khek-te inn, Jan. 19, 2016 zingsang nai 1:30 pawlin mei
in kangtum a, tua sungah Bu Lian Pau le a tapa Tg. Thang
Suan Khai-te zong mei in kanglumin hong nusia uh a, Jan.
20, 2016 ni-in kivui cih thu kiza ahih manin ZOMKA pan
Dahpihna i pulak hi. Inn le lo vut le vai suakin innkuan khat
sung pan mi 2 in sihlawh lailai ahih manun a damlai a
innkuanpihte uh adingin thungetna tawh phawk ciat ni.
8
THU UM MITE ADING PASIAN KAMMAL VANGLIATNA
KAMMAL SIKSAN DINGTE:
13
TONA (Challenge)
~GSPau
Mihing nuntakna pen ni simin tona tawh kidim den hi. Tona in
khantohna piangsak thei hi. Mihingte sungah thahatna a omsa hi a, tua pen
tona khatpeuh hong om ciang bekin kizangkhia pan hi. Tua ciangin
lawhcinna, matutna le gualzawhna cihte kingah thei pan hi. Mi pawlkhat in
tona cih bang tuakkha ngei se lo uh ahih manin amau sunga om thhatna
zangkhia ngei lo uh a, sihpih phial mawk uh hi.
David pen Goliath that ding ngiatin inn pan hong kuankhia hi
peuhmah lo hi. A pa in gal maitanga om a ute an puak dingin a swal manin
a ute omna gal maitang ah hong tungkha ahi hi. Filistia migolpa Goliath in
Israel mite hong to hi. David in tua tona aw a zak ciangin a sungah
thangpaihna khat hong nei a, tua in Goliath do nopna lungsim piangsak hi.
Goliath hong do takpi a, Topa ompihna hangin suangtang bek tawh Goliath
hong zo ziau hi (1Sam 17).
Leitunga Pasian mizat minthang ahi Billy Graham, Oswald J. Smith,
T.L. Osborn, Kenneth E. Hagin, Oral Robert, David Yonggi Cho le Joel
Osteen i cihte pen olno takin Pasian mizat minthang a suak ziau uh cih
bang na hi lo uh hi. A nuntakna uh pen ni simin tona vive tawh na kidim den
hi. Tona in a tha uh hatsak a, tua in Pasian mizat minthang na suaksak ahi hi.
Napoleon Bonaparte pen a tun tom kiukeu khat ahih manin tua
hangin guallelh lawh mahmah hi. A sangkahpih numeite in a luzang na
kiuhsak den uh hi. Tua pen ama adingin tona khat ahi hi. Amah in thungeihna
nei leng kuamah in ka luzang hong kiuhsak zo lo ding uh, cih hong ngaihsun
hi. Thunei khat suah nading hong hanciam leh galkapmangpi General hong
suahlawh hi. Galkapmang a suah ciangin amah tan nih a sang mite, ama
mai-ah hong kun kheukheu lel uh hi. Tona in na lawhcingsak hi.
Henry Ford pen a neu lai-in a pa in innkuan sung nuntakna tavuan
la zo lel ahih manin noptat hithiat lel hi. Sang zong a ut teh kahin, a ut loh
teh kah lo ziau lel hi. Sang sung pan zong taisim den lai hi. Tua bangin a om
laitakin cina khol lopi-in a pa hong si vat hi. A pa hong sih vat mawk teh a
pa maban khempeuh ama lu tungah hong tu hiau hi. Tua ahih manin ni
dang danin hong noptat thei nawn lo hi. A pa sih pen ama adingin tona
Lom 21, Hawm 157, Jan - Feb 2016
12
Mission Report
Myanmar Gedion Missionary (MGM) thak ding sapna i
neihna ah, mi tampi in hong lunglut uh hi. MGM a siau thak 100 val
lak pan 48 bang Interview dingin ZBCM zumpi ah hong tung thei uh
hi. 19.2.2016 ni 9:00AM hunin Rev. Hen Khan Go, Rev. Dr. Langh
Khan Thang, Rev. Dr. Vum Khan Khual, Rev. Lal Lian Vel, Rev.
Hang Do Pau le Pastor Nang Sian Cingte in Interview bawl uh hi.
MGM hong lut thakte in 22.2.2016 pan 20.3.2016 dong thusinna nei
ding uh hi. MGM a lui le a thak kigawmin 2016 pan mi 110 khahkhiat
dingin kigeel hi.
2015-2016 sungah MGMte nasepna tungtawnin Jesu Khris,
Honpa le Topa-a a sang, a piangthak mi 305 bang Topan hong pia
hi. A piangthak 305 sung pan 117 kituiphum thei uh hi.
ZBCM tung tawnin mission nasepna ah IMC le MGMte
ading, Association, Pawlpi le gamsung gampua pan nong thungetsakna
uh, sumlepai tawh i pankhopna hangin i biak Pasian in lawhcinna hong
pia toto ahi hi. Lungdam.
~Rev. Dr. Langh Khan Thang (Mission Secretary)
Zomi Khristian Aw (ZOMKA)
10
11
A piangsak pa ahih mah bangin a omsa zong a lakhia thei pa hi. Moses in
a mipihte tungah Egypt-te gal pan a suahtak uh ciangun lungdam lua-in la
phuak a, Kei bang Pasian dang kuamah om lo hi, a hingsak thei a sisak
thei pa, a nasaka a damkiksak thei pa hing, ci-in Pasian hihna la-in na
phuak hi. (Thuhilh 32:39)