Armiku m i

madh i grave
Kanceri i gjirit sht tumor i shkaktuar nga shumzimi i pakontrolluar
dhe i pa definuar mir i nj lloji t qelizave, t cilat m tutje
shkatrrojn indin lokal, pastaj indet tjera dhe nse nuk trajtohet
shkakton vdekjen e pacientit. sht mas sekondare si shkak i
shumzimit t qelizave malinje (t kqija) n gjndrn e gjirit. Kjo mas
nse nuk detektohet dhe trajtohet hert, mund t rritet dhe jep edhe
metastaza (prhapet n largsi).

Kanceri i gjirit sht tipi m i

zakonshm i kancerit tek grat . Ai
sht edhe shkaku m i zakonshm i
vdekjeve prej kancerit tek kjo gjini .
Kanceri i gjirit bhet m i shpesht
me kalimin e moshs dhe afrsisht
80 % e rasteve me kancer t gjirit ,
jan gra mbi moshn 50 vje.

sht kanceri i gjirit?

Gjiri normal sht i ndrtuar nga struktura t quajtura
lobe ( grumbull qelizash me nj struktur t prcaktuar
) dhe dukte ( ose ndryshe kanale). N kancerin e gjirit
qelizat n njrn apo tjetrn pjes t gjirit , rriten dhe
shumzohen n mnyr kaotike . Normalisht ato rriten
dhe ndahen n mnyr t rregullt dhe t mir
kontrolluar , por qelizat kanceroze i shptojn
kontrollit dhe ndahen vazhdimisht duke mos iu bindur
rregullave normale t lojs . N kt faz nse kanceri
nuk trajtohet , qelizat kanceroze do t shprndahen n
pjes t tjera t gjirit dhe madje fillojn t udhtojn

Kanceri i gjirit kalon n disa

stade :
Stadi i par : sht kur kanceri nuk sht shprndar
gjkundi dhe ky quhet kanceri i gjirit jo inaziv .
Meq kanceri mund t lind e t zhvillohet n lobe apo n
dukte , kanceri i gjirit jo inaziv ndahet n kancer situ duktal
dhe kancer in situ i lobeve .
Nse kanceri sht future n indet fqinje n strukturn e
gjirit , ai quhet kancer inaziv. Kanceri inaziv mund t ket
stade t ndryshme n varsi t tre faktorve : prmasat e
kancerit , nse kanceri ka penetruar ose jo n gjndrat
limfatike nn sqetull dhe nse kanceri ka udhtuar ose jo n
pjes t tjera t trupit.

Veprimet m t dobishme pr t
parandaluar kancerin e gjirit:
Lini duhanin
Paksoni yndyrnat n diet , veanrisht yndyrnat
shtazore
Hani shum fruta e zarzavate
Hani shum fibra ( buka sht burim i mir fibrash)
Pijeni alkoolin me mas
Kryeni ushtrime fizike
Nse keni histori familjare t kancerit t gjirit ,
duhet t jeni shum e kujdesshme pr t dalluar
shenjat e para n koh .

Shkaqet e kancerit t gjirit :

Nj antar i familjes me kancer gjiri . Rreth 10 % e rasteve mendohet t ken
baz gjenetike
Fillimi i hershm i menstruacioneve (para moshs 11 vje ) dhe menopauz e
vonshme (pas moshs 54 vje)
Lindja e vonshme e fmijs s par
Grat q nuk kan fmij ose q kan numr t vogl fmijsh
Ushqyerje e shkurtr me gji
Smundjet beninje t gjirit n t shkuarn
Rrezatimi
Diet me prbrje t lart yndyrnash
Mbipesha ( pr grat n menopauz )
Prdorimi i tepruar i alkoolit.

SIMPTOMAT:
Si shfaqet kanceri i gjirit:
S pari dhe shpesh , grat ndjejn nj ose disa masa t
rrumbullakta n gji q zakonisht i quajn gjendra.
Ato po ashtu , mund t vn re nj ndryshim n
madhsin , formn apo n lkurn q mbulon gjirin. M
rrall , mund t vihe re nj ndryshim n thithkn e gjirit
ose mund t kemi nj rrjedhje t przier me gjak nga gjiri.
Shum rrall , kanceri fillon me dhembje . N stadet e
para kanceri i gjirit sht zakonisht krejtsisht i
padhimbshm .
Lajmi i mir sht se jo t gjitha masat q mund t
ndjejm n gji jan ancer . N 90 % t rasteve ato jan
ciste , fibroadenoma ( tumore beninj apo mashkull) dhe
disa gra thjesht kan gjinj me xhunga . Edhe pse
shumica e masave ne gji nuk jan kancer , prania e tyre
duhet marr seriozisht.
NESE GJENI NJE MASE NE GJI DUHET TE SHKONI

Si ta zbulojm hert kancerin e gjirit?

Vet-ekzaminimi i gjinjve bhet n kt mnyr :
1.

Prdorni pllmbn e dors pr t ndjer dhe krahasuar t dy

gjinjt . Kt mund ta bni kur jeni duke br dush , ose
shtrir n krevat .

2.

Hapi i dyt sht q t ndjeni t gjith gjirin pr masa q nuk

duhet t ndodhen aty . Kto mund t jen n gji , n sqetull
apo edhe n kockat rreth qafs . Nse jeni duke ekzaminuar
gjirin e djatht, vendosni dorn e djatht prapa koks dhe me
dorn e majt ndjeni gjirin . Pr kt filloni nga thithka dhe
vazhdoni me rradh n rrathsh drejt periferis. Vendosni
mollzat e gishtave t dors n vendin ku po ndjeni dhe pa i
lvizur mollzat nga vendi , bni lvizje rrotulluese t
gishtave . S pari ushtroni pakok presion dhe m pas ndjeni
m thell.

3.

Nse ndjeni se keni nj xhung ose mas , drejtohuni

menjhre tek mjeku

4.

Nj mnyr tjetr pr tu kontrolluar nse jeni mbi 50 vje ,

sht t kryeni nj momografi do tre vjet. Prandaj pr moshat
e reja , ekzaminimi i gjirit sht parandaluesi m i mir i
kancerit t avancuar t gjirit.